CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO LỚP 12

KHÓA LIVE – M

BÀI GIẢNG 03
PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH CTCT ESTER
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Thay đổi tư duy – Bứt phá thành công | 1

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2 | Thay đổi tư duy – Bứt phá thành công

Ví dụ 1: Thực hiện hai thí nghiệm sau:
Thí nghiệm 1: Cho ester X có công thức phân tử C5H8O4 tác dụng hoàn toàn với dung dịch
NaOH (dư), thu được hai muối Y, Z (MY < MZ) và alcohol T duy nhất
Thí nghiệm 2: Thủy phân tinh bột thu được cacbohyđrat X1. Lên men X1 thu được T
Nhận định nào sau đây đúng?
A. Acid carboxylic tạo muối Y và hợp chất T có cùng khối lượng phân tử
B. Ester X được tạo bởi hai acid carboxylic đơn chức và alcohol hai chức
C. Z là muối của acid acetic
D. Ester X không tham gia phản ứng tráng gương

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ví dụ 2: Cho ester X mạch hở có công thức phân tử C7H10O4. Thủy phân hoàn toàn X
trong dung dịch NaOH đun nóng, thu được muối Y và hai chất hữu cơ Z và T (thuộc cùng dãy
đồng đẳng). Acid hóa Y, thu được hợp chất hữu cơ E (chứa C, H, O). Cho các phát biểu sau
(a). Phân tử E có số nguyên tử hiđro bằng số nguyên tử oxi.
(b). E tác dụng với Br2 trong CCl4 theo tỉ lệ mol 1 : 2
(c). Chất X có đồng phân hình học
(d). Z và T là các alcohol no, đơn chức.
Số phát biểu sai là:
A. 3. B. 4. C. 1. D. 2.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Thay đổi tư duy – Bứt phá thành công | 3

Ví dụ 3: Thủy phân hoàn toàn một ester thuần chức, mạch hở E có công thức C7H10O4 bằng
dung dịch NaOH thu được 2 muối X, Y (MX < MY) của acid carboxylic no đơn chức và alcohol Z
thuần chức. Cho các nhận xét sau:
(1) E có 4 đồng phân cấu tạo
(2) Z có khả năng làm mất màu dung dịch Br2
(3) Z hòa tan được Cu(OH)2 ở điều kiện thường
(4) X không có phản ứng tráng gương
(5) Muối Y có công thức phân tử C2H3O2Na
Số phát biểu chính xác là
A. 1 B. 2 C. 4 D. 3

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ví dụ 4: Cho chất hữu cơ mạch hở E (C8H10O6, chứa ba chức ester) tác dụng với dung dịch
NaOH đun nóng, thu được alcohol X (đa chức) và hai chất hữu cơ Y và Z (MY < MZ). Acid hóa
chất Y và chất Z, thu được hai acid carboxylic tương ứng là Y1 và Z1. Cho các phát biểu sau:
(a) Có hai công thức cấu tạo phù hợp với E.
(b) Acid hóa chất Y thu được acid acetic.
(c) Dung dịch chất X hòa tan được Cu(OH)2 ở nhiệt độ thường.
(d) Cho 1 mol chất E tác dụng với AgNO3 dư trong NH3, thu được tối đa 2 mol Ag.
(e) Có thể sử dụng nước brom để phân biệt Y1 và Z1.
Số phát biểu đúng là
A. 5. B. 4. C. 2. D. 3.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4 | Thay đổi tư duy – Bứt phá thành công

Ví dụ 5: Hợp chất X (CnH10O5) có vòng benzen và nhóm chức ester. Trong phân tử X, phần trăm
khối lượng của oxi lớn hơn 29%. Lấy 1 mol X tác dụng hết với dung dịch NaOH dư, sản phẩm
hữu cơ thu được chỉ là 2 mol chất Y. Cho các phát biểu sau:
(a) Chất X có ba loại nhóm chức.
(b) Chất X làm quỳ tím ẩm chuyển sang màu đỏ.
(c) Số mol NaOH đã tham gia phản ứng là 4 mol.
(d) Khi cho 1 mol X tác dụng hết với NaHCO3 (trong dung dịch) thu được 1 mol khí.
(e) 1 mol chất Y tác dụng vừa đủ với dung dịch chứa 2 mol HCl.
(f) Khối lượng chất Y thu được là 364 gam.
Số phát biểu đúng là
A. 4. B. 5. C. 6. D. 3.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ví dụ 6: Cho các sơ đồ phản ứng:

(1) E + NaOH 
X+Y
(2) F + NaOH 
X + Z
(3) Z + NaOH   X + Na2CO3
o
CaO,t

Biết E, F đều là các hợp chất hữu cơ no, mạch hở phân tử chỉ chứa C, H, O và có số nguyên tử
cacbon bằng số nguyên tử oxi; ME < MF < 100. Cho các phát biểu sau:
(a) Nhiệt độ sôi của E thấp hơn nhiệt độ sôi của CH3COOH
(b) Đốt cháy hoàn toàn Y thu được Na2CO3, CO2 và H2O.
(c) Hai chất E, F đều có phản ứng tráng bạc
(d) Cho Z tác dụng với H2SO4 loãng, thu được HCOOH.
(e) Từ X điều chế trực tiếp được CH3COOH.
Số phát biểu không đúng là:
A. 3. B. 1. C. 2. D. 4.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Thay đổi tư duy – Bứt phá thành công | 5

Ví dụ 7: Cho hai chất hữu cơ mạch hở E, F có cùng công thức phân tử là C 4H6O4. Các chất E, F,
X tham gia phản ứng theo đúng tỉ lệ mol như sơ đồ dưới đây:
0 0
(1) E + 2NaOH 
t
 X + Y + Z. (2) F + 2NaOH 
t
 2X + T. (3) X + HCl → L + NaCl.
Biết: X, Y, Z, T, L là các chất hữu cơ và trong X và Y có chứa nguyên tử Na. Cho các phát biểu
sau:
(a) Chất X là muối của acid carboxylic no hai chức.
(b) Từ chất Y điều chế trực tiếp được acid acetic.
(c) Oxi hóa Z bằng CuO, thu được anđehit fomic.
(d) Đốt cháy chất T thu được số mol CO2 nhỏ hơn số mol H2O.
(e) Chất L không thể tham gia phản ứng tráng bạc.
Số phát biểu đúng là:
A. 3. B. 1. C. 4. D. 2.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ví dụ 8: Cho E và F là hai chất hữu cơ mạch hở, phân tử đều có số nguyên tử cacbon bằng với
số nguyên tử oxi. Từ E và F thực hiện sơ đồ phản ứng sau:
E + NaOH   X+Y+Z F + NaOH   X+Y
0 0
t t
X + H2SO4 → T + Na2SO4
Biết: E no và phân tử chỉ chứa chức ester; X, Y, Z, T đều là các chất hữu cơ và M Z < MF < ME <
140. Cho các phát biểu sau:
(a) Đốt cháy hoàn toàn chất Z, thu được H2O và CO2 có số mol bằng nhau.
(b) 1 mol chất F hoặc T tác dụng với Na dư, thu được tối đa 1 mol khí H2.
(c) Phân tử chất E và F đều có cùng số nguyên tử hiđro.
(d) Chất Y được pha chế thành dung dịch rửa tay sát khuẩn.
(e) Chất T tác dụng với NaHCO3, sinh ra khí CO2. Số phát biểu đúng là
A. 1. B. 2. C. 4. D. 3.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------- HẾT -----------------------------

6 | Thay đổi tư duy – Bứt phá thành công