Bệnh Gout (thống phong)

- Là một bệnh tăng acid uric trong máu ở người bình thường là 2,2-
8mg/dL, lượng axu trong nước tiểu là 0,3-0,8g/24 giờ và thay đổi
theo chế độ ăn. Trong bệnh gout, lượng axu có thể tăng tới 7000-
8000mg/dL có sự lắng đọng urat ở một số tổ chức như sụn, bao gân,
túi nhày, của các khớp đôi khi ở cả thận và cơ
- Đối tượng thường gặp: nam giới và liên quan nhiều tới thói quen ăn
uống
- Nguyên nhân: do tổn thương quá trình bài tiết acid uric, rối loạn
chuyển hóa (giảm bài tiết do thận, tăng sx, tăng lượng purin ăn vào)
% Giảm bài tiết qua thận: phổ biến, nó có thể do di truyền or xảy
ra ở những bệnh nhâu sd thuốc lợi tiểu, or bệnh khác giảm mức
lọc cầu thận. Rượu làm tăng chuyển hóa purin ở gan và hình thành
ax lactic, chất ngăn cản sự bài tiết urat bởi ống thận, kích thích gan
tổng hợp urat
% Tăng sản xuất: gia tăng nucleoprotein (u lympho, bạch cầu cấp,
thiếu máu tan máu,...). bất thường về di truyền nguyên phát và ở
người béo phì
% Tăng tiêu thụ: các loại tp giàu purin (gan, thận, cá cơm, măng
tây, cá trích, thịt nướng, nước luộc thịt, nấm, trai, cá mòi, lá lách).
Chế độ ăn chỉ làm giảm khoảng 1mg/dL -> hiến khi là liệu pháp
điều trị đủ cho bn
- Triệu chứng: sưng nóng đỏ đau  nhiễm trùng
& Thường đau đột ngột (đau về đêm), chủ yếu ở ngón chân cái
(khớp bàn ngón chân cái). Đau trong vài giờ và thường rất dữ dội.
Da phía ngoài trở nên căng, nóng, đỏ or hơi tím
& Sốt, nhịp tim nhanh, ớn lạnh và mệt mỏi
& hạt tophi: có mà vàng or trắng
- Biến chứng: gây đau, biến dạng, hạn chế vận động  xuất hiện sỏi
tiết niệu ( tắc nghẽn thận và nhiễm trùng)
- Điềuu trị: điều chỉnh kết hợp ăn uống và dùng thuốc ức chế xanthine
oxydase -> ức chế chuyển hóa cuối cùng của bs purin là xanthin và
hypoxanthin (2 chất này dễ tan trong nước và đào thải qua nước
tiểu. Sử dụng thuốc chống viêm ko steroid (NSAID), colchicine or cả
hai với allopurinol, febuxostat or thuốc uricosuric như probenecid
@ Phòng ngừa cơn bộc phát gút cấp bằng colchicine or NSAID uống
hằng ngày
Điều trị viêm khớp trong cơn gút cấp:
Dùng thuốc chống viêm loại nonsteroid:

Colchicin: Tác dụng cản trở thực bào của bạch cầu đối với các vi tinh
thể urat, là thuốc tốt nhất cho đến nay.

Cách dùng: 1mg x 3 lần trong ngày đầu; 1mg x 2 lần trong ngày thứ 2
và 1mg từ ngày thứ 3 trở đi. Liều duy trì để tránh cơn tái phát là 0,5 -
2mg/ngày (thương 1mg) uống trong 3 tháng.

Tác dụng phụ: Tăng nhu động đường tiêu hoá dễ gây đi lỏng; đôi khi
gây ức chế tủy xương, rụng tóc, tổn thương ga, ức chế hô hấp.

Nhiều thuốc chống viêm nonsteroid đã được nghiên cứu sử dụng,

kết quả thấy cũng tốt tuy chưa bằng colchicin: Phenylbutazon,
Indomethacin, Naproxen, Ibuprofen, Piroxicam, Diclofenac.

Corticoid làm giảm viêm nhanh nhưng hết thuốc thì khớp viêm trở
lại, mặt khác lại làm tăng acid uric máu nên không được dùng.

Điều trị hội chứng tăng acid uric máu:

Chỉ định sau khi đã cắt cơn gút cấp. Thuốc dùng lâu dài có thể làm
cho các tôphi nhỏ lại hoặc mất đi, các khớp đỡ cứng hoặc trở lại bình
thường, hạn chế được tiến triển xấu của suy thận, giảm các đợt viêm
khớp.

Thuốc làm tăng đào thải acid uric niệu:

 Tác dụng làm giảm tái hấp thu của ống thận thuốc dễ gây sỏi thận
nên cần phải dùng liều nhỏ rồi tăng dần, đồng thời cho uống thêm
nước bicarbonat 2 - 4l/ngày.

Benziodoron (Amplivix 100mg): liều 100 - 300mg/ngày. Ít tác dụng

phụ đôi khi có rối loạn tiêu hoá.

Thuốc làm giảm sinh tổng hợp acid uric:

Allopurinol (zyloric 100mg): ức chế men xanthin-oxydase là men

thoái giáng hypoxanthin thành xanthin và xanthin thành acid uric và
làm giảm cả sinh tổng hợp purin. Thuốc dùng được khi có suy thận.

Liều: 200 - 300mg/ngày uống 1 lần. Ít tác dụng phụ, đôi khi thấy rối
loạn tiêu hoá mẩn da, đau đầu, chóng mặt, buồn ngủ.

Thuốc làm tiêu acid uric trong máu:

Uricozym: là men urat-oxydase tác dụng làm thoái giáng acid uric
thành allantoin, chất này được hoà tan gấp 10 lần so với acid uric và
được dễ dàng đào thải ra ngoài qua thận. Uricozym làm giảm acid
uric rất mạnh.

Tiêm TM hoặc TB 1000-2000 đơn vị/ngày.

Trong quá trình dùng các thuốc làm giảm acid uric máu, cần theo dõi
nồng độ acid uric máu và lượng acid uric niệu để điều chỉnh liều duy
trì, giữ nồng độ trong máu < 60 mg/l.
- Chẩn đoán
# thường đặt ra ở bn viêm một or vài khớp cấp tính (người lớn tuổi)
 Tiền sử thường có các cơn bộc phát cấp tính khởi đầu dữ dội và tự
khỏi trong 7-10 ngày
# các xét nghiệm cần thiết: xét nghiệm dịch khớp (chọc hút và xn
ngay sau khi nhập viện); chụp x quang khớp bị đau  tìm ra vết bào
mòn xương or tophi (ko cần thiết nếu đã xn dịch khớp). chẩn đoán
viêm khớp mạn tính do gout:
- Tiên lượng: chẩn đoán và điều trị sớm  bn lao động, vận động trở
lại bình thường
! can thiệp làm giảm nồng độ urat huyết thanh  tan hạt tophi & cải
thiện chức năng khớp
! ko trở lại bth do: ko tuân thủ điều trị, nghiện rượu