● odniesienie do Arystotelesa: Każdy byt zbudowany jest z elementu
formalnego (forma) i z tworzywa, które ta forma formuje, czyli z materii => forma jest aktem, decyduje o tym, czym ta rzecz jest, a materia jest tworzywem, które ta forma kształtuje w tę oto rzecz (czyli jest możnością) => hylemorfizm ● ISTNIENIE, według św. Tomasza jest czymś, co obejmuje to wszystko, ale zarazem, że istnienie jest czymś pierwotnym w tym bycie - istnienie zapoczątkowuje ten byt (istnienie jest najpierw i dopiero w obrębie tego istnienia ten byt może się rozwijać) = istnienie jest najpierw, a później wszystko pod nim ● struktura bytu jednostkowego = istnienie jest najpierw, istnienie stwarza Bóg i to ono zapoczątkowuje byt jednostkowy ● Bóg to Samoistny Akt Istnienia ● Esse = akt istnienia to podstawa realności każdego bytu ● stworzenie to powołanie aktu istnienia każdego bytu
Struktura bytu
● byt jednostkowy zapoczątkowuje ISTOTĘ tego bytu
● ISTOTA = to, o czym ten byt jest => jest ona skomponowana tak jak mówił Arystoteles => forma (akt) i materia (możność) ● istnienie przejawia się w tym bycie, widać je przez jego własności, które przejawiają się na zewnątrz: - realność = dzięki istnieniu każdy byt jest czymś realnym - czyli nie jest niebytem - odrębność = jest odrębny od innych, istnienie wyznacza pewien jego obszar bytowy (“tu jestem, a tu już mnie nie ma” - granice bytu) - jedność = każdy byt istniejący jest zbudowany na zasadzie pewnej struktury podporządkowań => pierwsze jest istnienie, a istnienie urealnia istotę, w której jest forma i materia decydujące o pewnej tożsamości tego bytu - prawda = dzięki istnieniu, każdy byt jest prawdziwy - w takim sensie metafizycznym (poznawalność tego bytu - byt realny jest poznawalny, nikt nie musi nam o nim opowiadać, manifestuje się, daje się ująć naszym władzom poznawczym) - dobro = w sensie metafizycznym to “wybieralność” bytu - z każdym bytem realnym, bez niczyjej zgody mogę nawiązać relację, mogę wybrać go jako coś dla siebie dobrego - piękno = harmonia tego wszystkiego co wyżej
● każdy byt dzięki istnieniu przejawia powyższe własności
● byt nie jest samoistny, on się dzieje => przyczyny zewnętrzne: sprawcza (byt, który ma władzę, może z racji swojej struktury urealniać na zewnątrz siebie istnienia innych bytów - Bóg) i celowa (ona nie stwarza, ale kształtuje możność bytu)