Statystyka Opisowa

Wzory
Szereg rozdzielczy:

xi - wartości cechy

ni - liczebności wartości cechy

N =  ni - liczebność całej zbiorowości

Wskaźnik natężenia przy rysowaniu wykresu szeregu rozdzielczego

przedziałowego o nierównych przedziałach:
wskaźnik liczebnosć klasy  rozpiętosć najwęższej (najszerszej ) klasy
=
natężenia rozpiętosć klasy

Liczba klas w szeregu rozdzielczym: k  5log N

xmax − xmin
Rozpiętość klas w szeregu rozdzielczym: i =
k

www.etrapez.pl Krystian Karczyński Strona 1

 I. Miary średnie

Średnia arytmetyczna:
xn i i

N
Średnia harmoniczna:
 1
x1 ni

Średnia geometryczna: N
x ni
i

Dominanta: D = Wartość cechy xi , która ma największą liczebność ni .

nD − nD−1
W przypadku szeregu przedziałowego: D = xD + i ,
( nD − nD−1 ) + ( nD − nD+1 ) D
gdzie:

x D - dolna granica przedziału, w którym znajduje się dominanta

n D - liczebność przedziału, w którym znajduje się dominanta

nD −1 - liczebność przedziału, poprzedzającego ten z dominantą

nD +1 - liczebność przedziału, następującego po tym z dominantą

iD - rozpiętość przedziału, w którym znajduje się dominanta

Mediana: Mediana dzieli zbiorowość na dwie równe połowy.

xN +1
Gdy N jest nieparzyste: Me = (wartość cechy, która jest „pośrodku”
2
uporządkowanych rosnąco wartości cech)

1 
Gdy N jest parzyste: Me =  x N + x N  (średnia wartości cechy, będących
2 2 +1
2 
„pośrodku”)

www.etrapez.pl Krystian Karczyński Strona 2

Kwartyle Q1 , Q2 = Me, Q3 : Dzielą zbiorowość podobnie jak mediana, tylko że w proporcjach
odpowiednio 25% : 75%; 50% : 50%; 75% : 25%.

W przypadku szeregu przedziałowego:

N k −1
−  ni
4 i =1
Q1 = xQ1 + iQ1
nQ1

N k −1
−  ni
2 i =1
Q2 = Me = xMe + iMe
nMe

3N k −1
−  ni
4 i =1
Q3 = xQ3 + iQ3
nQ3

xQ1 , xMe , xQ3 - dolne granice przedziałów, w którym znajduje się

kwartyl
k −1

 n - suma liczebności przedziałów POPRZEDZAJĄCYCH ten, w

i =1
i

którym znajduje się kwartyl

nQ1 , nMe , nQ3 - liczebności przedziałów, w którym znajduje się

kwartyl

iQ1 , iMe , iQ3 - rozpiętości przedziałów, w którym znajduje się kwartyl

Kwantyle: Dzielą zbiorowość podobnie jak mediana i kwartyle, ale w zupełnie dowolnych
proporcjach. Na przykład kwantyl rzędu 0, 4 , czyli x0,4 dzieli zbiorowość w
proporcji: 40% : 60%.

www.etrapez.pl Krystian Karczyński Strona 3

 II. Miary zmienności (dyspersji)

Empiryczny obszar zbieżności: R = xmax − xmin

Odchylenie przeciętne: d =
 x −Xn i i

Q3 − Q1
Odchylenie ćwiartkowe: Q =
2

Typowy obszar zmienności przy pomocy miar pozycyjnych: Me − Q  xtyp  Me + Q

(x − X ) n
2

=
2 i i
Wariancja: S
N

Odchylenie standardowe: S = S 2

Typowy obszar zmienności: X − S  xtyp  X + S

S Q
Współczynnik zmienności: VS = 100%, VQ = 100%
X Me

www.etrapez.pl Krystian Karczyński Strona 4

 III. Miary asymetrii

D  Me  X - asymetria lewostronna

D  Me  X - asymetria prawostronna

Wskaźnik asymetrii: WS = X − D , lub WS = ( Q3 − Q2 ) − ( Q2 − Q1 )

WS  0 - asymetria prawostronna

WS = 0 - brak asymetrii, rozkład symetryczny

WS  0 - asymetria lewostronna

Współczynnik asymetrii (skośności): AS =

WS ( Q − Q2 ) − ( Q2 − Q1 )
, lub AS = 3
S 2Q

−1  AS  1

Oprócz kierunku asymetrii AS wskazuje na siłę asymetrii.

Im bliżej 0 , tym asymetria jest słabsza. Im bliżej 1 , tym
asymetria jest silniejsza.

( x − X )  n
3
i i
Moment centralny trzeciego rzędu: m3 =
N

Interpretacja ujemności/dodatności taka sama jak WS .

m3
Moment standaryzowany trzeciego rzędu: As = , − 1  As  1
S3

Interpretacja siły asymetrii taka sama jak w AS .

www.etrapez.pl Krystian Karczyński Strona 5

 IV. Miary koncentracji
Koncentracja w sensie podziału funduszu cechy:

a
Współczynnik koncentracji Lorenza: k = , gdzie a to pole pomiędzy linią
5000

równomiernego podziału, a krzywą koncentracji

Lorenza.

k = 0 oznacza zupełny brak koncentracji (każda

jednostka ma taką samą część funduszu cechy)

k = 1 oznacza zupełną koncentrację (jedna jednostka

posiada cały fundusz cechy)

Koncentracja w sensie koncentracji wokół średniej:

( x − X )
4
i  ni
Moment centralny czwartego rzędu: m4 =
N

m4
Moment standaryzowany czwartego rzędu: a4 =
S4

Punktem odniesienia jest rozkład normalny.

a4  3 - wartości cechy są bardziej skoncentrowane wokół

średniej, niż w rozkładzie normalnym (wykres wysmukły)

a4 = 3 - wartości cechy tak samo skoncentrowane wokół

średniej, niż w rozkładzie normalnym (wykres identyczny)

a4  3 - wartości cechy są mniej skoncentrowane wokół

średniej, niż w rozkładzie normalnym (wykres spłaszczony)

www.etrapez.pl Krystian Karczyński Strona 6