Edition-Index 6: Officia in civil and military agencies in the Compilation 'notitia dignitatum' (Cnd)

(1) Secretariat officer positions in central and regional civil agencies

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Princeps # * * * * * * * * * * * * *
Cornicularius # * * * * * * * * * * * * *
Adiutor * * * * * * * * * * * * *
Commentariensis # * * * * * * * * * * * * *
Numerarii # * * * * *
Numerarii duo * * *
Tabularii duo * *
Numerarius * *
Primiscrinius sive numerarius *
Numerarii et adiutores eorum => Table 3: arabia
The positions (#) are arranged according to the sequence in Cod.Theod.8.15.3 (364), 8.15.5 (365/73); the following positions are in alphabetical order.
Ab actis * * * * * * * * * * * * *
Adiutores * *
A libellis * * * *
A libellis sive regerendarius => Table 3: arabia
Censuales *
Cura epistolarum * * * *
Exceptores * * * * * * * * * * * * *
Nomenculatores *
Ordinarii => Table 3: arabia
Primiscrinius *
Quaestor *
Regerendarius * *
Scriniarii *
Singularii * *
Singulares * * *
Subadiuvae * * * * * *
Subadiuva * *
Apparitores ceteri *
Officiales ceteri * * *
Officiales reliqui *
Officium reliquum * *
Cohortalini ceteri * * *
Cohortalini reliqui *

1 praefectus praetorio per orientem, praefectus praefectus praetorio italiae, praefectus praetorio
praetorio per illyricum galliarum
2 praefectus urbis romae
3 proconsul asiae
4 proconsul achaiae
5 proconsul africae
6 comes orientis
7 praefectus augustalis, vicarius asianae, vicarius
ponticae, vicarius thraciarum
8 vicarius urbis romae (ceteri/reliqui), vicarius africae,
vicarius septem provinciarum, vicarius britanniarum
9 vicarius hispaniarum
10 consularis palaestinae
11 praeses thebaidos
12 corrector apuliae et calabriae,
13 consularis campaniae, praeses dalmatiae
comes et praeses isauriae = Table 3 col.27; dux et praeses arabiae => Table 3 cols.29+30;
dux et praeses mauritaniae caesariensis = Table 3 col.28

© Ingo G. Maier (Melbourne, Australia) || Draft posted: 15.Nov.2012; revised: 10.Feb.2013 || https://www.notitiadignitatum.org/ 1
(2) Central and regional military agencies
14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26
Princeps # * * * * * * * * * * * *
Principes duo *
Cornicularius # *
Adiutor * * * * * * * * * * *
Commentariensis # * * * * * * * * * * * * *
Numerarii # * * *
Numerarii duo * * * * * *
Numerarius * * *
Numerarii et adiutores eorum *
Primiscrinii qui numerarii fiunt * *
The positions (#) are arranged according to the sequence in Cod.Theod.8.15.3 (364), 8.15.5 (365/73); the following positions are in alphabetical order.

A libellis sive subscribendarius * *

Exceptores * * * * * * * * * * * * *
Mensores *
Primiscrinius *
Regerendarius * * * * * * *
Scriniarii * * *
Singulares * * * * *
Subadiuva * * * * *
Apparitores ceteri * * *
Apparitores reliqui * * *
Officiales ceteri * * *
?
Officiales reliqui * * * * *

14 magister militum per orientem

15 magister militum<2>
16 magister militum<1>, magister militum per
thracias, magister militum per illyricum
17 magister peditum
18 magister equitum
19 magister equitum per gallias
20 comes aegypti
21 (dux libyarum), dux thebaidos, dux palaestinae,
dux phoenicis, dux syriae et euphratensis, dux
osrhoenae, dux mesopotamiae, dux armeniae, dux
scythiae, dux moesiae secundae, dux moesiae
primae, dux daciae ripensis
22 comes africae, comes tingitaniae, comes litoris saxon:
per britann:,
dux mauritaniae caes., dux tripolitanae (numerarii)
23 comes britanniarum
24 dux pannoniae secundae et saviae, dux valeriae
ripensis, dux pannoniae primae et norici ripensis,
dux sequanici, dux tractus armoricani et nervicani,
dux belgicae secundae, dux mogotiacensis
25 dux raetiae primae et secundae,
26 dux britann:
comes et praeses isauriae = Table 3 col.27; dux et praeses arabiae => Table 3 cols.29+30;
dux et praeses mauritaniae caesariensis = Table 3 col.28

© Ingo G. Maier (Melbourne, Australia) || Draft posted: 15.Nov.2012; revised: 10.Feb.2013 || https://www.notitiadignitatum.org/ 2
(3) Secretariat officer positions in regional combined or dual civil-military agencies
Civil secretariat positions listed in Table 1 27 29 Military secretariat positions listed in Table2 28 30
Princeps * * Princeps * *
Cornicularius * * Principes duo
Adiutor * * Cornicularius *
Commentariensis * * Adiutor * *
Numerarii * Commentariensis * *
Numerarii duo Numerarii
Tabularii duo Numerarii duo *
Numerarius Numerarius
Primiscrinius sive numerarius Numerarii et adiutores eorum *
Numerarii et adiutores eorum * Primiscrinii qui numerarii fiunt

Ab actis * A libellis sive subscribendarius *

Adiutores Exceptores * *
A libellis * Mensores
A libellis sive regerendarius * Primiscrinius
Censuales Regerendarius *
Cura epistolarum Scriniarii
Exceptores * * Singulares *
Nomenculatores Subadiuva *
Ordinarii *
Primiscrinius
Quaestor
Regerendarius
Scriniarii
Singularii
Singulares
Subadiuvae
Subadiuva
Apparitores ceteri Apparitores ceteri
Officiales ceteri * * Apparitores reliqui
Officiales reliqui Officiales ceteri *
Officium reliquum Officiales reliqui *
Cohortalini ceteri
Cohortalini reliqui

27 single secretariat
comes et praeses isauriae x

28 single secretariat same as Table 2 col.22:

dux et praeses mauritaniae caesariensis => comes africae, comes tingitaniae, comes litoris saxon:, dux tripolitanae
separate secretariats
29 dux et praeses arabiae (civil secretariat) x

30 dux et praeses arabiae (military secretariat) => same as Table 2 col.21:

(dux libyarum) dux thebaidos, dux palaestinae, dux phoenicis, dux syriae et
euphratensis, dux osrhoenae, dux mesopotamiae, dux armeniae, dux scythiae,
dux moesiae secundae, dux moesiae primae, dux daciae ripensis

© Ingo G. Maier (Melbourne, Australia) || Draft posted: 15.Nov.2012; revised: 10.Feb.2013 || https://www.notitiadignitatum.org/ 3
(4) Secretariat officer positions in court agencies

magister officiorum (eastern) magister officiorum (western)

Adiutor Adiutor
Subadiuvae adiutoris duo Subadivae adiutoris
fabricarum tres Subadiuvae fabricarum diversarum
barbariorum<*> tres
orientis unus
asianae unus
ponticae unus
thraciarum et illyrici unus
Curiosus cursus publici praesentalis unus Curiosus cursus publici in praesenti
Curiosi per omnes provincias Curiosi omnium provinciarum
Interpretes diversarum gentium Interpretes omnium gentium
<*> barbariorum for barbarorum (Cod.Iust.12.20.5 - subadiuvae in unoquoque scrinio fabricarum et barbarorum), cfr: (Cnd 63.14) illyriciorum for illyricorum, etc

comes sacrarum largitionum (eastern) comes sacrarum largitionum (western)

Primicerius totius officii Primicerius totius officii
Primicerius scrinii canonum Primicerius scriniorum canonum
Primicerius scrinii tabulariorum Primicerius scriniorum tabulariorum
Primicerius scrinii numerorum Primicerius scriniorum numerorum
Primicerius scrinii aureae massae Primicerius scriniorum auria massae
Primicerius scrinii auri ad responsum Primicerius scrinii auri ad responsum
Primicerius scrinii vestiarii sacri Primicerius scrinii vestiarii sacri
Primicerius scrinii argenti Primicerius scrinii ab argento
Primicerius scrinii a miliarensis Primicerius scrinii a miliarensibus
Primicerius scrinii a pecuniis Primicerius scrinii a pecuniis
et ceteri scriniarii suprascriptorum scriniorum et ceteri scriniarii
Secundocerius officii qui primicerius est exceptorum Secundicerius officii qui primicerius est exceptorum
Tertiocerius officii qui tractat bastagas Tertiocerius officii qui tractat bastagas
Quarto loco libellos tractat
et ceteri palatini officii suprascripti

comes rerum privatarum (eastern) comes rerum privatarum (western)

Primicerius totius officii Primicerius totius officii
Primiscrinius beneficiorum Primiscrinius beneficiorum
Primiscrinius canonum Primiscrinius canonum
Primiscrinius securitatum Primiscrinius securitatum
Primicerius scrinii largitionum privatarum Primiscrinius largitionum privatarum
et ceteri scriniarii suprascriptorum scriniorum scriniarii etiam reliqui suprascriptorum
scriniorum
Secundocerius totius officii qui tractat chartas ipsius officii Secundicerius totius officii qui tractat chartas officii
et ceteri palatini ceteri etiam palatini

Imperial attendants (eastern) (western)

Praepositus sacri cubiculi
Primicerius sacri cubiculi
Castrensis sacri palatii
secretariat absent from Cnd agency list absent from Cnd
agency list absent from Cnd secretariat absent from Cnd
Tabularius dominicus Tabularii domini
Tabularius dominarum augustarum Tabularius domini aug:
Adiutor Adiutor
Chartularius et scrinium ipsius Cartularius et scrinium ipsius
et ceteri palatini officii suprascripti et ceteri palatini officiorum

© Ingo G. Maier (Melbourne, Australia) || Draft posted: 15.Nov.2012; revised: 10.Feb.2013 || https://www.notitiadignitatum.org/ 4
 Imperial secretariat (eastern) (western)
Quaestor Officium non habet sed adiutores de Habet subaudientes adiutores
scriniis quos voluerit memoriales de scriniis diversis
Primicerius notariorum Officium autem non habet sed Officium autem non habet sed
adiutorem de schola notariorum adiutores
Magistri scriniorum Officium autem de ipsis nemo habet <no item>
memoriae, sed adiutores electos de scriniis
epistolarum,
epistolarum graecarum
libellorum,

© Ingo G. Maier (Melbourne, Australia) || Draft posted: 15.Nov.2012; revised: 10.Feb.2013 || https://www.notitiadignitatum.org/ 5
(5) Chief of staff of central and regional civil and military secretariats (princeps officii)

(Eastern) (Western)
princeps praefectus praetorio per orientem praefectus praetorio italiae
praefectus praetorio per illyricum praefectus praetorio galliarum
magister militum <1> praefectus urbis romae
magister militum per orientem magister peditum
magister militum per thracias magister equitum
magister militum per illyricum
princeps unus dux syriae et euphratensis
principes duo magister militum <2>
princeps de eodem officio proconsul asiae dux pannoniae secundae et saviae
comes & praeses per isauriam
dux arabiae <civil secretariat>
consularis palaestinae
praeses thebaidos
princeps de eodem officio dux scythiae
qui completa militia adorat protector dux moesiae secundae
dux moesiae primae
dux daciae ripensis
princeps de eodem corpore dux valeriae ripensis
dux pannoniae primae et norici rip.
princeps ex eodem officio corrector apuliae et calabriae
praeses dalmatiae
princeps ex eodem corpore dux belgicae secundae
princeps de schola agentum in rebus ducenar: proconsul achaiae
qui adorata clementia principali cum insignibus exit transactio vicarius ponticae
biennio
princeps qui de schola agentum in rebus ducenar: comes orientis
adorata clementia principali cum insignibus exit praefectus augustalis
vicarius asianae
princeps de schola agentum in rebus ducenar: comes per aegyptum
qui adorata clementia principali cum insignibus exit
princeps qui de schola agentum in rebus est vicarius thraciarum
princeps de schola agentum in rebus dux thebaidos
dux palaestinae
dux arabiae <military secretariat>
dux phoenicis
dux osrhoenae
dux mesopotamiae
dux armeniae
princeps de scola agentum in rebus ducenarius proconsul africae
vicarius urbis romae
vicarius africae
princeps de scola agentum in rebus ex ducenariis vicarius hispaniarum
vicarius septem provinciarum
vicarius britanniarum
princeps ex officiis magistrorum militum praesentalium magister equitum per gallias
comes africae
dux tripolitanae
dux raetiae primae et secundae
dux sequanici
dux tractus armoricani et nervicani
dux britannia/orum
dux mogontiacensis
princeps ex officio magistri militum praesentalium comes litoris saxonici
comes britanniarum
dux & praeses mauritaniae caesar.
princeps ex officio magistr: militum praesentalium comes tingitaniae
princeps de officio praefecti praetorio italiae consularis campaniae

© Ingo G. Maier (Melbourne, Australia) || Draft posted: 15.Nov.2012; revised: 10.Feb.2013 || https://www.notitiadignitatum.org/ 6
(6) Order of listing of officer positions in central and regional civil secretariats
praefectus praetorio orientis, pp.illyrici praefectus urbis romae
pp.italiae, pp.galliarum
Princeps => =>
Cornicularius => =>
Adiutor => =>
Commentariensis => =>
Ab actis => =>
Numerarii Numerarii quattuor Primiscrinius sive numerarius
Subadiuvae Subadiuva Subadiuvae
Cura epistolarum => =>
Regerendarius => =>
Exceptores => =>
Adiutores => =>
× × Censuales
× × Nomenculatores
Singularii => =>
proconsul asiae p. achaiae p. africae
Princeps de eodem officio Princeps de schola agentum in rebus Princeps de schola agentum in rebus
Cornicularius => =>
Adiutor Commentariensis Numerarii duo
Commentariensis Quaestor Primiscrinius
Ab actis Adiutor Commentariensis
Numerarii Ab actis Adiutor
Scriniarii Numerarii Ab actis
A libellis => Subadiuvae
Exceptores => =>
× × Singulares
ceteri officiales ceteri apparitores reliquum officium

comes orientis praefectus augustalis vicarius asianae , v.ponticae,

v.thraciarum
Princeps de schola agentum in rebus => =>
Cornicularius => =>
Commentariensis Adiutor Commentariensis
Adiutor Commentariensis Adiutor
Ab actis => =>
Numerarii => =>
A libellis Cura epistolarum =>
Subadiuvae × ×
Exceptores => =>
ceteri officiales => =>
vicarius urbis romae vicarius africae, v.septem prov., vicarius hispaniarum
v.britanniarum
Princeps de schola agentum in rebus => =>
Cornicularius => =>
Numerarii duo => =>
Commentariensis => =>
Adiutor \/ \/
Ab actis => =>
Cura epistolarum => ×
/\ Adiutor =>
Subadiuvae => =>
Exceptores => =>
Singulares => =>
ceteri / reliqui officiales reliqui officiales =>

© Ingo G. Maier (Melbourne, Australia) || Draft posted: 15.Nov.2012; revised: 10.Feb.2013 || https://www.notitiadignitatum.org/ 7
consularis palaestinae praeses thebaidos comes & praeses isauriae praeses arabiae
Princeps de eodem officio => => =>
Cornicularius => => =>
× × × Ordinarii
Commentariensis => => =>
Adiutor => Numerarii Numerarii et adiutores
Numerarius => Adiutor Adiutor
Ab actis => => ×
A libellis × A libellis A libellis sive regerendarius
Exceptores => => =>
ceteri cohortalini ceteri cohortalini ceteri officiales ceteri officiales

consularis campaniae corrector apuliae & calabriae praeses dalmatiae

Princeps de officio praef.praet.italiae Princeps de eodem officio Princeps de eodem officio
Cornicularius => =>
Tabularii duo pro Numerariis Tabularii duo Tabularii duo
Adiutor Commentariensis Commentariensis
Commentariensis Adiutor Adiutor
Ab actis => =>
Subadiuva => =>
Exceptores => =>
reliqui cohortalini ceteri cohortalini reliqui cohortalini

(7) Order of listing of officer positions in central and regional military secretariats
magister militum per orientem mm.praes. <2> mm.praes. <1>, mm.per thracias,
mm.per illyricum
Princeps Principes duo Princeps
Numerarii duo => =>
Commentariensis => =>
Adiutor × ×
× Primiscrinii qui numerarii fiunt Primiscrinii qui numerarii fiunt
Scriniarii => =>
Mensores × ×
Exceptores => =>
ceteri apparitores => =>

m.peditum m.equitum m.equitum per gallias

Princeps => Princeps ex offic. mag.mil.
Numerarius => Commentariensis
× Primiscrinius ×
Commentariensis Commentariensis Numerarii
Adiutor => =>
Regerendarius => =>
Exceptores => =>
reliqui apparitores => =>

comes aegypti dux thebaidos

Princeps de schola agentum in rebus =>
Numerarii Numerarii et adiutores eorum
Commentariensis Adiutor
Adiutor Commentariensis
A libellis sive subscribendarius =>
Exceptores =>
ceteri officiales =>

© Ingo G. Maier (Melbourne, Australia) || Draft posted: 15.Nov.2012; revised: 10.Feb.2013 || https://www.notitiadignitatum.org/ 8
dux palaestinae, d.arabiae, dux syriae et euphratensis dux scythiae, d.moesiae II, d.moesiae
d.phoenicis, d.osrhoenae, I, d.daciae ripensis
d.mesopotamiae, d.armeniae,
Princeps de schola agentum in rebus Princeps unus Princeps de eodem officio
Numerarii et adiutores eorum => =>
Commentariensis => =>
Adiutor => =>
A libellis sive subscribendarius => =>
Exceptores => =>
ceteri officiales => =>
(The same sequence exists in the fragmentary list Cnd.54.14-19 (dux libyarum): Numerarios [...] officiales.)

comes africae comes tingitaniae comes lit. sax:per brit:, dux maurit.
caes., dux tripolitanae (numerarii)
Princeps ex offic. mag.mil. => =>
Cornicularius Commentariensis ex offic. mag.mil. Numerarii duo ex offic. mag.mil.
Adiutor Numerarii duo ex offic. mag.mil. Commentariensis ex offic. mag.mil.
Commentariensis ex offic. mag.mil. Cornicularius =>
Numerarii duo ex offic. mag.mil. Adiutor =>
Subadiuva => =>
Regerendarius => =>
Exceptores => =>
Singulares => =>
reliqui officiales => =>

comes britann: dux raetiae I&II dux britann:

Princeps ex offic. mag.mil. => =>
Commentariensis ex offic. mag.mil. Numerarii duo ex offic. mag.mil. Commentariensis ex offic. mag.mil.
Numerarii duo ex offic. mag.mil. Commentariensis ex offic. mag.mil. Numerarii ex offic. mag.mil.
Adiutor => =>
Subadiuva => =>
× Regerendarius =>
Exceptores => =>
Singulares => =>
ceteri / reliqui officiales reliqui officiales =>

dux tract.armoric. & nervic., dux dux valeriae rip., dux pannoniae I & dux pannoniae II & saviae
sequanici, dux mogontiacensis norici rip., dux belgicae II
Princeps ex offic. mag.mil. Princeps de eodem corpore Princeps de eodem officio
Numerarius ex offic. mag.mil. Numerarius =>
Commentariensis ex offic. mag.mil. Commentariensis Adiutor
Adiutor => Commentariensis
Subadiuva => =>
Regerendarius => =>
Exceptores => =>
Singulares => =>
reliqui officiales => =>

© Ingo G. Maier (Melbourne, Australia) || Draft posted: 15.Nov.2012; revised: 10.Feb.2013 || https://www.notitiadignitatum.org/ 9