A.

MÀU SẮC
I. Màu sắc trong tiếp thị là gì?
Tâm lý học màu sắc (color psychology) là những nghiên cứu về cách màu sắc
ảnh hưởng đến nhận thức, thái độ, hành vi và quá trình ra quyết định của con người.
Trong lĩnh vực marketing, một nghiên cứu đã chỉ ra rằng tâm lý học màu sắc có thể
làm gia tăng khả năng nhận diện thương hiệu lên đến 80% và ảnh hưởng đến 85%
quyết định mua hàng của khách hàng. Đó là lý do vì sao đây được đánh giá là một
công cụ marketing hiệu quả, có tác động đến cách người mua cảm nhận về các thương
hiệu và sản phẩm khác nhau.
Ở mỗi nền văn hoá, quốc gia hoặc tín ngưỡng, màu sắc có thể mang những ý
nghĩa khác nhau. Và ở góc độ phổ quát, màu sắc thường có những ảnh hưởng nhất
định đến tâm lý con người. Màu sắc có thể ảnh hưởng đến quyết định chọn bao bì,
nhấp vào hay bỏ qua một nút trên website... Cũng chính vì thế mà những nhà thiết kế
luôn nghiên cứu và lựa chọn màu sắc cẩn thận cho thương hiệu.
Bản thân các doanh nghiệp sử dụng tâm lý học màu sắc trong tiếp thị và quảng
cáo vì những lý do sau:
+ Nhận diện thương hiệu: Công ty lựa chọn các bảng màu giúp truyền tải tính
cách thương hiệu (Brand Personality). Một bảng màu phù hợp còn là yếu tố cần thiết
để thể hiện quan điểm thương hiệu.
+ Nhắm đến khách hàng mục tiêu: Bằng cách lựa chọn màu sắc theo sở thích
của các nhóm đối tượng mục tiêu, doanh nghiệp có thể hướng nỗ lực tiếp thị đến từng
nhóm nhân khẩu học nhất định.
+ Tỷ lệ chuyển đổi: Đây là con số đo lường phần trăm số lượng khách hàng
hoàn thành một nhiệm vụ do công ty đề ra. Nhiệm vụ có thể là nhấn nút kêu gọi hành
động (CTA) hoặc đăng ký nhận bản tin Email. Nhiều nghiên cứu (bạn có thể tham
khảo bài test từ Hubspot) chỉ ra rằng việc thay đổi màu sắc của các nút CTA có thể
làm tăng tỷ lệ chuyển đổi.
Các sản phẩm hoặc dịch vụ có thể rất tuyệt vời, nhưng chúng sẽ có ích gì nếu
không thu hút được khách hàng mục tiêu. Do đó mà việc chọn lựa màu sắc phù hợp có
tác động đến cả thương hiệu lẫn khách hàng. 90% các đánh giá nhanh và quyết định
mua hàng của người tiêu dùng chỉ bằng cách nhìn vào màu sắc của chúng. Tuy nhiên,
tâm lý con người có thể thay đổi hàng ngày, hàng giờ và điều này không hoàn toàn
đơn giản như việc bạn nhìn thấy màu đỏ sẽ tức giận, màu vàng sẽ hạnh phúc hay màu
xanh lam sẽ thoải mái. Do đó mà nghiên cứu này có thể được xem là cơ sở, tiền đề cho
những ứng dụng thực tế khác nhau, từ đó đưa ra được kết luận cuối cùng cho việc lựa
chọn màu sắc nào sẽ phù hợp với thương hiệu hay sản phẩm trong tương lai. Đồng
thời, đây cũng chính là vũ khí lợi hại hỗ trợ việc truyền tải thông điệp và sứ mệnh của
thương hiệu. Trước hết, việc lựa chọn màu sắc cho thương hiệu thường bắt nguồn từ
đối tượng khách hàng mục tiêu và những đặc điểm nhân khẩu học của đối tượng này.
Bằng việc xác định các yếu tố liên quan đến giới tính, tuổi tác, văn hoá và thói quen
mua hàng, các thương hiệu có thể tính toán và lựa chọn màu sắc mang lại sức hấp dẫn
lớn nhất cho thương hiệu và thu hút khách hàng mục tiêu.
Các yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn màu sắc thương hiệu bao gồm:
1. Giới tính
Theo một nghiên cứu được công bố bởi Kissmetrics, xanh dương là màu được
yêu thích bởi hầu hết các khách hàng thuộc giới tính nam và hơn ⅓ nhóm khách hàng
nữ. Nếu sản phẩm và dịch vụ của thương hiệu hướng đến tất cả các nhóm giới tính, các
màu tiềm năng mà thương hiệu có thể lựa chọn là xanh dương, xanh lá cây hoặc đỏ.
Bên cạnh đó, thương hiệu cũng có thể tạo điểm nhấn bằng các màu trung tính như đen,
trắng và xám.
Cũng theo nghiên cứu này, màu sắc bị phân biệt rõ ràng nhất giữa các nhóm
giới tính là màu tím, với 23% nữ giới và 0% nam giới thích màu này. Vì thế, màu tím
là một sự lựa chọn tuyệt vời nếu sản phẩm và dịch vụ của thương hiệu nhắm đến đối
tượng khách hàng là nữ giới. Việc lựa chọn màu sắc phù hợp với giới tính của đối
tượng mục tiêu sẽ giúp thương hiệu trong việc tạo ra nội dung hình ảnh trực quan cho
bộ nhận diện và website thương hiệu.
2. Độ tuổi
Sự khác biệt trong độ tuổi khách hàng cũng ảnh hưởng đến mức độ yêu thích
các màu sắc khác nhau. Nhóm khách hàng trẻ tuổi thường bị thu hút bởi những màu
sắc có độ tương phản cao với tông màu sáng hoặc tối rõ rệt. Các màu cơ bản như xanh
lam, vàng và đỏ cũng có xu hướng gây ra phản ứng mạnh hơn đối với nhóm khách
hàng này. Độ tuổi càng cao, con người càng có xu hướng dịch chuyển sự yêu thích
sang các tông màu nhạt và ít có sự tương phản.
3. Văn hoá
Một số màu sắc có ý nghĩa khác nhau tại các quốc gia khác nhau. Vì thế, lựa
chọn màu sắc dựa trên đặc điểm văn hoá là một yếu tố vô cùng quan trọng mà các
thương hiệu cần cân nhắc khi tiếp cận khách hàng mục tiêu của mình. Chẳng hạn,
người Mỹ và người Anh đánh giá xanh lam là một màu sắc tích cực, khơi gợi lòng yêu
nước và cảm giác yên bình. Trong khi đó, ý nghĩa của màu sắc này lại thay đổi hoàn
toàn tại Iran, nơi mà màu xanh da trời gắn liền với tang tóc.
4. Hành vi mua hàng
Dữ liệu của Kissmetrics cũng cho thấy màu sắc ảnh hưởng đến tâm lý và hành vi
mua hàng của khách hàng. Những người có cá tính mạnh và hành vi mua hàng bốc
đồng thường bị hấp dẫn bởi màu đỏ, cam, đen và xanh hoàng gia (royal blue). Những
người có xu hướng mua sắm tiết kiệm thường yêu thích màu xanh hải quân (navy
blue) và xanh mòng két (teal). Trong khi đó, những tông màu nhạt hơn như hồng và
xanh da trời (sky blue) sẽ hấp dẫn những người mua hàng truyền thống. 1

II. Làm thế nào để sử dụng màu sắc trong tiếp thị bán hàng (những sản phẩm
nào tận dụng tốt bảng màu nào để bán hàng)
Màu sắc đóng một vai trò rất lớn trong tiếp thị. Màu sắc tươi sáng, nổi bật có
thể thu hút sự chú ý của mọi người, trong khi những màu lạnh, tinh tế có thể mang lại
hiệu ứng êm dịu. Mỗi màu sắc có một mục đích khác nhau. Theo một bài báo của
Digital Information World có tiêu đề “Màu sắc ảnh hưởng đến con người như thế nào:
Tâm lý của màu sắc trong tiếp thị kinh doanh”, 93% người mua tập trung vào hình
thức bên ngoài của sản phẩm. Trong khi đó, 80% người tiêu dùng tin rằng màu sắc
chịu trách nhiệm nhận diện thương hiệu. Những con số đáng chú ý này nêu bật tác
động của màu sắc đến hành động và nhấn mạnh vai trò của nó trong việc xây dựng
nhận thức về thương hiệu.
Nói như vậy, tâm lý màu sắc là yếu tố thống trị trong lĩnh vực xây dựng thương
hiệu và quảng cáo. Các thương hiệu cũng đã thực hiện nghiên cứu này để thiết kế
chiến dịch quảng cáo cảm xúc và tạo nên một bản sắc riêng. Sự lộng lẫy của những
màu sắc này chạm đến ấn tượng của công chúng về doanh nghiệp và liệu nó có khuyến
khích họ quyết định mua hàng hay không.
Tiếp thị tâm lý màu sắc khai thác các tín hiệu cảm xúc và thể chất của người
tiêu dùng. Tìm hiểu tâm lý về màu sắc trong tiếp thị và xây dựng thương hiệu cũng
như cách nó giúp nâng cao khả năng tiếp cận thị trường và xây dựng thương hiệu hiệu
quả hơn:
+ Khơi gợi phản ứng cảm xúc: sử dụng màu sắc để gợi lên cảm xúc gắn liền với
sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn. Ví dụ: bạn có thể sử dụng màu đỏ cho sự khẩn cấp
hoặc phấn khích, màu xanh lam cho sự an toàn hoặc màu xanh lá cây cho sự thư giãn
hoặc sức khỏe.
+ Thiết kế các chiến dịch tương tác: khám phá sự kết hợp màu sắc và tạo các
chiến dịch tương tác cho nỗ lực tiếp thị của bạn.
+ Giải mã ý nghĩa đằng sau màu sắc và tạo ra những trải nghiệm gây được tiếng
vang sâu sắc với đối tượng mục tiêu của bạn và thúc đẩy sự tương tác.
+ Thúc đẩy sự hài hòa về thương hiệu: màu sắc có nhiều ý nghĩa khác nhau, có
thể không phù hợp với mục tiêu và giá trị và có thể trở thành điểm bùng phát cho

1 https://subiz.com.vn/blog/tam-ly-hoc-mau-sac.html
https://advertisingvietnam.com/tam-ly-hoc-mau-sac-trong-marketing-vai-tro-va-cac-buoc-giup-thuong-hieu-gia-
tang-ty-le-mua-hang-qua-website-p21409 truy cập ngày 11/05/2024
những mục tiêu. Nói về sự hài hòa của màu sắc; bánh xe màu là công cụ có giá trị để
xác định màu nào hòa hợp tốt. 2

III. Tác động của bảng màu lên khách hàng như thế nào?
Theo nhiều nghiên cứu cho thấy màu sắc trong thiết kế thương hiệu tác động
đến 68% quyết định mua hàng của người tiêu dùng. Có người chọn mua sản phẩm chỉ

2 https://www.qrcode-tiger.com/vi/color-psychology-marketing#What_is_color_psychology_in_marketing
https://www.brandcamp.asia/blog/230-Tam-ly-hoc-mau-sac-trong-quang-cao-tiep-thi truy cập ngày 11/05/2024

3 https://www.bing.com/images/search?
view=detailV2&ccid=o4FkXBZy&id=CE4F68732B0415F81E44AAEE55FE96866002C6DC&thid=OIP.o4FkX
BZyxwIEX59zTCZBGQHaHc&mediaurl=https%3a%2f%2fcolorpsychologymeaning.com%2fwp-content
%2fuploads%2f2022%2f05%2fColor-Wheel-Main-Home.jpg&cdnurl=https%3a%2f%2fth.bing.com%2fth
%2fid%2fR.a381645c1672c702045f9f734c264119%3frik%3d3MYCYIaW%252flXuqg%26pid%3dImgRaw
%26r%3d0&exph=890&expw=886&q=color+wheel+of+psychology&simid=607988969835400514&FOR truy
cập ngày 11/05/2024
bởi vì tên thương hiệu có màu sắc họ thích. Hoặc nút thanh toán trên website khiến họ
cảm thấy được kích thích.
Bảng màu đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút sự chú ý, truyền tải thông
điệp và định vị thương hiệu, từ đó ảnh hưởng đến hành vi mua sắm của khách hàng.
Dưới đây là một số tác động cụ thể:
- Thu hút sự chú ý:
+ Màu sắc nổi bật: Sử dụng những màu sắc rực rỡ như đỏ, cam, vàng có thể thu hút
sự chú ý của khách hàng ngay từ cái nhìn đầu tiên. Tuy nhiên, cần lưu ý sử dụng hợp
lý để tránh gây cảm giác khó chịu.
+ Sự tương phản: Kết hợp các màu sắc tương phản nhau, ví dụ như đen và trắng,
xanh dương và vàng, có thể tạo điểm nhấn và thu hút sự chú ý hiệu quả.
+ Họa tiết và hoa văn: Sử dụng các họa tiết và hoa văn độc đáo cũng có thể thu hút
sự chú ý của khách hàng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các họa tiết cần phù hợp với tổng
thể thiết kế và thương hiệu.
- Truyền tải thông điệp:
Mỗi màu sắc đều mang một ý nghĩa riêng: Ví dụ, màu xanh lam thường liên
quan đến sự tin tưởng, màu đỏ thể hiện sự đam mê, màu vàng tượng trưng cho sự lạc
quan, v.v.
Sử dụng màu sắc phù hợp với thông điệp thương hiệu: Việc lựa chọn màu sắc
phù hợp với thông điệp thương hiệu sẽ giúp khách hàng dễ dàng ghi nhớ và nhận diện
thương hiệu.
Kết hợp màu sắc với hình ảnh và văn bản: Kết hợp màu sắc với hình ảnh và văn
bản một cách hiệu quả sẽ giúp truyền tải thông điệp một cách rõ ràng và sinh động
hơn.
- Định vị thương hiệu:
Bảng màu thể hiện tính cách thương hiệu: Bảng màu có thể giúp thể hiện tính
cách thương hiệu, ví dụ như trẻ trung, năng động, sang trọng, v.v.
Bảng màu tạo sự khác biệt: Sử dụng bảng màu độc đáo và khác biệt sẽ giúp
thương hiệu nổi bật so với các đối thủ cạnh tranh.
Bảng màu tạo sự nhất quán: Sử dụng bảng màu thống nhất trên tất cả các kênh
truyền thông sẽ giúp tạo dựng hình ảnh thương hiệu chuyên nghiệp và đáng tin cậy.
- Thể hiện cá tính thương hiệu
Màu sắc thường là điều đầu tiên mọi người chú ý đến một doanh nghiệp và là
nguồn lực quan trọng để nhận diện thương hiệu. Việc chọn đúng màu sắc phù hợp với
cá tính và giá trị của thương hiệu giúp công ty giao tiếp với người tiêu dùng dễ dàng
hơn.
 Việc sử dụng nhất quán bảng màu trên các tài sản tiếp thị sẽ giúp xây dựng bản
sắc, ghi dấu ấn thương hiệu vào tâm trí công chúng.
- Thể hiện lợi thế cạnh tranh
Một bảng màu riêng biệt có thể làm cho thương hiệu trở nên độc đáo và đáng
nhớ; do đó, sự phối hợp màu sắc có thể mang lại cho bạn lợi thế cạnh tranh trên thị
trường.
Chìa khóa ở đây là phát hiện mẫu màu của đối thủ cạnh tranh và chọn bảng màu
riêng biệt có thể làm cho thương hiệu của bạn nổi bật trong khi vẫn truyền đạt được ý
định của thương hiệu.
- Ảnh hưởng đến hành vi mua sắm:
Màu sắc có thể kích thích cảm xúc: Một số màu sắc có thể kích thích cảm xúc
mua sắm của khách hàng, ví dụ như màu đỏ có thể tạo cảm giác gấp gáp, màu vàng có
thể tạo cảm giác vui vẻ, v.v.
Màu sắc có thể ảnh hưởng đến nhận thức về giá cả: Nghiên cứu cho thấy rằng
khách hàng có xu hướng đánh giá sản phẩm có giá cao hơn khi được trình bày với màu
sắc sang trọng.
Màu sắc có thể tạo dựng niềm tin: Sử dụng bảng màu uy tín và chuyên nghiệp
có thể tạo dựng niềm tin với khách hàng và khuyến khích họ mua sắm.
Lưu ý:
Hiệu quả của bảng màu phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm đối tượng khách
hàng mục tiêu, ngành nghề kinh doanh, văn hóa, v.v.
Do đó, cần tiến hành nghiên cứu thị trường kỹ lưỡng trước khi lựa chọn bảng
màu cho thương hiệu.

Bên cạnh những tác động trên, bảng màu còn có thể ảnh hưởng đến tâm lý, cảm xúc
và hành vi của con người theo nhiều cách khác nhau. Do đó, việc sử dụng bảng màu
một cách hiệu quả có thể mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, bao gồm tăng nhận
thức thương hiệu, thu hút khách hàng tiềm năng và thúc đẩy doanh số bán hàng.

Màu đỏ

Màu sắc mạnh mẽ này gắn liền với hành động, ham muốn và năng lượng. Trong
quảng cáo, các nhà tiếp thị sử dụng màu đỏ kêu gọi hành động các nút để gợi lên cảm
giác cấp bách cho người tiêu dùng.

Màu đỏ cũng đã được khoa học chứng minh là khiến bạn cảm thấy hưng phấn và
đói bụng. Điều này đã khiến nhiều doanh nghiệp và dịch vụ thực phẩm, chẳng hạn như
Wendy's và Burger King, sử dụng màu đỏ làm màu đặc trưng của mình.
 Màu vàng

Màu vàng tượng trưng cho sự nhiệt tình, tự tin và hạnh phúc. Đó là màu sắc mà các
doanh nhân sử dụng để hiện thực hóa những thứ thể hiện cảm giác ấm áp và lạc quan,
chẳng hạn như các ngôi sao và khuôn mặt cười.

Một màu sắc mãnh liệt như màu vàng có thể nhanh chóng thu hút sự chú ý của công
chúng. Tuy nhiên, độ sáng của nó cũng có thể dẫn đến mỏi mắt khi quản lý sai.

Một ví dụ điển hình nhất về màu vàng trong xây dựng thương hiệu là biểu tượng
Golden Arches mang tính biểu tượng của McDonald's.

Màu xanh da trời

Màu xanh gợi lên cảm giác an toàn, mạnh mẽ, trí tuệ và tin tưởng. Các công ty
truyền thông xã hội - như Facebook và Twitter - thường xuyên chọn màu xanh để
khiến chúng trông đáng tin cậy, một đặc điểm quan trọng đối với các doanh nghiệp lưu
trữ một lượng lớn dữ liệu người dùng.

Mặt khác, màu xanh cũng có những ý nghĩa tiêu cực. Trong tự nhiên có rất ít thực
phẩm màu xanh, vì vậy màu sắc này có thể kìm hãm sự thèm ăn của chúng ta. Nó cũng
có thể truyền tải cảm giác lạnh lùng và khó gần.

Blue Cross Blue Shield Association sử dụng màu xanh lam trong cả tên và thương
hiệu của mình. Là một công ty bảo hiểm y tế, họ phải cân bằng giữa việc thu thập dữ
liệu cá nhân với việc cung cấp dịch vụ chất lượng. Phác thảo màu sắc của họ báo hiệu
cho khách hàng rằng họ có thể tin tưởng và dựa vào công ty khi đưa ra những quyết
định quan trọng.

Màu xanh lá

Màu xanh lá cây, không nói quá thì tượng trưng cho sự sống. Màu sắc này gợi nhớ
đến cỏ cây, cây cối và bụi rậm, mang lại cảm giác thư giãn, khỏe mạnh, thịnh vượng,
hy vọng và tươi mát. Tuy nhiên, do bản chất nguyên thủy của nó, màu xanh lá cây
cũng có thể tượng trưng cho sự nhàm chán, trì trệ và đơn điệu.

Whole Foods sử dụng màu xanh lá cây vì danh tiếng về các sản phẩm tươi ngon,
chất lượng cao. Thương hiệu định vị mình là "Cửa hàng tạp hóa lành mạnh nhất của
Mỹ", do đó, sử dụng màu sắc liên quan đến sức khỏe và sự phát triển phù hợp với
tuyên bố sứ mệnh của họ. Đối với Việt Nam thì ta có Bách Hóa Xanh, Family mart
cũng lựa chọn cho mình màu xanh tương ứng

Màu cam

Màu cam gắn liền với sự vui vẻ, tích cực và tự do. Nó thường được sử dụng để
truyền cảm hứng cho một thái độ tích cực, khiến nó trở thành một lựa chọn tuyệt vời
cho các doanh nghiệp nhằm mục đích thúc đẩy và nâng cao tinh thần cho khán giả.

Vì màu cam thường được coi là màu tràn đầy năng lượng nên màu nổi bật này
thường được sử dụng trong đồng phục và thương hiệu của nhiều đội thể thao.

Trong số các thương hiệu nổi tiếng sử dụng màu này có kênh dành cho trẻ em nổi
tiếng Nickelodeon, được biết đến với những bộ phim hoạt hình được yêu thích như
Quần Vuông SpongeBob.

Màu tím

Màu tím tượng trưng cho chất lượng, cá tính và tinh tế. Nó cũng có thể đại diện cho
quyền lực, sự độc lập và cân bằng.

Đó là màu sắc liên kết thế giới tinh thần và thể chất. Khía cạnh bí ẩn của nó gợi lên
mối liên kết với những điều chưa biết và thiêng liêng.

Màu này cũng được sử dụng trong các sản phẩm làm đẹp, chủ yếu để thể hiện sự nữ
tính và chủ yếu được sử dụng trong phong trào phụ nữ.

Đen

Màu đen thường được sử dụng trong tiếp thị để gợi lên quyền lực, quyền lực và sự
sang trọng. Sử dụng màu đen trong logo của bạn hoặc các tài liệu quảng cáo khác có
thể làm cho nó trông bóng bẩy và tinh tế.

Màu này thể hiện sự tinh tế; đó là lý do tại sao nhiều người chọn mặc đồ đen khi
tham dự một sự kiện trang trọng.

Mặc dù màu đen tạo được hiệu ứng tuyệt vời trong ngành thời trang, nhưng hiệu
ứng này không phải lúc nào cũng mang lại tác dụng tương tự. Ví dụ, màu đen hiếm khi
được sử dụng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe vì nó gợi liên tưởng đến cái chết và
tang thương.
 Tuy nhiên, Nike lại tận dụng quảng cáo đen trắng và logo hình dấu phết đặc trưng
của hãng để củng cố hình ảnh thương hiệu tập trung vào sức mạnh. Các thông điệp của
Nike xoay quanh việc tiếp thêm sức mạnh cho các vận động viên và giúp khách hàng
phát triển thành những người có hiệu suất cao hơn - đây là một cách sử dụng màu đen
thanh lịch hoàn hảo.

Trắng

Nếu doanh nghiệp của bạn hướng đến phong cách sạch sẽ, đơn giản, màu trắng có
thể là lựa chọn lý tưởng. Cùng với màu đen, màu trắng gợi lên cảm giác hiện đại và có
thể giúp đạt được vẻ ngoài tinh khiết, ngây thơ và tinh khôi.

Mặt khác, màu trắng có thể tạo cảm giác vô trùng - giống như bệnh viện. Nếu thiếu
màu sắc, nó có thể khiến thương hiệu của bạn trông đơn điệu, nhàm chán và trống
rỗng. Nhưng, giống như hầu hết các màu sắc khác, nó phụ thuộc vào ngữ cảnh. Một số
thương hiệu tiên tiến nhất thế giới, bao gồm Apple và Tesla, có logo màu trắng.

Màu đen hiệu quả với Nike theo cách tương tự như màu trắng với Adidas. Không
giống như Nike, Adidas hướng đến đối tượng khách hàng ít tập trung vào thể thao hơn.
Họ thường xuyên hợp tác với những người không phải vận động viên, bao gồm nhạc
sĩ, nghệ sĩ và nhiều người khác. Vì vậy, màu trắng cho phép họ khai thác sức hấp dẫn
đơn giản, phổ quát.

Ví dụ
Một số thương hiệu thức ăn nhanh lớn đều sử dụng màu vàng như: Mc
Donald’s có một cái cổng màu vàng rất nổi bật; Pizza Hut có một đường kẻ màu vàng
dưới chân; còn Burger King cũng có hình một chiếc hamburger màu vàng…

Màu sắc của biển hiệu hoặc logo nhận diện có thể là yếu tố quan trọng để nhanh
chóng lựa chọn một sản phẩm. McDonald’s là một ví dụ tiêu biểu nhất. Những thông
điệp tích cực về mặt tâm lý trong việc phối hợp những tông màu vàng và đỏ mà họ lựa
chọn là để biểu lộ cho sự vui vẻ, phấn khích và hạnh phúc.

Chúng ta đều biết đồ ăn nhanh (fast food) không có lợi cho sức khỏe, nhưng
không thể phủ nhận chúng có một sức hút khó cưỡng. Điều này không chỉ đúng với trẻ
nhỏ, mà còn với chính người lớn chúng ta. Đáng nói là các tiệm ăn nhanh đều áp dụng
một số công thức chung dựa theo cách mùi hương, màu sắc và từ ngữ đánh vào tâm lý
thực khách, cũng như nâng cao trải nghiệm khách hàng.
 Bằng cách chọn màu logo, nội thất có tông nóng ấm, trong đó đỏ và vàng
dường như là hai màu áp đảo trong bộ nhận diện thương hiệu của nhiều hãng ăn
nhanh. Trong giới marketing F&B, tổ hợp này còn có tên là “the ketchup-mustard
combo”.

Màu đỏ và vàng “áp đảo” thế giới logo đồ ăn nhanh. | Nguồn: Huffpost
Theo Spoon University, màu đỏ thu hút sự chú ý và tăng tốc độ lưu thông máu
trong cơ thể. Điều này đẩy nhanh tốc độ trao đổi chất trong hệ tiêu hóa và gây cảm
giác đói. Màu đỏ còn có tác dụng tăng tốc độ nhịp tim và kích thích vị giác. Bên cạnh
đó, theo phân tích từ các nhà nghiên cứu của hiệp hội tư vấn nhà hàng quốc tế. Màu đỏ
là màu có bước sóng dài nhất trên quang phổ và thường được gắn với những tính từ
rực rỡ, mãnh liệt. Do đó, các nhà hàng chuyên đồ ăn nhanh hoặc các nhà hàng hướng
tới tối đa hóa lượng khách hàng rút ngắn thời gian lưu trú trên một lượt khách thường
lựa chọn màu đỏ làm tông màu chủ đạo4.
Màu vàng được gắn liền với cảm giác vui vẻ, thoải mái và thân thiện. Vì vậy
khi kết hợp hai màu này với nhau, chúng ta có tổ hợp hoàn hảo vừa dễ gây chú ý, vừa
kích thích sự thèm ăn trong cơ thể. Màu vàng là màu phổ biến trong quảng bá ẩm thực
được mệnh danh là màu “vui vẻ nhất”, sắc vàng thường khiến người ta liên tưởng đến
hạnh phúc và sự lạc quan cùng những cảm xúc tích cực. Não bộ giải phóng serotonin,
hormone khiến thực khách vui vẻ hơn khi mắt nhìn thấy màu vàng, với ý tưởng rằng
ăn uống một trải nghiệm về cảm xúc hài lòng vui vẻ dễ chịu.
Ngược lại, cũng có một số nghiên cứu chỉ ra rằng màu đỏ thú vị, kích thích và
gắn kết với các hoạt động. Dù vậy, nó không hẳn khiến bạn đói. Có thể nói rằng màu
4 https://vietcetera.com/vn/7-thu-thuat-hut-khach-tinh-te-cua-cac-tiem-an-nhanh, truy cập ngày 12/5/2024.
đỏ cũng là tông màu được ưu ái lựa chọn là điểm nhấn trên bảng gọi món để tăng độ
ngon miệng. Tuy nhiên, không nên sử dụng quá nhiều màu đỏ trong một không gian
việc phối màu một quán là sẽ tạo cảm giác khó chịu cho khách hàng, tránh gây bức bối
khó chịu cho khách hàng vì sẽ khiến thực khách không còn muốn quay trở lại nữa. Ở
góc nhìn khác, hãy thử tưởng tượng KFC, Lotteria, McDonald’s, Pizza Hut bỗng dưng
đổi logo thành màu đen mà xem. Rất có thể bạn sẽ đi ngang qua cửa hàng mà không
hề chú ý đến sự tồn tại của nó.

B. MÙI HƯƠNG
I. Mùi hương trong tiếp thị là gì?
Tiếp thị mùi hương (scent marketing) là phương pháp sử dụng hương thơm để
tăng sự thoải mái cho khách hàng, thúc đẩy mua sắm và giúp khách hàng ấn tượng hơn
với thương hiệu. Đây là một giải pháp đơn giản, không tốn kém nhưng đem lại nhiều
lợi ích to lớn. Chính vì vậy, không chỉ những doanh nghiệp lớn mà ngay cả những
doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng sử dụng hình thức này.5
Tiếp thị mùi hương - Scent Marketing có thể chia làm hai loại: “Ambient
Scenting” (mang lại hương thơm đặc trưng cho một không gian) và “Scent Branding”
(sáng tạo mùi hương độc quyền của một công ty dành cho một thương hiệu cụ thể).
Kết quả của tiếp thị mùi hương là khách hàng thấy hài lòng hơn và nhớ đến
thương hiệu của bạn lâu hơn, lưu luyến với thương hiệu hơn. Một giải pháp tạo mùi
hương phù hợp với không gian có thể tác động một cách tinh tế đến thời gian lưu lại
nơi bán lẻ của khách hàng và có thể là phương tiện hiệu quả thu hút mọi người vào cửa
hàng.6
II. Làm thế nào để sử dụng mùi hương trong tiếp thị bán hàng (những sản phẩm
nào tận dụng tốt mùi hương nào để bán hàng).
Do nhận thấy được khả năng tác động của mùi hương đến việc tiếp thị bán hàng
thì hiện nay nhiều cửa hàng đã bắt đầu có những chính sách sử dụng mùi hương để thu
hút khách hàng như khuếch tán các loại hương thơm nhân tạo thông qua hệ thống
thông hơi, lò sưởi, điều hoà không khí hoặc máy tạo mùi hương ở cửa ra vào. Điều này
có thể giúp thu hút khách hàng, tăng khả năng tò mò của khách hàng đối với cửa hàng
hoặc để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng khách hàng.
Ông Paul Clifford - TGĐ của Rentokil Initial Việt Nam - công ty cung cấp giải
pháp hương thơm cho biết7: “Bằng cách khuếch tán hương thơm đặc biệt vào không
khí, giải pháp hương thơm cao cấp giúp tạo ra một không gian độc đáo và đáng nhớ
khiến khách hàng luôn muốn gắn bó với thương hiệu của bạn.”

5 https://khotinhdau.com/tiep-thi-mui-huong/ (truy cập ngày 13/5/2024)

6 https://advertisingvietnam.com/tiep-thi-bang-mui-huong-nhu-the-nao-p16962 (truy cập ngày 13/5/2024)
7 https://advertisingvietnam.com/tiep-thi-bang-mui-huong-nhu-the-nao-p16962 (truy cập ngày 11/5/2024)
 Ví dụ, mùi hương của của quế và xả trong các cửa hàng spa có thể làm cho
khách hàng cảm thấy thư giãn và thoải mái khiến họ muốn ở lại cửa hàng lâu hơn và
sử dụng các dịch vụ và mua các sản phẩm kèm theo tại spa đó.
Một mùi hương nhẹ nhàng và thư giãn có thể khiến khách hàng cảm thấy thoải
mái, dành nhiều thời gian hơn trong cửa hàng và có xu hướng chi tiêu nhiều hơn.
Ngược lại, một mùi hương không phù hợp với khách hàng tác động tiêu cực đến hành
vi tiêu dùng, khiến khách hàng muốn rời khỏi không gian đó nhanh chóng. Do đó, việc
lựa chọn và sử dụng mùi hương trong tiếp thị phải được nghiên cứu kỹ lưỡng để phù
hợp với mục tiêu và khách hàng mục tiêu của thương hiệu.
Hơn nữa những tác động của mùi hương đến người tiêu dùng như sau8:
Thứ nhất, tác động đến cảm xúc: Những mùi hương dễ chịu và hấp dẫn có thể
tạo ra phản ứng cảm xúc tích cực, dẫn đến sự hài lòng của khách hàng tăng lên và
mong muốn dành nhiều thời gian hơn trong một môi trường cụ thể. Ví dụ, mùi hương
thư giãn trong spa có thể làm cho người tiêu dùng có cảm giác yên tĩnh và thư thái,
trong khi đó mùi hương tươi mát và sảng khoái trong các cửa hàng bán lẻ có thể nâng
cao tâm trạng của người tiêu dùng và kích thích họ mua nhiều hơn.
Thứ hai, liên kết thương hiệu: Mùi hương có thể được sử dụng để tạo ra một
bản sắc thương hiệu độc đáo và đáng nhớ. Bằng cách nhất quán kết hợp một mùi
hương cụ thể vào môi trường kinh doanh, khách hàng có thể hình thành mối liên hệ
mạnh mẽ giữa mùi hương đó và thương hiệu.
Thứ ba, nâng cao nhận thức về sản phẩm: Mùi hương nhất định của cửa hàng có
thể làm tác động đến cảm nhận của khách hàng về sản phẩm hoặc dịch vụ tại cửa hàng
đó. Ví dụ, trong sảnh khách sạn có mùi hương riêng để chào đón khách hàng có thể
nâng cao nhận thức về sự sang trọng và thoải mái. Điều này tác động tích cực đến trải
nghiệm của khách hàng và mong muốn chi tiêu của họ.
Thứ tư, tăng doanh số và sự tham gia: tiếp thị mùi hương đã được chứng minh
là có thể làm tăng doanh số bán hàng và sự tham gia của khách hàng. Mùi hương dễ
chịu có thể thu hút sự chú ý, tạo ra bầu không khí chào đón và lôi kéo khách hàng
khám phá và nán lại trong một không gian bán lẻ.
Cuối cùng, ký ức và nhớ lại thương hiệu: Mùi hương có mối liên hệ chặt chẽ
với trí nhớ… Khi khách hàng gặp lại mùi hương đó dù ở bất kì đâu thì họ cũng có thể
nhớ ngay đến thương hiệu đó.
III. Tác động của mùi hương lên hành vi khách hàng
Khứu giác của chúng ta gắn liền chặt chẽ với cảm xúc, ký ức và nhận thức tổng
thể, Có nhiều nghiên cứu liên quan đến việc mùi hương có tác động như thế nào đến
các giác quan, trải nghiệm và cảm xúc của người tiêu dùng. Cách kích hoạt cảm giác

8 https://www.centhylon.com/blog/consumer-behavior (truy cập ngày 11/5/2024 )

tiềm thức dường như là một cách hiệu quả để thu hút và tạo ấn tượng tới người tiêu
dùng và sức ảnh hưởng lên hành vi, nhận thức của họ.
+ Tác động đến cảm xúc: Mùi hương có khả năng gợi lên những cảm xúc và
tâm trạng cụ thể. Những mùi hương dễ chịu và hấp dẫn có thể tạo ra phản ứng cảm xúc
tích cực, dẫn đến sự hài lòng của khách hàng tăng lên và mong muốn dành nhiều thời
gian hơn trong một môi trường cụ thể. Trong tâm lý học môi trường nhấn mạnh tiềm
năng của môi trường để tạo ra một phản ứng tình cảm và kích thích ở mọi người. Các
nghiên cứu cho thấy, tác động của mùi hương đối với chi tiêu của người tiêu dùng là
do nhận thức tốt hơn về môi trường cửa hàng nói chung, từ các phản ứng tình cảm đối
với cửa hàng, hoặc đơn giản từ nhiều thời gian hơn đã được chi tiêu trong môi trường.
Ví dụ, mùi hương thư giãn trong spa có thể thúc đẩy cảm giác yên tĩnh và thư
thái, trong khi mùi hương tươi mát và sảng khoái trong cửa hàng bán lẻ có thể tiếp
thêm năng lượng cho người mua sắm và nâng cao tâm trạng của họ.
+ Sự liên kết: Mùi hương có thể được sử dụng để tạo ra một bản sắc thương
hiệu độc đáo và đáng nhớ. Bằng cách nhất quán kết hợp một mùi hương cụ thể vào
môi trường kinh doanh, khách hàng có thể hình thành mối liên hệ mạnh mẽ giữa mùi
hương đó và thương hiệu. Hay áp dụng liên kết một số kích thích giác quan phù hợp
với nhau như: bao bì ở các dạng khác nhau (tín hiệu xúc giác) và các thiết kế hấp dẫn
truyền đạt một hương vị và màu sắc (tín hiệu thị giác). Sự liên kết này có thể kích hoạt
việc nhớ lại và nhận dạng thương hiệu khi gặp phải ở những nơi khác, củng cố lòng
trung thành với thương hiệu và khuyến khích các lần truy cập hoặc mua hàng lặp lại.
+ Nâng cao nhận thức về sản phẩm: Mùi hương nhất định có thể ảnh hưởng đến
cách khách hàng cảm nhận về sản phẩm hoặc dịch vụ. Giống như, khi mà khứu giác
được liên kết với mục tiêu của nó cụ thể hơn trong môi trường xung quanh, như thông
qua việc thúc đẩy doanh số táo với mùi táo thay vì khuếch tán mùi hương vani nói
chung dễ chịu trong toàn bộ cơ sở sẽ cải thiện được nhận thức về lĩnh vực bán của toàn
bộ cửa hàng.
Ví dụ, sảnh khách sạn có mùi hương chào đón có thể nâng cao nhận thức về sự
sang trọng và thoải mái, tác động tích cực đến trải nghiệm của khách hàng và mong
muốn chi tiêu của họ.
+ Tăng doanh số và sự tham gia: Tiếp thị mùi hương đã được chứng minh là có
thể làm tăng doanh số bán hàng và sự tham gia của khách hàng. Mùi hương dễ chịu có
thể thu hút sự chú ý, tạo ra bầu không khí chào đón và lôi kéo khách hàng khám phá và
nán lại trong một không gian bán lẻ.
+ Ký ức và Nhớ lại Thương hiệu: Mùi hương có mối liên hệ chặt chẽ với trí
nhớ. Giới thiệu một mùi hương đặc biệt gắn liền với một thương hiệu có thể tạo ra dấu
ấn lâu dài trong ký ức. Khi khách hàng gặp lại mùi hương đó, ngay cả bên ngoài địa
điểm kinh doanh, nó có thể kích hoạt những ký ức tích cực và củng cố việc nhớ lại
thương hiệu, potentially leading to future purchases or referrals (có khả năng dẫn đến
các giao dịch mua hàng hoặc giới thiệu trong tương lai).
Tùy theo mức độ vận dụng và phối hợp tín hiệu mùi hương với các tín hiệu
khác như tín hiệu thị giác, xúc giác… tại môi trường rộng lớn như cả cửa hàng, trung
tâm mua sắm hay tại một điểm bán hàng mà nó sẽ có mức ảnh hưởng đến cảm giác,
cảm xúc, tình cảm và cả hành vi mua hàng của người tiêu dùng khác nhau. 9
Ví dụ:
I. Mùi hương trong tiếp thị là gì?
Ví dụ: Starbucks - một thương hiệu cà phê đã đạt doanh thu 36,687 tỷ USD vào
cuối năm 2023, từ lâu đã nổi tiếng với các kỹ thuật tiếp thị mùi hương để lôi kéo và
thu hút khách hàng của mình. Khi đi ngang qua các cửa tiệm của Starbucks, bạn sẽ
cảm nhận được có hương cà phê thơm lừng xuất phát từ phía cửa tiệm. Tuy nhiên, trên
thực tế, đó không phải hương thơm tự nhiên từ những ly cà phê mà Starbucks bán cho
khách hàng. Thay vào đó là Starbucks đã thêm hương thơm của cà phê vào hệ thống
HVAC của mình để thu hút người qua lại.
II. Làm thế nào để sử dụng mùi hương trong tiếp thị bán hàng (những sản phẩm
nào tận dụng tốt mùi hương nào để bán hàng)?
Ví dụ: Starbucks đã thành công trong chiến lược tiếp thị bằng mùi hương khi đã
tạo ra một hương thơm đặc trưng cho thương hiệu của mình. Bằng cách khuếch tán
hương thơm của cà phê mới pha vào không khí bao trùm cả cửa tiệm, từ đó khiến cho
khách hàng sẽ rất khó để cưỡng lại và bước chân vào cửa tiệm để thưởng thức ngày
một ly cà phê cho riêng mình.
III. Tác động của mùi hương lên khách hàng như thế nào?
Ví dụ: Khi vô tình nghe được mùi hương cà phê quen thuộc toả ra ở bất kì đâu,
khách hàng sẽ nhớ ngay đến thương hiệu Starbucks. Chính hương thơm cà phê mà
Starbucks tạo ra đã đem lại bầu không khí ấm áp và hấp dẫn, gợi lên cảm giác thoải
mái và nhiệt tình cho khách hàng. Từ đó khuyến khích khách hàng tăng cường ghé
thăm cửa tiệm để trải nghiệm và mua hàng tại nơi đây. Việc thực hiện tiếp thị mùi
hương nhằm thiết lập một bầu không khí đặc biệt thu hút khách hàng đến với
Starbucks và nâng cao sự hài lòng chung của họ khi ghé thăm quán cà phê. Có thể nói,
Starbucks đã thành công chứng minh được việc tiếp thị bằng mùi hương có thể làm
tăng doanh số bán hàng khi doanh thu của thương hiệu này đã cán mốc 36,687 tỷ USD
vào cuối năm 2023.

9 https://doanhnhansaigon.vn/tac-dong-cua-mui-huong-den-hanh-vi-khach-hang-206623.html (truy cập ngày

13/5/2024)