“ది బెస్ట్” ఆఫ్

యండమూరి వీరంద్రనాథ్

యండమూరి పాతికేళ్ళ రచనా వ్యాసంగంలో

అత్యాత్తమమైన కథల సంకలనం

1969-94

1
“THE BEST” OF YANDAMOORI VEERENDRANATH
By :
YANDAMOORI VEERENDRANATH
36, U.B.I. Colony,
Road No. 3, Banjara Hills,
HYDERABAD – 500 034
Ph. 924 650 2662
yandamoori@hotmail.com
yandamoori.com

SARASWATHI VIDYA PEETAM,

Kakinada - Samalkot Road,
MADHAVAPATNAM,
E.G.Dist. (A.P.)

Publishers :
NAVASAHITHI BOOK HOUSE
Eluru Road, Near Ramamandiram,
Vijayawada - 520 002.
Ph : 0866 - 2432 885
E-mail : navasahithi@sancharnet.in

This book is digitized and brought

to you by KINIGE

2
 © Author
© Yandamoori Veerendranath
This digital book is published by -
కినిగె డిజిటల్ టెకనాలజీస్ ప్రయివేట్ లిమిటెడ్.

సరవ హక్కులూ రక్షంచబడ్డాయి.

All rights reserved.

No part of this publication may be reproduced, stored in a

retrieval system or transmitted in any form or by any means
electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise,
without the prior written permission of the author. Violators risk
criminal prosecution, imprisonment and or severe penalties.

3
 ముందుమాట
పాఠక మహాశయులక్క -

కథల పుసతకాల మొదటి ముద్రణకే ఆదరణ కరువైన ఈ రోజులోో, ఈ

పుసతకం ఇన్ని ఎడిషన్లో వచ్చి ఇపుుడు ఆర్ట్ ప్రంటింగ్‌లో మరింత్ అందంగా

రావటం, రచయిత్గా నాకంతో సంత్ృప్తతనీ, కాసంత్ గరావనీి కలగచేస్తంది.

కమరిియల్ రచనలు మళ్ళళ మళ్ళళ ప్రంటింగ్‌కి రావటం వేరు. రచయిత్క్క

పాపులర్ట‌గా ఎంత్ పేరునాి, కథలోో డెప్తత లేకపోతే ఇన్ని ఎడిషన్లో రావు. కాసంత్

గరవం అందుకే.

దాదాపు ముప్పు అయిదు సంవత్సరాల త్రావత్ (ప్రూఫులు దిదదటం కోసం)

నా మొదటి కథ చదువుతంటే చాలా ఉద్వవగంగా అన్నప్తంచ్చంది. ఈ

కథలన్నిటిలోనూ నాకో లక్షణం సుష్ంగా కన్నప్తంచ్చంది. వరిిన్నటీ. క్రమక్రమంగా

చ్చవరి కథకి వచేిసరికి అది మెచ్యారిటీగా మారటం కూడ్డ గమన్నంచాన్ల. ఇది

స్వవత్ురి కాదు. రచయిత్గా ముప్పు అయిద్వళ్ళ చరిత్రన్న చ్యస్క్కనిపుుడు కలిగిన

ఆనందం.

ఈ కథలపై మీ అభిప్రాయాన్ని వీలైతే తెలియజేయండి.

-యండమూరి వీరంద్రనాథ్

సరసవతీ విదాాపీఠం

మాధవపటిం బ్రిడిి దగిిర,

కాకినాడ - సామరోకోట రోడ్.

4
 కథాక్రమం

అబదధం లాంటి న్నజం ............................................................................ 8

ఫేర్వవల్ రాజేశవరి ................................................................................ 32

ఆ ఒకుటీ అడక్కు............................................................................... 40

పురుషోత్తముడి ఫోటో ......................................................................... 51

నూతి బైట కపులు .............................................................................. 68

పటిం బస్స ..................................................................................... 77

అద్పవత్ం ........................................................................................... 89

మిస్ట్ .............................................................................................. 109

ఒక శన్నవ్యరం రాత్రి ......................................................................... 125

నీహారిక ......................................................................................... 131

మరలూ – మన్లషులూ ..................................................................... 142

అమాాయిలకి మాత్రమే...................................................................... 155

స్త్రీ ÷ స్త్రీ .......................................................................................... 180

పురుషంత్ం ................................................................................... 189

చదరంగంలో చచేిది ........................................................................ 202

5
న్నశిల యాత్ర ................................................................................. 224

వేడి ............................................................................................... 228

టాస్ట ............................................................................................. 241

వరండ్డ క్కర్రాడు.............................................................................. 255

ఉతిిష్ంత్య ...................................................................................... 273

నవేవ కనీిళ్ళళ................................................................................... 285

ఉలిోపాయ....................................................................................... 293

బ్రహారిి .......................................................................................... 309

అభిషికతం ........................................................................................ 325

సీతా..... రాముడొస్తనాిడోయ్ ............................................................ 332

6
7
 అబద్ధుం లుంటి నిజుం
“లోపలికి రండి” అనాిడు రావు.
అరుగు చ్చవరగా న్నలబడి వీధిలోకి చ్యస్తని ఆ అమాాయి బెదిరి వెనకిు

తిరిగి చ్యసంది.

వరిం విపరీత్ంగా క్కరుస్వతంది. చ్యరు మీద నీళ్ళళ ధారగా క్రంద

కాలువలో పడుత్యనాియి. రోడుా మీద నీరు కాలువ కటి్ ప్రవహిస్వతంది. దాదాపు

అరగంట న్నంచ్చ వరిం క్కరుస్తత ఉండడంవలో రోడుా న్నరాాన్లషాం అయిపోయింది.

రాత్రి పదయింది. వరిం త్గ్గి స్తచనలేవీ లేవు. ఊరంతా సదుదమణిగింది.

వీధి లైట్లో పోవడం వలో బయటంతా చీకటిగా వుంది. మెరిసనపుుడలాో నీటి కాంతి

విశ్లోషణం చందుతోంది.

“పరవ్యలేదు లోపలికి రండి” మళ్ళళ అనాిడు రావు. “వరిం త్గిగానే

వెళ్ళళపోదురు గాన్న”.

ఆ అమాాయి యిక త్పుదనిట్ల్ ఇబబందిగా లోపలికడుగు ప్టి్ంది. రావు

త్లుపు వేసేశాడు. హోరున గాలి వీస్వతంది బయట.

“కూరోిండి!” అనాిడు. ఆమె కూరోిలేదు. చుట్ట్ చ్యసంది. ఆమె

భావ్యన్ని గ్రహించ్చనట్ల్ అత్డు నవివ, “ఇంటోో ఎవరూ లేరు – నేనొకుణ్ణే” అన్న,

ఆమె కళ్ళలో లీలగా కదిలిన భయాన్ని గ్రహించక్కండ్డ “ఒకు క్షణం” అంట్ట

లోపలికి వెళ్ళళడు.

8
 శైలజ గదంతా కలియ చ్యసంది. మధాలో నాలుగు క్కరీిలు, గోడకి

ర్వండు కాలండరూో, మూలగా రాక్‌

లో పుసతకాలు- గదంతా నీట్‌గా వుంది. ఆమె

పరిశీలన పూరిత కాకముంద్వ అత్డు ర్వండు త్యవ్యవళ్ళళ పట్ల్కొచాిడు. వ్యటిన్న ఆమె

చేతికిస్తత “బాగా త్డిసపోయారు. త్యడుచుకోండి” అనాిడు. అపుుడు

చ్యస్క్కందామె త్నవైపు.

వంటికి అంట్లక్కపోయినట్ల్ందా తెలోటి జార్విట్ చీర, నడుము క్రంద

న్లంచ్చ ర్వండు పాయలై అత్యక్కుపోయింది. జాకట్‌కీ పొతితకడుపుకీ మధా చీర

శరీరంతో కలిసపోయి పచిగా మెరుస్వతంది, ఎత్తయిన రొముాలమీద-

చపుున త్ల ఎతిత చ్యసంది.

రావు ఎదురుగా లేడు. కిటికీలోంచ్చ బయటికి చ్యస్తనాిడు. ఒక త్యవ్యవలు

భుజం మీద వేస్కొన్న యింకోదాంతో మొహం త్యడుచుక్కంది.

రావు కిటికీ త్లుపు వేసేస “ఊహూ. ఇంకీ వరిం త్గిదు ఈ రాత్రికి”

అనాిడు వెనకిు తిరుగుత. శైలజ సనిగా వణికింది.

రావు అడుగు ముందుకేస అన్లనయిస్తతనిట్ట్, “చ్యడండి - మీరమీ

అనవసరంగా భయపడకండి. వరిం త్గ్గివరకూ యికుడే ఉందురుగాన్న. నాకేం

పరోదు. రాత్రి పన్ిండింటి వరకూ చదువుక్కంట్ట కూరోివడం నాకలవ్యటే”

అనాిడు.

సమసాన్న త్న కోణంలోంచే చ్యస్తని ఆ యిరవై ఆరళ్ళ యువక్కడివైపు

ఆశిరాంగా చ్యసంది ఆమె. రావు మొహంలో ఏ భావమూ కనపడలేదు. త్యఫాన్ల

వచేి ముందు వ్యతావరణం బయట కనపడుతోంది.

9
 “మీరు నన్లి యిబబంది ప్డుత్యనాినేమో అన్న ఏమీ అన్లకోకండి. మీ

యింటి అరుగుమీద యిలాటి వరింలో నేన్ల న్నలబడితే నన్లి లోపలికి ప్తలవరా

మీరు?” అన్న ప్రశ్ించాడు.

ఈ మాటలోత పూరితగా రిలాకసయింది. అప్రయత్ింగా క్కరీిలో కూరుింది.

“పేరు ప్రకాశరావు. మౌళ్ళ అండ్ పాణీ కంప్నీలో పార్నరిి”

అనాిడత్న్ల.

శైలజ దృషి్ అప్రయత్ింగా రాక్‌లోవుని ప్దద ప్దద బండు పుసతకాలమీద

పడింది.

“ఇంత్ వరింలో యెకుడికి వెళ్ళతనాిరు?” అత్నే అడిగాడు.

“ఫండ్స‌
తో కలిస సన్నమాక్క వెళ్ళళన్ల. సన్నమా వదిలేసరికి హోరున వరిం.

మధాలో రిక్షా పంచరయింది. వ్యడు మధాలో - మీ యింటిముందు వదిలేశాడు”

అంది ఆమె చ్యపులు నేలమీదవ్యలిి.

“.... మీరు వణుక్కత్యనాిరు” క్షణం న్నశశబదం త్రావత్ అనాిడు. శైలజ

చపుున త్నవైపు చ్యస్క్కంది. న్నజమే. ఎంత్ ప్రయతిించ్చనా వణుక్క ఆగడం

లేదు. పైట పకుకి జారి, వంటికి అత్యక్కుపోయిన జాకట్‌లోంచ్చ తెలోటి బ్రాసరీ

ఎత్యతగా కన్నప్తంచేసరికి ఇంత్సేపటిించీ త్న్ల అలాగ్గ మాటాోడుత్యనాినన్న

గ్రహించ్చ సగుితో క్కంచ్చంచుక్కపోత త్యవ్యవలు మెడచుట్ట్ వేస్కొంది.

రావు యిద్వమీ గమన్నంచక్కండ్డ “మీ యింటోో వ్యళ్ళళ కంగారుపడుత

వుంటారా?” అనడిగాడు.

10
 “లేదు” అంది శైలజ “నేన్ల రూంలో వుంట్లనాిన్ల. మా వ్యళ్ళళ ఎవరూ

లేరు ఈ వూళ్ళళ”.

“మీర్వకుడ పన్నచేస్తనాిరు?”

“సెక్రటేరియేట్లో”

రావు లేచ్చ మళ్ళళ కిటికీ త్లుపు తెరిచ్చ చ్యశాడు. జుట్ల్ మీద న్లంచ్చ

జారుత్యని నీళ్ళన్న వత్యతక్కంట్ట ఉండిపోయింది ఆమె.

“వరిం త్గ్గిట్ల్ లేదు. బైట రిక్షాలు దొరకటం కష్మే. ఇదంతా చ్యస్తంటే

మీరీ రాత్రికి నా ఆతిథాం సీవకరించాలిస వచేిట్ట్ వుంది” నవ్యవడు రావు. ఆమె

బిత్తరపోయి అత్న్న వేపు చ్యసంది.

“ఇలా రండి” అంట్ట లోపలికి నడవబోయి ఆమె రావడంలేదన్న

గమన్నంచ్చ గుమాం దగిిర న్నలబడి వెనకిు తిరిగి, “లోపలికి రండి పీోజ్” అనాిడూ

అభారిిస్తత.

ఆమె లేచ్చ అత్న్ని అన్లసరించ్చంది. అత్న్ల లైట్‌వేస “మీ చీర బాగా

త్డిసపోయింది. ప్తండేస కట్ల్క్కరండి. నేన్ల బయట కూరుింటాన్ల” అన్న జవ్యబు

కోసం ఎదురుచ్యడక్కండ్డ త్లుపు దగిరగావేస వెళ్ళళపోయాడు.

అత్న్న కమాండ్ చ్యస్తంటే అమెక్క కొదిదగా కోపం వచ్చింది. త్లుపు

సందులోంచ్చ చ్యసంది. అత్న్ల క్కరీిలో అట్లవైపు తిరిగి కూరొిన్న వునాిడు.

ఆమె చీరవిప్తు ప్తండి మళ్ళళ కట్ల్కోవడ్డన్నకి పటే్ అయిదు న్నమిషలోో దాదాపు

పదిహేన్లసారోలా చ్యసంది. అత్న్ల ఒకసారయినా త్లతిప్తు వెనకిు చ్యళ్ళళదు.

11
 మళ్ళళ అత్న్ల కూరుిని గదిలోకి వచ్చి క్కరీిలాకొున్న కూరుింట్ట, అత్న్న

ఎదురుగా వుని అదదం చ్యస ఉలికిుపడింది. త్న్ల మామూలుగా లోపలి గదిలో

వుంటే కనపడదు కానీ త్లుపు సందులోంచ్చ త్న్ల చ్యడటం గమన్నంచే ఉంటాడు.

ఎందుకంటే సరిగాి అదదంలోంచ్చ ఎదుటిగది త్లుపులు కనబడుత్యనాియి. ఈ

భావం రాగానే ఆమె క్కంచ్చంచుక్కపోయింది. కనీసం త్న్ల గడియనాి ప్టి్

ఉండవలసంది. ‘ఛీ’ అన్లక్కంది.

“నాకో చ్చని ఐడియా వచ్చింది” అని రావు మాటతో యీ లోకంలోకి

వచ్చి, అత్న్నవైపు ప్రశాిరికంగా చ్యసంది. రావు చ్చరునవువతో ముందుక్క వంగి,

“ఈ చలిలో కొంచం వేడి వేడి టీ తాగితే?” అనాిడు. శైలజకి నవ్వవచ్చింది.

“పాలునాియా?” అడిగింది.

“లేవు. డికాషన్ తాగుదాం” అన్న ఆమె జవ్యబుకోసం ఎదురుచ్యడక్కండ్డ

లోపలికి వెళ్ళళడు.

ఒక క్షణం గడిచ్చంది. శైలజ కిటికీ త్లుపులు తెరిచ్చంది. ముందు కనాి

ఎక్కువైంది వరిం. బాగా ఉరుముతోంది. ఈ వరిం ఇలాగ్గ క్కరుసేత?

అసలు జరుగుత్యనిద్వమిటో ఒక క్షణం ఆమెక్క అరిం కాలేదు. ఇలా

బ్రహాచారి ఇంటిముందు త్నరిక్షా ఆగిపోవటం ఏమిటి? త్న్ల యిద్వ అరుగు

ఆశ్రయించడం ఏమిటి?

లోపలుించ్చ దభాలున ఏదో పడిన శబదం రావటంతో ఈ లోకంలోకి

వచ్చి, కిటికీ త్లుపులు వేసేస లోపలికి చ్యసంది. పైన్లంచ్చ మైదాప్తండి డబాబ

12
పడింది. ఆమె లోపలికి రావడం గమన్నంచ్చ అత్న్ల... “ఆ మరుగుత్యని నీళ్ళ

సంగతి కొంచం చ్యడండి” అంట్ట పకుగదిలోకి వెళ్ళళడు.

శైలజ నడుంచుట్ట్ కొంగు దోపుకొన్న పీట ముందు కూరుింది.

ఇంత్క్కముందుని థ్రిలుో, కొత్తదనమూ త్గిి కొంచం సిమిత్ంగా వుంది. చుట్ట్

చ్యసంది. వంటిలుో చాలా నీట్‌

గా వుంది. ప్రతి డబాబకీ చ్చని లేబిల్ అతికించ్చ

స్ట్, దాన్నపకునే పూరితగా సె్యిన్‌లస్ట సీ్ల్ సెట్ల్ అందంగా

వుంది. పకుగా గాాస్ట‌

అమరిబడి వునాియి.

ఆమె గమన్నంపు పూరితకాక్కండ్డనే అత్న్ల మొహం త్యవ్యవలుతో

త్యడుచుక్కంట్ట వచాిడు. త్ల శుభ్రంగా దువువక్కనాిడు. కొనద్వలిన ముక్కు,

ప్దద కళ్ళళ.... ఎర్రగా మెరిసే క్రంది ప్దవీ, అత్న్నవైపే చ్యస్తనిదలాో అత్న్ల

ఒకసారి త్న కళ్ళలోకి చ్యడగానే పట్ల్బడి పోయి చపుున కళ్ళళ దించేస్క్కంది.

“నీళ్ళళ మరిగిపోత్యనాియి. టీ పొడి వెయాండి” అని హెచిరికతో యీ

లోకంలోకి వచ్చింది. అత్నూ ఇంకో పీట లాక్కున్న కూరుినాిడు. ఆమె టీ

కలుపుతంటే కదులుతని ఆమె వేళ్ళ వంక చ్యస్తత కూరొినాిడు. అత్నంత్

దగిిరగా కూరొిన్న వుంటే ఆమె మన్లసలో అదోలాంటి సుందన కలిగింది. ఏదో

తెలియన్న ఆతీాయత్. దాన్ని దాచుకోవటాన్నకి ఆమె ఏమీ ప్రయతిించలేదు.

“మీరొకుర వుంట్లనాిరా యిలోంతా?” అన్న అడిగింది.

రావు నవ్యవడు.

13
 “ఔన్ల. పారీ్షన్‌
లో ఈ యిలుో నాకొచ్చింది. ఎలానూ ఈ ఊరిించ్చ

కదిలేది లేదు. అందుకన్న ముందున్లంచే ఒకొుకుటే ఎరంజ్ చేస్క్కంట్లనాిన్ల”

అనాిడు.

కాసేసపాగి, “రండి బయటగదిలో కూరొిన్న తాగుదాం” అనాిడు. ఇదదరూ

గాోస్లు పట్ల్కొన్న బయటకొచాిరు. కిటికీ త్లుపు తీసాడు రావు. బయట వరిం

అలాగ్గ వుంది. చలోటి గాలి ఒకుసారిగా లోపలికి తోస్కొచ్చింది. వచ్చి క్కరీిలో

కూరొిన్న న్మాదిగా సప్త చేయసాగాడు. బయట న్లంచ్చ చలోటి గాలి వీస్తంటే

అలా వేడి టీ తాగడం రిలాకిసంగ్‌గా అన్నప్తంచ్చంది.

“టైమెంత్యింది? ”

“పదకొండు” టైం చ్యస చపాుడు. ఒకుక్షణం మౌనం ఇదదరి మధాా

నాటాం చేసంది. శైలజ టీ గాోస్ కింద ప్టి్ంది. రావు కూడ్డ పూరితచేస ఆమె

గాోస్కూడ్డ తీస్కోబోయాడు. శైలజ చట్లక్కున వంగి, “ఇలా ఇవవండి - నేన్ల

లోపల ప్టే్సాతన్ల”.

“కాదు కడగాలి” అనాిడు రావు. అత్న్ల ప్రన్స‌పులుా.

“నేన్ల కడుగుతాన్ల” అందామె పట్ల్దలగా.

రావు నవివ, ఆ ప్రయత్ిం విరమించుకొన్న వెనకిు జారగిలబడి

కూరొినాిడు. ఆమె గాోస్లు తీయటాన్నకి ముందుక్క వంగినపుుడు పైట భుజం

మీదగా క్రందికి జారింది. దాన్ని మోచేతి దగిర ఆప్త గిర్రున వెనకిు తిరిగి

వెళ్ళళపోయింది. ఆమె మెడ క్రంద లోతైన సనిటి గీత్ లైట్ల కాంతిలో క్షణం సేపు

త్ళ్ళక్కున మెరిసంది.

14
 శైలజ కొళ్ళయి దగిిర గాోస్లు ర్వండు కడిగ్గస ప్ట్టాన్నకి వంటింటోోకి

వెళ్ళళంది. రాక్‌
లో గాోస్లు ప్టే్స వస్తంటే గుమాం మీద న్లంచ్చ ఏదో

పడాట్యింది. ఆమెకి బలిో అంటే చచేింత్ భయం. మెడమీద ఏదో పడగానే

భయంతో కవువమన్న అరిచ్చ మెడ త్డుముక్కంది. ఇంకా అది చేతికి త్గలటంతో

ఇంకోసారి అరిచ్చ ముందుక్క పరిగెతితంది. ఆమె మొదటి కేకతో వడివడిగా వచ్చిన

రావు ఆమెన్ల పొదివి పట్ల్క్కనాిడు. దాదాపు సొమాసలిోన సితిలో ఆమె అత్న్ని

ఆసరాగా తీస్కొన్న ర్వండు క్షణాలసేపు అలాగ్గ ఉండిపోయింది. రావు ఆమెనేమీ

డిస్ర్టబ చయాక్కండ్డ కొంచం సేపు వుండి త్రావత్ న్మాదిగా, “ఏమైంది అలా

కంగారు పడ్డారు?” అన్న అడిగాడు.

అపుటికే మామూలు సితికి వచ్చిన శైలజ, త్న ఉన్నకి గమన్నంచ్చ

చట్లక్కున అత్న్నించ్చ దూరంగా ఒకడుగు వేస, “బలిో” అంది. ఆమె మొహం

అంతా చమటతో త్డిసపోయి వుంది.

రావు.... “ఏదీ ఎకుడ?” అంట్ట చుట్ట్ పరీక్షగా చ్యస, గడప దగిర

పడివుని పురికొస ముకుతీస “ఇద్వనా?” అనాిడు.

దాన్ని చ్యసేసరికి శైలజకి సగుితో త్ల కొటే్సనటోయింది. త్ల

వ్యలుిక్కన్న, “బలోంటే నాక్క భయం... చాలా భయం” అంది.

ఇదదరూ ముందు గదిలోకి నడిచారు. “వరుసగా ర్వండు కేకలు ప్ట్డంతో

కంగారుపడ్డాన్ల” అనాిడత్న్ల.

ఆమె మాటాోడలేదు. “బలిో పడగానే అప్రయత్ింగా కేక ప్ట్డం సహజం

కానీ...” అన్న చపుబోత్యని రావున్న మధాలో ఆపుచేస “పోన్ోండి. ఆ విషయం

15
వదిలేదాదం” అందామె. జరిగింది త్లుిక్కంట్టంటే ఆమె చకిుళ్ళళ అప్రయత్ింగా

ఎర్రబడ్డాయి.

“నేన్ల పకుల విషయం చ్యసాతన్ల” అంట్ట అత్న్ల ప్రకు గదిలోకి

వెళ్ళబోయాడు.

ఆమె కంగారుగా, “వదుద నేన్ల వెళ్ళళపోతాన్ల” అంది అత్న్ని వ్యరిస్తత.

రావు ఆమె వైపు స్తటిగా చ్యశాడు. త్రువ్యత్ గుమాం దగిిరక్క వెళ్ళళ

బయట త్లుపు తెరిచాడు.

“సర మీ న్నరేయాన్ని ఇంక మారుికోన్న పక్షంలో” అన్న ఆగి “మీరు

వెళ్ళళపోదలుిక్కంటే నాకేమీ అభాంత్రం లేదు. కానీ... బయట వరిం చ్యశారుగా.

ఈ వరింలో రిక్షా ఏదైనా దొరుక్కత్యందన్న నేనన్లకోన్ల. అదీగాక మీ ఇంటికి రిక్షా

కట్టాన్నకి ఏ రిక్షావ్యడూ ఈ వరింలో ఒపుుకోడు. ఈ సందు దాటగానే రోడుా

ఎలా వుంట్లందో మీకూ తెలుస్” అనాిడు.

శైలజకి ఎట్ట పాలుపోలేదు. కాలిబొటనవేలు నేలమీద రాస్తత అలానే

క్షణం సేపు ఆలోచ్చస్తత న్నలబడిపోయింది. రావు త్లుపు వేశాడు.

లోపలుించ్చ పరుపు ఇంకొకటి తీస్కొచ్చి ర్వండో మంచం మీద వేశాడు.

అత్న్ల చేస్తనిది చ్యస్తత వుండిపోవటం త్పు మరమీ చయాలేకపోయింది ఆమె.

పకుమీద తెలోటి దుపుటి పరుస్తత “ఇలా అపుుడపుుడు గెస్్ు రావటం

అలవ్యటే. అందుకనే ర్వండో పకు ఎపుుడూ ర్వడీగా వుంచుతాన్ల” అనాిడు రావు.

శైలజ కిదంతా కొత్తగా కనబడుతోంది. సాధారణంగా బాచులర్టస రూంనీ,

వ్యళ్ళ జీవితాన్ని ఇంకోలా ఊహించుకొంది. కాన్న, ఇత్న్న జీవిత్ పంథా ఆమెకి

16
ఆశిరాం కలిగించ్చంది. ఇరవై ఆరళ్ళ వయస్లో ఇంత్ బాధాతా కాలిక్కాలేషనూ

వుని యువక్కలు త్క్కువే అన్లకొంది.

“ఏమిటి ఆలోచ్చస్తనాిరు?” అని మాటతో ఈ లోకంలోకి వచ్చి ‘ఏమీలే’

దనిట్ల్ త్లూప్తంది.

“అయితే ఏమైనా కబురుో చపుండి” అంట్ట త్న మంచం మీద

కూరొినాిడు. శైలజ ఒక క్షణం మాటాోడలేదు. త్నకి ఇంకో గదిలో పకువేసేత

బావుణిన్లకొంది. కానీ, ఆ విషయం ఎలా చపుగలదు... అత్న్నకి తెలియాలిగాన్న.

ఆమె ఆలోచనలిి ఇంకోలా అరిం చేసకొన్న, అత్న్ల లేస్తత.... “మీరు

కంపలసరీగా వెళ్ళళపోవ్యలన్లకొంటే.... పదండి నేనూ వసాతన్ల. ఏదోలా మిమాలిి

ఇలుో చేరుసాతన్ల” అనాిడు.

ఆమె మరుక్షణంలో ఒక న్నరేయాన్నకి వచేిసనట్ల్.... “వదుదలండి. నేన్నంక

ఆ ఆలోచన ప్ట్ల్కోన్ల” అంది. ఆ న్నరేయం తీస్క్కని త్రావత్ ఆమెక్క

ముందుని భయం పోయింది. అత్న్నతో మామూలుగా మాటాోడసాగింది. దాదాపు

ఓ అరగంట సేపు ఇదదరూ చాలా విషయాల మీద మాటాోడుకొనాిరు. టాప్తక్

పుసతకాలమీదికి మళ్ళళంది.

“మీకే రచయిత్ అంటే ఇష్ం?” అడిగింది.

“నేన్ల సాధారణంగా ఎక్కువ పుసతకాలు చదవన్ల. మొని మొనిటిదాకా

నాక్క చదువుతోనే సరిపోయింది” అనాిడు.

“ఇరవై అయిద్వళ్ళళ వచేివరకూ చదువేమిటి?” అందామె ఆశిరాంగా.

“కాస్ంగు. బి.కాం. అయాాక నాలుగ్గళ్ళళ చదవ్యలి”

17
 “అయితే, ప్రస్తత్ం మీ కంత్ జీత్ం వస్వతంది?” ప్రశ్ించ్చంది. రావు నవివ,

“ఆడవ్యళ్ళ వయస్, మగవ్యడి జీత్ం అడకూుడదు” అనాిడు.

ఆమెకూడ్డ నవివ, “పరోదు. నా వయస్స ఇరవై ర్వండూ. మీ జీత్ం

చపుండి” అనిది.

అత్న్ల ఒకక్షణం ఆలోచ్చంచ్చ, “చపుటం కష్ం. ప్రాకీ్స్ట కాబటి్ ‘ఇంత్’

అన్న వుండదు. ఏవరజ్‌

న బహుశా ఏడెన్నది వందలు ఉండొచుి, ప్రారంభదశ

కాబటి్” అనాిడు.

త్న్ల మరీ చొరవ తీస్కొన్న మాటాోడ్డనేమో అని భావంతో ఆమె

ఒకక్షణం మాటాోడలేదు. త్రువ్యత్ త్న్ల అని మాటలిి కవర్ట చేస్క్కంట్ట;

“మీకాుబోయే అమాాయిన్న సంతోషప్ట్డం కోసం మీరు ఎన్ని జాగ్రత్తలు

తీస్క్కంట్లనాిరో మీ ఇలేో చబుతోంది” అంది. మామూలు మన్నషిక్కండే

బలహీనత్వలో రావు మొహంలో సంతోషం కనబడింది. దాన్ని పైకి

రానీయక్కండ్డ జాగ్రత్త పడటాన్నకి అత్న్ల టాప్తక్ మారుస్తత “మీ అభిమాన

రచయిత్ ఎవరు?” అనాిడు.

ఆమె వెంటనే “చలం” అంది. చలమెవరో అత్న్నకి తెలీదు కానీ “ఓహో”

అనిట్ల్ త్ల పంకించాడు. ఆమె ముందుక్క వంగి, “మైదానం చదివ్యరా?” అంది

క్కతహలంగా.

రావు బికు మొహంతో “లేదు” అనాిడు. ఆమె మొహంలో సుష్మైన

న్నరాశ కన్నప్తంచ్చంది. త్నలో త్నే అన్లక్కంట్లనిట్ల్ – “మాస్ర్ట పీస్ట” అంది.

రావు మాటాోడలేదు. ఆమె ఏదో చపుబోత వుండగా దూరంగా ప్తడుగు పడాట్ల్

18
ప్దదగా ఉరిమింది. గదిలోవుని చ్చని చ్చని వస్తవులు కొదిదగా కదిలినయ్ -

కర్వంట్ల పోయింది.

గది అంతా దట్మైన చీకటి అలుముక్కంది. పకున ఏముందో కూడ్డ

కనబడటంలేదు. బైట వరిం చపుుడు త్పు ఇంకేమీ విన్నప్తంచటం లేదు.

“భయం వేస్వతందా?” న్నశశబాదన్ని చీలుిక్కంట్ట ప్రశ్ించాడు.

ఆమె చ్చనిగా నవివనట్ల్ విన్నప్తంచ్చంది. “కొదిదగా” అంది. “అయినా, చాలా

బాగుంది”.

“ఏది?”

“ఈ చీకటి, బయట వరిం - ఈ నీరవం”

రావు ఒకు క్షణం ఊరుక్కన్న, “మీ వెనకే గూటోో కొవవతీత దాన్న పకునే

అగిిప్ట్ట్ ఉంటాయి. తీస వెలిగించండి” అనాిడు.

అట్లవైపున్లంచ్చ అలికిడి ఏమీ విన్నప్తంచక పోవటంతో రావు లేచ్చ, ఎదుటి

మంచమూ దాన్నవెనక గూడూ ఊహించ్చ ప్రకున్లంచ్చ దాన్న దగిిరక్క వెళ్ళళడు.

ఈ లోపులోనే శైలజ కొవవతీత, అగిిప్ట్ట్ తీస్కొన్న న్నలబడింది. అది

ఊహించన్న రావు ఇంకో అడుగు ముందుక్క వేశాడు.

ఆమె శరీరం మెత్తగా త్గిలింది. ఆమె ముంగురులు అత్న్న చంపన్ల

స్తారంగా సుృశ్ంచ్చనయ్. ఆమె వక్షసిలం, కడుపు అత్న్న శరీరాన్నకి గటి్గా

ఒత్యతక్కనాియి. ఒకుక్షణమే! అత్న్ల చట్లక్కున వెనకిు అడుగువేస “సారీ”

అనాిడు.

“కొవ్వవతిత పడిపోయింది” అందామె. చీకటోో ఏమీ కనబడటం లేదు.

19
 ఒకుక్షణం ఆగి “దొరికిందా” అన్న అడిగాడు.

“లేదు” వెత్యక్కతనే జవ్యబిచ్చింది.

త్న్లకూడ్డ వెత్కటం కోసం చయిాచాచ్చ వంగోబోయేడు. చీరకీ, జాకట్‌కీ

మధా ఆచాాదన లేన్న ఆమె శరీరం చలోగా త్గిలింది. షక్ త్గిలినట్ల్ చయిా

వెనకిు తీసేస్క్కన్న, “సారీ” అనాిడు.

ఆమె మాటాోడలేదు. అగిిపులో వెలిగించ్చ ఆ వెలుత్యరోో కొవ్వవతితన్న క్షణంలో

వెతికి పట్ల్క్కన్న వెలిగించ్చంది. ఆమె చేత్యలోోంచ్చ దాన్ని తీస్క్కన్న బలోకి

అతికించాడు. గదిలో వస్తవులు సుష్ంగా కన్నప్తంచసాగాయ్.

“ఇక ఈ రాత్రికి కర్వంట్ రాదు” అనాిడు రావు. త్న పకు మీదక్క

చేరుక్కన్న. ఆమె త్లగడ సరిగా సరుదక్కన్న పడుక్కంది.

రావు కాళ్ళదగిిర దుపుటి తీస కపుుక్కంట్ట “గుడ్‌నైట్” అనాిడు.

అట్లించ్చ ఏమీ సమాధానం రాకపోవడంతో పకుకి తిరిగి చ్యశాడు. అత్న్నవైపు

త్ద్వకంగా చ్యస్తని శైలజ కళ్ళళ దించేస్క్కన్న “గుడ్‌నైట్” అంది.

ర్వండు న్నముషలోో రావుకి న్నద్రపటే్సంది.

* * *
“నీ అంత్ చవట, వధవ యింకవరూ వుండరు యీ భూమీాద” అనాిడు

పాణి, సగర్వట్ యాష్‌

ట్రేలో పడేస్తత.

ప్రకాశరావు బికు మొహం ప్టి్ “ఏం?” అనాిడు.

20
 “సగుిలేక ఎందుకన్న అడుగుతావ్య? అందమైన అమాాయి రాత్రంతా నీ

రూంలో వుంటే, ఏమీ చయాక్కండ్డ ఋషాశృంగుడిలా శుభ్రంగా న్నద్రపోయావ్య?

న్నజంగా నీ సాినంలో నేన్లంటే...”

“ఊఁ ఉంటే?”

“అదికూడ్డ నేనే చపాులట్రా ఇడియట్? నేన్ల ఎంజాయ్ చయాటమే

కాక్కండ్డ ఆ అమాాయికి కూడ్డ మరిిపోలేన్న అన్లభవ్యన్ని అందించ్చ ఉండేవ్యణిే”.

రావు మొహం చ్చటిోంచ్చ “అంటే ఆ అమాాయి కూడ్డ దాన్నకోసమే

త్హత్హలాడుత ఆ రాత్రి త్ప్తంచ్చ పోయిందంటావ్య?”

పాణి నవ్యవడు. “ఆడవ్యళ్ళళ త్హత్హలాడరు బ్రదర్ట, మనమే చొరవ

తీస్కోవ్యలి! న్లవవలా ‘మంచ్చ బాలుడు స్వమూ’లా పడుకోవటం చ్యస ఆ

అమాాయి ఏమన్న అన్లక్కన్న ఉంట్లందో తెలుసా?”

రావు ఆత్రంగా ముందుక్క వంగి “ఏమన్న అన్లక్కన్న వుంట్లంది” అన్న

అడిగాడు.

“వీడు ఇంపోట్టంట్ల అన్లక్కన్న ఉంట్లంది”

రావు మొహం తెలోగా పాలిపోయింది. “అంతేనంటావ్య?” అనాిడు.

“ఆహా- అక్షరాల అంతే”.

పాణి వెళ్ళళపోయాక చాలాసేపు దాన్నగురించే ఆలోచ్చస్తత కూరుినాిడు.

ఆలోచ్చంచ్చనకొదీద త్న్ల చేసంది సవాం కాద్వమో అని భావం బలపడసాగింది.

జరిగిన విషయాలనీి ఒకదాన్న త్రావత్ ఒకటి జాాపకం రాసాగాయి.

21
 వరుసగా ర్వండు కేకలు ప్ట్డం, జారిన పైట పైకి తీస్కోకపోవటం,

చేతిలో అగిిప్ట్ట్ ఉంచుక్కన్న వెలిగించక పోవడం....

చ్చత్రమేమిటంటే - ఈ కోణం లోంచ్చ ఆలోచ్చంచడం మొదలు ప్టి్న

త్రావత్ జరిగిన ప్రతి సంఘటనా ఆమెలో అంత్రిత్ంగా ఆ కోర్వు ఉనిద్వమో

అన్నప్తంచేలా కనబడింది. ఆలోచ్చంచ్చనకొదీద త్న్ల త్పుు చేశానేమో

అన్నప్తంచసాగింది. ఎంత్ మంచ్చ అన్లభవ్యన్ని మిస్ట అయాాడో త్న్ల... ఆ

అమాాయి ఏమన్లక్కంట్లందో ఏమో.

త్న సేిహిత్యరాళ్ళతో ఆ అమాాయి ఈ చేత్కాన్నత్నం గురించ్చ చప్తు

నవువకోవటాన్ని ఊహించాడు. ఎంత్ మూరుుడిలా ప్రవరితంచాడు త్న్ల!

త్లచుకొనేకొదీద ఏడుపొచ్చింది.
* * *
అకసాాత్యతగా బస్ట‌ ‌ శైలజ కనబడేసరికి చట్లక్కున బ్రేక్ వేస
సా్ప్తలో

స్తుటర్ట ఆపుచేశాడు రావు. సాయంత్రం అయిదయింది.

అత్న్ని చ్యస ఆమె చ్చరునవువతో దగిర కొచ్చింది.

“బావునాిరా?” అడిగాడు కాలు నేలమీద ఆన్ని స్తుటర్ట సరిగాి బాలన్లస

చేస్తత. ఆమె నవువత త్ల వూప్తంది.

“ఇంటికేనా?”

“ఆవున్ల....” అన్న, “మీరు?” తిరిగి ప్రశ్ించ్చంది.

“నేనూ ఇంటికే!” జవ్యబిచాిడు. “మీరూ వసాతరా - డ్రాప్త చేసాతన్ల”

కళ్ళళ ప్దదవిగా చేస, “అమోా!” అంది.

22
 నవువత – “ఏం?” అనాిడు.

“ఇంకా నయం - మీ స్తుటర్ట మీద కూరోివడం ఎవరనాి చ్యసేత”

“పోన్ోండి. రావదుద గానీ, రపు సాయంత్రం డినిర్ట కొసాతరా?”

“ఏమిటి విశ్లషం?” అందామె.

“ఏమీ లేకపోతే రాకూడదా?” ఓరగా చ్యస్తత అడిగాడు.

ఆమె క్షణంకూడ్డ ఆలోచ్చంచక్కండ్డ “వసాతన్ల” అంది. “కానీ మళ్ళళ దింపే

బాధాత్ మీద్వ”.

“విత్ ప్ోజర్ట” అనాిడు రావు హుషరుగా. “సాయంత్రం ఆరింటికలాో

ఎదురు చ్యస్తంటాన్ల”.
* * *
డినిర్ట‌
కి అనీి త్యారు చేసేసరికి అయిదునిర అయింది. అనీి

సవయంగా రావే త్యారు చేశాడు.

రావు చాలా సే్బుల్‌

గా ఉనాిడు. చేయబోయే పన్న అత్న్న జీవిత్ంలో

మొదటిసార అయినా, బెరుగాి ఏమీ లేదు. అత్న్నంత్ కాలం ఇట్లవంటి పన్లలు

చేయక్కండ్డ ఉండటాన్నకి కారణం ప్తరికిత్నం కాదు.

ఇంకా పది న్నమిషలుంది ఆరవటాన్నకి. బయట బాగా ముస్రు పటి్ంది.

పదిరోజుల క్రత్ం శైలజ అత్న్నతో గడిప్తన రాత్రిలా వుంది.

రావు టేబిల్ మీద ఫాన్ ప్టా్డు. స్క్ుూడ్రైవర్ట‌తో పోగ్ విపాుడు. మందమైన

వైరొకటి తీస్కొన్న లోపలి ర్వండువైరూో కలిప్త పోగ్ మామూలుగా బిగించేశాడు.

ఆరయింది.

23
 బయట త్లుపులు కొటి్న చపుుడు విన్నప్తంచ్చంది.

“రండి, చాలా పంక్కివల్‌

గా వచేిర” అనాిడు త్లుపు తీస. ఆమె

నవివంది.

“వంట అయిందా?” చ్చలిప్తగా అడిగింది.

“మీరు చాలా డ్డమేజంగ్‌

గా మాటాోడుత్యనాిరు” అనాిడు క్కరీిలాగుత.

ఇదదరూ కూరుినాిరు.

“వ్యనొచేిట్ల్ంది” అందామె, కిటికీలోంచ్చ ఆకాశంవేపు చ్యస్తత.

“ఫరవ్యలేదు. వసేత మా యింటోోనే పడుకోవచుి” ఆమెవైపు పరిశీలనగా

చ్యస్తత అనాిడు. బ్లో జార్విట్ చీర మీద అద్వ రంగు జాకట్ వేస్క్కంది.

చంపలక్క రాస్కొని పౌడరు పచిటి శరీరం మీద మెరుస్తతంది. త్ల

తిప్తునపుుడలాో చవికి వుని రింగులు త్మాషగా ఊగుత్యనాియి.

శైలజ ముందుక్క వంగి “ఏమనాి కబురుో చపుండి” అంది.

“ఏం చపున్ల?”

“నేన్ల మీ గెస్్న్న. నన్లి ఇంకో మూడు గంటలు ఎంటర్ట‌ట్టయిన్

చయావలసన బాధాత్ మీద్వ” అంది నవివ, నాలుకతో ప్దాలు త్డి చేస్క్కంట్ట.

“మూడు గంటలేమిటి! వరిం వసేత మళ్ళళ ఈ రాత్రికి ఇకుడే...” అంట్ట

ర్వటి్ంచాడు.

“అబాబ, ఆశ!” అంది వెకిురింపుగా.

24
 భోజనం చేస ఇదదరూ బయటికి వచేిసరికి ఎన్నమిదినిర అయింది.

అరగంట సేపు అవీ ఇవీ మాటాోడుకొనాిక- “ఇక నేన్ల వెళ్తాన్ల” అందామె

లేస్తత.

“అపుుడేనా?” అనాిడు రావు ఇష్ం లేనట్ల్.

“వరిం ఆగిపోయింది. మళ్ళళ తిరగబెడితే కష్ం”

“ఫరవ్యలేదు కాసేపు కూరోిండి” అనాిడు. ఆమె కూరొింది. ఒకు క్షణం

ఇదదరూ మాటాోడలేదు. రావు న్నశశబాదన్ని భంగపరుస్తత- “మీరీ చీరలో

బాగునాిరు?” అనాిడు.

ఆమె త్నవైపు పరీక్షగా చ్యస్కొన్న “థాంక్స” అనిది.

“చాలా ఉకుగా ఉంది కదూ” అనాిడు క్కరీిలోంచ్చ లేస్తత.

శైలజ మాటాోడలేదు. రావు క్కరీిలో న్లంచ్చ లేచ్చ ఫాన్ సరిగాి అమరాిడు.

పోగ్ జాగ్రత్తగా పట్ల్క్కన్న హోలారులో ప్టా్డు.

అంతే-

‘టప్త’మన్న ఎకుడో శబదమయింది. ఫ్యాజ్ పోయింది. గదంతా చీకటి

అలుముక్కంది. దూరంగా నీటి చుకులు పడుత్యని శబదం త్పు అంతా న్నశశబదంగా

వుంది.

“అగిిప్ట్ట్ ఎకుడుంది?” అడిగిందామె.

రావు మాటాోడలేదు. శైలజ క్కరీిలోంచ్చ లేవబోయింది. అంత్లో రావు

ర్వండు చేత్యలతోనూ ఆమె భుజాలు పట్ల్క్కన్న దగిరక్క లాక్కున్న గుండెలకి గటి్గా

హత్యతక్కనాిడు.

25
 ఈ హఠాత్ురిణామాన్నకి క్షణంపాట్ల బిత్తరపోయిందామె. అంత్లోనే

తేరుక్కన్న అత్న్న కౌగిలిలో గింజుకోసాగింది. అత్న్ల కౌగిలి మరింత్ బిగించ్చ ఆమె

ప్దవుల వైపు వంగాడు.

“వదలండి పీోజ్” అందామె రుదధకంఠంతో.

రావు గుసగుస లాడుత్యనిట్ల్ “ఫరవ్యలేదు” అంట్ట మరికొంచం

దగిరగా లాకొునాిడు.

ఈసారి ఆమె ప్రతిఘటించలేదు. రావు ఆమె కళ్ళమీద ముదుద ప్ట్ల్క్కన్న

అకుడ త్డి త్గలడంతో అప్రయత్ింగా కౌగిలి కొంచం సడలించాడు. అంతే ఆమె

క్కపులా అత్న్న కాళ్ళముందు కూలిపోయింది.

రావు క్షణం పాట్ల ఏమీ తోచనట్ల్ బిత్తరపోయాడు. వంగి మోకాళ్ళ మీద

కూరొిన్న “శైలజగారూ” అనాిడు. న్నశశబదంగా రోదిస్తనిదలాో ఒకుసారిగా ఆ

పలకరింపుతో బావురుమనిది.

రావు చట్లక్కున లేచ్చ ఆ చీకటిలో త్డుముక్కంట్ట కొవ్వవతిత వెలిగించాడు.

వంటింటోోకి వెళ్ళళ గాోస్తో నీళ్ళళ తీస్కొచ్చి ఆమె చేత్ బలవంత్ంగా తాగించాడు.

కొవ్వవతిత తీస్క్కన్న ముందు గదిలోకి వచ్చి ఫ్యాజ్ వైర్ట సరిచేశాడు. ఇదంతా

చయాడ్డన్నకి ర్వండు న్నముషలు పటి్ంది. ఫ్యాజ్ వెయాగానే లైట్లో వెలిగాయి. ఆమె

వేపు ఆ వెలుత్యరులో పరిశీలనగా చ్యశాడు. ఆమె కొదిదగా వెక్కుతంది.

రావుక్క త్న మీద త్నకే అసహామేసంది.

ఆమె ప్రకునే కూరొిన్న- “సారీ, అయామ్ రియలీో సారీ” అనాిడు. ఈ

మాటలు అత్న్ల మామూలుగా చపులేదు. అత్న్న గుండెలోోంచ్చ వచ్చినాయి అవి.

26
ఆ సితిలో ఉండికూడ్డ ఆమె అత్న్న మాటలోోన్న సన్నసయారిటీన్న గురితంచ్చంది. త్ల

ఎతిత క్షణం సేపు అత్న్న వైపు చ్యస త్ల దించేస్క్కంది. ఆ క్షణంలో ఆమె కళ్ళలో

కనబడిన విసాయాన్ని గమన్నంచ్చ రిలాకసయాాడు. లేచ్చ కిటికీ దగిరగా వెళ్ళళ చకు

మీద చయిా వేస బయట చీకటి గదిలోకి చ్యస్తత న్నలబడ్డాడు.

అత్న్న మనస్లో అసుష్మైన భావ్యల అలజడి రగింది. ‘త్న్ల

చపుదలుచుక్కనిది ఎలా చపాులా’ అని ఆలోచనతో కొంచం సేపు అలాగ్గ

ఉండిపోయాడు. త్రువ్యత్ అత్న్న కంఠం ఆ గదిలో విన్నప్తంచసాగింది.

“న్నజాన్నకి నా త్పేుమీలేదు శైలజా. న్నజం! ఆ రోజు మీరు వెళ్ళళపోయాక

నా ప్రవరతనన్న యింకో కోణం లోంచ్చ ఆలోచ్చసేత - నేన్ల మీ మనస్ సరిగాి అరిం

చేస్కోలేదనీ, నేన్ల యింకోలా ప్రవరితంచ్చ ఉంటే మీరు మెచుిక్కన్న ఉండేవ్యరనీ

అన్నప్తంచ్చంది”.

ఆమె అరిం కానట్ల్ చ్యసంది. అత్న్ల వెనకిు తిరుగుత అనాిడు.

“పవిత్రత్ గురించ్చ మీ కట్లవంటి అభిప్రాయం ఉంట్లందో మాకూ

అలాంటి భావమే ఉంట్లంది. మీలాగ్గ పవిత్రంగా బ్రహాచరాాన్ని గడిప్త, ఎవరో

అమాాయిన్న ప్ళ్ళళ చేస్క్కన్న, సన్నసయర్ట‌గా బ్రతికయాాలన్న, ప్రేమకి పవిత్రత్న్న

ఆపాదించాలన్న మొగాళ్ళళ కూడ్డ అన్లక్కంటారు. పోతే ఈ సంఘటన. మగవ్యడికి

సంబంధించ్చనంత్ వరక్క దీన్నకి ప్దద విలువ యివవనకురలేదన్లక్కంటాన్ల.

ఎందుకంటే అత్న్పుుడూ జీవిత్ంలో స్త్రీపటో అఫన్లస చ్యప్తసాతడు. బాధాత్గా

ప్రవరితంచ వలసంది స్త్రీయే. ఒక కంపారు్మెంట్లలో ఒక అమాాయి, ఒక అబాబయి

ప్రయాణం చేస్తనాిరన్లకోండి. త్న చ్యపులతోనూ సంభాషణతోనూ ఆ

27
అమాాయిన్న కదిలించడ్డన్నకి ప్రయతిిసాతడు అత్న్ల. వెంటనే ఆ అమాాయి ఇత్న్న

ప్రవరతనకి ఏమీ కదలిక చ్యప్తంచ లేదన్లకోండి. ఆ అబాబయి ఆ విషయం

మరచ్చపోయి ఏ పుసతకం చదవటంలోనో, కిటికీలోంచ్చ బయటక్క చ్యడటంలోనో

మున్నగిపోతాడు. ఒక రాయి విసరి చ్యదాదమనే మనసతత్వం మొగాడికి ద్వవుడిచ్చిన

శాపం. త్నపటో నమాకాన్ని ప్ంచుకోవటం కోసం మగవ్యడు చేస్క్కనే

ఆత్ావంచన ఇది. ఒకవేళ్ ఆ అమాాయి అత్న్న ప్రవరతనకి కదలిక

చ్యప్తంచ్చందన్లకోండి. అపుుడు అత్న్ల ఆ అమాాయికీ, త్నకీ మధా జరిగిన

సంఘటనన్న ఒక అన్లభవంగా గురుతంచుక్కంటాడే త్పు, దాన్నకొక విలువన్నచ్చి ఆ

అమాాయిన్న గురుతప్ట్ల్కోడు. ఇది మనస్సక్క సంబంధించ్చంది కాదు-

అన్లక్కంటాడు. మగవ్యడి భావ్యలకీ, చేష్లకీ సంబంధం ఉండదు” అత్న్ల ఆమె

మొహంలో కదులుత్యని భావ్యలిి గమన్నంచ్చ- “మీక్క నేన్ల చపేుది

అరింకాలేదా?” అన్న ప్రశ్ించాడు.

ఆమె మాటాోడలేదు. అత్న్ల ఆమె దగిరగా వచ్చి కూరొింట్ట న్మాదిగా

అనాిడు. “మీరు వెళ్ళళపోయిన త్రువ్యత్ ఆలోచ్చసేత నాకేమన్నప్తంచ్చందో తెలుసా?”

అన్న ప్రశ్ించాడు.

ఆమె త్ల ఎతిత అత్న్నవైపు ప్రశాిరికంగా చ్యసంది. రావు సంభాషణవలో

ఆమెలో ముందుని ఉదివగిత్ త్గిింది.

రావు అనాిడు “ఆ రోజు మీరు యింటికివెళ్ళళ ‘వీడికి ఏం చేత్కాదు,

ప్తరికి’ అన్లక్కనాిరమో అన్లక్కనాిన్ల. ఆలోచ్చంచ్చన కొదీద ఆ భావమే

సిరపడిపోయింది”.

28
 శైలజ మొహం చ్చటిోంచ్చ అసహాంగా “ఛీ” అంది. రావు మొహం

వ్యడిపోయింది.

“నేన్ల మాత్రం ఏం చయాన్ల?” అనాిడు శుషుంగా నవివ. “హోటలోో

కూరొిన్న మనం ఇడీోకి ఆరారిచ్చిన త్రువ్యత్ పకువ్యడు దోసె తింట్లంటే దాన్నకి

ఆరారిసేత బాగుండేద్వమో అన్నప్తస్తంది.... అద్వ బలహీనత్! పకువ్యడి అన్లభవంతో

ఏదో ఆనందాన్ని మనం మిససవుత్యనాిమేమో అని అన్లమానం” అన్న, క్షణం ఆగి

“ఈ అన్లమానమే ననీి పన్నకి ప్రోత్సహించ్చంది. ననిరిం చేస్కోండి” అనాిడు.

శైలజ మాటాోడలేదు.

రావు ఒక న్నశియాన్నకి వచ్చిన వ్యడిలా లేచ్చ వెళ్ళళ త్లుపు తీశాడు. బయట

వరిం పూరితగా త్గిిపోయింది. వెనకిు వచ్చి శైలజ ఎదురుగా న్నలబడ్డాడు. ఆమె

త్ల ఎతిత చ్యసంది.

“మన ఈ సేిహం ప్రేమలోకి, ఆ త్రువ్యత్ ప్ళ్ళళలోకి దిగ్గటంత్గా

ప్రుగుత్యందన్న నేనన్లకోన్ల. కాన్న మన పరిచయం ఈ అపారింతో విడిపోవటం

గా చపుత్యనాిన్ల-” అన్న క్షణం ఆగి- “మీరు

నాకిష్ంలేదు. చాలా సన్నసయర్ట‌

వెళ్ళళపోదలచుక్కంటే వెళ్ళళపోండి.... వరిం పూరితగా త్గిిపోయింది. కానీ, నేన్ల

చప్తుంది అరిం చేస్క్కనాిరనీ, నన్లి క్షమించారన్న తెలిసేత నాక్క కొంచం తేలిగాి

ఉంట్లంది”.

శైలజ త్ల దించేస్క్కన్న కొంగు వేలికి చుట్ల్క్కంట్టంది.

“నేన్ల లోపలికి వెళ్ళత్యనాిన్ల. అయిదు న్నమిషలోో టీ త్యారు చేసాతన్ల.

ఇది ఇంకోరకం ట్రాప్త అన్లకోక్కండ్డ నేన్ల చప్తుంది అరిం చేస్క్కనిటోయితే నా

29
సన్నసయారిటీ మీద నమాకం ఉంటే నేన్ల వచేివరకూ ఉండండి. లేకపోతే

గుడ్‌బై.... గుడ్‌
బై.... ఫర్వవర్ట.... మీక్క బయట రిక్షా స్లభంగా దొరుక్కత్యంది”

అన్న ఆమెవైపు చ్యడక్కండ్డ లోపలికి వెళ్ళళపోయాడు. టీ కాగుత్యనింత్ సేపు రావు

మనసంతా బయట గదిమీద్వ ఉంది. బయట ఏమీ వినబడలేదు. ఆమె ఉందో లేదో

చ్యదాదమని ఆలోచనన్న బలవంత్గా నొకిుపటి్ టీ కలిపాడు. దాన్ని కటిల్‌లోనే

ఉంచ్చ బయటికొచాిడు. డోర్ట‌

కర్వ్న్ పకుకి తొలగించపోత ఉంటే చేత్యలు

వణికాయి. న్మాదిగా పకుకి తీస చ్యశాడు....

ఆమె వుంది.
* * *
ఈ ప్రపంచంలో చాలామంది జీవితాన్ని అన్లభవించరు, ప్రేక్షక్కడిలా

చ్యస్తత ఉంటారు. ‘మిసస’వుత్యనాిమనే తొందరపాటే వీళ్ళన్న ఏదైనా

అన్లభవ్యన్నకి పురికొలుుత్యంది త్పు... అందులోంచ్చ ఆనందాన్ని ఆసావదించాలనే

ఆసకిత ఏమీ ఉండదు ఇలాంటి వాక్కతలకి. అవత్లివ్యడు సగర్వట్ల్ తాగడంలో

పొంద్వ ఆనందాన్ని తాన్ల పోగొట్ల్క్కంట్లనాినేమో అనిభావంతోనే ఈ రకం

మన్నషి సగర్వట్ల్ తాగటం ప్రారంభిసాతడు. అరిం చేస్కోలేకపోతే వీళ్ళంత్

దురదృష్వంత్యలు ఇంకవరూ ఉండరు.

(ఆంధ్రప్రభ - 1969)

30
31
 ఫేర్వెల్ రాజేశ్ెరి
ఒక రాత్రి పదింటికి-
అపుటివరకూ మాగన్లిగా పటి్న మగత్లోంచ్చ బాబుకి అకసాాత్యతగా

మెలక్కవ్వచ్చింది. వ్యడికి భయమెయాలేదు. ఇంకో ర్వండు న్లలోో చచ్చిపోవటం

ఖాయమన్న తెలిసన కానసర్ట రోగి మనస్లో న్నరిోపతత్లా ఆ గదిలో చీకటి

పేరుక్కపోయింది. డబుబ లేన్నవ్యడికి వచేి మలేరియా రోగంలా ఆగి ఆగి

క్కరుస్వతంది వరిం. చచ్చి పోయినవ్యడి కాషఠం త్గలబడుత వుంటే దూరంగా

కూరొిన్న చ్యచే వ్యడి మనస్లో సాశాన వైరాగాంలా న్నశశబదం ఆ గదిలో

పరుచుకొంది. ఇంత్ విరహాన్ని భరించలేక చ్యరులో ఎలుక అట్లించ్చ ఇట్ల

పరుగెతితంది. ఐనా భయమెయాలేదు. అమా చేతి క్రంది, అమా వెచిన్న కౌగిలిలో

వ్యడికి భయం వెయాదు.

ఐనా - కడుపున్నండ్డ తిన్న పడుకొనివ్యడికి మెలుక్కవ్వసేత భయం

వేస్తంది. కడుపులో ఏవీ లేన్నవ్యడికి మెలుక్కవ్వసేత ఆకలేస్ంది.

బాబు మనస్లో - మెదడులో - చేపల కదలిక మలేో ఆలోచన్లో. వ్యటికి

సుష్త్ లేదు. సుష్త్ న్నవవగలిగ్గటంత్ వయస్లో పరిపూరేత్ బాబుకి లేదు. పకుకి

తిరిగి అమావైపు చ్యసేడు.

తెలోటి - మసకలు పడి, ప్చుిలూడిపోయిన ఆ గది గోడలిి చీకటి

ముస్గువేస కపేుస్వతంది.

చలిగా వుంది.

32
 నేలకి, శరీరాన్నకి మధా న్నససహాయంగా వుని చాపలోంచ్చ చమా కొదిదగా

త్గులూతంటే మూడంక వేస పడుకొని మన్నషిన్న స్తదులోత గుచ్చి సంత్ృప్తత పడే

చలి. ఇరవై నాలుగ్గళ్ళ అబాబయిలీి, అరవై యేళ్ళ ముసలోళ్ళనీ న్నద్రపోన్నవవన్న చలి.

బాబుకి ఇరవై నాలుగ్గళ్ళళ లేవు. వ్యడికి యేడేళ్ళళ, వ్యడు న్నద్రపోక్కండ్డ

వుండటాన్నకి కారణం చలికాదు. అమా వెచిన్న ఊప్తరిలో చలివ్యడి దరిచేరదు.

వ్యడికి డొకులోో నొప్తు వునిట్ల్ండి వస్వతంది. అకుణుించ్చ గుండెల వరకూ

పాక్కతోంది.

బాబుకి అప్ండిసైటిస్ట లేదు. అదుంటే జనరల్ హాసుటల్‌లో ర్వండు

రోజులు బ్రెడూా, పాలూ, ఇచ్చి ఆపరషన్ చేదుదరు.

ఏవీ తినకపోతే మొదటిరోజు ఆకలి విజృంభిస్తంది. ర్వండో రోజుకి అది

చచ్చిపోత్యంది. మూడో రోజుకి డొకులోో చేరి ద్యామై పీడించటం మొదలు

ప్డుత్యంది. న్ననేి ఆకలి బాబుకి ద్యామైంది.

బలోంతో గుచుిత్యనిట్ట్ పకులోో నొప్తుకి వెలోకిలా పడుక్కనాిడు. పకుకి

తిరిగ్గడు, లాభం లేకపోయింది. అపుుడనాిడు - ‘అమాా!’

రాజేశవరి మాటాోడలేదు. న్నద్రపోవడంలేదు కూడ్డ. ఆలోచ్చస్తతంది. ఆ

గదిలోన్న తిమిర కలాషంలోకి “రానా... వదాద...” అన్న సంశయిస్తనిట్ల్ వుని

వెలుగు రఖలిి తాటాక్క సందులోోంచ్చ చ్యస్తత ఆమె ఆలోచ్చస్తతంది...

చుట్ట్ నాలుగు గోడలూ, పైన కపుు వుంటే దాన్ని “గది” అనవచుి అంటే

- అది గది. దాన్న వెన్లకే ఇంకో గదిలాంటిది. దాన్న కపుుమీద అకుడకుడ

33
తాటాక్కలేోవు. అద్వ వంట గది. ఆ గదిలో క్కంపటి వుంది. అది రాజేశవరి

గుండెలోోనూ వుంది.

న్లరోజుల క్రత్ం వరకూ ఆ గదిలో రాజేశవరీ, బాబ్ల, వ్యడి నాని

వుంట్లనాిరు. ఇపుుడు రాజేశవరి, బాబ్ల వుంట్లనాిరు. ఇంకొనాిళ్ళళపోతే

వ్యళ్ళళ వుండరు. ఇంటద్ద ఇవవకపోతే.

ఆ గది అద్ద పదిరూపాయలు. న్లతిరిగ్గసరికి గాారంటీగా ఇచియాాలి.

ఇలుో కూలదన్న గాారంటీ లేదు. ఇలుో ఇనాిళ్ళకి కూలుత్యందన్న కాదు. పన్నచేస్తత

పోయిన భరత మరణాన్నకి కాంప్న్‌

సేషన్ ఇవవటం ఎగొిటి్న వ్యళ్ళగురించ్చ కాదు.

ఆ ఇంటోో చేరిన దగిరుిండీ ఎపుుడు పడితే అపుుడు కనబడితే చాలు -

వంకరనవువ విసర ఎదురింటి స్వమేశవర్రావ్ గురించ్చ అసలేకాదు. ఇకముంద్లా

అన్న.

పదిరోజులోో ఇలుో ఖాళ్ళ చయాాలి. పరిసితి అంత్వరకూ రాదు. ఇంకో

ర్వండు రోజులు భోజనం చయాకపోతే ప్రాణం పోత్యంది. ఈ చీర్వ చ్చరిగిపోతే

కట్ల్కోవటాన్నకి ఇంకో చీర్వలేదు. మానం పోత్యంది. ప్రాణవూ మానవూ ఒకేసారి

పోతే ఫరావలేదు. కానీ ప్రాణం పోకపోతే-? ఈ వయస్, ఈ శరీరం - ఈ మనస్

- ఈ బాబు - ఈ ప్రాణం పోకపోతే –

తాటాక్క సందులోోంచ్చ వరిపు చ్చన్లక్క మీదపడింది. కొదిదగా కదిలింది.

“అమాా న్నద్రరావటం లేద్వ...” అనాిడు బాబు. మాటాోడలేదు రాజేశవరి.

పకుక్క తిరిగి బాబు మీద చయేాసంది. దూరంగా ఎకుడో ఉరిమింది. బాబున్న

ఇంకా దగిిరగా తీస్కొంట్ట “భయమేస్వతందా బాబు...” అనడిగింది.

34
 “భయం కాదమాా... ఆకలి-” అనాిడు బాబు.

ఏడుపు రాలేదు రాజేశవరికి. ఆ నాల్రోజులోోనూ దాదాపుదిసారోన్న

ఉంటాడు ఆ మాట.

“క్కండలోో నీళ్ళళంటాయి. కొదిదగా తీస్కొన్న తాగు బాబ్ల, అరధరాత్రిపూట

ఏం ఉంట్లంది”

బాబు లేవలేదు ఒక క్షణంపాట్ల. మళ్ళళ ఏమన్లక్కనాిడో ఏమో లేచ్చ వెళ్ళళ

మంచ్చ నీళ్ళళ తాగొచ్చి పడుక్కనాిడు. నొప్తు కొదిదగా త్గిినట్న్నప్తంచ్చంది.

గంద్రగోళ్ంగా అన్లక్షణం సుందించే సంకీరే ధవన్లల న్లంచ్చ ప్రపంచం విశ్రంతి

తీస్కొంట్లనిట్ట్ వుంది. రాజేశవరి పైకపుు కేస చ్యస్తతనే వుంది. బాబు కొంచం

త్ల పైకతిత అనాిడు.

“రపు అనిం వండుతావ్య అమాా”

రాజేశవరి ఉలికిుపడింది.

బాబు కళ్ళలో ఆశ మసగాి మెరిసంది.

“రపొుదుదనే వండుతాన్ల బాబ్ల, సరనా?”

బాబు క్షణం ఆగి “ఒటే్నా” అనాిడు అన్లమానంగా. చట్లక్కున కొడుక్క

భుజాల చుట్ట్ చయిా వేస గటి్గా దగిరక్క లాక్కుంది. ఎగిర్వగిరి పడుత్యని ఆ

రొముాల మధా ఒకు క్షణం వెచిదనం అన్లభవించ్చన త్రువ్యత్ త్లిో మొహంవైపు

త్లతిత చ్యస బాబ్ల ఆశిరాంగా అడిగ్గడు – “ఏడుస్తనాివ్య అమాా?”

* * *
ఆ మరుసటి రోజు సాయంత్రం రాజేశవరి అనిం వండింది.

35
 నాల్రోజుల త్రావత్ బాబు భోంచేసేడు. వెంటనే న్నద్ర ముంచుకొచ్చింది.

ముందుగదిలోకి వచ్చి పడుక్కనాిడు. ఆ త్రావత్ రాజేశవరి భోజనం చేసంది.

కంచం ఎత్తక్కండ్డనే వచ్చి బాబు పకున పడుకొంది.

అమా చేతికింద బాబుకి భయం వెయాదు.

బాబు న్నద్రలో కదిలేడు.

కంచం చుట్ట్పడిన మెత్యక్కలిి తింటోని ఎలుక బెదిరింది. అకసాాత్యతగా

రైడింగ్ జరిగితే పరిగెతేత ప్దద మన్నషిలా ముందుకి దూకి బాబు మీదకి గెంతింది.

బాబుకి అకసాాత్యతగా మెలుక్కవ్వచ్చింది. కళ్ళళ విప్తు చ్యసేడు. బాబుకి ఎందుకో

ఆ క్షణం భయం వేసంది.

“అమాా...” గొణిగ్గడు.

తాటాక్కలేోన్న చోట్లలోోంచ్చ ఆకాశం కనబడింది.

కింద చాపలేదు.

చట్లక్కున లేచ్చ కూరొిన్న చుట్ట్ త్డిమేడు. అలికిన నేల త్గిలింది. అది

వంటిలుో.

క్కంపటి... కంచం... వేలుకి అనిం మెత్యక్క అంట్లకొంది. ఉన్నకి

అన్లమానం వేసంది. లేస్తత మళ్ళళ “అమాా” అనాిడు.

రాజేశవరి మాటాోడలేదు.

రాజేశవరి లేదు.

చుట్ట్ గోడలు మూస్క్కపోత్యనిట్ల్ పైన్లంచ్చ ఆకాశం క్రందికి

పడిపోత్యనిట్ల్ త్న్ల అఘాత్ంలోకి జారిపోత్యనిట్ల్ భ్రమ కలిగింది. గోడలమీద

36
వికృత్ంగా నాటాం చేసే నీడలు భయంకరంగా త్నన్న చుట్ల్ ముట్ల్త్యనిట్ల్

భ్రమ కలిగింది. అడుగు ముందుక్క వేసేడు. కాలిబొటన వ్రేలికి గడప త్గిలి

జవువన లాగింది. ఏడుపు రాలేదు.

త్నకేదో అవమానం జరిగింది. త్ననందరూ మోసం చేస్తనాిరు. త్న్ల

లేక్కండ్డ రాత్రి సాగుతోంది. త్న్ల లేక్కండ్డ అమా వుంది. త్న్ల లేక్కండ్డ ఒక

రహసాం పంచుకొంది. ఏడుపొచ్చింది.

దావరం పట్ల్కొన్న “అమాా...” అనాిడు.

ఆ కంఠంలో ఆవేదన లేదు. భయం వుంది. గడప దగిర న్నలబడా బాబున్న

దూస్కొన్న బయటక్క స్వమేశవర్రావు వెళ్ళళపోయాడు. బాబు మిగిలేడు. రాజేశవరి

మిగిలింది. తిమిరం, నీరసం తోడు తోడుగా మిగిలాయి.

ర్వండడుగులు వేస లోపలికి వెళ్ళళడు.

ముందు మాటాోడక్కండ్డ కమిట్ అయిపోయి, త్రువ్యత్ యేం చేదాదమా

అన్న ఆలోచ్చంచే విట్లడి మనస్లో సందిగధంలాగా నీడలు ఆమె మీద అసుష్ంగా

పడుత్యనాియి. బేరం క్కదరక వెళ్ళళపోయేవ్యడిన్న చ్యస్తత న్నలబడా ప్రాస్ట్టాట్

మనస్లో ర్వపర్వపలాడే ఆశలా దీపం మిన్లక్కు మిన్లక్కుమన్న వెలుగుతోంది.

దాన్నచుట్ట్ న్నశవలతావన్నకి ఒక ఆకృతి తెచుికొనిట్ల్ వుంది.

బాబు ఇంకో అడుగు ముందు కేసాడు. త్లిో పకుగా మోకాళ్ళమీద

కూరుిన్న కొదిదగా కంప్తస్వతని సవరంతో – “భయమేస్వతంద్వ...” అనాిడు.

37
 రాజేశవరి కొదిదగా పకుక్క జరిగి చోటిచ్చి – “ఇలా పడుకో బాబ్ల” అంది.

బాబు సిలంలో ఇమిడిపోయాడు. తేలిగాి ఊప్తరి పీలుికొన్న కళ్ళళ మూస్క్కనాిడు.

న్నద్ర రాలేదు. కదిలే చేపలాో ఆలోచన్లో, సుష్త్లేన్న భావ్యలు, ఆకృతిలేన్న రూపాలు.

ఏమీలేన్న శూనాంలో ప్రచండమైన వేగంతో తిరుగుతోని అసంఖాాకమైన

గోళ్ళలమధా ప్తపీలిక పరిమాణంతో త్న వ్యసతవం న్నలబెట్ల్కొనే ఈ చ్చని గోళ్ం-

దాన్న మీద ఇన్ని జీవ్యల సరగుల్ ఫర్ట ఎగిిసె్న్స‌లో ఒక మారుమూల- ఒక పాకలో

- ర్వండు ప్రాణులు - కాలం గురితంపన్న జీవ్యలు - మనకకురలేన్న వాకితతావలు.

మనం చీదరించుకొనే ఈ పరిణామాలు - మనం ఆలోచ్చంచన్న వ్యటి వెన్లక

పరిసిత్యలు.

బాబు అనాిడు – “న్లవువ లేకపోతే నాక్క భయమే అమాా! ఇంకపుుడూ

నన్నిలా వదిలిప్ట్కే”, మాటాోడలేదు రాజేశవరి. హృదయం బదదలవక్కండ్డ

న్నరిోపతత్ కోట కటి్ంది.

“చపుమాా” వతితడి చేశాడు.

ఆరిత ఆరేవమైతే దాన్నకి చలియలికటే్ది?... అత్డిి దగిరగా తీస్కొన్న,

“వదిలిప్ట్న్ల సరనా ఇక పడుకో” అంది.

బాబు కళ్ళళ మూస్క్కనాిడు. ఈ లోకంలో అనాాయాన్ని సాగన్నవవనట్ల్

బీట్ల కాన్నసే్బుల్ విజల్ వినపడుతోంది. దీన్నకి జవ్యబుగా దూరంగా తీత్యవుప్తట్

ఒకటి వికృత్ంగా అరుస్వతంది. బాబు కళ్ళళ తెరిచ్చ, త్లిోవైపు తిరిగి అడిగ్గడు –

“రపు అనిం వండుతావ్య అమాా”.

(ఆంధ్రజ్యాతి - 1969)

38
39
 ఆ ఒక్కటీ అడక్కక
రాత్రి ఎన్నమిదయింది.
దూరంగా కొండమీద మంచు క్కరవటం మసగాి కనబడుతంది. వచ్చిన

దారి పాములా చీకటోో కలిసపోతంది. చలి వణికిస్తతంది.

సమాో మత్యతగా న్నద్రపోవటాన్నకి ఉపక్రమించబోతంది.

కారున్న ఆక్‌
లాండ్ స్తులు పకున ఆపేడు రావు. హాండ్ బ్రేక్ లాగి,

క్రందక్క దిగి, చక్రంకింద రాయి ప్టా్డు. జారిపోతే కింద కొండలోోకే.

“కూలీ సాబ్”

రావు త్లూప్త వెనగాి వెళ్ళళ డికీు తెరిచ్చ ర్వండు స్తట్లకేస్లూ వ్యడికి

ఇచేిడు.

స్మిత్ర కారు ముందుసీటోో కూరొిన్న అంతా చ్యస్తంది. ఆమె కోపంగా

ఉందన్న అత్డికి తెలియాలన్న ఆమె తాపత్రయపడోతందన్న అత్డికి తెలుస్నన్న

ఆమెకి తెలుస్. అయినా బింకంగానే వుంది. బింకం ఏమిటి – న్నజంగానే ఒళ్ళళ

మండిపోతంది ఆమెకి. ఢిలీో ఎయిర్ట‌

పోరు్లో అది జరిగినపుట్లించీ ఈ గొడవ

ప్రారంభమయింది. ఆ ఊళ్ళళ వుని ర్వండ్రోజులూ రావుకి ఉపవ్యసమే.

రావు కిటికీలోంచ్చ చ్యస “దిగు” అనాిడు. “కారు ఇక ఊళ్ళళకి వెళ్ళదు.

ఇకుడుించ్చ నడిచే వెళ్ళళలి”.

ఆమె దిగి, కారు డోరు అత్న్న మొహం మీద చపుుడయేాలా ధడేలున

వేసంది. అదిరిపడి దాన్ని పైకి కన్నుంచక్కండ్డ షల్ ఆమె భుజాల మీద సరుదత

40
“బాగా చలిగా వుందికదూ” అనాిడు. ఆమె అత్డి చయిా విదిలించ్చ ముందుక్క

నడిచ్చంది కూలీ వెనగాి.

రావు ఆగి, జేబులోంచ్చ సగర్వట్ తీస వెలిగించుకొన్న ఓ క్షణం అలానే

న్నలబడ్డాడు... లాభంలేదు... ఈ సమాో ట్రిపుు చాలా బేవ్యరుసగా

ముగియబోత్యంది.

అత్డు త్లతిత చ్యసేడు. ఆకాశం కొదిదగా మేఘావృత్మై వుంది. ఓ కొండ

అంచులోో ఇళ్ళపైన, కపుులమీద మంచు తెలోటి క్కచుి టోప్తలా వుంది. నలోటి చటో

మీద తెలుపు గురుత తెలియన్న చ్చత్రకారుడి అబ్‌సారక్్ ప్యింటింగ్‌లా వుంది.

దూరంగా కొండవంపులో ఓ ఇరవై ఏళ్ళ క్కర్రాడూ, పద్దన్నమిద్వళ్ళ అమాాయి

చాలా దగిరగా ఒకళ్ళ చేత్యలోో ఒకళ్ళళ పాల్ అండ్ మిశిర్ట‌లా నడచ్చ

వెళ్ళత్యనాిరు.

రావ్‌
కి త్నమీద త్నకే జాలేసంది. తొందరగా స్మిత్రన్న మంచ్చ

చేస్కోకపోతే ర్వండువేలూ గంగలో పోసనటే్.

ముందు కూలీ స్నాయాసంగా పైకి ఎక్కుత్యనాిడు. స్మిత్ర వెన్లకే

నడుస్తతంది. ఆమె పచిటి షల్ - ఎర్రటి చీరపైన నలోన్న చీకటోో, తెలోటి మంచు

బాక్ గ్రండ్‌లో అందంగా వుంది. సనిటి నడుంమీద న్లంచ్చ క్రందికి జారిన చీర్వ

హిమాలయాలోో మందాకిన్న. బలమైన కోర్వు మనస్లో సముద్రకరటం.

హోటల్ బ్రైట్ రిసెపిన్ కోర్టు న్నద్రలోకి జ్యగుత్యనాిడు. అలికిడికి కళ్ళళ

తెరిచేడు.

41
 “మిసెస్ట అండ్ మిస్ర్ట రావ్. రిజరవషన్”.

కోర్టు ఒకసారి త్లతిత ఇదదరివైపూ చ్యస రిజస్ర్ట తీస చ్యస ప్న్‌తో

వ్రాసేడు. రావు సంత్కం ప్టి్, కారిడ్డర్ట‌లోకి నడిచేడు. బోయ్ రూమ్ త్లుపు

తెరిచేడు.

డబుల్‌
రూమ్, ఒకమూల ఫోవర్ట‌వేజ్, బలోమీద ఫోన్, ర్వండు పకులు -

గార్వాన్‌చైర్ట స్కుూంబిోంగ్ పాడ్‌

తో సహా.

అత్డు సంత్ృప్తతగా త్ల పంకించాడు. స్మిత్ర స్తట్కేస్ట‌లోంచ్చ చీర

తీస్కొన్న బాత్‌
రూంలోకి వెళ్ళళంది. అత్డికి మాత్రం నూట అరవయి మైళ్ళళ డ్రైవ్

చేసనా అలసటగా లేదు. ఫ్రష్ యాజ్ రోజస్ట. స్మిత్ర ఉడుకోువటాన్నకి వుని

శత్కోటి కారణాలోో ఇదొకటి. ఆమె ప్రకున అత్డు త్ముాడిలా వుంటాడు.

అత్డు బ్లట్లో విప్తు మంచంక్రందికి తోస, కిటికీ త్లుపులు తెరచ్చ

ఒకుక్షణం యేదో అపురూపమయిన దృశాాన్ని చ్యస్తనిట్ల్ అలానే

వుండిపోయాడు. ఎత్తయిన కొండ ఛాయలో మెలికలు చుట్ల్కొన్న న్నద్రపోత్యని

కొండచ్చలువలా వుంది సమాో. భూమిలో బాణాలు పాతినట్లో చట్లో.

త్లుపు చపుుడయింది. బాత్‌

రూమ్‌లోంచ్చ స్మిత్ర వచ్చింది. వెనగాి వచ్చి

భుజంమీద త్ల ఆన్ని, కిటికీలోంచ్చ బయటికి చ్యడటం అందమైన అన్లభూతి.

అత్డు ఊప్తరి బిగపటే్డు. ఉహు. ఆమె అడుగుల చపుుడు దగిరవలేదు. పకుమీద

వ్యలి ఫిల్ా‌ఫేర్ట తీస చదవటం ప్రారంభించ్చంది. అత్డు కన్లకొలుక్కలోోంచ్చ ఆమెన్న

42
చ్యసేడు. మంచుకప్తున పరవత్ంలా మోకాలి మీదన్లంచ్చ క్రందికి జారిన షిఫాన్

చీర్వ కేవలం త్నన్న కవివంచటం కోసమే.

అత్డు దగిరగా వెళ్ళళ చయిా మీదవేస “స్మిత్రా” అనాిడు. చయిా

విదిలించ్చ కొటి్ంది. అత్డికి నవ్వవచ్చింది.

“ఎందుకింత్ పంత్ం చపుు”

“మీక్క మాత్రం ఎందుకంత్ పంత్ం”

“నాకేం పంత్ంలేదు”

“అయితే మర్వందుక్క చపుకూడదు?”

ఆ చపుదలుికొనిది త్లుిక్కంటేనే పొరలు పొరలుగా నవ్వవచ్చింది

అత్డికి. అత్డు నవవడం చ్యస ఆమె మరింత్ ఉక్రోషపడి “అదిగో. అద్వ ఒళ్ళళ

మండుతంది” అనిది. అత్డు నవవడం మానేస “సరలే నవవన్లలే” అనాిడు.

“అయితే చపుండి” మోచేతిమీద లేచ్చ ఆత్రంగా కూరుింది.

“ఏం చపున్ల?”

“అద్వ, ఎయిర్ట‌
పోరు్లో ఆ అమాాయి మీతో ఏమిటనిది?”

“ఏమీలేదు”

ఆమె విస్రుగా వ్వళ్ళళంచ్చ త్లగడ విసరికొటి్ మంచంమీద న్లంచ్చ లేచ్చ

కిటికీ దగిరికి వెళ్ళళ న్లంచున్న బయటక్క చ్యసంది.

ఒకవైపు రావుకి ఆమె కోపం చ్యస నవ్వవస్వతంది. ఎందుక్క చపాులి అన్న

పంత్ం ఇంకోవైపు.

43
 అసలు ఎయిర్ట‌
పోర్ట్ అమాాయెవరో త్న ప్రాణం తీయటాన్నకి త్నన్న

ప్తలిినట్ల్ంది.

ఢిలీోలో దిగ్గసరికి సాయంత్రం అయిదయింది. ఎయిర్ట బస్ట చాలా రష్‌గా

వుంది. రావూ, స్మిత్రా బాాగ్గజీ కోసం న్నలబడ్డారు. అపుుడొచ్చింది ప్రళ్యం.

స్మిత్ర మాటి మాటికి రావువైపు చ్యస్వతంది. గ్రే స్తట్‌లో అత్డు

కొట్ట్చ్చినట్లో కనబడుత్యనాిడు. అందమైన మగవ్యడు చ్యడటాన్నకి బావుంటాడు.

కానీ వ్యడే మొగుడైతే ప్రతిక్షణమూ వ్యణిే పరిరక్షంచుకోవటాన్నకే టైమ్

సరిపోత్యందన్న స్మిత్ర త్న పధాిలుగ్గళ్ళ వైవ్యహిక జీవిత్ంలో

అన్లభవపూరవకంగా గ్రహించ్చంది. అందులో ఆ రోజు స్తట్‌లో అత్డు మరీ

బావునాిడు. సతంభాన్నకి ఆన్లకొన్న న్నలబడి సగర్వట్ వెలిగించుకొంట్టంటే

చ్యడముచిటగా. అయితే స్మిత్ర అత్ణిే చ్యడటంలేదు. అకుడికి పదిగజాల

దూరంలో ఓ చ్చనిది చేతిలో పేరుకి పుసతకం పట్ల్కొన్న, దాన్నపై న్లంచ్చ రావ్‌న్న

ఓరగా చ్యస్వతందన్న గమన్నంచ్చంది.

రావ్‌
కి ఆ అమాాయి త్నన్న చ్యస్తతందన్న కూడ్డ తెలుస్. అందుకే

అవసరమైన దాన్నకంటే ఎక్కువ కాన్‌సన్‌ట్రేషన్‌తో వస్తని బాాగ్గజీ వైపు

చ్యడసాగ్గడు.

ఆ అమాాయి త్న మొగుడివైపు అలా చ్యడటం స్మిత్ర కససలు

నచిలేదు. కొరకొరా చ్యసంది. అయినా లాభంలేకపోయింది.

అయిదు న్నమిషలోో బాాగ్గజ వచేిసంది.

44
 అవి తీస్కొన్న బైటకొస్తంటే ఆ అమాాయి చేతోత దగిిరగా రమానిట్ల్

సైగచయాటం, రావు త్ననేనా అనిట్ల్ చ్యడటం, ఆ అమాాయి త్లూపటం,

అత్డు ఆ అమాాయి దగిరికి వెళ్ళటం - స్మిత్ర చ్యస్తండగానే జరిగిపోయాయి.

ఆ అమాాయి నవువత ఏదో అనటం - రావు మొహం ఎర్రబడటం - అత్డూ

నవవటం, ఏదో అన్న వెనకిు తిరగటం కన్లిమూస తెరిచేంత్లో జరిగిపోయేయి.

భారా దగిరకొచ్చి “పద” అనాిడు.

కారు ఇంద్రప్రసి మార్టి‌

వైపు వెళ్ళతండగా స్మిత్ర కంఠాన్ని చాలా

కాాజువల్‌గా ప్టి్ “ఏమిటి ఆ అమాాయి అంట్లనిదీ?” అంది. రావు అంత్కనాి

మామూలుగా “ఏమీలేదు” అన్న అనాిడు.

“చపుకూడదా ఏమిటి?”

“ఏం లేదనాిగా-”

కారు హోటల్‌
ముందు ఆగటంతో ఆ టాప్తక్ ఆగిపోయింది. అయితే ఆ

రాత్రి మళ్ళళ వచ్చింది.

“ఆ అమాాయి మీక్క ఇంత్క్కముంద్వ తెలుసా?”

“ఏ అమాాయి?”

“అద్వ- ఎయిర్ట‌
పోరు్ అమాాయి”.

“తెలీద్వ”

“మరం మాటాోడింది?”

45
 రావుకి అది త్లుికొంటే నవ్వవచ్చింది. “ఏంలేదు” అనాిడు. మళ్ళళ

నవ్వవచ్చింది. స్మిత్ర వుక్రోషంతో “చపుకూడద్వమిటి ప్దద...” అనిది అత్డి నవువ

చ్యస.

“ఏం లేదంట్లనాిగా”

స్మిత్ర అత్డివైపు చ్చత్రంగా చ్యస “ముక్కు మొహం తెలియన్న ప్తలో

దగిిరకి ప్తలిి మాటాోడక్కండ్డ వూరికే ‘హలో హౌ డూ యు డూ’ అనిదా?”

“నేనబదధం చపునని విషయం నీక్క తెలుస్”.

ఆ విషయం మాత్రం న్నజం. రావు అబదధం చపుడు. ప్ళ్ళవగానే త్న

పూరవ పరిచయాల గురించ్చన వివరాలనీి చపేుడు. స్మిత్రకి నచ్చిన గుణాలోో

అదొకటి.

“మీరబదధం చపురు - ఆ అమాాయి మీక్క ఇంత్క్క ముందు తెలీదు. ఆ

విషయం ఒపుుక్కంటాన్ల. మరి ఆ అమాాయి మీతో ఏం అనిది? ‘ఢిలీోలో

ఫలానాచోట వుంట్లనాిన్ల, సాయంత్రం రండి....’ అనిది కదూ!”

“కాదు”

“పోనీ హోటల్ దగిిర వెయిట్ చేస్తత వుంటాన్ల అనిదా?”

రావు నవివ “కాదు” అనాిడు.

“మరమనిది? లిఫ్ట్ ఇమానిదా - చక్ ఇన్ ఎకుడో అడిగిందా? ఫపట్

ో

ఎంత్ ఆలసామో అడిగిందా?”

“అవేమీ కావు”.

“మరి?”

46
 రావు చపుబోయాడు, అంత్లో “సమాో బానేవుంది. మీతో కంప్నీయే

బాలేదు. నేన్ల కొదిదకాలం పుటి్ంటోో వుండ్డలన్లకొంట్లనాిన్ల” అంది.

“న్లవువ చాలా చ్చని విషయాన్ని ప్దదది చేస్తనాివు”

“చ్చని విషయమా? భరతతో పరాయి స్త్రీ ఏం మాటాోడిందో

తెలుస్కోవ్యలన్లకోవటం చ్చని విషయమా? దాన్ని మీరు దాచ్చప్టి్, పైగా అడిగితే

నవువలాటగా తీస్కొంటారా? ఏం, ఆ మాత్రం హక్కులేదా నాక్క? ఇంత్ చ్చని

విషయానేి దాచ్చనవ్యరు ఇంకా ఎంత్ ప్దద ప్దద విషయాలిి దాస్తనాిరో? అద్వ

నాతో ఎవరో అబాబయి అలా నవువత మాటాోడితే మీరు సహిసాతరా? చపేువరకూ

ప్రాణం తీయరూ? ఒకవేళ్ చప్తునా అది న్నజమో కాదో అన్న అన్లమానంతో

వేధించరూ- నేనేమీ అలా మిమాలిి చంపటంలేద్వ! సరదాగా అడిగ్గన్ల. దాన్నకింత్

రాదాధంత్ం ద్వన్నకి? పోనీ ఆ అమాాయి మీతో చప్తుంది నాతో చపుకూడన్నదయితే

చపొుదుదలండి- కానీ భారాా భరతల మధా ఇలాటి చ్చని చ్చని విషయాలే న్మాది

న్మాదిగా వ్యళ్ళన్న దూరం చేసాతయన్న గ్రహించండి చాలు...”

రావ్ ఆమె వేపు న్నదానంగా చ్యసేడు. ఆమె కళ్ళళ వరిించటాన్నకి సదధంగా

వునాియి. ర్వండ్రోజులుించీ న్నద్రలేనట్ట్ మొహం పీక్కుపోయింది. అత్డికి

ఒకుసారిగా భారా మీద అమిత్మైన జాలి పుట్ల్కొచ్చింది. “ఓ.క.” అనాిడు.

“చపాతన్ల సరనా-”

ఆమె త్లతిత చ్యసంది. అత్డు కాగిత్ం ప్నూి తీస్క్కనాిడు. “చాలా

సలీోగా నీక్క అన్నప్తంచవచుి. కానీ జరిగింది మాత్రం ఇది. మరి దీంటోో ఆ

అమాాయి అభిప్రాయం ఏమిటో నాక్క తెలియదు”

47
 ఆమె వూప్తరి బిగపటి్ “ఏమిటది?” అంది.

“హు- నేన్ల నోటితో చపులేన్ల” అత్న్నకి నవ్వవస్తతంది మళ్ళళ. ఆ

అమాాయి అనిది త్లుిక్కంటే చాలు నవ్వవస్తతంది. “కాగిత్ం మీద వ్రాససాతన్ల

చదువుకో, కానీ ఓ షరత్య. జరిగింది జరిగినట్ట్ వ్రాసాతన్ల. దాన్నమీద డిసుషన్ల

అనవసరం. ‘మీరం చేసేరు, మీరం అనేోదా?’ అన్న ప్రశిలు అడకూుడదు.

సరనా?”

స్మిత్ర కూడ్డ నవివంది. “సర, మీరు మీ పంత్ం వదులుకొన్న అది చపేత,

ఐమీన్ వ్రాసేత- ఇక దాన్న గురించ్చ ఏమీ అడగనన్న, మీరు వ్రాయగానే మీరు దాన్న

విషయం మరిిపోవచుిననీ హామీ ఇస్తనాిన్ల. మనక్క పుట్బోయే పాపమీద

ఒట్ల్ సరనా”.

రావ్ త్లూప్త బాత్‌

రూమ్‌
కి వెళ్ళళడు. షేవింగ్ మిర్రర్ట కింద వత్యతప్టి్ ఆ

అమాాయి త్నతో అనిదీ, త్న్ల వినిదీ వివరంగా వ్రాసేడు. కాగిత్ం అకుడ ప్టి్

రూమ్‌లోకి వచేిడు. స్మిత్ర అత్ణ్ణే చ్యస్తతంది. అత్డు రాగానే లేచ్చ న్నలబడింది.

అత్డు త్లూపాడు. ఆమె లోపలికి వెళ్ళబోయి అత్డి దగిరగా ఆగింది. చట్లక్కున

అత్డి భుజాల మీద చేత్యలు వేస “రియలీో యూ ఆర్ట ఎ నైస్ట హబీబ...” అన్న

స్తారంగా ముదుద ప్ట్ల్క్కన్న లోపలికి వెళ్ళళంది.

రావ్ ఊప్తరి బిగపటి్ న్నలబడ్డాడు. ఆమె లోపలిించ్చ బయటకొచేి

క్షణంకోసం, ఆమె ముఖకవళ్ళకలు చ్యడటం కోసం.

48
 న్నముషం త్రావత్ త్లుపు దగిర అలికిడి విన్నప్తంచ్చంది. ఆమె వస్తతంది,

అత్డు ట్టనిన్‌
తో ఆమె వేపు చ్యశాడు. కానీ ఆమె మొహం న్నరాశతో

పాలిపోయివుంది.

“నీక్క బుదిధలేదు రావ్” అనిది.

అత్డు తెలోబోయి “ఏం?” అనాిడు.

“కాగిత్ం మీద వత్యత ప్ట్ట్దాద- అందులోనూ బాత్‌రూంలో”.

రావు చపుున వంగి ప్రకుకి చ్యసేడు. అత్డు వ్రాసన కాగిత్ం, గాలికి

ఎగిరి బాత్‌
టబ్‌
లో న్నండుగా పటి్న నీళ్ళమీద పడవలా తేలుతంది.

రావు ఆమె వైపు న్నజాయితీగా చ్యసేడు. “నేన్ల న్నజంగా వ్రాసేన్ల”

అనాిడు.

“చ్యసేన్ల” అంది. “అక్షరాలునాియి, కానీ అలుక్కుపోయాయి”

"పోనేో నేనే చపాతన్ల. అసలేం జరిగిందంటే...” చపుబోయాడు.

“వ్వదుద” అంది స్మిత్ర. “ఆ విషయం ఇక మాటాోడనన్న పాప మీద ఒట్ల్

ప్ట్ల్కొనాిగా!”

(అంధ్రప్రభ - 1970)

49
50
 పురుషోత్త మడి ఫోటో
పురుషోత్తమరావు గుండె చపుుడు మాత్రమే అకుడ విన్నప్తస్తతంది.
వరండ్డ న్నరాాన్లషాంగా వుంది. దూరంగా మెటోదగిిర కూరొిన్న క్కన్నకిపాట్లో

పడుత్యనాిడు నౌకరు.

ఆ వ్యతావరణమే ఒక రకమైన గంభీరత్తో న్నండి వుంది.

పకుక్కరీిలనీి ఖాళ్ళగా వునాియి. అత్డే ఆఖరి విజటరు. త్న

వంత్యకోసం చ్యస్తనాిడు. లోపల కలక్రు ఎవరితోనో మాటాోడుత్యనాిడు.

పురుషోత్తమరావుకి భయంగావుంది. త్న్ల ఎందుక్క ప్తలవబడ్డాడో

అరింకావటం లేదు. ప్రొదుదని ప్తలుపు వచ్చినపుటి న్లంచీ అత్డి గుండె వేగంగా

కొట్ల్క్కంట్టనే వుంది. త్నేం త్పుుచేసేడ్డ అన్న మధనపడుతనే వునాిడు.

అత్డు ముప్పై ఏళ్ళ క్రత్ం ఎలీాసీగా చేరాడు. పద్వళ్ళకి ప్రమోషన్ వచ్చింది.

ఆ త్రువ్యత్ లంచం తీస్క్కంట్ట వుండగా పట్ల్బడి ఉదోాగం పోవలసనంత్

పనయి, రివరినొచ్చి, చావు దప్తు కన్లిలొట్బోయినంత్ పనయింది. ప్రస్తత్ం

యూ.డి.సీ.గా పన్నచేస్తత రిటైర్ట‌

మెంట్ల కోసం చ్యస్తనాిడు. ఇదీ ఎంతో దూరంలో

లేదు. ఇక ర్వండు సంవత్సరాలు మాత్రమే వుంది.

కలక్ర్ట క్కమార్ట, అయేాయస్ట త్నన్న ఎందుక్క ప్తలిచ్చవుంటాడో

పరిపరివిధాల ఆలోచ్చస్తనాిడు. క్కమార్ట చాక్కలాటి క్కర్రవ్యడనీ, న్నకుచ్చి మన్నషనీ

వచ్చిన కొదిద రోజులోోనే పేరు తెచుిక్కనాిడు. ఆఫీస్కంతా అత్ాంత్ ప్దద

పొజషన్‌లో వుని ఆ అధికారి, యంత్రాంగంలో చ్చని బోలు్లాంటి త్నన్న

51
పన్నగట్ల్క్క ఎందుక్క ప్తలిప్తంచ్చ వుంటాడు? అందులోనూ అత్డీ పదవీ బాధాత్

సీవకరించ్చ పట్ల్మన్న మూడు న్లలుకూడ్డ కాలేదాయే.

ఎలాగూ రిటైరవబోత్యనాిన్ల కదా అన్న కొదిదగా ధైరాంచేస మొనిమొనేి

తిరిగి మొదలు ప్టి్న లంచం గురించ్చగాన్న కొంపదీస తెలిసందా? లేక త్న్ల

పుటప్త చేసన నోట్‌

లో ఏదైనా ఘోరమైన త్పుు దొరిో సవయంగా చ్చవ్యట్లో ప్డ్డదమన్న

అన్లక్కంట్లనాిడ్డ?

త్లుపు చపుుడయేాసరికి ఆలోచనలోోంచ్చ తేరుక్కనాిడు. సవంగ్ డోర్ట

తెరుచుక్కన్న ఆ విజటర్ట వెళ్ళళపోయాడు. బెల్ మ్రోగింది.

నౌకరు హడ్డవుడిపడుత లోపలికి వెళ్ళళచ్చి “మిమాలిి ప్తలుస్తనాిరు”

అన్న త్న సాినంలోకి వెళ్ళళపోయాడు.

పురుషోత్తం త్డబడే అడుగులోత ఆ విశాలమైన గదిలోకి ప్రవేశ్ంచాడు.

పొడవ్యటి టేబిల్‌
ముందు కూరొిన్న వునాిడు క్కమార్ట. టై క్రందకి లూజ్ చేస్క్కన్న

ముందుక్క వంగి ఫైలు చ్యస్తనాిడు. పాతిక సంవత్సరాల వయస్ంట్లంది

అత్డికి. పొదుదన్లించీ పన్నచేసన అలసటన్న కళ్ళళ స్తచ్చస్తనాి - వ్యటిలో విజాానం

కొట్ట్చ్చినట్ల్ కనబడుతంది. ఒక ముంగురులపాయ విశాలమైన న్లదుటిమీదకి

జారింది. చొకాు మోచేత్యలవరకూ మడిచ్చ ఇన్‌షరు్ చేసేడు. ఫైలు పట్ల్క్కని ఆ

వేళ్ళళ ఎంతో బలంగా దృఢంగా వునాియి.

పురుషోత్తమాన్నకి ఏం చయాాలో తోచలేదు. అత్డు త్నన్న

గమన్నంచనట్ట్లేదు. ఏకాగ్రత్తో ఫైలు చదువుత్యనాిడు. క్కరీిలో కూరొినే

52
సాహసం చయాలేదు అత్డు. అసలు ఆ డిపారు్మెంట్‌లో అలాటి ఆలోచనే

రాదు.

ఎందుకో తెలీదుకానీ అత్డికి త్న గత్ం గురొతచ్చింది. ఆ వయస్లో

త్న్లా వుండేవ్యడు? అపుుడే డిపారు్మెంట్‌లో చేరిన కొత్త సేిహిత్యలూ,

అరధరాత్రివరకూ తిరగటం, కిళ్ళళలు నములూత బాధాతారహిత్ంగా తిరగటం... ఈ

క్కర్రాడు ఈ వయస్లోనే ఇంత్ గంభీరత్న్న సంత్రించుక్కనాిడంటే గొపేు.

అవున్ల మరి ఎంత్ గొపు కాకపోతే, ఎంత్ కష్పడకపోతే ఇంత్ చ్చని వయస్లో

ఇంత్ ప్దద పదవి సంపాదించగలుితాడు?

“అర - మీరు న్నలుినేవునాిరా కూరోిండి” త్లతితన క్కమార్ట అత్డిన్న

కొటి్ నౌకరిి ప్తలిచ్చ “ఇంకవరైనా వునాిరా” అన్న అడిగి,

చ్యస అనాిడు. బెల్‌

అత్డు లేరనగానే, “కూరోిండి, ఒక అయిదు న్నముషలోో వెళ్ళళపోదాం” అన్న,

పురుషోత్తం కూరోిగానే తిరిగి ఫైలు చదవటంలో మున్నగిపోయాడు.

క్కరీిలో కూరొినాిడని మాటేగాన్న పురుషోతాతన్నకి ఏమీ అరిం

కావటంలేదు. అంత్ ప్దద అధికారి ముందు ఇలా క్కరీిలో కూరోివటం

ఇబబందిగానే వుంది. అంత్కనాి ప్దద ఇబబంది - విషయం తెలియకపోవటం.

చేత్యలు కట్ల్కొన్న న్నలొిన్న చ్చవ్యట్లో తినటమే అత్డికి తెలుస్. ఇలాటి ఆదరణ

అత్డికి ముప్పైఏళ్ళ సరీవస్లో ఎపుుడూ లభించలేదు.

“మనం వెళ్దామా” అంట్ట లేచాడు క్కమార్ట. ఎకుడికి అన్న అడక్కుండ్డ

అత్డిన్న అన్లసరించాడు. ఇదదరూ బైటకొచాిరు గదిలోంచ్చ.

53
 మెటోదగిిర కారు ఆపుచేస పకునే నమ్రత్గా న్నలబడ్డాడు డ్రైవరు. నౌకరు

బ్రీఫ్ట‌కేస్ట తీస్కొచ్చి కారోో ప్టా్డు. ప్తయేా వరండ్డ సతంభం పకున చేత్యలు

కట్ల్క్కన్న వునాిడు. తెలోటికారు లేయెండలో మిలమిలా మెరుస్తతంది.

“న్లవువ త్రువ్యత్ జీప్త‌

లో రా” అన్న డ్రైవర్ట‌కి చప్తు సీ్రింగ్ దగిర కూరొిన్న

పకుడోర్ట తెరుస్తత “రండి” అనాిడు పురుషోత్తంతో. కలలోగా అత్డు వెళ్ళళ

కూరుినాిడు. ముఖమల్ కవరుని సీట్ల కూరోిగానే మెత్తగా త్గిలింది.

కారు కదిలింది.

చాలాసేపటివరకూ క్కమార్ట మాటాోడలేదు. ఒక చయిా స్యిల్‌గా

విండోమీద ఆన్ని ఏకాగ్రత్తో డ్రైవ్ చేస్తనాిడు. కారులోకి చలోగా వీస్తని గాలి

ఆహాోదకరంగా వుంది.

“ఎంత్మంది సంతానం మీక్క పురుషోత్తంగారూ”

“ముగుిరమాాయిలూ - ఇదదరబాబయిలూ సర్ట” అనాిడు పురుషోత్తం.

“అబాబయిలు ఏం చేస్తనాిరు?”

“ప్దదవ్యడు బియేా త్పేుడండి. రోండోవ్యడు మెట్రిక్కాలేషన్ వరకూ చదివి

మానేసాడు సార్ట”.

“ఆడప్తలోలు ముగుిరూ ప్దదవ్యళ్ళన్లక్కంటా”

“అవునాసర్ట”.

క్కమార్ట త్లతిప్తు అత్డివంక చ్చరునవువతో చ్యస్తత “నన్లి సార్ట

అనకురోదు. ఇది ఆఫీస్ కాదుకదా” అనాిడు. పురుషోత్తం ఏదో తెలియన్న

భావంతో త్బిబబుబ అయాాడు.

54
 “మీ ఇలోకుడ పురుషోత్తం గారూ”

“గాంధీపారుు పకుసందులో సార్ట”.

“ముందు మా ఇంటికి వెళ్దాం” క్కమార్ట డ్రైవ్ చేస్తత త్ల తిపుక్కండ్డ

అనాిడు. ఎందుకన్న అడిగ్గ సాహసం చయాలేక పోయాడు ఆయన.

కారు తారురోడుామీద మెత్తగా జారిపోతంది.

“సరోజన్న మీక్క తెలుసా పురుషోత్తంగారూ? పేర్వపుుడైనా వినాిరా?”

హఠాత్యతగా వచ్చిన ఈ ప్రశికి పకులో బాంబు పడాట్ల్ ఉలికిుపడి,

క్కమార్ట‌వైపు చ్యసేడు. క్కమార్ట రోడుా మీదన్లంచ్చ దృషి్ మరలి లేదు. అత్డి

మొహంలో ఏ భావమూ లేదు.

పురుషోత్తం జవ్యబు చపుటాన్నకి క్షణం త్టపటాయించాడు. ఈ

క్షణంలోనూ లక్ష ఆలోచన్లో అత్డి మనస్లో ముస్రుకొనాియి.

పాతిక సంవత్సరాల క్రత్ం త్న జీవిత్ం న్లంచ్చ త్పుుక్కని సరోజ ప్రసకిత

ఇపుుడిత్డు ఎందుక్క తెస్తనాిడు? ఏనాడో మరిిపోయిన ఆ చీకటి త్పుున్న ఎలా

వెలికి తియాగలిగాడు? అత్డి కళ్ళముందు సరోజ మెదిలింది. త్నన్న అనాాయం

చయావదదన్న బ్రతిమాలిన సరోజ. త్న్ల వటి్మన్నషి కానన్న కళ్ళనీరు ప్ట్ల్క్కని

సరోజ... చ్చవరి క్షణం వరకూ రహసాాన్ని త్నలోనే దాచుకొన్న క్కమిలిపోయిన

సరోజ...

కటాిన్నకి ఆశపడి నాంచారిన్న కట్ల్క్కంట్లనిపుుడు - ప్ళ్ళళపందిటోో

పస్పు బట్లోో వుండగా కబురొచ్చింది. సరోజ ఆత్ాహత్ా చేస్కోబోయిందనీ -

55
రక్షంచారనీ, కానీ చావుకి ముందు ప్టి్న ఉత్తరంలో త్న పేరుండటంతో

పందిరిలో వ్యరత గుపుుమంది.

అయినా త్నకేం? మొగవ్యడు. అరగంటైనా తిరగక్కండ్డనే -

మంగళ్వ్యదాాల మ్రోత్లో నాంచారికి మూడు ముళ్ళళ వేసేడు.

త్రువ్యత్ తెలిసంది - త్లత్యతకోలేక సరోజ త్ండ్రి కూత్యరిి తీస్క్కన్న

వూరు విడిచ్చ వెళ్ళళపోయాడనీ, ఆ త్రువ్యత్ కొనాిళ్ళకి లోకాన్ని విడిచ్చ

వెళ్ళళపోయాడనీ! సరోజ మాత్రం ఏమయిందో తెలియలేదు.

పురుషోతాతన్నకి భయం వేసంది. ఆవిడ బ్రతికేవుందా? త్నమీద ఏ పారీ్

అయినా ప్ట్ల్క్కందా? ఇత్డు త్నమీద పోలీస్ ఎంకవయిరీకి ఉత్తరువ ఇచాిడ్డ?

త్నన్న పోలీస్ సే్షన్‌

కి తీస్కళ్ళతనాిడ్డ?

క్షణంలో ఎనోి ఆలోచనలు అత్డిన్న చుట్ల్ముటా్యి.

“జవ్యబు చపుర?”

పురుషోత్తం చేత్యలు వణకసాగ్గయి. త్డి ఆరిన గొంత్యతో “తె... తెలుస్”

అనాిడు.

క్కమార్ట అత్డి జవ్యబున్న పటి్ంచుకోలేదు. అత్డి కంఠం మంద్రసాియిలో

విన్నప్తంచ్చంది.

“త్ండ్రి పోయేసరికి సరోజ న్నండు గరభవతి. ఇళ్ళలోో పాచ్చ పన్లో చేస్తత

ప్తలోవ్యణిే ప్దదచేసంది. లోకం పొడిచే స్తటి పోటీ మాటలకి మనస్ రాయి

చేస్కొన్న ఏకైక ధ్యాయంతో పాట్లబడింది. ఆమె ధ్యాయం ఏమిటో తెలుసా

56
పురుషోత్తంగారూ... కొడుక్కన్న ఒక ఉనిత్సాినంలో చ్యడటం. కానీ చప్తునంత్

స్లభం కాదది. ఎందుకంటే జీవిత్ం కథ కాదు కాబటి్” ఆగి అనాిడు.

“ఆ అరధరాత్రుళ్ళళ ఆ త్లిో మనస్ మౌనంగా రోదించటాన్ని అరిం

చేస్కొనిది, ఆమె ఎన్నమిద్వళ్ళ కొడుక్క మాత్రమే. ఆ వయస్లోనే త్న బాధాత్

గ్రహించాడు. ఆ క్కర్రవ్యడు వీధి లాంత్రు వెలుగులో చదువుకొంట్ట విధినే

పరిహసంచగల సాియికి చేరుక్కనాిడు. కాలగరభంలో సరోజ ’సరోజనమా’

అయింది. అయినా ఆమెకింకా నమాకమే, త్నన్న అత్డు మోసం చయాలేదనీ,

పరిసిత్యల ప్రభావంవలోనే వదిలివేశాడనీ... అందుకనే గదిలో ఫోటో ప్ట్ల్క్కనీ,

దాన్ని గుండెలోో న్నంపుకొనీ ఇంకా బ్రత్యక్కతోంది”.

- అత్డి కంఠం మారిపోయింది.

“ఆ ఫోటోన్న రోజూ చ్యసే నేన్ల - ఈ రోజు మిమాలిి ఆఫీస్లో

చ్యసేసరికి ఆశిరాపోయాన్ల. అమాకి ఫోన్ చేస - మిమాలిి కన్లక్కునాిననీ,

తీస్క్కవస్తనాిననీ చపాున్ల. కొడుక్క ఐయేాయస్ట ఆఫీసర్ట అయాాడన్న

తెలిసనపుటికనాి ఎక్కువ సంతోషన్ని అన్లభవిస్వతంది ఆ మాత్ృమూరిత. ఈ

విశాల ప్రపంచంలో మిమాలిి తిరిగి కన్లకోుగలననే ఆశనే దాదాపు

వదిలేస్క్కందామె” అంట్ట సర్రున సీ్రింగ్ తిపాుడు.

విశాలమయిన కాంపౌండ్‌
లోకి బాణంలా దూస్కొచ్చిన కారున్న చ్యస

తోటమాలి చపుున లేచొచాిడు. నౌకరు నమ్రత్గా పరుగెత్యతక్క వచాిడు. గూరాు

స్ఫ్ట‌గా న్నలబడ్డాడు.

57
 క్కమార్ట కారు దిగి ఇట్టచ్చి త్లుపు తీస ‘దిగండి’ అనేవరకూ

పురుషోతాతన్నకి సుృహలేదు. అత్డు ర్వండోసారి ప్తలిచేసరికి ఈ లోకంలోకి వచ్చి

కారు దిగాడు. దిగి, నడిచ్చ మెట్లో ఎక్కుత్యనాిడనిమాటేగానీ అత్డికి త్న్ల వినిది

కలనో న్నజమో అరిం కాలేదు. కారు అలికిడికి లోపలుించ్చ బైటక్క వచ్చిన

సరోజనమా అత్డిన్న చ్యస అకుడే న్నలబడి పోయింది. జరుగుత్యనిదంతా

వ్యసతవమన్న అపుుడు అరిమయింది అత్డికి. ఆమెకి నలభై దాటింది వయస్.

పడిన కష్న్నకి ప్రతిరూపంగా జుట్ల్ తెలోబడింది.

“సరోజా!” అనాిడు కంప్తస్తతని గొంత్యతో.

అంతే! ఆమె ఒకు వూపున అత్డి చేత్యల దగిిర వరకూవచ్చి, చుట్ట్వుని

మన్లషుాలిి చ్యస అతి కష్ం మీద న్నగ్రహించుక్కంది. కానీ ఆమె శరీరం

కంప్తస్తతనే వుంది. కళ్ళళ అశ్రుపూరితాలయాాయి. ఆనందంతో వచ్చిన దుుఃఖంతో

కంఠం పూడుక్కపోగా “.... ఏవండి, మన బాబండీ!” అంది క్కమార్ట‌న్న చ్యప్తస్తత.

పాతిక సంవత్సరాల కలయిక త్రువ్యత్ వచ్చిన మొట్మొదటి మాట అది.

ఆ ఒకు మాటలో ఎనోి అరాిలునాియి. ఆమె పడిన కష్లూ - దాన్నవలో

వచ్చిన ఫలిత్ం - మూరీతభవించ్చ అకుడ న్నలబడి వునిట్ట్, ఆ శ్లాున్ని

చక్కుకోవటాన్నకి త్న్ల పడిన కష్న్ని త్న భరత గురితంచాలి అని త్పన ఆ

సవరంలో ప్రస్ైటించ్చంది.

పురుషోతాతన్నకి మబుబలోో తేలిపోత్యనిట్ట్ వుంది. త్న్ల చేసన త్పుు ఒప్పు

- ఒక అయేాఎస్ట ఆఫీసర్ట రూపంలో కొడుగాి న్నలిచ్చంది. అదీగాక సరోజన్న

క్షమించ్చంది. అంత్కనాి ఆనందం ఏముంట్లంది?

58
 ఆ ఆనందంలో నోట మాట ప్గలేోదు.

క్కమార్ట దగిరగా వచ్చి “నానిగారూ!” అంట్ట వంగబోయాడు.

పురుషోత్తం చపుున అత్డి భుజాలు పట్ల్క్కన్న ఆపుచేస్తత “బాబ్ల!” అంట్ట

హృదయాన్నకి హత్యతకొనాిడు. త్న ముందు ఠీవిగా కూరొిని కలక్రు త్న కొడుకై

ఇలా తామిదదరీి కలుపుతాడన్న అన్లకోలేదు అత్డు.

సరోజనమా తేరుకొన్న, కళ్ళనీళ్ళళ త్యడుచుక్కంట్ట “లోపలికి రండి”

అంట్ట హాలోోకి దారి తీసంది. పురుషోత్తం వ్యరితోపాటే లోపలికి నడిచాడు.

హాలంతో అందంగా వుంది. చ్చనిబలోమీద ఎర్రటి ఫోన్ల నేలమీద తివ్యచీ

రంగుతో పోటీపడుతంది. స్వఫాసెట్ల్ మధాలో టీపాయ్ దాన్నమీద ఆష్‌ట్రే అనీి

ఒకే రంగులో వునాియి. అంత్ప్దద ఇంటోో ఇదదర వుంట్లనాిరని భావంరాగానే

అత్డికి త్న ఇలూో ఇరుక్కగదులూ జాాపకం వచాియి.

“కూరోిండి, కాఫీ తీస్కొసాతన్ల” అంట్ట లోపలికి వెళ్ళళంది ఆమె. అత్డి

దృషి్ గోడక్కని ఫోటోమీద పడింది.

అది త్న ఫోటోనే. పాతిక సంవత్సరాల క్రత్ం కొత్తమోజుతో సరోజ

కిచ్చింది.

“నానిగారూ” అని ప్తలుపుతో ఈ లోకంలోకి వచాిడు. క్కమార్ట

స్వఫాలో పకునే కూరుింట్ట “ఇలా మిమాలిి తీస్క్కరావటం దావరా ఇబబందిలో

ప్టా్నా?” అనాిడు.

“ఏమిటి బాబ్ల న్లవవంట్లనిది. ఇబబందా? ఇంకపుుడూ పొరబాట్లనైనా

అలాంటి మాట రాన్నవవక్క” అనాిడు పురుషోత్తం నొచుిక్కంట్ట.

59
 “మీ కిబబంది లేకపోవచుి నానాి. కానీ ప్తన్నికీ, ప్తలోలకీ... ఇనేిళ్ళ

త్రువ్యత్...” అంట్ట అరోధకితలో ఆపుచేసేడు.

“ఎవరు నాంచారా - దాన్న మొహం... ఆ మాటకొసేత సరోజే నా మొదటి

భారా. త్నకే ఎక్కువ హక్కుంది. అయినా నాంచారి సంగతి మీక్క తెలీదు.

నాకనాి ఎక్కువగా అద్వ సంతోషిస్తంది” అనాిడు.

“అలా అయితే అంత్కనాి కావలిసంది ఏముంది. అందరం ఒకసారి వదుద.

ముందు మీరు వెళ్ళండి. త్రువ్యత్ అమాన్న తీస్క్కన్న నేన్ల వసాతన్ల. ఈ లోపులో

సంగత్ంతా వ్యళ్ళకి మీరు చపుండి. అందరం ఒకసారి వెళ్ళతే వ్యళ్ళళ ఇంత్

న్నజాన్ని త్ట్ల్కోకపోవచుి” అన్న, న్మాదిగా “అమా త్న శ్లషజీవితాన్ని మీ

సన్నిధిలో గడపాలన్న నాక్క ఊహ తెలిసనపుటిన్లంచీ కోరుక్కంట్టంది

నానిగారూ” అనాిడు.

ఈలోగా సరోజనమా కాఫీ కపుుతో వచ్చింది. “ఇక నేన్ల చ్యస్క్కంటాగా

బాబ్ల” అంట్ట కపుు అందుక్కనాిడు పురుషోత్తం.

* * *
ఆ వీధిలోంచ్చ అసలు కారు ఇట్లించ్చ అట్ల వెళ్ళదు. అట్లవంటిది - వచ్చి

ఆగ్గసరికి ప్తలోలేమిటి, ప్దదలే క్కతహలంగా చ్యడసాగ్గరు.

ముందు క్కమార్ట దిగాడు. వెన్లకే పట్ల్చీర్వ భుజాల న్నండ్డ కపుుకొన్న

సరోజనమా మెట్టోకిుంది. పురుషోత్తం లోపలుించ్చ హడ్డవుడిగా వస్తత “రండి,

మీకోసమే చ్యస్తనాిం” అంట్ట కళ్ళపుగించ్చ చ్యస్తని కూత్యరి వైపు తిరిగి,

60
“అలా చ్యసాతవేమిటే ప్తచ్చి మొహవ్యఁ, అనియా...” అనాిడు. ఈ లోపులో

నాంచారమా వచ్చింది. “రండి అకుయాగారూ” అంట్ట.

“నే చపాున్ల కదా” అనిట్ల్ పురుషోత్తం వ్యళ్ళ వైపు చ్యసేడు.

అయిదు న్నముషలోో అకుడి వ్యతావరణం మారిపోయింది. ప్తలోలకి

క్కమార్ట అంటే చన్లవు ఏరుడింది. ప్దద ప్తలోకి మరీనూ! “అనియాా - నేన్ల

చదువుక్కంటానంటే నాని వదదంట్లనాిడు. మొగప్తలోలకే అబబలేదు నీకందుకూ -

అంట్లనాిడు. న్లవేవ చబ్లద”.

క్కమార్ట నవివ “నేన్ల చదివిసాతనమాా న్నన్లి. సరనా” అనాిడు. ర్వండో

అమాాయి మరింత్ గారంపోత “నేనూ చదువుకొంటాన్ల” అంది. నారోకట్

వేస్క్కని ర్వండోవ్యడు “న్లవువ చదివేది నవలలేగా – కొన్నసాతడే”ో అనాిడు.

అందరూ నవేవరు. నాంచారి కళ్ళళ త్యడుచుక్కంట్ట “ఇనాిళ్ళకి ఈ ఇంటోో మళ్ళళ

నవువలు విన్నప్తంచాయి బాబ్ల నీ చలవవలో” అంది. క్కమార్ట కళ్ళళ కూడ్డ

చమరాియి.

అపుటివరకూ మాటాోడన్న ప్దదవ్యడు కలిుంచుక్కన్న “అనియాా - నీ

ఇన్‌ఫుోయెన్లస ఉపయోగించ్చ నేనా పరీక్ష కాసత పాసయేాటట్ల్ చ్యదూద” అనాిడు.

క్కమార్ట త్లూపేడు.

పురుషోత్తం ఆఖరిదాన్నవైపు తిరిగి, “ఆ కిటికీ తెరవేవ గాలేస్తంది”

అనాిడు.

“అది తెరుసేత కాలువ వ్యసన”.

61
 “బాబు ఇలుో చ్యడ్డలి న్లవువ” అనాిడు పురుషోత్తం భారావైపు తిరిగి

“సన్నమా సెటి్ంగ్‌
లా వుంట్లంది”

“సెక్రటరీ నవలోో రాజశ్లఖరం ఇలుోలాగానా” అంది ర్వండోది.

అందరూ ఘొలుోన నవ్యవరు. “నీ ఇంటిన్న పొగిడి ఇపుట్లించే న్నన్లి

కాకాపడుత్యందయాా నీ చలోలు, నీ సాియి బావన్న తీస్కొసాతవన్న” అంది

నాంచారమా. ఆ ర్వండో ప్తలో ఉడుక్కున్న లోపలికి పరుగెతితంది.

“ఇనాిళ్ళకి త్మకో అనియా దొరికాడన్న వీళ్ళళ సంబరపడిపోత్యనాిరు

బాబ్ల” అనాిడు పురుషోత్తం. “ఈ ఐదు న్నముషలోోనే ఎంత్ సంతోషమో

చ్యడు”

“అమాా, నేనూ, దీన్ని శాశవత్ం చేస్కోవ్యలన్లక్కంట్లనాిం నానిగారు.

మీతోపాటే ఈ ఇంటోోనే వుండిపోవ్యలన్లక్కంట్లనాిం”

“అవశాం బాబ్ల, అంత్కనాి కావలిసంద్వముంది”

“కలక్రనియాా ఇంత్ చ్చని ఇంటోోనా?” అంది మూడోది.

నవువత క్కమార్ట త్లగరస “చ్చనిపుట్లించీ ఒకుడినే ప్రిగాన్ల.

ఇంత్మందితో కలిసవుండటంకనాి ఆనందం ఏముంది. అమా ఎలాగూ నానిన్న

వదిలి రాదు” అనాిడు. అన్న ఆగి, న్మాదిగా “నాని వదదంటే త్పు” అనాిడు.

పురుషోత్తం చపుున కొడుక్క నోరున్ల చేతోత మూస్తత “అంత్మాట అనక్క

బాబ్ల. ఆ రోజు చేసనదాన్నకి ఎంత్ క్కమిలిపోత్యనాినో ఇదిగో ఈ నాంచారిన్న

అడుగు. కాన్న ఎకుడన్న వెత్కం? ఎకుడో ఒకచోట త్న్ల క్షేమంగా వుంటే చాలన్న

ద్వముడిి ఎన్ని మొక్కుక్కనాిమో ఎవరికి తెలుస్? ద్వముడి దయవలో అంతా

62
సవాంగా జరిగింది. ఇక విడిపోవడం అని ప్రసకేత లేదు. అందరం కలిసే వుని

కలో గంజ్య తాగుదాం”.

క్కమార్ట నవివ, “మరీ అంత్ హీనసితి గాదులండి. చేసన అపుులకి

కొంత్పోయినా నా జీత్ం మిగతాది బాగానే వస్తంది. అంతా అమాకే ఇసాతన్ల”

అనాిడు.

నాంచారి నొచుిక్కంట్ట “మేం మరీ అంత్ డబుబ మన్లషుాలాో

కనబడుతనాిమా బాబ్ల. న్లవువ పైసా ఇవవకురోదు. ఇంత్కాలం ఇన్ని కష్లు పడా

అకుయాన్న ఇకన్లంచీ కంటికి ర్వపులా చ్యస్క్కంటాం సరనా” అంది.

“అద్వ జరిగితే నేనొచ్చిన పన్న అయిపోయినటే్” అనాిడు క్కమార్ట లేస్తత.

అత్డి కంఠంలో అకసాాత్యతగా వచ్చిన మారుున్న అకుడ అందరూ గురితంచారు.

ఏదో అన్లమానం వచ్చి గాలి కూడ్డ కదలటం మానేసంది.

క్కమారు మాటాోడసాగ్గడు. అత్న్న కంఠం ఈసారి కలక్ర్ట సవరం లాగానే

వుంది. పురుషోత్తమాన్నకి దగిరగా వెళ్ళళ అత్ననాిడు.

“.... సరోజనమా నా త్లిో కాదు పురుషోత్తంగారూ. కలక్ర్ట బంగళ్ళలో

వంటమన్నషి. ఆమెక్క సంతానం లేదు. ఒక అరధరాత్రి మీ ఫోటో ప్ట్ల్క్కన్న

గుడోనీరు కక్కుక్కంట్టంటే నేన్ల చ్యడటం త్టసించ్చంది. అపుుడే నాక్క విషయం

తెలిసంది. పాతిక సంవత్సరాలయినా మిమాలిి మరిిపోన్న ఆమె ప్రేమన్న చ్యస నా

హృదయం ద్రవించ్చ ఆమెకోసం ఏదైనా చయాాలన్నప్తంచ్చంది. కానీ ఇంత్కాలం

త్రువ్యత్ మీరామెన్న సీవకరిసాతరో లేదో తెలీదు. అందుకే ఈ నాటకం ఆడవలస

వచ్చింది. ఈమెవరో నాక్క తెలీదు అంటారమో అన్నక్కనాిన్ల. కానీ నేన్ల

63
వూహించ్చన దాన్నకనాి మీరు గొపువ్యళ్ళళగా కనబడ్డారు. మీ త్పుు సరిదిదుదకొన్న,

ఆమెన్ల ఆదరించటాన్నకి ఆనందంతో అంగీకరించారు. ఇంత్కనాి

కావలిసంద్వముంది నాక్క? నా పన్న కూడ్డ అయిపోయింది. వెళ్ళోసాతన్ల” అంట్ట

సరోజనమా వైపు తిరిగి “వెళ్ళళసాతనమాా” అన్న గుమాం దాటేడు. అరన్నముషం

త్రువ్యత్ కారు సా్రయి

్ న చపుుడు విన్నప్తంచ్చంది.

ఆ గదిలో స్తదిపడితే వినబడేంత్ న్నశశబదం వ్యాప్తంచ్చంది. మన్లషుాలు

శ్లాప్రతిమలలేో న్నలబడిపోయారు. ఎవరి మొహానా కతిత వ్యట్లక్క రకతపుచుకు

లేదు.

ముందు తేరుక్కనిది నాంచారమా. ఒకుసారిగా కదిలి “అయోా - అయోా

ఎంత్ ఘోరం - ఎంత్ ఘోరం” అంది బుగిలు నొక్కుక్కంట్ట. అపుుడు

సుృహలోకి వచాిడు పురుషోత్తం.

“ఇంత్ మోసం చేసాతవ్య మమాలిి. నాతో త్పుు వప్తుంచటం కోసం ఇన్ని

నాటకాలు ఆడవలస వచ్చిందంటే నీక్క” అనాిడు.

సరోజనమా మాటాోడలేదు. ఇంత్ చేదు సతాాన్ని అనవయం

చేస్కోలేనట్ట్ చ్యస్తతంది. “అపుుడేదో చేసేత దాన్నకి న్నన్నిక జీవితాంత్ం

పోషించాలా - నీ ముసలిత్నంలో కాళ్ళళతాతలా?”

అపుటివరకూ చ్యస్తని ప్దదక్కర్రవ్యడు చేతిలోన్న చారిానార్ట పాకట్ ‘ఛా’

అంట్ట నేలమీదక్క విసరికొటి్ లోపలికి వెళ్ళళపోయాడు. కలలమేడ కళ్ళముంద్వ

కూలి పోత్యంటే దిగాలుపడి కూరుింది ర్వండోది.

64
 నాంచారి భరతవైపు తిరిగి “మీరు ఇంటికొచ్చి చపుగానే అసలు నాక్క

అన్లమానం వేసందండీ. ఇనేిళ్ళ త్రువ్యత్ ఇద్వం ఖరారా భగవంత్యడ్డ

అన్లక్కనాిన్ల. ఏదో మీ మీద గౌరవం వునిదాన్ని అవటంచేత్ మీ మాటక్క

ఎదురు చపులేక సవితికి హారతిచ్చి మరీ ప్తలిచాన్ల. అయినా మీది మరీ

చోదామండీ. ఈ వయస్లో ఆ ఎర్రగా బుర్రగా వుని క్కర్రవ్యణిే పట్ల్కొచ్చి

నాటకం ఆడిన ఈ వగలాడి ఆ వయస్లో మీ ఒకురితోనే వుందనే నమాకం

ఏమిటి? ఇంకా చ్యసాతరమిటండీ - మెడపట్ల్క్కన్న బైటకి గెంటక” అనిది.

పురుషోత్తం కరతవాం స్ైరించ్చనవ్యడిలా సరోజన్న దగిరికి వెళ్ళళ “నడు –

నడు” అన్న దాదాపు మెడమీద చయిావేస తొయాబోయాడు. అయితే అత్డి చయిా

మధాలోనే గాలిలో ఆగిపోయింది.

కారణం - వీధి గుమాం మధాలో ర్వండు త్లుపులకీ చేత్యలు ఆన్ని

న్నలబడిన న్నలువెత్యత ఆకారం.

అది క్కమార్ట‌
ది!

ర్వండోసారి అప్రతిభులయాారు ఆ ఇంటి వ్యరందరూ.

క్కమారు కూడ్డ వెంటనే మాటాోడలేదు. కొంచం సేపు మౌనంగా వుండి,

త్రువ్యత్ న్మాదిగా ఆమెవైపు తిరిగి “చ్యసేవ్య అమాా! ఏ జనం కోసం

న్లవివనాిళ్ళళ త్ప్తంచావో ఆ జనం మనస్లో చీకటిమచి! ఈ వాకిత కోసమేనా

అమాా న్లవివనాిళ్ళళ రాత్రిళ్ళళ న్నద్ర మానేస మరీ ఆలోచ్చంచ్చంది. ఈ వాకితనేనా

అమాా నా త్ండ్రిగా న్లవువ చ్చత్రీకరించ్చంది... మొగవ్యడిన్న కాబటి్ ఈ మన్లషుాల

గురించ్చ నీ కనాి నాక్క ఎక్కువ తెలుసమాా. ఐయేాయస్ట ఆఫీసర్ట నీ వెంట వసేతనే

65
నీక్క ఎనలేన్న గురితంపు వస్తందని న్నజం న్నరూప్తంచటాన్నకి న్నన్లి కొదిద

క్షణాలపాట్ట వంటమన్నషిన్న చయావలస వచ్చింది. అందుక్క క్షమించు. వ్యళ్ళకి

కావలిసంది నేనమాా - న్లవువ కాదు. అందుకే నేన్ల నీకేమీ కానన్న అన్లకోగానే

న్నన్లి మెడపట్ల్క్కన్న గెంటటాన్నకి కూడ్డ సదధపడ్డాడు నీ భరత. ఇంకా ఎందుకమాా

అత్డంటే నీక్క ప్రేమ?”

ఆమె కొడుక్క మాటలు వినిదో లేదో తెలీదు. ఒక సావప్తిక జగత్యతలో

నడుస్తనిట్ట్ పురుషోత్తం దగిరకి వెళ్ళళ, ఊహించనంత్ వేగంతో అత్డి చంపలిి

టపటపా వ్యయించ్చంది. గదిలో ఆ చపుుళ్ళళ మారుమ్రోగాయి. కొడుక్కలూ

కూత్యళ్ళళ ప్రేక్షక్కలే అయాారు. ఉద్వవగంతో తలిపోత్యని త్లిోన్న కొడుక్క

పట్ల్క్కనాిడు.

ఆ త్రువ్యత్ అలగ్గ పొదివి పట్ల్క్కన్న ఆమెన్న గుమాం వైపు తీస్కళ్ళత “ఈ

శ్లాున్ని కష్పడి చక్కుక్కని శ్లిువమాా న్లవువ. ఈ శ్లుం నీది! కేవలం

ప్రతిష్ప్తంచ్చన కారణంగా అది ఒక త్రాషు్డికి దకుదు. ఇక ఈ ప్రసకేత

రాకూడదు” అన్న మెట్లో దిగుత ఆగి, త్ల తిప్తు “ఎవర్వపినా పంప్తంచండి

పురుషోత్తంగారూ – మీ చ్చనిపుటి ఫోటో మా ఇంటి గోడమీద ఎందుక్క దిషి్

బొమాలాగా” అన్న త్లిోతో సహా సాగిపోయాడు.

(ఆంధ్రపత్రిక - 1972)

66
67
 నూతి బైట క్ప్పలు
ర్వండునిరయింది.

జుట్ల్లోంచ్చ క్రందికి జారిన చమట “ఏంజల్‌ఫేస్ట”లో అదిదన చకిులి

తో అదుదకొంట్ట, “ఇట్స రియలీ్ హాట్ యార్ట” అంది

పాడుచయాక్కండ్డ కరీిఫ్ట‌

స్మిత్ర.

ప్రేమ అవుననిట్ల్ త్లూప్త, చుట్ట్ పరికించ్చ చ్యసంది.

బాలునీ బుకింగు దగిర కూా చాంతాడులా వుంది. అయిదు బెల్‌బాటమ్స,

ఒక గొట్ం... మళ్ళళ ర్వండు బెల్ బాటామూస, ఓ పైజామా... ఇలా సాగిపోయింది.

దాన్నకి పకునే ఆడవ్యళ్ళ గుంపుంది. భారత్ద్వశంలో స్త్రీ యింకా అబలే

అని విషయాన్ని బలపరుస్తనిట్ల్గా ఆ గుంపు మొగవ్యళ్ళతో పోలిసేత త్క్కువగా

వుంది.

“టికుట్లో దొరుక్కతాయంటావ్య?” అడిగింది స్మిత్ర.

“అటో టికుట్ట్, ఇటో టికుట్ట్ యిసాతరుగా - దొరకచుి” అంది ప్రేమ.

హాలు కాంపౌండ్‌
లోకి జనం చీమలాో వస్తనాిరు. స్వడ్డవ్యడు ఎడతెరిప్త

లేక్కండ్డ కొడూతనే వునాిడు. క్రంద త్రగతి బుకింగ్‌దగిర ఏదో గొడవ

జరుగుతోంది.

68
 హాలు ముందంతా రంగు రంగుల కాగితాలు అంటించేరు. పైన చ్చనిచ్చని

బలుబలు అమరిరు. “హౌస్ట‌

ఫుల్” బోరుా వెనకిు తిప్తుప్టి్ వుంచేరు, త్పుక్కండ్డ

దాన్న అవసరం పడుత్యందన్న తెలిసనట్ల్. న్నలువెత్యత బ్రూస్ట‌లీ బొమా హుందాగా

వుంది.

ప్రేమ అట్ట ఇట్ట చ్యస్వతంది.

మెయిన్ గ్గట్ల కవత్ల రోడుాంది. రోడుాకి అవత్లివైపు కిళ్ళళకొట్ల్ వుంది.

దాన్న ముందు ర్వండు చ్చని బలోలువునాియి.

కిళ్ళళకొట్ల్ బలోమీద కూరుిన్న కొట్ల్వ్యడితో సరసాలాడుతోంది ఓ ప్తలో.

వ్యడు కసరికొడుత్యనాి కదలక్కండ్డ అకుడే న్నలబడి నవువతోంది. వ్యడుకూడ్డ

అంత్ బలంగా కసరికొట్డం లేదు. నవువతనే వునాిడు. అది అరటిపళ్ళ

గెలమీద చయిావేసనపుుడలాో లాగిపారస్తనాిడు.

“వ్యళ్ళ నేమంటారో తెలుసా?”

ఏమంటా రనిట్ల్ చ్యసంది స్మిత్ర.

“రోడ్‌
సైడ్ బిచస్ట”.

ఇంకోసారి అట్ల చ్యస, కళ్ళళ తిపుుక్కంట్ట “టైమెంత్యింది?” అన్న

అడిగింది.

“పావుత్క్కువ మూడు”.

“అనాటమీ ప్రొఫసరొచుింటాడు”.

“మన్నదదరం లేకపోవడంతో అన్లమానం వచేి వుంట్లంది”.

“అంత్మందిలో తెలుస్తందా పాడ్డ-”

69
 “రాగానే వ్యడి కళ్ళళ మనకోసవేఁ వెత్యక్కతాయి”.

స్మిత్ర మొహం చ్చటిోంచ్చ “పోన్నదూద, గ్రదద ముక్కు మొహమూ,

వ్యడూనూ” అంది.

“ఈ ఒకు సంవత్సరమూ ఎలానో ఒకలా గట్ట్కేుసేత..”. అంది ప్రేమ.

“ఈ ఇయర కష్ం”.

“అందమయిన అమాాయిలకి ప్రతి సంవత్సరమూ కష్మే-”

“ఏం-”

“అంత్ తొందరగా వదిలిప్ట్టాన్నకి ప్రొఫ‌సరుో ఒపుుకోవదూద-” నవివంది.

“అట్ల చ్యడు” అంది ప్రేమ అకసాాత్యతగా.

స్మిత్ర చపుున అట్ల చ్యసంది.

కిళ్ళళకొట్ల్ దగిరికి ఓ రిక్షావ్యడు చేరడు. వ్యడితో ఆ ప్తలో యేదో

మాటాోడుతోంది. అరిటిగెల చ్యప్తస్వతంది. కిళ్ళళకొట్ల్వ్యడు నవువత్యనాిడు.

రిక్షావ్యడు యేదో అంట్లనాిడు. కొట్ల్వ్యడు వంగ్గలోపులోనే అది గెలన్లంచ్చ ఓ

ఆరు, యేడు పళ్ళళ తీస్కొన్న పకుపాకలోకి పరుగెతితంది. రిక్షావ్యడు జేబులోంచ్చ

డబుబతీస కొట్ల్వ్యడికిచ్చి పాకవైపు నడిచేడు.

“ఇపుుడరిమైందా - వ్యళ్ళన్న రోడ్‌సైడ్ బిచ్‌లన్న ఎందుకనాిరో-” అంది

ప్రేమ.

ఏదో వింత్ చ్యస్తనిట్ల్ న్నలబడిపోయిన స్మిత్ర బిగపటి్న వూప్తరి

వదులూత “మైగాడ్-” అంది నమాలేనట్ల్.

70
 “ఏం - ఇట్లవంటి విషయాలు కథలోో ఎపుుడూ చదవలేదా?” అంది

ప్రేమ.

“మరీ యింత్ పబిోగాినా..”.

సేిహిత్యరాలికి విషయమూ- సబెికూ్ అసలు తెలీదన్న తెలియగానే

చపుటాన్నకి ఇంట్రస్్ ప్రిగింది. “ఇంకా చీప్త‌గా వుంటార్. అరగాోస్ టీకోసం-”

అన్న యేదో చపుబోత వుంటే, “పీోజ్... డోనా్క్ ఎబట్ దోజ్ రాట్టన్ థంగ్స ఐ

సే-” అంది వ్యరిస్తనిట్ల్.

ఇంత్లో ఒక ర్వండేళ్ళ క్కర్రవ్యడు, వంటి మీద బట్లేన్నవ్యడు -

అసిపంజరంలా వునివ్యడు, త్లిో లోపలికి వెళ్ళటం చ్యస గుడిసె దగిరక్క

పరిగెత్యతక్కంట్ట వెళ్ళళ, మూసవుని త్లుపులిి బాదసాగ్గడు. వ్యడి వళ్ళళ తారులా

నలోగా వుంది. వ్యడిపొట్, తినటమే ధ్యాయంగా ప్ట్ల్క్కని శ్లట్‌జీ పొట్లాగా బాగా

వుబిబ వుంది - ఆకలోత రోగన్నరోధకం త్గిిపోయి కాలేయం ప్రగటంవలో!

వ్యణిే చ్యస, కిళ్ళళకొట్ల్వ్యడు నవువత ఏదో అరుస్తనాిడు. వ్యడు అది

వినక్కండ్డ త్లుపులు బాదుతనే వునాిడు.

“వ్యడు దాన్న కొడుక్క. చ్యసేవ్య సెంటిమెంట్ల ఎలా ‘పేో’ చేస్తందో” అంది

స్మిత్ర.

“...ఆకలే ముఖాం కాదు మన్నషికి..”.

తాము అట్ల చ్యడటం ఎవరూ చ్యడటంలేదన్న న్నరియించుకొన్న, అట్ల

చ్యస్వతంది ప్రేమ.

71
 ఇంత్లో త్లుపు కొదిదగా తెరుచుకొన్న ఓ చయిా బైటకొచ్చింది. ర్వండు

అరటిపళ్ళన్న వ్యడి కందించ్చ, ఎంత్ సీుడుగా వచ్చిందో అంత్ సీుడుగా

వెళ్ళళపోయింది. త్లుపులు మూస్క్కనాియి.

నోటమాట రానట్ల్ న్నలబడిపోయేరిదదరూ.

కిళ్ళళకొట్ల్ చకుకి ఆన్లక్కన్న, నేలమీద కూరుిన్న తింట్లనాిడు వ్యడు.

ప్రేమ ముందు తేరుక్కంది. “చ్యసేవ్య? ఆకలి మన్నషిన్న ఎంత్కయినా

దిగజారుస్తంది” అంది ఈసారి.

“నేనొపుుకోన్ల” అంది స్మిత్ర అట్లవైపు న్లంచ్చ కళ్ళళ తిపుుక్కంట్ట.

ఎవరి గొడవలో వ్యళ్ళళనాిరు. అంతా రణగొణ ధవన్నగా వుంది. అందరి

మొహాలోోనూ విస్గు కన్నప్తస్వతంది. స్వడ్డలవ్యడు కొడూతనే వునాిడు. పలీోలవ్యడు

గొంత్య చ్చంచుక్కన్న అరుస్తనాిడు. అడుక్కుతినే వ్యళ్ళన్న అడుక్కు తినేవ్యడిలా వుని

దౌరాభగుాడు ఒకొుకుళ్ళ దగిరా న్నలబడి ముట్ల్క్కన్న మరీ డబుబలు

అడుక్కుంట్లనాిడు.

“ఆ అరటిపళ్ళకోసం ఆడది శీలాన్ని అరిుత్ం చేస్క్కంటోందంటే - ఇట్స

ఆఫుల్’.

ప్రేమకీ ఈ దృశాాన్ని ఇలా మొదటిసారి చ్యడటం వలో కొత్తగానే వుంది.

కానీ సేిహిత్యరాలు అలా మాటాోడింది కాబటి్, సంభాషణ పొడగించటాన్నకి “నే

చపేున్లగా - ఆకలన్న...”. అంది, ఆ విషయం మీద సరవం తెలిసనట్ల్.

72
 “ఎంత్ ఆకలయితే మాత్రం... ఇంత్ పబిోగాి - మిట్ మధాాహిపూుట..”.

అంది స్మిత్ర. “కనీసం రాత్రి వరకూ ఆగొచుిగా, ఎండలో ఆ రిక్షావ్యడి చమటా

అదీ... ఉఫ్ట... హారిబుల్ ఊహించుక్కంటేనే కడుపులో తిపుుతోంది”.

“ఇలాంటి వ్యళ్ళమూలానే ఆడదంటే “చీప్త” అనే అభిప్రాయం

మొగవ్యళ్ళకి కలుగుతోంది”.

“పోనేోదూద వెధవ టాప్తక్...”. అంది స్మిత్ర. జనం యింకా ప్రవ్యహంలా

వస్తతనే వునాిరు. సైకిళ్ళళ పకుగా ప్టి్ కూాలో చేరిపోత్యనాిరు.

“టికుట్ల్ దొరుక్కత్యందంటావ్య?”

“అన్లమానవేఁ” అంది ప్రేమ చుట్ట్ చ్యస్తత.

ఇంత్లో బుకింగ్ తెరిచారు. అంత్వరకూ కూాలో వుని జనం

ఒకుసారిగా చదిరి బుకింగ్ కిటికీన్న చుట్ల్ముటా్రు. క్రమశ్క్షణ బెదిరి

పారిపోయింది. ఆ తొకిుడికి బలహీన్లలు బయట కొచేిశారు.

ఆడవ్యళ్ళందరూ దూరంగా ఓ గుంపుగా న్నలబడ్డారు. బుకింగ్ వ్యడు

టికుట్లో చకచకా ఇస్తనాిడు. గుంపులోంచ్చ ఒకరొకర బైటికి వస్తనాిరు. కూా

దాదాపు చదిరిపోయింది. గుంపు లోపలికి దూరలేన్న వ్యళ్ళళ బయట న్నలబడి

టికుట్ల్ తీస్కొన్న వస్తనివ్యళ్ళన్న కసగా చ్యస్తనాిరు. చ్యస్తండగానే సగం

టికుటోయిపోయాయి.

“పోదావ్యఁ” అంది స్మిత్ర అటే చ్యస్తత.

ప్రేమ మాటాోడలేదు. బుకింగు న్లంచ్చ బయట కొచ్చిన వ్యళ్ళళ ఆడవ్యళ్ళన్న

చ్యస్క్కంట్ట హాలోోకి వెళ్ళతనాిరు.

73
 క్రంది త్రగతి టికుట్లో అయిపోయినట్ల్నాియి. వ్యళ్ళళ వచ్చి, గుంపులోకి

దూస్క్కపోత్యనాిరు. ఆడవ్యళ్ళలోంచ్చ కొందరు అపుుడే వెళ్ళళపోవటాన్నకి

సనిదుధలవుత్యనాిరు.

“అరగంట క్రమినల్ వేస్ట్” అంది స్మిత్ర. “అదీ ఎండలో-’’

“వేసే్నంటావ్య?” సేిహిత్యరాలి వైపు చ్యడక్కండ్డనే అంది ప్రేమ.

“ఇంకా నీక్క హోపుసనాియా?”

అత్డి చేతిలో టికుట్ట్, ప్దవుల మీద విజయ గరవంతో కూడిన నవూవ

వునాియి. వంటి రంగుకీ, జుట్ల్ రంగుకీ ప్దద తేడ్డ లేకపోవడంతో, చమట

న్లదుటి మీద పటి్ందో జుట్ల్లోంచ్చ కారిందో తెలియటంలేదు. వెన్లక జేబులోంచ్చ

దువెవన తీస దువువకొన్న, లోపలికి వెళ్ళబోత, అత్డు యధాలాపంగా త్మవైపు

చ్యసేసరికి, ప్రేమ ప్దవులు వీడినట్ల్ నవివ ‘పీోజ్’ అనిట్ల్ చ్యసంది

అరిిస్తనిట్ల్.

అత్న్ల ఆగి, త్ననేనా అనిట్ల్ చ్యసేడు క్షణంపాట్ల. ఆ క్షణంలోనే

పదిరూపాయల నోట్లో అందిస్తత, ‘ఇఫ్ట యూ డోంట్ మైండ్” అంది తియాగా.

“ఓ - ఘాార్ట” అంట్ట హుషరుగా ఆమె చేతిలోంచ్చ నోట్లో అందుక్కన్న

మళ్ళళ గుంపులోకి జొరబడ్డాడు అత్డు. ఐదు న్నమిషలోో అత్న్ల జనాన్ని

తోస్క్కంట్ట బయటకొచేిడు. ప్రపంచాన్ని గెలిచ్చనట్ట్ వునాిడు. బనీన్ భుజం

దగిిర కొదిదగ చ్చన్నగినట్ల్ంది. అపుుడే దువివన క్రాఫు మళ్ళళ చదిరిపోయింది. వీటిన్న

ద్వనీి లక్షయప్ట్క్కండ్డ దగిరకొచ్చి టికుట్లో అందించేడు.

“చాలా థాాంకసండీ” తియాగా అంది ప్రేమ.

74
 “నో మెనిన్ పీోజ్” చ్యపుడు వేలితో జుట్ల్ పైకి తోస్క్కనాిడు.

ఇదదరూ హాలులోకి నడిచారు.

“న్నజంగా నీ ధైరాాన్నకి మెచుికోవ్యలి” అంది స్మిత్ర.

“ఆ... మెడికల్ కాలేజీలో చదువుత ఆ మాత్రం ధైరాం లేకపోతే ఎలా....

అవసరం మనది”.

“దొరకుపోతే మాత్రం చాలా డిజపాుయింట్ అయివుండేవ్యళ్ళం”.

ఇదదరూ కారిడ్డర్ట‌లోకి వెళ్ళళరు. అత్డు టికుట్ల్ అందిస్తత కావ్యలన్న చయిా

త్గిలించగా అంటిన చమటన్న ‘యార్టా‌లీ’ పౌడర్ట అదిదన చేతి రుమాలోత

స్తారంగా త్యడుచుక్కంట్ట, “ఇట్స‌రియలీ్ హాట్ యార్ట” అంది ప్రేమ.

“వియ్ విల్ హాావ్ కోకో కోలా బాస్ట”.

ఆ త్రువ్యర ఇదదరూ ఆ కారిడ్డల్ చ్చవర వుని డ్రింక్స టేబుల్ దగిరికి

నడిచేరు.
* * *
నూతిబైటి కపు కూపసి మండూకాన్ని చ్యస జాలిపడుత్యంది. కానీ నీళ్ళళ

ఎకుడయినా ఒకటే! ఆరు అరటి పళ్ళకోసం అంటిన చమటకనాి ర్వండు

టికుటోకోసం అంటిన చమటలు ఏ విధంగా మిని?

(ఆంధ్రజ్యాతి – 1972)

75
76
 ప్టనుం బస్సు
ఎండ ప్ళ్ ప్ళ్లాడుతోంది. అరవటాన్నకి కూడ్డ భయపడుతనిట్ట్
కాక్కలు విశ్రంతి తీస్క్కంట్లనాియి. రోడాంతా న్నరాాన్లషాంగా వుంది. దూరంగా

కిళ్ళళకొట్ల్ దగిిర మాత్రం ఎవరో ఏదో కొన్లక్కుంట్లనాిరు....

పట్లత్వం త్గిిపోయిన శరీరంవైపు, వణుక్కత్యని చేతి వేళ్ళకేస ఒకసారి

చ్యస్క్కనాిడు మోచోడు. చేతిలో కతిత పకున ప్టే్డు. ఎదురుగా గుట్లా వుని

తోళ్ళన్న పకుకి జరిపేడు. వేళ్ళళ విరుచుక్కన్న, గటి్గా న్నట్ట్రుస్తత రోడుాకేస

చ్యసేడు.

రావి చట్ల్ క్రంద నీడ దట్ంగా పరుచుకొన్న వుంది. దక్షణం న్లంచ్చ గాలి

అలలు అలలుగా వీస్వతంది.

పడమటి వైపు జారిపోత్యని వయస్స గురించ్చ చ్చంత్ మోచోడికి కలగటం

లేదు. ఏదో సాధించ్చన త్ృప్తత హృదయంన్నండ్డ పరుచుకొన్న వుంది. బొడోోంచ్చ

చుట్తీస వెలిగించుక్కనాిడు. మళ్ళళ రోడుావైపు దృషి్ సారించేడు. బస్స వస్తని

జాడ ఎకుడ్డ కనబడలేదు. దూరం న్లంచ్చ నడుచుక్కంట్ట యాదగిరి వచేిడు.

పకునే కూరొిన్న చుట్ అడిగి తీస్క్కంట్ట “ఏందయాా - మంచ్చ

హుషరుగునాివ్?” అడిగ్గడు.

“ఏమేో” అనాిడే గానీ మోచోడి దృషి్ అంతా రోడుామీద్వ వుంది. రోడుా

తినిగా సాగి, దూరంగా ఎకుడో మలుపులో అదృశామైపోతోంది.

“మరి గటో చ్యసాతంటివే?”

77
 మోచోడు మాటాోడలేదు. మళ్ళళ యాదగిర అడిగ్గడు, “ప్దోదడు వసాతనాిడు

గీ సరీవస్లా?”

త్లూపేడు. “పొదుదనేి పాయె. వచేిదుంది”.

“ద్వన్నకి పోయిండు బటిం?”

“ఇయాాల నౌకరీలో తిస్వునీకి గద్వందో వునిదంట”.

“ఏమిటి?”

మోచోడు క్షణం ఆలోచ్చంచ్చ “ఇంటరూ” అనాిడు.

“ఇంటరూ?”

“గద్వరా ఇంటరూనో.... ఇంటవూనో-”

అంత్లో దూరంగా దుముా కనబడింది. మోచోడి మొహం విపాురింది.

చుట్ గటి్గా పీలేిడు. బస్స గరిభణి స్త్రీలా న్మాదిగా వస్వతంది.

“గైతే పటింలో నౌకరీ జేయిసాతవు?”

“మలోగింత్ సదువు సదివింది నౌకరీ జెయానీకి గాక గిటో సెపుులు

గుట్డ్డన్న కన్లకొనాివు?”

“నీకేమయాా? గీ స్ట్ల్పకుల నాలుగు పలోలకీ నీ వ్వకునేవగాదు

మోచోన్నవ! మాసాన్నకి మూడు నాలుి నూరుో సంపాయిస్తనాివ్యయె”

వ్యడి మాటలకి అడుా త్గులుత “నే జేసే పనే చేసేదుంటే వ్యన్ని గింత్

సదివించేది ద్వన్నకిరా - మూడో కాోస్లో మాన్నుంచ్చ వుండేది కాదు?” అనాిడు.

“ఎంతొసతదంట త్నాు?”

“అయిదారు నూరుో రాదంటావు?” తిరిగి వ్యడేి అడిగ్గడు.

78
 “అయిదారు నూరుో?”

“మలో? మలో సదివింది ఏమన్లకొనాివ్‌రా?... బియేా...

సమఝయినాది?” చాలా మందికి త్రుచు చపుటం వలో “బియేా” అనే పదాన్ని

సుష్ంగా పలికేడు.

బస్స వచ్చి ఆగింది. క్షణం ఆగి కదిలింది.

ప్దోదడొకుడే దిగ్గడు.

తెలోషరు్ నలోఫాంట్లలోకి ఇన్‌షర్ట్ చేసేడు. కాళ్ళకి నలోటిబ్లట్లో

న్నగన్నగలాడుత్యనాియ్. చేతిలో సరి్ఫికేటో బ్రీఫ్ట‌

కేస్ంది. ఎర్రటి టై గాలికి

అందంగా వూగుతోంది.

దూరం న్లంచ్చ త్ండ్రినీ, యాదగిరినీ చ్యస పలకరింపుగా నవేవడు.

యాదగిరి మోచోడువైపు చ్యసేడు.

వ్యడు త్మవైపు చ్యస్తత వుండటం చ్యస, త్న ఆత్ృత్ వ్యడు

గురితంచక్కండ్డ వుండేందుక్క, త్న్ల చాలా మామూలుగా వునిట్ట్ మొహం ప్టి్

‘నాకిద్వ సమఝయిత్ లేదురా” అనాిడు.

“ఏందయాా?”

“ఈ బస్స పటింక్క పోయేపుుడు గింత్మందిన్న తీస్కపోత్ంది కదా!

మలో గా పటింకళ్ళళ పలోక్క తిరిగొచేిపుుడు ఖాళ్ళగా వసతద్వందిరా?”

యాదగిరి నవివ ఏదో చపుబోయేడు. ఇంత్లో ప్దోదడు వ్యళ్ళ దగిర

కొచేిడు.

79
 “ఏమైందిరా?” మోచోడి కంఠంతో ఆత్ృత్ ధవన్నంచ్చంది. ప్దోదడి మొహం

వెయిా కాాండిల్ బలబలా వెలిగిపోతోంది. వచ్చి వ్యళ్ళ పకునే కూరోిబోయి

ఫాంట్ల నలుగుత్యందన్న భయపడి, న్నలబడి అనాిడు.

“ఉదోాగ మొచ్చి నాద్వ నాయనా”

మోచోడు ఆనందంతో త్బిబబుబ అయి, “వచ్చినాది” అనాిడు.

“అయితే సెకుర దిన్నప్తయాాల” అనాిడు యాదగిరి, త్ండ్రీ కొడుక్కలవైపు

చ్యస్తత.

“తిన్నప్తసతలేదియ్” అన్న మోచోడు కొడుక్కవైపు తిరిగి “న్లవ్ బో యింటికి.

అమాక్క జెపుు నే నొసతగిపుుడే” అనాిడు. ప్దోదడు వెళ్ళళపోయేడు.

“గద్వందివయా - ఆడు పరీక్ష పూరితజేస ర్వండేండ్డోయె. ఇపుుడు దొరికింది

ఎంత్యషరు గుండ్డల”

మోచోడు త్ృప్తతగా నవివ “దిన్నప్తసతలే- ఇగ లే” అనాిడు. ఎండిన తోళ్ళన్న

చకు ప్ట్ట్లోకి తోసేడు. మూక్కడులో నీళ్ళళ పారబోసేడు. కతీత దారం లోపల

పడేసేడు. బదధకంగా వళ్ళళ విరుచుకొన్న లేచ్చ, ఇంటివైపు వడివడిగా అడుగులు

వేస్క్కంట్ట నడిచేడు.
* * *
‘త్నాు ర్వండు నూరాో’ న్నరాఘంత్పోయేడు మోచోడు. వ్యడి బలహీనమైన

శరీరం ఈవ్యరత విన్న త్ట్ల్కోలేక ఎండుటాక్కలా వణికింది.

త్లూపాడు ప్దోదడు.

80
 మోచోడికి నోటివెంట మాటరాలేదు. బ్రీఫ్ట‌కేస్ట సరుదక్కంట్టని కొడుక్కన్న

విస్తబోయి చ్యస్తత వుండిపోయేడు.

అంత్లో వ్యడి త్లిో అకుడికి వచ్చింది. “ఇయాాలే పోవ్యలేిందిరా?

ర్వండ్రోజులాగి జేర్రాదు?”

“లే- పోవ్యల” అనాిడు ప్దోదడు. ఈ ఉదోాగం కోసం త్న్ంత్

కాంప్తటీషన్ ఎదురోువలస వచ్చిందో, ర్వండు సంవత్సరాలపాట్ల ఈ మాత్రం

ఉదోాగం కోసం త్న్ంత్గా ఎదురు చ్యశాడో... త్లుిక్కంటేనే భయంగా వుంది.

అట్లవంటిది - వెంటనే జేరమన్న వ్యళ్ళళ అనిపుుడు జేరకపోతే... ఆ కారణంగా

వ్యళ్ళళ ఉదోాగం ఇంకొకరికి యిచేి మనేసేత-

ఆపైన ఊహించలేక పోయేడు. టైమ్ చ్యస్క్కనాిడు. నాలుగునిర...

ఇంకో గంటలో బస్స.

గబగబా ర్వండు జత్ల బట్లు ప్ట్ల్క్కనాిడు. ఇంటరూవయకి కట్ల్కళ్ళళన టై

ఓ మూల అరలో ప్టే్డు. ప్టోోంచ్చ ఇంకో టై తీస లోపల ప్టే్డు.

“అయెాందుక్కరా?” అంది వ్యడి త్లిో.

“ఇవి ప్రతిరోజు కట్ల్కోవ్యలే. లేక్కండ బోతే ఊరోురు”.

త్లిో మనస్ ఆనందంతో వుపొుంగింది. స్తట్ట, బ్లట్లలో కొడుక్కన్న

ఊహించుక్కంది.

ప్దోదడు వంగి బ్లట్ల లేస్లు బిగించుక్కంట్లనాిడు.

81
 అపుుడు చ్యసేడు మోచోడు. అవి త్న్ల క్కటి్న బ్లట్లో కావు. వ్యడి మనస్

చ్చవుక్కుమంది. త్న కందంగా బ్లట్లో క్కటే్ది రాదు. అవున్నిజవేఁ. ఆ

కంప్నీవోడు క్కటి్నట్లో త్న్టో క్కట్గలుితాడు?

ప్దోదడు బ్రీఫ్ట‌
కేస్ట మూసేసేడు.

మోచోడు అతికష్ం మీద నోరు ప్గలుికొన్న త్న మనస్లో భావం బైట

ప్టే్డు.

“ర్వండు నూరో త్నాుకి గంత్ దూరం పోయేద్ందుక్కరా? ఈడేి వుండ్రాదు.

గా ర్వండొందలు ఈడేి వసతయ్ గదా!”

ప్దోదడు అరిం కానట్ట్ చ్యసేడు.

‘ఎట్టోసతయ్?”

“నా పనేిసేత రావ్య? సంపాదిస్తనాిన్ల గదా”.

షక్ త్గిలినట్ట్ న్నశ్లిషు్డయాాడు ప్దోదడు. వ్యడి మొహంలో బాధ,

అసహాం, రోషం ఒకుసారిగా నాటాం చేసనయ్.

“ఏం పన్న జెయామంటావు?”

“ఏమ్ర? ర్వండు నూరలకని ఎక్కువ దొరకదంటావు”.

త్ండ్రి అజాానాన్నకి నవ్యవలో ఏడవ్యలో అరింకాలేదు ప్దోదన్నకి.

స్క్కమారంగా వుని త్న చేత్యలవైపు చ్యస్క్కనాిడు. త్న్ల బి.ఎ.లో చదివిన

ఎకనమిక్స పాఠం జాాపకం వచ్చింది. చ్చని గొడుగు క్రందో రావిచట్ల్ నీడలోనో

కూరొిన్న చపుులు క్కడుత్యని దృశాాన్ని వూహించుక్కనాిడు. త్న పేరు వెన్లక

బియే డిగ్రీ రాస, రావి చట్ల్కి మేక్క వేస కొటి్నట్ట్ కన్నప్తంచ్చంది. నవ్వవచ్చింది.

82
త్ండ్రివైపు జాలిగా చ్యసేడు. ఏదో మాటాోడబోయేడు. అంత్లో అత్న్ల

మాటాోడదలుిక్కనిది వ్యడి త్లేో మాటాోడింది.

“ఆడు నీ పన్ియాాల... దిమాఖ్ ఖరాబ్ అయింది? గింత్ సదువు సదివింది

నీ పనేిసేటందుకన్లనాివు?”

మోచోడు మాటాోడు లేదు. మళ్ళళ అందుకొంది-

“దొర లకు బట్లేస్కొన్న పన్ియానీకి పోతాంటే, నీ తీరి ఎండలో

గూసొన్న పన్ియామంటావు?”

త్లిో మాటలోత పూరితగా ఏకీభవిస్తనిట్ట్ ప్దోదడు మౌనంగా

వుండిపోయేడు. వ్యడి మనస్లో త్న్ల పన్న చయాబోయే ఎయిర్ట కండిషన్ా రూము,

మెత్తటి స్వఫాలూ, వ్యల్‌

ట్ల వ్యల్ కార్వుట్ మెదులుతనాియి. నీట్‌గా కట్ల్క్కని టై

గాలికి ఎగురూతవుంటే, అందమైన లైటో కాంతి డ్రైకీోన్ చేసన బట్ల మీద న్లంచ్చ

విశ్లోషణ చందుత వుంటే.... చుట్ట్ అందమైన అమాయిలూ, కిలకిల నవువలూ...

“సరీవస్కి వేళ్ కాలేద్ర?” అని త్లిో మాటలోత యీలోకంలోకి వచేిడు.

క్రాపు సరుదక్కనాిడు. బ్రీఫ్ట‌కేస్ చేతిలోకి తీస్కొన్న “పోయొసాత” ననాిడు.

“మలాోదివ్యరం త్పుక రావ్యల”.

“గటోన్” వెళ్ళళపోయేడు.

మౌనంగా న్నలుిని మోచోడిన్న భారా క్కదిప్తంది. “గట్ న్నలబడితివి -

సరీవస్దాకని ఆనోత పోరాదు? న్లవవటో పరషన్‌గా న్నలపడేత ఆన్న మనస్

బాగుంటది?”

83
 మోచోడు కదిలేడు. కొడుక్కతో కలిస నడవటం ప్రారంభించేడు. చాలా

సేపటివరకూ త్ండ్రి ఏమైనా మాటాోడతాడేమోనన్న చ్యసేడు ప్దోదడు. త్ండ్రి బాధ

అత్న్నకి అరిరహిత్ంగానూ, అనవసరమైనదిగానూ కనబడింది. త్న్ల వెళ్ళళ

పోత్యనాిడనే విషయాన్ని జీరేం చేస్కోవటం కోసం, త్ండ్రి మౌనంగా బాధ

అన్లభవిస్తత వుంటే కొడుక్క హృదయం వూరుకోలేక పోయింది. త్ండ్రి మనస్లో

బాధన్న త్నక్కని ఎకనామిక్కస పరిజాానంతో పోగొడ్డదమన్న చ్యసేడు.

“చ్యడునాయనా, నేన్ల గింత్ చదువు చదివిందీ, న్లవువ నా చదువు కోసం

ఇంత్ ఖరుి ప్టి్ందీ గిటో నీ పనేిసేటందుక్క కాదుకదా! నేనూ గిటో నీ పనేజేసేత, నా

త్రావత్ నా కొడుకూుడ్డ చపుులుక్కటే్వ్యడే అయిత్డు. ఇంకంతా, ఇకుడే ఇటోనే

సెపుులు క్కట్ల్క్కంట వుండిపోవ్యల. కాదంటావ్”

మోచోడు మాటాోడలేదు. మళ్ళళ ప్దోదడే అనాిడు.

“న్లవవనిదీ న్నజమే. చపుులుక్కడూత ర్వండొందలకనాి ఎక్కువే

సంపాదిసతనివ్. కానీ అకుడ్డ నా పన్న వేరు... డిగిిటీ ఆఫ్ట లేబర్ట. అంటే-”

ఆగిపోయేడు. త్న్ల వ్యడిన పదాన్నకి సరిఅయిన అరిం ఏమిటో త్ండ్రికి ఎలా

వివరించ్చ చపాులో తెలియక క్షణం సేపు త్డుపుక్కనాిడు. “అంటే... అద్వ

సవిలైజేషన్... అంటే... నాగరికత్”.

మోచోడు రావిచట్ల్కేసీ, ప్దోదడు బస్ట‌సా్ప్త కేసీ విడిపోయేరు.

స్తరుాడు పడమటి కొండలోోకి జారిపోత్యనాిడు. రావిచట్ల్ నీడ దట్ంగా

పరుచుక్కంట్టంది. గూటికి చేరుక్కంట్లని పక్షుల కలకలం అపుుడే

మొదలవుతోంది.

84
 మోచోడు ప్టోోంచ్చ స్తదీ దారం తీసేడు. తోలు నీళ్ళలోో త్డిప్త, క్కట్టం

ప్రారంభించేడు.

దూరంగా ఎకుడో తీత్యవుప్తట్ అరుస్వతంది. మువవలు గలగల లాడోతంటే

ఎడో జత్ ఒకటి పొలం న్లంచ్చ పరుగెత్యతక్కంట్ట వస్వతంది. గొడుో కాస్కొనే

క్కర్రవ్యడొకడు గొంతెతిత యేదో పాడుక్కంట్ట ఇంటికి సాగిపోత్యనాిడు.

మోచోన్న పకునే వచ్చి కూరుినాిడు యాదగిరి.

“నీ యింటికలేో వసాతనాి!”

“.....................”.
“ప్దోదడు ఇయాాలేి పోత్యనాిడంట గాదు?”

ఔననిట్ట్ త్లూపేడు.

ఒక న్నముషం న్నశశబదం. యాదగిరి సా్ప్త వైపు పరీక్షగా చ్యస, “ఆడు

ప్దోదడు గాదు?” అనాిడు. “పటిం బససంకా రాల?”

“రాల”.

యాదగిరి అటే చ్యస్తత “ఆడిి పటిం పోవదదనాివంట” అనాిడు.

మోచోడు మాటాోడలేదు.

“ఆడొచేిదాక ఉదోాగ మొసతదా రాదా అనూిసతవి, వచ్చినాక

పోవదదనాివ్?”
“.....................”.
“గిటో మాటాోడక్కండ గూస్ంటివీ?”

“ఏం మాటాోడ్డల?”

“ఆడిి న్లవ్ చేసే పనే చయామనాివంటగాదు!”

85
 “ఔ! చేయమని-”

“దిమాఖ్ ఖరాబైనాది?”

భారా అనిమాటే వ్యడూ అనేసరికి మోచోడిలో అణిగి వుని ఆవేశం

చలియలికట్ దాటింది. త్యవుక్కున వూసేడు. చేతిలో దారం వదిలేస యాదగిరివైపు

తిరిగ్గడు.

“నా దిమాఖ్ ఖరాబైందంటావ్?.... నీయవవ..... నా దిమాఖ్ ఖరాబ్

కాలేద్రా-గదో... గాడ న్నలుినిడుస్తడు.... ఆడు, ఆన్నకిరా ఖరాబైంది. ఇయాాల

ర్వండు నూరుో దొరుక్కత్యనియన్న పటిం బోత్యనిడు”.

“మలో నీ లకు మూడు నూరుో సంపాదించేటందుు ఎండలో గూసొన్న

పన్ియాాల?”

“ల - గటో మంచ్చబట్లేస్క్కన్న ర్వండునూరో సంపాదించమన్ర -

నేనేమొదదన్ో. నా తీరి మోచోనో అవవమన్న నేన్ందుకంట? కానీ ఆడు గటో మంచ్చ

బట్లేస్క్కన్న, మెడక్క అది కట్ల్కొన్న పటింలో జేసే పనేందో నీక్క తెలాసర?

కొన్లక్కునేటందుక్క వచ్చినోళ్ళ కాళ్ళకి రకరకాల సెపుులు తొడిగ్గ ఉదోదగం!”

యాదగిరి కట్రాటే అయేాడు.

మోచోడి ఆవేశం ఆవేదనలోకి దిగింది.

“న్లవేవ సెపుులు సవయంగ త్యారిస నా తీరి అమారా అంటే ఆన్నకి

సదువు అడొాచ్చినాదంట. దాన్నకని ఆసెపుుల కంప్నీవో డిచ్చింది మంచ్చ

ఉదోదగమంట... థూ..” వూపేడు. వ్యడికంఠం రుదధమైంది. దాదాపు ఏడుస్తత- “గా

సెపుులు కంప్నీవోడు నా కొడుక్కన్న లాగ్గస్కొనిడు. ఇంగ కొంత్ కాలంబోతే

86
నన్లి లాగ్గస్కొంటాడు” అనాిడు. కంఠంలో న్నససహాయత్ ధవన్నస్వతంది. పటిం

వెళ్ళళ బస్స వచ్చి ఆగింది. ఒకరో ఇదదరో దిగ్గరు. ఎకుడ్డన్నకి మాత్రం జనం

క్కముాలాడుక్కంట్లనాిరు.

“సబిలైషనంట.... సబిలైషన్ల” గొణుక్కునాిడు మోచోడు.

(ఆంధ్రజ్యాతి – 1975)

87
88
 అద్ై త్ుం
భాన్లమూరిత చట్లక్కున లేచ్చ కూరుినాిడు. ఇది గమన్నంచ్చ అత్డి ప్రత్ారిి
చపుున స్సిర సాివరంలోకి వెళ్ళళపోయి త్లబైటికి ప్టి్ చ్యసంది.

చేతిన్న క్రందికి న్మాదిగా జారిి చపుుడు కాక్కండ్డ రూళ్ళకర్ర

తీస్క్కనాిడు. బలం అంతా వేళ్ళ కొనలోోకి తీస్కొన్న మెరుపుకనాి ఎక్కువ

వేగంతో విసరడు.

ఢం....ధడ్.... ధడ్... దడ్డ....

కిోంక్ కిోంక్...

శత్రుసాివరంలో అందరూ న్నద్రపోత్యనిపుుడు ఆకసాాత్యతగా పడిన

బాంబుల శబదం లాంటి చపుుడు ఆ గదిలో ఆగక్కండ్డ విన్నప్తంచ్చంది.

సీత్ కవువన అరచ్చ లేచ్చకూరుింది. ఎకుడో పన్ిండు కొటి్ంది.

ఎలుక కనాిన్నకి ప్రకున అత్తగారిచ్చిన బాలీి బోరిోంచ్చ వుంది. దాన్నమీద

చ్చటి్ పాప పాలడబాబ ఆపైన సీ్ల్‌

గిన్ి, దానోో పాలూ, దాన్నమీద ఇత్తడి పళ్ళళమూ,

ఆ పళ్ళళం మీద సీత్ సాయంత్రం వదిలేసన పౌడరు డబాబ ఒకదాన్నమీద ఒకటి

పేరిి వునాియి.

భాన్లమూరిత చేతిలోంచ్చ బాణంలా వెలువడిన రూళ్ళకర్ర గురిత్ప్తు బాలీికి

త్గిలి, అది సాినభ్రంశం పొందింది.

అరక్షణంలో అకుడి పరిసితి మారిపోయింది. క్రంద గచుిమీద పాలు

చ్చని సరోవరంలా పేరుక్కనాియి. మధా పౌడరుడబాబ పడవలా అట్ట ఇట్ట

89
వూగుత ఆగడ్డన్నకి ప్రయతిిస్వతంది. శత్రుసైన్నక్కలు అందరూ చచ్చిపోయాక

మిగిలిన సాశాన న్నశశబదం ఆ గదిలో మిగిలింది.

భాన్లమూరిత బికుమొహంవేస భారావైపు చ్యసేడు. సీత్ కళ్ళన్ల చ్చనివిచేస

త్నన్న మింగ్గసేలా చ్యస్తత ఉండటం గమన్నంచ్చ మరింత్ క్కదించుక్కపోయేడు.

అత్డికామె కళ్ళన్న మామూలుగా ఉనిపుుడు చ్యసేతనే భయం. గోధుమ

రంగులోవుని ఆ ప్తలిోకళ్ళళ చ్చకాక్కగానీ, కోపంగానీ వసేత మరింత్ తీక్షణమై త్నన్న

భసాం చేస్తనిట్ల్ వుంట్లంది.

అదృష్వశాత్యత ఆమె మాటాోడలేదు. త్నలో త్నే ఏదో గొణుక్కుంట్లంది.

భాన్లమూరిత కూత్యరుమీద చయిావేస పడుక్కనాిడు. ర్వండు న్నమిషల త్రువ్యత్

చపుుడయినా కళ్ళళ తెరవలేదు. ఇంటోో తిష్వేసన అతిధిలా ఆ ఎలుక క్రందపడా

పాలన్న ఆరగిస్వతందన్న గ్రహించ్చ, ‘ఈ రోజు గడిచ్చపోయిందన్న సంబరపడక్క, నీ

పన్న రపు’ అన్లక్కనాిడు కసగా.

ఈసారి, కొంచం ఆలసాంగా నడిచే గడియారం పన్ిండు కొటి్ంది.

* * *
క్రత్ంరాత్రి ఎలుక చేసన గొడవతో బదధకంగా పడుక్కనివ్యడిి సీత్

హడ్డవుడిగా లేపుత, “ఎవడో ఇంటిముందుకొచ్చి గొడవచేస్తనాిడండీ” అంది

కంగారుగా. అత్డికి ఏమీ అరింకాక తొందర తొందరగా బైటకొచేిడు. బైట

కేకలు ప్డుతని వాకితన్న చ్యడగానే అత్డి మొహం తెలోగా పాలిపోయింది. కాకీ

డ్రస్సలో గండుప్తలిోలా ఉనాిడు కాబ్లలీవ్యడు.

90
 భాన్లమూరితన్న చ్యడగానే అత్న్ల మరింత్ గటి్గా కేకలు ప్డూత

“ఏమయాా ర్వండున్లలుగా ఇయాల - రపు - అంట్లనాివే -

పటోులేనన్లక్కనాివ్య?” అంట్ట రగిపోయాడు.

ఆఫీస్క్క వ్యడు రావటం సరవసామానామయిపోయి, ఎవరూ

పటి్ంచుకోకపోవటంవలో ఈ కొత్తపంధా మొదలు ప్టా్డన్న వూహించ్చన

భాన్లమూరితకి కాళ్ళళ, చేత్యలూ ఆడలేదు. బికుచచ్చిపోయి న్నలబడ్డాడు.

అరుగులమీద న్నలొిన్న, కిటికీలోంచ్చ అందరూ త్ననే చ్యస్తత వుండటం

గమన్నంచ్చ, మరింత్ క్కదించుక్కపోయేడు.

ఎదురుగా కాబ్లలీవ్యడు గాలిలోకి చేత్యలు విస్రూత అరుస్తనాిడు. అలా

అరుస్తనిపుుడు అత్న్న గుబురుమీసాలు చ్చత్రంగా కదులుతనాియి. కాన్న

భాన్లమూరిత ఆ చ్చత్రాన్ని చ్యసేసితిలో లేడు. భూమి ర్వండుగా చీలిపోయి త్న్ల

అందులోకి దిగిపోతే బాగుండునన్న అన్లక్కంట్లనాిడు.

అయిదు న్నమిషలపాట్ల సెపవరవిహారం జరిగ్గక ద్వవుడు పంప్తనట్ల్

పకిుంటాయన భాన్లమూరితన్న ఆదుక్కనాిడు.

“మొత్తం ఎంత్ యివ్యవలి బాబ్ల!”

“అసలు వంద, వడీా ర్వండొందలు”.

వ్యడికో నూటయాభై ఇచ్చి తాతాులికంగా సంత్ృప్తతపరచ్చ, పంపేస,

భాన్లమూరిత వైపు తిరిగి, “వీళ్ళ చేత్యలోో చ్చక్కుకోకూడదండీ. ఒకసారి దొరికితే

పీలిి ప్తప్తుచేసాతరు” అనాిడు.

91
 అసలే ఉక్రోషంగా వునాిడేమో భాన్లమూరితకి ఈ మాటలతో మరింత్

వళ్ళళ మండింది. ‘ఆ విషయం తెలియక కాదులండి.... అవసరం...’

అందామన్లకొన్న త్నన్న ఈ విపత్ుర పరిసితి న్లంచ్చ రక్షంచ్చంది ఆయనే అని

విషయం గురుతకొచ్చి ఏమీ అనేోక లోపలికి వచేిశాడు.

ఈ కాబ్లలీవ్యడు గొడవతో వికలమైన మనస్ సరుదకోవటాన్నకి మూడు

నాలుగు గంటలు పటి్ంది.

ఆఫీస్లో ఈ టాప్తక్ వచ్చింది.

“ఇలాంటి విషయాలనీి కొతేతమో, ఒకసారి పాత్బడితే ఏవీ వుండవు.

గుమాసాతలుగా పుటి్న నేరాన్నకి ఇవి అన్నభవించాలిసంద్వ” అంట్ట నవ్యవడు

భాసురరావు.

“మనం ప్తలిోలా వునికొదీద మరీ పేట్రేగి పోతారు వ్యళ్ళళ” అనాిడు

హన్లమంత్రావు దీన్నతో టాప్తక్ మారింది.

“ర్వండెిలోన్లంచీ ఒకే ఒక ఎలుక, తెగ బాధ ప్ట్ట్స్వతందోయ్” అనాిడు

భాన్లమూరిత. హన్లమంత్రావు నవేవడు - “ఒక ఎలుకన్ల చంపలేవ్య?”

అనిట్ల్ంది ఆ నవువ.

“మా ఇంటోో ఎలుకలు కాళ్ళమధాన్లంచే పాకివెళ్ళళవి. ఒకుసారి మందు

ప్టా్న్ల. ద్బబకి అనీి సాాష్-” అనాిడు భాసుర్రావు.

“ఎలుకల మందు ప్రమాదకరం. దాన్నకనాి బోన్లమంచ్చది”.

“ఆ పనీ చేసేన్ల” అనాిడు భాన్లమూరిత.

92
 “బోన్లలోోకూడ్డ చాలా రకాలుంటాయ్. కొన్ని బోనోలోకి ఎలుకలు ఈజీగా

ఎట్రాక్్ అవుతాయి”.

“లోపలికి రావటం సమసా కాదు. రాగానే మరి బైటక్క వెళ్ళన్నవవక్కండ్డ

టపామన్న త్లుపు పడ్డలి. అదీ మంచ్చ బోన్ల లక్షయం” అన్న భాన్లమూరితవైపు

తిరిగి- “మా ఇంటోోంది తీస్క్కవెళ్ళళ ట్రై చయావోయ్” అనాిడు.

ఇంత్లో పూాన్లవచ్చి ఆఫీసరు ప్తలుస్తనాిడన్న భాన్లమూరితకి చపేుడు.

అత్డు రూమ్‌
లోకి వెళ్ళళసరికి, ఆఫీసరు కోపంతో ఫైలు అత్డి మొహంమీద

కొటి్నంత్ పన్నచేస, “ఏమిటయాా ఇది వళ్ళళ దగిరప్ట్ల్క్కనే ఈ డ్రాపు్ వ్రాసేవ్య?

‘రయిట్స’ అన్న ఉనిచోటలాో ‘రాట్’ అన్న వ్రాసాతవ్య? నీ ఉద్వదశాం భూమిన్న దునేిది

రైత్యలా లేక ఎలుకలా?.....పన్నమీద యిష్ం లేకపోతే రిజైన్లచేస వెళ్ళళ” అంట్ట

చడ్డమడ్డతిటా్డు. ఆయన తిట్టం కంపీోట్ల అయాాక ఫైలు తీస్కొన్న బైటకి

వచేిడు. హన్లమంత్రావు, భాసురరావు అత్న్నవైపు జాలిగా చ్యసేరు. భాన్లమూరిత

జీవంలేన్న నవువ ఒకటి నవివ, త్న సీటోో వచ్చి కూరొిన్న ఫైలు విపేుడు. ఎంత్

సమయం గడిచ్చందో తెలీదు.

డ్రాఫ్ట్ తిరిగి రాయడం దాదాపు పూరిత చేస్తతవుండగా బలోదగిిర అలికిడి

అయితే తెలతిత చ్యసేడు. పూాన్ల.... “పోదామా సార్ట”... అనాిడు. అపుుడు

చ్యస్క్కనాిడు టైము. ఆరయింది. “ఓ” అన్లక్కన్న సీట్ల కటే్స లేచాడు. ఆఫీస్

న్నరాాన్లషాంగా, షో అయిపోయిన త్రువ్యత్ సరుస్ట‌లా వుంది.

వరండ్డదాటి బైటికి వచేిడు. వెన్లకే పూాన్ల కూడ్డ వచ్చి త్లుపులు

దగిిరగాలాగి తాళ్ం వేస్తనాిడు.

93
 వరండ్డ చుట్ట్ బలంగా, న్నటారుగా వుని నలోటి వూచలు చీకటోో

మెరుస్నాియి. కటకటాల త్లుపుకి తాళ్ం బలంగా పడిందో లేదో చ్యస్తనాిడు

పూాన్ల. ఆ ఆఫీస్ ఎలక బోన్లలా వుంది.

భాసురరావు దగిర బోన్ల తీస్కొన్న ఇంటికివెళ్ళళసరికి ఏడయింది.

ఎందుకో తెలీదు గానీ, ఆ బోన్ల తీస్కోగానే భాన్లమూరితకి ఏదో రిలీఫ్ట కలిగింది.

వీధిలైటో వెలుతరోో బోన్ల నలోటి వూచలు మెరుస్తనాియి. లోపల కొకుం

ఉరిత్రాడులా అట్ట ఇట్ట వూగుతోంది. అత్డికి త్న ఆఫీస్ వరండ్డ

గురొతచ్చింది.

అత్డు ఇంటికి చేరుక్కనేసరికి, చ్చటి్ గుమాం దగిిరుంది. పరుగెత్యతక్కంట్ట

వచ్చి, “నాని, అమా చీర్వ కొన్లక్కుంది” అంది ఓ గొపు విషయాన్ని అనౌన్లస

చేత్యనిట్ల్. భాన్లమూరిత “ఏమిటి” అన్న అడిగ్గ లోపులోనే లోపలుించ్చ సీత్

మొహం అంతా నవువ పులుముకొన్న వస్తత, “నానిన్న లోపలికి రాన్నయావే

వెధవదానా. ప్తత్యరీలు త్రువ్యత్ చబ్లదగానేో” అంది.

“ఏమిటే సంగతి-” అడిగాడు అరిం కానట్లో.

“ముందు సాినం చయాండి” అంది సీత్ అత్డు విప్తున చొకాు

ఆపాాయంగా అందుక్కంట్ట.

సాినంచేస భోంచేస్తనిపుుడు చప్తంది - మధాాహిం పకిుంటి

స్బబమాగారూ, త్నూ కలిస బజారు కళ్ళళరు. ఆవిడ మూడు చీర్వలు తీస్క్కంది.

త్ననీ ఓ చీర్వ కొన్లకోుమన్న ఆవిడ మరీ బలవంత్ం చేసేత...

“డబెబకుడిదీ?”

94
 సీత్ ముసముసగా నవువత “పొదుదన మీర్వళ్ళళక మీ ప్ట్ట్సరుదత వుంటే

బట్లోో దొరికింది-” అంది.

భాన్లమూరిత మొహం తెలోగా పాలిపోయింది. “అదా” అనాిడు

అసుష్ంగా.

.....చలోలు త్న ఆరిిక పరిసితి ఏమీ బాగోలేదన్న ఉత్తరాలమీద ఉత్తరాలు

వ్రాసేత చ్చవరికి కాబ్లలీవ్యడికి కూడ్డ ఇవవక్కండ్డ దాచుక్కని ఆ నలభై

రూపాయలు-

ఉని కొదిద అనింలో మజిగ కలిపేస్కొన్న లేచ్చపోయేడు.

భోజనం చయాగానే కూత్యరిి ఎదలో ప్ట్ల్క్కన్న కథలు చపుటం

అలవ్యట్ల అత్న్నకి.

సీత్ లోపల పన్లో చేస్కొంట్లంది.

ఆ రోజు త్ండ్రి ఏవీ మాటాోడక్కండ్డ పడుకోవటం చ్యస, చ్చటి్ అత్న్న

పకులో లేచ్చ కూరుింట్ట “కథ చపువ్య నానాి” అంది. భాన్లమూరిత

ఆలోచనలోోంచ్చ తేరుక్కన్న, “ఏం చపునమాా” అనాిడు.

“ప్రతిరోజూ చపాతవుగా”

భాన్లమూరిత నవివ “ప్రతిరోజు నేనే నేమిటి? ఈ రోజు న్లవువ చపాులి”-

అనాిడు.

ఆమె త్న చ్చని ప్తడికిళ్ళతో అత్డి గుండెలమీద వెంట్రుకలిి పట్ల్క్కన్న

లాగుత, “అమాన్న గౌన్ల కొనమంటే కొనేోదు నానాి. డబబంతా ప్టి్ త్నకి చీర్వ

కొనేస్క్కంది” అంది.

95
 బుజిగిస్తనిట్ట్ “పోనేో అమాా! మన్నదదరం వెళ్ళళ రపు కొన్లక్కుందాం

సరనా!” అనాిడు.

కొంచంసేపు మౌనంగా వుండిపోయింది.

“నానాి”

“ఏమాా”

“నీ కసలపుుడూ కోపం రాదా నానాి!”

భాన్లమూరిత చకిత్యడై కూత్యరు మొహంలోకి చ్యస క్షణంలో తెపురిలిో,

తేలిగాి నవేవస్తత “ చ్చనిప్తలోలు అంత్లేస ప్రశిలు అడగ కూడదమాా” అనాిడు.

ఇంత్లో లోపలిించ్చ సీత్ “ఈ బోనేమిటి?” అన్న అరచ్చంది. భాన్లమూరిత

ఒకు ఉదుట్లన లోపలికి వెళ్ళళ బోన్లతోపాట్ల దోసముకున్న తెచ్చి, ఎలుకకనాిన్నకి

ప్రకుగా ప్టే్డు.

హుక్‌
కి దోసముకున్న జాగ్రత్తగా అమరిడు.

త్ండ్రిచేసే పన్నన్న చ్యస్తత చ్యస్తత చ్చటి్ న్నద్రపోయింది.

అత్డు దుపుటి సరుదత్యండగా సీత్ కొత్తచీర్వ కట్ల్కొన్న వచ్చింది.

ఆమెతోపాట్ల దవనం పరిమళ్ళన్ని కూడ్డ తెచ్చింది. చ్చటి్న్న తీస పకుగా

పడుకోబెటి్, అత్న్న పకులో కూరుింట్ట, “ఏమిటలా చ్యస్తనాిరు” అంది.

కొత్త చీర్వ కొనిదని భావం అది కట్ల్కోగానే పోయింది.

“ఈరోజే కటే్స్క్కనాివేం - పండగకి ఉంచుకోలేక పోయావ్య” అనాిడు.

ఆమె అత్డి పకులో సరుదక్కంట్ట, “పోనేోదుదరూ మీ కనాి ఎక్కువ్య ఏమిటీ

పండుగ” అంది.

96
 ‘పండగకి ఇంకో చీరకోసం చేసే ప్రయత్ిం కాదు కదా ఇది’ అందామన్న

మళ్ళళ ఆమెకి కోపంవసేత, కొత్తచీర కట్ల్కొని రాత్రి కూడ్డ మామూలు

రాత్రుళ్ళళలాగ్గ గడిచ్చపోత్యందన్న భయంవేస మాట మారిి “మనం ఇలా

మాటాోడుకొన్న చాలా కాలం అయింది కదూ-” అనాిడు.

సీత్ మాటాోడలేదు.

....ప్ళ్ళయి ఆరడేళ్ళళ కాలేదు. అయినా మరీ కాాజువల్

అయిపోయినట్ల్ంది.

“మీరు ఆఫీస్ న్లంచ్చ వచేిసరికి రాత్రి ఎన్నమిది అవుతోంది, పన్క్కువ

అవటంవలో అలిసపోత్యనాిరు కూడ్డ”.

అత్న్ల నవివ “సరగుల్ ఫర్ట ఎగిిసె్న్స” అనాిడు.

అంత్లో టప్త‌
మన్న చపుుడయింది.

త్లుపు పడిపోయి వుంది కానీ లోపల ఎలుక లేదు. బోన్లన్న కసగా కాలోత

లాగి ప్టి్ త్నేిడు.

“ముకున్న బైట్లించే కదిప్త వుంట్లందండి” భాన్లమూరిత మళ్ళళ

అమరుస్వతంటే అంది “ఒకటే ఎలుక భలే సతాయిస్వతంది”.

“ఇంకంత్ - ఒకురోజు-” కలుగువైపు చ్యస్తత అనాిడు.

“చంపకండి. దూరంగా ఎకుడనాి వదిలయాండి-”

దాన్ని ఏం చయాాలి అని దాన్నమీద అత్న్న అభిప్రాయం వేరు. అందుకన్న

టాప్తక్ మారుస్తత “ఈసారి యికుడే పురుడు పోస్క్కంటావ్య...”. అన్న అడిగ్గడు.

97
 “ఇంకో ఆర్విలో త్రువ్యత్ మాట కదా” అన్న మళ్ళళ సీత్ అంది. “మంచ్చ

పళ్ళళ. టాన్నక్స వ్యడకపోతే చ్చటి్లాగ్గ ఎలుక ప్తలోలా పుడుతంది”.

“ఇదిగో- విపోవం వస్తందంట్లనాిరుగా. చ్యదాదం” అనాిడు సీరియస్ట‌గా

ఆలోచ్చస్తత.

“అంటే-”

“అంటే-అంటే- అద్వ అదొసేత అనీి దొరుక్కతాయట” అనాిడు త్డబడి.

త్రువ్యత్ సబెిక్క్ చ్చటి్న్న స్తులోో చేరిుంచే విషయం మీదకూ, అట్లించ్చ

తీరివలసన బాకీలూ, సీత్ ఎడమ పకు రొముాలో అపుుడపుుడు వచేి నొప్తు

‘గుండెకి’ సంబంధించ్చంది కాదన్న పరసురం ఏకీభవించడం మీదుగా సాగి, వచేి

జీత్ంలో కొదిదగా టాన్నక్‌

లకి కేటాయించాలన్న న్నరేయం జరిగ్గక, త్న ఇంక్రమెంట్ల

ఎపుుడొస్తందో, ప్రమోషన్ లిస్్లో త్న్కుడ ఉనాిడో, అత్డు వివరిస్తత వుండగా,

సీత్ సనిగా గురక ప్ట్డం దావరా- ఆ సంభాషణ ఆగిపోయింది. కొత్త చీర్వ

పరుస్ట సర్టవ అవలేదు.

భాన్లమూరిత బోన్లవైపు చ్యస, అది తెరిచే ఉండటం గమన్నంచ్చ,

కాళ్ళదగిిర దుపుటి తీస కపుుకోబోత చట్లక్కున ఆగ్గడు. దుపుటి కొసలు చుట్ట్

వేళ్ళళ బిగున్ల కొనాియి. కలుగులోంచ్చ కొదిగా త్ల బైటికి ప్టి్ ఎలుక అత్న్నవైపే

చ్యస్తత వుంది. అత్నూ కనాిరుక్కండ్డ స్తటిగా చ్యడసాగ్గడు. న్నమిషం గడిచ్చనా

ఎవరూ కదలేోదు. భాన్లమూరిత ఉక్రోషం ప్రిగి, నాలుక బైటప్టి్ ‘దొదోదదు”ద అన్న

వెకిురించాడు. ఎలుక మాత్రం కదలక్కండ్డ “నీలాంటి వ్యళ్ళన్న చాలామందిన్న

చ్యసేంలే” అనిట్లో క్కడివైపు మీసాన్ని గాలిలో కొదిదగా అలోలాడి

ో ంచ్చంది.

98
 “హుష్” అనాిడు త్రిన చ్యప్తస్తత.

అది మాత్రం బెదరక్కండ్డ ఒక కన్లితో అత్నేి చ్యస్తత ర్వండో కన్లి

అలవోకగా ఒకసారి మూస తెరిచ్చ మూతిన్న స్నాిచుటి్ ముందుక్క చాప్తంది.

భాన్లమూరితకి ఒళ్ళళమండి “హుష్” అనాిడు. మళ్ళళ అది కదలేోదు. చేతోత

మంచాన్ని గటి్గా కొటేడు. దాన్న చపుుడికి అది లోపలికి పరుగెతితంది. కానీ చ్చటి్

న్నద్రలో బెదిరిపోయి గుకుపటి్ంది. దాన్ని సముదాయించ్చ పడుకోబెటే్సరికి

త్లప్రాణం తోకక్క వచ్చింది.

* * *
ఆ రాత్రి అత్న్నలో కల వచ్చింది.

నాలుగైదు ఎలుకలు, ప్దద గుని ఏన్లగులాో వునాియి. భయంకరంగా

గరిిస్తత త్రుముత్యనాియి. అత్డు ప్దద అంక్కశంతో న్నలబడి వ్యటిన్న

అదిలిస్తనాిడు.

ఆ కల అత్డిన్న అంత్గా సంతోషప్ట్లేదు. ఎందుకంటే - ఎలుకలు

బయటా, అత్న్ల బోన్లలోన్ల వునాిరు. పైగా ఆ దృశాంలో అత్డు మరీ

ర్వండడుగుల లిలీోపుట్‌
లా వునాిడు.

రాత్రి సరిగాి న్నద్రలేకపోవటం వలన మరుసటి రోజు ప్రొదుదనేి కొదిదగా

ఆలసాంగా అత్డు లేచేసరికి ఇలోంతా హడ్డవుడిగా వుంది. సామాన్లో

అసతవాసతంగా వునాియి. సీత్ అట్ట యిట్ట తిరుగుత హడ్డవుడిగా

వెతికేస్వతంది. భరతన్ల చ్యడగానే దాదాపు ఏడుస్తనిట్లో “ఏమండీ మంగళ్

స్తత్రాలు... స్తత్రాలు కనబడటం లేదండీ” అంది.

99
 భాన్లమూరిత కంగారుగా “ఎకుడ పారసేవ్” అనాిడు.

“గూటోో ప్టే్న్ల. మళ్ళళ వచ్చి చ్యసేసరికి లేవు”.

అత్న్ల కూడ్డ వెత్కటం మొదలు ప్టే్డు. అరగంట వెతికినా ఫలిత్ం

కనబడలేదు.

అంత్లో అత్న్నకి ఓ ఆలోచన స్ైరించ్చంది.

ప్రటోోకి పరుగెత్యతకళ్ళళ చ్చని గునపం లాంటిది పట్ల్కొచ్చి ముంగాళ్ళమీద

కూరొిన్న ఎలుక కనాిన్ని త్రవవసాగ్గడు. సీతా, చ్చటి్ అత్న్న పకునేచేరి ఆసకితగా

చ్యస్తనాిరు. ర్వండు న్నమిషలకలాో అత్న్న ప్రయత్ిం ఫలించ్చంది. సీత్ మొహం

చేటంత్ అయింది. స్తత్రాలు కళ్ళ కదుదకొన్న ఎలుకన్న శాపనారాిలు ప్డుత

లోపలికి వెళ్ళళపోయింది.

కలుగులో ఇంకా ఏమైనా వునాియేమోనన్న పరిశీలనగా చ్యసేడు. కొదిదగా

శనగపపుు, చ్చనివిరిగిన దువెవనా, ఉలిోతొకులూ, చ్చటి్ చ్చనిపుటి పాోస్క్ బొమా

ఉనాియి. దాన్ని ట్రెజర్ట హంట్ చేసేమని సంత్ృప్తతతో అత్డు లేస్తత వుండగా

“ఎలుక లేద్వం నానాి?” అంది చ్చటి్.

“‘దాన్న ఆసతంతా కొలోగొటే్సేం కదమాా. తిరిగి ఓసారి చ్యచుక్కన్న భోరున

ఏడేిస్తంది” అనాిడు ఆఫీస్క్క వెళ్ళటం కోసం మొదటి కారాక్రమాన్ని

మొదలుప్డూత.

.....ఆరోజు సాయంత్రం ఆఫీస్న్లంచ్చ ఇంటికొస్తత ఎలుకల మందు

కొన్లకొుచేిడు భాన్లమూరిత. ఆఫీసవగానే సరాసరి ఇంటికొచేియడం అత్న్నకి

అలవ్యట్ల. ప్రతిరోజూ రాగానే సరాసరి ఆ రోజు సాినం చేస పేపరు

100
చదువుక్కంట్ట ఉండగా చ్చటి్ అత్న్న దగిరికి వచ్చింది. చేతిలో చ్చని బొమాన్న

అత్డికి చ్యప్తస్తత “అమా మధాాహిం కొనిది నానాి” అంది.

“ఏమిటమాా?” అనాిడు.

“మా పాప నానాి”.

భాన్లమూరిత నవివ “మంచ్చది. ఆడుకో అమాా” అనాిడు. ఓ పావుగంట

గడిచేక మళ్ళళ అత్న్న దగిరక్క వస్తత “నేన్ల, పాపా తినేసేం నానాి” నములుతనే

అంది, చ్చని చ్చని వుండలిి అత్న్న చేతిలో ప్డూత.

“వదుద లేమాా-” అనాిడు.

“పేరంటం నానాి, న్లవూవ తిన్ల”.

“మైదాప్తండి అంతా ఇలా పాడుచేస్తనాివ్య” అనాిడు మందలిస్తనిట్ల్.

చ్చటి్ బెదిరింది. “అబేబ - అదికాదు నానాి, న్లవువతెచ్చి గూటోో ప్టే్వు అదీ”

అంది.

....అరగంట త్రువ్యత్ అత్న్ల నరిసంగ హోమ్‌లో చేత్యలు కట్ల్కొన్న

విచారంగా, ఆత్ృత్గా పచారుో చేస్తనాిడు. సీత్ బలోమీద కూరొిన్న కొంగు నోటోో

క్కక్కుకొన్న, ఏడుపు బయటికి రాక్కండ్డ అదిమి ప్డోతంది.

అకుడుని న్నశశబదం శాశానం గురుతక్క తెస్వతంది. బయట్లని చీకటి అత్డి

మనస్లోనే వుంది. విశాలంగావుని నరిసంగ్‌హోమ్ డబుబనివ్యడి మనస్లో

కోర్వులా పరుచుకొన్న వుంది.

అయిదు న్నమిషలు గడిచేసరికి స్కుూంగ్ డోర్టస తెరుచుక్కనాియి. ఇదదరూ

ఆత్ృత్గా దగిరక్క వెళ్ళళరు.

101
 డ్డక్రు వెన్లకే నడిచ్చవస్వతని చ్చటి్న్న చ్యడగానే సీత్ మొహం వికసంచ్చంది.

పరుగున వెళ్ళళ దగిిరక్క తీస్క్కంది.

“ఏం ఫరావలేదుగా డ్డక్ర్ట” అనాిడు భాన్లమూరిత.

“షీ ఈజ్ ప్ర్ట‌

ఫక్క్లీ ఆల్‌
రైట్. మీర చ్యడండి” అనాిడు డ్డక్ర్ట. అత్డు

చప్తుంది న్నజమే అన్నప్తంచ్చంది. చ్చటి్ మొహంలో అలసట త్పు ఇంకేమీ

కనబడలేదు.

కూత్యరిి తీస్కొన్న దంపత్యలిదదరూ బయటకొచేిరు. భాన్లమూరిత చ్చటి్న్న

ఎత్యతకొనాిడు. సీత్ అత్న్న వెన్లకే నడుస్తతంది. ఎవరి ఆలోచనలోో వ్యరునాిరు.

న్నశశబాదన్ని భంగపరుస్తత “ఎలుక మనకి చాలా సాయంచేసంది” అనాిడు

భాన్లమూరిత “ఏమిటి” అంది అరింకానట్ల్ సీత్.

“ఆ మంగళ్ స్తత్రాన్ని అది ఇంకకుడనాి దాచ్చవుంటే ఇపుుడేవి తాకట్ల్

ప్టి్ వుండేవ్యళ్ళం?-”

సీత్ మాటాోడలేదు. వీధి దీపాలు సామాన్లాడి భవిషాత్యతలాో మిన్లక్కు

మిన్లక్కుమన్న వెలుగుత్యనాియి. నడుస్తనిదలాో ఆగి, “రపు భోజనం ప్ట్వచోి

లేదో అడగలేదండీ” అంది సీత్.

“అవున్ల స్మా” అన్న భుజంమీద న్లంచ్చ చ్చటి్న్న ఆమెకి అందించ్చ “మీరు

వెళ్ళండి, నేన్ల అడిగివసాతన్ల” అన్న వెన్లదిరిగ్గడు భాన్లమూరిత.

అత్న్ల నరిసంగ్ హోమ్ చేరుక్కనేసరికి దూరంగా పది కొటి్ంది. ఎత్తయిన

వృక్షాలు న్నద్రపోవటాన్నకి సదధపడుత్యనాియి. హాసుటల్ - రాత్రి మూడు త్రావత్

బ్రోత్ల్ హౌస్ట‌
లా వుంది. వరండ్డ చీకటిన్న కన్సలి్ంగ్ రూమ్‌లోంచ్చ పడే వెలుతరు

102
పోగొడోతంది. నలోప్తలిోలావుని డ్డక్ర్ట వళ్ళళ తెలోబట్లు నరుస ఒదిగి కూరుిన్న

వుంది.

భాన్లమూరిత సందిగధంలో పడ్డాడు. లోపల డ్డక్రు నవువ తెరలు తెరలుగా

విన్నప్తస్వతంది. ఏం చయాాలో తోచక న్నలబడా అత్న్న సందిగాధన్ని డ్డక్ర

లోపలుించే పోగొటే్డు.

-పాపం ప్తచ్చివ్యళ్ళళ-కొంచం లాలనగా అడిగివుంటే పాప చపేుది.

బెదిరించేసరికి మైదాప్తండి కాదు. ఈ పొటోం అందట- మళ్ళళ నవువ.

తెలోబడిన మొహంతో నలోటి చీకటోో కలిసపోయేడు భాన్లమూరిత-

* * *
“న్లవువ ననేి అంటావేమిటి?”

“మరి డబాయించ్చ ఇచ్చిన డబుబలు వస్తలు చేయలేకపోయారా?”

“ఏవో ఇంజక్షన్లస ఇవీ ఇచేినంటాడు. మన మాట వినేద్వరు” భరత

వ్యదనలో న్నజం కనబడటంతో సీత్ మరి మాటాోడలేదు. భోజనం చయాక్కండ్డనే

పడుక్కనాిరిదదరూ. చ్చటి్ న్నసాాణగా న్నద్రపోతోంది.

“ఈ మధా మీరు అదోలా ఉంట్లనాిరు” పడుక్కని త్రువ్యత్ అడిగింది

సీత్.

భాన్లమూరిత ప్దవులమీద జీవంలేన్న నవువతో “ఎలా ఉంట్లనాిన్ల?”

అనాిడు.

“ప్ళ్ళయిన కొత్తలోలా లేరు”.

103
 ఈసారి న్నజంగానే నవ్వవచ్చిందత్న్నకి. “ఎపుుడూ ఒకేలా ఉండటం ఎలా

క్కదురుత్యంది?” అనాిడు నవువతనే. అంత్లో అత్న్న కంఠం ఆలోచనా

పూరిత్ంగా మారింది. “కొత్తలో యంత్రం హుషరుగా పన్న చేస్వతంది. ఆ శకితన్న

వ్యడుకొనే అది అరిగిపోత్యంది. ఇందులో అసహజం ఏముంది?”

“అలా మాటాోడకండి. భయంవేస్తంది” అంది సీత్ బేలగా.

“ఇంత్ దాన్నకి భయపడితే ఎలా? తొందరోో ఇంకో వ్యరత!” సీత్ బెదిరి

“ఏమిటి?” అంది.

“మనకి తొందరోోనే ఏజనీస ఏరియాకి ట్రాన్స‌ఫర్ట అవబోతోంది”.

ఆమె మొహం రకతం లేనట్ల్ తెలోగా పాలిపోయింది. త్నలో త్నే

గొణుక్కుంట్లనిట్లో “ఏజనీస-అంటే-” అంది. “మలేరియా వస్తందంటారు,

అద్వగా?”

వ్యతావరణాన్ని తేలికపరిటాన్నకి అత్డు నవివ, “పూరవం ఒకచోట

వనరులు అయిపోగానే ఇంకో చోట్లక్క వలస పోయేవ్యరట. మనం అలాగ్గ

అన్లక్కందాం” అనాిడు.

సీత్ నవేవ సితిలో లేదు. అట్ల తిరిగి పడుకొంది. అత్డి మనస్

చ్చవుక్కుమంది. ప్రతీదీ అందరూ త్న చేత్గాన్నత్నంగా అన్లక్కంటార్వందుకో అరిం

కాలేదు. ఆ ఆలోచనతోనే అత్న్నకి చాలాసేపటి వరకూ న్నద్రపట్లేదు.

ఆ మరుసటిరోజు ఆఫీస్కి వెళ్ళతవుండగా దారిలో భాసురరావు

కలిసేడు.

“ఈ రోజు ట్రాన్స‌
ఫర్ట విషయం తేలుతందన్లక్కంటా” అనాిడు.

104
 “ఎలా?” అనాిడు భాన్లమూరిత.

“దాస్ ఈ రోజు వచాిడు”.

దాస్ భాన్లమూరితకనాి జూన్నయర్ట. న్నజాన్నకి అత్న్నకి అవ్యవలి ట్రాన్స‌ఫర్ట.

కానీ బాగా ఇన్లోుయన్లస ఉని మన్నషి అత్డు. వెళ్ళళ త్నక్క రాక్కండ్డ ప్రయత్ిం

చేస్క్కనాిడు.

భాన్లమూరిత న్నట్ట్రిి “ఎలా జరుగుత్యందో అలా జరగనీ మనమేం

చేసాతం?” అనాిడు. అన్నింటికీ తెగించ్చనవ్యడి ధైరాం అత్డిలో కనబడుతోంది.

మళ్ళళ అంత్లోనే న్నరాశ... ‘వెధవ బ్రత్యక్క. ప్రతిక్షణం ఏమవుత్యందోనన్న

అన్లక్కంట్ట బత్కటమే. సెకూారిటీలేదు’ అన్లక్కనాిడు.

మధాాహిం పోస్్ వచ్చిన త్రువ్యత్, ఆఫీసరు రమాంట్లనాిరంట్ట

వచేిడు పూాన్ల. భాన్లమూరిత లోపలక్క వెళ్ళళడు. అత్న్ని చ్యస ఆఫీసరు నవువత

“రావోయ్‌రా, కూరోి” అనాిడు. ఈ విపరీత్ పరిణామాన్నకి అత్డు ఆశిరాపోత

అప్రయత్ింగా కూరుినాిడు.

“కంగ్రాచుాలేషనోసయ్! నీ సన్నసయారిటీకి, నేన్ల వ్రాసన రిపోరు్లకి

గురితంపు కలిగింది. ఇదిగో ప్రమోషన్ల ఆరారుస-”

భాన్లమూరితకి అది కలో న్నజమో అరిం కాలేదు. ఏదో మైకంలో

ఉనివ్యడిలా ఆఫీసరుకి షేక్‌

హాాండ్ ఇచ్చి బయటక్క వచేిడు.

క్షణంలో ఆఫీస్ అటాాసైయరు మారిపోయింది. అందరూ వచ్చి

అభినందనలు తెలిపేరు. పట్ల్బటి్ లంచ్ అవర్ట‌లో అత్న్న దగిర పారీ్

105
తీస్క్కనాిరు. న్నజాన్నకి భాన్లమూరితకి ఆఫీస్లో మంచ్చ వరుర్ట అన్న పేరుంది.

అత్న్న ప్రమోషన్‌
కి ఈరియపడే వ్యళ్ళళవరూ లేరు.

ఆ రోజు ఆఫీస్లో పన్న జరగలేదు.

“విషదపు, సంతోషల మధా మన జీవితాలు ఎలా ‘ఆసలేట్’

అవుతాయో” అనాిడు భాసురరావు సాయంకాలం ఇంటికొస్తనాి పుటి్ ప్రిగిన

ఊరు వదలకురోదనే విషయం అత్న్నకి ఎక్కువ సంతోషన్నిస్వతంది.

దారిలో ఆగి చ్చటి్కి సీవట్స, సీత్కి మలోపూలు కొనాిడు.

ఇంటికొచేిసరికి ముందు హాలోో ఎవరూ లేరు. అంతా న్నశశబదముగా

వుంది. పకుగది గుమాం దగిర న్నలబడి ఉని సీత్ అత్డిి చ్యస పకుక్క ఒరిగి

చ్యస్తత “ఎలుకన్ల ప్తలిో కొటి్ందండీ! మమాలిి చ్యస పారిపోయింది” అంది.

గుమాం దగిిర న్నలబడి లోపలికి చ్యశాడు.

గది మధాలో పడి వుంది ఎలుక. చావు బ్రత్యక్కల మధా

ఊగిసలాడుతోంది. వీపుమీద చరాం మధాకి తెగిపోయి లోపలుించ్చ కండ ఎర్రగా

కన్నప్తస్వతంది. ప్రాణాన్ని వదిలేస్తనిపుటి బాధన్న న్నశశబదంగా భరిస్వతందనటాన్నకి

గురుతగా తోక న్మాదిగా కదులుతోంది. కాళ్ళతో నేలన్న అదిమి ప్ట్డ్డన్నకి

విఫలప్రయత్ిం చేస్వతంది. లాభం లేదనిట్లో దాన్నకి తెలిసపోయింది.

భాన్లమూరిత కనాిరుక్కండ్డ న్నశిలంగా న్నలబడి దానేి చ్యస్తనాిడు. అది

కళ్ళళ తెరిచ్చంది. ర్వండుకళ్ళళ కలుస్క్కనాియి. “వెళ్ళళసాతన్ల. ప్రయమిత్రుడ్డ!”

అనిట్లో జాలిగా, ఆరితగా ఉందా చ్యపు. న్మాదిగా దాన్న ర్వపులు

మూస్క్కన్నపోయాయి, చలనం ఆగిపోయింది. సకల చరాచర సృషి్, సితి,

106
లయకారున్న ఆత్ాలో లీనం అవటాన్నకి ఆ చ్చని జీవి ప్రాణం దిగంతాలక్క

పయన్నంచ్చంది. కట్రాటలా న్నలబడే ఉనాిడు భాన్లమూరిత.

ఏదో చపుడ్డన్నకి త్ండ్రివేపు తిరిగిన చ్చటీ్, చపుున త్లిో వేపు తిరిగి,

“అమాా! నానేిడుస్తనాిడేవ్!” అంది.

(సావతి - 1977)

107
108
 మిస్ట్
భాన్లమూరితకి ఆ సంవత్సరాంత్పు ఇంక్రమెంట్ వచ్చి బేసక్ ఇంకో ఇరవై
అయిదు రూపాయలు ప్రిగినపుడు యింత్క్క ముందు కనాి సంతోషించాడు.

‌ ోస్ట‌లో వెళ్ళళ అరహత్ లభిస్తంది.

ఈ ప్రుగుదలతో అత్డికి రైలోో ఫస్ట్కా

ఇంక్రమెంట్ ఆరార్ట చేతికి రాగానే అత్డు చేసన పన్న - ఫైలసనీి వెతికి,

బైట ఊరు వెళ్ళళలిసన పన్నన్న వెతికి పట్ల్కోవటం. అదృష్వశాతత కలకతాతలో

అట్లవంటి పన్న వునిట్ల్ కనబడింది. వెంటనే ఆఫీసర్ట‌కి నోట్ ప్టా్డు.

లో వునాిడోగానీ ఆఫీసర్ట “ఎస్ట” అనాిడు. ఆ రోజు

ఏ మూడ్‌

సాయంత్రమే అత్డు సే్షన్‌

కి వెళ్ళళడు.

ఠీవిగా “సమశీతోషే మరియు మొదటి త్రగతి రిజరవషన్‌లు” అన్న వ్రాస

వుని విండో దగిిరక్క నడిచేడు.

అత్డు అంత్క్క ముందు చాలాసారుో పొడవ్యటి కూాలోో న్నలబడి మూడో

త్రగతి టికుట్లో కొనాిడు. అలా న్నలబడి వునిపుుడు అత్డి దృషి్ మొదటి త్రగతి

కౌంటర్ట మీద పడేది. చకచకా నడుచుక్కంట్ట వచ్చి, టికుట్ కొన్లక్కున్న అద్వ

సీుడ్‌లో వెళ్ళళపోయే హుషరైన బెల్‌బాటమ్ అమాాయిలన్ల కళ్ళపుగించ్చ

చ్యసేవ్యడు.

కానీ ఇపుటి పరిసితి వేరు.

109
 త్న్ల టికట్ తీస్కోవ్యలిసన కిటికీ దగిిరక్క నడుస్తత - క్రంది త్రగతి

బుకింగ్ దగిిర వరుసలో న్నలబడా జనంవైపు జాలిగా చ్యసేడు.

త్న్లని ‘కూా’లో కూడ్డ కొంత్మంది త్నలాగానూ, కొంత్మంది

త్నకనాి హీనంగానూ వునిట్ల్ గమన్నంచ్చ కొదిదగా ఆశిరాపోయాడు.

ఫస్్ కాోస్లో ప్రయాణం చేసే బిజన్స్ట మాగెిట్లో త్మ గుమసాతలనీ,

ఆఫీసరుో త్మ నౌకరోనీ పంప్త టికుట్లో తెప్తుంచుక్కంటారనీ జాాపకం వచ్చింది.

పది న్నముషలు న్నలబడి బుకింగ్ దగిిరకి చేరుకొనాిడు.

రిజరవషన్ కాగిత్మూ, ర్వండు వందరూపాయల నోట్లో లోపలికి ప్టా్డు.

లోంచ్చ టికుట్ల్ అందుకోబోత, సోప్త‌లో వుని తారీఖు చ్యస,

రాక్‌

కౌంటర్ట‌లో కోరుు ముఖం చ్చటిోంచేడు. కాగితాన్ని యివత్లికి పడేస్తత, “బైట

బోరుాలో వ్రాస వుంది కదండీ- బరుతలు ఏవీ ఖాళ్ళ లేవన్న. ఊరికే మా టైమ్ వేస్్

చేసాతర్వందుక్క?” అనాిడు విస్కొుంట్లనిట్లో.

భాన్లమూరితకి క్షణం పాట్ట గుండె ఆగిపోయింది. త్నకి జరిగిన

అవమానం కనాి- త్న్ల ఫస్్ కాోస్లో ప్రయాణం చేయబోవటంలేదనే న్నజం

అత్డిన్న ఎక్కువ బాధ ప్టి్ంది. ప్రోగ్రాం ఫిక్స అయిపోయింది కాబటి్ వెళ్ళక

త్పుదని బాధ. ఆ బాధలోనే అత్డు వెయిటింగ్ లిస్్ విషయం కూడ్డ మరిచ్చ

న్నరాశగా వెన్లదిరిగ్గడు.
* * *
కలకతాతలో త్మ బ్రాంచ్చకి వెళ్ళగానే అత్డు అడిగిన మొదటి ప్రశి “నా

ఫస్్ కాోస్ టికట్ బుక్ అయిందా?” అన్న.

110
 అయిందన్న వ్యళ్ళళ చపుగానే తేలిగాి ఊప్తరి పీలుిక్కనాిడు.

ఆ ఊళ్ళళ అత్న్న పన్న, అన్లక్కని టైమ్‌కే పూరతయింది.

ఆ రోజు సాయంత్రమే అత్న్న ప్రయాణం.

వెళ్ళబోయే ముందు బ్రాంచ్చ మేనేజర్ట‌న్న కలుస్కోవటాన్నకి ఆయన

ఛాంబర్ట‌లోకి వెళ్ళళడు.

ఎయిర్ట కండిషన్ా రూములో మెత్తటి తివ్యసీ మీద నడుస్తత వుంటే హుందా

దానంత్టద్వ వస్తంది. ఠీవిగా వెళ్ళళ యెదుటి క్కరీిలో కూరొినాిడు. న్నజాన్నకి

బ్రాంచ్చ మేనేజర్ట కేడర్ట చాలా ప్దదది. అయినా హెడ్ ఆఫీస్ న్లంచ్చ వచ్చిన వ్యళ్ళన్న

బ్రాంచ్చ వ్యళ్ళళ గౌరవంగా చ్యసాతరు.

కొదిదసేపు హెడ్ ఆఫీస్ విషయాలు మాటాోడి, “ఎపుుడు వెళ్ళత్యనాిరు

మీరు?” అన్న అడిగ్గడు మేనేజర్ట.

“ఈ సాయంత్రమే - కోరమాండల్ ఎక్స‌ప్రెస్ట‌లో” జవ్యబిచాిడు

భాన్లమూరిత.

“ర్వండే హాలు్లు కదా. భువనేశవర్ట, వ్యలేతర్ట. చాలా కంఫర్బుల్ జరీి”

అనాిడు మేనేజర్ట.

“ఎన్ని హాలు్లయితే నేం. ఫస్్ కాోసే కదా?” కాాజువల్‌గా అనిట్ల్

అనాిడు భాన్లమూరిత.

“ర్వండో నాలుగో యిసేత బెడ్‌

రోల్స ఇసాతరు తీస్కోండి-”

111
 త్లూపేడు భాన్లమూరిత. న్నజాన్నకి బెడ్‌
రోల్స అంటే ఏమిటో తెలీదు. కానీ

ఒక అంత్స్ి న్లంచ్చ పై అంత్స్ికి ప్రిగ్గటపుుడు ఇలాటి చ్చని చ్చని

ఆత్ావంచనలు త్పువు.

అయితే పై అంత్స్ిలోన్న వాక్కతలోో మెలగవలస వచేిటపుుడు త్నకీ ఆ

సాియి కొత్తది కాదన్న న్నరూప్తంచుకోవటం కోసం ప్రవరితంచే ప్రవరతన ఒకసారి

చాలా ఇరకాటంలో ప్డుత వుంట్లంది.

భాన్లమూరితకి ఆ రోజు అలాటి పరిసితి ఏరుడింది.

కి ఆహావన్నంచేడు మేనేజర్ట. “ఆరింటికి ట్రైన్ కదా - కొదిదగా

ఆ రోజు డినిర్ట‌

తింటే వ్యలేతర్ట‌లో బ్రేక్‌

ఫాస్్ తీస్కోవచుి”

భాన్లమూరిత కొదిదగా మొహమాటపడ్డా వెంటనే ఒపుుక్కనాిడు.

మేనేజర్ట కారులో “బ్లోఫాక్స” ర్వసా్ర్వంట్‌కి తీస్కళ్ళళడు.

భాన్లమూరిత మనస్ అదోలా వుంది. అది పూరితగా ఆనందమూ కాదు...

గరవమూ కాదు. ఏదో ప్రిగిపోయిన పరిసితి. అపుర్ట సరిుల్స‌

తో మొదటిసారి

మెలుగుత్యని ఫీలింగ్ అత్న్నలో తెలియన్న ఉద్వవగాన్ని కలిగిస్వతంది. అద్వమీ

కొత్తకాదు అనిట్ల్ వుండటాన్నకి మొహాన్ని సీరియస్ట‌గా ప్టి్ మేనేజర్ట‌తో పాట్ల

వెళ్ళళ కూరొినాిడు.

టేబిల్ మీద ఉని “మెనూ” తీస్కొన్న చ్యస్తత “ఏం తీస్క్కంటారు?” అన్న

అడిగ్గడు మేనేజర్ట.

112
 భాన్లమూరిత మాటాోడలేదు. న్నజాన్నకి అకుడ ఏం దొరుక్కతాయో అత్డికి

తెలీదు. ఇంత్లో మేనేజర్ట అత్డికి మెనూకారుా అందిస్తత, “మీకేం కావ్యలో

చపుండి” అనాిడు.

భాన్లమూరిత కారుా చ్యసేడు.

మిక్స నూడుల్స, సాఫ్ట్ నూడుల్స, చ్చకిన్ టికాు వగైరా. కారుా ఇచేిస్తత,

“ఇకుడేం బావుంటాయో మీర ఆరార్ట ఇవవండి” అనాిడు.

ఇంత్లో బేరర్ట వచేిడు.

మేనేజర్ట చక చకా త్నకి కావలిసనవి ఆరార్ట ఇచ్చి భాన్లమూరిత వైపు

తిరిగ్గడు. ఇక ఇత్డికి త్పులేదు. మెనూ మళ్ళళ చేతిలోకి తీస్కొనాిడు. అత్డికి

తెలిసంది అందులో ‘చ్చకన్’ అని పదం ఒకుటే.

“చ్చకిన్ టికాు” అనాిడు - కారుా పడేస్తత.

“అంతేనా?” అడిగాడు మేనేజర్ట.

ఇంకేమనాలో తెలీక “అంతే” అనాిడు.

“ఇంకేమనాి తీస్కోండీ?”

భాన్లమూరిత ఇంత్వరకూ వచేిక వెనకిు వెళ్ళదలుికోలేదు.

“ఇంకేమొదుద. ట్రైన్ జరీిలో ఎక్కువ తినన్ల” అనాిడు త్న మాటమీద

న్నలబడుత.

ఇంత్లో బేరర్ట ట్రేలో పదారాిలు తెచేిడు.

భాన్లమూరిత ముందు ప్టి్న పేోటోో మూడు నాలుగు చ్చని పకోడీలాోంటివి

పులోలు గుచ్చి వునాియి.

113
 దాంతోనే ఆ రోజు రాత్రికి అత్డు సరిప్ట్ల్కోవలస వచ్చింది.

కోరమాండల్ ఎక్స‌
ప్రెస్ట‌
లో నైట్ డినిర్ట సర్టవ చేసాతరన్న అత్న్నకి తెలీదు.
* * *
అయిదూ నలభై అయిదుకలాో భాన్లమూరిత సే్షన్ చేరుక్కనాిడు.

అత్డికి మనసంతా టనిన్‌

గా ఉంది. అత్డెపుుడూ ఫస్్ కాోస్లో

ఎకులేదు. అసలు లోపల ఎలా వుంట్లందో చ్యడలేదు కూడ్డ.

చంద్రమండలం మీద దిగబోత్యనిపుుడు ఆర్టా‌సారంగ్ మనస్లో

ఉద్వవగంలాంటి ట్టనిన్ అత్డిలోనూ పేరుక్కపోయింది.

వరుసగా చ్యస్క్కంట్ట వెళ్ళతండగా ఒక కంపారుామెంట్ ముందుని

లిస్్లో త్న పేరుంది.

కానీ ఏ సీట్ల...?

చాలాసేపు అకుడే న్నలబడి లిస్్న్న పూరితగా అందరి పేరోతో సహా చదివేడు.

టికుట్ తీస న్ంబరు పరీక్షంచ్చ సంత్ృప్తతపడ్డాడు.

కానీ సీట్ల తెలియటం లేదు.

అంత్లో అత్న్న పకుగా ఎవరో “ఎ - ట్ట” అన్లకొంట్ట లోపలికి

వెళ్ళళపోయేడు. దాంతో అత్డికీ అరిమై త్న పేరుముందు చ్యస్క్కనాిడు. అత్న్నది

“ఇ -త్రి”.

స్తట్‌
కేస్ట పట్ల్కొన్న లోపలికి నడిచేడు. చ్చని కారిడ్డరూ, వరుసగా

కాాబినూస ఉనాియి. అందులో ఏది “ఇ” కాాబినో తెలీటం లేదు.

“ఇ” అంటే అయిదోది అయివుండ్డలి. కానీ అట్లించా - ఇట్లించా?

114
 అత్డి విషమ పరిసితిన్న ఇంకా ఎక్కువ సేపు ఉంచడం ఇష్ం లేనట్లో

ద్వముడు అంత్క్క ముందు “ఎ - ట్ట” అని వాకితన్న పంప్తంచేడు.

అత్డు వెళ్ళళ మొదటి కాాబిన్‌

లో కూరుినాిడు.

అట్లించ్చ అయిదో కాాబిన్‌

లోకి వెళ్ళబోత్యండగా త్లమీద ప్దద అక్షరం

“ఇ” కనబడింది.

పైకి చ్యడలనే ఆలోచన అపుటివరకూ రానందుక్క త్నన్న తిట్ల్కొనాిడు.

లోపల అత్డి బర్టత‌

న్న స్లభంగానే గురుతపటే్డు. స్తట్‌కేస్ట కాళ్ళక్రంద

‌ ంట్‌
ప్టి్, తీరిగాి కూరొిన్న కంపార్ట్మె న్న పరిశీలించేడు.

ర్వండు బెర్టత‌
లకి మధా అదదం వుంది. డైన్నంగ్ పేోట్ ఉంది. సీట్లో మెత్తగా

ఉనాియి. బాాక్ ర్వస్్కి ఆన్లకొంటే హాయిగా ఉంది. డెకోలామ్ పేోటమీ

ో ద

లైటోకాంతి అందంగా మెరుస్వతంది. అత్న్న పరిశీలన ఇంకా సాగ్గద్వ కానీ అంత్లోనే

ఆ కాాబిన్‌లోకి ఇంకో ప్రయాణీక్కడు వచేిడు.

నలోటి పాాంట్‌
మీద తెలోటి చొకాు ఇన్‌షర్ట్ చేస్క్కనాిడు. బ్లో టై

కట్ల్కొనాిడు. రిమ్‌
లస్ట కళ్ళజ్యడు ప్ట్ల్క్కనాిడు. త్ల కొదిదగా న్రిస వుంది.

సాార్ట్‌గా, బిజన్స్ట ఎగిికూాటివ్‌లా ఉనాిడు.

ఇంత్లో బైట కారిడ్డర్ట‌లో కలకలం విన్నప్తంచ్చంది.

పోర్ర్ట బెడిాంగ్ తీస్కొచ్చి ప్టి్ వెళ్ళళపోయాడు.

115
 వెన్లకే న్నలబెటి్న బెడిాంగులా ఉనాియన వచాిడు. అత్న్నతో పాట్ల

పదిమంది .... పూలదండలు ... గొడవ ... నమసాురాలు ... మాజీ

మిన్నష్రుగారట.

భాన్లమూరితకి ఊప్తరాడలేదు. ఎలాగో దారి చేస్కొన్న బయట కొచేిడు.

పాోట్‌ఫాం రష్‌
గా ఉంది. చక్రాల బండిమీద పుసతకాల వ్యడొచేిడు.

ఏం కొందామా అని ఆలోచన ... తెలుగు పుసతకాలు కూడ్డ ఉనాియి.

క్షణం ఆలోచ్చంచ్చ ఇలసేరట్టడ్ వీకీో కొనాిడు.

ఇంత్లో గారుా విజల్ వినబడింది.

పది రూపాయల నోట్ల తీస పుసతకాల వ్యడికిచాిడు. వ్యడు విస్గాి “చ్చలోర

లేదా?” అనాిడు హిందీలో.

లేదనాిడు భాన్లమూరిత.

వ్యడు విస్క్కుంట్ట నాలుగు అరధరూపాయి కాస్లు, ఆరు పావలాలు,

మిగతావి పదిపైసల బిళ్ళలూ క్కపుగా అత్డి చేతిలో పోసేడు.

అవో చేతోతనూ, వీకీో ఒక చేతిలోనూ పట్ల్కొన్న కదులుత్యని ట్రైన్ ఎకేుడు

భాన్లమూరిత. అత్డు త్న కాాబిన్‌

లోకి వచేిసరికి మూడో ప్రయాణీక్కడు కూడ్డ

వచేిడు. అత్డో యువక్కడు. వెన్లకన్లంచ్చ ఆడదాన్నలా, ముందున్లంచ్చ

మధాసతంగా ఉనాిడు. చ్యయింగ్ గమ్ నములూత కాలుమీద కాలేస్క్కన్న ఆడిస్తత

ఉనాిడు. నలోటి పాయింట్టడ్ షూమీద లైటో కాంతి మెరుస్వతంది. ఫస్్కాోస్ట

కంపారు్మెంట్‌
లోనే పుటి్నట్లో కాాజువల్‌గా వునాిడు.

116
 భాన్లమూరితకి ఒకుసారిగా భరించలేన్న న్నససత్యతవ ఆవరించ్చంది.

అయిదుగురు ఆఫీసరో మధాక్క వెళ్ళళ ఫైల్ అందించవలసన ఎలీాసీ పరిసితిలా

వుంది. మామూలుగా వుండటాన్నకి ప్రయత్ిం చేస్తనాిడు.

మాజీ మిన్నస్ర్ట గారూ, బిజన్స్ట మాగెిట్‌లా వునాియన బెంగాలీలో ఏదో

మాటాోడుక్కంట్లనాిరు.

చ్చలోర చపుుడవక్కండ్డ జేబులో వేస్క్కనాిడు.

“ఇ-త్రి” అంటే అపుర్ట బెర్టత. ఇపుుడే వెళ్ళళలో యింకొంచం సేపు

వుండొచోి తెలీదు. అయినా “ఇ-వన్” ఆయన యింకా కూరొినే వునాిడు కదా!

అత్న్న ఆలోచనలిి చదరగొడుత “ట్లడే యిట్స గోయింగ్ ఐ థంక్ ఎ బిట్

స్వో....” అనాిడు క్కర్రవ్యడు. త్ల తిప్తునపుుడు అత్న్న చంపల మీద జుత్యత షోగాి

కదులుతోంది.

బిజన్స్ట ఎగిికూాటివ్ త్లూపేడు. అత్డు మళ్ళళ కిటికీలోంచ్చ బయటక్క

చ్యడాంలో మున్నగిపోయాడు.

మంత్రిగారు హిందీ పేపరూ, బిజన్స్ట ఎగిికూాటివ్ బెంగాలీ మాగ్‌జైన్

చదువుత్యనాిరు.

భాన్లమూరిత ఇలసేరట్టడ్ వీకీో తీస హెడిాంగులు చ్యస్తత పేజీలు

తిరగెయాసాగాడు.

ఇంత్లో త్లుపు తెరుచుకొన్న కాకీ బట్లు వేస్క్కనిత్న్ల లోపల కొచేిడు.

భాన్లమూరిత టికట్ కోసం జేబులో చయిా ప్డుతంటే, “నైట్ డినిర్ట

సార్ట...” అనాడు.

117
 అకుడి వరకూ వెళ్ళళన చేతిన్న కాలిమీద గోకోువటం కోసం విన్నయోగించ్చ

త్ల అడాంగా ఊపాడు భాన్లమూరిత.

మిగతా ముగుిరి దగిిరా ఆరారు తీస్కొన్న వ్యడు వెళ్ళళపోయాడు.

ఇంత్లో మాజీ మంత్రిగారు లేచ్చ బైటక్క వెళ్ళళ వచేిరు.

భాన్లమూరిత బలంగా ఊప్తరి పీలుికొన్న వదిలేడు. న్నజాన్నకి అత్డు బైటకి

వెళ్ళళలిసన అవసరం ఎపుట్లించో వుంది. కానీ కంపారు్మెంట్‌లోకి రాగానే,

వెంటనే మళ్ళళ బైటక్క వెళ్ళత మరీ పలోట్టరి వ్యడిలా వుంట్లందన్న ఇంత్సేపూ

ఊరుక్కనాిడు.

భాన్లమూరిత తిరిగి వచేిసరికి ముగుిరూ డినిర్ట చేస్తనాిరు.

త్లుపు తెరిచ్చన భాన్లమూరిత, వ్యళ్ళందరూ ఒకుసారిగా త్నకేస తిరిగ్గ

సరికి ఇరకాటంలో పడ్డాడు. బయటక్క వెళ్ళళపోదామా అన్లకొన్న, మళ్ళళ అది

బాగోదన్న లోపలికి వచ్చి కూరుినాిడు.

క్కర్రవ్యడు ఆమెోట్‌
న్న ఫోర్టు‌తో తింట్లనాిడు. మంత్రిగారు బాయిల్ా ఎగ్స‌న్న

కతితతో కోస్తనాిరు.

“మీరం తీస్కోవటం లేద్వ?” ఇంగీోష్‌లో బిజన్స్ట ఎగిికూాటివ్ అడిగ్గసరికి

త్త్తరపడ్డాడు. అపుటి వరకూ అటే చ్యస్తని భాన్లమూరిత చపుున దృషి్మారిి

“నేన్ల ట్రైన్ ఎకేుముంద్వ తినేశానండీ” అనాిడు ఇంగీోషులోనే.

ఇది జరిగాక యింక అత్న్నకి కూరోిబుదిధ కాలేదు. ఏదో ఇనీైరియారిటీ

కాంప్ోక్స మనస్న్న తొలిచేస్తతంది. లేచ్చ బర్టత‌మీదక్క వెళ్ళళ పడుక్కనాిడు.

118
 బాాగ్‌
లో పంచ వుంది, కానీ కట్ల్కోవటం యేం బాగుంట్లంది? అసలు

కట్ల్కోవడం ఎకుడ్డ? బయటక్క తీసకళ్ళత త్న్ల వెళ్ళగానే వీళ్ళళ నవువక్కంటారమో?

వ్యళ్ళ డినిర్ట పూరతయింది.

ఆడదానాో వుని క్కర్రాడు పూలలుంగీ తీస అకుడే కట్ల్క్కనాిడు.

లైట్లో ఆరిు, బెడ్‌

లైట్ల వేసేరు.

నీలి సబ్‌
ట్టాబ్ లైటింగ్ కాాబిన్ అంతా పరచుకొన్న వుంది.

భాన్లమూరితకి న్నద్ర రావటం లేదు.

కారణం - ఫాాన్ల.

చలోటిగాలి, మొహం మీదక్క కొడుతోంది చలోగా.... స్తదులతో

గుచుిత్యనిట్లో...

దాన్నకి తోడు ఆకలి. చ్చకన్ టికాు పేరు మీద తిని మూడు ముకులూ

ఎపుుడో అరిగిపోయాయి.

అట్ట ఇట్ట పొరుోత్యనాిడు.

కదిలినపుుడలాో యిరుక్క పాాంట్ల గరగరలాడి చ్చరాక్కన్ల కలిస్తతంది.

ఆ ఇబబందితోనే అత్డికి తెలోవ్యరు ఝాము న్పుుడో న్నద్రపటి్ంది.

................
ర్వండు గంటలనాి అత్డు న్నద్రపోయాడో లేదో మెలుక్కవ వచేిసంది.

త్లోవ్యరిపోతంది. అందరూ లేచే వునాిరు. వైజాగ్ దగిిర పడుతోంది.

భాన్లమూరిత ఆదరాబాదరా లేచ్చ మొహం కడుక్కున్న వచేిసరికి సే్షన్‌లో ఆగింది

రైలు.

119
 అత్డు దిగి టిఫిన్ తినాిడు.

అపుటికి గానీ ఆతాారాముడు చలోబడలేదు. న్నద్ర లేకపోవటం వలన కళ్ళళ

మండుత్యనాి, రాత్రి న్లంచ్చ బాధిస్తతని ఆకలి తీరటంవలో కొంత్ ప్రశాంత్ంగా

వుంది.

అత్డు తిరిగి త్న కంపారు్మెంట్‌కి వచేిసరికి చ్చని గొడవ

జరుగుతోంది.

“నా దగిిర చ్చలోర లేదు” అంట్లనాిడు బిజన్స్ట ఎగిికూాటివ్.

కాఫీలవ్యడు అవత్లుించ్చ గోల చేస్తనాిడు.

“అయిదు రూపాయల చ్చలోరుందా?”

“తీస్కొసాతన్ల సార్ట”

ఎగిికూాటివ్, మంత్రిగారి వైపు తిరిగి “చ్యసేరా తీస్కొసాతడట. అట్లించ్చ

అటే వెళ్ళళపోవడ్డన్నకి ఎత్యత” అనాిడు ఇంగీోషులో.

భాన్లమూరితకి త్న దగిిర క్కపుగా వుని చ్చలోర జాాపకం వచ్చింది. కానీ

దాన్ని బయట ప్ట్డ్డన్నకి సగ్గిసంది.

క్కర్రవ్యడు టాయ్‌
లట్‌
కి వెళ్ళళనట్ల్నాిడు.

“ముందు చ్చలోర తీస్క్కరా - అయిదు రూపాయల నోటిసాతన్ల”

“అలా ఇవవరు బాబ్ల”.

“మరి నీక్క అయిదు యివవగానే రైలు కదిలేత-” త్న లాజక్‌కి త్నే

నవువక్కంట్ట మాజీమంత్రి గారనాిరు.

“పరుగెత్యతకొసాత సార్ట”

120
 “నమాకం ఏమిటోయ్?” అనాిడు బిజన్స్ట ఎగిికూాటివ్.

“ఈ రైలేవ పాోట్‌
ఫాం మీద వ్యళ్ళన్న నమాకూడదు. కొంచం వీలు చ్చకిుతే

ప్రయాణీక్కలిి మోసం చేసాతరు”

“అవున్ల. ఆ ట్రెండ్ తెలుస్తతందిగా”.

ఈలోగా కాఫీవ్యడు బ్రతిమలాడుత్యనాిడు. “ఈ అరధ రూపాయి పోతే

మళ్ళళ పది గాోస్లమిాతే గానీ నష్ం పూడదు” వ్యడికి హిందీలో సరిగాి ప్రవేశం

లేకపోవడం త్డబడుత్యనాిడు.

“నీ అరధరూపాయి కోసం నా నాలుగునిరా నష్పొమాంటావ్య?”

మాజీ మంత్రిగారు నవివ “కొంచం డబుబనివ్యడిన్న చ్యసేత ప్రతివ్యడికీ

లోక్కవే-” అనాిడు.

“చ్యడండి, ఎంత్ నీట్‌

గా మనన్న మోసం చయాటాన్నకి ప్రయతిిస్తనాిడో,

ఏడిి చచ్చినా వీడికి యివవన్ల”.

“వ్యడికందుక్క అంత్ పంత్ం - వెళ్ళళ చ్చలోర తేవచుిగా”

“అలా అయితే అయిదు రూపాయలూ కొటే్సే వీలుండదుగా-” గారుా

విజల్ వేసేడు.

కాఫీవ్యడు కంగారు పడుతనాిడు. “బాబాబబు - మీక్క అయిదు

రూపాయలు ఒక లకులోది కాదు. కానీ నాక్క ఆ అరధరూపాయి పోతే కష్ం

బాబ్ల, ఇచేియాండి. ఇదో మూడు రూపాయలునాియి తీస్కోండి-”

ఏదో విజయం సాధించ్చనట్ట్ ఎగిికూాటివ్ నవేవడు. “చ్యశారా వ్యడికి ఈ

డబుబ కొట్ట్యాాలనే ఉంది”

121
 రైలు కూత్ ప్టి్ంది.

“ఇలా మోసం చేసే వ్యళ్ళళండబటే్ ద్వశం త్గలబడి పోతోంది” అనాిరు

మంత్రిగారు.

రైలు న్మాదిగా కదిలింది.

కిటికీ పట్ల్కొన్న “డబుబలు బాబ్ల-” అంట్ట వస్తనాిడు వ్యడు. త్ల

అడాంగా ఊపుత్యనాిడు ఎగిికూాటివ్. అంత్లో వ్యడి కాలు త్డబడి నట్ల్ంది.

పాోట్ ఫారం మీద బోరాోపడ్డాడు.

భాన్లమూరిత చపుున కిటికీన్లండి చ్యశాడు.

వ్యడు మోచేత్యల మీద లేస్తత ఒకే తిట్ల్ గొంత్య పగిలేలా అరిచేడు. “ఒర

లంజాకొడకా...”. గాజులాటి అరిస్వ్క్రసీ పటాలున పగిలింది.

భాన్లమూరిత చువవలా లేచేడు.

పాాంట్ల జేబులో కరీిఫ్ట‌

లో ఉండగా చుటి్న ర్వండు గుప్ుళ్ళ చ్చలోరలోంచ్చ

అరధరూపాయి కాస్ తీస ఊహించన్న వేగంతో పాోట్‌ఫారం మీదక్క విసరడు.

ఆ హడ్డవుడిలో చ్చలోర కాాబిన్‌లో నలుమూలలా పడింది. దాన్ని

పటి్ంచుకోక్కండ్డ కాఫీవ్యడు ఆ అరధరూపాయిన్న తీస్క్కనిదీ లేన్నదీ చ్యస,

తీస్కోవటం గమన్నంచ్చ సంత్ృప్తతపడి వెన్లదిరిగాడు.

ఎగిికూాటివూ, మాజీ మంత్రిగారూ భాన్లమూరితవైపు కళ్ళపుగించ్చ

చ్యడసాగారు.

122
 భాన్లమూరిత మోకాళ్ళ మీద వంగి చ్చలోర ఏరసాగ్గడు. పుసతకాల వ్యడికీ,

కాఫీవ్యడికీ ఇచ్చింది పోన్ల, మిగతా డబబంతా లకు సరిపోయే వరకూ మూల

మూలలనీి వెతికి, చ్చలోర పోగుచేసేడు.

“పీోజ్ గివ్ మి యువర్ట ఫైవ్ రుపీస్ట” అన్న నాలుగునిర చ్చలోర ఇచేిడు.

కడుపున్నండ్డ తినటం వలో న్నద్ర ముంచుకొస్వతంది. ఫాాంట్ విప్తు,

‌ దకి
బాాగ్‌లోంచ్చ పంచతీస కట్ల్క్కనాిడు. ఆ త్రువ్యత్ రాడ్ పట్ల్కొన్న పై బర్టతమీ

ఎకిు, బాాగ్ త్లక్రంద ప్ట్ల్క్కన్న, ఆ త్రువ్యత్ ర్వండు న్నముషలకలాో

న్నద్రపోయాడు.

(సావతి - 1980)

(మద్రాస్ తెలుస్ సమితి వ్యరిచే ఉత్తమ కథగా ఎన్లికోబడిన కథ)

123
124
 ఒక్ శ్నివారుం రాతిి
వెన్లక సముద్రం. ముందు సముద్రం. చుట్ట్ సముద్రమే.
అంతా నీళ్ళళ - భూమి కపేుసనట్ల్ నీళ్ళళ.

వేటకాడి వింటిన్లండి వెలువడిన బాణంలా గాలి. జవువమన్న చపుుడు.

అంతా గాఢంధకారం. దూరంగా ఆగి ఆగి విన్నప్తంచే ఆరతనాదాలు. ఏదో

కూలిపోయిన ధవన్న. ఎవరిదో ఏడుపు.

రాజయా చ్చని కూత్యరిి పొదివిపట్ల్కొన్న కూరుినాిడు. ప్దోదడి భుజం

మీద చయిా వేస దగిరక్క లాక్కునాిడు. మహలక్ష్మి భరత చేయి పట్ల్కూురొిన్న

వుంది.

అయిదు న్నమిషలు గడిచేయి.

నీటిమట్ం మరో అడుగు ప్రిగింది.

పాక ఎడమపకు ఒరుగుతోంది.

రాజయా చపుున లేచ్చ కొడుక్కనీ, కూత్యరీి చంకన్కిుంచుకొన్న “పదవే -

బైటికి పద, తొందరగా” అంట్ట అరచ్చ ఒకు అంగలో బైటికొచేిడు.

బైటకొచ్చి నోటమాటరానట్ట్ న్నశ్లిషు్డయాాడు.

వెన్లక సముద్రం. ముందు సముద్రం. చుట్ట్ నీళ్ళళ.

“తొందరగా రాయే...” గొంత్యచ్చంచుకొన్న అరిచేడు. గాలి హోరులో

గొంత్య కీచుమంది. పాక న్మాదిగా ఒరిగి పోతోంది.

కంగారు - భయం.

125
 ఏడుపొస్వతంది.

చేత్యల మధా ఇదదరు ప్తలోలూ బిగుస్కొనాిరు. ‘అమాా – అమాా’ అన్న

ఏడుస్తనాిరు. నడుములోత్య నీళ్ళళ భుజాల వరకూ వచ్చినయ్.

మహలక్ష్మిన్న తీస్కొన్న పాక తెపులాగా కొట్ల్క్కపోతోంది. అది

అదృష్వంత్యరాలు. త్రువ్యత్ జరిగిన భీభతాసన్ని చ్యడటాన్నకి లేదు.

ముగుిరు మిగిలారు. ఏడవటాన్నకి సత్యతవ లేడు - ఏడిసేత వోదారి వ్యళ్ళో

లేరు.

ఎట్లవైపో భూమి వుందన్న తెలుస్. ఎట్లవైపుందో తెలీదు. భూమీాదక్క

వెళ్ళత్యనాిమో సముద్రంలోకి పోత్యనాిమో తెలీదు.

అల త్రువ్యత్ అల.

కొట్ల్కొస్తని చట్లో - కట్ట్లాోంటి శరీరాలు.

ఈదురు గాలి ఈ చవిలోంచ్చ ఆ చవిలోకి కొడోతంది.

కాళ్ళక్రంద త్యమాచట్లో, భుజాల మీద కనివ్యళ్ళళ.

వెన్లక న్లంచ్చ ఉప్ున. అల వచ్చినపుుడలాో నోటి న్నండ్డ నీళ్ళళ.

“రయ్ ప్దోదడ్డ-”

“నాయనా”

“గటి్గా పట్ల్కో-” గాలిలో పకువ్యన్నకే మాటలు విన్నప్తంచటం లేదు.

వ్యడు జుట్ల్ పట్ల్కొనాిడు. చ్చనిది మెడ వ్యటేస్క్కన్న బలిోలా

అత్యక్కుపోయి వుంది. త్లిోన్న మరిిపోయేరు.... భయం భయం. అంతా భయం.

మెరిసనపుుడలాో గాలికి పడిపోయిన చట్లో నీళ్ళ మధాలో వికృత్ంగా

126
కనబడుత్యనాియి. మెరవకపోతే ఆ చ్చమా చీకటోో అడుగు దూరంలో వునిది

కనబడటం లేదు.

రాళ్ళ మీద కాళ్ళళ గీరుక్కపోత్యనాియి.

చ్చని చ్చని దుంగలూ, చటో కొమాలూ ప్రవ్యహంలో వచ్చి వంటికి

కొట్ల్కొన్న సముద్రం వైపు పోత్యనాియి. బట్లునాియో లేదో తెలీదు. ప్రాణాన్నకే

హామీ లేదు. వళ్ళంతా గీరుక్కపోయింది.

భుజం నొపేుస్వతంది.

ప్దోదడు కూరుినివైపు మరీ.

పశువులు - పాములు - మన్లషుాలు - అనీి శవ్యలే. బ్రతిక్కనివ్యళ్ళళ

అరుస్తనాిరు. కొంపాగోడు వదిలి ఆ నీళ్ళలోో గమాం లేక్కండ్డ సాగిపోత్యనాిరు.

భరతలొిదుక్కని భారాలు, త్లుోలిి వదిలేస కొడుక్కలు - అదో మహా ప్రసాినం...

రాజయా ఆగి కాలు విదిలించాడు. చుట్ల్క్కని పాము జారి నీళ్ోలోకి

కొట్ల్క్కపోయింది. ఆగినపుుడు వినాిడు -

చ్చని శబదం. ఓరుమన్న వీచే గాలిలో కలిసపోయి - విడిగా న్మాదిగా -

దూరం న్లంచ్చ చ్చని శబదం.

రాజయా గ్రహించే లోపులోనే దగిిరై మీద న్లంచ్చ వెళ్ళళపోయింది.

న్నముషం పాట్ల అయోమయం. ఉకిురిబికిురి అయి, దగొిచ్చింది. వెళ్ళళన

అలతో పాట్ట చచ్చిన గ్గద్ కొముా డొకులోో త్గిలి గీరుక్కపోయింది.

ఇంకా ఎంత్ దూరమో తెలీదు. ఎట్ల వెళ్ళళలో తెలీదు. నడిచేకొదీద

త్రగనట్ట్ నీళ్ళళ. అంతా నీళ్ళళ. మెడలోత్య నీళ్ళళ.

127
 “ఒర ప్దోదడ్డ”.

“అయాా”.

“ఒకు న్నముషం దిగరా - భుజం నొప్తుగా ఉంది”.

మాటాోడలేదు. మరింత్ గటి్గా త్ండ్రిన్న పట్ల్క్కనాిడు.

చ్చని గుంటలో పడి లేచేసరికి కాలు బెణికింది.

విస్గు, న్నససత్యతవ, తీరం తెలియకపోవటంతో త్న మీద త్నకే కస.

జరుగుత్యనిదంతా చ్యస్వతంటే ఏదో చేసెయాాలని ఆవేశం, ఏమీ చేత్కాన్నత్నం.

గీరుక్కపోయిన మోచేత్యలు, ఉపుునీరు త్గిలి మండుత్యని అరికాళ్ళళ. ఓరు గాలికి

చవులు దిమెాకిు ఆలోచనే రావటం లేదు. కస. ఎవరి మీదో తెలీన్న కస - దుుఃఖం.

“అర్వ.... ఒక క్షణం దిగరా-” గాలిలో మాట విన్నప్తంచ్చందో లేదో తెలీదు.

వెన్లక న్లంచ్చ ఎత్యతగా వచ్చి... ప్నంలో వేగుత్యని దాన్ని త్నతోపాట్ల

తీస్క్కపోయే దొపుగరిట్టలా- సముద్రంలోకి లాక్కుపోయే అల. విస్గెకిు

బరువెకిున భుజాన్ని - క్షణం.... క్షణం పాట్ట విదిలిసేత...

వచ్చిన అలకి వ్యణిే తీస్క్కపోవటాన్నకి క్షణం చాలు.

* * *
“బాధపడక్క రాజయా. కష్లొచ్చినపుుడే గుండె దిటవు పరుికోవ్యలి”

“నే నేడేిది అందుకాుదు బాబ్ల. గుండెపుుడో రాయైపోయింది. అందుకే

అది, భుజం బరువెకుగానే ప్దోదణిే విదిలించేసంది. అటాోనే నడుస్తతంటే -

న...డు...స్తత...వుంటే... ఇంక నడవలేక ... బరువు మొయాలేక ... ర్వండో భుజం

మీద కూరుిని పాప వీపు మీద సెయేాసరికి ...” కంఠం రుదధమైంది. “... ఆ

128
సనిప్తలో కూడ్డ గ్రహించేసంది బాబ్ల. మెడ వ్యటేస్క్కన్న అమాయకంగా ‘నానాి

... అనియా కంటే నేన్ల బరువు లేన్లగా’ అనిది బాబ్ల. అయినా పాప్తషో్ణి.ే

చీకటీ - హోరుగాలీ - బత్యక్క భయం కలిస మనస్న్న సంపేసనయయాా. దానీి

వదిలేస నే నొకుణ్ణే... నే నొకుణ్ణే" త్ల నేల కేస బాదుకొన్న ఏడుస్తనాిడు.

(దివి ఉప్ున సందరభంలో వ్రాసనది)

(సావతి - 1980)

129
130
 నీహారిక్
కరుణాన్నధి ఈజీచయిరోో కూరుిన్న లోపల జరిగ్గ త్త్ంగం అంతా
చ్యస్తనాిడు. లోపల హాలోో దాదాపు పాతికమంది దాకా వునాిరు. అంతా

అత్న్నకి కావలసనవ్యళ్ళళ. అత్న్న అనియా, వదిన, వ్యళ్ళ ప్తలోలు, అలుోడు,

కూత్యరు, వియాంక్కడు - అంతా హడ్డవుడిగా అట్టఇట్ట తిరుగుత్యనాిరు.

న్నజాన్నకి అంత్ తిరగవలసన పనేంలేదు. అంత్ మందికి వంటవ్యడు ఇంకో ర్వండు

వందల మంది వచ్చినా అవలీలగా కావలసనవనీి త్యారు చయాగలడు. ఉని

ఇదదరు నౌకరూో ఇంటి పనంతా అవలీలగా చయాగల సామరియం వునివ్యళ్ళళ.

అయినా ఇంత్ హడ్డవుడీ - ఇంత్మందీ తిరుగుత్యనాిరంటే.... అది కేవలం

అటాాసుయర్ట క్రయేట్ చయాటాన్నకే.

కరుణాన్నధికి ఒంటరిత్నం అంటే ఇష్ం. వయస్లో ఉనిపుుడు అత్డు

మంచ్చ భావుక్కడు. ఆ రోజులోో అత్న్ల వీణ చాలా గొపుగా వ్యయించేవ్యడు. త్న

త్ండ్రి త్నకి చేసన మంచ్చ పనంట్ట ఏదయినా ఉంటే అద్వనన్న అత్న్న నమాకం.

కానీ, అది కూడ్డ అత్న్నకి ఎక్కువ కాలం ఆనందాన్ని ఇవవలేదు. ప్ళ్ళయిన

కొత్తలో అత్న్ల వీణ పట్ల్కోబోతే అత్న్న భారా నవివ, “అద్వమిటండీ, ఆడప్తలోలాగా

వీణా మీరూనూ” పరిహసంచటమే కాక, అద్వదో చాలా హాసాాసుదమైన

విషయంలా ఆమె త్రఫు బంధువులందరి దగిిరా ప్రచారం చేసంది. ఆవిడ త్ండ్రి

ఆ విషయం విన్న నవువత, “మా తాత్యా ఉంచుక్కనాివిడ వీణ బాగా

వ్యయించేదోయ్. అయినా ఆ వీణలూ, మృదంగాలూ బోగంవ్యళ్ళళ వ్యయిసేతనే

131
బాగుంటాయి గానీ, మనకందుకోయ్!” అనాిడు. ఆ వయస్సలో కరుణాన్నధిలో

ఎంత్ సెన్నసటివ్‌
న్స్ట దాగి వుండేదంటే... త్రువ్యత్ ఎపుుడూ అత్డు వీణ

ముట్ల్కోలేదు.

“ఒర! ఆ లడూాలు ఎకుడ ప్టే్ర్రా?” అని కేకతో ఈ లోకంలోకి వచాిడు

కరుణాన్నధి. ఆ కేక అత్న్న త్లిోది. ఆ కేక పాతిక మందినీ ఒకు క్షణం మాటలు

ఆపుచేసేటట్ల్ చేసంది. ఒకు క్షణం అందరూ అట్ల చ్యస మళ్ళళ త్మ మామూలు

గొడవలోో పడిపోయారు.

త్లిో కేకలు లోపలిన్లంచ్చ ఇంకా వినబడుత్యనాియి. త్న కొడుక్క

తాలూక్క వియాంక్కడూ వ్యళ్ళళ ఉనాిరనిది గూడ్డ మరిచ్చపోయి ఆమె

అరుస్తతంది. చ్చత్రమేమిటంటే, కొత్తవ్యళ్ళళ గూడ్డ దానింత్గా పటి్ంచుకోక్కండ్డ

త్మలో తాము మాటాోడుకొంట్లనాిరు. కరుణాన్నధి ర్వండో కొడుక్క వేసన చీప్త

జ్యక్కకి ప్దద కోడలు చలోలు విరగబడి నవువతంది. అత్న్న ర్వండో కోడలు ఒక

మూలగా కూరుిన్న ప్తలోవ్యడికి పాలిస్వతంది. గోప్తకల మధా కృషుేడిలా కరుణాన్నధి

వియాంక్కడు అందరి మధాా కూరుిన్న చుట్ కాలుస్తత లోకాభిరామాయణం

మాటాోడుత్యనాిడు. పకు వరండ్డలో ప్తలోలు గటి్గా అరుస్తత అలోరి చేస్తనాిరు.

ఎవరో పాప గుకు ప్టి్ ఏడుస్తతంది.

కరుణాన్నధిన్న ఒకుసారిగా భరించలేనంత్గా న్నససత్యతవ ఆవరించ్చంది. ఏదో

ఎగొనీ...

132
 “వ్యళ్ళందరూ ఏదో నీచమైన సితిలో వునాిరు. త్నొకుడే ఉనిత్యడు” అన్న

అత్న్ల అన్లకోవటం లేదు. అత్న్నకి కావలసంద్వదో యాభయి సంవత్సరాలుగా

అత్న్నకి అరిం కాలేదు.

త్న త్లిో శాడిసే్మోనన్న కరుణాన్నధి అన్లమానం. ఆమె అలా శాడిస్్గా

మారటాన్నకి కారణం త్న త్ండ్రేననీ, స్త్రీకి కావలసనంత్ ప్రేమన్న త్న త్ండ్రి

చ్యప్తంచకపోవటం వలోనే త్న త్లిో అలా అయిందని విషయం తెలుస్క్కనాిక

కరుణాన్నధికి స్త్రీ పటో మరింత్ గౌరవం ప్రిగింది. ఆ గౌరవ్యన్ని అపుుడపుుడు

అత్న్న చలోలు కొటే్సేది.

“పొదుదని ఏడింటికి లేసాతవేం?” అడిగ్గవ్యడు చలోలిి.

“ఇంకా ముంద్వ తెలోవ్యరుఝామున లేచ్చ యేమి చయాాలి?”

“పొందికగా సాినం చేస అందరూ లేచేసరికి మలోపువువలా...”

“ఇంకా నయం ఇంటి ముందు కళ్ళళప్తజలిో, ముగుివేస, ఆ త్రువ్యత్

త్యలసచట్ల్కి దణేం ప్టి్...” నవేవది.

కరుణాన్నధికి ఈ విషయం అంత్ బాధ అన్నప్తంచలేదు.

అత్న్న ఊహలోో స్త్రీ వేరు.... త్లిో కాదు. చలోలు కాదు. సెక్స విషయమైన

బాధకూడ్డ అంత్గా లేదు. ఇరవై ర్వండేళ్ళ వయస్లో వుండవలసన మామూలు

కోర్వుల కనాి భినిమైన భావుకత్వం.

దూరంగా పగలు, రాత్రి కలిసపోయే వేళ్, ఆ ఎర్రటి సంధాలోంచ్చ గులాబీ

రక్కల తెలో చీరన్న కట్ల్కొన్న, వెన్ిల తాలూక్క లాలితాానీి, పొగమంచు

133
స్టక్కమారాాన్ని పోగుచేస్కొన్న, మందాకిన్నలా న్మాదిగా వచ్చి, త్న రాగరంజత్

రసాన్లబంధంలో ... ఇరవై ర్వండేళ్ళ ఒంటరి త్నాన్ని పోగొటి్...

“ఏమిటింకా అలానే కూరుినాిరు?” అని ప్రశితో ఈ లోకంలోకి

వచాిడు కరుణాన్నధి.

ఎదురుగా కనకం న్నలుచున్న వుంది. పరిశీలనగా భారావైపు చ్యశాడు.

చవుల వెనక కొదిదగా త్లోబడుత్యని జుట్ట్, చీరకీ జాకట్ల్కీ మధా

ముడత్లు పడిన పొటా్, న్నరోక్షయంగా కట్ల్కోవడం వలో మరింత్ వికృత్ంగా

కనబడుత్యని చీర.

‘ఎందుక్క యీ స్త్రీ త్న భరతకి కొంచం నాజూక్కగా కనబడ్డలన్న

ఒకుసారైనా అన్లకోదు?’

ఈ ప్రశిన్న ప్ళ్ళయిన త్రువ్యత్ పదివేల సారోయినా అన్లక్కన్న ఉంటాడు

అత్న్ల. సమాధానం దొరకలేదు. దొరుక్కత్యందన్న అత్న్ల అన్లకోలేదు కూడ్డ.

పోతే ప్ళ్ళయిన కొత్తలో త్న త్లిో లాగానే శాడిస్్గా మారిపోతానేమోనన్న

భయపడ్డాడు. దాన్నన్నంచ్చ అత్ణిి రక్షంచ్చంది మళ్ళళ అత్న్న ఊహాలోకమే.

ఈసారి అత్న్న ఊహలోో కనబడే ద్వవత్ - అత్న్న కాబోయే భారా కాదు;

ఒక అమాాయి ... వయస్ పదహారు. ఓణీ, పరికిణీ, మొహం న్నండ్డ

అమాయకత్వం, ప్దవుల మీద సిగధమైన చ్చరునవువ. ఆ అమాాయి మీద ఎపుడూ

అత్న్నకి చడు త్లంపు వచేిది కాదు. ఒక విధమైన ఆపాాయత్. లాలనగా త్ల

న్నమరాలనీ, ఆతీాయత్తో గుండెలకి హత్యతకోవ్యలనీ ఎవరామె? త్నక్క పుట్బోయే

కూత్యరా?

134
 “ఏమిటలా గుడుో అపుగించ్చ చ్యసాతరు? లేచ్చ సాినం చేయండి” అంది

కనకం.

కరుణాన్నధి క్కరీిలోంచ్చ లేవక్కండ్డ ... “అవే మాటలిి కొంచం

చ్చరునవువతో ఎలా చపువచోి తెలుసా” అనాిడు.

“ఎలా?”

“ఏమిటి నా వైపు అంత్ త్ద్వకంగా చ్యస్తనాిరు? కొత్త అందాలేమైనా

కనబడుత్యనాియా? లేచ్చ సాినం చేయండి”

కనకం మొహం చ్చటిోంచ్చ, “చాలోండి సంబడం. వయసొస్తనాి ఏమిటా

పాడువేషలు? లేవండి” అంది విస్గాి.

సాినం చేస్తత మళ్ళళ ఆలోచనలో పడ్డాడు.

పాతిక సంవత్సరాల క్రత్ం.... ఇపుుడు త్న అలుోడుని సితిలోనే త్నూ

ఉనాిడు. ఆ రోజు అలాగ్గ, త్న కూత్యరు ... నామకరణోత్సవం.

ఆ రోజు ....

పాపన్న అపురూపంగా ఒడిలో పడుకోబెట్ల్క్కనాిడు.

“ఏం పేరు ప్డుత్యనాిరమాా పాపకి?” ఏమీ తెలియనట్ల్ ప్రశ్ిస్తతంది

అత్తగారు - అంత్క్రత్మే త్న త్ండ్రి పేరు ప్టి్ంచడం కోసం కూత్యరికి

నూరిపోసనావిడ. ఆవిడ త్ండ్రి పేరు స్బబరామయా.

ఇంకోవైపు త్న త్లిో కనకమహాలక్ష్మి పేరు ప్టా్లన్న త్న త్లిో వ్యదన.

చరిలూ, మూతిబిగించుకోవటాలూ, సణుగుళ్ళళ, అనాాపద్వశంగా

విస్రూో.

135
 ప్రళ్యం వచేిముందు ప్రశాంత్త్.

ఆ ప్రశాంత్ంలో - త్న కోర్వులకి సమాధికటి్, అప్రయత్ింగా పేరు

వ్రాసాడు.

“స్బబలక్ష్మి”.

అత్న్న న్నరిోపతత్న్న స్న్నశ్త్ంగా గమన్నంచే ఓరుు వ్యళ్ళకి లేదు. త్మ పట్ల్

గెలిప్తంచుకొని సంత్ృప్తత.

అంత్ క్రత్ం “మీకేం పేరు యిష్ం?” అన్న భారా అడిగినపుుడు చపాుడు.

నవివంది.

విరగబడి నవివ “అద్వం పేరండీ!” అంట్ట తెరలు తెరలుగా నవివ “నీ...

హా... రి... కా... అద్వం అరిం పరింలేన్న పేరూ?” అన్న సాగదీసంది.

ఏదో మాటాోడబోయాడు.

“చాలోండి ఎవరయినా వింటే నవివపోతారు. ఇంక ఊరుకోండి” అన్న నోరు

నొకేుసంది.

కరుణాన్నధి మాటాోడలేదు. అత్న్నలో సంఘరిణపోయి కొదిద కొదిదగా ఆ

సాినంలో న్నరిోపతత్ చోట్ల చేస్క్కంట్టంది.

“ఎవరమాా బాత్‌ లో?” స్బబలక్ష్మి కంఠం.

రూమ్‌

“మీ నానిగారు”.

“అయితే యిపుుడిక తెమిలినటే్” కూత్యరు కంఠం విస్గాి విన్నప్తంచ్చంది.

“అయినా అంత్ తెగన్న ఆలోచన లేమిటో?”

కరుణాన్నధి చపుున త్యవ్యవలుతో ఒళ్ళళ త్యడుచుకొన్న బయటపడ్డాడు.

136
 లోపల అంతా హడ్డవుడిగా వుంది. అలుోడి మొహం వెయిా కాండిల్

బలుబలా వెలిగిపోతోంది. అత్న్న చేత్యలోో పాప. కరుణాన్నధి పాపవేపు త్ద్వకంగా

చ్యశాడు.

ప్దద ప్దద కళ్ళళ, లేత్ చకిుళ్ళళ, చ్చని నోరూ, బోస చ్చరునవూవ.

త్న్ల కలలోో సృషి్ంచుకొని ఊహాచ్చత్రం యీ పాపలో ప్రతిబింబించ

బోత్యందా?

“ఏమిటి త్ద్వకంగా చ్యస్తనాిరు?”

అలుోడి మాటలతో తేరుక్కన్న... “ఏం లేదు” అనాిడు.

“ఇకన్లండి మీక్క బోలడంత్ సందడి”.

“ఔన్ల” అనాిడు కరుణాన్నధి చ్చరునవువతో. అత్న్న హృదయం ఏదో

అవాకాతనందంతో న్నండింది. మన్లమరాలిన్న త్మ దగిర వదిలేయటాన్నకి అలుోడూ,

కూత్యరూ ఒపుుకోవడం వలన వచ్చిన ఆనందం అది.

ఈ శ్లాున్ని చాలా తీరికగా చక్కుక్కంటాడు త్న్ల. ఎకుడ్డ అపశ్రుతి

పలక్కుండ్డ ఈ వీణ లయతీగెలిి అపురూపంగా బిగించుకొంటాడు. త్లీో, భారాా,

చలీో, కూత్యరూ అందరూ ఈరియ పడేలా ఈ పాపన్న త్యారుచేసాతడు.

“రండి ముహూరతం దగిిర పడుతంది” కూత్యరు ప్తలుస్తతంది. అలుోడు

పాపన్న ఎత్యతక్కన్న లేచాడు.

“నేన్ల చప్తుంది జాాపకం వుందిగా?” కరుణాన్నధి అభారినగా అడిగాడు.

“ఏది?”

“అద్వ - పేరు”

137
 అలుోడు నవివ లోపలి కళ్ళళడు.

“తొందరగా రండి” అరుస్వతంది కూత్యరు.

మొహం చ్చటిోంచేడు. కోయిల కంఠాన్ని పోలిన సవరాన్ని ద్వవుడిచ్చినందుక్క

- ఆ వరాన్ని ఎందుక్క యీ ఆడవ్యళ్ళళ యిలా గొంత్య చ్చంచుకొన్న అరచ్చ

పాడుచేస్క్కంటారు?

“లోపలికి రా నానాి” అన్న గుమాంలో న్నలబడి ప్తలిస్వతంది కూత్యరు. త్ల

ఎతిత చ్యశాడు. కూత్యరు పుటి్నా ర్వండు జడలు వేయడం మాననట్ల్ంది. కాలేజీకి

వెళ్ళళ రోజులోో త్న్ల అనేవ్యడు. “ఒకు జడ వేస్కో అమాా”

“ఇపుుడు ర్వండు జడలే ఫాషన్ నానాి”

“నీలా పొడుగాి ఉనివ్యళ్ళకి ఒకు జడే బాగుంట్లందమాా”

“కాలేజీలో అందరూ బి.స. అన్న యేడిప్తసాతరు నానాి”.

“నీక్క బాగుంట్లందన్న తోచ్చనపుుడు వ్యళ్ళళ ఏడిప్తసాతరన్న

భయపడకురోదమాా. అద్వ వాకితతావన్ని న్నరిాంచుకోవడం అంటే!”

“న్లవువ మరీ కథలోోలా మాటాోడతావు నానాి” తేలికగా తీస పారసంది.

కాలంతో బాట్ల త్న్ల ప్ంచుక్కని కలలిి ఒక చ్చని మాటతో తీసపారసంది. ఎలా

మరచ్చపోగలడు త్న్ల ఆ రోజులిి?

కృషేశాస్త్రి బాట, ఈమన్న వీణానాదం, డ్డబామీద వెలోకిలా పడుకొన్న

క్రందక్క వంగిన కొబబరి ఆక్కల మధాన్లంచ్చ నీలాకాశాన్ని చ్యస్తత రాస్కొని

కవిత్వం.

138
 ఏమైంది ఆ భావుకత్వం అంతా? త్నన్న మానసకంగా చంపేసన

త్నవ్యళ్ళందరికీ ఎందుక్క భయపడి త్న ఆశలిి ఇలా నొకిు ప్టా్డు?

ఏది ఏమైనా ఇక అలా కాన్నవవడు. త్న మనమరాలిన్న త్న అభిరుచ్చకి

అన్లగుణంగా దిదుదకొంటాడు. ఇక దాన్ివరూ ఆపలేరు. ఆ పాప అందరిలా

విరగబడి నవవదు. విరిసన ముదదబంతి పువువలా పొందికగా వుండటంలో ఎంత్

అందముందో ఆ పాప దావరా న్నరూప్తసాతడు. పోత్న పదాాలన్లంచీ కీట్స

నైటింగ్గల్ వరకూ చదువుత్యంది. త్న కలం వీణియపై మోహనరాగాన్ని

ఆలాప్తస్తతంది ఆ పాప. వీలయితే శాంతి న్నకేత్న్‌కి పంప్త...

“ఏం పేరు ప్డుత్యనాిరు?” త్న భారా అడుగుతోంది.

పాపన్న ఒడిలో పడుకోబెట్ల్కొన్న కూరొిన్న వునాిడు అలుోడు. పాతికేళ్ళ

క్రత్ం త్నూ అలాగ్గ కూరుిన్న వునిపుుడూ త్న అత్తగారూ సరిగాి అద్వ ప్రశి

వేసంది.

అలుోడు చ్చరునవువతో పేరు వ్రాశాడు. అత్న్న ససెున్లస అందరిలోనూ

బాగానే పన్నచేస్తంది. కరుణాన్నధికూడ్డ ఆత్రుత్గానే ముందుక్క వంగి చ్యశాడు.

అత్డి మొహం తెలోగా పాలిపోయింది.

“కనక స్ందరి”

కరుణాన్నధి భారా మొహం చేటంత్ అయింది. వియాంక్కడు స్ందర

రామయా చయిా అప్రయత్ింగా మీసం మీద వెళ్ళళంది.

“ఏమిటి తాత్యాా, అలా వునాిరు?” అడిగింది ఓ చ్చనిప్తలో. వరసకి

మనమరాలు అవుత్యంది.

139
 “త్న పేరు ప్ట్లేదనేమో?” ఎవరో వేసన చీప్త జ్యక్‌కి అందరూ

ముసముసగా నవువకొనాిరు.

“ఆయన కద్వంలేదు. ఏ కవిత్వం పేరో ప్డితే చాలు” భారా డిసువరీ

చేసనట్ల్ చబుతంది.

“ఏది నీహారికేనా?” కూత్యరు అంది.

మళ్ళళ అందరూ నవువ.

ఆ పాప అత్న్నకి దగిరగా వచ్చి అమాయకంగా అడిగింది. “నీహారిక

అంటే ఏమిటి తాత్యాా?”

కళ్ళన్న కపేుసన నీటిపొర ఎవరికీ కనబడక్కండ్డ వుండటాన్నకి ప్రయతిిస్తత

బలవంత్ంగా నవివ, “మంచుతెర” అనాిడు కరుణాన్నధి.

(ఆంధ్రప్రభ - 1982)

140
141
 మరలూ – మనుషులూ
గోధూళ్ళ వేళ్.
నీర్వండలో ఫాాక్రీ హుందాగా న్నలబడి వుంది.

లోపల మన్లషులు మరలాో పన్నచేస్క్కపోత్యనాిరు.

అట్ట ఇట్ట వూగుత మిషన్ షపు్, మన్నషి చప్తునట్ట్ పొగాక్క బేళ్ళన్ల

విడదీస్తంది. అట్ట ఇట్ట వూగుత్యని బైట ప్తచ్చి మొకు మన్నషి ఉన్నకిన్న

ప్రశ్ిస్వతంది.

“అర్వ యలోమందా - ఆ యీన్లు పకుక్క తొయారా - అర్వ అలానట్రా

తోసేది? ఇంకపుుడు నేరుికొంటావురా న్లవువ పన్న? మాటాోడుత కోస్వటం

త్పు....” దగుిత సరసవతి మిగతా మాటలిి మింగ్గసంది.

మిషన్ మోత్లో దగుి కలిసపోయింది.

గోడౌనంతా పొగాక్క వ్యసన దట్ంగా పేరుకొన్న వుంది. దగుి మధాలో

ఊప్తరి పీలిినపుుడలాో ఘాటైన వ్యసన ఊప్తరితిత్యతలోోకి వెళ్ళళ మళ్ళళ దగొిస్తతంది.

ఆ రోజు చ్చనబాబు వస్తనాిడు సే్ట్స న్లంచ్చ!

నాలుగు సంవత్సరాల త్రావత్ వస్తతని కొడుక్కన్న రిసీవ్ చేస్కోవటాన్నకి

ప్దబాబ్ల, ఆయన భారాా డిలీో వేళ్ళళరు. అంత్దూరం వెళ్ళలేరు కాబటి్

మానేజరూ, అకౌంట్టంట్ట సే్షన్‌

కి వెళ్ళళరు. అకుడికీ వెళ్ళలేన్న కూలీలు ఆత్రంగా

ఫాాక్రీలోనే వ్యళ్ళ రాకకోసం ఎదురు చ్యస్తనాిరు.

మిషన్ల చపుుళ్ళళ - సరసవతి మాటలూ త్పు అంతా మౌనంగానే వుంది.

142
 యంత్రాలూ... యాంత్రికంగా పన్నచేస్తత మన్లషులూ.... మధా సరసవతి

హడ్డవుడి....

“ఏంద్వ సరసవతి - న్లవేవ ఫోర్ట‌

మనాోగ అరుసాతవు” అనిది చ్చనత్లిో.

“దాన్న సంగతి నీక్క తెలేదటి”.

సరసవతి ఈ మాటలకి నవివంది. పదిహేన్ల సంవత్సరాలన్లంచీ అకుడ

పన్నచేస్తని అన్లభవం... ఊహ తెలిసనపుుట్లించ్చ ప్ంచుకొని అభిమానం -

కలగలిప్తన నవువ.

దాన్న కళ్ళ ముందు కూలీలు మారరు. మానేజరుో మారరు. మారన్నదలాో

అదీ దాన్న యజమానూో, వ్యళ్ళ మిషనూో - మూడే.

అకుడ కూలీలు కూడ్డ ద్వన్నకనాి భయపడ్డతరూ అంటే ఆ మూడింటికే.

దాన్న నోటికి- యజమాన్లలకి- చపుక్కండ్డ ఆగిపోయే మిషనోకి. అదృష్వశాత్యత

మిషన్నోంత్ వరకూ ఆగలేదు. జరానీ న్లంచ్చ తెప్తుంచ్చన వ్యయె. యజమానూో

మంచ్చవ్యళ్ళళ. ప్దబాబుగారి హృదయం నవనీత్ం. చ్చనబాబు సంగతి అందరికి

తెలిసంద్వ. విద్వశాలోో ఇంజనీరింగు చదువుకొన్న వస్తని యజమాన్న. ఇక మిగిలింది

సరసవతి నోరు. అపుుడపుుడూ దాంటోోంచ్చ దగుి వస్తత వుంట్లంది. ఎవరనాి పన్న

చయాకపోతే తిట్లో వస్తత ఉంటాయి. మరి పొగాక్క బేళ్ళ మధా పన్నచేసేత దగుి

రాక్కండ్డ వుంట్లందా? ఇక తిటో సంగతి. అన్ని సంవత్సరాలుించీ పన్నచేస్తని

దాన్నకి అధికారం దానంత్ట అది రాదూ? అయితే మన్నషి మంచ్చదవటం వలాో -

మనస్ మంచ్చదవటం వలో, దాన్న అధికారానీి, నోటి దురుస్నీ ఏకగ్రీవంగా

అందరూ వపుుకొనాిరు.

143
 సరసవతి తాలూక్క ఇంకో విశ్లషం ఏమిటంటే - ఇరవై ర్వండు లక్షలు

జరానీ న్లంచ్చ తెప్తుంచ్చన మిషన్ల ఫాాక్రీలో సాిప్తంచ్చన రోజే అది పుటి్ంది. ఆ

మిషన్‌కి “సరసవతి” అన్న పేరు ప్టే్రు ప్దబాబు.

అది జరిగ్గక ఓ ర్వండు సంవత్సరాలకి ఆయన కారు దిగుతంటే

మెటోపకున ఆడుకొంట్ట కన్నప్తంచ్చన పాపన్న చ్యస “ఎవర్రా యిది” అన్న అడిగ్గడు.

“మన జ్యగులు గాడి కూత్యరండీ. సరసవతి” అనాిర్వవరో.

జ్యగులు ఆ ఫాాక్రీలోనే కూలీ.

ఆ పేరు ఆయనలో సహజంగానే క్కతహలాన్ని రప్తంది. “సరసవతా!”

అనాిడు.

“అవునయాా! మన కొత్త మిషనొచ్చిన రోజే ఇదీ పుటి్ందండీ. మీరు ఆ

పేరు ప్ట్డం చ్యస వ్యడూ అద్వ ప్టి్ండండీ”.

ఆ రోజులోో ఎక్కువ మంది ప్రాన్ంట్ల కూలీలుండేవ్యరు కాదు. సీజనోో

వచేి వ్యళ్ళళ త్పు. అందుకే ఆయనకి ఆ విషయం బాగా గురుతండి పోయింది.

అలా గురుతండిపోబటే్, ఆ త్రువ్యత్ కొంత్ కాలాన్నకి దాన్న త్ండ్రి

చచ్చిపోతే జాలితో, అభిమానంతో - తొమిాద్వళ్ళ వయసయినా, పన్నచ్చి, ఆ

క్కట్లంబాన్నకి ఓ ఆధారం చ్యప్తంచేరు.

....... ....... .......
బయట కారాగిన చపుుడయింది.

సరసవతి బయటకొచ్చింది. అలా రాగలిగింది అదొకుతే.

144
 కారులోంచ్చ చ్చనబాబు, మానేజరూ దిగ్గరు. నాలుగు సంవత్సరాలు

విద్వశాల నీరు వంటిన్న బాగా తెలోబడేటట్ల్ చేసంది. కొంచం వళ్ళళ కూడ్డ

వచ్చింది.

“ఏమే బాగునాివ్య?” అడిగ్గడు.

సరసవతి అదోలా త్లగరస, “ఓ” అంది.

మానేజరు నవివ “కూలీలందరీి అదర గొడుత్యంది బాబ్ల పన్ియాటం

లేదన్న” అనాిడు.

చ్చనబాబు మెట్టోక్కుత, “మరి మా మానేజరుో చయావలసన పన్న సరిగాి

చయాకపోతే అద్వ మానేజ్ చేస్తతందనిమాట. అంతేగా?” అనాిడు.

మానేజర్ట మొహం నలోగా ప్నంలా మాడిపోయింది. సరసవతి కొంచం

గరవంగా సగుి పడింది.

అందరూ లోపలికి ప్రవేశ్ంచారు.

వరురుో అందరూ ఎకుడలేన్న ఏకాగ్రత్న్ల తెచ్చిప్ట్ల్కొన్న పన్న చేస్తనాిరు.

చ్చనబాబు ముందుక్క సాగి - ఒకచోట ఆగ్గడు.

లో త్ళ్త్ళ్ మెరుస్వతంది ప్రెససంగ్ మిషన్. ఎత్యతగా,

నలోటి పాలిష్‌

హుందాగా, ఠీవిగా న్నలబడి వుంది. ఇరవై ర్వండు లక్షల విలువ వుని మిషన్ల.

దానేి చ్యస్తత న్నముషం పాట్ల న్నలబడ్డాడు. విద్వశాలోో అత్డు

చదువుక్కని ఇంజనీరింగ్ పరిజాానంతో దాన్ని పరిశీలించేడు. ఇరవై నాలుగ్గళ్ళ

న్లంచీ పన్న చేస్తతనాి అరిగిపోన్న దాన్న మరలీి సంత్ృప్తతతో, ఆపాాయత్తో చ్యస,

ముందుక్క కదిలేడు.

145
 ఫాాక్రీ అంతా అత్డు పరిశీలించేటపుటికి దాదాపు ముపాువు గంట

పటి్ంది. ఈ మధాలోనే అయిదునిర గంట విన్నప్తంచ్చంది. బిలబిల మంట్ట

కూలీలు పుట్లోంచ్చ బయటపడా చీమలాో ఫాాక్రీన్న ఖాళ్ళ చేసేరు.

చ్యడ్డలిసంది మిషనోనే కాబటి్ చ్చనబాబు యింకొంచం సేపు వుండి,

మిగతా ఫాాక్రీన్న కూడ్డ చ్యస, మానేజర్ట‌తో కార్వకిు వెళ్ళళపోయాడు.

ఎర్రటి దుముా మొహం మీదక్క కొట్గానే దగొిచ్చింది సరసవతికి. దగుి.

వూప్తరి సలుపుకోన్నవవక్కండ్డ ప్రేవులు నలిపేస్తనిట్ల్ దగుి. న్నముషన్నగాిన్న

త్గిలేదు.

త్గిింత్రావత్ లోపలికొచ్చింది.

ఎత్తయిన ఫాాక్రీ గోడల మధా మందంగా పొగాక్క వ్యసన.

పొగాక్క బేళ్ళ మధా దట్ంగా వ్యాప్తంచ్చన న్నశశబదం.

కూలీలు వెళ్ళళపోయిన త్రావత్ ఫాాక్రీ, సైన్నక్కలు శ్థలం చేసన కోటలా

వుంది. న్నరాదక్షణాంగా కూలీలన్న కాలేిసన ఫిరంగులాో వునాియి మిషన్లో.

త్న టిఫిన్ కాారియర్ట తీస్కోవటాన్నకన్న వంగిన సరసవతి న్నశ్లిష్ంగా

అలానే న్నలబడిపోయింది.

ఎపుటిించ్చ లీక్ అవుతోందో తెలీదు గానీ, ఆ ప్దద మిషన్ న్లంచ్చ, ఆయిల్

అంతా కారి క్రంద మడుగులా త్యారయిాంది.

* * *
ఫాాక్రీ పన్న మూత్పడింది.

146
 ఆక్కలిి గ్రేడ్ ప్రకారం విడద్వసేవ్యళ్ళళ, అలాటివే ఇంకో ర్వండు మూడు

చ్చలోర పన్లలు చేసేవ్యళ్ళళ మాత్రం వస్తనాిరు. కానీ ముఖామయింది ఆ మిషనే

కాబటి్, చాలావరక్క పన్న ఆగిపోయింది.

బేళ్ళనీి లకు కటి్ ఒక మూల పేరుస్తతంద్వ కానీ సరసవతి మాటి మాటికీ

ఆ మిషనేి చ్యస్తతంది.

పటిం న్లంచ్చ వచ్చిన యిదదరు ఇంజనీరుో దాన్ని పరీక్షంచ్చ, ఆ పన్న యికుడి

వ్యళ్ళవలో అవదనీ, జరానీ న్లంచ్చ రావ్యలిసంద్వననీ చబుత్యనాిరు. చ్చనబాబు ఏదో

అంట్లనాిడు. వ్యళ్ళళ లాభం లేదనిట్ల్ త్లూపుత్యనాిరు. ప్దద యజమాన్న

మాత్రం ఏమీ మాటాోడక్కండ్డ వ్యళ్ళళ చపేుది వింట్లనాిడు. పాతిక సంవత్సరాలు

నమాకంగా పన్న చేసన మిషన్ల, ఒకుసారిగా ట్రబులిచేిసరికి ఆయన మొహంలో

దిగులు కొట్ట్చ్చినట్ల్ కనబడింది.

పటిం న్లంచ్చ వచ్చిన ఇంజనీరూో, త్ండ్రీ కొడుక్కలూ త్మన్న దాటి వెళ్ళత

మాటాోడుకొంట్లనాిరు.

“చ్చని ట్రబులేమో అన్లక్కనాిన్ల” అనాిడు బాబు.

“ఫ్యాయల్ అంతా కారిపోయి లోపల కాయిల్ కాలిపోయింది సార్ట.

సొఫిస్కేట్టడ్ కాంపొన్ంట్. ఆ ట్టకాిలజీ తెలిసేత కానీ లాభం లేదు”.

వ్యళ్ళళ సాగిపోయారు.

సరసవతి మిషన్ దగిిర కళ్ళళంది.

వరురుో లేకపోవటం వలో అంతా ఖాళ్ళగా వుంది.

147
 న్మాదిగా చయిా చాచ్చ ఆపాాయంగా దాన్ని సుృశ్ంచ్చంది. ఏదో మాటలోో

చపులేన్న భావం - మనసంతా కలచ్చ వేసనట్ల్ బాధ.

పాతికేళ్ళళ న్నరివరామంగా పన్న చేసన మిషన్ల పాడవదన్న కాదు, కానీ

అపుటి వరకూ ఎంతో ఉతాసహంగా చురుగాి తిరిగిన మరలు జీవం కోలోుయి

న్నసేతజంగా పడివుంటే యేదో ఆర్రదూత్ - అంతే. అందులోనూ ఆమెకి ప్రతి మరా

తెలుస్. ఏవి యెలా కదులుతాయో తెలుస్. అవనీి ఇపుుడు త్నవైపు జాలిగా

చ్యస్తని అన్లభూతి ....

.... ......
ఇంటికొచ్చి పడుకొనిదని మాటే గాన్న సరసవతికి న్నద్రపట్లేదు. ఆ

ఆలోచనలోనే తెలోవ్యరింది.

ఆమె తిరిగి ఫాాక్రీకొచ్చిన కొంచం సేపటికి, క్రత్ం రోజు తాలూక్క

వరురూో, చ్చనబాబ్ల మళ్ళళ వచేిరు. ట్టల్ కిట్‌లోంచ్చ సామాన్లలు తీస మెయిన్

బాడీ విపేురు.

సరసవతి చ్యస్తత న్నలబడింది.

లోపల ఎనోి మరలూ, వైరూో - మన్నషి శరీరంలో ధమన్లలూ, సరలాో.

నలోటి గ్రీజు - చడిపోయిన రకతంలా.

చ్చనబాబ్ల వ్యళ్ళళ ఏదో ఇంగీోషులో చరిించుకొంట్లనాిరు. అంత్లో

ప్దద యజమాన్న కూడ్డ వచేిడు. వ్యరం మాటాోడుక్కంట్లనాిరో సరసవతికి అరిం

కాలేదు. చ్చవరలో చ్చనబాబు “ప్రయతిిసాతన్ల” అని మాట మాత్రం అరిమయింది.

148
 ఆ రోజు న్లంచీ ర్వండ్రోజులపాట్ల పటిం న్లంచ్చ వచ్చిన యిదదరు వరురోతో

కలిస చ్చనబాబు మిషన్ దగిిర వుండి పన్న చేయసాగాడు. ర్వండ్రోజుల త్రావత్

వరురుో రాలేదు. ఇంక అది త్మవలో కాదన్లక్కనాిరో ఏమో,

చ్చనబాబుకి పట్ల్దల హెచ్చింది. ఇకుడే మిషన్ దగిిర గడపసాగ్గడు.

ఇంకో ర్వండ్రోజులు గడిచ్చనయ్.

..... ..... .....
“ఆ మిషన్ పాడయితే నీ కందుకే దిగులు?” అనాిడు పకిుంటి తాత్ చుట్

న్లసన్న నేలక్క జారుస్తత. “నీ పేరు దాన్నకి ప్టి్నారనా?” నవేవడు.

సరసవతి మాటాోడలేదు. బియాంలో రాళ్ళళరుత కూరుింది.

“ద్వశాలితరిగి వచ్చిండుగా చ్చనబాబు. చదివింది కూడ్డ ఈ మిషన్లో

మరామత్యత గురించేనట. మరి ఇంత్ చ్చనిదాన్ని బాగుచయాలేకపోతే ఎందుకా

చదువు?”

ఆ మాట రాకూడదనే చ్చనబాబు పళ్ళ బిగువున అలసట బిగపటి్ పన్న

చేస్తనాిడన్న సరసవతికి తెలుస్. అంత్ క్రత్ం రోజు రాత్రి ర్వండింటి వరకూ

ఫాాక్రీలో లైట్ల వెలగటం అది చ్యస్తతనే వుంది.

ఆ రోజు మధాాహిం అది ఫాాక్రీకి వెళ్ళళంది. కూలీలు లేకపోవటం వలో

అంతా న్నరాాన్లషాంగా వుంది. విశాలమైన వరండ్డ వెలవెలాబోతంది. ఆ

నాల్రోజులోోనూ పేరుకొని దుముా, అడుగు వేసనపుుడలాో పైకి లేస్తతంది.

లోపల చ్చనబాబు ఒకుడే పన్నచేస్తనాిడు. ప్రొదుదన్లించీ అకుడే పన్న

చేస్తనాిడనటాన్నకి న్నదరశనంగా అత్డి చుట్ట్ పన్నముట్లో పడి వునాియి. చేత్యలకి

149
గ్రీజు అంట్లకొన్న వుంది. జుట్ల్లోంచ్చ చమట ధారాపాత్ంగా కారుతోంది. పకునే

చ్చని ఫాోస్ు, గాోస్త వునాియి.

సరసవతి వచ్చిన అలికిడి విన్న, కళ్ళళతిత చ్యస, మళ్ళళ మిషన్ల

పరీక్షంచడంలో మున్నగిపోయాడు. రాత్రంతా న్నద్ర లేకపోవడం వలో అత్డి కళ్ళళ

ఎర్రగా, చ్చంత్న్నపుులాో వునాియి.

చాలాసేపు మౌనంగా గడిచ్చంది. చ్చనబాబు ఒకోు నట్ట్ బిగిస్తనాిడు.

మరలు పన్న చయాటం ఆగిపోయిన మన్నషి శవం అయితే, చుట్ట్ చేరిన

బ్రతిక్కని మన్లషులాో జాలిగా న్నలబడి వునాియి మిగతా మిషన్లో.

“ఏది ఆ సవచ్ నొక్కు” అని మాటలోత ఉలికిుపడి ఈ లోకంలోకి వచ్చింది

సరసవతి. చేత్యలకంటిన గ్రీజు త్యడుచుక్కంట్ట న్నలబడి ‘ఇక ఇద్వ ఆఖరి

ప్రయత్ిం’ అనిట్ట్ భారంగా న్నశవసంచేడు.

సరసవతి బాగా అలవ్యట్లని దాన్నలా మెయిన్ సవచ్ వైపు నడిచ్చంది.

చ్చనబాబు ఆత్రంగా చ్యస్తనాిడు. క్కడిచేతి చ్యపుడు వేలితో - ఎర్రటి సవచ్‌న్న

నొకిుంది.

చ్చని చపుుడుతో మొదలై, క్షణంలో సీుడందుకొన్న చక్రాలు గిరగిరా

తిరగసాగ్గయి. లివర్ట కదలసాగింది. బేస్ట పేోట్ మీద రోలర్ట కదిలింది. సరసవతి

పూరవపు ఆరోగాాన్ని పుంజుకొని మన్నషిలా చకచకా పన్న చేయసాగింది.

చ్చనబాబు మొహం వెయిా వోలు్ల బలుబలా మెరిసపోయింది. సరసవతి

మొహంలో చ్చరునవువ వెలిసంది.

150
 .... ఆరోజు సాయంత్రం కూలీలందరూ వచేిరు. ప్దబాబ్ల ఆయన

భారాా వచేిరు. ఆయన భారా పట్ల్చీర కట్ల్క్కంది. చేతిలో వెండి పళ్ళళం వుంది.

దాంటోో కొబబరికాయ వుంది.

హారతి వెలిగింది దిషి్ తీసంది.

చ్చనిబాబు పకునేవునాిడు. మాట న్నలబడినందుక్క అత్డి మొహంలో

సంత్ృప్తత కొట్ట్చ్చినట్ల్ కనబడుతంది. అందరి మొహాలోోనూ ప్దద రిలీఫ్ట.

ఆ మిషన్ బాగుపడకపోయివుంటే - బయట ద్వశం న్లంచ్చ మెకాన్నక్‌లన్న

ప్తలిచేందుక్క యెంత్ ఖరియి వుండేదో, ఈ లోపులో ఎంత్ నష్ం వచేిదో,

పకున్లని పారిశ్రమిక వేత్తకి వివరిస్తత కొడుక్కవైపు గరవంగా చ్యస్తతనాిడు

ప్దదబాబు.

మిషన్ ‘ఫీడ్’ చయాటాన్నకి పొగాక్క బేోడున్న విపేుడు యలమంద. కట్ల

మధా పేరుకొని వ్యసన బంధాలు తెంచుకొన్న గాలిలోకి వ్యాప్తంచ్చంది.

అందరితోపాట్ట ప్రేక్షక్కరాలిలా న్నలబడి వుని సరసవతి ముక్కు పుటాలోోకి

వ్యాప్తంచేసరికి... ...

దగుి. గుండెలు క్కదిపేసేలా దగుి. కిటికీలోంచ్చ త్యపుక్కున బయటికి

ఉమేాసేత - పశ్ిమాద్రిలో కృంగిపోత్యని ఎర్రటి స్తరుాడి కిరణం - దాన్నమీద

ప్రతిబింబించ్చ.... విశ్లోషణం చంది....

మరింత్ ఎర్రగా....

ఫాాక్రీ ఖరుితో సరసవతిన్న పరీక్షంచ్చన డ్డక్ర్ట ఇచ్చిన సరి్ఫికట్ల్ పేపర్ట

వెయిట్ క్రంద నలుగుతోంది.

151
 ఈ శ్క్ష ఖాయం అన్న తెలిసన ముదాదయిలా సరసవతి టేబిల్ ముందు

న్నలబడి వుంది. మానేజరు కంఠం సవరించుకొన్న, డ్రాయర్ట సొరుగు తెరుస్తత

“ఫాాక్రీ ఆక్క్ ప్రకారం నీకింతే వస్తంది. అయాగారు మంచ్చ మనస్తో ఇంకో

వంద రూపాయలు ఎక్కువ యిమానాిరు. మొత్తం ఇదిగో-” అన్న నోట్లో లకుప్టి్

యిచేిడు.

సరసవతి అందుకొన్న, వెన్లదిరిగి గదిలోంచ్చ బయటకొచ్చింది. గది బయట

యూన్నయన్ లీడరునాిడు. ఆగింది.

“కాంపనేసషన్ ఆక్క్ ప్రకారం యిచ్చినపుుడు యేమీ చయాలేం.

అందులోనూ టి.బీ. కదా-” సంజాయిషీ చపుుక్కంట్లనిట్ల్ అనాిడు.

మాటాోడలేదు సరసవతి. ముందుక్క కదిలింది.

వరండ్డ ఖాళ్ళగా - న్నరాాన్లషాంగా మన్నషి మెటాఫిజకల్ ఎమీ్న్స్ట‌న్న

స్తచ్చస్తని దాన్నలా వుంది.

పదిహేన్ల సంవత్సరాల అన్లబంధాన్ని తెంచుకొంట్లని వాధతో కళ్ళనీళ్ళళ

రాలేదు. దాన్నకనాి విచారకరమైన సితి - న్నరవదం.

మెట్లో దిగింది.

దూరంగా పొలంలో మన్లషుాలు, పురుగు పటి్న ఆక్కలిి తీస

పడేస్తనాిరు. ఎవరో సాధువు మటి్ రోడుా మీద త్త్వం పాడుక్కంట్ట

పోత్యనాిడు.

గూరాు గ్గట్ల త్లుపు తీసేడు. సరసవతి ఆగి, వెనకిు తిరిగి చ్యసంది. ప్తచ్చి

మొకులు వీడోులు చబుత్యనిట్ల్ జాలిగా త్లలూపుత్యనాియి. కిటికీ ఊచల

152
మధాన్లంచ్చ కనపడుతోంది - సరసవతి తాలూక్క మరలు గిర గిరా

తిరుగుత్యనాియి.

సరసవతి ముందుక్క సాగిపోయింది.

(ఆంధ్రపత్రిక - 1982)

153
154
 అమాాయిలకి మాత్రమే
“ఈ రోజు ఆరుమూడైనా, మూడు ఆరైనా న్లవువ నా రూమ్‌కి రావ్యలి.
త్పుదు” అనాిన్ల చేతిమధా ఆమె వేళ్ళళ బిగిస్తత.

కమల నవివంది.

కమల నవివతే వెన్ిల విరిసనట్ల్ంట్లంది. క్రంది ప్దవి విలుోగా వంగి,

బుగిల మధా చ్చని నొక్కు పడీపడనట్ల్ పడి మనోహరంగా వుంట్లంది.

“చపుు” అనాిన్ల.

“చ్యదాదం” అంది.

“అలా అంటే కాదు. ఇపుటికి ఇలా “చ్యదాదం”లతో ఎనాిళ్ళ న్లంచ్చ

త్ప్తుంచుక్కంట్లనాివో తెలుసా?”

“మా ఆఫీస్లో ఈ రోజు ఏమైందంటే...”

“మాట మారిక్క, నా ప్రశికి సమాధానం కావ్యలి!”

కమల క్షణం మాటాోడలేదు. త్రువ్యత్ న్మాదిగా అంది - “మనం ఇలా

కలుస్క్కంట్లనాింగా? రూముకి ఇంకందుక్క?”

ఆ ప్రశిక్క స్తటిగా సమాధానం చపుక్కండ్డ - “న్లవువ రూముకి

ఎందుక్క రావో చపుు. నామీద నమాకం లేదా?” అన్న అడిగ్గన్ల.

బెదిరినట్ల్ నావైపు చ్యసంది. “అబేబ! అట్లవంటిద్వమీ లేదు”

155
 అన్లనయిస్తనిట్ల్ అనాిన్ల - “చ్యడు కమలా! మనం ఇంకో ర్వండు

న్లలోో ప్ళ్ళళ చేస్కోబోత్యనాిం. ఏం థ్రిల్ అన్లభవించాలనాి ఈ ర్వండు న్లలే.

నీకాుబోయే భరతమీద నీకొుదిదగా నమాకం వుండటం మంచ్చది. పీోజ్ డూ కమ్!”

త్నలో త్న్ల ఆలోచ్చంచుక్కంట్లనిట్ల్ కమల చాలా సేపు మాటాోడలేదు.

త్రువ్యత్ న్మాదిగా త్లతిత - “వసాతన్ల” అంది.

ఆ మరుసటి రోజు ర్వండు గంటలు పరిాషన్ ప్టి్ రూమ్‌కి వచేిన్ల. కమల

ఆఫీస్ న్లంచ్చ వచేిసరికి అయిదునిర అవుత్యంది. నీట్లగా రూము ఉంచుకొనే

అబాబయిలిి అమాాయిలు ప్రేమిసాతరన్న ఎకుడో చదివినట్ల్ గురుత. రూమ్ అంతా

నీట్‌గా సరదసరికి అయిదయింది. సాినం చేస మేకప్త పూరిత చేసేసరికి

అయిదునిర.

ట్రాన్నసస్ర్ట సనిగా ప్టి్ కమలకోసం ఎదురుచ్యస్తత కూరుినాిన్ల.

ఆరు... ఆరునిర.... ఏడు....

* * *
కమల రాలేదు.

“మీతో కొంచం మాటాోడ్డలి. చ్చని రికవస్ట్”

త్లయెతిత చ్యసేన్ల. స్బాబరావు.

నవివ, “చపుండి” అనాిన్ల. స్బాబరావు కొంచం త్టపటాయించ్చ

“ఇపుుడు కాదు. లంచ్ అవరోో చబుతాన్ల లండి” అనాిడు. అత్న్నవైపు

పరకాయించ్చ చ్యసేన్ల. ఇంకా అమాయకత్వం పోన్న బుగిలూ న్లదుటి మీదక్క

పడే జుట్ట్, లేత్ చకిుళ్ళళ - ఇరవై ర్వండు మూడు మధా వయస్.

156
 “సర మీ ఇష్ం” అనాిన్ల. నేన్ల కొదిదగా బలవంత్ం చేసేత చపేువ్యడేమో

కానీ, అది నాకిష్ం లేకపోయింది.

లంచ్ అవరోో స్బాబరావు నన్లి కలుస్కోలేదు. ఎంకవయిర్ట చేసేత

ఇన్‌సెుక్షన్ మీద పంప్తంచేననాిడు నా ప్రకు ఆఫీసర్ట.

* * *
“నా మీద నీక్క కూడ్డ చాలా కోపం వచ్చినట్ల్ంది” కమల అడిగింది.

“అవున్ల” అనాిన్ల న్నరిోపతంగా. హోటల్ అంత్ రష్‌గా లేదు. ఓమూల

కూరుినాిం ఇదదరం.

“ఏం చయాన్ల? అయిదింటికి మా మేనేజర్ట కొంత్ మేటర్ట ఇచ్చి,

ఎలాగైనా ఈ రోజు అవ్యవలన్న-”

“అబదాధలాడక్క” మధాలో ఆపుచేశాన్ల. “నీక్క రావ్యలన్న లేదు. రాలేదు.

దీన్నకోసం అబదాధలాడి నీమీద నా అభిప్రాయాన్ని పాడుచేస్కోక్క”

“ఎందుకంత్ కోపం?” నవవటాన్నకి ప్రయత్ిం చేస్తత అంది.

“కోపం వచ్చినా నేనేం చయాగలన్ల?”

కమల కళ్ళలో ముతాాలాోంటి నీటి బిందువులు దీపాల కాంతిలో

త్ళ్ళక్కుమనాియి. నా చేతిమీద చేయి వేస్తత- “నన్లి మన్నించు” అంది.

విచలిత్యణిే అయాాన్ల.

“ఆ రోజు చాలా డిసపాుయింట్ అయాాన్ల కమలా! న్నజంగా” నా కంఠం

నాకే చ్చత్రంగా ధవన్నంచ్చంది. “న్లవువ రానందుక్క కాదు. నామీద అంత్ నమాకం

లేకపోయినందుక్క”

157
 “నీ మీద నమాకం లేక కాదు” త్ల వంచుక్కన్న న్మాదిగా అంది -

“నామీద నాక్క నమాకం లేక”

చట్లక్కున ముందుక్క వంగి, “అదొకుటే నీ ఆబెిక్షన్ అయితే ఆ

విషయంలో గాారంటీ ఉంటాన్ల” అనాిడు.

కమల చ్చలిప్తగా నవివ “ద్వన్నకి?” అంది.

“ద్వన్నకో నీక్క తెలుస్”

“సర, అయితే”

హుషరుగా లేచాన్ల. “అయితే ఎపుుడో ఎందుక్క? ఇపుుడే”

కమల మౌనంగా అంగీకారం తెలిప్తంది.

అరగంటలో నారూమ్‌
లో ఉనాిం ఇదదరం.
* * *
“ఎన్నమిదయింది. ఇక వెళ్తాన్ల” అంది కమల లేస్తత.

“అపుుడేనా?”

“ఇంకో ర్వండు న్లలు పోతే జీవితాంత్ం ఇకుడే ఉండిపోవ్యలిగా?”

కమలలో నాక్క బాగా నచ్చిన గుణం ఏమిటంటే, ప్రతి వ్యకాాన్ని చ్చరునవువతో

మేళ్వించ్చ మాటాోడటం. ఎపుుడూ నవువత ఉండటం ఈ అమాాయికి ద్వవుడిచ్చిన

వరం.

“కో-యిన్స‌
డెన్స మీద నీక్క నమాకం వుందా?”

అరిం కానట్ల్ నావైపు చ్యస, “ఎందుక్క?” అంది.

158
 “ఈ రోజు న్లవివలా నా రూమ్‌కి వదాదమన్న అన్లకోకపోయినా తెలోచీర్వ

కట్ల్కోవటం, ఆ మెలోపూలూ...”

కమల అందంగా సగుిపడి, “చాలు, ఇక మాటాోడక్క” అంది.

“న్నజంగా” ఏదో చపుబోయాన్ల.

“నేన్ల వెళ్తాన్ల” ఆమె కళ్ళలో గాభరా.

“ఉఁహు, వెళ్ళన్నవవన్ల”

“పీోజ్!”

“కమలా!” ఆర్రదూంగా ప్తలిచాన్ల. వెళ్ళబోయిందలాో ఆగి వెనకిు తిరిగింది.

“ఐ లవ్ యూ” చేత్యలు సాచాన్ల. అప్రయత్ింగా అడుగు ముందుక్క వేసంది.

స్తారంగా ఆమె చంపమీద ముంగురులిి వెనకిు సరాదన్ల. కళ్ళళ మూస్క్కంది.

న్మాదిగా ముందుక్క వంగాన్ల. ఆమె న్లదుటిమీద చ్చరుచమట పటి్ంది. కింది

ప్దవి వణుక్కతంది. ఎర్రటి ప్దవి అందుక్కందామనేసరికీ చేత్యల మధాలోంచ్చ

కిందికి జారిపోయింది ఆమె శరీరం.

“కమలా!” గాభరాగా ప్తలిచాన్ల. కమల పలకలేదు.

“కమలా, కమలా” త్టి్ లేపటాన్నకి ప్రయతిించాన్ల. లాభం

లేకపోయింది. కూజాలో నీళ్ళళ కొదిదగా తీస్క్కన్న మొహం మీద జలాోన్ల. అపుుడు

కళ్ళళ విప్తుంది.

“ఎలా వుంది?” ఆత్రంగా అడిగాడు.

కొంచం రిలాక్స అయి, ఏం లేదు. “బి.ప్త. ఎక్కువై త్ల తిరిగినట్ల్ంది”

అన్న నవివంది.

159
 నా ఆవేశం పూరితగా దిగిపోయింది.

మామూలు మన్నషినయాాన్ల.

“ఆర్ట యూ ఆల్‌
రైట్ నౌ?”

‘వెరీమచ్ ఆల్‌
రైట్ అండ్ థాంకూా ఫర్ట గివింగ్ దిస్ట ఎకపసటింగ్

ఎక్స‌పీరియన్స’

“ఎకపసటింగ్ ఎక్స‌
పీరియనాస?! అసలేం జరిగింది...’

“వదుద, వదుద. ఇంకంతా ప్ళ్ళయాాకే” అంట్ట పారిపోయింది.

త్లగడలో మొహం దాచుకొన్న చాలాసేపు ఏదో అవాకాతనందాన్ని

అన్లభవిస్తత ఉండిపోయాన్ల.
* * *
“మీరదో రికవస్్ అనాిరు”.

“అవున్ల, గురువుగారూ! కానీ, అడగాలంటే భయంగా వుంది” అనాిడు

స్బాబరావు. అత్న్ల ఆఫీస్లో నాకని ఐదు సంవత్సరాల జూన్నయర్ట.

“ఫరవ్యలేదు. చపుండీ”

అత్న్ల నస్గుత్యనిట్ల్, ‘మీరమీ అన్లకోకూడదు’ అనాిడు.

నాతో అంత్గా పరిచయం లేకపోవడం వలోనే అత్నలా అనాిడన్న, “ఏం

అన్లకోన్ల చపుండి” అనాిన్ల.

“మీరు ఆఫీస్లో చేరిన దగిరుించీ గమన్నస్తనాిన్ల. మీరు న్నండు

క్కండలాంటివ్యరు. ఇంత్ చ్చని వయస్లో అంత్ గాంభీరాాన్ని

సంపాదించారంటే” నేన్ల నవవటంతో ఆపుచేశాడు.

160
 “మీకేం కావ్యలో చపుండి. మొహమాటం వదుద”

క్షణం ఆగి, న్మాదిగా- “ఓరోజు పాట్ల మీగది కావ్యలి” అనాిడు.

ముందుక్క వంగి ఆశిరాంగా అత్న్నవైపు చ్యస్తత, “ఎందుక్క?” అనాిన్ల.

సాధారణంగా ఇలా రూములు ఎందుక్క అవసరం అవుతాయో నాక్క తెలుస్.

కానీ, స్బాబరావు లాటి అమాయక్కడికి కూడ్డ అద్వ అవసరం వస్తందన్న నేన్ల

అన్లకోలేకపోయాన్ల.

“నేనూ, ఒక అమాాయీ ప్రేమించుక్కనాిం” అనాిడు.

నవ్వవచ్చింది. ఈ క్కర్రవ్యళ్ళళ ఓ చ్చని ఉదోాగం దొరికి, త్మ కాళ్ళమీద

న్నలబడటం వచేిసరికి చాలా ప్దదవ్యళ్ళమై పోయామన్న అన్లక్కంటారు కాబోలు.

“ఆ అమాాయి బయటికి రావటాన్నకి ఒపుుకోవటం లేదు. ఊళ్ళళ

తెలిసనవ్యళ్ళళ చాలామంది ఉనాిరట”

“మీ ఇదదరూ ప్ళ్ళళ చేస్కోబోత్యనాిరా?” అడిగాన్ల.

“లేకపోతే ఇదంతా ద్వన్నకి?” అనాిడు అమాయకంగా.

“ఎలాగూ ప్ళ్ళళ చేస్కోబోతవుంటే ఇంక ఊళ్ళళ యెవరనాి చ్యసేత నష్ం

ఏముంది?”

“అందరీి ఒకేసారి సర్ట‌

ప్రైజ్ చేదాదమన్న” అనాిడు. కారణం అది అయి

ఉండదు. ఒక క్షణం చ్యసేత నేన్ల నాలుగు సంవత్సరాలన్లంచీ న్నలబెట్ల్క్కంట్ట

వచ్చిన పరువు ఒకు క్షణంలో పోత్యంది. కానీ స్బాబరావు అడిగిన రికవస్ట్‌లో

కూడ్డ త్పేుం కనబడలేదు నాక్క. త్న్ల ప్ళ్ళళ చేసకోబోయే అమాాయితో ఆ

మాత్రం ప్రైవేట్‌
గా మాటాోడ్డలన్న ఏ అబాబయికైనా వుంట్లంది. పోతే స్బాబరావు

161
సవత్హాగా ధైరావంత్యడు కాదు కాబటి్, ఆ అమాాయిన్న పబిోక్ గార్వాన్స‌కీ హోటల్స‌కీ

తిపులేదు.

నావైపే ఆత్రంగా చ్యస్తని స్బాబరావు మొహం- “ఎపుుడు కావ్యలి మీక్క

ఆ తాళ్ంచవి?” అని నా ప్రశితో విపాురింది.

“మీ యిష్ం గురువుగారూ, ఎపుుడైనా సర” అనాిడు ఆనందాన్ని

దాచుక్కంట్ట.

“రపు?”

“షూార్ట” అనాిడు లేస్తత. “మీక్క థాంక్స ఎలా చపుుకోవ్యలో కూడ్డ నాక్క

తెలియటంలేదు”

నవ్యవన్ల. “శుభలేఖలోో నా పేరు సెుషల్‌గా వేయించండి”

స్బాబరావు కూడ్డ నవివ, “రపు తొమిాదింటికి మీ రూముకి వసాతన్ల”

అంట్ట వెళ్ళబోయాడు.

“ఇంత్కీ అమాాయి ఎవరు?”

స్బాబరావు ఆగి, “సారీ గురువుగారూ! రపు సెటిల్ చేస్క్కన్న, ఎలుోడి

అన్ని వివరాలతో చపుతాన్ల” అన్న వెళ్ళళపోయాడు.

* * *
ఆ మరుసటిరోజు ఆఫీస్లో పన్నచేస్తనాిననిమాటే కానీ, నా మనస్

మనస్లో లేదు. రూము దగిిర గొడవ ఏమైనా జరిగి ఉంట్లందా అని

అన్లమానం దొలిచేయసాగింది.

162
 సరిగాి నాలుగింటికి స్బాబరావు నా దగిిర కొచాిడు. అత్డిి చ్యస

ఆశిరాపోయాన్ల. జుట్ంతా రగిపోయి, కళ్ళళ ఎర్రగా ఉనాియి. మొహంలో

బాగా అలసట, ఓ విధమైన అసంత్ృప్తత కనబడుత్యనాియి. వచ్చి నా ముందు

క్కరీిలో కూలబడి తాళ్ం నా బలోమీదక్క విసరశాడు దాదాపు.

“ఏం జరిగింది?” అడిగాన్ల. నా మనస్ ఏదో కీడు శంకించ్చంది.

“ఈ ఆడవ్యళ్ళన్ల నమాకూడదు, గురువుగారూ!”

నా మనస్ తేలికపడింది. నా రూము దగిిర ఏ గొడవ్య జరగలేదు.

తేలికగా ఊప్తరి పీలుిక్కంట్ట, “ఆ అమాయి రాలేదా?” అనాిన్ల.

“వచ్చింది”

“మరి?”

స్బాబరావు క్షణం మాటాోడలేదు. త్నలో త్న్ల క్షణం ఆలోచ్చంచుక్కన్న,

“ఉహుఁ, ఇకుడకాదు గురువుగారూ! బయటికిపోయి మాటాోడుక్కందాం. రండి”

అంట్ట లేచాడు.

అత్డిి అంచనా వేయటం నాక్క ప్దద కష్ం కాలేదు. ఏదో జరిగింది

అత్డు త్ట్ల్కోలేన్న విషయం ..... ఇంక అత్న్ల ఆపుకోలేడు. ఇపుటివరకూ అనీి

త్నలోనే దాచుక్కనిట్ల్నాిడు. అవుట్‌లట్ కావ్యలి ఇపుుడు. నన్లి యీ

సాయంత్రం అంతా త్న గొడవతో బోర్ట కొట్బోత్యనాిడు అన్న న్నశియం

చేస్క్కన్న, “ఎకుడికి?” అన్న అడిగాన్ల.

163
 స్బాబరావు త్టపటాయించ్చ, “బార్ట” అనాిడు. విస్తబోయాన్ల. పైకి

అమాయకంగా కన్నప్తంచేవ్యళ్ళళ ఎంత్ డబుల్ లైఫ్ట లీడ్ చేస్తత వుంటారు? నా

ఆలోచనలన్న నాలోనే అణుచుక్కన్న, “పదండి” అనాిన్ల.

ఇదదరం బారోో ఓ మూల కూరుినాిం. “మీక్క అలవ్యట్లందిగా?” అన్న

అడిగాడు.

కి ఆరార్ట చేసన త్రువ్యత్ సిమిత్ంగా కూరుిన్న, “ఊఁ

త్ల ఊపాన్ల. బేరర్ట‌

ఇపుుడు చపుండి” అనాిన్ల.

“ఈ ఆడవ్యళ్ళన్న నమాకూడదు సార్ట” అనాిడు.

“ఆ విషయం ఆఫీస్లోనే చపాురు” అనాిన్ల విస్గాి. “అసలేం

జరిగిందో చపుండి”

స్బాబరావు బికుమొహం వేస, “అద్వ ఎలా చపాులో తెలియటంలేదు”

అనాిడు.

నవ్వవచ్చింది నాక్క. మాటలోో ప్డితే త్పు విషయం బయటికి రావటం

కష్ం. “ఆ అమాాయి ఎన్నింటికి వచ్చింది?”

“అన్లకొనిట్ల్ పదినిరకి”

“ఎవరూ చ్యడలేదు కదా?”

“లేదు. ఎవరూ చ్యడలేదు. అసలు ఎవరికీ అన్లమానం కూడ్డ రాలేదు”

“ఎన్నింటివరకూ ఉనాిరు రూములో?”

“త్న్ల ర్వండింటివరకూ ఉండి వెళ్ళళపోయింది. నేన్ల నాలుగింటి వరకూ

ఉనాిన్ల”

164
 “ర్వండింటి న్లంచీ నాలుగింటివరకూ ఏం చేశారు?”

“ఏడ్డిన్ల”

బేరర్ట ట్రేతో గాోస్లూ, బాటిలూ తీస్కొచ్చి బలోమీద అమరిి చరో

గాోస్లోనూ ప్గ్ చొపుున పోస, ఐస్ట వేస, స్వడ్డ కలిప్త వెళ్ళళపోయే వరకూ

ఉత్యసకత్న్న అతి కష్ం మీద ఆపుక్కనాిన్ల. బేరర్ట అట్ల తిరగాినే అడిగాన్ల.

“ఏడ్డిరా?”

స్బాబరావు మాటాోడలేదు. కొంచంసేపు అత్డిి రిలాక్స కాన్నచాిన్ల. ఆ

ప్రవ్యహం చలియలికట్న్న దానంత్ట అద్వ దాటాలి. గాోస్ తీస్కొన్న “చీర్టస”

అనాిన్ల. అత్డూ అప్రయత్ింగానే గాోస్ తీస్క్కన్న తాగటం మొదలు ప్టా్డు.

చాలాసేపు మౌనంగా ఉనాిక అత్న్ల ప్రారంభించాడు.

“ఆర్విలుో పరిచయం వుని నా మీద త్నకంత్ నమాకం లేకపోతే ఎలా

గురువుగారూ?” ఆగి, ఒక గుకు తాగి మళ్ళళ మొదలు ప్టా్డు.

“నేన్ల ప్రేమించటం అంట్ట మొదలు ప్డితే చాలా సన్నసయర్ట‌గా

ప్రేమిసాతన్ల”

నాక్క విస్గ్గసంది. ఇరవై రూపాయల ఖరుితో ఇత్న్ల ననీిరాత్రి బోరు

కొటి్సాతడన్లకొనాిన్ల. ఆ ఆలోచన వచాిక అత్న్న మీద కాన్‌సనేరషన్

చ్యప్తంచాన్ల. ఏకబిగిన్న అరగంటసేపు మాటాోడిన దాన్నలో తేలిన సారాంశం

ఏమిటంటే - త్న్ల చాలా సన్నసయర్ట‌

గా ఆ అమాాయిన్న ప్రేమిస్తనాిడు. న్నజాన్నకి

త్న్ల నా తాళ్ం తీస్క్కనిది వ్యళ్ళ ప్ళ్ళళ గురించ్చ సెటిల్ చేస్కోవటాన్నకే. నా

165
రూమ్‌లో మొట్మొదటిసారి నాలుగు గోడలమధా కలుస్క్కనాిరు వ్యళ్ళళ.

స్బాబరావు ఆ సమయంలో ఆ అమాాయిన్న స్తారంగా తాకక్కండ్డ

ఉండలేకపోయాడు. ఆ మాత్రం దాన్నకే ఆ అమాాయి దూరంగా తొలిగిపోయింది.

ఈ సంగతి చపేుసరికి నాలో ఉత్యసకత్ ప్రిగింది. ముందుక్క వంగి

“త్రువ్యత్ ఏం జరిగింది?” అన్న అడిగాన్ల.

“ఆ అమాాయి ననిసలు ప్రేమించటం లేదు మాష్రూ! అది మాత్రం

న్నజం”

“ఏం? ఎందుకొచ్చింది మీకా అన్లమానం?”

“ఇంకో న్లలో ప్ళ్ళళ చేస్కోవ్యలన్లక్కంట్లనాిం. అయినా కూడ్డ కనీసం

నన్లి తాకన్నవవలేదంటే ఆ అమాాయికి నా మీద ప్రేమకనాి, త్నపటో జాగ్రతేత

ఎక్కువ అనిమాట. ఆ అమాాయి టార్విట్ ప్ళ్ళళ. దాన్నకోసం నన్లి ప్రేమిస్తనిట్ల్

నటిస్తతంది అంతే!”

ఈ సదాధంతీకరణ చ్యస, ఆశిరాంతో నేన్ల మాటాోడలేకపోయాన్ల.

“న్నజం మాష్రూ! ప్రేమంటే ఒకరికొకరు మనస్తైరితగా

అపుగించుకోవటం అన్న నా నమాకం. అంతే కానీ, ఇలా గిరి గీస్క్కన్న

ప్రేమించటం వలో నాకేమీ సదభిప్రాయం లేదు”

“ఆమె స్త్రీ కదా! త్న జాగ్రత్తలో త్న్ల ఉండటంలో త్పుులేదు అన్న నా

అభిప్రాయం” అనాిన్ల.

“అంటే నా మీద నమాకం లేనటేోగా?”

మాటాోడలేదు నేన్ల.

166
 “మన్నషి మీద మన్నషి నమాకం ప్ంచుకోవటాన్నకి ఆరు న్లలు చాలు

మాష్రూ!”

స్బాబరావు ఆరుియమెంట్లలో ఎకుడో త్పుు ఉందన్న నాక్క అన్నప్తంచ్చంది.

ఎకుడ?

“చ్యడు స్బాబరావ్, ఇంకో కోణంలోంచ్చ ఆలోచ్చదాదం” అనాిన్ల. “సపోజ్

- ఆ అమాాయి నీ చరాలకి త్న మౌనం అంగీకారం తెలిప్తందన్లకో. న్లవూవ

కొత్తగా అన్లభవ్యన్ని పొందుత్యని వ్యడివేకదా? తొందరపడి ఇంకా

ముందుకళ్ళతే...” అప్రయత్ింగా ఏకవచనంలోకి మారాన్ల.

“వెళ్ళతే ఏం?” అంట్ట నా మాటలకి అడుాత్గిలాడు. “మేము ఇదదరం ప్ళ్ళళ

చేస్కోబోత్యనాిం కదా!”

“ఆ నమాకం ఆ అమాాయి కేమిటి?”

త్న దారిలోకి నేన్ల వచ్చినట్ల్ అత్న్న మొహంలో సంత్ృప్తత కన్నప్తంచ్చంది.

“కాబటి్ ఆ నమాకం లేక్కండ్డనే ఆ అమాాయి నన్లి ప్రేమిస్తత ఉందన్న

నమామంటారు?” అనాిడు.

అత్న్నతో ఇక వ్యదించ్చ మారిటం అసంభవం అన్నప్తంచ్చ “అయితే, యేం

న్నశియించుక్కనాివు?” అన్న అడిగాన్ల.

“ఇక న్నశియించుకోవటాన్నకి యేం లేదు మాష్రూ! మేం విడిపోయాం

అంతే” గాోస్లో ద్రవం కేస స్తటిగా చ్యస్తత అనాిడు.

“అయితే ఆరు న్లుో అతి సన్నసయర్ట‌గా ప్రేమించ్చ ఇంత్ తొందరగా ఎలా

వదిలిప్ట్ట్యా గలవు?”

167
 “వదిలిప్ట్లేన్ల మాష్రూ! అందుకే ర్వండు గంటలు అకుడే గుండెలో

బాధంతా తొలగిపోయేలా యేడ్డిన్ల”. స్బాబరావున్న చ్యస జాలేసంది నాక్క.

ఆడంగి నవలలు చదివీ, చౌకబారు మెలోడ్రామా సన్నమాలు చ్యసీ, ఈ క్కర్రవ్యళ్ళళ

ఎంత్ సెన్నసటివ్‌
గా త్యారవుత్యనాిరో చ్యస్తత ఉంటే బాధగా ఉంది.

“ఇంత్కీ ఎవరా అమాాయి?”

“మన ఆఫీస్లోనే పన్న చేస్తతంది మాష్రూ...! అకౌుంట్ సెక్షన్‌లో....

సావిత్రి”

పకులో బాంబు పడాట్ల్ ఉలికిుపడి ‘సావిత్రి!?’ అనాిన్ల. గొంత్యలో త్డి

ఆరిపోత ఉండగా. స్బాబరావు నా వైపు చ్యడక్కండ్డ - ‘అవున్ల’ అనాిడు.

చాలాసేపటి వరకూ నేన్ల మాటాోడలేదు.

నేనాలోచ్చస్తంది సరిగాి పదింటికొచ్చి సీటోో కూరుిన్న త్న పన్న తాన్ల

చేస్క్కపోయే సావిత్రి గురించ్చ. న్నజంగా ఆ అమాాయి ప్రేమన్న

సంపాదించగలిగాడు అంటే స్బాబరావు అభినందనీయుడే. అంత్ మంచ్చ

అమాాయి ఇంకో పదిజనాలతితనా స్బాబరావుకి దొరకదు.

ఆ విషయమే అత్న్నతో అనాిన్ల.

బిలుో పేచేస్తత “న్నజమే, గురువుగారూ!” అనాిడు స్బాబరావు. లేచ్చ

బయటికి వస్తంటే సగర్వట్ అందించాడు.

“మీరు ఒక కోణం న్లంచ్చ ఆలోచ్చస్తనాిరు. నేన్ల ఆలోచ్చస్తనిది పూరితగా

వేర యింకో కోణంలోంచ్చ. ఆ అమాాయి నన్లి ప్రేమించటం లేదని విషయం

168
ఎందుకో నాలో సిరపడిపోయింది. ఇక అది పోదు. నా గురించ్చ చ్చని వల

విసరింది. నేన్ల పడేోదు అంతే”.

* * *
ఆ త్రువ్యత్ కొంత్కాలం గమన్నసేత స్బాబరావు త్న న్నరేయాన్ని చాలా

పకడబందీగా తీస్కొనాిడన్న అన్నప్తంచ్చంది. ఈ విషయం తెలిసన త్రువ్యత్

సావిత్రిన్న గమన్నంచక్కండ్డ ఉండలేకపోయాన్ల. కొంచం జాగ్రత్తగా చ్యసేత ఆ

అమాాయి మానసకంగా చాలా క్రంగిపోయినట్ల్ తెలిసపోయింది.

ఇంత్క్కముందు ఆమె కళ్ోలోవుని న్నరాలత్వం సాినే ఇపుుడు లీలగా విషదం

గూడు కట్ల్క్కంది. ఎవరితోనూ అంత్గా పరిచయం ప్ట్ల్క్కనే సవభావం కాదు.

కాబటి్ దీన్ని గురించ్చ ఆఫీస్లో అంత్గా పటి్ంచుకొనేవ్యరూ, దీన్ని

గమన్నంచేవ్యరూ లేకపోయారు.

రోజులు తొందరగా గడుస్తనాియి. ఒకరోజు స్బాబరావు శుభలేఖ తెచ్చి

ఇచాిడు. ఎవరో వెంకటలక్ష్మి. మామూలుగానే కంగ్రాచుాలేషన్స చపాున్ల. థాంక్స

చప్తు వెళ్ళళపోయాడు. చ్చత్రమేమిటంటే.... ఆ సంఘటన జరిగిన త్రువ్యత్

స్బాబరావు దాదాపు నన్లి త్ప్తుంచుకొన్న తిరగసాగాడు. బహుశా సావిత్రి

విషయం త్న దగిిర ఎత్యతతాననే భయం అయివుండవచుి. స్బాబరావు ప్ళ్ళళరోజు

సావిత్రి సెలవు ప్టి్ంది. కారణం నా ఒకుడికే తెలుసేమో? ఆ మరుసటి రోజు

ఆమె ఉబిబన కళ్ళన్ల చ్యస, ఆ క్రత్ం రోజంతా యేడిి ఉంట్లందన్న గ్రహించాన్ల.

స్బాబరావున్న చంపేదాదమనింత్ కోపం వచ్చింది. అత్న్న వ్యదం -- అది

169
అమాయకత్వంతో కూడుకొనిదైనా, అతితెలివివలో వచ్చిందైనా -- ఒక న్నండు

జీవితాన్ని నాశనం చేసందని మాట మాత్రం న్నజం.

ఒక సంవత్సరకాలం గిర్రున తిరిగింది. స్బాబరావు త్ండ్రి అయాాడు.

సావిత్రికి ఇంకా ప్ళ్ళళకాలేదు. ఒకరోజు భాసురరావు నా కాబిన్‌కి వచ్చి ఈ కథన్న

ఇంకో మలుపు తిపాడు.

* * *
“సావిత్రి మీద నీ అభిప్రాయం ఏమిటి?” అన్న అడిగాడు భాసుర్రావు,

ఉలికిపాట్లన్ల కప్తుపుచుికొంట్ట, “ఎందుక్క?” అనాిన్ల నవివ.

“ఆ అమాాయిన్న నేన్ల ప్ళ్ళళ చేస్కోవ్యలన్లక్కంట్లనాిన్ల” అనాిడు.

మనస్తైరితగా చయిా ముందుక్క చాచ్చ, ఆనందంతో --

“కంగ్రాచుాలేషన్స!” అనాిన్ల. న్నజాన్నకి స్బాబరావు కంటే భాసురరావు మంచ్చ

పొజషనోో ఉనాిడు. ఇంకా పైకి పోగలిగిన తెలివి తేటలుని వ్యడు. సావిత్రి

స్బాబరావున్న వదులుకోబటం దావరా అదృష్వంత్యరాలయింది.

“ఆ అమాాయిన్న చ్యశావుగా? ర్వండు సంవత్సరాల న్లంచీ మన ఆఫీస్లో

పన్నచేస్తనాి, త్న పన్నత్పు ఇంకో విషయంలో జ్యకాం కలిుంచుకోదు.

ఎవరితోనూ ఎక్కువగా మాటాోడదు” అన్న ఆగి, “అట్లవంటి అమాాయి కోసమే

నేన్ల ఇనాిళ్ళళ వెత్యక్కత్యనాిన్ల” అనాిడు.

న్నజమే నన్నప్తంచ్చంది. వేరవరు ధ్రువ్యలు ఆకరిింపబడటం అంటే

ఇద్వనేమో? భాసురరావు ఆఫీస్లో చాలా హుషరుగా త్న్ల నవువత, అందరీి

నవివస్తత ఉంటాడు. అత్న్నకి ఇదదరు, ముగుిరు గర్టో‌ఫ్రండ్స ఉని విషయమూ,

170
ఆఫీస్లో ప్ళ్ళయిన అమాాయిలు కూడ్డ అత్నంటే ఇంటర్వస్్ చ్యప్తంచే సంగతీ

నాక్క తెలుస్. కానీ, ప్ళ్ళళకాకముందు ఆ మాత్రం చరిత్ర లేన్నవ్యడు అసలు

మగవ్యడు కాడనే నా ఉద్వదశాం. అందువలో అత్న్ల ఆ అమాాయిన్న

చేస్క్కంటాడని సంగతి తెలిస చాలా ఆనందించాన్ల. కానీ, ఈ విషయం

స్బాబరావు మీద త్న ప్రభావం ఎలా చ్యప్తస్తంది?

ఈ ఆలోచన వచేిసరికి ఉలికిుపడ్డాన్ల. స్బాబరావులాంటి ఆలోచనా

రహిత్యడు దీన్నకి ఎలా రియాక్్ అవుతాడు?

ఆ రోజు సాయంత్రం స్బాబరావున్న బార్ట‌కి ఆహావన్నంచాన్ల. ఈ

సంవత్సరం కాలంలో దాన్నకి బాగా అలవ్యట్ల పడాట్ల్నాిడు. ముందు

ఆశిరాపోయినా, వెంటనే ఒపుుకొనాిడు.

* * *
లో కూరుిని త్రువ్యత్ అడిగాన్ల - “సావిత్రిన్న భాసురరావు ప్ళ్ళళ
బార్ట‌

చేస్కోబోత్యనాిడు - తెలుస్గా?” అన్న.

స్బాబరావు వెకిలిగా నవివ, “అవునట, ఆఫీస్లో అన్లకొంట్లనాిరు”

అనాిడు.

“ట, అంట్లనాివు, నీక్క తెలియదా?”

“వ్యళ్ళళదదరూ మాటాోడుకొంట్ట ఉండగా ఆఫీస్లో చాలాసారుో చ్యశాన్ల

గురువు గారూ. ఈసారనాి ఆమె ప్ళ్ళళ జరిగితే అంత్కనాి కావలసంద్వమీ లేదు.

మంచ్చ ప్తట్నే పటి్ంది”. ఈరియ ధవన్నంచ్చంది అత్న్న కంఠంలో.

171
 “న్లవవంత్గా ఆమె శ్రేయస్స కోరుత్యని వ్యడివైతే నాక్క అంత్ కనాి

కావలసంద్వమీ లేదు. కానీ మీ పాత్ అఫైర్ట గురించ్చ ఈ సమయంలో న్లవువ

ఎకుడ్డ మాటాోడక్కండ్డ ఉండటం నాక్క కావలసంది”.

స్బాబరావు కన్లికొటి్ నవ్యవడు. “ఏం, గురువుగారూ, ఉనిట్ల్ండి ఆవిడ

మీద ఇంటర్వస్్ పుట్ల్ంది?”

కోపాన్ని అతికష్ం మీద అణచుకొనాిన్ల. “ఎందుకంటే...” పళ్ళళ బిగప్టి్

అనాిన్ల - “నీ తెలివిత్క్కువత్నాన్ని సంవత్సరం క్రత్ం చ్యశాన్ల కాబటి్, ఆ

అమాాయి మంచ్చత్నాన్ని సంవత్సరం న్లంచీ చ్యస్తతనాిన్ల కాబటి్”.

సగర్వట్ పొగన్న న్నరోక్షయంగా వదిలాడు స్బాబరావు. “సర్వోండి. ఈ అఫైర్ట

సంగతి భాసురరావుకి తెలియన్నవవన్లలండి” అనాిడు.

“భాసురరావు ఒకుడికే కాదు. ఎవవరికీ. మరో మూడో కంటికి

తెలియకూడదు! ప్రస్తత్ం నీ మానసక పరిసితిన్న నేన్ల అరిం చేస్కోగలన్ల. ఈ

సితిలో న్లవువ ఏ మాత్రం నోరు జారినా ఓ న్నండు జీవిత్ం బలై పోత్యంది”.

మందు బాగా త్లకకిునట్ల్ంది. వాంగాంగా నవువత, “ఏం

గురువుగారూ, సావిత్రిన్న వెనకేస్కొస్తనాిరు- ఏమిటి సంగతి?” అనాిడు.

అత్న్న కాలరు పట్ల్కొన్న విస్రుగా దగిరికి లాగాన్ల. బిత్తరపోయాడు. ఈ

హఠాత్ సంఘటన న్లంచ్చ అత్న్ల తేరుకోకముంద్వ అనాిన్ల, “చ్యడు,

స్బాబరావ్! ఎకుడో పలోట్టళ్ళళ చదువుకొన్న ఇకుడికొచాివు. హైదర్ట గూడ్డ

రౌడీల గురించ్చ నీక్క బాగా తెలిసనట్ల్ లేదు. బీ కేర్ట‌ఫుల్!”

172
 నా బెదిరింపు స్బాబరావు మీద ఎలా పన్నచేస్తందో నేన్ల ఊహించగలన్ల.

నేన్ల ఊహించలేన్నది మరొకటి.

* * *
స్త్రీ వీణ లాటిదనీ, ఎలా మీటితే అలా పలుక్కత్యందనీ ఎవరో కవి అనాిడు.

సావిత్రిపటో ఆ మాట న్నజం అయింది. భాసురరావుతో సేిహముతో ఆమె చాలా

మారిపోయింది. పూరవపు న్మాదీ, మందకొడిత్నమూ సాినే హుషరూ, చొరవ్య

సాినం చేస్కొనాియి. పోతే భాసురరావు సావిత్రితో సేిహాన్ని దాచే ప్రయత్ిం

ఏమీ చయాలేదు. వ్యళ్ళళ ఆఫీస్లో సరదాగా మాటాోడుకోవటం నా కంట

అపుుడపుుడూ పడేది.

భాసురరావు న్నససంద్వహంగా సావిత్రిన్న ప్రేమిస్తనాిడనేది ఖాయం.

అంత్క్క ముందు సేిహిత్యరాళ్ళ గురించ్చ ప్రతి చ్చని విషయమూ నాతో

చపేువ్యడు. సావిత్రి విషయం మాటల సందరభంలో ఎపుుడొచ్చినా ఒకుటే

అనేవ్యడు - “షి ఈజ్ ఏ నైస్ట గర్టో గురూ! అలాంటి అమాాయిన్న ఈ కాలంలో

చ్యడం”

నాక్క నవ్వవచేిది. సావిత్రిలాంటి అమాాయిలు చాలామంది ఉనాిరు.

ప్రేమ గుడిాదనటాన్నకి ఇదో ఉదాహరణ అన్లక్కనేవ్యడిి. ఏది ఏమైనా సావిత్రి

చాలా అదృష్వంత్యరాలు. తొలి ప్రేమ విఫలం అయిన రోజులోో, అంత్రీోనంగా

ఆమెలో గూడుకట్ల్కొని విషదం ఆమె కళ్ళ వెన్లక గమన్నంచ్చనవ్యడిన్న -

బహుశా నేనొకుడేినేమో! తొందరలోనే ఆ విషదం న్లంచ్చ బయటకొచ్చి ఫ్రష్‌గా

కొత్త జీవిత్ం అన్లభవిస్తనిందుక్క ఆమెన్న అభినందించాలి.

173
 నా బెదిరింపు వలోనో మరో కారణం చేత్నో తెలియదు కానీ, స్బాబరావు

వైపు న్లంచ్చ కూడ్డ ప్రమాదం యేమీ రాలేదు. ఇంకో వైపు న్లంచ్చ వచ్చింది.
* * *
“నేన్ల సావిత్రిన్న ప్ళ్ళళ చేస్కోబోవటం లేదు....” అనాిడు భాసురరావు.

న్నశ్లిషు్డినయాాన్ల. ఎలగో గొంత్య ప్గులుికొన్న, “ఎందుక్క?” అనాిన్ల.

భాసురరావు క్కరీిలో ఇబబందిగా కదిలి, “ఇపుుడే చపాులా?” అనాిడు

సంశయిస్తత.

“వెంటనే” అరిచాన్ల. నా కంఠం నాకే వికృత్ంగా విన్నప్తంచ్చంది. ప్రకు

ఆఫీసరు కాగితాల మధా న్లంచ్చ త్లయెతిత మావైపోసారి చ్యస మళ్ళళ త్న పన్నలో

మున్నగిపోయాడు. “చపుు భాసురరావ్” అనాిన్ల.

చేతివేళ్ళ మధా పేపర్ట వెయిట్ తిపుుత ఆలోచనలన్నిటినీ

కూడగట్ల్కోవడం కోసమా అనిట్ల్ క్షణం ఆగి, చపుటం ప్రారంభించాడు.

“నా సంగతి నీక్క బాగా తెలుస్. నేనేం చపునవసరం లేదు. స్త్రీ అంటే

నాక్క నమాకం లేదు ఒకపుుడు. సరదాగా ఆడుకొనే ఆటవస్తవుగానే కన్నప్తంచేది.

కానీ, సావిత్రి పరిచయంతో నాక్క కావలసంద్వదో దొరికిందన్నప్తంచ్చంది. నా

గురించ్చ మీక్క తెలుస్గా పైకి ఎంత్ అలోరిగా కనబడినా, లోపల చాలా

సెన్నసటివ్‌నన్న?”

“స్వవత్ురి వదుద”.

“సావిత్రిలో నాక్క నచ్చినవి ఆమె న్మాదీ, ప్రేమపటో సన్నసయారిటీ.

మొనిటివరకూ ఆమె నా ఆరాధా ద్వవత్”

174
 “ఏం న్ననేిం జరిగింది?” నాలో అగిిపరవత్ం బ్రదదలవటాన్నకి సదధంగా

వుంది.

“నా ఆహావనం మీద న్నని సాయంత్రం సావిత్రి నా రూమ్‌కి వచ్చింది”

తాపీగా పేపర్ట వెయిట్ తిపుుత అనాిడు. “ఏమాత్రం ప్రతిఘటనా లేక్కండ్డ -

దాన్న కోసమే ఎదురు చ్యస్తనిట్ల్ నాక్క లొంగిపోయింది. నా ఆశలీి, ఆలోచనలీి

కూలేిస ననినాాయం చేసంది” పైకి మామూలుగా మాటాోడుత్యనాి, అత్న్నలో

ఎంత్ కలోోలం చలరగుత్యందో, దాన్ని అణచుకోవటాన్నకి అత్న్ంత్

కష్పడుత్యనాిడో మొహం చ్యసేతనే తెలుస్తంది.

“భాసురరావ్!” కంగారుగా ఏదో అనబోయాన్ల.

“వదుద, వదుద. ఏం చపుక్క. చపుు నన్లి కన్నవన్స చయాటాన్నకి

ప్రయతిించక్క, పీోజ్!” అత్న్న కంఠం రుదధమయింది. “నేన్నంక ఆమెన్న ప్ళ్ళళ

చేస్కోలేన్ల. ఈ అన్లమానం నాలో ఎంత్ దూరం వెళ్ళళందంటే ఊహూఁ-

చపులేన్ల” చేత్యలోో మొహం దాచుక్కనాిడు. “సావిత్రి కూడ్డ

అందరమాాయిలాోంటిద్వ. సావిత్రి కూడ్డ... సా...వి...త్రి... కూ...డ్డ...”

* * *
“మన జీవిత్ంలో కపోమాక్స అంట్ట ఏమీ లేదు. అది న్నరంత్ర ప్రవ్యహం”

అన్న నేన్కుడో నాటకంలో ఒకసారి వ్యడ్డన్ల. ఈ చ్చని టివస్్ చాలు సావిత్రి కథన్న

ఇకుడ ఆపుచయాటాన్నకి. కానీ, ఆమె జీవితాన్ని ఇంకొంచం పరిశీలించ్చ చ్యసేత

అది మరింత్ వాధాభరిత్ం. వీళ్ళ సంగతి అందరికీ తెలియటం, భాసురరావు

ఆమెన్ల చేస్కోబోవటం లేదన్న ప్రకటించటం, ఆ త్రువ్యత్ సావిత్రి పదిహేన్ల

175
రోజులు సెలవు ప్ట్టం - ఆఫీస్లో మరింత్ అలజడికి కారణమయాాయి.

సెలవయిన త్రువ్యత్ ఆఫీస్క్క వచ్చిన సావిత్రి, వెన్లకచాట్లన గుసగుసలీి,

వెకిురింత్లీి చాలా ఎదురోువలస వచ్చింది. ఆ త్రువ్యత్ పదిరోజులక్క ఆమె

రిజైన్ చేస వెళ్ళళపోయింది. కారణం - ఆఫీస్లో పబిోక్‌గా ఆమెన్వరో “ఇంటికి

రా, మా ఆవిడ లేదు...” అన్న ఆహావన్నసేత, ఆమె లాగి వ్యడి చంప పగలగొటి్ందట.

అది మేనేజ్‌
మెంట్లకి తెలియటం, చారిిషీట్ల యివవటం - ఇదంతా భరించలేక

ఆమె రిజైన్ చేసంది. చ్చత్రం ఏమిటంటే - ఆమెన్న అలా ఆహావన్నంచ్చనవ్యడు -

నాతో సెన్నసటివ్న్స్ట గురించీ, తొలిప్రేమ అరిుంచుకోవటం గురించీ లకిరిోచ్చిన

స్బాబరావు.

సావిత్రి ఖాళ్ళ చేసన సీటోో ర్వండు న్లలు వరక్క ఎవరినీ వెయాలేదు. అట్ల

వెళ్ళళనపుుడలాో ఆ ఖాళ్ళ క్కరీి నాలో యేదో భావసంచలనాన్ని కలగచేసేది. దాన్ని

బహిరంగపరుస్తత, ఆ సంఘటనలిి, సావిత్రి మీద వ్యటి ప్రభావ్యనీి క్రోడీకరించ్చ

కథ వ్రాస పత్రికిు పంపాన్ల. నాలుగు న్లల త్రువ్యత్ ఆ కథ ప్రచురిత్మయింది.

అది స్బాబరావులోనూ, భాసురరావులోనూ, ప్రభావ్యన్ని కలుగచేసందో లేదో

నాక్క తెలియదు. అపుటికే మంచ్చ ఉదోాగం రావటంతో నేన్ల ఆఫీస్ వదిలేశాన్ల.

* * *
“ఎందుకిలాంటి కథలు వ్రాస అన్ పాపులర్ట అవుతారు?” వ్యరపత్రిక
టేబుల్ మీద పడేస్తత అంది కమల.
“అందులో నన్లి అన్ పాపులర్ట చేసే విషయం ఏముంది?”

176
 “వరిుంగ్ కాోస్ట గర్టోు గురించ్చ వ్రాసేటపుుడు వ్యళ్ళ గురించ్చ కొంచం
తెలుస్కోవ్యలి. సావిత్రిలాంటి అమాయకమైన సెుసమిన్స చాలా త్క్కువ ఈ
కాలంలో”
“సావిత్రి కథ న్నజంగా జరిగింద్వ”
“అయి వుండవచుి కానీ, అలాంటి అమాయక్కలు చాలా త్క్కువ.
త్క్కువగా ఉని సవభావ్యల గురించీ, వాక్కతల గురించీ వ్రాయటం వృదిధలోకి వచేి
రచయిత్ లక్షణం కాదు” కమల నవివంది.
“లేదు కమలా” ప్రకునే కూరుింట్ట అనాిన్ల - “ఇది చాలా ప్దద
సమసా. త్మ భరతలిి తామే న్నరేయించుకోవలసన ఈ పరిసిత్యలోో త్లిోదండ్రులు
త్మ కూత్యళ్ళ వివ్యహం ఒక సమసాగా త్లపోసే ఈ వావసిలో - సావిత్రిలాటి
అభాగిన్లల జీవితాలు అలా తెలోవ్యరవలసంద్వ. ఇంకో పరిషురం కనబడకే అలా
ముగించాన్ల”. నా కథల గురించ్చ మాటాోడేటపుుడు భలే ఆవేశం వస్తంది నాక్క.

“ఏ మాత్రం తెలివితేటలిి ఉపయోగించ్చనా, ఈ ప్రోబెోమ్‌న్న చాలా

స్లభంగా పరిషురించవచుి”
“ఎలా?”
ఆఫీస్ న్లంచ్చ తెచ్చిన కూరగాయల సంచీ లోపలికి తీస్క్కవెళ్ళత
కమల అంది - “నాలా”. ఉలికిుపడ్డాన్ల.
ఏమీ అరిం కాలేదు. కమల ఎలా ఈ సమసాన్న టాకిల్ చేసంది? ర్వండు
న్నమిషలు దీరఘంగా ఆలోచ్చంచవలస వచ్చింది. మా ప్రేమా, ఆ రోజులూ, వెన్ిల
రాత్రులూ చట్లక్కున నా మెదడులో ఏదో మెరిసనట్యింది....

177
 లోపలికి పరుగెతాతన్ల. కతితపీట ముందు కూరుిన్న కూరలు త్రుగుత్యని
కమలన్న ర్వకుపట్ల్కొన్న లేవన్తాతన్ల.
“చపుు” స్తటిగా చ్యశాన్ల. “ఆ రోజు నా గదిలో న్లవువ న్నజంగా మైకం
వచ్చి పడిపోలేదు కదూ?”
కమల నవివ, స్తారంగా త్న భుజం విడిప్తంచుక్కంట్ట, “యిపుటికి

ట్టాబ్‌లైట్ వెలిగిందనిమాట!” అంది.

షక్ త్గిలినట్యింది. న్నమిషంపాట్ల మాటాోడలేకపోయాన్ల. నా సతబదత్
చ్యస కమల బెదిరినట్ల్ దగిిరగా వచ్చి, “ఏమండీ!” అంది, బేలగా.
“కమలా!” ప్రపంచంలో నైరాశాం అంతా నా కంఠంలోనే ధవన్నంచ్చంది.
“డూ యూ లవ్ మి?”
దగిరక్క వచ్చి మెడచుట్ట్ చేత్యలు వేసంది. త్లపైకతిత నావైపు చ్యస
న్మాదించుకొన్న వక్షసిలం మీద ఆన్న అలానే ఉండిపోయింది.
చాలు. ఆ మౌనంలోనే నాక్క కావలసన జవ్యబు దొరికిపోయింది.
మామూలు మన్నషినైపోయాన్ల. మళ్ళళ నా చ్చలిప్తత్నం ననాివరించ్చంది. “ఇపుటి
సంగతి కాదోయ్. ప్ళ్ళళ కాకముందు”.
అరచేతిన్న త్న చంపకి రాస్క్కంట్ట, “దాన్నకి ‘ప్రేమ’ అనింత్ ప్దదపదం
ఎందుక్క? అది ఆకరిణ!” అంది.
ప్రాణులు త్మ చుట్ట్ ఉని పరిసిత్యలన్ల బటి్ వ్యటిన్న ఎదురొునే రక్షణ
కవచాలు త్మంత్ట తామే సవయంగా న్నరిాంచుకొంటాయనే థయరీ ఆఫ్ట

ఎవలూాషన్‌
న్న కన్నప్టి్న సైంటిస్ట్ ఎవరు?
(ఆంధ్రప్రభ - 1983)

178
179
 స్త్రీ ÷ స్త్రీ
“నమసేత. నా పేరు సరోజ” అందామె చేత్యలు జ్యడించ్చ.
సత్ావతి ఆమె వైపు ప్రశాిరికంగా చ్యసంది.

“మీ ఇంటోో అద్దకి పోరిన్లందన్న...” ఆపుచేసంది అరోధకితలో.

“రండి రండి” అంట్ట బయటక్క నడిచ్చంది సత్ావతి. ముందుని

బంతిపూల మొకుల మధాన్లంచ్చ పకు పోరిన్ వైపు దారి తీస, వేస్ని గొళ్ళళన్ని

తొలగించ్చ లోపలికి ప్రవేశ్ంచ్చంది.

“మూడు గదులు, చ్చవరిది వంటిలుో, ప్రటోో పంపు వుంది”.

“అద్దంత్?” సరోజ అడిగింది.

“నూట ఇరవై. కర్వంట్ కాక”

“నాక్క నచ్చిందండి. రపే చేరిపోతాన్ల” అంది సరోజ.

సరోజ కొంగు పట్ల్కొన్న న్నలబడా మూడేళ్ళ బాబు చుట్ట్ చ్యస్తనాిడు.

బయట సంభాషణ విన్న లోపలుించ్చ సత్ావతి భరత స్ధాకరం బయటకొచ్చి,

ఇదదరీి చ్యస లోపలికి వెళ్ళళడు.

సరోజ బాబు చయిా విడిచ్చ, హాాండ్‌బాాగ్‌లో చయిా ప్టి్ “ఒక న్ల

అడ్డవన్స ఇవవనా?” అంది.

“ఇవవండి” అంది సత్ావతి. సరోజ డబుబ తీస్తంటే “మీ బాబా?” అన్న

అడిగింది.

“అవునండి”.

180
 “ఒకడేనా?”

“ఒకడే” ఈ సమాధానంతో సత్ావతి సంత్ృప్తత పడింది. “ఎంత్ త్క్కువ

మందుంటే ఇలోంత్ బాగుంట్లంది. మొత్తం ముగుిరనా ఉండేది?” అన్న

మామూలుగా అడిగినట్ల్ అడిగింది.

“కాదండీ, ఇదదరమే”

సత్ావతి ఉలికిుపడి “ఇదదరనా?” అంది సరోజవైపు పరీక్షగా చ్యస్తత “...

అంటే మీ వ్యరు”.

“లేరు” ఆమె న్మాదిగా అంది.

“అయోా పాపం” నొచుిక్కంది. “ఎంత్కాలం అయింది?” అంది సరోజ

న్లదుటికేస చ్యస్తత. ఎర్రటి తిలకం బొట్ల్ అకుడ మెరుస్తతంది. భరతపోయి

సంవత్సరం తిరకుముంద్వ తిరిగి బొట్ల్ ప్ట్ల్క్కనే వ్యళ్ళళ ఆమెకి కొత్త. అందుకే

ఎంత్కాలం అయింది అన్న అడిగింది.

“ఎవరు?”

“అద్వ - వ్యరు పోయి”

“పోవటం కాదు, అసలేోరు” సరోజ జవ్యబిచ్చింది.

“అంటే .... ప్ళ్ళళకాలేదా?”

“ఉహు కాలేదు....”.

సత్ావతి అరిం కానట్ల్ “ఈ బాబు?” అంది.

“నా కొడుక్క”

181
 దాదాపు వెయిాపౌనో స్తితతో కొటి్నట్ల్ త్ల దిమెాకిుంది సత్ావతికి. అద్వ

టైంకి స్ధాకరం త్ండ్రి ఆఫీస్ న్లంచ్చ వచాిడు. సైకిల్ అరుగు మీద కకిుంచ్చ

లోపలికి వెళ్ళళడు. మళ్ళళ వచ్చి, సైకిల్ సా్ండ్ సరిగాి పడిందో లేదో చ్యశాడు.

“అంటే ప్ళ్ళళకాక్కండ్డ” ఈ మాట అడగటాన్నకి సత్ావతి కడుపులో

తిప్తునట్యింది.

సరోజ వెంటనే జవ్యబు చపులేదు. త్ల వంచుక్కన్న న్మాదిగా “....ఔన్ల”

అంది.

“నీక్క త్లిోదండ్రులేోరా?”

‘మీ’ న్లంచ్చ ‘నీ’క్క మారటాన్ని గమన్నంచ్చంది సరోజ. అయినా జవ్యబు

చప్తుంది “ఉనాిరు”.

“ఎకుడ”

“ఈ వూళ్ళళనే”

“మరి వ్యళ్ళతో ఉండొచుిగా”.

“గెంటేశారు” దీనంగా అనలేదామె. కానీ కంటిలో విషదం కనబడింది.

సత్ావతికి ఇంకేం అడగాలో అరింకాలేదు. ఇంత్ ఇంట్రెస్ంగ్‌

గా ఈమెన్న

అంత్ అరాధంత్రంగా వదలటం ఆమెకి ఇష్ం లేకపోయింది.

“ఎంత్కాలం అయింది?”

“మూడు సంవత్సరాల ఎన్నమిది న్లలయింది”.

మూడు సంవత్సరాల ర్వండు న్లల వయస్ని బాబు ఇదదరి మాటలు

వింట్లనాిడు.

182
 “మరింత్ కాలం...”

“గాంధి సీరట్‌
లో ఉండే వ్యళ్ళం. ఇలుో గల వ్యళ్ళళ చాలా మంచ్చవ్యళ్ళళ.

కానీ వ్యళ్ళళ ఆ ఇలుో అమేాస్తనాిరు. అందుకన్న మారాలిస వచ్చింది” అంట్ట

హాాండ్‌బాగ్‌
లోంచ్చ డబుబ తీసంది.

“ఇదిగో నూటిరవై”.

సత్ావతి పుచుికోలేదు. “మా వ్యళ్ళన్న అడగాలి” అంది.

“మీ వ్యరు వచ్చినట్ల్నాిరుగా. అడగండి”

న్నజాన్నకి అడిగ్గద్వమీ లేదు. ఆ ఇంటోో సత్ావతి మాటే మాట! కానీ ఎలా

ఈమెన్న వదులుికోవ్యలో తెలియక అబదధమాడింది. ఇపుుడిక ఏ సాక్క చప్తు

త్ప్తుంచుకోవ్యలో తెలియలేదు. దాన్ని సరోజ గురితంచ్చనట్లో “మీక్క అద్ద

విషయంలో ఏ డోకా లేదండీ. న్లన్లా ఫస్్ తారీఖు కలాో ఇచేిసాతన్ల. కావ్యలంటే

ఒక న్ల బదులు ర్వండు న్లల అద్ద అడ్డవన్లసగా ఇసాతన్ల. ద్వముడి దయవలో

ఐదారొందల జీత్ం వచేి ఉదోాగమే చేస్తనాిన్ల” అంది.

“అహ! అద్ద గురించ్చ కాదు”.

“మరి”.

సత్ావతి వెంటనే జవ్యబు చపులేకపోయింది. న్నజాన్నకి త్న సమసా

ఏమిటో ఆమెకే అరింకావటం లేదు. ఇలుో ఇవవటం మాత్రం ఇష్ం లేదు.

“ఏదనాి ఫాామిలీకి ఇదాదమన్లక్కంట్లనాి” అంది.

సరోజ నవివ, “సే్ట్ గవరిమెంట్ టి.ఎ. రూల్స ప్రకారం మేం ఫామిలీయే

కదా”

183
 ఆ నవువ సత్ావతికి ఉక్రోషం తెప్తుంచ్చంది.

“.... గౌరవప్రదమైన ఫాామిలీకి” అంది. “గౌరవప్రదమైన” అని పదాన్ని

వతిత పలుక్కత. సరోజ మొహం క్షణం పాట్ట వ్యడిపోయింది. కానీ ఈ

తిరసాురాలు అలవ్యట్ల పడటం వలో, వెంటనే సరుదక్కన్న “మన్నషి గౌరవప్రదంగా

బత్కడ్డన్నకీ, మానసకంగా ఒకు క్షణం బలహీన మవటాన్నకి సంబంధం

ఏమిటండీ? బలహీనత్లనివి ఎవరి దగిర వ్యరివి ఉంటాయి” అనిది.

త్న పాయింట్ మీద న్నలబడి ఆరూియ చేసే సరోజన్న చ్యసేత ఆమెకి ఉక్రోషం

ఎక్కువయింది. న్నజాన్నకి ఆమె ఇంటికోసం దీనంగా బతిమాలుత్యంద్వమో

అన్లక్కంది. అందుకే చపుున అనేసంది.

“అలాంటి బలహీనత్లుని వ్యళ్ళళ మా పకు పోరినోో వదుద”.

ఈ మాటన్న సరోజ ముంద్వ వూహించ్చనట్ల్ంది. అందుకే ఈ సారి ఆమె

త్మాయించుక్కన్న ఆవేశ రహిత్ంగా న్మాదిగా అంది. “ఒకపుటి బలహీనత్ండీ

అది. అపుుడు లోకం గురించ్చ అంత్గా తెలీదు. ప్రేమకీ, మంగళ్స్తత్రాన్నకీ తేడ్డ

తెలీదు. అది ఒక విధంగా చ్యసేత బలహీనత్ కూడ్డ కాదు. మీక్క తెలియన్న

ద్వముంది? ఇట్లవంటి విషయాలోో మగవ్యడే డ్రైవ్ చేసాతడు స్త్రీన్న. గమాం

చేరుక్కనాిక గానీ, త్న భవిషాత్యత అగమాగోచరం అన్న స్త్రీ తెలుస్కోలేదు. కాన్న

అపుటికే మూడో న్ల. మీరనాిరు బలహీనత్లుని వ్యళ్ళళ పకు పోరినోో వదూద

అన్న! నా కిపుుడు బలహీనత్లు లేవండీ. అవేవనాి వుంటే ఈ పాటికి మళ్ళళ....”

“శ్వ్య శ్వ్య” అంట్ట సత్ావతి చవులు మూస్కోబోయి ఆగింది. సరోజ

చబుతనే వుంది. ఈ లోపులో బాబు చ్చటికన వేలు చ్యప్తంచ్చ “అమాా” అనాిడు.

184
 “ఒకు న్నముషం ఆగరా బాబ్ల” అంట్ట సత్ావతివైపు తిరిగింది.

“మీరనొచుి, ఇపుుడు నాక్క బాగా ఎక్స‌పీరియనొసచ్చింది కాబటి్,

అలాటివేవీ రాక్కండ్డ జాగ్రత్త పడుత్యనాినేమో అన్న. అంత్ ఆత్ావంచనే చేస్క్కనే

మనసతత్వమే ఉంటే వీణిే నా త్ముాడన్న చపుుకోవటమో, లేక పుట్గానే ఏ అనాథ

శరణాలయంలో చేరిుంచటమో చేస వుండేదాన్ని కదండీ. మీరూ స్త్రీయే కదా!

మీక్క తెలియన్న ద్వముంది? ఒకసారి మోసపోయిన స్త్రీ మరిక జనాలో పురుషుడిన్న

దగిరక్క రాన్నవవదు. అవునా? ఇపుుడు నాక్క బలహీనత్లేమీ లేవండి” అంది.

“బలహీనత్” అనే పదాన్ని వతిత పలుక్కత. “అలాంటివనీి పద్దన్నమిదో ఏట.

ఎర్రటి సంధా కలలోనూ, తరుు ఉషస్స రాగరంజత్ రసాన్లబంధాలోో

కరిగిపోయే వ్యటికి ‘బలహీనత్లు’ అన్న మీరు పేరు ప్డితే! ఇపుుడు నా

ఆశయమలాో వీణిే ప్దదవ్యణిే చయాటమే. రియాలీ్కనాి మొరాలీ్ గొపుది కావచుి.

కాన్న రియాలీ్ రియాలీ్యే కదా! పోనీ మీకంత్ అపనమాకమయితే ప్రతిరోజు

రాత్రి తొమిాది గంటలకలాో మా ఇంటి ముందు తాళ్ం వేస్కోండి.

ఇంకేముంట్లంది మీ అభాంత్రం. ఆ! అనిట్ల్ మీకో అన్లమానం రావచుి.

మధాాహిం ఆఫీస్కన్న చప్తు నేన్వరితోనైనా తిరగొచుి అన్న. ప్రోబబులిటీ మీరు

ఒక ఫామిలీ కిచ్చినా వుంది కదండీ”.

సత్ావతికి అకసాాత్యతగా పొయిామీద ప్టి్న పపుు జాాపకం వచ్చింది. దాన్న

ఘాట్ల అకుడి వరకూ వచ్చి ఉకిురి బికిురి చ్యస్తనిట్ట్ అయింది. ఇంత్

తెగించ్చన దాన్నతో త్నకి మాటలేమిటా అన్లకొన్న చేత్యలు జ్యడించ్చ నమసాురం

185
చేస్తత “వెళ్ళళరా త్లీో, న్లవువ మంచ్చదాన్నవే కావచుి కానీ మా ఇంటోో

మగవ్యళ్ళళనాిరు. వ్యళ్ళకి వుండొచుి బలహీనత్లు” అంది.

సరోజ నవివంది. విషదమూ, జాలి మిశ్రిత్మైన నవువ! నదిలో

మున్నగిపోత్యనివ్యడు గడిాపరకన్ల పట్ల్కొన్న ఈదుత్యని వ్యణిే చ్యస నవివన నవువ.

“ఒపుుక్కనాిరు కదా మీ మగవ్యళ్ళక్క బలహీనత్లునాియన్న. మరి ఒక

‌ కి రాన్నవవటాన్నకి ఇష్పడన్న మీరు, ఒక

‘బలహీనత్లుని స్త్రీ’న్న ప్రకుపోరిన్లో

బలహీనత్లుని పురుషుడి పకులో యెలా రోజూ పడుక్కంట్లనాిరండీ?”

నవివంది. “ఈ ప్రాంక్‌
న్స్ట‌
తో మీక్క నేనో రాక్షసలా కనబడుత్యనాిన్ల కదూ”

చపుున ఆమె కంఠం రుదధమయింది. “నేనూ మీలాగ్గ అమాయకంగా కలల

ప్రాంగణంలో ముగధంగా, సిగధంగా ఆడుకొనే దానిండీ! కన్లిమూస తెరచేలోగా

అంతా అయిపోయింది. ఇందులో బలహీనత్ ఏమీలేదు. అంతా హీనతే. మంగళ్

స్తత్రం కట్లేదు కాబటి్ త్నకే సంబంధం లేనట్ట్ చ్యసే కొడుకూ, త్నకి

నాాయం చయామన్న అడగటాన్నకొచ్చిన అమాాయిన్న మెడ పట్ల్కొన్న తోసవేసన

మావగారూ-” ఆమె ఆగి కొనసాగించ్చంది.

“సంపాదిస్తని కూత్యరు త్పుు చేసంది కాబటి్ ‘మరీ ఎక్కువగా’ తిట్లేక

ఎబారిన్ చేయిసాతనని త్ండ్రీ... వీళ్ళళ, వీళ్ళంతా కలిస ఒక పద్ధన్నమిద్వళ్ళ

అమాాయి ముగధతావన్ని కాళ్ళ క్రంద నలిపేసేరు.

అపుుడు నాక్క బాధ వెయాలేదండీ!

చేసన చ్చని త్పుున్న వపుుకొన్న ఇంత్మంది మొగాళ్ళన్న ధైరాంగా

ఎదిరించ్చ, సవశకిత మీద న్నలబడి త్న కొడుక్కన్ల తాన్ల ప్ంచుకొంట్లని ఒక

186
అమాాయిన్న, స్త్రీ అయివుండి మీరు మీ పకు పోరిన్‌లోకి రాన్నవవటం లేదంటే

ఇపుుడు బాధగా వుంది, అంతే”

చ్చవరగా అనిది, “నాక్క ఇలోకురోదండి, మీర ఇంటోోంచ్చ బయటకొచ్చి

ప్రపంచాన్ని చ్యడండి. స్త్రీకి జరుగుత్యని అనాాయాన్నకి పరోక్షంగా దోహదం

చేస్తనిది స్త్రీయే అన్న తెలుస్తంది. మొగవ్యళ్ళ ప్రపంచం న్లంచ్చ త్న వ్యళ్ళన్న

తొలగిస్తనిది కూడ్డ స్త్రీయే అన్నప్తస్తంది”.

ఆమె వెన్లదిరిగింది.

ఆమె చేయి పట్ల్క్కన్న బాబ్ల వెన్లతిరిగ్గడు.

(ఆంధ్రజ్యాతి - 1984)

187
188
 పురుషుంత్ుం
“ఆక్కలో దీపాలు ప్టి్ నీళ్ళలో వదిలినట్ట్ - సముద్రంలో ప్రమిదలాో
ఎన్ని పడవలో...”

“కోటన్ల ముట్డించడ్డన్నకి శత్ృ సైన్నక్కలు వస్తనిట్ట్- చీకటోో ఎంత్

న్నశశబదంగా మన కొండవైపు వస్తనాియో”

“వ్యళ్ళళ మన అతిథులే ప్తచ్చి మొహవ్యఁ! వ్యళ్ళన్న శత్ృ సైన్నక్కలతో

పోలుసాతవ్య?”

“అవున్ల స్మాండీ. ఆ విషయమే మరిచ్చపోయాన్ల” అందామె

కిటికీలోంచ్చ బయట సముద్రంవైపు చ్యస్తత.

బయటంతా చీకటి. కొండమీద ఇలుో అది. చుట్ట్ సముద్రం... సముద్రం

ఈన్ననట్ట్ పడవలు. మిన్లక్కు మిన్లక్కుమంట్ట, చీమలాో పాక్కుంట్ట కొండవైపు

వస్తనాియి దీపాలు.

“అంత్మందికీ ఈ ఇలుో సరిపోత్యందా”.

“ప్రపంచం సరిపోకపోతే యేం చేస్తనాిరు? ఇరుక్క ఇరుగాి బ్రత్కటం

లేదూ- అలాగ్గ ఇలుో సరిపోకపోతే ఒకళ్ళ మీద ఒకళ్ళళ కూరుింటారో” అనాిడు

అత్డు. అంత్లో అత్న్న కంఠం మారిపోయింది. “అందరూ రావ్యలి. అందరూ

వినాలి. ర్వండు లక్షల సంవత్సరాల అన్లభవ్యలిి పొందిగాి వ్రాస్క్కని నా

జీవిత్పు డైరీలోంచ్చ - ఈ ప్రపంచంకోసం, సకల మానవ్యళ్ళ కోసం నేన్ల

చపుబోయే సంద్వశాన్ని అందరూ వినాలి”.

189
 “మీది మరీ డ్డబు. ర్వండు లక్షల సంవత్సరాలా- అంత్ వయస్

మీకకుడిదండీ? నా వయసే లక్షా పాతిక వేలు లేంద్వ...”

“అవునయితేనేం? న్లవువ నా ప్ళ్ళళన్నవి! నీకనాి నేన్ల ప్దదవ్యణిే కాదూ-”

“ఛాఛా. నేన్ల మీ త్లిోన్న. మీకనాి ప్దదదాన్ని”

“కాదు, ప్ళ్ళళన్నవి”

“కాదు త్లిోన్న...”

“సరోండి, సర్వోండి, అతిథులొచేి వేళ్ మనం యిలా ద్బబలాడుక్కంటే

బావుండదు”

“నేనీరోజు వ్యళ్ళకేం చపున్ల. అందరీి వెళ్ళళపొమాన్ల”

“మరి మీరం చేసాతరు?”

“త్లిో ననాివ్‌
గా. కాళ్ళళ జాచు. అండప్తండ బ్రహాాండంలో అణువునై,

పరమాణువునై ఎకుడో సృషి్ న్నశశబదంలో ముణగదీస్క్కన్న హాయిగా పడుక్కంటా.

ఈ ప్రపంచం ఎలా పోతే నాకేం”

“అంత్ మాటానకండి. మీ త్ండ్రి మీరనాయె! మీ కొడుకూ మీరనాయె.

ఇన్ని లక్షల సంవత్సరాలు మీక్క మీర పుటీ్ - ఆ కడుపులోంచే వచీి వచీి - ఆ

కడుపులోనే సృషి్ంచీ సృషి్ంచీ- బాధాత్పతమైన అన్లభవ్యలోోంచ్చ సకల

మానవ్యళ్ళకోసం త్యారు చేసన సంద్వశాన్ని విన్నప్తంచక్కండ్డ చ్చనిప్తలాోడిలా

అలిగితే ఎలా?”

“అవున్ల కదూ. నేన్ల చపాులి! ఇంత్కీ అందరీి రమానాివ్య?”

“ఆఁ. ధనవంత్యలీి, జాాన్లలీి, బుదిధమంత్యలీి...”

190
 “మున్నసపాలిటీ వ్యళ్ళనీ, మృదంగం వ్యయించేవ్యళ్ోన్న, ఆఫీసరోనీ,

వరతక్కలీి, కిళ్ళళకొట్ల్వ్యళ్ళనీ, టైప్తస్్లూ, గుమసాతలూ- అందరీి ప్తలిచావ్య?”

“రడియోవ్యళ్ళళ, ఎం.పీ.లూ, ఎం.ఎల్.ఎ.లూ, విపోవకారులూ,

విపోవకళ్ళకారులూ, ప్తచ్చి డ్డక్రూో- డ్డక్రో దగిరుండే ప్తచ్చివ్యళ్ళళ,

వేదాంత్యలూ....! అందరీి ప్తలిచాన్ల”

“మరి పత్రికలవ్యళ్ళళ, కసాయివ్యళ్ళళ, భట్రాజులూ”.

“ఆఁ. బాబాలు, సనాాస్లు, జరిలిస్్లు, తాగుబోత్యలూ, విమరశక్కలూ,

బుదిధవునివ్యళ్ళళ లేన్నవ్యళ్ళళ అందరూ వసాతరు. అందరీి ప్తలిచాన్ల”

“మరి పోలీస్లు?”

“వ్యళ్ళన్న ప్తలవకురోదు. వ్యళ్ళళ వసాతరు”

“మరీ అంత్ కోపం తెచుికోక్క. అద్వమిటి నీ చేత్యలు అలా

వణుక్కత్యనాియ్? ఈ ఏరాుట్లో చేసీ చేసీనా?”

“అవున్ల. పురుషుడిి సాకీ సాకీ”

అత్డు మళ్ళళ కిటికీలోంచ్చ బైటక్క తొంగి చ్యసేడు. సముద్రం మీద

దట్ంగా మబుబ పటి్ంది.ఏ క్షణమైనా క్కంభవృషి్గా మొదలయేాలా వుంది.

పడవలు ఇంకా వస్తతనే వునాియి. కొండ చేరుక్కని మన్లషుాలు ఎకుటం

ప్రారంభించారు. పట్ల్ చీర్వలోో వునివ్యళ్ళళ, స్తట్లలోో వునివ్యళ్ళళ,

ఖదదరుబట్లవ్యళ్ళళ, అసలు బట్లేోన్న శాడిస్్ హిపీులు అందరూ వచేిస్తనాిరు.

సీ్మరోలో కొంత్మంది, దూరద్వశం న్లంచ్చ వోడలో వచ్చి అకుణుేంచ్చ తెడో

191
పడవలోో వచేివ్యళ్ళళ కొంత్మంది, మొత్తం అన్ని వైపులుించీ అంతా కదిలి

వస్తతనిట్ల్ంది.

అత్డు త్ల తిప్తు “నాకందుకో భయంగా వుంది” అనాిడు. “నాక్క

భయం వేస్తతంది. నా మనస్లో మాట చపులేనేమో. ఇంత్మందిన్న చ్యసేత నాక్క

గాభరాగా వుంట్లందీ”

“ఏమీ ఫరోదండీ, చపువలసనదంతా ఒక పుసతకంలో రాస్కోండి.

వ్యళ్ళందరూ రాగానే దాన్ని చదివెయాండి అంతే”.

అత్డు ఆమె వైపు బేలగా చ్యస, “అంతేనంటావ్య?” అనాిడు. ఆమె

ధైరామిస్తనిట్ట్ “అంతేనండీ” అంది. అన్న కాగితాల దొంత్ర, కలమూ తెచ్చి

ఇచ్చింది.

అత్డు చాలాసేపు ఆలోచ్చంచ్చ, వ్రాయటం మొదలు ప్టా్డు. ఆమె అత్డి

వైపు ఆపాాయంగా చ్యస్తత, “మీరు రచయిత్లైపోయారు స్మా” అనిది.

అత్డు వ్రాయటం ముగించ్చ కలం మూత్ ప్టే్శాడు.

“అద్వమిటి, అపుుడే అయిపోయించా రాయటం?”

“ఎంత్సేపే ప్తచ్చి మొహమా? వచ్చిన అతిథులిి మరీ దీరఘ ఉపనాాసంతో

బోరుకొట్కూడదు”

“ఎంత్ గొపువ్యళ్ళండీ మీరు! వేల వేల సంవత్సరాల మానవుడి గత్

చరిత్ర పుసతకంలోంచ్చ, భావిత్రాల కోసం ఒకే వ్యకాాన్ని తీస ఇవవగలిగ్గరు”

అత్డు ప్రేమతో, ఆరితతో, ఆనందంతో, ఆనందం వలో వచ్చిన దుుఃఖంతో

త్న్ల వ్రాస్క్కని దాన్నవైపు చ్యస్క్కనాిడు. “ఇంత్కాలం నా గొంత్య నొకిు ప్టి్

192
వుంచారు వ్యళ్ళళ. తాము చపుటమే త్పు నేన్ల చపేుది వినలేదు. అసలు నన్లి

మాటాోడన్నవవనేలేదు. ఇనాిళ్ళకి నేన్ల గూడుకట్ల్క్కని వేదనంతా ఈ రోజు

మాటల రూపంలో చపుగలుగుత్యనాిన్ల! ఈ మాటలిి కన్లక్కుని వ్యళ్ళళవరో

గానీ, వ్యళ్ళకి నా జ్యహారుో. మనస్లో భావ్యలిి బయటికి చపుటాన్నకి ఎంత్ బాగా

తోడుడతాయి ఈ మాటలు!”

“భలేవ్యరండీ మీరు. ఈ మాటలాి పొగుడుత్యనాిరు. ఈ మాటలు ఎంత్

భయంకరమైనవో మీక్క తెలీదు. ఇవి బాణాలకనాి స్తటిగా గుండెలోోకి

దిగిపోతాయి. పురుగులాోంటి అక్షరాలు కలిస మాటలవుతాయి. విమరశక్కల

కలాలోోంచ్చ సృజనాత్ాకపుటాలోచనోన్న భగిం చేసే ఆయుధాలవుతాయి.

మైక్కలోోంచ్చ రాజకీయ నాయక్కన్న వ్యగాదనాలవుతాయి. మనస్నీ మనస్నీ,

మన్నషినీ మన్నషినీ దూరం చేసాతయి ఈ మాటలే.... ఈ మాటలే!”

అత్డు హాయిగా నవేవడు. “కానీ ఈసారి నేన్ల న్నజంగా

మాటాోడబోత్యనాిన్ల. ఇనాిళ్ళ న్నశశబదం త్రువ్యత్ న్నజంగా నా మనస్ విప్తు

చపుబోత్యనాిన్ల. ఇంత్కాలం వీళ్ళంతా నా గొంత్య నొకిుప్టి్ వుంచారు.

అస్తయ, ద్వవషం, పగ, అన్లమానం, ఈరియ లన్నిటికీ అతీత్ంగా వెళ్ళళ ఆ అదుభత్

న్నశశబదం న్లంచ్చ వెలువడిన ఓంకార శబదంలోంచ్చ నాకాువలసన వేదాంతాన్ని

తీస్కొన్న అందరికీ అరిమయేాలా ఈ రోజు చపుటాన్నకి ఆయత్తమవుత్యనాిన్ల.

అందరూ వచేిస్తనాిరు. మళ్ళళ వచేిక తొందర పడ్డతనేమో. ఇపుట్లించే అనీి

సదధం చేస్క్కనాివ్య? ఎవరికి కావలిసనవి వ్యళ్ళకి-”

“మీరం కంగారుపడకండి. అనీి సదధంగానే వునాియి”

193
 “వడీా వ్యాపారులకోసం మన్నషి రకతం గాోస్లోో పోస వుంచావ్య?”

“ఉంచాన్ల”

“విపోవకారుల కోసం త్యపాకీ గుళ్ళ వ్యయినం?”

“ఆఁ. అవీ వునాియి”

“మహిళ్ళ మండలివ్యళ్ళ కోసం సేకరించ్చన రకరకాల వ్యరాతవిశ్లషలు”

“అవీ వునాియి. అంతేకాదు. శాడిస్్ల కోసం పరాయివ్యళ్ళ జీవిత్పు

నలోమచిలు, మారిుుస్్ల కోసం పవిత్ర గ్రంథాల మీద బురద”

“న్లవువ చాలా తెలివైన దాన్నవి స్మా. నా మనస్లో మాట బయటికి

రాక్కండ్డనే అన్ని ఏరాుట్టో చేశావు”.

“నా ఏరాుట్లో సర. మీరమిటి, వ్యళ్ళళ ఒకవైపు వచేిస్తత వుంటే ఇంకా

మీరు వ్రాసన దాన్ని చ్యస్తత మీలో మీర అంత్ ఆనంద పడిపోత్యనాిరు?”

“ఇందులో నా వోన్ ట్రాజడీ నాక్క కనబడుతంది”.

ఆమె నవివ “వోన్ ట్రాజడీ అంట్ట ఆనందపడి పోతారవిఁటండీ” అంది.

బోస పళ్ళతో అత్డు నవేవడు. “ట్రాజెడీలో ఆనందం లేదంటావ్య,

ఆలోచ్చంచు. జీవిత్ంలో ట్రాజెడీకి, కామెడీకి ప్దద తేడ్డ లేదు. ఒకపుుడు ఎంతో

దుుఃఖం కలిగించ్చన సమసా, జీవిత్పు పుటలో మిగిలిపోయి సాృతిగా మారక నవువ

పుటి్ంచవచుి. ఒకరి ట్రాజెడీ ఇంకొకరికి కామెడీ కావచుి లేక ట్రాజెడీ త్నకే

కామె....''

అత్డి మాటలు ఇంకా పూరిత కాలేదు. అంత్లో ఎవరో త్లుపు

కొటి్నటోయింది. క్షణంలో అది దబీదబీ బాదినట్ట్ శబదం. వేల వేల చేత్యలు

194
త్లుపులిి కొడుత్యనాియి. ఎంతో ఆత్రంగా, ఎంతో ఉద్వవగంగా - మరి

ఆలసాాన్ని భరించలేనట్ట్ కొడుతని ఆ చేత్యల శబాదన్ని విన్న ఆ ముసలివ్యడు

ఆనందంతో పొంగిపోయాడు. త్న మాటలు వినటం కోసం, త్న్ల చపేుది

గ్రహించటం కోసం ఎంత్ ఆత్రంగా వునాిరు అతిథులు.

సముద్రం న్లంచ్చ ఒడుా కొచ్చిన జనం, ఇంకా వస్తతనే ఉనాిరు. త్లుపులు

దబదబా....

“ఒసేయ్ తియావే త్లుపులు... తొందరగా తియిా”.

“రావటం లేదండీ, కొంచం నూన్ తీస్క్కరానా”.

“నూనేమిటి నీ మొహం. త్యలస - త్యలస తీరిం తీస్క్కరా. ఎన్నివేల

సంవత్సరాలైందో వీటిన్న వేసేస. పవిత్రంగా తెరుదాదం”. అత్డి మాటలు పురతయేా

లోపులో ఆమె త్యలస నీళ్ళళ తీస్కొచ్చింది. ఇదదరూ కలిస ఎలాగైతేనేం మనస్

కవ్యటాల గడియ తీయగలిగారు... త్లుపులు తెరుచుక్కనాియి.

అంతే!

ఉప్ునలా... కట్లుతెంచుకొన్న దూకిన వరదలా జనప్రవ్యహం లోపలికి

ప్రవేశ్ంచ్చంది. ప్దదలు, ప్తలోలు, ఆడలాళ్ళళ, ప్ళ్ళళ కావలిసనవ్యళ్ళళ, ప్ళ్ళళ

అయినవ్యళ్ళళ, ప్ళ్ళళ అయి మొగుణిి వదిలేసనవ్యళ్ళళ, మనస్తో సత్సంబంధాలు

లేన్నవ్యళ్ళళ, మొగవ్యళ్ళళ, జీవితాన్ని తేలిగాి తీస్క్కనే వ్యళ్ళళ, ఎపుుడూ ఏదో ఒక

బాధతో క్కమిలిపోయేవ్యళ్ళళ, సైకిక్‌

లు, ఫటసస్్లు, కాప్తటలిస్్లు, మారిుుస్్లు,

నూాట్రలిస్్లు.... అందరూ వచేిస్తనాిరు. చ్చని ప్తలోలు, పాలు తాగ్గ ప్తలోలు

కూడ్డ పాక్కుంట్ట వస్తనాిరు.

195
 ముసలివ్యడు అందరీి చ్యస ఆనందంతో, ఉద్వవగంతో త్బిబబుబ

అవుత్యనాిడు. “ఒసేయ్! ఇంకా క్కరీిలు తీస్క్కరా. అవి లేకపోతే తివ్యచీలు,

దిళ్ళళ, చాపలు... ఏవుంటే అవి... అయోా అలా తొకిుసలాడుకోకండి. అంతా

సరుదకొన్న కూరోివ్యలి. అలా కిటికీ మీద కొందరు కూరోిండి. వ్వదొదదుద.

ఇంటికపుు ఎకుకండి. ఆడవ్యళ్ళంతా ఒకవైపు, మొగవ్యళ్ళంతా ఒకవైపు... అయోా

ఈ ప్తలో ఎవరో ఇకుడ త్డి చేసేసంది”

జనం మధాలో అత్డు చ్చక్కుక్కపోయాడు. బోరాోపడ్డాడు.న్మాదిగా

లేవబోత వుంటే, ఎవరో తోసేరు. ఒక చయిా డొకులో గుచుిక్కన్న వెనకిు

పడ్డాడు. “అయోా! న్మాది న్మాది” అంట్ట లేచ్చ న్నలబడ్డాడు. ఇంత్లో ప్దద

బాండు మేళ్ం విన్నప్తంచ్చంది. మంత్రిగారు కూడ్డ వచేిసేరు. జనంలో కలకలం

బయలేదరింది. ముసలివ్యడు “మంత్రిగారిి మీర్వపుుడూ చ్యడలేదా?” అంట్ట

అదిలించ్చ ఆయనవైపు తిరిగాడు.

“వో ప్రజాప్రతిన్నధీ! రాక రాక జనంమధాకి వచ్చిన మీక్క ఇద్వ మా

హృదయపూరవక సావగత్ం”.

“మహాప్రభూ! ఇనాిళ్ళకి మా మీద దయ కలిగిందా?” అంది ముసలమా.

“మేం చప్తుంది విన్న అరిం చేస్కొన్న, పాలించటం మొదలు ప్డితే ఈ

ప్రపంచంలో బాధలుండవు. యుదాధలుండవు. విషద గాధలుండవు” అంట్ట

అత్డు కిటికీ ఎకాుడు. అకుణుేంచ్చ అత్డు అందరికీ సుష్ంగా కనబడుత్యనాిడు.

ఇంకొకవైపు న్లంచ్చ అత్కష్ం మీద జనంలో చోట్ల చేస్క్కంట్ట ముసలమా

కూడ అకుడికి వచ్చింది. అకుడ కూడ్డ జనం వ్యళ్ళన్న నొకేుస్తనాిరు. అయితే

196
వ్యళ్ళళ ఎత్యతమీద వుండటం వలన జనంలో మాటలు త్గిి, వ్యళ్ళవైపే చ్యడటం

మొదలుప్టా్రు.

సముద్రంలో పడవలు ఇంకా వస్తనాియి. జనం ఇంటోోకి రావటాన్నకి

ప్రయతిిస్తనాిరు. బాగా ఉరుముతంది. ఆ రాత్రి కాళ్రాత్రిలా మారట్ల్ వుంది.

“వినండి అందరూ వినండి” గొంత్య పగిలేలా అరిచేడు ఆ ముసలివ్యడు.

“ఇనాిళ్ళళ నన్లి నొకిుపటి్న మీ చేత్యలిి ఛేదించుకొన్న, ఈ క్షణం నా గొంత్య

మాటాోడబోతంది. వినండి”.

ప్రకృతి కదిలిపోయింది. ఆకాశం విస్తబోయింది. మేఘం పరుగెత్తటం

ఆరంభించ్చంది. పడవలో వ్యళ్ళళకూడ్డ సముద్రం మధాలో ఆగిపోయి, అకుణుేంచే

అత్డు చపేుది వినసాగ్గరు.

“ఇది నా సంద్వశం. వేదకాలం న్లంచీ ఆధున్నక యుగం వరకూ వేల వేల

సంవత్సరాలు జీవించ్చ నేన్ల నేరుిక్కని పాఠం ఇది. నాక్క తోడుగా ఈ ప్రకృతి”

అంట్ట ముసలమాన్న చ్యప్తంచ్చ, ఆమెవైపు తిరిగి, “నీక్క నా కృత్జాత్లు” అంట్ట

అభివందనం చేసేడు.

“భారాక్క నమసాురం ప్డుత్యనాిడ్రోయ్” అనాిడెవరో. గొలుోన నవువలు.

దాన్ని ఆ ముసలివ్యడు పటి్ంచుకోలేదు. “జన్లలారా! నేన్ల చపేుది వినండి. క్కల

మత్ వయో తారత్మాం లేక్కండ్డ, మన్నషికీ మన్నషికీ మధా తెరలిి

తొలగించేటందుక్క నేన్ల చపుబోయే ఈ కొదిద మాటలీి మీ హృదయకవ్యటాలు

తెరచ్చ జాగ్రత్తగా వినండి. ట్ల వైప్త ఆఫ్ట ది కమూాన్నకేషన్ గాప్త అండ్ ది జనరషన్

గాప్త...”

197
 కిటికీ పకునే న్నలుిని ఆకతాయి క్కర్రవ్యడు ఆ ముసలివ్యడి కాలు
పట్ల్క్కన్న లాగ్గడు. అత్డు కింద పడబోయి కిటికీ త్లుపు పట్ల్క్కన్న
న్నలదొక్కుక్కంట్ట అరిచేడు. “ఓం అనే మాటలోంచ్చ ప్రపంచం పుటి్ందంటారు.
ఆ ‘ఓం’ చ్చత్కొుటి్ అనేక మాటలు పుటా్యి. మాటలక్క పునాదులు చేత్లు.
చేత్లవలో విభేదాలు, దాన్నవలో ఉత్ునిమయేా బాధామయ జీవిత్ం న్లంచ్చ
మన్నషిన్న రక్షంచే మారిం నేన్ల కన్లక్కునాిన్ల. ఇదిగో ఈ పుసతకంలో
వ్రాస్క్కనాిన్ల. దాన్ని చదివి విన్నప్తసాతన్ల. అయాా! వినండి. ‘ఈ రచయిత్ చపేుది
మేం వినటం ఏమిట’న్న కొటి్ పడెయాకండి! ఎనోి సంవత్సరాలుించ్చ మేమిదదరం
ఈ గదిలో బంధించుక్కన్న వునాిం. మన్నషి జీవిత్పు మెటాఫిజకల్ ఎమీ్న్స్ట -
త్త్వజజాాసాత్ాక శూనాత్ అనే ఒంటరిత్నం న్లంచ్చ బయటపడ్డలనే తాపత్రయం
ఇది. ఈ న్నశశబాదన్ని ఛేదించాలి. ఈ న్నశశబదం వలేో మన్నషికీ మన్నషికీ, వరాిన్నకీ
వరాిన్నకీ, ద్వశాన్నకీ ద్వశాన్నకీ మధా దూరం ప్రిగిపోతంది. లేవగానే ట్టత్ బ్రష్

న్లంచ్చ, పడుక్కనేటపుుడు వేసే బెడ్‌

లైట్ వరకూ మన్నషి జీవిత్ంలో ప్రాణం లేన్న
వస్తవుల ప్రాబలాం ఎలా ప్రిగిపోత వుందో... ఈ గదిలోకి వస్తని అనేకానేక
జీవులు త్దాత్ాయతా న్నయమం లేక్కండ్డ అలానే ప్రిగిపోత్యనాిరు.
చరిత్రలో ప్రతిసారీ ఒక మహనీయుడు గానీ, ప్రవకత గానీ ‘నేనో సంద్వశం
చబాతన్ల వినండి’ అనిపుుడలాో మొత్తం జనావళ్ళ అట్ల తిరగడం, అత్డి సంద్వశం
అరిం చేస్కోక్కండ్డనే అత్డిన్న చంప్యాడం అనాదిన్లంచీ జరుగుత వస్తతంది.
జన్లలారా! నేన్ల ఈ రోజు చపుదలుిక్కనిది, “ఏమీ లేకపోవటం” గురించ్చ,

అవున్ల. నథంగ్‌
న్స్ట గురించ్చ!!

198
 నేన్ల చపుదలుిక్కనిది మన్నషి ఒంటరిత్నం గురించ్చ, ముసలిత్నపు
వోడిపోవటం గురించ్చకాదు. కానీ నేన్ల చపుబోయేది - చపాులన్లక్కనిది - మీక్క
చేరసరికలాో దాన్న అరిం మారిపోతంది. నా గొంత్య కండరాల కదలికలు -
గాలిలో శబదత్రంగాలై మీ చవుల దావరా మెదడు చేరసరికి వ్యటి అరిం అపారిం
అవుత్యంది. ఆ అపారిమే క్రీస్తన్న చంప్తంది - హిరోషిమా మీద బాంబులు
క్కరిప్తంచ్చంది.
ఈసారి అలా కావటాన్నకి వీలేోదు. అందుకే నేన్ల వ్రాస్క్కనాిన్ల దీన్ని!
అపారాిలకి చోట్ల లేక్కండ్డ చదివి విన్నప్తసాతన్ల. అందరూ వినండి”.
జనం న్నశశబదంగా వునాిరు. కొన్ని కోటోమంది వునాి అకుడ స్తదిపడేత
వినబడేంత్ న్నశశబదం. ముసలివ్యడు పుసతకం విపేుడు. ఆమె అత్డివైపే చ్యస్తతంది.
అత్డు కిటికీలోంచ్చ బయట సముద్రంలోకి పడిపోక్కండ్డ పట్ల్క్కంది. అత్డు
త్న్ల వ్రాసన దాన్నవైపే చ్యస్తనాిడు. అందరూ అత్డు చపేు దాన్న కోసం
వేచ్చవునాిరు.

స్ట‌
“ఉ...అర్ట ర్ట ... స్ట ... ఇస్ట‌ స్ట...”
అత్డు మాటాోడటాన్నకి ప్రయత్ిం చేస్తనాిడు కానీ మాటలు రావడం
లేదు. అసుష్మైన ధవన్న వెలువడూతంది. సన్ లాంగ్గవజ ఉపయోగించబోయాడు.
లాభం లేకపోయింది. కళ్ళమాట నీళ్ళళచాియి. ఆమె అత్డివేపు జాలిగా
చ్యస్తంది. అత్డు కిటికీ ర్వకుమీద స్దదముకుతో వ్రాయటాన్నకి ప్రయతిించాడు.
అది అరిం లేన్న వ్రాత్ అయింది. మళ్ళళ మాటాోడటాన్నకి శుషుప్రయత్ిం చేశాడు.
ఈ లోపులో ఎవరో క్కర్రవ్యడు నవేవడు.
అంతే!

199
 ఒకుసారిగా ఆ గది అంతా నవువలు. గోల. వెకిురింత్లు. ప్రపంచం
అంతా గోలగా అరవసాగింది. గది ఆ కేరింత్లకి కంప్తంచ్చపోయింది.
ముసలువ్యణిి ఎవరో వెనకిు తోసేరు. అత్డి చేతిలో పుసతకాన్ని లాక్కునాిర్వవరో.
ఆమె అత్డిన్న రక్షంచటాన్నకి ప్రయత్ిం చేస్తతంది. అయినా లాభం లేకపోయింది.
ఆ ప్రజావెలుోవన్న ర్వండు బలహీనమైన చేత్యలు ఆపలేకపోత్యనాియి. ఎవరో
అరటిపండు తొకు విసరశారు. ఇంకొకళ్ళళవరో బాకా వూదుత్యనాిరు. ఒక
యువక్కడు పకున్లని ఆడప్తలో చవిప్తన్లి లాగి దాంతో ముసలివ్యడి కాలిన్న
గుచాిడు.
ఒక బాధాత్పతమైన అరుపుతో పట్ల్జారి ముసలివ్యడు కిటికీలోంచ్చ
కొండమీదగా జారి సముద్రంలోకి పడిపోయాడు. అత్డి న్నష్కుూమణన్న ఎవరూ
పటి్ంచుకోలేదు. అంతా రణగొణధవన్న. అత్డి చేతిలోంచ్చ లాక్కుని పుసతకంలోన్న
కాగితాలు చ్చంపుత్యనాిరు జనం. జ్యక్కలేస్క్కంట్ట నవువక్కంట్ట ఆ కాగితాలోో
ఏం వ్రాశాడో చ్యడటాన్నకి ఒకోు కాగితానేి చ్యస్తత పకున పడేస్తనాిరు. అన్ని
కాగితాలూ తెలోగానే వునాియి. వ్యళ్ళకి అరిం కాలేదు. ఒకరొకర వెళ్ళళపోసాగ్గరు.
తొందరోోనే గది ఖాళ్ళ అయింది. వెళ్ళళపోత్యని పడవల దీపపుకాంతి,
చీకటోో న్మాది న్మాదిగా అదృశామైంది.
గదిన్నండ్డ తెలో కాగితాలు.
వ్యటి మధా ముసలమా మోకాళ్ళమీద కూరుిన్న ఏడుస్తతంది.
(ఆంద్రజ్యాతి - 1985)

(అయిన్స్వు ‘చైర్టస’ అని నాటకం ఆధారంగా)

200
201
 చద్రుంగుంలో చచ్చేది
రోగం ముదరగానే, ముందు ఎర్రబడిన చరాం త్రావత్ తెలోబడాట్ట,్
పదినిర అవుతని సమయాన్నకి ఎర్రటి స్తరుాడు తెలోబడి తీక్షణత్న్న

పుంజుకొనాిడు.

నగరం నడిబొడుాలోవుని ప్దద భవనపు పన్ిండు అంత్స్ిలోోనూ

హడ్డవుడి మొదలైంది. ఆ భవనపు క్రంద ఆరంత్స్తలూ బాాంక్ ఆఫ్ట

ఉటోప్తయావి. ఆ త్రావత్ మూడంత్స్ిలూ ఓ చ్చట్‌ఫండ్ కంప్నీవి. ఆ పైవి కథకి

అప్రస్తత్ం.

బాాంక్క ముందుగ్గట్ల, ప్న్ిండు అడుగుల ఎత్యతగా, హుందాగా

రాజభవనపు సంహదావరంలా వుంది. దాన్న ముందు న్నలబడా సెంట్రీ కరతవా

న్నరవహణక్క కంకణం కట్ల్కొని రాజభట్లడిలా శ్లలా న్నలబడి, కేవలం

కన్లగుడుో తిపుుత దారినపోయే ఆడవ్యళ్ళన్ల చ్యస్వతనాిడు.

దూరం న్లంచ్చ ‘డబడబా’ శబదం విన్నప్తంచ్చంది.

అంటే చత్యరవది డబాబ కారు వస్వతందని మాట.

మరున్నముషంలో అదొచ్చి ఫుట్‌పాత్ ఎకిు భారంగా మూలిగి

ఆగిపోయింది. అందులోంచ్చ క్రందికి దిగ్గడు చత్యరవది. కారుడోరు తాళ్ం వేసేడు.

తాళ్ం చేత్యలు కోట్ల జేబులో వేస్కొన్న పరుసతీస, పదిపైసల బిళ్ళన్న

గోడకాన్లకొన్న కూరొిన్న వుని ముస్గు మన్నషివైపు విసరడు.

202
 బిళ్ళ త్గలగానే మన్నషి కొదిదగా కదిలేడు. ముస్గు పకుకి తొలగించ్చ

ఒంటికన్లితో చత్యరవదిన్న చ్యస ఆ కన్లితోనే నవివ “దండ్డలొదరా” అనాిడు.

చత్యరవది మాటాోడలేదు.

ఇండియన్ కాంట్రాక్్ ఆక్్ ప్రకారం, కాంట్రాక్్‌న్న ప్రతిరోజూ పునర్ట

చరిించాలిసన పన్నలేదు. అందుకే అత్డు మాటాోడక్కండ్డ లోపలికి వెళ్ళోపోయాడు.

క్కషు్వ్యడు ముస్గు కపుుకొనాిడు మళ్ళళ.

కాంట్రాక్్ ప్రకారం చత్యరవది వ్యడికి రోజుకి పది పైసలివ్యవలి. అయితే

న్లకి మూడు రూపాయలు అపునంగా వదులుకొనేటంత్ మూరుుడుకాడు

చత్యరవది. కానీ త్పుదు. గాారజీలు ఖాళ్ళలేన్న కారణంగా, అత్డికనాి సీన్నయరుో

వునివ్యటిన్న ఉపయోగించుకొంట్లని కారణంగా అత్డు త్న కారున్న

రోడుాకడాంగా ప్ట్ల్కోవ్యలిస వస్తతంది. త్న సే్టస్ట సంబల్ అయిన ‘కారు’ ఎండకి

ఎండి, వరాిన్నకి త్డవటం అత్డికి బాధాకరంగా వుంది. అందులోనూ అది

బాాంక్కలో అపుు తీస్కొన్న కొని కారు....

... ఒక ‘లవల్’ దాటిన ఆఫీసరోకి బాాంకే కారున్నస్తంది. అయితే చత్యరవది

ఆ లవల్‌కి సరిగాి ఒక మెట్ల్ కిందునాిడు. అత్డిపైన ఇంకా అయిదుగురు

సీన్నయరూో, అత్న్నకనాి బాగా పన్న చయాగలవ్యళ్ళళ వుండటంవలో అత్డికి ఆ

పదవి యిపుుడే లభించేటట్ట్ లేదు.

చత్యరవది సీటోో కూరొిన్న అదాదల కిటికీలోంచ్చ బైటకి... అంటే... క్రందకి

చ్యసేడు. కారు దగిిర న్నలుిని క్కర్రవ్యణిే క్కషు్వ్యడు దూరంగా అదిలిస్తనాిడు.

ఆ క్కర్రవ్యడు ఏదో అంట్లనాిడు. అంట్ట దూరంగా పరుగెడుతనాిడు.

203
 చత్యరవది సంత్ృప్తతగా గాలి పీలుికొనాిడు.

త్న కారుకి రక్షణ కలిగించబడూతంది.

* * *
చత్యరవది కూరొినేది బాాంక్ మూడో అంత్స్తలో కిటికీ దగిర.

అకుడ కూరొిన్న చ్యసేత అత్డికి రోడూా, రోడుా కవత్లవైపు వుని త్న

కారూ సుష్ంగా కనబడ్డతయి. అత్డు కారు అకుడ ప్టి్న కొత్తలో మాటిమాటికీ

దాన్ని చ్యస్కొనేవ్యడు. అయితే అత్డి సంత్ృప్తత ఎక్కువసేపు న్నలబడలేదు.

కారణం రోడుానపోయే క్కర్రవ్యళ్ళళ! ఇట్ట అట్ట వెళ్ళళ క్కర్రవ్యళ్ళళ కారుమీద చేతోత

రాస్తతపోవటం అత్న్నకి చ్చకాక్క కలిించేది.

ఇంత్కనాి ప్దద ప్రమాదం అత్డికి మూడురోజుల త్రువ్యత్ కలిింది.

సాయంత్రం అయేాక అత్డు వెళ్ళళ చ్యసేత వెన్లక చక్రంలో గాలిలేదు. ఎవడో

కొంట్టక్కర్రాడు చేసన పన్న అది.

అత్డికేం చయాాలో తోచలేదు. త్న కారున్లా రక్షంచుకోవ్యలో

అరింకాలేదు. ఈ సమసా అత్న్న దొకుడిద్వ. ఎందుకంటే మిగతా వ్యళ్ోందరి కారూో

బాాంక్క వ్యళ్ళళచ్చినవే.

ఈ సమయంలో ఆపదాబంధవుడిలా కనపడ్డాడు ఆ క్కషు్వ్యడు. ‘పది

పైసలియిా దొరా జూస్కొంటా నీ కారు సంగతి’ అనాిడు. చత్యరవది అత్డివైపు

అన్లమానంగా చ్యసేడు. అసలు గాలి విప్తుంది వీడేనేమో అన్న. కానీ అత్డి

అన్లమానం న్నరాధారమన్న ఆ త్రువ్యత్ తెలిసంది.

204
 వ్యళ్ళళదదరూ కాంట్రాక్్‌
లోకి ‘ఎంటర్ట’ అవగానే చత్యరవది కారుమీద గీత్లు

పడటం మానేసనయ్. క్కషు్వ్యడు త్నపన్న జాగ్రత్తగా చేస్క్కపోవటంతో సంత్ృప్తత

చంద్వడు. అత్డు రోజుకి పదిపైసలు ఖరుి ప్ట్టం అంత్ కష్మన్నప్తంచలేదు

కూడ్డ. క్కషు్వ్యడు కూడ్డ సంత్ృప్తత చందినటే్ వునాిడు. ఇంకేం కావ్యలి.

సరవజనాుః స్ఖినో భవంత్య!

* * *
చత్యరవది కిటికీ అదాదలోం
ో చ్చ బైటకి చ్యసేడు. మరుక్షణం క్కరీిలో

న్నటారుగా అయి మరింత్ ఉత్యసకత్తో అట్ల వైపు చ్యడసాగ్గడు.

క్కషు్వ్యడు తోలేసన క్కర్రాడు మరో ఇదదరిి తీస్కొచ్చినట్ల్నాిడు. కారున్న

ముట్ల్కోవడ్డన్నకి ప్రయత్ిం చేస్వతనాిరు. వ్యళ్ళందరిమధాా త్న కారు

ఏమవుత్యందో అని భయంతో వ్యచ్‌

మెన్‌తో చపుటాన్నకి చత్యరవది క్కరీిలోంచ్చ

లేచేడు. కాన్న అత్డు క్రందికి వెళ్ళళ అవసరం లేకపోయింది.

క్కషు్వ్యడు త్న వంటిచుట్ట్ వుని దుపుటిన్న నేల మీదక్క జారిి,

వ్యళ్ళమీదక్క వెళ్ళళడు.

అంతే!

ముగుిరు క్కర్రవ్యళ్ళళ క్షణం సేపు అత్డి శరీరాన్ని విభ్రంతితో చ్యస

బాణంలా అకుణుించ్చ పరుగుతీసేరు.

చత్యరవది కూడ్డ ఒకుక్షణం కట్రాటే అయేాడు. అత్డి వెన్లిలో వణుక్క

పుటి్ంది. అంత్దూరం న్లంచ్చ కూడ్డ ఆ బిచిగాడి శరీరం అత్డికి గగురాుట్ల

కలిగించ్చంది.

205
 పచిటి ఎండ అత్డి శరీరపు శ్ధిలమయిన భాగాల మీద ఎర్రగా

విశ్లోషిస్తతంది. మాంసపు కండరాలు అకుడకుడ్డ వ్రేలాడుత్యనాియి. ముక్కు

వుండ్డలిసనచోట ప్దదరంధ్రం వుంది. కొబబరి పీచులాటి జుట్ల్ న్తితమీద

అకుడకుడ్డ అతికించ్చనట్ల్ంది. క్కడిభుజం మీద ప్దద క్కరుపు. అకుడ తెలోటి

రంధ్రం ఘనీభవించ్చనట్ల్ంది.

మూరీతభవించ్చన అసహాంలా వునాిడత్న్ల.

అయితే అత్డు ఆ క్కర్రవ్యళ్ళన్న బెదరగొటి్న విధానం మాత్రం చత్యరవదికి

భలే నవువ తెప్తుంచ్చంది. కేవలం దుపుటి తొలగించ్చ అత్డు న్నలబడగానే, ప్తస్వతలు

ద్బబకి బెదిరిన కాక్కలాో క్కర్రవ్యళ్ళో పరుగెతేతరు. అత్డికి బ్రూస్ట‌లీ జాాపకం వచేిడు.

అత్డు త్నలో త్న్ల నవువకొంట్ట కిటికీ దగిిరుించీ కదిలి సీట్ల దగిిరక్క

వస్తతంటే మేనేజర్ట దగిిరుించ్చ ప్తలుపొచ్చింది. అత్డు కొంచం బెదిరి తొందర

తొందరగా వెళ్ళళడు.

‘బాాంక్ ఆఫ్ట ఉటోప్తయా’ రీజనల్ మేనేజర్ట సరాదర్ట హరిభజన్ సంగ్

రివ్యలివంగ్ ఛైర్ట‌
లో తీరిగాి కూరొిన్నవునాిడు. చత్యరవదితో కొంచం సేపు ఆ

విషయాలూ యీ విషయలూ మాటాోడి - “ఏమిటి ఆ దివవేది, త్రివేదీలు పన్నలో

ఏమీ ఇంట్రస్ట్ చ్యప్తంచటం లేదుట” అనాిడు.

చత్యరవదికి ఒకుక్షణం అరింకాలేదు. అరిం కాగానే అత్డు ఆనందంతో

పొంగిపోయేడు. దివవేది, త్రివేదీలు అత్డి పైనవుని సీన్నయర్ట ఆఫీసర్ట‌లు.

ప్రమోషన్‌కి అత్డికనాి పైనవుని అయిదుగురిలో ఇదదరు.

206
 చత్యరవది విజృంభించేడు.

త్రివేది, దివవేది - బాాంక్కలో సీన్నయర్ట ఆఫీసరోయుాండీ యూన్నయన్

పనోలో ఎలా పాలొింట్లనాిరో చ్చలవలు పలవలుగా వరిేంచేడు. వ్యళ్ళకింద పన్న

ఎంత్ మిగిలిపోయి వుంట్లందో వివరించేడు. అలా అయిదు న్నముషలు మాటాోడి

గాలిలో తేలిపోత గదిలోంచ్చ బైటకి వచేిడు.

అవున్ల మరి రీజనల్ మానేజరంత్టివ్యడు త్నన్న కాన్నైడెన్స‌లోకి తీస్కొన్న

బాాంక్ గురించ్చ ‘రహసాం’గా అడగటం మామూలు విషయమేమీ కాదు.

ఆ ఆనందంలోనే అత్డు లంచ్ అవర్ట‌లో బైటకి వెళ్ళళనపుుడు త్న కారున్న

రక్షంచటంలో ధీరోదాత్తత్న్న ప్రదరిశంచ్చ నందుక్క ఆ బిచిగాడికి ఓ

అయిదురూపాయలు ‘బోనస్ట’గా ఇచేిడు.

అద్వ ఈ కథన్న ఓ మలుపు తిప్తుంది.

* * *
క్కమారి ప్రతిమకి అరగంట న్లంచీ అన్లమానంగా వుంది. ప్దాలమీద

లిప్త‌స్క్ చరిగింద్వమో అన్న. చేస్తని కూడిక సగంలో వదిలిప్ట్లేక అలాగ్గ

కూరొిన్న పన్నచేస్తతంది. ఆమె ముందుని నలోటి బండు పుసతకం, షిఫాన్ల చీరలోో

ఇమిడిపోయిన ఇరవైర్వండేళ్ళ శరీరంలా వుంది. ఆమె న్లదుటిమీద బొట్ల్కూడ్డ

అరిస్వ్క్రాటిక్‌
గానే వుంది. ఆమె చేతిలో ప్న్లి జపాన్‌ది. ఆమె నోటోో భాష

బ్రిటన్‌ది.

ఇంగీోషులో కూడిక పూరితచేస ప్రతిమ వేళ్ళళ విరుచుకొంది. తేడ్డ వచ్చిన

పదిపైసల పొరపాట్ట దొరికింది.

207
 ఆమె పుసతకం మూస లేవబోత వుంతే ఎదుటి డెస్టు‌మీద నీడ పడింది. ఆ

నీడ న్మాదిగా త్నవైపు వస్తతవుండటం చ్యస ఆమె త్లతితంది.

అంతే.

ఆమె కవువన ప్టి్న కేకకి బాాంక్ సబబంది అంతా పన్న ఆప్త చపుున త్ల

తిప్తు చ్యసేరు.

ఆమె ముందు క్కషు్వ్యడు న్నలబడి వునాిడు.

అత్డి భుజంమీద న్లంచ్చ దుపుటి క్రందికి వేలాడుత్యంది. క్కడిపకు రోగం

తినేసన సగం చవికూడ్డ అలానే వేలాడుతంది. డెస్టు మీదుని గాజు అదదంలో -

భుజం మీదుని ఎర్రటి రకతపు మరక ప్రతిబింబిస్తతంది. ఎడమవైపు గాజుకన్లి

ప్రతిమనే చ్యస్తతంది. అత్డు చయిా చాపేడు. ముందుక్క సాచ్చన చేతిలో -

బొటనవేలు పకున్లంచ్చ కారిన చీముతో త్డిసన అయిదురూపాయల నోట్లంది.

ఆ అయిదు రూపాయల నోట్ల ముందుకొస్తతంటే ఆమె మరోసారి

“కవువ”న అరిచ్చంది.
* * *
చత్యరవది అంత్క్క అయిదున్నమిషల క్రత్మే వ్యడిి త్న కారుపకు

చ్యసేడు. వ్యడు అకుణుించ్చ లేవటం చ్యస ఆశిరాపోయేడు. అత్డి యిన్ని

సంవత్సరాల అన్లభవంలో వ్యడు ఆ ప్రద్వశంలోంచ్చ లేవటం మొదటిసారి

చ్యస్తనాిడు.

చత్యరవది చ్యస్తత వుండగానే వ్యడు రోడ్ క్రాస్ట చేసేడు. చత్యరవది

కిటికీలోంచ్చ బాగా ముందుక్క వంగి అత్ణిే చ్యస్తని వ్యడలాో అమాంత్ం

208
సుృహత్ప్తు మూడో అంత్స్త మీద న్లంచ్చ క్రంద పడిపోయేవ్యడే. ఎలానో

న్నలదొక్కుకొనాిడు. అయినా ఉద్వవగం త్గిలేదు.

అత్డు చ్యసన దృశాం అట్లవంటిది మరి!....

పదిహేన్ల వందల కోటో డిపాజటోతో, ఏడువందల కోటో ఋణాలోత,

సంవత్సరాన్నకి నాలుగుకోటో లాభాలోత నడుస్తతని ‘బాాంక్ ఆఫ్ట ఉటోప్తయా’....

ఎయిర్ట కండిషన్ా బిలిాంగ్‌

లోకి ఒక క్కషు్వ్యడు ప్రవేశ్ంచటమా?
* * *
అందరికనాి ఎక్కువ భయపడింది సెంట్రి. ప్రతి రోజులాగ్గ అత్డు స్త్ల్

మీద కూరొిన్న జ్యగుత్యనాిడు. లోపలికి వస్తని వ్యడిి చ్యడలేదు. ప్రతిమాద్వవి

కేకతో న్నద్రన్లంచ్చ తేరుకొన్న లోపలికి పరుగెత్యతకొచేిడు. కౌంటర్ట దగిర న్నలుచుని

క్కషు్వ్యణిి చ్యస క్షణంపాట్ల న్నశ్లిషు్డైనా, అంత్లోనే తేరుకొన్న చేతోత

తోయబోయి, అంత్లోనే వ్యడు క్కషు్వ్యడన్న గురుతకొచ్చి, చేతిలోన్న లాఠీతో తోస్తత

“జావ్‌జావ్ - బాహర్ట జావ్” అనాిడు.

“దండ్డలొదరా... అయిదు రూపాయలు... బాాంక్‌లో ఎయాాల” అనాిడు

వ్యడు. ఆ సెంట్రీయే బాాంక్ మేనేజంగ్ డైర్వక్రనింత్ నమ్రత్తో.

వ్యడి మాటలు అందరికీ సుష్ంగా విన్నప్తంచాయ్. ఆ హాలోో వుని

యాభైమందీ ఒకళ్ళ మొహాలొకరు చ్యస్కొనాిరు.

ఈ లోపులో చత్యరవది అకుడికి మెట్లో దిగ్గడు.

క్షణంలో పరిసితిన్న అరిం చేస్క్కనాిడు.

209
 “ఇధర్ట నై ఆనా.... జావ్” అన్న పురుగున్న తోసేసనట్ల్ తోస్తనాిడు సెంట్రీ.

అసలు వ్యణిే గ్గట్ల దగిిర ఆపుచయాలేదని విషయాన్ని యెవరైనా గురితసాతరమో

అని భయం వ్యడిది.

“బాంఛన్... యీ అయిదు రూపాలు....”

సెంట్రీ ఏదో అనబోత వుంటే చత్యరవది కలిుంచుకొంట్ట,

“మూడయింది, ఇపుుడేస్కోరు, రపొదుదనిరాపో” అనాిడు.

క్కషు్వ్యడు చత్యరవదిన్న చ్యస, ఎడ్డరిలో ఒయాసస్ట చ్యసనవ్యడిలా

దగిరకొచ్చి, ఆనందం న్నండిన మొహంతో “దండ్డలొదరా” అనాిడు.

చత్యరవది చపుున అడుగు వెనకిు వేస “సరో... సరో... రపు రా పో”

అనాిడు.

“గటోంటావు...! సరో... రపొుదుదగాల వ్వసత” అన్న వెన్లదిరిగ్గడు. న్మాదిగా

బైటకి వెళ్ళోపోయాడు.

క్కమారి ప్రతిమ తేలిగాి వూప్తరి పీలుికొంది. అయిదు న్నమిషలోో ఎవరి

పనోలో వ్యళ్ళళ మున్నగిపోయేరు.

అపుటివరకూ జరిగిందంతా చ్యస్తత న్నలబడా ఓ వాకిత కూడ్డ ఇక అకుడ

చేయవలసంచేమీ లేనట్ట్, అకుడన్లంచ్చ కదిలేడు. అత్డి చపుులు తెగటాన్నకి

సదధంగా వునాియి. చేతిలో నలోగౌన్ల చ్చరగటాన్నకి సదధంగా వుంది.

అత్డి పేరు పంత్యలు.

లాయర్ట పంత్యలు.
* * *

210
 “చత్యరవది చాలా తెలివిత్క్కువగా ప్రవరితంచేడు” అనాిడు త్రివేది

మేనేజంగ్ డైర్వక్ర్ట‌
తో. “మళ్ళళ రపు రమానాిడట ఆ లపుర్ట‌న్న. ఇది బాాంక్

అన్లక్కనాిడ్డ, ప్ళ్ళళవ్యరిలుో అన్లక్కనాిడ్డ. భోజనాల త్రువ్యత్ రమాన్న

చపుటాన్నకి, రపొసేత ఏం చేసాతడట? అసలు అత్డికందుకట మధాలో? ఆ సెంట్రీ

వెళ్ళగొటే్వ్యడుగా, గోటితో పోయే దాన్నకి గొడాలోత చయాటం అంటే ఇద్వ...”

సరాదర్ట హరిభజన్ సంగ్ తెలోటి గెడాం సవరించుకొంట్ట అంటా వినాిడు.

త్రువ్యత్ బెల్‌
కొటి్ చత్యరవదిన్న ప్తలిప్తంచేడు. చత్యరవది రాగానే, గదిలో వుని

త్రివేదిన్న చ్యస జరిగినదంతా చపేు వుంటాడన్న గ్రహించేడు.

“ఏమిటి క్కషు్వ్యళ్ళతో అకౌంట్లో ఓప్న్ చేయిస్తనాివట” అనాిడు

సరాదర్ట.

“అత్డే వచాిడు సార్ట!”

“రపు రమానాివట”

“మరి మన టైమ్ అయిపోయిందిగా ఈరోజు”

“అంటే?” మానేజంగ్ డైర్వక్ర్ట చపుున త్లతిత అడిగ్గడు, “రపు వ్యడి

దగిరుించ్చ ఆ డిపాజట్ల్ తీస్క్కందామనేనా?” ఆకాశం కూలినంత్ ఆశిరాం

కనబడింది అత్న్న కంఠంలో.

“తీస్కోక్కండ్డ రిజెక్్ చయాగలమా?”

ఈ తిరుగు ప్రశిన్న వూహించలేదు. ఓ క్షణం తెలోబోయి చ్యసేడు. అత్ణిి

రక్షంచవలసన బాధాత్ త్నమీదునిట్ల్ త్రివేది అందుకొన్న అనాిడు. “ఎందుక్క

చయాలేం? అసలు వ్యణిి లోపలికి రాన్నచేిద్వరు?” అన్న లేచ్చ న్నలబడ్డాడు.

211
 “పరిాట్ మీ సర్ట. ఇంత్ చ్చని విషయాన్ని గురించ్చ మీ ర్వందుకూ

ఆలోచ్చంచటం? నేన్ల తేలేిసాతన్ల”

మానేజంగ్ డైర్వక్ర్ట త్లూపేడు.

త్రివేది చత్యరవదివైపు గెలిచ్చనట్ల్ చ్యస బైటక్క నడిచేడు. చత్యరవదిన్న

గెలవటం ఇంత్ స్లభం అన్న త్రివేది అన్లకోలేదు.

..... అయితే అది అంత్ స్లభం కాదన్న మరుసటిరోజు తేలింది.

* * *
ఆ మరుసటిరోజు త్రివేది ఆజా ప్రకారం క్కషు్వ్యడు గ్గట్లదగిర ఆపు

చయాబడ్డాడు.

బాాంక్క పన్న ప్రారంభమయి పది న్నముషలయింది. డబుబ వెయాటాన్నకి

వచేివ్యళ్ళళ, తీస్కోవటాన్నకి వచేి వ్యళ్ళతో బాాంక్క రష్‌గా వుంది.

ఆ టైమ్‌
లో క్కషు్వ్యడు త్న ప్రద్వశం న్లంచ్చ లేచ్చ బాాంక్‌లోకి వచేిడు.

మామూలుగానే అత్డు గ్గట్లదగిిర ఆపుచయాబడ్డాడు.

“నేన్ల లోపలకలాోల” అనాిడు వ్యడు.

“క్కదరుద” అనాిడు సెంట్రీ.

“ఏం? ఎందుక్కుదరుద”

దూరంగా కాాష్ కౌంటర్ట దగిిర న్నలబడా చత్యరవది ఇద్వమీ త్నక్క

పట్నట్ట్, లడిర్ట చక్‌చేస్తత, ఓ చవి ఇట్ల పారస వుంచేడు. న్నజాన్నకి ఆ క్రత్ం

రోజు సాయంత్రమే ఆ క్కషు్వ్యడికి యేం మాటాోడ్డలో చపుు వుంచాడు అత్డు.

“ఇకుడ డబుబలీదస్కోరా...”

212
 “తీస్వుర్ట తీస్వుర్ట. జావ్”

క్కషు్వ్యడు జ్యలిలోంచ్చ తెలోకాగిత్ం తీస “గట్న్న రాసవువ” అనాిడు.

సెంట్రీ తెలోబోయాడు. ఈ పరిణామాన్ని అత్డు వూహించలేదు. ఏం

చయాాలో తోచలేదు. ర్వండో సెంట్రీన్న చపుున త్రివేది దగిిరక్క పంప్తంచేడు.

చత్యరవది ప్దవుల మీద సనిటి చ్చరునవువ వెలిసంది. కన్లకొలుక్కలోోంచ్చ

ఎడమప్రకుగా చ్యసేడు. భుజాన్నకి సంచ్చ వేలాడేస్కొన్న, చేతిలో వుని నోట్‌బుక్

మీద ప్న్నసల్‌
తో వ్రాస్కొంట్ట పోత్యనాిడు ఓ క్కర్రవ్యడు. చత్యరవది అత్డిన్న

చ్యస మరింత్ సంత్ృప్తతగా నవేవడు.

ఈ లోపులో ర్వండో సెంట్రీ మూడో అంత్స్ిలో వుని త్రివేది దగిిరక్క వెళ్ళళ

క్కషు్వ్యడు ఇలా రాసమాంట్లనాిడనీ, ఏం చయాాలో చపుమనీ అడిగ్గడు.

“అసలు వ్యడితో మాటలేంట్రా - మెడపట్ల్కొన్న గెంటక” అన్న

విస్క్కునాిడు త్రివేది ఫైళ్ళ మధాన్లంచ్చ త్లతిత.

కరతవా న్నరవహణాపరుడైన సెంట్రీ కిందికొచ్చి అలానే చేసేడు. క్కషు్వ్యడు

మెటోమీద జారిపడ్డాడు. అంత్లో హాలులో ఒక మూల విజటర్టస కోసం బలోమీద

కూరొిని వాకితలేచ్చ బిగిరగా అరిచేడు.

“ఐ ప్రొట్టస్్ దిన్ ఇన్ ఎ కోర్ట్ ఆఫ్ట లా. ఈ అమాన్లష చరాన్న నేన్ల

కోరు్లో సవ్యలు చేసాతన్ల. డబుబ డిపాజట్ చయాటాన్నకి వచ్చిన ఓ వాకితన్న

గెంట్టయాటాన్నకి బాాంక్‌
కి వుని అధికారం ఏమిటి?”

హాలులో స్తది పడితే విన్నప్తంచేటంత్ న్నశశబదం అలుముక్కంది. అపుటి

వరకూ నవువత చ్యస్తని చత్యరవది కూడ్డ ఈ ఆకసాక పరిణామాన్నకి

213
విస్తపోయేడు. ప్దాలమీద నవువ మాయమైంది. ఈ మలుపున్న అత్డు

వూహించలేదు. ప్రాకీ్స్లేన్న వో లాయరు ఈ పరిణామాన్ని క్రత్ం రోజు

సాయంత్రమే వూహించేడనీ, అందుకే ఈ రోజు ప్రొదుదనేి వచ్చి కూరొినాిడనీ

అత్న్నకి తెలీదు. చాలా చ్చని గొడవతో ఇది తేలిపోత్యందనీ, త్న పై అధికారి

అయిన త్రివేది తెలివి త్క్కువత్నం పై అధికారులకి తెలుస్తందనీ భావించాడు.

అందుకే త్నకి తెలిసన ఓ దినపత్రిక కరసాుండెంట్లన్న ప్తలిచ్చ త్మాష

చయాాలన్లకొనాిడు. పేపర్ట చ్చవరి పేజీలో చ్చని అక్షరాలోత ఈ వ్యరత పడితే,

అంత్టితో పన్న సరి అన్లకొనాిడు.

కానీ మొదటి పేజీలోనే ప్దద అక్షరాలోత పడుతందన్లకోలేదు.

* * *
‘తాజా పత్రిక’ అనిది తెలుగుద్వశంలో అధిక ప్రచారంలో ఉని

దినపత్రిక. ఎలుోండి వ్యరతలిి కూడ్డ ముందుగానే ప్రచురించటం దాన్న ప్రతేాకత్.

అందులోనూ అందరికీ ఆసకితదాయకమైన విషయాలన్న మరీ ప్రముఖంగా

ప్రచురిస్తంది అది అంత్ ప్దద వ్యరత కాకపోయినా! అందుకే ఈ వ్యరతన్న

మొదటిపేజీ మధాలో బాక్స కటి్ ప్రచురించ్చంది ఇలా -

బాాంక్కలోకి క్కషు్వ్యడు ప్రవేశ్ంచటాన్నకి అనరుహడ్డ? లాయర్ట సవ్యల్!

జనవరి 14 : న్నని ప్రొదుదని బాాంక్ ఆఫ్ట ఉటోప్తయా కాష్ కౌంటర్ట‌లో

ఒక చ్చత్రమైన సంఘటన జరిగింది. ఒక క్కషు్వ్యడు త్న జీవిత్పు పొదుపు

మొతాతన్ని పొదుపు చేయటంకోసం రాగా, అత్డిన్న సెంట్రీలు ఆపుచేసేరు. ఇది

చ్యసన లాయరొకరు ఈ అమాన్లష చరాన్న గరిహంచేరు. ఆ త్రువ్యత్ లాయర్ట

214
పంత్యలు పత్రికా ప్రతిన్నధులోత మాటాోడుత త్న్ల ఈ విషయాన్ని కోరు్ దావరానే

తేలుికోదలాినన్న అనాిరు.
* * *
ఈ వ్యరత పడిన మరుక్షణం తాజా పత్రికాఫీస్కి వందలమీద వుత్తరాలు

రాసాగినయ్. కొత్తపలిోన్లంచీ కోటా రామలింగం, సరోజ, పదాా ఇంకా వ్యరి

మిత్రులూ, గడిా అనాిరం న్లంచ్చ యాదగిరి వగైరాలే కాక కొత్తగా ప్రాకీ్స్ ప్టి్న

లాయరుో, ఒక రిటైర్టా జడిి కూడ్డ త్మ అభిప్రాయాలిి వెలిబుచేిరు.

దాంతో పత్రిక ఎడిటర్ట సబ్ ఎడిటర్ట‌న్న ప్తలిచ్చ ఈ విషయాన్ని యిపుటోో

ఆపుచయావదదనీ, ప్రతిరోజు కొదిదగా సిలం దీన్న గురించ్చ కేటాయించమనీ చపేుడు.

* * *
బాాంక్ ఆఫ్ట ఉటోప్తయా నాలోి అంత్స్ి బోర్టా రూమ్‌లో అత్ావసర

సమావేశం జరిగింది. ఎయిర్ట కండిషనరుో న్నశశబదంగా చపుుడు చేస్తనాియి.

రీజనల్ మానేజర్ట హరిభజన్సంగ్, ఆపరషన్స మానేజర్ట అరోరా,

సెకూారిటీ చీఫ్ట జె.జె.విలియమ్స, త్రివేది, దివవేది, చత్యరవది, ఇంకా యిత్ర

ఎగిికూాటివ్స, లీగల్ ఎడెపవజర్ట పండిత్ కూరొిన్న వునాిరు. అందరి మొహాలోోనూ

ట్టనిన్ కొట్ట్చ్చినట్ల్ కనపడూతంది.

రీజనల్ మానేజర్ట సెకూారిటీ చీఫ్ట వైపు చ్యసేడు. చీఫ్ట ఇంగీోషులో

అనాిడు. “బాాంక్‌
లోకి రాన్నవవటాన్నకీ, రాన్నవవక పోవటాన్నకి బాంక్‌కి అధికారం

వుంది. నూాసెన్స కేస్ట‌

కింద ఆలఠయర్ట మీద పోలీస్ కంప్ోయింట్ యివ్వవచినీ,

తాజా దినపత్రిక మీద డ్డమేజస్ట కోసం కోరు్లో కేస్ వెయొాచినీ నా వుద్వదశం”

215
 “రైట్స ఆఫ్ట అడిాషన్ అనిది హోటళ్ళకి, బారోకే పరిమిత్ం అన్న నా

వుద్వదశాం” అనాిడు త్రివేది, బొలిో వుని చేతివేళ్ళ మధా పేపర్ట వెయిట్ తిపుుత.

చత్యరవది మాటాోడక్కండ్డ ప్రేక్షక్కడిలా చ్యస్తనాిడు.

అందరూ మాటాోడటం అయిపోయేక లీగల్ అడెపవజర్ట ట్ల ది బాాంక్

పండిత్ గొంత్య సవరించుక్కనాిడు. అత్డికి అసలు సబెికే్ రాదనీ, కేవలం

ఎదుటివ్యళ్ళన్న కనూైయజ్ చేస పబబం గడుపుకొంటాడన్న ప్రతీతి.

అత్డు చపుటం మొదలు ప్టే్డు.

“బాాంకింగ్ అనేది ఇవవటం - పుచుికోవటం అనే కాంట్రాక్క్ ఆక్క్ మీద

ఆధారపడి వుంట్లందనిది అందరికీ తెలిసన విషయమే. అట్లవంటపుుడు “నేన్ల

పుచుికోన్ల” అన్న బాాంకరు అనొచుి. కానీ “డిపాజటో”కోసం పేపరోలో

అడవర్ట‌టైజ్ చేస్తతని మన బాాంక్క, ఒకడు డబుబ కట్టాన్నకి వచ్చినపుుడు “కాదు”

అనలేదు. అది ఓప్న్ ఆఫర్ట కాబటి్”

“కానీ చదువురాన్నవ్యడిి వపుుకోనకురోదు బాాంక్క” అనాిడు దివవేది ప్దద

పరిషురం కన్లగొనివ్యడిలాగా. “సంత్కం ప్ట్లేన్న వ్యడు డిపాజట్ యెలా

చేయగలడు? ఆ కారణంగా అత్డిి తిరసురించవచుి” అన్న మెచుికోలు కోసం

మానేజంగ్ డైర్వక్ర్ట వైపు చ్యసేడు.

న్నని రాత్రంతా ఈ కేస్ విషయమే చదివేడు కాబటి్ పండిత్

త్డువుకోలేదు.

“కేవలం చదువుకోన్న కారణంగా ఒక వాకితన్న మనం న్నరాకరించలేం. ఒక

గౌరవనీయమైన వాకితన్న యెదురుగా ప్ట్ల్కొన్న, త్న త్రఫున ఎవర్వపినా ఏజెంట్లగా

216
న్నయమించటాన్నకి క్కషు్వ్యడికి అధికారం వుంది. అయితే ఆ ఏజెంట్లతో పాట్ట

ప్రతిసారీ ఆ క్కషు్వ్యడు కూడ్డ బాాంక్కక్క వస్తత వుండ్డలి”

“అది మరీ ఘోరం” అనాిడు హరిభజన్‌సంగ్.

సభుాలకి జీడిపపూు, టీ సర్టవ చేయబడింది. అవి తింట్ట వ్యళ్ళళ ఆ క్కషు్

సమసాన్ల చరిించసాగ్గరు.

“ఇది చాలా చ్చని సమసా అన్న నా వుద్వదశాం” అనాిడు దివవేది.

అత్డింత్వరకూ మాటాోడలేదు. “బాాంక్ అనిది పబిోక్ పేోస్ట. ఆ ప్రద్వశంలోకి

అంట్లరోగులు రాకూడదు అన్న ‘హెల్త ఆక్్’ చబుత్యంది. ఇంత్ చ్చని విషయాన్నకి

‘కాంట్రాక్్ ఆక్్’ వరకూ వెళ్ళనఖురోదు” అన్న గెలిినట్టో పండిత్ వైపు చ్యసేడు.

సాధారణంగా ఏ సంసిలోోనూ ప్దదసాినాలోో వుండే ఏ ఇదదరికీ పడదు.

పండిత్ మొహం ప్నంలా మాడిపోయింది.

చత్యరవది అంత్లో చ్చని బాణం వదిలేదు. “క్కషు్ అంట్లరోగమేనా?”

అన్న.

అకుడుని వ్యళ్ోకవరికీ తెలీదు - అది అవునో కాదో.

ఫస్ట్ సెక్రటరీ ట్ల ది మానేజంగ్ డైర్వక్ర్ట, జనరల్ హాసుటల్ సున్

సెుషలిస్ట్‌కి ఫోన్‌
చేస అయిదు న్నముషలోో కావలిసన సమాచారం తెప్తుంచేడు -

క్కషు్ అంట్లరోగం కాదన్న.

సమసా మళ్ళళ మొదటికొచ్చింది.

217
 అపుుడు అకుడుని వ్యళ్ళందరోోకి చ్చనివ్యడు ఒకడు లేచ్చ న్నలబడ్డాడు.

అత్డు చ్చనిపుుడు కమూాన్నషు్లోతనూ, పదివిలోకి వచేిక కారోలోనూ

తిరుగుత్యనాిడు.

“అసలు మనం ఆ డిపాజట్ల్ వపుుకొంటే నష్ం ఏమిటి?” అంట్ట

బలోగుద్వదడు. “ఐదు రూపాయల గురించ్చ కాబటి్ మనం యింత్ ఆలోచ్చస్తనాిం.

అద్వ అయిదు లక్షలిసాతనంటే వ్యడికి క్కషు్కనాి వెయిార్వట్లో ప్దద రోగమునాి వెళ్ళళ

నవువత ఆహావన్నసాతం”

అది న్నజమనిట్టో ఎవరూ మాటాోడలేదు.

హరిభజన్ సంగ్ కొంచం ఇబబందిగా కదిలి “అది కష్ం. ప్రతిమ

వపుుకోవటం లేదు వ్యడి దగిరుించ్చ డబుబ తీస్కోవటాన్నకి”

కమూాన్నస్్ విసాయం ప్రకటించేడు. “హూ ఈజ్ షీ? తీస్కోకపోవటాన్నకి

ఆవిడెవరూ? ఐయామ్ సారీ, మన బాాంక్క కోరుుల దయాదాక్షణాాలమిద

నడుస్తతందన్న ఇపుుడే తెలిసంది”

“ఆవిణిి ట్రాన్స‌
ఫర్ట చేసేత-”

“త్న ప్రతిష్కి భంగం కలుిత్యందన్న ఆవిడ అన్లక్కంట్లంది”

ఈ మాటలకి కమూాన్నస్్ ర్వచ్చిపోయేడు. “ఆవిడ కంత్ ప్రాముఖాత్

ఏమిటి?” అన్న అరిచేడు ఇంగీోషులో.

“ప్రాముఖాతే...”

“ఎందుక్క?”

218
 రీజనల్ మేనేజర్ట న్మాదిగా త్లత్తక్కండ్డ అనాిడు “ఆవిడ ఫైనాన్స

మిన్నస్ర్ట కూత్యరు కాబటి్”

ఆ హాలోో మళ్ళళ న్నశశబదం అలుముకొంది. ప్దద ప్దద ఆరినైజేషన్స‌లో చ్చని

చ్చని పదవులోో వుండే వ్యళ్ళ వెన్లక కూడ్డ ‘పవర్ట’ వుంట్లందనీ - సంసి కీలక

న్నరేయాలకి వ్యళ్ళో చాలా అడుా పడ్డతరనీ అకుడ అందరికీ తెలుస్.

చత్యరవది కొంచం కదిలి “నాదో సలహా” అనాిడు. అందరూ అత్డివైపు

చ్యసేరు. “క్కమారి ప్రతిమన్న ఆఫీసర్ట చేస, కాష్ దగిిరుించ్చ గౌరవంగా

పంప్తంచేసేత” అనాిడు.

మానేజంగ్ డైర్వక్ర్ట అత్న్న వైపు మెచుికోలుగా చ్యసేడు.

* * *
అయితే ఈ సమసాన్న లాయర్ట పంత్యలు అంత్ తేలిగాి వదిలి

ప్ట్దలుికోలేదు. క్కషు్వ్యడికి ప్రతిరోజూ పావులా యిచేి కమీషన్ మీద - రోజూ

వెళ్ళళ ప్రొదుదన అయిదు రూపాయలు డిపాజట్ చేసేటట్ట్, మధాాహిం వెళ్ళో దాన్ని

తిరిగి తీస్కొనేటట్టో ఏరాుట్ల చేసేడు.

దాన్న ప్రభావం బాాంక్క వావసిమీద విపరీత్ంగా పడింది.

రోజురోజుకీ డిపాజట్లో త్గిిపోసాగినాయ్.

ఈ లోపులో తాజా పత్రిక ఫోటోలతో సహా ప్రచురించసాగిందీ వ్యరతన్న.

క్కషు్వ్యడు కౌంటర్ట దగిరికి కాక్కలాో కష్మరుో చదిరిపోయేవ్యరు. అత్డి

చేయి త్గిలినచోట త్మ చయిా పడక్కండ్డ జాగ్రత్తపడేవ్యరు. అయితే పరిసితి

అకుడితో ఆగలేదు. ‘ఎందుకొచ్చిన బాధ - ఇంకో బాాంక్క చ్యస్కొంటే పోలేదా’

219
అన్న చాలా మంది డబుబ తీసేస్కోసాగ్గరు. పదిహేన్లరోజులోో బాాంక్ డిపాజట్లో

సగాన్నకి సగం త్గిిపోయేయి.

ఈ విషయమై ఏం చయాాలో రిజర్టవ బాంక్‌కి సలహా అడుగుత వ్రాసన

వుత్తరాన్నకి ‘అతి మామూలుగానే’ జవ్యబు రాలేదు.

ఈ పదిహేన్ల రోజులోోనూ హరిభజన్ సంగ్ బరువు ముప్పు పవున్లో

త్గిిపోయింది. దిగులోత కళ్ళ క్రంద గీత్లు ఏరుడినయ్. మన్నషి రోజురోజుకి

క్కదించుక్క పోసాగ్గడు.

అపుుడు కలుసకొనాిడు చత్యరవది అత్డిి.

పదిహేన్ల న్నముషలు రహసాంగా సమాలోచన్లో జరిపేడు. తాజాపత్రిక

ఆఫీస్కి ఫోన్ చేసేడు. ఎడిటర్ట‌

తో కాక్కండ్డ తినిగా గ్రూపు చైర్వాన్‌గారితోనే

మాటాోడ్డడు.

“హలోో షెటీ్-”

“హలోో చత్యరవదీ - లాంగ్ టైమ్-”

“ఈ సాయంత్రం ఖాళ్ళయేనా-”

షెటీ్ ఛారు్చ్యస “ఖాళ్ళయే” అనాిడు.

“అయితే సాయంత్రం కాక్‌

ట్టయిల్స‌కి ఎందుక్క కలుస్కోకూడదు మనం”

“షూార్ట”

ఆ సాయంత్రం కోబ్‌
లో వ్యళ్ళళ కలుసకొనాిరు. అరగంటలో విషయం

సెటిలయి పోయింది.

220
 జనాన్ని మరింత్ దోచుకోవటం కొసం షెటీ్ ప్డూతని మరో జంత్ర్ట

కి బాాంక్ ఆఫ్ట ఉటోప్తయా గాారంటీ ఇచేిటట్ట్, క్కషు్వ్యడి

మంత్ర్ట బిజన్స్ట‌

విషయం పత్రిక మరిిపోయేటట్ట్...

ఇది జరిగిన ర్వండో రోజుకి లాయర్ట పంత్యలు బాాంక్ ఆఫ్ట ఉటోప్తయాకి

అససె్ంట్ల లీగల్ అడెపవజర్ట‌

గా న్నయమింపబడ్డాడు...

క్కషు్వ్యడు మాత్రం చత్యరవదికి కొదిదగా ట్రబులిచేిడు.

“నేన్ందుక్క డబుబ తీసేస్వువ్యలి దొరా? ఆరో కలాస్ వరూు నేనూ

చదువుకొనాి, అదీగాక ఆ పంత్యలు సెప్తుండుకూడ్డ. నేన్ల డబుబలుంచాలన్లుంటే

ఎవవరొదదనేో రంట. స్తదాదం ఏమవుత్యందో-”

చత్యరవది మొహం చ్చటిోంచ్చ “నేన్ల చబుతనాి కదా” అనాిడు.

“ఆ రోజు న్లవవయిదు రూపాలిచ్చినపుుడు ‘నేన్నన్ని పైసలేం జేస్వునొదరా’

అంటే ‘మా బాంక్కలో ఏస్వు’, అనిదికూడ్డ న్లవేవగదా”

చత్యరవది గత్యక్కుమన్న “సర్వో సర్వో ఇపుుడవనీి ఎందుక్క?” అనాిడు.

“ఇదిగో యీ అయిదు రూపాయలు తీస్కొన్న ఇంకా విషయం మరిిపో. ఇక

లోపలికి రాక్క”

వసాతననాిడు వ్యడు.

వీధిలో వ్యడితో ఎక్కువసేపు మాటాోడటం చత్యరవది కిష్ంలేదు. అపుటికీ

ఒకళ్ళళదదరు త్మవైపు క్కతహలంగా చ్యడటం అత్డు గమన్నంచాడు.

త్లవంచుకొన్న లోపలికి వచేిసేడు.

221
 ఆ మధాాహిమే ‘ముట్ల్కొన్న బెదిరించ్చ’ అడుక్కుంట్లనాిడని కారణంగా

పోలీస్లు అర్వస్ట్ చేస వ్యడిి తీస్క్కపోయేరు... విషయం చాలా తేలిగాి

తేలిపోయింది.

ఈ విషయం ప్రచురించటాన్నకి పత్రిక లేదు.

ఈ విషయాన్ని ప్రొట్టస్ట్ చయాటాన్నకి లాయరోడు.

చత్యరవది కారు చ్యడటాన్నకి కాపలాదారుకూడ్డ లేడు.

అయినా పరోదు. అత్డికి ప్రమోషనొచ్చిన కారణంగా కారునీ, డ్రైవర్ట‌నీ

పదిరోజుల క్రత్మే బాాంక్కవ్యళ్ళో యిచేిరు.

బీదవ్యడు త్పు సరవ జనాుః స్ఖినో భవంత్య.

(జ్యాతి కథల పోటీలో బహుమతి పొందిన కథ - 1985)

222
223
 నిశ్ే ల యాత్ర
భూమి ఆకాశం కలిసే చోట్లన్లంచ్చ -
సముద్రం మేఘాన్ని పలుకరించే సమయంలో -

ఆమె వస్తత వుంట్లందన్న ఎదురుచ్యస్తత కూరుినాిడు.

దిగులు సాయంత్రాలు ఎర్రటి ఉషస్సలుగా అత్న్న కళ్ళళ జీరలయాాయి.

సంధా అత్న్న కన్లర్వపుల మీద వ్యలిపోయింది. గుండెలోో చీకటి విశవవ్యాపతమైంది.

కొండల అంచులు, చేమంత్యల తోటలు, నదులు పుటే్ సిలాలు అనీి వెతికాడు.

వెతికి వెతికి అలస కూరుిండి పోయాడు.

ఆమన్న వచ్చించ్చ. గ్రీషాం వెళ్ళళంది. హేమంత్ం అంత్మైంది. శరతాుల

త్ృణపత్రాలు విషదాన్ని అక్షంత్లుగా జలాోయి.

నాని వచ్చి “రారా ఇంటికి” అనాిడు.

సముద్రం మీద వరిం క్కరుస్వతంది. “చ్యశావ్య నానాి ఆకాశం

ఏడుస్వతంది” అనాిడు జాలిగా.

నాని ప్తచికిుందన్లక్కనాిడు. చయిాపటి్ లాకుళ్ళళడు. సాంప్రదాయ

పురోహిత్యడికి “వయస్స దాటిపోత్యందన్న” వేపమండ ఇచ్చి ప్తచ్చి

వదలకొట్మనాిడు. ప్తచ్చి క్కదిరింది. ప్ళ్ళళ మెడక్క చుట్మనాిరు.

“న్లవేవనా” అనాిడు.

మలోపూల దారాల పకు అంచుల మీద న్లంచ్చ ఆమె త్లతిత “ఏమిటి

నేనేనా?” అంది.

224
 “భూమి, ఆకాశం కలిసేచోట్ల న్లంచ్చ సముద్రం మేఘాన్ని పలుకరించే

సమయంలో భావుకత్వం చీర కట్ల్క్కన్న కవిత్వం కాస్ల పేరస్క్కన్న నా కలల

ప్రాంగణంలోకి వస్తంది న్లవేవనా?”

ఆమె దుుఃఖించటం మొదలుప్టి్ంది. “నన్లి మోసం చేశారు ద్వవుడో -

ప్తచాిడిి తెచ్చికట్బెటా్రు ద్వవుడో”

“ఏడవక్క నేన్ల మామూలు మన్నషినే”

“న్నజంగానా” ఆనందంగా అడిగింది.

“అవున్ల. హృదయ కవ్యటాలు మూసేస బయటక్క వచేిశాగా. ఇదిగో

నావైపు చ్యడు. నా మొహం మీద మేకప్త బాగోలేదు కదా! ఏం కావ్యలి నీక్క?

డబాబ, హోదానా, పేరా, అంత్సాి?”

“అనీి పాతిక శాత్ం”

“త్థాస్త”.

న్నద్రించే మనస్ న్ననిరాత్రి పకుమీద రాలిన జాాపకాల మలోపూలన్ల

కలలుగా పేరిి స్షుప్తత వైరాగాాన్ని ప్రసవిస్వతంది. ఎన్ని అన్లభవ్యల ఉత్తరాలు

వేసనా సాయంత్రాన్నకి ఖాళ్ళ అయేా పోస్ట్‌బాక్స‌లాంటి మనస్.

అగిిపరవత్ం అంచు మీద కూరుిన్న -

లావ్యపై తేలివచేి పడవలో -

సనిటి కొండల మధాన్లంచ్చ పాయలా మొదలై, విశాలమైన ఇస్క తిన్ిల

మీద పరచుక్కనే గోదారిలా... విషదం, గుండెల న్లంచ్చ మెదడు వరకూ

225
పాక్కతంది. కలం కదిలితే న్లవువ, పదం పలికితే న్లవువ, ఉచాాాస న్నశావసాలక్క

మధా న్లవువ.

నేనే న్లవువ - అన్లక్కనే మూరిత కోసం, ఆరుటికా అంచుల మీద న్నలబడి

అంటారిుటికా లోత్యలోోకి తొంగిచ్యస్తనాిడు.

“రా నానాి ఇంటికి” అనాిడు కొడుక్క ప్రేమగా - ఫస్్ తారీఖు

వచ్చిందన్న.

మేఘం మెరిసంది. “చ్యశావ్య బాబ్ల, లౌకాం అనే అడవిలో దావ్యనలం

వచ్చి ‘అవసరం’ కాలిపోత్యంది” అనాిడు ఆనందంగా కొడుక్కతో.

త్లీో కొడుక్కలు దిషి్ తీశారు.

కళ్ళకి కాట్లక శాంతి, ప్దవులకి చ్చరునవువ తాంబ్లలం, కంఠాభరణం

కరుణ. చవులకి మృదు సంభాషణ పటీ్ - న్లదుట సహనం బొట్ల్, చేత్యలోో

విజాానం వీణ - ఎవరైతేనేం ఆ నీహారిక.

ఆండ్రా మెడ్డ గాలకీస అంతా వెతికి, అవత్లపకు రోదసీలో వుంద్వమో అన్న

వెళ్ళబోత్యవుంటే -

“రా తాతా ఇంటికి” అనాిడు మనవడొచ్చి.

(‘86- ఉదయం వీకీో, ఉగాది ప్రతేాక సంచ్చక)

226
227
 వేడి
రంపమాచవరం ట్రావెలర్టస బంగళ్ళ పారాచ్యట్‌వ్యల్ దగిర న్నలబడి
చ్యస్తనాిం నేనూ, మనోహర్ట ర్వడిా.

మనోహర్ట ర్వడిా సబ్-ఇన్‌

సెుక్ర్ట ఆ వూరికి.

మేం ఉనిది గుట్లాంటి ఎతెపతన ప్రద్వశం మీద అవటం వలో కింద

ప్లోట్టరు, చుట్ట్ అడవీ, కొండలూ - ఎంతో ఆహాోదకరంగా ఉంది

చ్యడటాన్నకి.

ఇంకో గంటలో నా ప్రయాణం.

ఇదదరం కబురుో చపుుక్కంట్లనాిం.

“చాలా థాంక్స” అనాిడు ర్వడిా.

“ద్వన్నకి?” కళ్ళళ తిపుక్కండ్డనే అడిగాన్ల.

“బిజీ ‘బీ’వి. ర్వండ్రోజులు నాతో గడిప్తనందుక్క”

“వెధవ సెంటిమెంట్స టచ్ చయాక్క” అనాిన్ల.

న్నజంగా ఆ ఆఫీస్ పన్నతో బోర్వతితపోయాన్ల.

ఈ ర్వండ్రోజులూ భలే రిలాకసయాాన్ల.

ఇంత్లో కింద దూరంగా వీధిలో ఒక గుంపు ఒకణిి త్న్లిక్కంట్ట

వెళ్ళత్యనాిరు. నేన్ల కొంచం కంగారుగా “అర్వ, అద్వమిటి” అనాిన్ల.

అలాంటివి చాలా చ్యసన వ్యడవటం చేత్ ర్వడిా త్న్లని చోట్ల న్లంచ్చ

కదలక్కండ్డనే వ్యచ్‌
మన్‌
న్న ప్తలిచ్చ అద్వమిటో చ్యస రమానాిడు.

228
 ద్బబలు తింట్లనివ్యడు నలోగా మొదుదలా ఉనాిడు. దూరం న్లంచ్చ

సుష్ంగా కనబడుత్యనాిడు. వ్యళ్ళళవిడ అన్లక్కంటా గుమాంలో న్నలబడి చేత్యలు

తిపుుక్కంట్ట అరుస్తతంది. ఇంత్లో ఇదదరు పోలీస్లొచ్చి వ్యణిి విడిప్తంచారు.

గుంపు చదిరిపోయింది.

వ్యచ్‌
మెన్ వచ్చి జరిగింది చపాుడు.

కిరాణాషపు యజమాన్న అత్డు. అన్నిటోోనూ కలీతయేనట. వడీా వ్యాపారం

కూడ్డ చేసాతడుట. ఆ రోజు వడీా కట్లేదన్న ఎవడిదో ఇంటోో సామాన్ల అత్న్ల

తెచియాడంతో గొడవ...

“ఇంకో నాలుగు త్గలిివవవలసంది. బుదొధచ్చి ఇంకపుుడూ ఇలా

చేసేవ్యడు కాదు” అనాిన్ల.

“మేమునిది ఇలాంటి వ్యటిన్న ఆపు చయాటాన్నకి” అనాిడు ర్వడిా నవువత.

“చ్చనివూరైనా ఇకుడ పోలీస్ట సే్షన్ ప్టి్ంది కత్యతలతో ఇలాటి వడీా వ్యాపారస్తల

త్లలు తెగిపడక్కండ్డ ఆపు చయాటాన్నకి”.

ఆ మాటలకే నేన్ల కొంచం ఆవేశపడి, “ఈ అమాయక్కలిి మోసం

చేసేవ్యళ్ళన్న రక్షంచే హక్కు నీక్క లేదు” అనాిన్ల.

ర్వడిా నవ్యవడు. “నేన్ల రక్షస్తతంది శాంతి భద్రత్లిి”

“ఆ పేరుతో విపోవం రాక్కండ్డ అడుాపడుత్యనాివ్. ఇలా ‘కొదిద కొదిదగా’

ఎదురు తిరగటమే ఒక మహా ప్రభంజనాన్నకి నాంది. దాన్ని మొగిలోనే

త్యంచేస్తనాివ్”.

ర్వడిా మొహం మీద నవువ చదిరిపోలేదు.

229
 “ఈ గాలి అడవులోో బాగా పాకితే పాకవచుిగాక. కానీ ఇది ఈ ప్రాత్ం

దాటి మీ పట్ణం వరకూ రాదు. అంత్ దూరం కూడ్డ పాకదు”.

“ఎందుక్క?”

“నాగరికత్ రివోల్్‌
కి ఎదురుగా పన్నచేస్తంది కాబటి్”

“ఇది కొత్త సదాధంత్మా”.

“కాదు. అన్లభవం నేరిున పాఠం”

* * *
ఎయిర్ట కండిషన్ా రూమ్‌లో కూడ్డ న్లదుటి మీద చ్చరుచమట పటి్ంది.

అతి కష్ం మీద దాన్ని కంట్రోల్ చేస్కొన్న “వెళ్ళండి దయచేస” అనాిన్ల

ఇంగీోషులో.

శాామ్‌
లాల్ శాామ్‌
జీ నవ్యవడు.

“మీరలా అంటే ఎలా సాబ్? ఏదో విధంగా పన్న జరిగ్గలా చ్యడ్డలి”.

లేచ్చ న్నలబడి “సర్వ, చ్యసాతన్ోండి” అనాిన్ల ఇక వెళ్ోవచుి అనిట్ల్గా.

మరిక చేసేది ఏమీ లేనట్ల్ లాల్ లేచ్చ వెళ్ళళపోయాడు.

అత్నంత్ తొందరగా వదిలి ప్డతాడన్లకోలేదు.

వదిలిప్ట్లేదు కదా - మరుసటి రోజు మళ్ళళ వచాిడు.

“శాామ్‌
జీ సాబ్” అనాిన్ల. “నేనీ సీటోో ఉండగా మీ పన్న అవుత్యందన్న ఆశ

ప్ట్ల్కోకండి”.

“సాబ్... సాబ్”.

230
 “చ్యడండి శాామ్‌
జీ, మీ ప్ట్ల్బటి లక్ష. మీక్క మేము కోటి రూపాయలకి

గాారంటీ ఇవ్యవలా”.

“దాన్నకి సరిపడ్డ సరుక్క విద్వశం న్లంచ్చ వస్తంది కద సాబ్. నూన్

గింజల కంత్ గిరాకీ ఉందో మీక్క తెలియన్నది కాదు కదా”

“ఆ సరుకలా ఉంట్లందో కూడ్డ మీరు చ్యడరు. ఇకుడే ఇంకవరితోనో

కాంట్రాక్్ చేస్క్కంటారు. బొంబాయిలో సరుక్క దిగకముంద్వ అమాకం జరిగి

పోయిందనిమాట. దీన్నకి మేం సాయం చయాాలిసంది”

“మరి గవరిమెంట్ పాలసీ...”

“గవరిమెంట్... గవరిమెంట్... గవరిమెంట్” అరిచాన్ల. “నేనూ, ఆ

గవరిమెంట్‌
లో ఒక భాగానేినండీ, అందుకే మీ పన్న జరగదూ అంట్లనాిన్ల”.

శాామ్‌
జీ నవ్యవడు.

ఇంటోో పట్ల్ బాలీస్ల మధా కూరొిన్న, ఫోన్ మీద కోటో వ్యాపారం

చేసేవ్యడు, ట్టలిఫోన్ డిపార్ట్‌

మెంట్ న్లంచ్చ ర్వండు న్లల ఫోన్ బిలుో కట్లేదన్న ఫోన్

కాల్ వచ్చినపుుడు నవివనవ్యడిలా నవ్యవడు.

లేచ్చ, చేత్యలు జ్యడించ్చ “మంచ్చది, వెళ్ళళసాతన్ల సాబ్” అనాిడు.

త్ల పైకతాతన్ల.

అద్వ నవువ.

త్లదించుక్కన్న “మంచ్చది” అనాిన్ల.

231
 అరగంట త్రువ్యత్ ఇంటర్ట‌కమ్‌లో మానేజంగ్ డైర్వక్ర్ట న్నంచ్చ

ప్తలుపొచ్చింది.

బయట కారిడ్డర్ట‌లో ఉని స్వఫాలో శాామ్‌జీ కూరుిన్న ఉనాిడు.

త్ల వంచుక్కన్న వడివడిగా లోపలికి వెళ్ళళన్ల.

కొదిదగా స్గంధ మిళ్ళత్మైన చలోటి గాలి.

“కూరోి”.

ఎదుటి క్కరీిలో కూరుినాిన్ల.

“దాదాపు పది సంవత్సరాల న్లంచీ ఈ ఆరినైజేషన్‌లో పన్నచేస్తనాివ్. ఏ

విషయాన్ని ఎలా పరిశీలించాలో నీక్క తెలుస్” ఆగాడు.

ఎట్ల తీస్కళ్ోడం కోసం దీన్ని మొదలుప్టా్డో తెలిసన నేన్ల

మాటాోడలేదు.

“శాామ్‌
లాల్ ఘన్‌
శాామ్‌
జీ మనక్కని కొదిద వ్యలుాబుల్ కస్మర్టస‌లో

ఒకరు. అట్లవంటి వ్యళ్ళ సాయంవలేో మనకింత్ పేరొచ్చింది. అవునా!

అట్లవంటివ్యడు చ్చని పన్నకోసం నావరకూ వచేిడంటే అసలలా రావలస

వచ్చిందంటే మన ఆరినైజేషన్‌
లో ఎకుడో ఏదో లోపం ఉనిదనిమాట”

ఆరినైజేషన్‌
లో లేదు. సంపూరే సేవచాాయుత్మైన అభివృదిధ గమాంగా గల

సమాజాన్ని సృషి్ంచుకోలేన్న మన అశకతత్లో ఉంది. క్షమించు మార్టుు.

ఆవేశాన్ని అణచుక్కంట్ట అనాిన్ల. “లక్ష రూపాయలతో ర్వండు కోటో

వ్యాపారం ఎలా చేయగలడు సర్ట అత్డు? ఆ సరుక్కన్న మనకి తాకట్ల్ ప్ట్టం

232
మాట అలా ఉంచండి. కనీసం అత్డు కళ్ళతో చ్యడడే... కేవలం ఫోన్స మీద

అమాకం జరిపే వ్యాపారం చేసాతడే”

“నూన్ గింజల ధర రోజురోజుకి ఎలా ప్రిగిపోత్యందో నీక్క తెలుస్. కోటి

యాభై లక్షల సరుకూ బొంబాయిలో దిగగానే ర్వండు కోటోకి అముాతాడు. అంతే

యాభై లక్షలు లాభం. అందులో ఇరవై లక్షలు మనకి కమీషన్ కిందా, వడీా కిందా

అత్డు చలిోసాతడు. ఇందులో మనకొచేి నష్ం ఏమిటి?”

మనక్క నష్ం రాదు. వచేిది జనాన్నకి. నాలుగు రూపాయలకి కేజీ అమేాది

ఆరు రూపాయలవుత్యంది అంతే. పోతే వావసి అనబడే నవ్యవరు మంచపు

లోట్లపాటో సందులోో ఇంకో నలిో మరింత్ బలం పుంజుక్కంట్లంది.

“వెళ్ళళ సే్ ఆరార్ట ఇవువ”.

“క్షమించండి, సర్ట. ఇవవలేన్ల”

ఎమ్.డి. చ్చవ్యలున త్లయెతిత క్షణం సేపు స్తటిగా చ్యస, తిరిగి ఫైళ్ళలోకి

త్ల దించుక్కన్న, “మంచ్చది. ఆ ఫైలు పటావరీకి ట్రాన్స‌ఫర్ట చయిా” అనాిడు.

నా మొహం తెలోగా పాలిపోయింది.

ఒక సీన్నయర్ట ఆఫీసర్ట‌
కి ఇంత్కనాి ఘోరమైన అవమానం ఉండదు.

త్ల వంచుక్కన్న బయటికొచాిన్ల. శాామ్‌జీ లేడు.

కాబిన్ దగిిరకొస్తతంటే, గాోస్ అదాదల వెన్లక పటావరీతో నవువత

మాటాోడుత కన్నప్తంచాడు.

ఫైల్ పంప్తంచేస తెలోకాగిత్ం తీస్క్కన్న వ్రాయటం మొదలు ప్టా్న్ల.

233
 “నన్లి మీలో ఒకడిగా చ్యస్క్కంట్ట, మీరందించ్చన సహాయాన్నకి,

సేిహాభిమానాలకీ, కృత్జాత్ తెలుపుక్కంట్ట నేన్ల ఇస్తతని ఈ రాజీనామాన్న

సీవకరించవలసందిగా యాజమానాాన్ని ప్రారిిస్తనాిన్ల”.

సంత్కం ప్టి్, ఇంటర్ట‌

కమ్‌
లో ప్త.ఎ.తో మాటాోడ్డన్ల.

“లేదు సార్ట ఎమ్.డి. ఇపుుడే వెళ్ళళపోయారు”

టైమ్ చ్యసేత అయిదయింది.

కాగిత్ం కోట్ల జేబులో ప్ట్ల్క్కన్న బయటకొచాిన్ల.

మనస్ చాలా ప్రశాంత్ంగా, రిలీఫ్ట‌గా ఉంది. త్యఫాన్ల వెళ్ళళపోయిన

త్రువ్యత్ ప్రశాంత్త్.

ఇంటికొచేిసరికి అరుణా, పాపా త్యారుగా ఉనాిరు.

నీ, వావహారాలీి ఇంటికి తీస్క్కరావటం మొదట్లించీ

ఆఫీసర్ట మూడ్‌

అలవ్యట్ల లేదు.

పాప చకిులి మీద స్తారంగా ముదుద ప్ట్ల్క్కన్న, ఆ పనే మళ్ళళ పాప

చ్యడక్కండ్డ చేయటాన్నకి ప్రయతిిస్తత “ఏమిటి త్యారయాారు” అనాిన్ల.

“అద్వమిటి నానాి, బజారు వెళ్దాం అనాివుగా”.

“త్పుక్కండ్డ, సీవటీ”

అంత్లో ఫోన్ వచ్చింది. మధు-

“నీకే చేదాదమన్లక్కంట్లనాిన్ల”

“ఏమిటి విశ్లషం?”

234
 “సపోజ్ -” అనాిన్ల. “నేన్ల ఉదోాగం మానేస నీతో కలస ప్రాకీ్స్ట

ప్డతానన్లకో. ఎంతిసాతవ్?”

“న్లవువ రావ్యలేకానీ ఎంత్యినా ఇసాతన్ల”.

“బీ కమరిియల్”.

“అయిదొందలు మిన్నమం - ఇరవై శాత్ం షేరు”

“అయిదొందలు. నా జీత్ంలో అయిదోవంత్య”

“ఆలోచ్చసాతన్ల....” ఫోన్ ప్టే్శాడు.

వెనకిు తిరిగితే అరుణ.... నవువతంది.

“ఏమిటి తీరిగాి జ్యక్కలేస్తనాిరు”.

నేనూ నవేవస వ్యష్‌

బేసన్ దగిరక్క వెళ్ళళన్ల. చప్తున మరుక్షణం ఆ

నవువత్యని మొహం ఎలా మారుత్యందో నాక్క తెలుస్. న్మాదిగా చపాులి.

అరగంటలో త్యారయాాన్ల.

లో డబుబ ప్ట్ల్కోవటాన్నకి బీరువ్య తీసేత పాస్ట‌బుక్ కనబడింది. చ్యసేత,

పర్టస‌

పదివేలు దాకా వుంది. ఫరవ్యలేదు. దాంతో ఒక సంవత్సరం గడపొచుి. ఈ

లోపులో ప్రాకీ్స్ ప్రగొచుి”

పచిటి ఫియట్ కారు మీద సంధా ప్రతిబింబిస్తతంది.

“.... ఎకుడికి వెళ్దాం?” సా్ర్ట్ చేస్తత అడిగాన్ల.

“ఐ వ్యంట్ ఐస్ట క్రీమ్ నానిగారూ”.

“షూార్ట, సీవటీ”

“బజారోో ఎందుక్క యింటోో వుండగా?” అరుణ కోపుడింది.

235
 నవివ “అద్వ హిపోక్రసీ” అనాిన్ల.

చీకటి పడింది. విశాలమైన రోడుామీదగా మెత్తగా జాతిపోత్యంది కారు.

రోడుా కిరువైపులా లైట్లో వెనకిు వెళ్ళటాన్ని క్కతహలంగా గమన్నస్తతంది పాప.

గాడిిన్ అండ్ సన్స ముందు ఆపాన్ల.

“ఇకుడెందుక్క?”

చేస్తత “రపు నీ పుటి్నరోజు... మరిచ్చపోయావ్య బేబీ”

కారు త్లుపు లాక్‌

అనాిన్ల.

“ఏం కొంట్లనాిరు?”

“ఇన్‌
సాలిడేట్టడ్ క్కకింగ్ ఆపరటస్ట”

అరుణ ప్దద ప్దద కళ్ళలోో సంభ్రమాశిరాాలు.

“న్నజమా”

“చ్యసాతవుగా”

అగరావల్ త్న స్తతలకాయాన్ని క్కరీిలోంచ్చ బరువుగా లేప్త మొహం న్నండ్డ

ఆనందాన్ని పులుముక్కంట్ట “ఆయియే సాబ్, ఆయియే” అనాిడు.

అరగంటలో ఎన్నిక పూరతయింది. సే్ట్స న్లంచ్చ ఇంఫోర్యినది ఇంటికి

పంపమన్న చక్ ఇచ్చి వచాిము.

కారు నడుపుత్యంటే, చేతిమీద చయిావేస “థాంక్స” అంది.

“ఎందుక్క?”

“ఎంతో పన్నన్లంచ్చ నన్లి రిలీఫ్ట చేసనందుక్క”

“భారా అదాదల షోకేస్ట‌

లో బొమాలా వుండ్డలన్లకోవటం భరత సావరిం”

236
 “అటి్ సావరిమే వుంట్లంది చాలామంది మగవ్యళ్ళకి. కాన్న ఆ కోర్వు

తీరుికోవటం కోసం రాత్రింబవళ్ళళ కష్పడడం మాత్రం మీలాటి కొదిదమందికే

సాధామవుత్యంది. అందుకే భరతగా కనాి ఒక న్నజమైన మగవ్యడిగా

మిమాలిక్కువ ఇష్పడతాన్ల నేన్ల”

“థాంక్స ఫర్ట ది కాంప్తోమెంట్”.

కారు మాండ్రిస్ట ముందు ఆగింది.

సనిటి వ్యదాసంగీత్ం. చ్చరుచీకటి. పలచగా జనం. మౌనంగా తిరిగ్గ

వెయిటరుో, మనస్ రిలాకసవుతంది.

వెయిటర్ట వైన్‌
కార్టా అందించ్చ నమ్రత్గా న్నలబడ్డాడు.

“లార్టి ప్గ్ రమ్ ఫర్ట ద ఆడమ్ అండ్ సాాల్ జన్ ఫర్ట ద ఈవ్”

అరుణ ప్దవుల మీద విరిసీ విరియనట్ల్ చ్చరునవువ. “కాసెటా్ ఫర్ట ఆప్తల్

లైక్ బేబీ”.

సంభాషణ పాప చదువువైపు మళ్ళళంది. “గ్రేవర్టస కాన్వంట్‌లో చేరిుదాద”.

అరుణ అన్లమానంగా, “అకుడ మిన్నష్ర్టస కొడుక్కలకే దొరకటం కష్ం

అట కదా” అంది.

“ప్రన్నసపాల్‌
కి నేనో విషయంలో సాయం చేశాన్ల. ఆ కృత్జాత్తో ఇసాతడు”

అన్న పాపవైపు తిరిగి, “ఏం పాపా, వెళ్తావ్య” అనాిన్ల.

“షూార్ట నానిగారూ”

వెయిటర్ట ట్రేతో వచాిడు.

237
 అరుణకి డ్రింక్స ఇష్ంలేదు. కానీ భరతకోసం ఆ మాత్రం తాాగం

చయాటంలో ఆనందం వుందన్న తెలుస్.

డినిర్ట పూరితచేస లేస్తతంటే అడిగాన్ల.

“సెకండ్‌
షోకి వెళ్దామా?”

“ఇపుుడ్డ - చలిగాలి”.

నవివ “కారోో చలి ఏమిటి?” అనాిన్ల.

అరుణ మాటాోడలేదు. బయటకొచేిసరికి న్నజంగానే చలిగాలి రివువన

కొడుతంది. గాోస్లు బిగించ్చ, చలోటిగాలోో న్నరాాన్లషామైన రోడుామీద కారులోనే

తిరగటం ఇష్ం అరుణకి. పాప కారులోనే న్నద్రపోయింది.

ఇంటికొచేిసరికి పదినిర అయింది.

గారజలో కారుప్టి్, నైట్‌

గౌన్ల మారుిక్కన్న వచేిసరికి డ్రెససంగ్ టేబుల్

ముందు కూరొిన్న ఉడుక్కలాం మెడకి రాస్క్కంట్టంది అరుణ. అదదంలో చ్యస

నాలుక బయటప్టి్ వెకిురించ్చంది.

పగలంతా ఎంతో మౌనంగా, రిజర్టవ‌డ్‌గా వుండే యీ అమాాయి ఈ

గదిలోకి వచేిసరికి ఇంత్ అలోరి ఎలా చేస్తందో ఇనేిళ్ళయినా నాకరింకాదు.

పొదుదని లేచేసరికి ఎన్నమిదయింది.

ఫాస్ట్ చేస్తంటే ట్టలిగ్రాం వచ్చింది. “రవి ప్ళ్ళళట”

బ్రేక్‌

“ఏం ఇదాదం. మీ త్ముాడికి ప్రజెంటేషన్!” టై అందిస్తత అడిగింది అరుణ.

238
 “వెయిా పదిహేనొందలకి త్క్కువైతే బాగుండదు” అంది. ఆమెవైపు

ఆపాాయంగా చ్యశాన్ల. “థాంక్స”

“ఎందుక్క” ఆశిరాంగా అడిగింది.

“అత్తవ్యరింటికి సంబంధించ్చన విషయాలోో ఆడవ్యళ్ళళ నీలా వుండరు

కాబటి్”.

అరుణ కళ్ళలోో లీలగా మెదిలిన సగుిన్న ప్దవులతో లీలగా సుృశ్ంచ్చ

గారజ వైపు నడిచాన్ల.

ఆఫీస్లో అడుగు ప్డుతంటే పదినిర అయినట్ల్ గడియారం గంట

కొటి్ంది.

ముంద్వ ఎయిర్ట కండిషన్ ఆన్ చయాబడి వుండటం వలో గది చలోగా

వుంది.

క్కరీిలో కూరుిన్న కారు తాళ్ళలు జేబులో వేస్కోబోతవుంటే, ఏదో

గరుగాి త్గిలింది. తీసచ్యసేత రిజగ్గిషన్ లటరు.

చ్చంప్త వేస్ట్ లటర్ట బాసెుట్‌

లో పడేస పన్నలో మున్నగిపోయాడు.
* * *
పొరపొరకి మధా మత్యతమందు న్నంపుక్కని వావసి ఇది. మనస్ కొదిదగా

కదిలితే మందుజలిో జ్యకొడుత్యంది.

అడవులదాకా ఎందుక్క....

(జ్యాతి మాసపత్రిక - 1986)

239
240
 టాస్ట
స్నీల్ గవ్యసుర్ట బొటనవేలు పైకతిత త్న ఆటగాళ్ళ వైపు చ్యస టాస్ట

గెలిినట్లో సైగచేసేడు. నేలమీద నాణాన్ని వంగి తీస్తని కపోవ్‌లాయిడ్‌తో

‘బాాటింగ్’ అనాిడు.

కీ, భారత్జట్ల్కీ మధా జరుగుత్యని మూడవట్టస్ట్ పోటీ అది.

వెస్ండీస్ట‌

మొదటి ర్వండు ట్టస్్లూ డ్రా అవటంతో మంచ్చ ఉతాసహంగా ప్రారంభం

కాబోతంది.

గవ్యసుర్ట బాాటింగ్ అన్న చపుగానే ప్రకాష్ లేచ్చ డ్రెససంగ్ రూంలోకి

వెళ్ళళడు. ర్వండు న్నమిషలోో పాాడ్స, గారూా కట్ల్క్కనాిడు. వెస్ట్ ఇండీస్ట ఆటగాళ్ళళ

ఫీలుాలోకి ప్రవేశ్స్తనాిరు. అంపైరుో ముంద్వ వెళ్ళళపోయారు. ప్రేక్షక్కలతో గాలరీలు

అపుటికే క్రకిురిసపోయాయి. వ్యళ్ళ అలోరితో అంతా రణగొణ ధవన్నగా వుంది.

“బాగా ఆడు. బెస్ట్ ఆఫ్ట లక్” అనాిడు విశవనాథ్. క్రత్ం రాత్రి

బీరుకొడుత త్న మొదటి ట్టస్ట్ విశ్లషలూ, ఎంత్ ట్టనిన్‌తో ఆట ప్రారంభించ్చందీ

చపుతంటే ప్రకాష్ శ్రదధగా వినాిడు.

ముందు ఫీలిాంగ్ అయివుంటే ఆ వ్యతావరణం కొంచం అలవ్యట్ల

అయివుండేది. కానీ అలా కాలేదు. అదీగాక త్న్ల వోప్న్నంగు రనిర్ట! అత్డికి

కొదిదగా భయంగా వుంది.

241
 గవ్యసుర్ట‌
తో పాట్ల డ్రెససంగ్ రూంలోంచ్చ బయటికి వచేిడు ప్రకాష్.

ఇదదరు ముగుిరు ఆటగాళ్ళళ అభినందనలు తెలిపారు. ఆటగాళ్ళలో అత్డికి

అత్ాంత్ సన్నిహిత్యడు కిరాానీ నవువత ‘వెళ్ళళరా’ అనిట్ల్ బొటనవేలు పైకతాతడు.

మెట్ల్దిగి, అత్డు ఆటసిలంలో ప్రవేశ్ంచాడు. అత్డూ, గవ్యసుర్ట కలిస

బండరీలైన్ల దాటి లోపలికి వెళ్ళతంటే ఆకాశానింటేలా చపుట్లో! ఆ చపుట్టో -

త్మపటో వ్యరిక్కని అభిమానం అంతా చ్యస్తంటే అత్డి ఒళ్ళళ జలదరించ్చంది.

ఆ అవాకాతనందం జీవిత్ంలో ఒకసాియికి చేరుక్కని కళ్ళకారులకే తెలుస్తంది.

క్రకట్‌గానీ... రచనగానీ... అంత్ కాలం వరకూ పడిన కష్పు ఫలితాన్ని

అన్లభవించటంలో వుండే ఆనందం అది! ఏ ఫీలాయినా ఒకటే!

దాదాపు వరుసగా ఆరు రంజీట్రోఫీలోో సెంచరీ కొటా్డు ప్రకాష్. ఆంధ్ర

జట్ల్క్క ఒక విశ్ష్ సాినాన్ని సంపాదించ్చ ప్టా్డు. అత్డు మంచ్చ ఆఫ్ట సునిర్ట

కూడ్డ. ఎన్నికచేసే అధికారుల దృషి్ అత్డిమీద పడి, స్టత్‌జ్యన్‌క్క ఎన్లికొనాిరు.

అకుడ కూడ్డ అత్డు త్న బలింగ్‌

తో వెస్ట్ ఇండీస్ట‌న్న తికమక ప్ట్డంతో ట్టస్్కి

సెలక్్ చేశారు.

మెట్లో దిగుత అత్డు వోరగా డ్రెస్ట సరిుల్ పకుకి చ్యసేడు. త్నవైపే

చ్యస్తని శైలజ ప్దవులిి గుండ్రంగా చేస గాలిలోనే అందించ్చంది. చాలా

జాగ్రత్తగా దాన్ని అందుకొనిట్ల్ త్ల పంకించాడు. ఆమె కళ్ళలో అభినందన

కన్నప్తస్తతంది. ఆమెపకునే సేిహిత్యరాళ్ళళ కూరుినాిరు. త్నకనాి ఆమె ఎక్కువ

ఎగెియిట్‌మెంట్‌
తో ఉనిట్ల్ ఆమె కూరుిని విధానం తెలుపుత్యంది. ప్రపంచ

242
ప్రఖాాత్ ఆటగాడు గవ్యసుర్ట‌
తో కలిస సిలం మధాక్క నడవటం అత్డు త్న

జీవిత్ంలో మరిచ్చపోలేన్న అన్లభవం. ర్వండు న్నమిషలోో వ్యళ్ళళ వికట్ వదదక్క

చేరుక్కనాిరు. గవ్యసుర్ట ముందు బాాటింగ్.

భారత్ద్వశపు బెస్ట్ అంపైర్ట సవరూప్త‌కిషన్‌కి ర్వండడుగుల దూరంగా

న్నలబడ్డాడు ప్రకాష్. గవ్యసుర్ట గార్టా తీస్క్కనాిడు. ఆండ్రీ రాబర్ట్ు బలింగ్.

మొదటి బంతిన్న గవ్యసుర్ట ముందుకొచ్చి ఆడేడు. ర్వండు, మూడు, నాలుగు

బంత్యలిి వదిలేశాడు. అయిదో బంతిలో ర్వండు పరుగులు తీస్క్కనాిడు. ఆరో

బంతిన్న వదిలేసేడు.

వోవర్ట పూరిత అయింది.

గవ్యసుర్ట మధాకొచ్చి అనాిడు... “జాగ్రత్తగా ఆడు. మొదటి మూడు

నాలుగు బంత్యలు ఆడగలిితే, అలవ్యటయిపోత్యంది. మొట్మొదట మాాచ్ కదూ.

బెస్ట్ ఆఫ్ట లక్”. ప్రకాష్ త్లూప్త త్న సాినంలోకి వచాిడు. అందరూ

సరుదక్కనాిరు.

ఉనిట్ల్ండి ఆ ప్రద్వశం, ఆటగాళ్ళళ, ప్రేక్షక్కలూ అంతా న్నశశబదంగా

అవటాన్ని అత్డు గమన్నంచాడు. కొన్ని వేలమంది జనం ఈ కొత్త ఆటగాడు ఎలా

ఆడబోత్యనాిడ్డ అన్న గమన్నంచటాన్నకి ఉత్యసకత్తో చ్యస్తనాిరు. ఆ న్నశశబదంలో

అత్డి శరీరం వణికింది. చేతిలో బాాట్‌కూడ్డ! ఎవరికైనా అది త్పుద్వమో -

మొట్మొదటిసారి ట్టస్ట్ బాాట్ పట్ల్క్కనాిడు.

243
 బలింగ్ ఎవరు చయాబోత్యనాిడు అన్న చ్యసేడు. ఎవరూ కనబడలేదు.

అత్డు కొదిదగా కంగారుపడి మరింత్ పరీక్షగా చ్యసేడు. దూరంగా బైండరీ లైన్

దగిర కనబడ్డాడు.

మైకేల్ హోలిాంగ్!

ప్రపంచంలో కలాో అతివేగంగా బంత్యలు విసరవ్యళ్ళలో ఒకడు. బంతిన్న

క్కడిచేతోత పట్ల్కొన్న వస్తనాిడు. అంత్దూరం న్లండి అత్డు వస్తతంటే - అద్వ

ఒక పరుగుపంద్ంలా వుంది. హోలిాంగ్ ఫాస్ట్ బలర్ట అన్న ప్రతీతి. అత్డు బంతి

విసరంలో, పరుగెత్తటంలో రిథం వుంది. అత్డు వికట్ దగిరగా వచాిడు. చయిా

తిపుుత అంపైరిి దాటేడు. ఆ త్రువ్యత్ బంతిన్న వదిలిప్టా్డు. అత్డి చేతిలో

ఉనింత్సేపూ బంతి కనబడిందంతే, ఆ త్రువ్యత్ అది మాయమయింది. ఏదో

చ్చని నలకలాటిది, గాలికనాి వేగంగా దూస్క్కరావటం తెలుస్తతంది. క్షణంలో

వెయావ వంత్య త్న ప్రకున్లంచ్చ ‘స్ట’మని శబదం చేస్క్కంట్ట ఏదో

వెళ్ళళపోయింది. అత్డు బాాట్ కొదిదగా ఆఫ్ట‌సైడ్ జరిపేడు.

ఒకుసారిగా ఆ న్నశశబదంలోంచ్చ సముద్రపు హోరులాంటి త్రంగాల ధవన్న.

విపరీత్ంగా జనం గోల.

ఏమైంది? బంతి సోప్తస‌లోంచ్చ బండరీ దాటిందా! అత్డు సోప్త వైపు

చ్యసేడు. అకుడుని ముగుిరు ఫీలారూస బలర్ట‌న్న అభినందించడ్డన్నకి వెళ్ళటం

చ్యస అపుుడు చ్యస్క్కనాిడు త్న వికట్ వైపు.

ఆఫ్ట స్ంపు ఎగిరి దాదాపు నాలుగు అడుగుల దూరంలో పడివుంది.

* * *

244
 “ఇంత్ బేవ్యర్టస‌
గా ఆడతావన్న కలలోకూడ్డ అన్లకోలేదు. ఛీ” అంది శైలజ.

ప్రకాష్ మాటాోడలేదు.

“మా ఫ్రండసందరూ ఎంత్గా నవువక్కనాిరో. కొంత్ మంది అడిగ్గసేరు

కూడ్డ! ఏవోయ్, మీవ్యడు అకుడ భరత్నాటాం చేసేడేమిటీ అన్న”.

ప్రకాష్ మొహం రోషంతో ఎర్రబడింది. అయినా అత్డు ఆవేశాన్ని

కంట్రోల్‌లో ప్ట్ల్క్కనాిడు. “నేనేం చయాన్ల? అకుడ సరిగాి

సరుదకోలేకపోయాన్ల. చాలా మంచ్చ బంతి అది. ఎంత్ మంచ్చ బంతి అంటే దాన్నకి

గవ్యసురూ, విశవనాథూ అయినా కంగారు పడేవ్యళ్ళళ! అద్వ ఫస్ట్ బాల్ అవటంతో

కంగారుపడ్డాన్ల” ననిరిం చేస్కోమనిట్ల్ అత్డు అభారిించేడు. కాన్న శైలజ

పరిసితి వేరుగా వుంది. ఆమె, ప్రకాష్ ప్రేమించుక్కనాిరన్న చాలా మందికి తెలుస్.

చాలా మంది ఈరియపడ్డారు కూడ్డ. ప్రకాష్ అందమైనవ్యడు. దాన్నకితోడు

ఇండియన్ వోప్న్నంగ్ బాాట్స‌

మన్! అందుకే అత్డు ఇలా ఓటమి చందటం వ్యరికి

బాగా సంత్ృప్తతన్నచ్చింది. ముఖాంగా శైలజ సేిహిత్యరాళ్ళమన్న చపుుక్కంట్లని

వ్యరికి, ఆమెన్న ప్రొదుదన్నించీ సాయంత్రం వరకూ ఏడిప్తస్తతనే వునాిరు.

సాయంత్రాన్నకి ఇండియా బాాటింగ్ పూరతయింది. నూట అరవై

పరుగులక్క అందరూ అవుట్ అయాారు.

మరుసటిరోజు వెస్ట్ ఇండీస్ట బాాటింగ్ ప్రారంభం అయింది. గ్రీన్నడ్ి,

హెయిన్స కలిస డెబెపబ పరుగులు తీసేరు. లాయిడ్ నలభై పరుగులతో

245
ఆడుత్యనాిడు. ఇండియాన్న ఇన్నింగ్ డిఫిషిట్‌తో ఓడగొటా్లని త్పన అవత్లి

టీంలో ప్రతి ఒకురిలోనూ కనబడుతంది.

వ్యళ్ళ స్వురు 175-3 ఉండగా, చంద్రశ్లఖర్ట‌న్లంచ్చ బంతి తీస్కొన్న ప్రకాష్

మన్ వివ్‌రిచర్టాు, రైట్ హాండర్ట. ప్రపంచంలోకలాో

కిచాిడు కప్్న్. అపుుడు బాట్స‌

ర్వండవ బాట్స‌
మెన్‌
గా ప్రసదిధకకిునవ్యడు. ఆటసిలంలో కొదిదగా నవివంచేది అత్డే.

మిగతా వెస్ండియన్స అందరూ చాలా సీరియస్ట‌గా వుంటార్వపుుడూ.

వికట్‌
కి ఆరుగజాలదూరంలో న్నలబడ్డాడు ప్రకాష్ బంతి పట్ల్కొన్న...

రిచర్టాు ‘విస్రు’ అనిట్ల్ సైగ చేసేడు. అపుటికే అత్డు డెబెపబ పరుగులతో

ఉనాిడు. జనం బాగా గోల చేస్తనాిరు. ఆ రోజు ఆట పూరతయేాలోపులో సెంచరీ

సాధించాలన్న రిచర్టాు పట్ల్దలతో ఉనాిడు.

ప్రకాష్ గుండెన్నండ్డ గాలి పీలుిక్కనాిడు. బంతిన్న తిపుటాన్నకి వీలుగా

చ్యపుడువేలూ, మధావేలూ మధా పట్ల్క్కనాిడు. అంపైర్ట పకుకి తొలగాినే

పరిగెత్యతక్కంట్ట వచ్చి గుడ్ లంగ్త‌

లో వేసేడు. బంతి పడి సున్ అయి, వికట్

మీదకి వెళ్ళళంది. అయితే అంత్క్క ఒకుక్షణం ముంద్వ బాట్స‌మన్ పొజషన్‌లోకి

వచ్చి కవర్టస‌
లోంచ్చ డ్రైవ్ చేసేడు. ఒకుక్షణం బంతి కనబడలేదు. ఆ త్రువ్యత్

ప్రేక్షక్కల గోల మధాలో అది ఆకాశంలో కాకిలా ఎగురుత కన్నప్తంచ్చ గాలరీలోకి

వెళ్ళళ పడింది.

సక్స!

246
 “ఛీ” అన్లకొనాిడు ప్రకాష్. త్నకే అసహాం వేసంది. జీవిత్పు

మొట్మొదటి ట్టస్్ బంతి! ఆరు పరుగులు!!!

ఇంత్లో అత్డి చేతికి బంతి తిరిగి వచ్చింది. ఈ సారి ‘గుగీో’

వేయదలుిక్కనాిడు. అద్వ అత్డు చేసన త్పుు! ఇంకా పురితగా బంతి అలవ్యట్ల

కాక్కండ్డనే గుగీో వేయబోవటం! ఫలిత్ం.... అది ఫుల్ టాస్ట అయింది. మళ్ళళ

ఇంకో సకసరు!

ఓవర్ట పూరతయేాసరికి ఆరు బంత్యలోోనూ మూడు సకసరోతో, మూడు

బండరీలతో రిచర్టాు వంద పరుగులు పూరిత చేసేడు. జనం పొలీస్లిి దాట్లకొన్న

వచ్చి అత్న్నన్న అభినందిస్తనాిరు.

కొంత్దూరంలో ఒంటరిగా - దాదాపు ఏడుపు త్క్కువగా న్నలబడి

వునాిడు ప్రకాష్. ఒక క్కర్రాడెవరో అత్డి మీద తినేసన అరటి పండు తొకు

విసరసేడు. జనం అత్డిన్న చ్యస నవువత్యనాిరు.

* * *
రాత్రి ఒంటిగంట అయింది. అత్డికి న్నద్రపట్లేదు. లేచ్చ గదిలోంచ్చ

బయటకొచాిడు. చుట్ట్ వెన్ిల, మధాలో అత్డు ఒంటరిగా.... న్నశశబదంగా...

అత్డికి త్న గత్ం గురొతచ్చింది. త్న త్ండ్రి బాాట్ పట్ల్కోవటం

నేరుటం... చదువు కూడ్డ లక్షయప్ట్క్కండ్డ క్రకట్ ఆడటం... కృషీ, పట్ల్దలా

సాధనాలుగా ఎండలో చమటతో న్నరివరామంగా చేసన ప్రాకీ్స్త.

చేసనదంతా ఒకురోజులో పోయింది! ఆ దుుఃఖం కేవలం అన్లభవించ్చన

వ్యళ్ళకే తెలుస్తంది. న్నజమైన స్వుర్ట్ు‌

మన్‌కే తెలుస్తంది.

247
 ఆ రోజు సాయంత్రం తిరిగి శైలజకీ, అత్డికీ గొడవైంది. ఆ అమాాయిన్న

సేిహిత్యరాళ్ళళ ఎంత్గా అలోరి పటి్స్తనాిరంటే ఆమె వూరు తిరిగి

పోతానంటోంది. బలవంత్ం మీద ఆపు చేశాడు. దాదాపు ఏడుస్తత, “బాాటింగ్

అంటే భయం అన్లకోవచుి. బలింగ్ కేమయిందీ? హాయిగా వెయాచుిగా”

అంది. న్నజమే! కానీ ఏదో అవుతంది. ఏదో బెరుక్క!

గవ్యసుర్ట లాంగ్ ఆన్‌

లో న్నలోిమనిపుుడు ఆ బెరుక్కతోనే న్నలబడ్డాడు.

త్నకి కొదిద గజాల దూరంలో శైలజ కూరుిన్న ఉందన్న తెలుస్. ముర్రే బంతిన్న

గాలిలోకి లేపాడు. విపరీత్మైన గొడవ వెన్లక శైలజ ‘కాచ్చట్’ అన్న అరుస్తతంది.

పట్ల్కోబోయే సమయాన్నకి స్తరాకాంతి కళ్ళలోపడి వదిలేశాడు. ఎపుుడూ

కామ్‌గా వుండే విశవనాథ్ కూడ్డ సీరియస్ట‌గా చ్యడటం త్నకి బాధ కలిగించ్చంది.

వ్యళ్ళళ మాత్రం ఏం చేసాతరు? అపుటికే వెస్ండీస్ట 350-5లో ఉనాిరు. ఓటమి

త్పున్నసరి అవుతంది. ఆ సాయంత్రం మళ్ళళ ఆమె అత్డిన్న కలిసంది. ఆమె

తిడుతంటే మౌనంగా భరించాడు. ఎంతోమంది త్న ద్వశీయుల త్రఫున ఆమె

ప్రతిన్నధి అన్న అత్డికి తెలుస్. ద్వశం మొత్తం త్నన్న తిడుత్యనిట్ల్ వుంది. “నీ

కసలు ఏం చేత్కాదు” అంది శైలజ. “కేవలం రికమండేషన్ మీద జట్ల్లోకి

తీస్క్కనాిరు న్నన్లి అంట్లనాిరు మావ్యళ్ళళ”.

అపుుడు మాత్రం ప్రకాష్ విలవిలలాడిపోయేడు. చాలా స్న్నిత్మైన చోట

త్గిలిన ద్బబ అది. గుండె న్నండ్డ వాధ, కళ్ళన్నండ్డ నీళ్ళళ.

* * *

248
 ఆట నాలుగో రోజులోకి ప్రవేశ్ంచ్చంది. లాయిడ్ 574-7 దగిిర డికేోర్ట

చేశాడు. ఒకటినిర రోజు పాట్ట ఇండియా ఆడ్డలి. అపుుడు ఇన్నింగ్స డిఫీట్

న్లంచ్చ త్ప్తుంచుక్కంట్లంది. అంతే! గెలిచే ప్రసకిత లేదు- 415 పరుగులు తీస

ఇంకా ఆపైన ఎక్కువ చేయటం అసంభవం కాబటి్.

లంచ్ పూరతవగానే ఇండియా బాాటింగ్ ప్రారంభించాలిస వచ్చింది.

గవ్యసుర్టతో కలిస వికట్ దగిిరక్క నడుస్తత అనాిడు “నేనూ, నేనూ ఐ,

ఐయాం సారీ!” గవ్యసుర్ట స్న్నిత్ంగా అత్డి భుజం త్డుత “పరోదు జాగ్రత్తగా

ఆడు” అనాిడు. ఆ సమయంలో ఆ ర్వండుమాటలూ అత్డికి యెంతో ఓదారుు

న్నచాియి! ఆ మాత్రం సేిహపూరిత్మైన సురికోసం అత్డు ఆ పరిసిత్యలోో చాలా

త్ప్తస్తనాిడు.

మొదటి ఓవర్ట పురతయింది. గవ్యసుర్ట పరుగులు చేయలేదు ఆ ఓవరోో.

ఇకుడ పరుగులు కాదు ముఖాం. మరుసటి రోజు సాయంత్రం వరకూ

న్నలబడగలిగితే చాలు. ఓవర్ట పూరతవగానే ప్రకాష్ బాాటింగ్ వచ్చింది. ఈసారి

ఆండీ రాబర్ట్ు బలింగ్. చాలా పొడవుగా సీరియస్ట‌గా ఉండే రాబర్ట్ు ఒకసారి

ప్రకాష్ వైపు క్రూరంగా చ్యసేడు. అత్డు విసరిన బంతి త్యపాకీ గుండు కనాి

వేగంగా వచ్చింది. ప్రకాష్ ఎడమకాలు ముందుక్క జరిప్త న్మాదిగా గాోన్స చేసేడు.

ప్రేక్షక్కల హరిధావనాల మధా లగ్ సోప్త‌

లోంచ్చ బంతి బండరీ దాటింది. గవ్యసుర్ట

అభినందిస్తనిట్ల్ చయిా వూపేడు. జనం చాలా సేపటివరకూ చపుట్లో కొడుతనే

ఉనాిరు. శైలజ అయితే క్కరీిలోంచ్చ లేచ్చ న్నలబడి చయిా వూపుతోంది.

249
 ఇంత్లో రాబర్ట్ు బంతి వేసేడు. అత్డెంత్ కరుశంగా ఆ బంతి విసరడో,

అంత్ సజావుగా దాన్నన్న లేట్ కట్ చేసేడు.

మళ్ళళ హరిధావనాలు. పళ్ళళ బిగించ్చ రాబర్ట్ు వెనక్కు వెళ్ళళడు. అత్డి

ఫేవరిట్ బాల్! బనసర్ట! పడీపడటంతోనే తారాజువవలా ఆరడుగుల ఎత్యత లేచ్చంది.

ఆ బంతిగానీ త్గిలితే ప్రకాష్ చ్చని మెదడు బయటక్క వచేిసేది. కానీ ప్రకాష్

చలాగాి త్పుుకొన్న గాలిలోనే బంతిన్న బాాట్‌తో హుక్ చేసేడు. ఒకుక్షణం అంతా

న్నశశబదం. బంతి వెళ్ళళ సే్డియంలో పడగానే జనం వేసే విజల్స, చపుటోతో

సే్డియం న్నండిపోయింది. అత్డి కిపుుడు బంతి మామూలుగా కన్నప్తంచసాగింది.

అసలే స్వరక్ పేోయరు. దాన్నకి తోడు ఇదివరక్క లేన్న ఆత్ావిశావసం వచ్చి చేరింది.

చాలా జాగ్రత్తగా ఆడసాగ్గడు. టీ టైంకి స్వురు అరవై పరుగులక్క చేరింది. ఆ

మరుసటిరోజు నూరు పరుగుల దగిర గవ్యసుర్ట అవుటయాాడు. వరుసగా

అమర్ట‌నాథ్ కూడ్డ అవుటవడంతో మళ్ళళ ట్టనిన్ మొదలయింది. అపుటికి స్వురు

110-3.
టీ టైంకి పరిసితి మరింత్ విషమించ్చంది. 175-7. కిరాానీ చాలాసేపు

న్నలబడగలిగ్గడు. కానీ హుక్ చేయబోయి సోప్త‌లో కాాచ్ ఇచేిసేడు.

టైం నాలుగయేాసరికి ప్రేక్షక్కలు క్కరీి చ్చవరోకి చేరుక్కన్న ఉద్వవగంతో

చ్యడసాగ్గరు. తొమిాదో వికట్ పార్నర్ట‌

షిప్త‌లో చంద్రశ్లఖర్ట, ప్రకాష్ ఆడుత్యనాిరు.

వోవర్ట అయేాసరికి అంత్వరకూ ఆడగలిగినందుక్క జనం చపుట్లో కొడుత్యనాిరు.

మళ్ళళ కొత్తది మొదలయేాసరికి ఉద్వవగం. వెస్ట్ కప్్న్ లాయిడ్ మొహం

సాయంత్రపు కాంతిలో కసతో మరింత్ నలోగా మెరుస్తతంది. త్న జట్ల్

250
బలరోనందరీి ఒకరి త్రువ్యత్ ఒకరిి మారుస్తనాిడు. అయిదు బంత్యలాడటం,

ఆరో బంతిలో ఒక పరుగు తీస అట్లవెళ్ళటం చేస్తనాిడు ప్రకాష్. చంద్రశ్లఖర్ట‌న్న

సాధామైనంత్వరకూ బాాటింగ్ వైపు రాక్కండ్డ చేస్తనాిడు. పరుగు తీసనపుుడలాో

జనం ఉతాసహపరుస్తనాిరు. ఏ క్షణం అయినా ఆటసిలంలోకి దూస్క్కవచేిలా

వునాిరు. పోలీస్లు కాపలా కాస్తనాిరు.

నాలుగు... నాలుగుం పావు...

ఆఖరి మూడు వోవరుో... ర్వండు. జనం ట్టనిన్‌తో న్నలబడి పోయారు.

అరవటం కూడ్డ లేదు.

గారిర్ట‌
ది ఆఖరి వోవరు. రాక్షస్డిలా బంతి పట్ల్క్కన్న వస్తనాిడు.

అపుటికి దాదాపు అయిదు గంటలు న్లంచీ ఆడుత్యనాిడు ప్రకాష్. చాలా

న్నససత్యతవగా వునాిడు. వరుసగా నాలుగు బనసరుో, ఒక ఫుల్‌టాస్ట వేసేడు గారిర్ట.

ఆఖరి బంతి.

బండరీలైన్ దగిిర న్లంచ్చ పరుగెత్యతక్కంట్ట వచ్చి విసరడు. ప్రకాష్ చాలా

కామ్‌గా దాన్ని డ్రైవ్ చేసేడు. బంతి దొరుోక్కంట్ట వెళ్ళళ పోయింది.

అంతే. ప్రవ్యహం కట్లు తెంచుకొనిట్ల్ జనం... అభినందనలు...

పొలీస్లు... ప్రకాష్ వ్యళ్ళ సాయంతో డ్రెససంగ్ రూమ్‌వైపు పరుగెతాతడు.

గవ్యసుర్ట, విశవనాథ్ కంగ్రాచుాలేషన్స చబుత్యనాిరు.

పోటీ డ్రా అయింది.

251
 “మారవలస్ట! అసలు అపుుడే న్నన్లి ముదుద ప్టే్స్క్కందామన్లక్కనాిన్ల.

కానీ అమోా జనం. న్నజంగా హీరోవే అయిపోయావ్” అంట్టంది శైలజ.

అత్డి మొహం భావరహిత్ంగా వుంది. గెలుపు అత్డిలో సతబధత్న్న

కలుగజేసంది. సకసస్ట గంభీరత్న్న ఆపాదించ్చంది.

ఆమే మాటాోడుతంది. ప్రవ్యహంలాంటి మాటలు. పొగడతలు, ఫ్రండ్స

ఆమెన్న ఎలా కంగ్రాట్స చేసందీ... వగైరా, వగైరా, అంతా వినాిడు. చ్చవరక్క

యిలా అనాిడు.

“నేన్ల న్నన్లి ప్రేమించ్చంది న్లవువ నా దుుఃఖంలో పాలు పంచుక్కంటావన్న!

అంతేకానీ నా గెలుపులో కాదు. ఐయాం సారీ శైలజా. నేన్ల న్నన్లి ప్రేమించలేన్ల.

ఏ వాకితకైనా గెలుపూ, ఓటమీ ర్వండూ త్పువు. అందులోనూ స్వుర్ట్ుమన్ అంటే

చ్చనిప్తలోవ్యడిలాంటివ్యడు. త్లిో త్రువ్యత్ త్లిోలాంటి ప్రేయస ఒడిలో సేద

తీరుక్కందామన్లక్కంటాడు. ముఖాంగా ఓడిపోయినపుుడు”.

ఆమె ముఖం వ్యడిపోయింది. లేచ్చ న్నలబడింది. ప్రకాష్ ఒక మాట

అనాిడూ అంటే అది ఆవేశంతో అనిది కాదనీ, ఎనోి న్నరేయించుక్కనే అలా

అంటాడనీ ఆమెకి తెలుస్. అత్డు త్లుపు తెరిచ్చ పట్ల్క్కనాిడు. ఆమె

వెళ్ళళపోయింది.

అత్డూ బయటికొచ్చి ర్వండు చేత్యలూ పాంట్ల జేబులోో ప్ట్ల్క్కన్న

శూనాంలోకి చ్యస్తత న్నలబడ్డాడు.

అత్డికి తెలుస్ - త్న గెలుపుకిది ప్రారంభం అన్న! ఇక అంతా

విజయపరంపర కావచుి. త్నచుట్ట్ ఇక జనం చేరతారు. అభినందిసాతరు. ఐ

252
లవూా అంటారు! త్న్ల కన్లకోులేడు. ఎవరు త్నన్న త్న్లగా న్నజంగా

ప్రేమిస్తనాిరో, ఎవరు త్న కళ్న్న ప్రేమిస్తనాిరో, ఎవరు త్న గెలుపున్న

ప్రేమిస్తనాిరో?

ఎంత్ బాధామయసితి ఇది!

(ఆంధ్రప్రభ - 1987)

253
254
 వరుండా క్కరాాడు
సనిగా, పొడుగాి ఉంట్లంది రాధ. అలా అన్న చప్తు ఈస్రోమంట్ట
ఉండదు. సనిటి నడుము, అకుణుేంచ్చ ప్రారంభమైన బలమైన కాళ్ళళ, ఆరోగాాన్ని

స్తచ్చంచే చకిుళ్ళళ... ఆ అమాాయి అందమంతా ఆమె చలాకీత్నంలో ఉంది.

ప్ళ్ళయి ఆరళ్ళయినా ఆ హుషరు త్గిలేదు సరి కదా మర్వంతో ప్రిగింది -

అపుుడే ప్తలోలు వదదన్లకోవటంతో.

భరత సే్ట్ల బాాంక్కలో బులిో ఆఫీసరు. అపుుడే లోన్ల తీస్క్కన్న ఇలుో

కటే్శారు కూడ. ముచిటైన ఇలుో, ముందు చ్చని గులాబీతోట, ఇంటి ముందు

వరండ్డ, వరండ్డకి క్కడివైపు సపరట్‌

గా ఒక గది.

ఇలోంతా నీట్‌
గా ఉంచటం రాధ ప్రతేాకత్. భరత ఆఫీస్కళ్ళళన త్రావత్ గది

సరదస ఏ పత్రికో పట్ల్క్కన్న చదువుత పడుక్కంట్లంది కొంత్సేపు. రడియో

వినడం ఆమె హాబీ. అమె భరతకి హాబీలేోవు. అయిదునిర కలాో వచేిసాతడు.

త్రువ్యత్ షికారుకో, సన్నమాకో... చాలామంది అమాాయిలు త్మ భవిషాత్యత ఎలా

ఉండ్డలన్న కోరుక్కంటారో రాధ వరతమానం అలాంటిది.

ఆ రోజు కూడ్డ భరత ఆఫీస్క్క వెళ్ళళపోయాక ఆమె ఏదో వ్యరపత్రిక

చదువుత పడుక్కన్న ఉండగా త్లుపు కొటి్న చపుుడయింది. ఈ వేళ్పుుడు ఎవరు

వచాిరా అన్న ఆమె ఆశిరాపడుత వెళ్ళళ త్లుపు తీసంది.

వరండ్డలో ఒక క్కర్రవ్యడు న్నలబడి ఉనాిడు. కాలేజీ స్త్డెంట్‌లా

ఉనాిడు.

255
 “ఏం కావ్యలి?” అన్న అడిగింది రాధ కొదిదగా భయపడి. ఆ లొకాలిటీలో

ఇళ్ళళ విసరసనట్లోనాియి. ఎదురుగా న్నలబడిన క్కర్రవ్యడు రాష్‌గా రౌడీగా

ఉనాిడు. చేతిలో సగర్వట్ వెలుగుతంది.

“మీ ఇంటిలో గది ఖాళ్ళగా ఉందన్న మురారిగారు చపాురు”.

మురారి భరత ఆఫీస్లో పన్న చేస్తనాిడు. ముందుగది, దాన్న వెన్లక

వరండ్డ గది ఎవరైనా కొత్త దంపత్యలు వసేత కాసత కాలక్షేపం ఉంట్లందన్న రాధ

భరతకి చప్తుంది. ఇలాంటి క్కర్రవ్యణిే పంప్తసాతడన్లకోలేదు.

“గదులేం లేవు” అంది రాధ కట్లవుగా.

అత్డు కదలక్కండ్డ, “అంటే మురారిగారు అబదధం చపాురా?” అన్న

అడిగాడు.

అత్డు అలా న్నలదీస్తనిట్ల్ అడిగ్గసరికి ఆమెక్క కోపం వచ్చింది....

“గదులేోవు. పోరిన్లంది” అంది ద్బబకొటి్నట్ల్.

“పరోదు... పోరిన్ల మొత్తం నేన్ల తీస్క్కంటాన్ల” అనాిడు.

“ఒంటరివ్యళ్ళ కివవం...”

“నేన్ల ఒంటరి వ్యడినన్న ఎవరనాిరు?”

“అంటే మీక్క మాారజీ అయిందా?”

“మాారజీ కాన్న వ్యళ్ళందరూ ఈ ప్రపంచంలో వంటరివ్యళ్ళళనా-” అనేస ఆ

మాటలకి చ్చవర ఒక నవువ కలిపాడు. ఆ నవువ ‘తిరిగి ద్బబ కొటా్న్ల స్మా’

అనిట్ల్ వుంది.

256
 “సారీ...” అన్న చప్తు రాధ త్లుపు వేసంది. ఆ సాయంత్రం భరతకి చప్తు

మురారిన్న చ్చవ్యట్లో ప్టి్దాదమన్లక్కంది. కానీ - వస్తత వస్తత భరత అత్న్ని

త్నతోపాట్ల తీస్క్క వచేిసరికి అవ్యక్కు అయింది. ఆమె భరతన్న లోపలికి ప్తలిచ్చ

ఏదో చపుబోయేంత్లోనే - అత్డు ఆ వచ్చిన క్కరాడికి ర్వండు గదులూ

చ్యప్తంచటం, అత్డు త్లూపటం, అద్ద అడ్డవన్లసగా ఇవవటం జరిగిపోయినాయ్!

మరుసటిరోజు సామాన్లో తీస్కొచ్చి ఇంటిలో చేరిపోతానన్న చప్తు ఆ

అబాబయి వెళ్ళళపోయాక భరతతో ద్బబలాట వేస్క్కంది. “ఇలాంటి స్త్డెంట్

క్కర్రాళ్ళకి ఇవవడ్డన్నకి ఇద్వం లాడిింగ్ హౌస్ట అన్లక్కనాిరా?”

విశవనాధం తెలోబోయాడు. “అద్వమిటి రాధా! న్లవేవగా ఇంత్ ప్దద

ఇంటిలో ఉంటే తోచడం లేదూ అనాివ్?” అనాిడు.

“అలా అన్న కాలేజ క్కర్రవ్యడిన్న తీస్కొచ్చి ప్డతారా? ఎవరైనా

ఆడవ్యళ్ళళంటే మీరు ఆఫీస్కళ్ళళనపుుడు కాసత కబురుో చపుుకోవచుి కదా

అన్లక్కనాిన్ల” అంది.

ఆమెన్న అన్లనయించడ్డన్నకి అత్డు కొదిదగా కష్పడవలస వచ్చింది. ఆమె

అయిష్ంగానైనా ఒపుుకోడ్డన్నకి రాత్రి పదకొండు అయింది. సవత్హాగా

విశవనాధం కంటే రాధ త్న మాట న్గిించుకొంట్లంది. అలా అన్న చప్తు దురుస్

మన్నషీ కాదు. చాలా హుషరుగా ఉంట్లంది. రాత్రిళ్ళళ మరీనూ! ఒకోసారి ఆమె

తాకిడికి అత్డు త్ట్ల్కోలేడు కూడ్డ. మగవ్యడిన్న త్ృప్తపరచడం దావరా డ్డమినేట్

చేసన భారా మిగతా అన్ని విషయాలోోనూ పై చయిాగా ఉండగలుగుత్యంది. స్త్రీ

ఫ్రిజడ్‌గా ఉనికొదీద భరత న్నరంక్కశుడూ, సావరిపరుడూ, ఇంటిన్న కంట్రోల్

257
చయాాలని కోర్వు ప్రుగుత్యనివ్యడూ అవుతాడు. ఒకుసారి అత్డికి త్ృప్తత

లభించటం మొదలు ప్టి్న త్రావత్ త్నంత్ట తానే ఆమెక్క అధికారాన్ని

అపుగిసాతడు. ఈ చ్చని సైకలాజకల్ పాయింట్ల ఆ భారాాభరతలకి

తెలియలేకపోయినా జరుగుత్యనిది అద్వ! దాన్నవలో నష్ంలేదు సరికదా ఆ

దంపత్యలు చాలా సంతోషంగా ఉనాిరు. ఒంటరిగా ఉనిపుుడు ఆమె భరతన్న

‘బుజిబాబ్ల’ అన్న ప్తలుస్తంది. మరీ సంతోషం ఎక్కువైనపుుడు ఇంకా చొరవ

తీస్క్కంట్లంది. కానీ, ఇకుడ ఆ వివరణ అప్రస్తత్ం. “న్లవెవనియినా చపుు

బుజిబాబ్ల! నాక్క ఆ హిపీు క్కర్రవ్యడు అససలు నచిలేదు” అంది. ఆ మాటలోో

ముందునింత్ కఠినత్వం లేకపోయేసరికి విశవనాధం సంతోషించాడు. అత్డు

మురారికి జనరస్ట‌
గా వ్యగాదనం ఇచేిశాడు అంత్క్కముందు రోజే!

సరిగాి పదకొండింటికి, మరుసటి రోజు ఆ క్కర్రవ్యడు వచ్చి రూములో

దిగాడు. ముందు ఒక క్కకు భౌ భౌ మన్న అరవటం విన్నప్తంచ్చంది. ప్రహరీ

దాట్లకొన్న క్కకు లోపలికి ఎలా వచ్చిందా అన్న ఆమె ఆశిరాపడి, చదువుత్యని

పుసతకం పకున ప్టి్ వెళ్ళళ త్లుపు తీస చ్యసంది.

అత్డిన్న వరండ్డలో చ్యస, అప్రయత్ింగా అడుగు వెనకిు వేసంది.

“హలోో” అనాిడు అత్డు. ఆమె చ్యస్తంది అత్న్నన్న కాదు. ఒకటి -

చేతిలో గొలుస్ తెంపుకొనేటంత్గా ప్రయతిిస్తత ముందు కాళ్ళ మీద

గెంత్యతని బొచుిక్కకున్న. ర్వండు - అత్డి వెన్లకే ఉని సామాన్లన్న. అంత్

సామాన్లతో ఒక నాలుగు క్కట్లంబాలు చాలా స్లభంగా సంసారం చయొాచుి.

అయితే ఆ సామాన్ల సంసారాన్నకి పన్నకి వచేిదికాదు. అత్డు న్నలబడితే

258
నడుమెత్యత వరకూ వచేి ఎత్తయిన సీ్రియో సీుకరుో అత్డి వెన్లక ఉనాియి.

గిటారు ఆకారంలో జాయింట్లగా ఉని ప్ట్ట్ ఉంది. నాలుగైదు ప్దద ప్దద

ఫోటోలునాియి. ప్దద భోషణం లాంటి బాక్స ఉంది. మూటలో న్లంచ్చ ర్వండు

మూడు జీన్స బైటికి వేలాడుత్యనాియి.

ఆమె నోరు తెరుచుక్కన్న చ్యస్తనిదలాో అత్డి మాటలకి ఉలికిుపడి ఈ

లోకంలోన్నకి వచ్చింది “కాసత నా గది త్లుపు లోపలికి వెళ్ళళ తీసాతరా”

అంట్లనాిడు అత్డు.

“పీోజ్ గో! వియ్ ఆర్ట నాట్ ఇంటర్వసె్డ్ ఇన్ లన్నాంగ్” అన్న అరుదాదమని

ప్రయతాిన్ని అతి కష్మీాద అణచుక్కన్న లోపలికి వెళ్ళళంది. బెడ్ రూమ్‌లోకి వెళ్ళళ

ఆ రూమ్‌లో న్లంచ్చ వరండ్డ గది త్లుపు తీయగానే అత్డు లోపలికి వచాిడు. ఆ

గదిలోన్లంచ్చ అత్డు త్మ పడగిదిలోకి తొంగి చ్యడక్కండ్డ తొందర తొందరగా

ధఢేలున మధా త్లుపులు వేసేసంది. ఆమె కందుకో రోషమూ, ఎవరిమీదో

త్లియన్న కసీ నీటిరూపంలో కళ్ళలోో గిర్రున తిరిగాయి. త్మ సేవచాన్న ఎవరో

బంధించ్చనట్ల్ ఒక ఫీలింగ్ కలిగింది. అంత్లో అత్డు త్న గదిలో సామాన్ల

పడెయాటం సుష్ంగా విన్నప్తంచ్చంది. సుష్ంగా ప్రతిదీ... అంటే... త్మ గదిలో

ప్రతీ శబదమూ ఇలాగ్గ సుష్ంగా ఆ గదిలోకి విన్నప్తస్తందని మాట!

టేబిల్ లాంప్త‌
న్న విసరికొడదామనింత్ కోపం వచ్చింది. అంత్లో బైట

త్లుపుమీద చపుుడు విన్నప్తంచ్చంది. ఆమె బెడ్ రూమ్‌లో న్లంచ్చ బైటకొచ్చింది.

ఆ క్కర్రాడే.

259
 “ఎక్స‌ మి! కొంచం మంచ్చనీళ్ళళసాతరా?”
కూాజ్‌

“ఇవవన్ల” అన్న మొహంమీద త్లుపు వేసేదాదమని కోర్వున్ల అతి

బలవంత్ం మీద అణచుక్కన్న లోపలికి వెళ్ళో గాోస్తో నీళ్ళళ తీస్కొచ్చి అత్డు

అందుకోవటాన్నకి చేయిసాచేలోపులో కిటికీలో ప్టి్ంది.

అత్డు నీళ్ళళ తాగుత “నా పేరు శంకర్ట - రవిశంకర్ట” అనాిడు. అత్డు

నీళ్ళళ తాగితే, మళ్ళళ ఆ గాోస్ ఇవవడ్డన్నకి ఇంకొకసారి త్లుపుకొట్క్కండ్డ, అపుుడే

గాోస్న్న లోపలికి తీస్క్కపోదామన్న న్నలబడింది. “మీ పేరు?” అన్న అడిగాడు.

“మిసెస్ట వి. విశవనాథం” అంది కట్లవుగా.

తాగుతని నీళ్ళళ పొలమారటట్ల్ నవ్యవడు. “కంగ్రాచుాలేషన్స ఫర్ట

యువర్ట సెన్స ఆఫ్ట ది రిపారీ్... మిసెస్ట వి... వి... నాథం” ఒక అరవ శ్రీమతిన్న

అభినందిస్తనిట్ల్ అన్న, ఆ త్రువ్యత్ త్న గదిలోకి వెళ్ళళ రాధకనాి ముంద్వ త్న

గది త్లుపు వేస్క్కనాిడు.

ఆ త్రువ్యత్ అయిదు న్నమిషలయినా గడవకముంద్వ అత్డి గది సీుకరోలో

న్లంచ్చ గిటారు విన్నప్తంచసాగింది. చాలా మంచ్చ ట్టాన్ అది. కాలేజీలో చదివే

రోజులోో వుమెన్స కాలేజీనంతా ఒక వూపు వూపేసంది. ఆ రోజులోో... వెంచర్టస

పాట.... ఎంత్ అందంగా ఆ క్కర్రవ్యడు...

ఈ గోల భరించలేన్ల. భరత రాగానే చప్తు ఖాళ్ళ చేయించాలి. ఇది యిలుో

అన్లక్కంట్లనాిడ్డ? నైట్ కోబ్ అన్లక్కంట్లనాిడ్డ? డ్డమిట్.

ఆమెన్న రక్షస్తనిట్ల్ అత్డు త్లుపు తాళ్ం వేస్క్కన్న వెళ్ళళపోయాడు. ఆమె

హాయిగా వూప్తరి పీలుిక్కంది.

260
 అపుుడు వెళ్ళళనవ్యడు సాయంత్రం అయిదింటి వరకూ రాకపోయేసరికి

ఇక అత్డి గురించ్చ తాతాులికంగా మరిిపోయింది. అయినా అట్లవంటి క్కర్రాళ్ళళ

రాత్రి పదకొండింటి లోపులో ఇంటికి ఎపుుడు చేరుక్కంటారు గనక.

అయిదునిర వరకూ భరత కోసం చ్యస, త్లుపు దగిరగా జారస ఆమె

సాినాన్నకి వెళ్ళళంది. ర్వండు న్నమిషలకి భరత వచ్చిన అలికిడి అయింది.

“వచేిస్తనాి. నే నొచ్చి కాఫీ ఇసాత! మీరా వంటింటిలో ఏమీ కలకుండి” అంది.

విశవనాథం బుదిధమంత్యడు. గొడవ చయాడు. ఆమె కందుకో అకసాాత్యతగా భరతన్న

చ్చలిప్తగా ఏడిప్తంచాలన్న బుదిధ పుటి్ంది. క్కచ్చిళ్ళళ సరుదక్కన్న బాత్‌రూమ్ త్లుపు

తీస్తత “మీరు చయాాలిసన పనోనీి నన్లి చయామన్న వేపుక్కతింటారు చ్యడండి.

ఒకటే ఒళ్ళళ నొపుులు” అంట్ట బైటకొచ్చింది. ఇలా అలోరి చయాటం ఆమెకి

బాగా అలవ్యట్ల. విశవనాథాన్నకి ఇష్ం కూడ్డ.

కానీ దురదృష్వశాతత అత్డు కాదు గదిలో ఉనిది. ఆమె విని అలికిడి

ముందు హాలోో శంకర్ట‌

ది. అత్డి చేతిలో కూజా ఉంది.

భూమి ర్వండుగా చీలిపోయి త్న్ల అందులో కూరుక్కపోతే బావుణుి అని

భావన కలిగిందామెకి. అంత్ చ్యస్కోక్కండ్డ మాటాోడేసనందుక్క త్నమీద త్నకే

కోపం వచ్చింది. అత్డి మొహంలో కనబడనట్ల్ కదలాడిన చ్చరునవువ ఆమెకి

మరింత్ కోపానీి, ఉక్రోషనీి కలిగించ్చంది. సొంత్ యిలుో అయినట్ల్ అలా

లోపలికి వచ్చి కూరొిన్న త్మ రహసా జీవిత్ంలో ప్రవేశ్ంచటం ఏమిటి? పైగా ఆ

రహసాాన్ని కన్లక్కునిట్ల్ నవేవమిటి?.... ఇడియెట్.

261
 ఆ రోజంతా ఆమెకి ఏమీ తోచలేదు. ఎవరి మీదో అకారణంగా కోపం

వస్తతంది. ఆ క్కర్రవ్యణిి ఎలా అయినా గది ఖాళ్ళ చేయించాలని కోర్వు

క్షణక్షణాన్నకి బలంగా ప్రుగుతంది. వీలైతే ఈ రోజు భరత మీద న్నరాహారదీక్ష

ప్రకటించాలన్న కూడ్డ అన్లక్కంది.

ఆమె కోపాన్నకి మరింత్ ఆజాం పోస్తనిట్ల్గా రవి శంకర్ట ఆ రోజు గది

వదలి వెళ్ళలేదు. పైగా డ్రమ్స వేస్కూురుినాిడు. మద్దల వ్యయిస్తనిట్ల్

వ్యటిమీదన్లంచ్చ వచేి ‘దబ్ దబ్’ శబాదన్నకి ఆ ఇంటిగోడలు

ప్రతిధవన్నంచసాగాయి.

సాయంత్రం ఆరయింది. భరత ఇంకా రాలేదు. రాధ కాలు కాలిన ప్తలిోలా

హాలోో పచారుో చేయసాగింది. గదిలో అత్డు డ్రమ్స మీద కొడుత్యని బీట్స ఆమెకి

త్న గుండెలమీద కొడుత్యనిటే్ వుంది. కొంచం సేపయాాక ఇక కోపం ఆపుకోలేక

త్నే వెళ్ళళ అత్డిన్న నాలుగూ దులిపేదాదమని ఉద్వదశాంతో అత్డి గది దగిరకి

వెళ్ళళంది. వేసవుని త్లుపు కొట్బోయి - పకు కిటికీలోంచ్చ లోపలికి చ్యసంది.

అంతే!

ఆమె ఒంటిన్నండ్డ ఒకుసారిగా చమట పటి్ంది. కాళ్ళళ వణకసాగాయి.

గిటారు పకునే గాోస్లో పచిటిద్రవం మిల మిలా మెరుస్తత కనబడుతంది.

వ్యయిస్తత వ్యయిస్తత మధాలో దాన్ని తీస్క్కన్న ఒకు గుకు తాగి పకున ప్టి్ త్న

పన్నలో న్నమగిమవుత్యనాిడు. ఈ ప్రపంచం అంతా త్నద్వ అనింత్ ధీమాగా ఆ

సాయంత్రాన్ని అన్లభవిస్తనాిడు.

262
 ఆమె గాలిలా వచ్చి త్న బెడ్‌
రూమ్‌లో పకుమీద వ్యలిపోయింది. డ్రింక్

చేయటం ఆమెకి కొత్తకాదు. భరత బాాంక్కలో ఏమైనా ఫంక్షన్లస జరిగినపుుడు

ఒకటి ర్వండు ప్గ్‌

లు తాగి రావటం అలవ్యటే. ఏదో అనాలి కాబటి్ చ్చరాక్కపడేది.

కానీ - ఆమెకీ అంత్రిత్ంగా అత్డు ‘అపుుడపుుడు’ అలా రావటం ఇష్ంగానే

ఉండేది. అలా వచ్చినపుుడు మామూలుకనాి ఎక్కువ ఎనరీితో అత్డు మేలొున్న

ఉండేవ్యడు. న్నజాన్నకి అపుుడే అత్డు ఆమెకి సమానసాియిలో ఉండేవ్యడు. కానీ

ఇద్వమిటి? ఇది ఇలాో సత్రమా? ఇంటిలోనే ఈ క్కర్రవ్యడు బ్రాందీషపు ప్టే్శాడు.

ఇంకా నయం త్నే ముందు చ్యసంది కాబటి్ సరిపోయింది. కానీ త్మింటికి ఏ

బంధువులో వచ్చినపుుడు ఈ విషయం బైటపడి ఉంటే ఏమై ఉండేది?

ఆమెకి హఠాత్యతగా మరో విషయం జాాపకం వచ్చి ఒళ్ళళ గగురొుడిచ్చంది.

ఇంటిలో తామిదదర ఉనాిరు. అత్డు తాగి ఉనాిడు.

బైటంతా చీకటి.

టైమ్ ఏడు కావస్తతంది!

విసరసనట్ల్ ఇళ్ళళని కాలనీలో... ఒక ఇంటిలో ఏం జరిగినా ఇంకో

ఇంటివ్యళ్ళకి అసలు తెలీదు. ఆమె కిటికీ తెర తొలగించ్చ ఎదురింటివైపు చ్యసంది.

ఎదురింటి పరంధామయా ఇటే చ్యస్తనాిడు. అత్డు రిటైరయి సంవత్సరం

కావస్తతంది. ఎపుుడు రాధ బైటకొస్తందా అన్న చ్యడటమే ప్రస్తత్ం అత్డి

వ్యాపకం. ఆమె విస్గాి కిటికీ మూసేసంది. ఆమెకి భరతమీద కోపం వచ్చింది.

ఇంత్ రాత్రివరకూ అత్డేం చేస్తనాిడు?

263
 చేతికందిన ఏదో పుసతకం తీస్క్కన్న ఆమె చదవటం ప్రారంభించ్చంది. భరత

తొందరగా వసేత సెకండ్‌

షోకి వెళ్ళదమన్న ఆమె అన్లక్కంది. కానీ అత్డిపుుడే వచేి

స్తచనలు కనబడటం లేదు.

ఆమె చదువుత్యనిది ఒక ప్రేమ నవల. హీరో మాటిమాటికీ హీరోయిన్‌న్న

ర్వకుపట్ల్క్కన్న దగిరక్క లాక్కుంట్లనాిడే త్పు ఇంకేమీ చయాటం లేదు. ఇదదరిలో

ఏ ఒకురు అది చేసనా నవల పూరతయి వుండేది. చయాకపోబటి్ మూడొందలు

పేజీలుించ్చ సాగుతంది.

--ఏదైనా పుసతకం చదివేటపుుడు బోరాో పడుక్కన్న, రొముాల క్రంద దిండు

ప్ట్ల్క్కన్న కాళ్ళళ గాలిలో వూపుత చ్చని ప్తలోలా చదవటం ఆమెకి అలవ్యట్ల.

అలా చదువుత త్లుపు చకువైపు మామూలుగా ఆమె త్ల తిప్తు చ్యసంది. త్మ

గదికీ, అత్డి గదికీ మధాన్లని త్లుపు అది!

చపుున ఏదో అన్లమానం వచ్చి ఆమె త్లుపు దగిిరకి వెళ్ళళంది.

చ్యడటాన్నకి త్లుపుకి కనాిలు ఏమైనా ఉనాియేమోనన్న పరీక్షంచ్చంది. ఆమె

గుండె ఆగినంత్ పన్న అయింది. క్కడివైపు ర్వండు చకులూ కలిసే చోట చ్చని

రంధ్రం ఉంది. ఆమె అవత్లి గదిలోకి చ్యస షక్ త్గిలిన దానాో వెనకిు

జరిగింది. ఆమె మొహం ఎర్రగా కందిపోయింది. లైట్ ఆరుస ముందు గదిలోకి

వచ్చి స్వఫాలో కూరుింది. త్న గుండె చపుుడు త్నకే విన్నుస్తతంది.

సరుదకోవటాన్నకి కొంచం సేపు పటి్ంది. ఇంకానయం. దీన్న సంగతి త్నే ముందు

గమన్నంచ్చంది. లేకపోతే రాత్రి చాలా సేపటి వరకూ లైట్ల వేస్క్కన్న ఉండే త్మ

అలవ్యట్లతో ... ఛా ... ఆపైన మరి ఆలోచ్చంచలేకపోయింది.

264
 కొవ్వవతిత తాలూక్క మైనం లోపలుించ్చ తీస్కొచ్చి ఆ రంధ్రాన్ని

మూస్తంటే ఇంత్లో త్లుపు కొటి్న చపుుడయింది. భరతమో అన్లక్కన్న ఆమె

తొందర తొందరగా వెళ్ళళ తీసంది. కానీ అత్డు. ఆమె అడుగు వెనకిు వేస

కట్లవుగా, “ఏం కావ్యలి?” అన్న అడిగింది.

“నా కోసం ఎవరనాి వసేత రూమ్‌లో కూరోిమనండి. అరగంటలో

వసాతన్ల. ప్యింట్ ట్టాబ్స అయిపోయాయి. ఇదిగో తాళ్ంచవి” అన్న ఆమె ఏదో

అనబోయే లోపులో తాళ్ంచవి ఆమె చేత్యలోో ప్టి్ మెట్లో దిగి వెళ్ళళపోయాడు.

ఇదంతా వేషం అన్న ఆమెకి తెలుస్. త్నో ప్యింటర్ట‌న్న అన్న తెలియ చపాులనే ఆ

ప్రయత్ిం. తాళ్ంచవి ఇచేి మిష మీద త్నన్న లోపలుించ్చ ప్తలవటం కోసం అదో

ఎత్యత. అన్నిటికనాి ముఖాంగా కీ అందించేటపుుడు కావ్యలన్న చయిా

తాకించటం....

అత్డి మీద ఆమెకి ద్వవషం క్షణ క్షణాన్నకీ ప్రిగిపోతంది. అత్డు వచ్చి

ఇంకా పూరితగా ఇరవైనాలుగు గంటలు కాలేదు. ఇంత్ త్క్కువ సమయంలో ఎనోి

సంఘటనలు... జరిగినవనీి ఆమెన్న ఇరుక్కన ప్టే్వే. ఆలోచనోతో ఆమె న్నద్రలోకి

జారుక్కంది. అపుటికి తొమిాది కాలేదు. అకసాాత్యతగా చపుుడయి న్నద్రలోంచ్చ

మేలుక్కంది. అత్డు లోపలికి వస్తత “తాళ్ంచవి” అనాిడు. ఆమె లేవబోయింది

కానీ...

అత్డు దగిిరకి రాసాగాడు. అత్డి ఉద్వదశాాన్ని గ్రహించ్చ ఆమె

భయభ్రంత్యరాలైంది. కిటికీ మీద ప్టి్న తాళ్ంచవిన్న అత్డు చ్యశాడు. కానీ,

అట్ల వెళ్ళటం లేదు. ఆమె అరవబోయింది. నోటమాట రాలేదు. ఈ లోపులో

265
అత్డు దగిిరగా వచ్చి ఆమె భుజాలిి ర్వండు చేత్యలోతనూ పట్ల్క్కన్న దగిిరకి

తీస్క్కనాిడు. అందులో భయం లేదు. ఆమె త్న వస్తవు అయినట్ల్ ఆమె మీద

త్న కపుట్లించో అధికారం ఉనిట్ల్ ఆమెన్న పైకి లేపాడు. సరవశక్కతలూ

కూడగట్ల్క్కన్న గింజుక్కంట్ట ఆమె అరవటాన్నకి ప్రయతిించ్చంది. కానీ అంత్లో

అత్డి ప్దవులు ఆమె నోటిన్న మూసేశాయి. అత్డి దృఢత్వం ముందూ, బలం

ముందూ ఆమె ఆటబొమా అవుతంది. ఆమెన్ల విడువక్కండ్డనే మోకాళ్ళ క్రంద

చయిావేస ఆమెన్న గాలిలోకి లేప్త మంచం మీదక్క పడేశాడు. ఆమె స్కుూంగ్‌లాగా

లేవబోయింది. అది గ్రహించ్చనట్ల్ చేతితో నొకిుపటి్ ఆమెన్న పూరితగా

ఆక్రమించుక్కనాిడు.

న్నససహాయత్ న్నండిన కంఠంతో ఆమె “వదులు--వదులు” అనిది.

అత్డు విన్నప్తంచుకోలేదు. అత్డి చయిా ఆమె నడుము వంపులోంచ్చ క్రందికి

జారింది. అత్డి మొహం మెడవంపు న్లంచ్చ క్రందికి దిగింది. దాంతో షక్

త్గిలినట్యి, ఆ జలదరింపులోనే పకుకి తిరగటాన్నకి ప్రయతిించ్చ, ఆ

ప్రయత్ింలో అత్డి వంటికి మరింత్ దగిరయింది. అపుుడు ఆమె ప్రతీ అంగాన్నకీ

త్న ఉన్నకి తెలుస్తతంది. ప్రతీ అవయవమూ మెదడుకి త్రంగాలు త్రంగాలుగా

కమూాన్నకేషన్ పంపుతంది. చలోటి షవర్ట నాలుగు వైపులుించీ ఒకుసారిగా

వంటిమీదక్క జాలువ్యరిన అన్లభూతితో శరీరం వణికింది. ఏదో అఖాత్ం న్లంచ్చ

శరీరం గాలిలో పైకి తేలిపోతంది. అయితే అదంతా క్షణికం మాత్రమే! క్షణంలో

ఆమె తెపురిలిోంది. అత్డి మెడచుట్ట్ ప్నవేస్క్కని చేత్యలిి త్న సావధీనంలోకి

తెచుిక్కన్న, బలముగా అత్డిన్న తోసేసంది. అత్డు గాలిలో అదృశామై పోయాడు.

266
ఆమెక్క దుుఃఖం వచ్చింది. త్న దిండులో మొహం దాచుక్కన్న వెకిు వెకిు

రోదించసాగింది.

అంత్లో బైట త్లుపు చపుుడయింది.

ఆమె కళ్ళళ విప్తుంది. నలగన్న పకు చదిరిన కలన్న పరిహసంచ్చంది. వెళ్ళళ

త్లుపు గడియతీసంది. విశవనాథం నవువత “ఏమిటి... అపుుడే న్నద్రపోయావు?

ఎంత్ సేపట్లించ్చ త్లుపు త్డుత్యనాినో తెలుసా?” అనాిడు. ఆమె జవ్యబు

ఇవవలేదు. ఈ లోపులో తిరిగి గ్గట్ల దగిిర చపుుడయింది. రవిశంకర్ట వస్తనాిడు.

ఆమె చపుున కిటికీ దగిర ప్టి్న తాళ్ంచవిన్న భరతకి ఇస్తత, “ఇది అత్డి కివవండి.

ఇలా అరధరాత్రి పూటా, తెలోవ్యరు జామునా వసేత క్కదరదన్న చపుండి” అంది. ఆ

మాటలు అత్న్నకి విన్నప్తసాతయన్న ఆమెకి తెలుస్. విన్నప్తంచాయి కూడ్డ! అత్డు

మాటాోడక్కండ్డ కీ తీస్క్కన్న త్న గదిలోకి వెళ్ళళపోయాడు. విశవనాథం భారావైపు

చ్చత్రంగా చ్యస, లోపలికి నడిచాడు. ఆమె భరతన్న అన్లసరించ్చంది.

ఆ రాత్రి ఆమె ఆ ప్రసకిత ఎత్తలేదు కానీ, మరుసటిరోజు భరత ఆఫీస్క్క

వెళ్ళబోత భోజనం చేస్తత ఉండగా “మీర్వలాగైనా ఆ క్కర్రాడి చేత్ గది ఖాళ్ళ

చేయించాలిసంద్వ” అంది.

మజిగ కంచంలో పోస్క్కంట్ట విశవనాథం “ఎందుక్క?” అన్న అడిగాడు.

“నా కిష్ం లేదంతే”.

“అద్వ ఎందుకూ అన్న అడుగుత్యనాిన్ల”.

ఆమె వెంటనే జవ్యబు చపులేకపోయింది.

“అత్డు న్ననాి, ఈ వేళ్ళ నీ పటో ఏమైనా చౌకబారుగా ప్రవరితంచాడ్డ?”

267
 ఆమె మాటాోడలేదు.

“ఇంత్కీ న్లవువ అంట్లనిది అత్డిన్న గది ఖాళ్ళ చేయించ్చ ఇంకవరికైనా

ఇదాదమనా? లేక అసలవరికీ ఇవవవదదనా?”

“ఇంకవరికైనా ఇదాదం”.

“ఇత్డిన్న వెళ్ళళపొమాంటే సరి అయిన కారణం ఉండ్డలికదా?”

ఆమె సమాధానం చపులేదు. అత్డు భోజనం పూరితచేస వకుపొడి

వేస్కొన్న స్తుటర్ట తాళ్ళలు తీస్క్కంట్ట అనాిడు - “రాధా! నేన్ల నీలాగా

సాహితాానీి, మన్లషుాల మనస్లీి చదివినవ్యడిన్న కాదు. నాక్క చపుటం

సరీగాిరాదు. న్ననిటిన్లంచీ న్నన్లి చ్యస్తనాిన్ల. న్లవువ ఒక రకమైన అబ్‌సెషన్‌తో

బాధపడుత్యనాివేమోనన్న నా ఉద్వదశాం. ఈ ప్రపంచంలో ఏ మన్నషీ చడావ్యడు

కాదు. అంతా మనం అన్లకోవడంలో ఉంట్లంది. ప్రపంచం అంతా అంట్లంది

కాబటి్ మనమూ అలాంటి దృకుథాన్ని ఏరురుికోవ్యలన్న రూలేం లేదు. మనం ఏ

కోణంలోంచ్చ అవత్లి వాకితన్న చ్యసాతమో ఆ కోణంలోనే అత్డు కనబడతాడు. ‘స్త్రీ

అంటే పురుషుడికి భయపడ్డలి - కనీసం భయపడుత్యనిట్ల్ నటించాలి.

దూరంగా ఉండ్డలి’ అని మానసక వ్యాధితో న్లవువ భయపడుత్యనాివేమో అన్న

నా అన్లమానం. నీ ఇన్‌
హిబిషన్స న్లంచ్చ ఒకుసారి బైటక్క రావటాన్నకి

ప్రయతిించు. నీ కంటికి కనబడేదీ దాన్న ఆదారంగా న్లవువ వూహించుకొనేదీ

న్నజం కాకపోవచుి. ఒకవేళ్ న్నజం అయితే త్పుక్కండ్డ అత్డిచేత్ గది ఖాళ్ళ

చేయిదాదం. కానీ నీ త్రపున్లంచ్చ ప్రయత్ిం చయాక్కండ్డ ఒక న్నరేయాన్నకి

రావటం త్పున్న నా అభిప్రాయం” అన్న ఆఫీస్క్క వెళ్ళళ పోయాడు.

268
 ఆమె చ్చత్తరువులా న్నలబడిపోయింది. భరత ఇలా మాటాోడటం ఆమెక్క

షక్క. అసలు భరతలో ఇంత్ అనలిటికల్ పవర్ట ఉంది అన్న ఆమె

అన్లకోలేదుకూడ్డ. అత్డు త్ననీ, త్న ఘరిణనీ ఇంత్లా గమన్నస్తనాిడనేది

ఆమెకి కొత్త విషయం. ఇకుడ మరో విషయం కూడ్డ గమన్నంచాలి. ఆమె కూడ్డ

మూరుపు పట్ల్దల ఉని మన్నషేం కాదు. భరత అలా మాటాోడగానే కొదిదసేపు

ఆవేశపడింది కానీ, త్రువ్యత్ అందులో లాజక్ ఆలోచ్చంచ్చంది. ఆలోచ్చంచేకొదీద

త్న్ల తీస్క్కని ఏక పక్షపు న్నరేయాలు ఎంత్ అరిరహిత్మైనవో తెలిస సగ్గిసంది.

అపుటికింకా పది అవలేదు. రవిశంకర్ట త్న గదిలోనే ఉనాిడు.

“లోపలికి రావచాి?” అందామె. త్లుపు దగిిర న్నలబడింది.

అలా ఆమెన్న వూహించన్న అత్డు కొదిదగా విసాయం చందినా ఆమె

కంఠంలో ఏ విధమైన విస్గూ, కోపమూ కన్నప్తంచకపోయేసరికి ఉతాసహంతో -

“రండి... రండి” అనాిడు. ఆమె లోపలికి అడుగుప్టి్ అత్డు వేస్తని బొమావైపు

చ్యసంది. ఆమెకి రంగుల మిశ్రమం గురించ్చ ఏమీ తెలీదు గానీ, ఏమీ తెలియన్న

వ్యళ్ళకి కూడ్డ బావుండేటంత్గా బావుంది ఆ బొమా.

“మీర్వకుడ చదువుత్యనాిరు?” అన్న అడిగింది.

“యూన్నవరిసటీ నైట్ కాలేజీలో”.... అనాిడు. “అద్వగాక ఒక కమరిియల్

కంప్నీలో పారు్టైం పన్న చేస్తనాిన్ల”.

ఆమె అత్డివైపు పరీక్షగా చ్యసంది. త్నకనాి ర్వండు మూడేళ్ళళ

చ్చనివ్యడేమో! బుగిలో పాలదనం ఇంకా పోలేదు. రఫ్ట‌గా కనబడ్డలన్న కొదిదగా

గడామూ, సైడ్‌
లాకూస ప్ంచ్చనట్ల్ ఉనాిడు. ఆమెక్క నవ్వవచ్చింది. త్మ ఊరోో

269
చదువుక్కంట్లని త్ముాడు గురొతచాిడు. వ్యడూ ఇత్న్నలాగ్గ వయస్కనాి ప్దదగా

కనబడ్డలన్న విశవప్రయత్ిం చేస్తత వుంటాడు. ఆమె దృషి్ గిటారూ, డ్రమ్స‌మీద

పడటంతో అత్డు ఇబబందిగా నవివ, “తెలోవ్యరుజామునే మీ న్నద్ర డిస్ర్టబ

చేస్తనాినా?” అన్న అడిగాడు.

“లేదు... లేదు” అందామె. “మీరు ఎపుుడు న్నద్ర లేస్తనాిరో కూడ్డ నాక్క

తెలియదు”

“తెలోవ్యరి సాధన చేసేత బావుంట్లంది. అందుకే నాలుగింటికలాో

లేచ్చపోతాన్ల”.

అకసాాత్యతగా థరుా డైమెనిన్‌

లో ఏదో కిటికీ ర్వకు తెరుచుక్కన్న ఒకుసారిగా

వెలుగు ప్రవహించ్చనట్ల్ అన్నప్తంచ్చందామెక్క. భరత మాటలు జాాపకం వచాియి.

కొంత్మంది పైకి ఎంతో మంచ్చవ్యళ్ళళగా, అమాయక్కలుగా కనబడతారు.

గా, జీవిత్ంపటో లక్షయం లేన్నవ్యరుగా కనబడతారు. కానీ త్రచ్చ

కొంత్మంది రఫ్ట‌

చ్యసేత ఎంత్ వైవిధాం. ఎపుుడూ సగర్వట్ తాగుత, రాత్రి అవగానే బాటిల్ విపేు

ఈ క్కర్రవ్యడు త్మందరికనాి ర్వండు ర్వట్లో ఎక్కువ పన్నచేసాతడు. జీవిత్ం పటో ఒక

న్నరిదష్మైన అభిప్రాయం, జీవిత్ంలో ఒక గమాం వునివ్యడు! గమాం వుండటం

వేరు. దాన్ని సాధించటం కోసం కష్పడటం వేరు. ఆ కష్పడటంలో అత్డికి సాటి

ప్రపంచం మీద ఒక రకమైన న్నరాసకతత్, న్నరోక్షయం ఏరుడి వుండవచుి. దాన్ని అరిం

చేస్కోలేకపోవటం త్మ త్పుు. ఒకుసారి ఈ కమూాన్నకేషన్ గాప్త‌న్న

బదదలుకొటే్సరికి ఆమెకి అంతా మంచు విడిపోయినట్ల్ విడిపోయింది.

270
 “రపు ఆదివ్యరం. ఆయన కూడ్డ వుంటారు - మా ఇంటికి లంచ్‌కి

రావ్యలి” అంది.

అత్డు మొహంలో ఆనందాన్ని ఏ మాత్రం దాచుకొనే ప్రయత్ిం

చయాక్కండ్డ, “త్పుక్కండ్డ! మంచ్చ భోజనం కోసం మొహం వ్యచ్చ పోయాన్ల”

అనాిడు సవచామైన నవువతో.

(ఆంధ్రప్రభ - దుపుటోో మినాిగు - 1987)

271
272
 ఉతిి ష్్ుంతు
ముళ్ళపూడి వెంకట్రమణ కథల్రాయటం మానేసాక ఆ త్రం వెళ్ళళపోయి

రామకృషేబీచ్ వెలవెలబోతంది. వైజాగ్‌లో అబాబయిలూ అమాాయిలూ

స్బబరంగా చదువుక్కంట్లనాిరు. రాధలు ముగుిలేయటం మానేసారు. బామాలు

బాబాయిలకి డబుబలివవటం ఆపుచేశారు. తెలుగుత్నం పారిపోయి... ప్తోమత్‌కారూో

యమా ససెున్లసలూ వచేిశాయి.

అట్లవంటి సాయంత్రం జరిగిందీ సంఘటన.

అసలు శ్రీధరం బాగానే వుంటాడు. కొనద్వలిన ముక్కు, ర్వండ్రోజులకోసారి

గీసే గడాం, పొడుగాి చువవలా వుంటాడు.

శారావణి ఆఫీస్లో చేరముంద్వ బామా చప్తుంది. “ఒసే ప్తలాో, కాలేజలో

చదువుక్కనిట్ల్ కాదు. ఆఫీస్లో జాగ్రత్తగా వుండు. అలోరి చేయక్క” అన్న.

శారావణి బుదిధగా త్లూప్తంది. ఇపుుడు ఆఫీస్కూడ్డ అద్వ ఏరియా. అందువలో

ఆఫీస్ కొత్తగా ఏమీ లేదు. అందులోనూ స్తపరిింట్టండెంట్ల మంచాయన.

ఇదదరు ముగుిరు అమాాయిలుకూడ్డ వునాిరు. అన్నింటికనాి చ్చత్రమేమిటంటే

ఆఫీస్లో అందరూ దాదాపు చ్చరునవువతో సంతోషంగా వునాిరు. ఒక

క్కట్లంబంలా వునాిరు.

శారావణికి ఆఫీస్ బాగా నచ్చింది.

ఇంటి దగిర బయలేదరితే బీచ్ ప్రకున్లంచే పదిన్నముషల నడక. దూరంగా

యూన్నవరిసటీ కావర్రుస.

273
 ఆఫీసంటే ప్దదహాలు కాదు. ఏదో ప్రైవేట్ల బిలిాంగు అద్దకి తీస్క్కనాిరు.

మధాలో హాలుంది. అందులో స్తపరిింట్టండెంట్ల కూరుింటాడు. మరో

ఆరుగురు వుంటారు. మిగతావి గదులు. ఒక గదిలో శారావణి టేబులుంది. పకు

టేబులు శ్రీధరాన్నది. అత్డు శలవులో వునాిడు.

ఆఫీస్లో వుని మిగతా ముగుిరమాాయిలోో జయంతి బాగా నచ్చింది

శారావణికి. ఆఫీస్ విశ్లషలనీి ఆ అమాాయే శారావణికి చప్తుంది. అద్వ ఆఫీస్లో

వుని కమలకి ఈ శ్రీధరం, బీరకాయ పీచు వరసలో అనియా అవుతాడు. ఇంకో

విషయం ఏమిటంటే ఈ సదరు శ్రీధరాన్ని ఆఫీస్లో అందరూ ప్రేమిసాతరు. అలా

అన్ిప్తు అత్డేం రచయిత్ కాడు. క్రకట్ల పేోయరూ కాదు. కనీసం నాటకాలు

కూడ్డ వెయాడు.

కానీ అందరి త్లలో నాలుకలా వుంటాడు. ‘ప్తి! అత్డు లేకపోయే సరికి

ఆఫీసంతా డల్‌
గా వుందోయ్’ అన్న జయంతే చాలాసారుో అంది. అట్లవంటి

శ్రీధరం అంటే శారావణికి ప్రస్తత్ం పీకలాదకా కోపం వుండటాన్నకి కారణం

కన్లకోువ్యలంటే నాల్రోజులు వెనకిు వెళ్ళళలి.

టేబుల్ ముందు కూరొిన్న పన్నచేస్క్కంట్టంది ఆమె. లంచ్ అవర్ట దగిిర

పడటంతో బైట న్నశశబదంగా వుంది. ఆ గదిలో పకు టేబిల్ మీద ఫైళ్ళళ గుట్లు

గుట్లుగా పడివునాియి. ఆ టేబిలు శ్రీధరాన్నది.

“వచాిక ఇంత్ వరుు ఎలా పూరితచేసాతడో ఏమో” అంది జయంతి వ్యటికేస

చ్యస్తత.

274
 “మనలాగా అపస్వపాలు పడుత మాత్రం చేయడేో” అంది కమల త్న

కజన్ బ్రదరిి వెనకేస్కొస్తత.

ఆఫీస్క్క రాగానే ఒకసారి ఆ టేబుల్‌కేస చ్యస, త్న పన్నలో కూరోివటం

అలవ్యటయింది శారావణికి.

ఆ రోజూ అలాగ్గ చేసంది.

లంచ్ అవర్ట‌
కి ఇంకో అయిదు న్నమిషలుందనగా అత్డు ప్రవేశ్ంచాడు.

ఆమె త్లతిత “ఏం కావ్యలి?” అంది.

అత్డు క్షణం ద్బబతినాిడు. త్డబడి “కోళ్ళళ” అనాిడు.

ఉలికిుపడి “కోళ్ళళ?” అంది. ఆమె పన్నచేసేది ఎరువుల ఆఫీస్.

“కాదు, ఫీడ్” అనాిడు.

ఆమె అత్డివైపు జాలిగా చ్యసంది. చదువుక్కనివ్యడిలాగ్గ

కనబడుత్యనాిడు. బహుశ వావసాయంలో దిగాక చదువు మరిిపోయి వుంటాడు.

“ఇది పౌలీరఫీడ్ (కోళ్ళకి వేసే ఆహారం) అమేా ఆఫీస్ కాదు. మెనూార్టస

డిసరబ్లాషన్ - అంటే ఎరువుల పంప్తణీ ఆఫీస్” అంది ఒక గ్రామీణ వావసాయ

విసతరణాధికారిలా వివరిస్తత.

“అలాగా” అనాిడు అత్డు త్లపైకతిత పైన ఫాన్లకేస, పకున్లని

బీరువ్యలకేస చ్యస్తత.

“మీక్క కోళ్ళఫీడ్ కావ్యలంటే జగదంబా టాకీస్ట దగిరికి వెళ్ళండి.

అకుడుంది”

“మరికుడేమి అముాతారు?”

275
 “ఇది ఎరువుల ఆఫీస్”

“నాక్క బీరకాయలకి వేసే ఎరువు కావ్యలి. అలాగ్గ వంకాయలకూుడ్డ”

అనాిడు అమాయకంగా.

“ఇది అమేాషపు కాదు. కేవలం డిసరబ్లాషన్ ఆఫీస్. మీక్క బీరకాయల

ఎరువులు కావ్యలంటే యూన్నవరిసటీ సైకాలజీ డిపారు్మెంట్ల పకుసందులోకి

వెళ్ళండి. దొరుక్కత్యంది” అంది.

“మరి వంకాయలకి?” అనాిడు.

“మీకంత్ పొలముంది?” అన్న అడిగింది.

“ఓ ఇరవై ఎకరాలు. సముద్రం పకునే” అనాిడు.

“వంకాయలకీ బీరకాయలకీ ఒకటే” అంది ఓప్తగాి.

“బంగాళ్ళదుంపలకి?” అనాిడు.

కొంచం విస్గ్గసంది. “ఆ! వ్యటికూుడ్డ” అంది.

“భూమిలోపల వుండే వ్యటికి, భూమి బయట వుండేవ్యటికి ఒకే ఎరువులు

ఎలా ఉపయోగపడతాయి? ఫారార్ట రికపవర్టస నైట్రోజన్ అండ్ ది లేటర్ట

పొటాషియం” అనాిడత్న్ల. ఆమె అదిరిపడింది. ఇంత్లో కమల లోపలికి వస్తత

“హాయ్ అనియాా, ఎపుుడొచాివురా?” అన్న అడిగింది.

దాదాపు అయిదున్నమిషలోో ఈ సంగతి ఆఫీస్ అంతా పాకిపోయింది.

త్న్ల శ్రీధరాన్ని మోత్యబరి అన్న అన్లకోవటం, బంగాళ్ళదుంపలకీ వంకాయలకీ

ఒకే ఎరువు వేయమన్న సలహా ఇవవటం కథలు కథలుగా అందరూ చపుుక్క

నవువక్కంట్లనాిరన్న శారావణి గ్రహించ్చంది.

276
 ఇంత్క్క ముందు ఆ అమాాయిన్న ఎవరూ పటి్ంచుక్కనేవ్యరు కాదు.

కొత్తగా వచ్చిన అమాాయి కదా అన్న మొహమాటంగా, గౌరవంగా వుండేవ్యరు.

కానీ ఇపుుడు త్న్ల కాాంటిన్‌లోకి ప్రవేశ్ంచగానే అందరూ ముసముసగా నవవటం

ఆమె కళ్ళబడుతంది. ఈ కోపమంతా శ్రీధరం మీదికి తిరిగింది. అత్డు మాత్రం

ఏవీ పట్నట్ల్ త్న పన్న చ్యస్క్కంట్లనాిడు.

ఈ గొడవ ఇకుడితో ఆగ్గద్వ - ర్వండ్రోజుల త్రువ్యత్ అది జరగకపోతే.

ఆ రోజు అయిదింటికి సీట్ల కటే్స లేచ్చంది. పకుసీటోో శ్రీధరం ఇంకా

పన్నచేస్క్కంట్లనాిడు. అత్డు ప్రతిరోజూ ఆరూ, ఆరునిర వరకూ వుంటాడు.

ఉనింత్సేపూ సన్నసయర్ట‌
గా చేసాతడు. ఆ విషయంమాత్రం వ్వపుుక్కన్న తీరాలి.

ఆమె వెళ్ళబోత్యంటే “ఏమండీ. కాసత ఈ ఉత్తరం పోస్్చేసాతరా” అంట్ట

ఓ కారుా యిచాిడు.

“మీరు వెళ్ళత వేస్కోవచుిగా, ఇంత్ సాయంత్రపూుట ఎవరుతీసాతరు

పోస్్” అందామన్లక్కన్న బావోదన్న తీస్క్కంది.

బీచ్ ప్రకునే నడుస్తత దూరంగా ఐస్ట‌క్రీమ్‌షప్త ప్రకున పోస్్బాక్స‌న్న

చ్యసంది. అట్ల నడుస్తత యధాలాపంగా కారుాకేస చ్యస ఉలికిుపడింది. అడ్రస్ట

అన్న వునిచోట-

వెంకటేశవర్రావ్

కేరాఫ్ట అలివేలు మంగతాయారు

ఏడుకొండలు,

తిరుపతి.

277
 అన్న వుంది. శారావణికి మతిపోయింది. కారుామీద ఏముందా

అన్లక్కంట్ట, సంసాురాన్ని కాసత అవత్లప్టి్ చదివింది.

అదిగో అపుుడే ఆమె మొహం ఎర్రబడింది. ముక్కుపుటాలు అదురుత

వుండగా ‘డ్డమిట్’ అన్లక్కంది మనస్లో.

మొదట చేతిలో కారుా చ్చంపేదాదమా అన్లక్కంది కానీ దూరం న్లంచ్చ

అత్డు చ్యస్తనాిడేమో అన్న భయంవేసంది. ఒక భయంకరమైన క్రమిన్న వేళ్ళతో

పట్ల్క్కనిట్ల్ పట్ల్క్కన్న దాన్ని బాక్కసలో వేసంది.

ఆ కారుాలో వ్రాసంది త్లుిక్కనికొదీద ఉక్రోషం ప్రిగిపోయింది ఆమెకి.

అందులో ఎక్కువ వ్యకాాలుకూడ్డ లేవు.

“వెంకటేశవరసావమీ. మా ఆఫీస్లో ఒక అమాాయి చేరింది. ఆమెన్ల

చ్యస్తనికొదీద ఉతిిష్ంతే అన్లకో...” అన్న వుంది అంతే.

ఆ మరుసటిరోజే ఆఫీస్క్క వెళ్ళళనపుుడు త్న మొహంలో ఎలాంటి

భావమూ కన్నప్తంచక్కండ్డ వుండటాన్నకి (అంటే త్నా ఉత్తరం చదివినట్ల్ అత్న్నకి

తెలియక్కండ్డ వుండ్డలనిట్ల్) ఆమె చాలా కష్పడ్డలిసవచ్చింది. ఆ కష్పడే

తాపత్రయంలోనే దొరికిపోయింది.

“న్నని వుత్తరం పోస్్చేశారా” అన్న అడిగాడు చాలా కాాజువల్‌గా.

“వే... వేశాన్ల. ఎందుక్క వెయాన్ల?”

“ఆహాఁ”

“ఉత్తరం ఏమిటి?” జయంతి అడిగింది.

278
 “ఏం లేదు ఏంలేదు” అన్న ఏదో పన్నవునిట్ల్ అకుణుేంచ్చ వెళ్ళళపోయింది

శారావణి. ఆ సాయంత్రం ఆమెసీట్ల కటే్స వెళ్ళబోత్యంటే వెన్లకన్లంచ్చ న్మాదిగా

‘ఉతిిష్ంత్య’ అన్న విన్నప్తంచ్చంది.

చ్చవుక్కున వెన్లదిరిగి చ్యసంది. శ్రీధరం ఫైలోో సీరియస్ట‌గా

చ్యస్క్కంట్లనాిడు. విస్రుగా దగిరికి వెళ్ళళ “ఏమనాిరు మీరు?” అంది.

“ఏమనాిన్ల”

“ఇపుుడేదో అనాిరు!”

“అపుుడపుుడు నాలో నేన్ల అలా మాటాోడుకోవటం అలవ్యట్ల”

“అంతేకానీ నన్లి ఏమి అనేోదంటారు.”

“మైగాడ్! కొంపదీస ‘ఉతిిష్ంత్య’ అనాినా ఏమిటి?” అనాిడు. ఆమె

గత్యక్కుమన్న “అదంటే ననినిటా్” అంది న్నలదీస్తనిట్ల్.

“సారీ అండీ, మీరు వింట్లనాిరు అన్లకోలేదు” అనాిడు మరింత్

అమాయకంగా మొహంప్టి్. ఇదంతా త్నన్న ఏడిప్తంచటం కోసం అన్న అరిమై

అకుణుించ్చ విసవిసా నడిచ్చ వెళ్ళళపోయింది.

శారావణి త్ముాడు లిటరచర్ట బి.యే. వ్యణిే “ఉతిిష్ంత్య అంటే ఏమిటిరా”

అన్న అడిగింది.

“ఉతిిష్ంటా?” అనాిడు వ్యడు.

“ఉతిిష్ంట్ల కాదురా. ఉతిిష్ంత్య”

“డిక్షనరీ చ్యడు. ఉతితష్ంట్ల అయి వుంట్లంది. న్లవువ సరిగా

విన్నవుండవు”

279
 “వెధవ్య. ఆ మాత్రం నాక్క తెలీదా? న్నన్లి అడగటం ద్వన్నకి?”

“ఇంగీోషయితే అడుగు. టకామన్న చపేుసాతన్ల” అనాిడు. న్నఘంట్లవు

వెతికింది. కానీ త్నకి కావలిసంది దొరకలేదు. విస్గాి డిక్షనరీ పకున పడేసంది.

ఆ మరుసటిరోజు యధాలాపంగా కమలోత “ఉతిిష్ంత్య అంటే ఏమిటి”

అన్న అడిగింది. కమల ఉలికిుపడి ఆమెవైపు చ్యస కళ్ళనీళ్ళళ ప్ట్ల్క్కంది.

అకసాాత్యతగా ఆమెలో ఆ మారుు చ్యస శారావణి కంగారుపడి “ఏం జరిగింది”

అంది.

“క్షమించు, నేన్పుుడూ ఆ మాట నీ గురించ్చ అనేోదు” అంది కమల.

“అంటే మిగతా వ్యళ్ళందరూ నా గురించ్చ అన్లక్కంట్లనాిరనేగా... ఆ

శ్రీధరాన్ని, ఆ రాక్షస్డిన్న ముకులుముకులుగా కోసనా పాపంలేదు” అంది కసగా.

త్న అనియాన్న అన్ని మాటలనిందుక్క కమలకి బాగా కోపం వచ్చింది. “న్లవువ

న్నజంగా ఉతిిష్ంత్యవే” అంది కోపంగా.

శారావణి చపుున త్న కోపం మరిిపోయి “అయితే నీక్క తెలుసా దాన్న

అరిం” అన్న న్నలదీసంది.

“ఉహూ! నాక్క తెలీదు. ఎందుకో న్నన్లి చ్యస్తంటే అలా అన్నప్తంచ్చంది”

అంది కమల.

ఆ విధంగా ఆరోజున్లంచీ శారావణికి ఆఫీస్ నరకమయింది.

అపుటివరకూ ఆఫీసంటే ఎంతో ఉతాసహంగా వుండేది. ఇపుుడు వెళ్ళళలంటే

భయంగా వుంది. ఏ నలుగురు చేరినా త్నగురించే అన్లక్కంట్లనాిరు

280
అన్నప్తంచేది. రకరకాల కంఠాలోత చ్యట్ట్ ఒక సవరం (న్నశియంగా శ్రీధర్ట‌ద్వ)

ఉతిిష్ంత్య - ఉతిిష్ంత్య - అన్న విన్నప్తంచేది.

ఈ బాధ భరించలేక ఒకరోజు శ్రీధరానేి న్నలదీసంది. ఇది నాాయం కాదు

అన్న తిటి్పోసంది.

శ్రీధర్ట చలించలేదు. “ఇంత్కీ మీకేం కావ్యలి మేడమ్?” అన్న అనాిడు

తాపీగా.

“ఉతితష్ంత్యకి అరిం”

“మైగాడ్. అది భారాలగాినీ చపుకూడద్వ. అదీ రహసాంగా చవిలో...”

చ్చలిప్తగా నవువత అనాిడు.

అపుటికే శారావణి మొహం కందిపోయింది. అంత్క్కముంద్వ స్తపర్వింట్ల

ఇంకో యు.డి.స.తో ‘ఆ ఫైలు ఉతిిష్ంత్యగారి దగిిర వుంద్వమో చ్యడవోయ్’ అన్న

అనటం విన్నప్తంచ్చ, త్న పేరు ఎంత్ సరవసామానామైపోయిందో తెలుస్క్కని

శారావణి ఇక దుుఃఖం పట్లేక పోయింది.

ఇంటి కళ్ళగానే త్ండ్రితో “నేన్ల ఉదోాగాన్నకి రాజీనామా ఇచేిస్తనాి

నానాి” అంది. “ఇసేత ఇచాివ్‌

గానీ అమాాయ్. అద్వమిటి శ్రీధరాన్ని ఉతిిష్ంత్యకి

అరిం చపుమన్న అడిగావట. త్పుుకాదూ. నీక్క ఉదోాగం మానేస ప్తలోలిి కనాలి

అన్న వుంటే మాక్క చపాులిగానీ అలా అడిగెయాటమే” అనాిడు గంభీరంగా.

శారావణి తెలోబోయి “దాన్న అరిం నీక్క తెలుసా నానాి” అంది.

“నాక్క తెలీదమాాయ్. ఇపుుడే శ్రీధర్ట బామాగారు వచ్చివెళ్ళళరు.

గుంట్టరులో మన్నంటిపకేు వుండేవ్యరో. న్లవువ ఇలా అడిగావనీ, ఇంక ఆగితే

281
లాభం లేదన్న తాంబ్లలాలు పుచేిస్క్కందామన్న అనాిరు. శ్రీధర్ట కేం చకుటి

క్కర్రాడు. నాకేమీ అభాంత్రం లేదనాిన్ల” అన్న త్ల తిపేుసరికి కూత్యరు

అకుడలేదు.

ఆపై న్ల్రోజులకి వ్యళ్ళ ప్ళ్ళళ జరిగిపోయింది. మంగళ్స్తత్రం కడుత

ఉంటే జయంతి వంగి చవిలో “నీ ఉతిిష్ంత్యకి కృత్జాత్ చపుుకోవే.

కన్ిప్తలోలందరూ పటం కటి్ంచ్చ ప్ట్ల్కోవలసన పదం అది. కాణీ కటిం

లేక్కండ్డ ప్ళ్ళళచేయించ్చ ప్డుత్యంది” అంది.

ఆ రాత్రి మలోల మధాన -

దగిరికి తీస్కోబోత్యని శ్రీధరాన్ని ఆప్త “ముందిది చపుండి. ఉతిిష్ంత్యకి

అరిం ఏమిటి” అంది. అత్డో క్షణం తెలోబోయి సరుదక్కన్న “ఛా, ఇపుుడ్డ?”

అనాిడు తేలిగాి.

“ఉహూ, అది చేపేతగాన్న నేన్ల మాటాోడన్ల”

“డిక్షనరీ చ్యడలేకపోయావ్య?”

“చ్యశాన్ల. లేదు”

“ఉతిిష్ంత్య చ్యసవుంటావు. లేకపోతే ఉతితస్ంత్య చ్యసవుంటావు”

“మరం చ్యడ్డలి?”

“ఉతిిష్ంత్య” అన్న ఆమె బయలేదరబోత్యంటే కంగారు పడి “అర్వర్వ,

అద్వమిటి ఇపుుడే వళ్ళతవ్య? బైట గొళ్ళళం ప్టి్ వుంటారు” అనాిడు.

“అది తెలుస్కోకపోతే నా మనస్ మనస్లో వుండదు”

“అంతా అయాాక చపాతనేం”

282
 “ఉహూ”

ఇక లాభంలేదనిట్ల్ శ్రీధర్ట ఆమెన్న దగిరికి తీస్క్కన్న చవిలో న్మాదిగా

“ఉతిిష్ంత్య అంటే” అంట్ట అరిం చపాుడు.

ఆమె మొహం ఎర్రమందారం అయింది. కళ్ళళ సగుితో వ్యలి పోయాయి.

భుజం దగిర రకతం వచేిలా గిలుోత “ఛీ” అంది.

(స్రవంతి - 1988)

283
284
 నవేె క్నీనళ్ళు
క. కిరణ్ క్కమార్ట (సెక్షన్ బి. ఎన్నమిదవ త్రగతి)కి వచ్చినంత్ కష్ం
ఈ మధా కాలంలో ప్రపంచంలో ఎవరికీ వచ్చి వుండదు. సాయంత్రమవగానే

రోడుా మధాలో ఆడే క్రకట్ ఆటకూడ్డ ఉతాసహం కలిగించలేదు. ఆ రోజంతా

దిగులుగానే ఉనాిడు. స్తులోో మాష్రు చపేు పాఠం చవి కకులేదు.

అసలీ కష్మంతా పకిుంటి గురాిమ్‌సంగ్ వలోనే వచ్చింది.

జరిగింద్వమిటంటే కిరణ్ క్కమార్ట త్ండ్రి పదిరోజుల క్రత్ం వ్యాపారన్నమిత్తం

అమృత్‌సర్ట వెళ్ళళ ఫాాక్రీకి కావలసన మిషన్లో కొన్లకొుచాిడు. వెళ్ళళ ముందు

గురాిమ్‌సంగ్ ఆయన్ని కలుస్క్కన్న, “భయాా! సవరేద్వవ్యలయం పకుసందులో

క్కడివైపు బజారోో ‘పవిత్ర సంధూర్ట’ అన్న దొరుక్కత్యంది. అదొకు పాాకట్

తీస్క్కరా” అన్న కోరాడు. త్ండ్రి ఆ విధంగానే వస్తత వస్తత అమృత్‌సర్ట న్లంచ్చ

ఒక పాాకట్ క్కంక్కమ తీస్కొచ్చి కొడుకిుచ్చి పకిుంటోో ఇచ్చి రమానాిడు.

కిరణ్‌
క్కమార్ట పాలిటశాపంలా, అది క్రకట్ ఆడే టైమ్. క్రకట్ కనాి

ముఖామైనది మరొకటి వుండదు కదా! ఆ తొందరోో కిరణ్ దాన్ని ఎకుడో ప్టి్

ఆటకి వెళ్ళళపోయాడు. ఆ రాత్రి జాాపకం వచ్చి ఇదాదమన్లక్కంటే, దాన్ని ఎకుడ

ప్టా్డో మరిిపోయాడు. అపుట్లించీ మొదలైంది దిగులు. చదువు ఎకుదు. న్నద్ర

పట్దు.

త్ండ్రి ప్రొదుదనేి ఫాాక్రీకి వెళ్ళళపోయాడు కాబటి్ ఈ విషయం బయటక్క

రాలేదు కానీ, రపు ఆదివ్యరం ఇది బయటపడక త్పుదు. ప్రతీ ఆదివ్యరమూ త్న

285
త్ండ్రి, గురాిమ్‌
సంగూ త్పున్నసరిగా కలిస కూరగాయల మర్వుట్‌కి వెళ్ళళ

సందరభంలో “క్కంక్కమ అందిందా?” అన్న ఈయన ఆయన్ని అడుగుతాడు.

ఆయన లేదంటాడు. దాన్న ఫలిత్ం త్నవీపు మీద పడుత్యంది. గురాిమ్‌సంగ్

దైవభకిత, త్న త్ండ్రి కోప్తషి్ త్త్వమూ కిరణ్‌క్కమార్ట‌కి బాగా ఎరుకే. ఇంత్ అలు

ప్రాణికి ఎంత్ ప్దద సమసా?

ఆ రాత్రి ఎలానో గడిచ్చంది. న్నద్రలో త్న వీపు క్కంక్కమ వరేం తేలేట్ల్

కొడుత్యనిట్ల్ కల కూడ్డ వచ్చింది. అంత్లో ఒక ఆలోచన. అది రాగానే కిరణ్

మొహం విపాురింది. రీడర్టస డైజెస్ట్ వ్యళ్ళ దగిిరుించ్చ త్ండ్రికి అపుుడపుుడు

అలాంటి వుత్తరాలు రావటం చ్యసాడు.

సేిహపూరిత్ంగా ఒక తెలియన్న మన్నషికి ఆదరంతో వ్రాసాతరు వ్యళ్ళళ. ఒక

కారుా తీస్క్కన్న వెంటనే వుత్తరం వ్రాసేడు.

డియర్ట ఫ్రండ్,

న్లవెవవరో నాక్క తెలీదు. న్లవూవ నాలాగ్గ ఎన్నమిదో త్రగతి కదా.

అందుకన్న వ్రాస్తనాిన్ల. నా పేరు కిరణ్‌క్కమార్ట. మా నానిగారు మీ వూరిన్లంచ్చ

వస్తత వస్తత మా పకిుంటాయనకోసం పవిత్ర సంధూర్ట తెచాిరు. నేన్ల క్రకట్

ఆటకి వెళ్ళళ తొందరలో దాన్ని ఎకుడో ప్టా్న్ల. నేన్ల వెంటనే దాన్ని మా

పకిుంటాయనక్క ఇవవకపోతే ఆదివ్యరం మా నాని వచాిక నన్లి తిడతారు.

మిత్రమా ఒకు సంధూర్ట పాాకట్ నాక్క వెంటనే పోస్్లో పంపగలవ్య? అది సవరే

ద్వవ్యలయం పకు సందులో దొరుక్కత్యందట. నా అడ్రస్ క్రంద వ్రాస్తనాిన్ల.

286
 ఇట్లో

కిరణ్ క్కమార్ట.

కారుామీద “సంగ్, రోల్ న్ం.1, ఎన్నమిదో త్రగతి, మున్నసపల్ హైస్తుల్,

ట్టంపుల్ రోడ్, అమృత్‌

సర్ట” అన్న వ్రాస పోస్్ చేశాడు. ట్టంపుల్ రోడుాలో స్తుల్

వుందన్న ఎపుుడో పకిుంటాయన చపాుడు. అమృత్‌సర్ట‌లో చాలామందికి ‘సంగ్’

అని పేరు చ్చవరోో వుంట్లందన్న కిరణ్‌

కి తెలుస్.

కానీ వ్రాస పోస్్చేశాక అత్డికి అన్లమానం వచ్చింది. రోల్ న్ం.1 లో

సంగ్గ వుంటాడన్న నమాకం ఏమిటి? త్నలాగ్గ ఏ క్కమారో, రావో వుండొచుిగా.

మధాాహాిన్నకలాో కిరణ్‌
కి అన్లమానం ప్న్లభూత్మైంది. భోజనాన్నకి

ఇంటి కొచ్చినపుుడు కిడీా బాాంక్‌

లో ఎంత్ డబుబందో చ్యశాడు. పదిహేన్ల

రూపాయలు దాకా వుంది. పోసా్ఫీస్ట‌లో వందకారుాలు తీస్క్కనాిడు.

మధాాహిమంతా పేోగ్రండ్‌
లో కూరుిన్న అద్వ వుత్తరాన్ని వందకారుాలమీద

వ్రాశాడు. ఆరోత్రగతి న్లంచ్చ పదో త్రగతి వరకూ కాోస్లు వ్రాస, ఇష్ం వచ్చిన

న్ంబరుో వేస అన్నిటిమీదా సంగ్ అని పేరు వ్రాస పోస్ట్ చేశాడు. అత్డు అన్ని

కారుాలు వ్రాయడ్డన్నకి కారణం వుంది. ఫలానా రోల్ న్ంబర్ట సంగ్‌

ద్వ అయి

వుత్తరం అందినా ఆ అబాబయి షపువరకూ వెళ్ళళ సంధూర్ట కొనేటంత్ శ్రమ

తీస్క్కంటాడన్న నమాకం ఏమిటి? ఒక వేళ్ కొనాి పంపటాన్నకి

పోస్్ఖరుిలుండొదూద? త్నలాగ్గ ఆ సంగ్‌

కీ బామా వుండ్డలి. అన్నిటికనాి

287
ముఖాంగా ముకూుమొహం తెలియన్న త్నకోసం కష్పడేటంత్ జాలిగుండె

వుండ్డలి కదా.

ఆ అన్లమానాలతోనే కిరణ్ నాల్రోజులు బిక్కుబిక్కుమంట్ట గడిపాడు.

ఆదివ్యరం దగిిరపడేకొదీద కిరణ్ గుండెలు భయంతో బరువెకుసాగాయి. ఆరోజు

మధాాహిం లకుల టీచర్ట పాఠం చపుతండగా, పోస్్మాన్ వచ్చి

“కిరణ్‌క్కమార్ట‌
కి రిజస్ర్టా కవర్ట” అనాిడు. టీచర్ట‌తో సహా కాోస్లో అందరూ

ఆశిరాంగా చ్యస్తతండగా కిరణ్ వెళ్ళళ సంత్కం చేస తీస్క్కన్న విపాడు. దాంటోో

చ్చని పాోస్క్ కవర్ట‌

లో క్కంక్కమ, వుత్తరమూ వునాియి.

డియర్ట కిరణ్ క్కమార్ట,

నీ వుత్తరం అందింది. ఈ రోజే వెళ్ళళ నీవడిగిన సంధూర్ట‌న్న పంప్తస్తనాిన్ల.

నీ వూరి పేరు నేన్ల వినలేదు. ఆంధ్రప్రద్వశ్‌కి దక్షణంవైపు బంగాళ్ళఖాత్ం పకున

వుంట్లంది కదూ. నీ దగిిరుించ్చ వుత్తరం రాగానే అమాకి చ్యప్తంచాన్ల. మా

తాత్గారు ఒకసారి మీవైపు వచాిరట. మీరు మాలాగా గోధుమరొట్ట్లు

తినరటగా. ఈ ఉత్తరం అందగానే జవ్యబు వ్రాయి. నీ గురించ్చ, నీ సేిహిత్యల

గురించ్చ, మీ ప్రాంత్ం గురించీ వ్రాసాతవు కదూ. మీ రాష్ట్రముఖాపట్ణం

హైద్రాబాద్‌
లో ప్దద మూాజయం వుందటకదూ. మొనేి మా టీచర్ట చప్తుంది.

నీ సేిహిత్యడు,

సంజయ్‌సంగ్.

288
 కిరణ్ మొహం ఆనందంతో ఉపొుంగింది. అపుటివరకూ వుని

దిగులంతా ఎవరో తీసేసనట్ల్ ఒకుసారి పోయింది. హుషరుగా ఆ పాకట్

పట్ల్క్కన్న ఇంటికి వెళ్ళళ, పకిుంటాయనకి ఇచేిశాడు. ఆ సాయంత్రమే సంగ్కి త్న

కృత్జాత్లు చపుత వుత్తరం వ్రాశాడు.

ఆ మరుసటిరోజు లకుల కాోస్ జరుగుత్యండగా మళ్ళళ పోస్్మాన్

వచాిడు. ఈసారి నాలుగు కవరుో వచ్చినాయ్- వేరవరు కాోస్ల న్లంచ్చ

పంపారవి. నాలిింటిలోనూ క్కంక్కమ వుంది. కిరణ్‌కి ఈ పాాకట్లో ఏం

చేస్కోవ్యలో తెలియలేదు. నాలిింటినీ కలిప్త పూజగదిలో గప్త‌చుప్త‌గా మిగతా

క్కంక్కమతో కలిపేశాడు.

ఆదివ్యరం త్ండ్రి వచాిడు. గురాిమ్‌సంగ్ ఆయనకి మనస్తైరితగా

కృత్జాత్లు చపుుక్కంట్లంటే, కిరణ్ పుసతకంలో మొహం దాచుక్కన్న సీరియస్ట‌గా

వుండటాన్నకి ప్రయతిించాడు.

స్వమవ్యరం మధాాహిం మళ్ళళ పోస్్మాన్ వచాిడు. ఈ సారి అత్డి

మొహంలో ఆశిరాం కొట్ట్చ్చినట్లో కనపడింది.

“డెబెపభ వుత్తరాలు” అనాిడు.

“ఎనీి?” నమాలేనట్లో అడిగాడు కిరణ్.

“డెబెపభ” ప్దద కట్తీశాడు పోస్్మాన్. సంత్కాలు ప్ట్టాన్నకే

అరగంటపటి్ంది. ఆ వుత్తరాలనీి ఇచాిక ఒక మామూలు కవరు కూడ్డ ఇచాిడు.

అందులో పాాకట్ లేదు. వుత్తరం మాత్రమే వునిట్ల్ంది.

289
 అంత్ ప్దద ఉత్తరాల కట్తో లోపలికి వచ్చిన కిరణ్‌న్న టీచర్ట న్నలదీసంది.

అత్డికి చపుక త్పులేదు. గత్ మూడు రోజులుగా జరుగుత్యని వావహారాన్నకి

వెన్లకవుని కారణమంతా భయంభయంగా చపేుశాడు. టీచర్ట త్న త్ండ్రిన్న

ప్తలిప్తంచ్చ త్న్ల చేసన మోసంగురించ్చ చపుతంద్వమో అన్లక్కన్న భయపడ్డాడు.

అత్డు చప్తునదాన్ని కాోసంతా ఆశిరాంగా వినిది. అంతా విన్న కవరు

తెరవమంది. అందరూ త్లో ర్వండు కవరూో విపాురు. ఎర్రటి క్కంక్కమ పాాకట్లో

టేబిల్‌మీద గుట్గా పోశారు.

త్రువ్యత్ అన్ని ఉత్తరాలూ చదవటం ప్రారంభించారు.

భారత్ద్వశపు ఉత్తరకొనన్లంచ్చ దక్షణాది రాషరన్నకి వంతెనకటి్నట్లోనాియి

ఆ వుత్తరాలు. చాలా మంది ప్తలోలకి ఆంధ్రప్రద్వశ్ వుందన్న తెలుస్కానీ, మిగతా

వివరాలు అంత్గా తెలియవు. ద్వశపు ఒక మూలన్లంచ్చ ఒకబాబయి ఇలా త్మ

క్కంక్కమకోసం వ్రాయడం వ్యళ్ళకి థ్రిల్‌గా అన్నప్తంచ్చనట్ల్ ఆ వుత్తరాలే

చపుత్యనాియి. అందరూ ప్రత్యాత్తరాన్ని కోరుత శుభాకాంక్షలు తెలియజేశారు.

చాలామంది త్మ వూరు రమాన్న ఆహావన్నంచారు కూడ్డ. ఒక క్కర్రవ్యడు వ్రాసన

ఉత్తరం గమాత్యతగా వుంది. ఆ కొటోో కేవలం ఆఖరి పాాకట్ మాత్రమే

మిగిలిందనీ, గత్ మూడురోజులుగా అమాకాలు ప్రిగి సా్క్క అయిపోయినట్ల్

కొట్ల్వ్యడు చపాుడనీ వ్రాశాడు. టీచర్ట క్కర్రవ్యళ్ళన్ల త్లో పాాకట్ల్ ఇంటికి

తీస్క్కవెళ్ళమంది. అలాగ్గ ఆ అబాబయిలతో కలం సేిహం చేస్కొమాన్న సలహా

ఇచ్చింది. మన సంసుృతి గురించీ, మన రాష్ట్రం గురించీ ఎలా వ్రాయాలో

290
చప్తుంది. ఎనిడూ లేనంత్ ఉతాసహంతో ఆ రోజు కాోస్ జరిగింది. కిరణ్‌కయితే

మనస్ గాలిలో తేలిపోత్యనిట్ల్ వుంది. ప్దద అపాయం అన్లక్కనిది సంతోషంగా

జరిగిపోయింది.

కాోసయాాక బయటకొచాిడు. కాళ్ళ కవరుో బయట గాలిలో

ఎగురుత్యనాియి. సేిహాన్నకి సావగత్పత్రాలాో వునాియవి. ఎలోలు దాటి,

సరిహదుదలు దాటి, జాతిమత్ అడాంక్కలిి దాటి ఒక క్కర్రవ్యడి ‘చ్చన్ని’ సమసాన్న

ఎదురోువటం కోసం వంద చ్చని చేత్యలు, ఈ చ్చవరుించ్చ ఆ చ్చవరికి ద్వశపు

కొసళ్ళదాకా పాకినట్ల్నాియి.

చపుున కిరణ్‌
కి జేబులో మిగిలిన చ్చవరి వుత్తరం గురొతచ్చింది.

దాన్ని విప్తు చదివ్యడు.

డియర్ట కిరణ్ క్కమార్ట,

నీ వుత్తరం అందింది. నేన్ల మున్నసపల్ స్తులోో ఎన్నమిదో త్రగతి

చదువుత్యనాిన్ల. నీ కోసం పవిత్ర సంధూర్ట కొందామన్న ఎంతో అన్లక్కనాిన్ల.

కానీ మేము చాలా బీదవ్యళ్ళము. నాక్క నలుగురు అకుయాలు. నా త్ండ్రి

వావసాయం చేస్తతవుండగా న్లరోజుల క్రత్ం పొలంలో ట్టర్రరిస్్లు కాలేిశారు.

అమా అపుట్లించీ ఏడుస్తతనే వుంది. అకుయా దగిిరకూడ్డ డబుబలు వుండవు.

తొందరలోనే నేన్ల ఎలాగైనా నీక్క సంధూర్ట పంపుతాన్ల.

ఇట్లో

భరత్‌సంగ్ సదూద.

(హారిక ప్రారంభసంచ్చక - 1989)

291
292
 ఉల్లిపాయ
“ఈ ప్రపంచంలో అన్నిటికనాి అందమైన పక్ష ఏది?” అన్న కాోస్లో
టీచర్ట అడిగినపుుడు, లేచ్చ న్నలబడి “కాకి” అనాిన్ల.

కాోసంతా గొలుోమంది. ఇది జరిగి పది సంవత్సరాలైనా నాక్క బాగు గురుత.

ఇపుటికీ నా అభిప్రాయంలో మారుు లేదు. కాకి - కాకిలాగ్గ కనబడి, కాకిలాగ్గ

ప్రవరితస్ంది. లోక్కలు కాక్కలు అంటారు కానీ కాదు. లోక్కలు డేగలు, కోడి

ప్ట్లిి చంపే డేగలు. లోక్కలు న్మళ్ళళ. త్మ అందాన్ని చ్యస తామే

మురిసపోతాయే న్మళ్ళళ.

ఇంకో విషయం కూడ్డ వుంది. ఎక్కువ వునాియి కాబటి్ కాక్కల విలువ

తెలియటం లేదుగానీ, ఒకటి, ర్వండు కాక్కలు మాత్రమే వుండి, వ్యటిన్న

జూపారుులో ప్డితే, “ఆహా, ఎంత్ అందంగా వునాియో అవి, వ్యటి కళ్ళళంత్

అందంగా మెరిసపోత్యనాియో” అన్లకోమూ.

మన్లషుాలకి కూడ్డ ఇది వరితస్తంద్వమోనన్లక్కంటాన్ల. అందమయిన

శరీరంతో పాట్ల, మనస్కి కూడ్డ మారుులు వేయాలి కదా. కానీ మనస్న్న

శోధించాలంటే అది చాలా శ్రమ, కాలంతో కూడిన పన్న.

పైకి కనపడే అందంగానీ, చదువు, తెలివితేటలు, డబుబ వుంటే, వ్యళ్ళళ

న్మళ్ళ జాతిలోకి వసాతరు. మిగతా జనం వీళ్ళ కంప్నీ, సేిహం కోరుక్కంటారు.

న్మలి శరీరంలో కాకి మనస్ వుండొచేిమో అన్లకోరు. అంత్ లోత్యగా వెళ్ళళ

అవసరం లేదు కూడ్డ.

293
 ఎందుకంటే - మానవ సంబంధాలనీి ఉలిోపాయలాంటివి కాబటి్.
* * *
థామస్ట‌
న్న నేన్ల మొదటి చ్యపులోనే ఇష్పడ్డాన్ల. అత్న్నకి అందం, డబుబతో

పాట్ల చదువు కూడ్డ వుంది. పైగా టేబుల్ ట్టన్నిస్ట బాగా ఆడేవ్యడు. ఈ నాలుగిటోో

ర్వండు చాలన్లక్కంటాన్ల - అమాాయిలు అత్న్న సేిహం కోసం అర్రులు

సాచటాన్నకి. ఇందులో సగ్గిముంది చపుుకోవటాన్నకి? నేన్ల కూడ్డ అత్న్న ‘కంప్నీ’

అంటే యిష్పడేదాన్ని. అత్న్ల కూడ్డ మా పటో ఏ విధమయిన చొరవ

తీస్క్కనేవ్యడు కాదు. అమాాయి లందరూ ఒకరిపటో ఒకరం మనస్లో

అస్తయపడుతనే, అత్న్న కంప్నీలో గుంపులు గుంపులుగా, సవచామయిన

మనస్తో వుండే వ్యళ్ళం.

ఆ సమయంలోనే మానవ సంబంధాల గురించ్చ స్సాన్ సాత్ వ్రాసన

పుసతకం ఒకటి చదివ్యన్ల. బియేాలో స్వషియాలజీ మాది. చ్చవరి సంవత్సరం

చదువుత్యనాిన్ల.

ఆ పుసతకం చదవగానే నా మెదడు పొరలు విచుిక్కనిట్ల్ అన్నప్తంచ్చంది.

సాహితాాన్నకి సామాజకపరమైన బాధాత్ ఎంత్ వుందో నాక్క తెలీదు గానీ, చదివే

వ్యరి వాకితత్వం మీద, దాన్న ప్రభావం చ్యప్తంచకపోతే అది వృధా.

స్సాన్ సాత్ వ్రాసన ఒక వ్యకాం నన్లి అమిత్ంగా ఆకట్ల్క్కంది. ‘ఒక

అమాాయికీ, ఒక అబాబయికీ మధా సేిహం వునిపుుడు, ఆ అమాాయికి మరో

అబాబయితో కూడ్డ ఇలాంటి సేిహమే వుందన్న తెలిస, ఆ మొదటి అమాాయి ఏ

విధమైన ఈరియ పడకపోతే, అది సవచామైన సేిహం’ అట!

294
 థామస్ట చుట్ట్ తిరిగ్గ మా అందరిదీ సవచామైన సేిహం కాదన్న

ఎపుుడయితే నాక్క సుృహ కలిగిందో, నేన్ల ఆ వలయం న్లంచ్చ బయటకొచాిన్ల.

దాంతో నాక్క స్వషియాలజీ మీద మరిన్ని పుసతకాలు చదివే వీలు కలిగింది.

ఒకరోజు కాోస్లో నన్లి లకిరర్ట మానవ సంబంధాల గురించ్చ, ఒక

ఉదాహరణ చపుమనాిరు. నాక్క ఆ సబెిక్క్ మీద వుని వుతాసహం ఆమెక్క

తెలుస్. “మానవ సంబంధాలనీి వులిోపాయలాంటివి” అనాిన్ల లేచ్చ న్నలబడి.

పదిహేన్ల సంవత్సరాల క్రత్ం అలాగ్గ కాోసంతా ఘొలుోమంది. నా

మీదుని గౌరవంతో లకిరర్ట, తాన్ల నవవక్కండ్డ, “ఎందుకలా

అన్లక్కంట్లనాివు?” అంది. నేన్ల గొంత్యసవరించుక్కన్న అనాిన్ల “ఇదదరు కాలేజీ

అమాాయిలు సన్నమాల కళ్ళత, వీళ్ళళంటోోనో, వ్యళ్ళళంటోోనో గంటల త్రబడి

గడుపుత త్మది గాఢమైన సేిహం అన్లక్కంటారు. ఒక ఇలాోలు న్లాఖరోో త్నకి

చేబదులిచేి పకిుంటి ప్తన్నిగారు చాలా గొపు వాకిత అన్లక్కంట్లంది. ఒక పారీ్లో

కలుస్క్కనే యువక్కలు తాము సేిహిత్యలుగా సాయంత్రాన్ని ఎంజాయ్ చేసాతరు.

మారిింగ్ వ్యక్‌
కి వెళ్ళళ వృదుధలు త్మది మంచ్చ కంప్నీ అన్లక్కంటారు. ఈ

రకంగా మన్లషుాలందరూ న్నరపాయకరమైన, త్మన్న యిబబంది ప్ట్న్న

సంబంధాలోోనే జీవిసాతరు. సమసాన్న ఎదురోువలస వచ్చినపుుడు మన్నషి పొరలు

తొలగుతాయి. పొరలు తొలిగ్గ కొదీద సేిహపు సాంద్రత్ త్గిిపోత్యంది. అందుకే

భారాాభరతలు చాలామంది మంచ్చ సేిహిత్యలు కాలేరు...” అన్న అనాిన్ల. “మానవ

సంబంధాలనీి ఉలిోపాయలాంటివి. బంగారు రంగులో మెరిసే తొకు పైన్లంటేనే

అవి బాగుంటాయి. లేకపోతే కనీిళ్ళళ తెప్తుసాతయి” అనాిన్ల. కాోసంతా మౌనంగా

295
వుండిపోయింది. ఇపుుడెవరూ నవవటంలేదు. లకిరర్ట అభినందిస్తనిట్ల్

చ్యసంది.

ఆ సాయంత్రం థామస్ట న్లంచ్చ నాక్క ప్రేమలేఖ వచ్చింది.

* * *
“నీ సెంటిమెంట్ ఏమిటో నాక్క అరిం కావడంలేదు” అనాిడు థామస్ట

కారు డ్రైవ్ చేస్తత. నేన్ల నవివ అత్డి భుజం మీద త్లవ్యలిి - “న్లవువ గురితంచావు

కదా! అది చాలు” అనాిన్ల. హనీమూన్‌కి గోవ్య వెళ్ళత్యనాిం. వెళ్ళళముందు

భద్రాద్రి రాముణిి చ్యడ్డలన్న పట్ల్పటా్న్ల. అదీ గొడవ.

పది అడుగుల దూరంలో ఏముందో కూడ్డ కనబడక్కండ్డ చీకటి, వరిం.

కారు అదాదలనీి పైకి ఎతేతసనా, బయట గాలి హోరు లోపలికి వినబడుత్యంది.

థామస్ట చాలా ఎగియిటింగ్‌

గా వునాిడు.

థామస్ట న్లంచ్చ ప్రేమలేఖ వచాిక మా సేిహం గటి్పడింది. ఎమేా

చదవటాన్నకి యిదదరం వ్యలేతరు వెళ్ళళం. రామకృషే బీచ్‌లో ఎనోి సాయంత్రాలు

సముద్రం పకునే కూరుిన్న కబురుో చపుుక్కనేవ్యళ్ళం. అత్డు నాక్క ప్రేమలేఖ

ఎందుక్క వ్రాసందీ కూడ్డ చపాుడు. నేన్ల ఆ సరిుల్‌

లోంచ్చ బయటక్క రావడం

త్న్ల గమన్నంచాడట. కారణం మాత్రం తెలియదట! అపుటికే నేనంటే బాగా

అభిమానం వుండటంతో నా వెలితి బాగా ఫీలవుత, అపుుడే తెలుస్క్కనాిడట

త్న్ల నన్లి ప్రేమిస్తనాిడన్న!

నేన్ల చాలా గరవంగా ఫీలయాాన్ల. మా ప్రేమ విషయం తెలిస మిగతా

అమాాయిలు దూరం వెళ్ళళపోయారు. మేమిదదరం ఒకరొికరు “బాగా అరిం

296
చేస్క్కనాిక” మా ఇంటోో అత్న్ని పరిచయం చేశాన్ల... థామస్ట త్ండ్రి మా

వ్యళ్ళకి తెలుస్నట. మా వ్యళ్ళకి అభాంత్రం లేకపోయింది. మత్ం వేరయినా

మా నానిగారి హోదా, డబుబ, థామస్ట త్లిోదండ్రులన్న కూడ్డ వ్వప్తుంచ్చంది

అన్లక్కంటాన్ల. మొత్తం మీద ఏ అవ్యంత్రమూ లేక్కండ్డ ఒపుందం

జరిగిపోయింది. ఆ త్రువ్యత్ ఇదదరం ఎమేా చదవటాన్నకి వైజాగ్ వెళ్ళళం.

ఆ ర్వండు సంవత్సరాలూ నా జీవిత్పు అతి సంతోషకరమైన దినాలు.

థామస్ట న్నజంగా హి-మాన్! నేన్ల సముద్రాన్ని చ్యస్తత కూరుిన్లంటే, అత్న్ల

నన్లి చ్యస్తత కూరుినేవ్యడు. నా సురి కోసం అర్రులు సాచేవ్యడు. కానీ వివ్యహం

జరిగ్గవరకూ దూరంగానే వునాిం యిదదరం. మనస్లు కలిశాక చ్చటికన వేలు

ముట్ల్క్కంటే ఏదో అవుత్యందన్న కాదు గానీ, ప్ళ్ళయేావరకూ ఆ అపురూపమైన

అన్లభూతిన్న దాచుకోవ్యలన్న నా వుద్వదశాం. థామస్ట ఎనోి కబురుో చపేువ్యడు.

ప్రతిరోజూ సాయంకాలం కోసం ఎదురు చ్యసేదాన్ని. మమాలిి ‘బెస్ట్ ప్యిర్ట’

అనేవ్యళ్ళళ. ఆ వేసవిలో వివ్యహం జరిగింది.

హనీమూన్ వెళ్ళళముందు భద్రాచలం వెళ్ళళలని నా న్నరేయాన్ని విన్న

థామస్ట ఆశిరాపోయాడు. కాసత విస్గాి “నీక్క మతిపోయింది” అనాిడు.

నేన్ల నవివ “మన జీవితాలోో ఆనందం యిచేి సంఘటనోనీి మతి లేక్కండ్డ

చేసేవే. ఎకుడయితే సుృహ వుంట్లందో, అకుడ ఆనందం వుండదు” అనాిన్ల.

థామస్ట కూడ్డ నవేవస “సలీో గర్టో” అనాిడు.

ఫలిత్మే ఈ ప్రయాణం.

297
 వరిం మరింత్ ఎక్కువైంది. ఉనిట్ల్ండి థామస్ట కారు పకుకి తీస

ఆపుచేశాడు. నన్లి డ్రయివ్ చయామంటాడేమో అన్లక్కన్న కళ్ళళ విప్తు, అత్డి

భుజం మీద న్లంచ్చ త్లతీశాన్ల. రోడుాకి ఎదురుగా అనీి నీళ్ళళ. ఎకుడో కట్

తెగినట్ల్ - అంతా జలమయంగా వుంది. నాకందుకో భయం వేసంది. నీరు

మావైపుకే వస్వతంది. ఆ నీటిలోకి కారు తీస్కళ్ళటం రిస్టు. పావుగంట అలాగ్గ

కారులో కూరుినాిం.

థామస్ట త్రువ్యత్ కారు వెనకిు తిప్తు పోన్నవవసాగాడు. అత్డిన్న ఆ క్షణం

మాటాోడిసేత తిడతాడన్న వూరుక్కనాిన్ల.

“ఇట్ల రాకపోతే ఈ పాటికి గోవ్యలో ఉండేవ్యళ్ళం” అనాిడు. నేన్ల

మాటాోడలేదు. ఇంత్దూరం వచ్చి వెనకిు వెళ్ళవలస రావటం బాధగానే వుంది.

కానీ ఎలా వెళ్ళగలం? ఈ పాటికి భద్రాచలం సగం మున్నగివుంట్లంది.

“ఇలాంటి ప్రయాణాలు వరాికాలంలో ప్ట్ల్కోకూడదు. వేసవికాలం

అయితే బావుంట్లంది” అనాిడు.

“అసలు ప్ళ్ళళళ్ళళ వరాికాలంలో ప్ట్ల్కోకూడదు. శీతాకాలంలో అయితే

బావుంట్లంది” అనాిన్ల వ్యతావరణాన్ని తేలిక చేయటం కోసం. థామస్ట నవివ,

నన్లి దగిరక్క తీస్క్కన్న ప్దవుల మీద గాఢంగా ముదుద ప్ట్ల్క్కంట్ట, ఎందుకో

త్లతిప్తు రోడుావైపు చ్యస సడెన్ బ్రేక్ వేశాడు.

అట్ల కూడ్డ నీళ్ళళ! పాము జరజరా పాకినట్ల్ రోడుా కడాంగా వెళ్ళతనాియి.

“డ్డమిట్” అంట్ట థామస్ట త్నలో విస్క్కునాిడు. మేము చ్యస్తత వుండగానే

నీళ్ళళ చక్రాలిి ముంచేవరకూ వచాియి. అలాగ్గ రివర్టస చేస్క్కంట్ట వెనకిు

298
ప్రయాణం చేశాం. కొంత్దూరం వెళ్ళళసరికి రోడుా మున్నగిపోయింది. దూరంగా

విశాలమయిన మైదానం అంతా నీళ్ళళ. ఏది గోదావరో, ఏది రోడోా తెలియనంత్గా

నీళ్ళళ. క్షణ క్షణాన్నకి నీటి మట్ం ప్రుగుతోంది. థామస్ట అలాగ్గ కారున్న పకుక్క

కోస, ఎడమవైపుకి తిపాుడు. అట్ల రోడుా కాసత ఎత్యతగా ఒక గుట్మీదికి

దారితీస్తంది. ఆ గుట్ వరకూ వెళ్ళళక మరో ప్దద గుట్లాంటిది కనబడింది.

ఆ గుట్ మీద ఇంటోో ఒక చ్చని దీపం వెలుగుతోంది.

* * *
ఆ వృదుధడిి చ్యడగానే నాక్క గన్స ఆఫ్ట నవరోన్ అనే సన్నమాలో ఆంథోన్న

కివన్ గురొతచాిడు.

తెలోటి గెడాం, తైలసంసాురం లేన్న జుట్ల్, గాజు కళ్ళళ...

అంత్ వరిపు చీకటోో మమాలిి చ్యస ఆశిరాపోయినా, లోపలికి

ఆహావన్నంచాడు. చాలా చ్చని గది. అది కారు గాారజీలా వుంది. ఒక మూల చకు

అలారా, క్కకిుమంచం, చుట్ట్ గోడలు లేవు. పైన కూడ్డ రక్కలే అవటంతో వరిపు

చ్చన్లక్కలు మా హృదయం మీద ద్వన్నతోనో కొడుత్యనిట్ల్ శబదం చేస్తత

జారిపోత్యనాియి. ఆ గదంతా వరిపు వ్యసనతో యిబబందిగా వుంది. కారు క్రంద

ఆపుచేస గుట్ పైకి ఎకిు రావటంతో పూరితగా త్డిసపోయాం యిదదరం. అత్డు

మాక్క త్ల త్యడుచుకోవటాన్నకి ఒక గుడా యిచాిడు. పాత్కారుో త్యడిచే గుడాలా

వుంది అది. థామస్ట దాన్నన్న ముట్ల్కోవటాన్నకి కూడ్డ యిష్పడలేదు. అలాగ్గ

కూరుినాిడు.

“ఏ వూరు వెళ్ళళలి బాబ్ల?” అన్న అడిగాడు.

299
 “భద్రాచలం”

“మరిట్ల వచాిరమిటి?”

ఆ వృదుధడి మాటలోో తేలింద్వమిటంటే మేము ర్వండు కిలోమీటరుో

త్పుుదారోో వచాిం. అట్ల వెళ్ళళనా చేరుకోలేకపోయే వ్యళ్ళమేమో.... అది వేర

సంగతి! ఆ షెడుాలో ఒక మూల పంటలకి కొటే్ మందుడబాబలు ఉండటంతో

కడుపులో తిపుుతోంది. ఇపుటోో వరిం త్గ్గి స్తచనలు లేవు.

నేన్ల తెలతిత కిటికీలోంచ్చ చ్యడటాన్నకి ప్రయతిించాన్ల. కన్లి

పొడుచుక్కనాి కనపడన్న చీకటి. అంత్లో న్నమిషంపాట్ల, ఆగక్కండ్డ ఆ మెరుపు

వెలుగులో చ్యసన దృశాాన్నకి నా గుండె ఒకుక్షణం ఆగి కొట్ల్కోవడం

ప్రారంభించ్చంది. కారు వరకూ నీళ్ళళ వచేిశాయి. ఒకవేళ్ త్గిినా మేము యిపుటోో

వెళ్ళటం దాదాపు అసంభవం.

నా వెన్లకన్లంచ్చ ఆ దృశాాన్ని చ్యసన థామస్ట కూడ్డ ఆ విషయం

గురితంచ్చనట్ల్నాిడు.

“ఈ రాత్రికి ఇకుడే వుండిపోవ్యలిస వచేిట్ల్వుంది” అనాిడు.

వృదుధడు కలిుంచుక్కన్న “గోదారి అంతే బాబ్ల. గంటలోో ప్రుగుదిద.

త్గిటం కూడ్డ అంతే” అనాిడు. నేన్ల థామస్ట‌న్న కూరోిమనిట్ల్ సైగజేశాన్ల. ‘ఈ

మంచం మీదా?’ అనిట్ల్ నా వైపు చ్యశాడు. నేన్నంకా ర్వటి్ంచలేదు.

“కొంచం టీ ప్టి్ ఇత్యతనా” అనాిడు వృదుధడు. అత్న్న పేరు రామయాన్న

చపాుడు.

300
 “వ్వదుద వ్వదుద” కంగారుగా అనాిడు థామస్ట. బహుశా అకుడుని పాత్రలిి

చ్యస అన్న వుంటాడు... నాకాక్షణం వేడి టీ తాగాలన్నప్తంచ్చంది. బాగా ఆకలిగా

కూడ్డ వుంది. అపుుడే నాక్క గురొతచ్చింది. కారోో బిసుట్లో, ఫాోస్ులో టీ

వునాియన్న. థామస్ట‌
తో ఆ విషయమే చపాున్ల.

“ఇపుుడెవర్వళ్ళళ తీస్కొసాతరు?” మొహం చ్చటిోంచ్చ అడిగాడు.

“నే తెత్యతనా?” రామయా లేచాడు. వ్వదదనాిడు థామస్ట.

“నాక్క కారుత్లుపు తెరవటం తెలుస్ బాబ్ల” అనాిడు అత్డు. నేన్ల

చ్చవ్యలున త్లతాతన్ల. థామస్ట మరింత్ ఇబబంది పడి “వదుదలే. వరింగా వుంది

కదా” అనాిడు. నేన్ల లేచ్చ, “రాత్రిలోపులో వ్యటి అవసరం ఎలానూ పడుత్యంది.

త్డిచ్చ వునాిం కాబటి్ ఇపుుడే వెళ్ళళ తెచుిక్కంటే మంచ్చది” అన్న తాళ్ళలు తీస్క్కన్న

బయటకొచాిన్ల. ఇదదరం దాదాపు పరుగెత్యక్కంట్ట వెళ్ళళ కారోోంచ్చ కావలసనవి

తెచుిక్కనాిం.

మేము వచేిసరికి థామస్ట మంచం మీద కూరుిన్న వునాిడు.

* * *
రామయా క్రంద పడుక్కనాిడు. నేన్ల మంచం మీద. థామస్ట ఆ రాత్రి

న్నద్రపోననాిడు. థామస్ట‌
కి వ్యటిమీద పడుకోవటం యిష్ంలేదు.

పది న్నమిషలు గడిచే సరికి రామయా ఊప్తరి తీస్తనిపుుడలాో అదోలాంటి

శబదం వచ్చి, క్రమంగా ఎక్కువైంది. మరో ర్వండు న్నమిషలు గడిచే సరికి రామయా

లేచ్చ కూరుిన్న ఆయాసపడసాగాడు. అత్డికి ఉబబసం అన్న అరిమైంది.

301
 థామస్ట నాతో ఇంగీోషులో “ఈ రాత్రి యింత్ దరిద్రంగా గడుస్తందన్న

నేన్ల అన్లకోలేదు. మన ప్ళ్ళో అయిన నాలుగోరోజు...” అనాిడు. నేనేం

మాటాోడన్ల? ఏం మాటాోడినా, మొత్తం త్పుంతా నా మీద తోసేస తిటే్ట్ట్ వుంది

అత్న్న మూడ్. అందుకనే నేన్ల మాటాోడలేదు. అత్న్ల మళ్ళళ ఇంగీోషులోనే “ఈ

ముసలాడు రాత్రంతా దగుిత మనలిి చంపేట్ట్ వునాిడు. ఈ ఆసిమా

ప్తలిోకూత్లంటే భలే చ్చరాక్క నాక్క” అనాిడు. రామయాకి మేము మాటాోడుత్యనిది

అరింకాలేదు. అంత్లో మరింత్ ప్దద దగుితెర వచ్చింది. నేన్ల నీళ్ళో తీస్కళ్ళళ

యిచాిన్ల.

రామయా లేచ్చ “ఈ దగుి త్గిదమాా. నేన్ల బయట పడుక్కంటాన్ల”

అనాిడు. పాముకాట్ల త్గిలిన దాన్నలా ‘ఏమిటి’ అనాిన్ల ఉలికిుపడి.

“బయట ఇంకో చ్చనిగది వుంది. అకుడ పడుక్కంటాన్ల” అన్న లేచాడు.

నేనేదో అనబోత్యంటే థామస్ట లేచ్చ “చ్యదాదం పద రామయా” అంట్ట

తీస్కళ్ళళడు. ఆ న్నశశబదంలో ర్వండు మూడు న్నమిషలు కూరుినాిన్ల. థామస్ట

వచ్చి త్లుపు దగిరికి వేస నవేవడు. మంచం దగిరికి వచ్చి నన్లి స్తారంగా జరిప్త

పకున చేరాడు.

ఏ మంచాన్ని ముట్ల్కోవడ్డన్నకి అసహాపడ్డాడో ఆ మంచమూ దుపుటీ

అత్డి అవసరాన్ని తీరాియి. ‘డైరీలో వ్రాస్కోవటాన్నకి చాలా మంచ్చ

ఎక్స‌పీరియన్స కదూ’ అనాిడు కన్లికొటి్. నేన్ల మాటాోడలేదు. క్కకిుమంచం

అవటంతో కదలటాన్నకి వీలేోకపోయింది. బయటిించ్చ దగుి వినపడుత్యంది.

302
థామస్ట నా ప్రకునే న్నద్రపోత్యనాిడు. అపుటి వరకూ వుని చ్చరాక్క

పోయినట్ల్ంది.

నేన్ల లేచ్చ బయటకొచాిన్ల. ఒకవైపు చలి - దాన్నకి తోడు వరిం.

గోదారి గాలి స్తదులు గుచుిత్యనిట్ల్ వుంది.

మా షెడుా పైకపుు ముందుకొసేత, దాన్నకి ఒకపకు మరో రక్క అడుా ప్టా్రు.

ఆ క్రంద పచిగడిామీద మూడంక వేస పడుక్కన్న దగుిత్యనాిడు ఆ వృదుధడు. నా

కళ్ళలోో అప్రయత్ింగా నీళ్ళళ తిరిగాయి. ‘లోపలికిరా’ అనాిన్ల. అత్న్ల కళ్ళళ

విప్తు నన్లి చ్యస దిగుిన లేచ్చ కూరుిన్న ఏదో చపుబోయాడు. ‘లోపలికి రా’

అనాిన్ల క్కోపతంగా. అత్న్ల లేస్తత వుండగా లోపల ఏదో పడిన చపుుడు...

యిదదరం కంగారుగా లోపలికి వెళ్ళళం.

థామస్ట కాళ్ళళ మంచంకేస కొట్ల్క్కంట్లనాిడు. మొదటిసారిగా నేనత్న్ని

అలా చ్యడటం...

రామకృషేపురం బీచ్‌
లో ర్వండు సంవత్సరాలు ఏ సాయంత్రమూ రాన్న

ఫిట్స మొదటిసారిగా వచ్చి, నన్లి కలవరప్టా్యి. ప్రతి సాయంత్రమూ నీట్‌గా

త్యారయి వచేి థామస్ట యిపుుడు...

రామయా అత్న్న నోరు చుట్ట్ శుభ్రంగా త్యడిచ్చ, ఒక మూలన్లంచ్చ ఏదో

తీస ముక్కు దగిిర ప్తండ్డడు, నాతో ‘కంగారు పడొదుద’ అనాిడు. నేనేం కంగారు

పడటం లేదు. మా నానిగారు డ్డక్రు. ఇవనీి మామూలే! నేన్ల ఆలోచ్చస్తనిది

థామస్ట ఈ విషయం నాక్క ఎందుక్క చపులేదా? అన్న. నాకందుకో విశాఖపటిం

బీచ్‌లో మేము గడిప్తన అందమైన సాయంత్రాలు గురొతచాియి. మేము మా

303
అందమైన మొహాలిి (బెటర్ట సైడ్ ఆఫ్ట ది ఫేస్ట) చ్యప్తంచుక్కంట్ట వచాిం

ఇనాిళ్ళళ.

రామయా రసం ప్తండి మిగతాది విసరస్తండగా చ్యశాన్ల ఉలిోపాయ...

ఫిట్స‌కి అది చాలా మంచ్చదన్న అత్న్ల చపాుడు. వెంటనే ఉపశమిస్తందట.

* * *
ఆ మరుసటిరోజు ప్రొదుదని థామస్ట చాలా రిలాకిసంగ్‌
గా కనబడ్డాడు.

బహుశా ప్ళ్ళళన ఎండకాయటం వలోనేమో.

బయట యింకా నీళ్ళళ అలానే వునాియి. దూరంగా ఒక చ్చని బ్రిడిి

చ్యప్తంచ్చ అది పూరితగా కనబడితే నీళ్ళళ త్గిిపోయినటే్ననీ, మేము వెళ్ళళపోవచుి

అన్న చపాుడు రామయా. మాక్క ఆ వర్రీ యికలేదు. రాత్రి చీకటి, వరిం అవటంతో

భయపడ్డాముగానీ, ఆదృశాం మనోహరంగా వుంది. నేన్ల కారులోంచ్చ బ్రెడుా,

అరటిపళ్ళళ తెచాిన్ల.

“కోడిగుడుో దొరుక్కతాయా?” థామస్ట అడిగాడు.

చుట్ట్ నీళ్ళళ, మధా కొండమీద మేము. ఈ పరిసిత్యలోో ఆ అసందరభమైన

కోరికేమిటి అన్న అడిగాన్ల. బ్రెడ్‌

లోకి ఆమెోట్ బావుంట్లందన్న జవ్యబు యిచాిడు.

రామయా తెసాతనన్న చప్తు లేచాడు. పకువూళ్ళళ దొరుక్కతాయట. మమాలిి

సంతోషప్ట్డమే అత్న్నకి బాగా సంతోషన్నిస్తందన్న తెలుస్వతంది.

రామయా బయటికి వెళ్ళగానే థామస్ట తిరిగి త్లుపువేశాడు. వ్వదదనాిన్ల.

నవివ “చుట్ట్ నీళ్ళళ - దూరంగా పాప్తకొండలు. మళ్ళళ యిలాంటి అన్లభవం

రాదు” అనాిడు. గుడోకోసం పంపటం అనేది కూడ్డ ఒక న్పం అన్న అరిమైంది.

304
 రామయా రావటాన్నకి ర్వండు గంటలు పటి్ంది. నడుము వరకూ వస్త్రం

ఎగిటి,్ మొలలోత్య నీళ్ళలో ర్వండు కిలోమీటరుో నడిచ్చ వెళ్ళళచ్చి గుడుో

తీస్కొచాిడు. అత్న్న చేతిలో ఇంకో పొటాోంకూడ్డ వుంది. ఏమిటన్న అడిగాన్ల.

“విపు పూలు అమాా! ఇకుడ ప్రసదిధ. నా గురుతగా వుంచండి” అనాిడు.

థామస్ట ఈ లోపులో పొయిా ముందు కూరుిన్న ఆమెోట్లో వేయటం

మొదలు ప్టా్డు. రామయా గిన్ిలే వ్యడటం చ్యస “ఇది కూడ్డ మన డైరీలో

వ్రాస్కోవ్యలి థామస్ట” అనాిన్ల. ఇదదరం బ్రెడ్-ఆమెోట్ తిన్న కొంచం బ్రెడ్ మిగిలితే

రామయాకిచాిం.

రామయా చప్తుంది న్నజమే. గోదారి నీరు చాలా తొందరగా త్గిిపోతోంది.

థామస్ట బయట ఫోటోలు తీస్తనాిడు. మా ఆలబమ్‌లో రహసాంగా ప్ట్ల్క్కన్న

నవువకోవటాన్నకి ఆ క్కకిు మంచాన్ని కూడ్డ ఫోటో తీశాడు. చాలా హుషరుగా

వునాిడు.

బాగా లేన్నది రామయేా. మా అతిథ మరాాదలు చ్యడటంలో బాగా

నలిగిపోయాడు అత్డు. రాత్రి బయట పడక, ప్రొదుదనేి నీళ్ళలోో నడక ఆ వృదుధడిన్న

తిరిగి వుబబసాన్నకి గురిచేశాయి. ఛాతీ ఎగిర్వగిరి పడుతోంది.

“దగిిరోో డ్డక్రుో ఎవరూ లేరా?” అన్న అడిగాన్ల. లేరనాిడు. అయినా ఇది

త్నకి అలవ్యటే అనీ, కంగారు పడే అవసరం లేదనీ అనాిడు.

ఇంత్లో థామస్ట హడ్డవుడిగా వచ్చి “నీళ్ళళ త్గిిపోయాయి పద”

అనాిడు.

305
 కిటికీలోంచ్చ ఆ విషయం సుష్ంగా తెలుస్వతంది. థామస్ట వంగి కాారియర్ట

గిన్ిలు గబ గబా సరుదత్యనాిడు. “ఏమిటింత్ హడ్డవుడి?” అన్న అడిగాన్ల.

“మనం వెంటనే హైదరాబాద్ వెళ్ళతే మరో గంటలో గోవ్య వెళ్ళళ విమానం

వుంది. రాత్రికలాో గోవ్యలో వుండొచుి” అనాిడు.

“లేకపోతే హైదరాబాద్‌
లో వుంటాం అంతే! రాత్రి ఎకుడికీ పోదుగా”

అనాిన్ల.

అత్న్ల న్లదురు చ్చటిోంచ్చ “ఏమిటి నీ వుద్వదశాం?” అనాిడు. మా సంభాషణ

ఇంగీోషులో జరుగుతోంది. నేననాిన్ల “చ్యడు థామస్ట! ఇత్న్ల లేచే సితిలో లేడు.

మనకి యిన్ని మరాాదలు చేశాడు. ఇత్న్నకి కాసత అనిం వండిప్టి్ వెళ్ళదం”.

థామస్ట‌
లో అలాంటి ఎక్స‌
ప్రెషన్స నేన్పుుడూ చ్యడలేదు. నన్లి న్నజంగా

మతి వుండే మాటాోడుత్యనాివ్య అనిట్ల్ కళ్ళళ ప్దదవి చేస చ్యశాడు. త్రువ్యత్

“పద... వంటా లేదు, అనింలేదు” అనాిడు. త్రువ్యత్ జేబులోంచ్చ పరుసతీస ఓ

యాభై నోట్ల తీస తాత్ త్ల దగిర ప్డుత “వుంచు యీ డబుబ... థాంకూా...

వెళ్ళళసాతం...” అన్న నన్లి తీస్కొచ్చి కారు ఎకిుంచాడు.

కారు రివరుస చేస్తత అనాిడు “అత్న్నకి వంట చేసాతవ్య? ఇంకా నయం...

అత్న్ల భోజనం చేసేవరకూ వుందాం అనాివ్ కాదు! ఆ వుబబసం

ర్వండ్రోజులవరకూ త్గికపోతే ర్వండ్రోజులు యికుడే వుంటావ్య?”

నేన్ల మాటాోడలేదు.

కారు గుట్ దిగుతోంది. “ఎవర్వికుడుంచాలో అకుడ వుంచాలి. అసలు

మనకి ఆతిథాం యివవడమే వ్యడి జీవిత్ంలో ఒక గొపు వరం” నవ్యవడు. “నీ

306
వ్యలకం చ్యస్తంటే నేన్నలా బలవంత్ంగా లాకొున్న రాకపోయి వుంటే, డ్డక్ర్ట‌న్న

ప్తలిప్తంచ్చ ట్రీట్‌
మెంట్ కూడ్డ యిప్తుంచ్చ వుండే దాన్నవేమో కదా!”

కారు మెయిన్‌
రోడుా మీదక్క వస్తండగా లీలగా “బాబుగారూ...

బాబుగారూ” అన్న వినబడటంతో త్లతిపుు చ్యశాడు. రామయా గుట్క్రందికి

పరిగెత్యతక్క వస్తనాిడు. ఉబబసం వలన వూప్తరాడక కష్పడుత అంత్

కష్ంలోనూ ఎలాగో వీలు చ్యస్క్కన్న నాతో మాటాోడగలిగాడు. “బాబు గారికి

మధాలో ఎకుడయినా ఫిట్టససాతయేమో. ఇది వుంచండి” అన్న నా చేతిలో ప్టా్డు.

వులిోపాయ.

నేనేదో అనబోయేటంత్లో థామస్ట ఒకు జెరుుతో కారున్ల ముందుక్క

కదిలించాడు. వెన్లక రామయా రొపుుత న్నలబడి వునాిడు.

థామస్ట నా చేతిలోంచ్చ దాన్ని తీస్క్కంట్ట “నేనేమనాి క్రాన్నక్ ఫిట్స

పేషంట్ నన్లక్కనాిడ్డ ఇడియెట్!” అంట్ట విస్రుగా బయటక్క విసరశాడు.

రోడుా పకున్లని ప్దద బండరాయికి త్గిలి అది పొరలు పొరలుగా విడిపోయింది.

నా మనస్లాగా...

(బహుమతి పొందిన కథ)

(ఆంధ్రభూమి - 1992)

307
308
 బిహ్ారిి
కొత్తగా కొని ఫియట్ కారున్న తీస్క్కన్న బయలుద్వరాన్ల. నేన్ల
వెళ్ళత్యనిది శశాంక ఇంటికి. నేన్ల కారు కొన్న ర్వండు రోజులయింది. అత్న్న

ఇంటికి ప్రతేాకంగా వెళ్ళటాన్నకి కారణం నేన్ల కారు కొనాినని విషయం అత్న్నకి

తెలియాలన్న! అందుకనే నా మిత్రులనీ, ఎడిటర్ట‌లనీ, నా శ్రేయోభిలాషులందరినీ

వదిలేస మొట్మొదటిసారి అత్న్న దగిరికి బయలుద్వరాన్ల. ఎందుకంటే, అత్న్ల

నా ప్రథమ శత్రువు కాబటి్! మే మిదదరం బాగా మాటాోడుక్కంటాం. సాహితీ

సభలోో ఉపనాాసాలిసాతం. అత్న్ల నన్లి పొగుడుతాడూ - నేనత్న్ని పొగుడుతాన్ల.

కాన్న మనస్లో మాత్రం నేనత్న్ని ద్వవషిసాతన్ల. అత్న్ల కూడ్డ నన్లి ద్వవషిసాతడో

లేదో నాక్క తెలీదు. ఎందుకంటే అత్న్పుుడూ బయటపడలేదు.

నాలాగ్గ!

అలా అన్న మేమిదదరం రచనా వ్యాసంగాన్ని ఒకేసారి ప్రారంభించలేదు.

మేమిదదరం ఒకే వయస్ ఉనివ్యళ్ళం కూడ్డ కాదు. అత్న్ల నాకనాి పద్వళ్ళళ

చ్చనివ్యడు. నాకో చ్చని త్ముాడుంటే అత్నంత్ వయస్ండేది.

నేన్ల మొట్మొదటోో చందమామ కథలు రాసేవ్యడిన్న. త్రావత్

నవలారంగంలోకి వచాిన్ల. నేన్ల వచ్చినపుుడు తెలుగు సాహిత్ాంలో పాపులర్ట

రైటర్టస అనేవ్యళ్ళళవరూ లేరు. నేనే నంబర్ట వన్. ఒకరిదదరు రచయిత్రులునాి కూడ్డ

మగవ్యళ్ళలో నన్లి బీట్ చేసే వ్యళ్ళళవరూ లేరు.

309
 అలా పది సంవత్సరాలు నేన్ల రాజామేలాన్ల - సాహితీ రంగంలోకి

శశాంక ప్రవేశ్ంచేవరకూ.
* * *
“నమసేత సర్ట... నా పేరు శశాంక” నమ్రత్గా చేత్యలు జ్యడిస్తత

అనాిడత్న్ల. పది సంవత్సరాల క్రత్ం జరిగిన ఆ సంఘటన నా కింకా కళ్ళకి

కటి్నటే్ వుంది.

“కూరోిండి” క్కరీి చ్యప్తస్తత, అత్న్నవంక పరిశీలనగా చ్యశాన్ల. ఆ

ముఖంలో ననాికరిించ్చన అంశం ఒకే ఒకుటి... అత్న్న కళ్ళలోన్న నైరాలాం!

అత్న్ల కూరుినాిక “చపుండి” అనాిన్ల.

“నేన్ల మీ సమయాన్ని కొదిద సేపు విన్నయోగించుకోవచాి” సవచామైన

ఇంగీోషులో అడిగాడు.

“విత్ ప్ోజర్ట!” చ్చరునవువతో న్నరోక్షయంగా అనేస, రిలాక్స‌డ్‌గా వెనకిు వ్యలి

సగర్వట్ ముటి్ంచాన్ల.

అత్నో క్షణం నావంక మొహమాటంగా చ్యస, త్న చేతిలోన్న ఫైలొకటి

అందించాడు. త్రావత్ అనాిడు “నేనొక నవల రాశాన్ల. నా అభిమాన రచయిత్

అయిన మీరు దయచేస ఈ స్కుూప్త్ చదివి మీ అభిప్రాయాన్ని చబుతారనే ఆశతో

వచాిన్ల”.

సగర్వట్ యాష్ ట్రేలో నలిపేస, మనస్లో విస్గున్ల పైకి

కనబడనీయక్కండ్డ ముందుక్క వంగి ఫైల్ నందుక్కనాిన్ల.

“సబెిక్్ ఏమిటి?”

310
 అత్డు కొదిదగా సగుి పడుత్యనిట్ల్ నవివ “యూన్నవరసల్ సబిక్.్ ప్రేమ సర్ట”

అనాిడు.

“ఇంకా ప్రేమ గురించ్చ రాయటాన్నకి ఏం మిగిలిందయాా! వునిదంతా

మేమూ, మా సీన్నయరూస రాయడ్డన్నకే సరిపోయింది” అనాిన్ల.

“క్షమించాలి సర్ట! నా దృషి్లో ప్రేమ అనేది ఎలా అజరామర మయిందో,

ఆ సబిక్్ కూడ అంతేనన్న! దటీజ్ ఎవర్ట‌గ్రీన్ సబెిక్్. ఒక మన్నషి మరో మన్నషితో

ప్రేమించానన్న చపుడం ఎంతో స్లభం. కానీ ఆ ప్రేమలో త్న్ల పొందిన

అన్లభూతిన్న మాత్రం వరిేంచడం కష్ం. అన్లభవ్యన్ని పంచుకోవడం సాధామే

కావచుి. కానీ అన్లభూతిన్న మాత్రం మరొకరికి తెలియజేయడం అసాధాం. నేన్ల

ఎంచుక్కనిది ర్వండో విషయం. కేవలం ఫీలింగ్గస మెయిన్‌గా చ్చత్రించ్చన నవల

యిది. నా ఉద్వదశాం ప్రకారం ప్రతి పాఠక్కడూ ఎకుడో ఓ చోట త్నన్న త్న్ల

రియలైజ్ చేస్క్కంటాడనే అన్లక్కంట్లనాిన్ల”. చాలా న్మాదిగా, సుష్ంగా

చపాుడు. ఆ చపుడంలో కాసత ఆత్ా విశావసం కూడ్డ తొంగి ఊసంది.

అత్న్ల మాటాోడే పదధతి బావుంది. అయితే ఒక రచయిత్ మరో రచయిత్న్న

కలుసక్కనిపుుడు అకుడలేన్న మూడో రచయిత్ గురించ్చ హేళ్నగా మాటాోడుక్కనే

ఫీలుాలో ఇంత్ స్న్నిత్త్వం అసలు పన్నకిరాదు.

“సర! అయితే నేన్నపుుడు కాసత బిజీగా వునాిన్ల. స్కుూప్త్ ఇచ్చి వెళ్ళళ.

ఎలుోండి మళ్ళళ వసేత ఆపాటికి చదివేస చపాతన్లా ఉందో” సాధామైనంత్ మెత్తగా

చపాున్ల.

మరోసారి అత్న్ల నమసురించ్చ వెళ్ళళపోయాడు.

311
 అత్నట్ల వెళ్ళటం ఆలసాం, దాన్ని విస్రుగా టేబుల్ మీద గిరాటేస,

ఎవరో అభిమానంతో రాసన ఉత్తరాన్ని అందుక్కనాిన్ల. అత్న్ల మళ్ళళ వసేత

ఆలోగా ఏదో ఒక వ్యకాం చదివి గురుతంచుక్కన్న దాన్న గురించ్చ చపూత,

బాగాలేదంటే సరిపోత్యంది అన్లక్కనాిన్ల.

కానీ, ఆ రాత్రే నేన్ల స్కుూప్ంతా చదవ్యలిస వచ్చింది.

అందుక్క కారణం నా భారా స్టదామిన్న!

సాయంత్రం ఆరవుత్యండగా స్టదామిన్న నా గదిలోకి అడుగుప్టి్

అడిగింది.

“కాఫీ ఏమయినా కావ్యలా?”

నేన్ల త్లతిత “ఊ... కలుపుత వుండు. నేన్ల వస్తనాిన్ల” అనాిన్ల.

“అలాగ్గ” అంట్ట వెన్లదిరిగింది. వెళ్ళబోత ఆగి కిందికి వంగి ద్వనోి

తీస్తత “ఇద్వమిటి ఇకుడ?” అంది.

“ఏంటీ?”

“ఏమో, ఏదో పేజీ పడిందికుడ” అంట్ట అందివవబోయి ఆగి ఆ

కాగిత్ంలోన్న వ్యకాాలన్న చదివింది.

చదవటం పూరిత కాగానే త్లతిత “ఎవరు రాశారండి యిది?” ఉత్యసకత్గా

అడిగింది.

“ఏదీ ఇటివువ” తీస్కొన్న చ్యశాన్ల. శశాంక స్కుూపులో

్ న్న పేజీ అది. అద్వ

చపాున్ల.

“నేన్ల చదవ్వచాి?”

312
 “తీసకళ్ళళ” అంట్ట ఫైలు అందించాన్ల.

ఎలాగూ నేన్ల చదవన్ల కాబటి్ ఆమె చదివ్యక క్కోపతంగా తెలుస్కోవచుి

అన్లక్కనాిన్ల.

స్టదామిన్న ఆ స్కుూపు్ తీస్క్కన్న వెళ్ళళపోయిన పది న్నమిషల త్రువ్యత్ నేన్ల

కూడ్డ లేచ్చ హాలోోకి వచాిన్ల. స్టదామిన్న హాలోో లేదు. బెడ్ రూమ్‌లో దీక్షగా

చదువుత ఉంది.

ఆ రాత్రి భోజనం చేస్తతండగా అంది స్టదామిన్న. “అత్డెవరో కాన్న

మనస్ లోత్యలోోకి చొచుిక్క పోయేలా రాశాడు. ఆ స్కుూపు్ చదువుతంటే నాకంత్

ఆశిరాం కలిగిందంటే ఇరవై ఏళ్ళ న్లంచ్చ ఫీలుాలో వుని మీరు అలాంటి ఒకు

నవల కూడ్డ ఎందుక్క రాయలేదా అన్నప్తంచ్చంది”.

“అంత్గా నచ్చిందా?” మామూలుగా అనాిన్ల.

న్నజాన్నకి స్టదామిన్న సగట్ల పాఠక్కరాలు కాదు. ఆమె స్కుూపు్ చదివి చప్తున

అభిప్రాయం మీద్వ ఇంత్కాలం నా సకసస్ట ఆధారపడిందీ అంటే అతిశయోకిత

కాదు.

ఆమె మౌనంగా వుండటం చ్యస నా ప్రశి మళ్ళళ ర్వటి్ంచాన్ల.

“అవున్ల. యిద్వ అత్న్న మొదటి నవల అయితే పబిోష్ అవటం ఆలసాం

మీలాంటి ఒకరిదదరు త్పు మిగతా రచయిత్లంతా అస్త్ర సనాాసం చేయాలిసంద్వ”

అంది.

నా భారా నా ముంద్వ వేర రచయిత్న్ల పొగుడుతంటే అస్తయగా

అన్నప్తంచ్చంది. అంత్గా ఆమెన్ల ఆకరిించ్చన అంశం ఏముందసలు?

313
 పడుక్కనే ముందు కాసేపు తిరగ్గయాలన్లక్కనాిన్ల. కానీ, భోజనం

అయాాక అత్న్న స్కుూపు్ చేతిలోకి తీస్క్కని నేన్ల అక్షరమక్షరమూ విడవక్కండ్డ

చదివ్యన్ల. ఒకోుచోట అత్న్న భావ్యలు కీట్స పొయెట్రీన్న మించ్చపోయాయి. ఫీలింగ్

ప్రధానంగా ఇంత్వరకూ ఎవరూ ఇంత్ బాగా రాయలేదన్నప్తంచ్చంది.

ఆ రాత్రి నేన్ల న్నద్రపోలేదు.

ఆ త్రావత్ శశాంక రాసన నవల ఒక ప్రముఖ వ్యరపత్రికలో సీరియల్‌గా

వచ్చింది. అది నేన్ల భరించలేన్ల. నా సాినాన్ని వదులుకోవడ్డన్నకి సదధంగా లేన్ల.

త్రువ్యత్ నేనో నవల రాశాన్ల. ఆ నవలలో ముందుమాట వ్రాస్తత “నేన్ల

ఫలానా ఇంగీోషు నవలన్న తెలుగులో రాదాదమన్లక్కనాిన్ల. కానీ, ఆ నవలన్న నా

మిత్రుడైన ఒక రచయిత్ పూరితగా యథాత్థంగా కాపీ కొటి్ రాసేయటంవలో నేన్ల

నా ఆలోచనన్న ఉపసంహరించుకొనాిన్ల” అన్న రాస్తత, శశాంక నవల

కథాంశాన్ని క్కోపతంగా ముందుమాటలో రాశాన్ల.

ఇలా రాయటంవలో నేన్ల నా ప్రత్ారిి రచయిత్ శశాంక ఇంగీోషు నవలలు

కాపీ కొటి్ రాసాతడు అని భావ్యన్ని పాఠక్కలోోకి ఇన్‌డైర్వక్్‌గా ఇంజెక్్

చేయగలిగాన్ల.

ఇది జరిగిన మూడు న్లలకి శశాంక రాసన ఒక అదుభత్మైన నవల

తెలుగు సాహిత్ాంలోకి వచ్చింది. పలోసీమలూ... కోనసీమ కొబబరాక్కలూ

నేపథాంగా... “తాన్ల ఏవో ఇంగీోషు నవలలు కాపీ కొడతాడు” అన్న అభియోగం

వేయలేన్న విధంగా వేదాలీి, ఉపన్నషత్యతలీి రంగరించ్చ వదిలాడు. దాన్నతో

సాహితీపరుల దృషి్లో శశాంక విపరీత్ంగా ఎదిగిపోయాడు.

314
 న్నజాన్నకి నేన్ల చాలా ఇంగీోషు నవలలు చదువుతాన్ల. వ్యటిలోోంచ్చ కొన్ని

ఇన్నసడెంట్స ఏరి మొత్తమంతా కాక్‌

ట్టయిల్‌లా త్యారుచేస మార్వుట్‌లోకి

వదులుత్యంటాన్ల. నేన్ల రాసే రొమాన్స అంతా ఇంగీోషు పుసతకాలోోది. కామెడీ

ఉడ్‌హౌస్ట‌ది.

అయితే, నేన్ల చేస్తని పన్నన్న నా ప్రత్ారిి మీద రుదాదలన్న చేసన ఆ

ప్రయత్ిం ఫయిలై అత్న్నలో అసలు రచయిత్ బయటికి రావడ్డన్నకి

కారణమయింది. సాహిత్ాంపై పూరిత అవగాహన ఉని పాఠక్కలందరిలో స్సిర

సాినాన్ని సంపాదించుక్కనాిడు శశాంక.

అత్న్ని మానసకంగా బ్రేక్ చేయగలిగ్గ ఏ అవకాశమూ నాకికలేదు

అన్లక్కంట్లని త్రుణంలో ఓ రోజు-

ఒక డైర్వక్ర్ట నా దగిరికి వచ్చి, నా కథ సన్నమాగా తీసాతననాిడు. ఆ డైర్వక్ర్ట

తెలుగులో మంచ్చ పేరునివ్యడు. నాక్క చాలా ఆనందం కలిగింది. నా

సంతోషన్నకి కారణం మొదటిసారిగా నా కథ సన్నమాగా వస్తనిందుక్క కాదు.

శశాంకక్క రాన్న అవకాశం నాక్క వచ్చినందుక్క.

వెంటనే ఈ విషయం అత్న్నకి చపుటాన్నకి బయలుద్వరాన్ల.

నేన్ల వెళ్ళళసరికి అత్న్న ఇంటి ముందు మారుతి థౌజెండ్ స.స. కారొకటి

ఆగి వుంది. ఎవరయి ఉంటారా అన్లక్కంట్ట లోపలికి అడుగు ప్టా్న్ల.

బయట శశాంక అససె్ంట్ అన్లక్కంటాన్ల. కూరుిన్న యేదో

రాస్క్కంటోంది. నన్లి చ్యడగానే ఆమె కళ్ళలో గురితంపు.

హడ్డవిడిగా లేచ్చ, “సర్ట‌

తో మీరొచాిరన్న చపుమంటారా?” అనడిగింది.

315
 “అవసరం లేదు. లోపలవరునాిరు?” చన్లవుగా డోర్ట దగిరికి వెళ్ళబోత

అడిగానామెన్న. “డైర్వక్ర్ట స్వమస్ందరన్‌తో స్వ్రీ డిసుషన్స‌లో వునాిరు”.

హఠాత్యతగా ఆగిపోయాన్ల. ఆమె ఏమందో నాకరింకాలేదు.

స్వమస్ందరన్ ఏమిటి? శశాంకతో డిసుషన్స‌కి కూరోిడమేమిటి?

“ఏమిటి?” తిరిగి ర్వటి్ంచాన్ల. “అవున్ల, సర్ట. స్వమస్ందరన్ గారు

తెలుసన్లక్కంటాన్ల. ఆయన శశాంక కథన్న సన్నమా తీయాలన్లక్కంట్లనాిరు”

అంది.

నేన్నక అకుడ ఒకు క్షణం కూడ్డ ఉండలేకపోయాన్ల.

వేగంగా బయటికి నడిచాన్ల. స్వమస్ందరన్ అంటే మామూలు

దరశక్కడు కాదు. ఒకే సన్నమాన్న ఎన్నమిది భాషలోో తీస హిట్ చేస రికారుాలోకి

ఎకిునవ్యడు.

అలాంటివ్యడి ముందు నా కథన్న సన్నమా తీయాలన్లక్కని డైర్వక్ర్ట

పూచ్చకపులోకి కూడ్డ కొరగాడన్న అరిమైపోయింది.

ఇక ఆ విషయం శశాంకకి చపులేక వెన్లదిరిగాన్ల.

* * *
పది సంవత్సరాలు గడిచాయి.

అంత్వరకూ సాహితీ రంగంలో శశాంకన్న బీట్ చేసే రచయిత్ ఎవరూ

రాలేదు. నేన్ల సాధామైనంత్ వరకూ అవకాశం దొరికినపుుడలాో శశాంకపై బురద

జలోడ్డన్నకే ప్రయతిించేవ్యడిన్న.

316
 త్రువ్యత్ నా సా్ండర్టా కారు అమేాస ఫియట్ కారు ఒకటి కొనాిన్ల. అది

అత్న్నకి చ్యప్తంచాలన్న నా తాపత్రయం. అది కొని మరునాడే శశాంక దగిరికి

బయలుద్వరాన్ల. ఇపుుడు ప్రస్తత్ం నా ప్రయాణం అకుడికే.

అత్న్న కొత్త ఇలుో అదుభత్ంగా వుంది. బ్రహాాండమయిన మొజాయిక్ ఫోోర్ట

వ్యల్ కార్వుట్, ఖరీదయిన ఫరిిచర్ట... ముఖాంగా అత్డి కారు. అదంతా చ్యశాక

నేన్ల పూరితగా క్కదించుక్కపోయాన్ల.

అకుడి న్లంచ్చ వచాిక మొట్మొదటిసారిగా నన్లి నేన్ల ఆత్ాపరిశీలన

చేస్క్కనాిన్ల. అత్న్న అభివృదిధకి మూలం ఏమిటన్న శోధించాన్ల. అపుుడరిమైంది

నాక్క. నేన్ల ముందుగా చేయవలసన పన్న నా ప్రత్ారిి సాినాన్ని దిగజారిడం

కాదు. అత్న్న సాినాన్ని అధిగమించడం.

న్లకొక నవల ఈజగా రాసే నేన్ల ఈసారి ఒక మంచ్చ నవల

మొదలుప్టా్న్ల. అది రాయడ్డన్నకి నాక్క దాదాపు సంవత్సరం పటి్ంది. అది

రాసేటపుుడు రాత్రీ పగలూ తిండీ, న్నద్రా ఏదీ గురుతలేదు నాక్క. నా ధ్యాయం ఒకటే.

దిగజారిపోయిన నా సాినాన్ని తిరిగి సంపాదించటమే కాదు,

స్సిరపరచుకోవ్యలన్న.

అన్నిటికనాి ముఖా ఉద్వదశాం శశాంకన్న తెర మరుగుక్క వెళ్ళళలా

చేయాలన్న. అన్ని రకాల మాసాలాలూ గుప్తుంచాన్ల. ససెున్లస శృంగారం అనీి

చొప్తుంచాన్ల.

కానీ, ఆ నవల నేన్ల ఆశ్ంచ్చనంత్ సకసస్ట‌

న్న తెచ్చి ప్ట్లేదు. ఆరిికంగా

కూడ్డ దాన్నవలో నాకట్లవంటి లాభమూ కలగలేదు. నా సాినంలో ఎలాంటి

317
మారూులేదు. నా నవల ‘ఫయింట్’ అవటాన్నకి కారణం తెలిసంది. అందులో

‘మనస్’ లేదు.

నేన్ల ఊహించ్చన విధంగా నా నవల శశాంక సాినాన్ని అధిగమించడ్డన్నకి

ఏ మాత్రం ఉపయోగపడకపోయేసరికి నాకేం చేయాలో తోచలేదు. ఆ నవలమీద

ఎనోి ఆశలు ప్ట్ల్క్కనాిన్ల. కనీసం కమరిియల్‌

గా హిట్ కాకపోయినా నేన్ల

బాధపడేవ్యడిన్న కాదు. మేధావులోో పేరు కూడ్డ రాలేదు. చేత్యలు కాలాక ఆక్కలు

పట్ల్కొన్న ఏం లాభం?

ఇక తినిగా ప్రయతిించ్చ లాభంలేదన్నప్తంచ్చంది. నాక్కని పలుక్కబడి

అంతా ఉపయోగించ్చ ఆ నవలక్క రాష్ట్ర సాహిత్ా అకాడమీ అవ్యరుా

కొన్లక్కునాిన్ల. అందుక్క నాక్క పాతికవేలకి పైగానే ఖరియింది. అయినా నేనేమీ

బాధపడలేదు. ఖరుికనాి ముఖాం అత్న్ని అధిగమించడం. అవ్యరుా ప్రకటించ్చన

త్రువ్యత్ నాక్క బాగా దగిరైన ఇదదరు ఎడిటరోన్ల ప్తలిచాన్ల. పబిోషర్టస కూడ్డ

వచాిరు. ప్దద పారీ్ జరిగింది. వ్యళ్ళళ వెళ్ళళ ముందు అసలు విషయం చపాున్ల.

నాక్క అవ్యరుా వచ్చిన సందరభంగా ఒక సనాాన సభ ఏరాుట్ల చేయమంట్ట

అందుక్క ఖరుి కూడ్డ నేనే భరిసాతనన్న చపాున్ల. వ్యళ్ళళ సరననాిరు. ఈ

అభినందన విషయం పేపరోలో విపరీత్మైన ప్రకటనలు గుప్తుంచాన్ల. ముఖా

అతిథగా నా ప్రత్ారిి శశాంకన్ల ప్తలవమనాిన్ల. అంతా అన్లక్కనిటే్ జరిగింది.

నా శ్రేయోభిలాషులు నాక్క సనాాన సభ ఏరాుట్ల చేశారు. శశాంకన్ల ముఖా

అతిథగా ప్తలిచారు. థ్రిల్ ఫీలవుత ఆడిటోరియం ముందు కారు దిగాన్ల.

318
 కానీ, అకుడ హాజరయిన సాహితీ ప్రయుల దగిర న్లండీ ప్రముఖుల

వరకూ అందరూ శశాంక చుట్ట్ మూగి వునాిరు. న్న్ివరూ పటి్ంచుకోలేదు.

రాష్ట్ర సాహిత్ా అకాడమీ అవ్యరుా వచ్చిన ననొిదిలి, న్ననిగాక మొని వచ్చిన

శశాంక ఆటోగ్రాఫుల కోసం ఎగబడే ఆ జనాన్ని చ్యస ప్తచ్చికోపం వచ్చింది. నా

ఆనందంలో పడి శశాంక విషయమేదీ పటి్ంచుకోలేదు.

అసలు విషయం ఆ త్రువ్యత్ తెలిసంది. అంత్క్క ముందు రోజే అత్న్నకి

కేంద్ర సాహిత్ా అకాడమీ అవ్యరుా వచ్చింది.

* * *
అత్న్న సే్టస్ట మరింత్ ప్రిగింది. నేన్ల మాత్రం అవకాశం దొరికితే చాలు,

అత్న్ని బయటక్క లాగాలనే చ్యసేవ్యడిన్న. ఏ చ్చనిలొస్గు కూడ్డ దొరకక్కండ్డ

జాగ్రత్త పడేవ్యడత్న్ల.

త్రువ్యత్ ఒక కథ రాశాన్ల. అందులో హీరో ఒక రచయిత్. అత్న్ల

అససె్ంట్స‌న్న ప్ట్ల్క్కన్న, వ్యరిన్లంచ్చ ఫ్రష్ ఐడియాలు రాబడుత్యనాిడనే

అభియోగాన్ని శశాంక మీద అనాాపద్వశంగా మోపాన్ల. అత్న్ల రాయడనీ, ఘోస్ట్

రైటర్టస చేత్ రాయిసాతడనీ ప్రచారం చేసాన్ల.

కానీ, ఆ అభియోగం కూడ్డ అత్న్న మార్వుట్‌మీద గానీ, కరీర్ట మీదగానీ

చ్చని మచి కూడ్డ వేయలేకపోయింది. కొదిద రోజులు నేన్ల శశాంక విషయాలోో

త్ల దూరిక్కండ్డ నా కరీర్ట గురించ్చ ఆలోచ్చంచాలన్లక్కనాిన్ల. రచయిత్గా నాక్క

సంత్ృప్తత న్నవవన్న నవలలన్ల రాయటంవలో నాకట్లవంటి లాభమూ కలగదు.

319
అపుుడు పరిశీలించాన్ల శశాంక పాఠక్కల నాడిన్న ఎలా పట్ల్కోగలిగాడో. అది

అరిమయాాక, నా స్యిల్ మారిి మరొక నవల రాయాలన్లక్కనాిన్ల.

ర్వండు సంవత్సరాల వరకూ విషయ పరిశీలనలో ఉనాిన్ల. ఆ

మధాకాలంలో నేన్ల రాసంది ఒకే నవల. అది రాయటాన్నకి కొన్ని వందల

పుసతకాలు రిఫర్ట చేయాలిస వచ్చింది. కొన్ని తెగల జీవితాలిి పరిశీలించవలస

వచ్చింది. నా ఆశయం ఒకుటే.

అది శశాంకన్న అధిగమించే ఒకే ఒకు నవల రాయాలన్న.

అది పూరతయాాక తిరిగివచ్చి, పబిోషింగ్‌కిచ్చిన త్రువ్యత్ నా జీవిత్ంలో

అంత్ ట్టనిన్ ఎపుుడూ అన్లభవించలేదు. నష్ం కూడ్డ ఆలోచ్చంచక్కండ్డ త్క్కువ

ధర మీద డిసరబ్లాటర్టస‌
తో అమిాంచాన్ల.

అంతే, మొదటి కాపీలు విపరీత్ంగా అముాడవటం ప్రారంభమైంది.

చ్యస్తండగానే సెకండ్, థర్టా ఎడిషన్స కూడ్డ జరిగిపోయాయి.

సరిగాి అపుుడే... నేనే కాదు, ఎవరూ ఊహించన్న విధంగా నా నవలకి

జాానపీఠ్ అవ్యరుా ప్రకటించబడింది. శశాంకన్న అధిగమించే గెలుపు. నేన్నపుుడు

నంబర్ట వన్ రైటరిి.

నా పుసతకాల సరుుయలేషన్ ర్వటి్ంపు అయింది. జాానపీఠ్ అవ్యరుా వచ్చిన నా

పుసతకాన్ని స్వమస్ందరన్ డైర్వక్షన్‌

లో సన్నమా తీయడ్డన్నకి అయిదు లక్షలు ఇచ్చి

న్నరాాత్లు కొన్లక్కునాిరు.

నేన్ల అమెరికా యాత్ర చేస వచాిన్ల. ఎకుడికి వెళ్ళళనా సనాాన సభలూ,

ఆటోగ్రాఫులూ.

320
 పబిోషర్టస దగిర నా రాయలీ్ ప్ంచేసేన్ల. ఎడిటర్టస నా చుట్ట్

తిరుగుత్యనాిరు. విద్వశీ కారు లక్షలు ప్టి్కొనాిన్ల.

నా ధ్యాయంలో పడి శశాంక ఏం రాస్తనాిడో, ఏం చేస్తనాిడో కూడ్డ

పటి్ంచుకోలేదు. ఇకన్లంచీ ఏం రాసనా కూడ్డ అవనీి నా రచనల త్రువ్యతే.

అదిమాత్రం త్థాం. ఎడిటరోయినా, డైర్వక్రయి

ో నా నా రచనలకే మొదటి ప్రఫర్వన్స

ఇసాతరన్న తెలుస్. అద్వ నేన్ల కోరుక్కనిది కూడ్డ.

ఇంత్ విజయం సాధించాక, నేన్ల శశాంక దగిరికి బయలుద్వరాన్ల. నాక్క

జాానపీఠ్ అవ్యరుా వచ్చిందని విషయం అత్న్నకపుుడో తెలిస ఉండొచుి. కానీ, నా

నోటితో చప్తు, అత్డి కళ్ళలో ఈరియ చ్యడ్డలన్న నా ఆశ.

నేనత్న్న ఇంటికి వెళ్ళళసరికి అత్నా ఇంటోో లేడు. అది అమేాస ఊరి చ్చవరి

తోటలో ఉంట్లనాిడన్న తెలిసంది. ఆశిరాపోయాన్ల. అంత్రీోనంగా

ఆనందపడ్డాన్ల కూడ్డ. గెలుపంట్ట రావ్యలే గానీ, దాన్ని ప్నవేస్క్కన్న మిగతా

అదృష్ం కూడ్డ కలిస వస్తంది అన్లక్కనాిన్ల.

వెంటనే అత్న్ని కలుస్కోవడ్డన్నకి బయలుద్వరాన్ల. దాదాపు సటీ

లిమిట్స‌లో ఉందాతోట. చ్చనిద్వ అయినా అందంగా వుంది.

కారు దిగి, గ్గట్ల తీస్క్కన్న లోపలికి అడుగుప్టా్న్ల. అకుడి వ్యతావరణం

ఒక ఆశ్రమ వ్యటికలా వుంది. బాట కిరుపకులా పూల చటోతో న్నండి ఉంది. బాట

కదురుగా ఒక చ్చని క్కటీరం. కాసత దూరంలో ఎడమ పకు చ్చని పాఠశాల. దాన్న

ముందు ప్రారిన చేస్తని విదాారుిలు. మరోవేపు వికలాంగుల కోసం ఏరాుట్ల

చేసన స్తుల్ వుంది.

321
 నేన్ల క్కటీరం దగిిరకి వెళ్ళళసరికి అకుడ చ్చని వరండ్డలో పదాాసనం

వేస్క్కన్న భగవదీిత్ చదువుత్యని శశాంక కన్నప్తంచాడు.

అలికిడికి త్లతిత, నన్లి చ్యడగానే భగవదీిత్క్క నమసురించ్చ “రండి”

అనాిడు. నేన్ల ముందుక్క నడిచ్చ అత్న్ల చ్యప్తంచ్చన ఛత్రంజ మీద కూరుినాిన్ల.

అత్న్ల కూడ్డ నా ఎదురుగా కూరుింట్ట, “అవ్యరుా వచ్చినట్ల్ పేపరోో చదివ్యన్ల.

అభినందనలు” అనాిడు.

“కానీ, న్లవేవమిటిదంతా?” అయోమయంగా అడిగాన్ల. అత్న్ల నవివ

ఊరుక్కనాిడు. “అంత్ ఆసత ఏం చేశావ్?”

“ఓల్ా మెన్ ట్రస్ట్‌

కి విరాళ్ంగా ఇచాిన్ల” అత్నద్వ చ్చరునవువతో చపాుడు.

“ఏమిటి?” విస్తబోయాన్ల. “అలా అయితే న్లవువ బతికేద్లా?” అనాిన్ల.

“మన్నషి బత్కడ్డన్నకి ఆ మేడలూ, కారూో... ఆ హోదా అవేవీ అకురోదన్న

తెలుస్క్కనాిన్ల. నా కోసం ఈ మాత్రం చాలన్నప్తంచ్చంది. ఇకుడ నేన్ల

కడుపున్నండ్డ తినగలుగుత్యనాిన్ల. మిగిలింది మరికొందరికి

ప్ట్గలుగుత్యనాిన్ల. ఇందులో నాక్క చాలా సంత్ృప్తత దొరుక్కత్యంది”

ఒక గాఢమైన న్నట్ట్రుు వదిలాన్ల. తిరిగి అత్నే అనాిడు. “అకుడ మన

రంగంలో నాకపుుడూ అసంత్ృప్తతగా ఉండేది. ఒకోుసారి మన సాినాన్ని

న్నలబెట్ల్కోవడం కోసం ఆతాాభిమానం కూడ్డ చంపుకోవ్యలి. రచయిత్గా ఎంతో

సాధించ్చనా, ఒక మన్నషిగా వాకితతావన్ని చంపుకోలేనన్నప్తంచ్చంది. అందుకే ఎంతో

సంఘరిణ అన్లభవించ్చన అనంత్రం ఈ న్నరేయాన్నకి వచాిన్ల”

“మరయితే ఇక రచనా రంగం న్లంచ్చ న్నష్కుూమించ్చనటేోనా?”

322
 “పూరితగా. ఇక నేనేమీ రాయలేన్ల. అసలు నేనేమీ చదవలేదు. ముందుగా

ఈ ప్రపంచాన్ని చదవ్యలన్లక్కంట్లనాిన్ల. ఈ రాగద్వవషల మూలం

శోధించాలన్లక్కంట్లనాిన్ల. దీన్నకి మీరు వైరాగామనో, వేదాంత్మనో... ఏ పేరు

ప్ట్ల్క్కనాి నాకభాంత్రం లేదు. ముందుగా నాలో ఉని ‘నేన్ల’ అనే భావం

గురించ్చ తెలుస్కోవ్యలి. అంతే”

ఆ త్రువ్యత్ నేన్ల బయటక్క వచాిన్ల. కారులో వస్తంటే ఒకవ్యకాం గురుత

వచ్చింది. అత్డు రాసంద్వ.

“జాానమేమీ లేనపుుడు నేన్ల గొపు జాాన్నన్న అన్లక్కనాిన్ల. కొదిదగా

జాానమొచాిక నా అంత్ మూరుుడెవడూ లేడన్న తెలుస్క్కనాిన్ల”

నేన్ల సాంఘికంగా, ఆరిికంగా, సామాజకంగా ఎదగాలన్ల క్కనాిన్ల.

కానీ, ఎదుగుదల అనేది ఒక వృత్తం లాంటిదనీ, అది మళ్ళళ కిందికి వచ్చి

బయలుద్వరిన చోటే ఉంచుత్యందన్న, అద్వ పరిపూరేమయిన వేదాంత్మనీ... అత్న్ల

తెలుస్క్కనింత్ తొందరగా నేన్ల తెలుస్కోలేక పోయాన్ల.

ఎపుుడూ నా కనాి అత్నొక అడుగు ముంద్వ ఉనాిడు. నా కనాి వెన్లక

ప్రారంభించాడు, నన్లి దాటి వెళ్ళళడు. నా కనాి మానసకంగా ఎదిగాడు.

బహుశా నేన్ల వేదాంతిగా మారవచుి!

కానీ, అందులో కూడ్డ అత్న్ల నాకనాి ఒకు అడుగు ముంద్వ ఉనాిడు.

(ఇండియా ట్ల డే - 1993)

323
324
 అభిషిక్త ుం
“బాబ్ల... శంకరం-
న్లవువ పరీక్షలక్క బాగా చదువుత్యనాివన్న ఆశ్స్తనాిన్ల. మీ నానిగారి

ఆరోగాం ఈ మధా ఏమీ బాగుండటం లేదు. ముఖాంగా తెలియజెపేుద్వమంటే

నాలుగు రోజుల క్రత్ం మన గుర్రం కాలు విరిగింది. అపుటిన్లండి మీనాని మరీ

కృంగిపోయారు. జటాు నడపటంలేదు. అచారుాలవ్యరొచ్చి కట్ల్కటా్రు. కానీ

ఫలిత్ం ఏమీ కన్నప్తంచటం లేదు. అది బ్రత్కాలంటే కాలు పూరితగా తీసేయాలట.

ఒర .... కనాి! రప్లా గడుస్తందో అన్న ఇంటోో అందరూ

క్కమిలిపోత్యనాిరు. నాకయితే దుుఃఖం గుండెలోోంచ్చ ఉబికి వస్తంది. రపటి

గురించ్చ బాధ కనాి న్ననిటి వరక్క మనక్క తోడుగా న్నలిచ్చన ఆ గుర్రం, కొట్ంలో

తిండీ, నీరూ ముట్క్కండ్డ పడివుంటే, కడుపులో ద్వవేస్తందిరా... బాబ్ల.... ఆ

జటాుబండి ఒకుటే మన జీవనాధారం అవటంతో దాన్న విలువ ఇపుుడు మరీ

తెలిసొస్తతంది.

నీవేమో ఇవేమీ మనస్లో ప్ట్ల్కోక్క. బాగా చదువుకో. ర్వకులు ముకులు

చేస్క్కనైనా మీ నానిగారు నీక్క ఏ లోట్ట రాక్కండ్డ డబుబలు పంప్తసాతరులే.

ఉత్తరాలు రాస్తతండు. పరీక్షలు బాగా వ్రాయి...

ఆశీస్సలతో...

మీ

అమా”.

325
 శంకరం ఆ ఉత్తరాన్ని చదివి న్నసాాణంగా వుండిపోయాడు.

అత్న్న కళ్ళముందో నలోన్న గుర్రం ఛంగుఛంగున దూక్కత కనపడింది.

మూడు సంవత్సరాలన్లంచీ అద్వ త్మన్న పోషిస్తతంది.

త్మది చాలా చ్చని వూరు. త్న త్ండ్రి బండి ఒకటే ఆ ఊళ్ళో తిరిగ్గది.

శంకరం బుగిల మీద నీటిన్న త్యడుచుక్కనాిడు. అత్డి మనసంతా

వికలమైపోయింది.

ఆ రోజు చదువుమీద మనస్ న్నలవలేదు. పదిహేన్ల రోజులు గడిచాయి.

పరీక్షలు వ్రాయటం పూరితచేస, శంకరం త్న ఊరు వెళ్ళళడు. అకుడ పరిసితి

అన్లక్కనింత్ న్నరాశాజనకంగా లేదు. కరణంగారు త్ండ్రికి త్న దగిర ఉదోాగం

వేయించారు. బండిన్న వడ్రంగి మేస్త్రికి అమేాసారు. అంతా బాగానే వుంది. మరి

గుర్రం...?

శంకరం కొట్ంలోకి వడివడిగా వెళ్ళళడు. అకుడుంది గుర్రం. మూడు

కాళ్ళళ ముడుచుక్కన్న, ఒక కాలు మాత్రం న్నటారుగా చాపుక్కన్న ప్రకుక్క పడి వుంది.

దాన్న దగిరగా వెళ్ళళ మోకాళ్ళమీద కూరుినాిడు.

పూరవం అయితే అత్డు రాగానే తోక ఊపుత చ్చని సకిలింపు దావరా

త్న ఆనందాన్ని ప్రకటించేది. ఇపుుడు కళ్ళళ తెరవడ్డన్నకి కూడ్డ ఓప్తక లేనట్లో

అలాగ్గ పడి వుంది. ఇంత్క్క ముందు అకుడ గడిా వుండేది. దాణా వుండేది. నీళ్ళళ

ఉండేవి. ఇపుుడు ఆ ఇంటి లేమి, ఆ గుర్రపుశాలలో కూడ్డ కనబడుతంది. ఒకు

గడిాపరక కూడ్డ లేదు.

326
 ఒక చట్ల్న్ల కొటే్యగానే దాన్ని అలుోక్కని లత్ మరో ఆధారాన్ని

చ్యస్క్కన్న త్న బ్రత్యక్క న్నలుపుక్కంట్లంది.

పడిపోయిన చట్ల్ మాత్రం కృంగి కృశ్ంచ్చపోత్యంది. ఇపుుడు గుర్రం

అలాగ్గ పడివుంది. క్కట్లంబం మాత్రం మరో జీవనాధారం చ్యస్క్కంది.

శంకరం న్నశశబదంగా అకుడ న్లంచ్చ బయటక్క వచేిసాడు.

పటిం రాగానే ఆ ట్రస్్ గురించ్చ వ్యకబు చేసాడు. ఆ అడ్రస్ పట్ల్క్కన్న

అకుడక్క వెళ్ళళడు. అది ఓ భవంతి. ముందు చాలా ఖాళ్ళ సిలం వుంది. శంకరం

ఆ విశాలమయిన కాంపౌండులోకి ప్రవేశ్ంచాడు. ఒక మూల వడ్రంగి పన్న

జరుగుత్యనిది. మరోవైపు ఇన్లపరక్కలిి కాలిి గుండ్రంగా రూపుదిదుదత్యనాిరు.

శంకరం లోపల గదిలోకి ప్రవేశ్ంచాడు. డ్డక్ర్ట భరదావజ... “నేన్ల మీకేం

చేయగలన్ల...?” అనిట్ల్ చ్యసాడు.

“ఒక కృత్రిమ కాలు కావ్యలి సార్ట” అనాిడు శంకరం.

‘మేం వునిద్వ అందుక్క’ అనిట్లో నవ్యవడు భరదావజ.

శంకరం కొదిదగా త్టపటాయించ్చ “ఎంత్వుత్యంది డ్డక్ర్ట గారూ...?” అన్న

అడిగాడు.

“అది... అమరివలసన కాలున్ల బటి్ వుంట్లంది. అయిదారువేల దాకా

కావచుి” అనాిడు డ్డక్ర్ట.

శంకరం అంత్ ధర ఊహించలేదు.

“మామూలుగా అయితే ఇంకా ఎక్కువ అవుత్యంది గాన్న ఇది చారిటబుల్

ట్రస్ట్. కేవలం అయిన ఖరుి ఇసేత చాలు” అనాిడు డ్డక్ర్ట.

327
 శంకరం మొహం వ్యడిపోయింది. దిగులుగా క్కరీిలోంచ్చ లేచాడు.

“నా దగిర అంత్ డబుబ లేదు సార్ట” అనాిడు.

“ఎంత్యంది...?” సాన్లభూతిగా అడిగాడు డ్డక్ర్ట భరదావజ.

“నూట డెబబయ్ అయిదు రూపాయలు. నా సాులర్ట‌షిప్త అది”.

డ్డక్ర్ట ఆశిరాాన్ని అణచుక్కంట్ట, “ఇంత్కీ కాలు ఎవరికి అమరాిలి?”

అనడిగాడు.

“మా.... గుర్రాన్నకి”

డ్డక్ర్ట త్లమునకలయేాంత్ ఆశిరాంతో “గు..ర్రా..న్న..కా” అనాిడు.

శంకరం జరిగినదంతా చపాుడు. చపుతంటే అత్డి కళ్ళళ త్డి

అయాాయి. డ్డక్ర్ట కూడ్డ బాగా కదిలిపోయినట్లో కన్నప్తంచాడు. క్కరీి లోంచ్చ లేచ్చ

వచ్చి శంకరం దగిరగా వచ్చి భుజం మీద చేయివేస... “నేన్ల నీక్క ఉచ్చత్ంగా ఒక

కృత్రిమ కాలు ఇచేి ఏరాుట్ల చేసాతన్ల” అనాిడు.

శంకరం ఆనందంతో డ్డక్ర్ట‌

కి నమసాురం చేస బయటక్క నడిచాడు.

“గుర్రాన్నకి కాలు ఎలా అమరుసాతమని త్రుం కాదికుడ. ఆ భావం ఆ

క్కర్రాడికి రావటమే ముఖాం” అన్లక్కనాిడు డ్డక్ర్ట.

గోడమీద వుని ఫోటో వైపు చ్యసాడు.

“మన్లషుాలన్ల ప్రేమించు - ద్వవుడు న్నన్లి ప్రేమిసాతడు” అన్న వ్రాస వుంది.

త్మ చారిటబుల్ ట్రస్ట్ వ్యళ్ళ స్తకిత అది. మన్లషుాలనే కాక్కండ్డ

జంత్యవులన్ల ప్రేమించ్చన ఆ క్కర్రవ్యడి ఆశయం త్మ ట్రస్ట్ వ్యరి ఆశయం కనాి

గొపుది అనిట్ల్గా తోచ్చంది అత్డికా క్షణం.

328
 శంకరం త్మ పలోకి చేరుక్కనేసరికి రాత్రి తొమిాదయిాంది.

“ఏమిట్రా అది?” అనిం ప్డుత అడిగింది త్లిో, శంకరం ప్రకునే వుని

ప్దదసంచ్చ చ్యస. “మన గుర్రాన్నకి కాలమాా” అనాిడు.

ఆమె ఆశిరాంగా “అది అమరిసేత మళ్ళళ పరిగెడుత్యందట్రా” అడిగింది

ప్రకునే కూరుింట్ట.

“పరిగెట్దమాా... నడుస్తతంది” అనాిడు.

“పోనేో పాపం ఏదో ఒకటి” అందా త్లిో సాన్లభూతిగా.

ఆ రాత్రి అత్న్ల న్నద్రపోలేదు. ఒంటిగంట అవుతండగా కొట్ములో

కొచాిడు. వెన్ిల ఏటవ్యలుగా పడుతంది. గుర్రం యింకా అలాగ్గ పడుంది.

అలికిడికి కళ్ళళ విప్తు అత్న్నవేపు చ్యసంది. శంకరం కూడ్డ కదలక్కండ్డ ఒక

క్షణంపాట్ల దాన్నవైపే చ్యస్తత న్నలబడ్డాడు.

పక్షులు ర్వకులిి మోస్క్కంట్ట చటోన్న విడిచ్చ వలస పోత్యనాియి. పూవులు

తీగెలిి విడిచ్చ రాలిపోత్యనాియి. వ్యటి కళ్ళలోో విషదం ఎవరయినా

గమన్నంచారా? ‘సిరత్’ జీవితాన్ని విడిచ్చ వెళ్ళళటపుుడు ఇలాంటి విషదమే కళ్ళలోో

కదలాడుత్యంది.

ఆ గుర్రం కళ్ళలోో కూడ్డ అద్వ వుంది ప్రస్తత్ం.

శంకరం న్మాదిగా దగిరక్క వెళ్ళళ దాన్న కాలుకి త్న్ల తెచ్చిన కృత్రిమ

కాలు తొడిగాడు. వీపుకి బెల్్‌

లు అమరిి అతి కష్ంమీద దాన్ని లేపాడు. అది

బాధగా లేచ్చ ర్వండడుగులు వేసంది.

329
 శంకరం కళ్ళళ సంతోషంతో కలువ పువువలయాాయి. గుర్రం మెడ మీద

ప్రేమగా న్నమిరాడు. ఆ త్రావత్ వ్యళ్ళళదదరూ ఉరిబయట కొచాిరు.

ముందు అత్డు.... వెనకే అత్డిన్న అన్లసరిస్తత గుర్రం....

ఊరికి కొదిద దూరంలో చుట్ట్ కొండలు. మధాలో సెలయేరు, పచ్చిక

బయళ్ళళ వునాియి. పచిగడిాన్న చ్యడగానే గుర్రం ఆత్రంగా పరకలన్న

తినసాగింది. శంకరం గుర్రం నడుము మీద ప్రేమగా, ఆపాాయంగా ర్వండుసారుో

కొటా్డు.

ఆకాశమంతా వెన్ిల ప్తండ్డర బోసనట్లోంది. గుర్రం న్మాదిగా న్మాది

న్మాదిగా న్మాదిగా కొండలవైపు సాగిపోయింది.

శంకరం యింకా అలాగ్గ న్నలబడి వునాిడు.

గుర్రం ఇపుుడు సేవచాాజీవి. అడవులోో మిగతా జంత్యవులాోగ్గ అదీ

బ్రత్యక్కత్యంది.

కొండ మలుపులో గుర్రం అదృశామవటాన్ని శంకరం చ్యస్తతనాిడు.

సెలయేరు... పచిగడిా.... దూరపు కొండలు...... వెన్ిల.. అనీి... అత్న్ని

త్మ ఆశీరవచనాలతో అభిషిక్కతడిి చేస్తనిట్లో చ్యస్తనాియి.

(రచన -1993)

330
331
 స్త్రతా..... రామడొస్సత న్ననడోయ్
ఆ రాత్రి - అయోధా న్నశశబదంతో సయోధా చేసనట్ల్ంది.
శ్రీహిత్యడికి కన్లి మూత్ పడటంలేదు. మెత్తటి పాన్లు అంపశయాలా

తోచ్చంది. కొంచంసేపు న్నదురించే ప్రయత్ిం చేస్తనాిడు. లేచ్చ కూరుింట్లనాిడు.

అంత్క్క మున్లపే, దూరంగా రోదన విన్నప్తంచ్చంది. విన్నప్తంచ్చన వైపు వెళ్ళళడు.

సరయూ నది ఒడుాన ఒకామె రోదిస్తత కనబడింది.

“ఎవరు త్లీో నీవు? ఎందుక్క రోదిస్తనాివు?” అన్న అడిగాడు.

“నాయనా! నేన్ల న్నద్రాద్వవిన్న. న్నన్లి సమీప్తంచుటక్క చేత్కాన్న అవమాన

భారంతో రోదిస్తనాిన్ల” అనిది.

ఆమె రోదనక్క సరయూనది గలగలలు ఉపశృత్యలు అవుత్యనివి. ఏమి

చేయాలో తోచనట్ల్ న్నలబడినాడు.

అంత్లోనే అత్డికి మెలక్కవ వచ్చింది. అంతా కల అన్న తెలిసంది. మళ్ళళ

అన్లమానం - న్నదుర రాకపోతే కల వుండదుకదా. మరి అది కలా? లేక త్న

భావ్యవేశమా?

అంతా అయోమయమే! ఈ అయోమయం వేక్కవ న్లంచీ ఉనిది. ఏ పనీ

చేయబుదిధ కాదు. ఊరికే ఉండబుదిధ కాదు. కాలు ఒక చోట న్నలువదు. అది

న్నలుచునాి మనస్ న్నలవదు. అవున్ల మరి-

అత్డి అలజడికి కారణమునిది.

332
 రాముడు బయలేదరినాడట. పుషుక విమానంపై సీతా సమేత్యడై

వస్తనాిడట. రావణ సంహారానంత్రం అయోధాలో అడుగిడుత్యనాిడట.

* * *
శ్రీహిత్యడికి ప్రస్తత్ం ఇరవయేాళ్ళ ప్రాయం. అత్డి త్లిో కైకేయి వదద

ముఖా పరిచారిక. త్ండ్రి దశరథ రథ చోదక్కడు.

అత్డికి గత్ము బాగా గురుతనిది. అపుుడత్న్నకి ఆరో వసంత్ము.

ఆడవ్యరితో వ్యమన గుంటలు, ఈడు వ్యరితో కోతి కొమాచుిలు ఆడుక్కనేవ్యడు.

ఆ రోజు ఎవరూ అత్న్నతో ఆడేటందుక్క రాలేదు. పలకరించనయినా

లేదు. అంతా దుుఃఖ సాగరంలో మున్నగి వునాిరు. ఆటకవరూ తోడు లేనందున

అత్డికి కోపము వచ్చింది. కస ప్రిగింది. బిక్కు-బిక్కుమంట్ట ఒకుడే

కూరుినాిడు. గదిలో ఒక మూల త్లిో రోదిస్తనిది.

అంత్లో పుర వీధిలో కలకలం విన్నప్తంచ్చంది. పరుగు-పరుగున

బయటకొచాిడు. ఆ దృశాాన్ని అత్డు, త్రువ్యత్ జీవిత్ంలో ఎనిడూ

మరిిపోలేదు.

నార బట్లతో రాముడు, సీత్తో కలిస నడుస్తనాిడు. లక్షమణుడు వ్యరిన్న

అన్లసరిస్తనాిడు. వెన్లక అయోధా నడుస్తనిది.

శ్రీహిత్యడు కన్లలు ప్దదవి చేస్క్కన్న చ్యసాడు. అత్డి పస మనస్కి అరిం

కాలేదు. లోపలికి పరుగెత్యతక్కపోయి, “అమాా! అందరూ వూరొదిలి పోత్యనాిర”

అనాిడు. త్లిో అత్డిన్న పొదివి పట్ల్క్కన్న ఎలుగెతిత ఏడిింది. ఆమె దుుఃఖమునక్క

మరొక కారణము కూడ్డ వునిది.

333
 కైకన్ల తిట్న్నవ్యరు లేరు. ముఖా పరిచారిక కాబటి్ ఆమెది కూడ్డ

త్పునిట్ల్ తలనాడ్డరు. ఆ త్లిో దుుఃఖం అందుకే. శ్రీహిత్యడికి త్లిో దుుఃఖం

అరిం కాలేదు. త్నూ ఏడిినాడు.

ఎపుటిమాట అది! పధాిలుగు వసంతాల క్రందటి మాట!

ఆ త్రువ్యత్ రామున్న కథలు ఒకటి ఒకటి విన్న పులకించ్చ పోయినాడు.

వ్యసతవముకంటే ఊహ గొపుది కదా! శ్రీహిత్యడి మనస్లో శ్రీరాముడటేో

ప్రిగిపోయినాడు. కథలనీి త్లేో చప్తునది.

రాతిన్న నాతిగ చేసనాడన్న చపుగా నోటిన్న తెరుచుక్క వినాిడు. దండిగ

నస్రుల చండిన రామున్న, కంటికి న్నండుగ వూహించుక్కనాిడు. ధనస్స వంచ్చన

జగదభిరామున్న మనస్సనంద్వ న్నంపుకొనాిడు.

ఆ విధంగా రాముడు, శ్రీహిత్యడి మనస్లో వయస్తో పాటే ఎదిగినాడు.

అట్లవంటి రాముడు ఈరోజు... ఇనాిళ్ళకి వస్తనాిడంటే న్నద్ర ఎలా పడుత్యంది?

లేచ్చ బయటక్క వచాిడు.

* * *
శ్రీహిత్యడికి అయోధా మీద చాలా కోపంగా వుంది. దాన్నకి కారణం కూడ్డ

వునిది. రాముడొస్తని రాత్రి, ఇంత్ హాయిగా అందరూ ఎలా న్నద్ర

పోత్యనాిరనిద్వ ఆ కారణం.

అంత్క్క ముందు రోజే భరత్యడు అగిి ప్రవేశం చేయబోయాడు.

పదునాలుగు సంవత్సరములు దాటినా రాముడు రాకపోయే సరికి ప్రాణాలు

334
తీస్కోబోయాడు. అంత్లో హన్లమంత్యడొచ్చి రామాగమన సంద్వశాన్ని

విన్నప్తంచాడు.

అంతే! ఆ క్షణము న్లంచీ అయోధాలో ఎవరికీ న్నద్రాహారాలు లేవు.

నగరాన్ని అలంకరించటము ప్రారంభించారు.

కౌసలా కళ్ళలో తెలి మంచుముతాాలూ, స్మిత్ర కళ్ళలోో మణీదీపాలూ

వెలిగితే, కైకకి వళ్ళంతా కళ్ళళ అయినవి. ముగుిరు త్లుోలూ, కళ్ళన్న దీపాలు చేస,

రాముడొచేి దారిన్న వెలిగించారు.

భవంత్యలకి రంగులు వేసారు. దారులన్న నీటిలో కడిగారు. ఒకుమాటలో

చపాులంటే, రామున్న అవతార మెతితన విషుేవున్న వదిలి వుండలేన్న ఆదిశ్లషువు

అయోధాకొచ్చి, త్న శరీరాన్ని కోటగానూ, పడగలన్ల స్టధాలుగానూ

చేసనట్ల్నాిడు. ఇంతాచేసేత రాముడేమో అనీి వదిలి అడివికి పోయినాడు.

న్నసేతజుడైన ఆదిశ్లషుడికి కూడ్డ ఆ రోజు రామాగమన వ్యరత తెలిసనట్ల్ంది.

ఒకుసారిగా పడగ విపాుడు. స్టధాగ్రాలోో వెలిగించ్చన మాణికాపు దివెవలు ఆ

శ్లషువు పడగలపై మణుల వల భాసస్తనాియి.

ఎకుడ చ్యసనా మకర తోరణాలూ, పరిమళ్ గంధాలు.... కస్తతరి కలిప్తన

కనీిటి కలయంప్త ఊరు వూరంతా కలాప్త జలిో, రతాిల రంగవలుోలూ, ముతాాల

ముగుిలూ తీరిిదిదాదరు ముదిత్లు.

పన్నకి అడుా వస్తనాిరన్న ప్తలోలిి తొందరగా న్నద్రపుచిబోయారు త్లుోలు.

సతనామిచ్చి జ్యకొడుత, “లాలీ... లాలీ... మేఘశాామా లాలీ... తామరస నయన

... దశరథ త్నయా లాలీ... రామ లాలీ....” అన్న పాడసాగారు. న్మాదిగా

335
న్నద్రలోకి జారుక్కంట్లని పసవ్యళ్ళళ, పాటలో రామున్న శబదం వినగానే త్త్తరపడి

మళ్ళళ మేలొుంట్లనాిరు.

ఎపుుడెపుుడు రామున్న చ్యదాదమా అన్న త్లుోల పవిటలు ప్తలోలు అడుా

తీస్తనాిరు. ఆ విధంగా ర్వండు రోజులన్లంచీ సాగుతోంది.

రామున్న రాకకోసం అయోధా నలంకరించ్చన నగర వ్యస్లందరూ

ప్రస్తత్ం గాఢన్నద్రలో మున్నగి వునిట్ల్నాిరు. పుర వీధులనీి న్నశశబదంగా

వునాియి. ప్తలోగాలి శ్రీహిత్యడిన్న పరామరశగా తాకింది. దక్షణం వైపున్లంచ్చ

వస్వతంది అది. ఎకుడో యోజనాల దూరంలో వుని రామచంద్రున్న తాకి పునీత్

మైనట్ల్ంది. ఆ ఆలోచనతోనే అత్డి శరీరం పులకించ్చంది.

అత్డికి ఒంటికాలి తినిడు గురొతచాిడు. వ్యడికి రాముడంటే మరీ భకిత.

చట్ల్ పైకకిు, రాముడు శ్వ ధన్లస్స న్లా వంచాడో స్వదాహరణగా మిత్రులకి

వరిేస్తండగా కొమా విరిగింది. కాలూ విరిగింది. అపుటిన్లంచీ ఒంటికాలి తినిడు

అయాాడు. అదీ వ్యడికి సంతోషమే! కన్లిపోయిన కాకికనాి త్నే గొపు అంటాడు.

వ్యడూ న్నదురోత్యనిట్ల్నాిడు. న్నని సాయంకాలం మోగిన భేరీ వ్యదాాలూ,

మంగళ్సవనాలూ కూడ్డ విశ్రంతి తీస్క్కంట్లనిట్ల్నాియి.

శ్రీహిత్యడు ఆకాశం వైపు చ్యసాడు. చంద్రుడు లేడు. మేఘాలు మాత్రం

వునాియి. చంద్రుడికి మచి ఎలా వచ్చిందో తినిడు చపాుడు. ‘రామున్న

జైత్రయాత్రలో వ్యనరుల కాళ్ళక్రంద రగిన దుముా, పాల సముద్రంలో పడి బురద

అయిాందట. ఆ సముద్రం న్లంచ్చ పుటి్నందువలో చంద్రుడి మీద మచి

అయిందట....’

336
 కథ విని శ్రీహిత్యడికి అన్లమానం వచ్చింది. ‘చంద్రుడు ముందు

పుటా్డ్డ? రామచంద్రుడు ముందు పుటా్డ్డ?’ అన్న. చంద్రుడు కావ్యలన్న

అడిగినపుుడు కౌసలా పాడిన పాట, “ఎందుక్క ఆ చందమామ?... అందగాడనా

నీకనాి? అందరాడనా ఓ కనాి” అనిది కదా! అది గురుతంది. ఆ సంద్వహానేి

తినిడి ముందుంచాడు. ఒంటికాలిమీద లేచాడు తినిడు. భకిత వునిచోట

సంద్వహముండకూడదన్న బోధ చేసాడు. సంయుకతంగా లంపలు వేస్క్కనాిరు

ఇదదరూ.

అట్లవంటి తినిడు ఈ రాత్రి ఎలా న్నద్రపోత్యనాిడు?

శ్రీహిత్యడు నడక సాగించాడు. వీధులోో శునకాల అలికిడి కూడ్డ లేదు.

అందరూ కలిస న్నద్రిస్తనిట్ల్నాిరు. అందరూ సర! జనక్కలవ్యరి మాటేమిటి?

కూత్యరు రాక్షస చరలో అష్కష్లూ పడి, అగిిచేరి పునీత్యరాలినన్నప్తంచుక్కన్న

వస్తనిద్వ... మంగళ్హారత్యలతో, పచినక్షంత్లతో ఎదురగవలసన

ఆడపడుచులు అలస పోయినారు సర - ఆయన ఎదురగ వచుిగా. భూమిలో

దొరికినది కాక, కడుపున బుటి్నదయితే ఇలా న్నమాక్క నీర్వతితనట్ల్ ఉండగలడ్డ?

శ్రీహిత్యడుకి అయోధామీద కిన్లక కలిగింది.

‘ఆరళ్ళ ప్రాయంలో రాముడు వనవ్యసాన్నకి వెళ్ళతంటే, ఆ సమయంలో

బొంగరాలాట ఆడినందుక్క తిటి్పోసన ఇరుగమాలు పొరుగమాలు ఇపుుడేం

చేస్తనాిరో’ అన్లక్కనాిడు కసగా.

‘రాముడు వెళ్ళళరోజు మన్లిమిన్లి ఏకమయేాలా శోకించ్చన ప్రజలేనా

వీళ్ళళ?” అన్లక్కనాిడు ఉక్రోషంగా.

337
 జ్యలపాటలో రామనామము విన్న లేచ్చకూరుిని ప్తలోలు కూడ్డ పాల బువవ

తిన్న హాయిగా న్నద్రపోత్యనాిరలేో వుంది. మన్లషుాల సంగతి సర్వ. మరిిపోతారు.

పశువులూ, పక్షులూ ఏమయాాయి? కలరవ్యలు, హయ ఘోషలు, గజ కలాప

కరవ్యలు వినపడవేం? ఒకు పావురమైనా నా రామున్న రాకకోసం

క్కవక్కవలాడద్వ? ఒకు లేగదూడ కూడ్డ న్నదుదరలో ఉలికిుపడద్వ?

తాన్ంత్ వెర్రివ్యడు? ఊరిాళ్ళద్వవి త్పు, చ్చవరికి ఆమె ప్ంపుడు

కీరవ్యణితో సహా మొత్తం అయోధాంతా ఆ రాత్రి మేలుకొన్న వుండి, రాముడికి

సావగత్ం చపుత్యందన్లక్కనాిడు.

“ఓ న్నద్రాద్వవీ! న్లవువ న్నజంగా గొపుదాన్నవి. పధాిలుగ్గళ్ళళ... కళ్ళళ

మూసనా తెరిచ్చనా కూడ్డ రామున్న పాదపదాాలే దరిశస్తత రాముడిన్న సారిస్తత,

రాముడికోసం న్నరీక్షస్తత త్ప్తంచ్చన వ్యళ్ళన్న కూడ్డ నీ మాయతో, మరోమాట

లేక్కండ్డ న్నద్రపుచాివే! సరయూనది గలగలలు నీ విజయాన్నకి

మంగళ్కైవ్యరాలన్న అన్లకోక్క. అయోధాపై నీ విజయాన్నకి అసిత్వం లేక్కండ్డ,

ఇదిగో... రాముడిన్న నా కళ్ళలోో, ఊప్తరిలో, రకతంలో న్నంప్తకోవటాన్నకి

అన్నమేషుడినై నేన్ల వెళ్ళతనాిన్ల”.

“జయోస్త!” అనిట్ల్ వరిపు చ్చన్లక్కలు పడ్డాయి. అత్డి శరీరం

పులకించ్చంది. అరచేతిమీద పడిన నీటి చ్చన్లక్క వైపు చ్యసాడు. త్లతిత మేఘం

వేపు చ్యసాడు. వరిమెందుక్క పడిందో అత్న్నకి తెలుస్. అరిమైనట్ల్ నవేవడు.

భూద్వవి అలిగింది. అలగదూ మరి....!

338
 ఆమె అన్లక్కన్న వుంట్లంది.... ‘వనవ్యసాన్నకి వెళ్ళళనపుుడు అలుోడు నన్లి

సురిశస్తత... గిరులు, ఝరులు దాట్లక్కంట్ట న..డు..చు..క్కంట్ట వెళ్ళళనవ్యడు,

పటా్భిషేకం వచేిసరికి గాలిలో తేలుత వస్తనాిడు. పుషుక విమానం ఎకిు

ఆకాశంతోనూ, మేఘాలతోనూ చలిమి చేస్తనాిడు. లోకంలో జామాత్లన్ల

ఏనాడూ నమారాదు కదా’ అన్న అలిగిందట.

ఆమె అలక తీరిటాన్నకి మేఘాలు వరిపు చ్చన్లక్కలతో రాయబార

మంపుత్యనాియి. ‘త్లీో నీ కూత్యరూ, అలుోడూ ఎపుుడూ నీ వద్వద వుండేవ్యర

కదమాా. కొదిదసేపైనా మాతో ముచిటించనీ’ అన్న.

“మరి గుహుడూ ఈ విధంగానే అలిగి వుంటాడు కదా. అత్డి అలకా

సహేత్యకమే! అత్డి నేవిధంగా ఓదారుసాతయో ఈ మేఘాలు-?” అన్లక్కంట్ట

శ్రీహిత్యడు ఆకాశంవైపు చ్యసాడు. చంద్రుడి జాడేలేదు. విజయదశమినాడు

రావణ వధ. అయోధాక్క అమావ్యసానాడు రాక. శ్రీహిత్యడు అలా అన్లకోలేదు.

“ఏమయాా చంద్రుడ్డ! అమావ్యరి అన్లంగు స్వదరా! ఎదురగి బావగారిి తీస్క్క

రావటాన్నకి వెళ్ళవ్య?” అన్లక్కనాిడు.

తరుపుక్క తిరిగి, రాజమారాిన ప్రవేశ్ంచాడు. అశోక చటో గుబురులు

గాలికి త్లలూపుత్యనాియి. అత్డికి హన్లమంత్యడు, ‘సీతాద్వవి అశోక వృక్షం

క్రంద్వ కూరొిన్న శోకించ్చంద’న్న చప్తున వైనం గురుత వచ్చింది. ఆర్రదూంగా ఆ చటో కేస

చ్యసాడు.

“లోక పావన్నకి నీడ న్నచ్చిన పుణా త్రువులు మీరు. అందుకే భూద్వవి త్న

క్కమర్వతక్క మీరు చేసన ఉపకారాన్ని గురితంచ్చ, ఏ ఋత్యవు లోనూ ఆక్కలు

339
రాలక్కండ్డ న్నత్ావసంతాన్ని వరమిచ్చింది కదా!” అన్లక్కనాిడు. నాలుగు

అడుగులు వేసాక, అంత్ుఃపురాంత్రాభగం న్లంచ్చ కస్తతరీ, మృగ మదమూ కలిసన

స్టరభం నాసకా పుటాలిి తాకింది.

పొరుగింటి పడతితో త్లిో చపుత్యని మాటలు గురొతచాియి. సీతారామ

లక్షమణులు వనవ్యసాన్నించ్చ రాగానే అనిదముాలు నలుగురికీ శోభన

ముహురాతలట. త్న త్లిో ‘కైక’ పరిచారిక కదా. ఆ పరావేక్షణంతా కైకదయితే,

పన్న త్న త్లిోది. అందుకే ఏరాుటోననీి వరిేంచ్చ మరీ చబుతోంది.

శ్రీహిత్యడి వయస్ ఇరవై వసంతాలు. ఉరకలేసే ప్రాయం. ఉత్యసకంగా

అంతా వినాిడు చాట్లన్లంచ్చ. భగవంత్యడి గురించ్చ ఏమి ఆలోచ్చసేత ఏమి

త్పుునిది? దాన్ననీ వూహించుకొనాిడు.

సీతాపతి అరాధంగికి ప్రథమ చుంబనం ఎకుడ ఇసాతడు?

‘సరి’ అంటే మక్కువ కదా. శ్రీకారమున్ల త్లదన్లి ఆమె కరేములకా ఆ

అదృష్ం? శంక్క చక్రములంటే విషుేవుకి ప్రీతి పాత్రములు కదా. శంఖమైతే

కంఠము మీద్వ ప్రథమ చుంబనం. లేక చక్రమే అయితే, మనాథున్న రథ చక్రముల

పోలు ఆమె న్నత్ంబములద్వ ఆ పుణాం. లేక కౌమోదకి ధరించేవ్యడు కాన ఆమె

ఊరువులకా ఆ భాగాం?

వనవ్యస సమయాన శబరి సమరిుంచ్చన ఫలములన్ల ప్రీతి నారగించాడు

కన్లక బింబాధరాలన్ల ప్రథమంగా చుంబిసాతడ్డ, లేక కోదండపాణి కాబటి్

విలుోన్ల పరిహసంచే ఆమె నడుమున్ల ముందు చుంబిసాతడ్డ?

340
 “అమృత్ం త్వ మంగ్గ...” అంట్లనాిడు రాముడు. అత్డి శరీరాన్నకి ఆమే

అమృత్ం! “త్వం నయనమో కౌముదీ” అంటోంది మైథలి. ఆమె కన్లిల వెన్ిల

అత్డేనట!

అత్డ్డ విధంగా కలునలోంచీ, కవితావేశం న్లంచీ బయటపడి

చ్యసేసరికి సరయూ తీరాన న్నలబడి వునాిడు. ప్రకృతి న్నశశబదంతో చలిమి

చేసనట్ల్ంది. అంతా ప్రశాంత్ంగా వుంది.

అత్డికి దిగులేసంది. సవపురవ్యస్ల మీద అంత్యలేన్న ఆగ్రహం కలిగింది.

కలలో కనపడిన న్నద్రాద్వవి ఒడుాన లేదు. ఎందుక్కంట్లందీ? అయోధా ప్రజల

కన్లర్వపులపై లాసాం చేస్తత వుంట్లంది కానీ.

ఆగ్రహమో, రామున్న చ్యడ్డలని ఆరాటమో - నడుము బిగించ్చ నదిలోకి

దూకాడు. ఆజాన్లబాహువులతోనే ఈదాడో, రామున్న చ్యడ్డలని ఆరాటంతోనే

ఈదాడో కానీ అనతికాలంలోనే ఆవలి ఒడుాకి చేరుక్కనాిడు. అకుడ....

“రామున్న చేరటం ఇంత్ స్లభమా?” అన్న పరిహసస్తనిట్ల్ రొముా

విరుచుక్కన్న న్నలబడి వునిది అడుాగా ఒక కొండ.

అత్న్నకి కాలు న్నలువలేదు. తానొకుడే.... రామ దరశనామృత్మంతా

త్నకొకుడికే అని ఆశ డెందమున సందడి జేయ, వెన్లక న్లని అయోధా వంక

ఎడమ కంటి కొస న్లంచ్చ ఒక న్నరశనా పూరవకమైన చ్యపు సారించ్చ,

కొండన్కుటం ఆరంభించాడు.

శ్ఖరం అంచు ఆవలివైపు న్లంచ్చ ప్రజవలమైన వెలుగు కన్నప్తస్వతంది.

వస్తనాిడు సీతారాముడు! పుషుక విమానం వచేిస్తతంది!

341
 అత్డు కొండపైకి పరుగు దీయటం ప్రారంభించాడు.

‘పాహిమాం రాజరాజేశవరీ! మముాల అన్లగ్రహించు. ఆహావనం

పలుకలేన్న మా వూరి వ్యరి అమరాాదన్న క్షమించు. వ్యహినీ... దయాప్రవ్యహినీ....

భండ చండన్న మహిష భంజనీ న్నరంజనీ జన రంజనీ - పండిత్ శ్రీధుహదాస

పోషణీ స్భాషిణీ - రిపు భీషణీ - వరభూషిణీ - పాహిమాం’ అన్లకొంట్ట

కొండ కొముాన్న అతి ప్రయాసమీద చేరుక్కనాిడు.

ఆవలి దిమాన్ల దృషి్ న్నగిడిి చ్యసాడు.

అచిరువుతో చ్చత్తరువు అయాాడు.

ఏమునిది అకుడ?

మొత్తం అయోధా అంతా అకుడే వునిది. పస ప్తలోలు, పావురాలు, లేడి

కూనలతో సహా అకుడ పరివేషి్ంచ్చ ఆకాశం కేస చ్యస్వతంది. అన్నమేషత్వంతో....

రాముడి న్నరీక్షణలో.

అందరికనాి చ్చవరుని ఒంటికాలి తినిడు అలికిడికి త్ల తిప్తు

శ్రీహిత్యడిన్న ‘ఇపుుడ్డ రావటం?’ అనిట్ల్ చ్యసాడు.

(రచన - 1994)

342