Monday, 24 June y

Komunikacja Społeczna
Władza mediów - władza symboliczna (P. Bourdieu)

 Zdolność tworzenia znaczeń dotyczących właściwie wszystkiego, co występuje w rzeczy-

wistości (np. Wskazywanie i nazywanie „problemów społecznych”)

Panika moralna - coś zostaje wyostrzone jako problem i następuje próba znalezienia
rozwiązania - nadmuchiwanie czegoś jako problem.
 Podtrzymywanie porządku symbolicznego - „słowa mają swoje rzeczywiste skutki, tworzą
fantazmaty, lęki, fobie czy po prostu fałszywe wyobrażenia” (wywoływanie rasizmu,
ksenofobii, strachu przed obcymi)
 Kreowanie rzeczywistości - media potrafią wywoływać „rzeczywiste efekty” (często nieza-
mierzone)

Jeśli nie autorytet, to kto?

 Fast - thinker (Pierre Bourdieu)
 Komentariat : „medialni bywalcy”
 Publiczny intelektualista
 Intelektualista specyficzny
 Informacyjny Siri
 Digerati: cyfrowa elita
 Elity symboliczne

Elity symboliczne i dyskurs elit symbolicznych

 Do elit symbolicznych należą ci, którzy mają wysoką pozycję w obszarze publicznego ko-
munikowania.
 Dyskurs elit symbolicznych to publiczne wypowiedzi lub teksty publicystów, naukowców,
ekspertów, dziennikarzy, nauczycieli, duchownych, artystów, przedsiębiorców, polityków
(poza funkcjami ściśle politycznymi)
 Elity symboliczne ustalają społeczny porządek znaczeń, wartości moralne i estetyczne oraz
kształtują publiczną recepcję wiedzy naukowej

1
Elity symboliczne i demokratyzacją kultury (neoelity)
Zmiana reguł selekcji elit - społeczna dewaloryzacja wiedzy intelektualnej i ekspansja neoelit
symbolicznych

Współcześnie rekrutacja do grona elit symbolicznych ulega demokratyzacji - do grona można

włączyć przywódców związkowych, aktywistów obywatelskich, artystów czy osobowości in-
ternetowe (np. Influencerów)

Cyrkulacja dawniej względnie rozłącznych dyskursów elitarnych i popularnych -

demokratyzacja wiedzy elitarnej oraz legitymizacja wiedzy potocznej.

Problematyczna „konsekracja medialna”

Media umieszczają obok siebie „kogoś, kogo wartość jest bezdyskusyjnam obok kogoś, kogo
wartość jest bezdyskusyjnie dyskusyjna” (np. Naukowców i Vlogerów)

Problem „medialnych bywalców” - media uprzywilejowują fast - thinkers proponujących kul-

turowy fast - food (udział w mediach - kiedyś degradacja, dziś nobilitacja)

Problem „tlenizacji” (Borges Tlon, Uqbar, Orbis, Tertius) - lawinowo rosnącego przyrostu
medialnych omówień, komentarzy i praktycznych wyjaśnień (accounts) wytwarzanych przez
elity symboliczne (popyt odbiorców)

Rola elit symbolicznych w kształtowaniu opinii

 Sprawowanie władzy nad kształtem i treściami dyskursu
 Ustanawianie agendy - budowanie hierarchii ważności wydarzeń i problemów zaliczanych
w danym momencie do najważniejszych.
 Temat zastępczy - zdjęcie elementu ze sceny publicznej (tabuizacja)
 Aspirowanie do kontroli kulturowo - symbolicznej (np. Nad podręcznikami historii)
 Udział w przemianach tzw. Dyskursu dominującego

Medialne objaśnienia i panowanie w kulturze

Na „dyskurs dominujący” składają się definicje oraz procedury komunikacyjne faktycznie
panujące w danym okresie, te, które powszechnie przyjmujemy jako najzupełniej oczywiste i
nieomal „naturalne”

Powiązanie fenomenu niekwestionowalności przekonań definiowanych jako „zgodne ze

zdrowym rozsądkiem” z problemem panowania w obszarze kultury symbolicznej - „natural-

2
izacja” tego, co „historyczne” (Roland Barthes), „hegemonia kulturowa” (Stuart Hall),
„doksa” (Pierre Bourdieu), „dyskurs dominujący” (Norman Fairclough)

Świadomość dyskursowa
Gotowość do analizy wpływu dyskursu publicznego na rzeczywistość społeczną, w tym
umiejętność dostrzegania, że język naukowy lub medialny może reprodukować i
powielać oparte na wiedzy potocznej i stereotypach realne dyskursy społeczne.

Umiejętność odróżniania świata od obrazu świata

Umiejętność analizy rozpowszechnionych w dyskursie publicznym schematów interpretacji

Spojrzenie na język analityczny, jakim posługują się dziennikarze, jak na dyskurs, który
może pełnić określone funkcje społeczne, np. Usprawiedliwiać akty przemocy