TÜRK DÜŞÜNCE TARİHİ DERSİ II. DÖNEM 2.

YAZILI DEĞERLENDİRME SINAVI ÇALIŞMA KÂĞIDI

1) Hükümdara devlet yönetimi ile ilgili konularda ‘‘toy, kengeş, kurultay’’ gibi adlarla bilinen meclis yardımcı
olmuştur. Kurultayda son söz hükümdara aittir.
Buna göre yukarda verilen cümleden nasıl bir sonuca ulaşılabilir?

Meclisin danışma niteliği taşıdığı.

2) Eski Türk Kültüründe “İl” kavramının karşılığı nedir?

Devlet.

3) II. Mahhmud’un “ Ben tebaamın Müslümanını camide, Hristiyanını kilisede, Musevisini Havrada fark
ederim, aralarında başka bir fark yoktur” şeklindeki sözleri Osmanlı Devleti’nde hangi düşünce sistemini teşkil
etmektedir?
Osmanlıcılık.

4) Bilge Kağan kitabesinde “Türk Milleti için gece uyumadım, gündüz oturmadım. Ondan sonra Tanrı irade ettiği
ve lütfettiği için talih ve kısmetim olduğu için ölecek milleti diriltip kaldırdım, çıplak milleti giydirdim, fakir milleti
zengin ettim, nüfusu az milleti çok ettim.” denilmektedir.
Buna göre II. Kök Türk Devleti’nin yönetim anlayışı ile ilgili nasıl bir sonuca ulaşılabilir?
Sosyal devlet anlayışı ile hareket edildiği sonucuna varabiliriz.

5) Buhara yakınlarındaki Efşene köyünde doğmuştur. Eğitimine Kur’an ve edeb ilimlerini öğrenerek başlamıştır.
Fıkıh, mantık, astronomi felsefe okumuş, 16 yaşında tıp eğitimine başlamış ve kendisine başarılardan dolayı eş-
şeyhü’r-reîs unvanı verilmiştir. Batı’da ise Avicenna (Avisenna) olarak bilinir. El-kânûn fi’t-tıbb adlı kitabı Batı’da
uzun bir süre ders kitabı olarak okutulmuştur.
Yukarda anlatılan bilim adamının adı nedir?
İbni Sina

6) Orhan Gazi’nin İznik’teki (1336) ilk Osmanlı medresesinin müderrisliğine tayin ettiği kişinin adı nedir?

Davud-i Kayseri

7) Büyük Selçuklu Devleti'nin ünlü veziri ve Siyâsetnâme adlı kitabın yazarı olan siyaset bilimcisidir. Alparslan ve
Melikşah dönemlerinde vezirlik yapmıştır.
Yukarıda anlatılan devlet yöneticisinin adı nedir? Yazınız.
Nizâmülmülk

8) Jön Türk hareketi içerisinde ”adem-i merkeziyetçi “ düşünceleriyle tanınan kişinin adı nedir? Yazımız.

Prens Sabahaddin.

9) İlk Türk İslam edebî eseri olarak kabul edilen Kutadgu Bilig’de, mutluluğun temel şartının bilgiye bağlı olduğu
ifade edilmiştir. Bu kitaba göre insan bilgili olursa uygun davranışları anlar ve yapar. Uygun davranışları yapan kişi
de mutlu olur. Kutadgu Bilig’de bilginin önemi, “Bilgi ile göğe yol bulunur.” sözleri ile ifade edilmiş, çocuk
eğitimine ayrı bir önem verilmiş, çocuklara erdem ve bilginin öğretilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Kutadgu Bilig adlı kitabın yazarı kimdir? Yazınız.
Yusuf Has Hacip.

10) Fatih Sultan Mehmet Dönemi’nde açılan ve dönemin en iyi medresesinin adı nedir?

Sahn-ı Seman Medresesi.