T.C.

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ

EDEBİYAT FAKÜLTESİ

EMRE KARAKAYA

2. BAYEZİD VE CEM SULTAN’IN TAHT MÜCADELESİ

DANIŞMAN
NİMET AYŞE BAKIRCILAR

TARİH BÖLÜMÜ
TARİH SEMİNERİ 2 DERS MAKALESİ

ANTALYA, 2022
1
 İÇİNDEKİLER

GİRİŞ ........................................................................................................................................ 3

BİRİNCİ BÖLÜM
FATİH’İN ÖLÜMÜ VE TAHT KAVGASI

1.1 SULTANIN ANİ ÖLÜMÜ VE ŞEHZADELER .............................................................. 4

1.2 BAYEZİD’İN TAHTA ÇIKIŞI ........................................................................................ 4

İKİNCİ BÖLÜM
CEM SULTAN’IN İTTİFAK ARAYIŞI

2.1 CEM’İN MISIRA İLTİCASI ........................................................................................... 5

2.2 CEM’İN ANADOLU’DA KURDUĞU İTTİFAKLAR .................................................. 6

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CEM’İN SÜRGÜN YILLARI VE ÖLÜMÜ

3.1 CEM’İN RODOS’A İLTİCASI........................................................................................ 7

3.2 CEM’İN PAPA’YA TESLİMİ ......................................................................................... 8
3.3 CEM’İN ÖLÜMÜ VE DEFNİ ........................................................................................... 9
SONUÇ .................................................................................................................................... 10
KAYNAKÇA........................................................................................................................... 11

2
 GİRİŞ

Osmanlı İmparatorluğu, Fatih Sultan Mehmed devrinde Kırım, İstanbul,

Trabzon gibi önemli toprakları fethederek gücüne güç katmıştı. Devletin artık resmen
İmparatorluk çağına geçiş yaşadığı başladığı bu dönemde Şehzade Bayezid, 1448 tarihinde
Dimetoka’da doğdu. Bayezid, Fatih’in Gülbahar Hatun’dan doğan büyük oğludur.1 1455
tarihinde henüz 7 yaşında iken, devlet terbiye ve sorumluluğunu yerinde görmesi ve eğitiminin
tamamlaması amacıyla Amasya sancak beyliğine gönderilmiştir. Burada Çandarlı İbrâhim ve
Yahyâ Paşa tarafından eğitim almıştır. Bu yıllarda Afyon kullandığı için babası ile arasının
açıldığı rivayetlerde yer almaktadır. Merkez tarafından gönderilen bazı emirleri uygulamadaki
ağırlığı, bölgeden talep edilen kişileri teslim etmeyişi gibi davranışları babası ile
münasebetlerini iyice kopma noktasına getirmiştir.

Şehzade Cem, Fatih’in Çiçek Hatun’dan olma oğludur. 23 Aralık 1459 tarihinde
Edirne’de dünyaya gelmiştir. İki lalası ile birlikte henüz on yaşında iken 1469’da Kastamonu’ya
sancak beyi olarak gönderildi. Kısa süreli beylik sürecinden sonra önce İstanbul’a, oradan da
Rumeli’ye gitmesi emredildi. Babasının 1473’te Otlukbeli’de Akkoyunlular’la mücadelesi
sırasında mağlûp olduğu yolundaki söylentiler üzerine lalaları Nasuh ve Kara Süleyman
kendisine biat ettiler. Bu haberi alan Fatih, Cem’i şiddetle azarladığı gibi lalalarını da
öldürtmüştür. Fatih’in oğlu Mustafa 1474 Ağustos’unda hayatını kaybedince o sırada
Kastamonu sancakbeyi bulunan Şehzade Cem, vefat eden kardeşinin yerine Karaman valiliğine
tayin edilmiştir.2

1
Şerafettin Turan, "BAYEZİD II", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/bayezid-ii
(01.06.2022).
2
Ord. Prof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı, “Osmanlı Tarihi”, 2. Cilt, 12. Bölüm, ss. 161, TTK Yayınları, 2016,
Ankara
3
 BİRİNCİ BÖLÜM
FATİH’İN ÖLÜMÜ VE TAHT KAVGASI

1.1 SULTANIN ANİ ÖLÜMÜ VE ŞEHZADELER

Fatih Sultan Mehmed, yeni bir fethe çıktığı gün olan 3 Mayıs 1481 tarihinde, İstanbul
Üsküdar ile Gebze arasında bulunan ve Hünkârçayırı olarak adlandırılan mevkide aniden
rahatsızlandı ve vefat etti.3 Muhtelif kaynaklar, Fatih’in bu ani ölümünün, seferin gidişatını
engellememek için gizli tutulduğundan bahsediyor. Sultan 2. Mehmed’in naaşı, kendi adına
yaptırdığı Fatih Cami’nin haziresine defnedilmiştir. Fatih öldüğünde büyüğü Bayezid, küçüğü
Cem olmak üzere hayatta kalmış 2 oğlu vardı. Bayezid 34, Cem ise sadece 23 yaşındaydı.
Sultan 2. Mehmed hükümdarlığında yayımladığı kanunnamesinde “evlatlarımdan her kime
saltanat nasip olursa, Nizam-ı Alem için kardeş katli vaciptir” diyerek, evlatları arasında
yaşanacak olan bir taht mücadelesinde, aslında sonun mutlaka kanlı biteceğinin bir ön iznini
oluşturmuş oluyordu.

1.2 BAYEZİD’İN TAHTA ÇIKIŞI

Vezîriâzam Karamânî Mehmed Paşa’nın Cem’in hükümdarlığına taraftar olduğu, buna

karşılık İstanbul muhafızı İshak Paşa ile Bayezid’in damatları Anadolu Beylerbeyi Sinan ve
yeniçeri ağası Kasım’ın Bayezid’i hükümdar görmek istedikleri belgelerde ifade edilmektedir.

Fâtih öldüğünde kapıcılardan Keklik Mustafa, Bayezid’e gönderilirken Cem’e de bir

haber yollanmıştı. Ancak Cem’e giden ulağın yolu Bayezid’in damadı Sinan Paşa tarafından
kesilmiş ve ulak öldürülmüştü.4 İstanbul’da baş gösteren karışıklıklarda Karamânî Mehmed
Paşa öldürülmüş ve yeniçeriler sokaklarda Bayezid lehine hareketlere başlamışlardı. Her iki
Şehzadenin babalarının yanında, rehin olarak oğulları vardı. İshak Paşa bir an önce gelmesi için
Bayezid’e arka arkaya davetnameler gönderirken, Yeniçerileri sakinleştirmek adına,
İstanbul’da bulunan oğlu Korkut’u, babasına vekâleten Osmanlı tahtına oturtmuştu. Bu durum
yaşanan gerginlikleri biraz yatıştırdı.

Babasının vefatını 7 Mayıs’ta öğrenen Bayezid 4 bin atlı ile yola çıktı ve 21 Mayıs’ta
Üsküdar’a geldi. Gemiyle İstanbul’a geçerek babasının cenaze merasimine katıldı ve ardından

3
Prof. Dr. Halil İnalcık, "MEHMED II", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/mehmed-ii
(01.06.2022).
4
Şerafettin Turan, a.g.e., https://islamansiklopedisi.org.tr/bayezid-ii (01.06.2022).
4
Topkapı Sarayı’na girdi. Dîvân-ı Hümâyun, 22 Mayıs 1481’de Şehzade Korkut’un saltanatı
babasına bıraktığını ilân ederken, İshak Paşa’yı ise veziri azam ilan etmişti.

Cem, ağabeyinin tahta çıktığı haberini aldığında bir hak arama mücadelesi başlattı.
Babasının sağlığında, taht için kendisini uygun gördüğünü, Bayezid’in haksız yere orada
bulunduğunu söyledi ve kendisine bir ordu oluşturarak Bursa’ya doğru yola çıktı. Bayezid,
Cem’in üzerine Ayaz Paşa komutasında bir karşı birlik gönderdi ise de 28 Mayıs 1481 de bu
kuvvetler bozguna uğratıldı ve Cem 3 gün sonra Bursa’ya girdi. Bursa’da 18-20 gün kadar kaldı
ve burada kendi adına para bastırdı, hutbe okuttu yani kendisini Osmanlı padişahı ilan etti.56
Cem, büyük halası başkanlığında bir heyeti ağabeyine göndererek, Osmanlı’nin 2 bölge olarak
yönetilmesini, kendisinin Anadolu’da, ağabeyinin ise Rumeli’de hüküm sürmesini teklif ettiyse
de devletin bütünlüğünü tehdit eden bu önerisi kabul edilmedi.

Hazırlıklarını tamamlayan Bayezid, kardeşinin üzerine doğru bir ordu ile harekete geçti.
Cem’in lalası Aştinoğlu Yakup Bey vaatler sonucunda taraf değiştirmişti. 20 Haziran’da
Yenişehir ovasında karşı karşıya gelen iki taraftan 22 Haziran’da zaferle ayrılan Bayezid
olmuştu. Fatih hayatını kaybettiği sırada İtalya üzerine seferde bulunan Gedik Ahmet Paşa,
Sultan Beyazid’in cülusu ile acilen geri çağırıldı. Geldiği zaman Bayezid Yenişehir
ovasındaydı. Gedik Ahmet Paşa Sultan’ın elini öperek ona hediyeler sundu ve bağlılığını
bildirdi. İshak Paşa, Gedik Ahmet Paşa’nın kayınpederiydi. Sultan, Cem’i takip etmesi için
arkasından Gedik Ahmet Paşa’yı göndermişti. Lakin Cem Osmanlı sınırlarının dışına çıkmıştı.
Bu gelişmenin, Gedik Ahmet Paşa’nın Cem’i yakalamak istememiş olabileceğinden dolayı
yavaş takibi sonucunda yaşandığı da akıllara gelen bir durumdu.

Cem, önce Eskişehir’e oradan da yaralı olarak Konya’ya kaçtı. Bütün eşya ve hazineleri
yağmalandı. Konya’ya gelişi 5 gün sürmüştü. Konya’da tutunamayacağını anlayınca annesi
Çiçek Hatun, ailesi ve oğlu Murat’ı alarak önce 28 Haziran’da Suriye’ye, Mısır sultanından
aldığı davetle 25 Ağustos’ta da Kahire’ye gitti. Memlük Sultan’ı Kayıtbay, Cem’i törenle
karşıladı.

İKİNCİ BÖLÜM
CEM SULTAN’IN İTTİFAK ARAYIŞI

2.1 CEM’İN MISIR’A İLTİCASI

5
Ord. Prof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı, a.g.e., ss. 163
6
Mahmut H. Şakiroğlu, "CEM SULTAN", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/cem-
sultan#1 (01.06.2022).
5
 Osmanlılarla arası iyi olmayan Kayıtbay, Cem Sultan’ı elinde bir siyasi koz olarak
kullanmak istedi.7 Cem’in Memlüklere ilticasını haber alan Gedik Ahmet Paşa, Bayazid’in oğlu
Şehzade Abdullah’a Karaman Valiliğini vererek, İstanbul’a geri döndü. Cem Sultan, Mısır’dan
kardeşi Sultan Bayezid’e, yaşadığı sıkıntıları anlatan bir mektup göndermişti. Bayezid yanıt
olarak, hükümdarlık iddiasından vazgeçerse kendisine senede 1 milyon akçelik bir para
verilerek, bu mücadelenin sulh ile sona erebileceğini söyledi.8 Lakin saltanat hırsı devam eden
Cem, bu teklifi kabul etmedi. Cem Sultan Mısır sürecinde annesi ve ailesi ile birlikte Mekke’ye
Hac vazifesine giderek, Aralık 1481 tarihinde Hacı olan ilk ve tek erkek Osmanlı hanedan
mensubu olmuştur. Mart 1482 tarihinde Kahire’ye geri dönmüştür.

2.2 CEM’İN ANADOLU’DA KURDUĞU İTTİFAKLAR

Anadolu’dan gelen bir haber Cem Sultan’ı taht için ümitlendirdi. Gedik Ahmet Paşa’nın
mahiyetinde bulunan Ankara sancak beyi Trabzonlu Mehmed Bey’den bir davet mektubu aldı.
Mektupta halkın Sultan Bayazid’den yüz çevirdiği ve kendisini bekledikleri yazıyordu. Cem
Sultan, Mısır’dan müsaade alarak hududu geçmiş, Mehmed Bey’de Gedik Ahmet Paşa’nın
yanından kaçarak Halep’te ordusuyla birlikte Cem Sultan’ın idaresi altına girmişti.9 19
Mayıs’ta Halep’ten yola çıkan Cem Sultan, Adana’ya geldi ve Karamanoğlu Kasım Bey ile bir
ittifak görüşmesi yaptı. Cem, Padişah olursa tüm Karaman ilini Kasım Bey’e verecekti. Cem
ve Kasım’ın kuvvetleri Konya üzerine yürüdüler. Fakat burada aradıkları Gedik Ahmet Paşa ve
Şehzade Abdullah’ı bulamadılar.

6 Haziran 1482’de Konya kuşatıldı fakat Hadım Ali Paşa’nın direnişi ve Konya halkının
padişaha sadakati sonucunda şehir düşmedi. Trabzonlu Mehmet Ali Bey Sivas Beylerbeyi
Süleyman Paşa ile giriştiği mücadele sonucunda hayatını kaybetti. Süleyman Paşa’yı
yakalamak üzere Ankara’ya giden Cem Sultan, paşayı bulamayınca Ankara kalesini kuşatmıştı
fakat ağabeyinin ordusu ile yolda olduğu haberini alınca alelacele çekilerek Akşehir’e geldi.
Kasım Bey üzerine gelen ordunun Afyon’da olduğunu haber alınca kuşatmasını kaldırarak önce
Taşili’ne, ardından da Silifke’ye çekildi. Kardeşinin Taşili’nde olduğunu haber alan Sultan
Bayezid bir aracı göndererek uzlaşma teklif etti ise de Cem Sultan kabul etmedi. İkili devlet
yönetimi fikrini diretti.

Cem ile Karamanoğlu Kasım Bey mağlup olmaları durumundaki durumları gözden
geçirdiler. Kasım Bey, Cem’i böyle bir durumda deniz yolu ile Rumeli’ye sevk edebileceğini

7
Ord. Prof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı, a.g.e., ss. 165
8
Metin Kunt, “Türkiye Tarihi 2 - Osmanlı Devleti (1300-1600)”, ss. 97, Cem Yayınevi, 2014, İstanbul
9
Ord. Prof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı, a.g.e., ss. 167
6
söyledi. Buradaki maksadı Bayezid Cem ile Rumeli’de meşgul iken kendisinin Padişah ile
anlaşarak hiç olmazsa bir kısım Karaman toprağını Osmanlı’dan koparabileceğini
düşünmesiydi. Halbuki Cem’in maksadı Akkoyunlu hükümdarının yanına gitmekti. Ancak
Kasım Bey’in teklifini uygun buldu ve adamlarından Frenk Süleyman adlı birini Rodos
Şövalyeleri’nin reisine göndererek yardım istedi.

Cem Sultan daha önceleri babasının sağlığında Karaman valisi iken Rodos kuşatması
sırasında bir vasıta ile Rodoslularla iletişime geçmiş, bu durumdan kaynaklı bir tanışıklık
oluşmuştu. Güney’de köşeye sıkışan Kasım Bey artık başarılı olamayacağını anlayınca Memlük
sınırlarına kaçtı. Anadolu’da kalma imkânı ortadan kalkan Cem ise otuz kadar adamı ile
birlikte, 29 Temmuz 1482 günü10 Anamur limanından, şövalyelerin Frenk Süleyman’a verdiği
3 gemi ile 3 gün sonra Rodos’a gitti. Bundan sonra bir daha vatanına dönemedi ve böylece
maceralı Avrupa hayatı başlamış oldu. Rodos adasında Şövalyelerin reisi Pierre d’Aubusson
Cem Sultan’ı karşıladı ve gerekli ilgiyle kendisini ağırladı.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CEM’İN SÜRGÜN YILLARI VE ÖLÜMÜ

3.1. CEM’İN RODOS’A İLTİCASI

Bazı şövalyeler Rodos’ta kalması gerektiğini söylese de Sultan Bayezid’in adayı

kuşatma altına alma riski sonucu, Cem Sultan’ın Fransa’ya götürülmesi kabul edildi. Şövalyeler
bu nakil sürecini bir gelir kapısı, Cem’i de Osmanlı’ya karşı ellerinde bir silah olarak görmeye
başladılar. Cem Sultan Macaristan üzerinden Rumeli’ye nakledilmek vaadiyle avutulup, 30
kadar adamı ve Rodos’tan satın aldığı Türk esirleriyle birlikte 1 Eylül 1482’de Fransa’ya
nakledildi. Rodos macerası yaklaşık 5 hafta sürmüştü.11 Cem salıverilmemişti çünkü Sultan
Bayezid, kardeşinin serbest bırakılmaması için büyük çaba harcadı ve bazı tâvizler verdi. Cem’i
göz altında tutmaları için şövalyelere her yıl 40 bin duka ödenmesine ve onlara Osmanlı
topraklarında serbestçe ticaret hakkı tanınmasına dair bir anlaşma yaptı.12

Cem gelişmelerden habersiz şekilde Rodos’tan ayrılırken Şövalyelerin reisine

Osmanlı’nın başına Sultan olduğu taktirde kendileri ile daima sulh içinde olunacağına, ticaret
serbestliği vereceğine, Türklerin elindeki esirlerden her sene 300 kişinin satın alınmasına

10
Şerafettin Turan, a.g.e., https://islamansiklopedisi.org.tr/bayezid-ii (01.06.2022).
11
Ord. Prof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı, a.g.e., ss. 170
12
Şerafettin Turan, a.g.e., https://islamansiklopedisi.org.tr/bayezid-ii (01.06.2022).
7
müsaade edeceğine ve kendisine yapılan masraflar karşılığında 150 bin altın vereceğine dair bir
anlaşma imzaladı.

Cem, 16 Ekim 1482’de Fransa’nın Nice şehrine getirildi ve burada 4 ay kaldı. Nice’de
veba hastalığı baş gösterince Şövalyeler burada kalmak istediler ve Savua dükalığının merkezi
olan Chambery’e oradan da Rumilly’e gittiler. Cem görüldüğü üzere diyar diyar gezdiriliyordu.
Sultan Bayezid, Cem’in salıverilmemesi için Fransa Kralı 11. Lui’ye mektup yazarak para ve
hediyeler teklif ettiyse de teklifini Krala kabul ettiremedi.

Şövalyeler Cem Sultan’ı korumak için 29 adamını Rodos’a, Cem’i de Fransa’da

bulunan Sassenage şatosuna naklettiler. Cem’in buranın beyi Baron Jean de Sassenage’ın kızı
ile bir ilişki yaşadığı iddia edilmektedir. Kaçırılması tehlikesine karşı Cem buradan da alınıp
Boislamy şatosuna nakledildi ve 2 sene kadar burada kaldı.

Bu sırada Osmanlı’ya karşı savaş açmak isteyen Macar Kralı, Napoli Krallı ve Papa,
Şehzade’yi bir koz olarak kullanmak istese de bu işten en kârlı çıkan hem Beyezid’den, hem
Cem Sultan’ın Kahire’de ki annesi Çiçek Hatun’dan, hem de Cem’in eşinden para koparan
Şövalye reisi olmuştur.

3.2. CEM’İN PAPA’YA TESLİMİ

Şövalyeler Cem’in bulunduğu konumundan rahatsızlık duyarak Cem’i 7 sene ikamet

edeceği Fransa’daki 7 katlı Burganeuf şatosuna naklettiler. Fransa Kralı 8. Şarl ve Papa 8.
Innocentius arasında siyasi ve maddi bir anlaşma imzalandı. Cem Şövalyelerin elinden alınarak
Papa’ya teslim edildi ve 13 Mart 1489’da Roma’ya nakledildi.13 Papa, Şövalyelere imtiyazlar
vererek, Bayezid’in Cem için verdiği yıllık 45 bin altını kendine istedi ve Rodos Şövalyeleri’nin
reisini kardinallik derecesine çıkardı. Cem’in muhafazası için verilen paranın her yıl 10 bin
dükası Fransa kralına verilecek, gerisini Papa alacaktı.

Cem, Papa tarafından karşılandıktan sonra Papa’ya yaşadığı sıkıntıları, aile özlemini ve
Kahire’ye dönme arzusunu anlattı. Papa ise Cem’e şimdilik Mısır’a gidemeyeceğini, Macar
kralının kendisinin Rumeli sınırında kalmasını istediğini belirtti ve Hristiyan olmasını teklif
etti. Cem Sultan ise yanıt olarak, kendisinin Rumeli sınırında bulunması gerektiği teklifini
kabul etmediğini, dininden ise hiçbir suretle vazgeçmeyeceğini Papa’ya bildirdi.

Sultan Bayezid, Cem Sultan’ın Roma’ya getirildiğini anlayınca, Papa ile dostluğunu
güçlendirme yollarını aramaya başladı. 1490’da Roma’ya gönderilen ve ileride Bayezid’in son

13
Ord. Prof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı, a.g.e., ss. 172
8
veziri azamı olacak olan Kapıcıbaşı Mustafa Ağa, Cem’in himayesi için verilen 3 yıllık altının
tümü olan 120 bin altını Papa’ya teslim etmişti.14 Papa’da bunu kabul ederek Padişah’a bir
nâme yolladı. Mustafa Ağa, Cem Sultan’la da görüşüp ona ağabeyinin nâme ve hediyelerini
iletti.

3.3. CEM’İN ÖLÜMÜ VE DEFNİ

1492 yılına gelindiğinde ise Papa 4. Aleksandr Borjiya olmuştu ve Cem üzerinde daha
kesin planları vardı. Cem’in yaşamına pek karışmıyordu. Fakat Bayezid’e gönderdiği haberde
paranın devamı gelmesi halinde korumanın süreciğini veyahut kabul ederse 300 bin altın
karşılığı Cem’i öldürtebileceğini bildirmişti. Bu sırada Fransa kralı 8. Şarl Napoli krallığına son
vermek üzere İtalya’ya girdi. Maksatlarından biri de Cem’i alarak Kudüs’e gitmekti. Papa bunu
öğrenince Şehzadeyi daha sıkı bir koruma altına aldı. Fakat İstanbul’dan gelen bir nâme de 300
bin altınlık teklifin kabul edildiği yazılıydı. Bu Cem’in sonu demekti. Bu name Fransız Şarl’ın
eline geçti. Şarl, Cem’in öldürülmeyip kendisine teslimini istedi ve bazı şartlar sunarak Cem’i
Papa’dan 26 Aralık 1494’de teslim aldı. Ardından da Napoli üzerine harekete geçti. 16 Şubat
1495 tarihinde yolda olunduğu bir esnada Cem Sultan aniden rahatsızlandı. Cem’in yüzü, gözü
ve boynunda hızla şişlikler oluştu. Ata bile binemez hale geldi ve bir sedye ile at arabası ile
nakledilir hale geldi. 22 Şubat 1495’te Fransa kralı ordusuyla Napoli’ye girerken Cem son bir
güçlükle bir ata bindi ise de kalkmamak üzere atın üzerine yatar halde kendini buldu. Kötü
olduğunu anladığı bir an da yanındakilere aile ve çocuklarının himayelerini ağabeyi Bayezid’e
söylemelerini, na’şının Osmanlı topraklarına naklini vasiyet etti. Hastalığı sürecinde Cem’i sık
sık ziyaret eden Fransa kralı ona serbest olduğunu söylemiş, Cem’in senelerdir özlemini çektiği
bu hürriyet en fazla 2 gün sürmüş, 25 Şubat 1495 günü sabaha karşı Castel Capuana’da hayatını
kaybetmişti.15 Cem’in naaşı yanında bulunan arkadaşları Celal ve Sinan Bey’lere teslim
edilerek İslami usullere göre cenaze işlemleri yapılmıştı.

Sultan Bayezid kardeşinin ölüm haberini duyunca Osmanlı topraklarında Cem için
gıyabi cenaze namazı kıldırdı, 3 gün yas ilan etti ve 100 bin akçe sadaka dağıttı.16 Cem’in naaşı
epey bir müddet Napoli’de kaldıktan sonra Sultan Bayezid’in talebi üzerine 1499 senesi
başlarında Napoli Kralı Frederik tarafından Anadolu’ya gönderilmiştir. Cem’in naaşı, Bursa
Muradiye’de17 bulunan büyük ağabeyi Şehzade Mustafa’nın kabrinin yanına defnedilmiştir.

14
Mahmut H. Şakiroğlu, a.g.e., https://islamansiklopedisi.org.tr/cem-sultan#1 (01.06.2022).
15
Mahmut H. Şakiroğlu, a.g.e., https://islamansiklopedisi.org.tr/cem-sultan#1 (01.06.2022).
16
Ord. Prof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı, a.g.e., ss. 174
17
Mahmut H. Şakiroğlu, a.g.e., https://islamansiklopedisi.org.tr/cem-sultan#1 (01.06.2022).
9
 SONUÇ

Cem öldüğünde 36 yaşındaydı. Esaret hayatı 13 sene sürdü. Hızlı ve macera dolu bir
yaşamı olmuştu. Cem’in ölümü ile ilgili çeşitli rivayetler var ise de en makul olanı Fransa
kralına tesliminden önce Papa Aleksandr Borjiya tarafından zehirletilmiş olmasıdır.

Cem Sultan ile Sultan Bayezid’in girdiği taht mücadelesi sırasında Avrupa daima
İstanbul’u geri alabilmek düşünü kolladı. Ancak Sultan Bayezid gerektiğinde parayı
kullanmaktan çekinmedi ve meseleleri barışçıl yollarla halletmeye çalıştı. Cem Sultan
meselesi kapandıktan sonra fetihten geri kalmayacağını herkese gösteren Sultan Bayezid,
Osmanlı topraklarına yeni beldeler katmış devlete maddi olarak da nefes aldırmıştı.

11 Ağustos 1480’da Bayezid tarafından zapt edilen Otranto, Gedik Ahmet Paşa’nın
yeniden garnizon toplamak için Anadolu’ya geldiği sırada, geri dönüşüne izin verilmemesi
sonucunda kaybedilmiş, bölgede bulunan Türk garnizonu gücünü yitirince Napoli
kuvvetlerine teslim olmuştu. (10 Eylül 1481) 18 Taraflar esir değişimlerini birbirlerinin
tebaalarına ticaret serbestiseti getiren anlaşmalar imzalayarak gerçekleştirdiler.

Sultan Bayezid, kardeşi ile girdiği taht mücadelesini tamamladıktan sonra eli daha
güçlü şekilde cenk meydanlarında yer almış, fetihlerini hızlandırmıştı.

18
Şerafettin Turan, a.g.e., https://islamansiklopedisi.org.tr/bayezid-ii (01.06.2022).
10
 KAYNAKÇA

1. İNALCIK, PROF. DR. HALİL, "MEHMED II", TDV İslâm Ansiklopedisi,

https://islamansiklopedisi.org.tr/mehmed-ii (01.06.2022).
2. KUNT, METİN, “Türkiye Tarihi 2 - Osmanlı Devleti (1300-1600)”, Cem Yayınevi,
2014, İstanbul
3. ŞAKİROĞLU, MAHMUT H., "CEM SULTAN", TDV İslâm Ansiklopedisi,
https://islamansiklopedisi.org.tr/cem-sultan#1 (01.06.2022).
4. TURAN, ŞERAFETTİN, "BAYEZİD II", TDV İslâm Ansiklopedisi,
https://islamansiklopedisi.org.tr/bayezid-ii (01.06.2022).
5. UZUNÇARŞILI, ORD. PROF. İ. HAKKI, “Osmanlı Tarihi”, 2. Cilt, 12. Bölüm, ss.
161-179, TTK Yayınları, 2016, Ankara

11