Nowa metafizyka

● odniesienie do Arystotelesa: Każdy byt zbudowany jest z elementu

formalnego (forma) i z tworzywa, które ta forma formuje, czyli z materii =>
forma jest aktem, decyduje o tym, czym ta rzecz jest, a materia jest
tworzywem, które ta forma kształtuje w tę oto rzecz (czyli jest możnością)
=> hylemorfizm
● ISTNIENIE, według św. Tomasza jest czymś, co obejmuje to wszystko, ale
zarazem, że istnienie jest czymś pierwotnym w tym bycie - istnienie
zapoczątkowuje ten byt (istnienie jest najpierw i dopiero w obrębie tego
istnienia ten byt może się rozwijać) = istnienie jest najpierw, a później
wszystko pod nim
● struktura bytu jednostkowego = istnienie jest najpierw, istnienie stwarza
Bóg i to ono zapoczątkowuje byt jednostkowy
● Bóg to Samoistny Akt Istnienia
● Esse = akt istnienia to podstawa realności każdego bytu
● stworzenie to powołanie aktu istnienia każdego bytu

Struktura bytu

● byt jednostkowy zapoczątkowuje ISTOTĘ tego bytu

● ISTOTA = to, o czym ten byt jest => jest ona skomponowana tak jak mówił
Arystoteles => forma (akt) i materia (możność)
● istnienie przejawia się w tym bycie, widać je przez jego własności, które
przejawiają się na zewnątrz:
- realność = dzięki istnieniu każdy byt jest czymś realnym - czyli nie
jest niebytem
 - odrębność = jest odrębny od innych, istnienie wyznacza pewien jego
obszar bytowy (“tu jestem, a tu już mnie nie ma” - granice bytu)
- jedność = każdy byt istniejący jest zbudowany na zasadzie pewnej
struktury podporządkowań => pierwsze jest istnienie, a istnienie
urealnia istotę, w której jest forma i materia decydujące o pewnej
tożsamości tego bytu
- prawda = dzięki istnieniu, każdy byt jest prawdziwy - w takim sensie
metafizycznym (poznawalność tego bytu - byt realny jest poznawalny,
nikt nie musi nam o nim opowiadać, manifestuje się, daje się ująć
naszym władzom poznawczym)
- dobro = w sensie metafizycznym to “wybieralność” bytu - z każdym
bytem realnym, bez niczyjej zgody mogę nawiązać relację, mogę
wybrać go jako coś dla siebie dobrego
- piękno = harmonia tego wszystkiego co wyżej

● każdy byt dzięki istnieniu przejawia powyższe własności

● byt nie jest samoistny, on się dzieje => przyczyny zewnętrzne: sprawcza
(byt, który ma władzę, może z racji swojej struktury urealniać na zewnątrz
siebie istnienia innych bytów - Bóg) i celowa (ona nie stwarza, ale kształtuje
możność bytu)