Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 89

 

MÔN  HỌC  
XÂY  DỰNG  VĂN  BẢN    
PHÁP  LUẬT    
Khoa  Luật  Hành  chính  –  Nhà  nước  
 
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   1  
MỤC  TIÊU  MÔN  HỌC  
 
-­Nắm  vững  hệ  thống  văn  bản  pháp  luật.  
-­  Nắm  vững  kiến  thức  lý  luận,  pháp  lý  về  quy  
trình   xây   dựng   VB   và   những   nguyên   tắc   áp  
dụng.  
-­  Đánh  giá  tính  hợp  pháp  và  hợp  lý  của  một  số  
VBPL.  
-­  Soạn  thảo  một  số  loại  VB.  
NỘI  DUNG  
Phần  I  
Những  vấn  đề  cơ  bản  về  soạn  thảo  VBPL  
1. Khái  quát  về  soạn  thảo  VBPL  
2. Quy  trình  ban  hành  một  số  loại  văn  bản  pháp  luật  
3. Thể  thức  và  kỹ  thuật  trình  bày  văn  bản  
4. Ngôn  ngữ  trong  văn  bản  pháp  luật  
5. Hiệu  lực  và  nguyên  tắc  áp  dụng  VBPL    
6. Kiểm  tra  và  xử  lý  VBPL  
Phần  II  
Kỹ  năng  soạn  thảo  văn  bản    
v Danh  mục  VBQPPL  
 
1. Luật  Ban  hành  văn  bản  QPPL  năm  2015  
2. Luật  số  63/2020/QH14,  Sửa  đổi,  bổ  sung  một  số  điều  của  Luật  
Ban  hành  văn  bản  quy  phạm  pháp  luật  số  80/2015/QH13  
3. Pháp  lệnh  pháp  điển  hóa  hệ  thống  VBQPPL  năm  2012.  
4. Pháp  lệnh  hợp  nhất  VBQPPL  năm  2012.  
5. Nghị  quyết  số  351/2017/UBTVQH14  
6. Nghị  định  số  34/2016/NĐ-­CP    
7. Nghị  định  số  99/2016/NĐ-­CP  
8. Nghị  định  30/2020/NĐ-­CP  
9. Nghị  định  154/2020/NĐ-­CP  
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM  
4  
v  Tài  liệu  học  tập  

-­   Giáo   trình   Kỹ   thuật   soạn   thảo   văn   bản,  


Trường  Đại  học  Luật  TP.HCM,  NXB.  Hồng  
Đức,  năm  2017.  

ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM  


5  
BÀI  1  

KHÁI  QUÁT  VỀ  XÂY  DỰNG    


VĂN  BẢN  PHÁP  LUẬT  
I. CÁC  KHÁI  NIỆM  CƠ  BẢN  
1. Khái  niệm,  đặc  điểm  của  văn  bản  pháp  luật    
2. Định   nghĩa,   tính   chất,   ý   nghĩa   của   hoạt   động   soạn  
thảo  văn  bản  
II.  THẨM  QUYỀN  BAN  HÀNH  VĂN  BẢN  PHÁP  LUẬT    
1. Thẩm  quyền  ban  hành  văn  bản  QPPL  
2. Thẩm  quyền  ban  hành  văn  bản  áp  dụng  QPPL  
3.  Một  số  lưu  ý  về  văn  bản  hành  chính  (thông  thường)    
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   7  
I. CÁC  KHÁI  NIỆM  CƠ  BẢN  

ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   8  


Xác  định  loại  hình  VB    

1. Bộ  luật  Dân  sự  2015  


2. Nghị  quyết  của  Ban  chấp  hành  Trung  ương  
Đảng  
3. Quyết  định  Bổ  nhiệm  Giám  đốc  Sở  Tư  pháp  
4. Công  văn  hướng  dẫn  thủ  tục  quyết  toán  thuế  
5. Nội  quy  thư  viện  
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   9  
1.  Khái  niệm,  hình  thức  VBPL  

1. Văn  bản  
2. Văn  bản  pháp  luật  
3. Văn  bản  quy  phạm  pháp  luật      
4. Văn  bản  áp  dụng  quy  phạm  pháp  luật    
5. Văn  bản  hành  chính  
6. Văn  bản  hành  chính  thông  thường  
  ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   10  
(1) Văn  bản  là  thông  tin  thành  văn  được  truyền  đạt  

bằng  ngôn  ngữ  hoặc  ký  hiệu  hình  thành  trong  hoạt  

động  của  các  cơ  quan,  tổ  chức  và  được  trình  bày  

đúng  thể  thức,  kỹ  thuật  theo  quy  định.  

ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   11  


(2)    
Văn  bản  pháp  luật  

    Là   hình   thức   thể   hiện   bằng   ngôn   ngữ   viết  


các  quyết  định  mang  tính  ý  chí  nhà   nước,  do  
các   CQ   hoặc   cá   nhân   có   thẩm   quyền   ban  
hành,   theo   các   hình   thức,   thủ   tục   do   pháp  
luật   quy   định   để   điều   chỉnh   các   QHXH   phù  
hợp  với  lợi  ích  của  NN,  tổ  chức  và  cá  nhân  
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   12  
Ví  dụ  

ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   13  


u Đặc  điểm  văn  bản  pháp  luật  

ü    Được  xác  lập  bằng  ngôn  ngữ  viết  


ü    Do  CQNN,  người  có  thẩm  quyền  banhành.  
ü    Đúng  trình  tự  pháp  luật  quy  định.  
ü Chứa  QPPL  hoặc  áp  dụng  QPPL  vào  trường  hợp  
cụ  thể.  
ü    Được  NN  bảo  đảm  thực  hiện.   14  
u Phân  loại  VBPL  
Căn  cứ  tính  quyền  lực  nhà  nước,  hiệu  lực  pháp  lý  
VB  
Quan  điểm  1  
(2)  Văn  bản  
 pháp  luật  

Văn  bản     Văn  bản    


quy  phạm  pháp  luật   áp  dụng  QPPL  
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   15  
Căn  cứ  QĐ  pháp  luật  và  yêu  cầu  thực  
tiễn  
Quan  điểm  2  
Văn  bản  
 pháp  luật  

Văn  bản     Văn  bản    


quy  phạm  pháp  luật   hành  chính  
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   16  
Quan  điểm  2  
(2)  Văn  bản  
 pháp  luật  

VB  quy  phạm  pháp  luật   VB  hành  chính  

VB  hành  chính  
VB  áp  dụng  QPPL  
khác  
17  
QUY  PHẠM  PHÁP  
(3)  VBQPPL   LUẬT  

là   VB   có   chứa   QPPL,   là   quy   tắc   xử   sự   chung,   có  


hiệu   lực   bắt   buộc   chung,  
được  ban  hành  theo  đúng   được  AD  lặp  đi  lặp  lại  nhiều  
thẩm   quyền,   hình   thức,   lần  đối  với  CQ,  TC,  cá  nhân  
trong  phạm  vi  cả  nước  hoặc  
trình   tự,   thủ   tục   quy   định   ĐVHC   nhất   định,   do   CQNN,  
trong  Luật  này     người   có   thẩm   quyền   quy  
               Điều  2;;  Khoản  1,  Điều   định   trong   Luật   này   ban  
         
3  Luật  2015   hành   và   được   NN   bảo   đảm  
18  
thực  hiện    
VÍ  DỤ  1  

     Khoản  1,  Điều  30  Luật  GTĐB  


 “Người  điều  khiển  xe  mô  tô  hai  bánh,  xe  gắn  máy  chỉ  được  chở  
một  người,  
   trừ  những  trường  hợp  sau  thì  được  chở  tối  đa  hai  người:  
         -­    Chở  người  bệnh  đi  cấp  cứu;;  
         -­    Áp  giải  người  có  hành  vi  vi  phạm  pháp  luật;;  
19  
VÍ  DỤ  2  

Điều  31  Luật  Giao  thông  đường  bộ  2008  


1.   Người   điều   khiển   xe   đạp   chỉ   được   chở   một  
người,  trừ  trường  hợp  chở  thêm  một  trẻ  em  dưới  
7  tuổi  thì  được  chở  tối  đa  hai  người.  
3.Người   điều   khiển,   người   ngồi   trên   xe   đạp   máy  
phải  đội  mũ  bảo  hiểm  có  cài  quai  đúng  quy  cách.  
 
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   20  
Lưu  ý:  một  số  VB  sau  không  phải  
là  VBQPPL  
o Quyết  định  của  Thủ  tướng  về  phê  duyệt  chiến    
 
         lược,  chương  trình,  đề  án;;  giao  chỉ  tiêu  KTXH  
         cho  CQ,  đơn  vị;;    
o Quyết  định  TTg  thành  lập  trường  đại  học;;  thành  
         lập  các  ban  chỉ  đạo,  hội  đồng,  ủy  ban  lâm  thời…  
o Quyết  định  khen  thưởng,  kỷ  luật,  bổ  nhiệm,…    
                   (Điều  3  NĐ  34/2016/NĐ-­CP)  
21  
 
(4)  Văn  bản  áp  dụng  QPPL  

² Chưa  có  khái  niệm  chính  thức  trong  VBPL.  


² Là  thuật  ngữ  phổ  biến  trong  nghiên  cứu.  
² Gồm  nghị  quyết  (cá  biệt),  quyết  định  (cá  biệt)  
     Ví  dụ:    
    Nghị   quyết   của   HĐND   tỉnh  A   về   bãi   nhiệm   đại   biểu  
HĐND  tỉnh  A  đối  với  ông  Nguyễn  Văn  X  

ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM  


22  
Lưu  ý:  một  số  VB  sau  không  phải  là  
VBQPPL  
 

ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM  


23  
Lưu  ý:  một  số  VB  sau  không  phải  là  
VBQPPL  
 

ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM  


24  
(5)  Văn  bản  hành  chính:  
  Điều   3   Nghị   định   30/2020/NĐ-­CP:   “Văn   bản  
hành   chính”   là   văn   bản   hình   thành   trong   quá  
trình   chỉ   đạo,   điều   hành,   giải   quyết   công   việc  
của  các  cơ  quan,  tổ  chức.  

ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   25  


(5)  VB  hành  chính  
Ø Gồm:      
§  Nghị  quyết  (cá  biệt),  quyết  định  (cá  biệt),  chỉ  thị;;  
§  Quy  chế,  quy  định,  thông  cáo,  thông  báo;;  
§ Hướng  dẫn,  chương  trình,  kế  hoạch,  phương  án,  đề  án,  
dự  án;;  
§  Báo  cáo;;  Biên  bản,  tờ  trình,  hợp  đồng,  công  văn,  công  
điện;;  
§  Bản  ghi  nhớ,  bản  thỏa  thuận;;  
§ Giấy  uỷ  quyền,  giấy  mời,  giấy  giới  thiệu,  giấy  nghỉ  phép;;  
§  Phiếu  gửi,  phiếu  chuyển,  phiếu  báo,  thư  công.  
   (Điều  7  Nghị  định  30/2020/NĐ-­CP)   26  
(5)  Văn  bản  hành  chính  

VB  áp  dụng  QPPL   VB  hành  chính  khác  


-­ Quy  chế,  quy  định,  thông  báo,  
thông  cáo  
§  Nghị  quyết  (cá  biệt)     -­ Hướng  dẫn,  chương  trình;;  kế  
hoạch;;  
§  Quyết  định  (cá  biệt)   -­ Phương  án,  đề  án,  dự  án;;  
-­ Báo  cáo,  BB,  hợp  đồng;;  
-­ Công  văn,  công  điện,  tờ  trình;;  
-­ Bản  ghi  nhớ,  bản  thoả  thuận;;  
-­ Giấy  uỷ  quyền,  giấy  mời,  giấy  giới  
thiệu,  giấy  nghỉ  phép;;  
 -­    Phiếu  gửi,  phiếu  chuyển,  phiêu  báo,  
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   thư  công   27  
 
Kết  luận  
VB  pháp  luật  

VB   VB  hành  
QPPL   chính  
VB  áp  
VBHC  
dụng  
khác  
QPPL  
 
(6)  Một  số  khái  niệm  khác  về  VB  

VB  luật  
VB  dưới  luật  
VB  pháp  quy  
VB  ban  hành  kèm  theo  VB  
khác  
VB  nhà  nước  
VB  chuyên  ngành  

ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   29  


 
(6)  Một  số  khái  niệm  khác  về  VB  

 VB  luật      VB  dưới  luật  


 VB  QPPL  do  Quốc  hội,     VB   QPPL   do   chủ   thể  
cơ  quan  quyền  lực  nhà   có   thẩm   quyền   ban  
nước  ban  hành,  gồm:     hành   theo   đúng   thẩm  
§    Hiến  pháp;;   quyền,  trình  tự,  thủ  tục  
§    Bộ  luật,  luật   được   pháp   luật   qđ,   có  
§    Đa  phần  NQ  của  QH   giá  trị  pháp  lý  thấp  hơn  
mang  tính  luật.   VB  luật.  
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   30  
 

VB  pháp  quy  

Quan   Quan  
điểm  1   điểm  2  

VBQPPL  
=VB  QPPL  
(dưới  luật)  
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   31  
 Phần  VB  ban  hành  kèm  theo  VB  khác:  
-­  Nội  dung  quy  định  về  việc  ban  hành  
VB   kèm  theo;;  
ban   -­ Tổ  chức  thực  hiện;;  
hành   -­ Hiệu  lực  của  VB.  
kèm   Phần  VB  được  ban  hành  kèm  theo  VB  
theo   khác  
VB   -­  Nội  quy,  quy  chế,  điều  lệ,  danh  mục,  quy  
khác   định  …  
-­  Nội  dung  cụ  thể.  
  ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   32  
Ví  dụ  1:  Phần  VB  ban  hành  kèm  theo  VB  
khác  

33  
Ví  dụ  1:  Phần  VB  được  ban  hành  kèm  theo  
VB  khác  

34   ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM  


LƯU  Ý  

²  Nội  quy,  quy  chế,  danh  mục,  điều  lệ,  quy  định…  (VB  
PHỤ)  không  được  ban  hành  độc  lập;;  
² Hiệu  lực  của  phần  VB  được  BH  kèm  theo  (VB  phụ)  hoàn  
toàn  phụ  thuộc  vào  hiệu  lực  của  VB  BH  ra  nó.  
² Khi  trích  dẫn  phần  VB  được  BH  kèm  theo  (nội  quy,  quy  
chế…)  phải  trích  dẫn  VB  ban  hành  ra  nó.  
         
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   35  
Văn  bản  chuyên  ngành  

•  Là  VB  hình  thành  trong  quá  trình  thực  hiện  hoạt  
động  chuyên  môn,  nghiệp  vụ  của  một  ngành,  lĩnh  
vực   do   người   đứng   đầu   cơ   quan   quản   lý   ngành,  
lĩnh  vực  quy  định.  
•  Thông  thường  được  ban  hành  liên  quan  đến  các  
lĩnh  vực:  tài  chính,  tư  pháp,  ngoại  giao,  biểu  mẫu  
kê  khai  thuế…  
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   36  
 Ví  dụ  1:  QĐ  xử  phạt  VPHC  theo  thủ  tục  
không  lập  biên  bản  

37  
Ví  dụ  2:  Quyết  định  xử  phạt  VPHC  

38  
Ví  dụ  3:  Tờ  khai  đăng  ký  kết  hôn  

39  
Xác  định  loại  hình  văn  bản?  
1 Nghị  quyết  của  HĐND  tỉnh  bãi  bỏ  NQ  QPPL  của  
HĐND  cấp  huyện.  
2 Quyết  định  của  UBND  về  việc  sửa  đổi,  bổ  sung,  
bãi  bỏ  VBQPPL  do  chính  mình  ban  hành.  
3 Quyết   định   giải   quyết   khiếu   nại   của   Chủ   tịch  
UBND  tỉnh.    

ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   40  


2.Định  nghĩa,  tính  chất,  ý  nghĩa  của  xây  dựng  
VBPL  
 2.1.  Định  nghĩa  hoạt  động  xây  dựng  VBPL  
         là  hình  thức  hoạt  động  của  NN  bao  gồm  các  quy  
tắc  tổ  chức  và  hoạt  động  của  cơ  quan  ban  hành  VB  
và  các  quy  tắc  chuyên  môn  nghiệp  vụ  trong  quá  trình  
chuẩn   bị,   soạn   thảo,   trình   ký,   thông   qua,   ban   hành,  
xử  lý  và  hoàn  thiện  hệ  thống  VB  pháp  luật  nhằm  phát  
huy   vai   trò   của   pháp   luật   trong   việc   điều   chỉnh   các  
quan  hệ  xã  hội.  
  ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   41  
2.Định  nghĩa,  tính  chất,  ý  nghĩa  của  xây  dựng  
VBPL  
 
     2.2.    Tính  chất    
             -­  Tính  giai  cấp  
 -­  Tính  khoa  học  
 -­  Tính  thực  tiễn  
 -­  Tính  dự  báo  
 
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   42  
2.Định  nghĩa,  tính  chất,  ý  nghĩa  của  xây  dựng  
VBPL  
         
2.3.  Ý  nghĩa  
-­   Đảm   bảo   cho   tư   tưởng,   ý   chí   nhà   nước   được   thể  
hiện  dưới  những  hình  thức  thích  hợp,  rõ  ràng  và  thực  
hiện  thống  nhất  
 -­  Góp  phần  hoàn  thiện  hệ  thống  pháp  luật  
 -­  Giúp  việc  soạn  thảo  văn  bản  nhanh  chóng  và  chính  
xác  
 -­  Đảm  bảo  việc  áp  dụng  VB  chính  xác  
  ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   43  
II.  Thẩm  quyền  ban  hành  văn  bản  pháp  
luật  

1.Thẩm  quyền  ban  hành  văn  bản  QPPL  

2.Thẩm  quyền  ban  hành  văn  bản  áp  dụng  


QPPL  

3.  Một  số  lưu  ý  về  VB  hành  chính  khác  


ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   44  
Thẩm  quyền  ban  
hành  VBPL  

Thẩm   Thẩm  
quyền  về   quyền  về  
hình  thức   nội  dung   45  
1.Thẩm  quyền  ban  hành  VBQPPL  

1.1.Thẩm  quyền  hình  thức  

1.2.Thẩm  quyền  nội  dung    

ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   46  


1.1.  Thẩm  quyền  về  hình  thức  
   
 
 

*Khái  niệm  
Xác   định   chủ   thể   có   thẩm   quyền  
được  ban  hành  VB  với  tên  loại  gì  

ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   47  


1.1.Thẩm  quyền  hình  thức    

         *  CSPL:  Điều  4  Luật  2015,  gồm:  


Ø VB  QPPL  của  CQNN  ở  Trung  ương  (độc  lập  
BH);;  
Ø VBQPPL  liên  tịch;;  
Ø  VBQPPL  của  CQNN  địa  phương.  
  ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   48  
Hiến  pháp  
Bộ  luật,  luật  
Quốc  hội  
 (gọi  chung  luật)  
Nghị  quyết  
VB  
Pháp  lệnh  
CỦA  
CQNN   UBTVQH  
TƯ  
Nghị  quyết  
Lệnh  
CTN  
Quyết  định  
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   49  
Chính  phủ   Nghị  định  
Thủ  tướng  
Quyết  định  
CP  
HĐ  
VB  
TPTANDTC   Nghị  quyết  
CỦA   Chánh  án  
 
TANDTC  
CQNN   Viện  trưởng    
Thông  tư  
TƯ   VKSNDTC  
 
BT,  TTCQNB  
50   Tổng  KTNN   Quyết  định  
v  VBQPPL  liên  tịch  
Đoàn  Chủ  tịch  
Chính  phủ   UBTƯ  
MTTQVN  
Đoàn  Chủ  tịch  
NQ  liên  tịch   UBTVQH   UBTƯ  
MTTQVN  
Đoàn  Chủ  tịch  
UBTVQH   CP   UBTƯ  
MTTQVN  
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   51  
v  VBQPPL  liên  tịch  

v Thông   tư   liên   tịch   giữa   Chánh   án   Tòa   án   nhân  


dân  tối  cao,  Viện  trưởng  Viện  kiểm  sát  nhân  dân  
tối   cao,   Tổng   Kiểm   toán   nhà   nước,   Bộ   trưởng,  
Thủ  trưởng  cơ  quan  ngang  bộ.    
Không   ban   hành   thông   tư   liên   tịch   giữa   Bộ  
trưởng,  Thủ  trưởng  cơ  quan  ngang  bộ.    
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   52  
v VBQPPL  của  CQNN  ở  địa  phương  
 

Ø  HĐND  các  cấp       Nghị  quyết  


Quyết  định  
Ø  UBND  các  cấp    
Ø    
Chính  quyền  
ĐP  ở  ĐVHC  –   VBQPPL    
KT  đặc  biệt  

ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   53  


u Kết  luận  

(1) Mỗi   chủ   thể   có   thẩm   quyền   chỉ   được   ban  


hành   một   hoặc   một   số   tên   loại   VB   nhất  
định.  
(2) Mỗi  loại  VB  phù  hợp  với  từng  công  việc  cụ  
thể.  
         
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   54  
Lưu  ý:    
  Kể   từ   01/7/2016   Các   VB   sau   không   còn  
được  ban  hành  dưới  hình  thức  VBQPPL  

-­ Thông   tư   liên   tịch   giữa   các   BT,  TTCQNB  


với  nhau;;  
-­ Nghị   quyết   liên   tịch   giữa   UBTVQH   hoặc  
CP  với  cơ  quan  trung  ương  của  tổ  chức  
chính  trị  -­xã  hội.  
-­  Chỉ  thị  của  UBND  các  cấp;;   55  
vCác  nhận  định  đúng  hay  sai?  
1.   Ngân   hàng   nhà   nước   VN   có   thẩm   quyền   ban  
hành  VBQPPL  có  tên  loại  là  thông  tư.  
2.  Bộ  trưởng  Bộ  Tư  pháp  có  thẩm  quyền  ban  hành  
văn  bản  quyết  định,  chỉ  thị,  thông  tư.  
3.   Tổng   Giám   đốc   Đài   truyền   hình   Việt   Nam   có  
thẩm  quyền  ban  hành  VBQPPL.  
4.   Chánh   án   TANDTC   có   thẩm   quyền   ban   hành  
VBQPPL  là  thông  tư  liên  tịch.  
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   56  
1.2.  Thẩm  quyền  về  nội  dung  
   
 
 *  Khái  niệm  
 

Xác   định   chủ   thể   có   thẩm  


quyền   ban   hành   VB   để   điều  
chỉnh  vấn  đề  nào  
57  
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM  
*  Quy  định  pháp  luật  về  TQ  nội  dung    

-­  Luật  BHVBQPPL  2015  (Điều  15  –  30)  


-­  Các  Luật  tổ  chức  CQNN:      
§    Luật  Tổ  chức  Quốc  hội  2014;;    
§    Luật    Tổ  chức  Chính  phủ  2015;;    
§    Luật  Tổ  chức  chính  quyền  địa  phương  
2015…   ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   58  
vCác  nhận  định  đúng  hay  sai?  

1. Văn   bản   quy   định   chi   tiết   các   điều,   khoản,   điểm  
trong  luật,  pháp  lệnh  chỉ  bao  gồm  nghị  định.  
2. Nghị   định   của   Chính   phủ   không   chỉ   được   sử  
dụng  để  quy  định  những  vấn  đề  hết  sức  cần  thiết  
thuộc  thẩm  quyền  QH,  UBTVQH  nhưng  chưa  đủ  
điều  kiện  xây  dựng  thành  luật  hoặc  pháp  lệnh.  
3. Quyết   định   của   Thủ   tướng   CP   về   thành   lập  
trường  Đại  học  X  (thuộc  Bộ  Giáo  dục  và  Đào  tạo)  
là  văn  bản  quy  phạm  pháp  luật.  
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   59  
Ví  dụ  

ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   60  


   (i)  Luật  
ØCSPL:  Điều  15  Luật  BHVBQPPL  2015  (Sđ,  bs  2020)  
ØTổ  chức  và  hoạt  động  của  QH,  CTN,  CP,  TAND…  
ØQuyền   con   người,   quyền   và   nghĩa   vụ   cơ   bản   của  
công  dân  mà  theo  Hiến  pháp  phải  do  luật  định:    
§      Quyền  ứng  cử  vào  Quốc  hội,  HĐND;;  
§      Quyền  tự  do  ngôn  luận,  tự  do  báo  chí;;  
§      Quyền  tiếp  cận  thông  tin,    
§      Quyền  biểu  tình    
§      Nghĩa  vụ  nộp  thuế   61  
(i)  Luật  
Ø Việc  hạn  chế  quyền  con  người,  quyền  công  dân;;  
tội  phạm  và  hình  phạt;;  
Ø  Hàm,  cấp  trong  lực  lượng  vũ  trang  nhân  dân;;  
hàm,  cấp  ngoại  giao;;  
     Ví  dụ:  Luật  Sĩ  quan  Quân  đội  nhân  dân  VN  năm  
1999  (sđ  2014)  
Ø Trưng  cầu  ý  dân  
     Ví  dụ:  Luật  Trưng  cầu  ý  dân  (thông  qua  
25/11/2015  –  Hiệu  lực  01/7/2016)  
62  
Ví  dụ  
• Luật  Phòng,  chống  bệnh  truyền  nhiễm  năm  
2027  
• Luật  Dự  trữ  quốc  gia  
• Luật  Giá  
• Luật  Giáo  dục  nghề  nghiệp  
• Luật  Cơ  yếu  
• Luật  Đo  lường  
• Luật  Phòng,  chống  mua  bán  người  
• Luật  Tiếp  công  dân  
• Luật  Hiến,  lấy,  ghép  mô,  bộ  phận  cơ  thể  người  
và  hiến,  lấy  xác   63  
 (ii)  Nghị  quyết  
Ø Thực  hiện  thí  điểm  một  số  chính  sách  mới  nhưng  
chưa   có   luật   điều   chỉnh   hoặc   khác   với   quy   định  
của  luật  hiện  hành;;  
 Vd:  Thí  điểm  thừa  phát  lại  
Ø Tạm  ngưng  hoặc  kéo  dài  thời  hạn  áp  dụng  toàn  bộ  
hoặc  một  phần  luật,  nghị  của  QH  đáp  ứng  các  yêu  
cầu   cấp   bách   về   phát   triển   KT-­XH,   bảo   đảm  
QCN,QCD;;  
Vd:   Nghị   quyết   số   144/2016/QH13   lùi   thời   hạn   Bộ  
luật  hình  sự  2015.  
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   64  
 (iii)  Nghị  định  
ØCSPL:   Điều   19   Luật   BHVBQPPL   2015   (Sđ,   bs  
2020)  
(1) Chi   tiết   điều,   khoản,   điểm   được   giao   trong  
Luật,  nghị  quyết  của  QH,  pháp  lệnh,  nghị  quyết  
của  UBTVQH,  lệnh,  quyết  định  của  CTN;;  
   Ví  dụ:  
 
65  
(iii)  Nghị  định  
(2)  Quy  định  các  biện  pháp  cụ  thể  để  thực  hiện:  
-­ Tổ  chức  triển  khai  thi  hành  Hiến  pháp,  luật,  pháp  lệnh,  
nghị  quyết,  lệnh,  quyết  định;;  
-­ Chính  sách  KT,  XH,  quốc  phòng,  an  ninh,  tài  chính,  tiền  
tệ,   ngân   sách,   thuế,   dân   tộc,   tôn   giáo,   văn   hoá,   giáo  
dục,  y  tế,  khoa  học,  công  nghệ,  môi  trường,  đối  ngoại;;  
 Ví  dụ:    
     
 
66  
(iii)  Nghị  định  

(2)  Quy  định  các  biện  pháp  cụ  thể  để  thực  hiện:  
-­ Chế   độ   công   vụ,   cán   bộ,   công   chức,   quyền,   nghĩa   vụ  
của  công  dân;;  
-­ Quy   định   nhiệm   vụ,   quyền   hạn,   tổ   chức   bộ   máy   của  
các   bộ,   CQ   ngang   bộ,   CQ   thuộc   CP   và   các   CQ   khác  
thuộc  thẩm  quyền  của  CP;;    
 Ví  dụ:  
 Nghị  định  số  70/2019/NĐ-­CP    Quy  định  về  việc  thực  hiện  
nghĩa  vụ  tham  gia  Công  an  nhân  dân  
 
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   67  
(iii)  Nghị  định  

 (2)  Quy  định  các  biện  pháp  cụ  thể  để  thực  hiện:  
-­  Những  vấn  đề  liên  quan  đến  nhiệm  vụ,  quyền  
hạn  từ  02  bộ,  CQ  ngang  bộ;;  
-­  Các  vấn  đề  khác  thuộc  thẩm  quyền  của  CP;;  
 Ví  dụ:  
 Nghị  định  123/2016/NĐ-­CP  cơ  cấu  Bộ,  cơ  quan  
ngang  bộ.   68  
(iii)  Nghị  định  

(3)   Vấn   đề   cần   thiết   thuộc   thẩm   quyền   của   QH,  


UBTVQH  nhưng  chưa  đủ  điều  kiện  xây  dựng  thành  
luật  hoặc  pháp  lệnh.    
=>   Trước   khi   ban   hành   cần   có   sự   đồng   ý   của  
UBTVQH  
=>  NĐ  “tiên  phát”;;  
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   69  
Ví  dụ:  Nghị  định  tiên  phát  

70  
 (iv)  Nghị  quyết  của  HĐND  

ü Quy   định   chính   sách,   biện   pháp   bảo   đảm   thi  


hành  văn  bản  của  cơ  quan  nhà  nước  cấp  trên;;  
ü Quy   định   biện   pháp   phát   triển   KTXH,   ngân  
sách,  quốc  phòng,  an  ninh  ở  địa  phương;;  
ü Qđ  biện  pháp  có  tính  chất  đặc  thù  phù  hợp  với  
điều  kiện  phát  triển  KTXH  của  địa  phương.   71  
 (v)  Quyết  định  của  UBND  
   
Ø Để   thi   hành   VB   của   CQNN   cấp   trên,   NQ   của  
HĐND   cùng   cấp   về   phát   triển   kinh   tế   -­   xã   hội,  
ngân  sách,  quốc  phòng,  an  ninh;;  
Ø   Quy   định   biện   pháp   để   thực   hiện   chức   năng  
quản  lý  nhà  nước  ở  địa  phương  
Ø Chi   tiết   các   điều,   khoản,   điểm   được   giao   trong  72  
Kết  luận  

Các   chủ   thể   được   quyền   ban   hành  


VBQPPL  quy  định  trong  phạm  vi  lĩnh  vực,  
ngành  thuộc  quyền  quản  lý  của  mình.  
         
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM  
73  
Lưu  ý  
Nghị  quyết,  quyết  định  có  thể  là  VB  QPPL  hoặc  là  VB  áp  
dụng  QPPL.  
 -­  Nghị  quyết  QPPL  của  Quốc  hội    
               +  Thực  hiện  thí  điểm  một  số  chính  sách  mới    
               +  Quy  định  về  tình  trạng  khẩn  cấp…  
 -­  Nghị  quyết  của  Chính  phủ  -­  VBADQPPL  
                 +  Về  phiên  họp  Chính  phủ;;    
                 +  Về  chương  trình  hành  động  của  CP    
  ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   74  
2.2.  Thẩm  quyền  ban  hành  VB  
ADQPPL  
 
-­ Điều  3  Nghị  định  34/2016/NĐ-­CP  
-­ Điều  4  Nghị  định  110/2004/NĐ-­CP  (Sđ,  bs  bởi  NĐ  
09/2010/NĐ-­CP)  
-­ Các  Luật  Tổ  chức  CQNN:    
   +  Luật  Tổ  chức  Quốc  hội  2014  
   +  Luật  Tổ  chức  Chính  phủ  2015  
   +  Luật  Tổ  chức  chính  quyền  địa  phương  2015…  
       …………….  
ĐẠI  HỌC  LUẬT   75  
2.  Thẩm  quyền  ban  hành  VB  
ADQPPL  
-­    Không  xác  định  trong  cùng  một  VB  QPPL  
-­ Xác  định  thẩm  quyền  thông  qua:  
       +  Căn  cứ  vào  VBQPPL  qđ  chức  năng,  nhiệm  vụ  của  chủ  thể  ban  
hành  VBADQPPL  (CQNN,  người  có  thẩm  quyền);;  
       +  Căn  cứ  vào  VB  QPPL  điều  chỉnh  nội  dung  cv  cần  giải  quyết  trong  
VBADQPPL  cần  soạn.  
   -­  Tất  cả  các  CQNN,  chủ  thể  được  trao  quyền  đều  có  quyền  ban  
hành  VB  ADQPPL.  
-­ Hình  thức  chủ  yếu  là  Quyết  định  (cá  biệt);;    
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   76  
HƯỚNG  DẪN  LÀM  BÀI  TẬP  
Ví  dụ:  soạn  thảo  VB  bổ  nhiệm  Giám  đốc  Sở  Tư  pháp  Tỉnh  A  
 Bước  1.  Xác  định  chủ  thể  có  thẩm  quyền  ban  hành  VB  
Căn   cứ   vào   VBQPPL   qđ   chức   năng,   nhiệm   vụ   quyền   hạn,   tổ   chức  
hoạt  động  của  chủ  thể  ban  hành  VBADQPPL  (cần  soạn)  
VD:  Lựa  chọn  đáp  án  đúng  
   a.  Uỷ  ban  nhân  dân  tỉnh  A  
   b.  Chủ  tịch  UBND  tỉnh  A  
①Căn   cứ   Luật   Tổ   chức   Chính   quyền   địa   phương   ngày   19   tháng   6  
năm  2015;;    
②Căn  cứ  Luât  sửa  đổi,  bổ  sung  một  số  điều  của  Luật  Tổ  chức  Chính  
phủ  và  Luật  tổ  chức  chính  quyền  địa  phương  ngày  22  tháng  11  năm  
2019;;  
HƯỚNG  DẪN  LÀM  BÀI  TẬP  
Bước  2.  Xác  định  nội  dung  VB:  Căn  cứ  vào  VBQPPL  
quy   định   đối   tượng   chịu   sự   tác   động   trực   tiếp   của   VB  
cần  soạn.  
Ví  dụ:  
③    Căn  cứ  Nghị  định  số  24/2014/NĐ-­CP    
       Cơ  quan  chuyên  môn  thuộc  UBND  cấp  tỉnh;;  
④ Căn  cứ  Nghị  định  số  107/2020/NĐ-­CP  về  sửa  đổi,  bổ  
sung  một  số  điều  Nghị  định  24/2014/NĐ-­CP;;  
③  Căn  cứ  Nghị  định  138/2020/NĐ-­CP  ngày  27/11/2020  
Quy   định   về   tuyển   dụng,sử   dụng   và   quản   lý   công  
chức.   78  
HƯỚNG  DẪN  LÀM  BÀI  TẬP  

Bước  3.  Xác  định  tên  loại  VB    


   +  Nghị  quyết  về  bãi  nhiệm,  miễn  nhiệm  
 +  Quyết  định  bổ  nhiệm,  điều  động…;;    
 +  QĐ  ban  hành  kèm  theo  VB  khác  (nội  quy,  quy  
chế…)  
 +  Chỉ  thị  
 +  Công  văn  
 +  Tờ  trình  
 +  Thông  báo  
79  
HƯỚNG  DẪN  LÀM  BÀI  TẬP  

Bước  4.  Xác  định  tính  chất  pháp  lý  VB  cần  soạn  
   +  VB  quy  phạm  pháp  luật  
   +  VB  áp  dụng  quy  phạm  pháp  luật  
   +  VBHC  thông  thường  

ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM  

80  
 
Soạn  thảo  VB  bổ  nhiệm  Giám  đốc  Sở  Tư  
pháp  Tỉnh  A  

1. Chủ  tịch  Uỷ  ban  nhân  dân  


2. Bổ  nhiệm  Giám  đốc  Sở  Tư  pháp  
3. Quyết  định  
4. Văn  bản  áp  dụng  QPPL  (VBHC)  
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   81  
 
Soạn  thảo  VB  bổ  nhiệm  Giám  đốc  Sở  Tư  
pháp  Tỉnh  A  
 Căn  cứ  pháp  lý  để  xác  định  thẩm  quyền  BHVB  
 

 Căn  cứ  Luật  Tổ  chức  Chính  quyền  địa  phương  ngày  19  tháng  6  
 

năm  2015;;  
 Căn  cứ  Luât  sửa  đổi,  bổ  sung  một  số  điều  của  Luật  Tổ  chức  
Chính  phủ  và  Luật  tổ  chức  chính  quyền  địa  phương  ngày  22  tháng  
11  năm  2019;;  
 Căn  cứ  Nghị  định  138/2020/NĐ-­CP  ngày  27  tháng  11  năm  2020  
Quy  định  về  tuyển  dụng,sử  dụng  và  quản  lý  công  chức;;  
 Căn  cứ  Nghị  định  số  24/2014/NĐ-­CP  ngày  04  tháng  4  năm  2014  
của  Chính  phủ  về  quy  định  tổ  chức  các  cơ  quan  chuyên  môn  thuộc  
UBND  tỉnh,  thành  phố  trực  thuộc  trung  ương;;  
 Căn  cứ  Nghị  định  số  107/2020/NĐ-­CP  ngày  14  tháng  9  năm  2020  
về   sửa   đổi   bổ   sung   một   số   điều   của   Nghị   định   số   24/2014/NĐ-­CP  
2014  của  Chính  phủ  về  quy  định  tổ  chức  các  cơ  quan  chuyên  môn  
thuộc  UBND  tỉnh,  thành  phố  trực  thuộc  trung  ương;;   82  
3.  Một  số  lưu  ý  về  văn  bản  hành  chính  khác  
(thông  thường)  
3.1.  Khái  niệm  
là  loại  VB  được  các  cơ  quan,  tổ  chức,  cá  nhân  sử  
dụng  để  quản  lý,  điều  hành  và  thực  hiện  chức  năng  của  
mình  gồm:  
ü    Để  trao  đổi  thông  tin;;  
ü  Hoặc  giải  quyết  những  vụ  việc  cụ  thể  trong  quá  
trình  hoạt  động.    
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   83  
3.2.  Đặc  điểm  VBHC  (thông  thường)  
 Do  mọi  chủ  thể  ban  hành:  CQNN,  TC  
trong  XH,  các  doanh  nghiệp…  
 
 Phong  phú  về  tên  loại  
 Nội  dung:  chứa  các  thông  tin  được  truyền  tải  trong  
quản  lý    

 Không  có  tính  chất  bắt  buộc  thực  hiện  


84  
3.3.  Phân  loại  văn  bản  hành  chính  
thông  thường  
VBHC  khác  thông   VBHC  khác  dùng  ghi  
tin,  giao  dịch   nhận  sự  kiện  
Công  văn   Biên  bản  
Tờ  trình  
Giấy  uỷ  quyền  
Thông  cáo  
Giấy  mời  
Thông  báo   Hợp  đồng  
Báo  cáo   Phiếu  báo  
Phiếu  gửi,  
Công  điện   Phiếu  chuyển   85  
3.3.  Phân  loại  văn  bản  hành  chính  (thông  
thường)  
VBHC  khác  dùng  trình  
bày  dự  kiến  công  việc   VBHC  khác  dùng  đặt  
ra  quy  tắc  xử  sự  nội  bộ  
trong  tương  lai  

Đề  án   Quy  chế  

Dự  án   Quy  định  

Phương  án  

Chương  trình  

kế  hoạch  
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   86  
 3.3  Phân  loại  VBHC  (thông  thường)  
vCác  loại  công  văn:  
-­ Công  văn  dùng  để  mời  họp  
-­ Công  văn  để  hỏi  
-­ Công  văn  trả  lời  
-­  Công  văn  đề  nghị  
-­ Công  văn  đôn  đốc,  nhắc  nhở.    

vTờ  trình:    

   là  VB  gửi  lên  cấp  trên  để  diễn  giải  một  vấn  đề  như  dự  án  
đầu  tư,  kế  hoạch,  chương  trình  hành  động….   87  
3.3  Phân  loại  VBHC  (thông  thường)  
v        Thông  báo:    

     báo  cho  mọi  người  biết  tình  hình  hoạt  động,  tin  tức  liên  quan  tới  đơn  vị  
bằng  văn  bản.  
v Báo  cáo:  dùng  để  trình  bày  cho  rõ  tình  hình  hay  sự  việc.  
+Báo  cáo  tuần,  báo  cáo  tháng;;  
+  Báo  cáo  quý,  báo  cáo  năm,  
+  Báo  cáo  định  kỳ,  báo  cáo  đột  xuất,  
+  Báo  cáo  chuyên  đề,  báo  cáo  hội  nghị.  
 
ĐẠI  HỌC  LUẬT  TP.HCM   88  
 
 3.3.  Phân  loại  VBHV  khác  

v    Biên  bản:    
o  Bản  ghi  chép  lại  những  gì  đã  xảy  ra  
o  Tình  trạng  của  một  sự  việc  đã  xảy  ra    
o    hoặc  đang  xảy  ra  để  làm  minh  chứng  các  sự  
kiện  thực  tế  đã  xảy  ra.    
   Ví  dụ:    
   +  Biên  bản  hội  nghị  ,  biên  bản  nghiệm  thu;;  
   +    Biên  bản  bàn  giao…     89  

You might also like