မတိက

အခန်(၁) 1
စတမ်အမှ
သ က် တ်အသသက်သေခံ
သေခံ ချက် ချက် 1
၁.၁ စတမ်အမှ
သ က် တ်အသသက်သေခံ
သေခံ ချက်
၏ တ န်ဖိုးချက်၏တန်ဖို 1
၁.၂ စတမ်အမှ တ်အသ 2
၁.၂.၁ စတမ်အမှ
အ ဓိပ္ တ်အသ၏အဓိပ္ပ
ပာယ် ယ် 2
၁.၂.၂ စတမ်အမှ
သ က် တ်အသသက်သေခံ
သေခံ ချ
က်လို
အ ပ်မှု ချက်လို
အ တို င်း အပ်မှုအတို င်အတ
အ တာ 4
၁.၂.၃ မူ လသက်သေခံ ချက် 9
၁.၂.၄ မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက် 11

အခန်(၂) 20
သက်သေပြရန်တဝန်အကြေင် 20
၂.၂ ထင်ရှ စေရန်၊သက်သေပြရန်တဝန်ရှိခြင်
တာ ဝန် ရှိ
ခြင်း 20
၂.၄ သီခြအကြေင်ခြင်ရကို
သ က် သေခံ တ င်ပြရသက်သေခံ
န်တာဝန် တင်ပြရန်တဝန် 23
၂.၅ သက်သေခံ ဝင်ရန်အတွက် လို အပ်သေ အကြေင်ခြင်ရကို သ က် သေခံသက်သေခံ
တ င် ပြတင်ပြရန်တဝန်
ရန်
တာဝန် 27
၂.၆ တရခံ ၏ပြစ်မှုသည်
က င်း
လွ တ် ချက်ကင်လွတ်ချက်မျအတွင်
များ
အ တွ င်း ကျရေက်ကြေင်
ကျရောက်ကြော င်း
သက်သေခံ တင်ပြရန်တဝန် 28
၂.၆.၁ သံ သယအကျို 32
၂.၆.၂ တရလို တနှရားင့်တရခံ
ခံ အပေကျရေက်သေတဝန်ခြနချက်
အ ပေါ်ကျရော က် သော တာ ဝန် ခြား
နား
ချ
က် 34
၂.၇ အထူ သိရှိနို
သ က် င်သည့်အကြေင်ခြင်ရကို
သေပြ ရန်
တာ ဝန် သက်သေပြရန်တဝန် 34
၂.၈ နှ စ်ပေင် (၃၀)အတွင် အသက်ရှ င်လျက်ရှိသည်ဟု သိရသူ သည် သေဆုံ ပြီကြေင် သ က် သက်သေခံ
သေခံ တ င်
ပြတင်ပြ
ရန် တဝန် 35
၂.၉ (၇)နှ စ်အတွင် သတင်မရသူ ရှိ သည်ရှိနေကြေင်သက်သေပြရန်တဝန်
နေကြော င်း
သ က် သေပြ ရန်တာ ဝန် 36
၂.၁၀ အစု စပ်မျ၊ အိမ်ရှ အိ မ် င်အိမ်ငှ
ရှ
င် အိမ် ၊၊အကြီအကဲ
ငှား အ ကြီး အ ကဲ (ကို ယ်စလှ ယ်လွှဲသူ )နှ င့် ကို ယ်စလှအ ယ်ဖြအဖြစ်
စ် ဆ ဆက်ဆံ
က်ဆံ မှု
မှု
ရှိမရှိ သက်သေခံ တင်ပြရန် တဝန် 36
၂.၁၁ ပို င်ရှ င်နှ င့်ပတ်သက်သေ သက်သေခံ တင်ပြရန် တဝန် 36
၂.၁၂ တစ်ဦနှ င့်တစ်ဦယုံကြည် ယုံ ကြည်ကို
ကိုး
စား
ရသော စရသေ အအခြေတွင်
ခြေ
တွင် ဖြစ်လျှင်
ဖြ စ်
လျှ
င်
သဘေရိုဆော ဖြင့်ဆေင်ရွက်ခြင်ဖြစ်ကြေင်သက်သေပြရန်တဝန်
င် ရွ က် ခြ
င်းဖြ
စ်ကြော င်း သ က်သေပြ ရန်တာ ဝန် 37
၂.၁၃ လက်ထပ်ပေင်သင်နေဆဲ မွေး
ဖွား
လျှ င် မွေဖွလျှင် တ တရဝင်ကလေဖြစ်သည်ဟု
ရား
ဝင်က လေးဖြစ်သ ည် ဟု
မှ တ်ယူ ရခြင် 37
၂.၁၄ အချို့သေအကြေင်အရမျဖြစ်ပျက်ကြေင်ကို
ဖြ
စ်
ပျ က်ကြော င်း
ကို ရုံး
က မှ
တ် ယူ ရုံခြ
နို
င် ကမှ
င်းတ်ယူ နို င်ခြင် 38

အခန်(၃) 44
သက်သေမျအကြေင် 44
၃.၁ သက်သေမျအကြေင် 44
၃.၂ ကလေသက်သေ 44
၃.၃ ရူ သွပ်သူ သက်သေ 48
၃.၄ ဆွံ့အ စကမပြေနိုသ က် င်သေသက်သေမျ
သေများ 49
၃.၅ လင်မယသက်သေ 49
၃.၆ ဆွေမျိုသက်သေ 50
၃.၇ အခွင့်အရေရရှိသေပြေဆို
ပြောဆို ချ
က် ချက်မျ
များ 50
၃.၈ အမှုသည်မဟု တ်သည့် သက်သေ၏ ပို င်ဆို င်ကြေင် ပြ
ပြသည့်
သ ည့်စချုပ်စတမ်
စာ ချု
ပ်
စာ ကို
တ မ်း ကို
တင်ပြခြင် 54
၃.၉ ကြံ ရပ၏ 55
၃.၁၀ ထေင်ဖမ်သည့်သက်သေ 62
၃.၁၁ သက်သေမျသည်မေခွန်ကို
ပြစ် ဖြေဆို
မှု
ရော
က်မည် လျှင်
ဆိုသော ပြစ်မှုရေက်မည်ဆို သေ
င်း အကြေင်
အ ကြော
ကြေင့်ငြင်ဆို
ငြ င်း
ဆို ခွင့်မရှိခြင်
ခွင့် မရှိခြင်း63
၃.၁၂ သက်သေမျ၏အရေအတွက် 65
၃.၁၃ တစ်ဦတည်သေသက်သေ 66
၃.၁၄ ပတ်ဝန်ကျင်သက်သေအထေက်အထ 71

အခန်(၄) 73
သက်သေမျကို စစ်မေခြင်အကြေင်
စစ် မေး ခြင်း
အ ကြော င်း 73
၄.၁ သက်သေမျကို တင်ပြစစ်ဆေမည့်အစီအစဉ် 73
၄.၂ သက်သေခံ လက်ခံ သင့်မသင့်ကို တရသူ ကြီကဆုံ ဖြတ်ရခြင် 74
၄.၃ အဓိကစစ်မေခြင် 75
၄.၄ ပြန်လှ န်စစ်မေခြင် 75
၄.၅ ရှ င်လင်စစ်မေခြင် 77
၄.၆ တရရုံ က မေး မေခွန်ထု
ခွန်း
ထု တ် တ်ပို
ပို
င်
ခွ င်ခွင့်နှ
င့်
နှင့်ရုံးင့်ရုံ မှ
မှ
သက်သေခံ ပစ္စည်တင်ပြရန်အမိန့်ထု
အ မိန့်
ထု တ် ဆ င့်တ်ဆင့်ပို
ပို
င်ခွ င့် င်ခွင့်အကြေင်
အ ကြော င်း 77
၄.၇ နိမိတ်ပြမေခွန် 80
၄.၈ စဖြင့်ရေသသည့်
အ ကြော င်း
အ ရာ အကြေင်အရမျနှ
များ
နှ
င့် င့်စပ် စပ်လျဉ်သည့်
လျဉ်း
သ ည့် သ သက်သေခံ
က် သေခံ
ချက်အကြေင် 83
၄.၉ ယခင်က စဖြင့်ရေသထသေ
အ စစ် ခံချ က် များ
နှအစစ်ခံ ချက်မျနှ
င့် စပ် င့် ဉ်း
လျ ၍ စပ်လျဉ်၍ပြ န် လှ ပြန်လှ
န် န်
စစ်မေခြင် 84
၄.၁၀ မည်သည့်မေခွန်ကို မေး ရမ မေရမည်နှ
ည် နှင့် င့် မည်သည့်မေခွန်ကို
မည် သ ည့် မေး ခွန်း သက်သေက
ကိုသ က် သေက မဖြေ မဖြေ
မနေရဟု ရုံ ကဆုံဆုံး
ဖြ ဖြတ်ခြင်
တ် ခြ င်း86
၄.၁၃ စပ်ဆို င်သည့် အကြေင်ခြင်ရနှ
ပတ် သင့် က်ပတ်သက်သေ
သော သ က် သက်သေခံ
သေခံ ချ က် ချက်ကို ထော
ကို ထေက်ခံ
က် ခံ စေ စေ
ရန် မေခွန်မျမေမြန်နို
မေး မြ န်း
နို
င် င်သည်
သ ည် 93
၄.၁၄ သက်သေ၏ ထွက်ဆို ချက်ကို ထေက်ခံ ယ ခစေရန်ယခင်ထွက်ဆို
င်ထွ က် ဆိုချက် ကိုတချက်ကို
င်ပြ ခြ တင်ပြခြင်
င်း 94
၄.၁၅ ပု ဒ်မ-၃၂ သို့မဟု တ် ပု ဒ်မ ၃၃ အရ စပ်ဆို င်၍ ထင်ရှ ပြီဖြစ်သေ
ထွ က် ဆို ချ ထွက်ဆို
က်များ
နှ ချက်မျနှ င့်
င့်
ပတ်သက်၍ မည်သည့် အကြေင်အရမျကို သ က် သေခံ သက်သေခံ
တ င် ပြနို
င် တင်ပြနို
င်းင်ခြင်
ခြ 96
၄.၁၆ သက်သေခံ ရန် မိမိရေမှ တ်ထသေ စာအ မှ တ်အစအမှ
သား တ်အသမျကို ပြ
များ
ကို န်ကြပြန်ကြည့်ခွင့်ရ
ည့် ခွ င့်
ရ
ခြင် 96
၄.၁၇ စတမ်အမှ
ရုံး
သို့ တ င်တ်အသမျကို
ပြခြင်း ရုံ သို့တင်ပြခြင် 98
၄.၁၈ သက်သေခံ ချက်ကို မသင့်လျေဘဲ လလက်ခံ က် ခံ ခြင်၊
ခြ
င်း
၊ ငြင်ပယ်ခြင်ကြေင့်
ငြ င်းပယ် ခြ
င်း
ကြော င့်
ထပ်မံ စစ်ဆေရခြင် 99

အခန်(၁)
စတမ်အမှ
သ က် တ်အသသက်သေခံ
သေခံချ
က် ချက်

၁.၁ စတမ်အမှ
သ က် တ်အသသက်သေခံ
သေခံ ချက် ၏ တ န် ဖိုး ချက်၏တန်ဖို
စတမ်အမှ တ်အသသက်သေခံ ချက်သည်အမှုတစ်ခု လုံ ၏တန်ဖို ပြေင်လဲသွလေက်အေင်
အတို င်အတကျယ်ပြန့်မှုရှိသည်။
စာတ မ်း
အ မှ တ် အ သား စတမ်အမှ သတ်အသ
က် သေခံချ
က်သက်သေခံ
သ ည် ချက်သည်
တ် နှုတ်
နှု
သက်သေခံ ချက်နှ င့်မတူ ပ။ နှုတ်သက်သေခံ
နှုတ်သ က်
သေခံ ချက်သည်
ချက်သ ည် စတမ်အမှ
စာတတ်အသ
မ်း
အ မှ
တ်
အ သား
သက်သေခံ ချက်လေက် စွ စွမ်အ
မ်းအား မရှိပ။မရှိ ပါ ။စတမ်အမှ တ်အသသက်သေခံ စာတ မ်း အ မှ တ် အ သား သ က် သေခံ
ချက်မရှိမှ နှုတ်သက်သေခံ ချက်ကို သုံ နို င်ပသည်။ အ ချို့ သော အချို့သေ ကိ စ္ကိစ္စ
စများ တွမျတွင်
င်
စချုပ်စတမ်ရှိမှ
တ ရား
စွဲဆို နို
င် သသလျှင်တရစွဲဆို
ည် ဟုပြ ဋ္ဌာန်း နို င်သည်ဟု
ထား ပါသ ည် ပြဋ္ဌ
။ န်ထပသည်။
ဥပမ-
ပစ္စည်လွှဲပြေင်ရေ ဥပဒေပု ဒ်မဥပဒေပု ဒ်မ ၅၄အ ၅၄အရရ ရေင်ချခြင်ကို
“ရော င်းချခြင်းကို ပြုလု ပ် ပြုလု ပ်
ရတွင်ကျပ် ကျပ် ၁ ၁၀၀၀၀၀ိ
၀၀၀၀၀ိ /နှ င့် ကျပ်၁၀၀၀၀၀ိ /အထက် တန်ဖို ရှိသေ ကိုင်တွ ကိုယ် င်တွယ်၍ရသည့်
၍ရသ ည့် မရွှေ့ မရွှေ့
မမ
ပြေင်နို င်သေ ပစ္ စည်း ပစ္စစ်ည်ဖြစ်
ဖြ လျှင်သေလည်ကေင်၊
လျှ င်သော် လ ည်း ကော င်း၊ ပြန်လည်ရရှိမည့်
ပြ န် လ ည် ရရှိမည့်
အကျိုခံ စခွင့်ဖြစ်လျှင်သေလည်ကေင်၊
ကို င်တွ ယ် ၍ မရသကိုည့် င်တွယ်၍ မရသည့်
ပ စ္ စည်း ဖြ စ်
လျှ ပစ္စ ည်ဖြစ်လျှင်
င်
သေလည်ကေင် မှ တ် ပုံ
တ င် စာမှ ချု
တ်ပုံ
ပ် တင်စချုပ်စတမ်ဖြင့်သ
စာတ မ်း ဖြ င့်
သာ လွှဲပြေင်
လွှဲ ပြော င်း
ရေင်ချ ရမရမည်ဟူ
ည် ”ဟူ ၍၍ ဖေပြထသည်။ ဖော်ပြ ထား သ ည် ။ထို ပစ္စ ည်ပို င်ဆို င်မှုနှ ထို င့်ပစ္ စည်း ပို
င်ဆို င်
မှု
နှင့်
ပတ်သက်၍ ပြဿနဖြစ်လျှင်ထို လွှဲ ထိုင်း
ပြော လွှဲပြေင် ရေင်ချသေ
ရော င်းချ သော မှ တ်ပုံ တင်
မှတ် ပုံ
တ င်
စချုပ်စတမ်ဖြင့်သတ ရား စွဲဆိုနို
င်ပါ သ တရစွဲဆို
ည် ။ နို င်ပသည်။ ထို စာ
ထို စချုပ်စတမ်မရှိ
ချုပ်
စာ တ မ်းမရှိ
ခဲ့ လျှင် ထို ပစ္စည်ကို လလက်လွတ်ဆုံ
က် လွ တ် ဆုံးရှုံး
ရ ရှုံန်
ရန်သဖြစ်သည်။
သာဖြ စ်သ ည် ။
ထို့ကြေင့် စတမ်အမှ
စာတ မ်း အ မှ တ်အသ
တ် အ သား သက်သေခံ သ က် ချက်သည်
သေခံ ချက် သ ည် ပို မို ခို င်မ၍ ပို
မို
ခို
င်
မာ၍
တိကျသေ သက်သေခံ ချက်ဖြစ်ပသည်။ဥပဒေ ဥပဒေအရလည်
အ ရလ ည်း စချုပ်စတမ်ပြုလု
စာ ချုပ်စာတ မ်း ပြု
လု ပ်ရန်
ပ်ရန်
ပြဋ္ဌန်ထချက်မျရှိလေသည်။
ထားချ က် များ ရှိလေသ ည် ။
ဥပမ-
(၁) ပစ္စည်လွှဲပြေင်ရေဥပဒေပု
ဥပဒေပု ဒ်မ ၅၉ အဒ်မ၅၉အရတန်ဖို
ရ တ န် ဖိုး
ငွေ ကျပ် ငွေကျပ်၁၀၀၀၀၀ိ
၁၀၀၀၀၀ိ /နှ င့် ကျပ် ၁၀၀၀၀၀ိ /အထက်ရှိသေ မရွှေ့မပြေင်
နို င်သည့် ပစ္စည်ကို ပေါပေင်နှံ
င်နှံလျှလျှင်
င် ပို င်ဆိုပိုင်ခွင့်
င်ဆို င် ခွ င့် စချုပ် စတမ်
စာ ချု ပ် စာတ မ်း
မျ ပေအပ်ပြီပေင်နှံ အ ခြင်မှ
ခြား
ပေါ လွဲ၍
င် နှံ
ခြ င်း
မျိုးကို အခြပေင်နှံ ခြင်မျိုကို မှတ် တ င်မှ တ်ပုံ တင်
ပုံ
စချုပ်စမ်ဖြ င့် ဖြင့် ပြုလု
ပြု
လု ပ်က
ပ်ကာ အနည်ဆုံ အ နည်း ဆုံး သက်သေနှ စ်ဦက သ က် သေနှ လက်မှ
စ် က တ်
ဦး လ က် မှ
တ်
ရေထို ရမည်ဖြစ်သည်
ဟူ ၍ ပြဟူဌာန်း
ဋ္ ၍ ပြဋ္ဌ ထား န် ပါသထပသည်။
ည် ။ ထိုထိုပြ ပြဋ္ဌ
ဋ္ ဌာန်း န် ထချက် ထားချ က်
အရ မှ တ်ပုံ တင် စချုပ်စတမ်မပြုလု
ထို ကိ စ္ စနှ ပ်ပက ပထို
င့် တ် ကိစ္စ
သ က် ၍နှ င့် ပတ်သက်၍ပြဿ နာ ဖြ စ် ပြဿနဖြစ်ပွ
ပွား
ခဲ့ လျှင် အမှုတစ်ခု လုံ ၏အခြေအနေသည်ပြေင်လဲသွနို
အ ခြေ အ နေသ ည်ပြော င်းလဲ သွားနို င်ပသည်။
င်ပါ သ ည် ။
(၂) ၁၉၃၉ခု ၊ ကိတ္တိမမွေစခြင် မှ တ် မှ တ
ပုံ တ်ပုံင်တင်အက်ဥပဒေအရ
အ က် ဥပဒေအ ရ ကိတ္တိ
ကိ တ္ တိမ မမွေစ
မွေးစား
စချုပ်ကိုချု ပ်ဆို ချုပ်ဆို
လျှှင် လျှှင် အသိသက်သေအနည်ဆုံ
အ သိ သ က် သေအ နည်း ဆုံး၂ ၂ဦ လက်မှဦး တ် လ က် မှတ်
ရေထို ၍ မှ တ် မှပုံ
တ်ပုံ
တ င် တင်ရမည်ဖြစ်သည်။
ရမည် ဖြစ် သ ည် ။ သို့မှသို့
သမှ သာ အမွေပြဿန အ မွေ ပြဿဖြစ်ပွ နာ ဖြစ်ပွား
ခဲ့ ပက ထိုထို
စာ စချုပ်စတမ်ကို
ချု
ပ် စာတ မ်း ကို သက်သေခံ သ က် အဖြစ်အ ဖြ
သေခံ စ် တင်သွင် တနိုင်
င်မည်
သွ င်း နို
င်မည်
ဖြစ်သည်။ အကယ်၍သ ကိတ္တိမမွေစစချုပ်မရှိခဲ့
အ မှု တ စ် လျှင်
ခု လုံး၏ အမှုတစ်ခု အ ခြေလုံအ
၏နေအခြေအနေ သ ည် သည်
ပြေင်လဲသွနို င်ပသည်။
မည်သည့်အမှုသည်အတွက်မဆို မိမိသက်သေခံ ချက်မျ ကျစ်လျစ်ခို င်မစေရန် အ တွ အတွက်စာ
က် တစတမ်
မ်း
အမှ တ်အသ သက်သေခံ ချက်သည် အရေကြီသေလို လို အ ပ် ချ အပ်ချက်ဖြစ်ပသည်။
က် ဖြ စ် ပါ
သ ည် ။
နှုတ်တစ်ရစတလုံ ဟူ သော ဟူ သေ ဆို ဆို
ရို စကအရ
ရိုး
စကား အရ စတမ်အမှ တ်အသ စာ တ မ်း အ မှ တ် အ သား
သက်သေခံ ချက် သည် နှုတ်သက်သေခံ ချက်ထက် ပို မို ခို င်မသည်။ စာ
တ မ်း စတမ်အမှ
အ မှ တ် တ်အသသ က်
အ သား သက်သေခံ
သေခံ
ချက်သည် နှုတ်သက်သေ ခံ ချက်ကို ပိတ်ပင်နို င်ကြေင် သသက်သေခံ က် သေခံ ဥဥပဒေပု
ပဒေပု ဒ်ဒ်မ
မ ၉၁နှ၉င့်၁နှ င့်
၉၂တို့တွင် ပြဋ္ဌန်ထပေသည်။ နှု
တ် သ က် သေခံ နှုတ်သက်သေခံ
ချ က် ကို ချက်ကို ပိ တ် ပပိတ်ပင်ထသဖြင့်
င် ထား သ ဖြ င့်
စတမ်အမှ
သ က် သေခံတ်အသသက်သေခံ
ချ က် ၏ တ န် ဖိုး
မှာချက်၏တန်ဖို
မြ င့် မား
ကြော င်းမှ မြင့်မကြေင်တွေ့ရပသည်။
တွေ့ ရပါ သ ည် ။

၁.၂ စတမ်အမှ တ်အသ

၁.၂.၁ စတမ်အမှအ ဓိ ပ္ တ်အသ၏အဓိပ္ပ
ပာယ် ယ်
စတမ်အမှ တ်အသကို အ မျိုးမျိုး
အ ဓိပ္
ပာယ် အမျိုမျိုအဓိပ္ပ
ဖွ
င့်
ဆို ကြသ ည် ။ယ်ဖွင့်ဆို ကြသည်။
သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ ၃ တွင် စတမ်အမှ
မည် သတ်အသဆို
ည့် အ ရာဝတ္သည်မှ
ထု ပေါ် မည်သည့်အရဝတ္ထ
တွ င်
မ ုပေတွင်မ
ဆို အက္ခရဖြင့် ဖြ ဖြစ်စေ၊
စ်
စေ၊ ဂဏန်ဖြင့်
ဂဏာ န်း
ဖြင့်ဖြစ်စေ၊ ဖြ စ်အမှ
စေ၊ တ်အသဖြင့်ဖြစ်အ မှ တ်အ သားဖြ
င့်
ဖြ စ်
စေ၊ အမှ တ်အသအဖြစ်သုံး ရသုံ
စွဲ န် စွဲရန် ကြံ ရွ
ကြံ ရွယ်သည့်
ယ်သ ည့် သို့မဟုသို့ တ်
မဟု တ် အမှ တ်အသ အ မှတ်အ သား
အဖြစ် သုံ စွဲနို င်သေရေး သားထား ရေသထသည့်
သ ည့် သို့မဟု
သို့ မဟု တ်
တ် ဖေပြထသည့်
ဖော် ပြ
ထားသ ည့်
အကြေင်အရဖြစ်သည်ဟူ
ဖွ င့်
ဆိုထား သ ည် ။ ၍ဖွင့်ဆို ထသည်။
ဥပမ -
လက်ရေဖြင့်ရေသထသေစ၊ ကျောက် ပုံနှိ
ပ်စာ ၊ ကျေက်ပုံ နှိပ်စ၊ဓာတ် ပုံ၊ ဓတ်ပုံ ၊ မြေပုံ
မြေပုံ၊၊
ပုံ စံ သတ္တ ုပြ သို့မဟု တ် ကျေက်တုံ အ
ပေတွင်
က္ခရာ တ င် အက္ခ
ထား ရတင်ထသည့်စ၊
သ ည့်စာ ၊ ရေး ဆွဲရေဆွဲထသေ
ထား
သော
ရု ပ်ပုံ စသည် တို့သည် စတမ်အမှ အ သား တ်အသမျဖြစ်ကြသည်။
များ
ဖြစ်ကြသ ည် ။
ပြစ်မှုဆို င်ရဥပဒေပု ဒ်မ-၂၉တွင် စတမ်အမှ တ်အသကို
အောက် ပါအ တို င်း အေက်ပအတို
အ ဓိ ပ္ပာယ်င် အဓိပ္ပ ယ်
ဖွင့်ဆို ထပသည်။
စတမ်အမှ တ်အသဆို အ သည်မှ
ကြော င်း
အ ရာ အကြေင်အရတစ်ခု
တ စ် ခု
ခု၏ ခု ၏သ က် သက်သေခံ
သေခံ အ ဖြ စ် အဖြစ်
သုံ စွဲရန် ကြံ ကြံ
ရွယ် ရွယ်သေ
သော သို့တည်မဟု
သို့တ ည်း တ်
မဟု တ် သုံ စွဲနို င်သေသုံး စွဲ
နို
င် အက္ခ
သော ရ အ က္ခရာ
ဖြင့်ဖြစ်စေ၊ ဂဏန်ဖြင့်ဖြစ်စေ၊
အ မှ တ် အ သားအမှ
ဖြ တ်အသဖြင့် ဖြ
င့် စ်
စေဖြစ်စေ၊
၊ ထိုထို
နည်မျအနက်
နည်း များ
အ နက်
တစ်နည်ထက်ပို သေ နည်း များဖြ နည်မျဖြင့်ဖြစ်စေ
င့်
ဖြစ်စေ မည်သည့်အရဝတ္ထ
မည် သ ည့် အ ရာ ဝတ္ ထု ုပေ၌မ
ပေါ် ၌မ
ဆို ရေသထသေသို့တည်မဟု
သို့တ ည်း မဟု တ်ဖော် ပြ တ်ဖေပြထသေအကြေင်အရကို
ထား
သော အ ကြော င်း
အ ရာကို ဆို သဆိုည်
လို လို။သည်။
ရှ င်လင်ချက်(၁)
ဆို ခဲ့ သေအက္ခရမျကို သို့ တ ည်း မဟု သို့တည်မဟု
တ် တ် ဂဏန်မျကို
ဂဏာ န်း
များ
ကို
သို့တည်မဟု တ်အ မှ တ် အမှ တ် အသမျကို
အ သား ကို မည်သည့်အရဝတ္ထ
များ မည် သ ည့် အ ရာ ဝတ္ုပေတွင်
ထု ပေါ် တွင်မည် မည်
သည့်နည်ဖြင့် ရေး ရေသဖေပြထသည်
သား ဖော် ပြထား သ ည် ဖြစ်စေဖြ စေ ဆို ခဲ့ သေ ဆို
စ် အကြေင်အရ
ခဲ့
သော အ ကြော င်း
အ ရာ
တို့ကို သက်သေခံ အဖြစ်ဖြင့် တရရုံ အတွက်
ကြံ ရွယ်ကြံ ရွယ် သ ည် သည်ဖြစ်စေ၊
ဖြ စ် စေ၊ မကြံ မကြံ
ရွ ရွယ်သည်
ယ် သ ည် ဖြစ် ဖြစ်
စေ၊ တင်ပြသည်ဖြစ်စေ၊မတင်ပြသည်ဖြစ်စေ၊ ဤအချက်မျသည် အ ရေး အရေကြီ
ကြီး သော သေ အချက်မျ အ ချ က်များ
မဟု တ်ပ။
ဥပမ-
ပဋိညဉ်ပြုကြေင် သ က် သေခံ သက်သေခံ
အ ဖြ စ်ဖြ အဖြစ်ဖြင့်
င့် အသုံအပြုနို
သုံးင်သည့်
ပြု
နို
င်သ ည့်
စည်ကမ်ချက်မျကို
ဖော်ပြ ရေး သား ချဖေပြရေသချက်သည်စတမ်အမှ
က် သ ည်စာ တ မ်း အ မှ တ် အ သား ဖြ စ်တ်အသဖြစ်သည်။
သ ည် ။
ငွေထု တ်ပေရန် ဘ ဘဏ်သို့ညွှန်ကြသေ
ဏ် သို့ညွှ န်
ကြား သော ချက်လက်မှ
ချက် လတ်သည်
က် မှတ် သ ည်စတမ် စာတ မ်း
အမှ တ်အသ ဖြစ်ကြသည်။
ကို ယ်စလှ ယ်စသည် စာတ မ်း အ မှ တ် စတမ်အမှ
အ သား ဖြစ် တ်အသဖြစ်သည်။
သ ည် ။ သသက်သေခံ
က် သေခံ အအဖြစ်
ဖြ စ်
ဖြင့် အသုံ ပြုရန် ကြံ ကြံ
ရွယ် ရွယ်သေ
သော သို့တည်မဟု
သို့ တ ည်း မတ် ဟု တ် အသုံ ပြုနို င်သေ အ သုံး ပြုနို
င် သော
မြေပုံ သည် သို့မဟု တ် အိမ်ပုံ စံ အစရှိသည့် ပုံ စံ မသည်စာ စတမ်အမှ
တ မ်း အ မှတ် အတ်အသမျဖြစ်သည်။
သားများ
ဖြ စ်သ ည် ။
အမိန့်ဆင့်ဆို ချက် သို့မဟု တ် ညွှန်ကြချက်ပါ ရှိပရှိသေ စသည်
သော စာသ ည် စတမ်အမှ စာ တ်အသ
တ မ်း အ မှ တ်အ သား
ဖြစ်သည်။
ရှ င်လင်ချက်၂။
၂။
ကု န်သည် သို့မဟု တ် အခြသူ တို့၏ ထုံးတ မ်း ဓထုံလေ့
တမ်ဓလေ့
အ တို င်းအတို င် ရေး ရေမှ
မှတ် တ်သေ
သော
အက္ခရ မျသည် သို့ သို့မဟု
မဟု တ် တ် ဂဏန်မျသည်
ဂဏ န်း သ ည် သို့မဟု တ်
များ သို့မဟု အမှ တ်အသ အ မှ
တ် တ် အ သား
မျသည်ရေး ရေသထ
သား ထား သည့်
သ ည့် အတိုအ င် တို အဓိပ္ပ အယ်ဓိ
င်း ပ္ မပေစေကမူ မပေါ်
ပာယ် ကု စေ
န်သည်
ကာ မူ ကု န်
သ ည်
တို့၏ သို့မဟု တ် အခြသူ တို့၏ ထုံးတ မ်း ထုံ တမ် ဓလေ့ ဓလေ့ အတို အ တို င်င်း အဓိပ္ပအ ဓိ ယ်ရှိသည်ဟု
ပ္ပာယ် ရှိ
သ ည် ဟု
မှ တ်ယူ ရမည်။
ဥပမ
မိမိညွှန်ကြသူ သို့ ငွေပေးငွေပေချေရန်ဖြစ်သေ
ချေ ရန် ဖြ စ်သော ငွေလွှဲစချုပ်ကျေဘက်
ငွေ လွှဲ စာ
ချုပ် ကျော ဘ က်
တွင် မေင်ဖြူကမိ မိ၏ မိမိ၏ အအမည်ကို
မည် ကို ရေသလျှင် ရေးသား လျှ င်ထို ရေသချက်သည် ထိုရေး သား ချက် သ ည်
ကု န်သည်တို့ ဓလေ့ အတို င် ထို လက်မှ တ် လက်ရှိ ဖြစ်သူ အ ငွေပေချေရမည်ဟု ဆိုလို သ ည် ။ဆို လိုထို
သည်။ ထို
ရေသချက်သည် စာတ မ်း အ မှ တ် စတမ်အမှ တ်အ သား အသဖြစ်သည့်
ဖြစ်သ ည့် အပြင်
အ ပြ င် အမည်ရေထို အ မည် သေရေး ထိုးသော
လက်မှ တ်အထက်တွင် လက်ရှိဖြစ်သူ အ ပေပ ဟူ ဟူသော
သေ စကကို စကား ဖြစ်စေ၊
ကို ဖြ စ်
စေ၊ ထို အဓိပ္ပ ထို အ ဓိယ်
ပ္
ပာယ်
သက်ရေက်သည့်စကကို
စကား ကို ဖြ စ်စေဖြစ်စေရေသဘိသကဲ့
ရေးသား ဘိ သ ကဲ့ သို့ သို့အဓိပ္ပ
အ ဓိ ပ္ ပာယ် ကော ယ်ကေက်ယူ
က် ယူရမည် ရမည်။
။
တစ်ဖန်၁၉၇၃ခု ၊ မတို င်မီအထိ အတည်ဖြစ်ခဲ့ သေ မြန်မနို င်ငံ ယေဘု
အ က် ဥပဒေ ယျစကရပ်မျ
၁၈၉၈ အက်ဥပဒေ ခု၊ ၁၈၉၈ ခု ၊
ဥပဒေအမှ တ်(၁) ပု ဒ်မ-၂၊ ပု ဒ်မခွဲ ၂၀တွင် အဓိပ္ပယ်ဖွင့်ဆို
အော က်ထချက်မှ
ပါ အ တို အေက်ပ
င်း ဖြစ် အတို င်ဖြစ်
ပသည်။
စတမ်အမှ တ်အသဆို မည် သ ည့် အသည်မှ
ရာဝတ္ ထု ပေါ် မည်သည့်အရဝတ္ထ
တွ င်မဆို ုပေတွင်မဆို
အ က္ ခရာ အက္ခ ရ
ဖြင့်ဖြစ်စေ၊ ဂဏန် ဖြင့်ဖြစ်စေ၊
ဖြ င့်
ဖြ စ်စေ၊ အမှ တ်အသဖြင့်ဖြစ်စေ၊
အ မှ တ်အ သား ဖြ င့်
ဖြ စ်
စေ၊ အမှ တ်အသ အ မှ တ် အ သား
ဖြင့် သုံ စွဲကြရန် ကြံ ရွယ် ကြံ
သောရွယ်သေ သို့ သို့မဟု
မဟု တ်တ် အမှ တ်အသအဖြစ်
အ မှ တ် အ သား အ ဖြ စ် သုံ စွဲ သုံး
စွဲ
နို င်သေရေသထသည့်သို့မဟု
သို့မဟု တ်ဖော် ပြ ထား သတ်ဖေပြထသည့်အကြေင်အရမျပ၀င်သည်။
ည့် အ ကြော င်း
အ ရာ များပါ၀င်သ ည် ။
ဥပမ
သတ္တ ုပြပေတွင်လည်ကေင်၊ ကျော က် ပြားပေါ်တွ င်လကျေက်ပြပေတွင်လည်ကေင်
ည်းကော င်း ထွ င်း ထွင်
ထသေ စာ တစတမ်သည်
မ်းသ ည် စတမ်အမှ စာ တတ်အသဖြစ်သည်။
မ်း
အ မှ တ် အ သား ဖြစ်သ ည် ။ ကတွန်ရု ပ်ပုံ ကာ တွ န်း
ရု ပ်
ပုံ
ကချပ်သည် စာ တ မ်း အ စတမ်အမှ
မှတ် တ် အအသဖြစ်သည်။
သားဖြ စ်သ ည် ။ သစ်တေမှသ စ် တော မှ ထု တ်ယူ သွရန် ထု တ် ယူ သွားရန်
သက်သေခံ အမှ တ်အသအဖြစ် တော အုတေအု
ပ် ပ် တစ်ဦက
တ စ် ဦး က သစ်ပင်တွင်ထွင်ထသေ
သ စ် ပင် တွ င် ထွ င်းထား သော
စလုံ မျသို့မဟု
သို့
မဟု တ်အ တ်အမှ
မှတ် အတ်အသမျသည်စတမ်အမှ
သား များ
သ ည်စာ တ မ်း အ မှ တ် တ်အသဖြစ်ပသည်။
အ သား ဖြစ် ပါသ ည် ။
ရေသထချက်တစ်ခု အ ကြောသည် င်း
ကိ စ္ စတ စ် အကြေင်ကိစ္စ
ခုအ တွ က် တစ်ခု အတွက် တ ရား ဝင်တရဝင်
သက်သေခံ အထေက် အအထ ထား မဖြစ်သေလည် မဖြစ်သော် လ ည်း ထို ရေသချက်ကို ထို
ရေး သားချက်ရေဆွဲ
ကို ရေး
ဆွဲ
သေ နှ စ်ဦနှ စ်ဖက်ကထို ထိုအ ကြော အကြေင်
င်း ကိစ္စ ကိ စ္စအ အတွက်
တွ က် သက်သေခံ သ က် အထေက်အထ
သေခံ အ ထော က် အ ထား
ဖြစ်သည်ဟု ယုံ ကြည်လျှင် ထို့အပြင် သက်သေခံ အထေက်အထအဖြစ် အ သုံးပြု ရန် အသုံ ကြံပြုရန်
ရွယ် ကြံ ရွယ်
လျှင် သို့မဟု တ် အသုံ ပြုနို င်လျှှင်
ထို ရေး သား ထို ရေသ ချက် သချက်သည်
ည် စာစတမ်အမှ
တ မ်း အ မှ တ်တ်အသ
အ သား ဖြစ်ပေ ဖြ စ်ပေ
သည်။
စတမ်အမှစတ်အသဟူ ကား ရပ် ကို သေ စကရပ်ကို
သုံးစွဲ
၍ သုံ စွဲ၍
သ က် သေခံသက်သေခံ
ချက် တ င် ချက်တင်ပြ
ပြ
ခြင်၏ အအဓိပ္ပ
ဓိပ္ ပာယ် ယ်မှ
မှာ ဖေပြသေအကြေင်ကိစ္စ
ဖော် ပြ သော အ ကြော သည်
င်း
ကိ စ္ စသ ည်အမှ န်ပင်ရှိ အ မှ န်ပင်ရှိ
ကြေင်သက်သေထင်ရှ
သ က် သေထ င် ပြရန်ဖြစ်သည်။
ရှား
ပြ ရန် ဖြ စ်သ ည် ။
စက္ကူပေတွင် ရေး ရေသထသည်ကို
သား ထားသ ည် ကိုသာသ စရွက်စတမ်ဟု
စာရွ က် စာတ မ်း ဟု သမန် သာ မန်
အဖြင့် မှ တ်မှ ယူ
တ်ယူကြ ကြလေသည်။
လေသ ည် ။ ကျေက်တုံ ကျောပေတွင်
က် တုံး ပေါ်
တွ င်ထွင်ထု ထခြင်၊ ထွ င်း
ထု ထား ခြ င်း
၊
တံ ခမျတွင် အ က္ အက္ခ ရ
ခရာ တင်ထခြင်
တ င် ထားခြ င်းစသည်တို့သည်လည် စသ ည် တို့
သ ည် စတမ်
လ ည်း စာ တ မ်း
အမှ တ်အသဖြစ်ပသည်။ အ မှ န်မှာ အမှ န်မှ
စက္ ကူ စက္ကသ ည် ူသည် စာ တစတမ်
မ်း အမှအတ် မှတ်အသမဟု အ တ်ပ။
သား မဟု တ် ပါ။
စက္ကူပေတွင် ရေး ရေသထသေ
သား ထား သော အကြေင်အရမျသည်
အ ကြော င်း
အ ရာ သ ည် သလျှင် သာ
များ စတမ်
လျှ င် စာတ မ်း
အမှ တ်ဖြစ်ပသည်။ ထို ထိုတူ
နည်း နည်တူ
စွာစွ ကျေက်တုံ
ကျော
က်ပေတွင်
တုံး
ပေါ်
တွ င် ထွင်ထု ထသေထွ င်း
ထု ထား
သော
အရသလျှင် စာ တ မ်း အစတမ်အမှ
မှတ် အ သားတ်အသဖြစ်၍
ဖြ
စ်၍ ကျေက်တုံ
ကျောက်သည်
တုံး
သ ည် စတမ် စာ
တ မ်း
အမှ တ်အသ မဟု တ်ပ။ ထို့ပြင်
ထို့ပြင် ရေသချက်မျသည်
ရေး သား
ချက်များ
သ ည် ရေသထသေ ရေး သား
ထားသော
အကြေင်ကိစ္စမျ အ တွ က် အတွက် သသက်သေခံ
က်သေခံ အအဖြစ်
ဖြစ် အသုံ အ သုံးပြုရန် ပြု
ကြံ
ရန်ရွယ်ချက်ရှိရ
ကြံ ရွ
ယ် ချ
က်ရှိ
ရ
မည်။ သို့မဟု တ် သက်သေခံ ချက်အဖြစ် အသုံ ပြုနို င်ရမည်။
ထို နည်တူ စွကျေက်တုံ
ထွ င်း
ထု ပေတွင်
ထား
သော ထွင်ထုအထသေ
ရာ
သာလျှင် အရသလျှင် စာတ မ်းအစတမ်အမှ
မှတ် တ်
အသ ဖြစ်၍ကျေက်တုံ သည် စာတ မ်း အ မှ စတမ်အမှ
တ်အ သား တ်အသမဟု
မဟု တ် ပါ။ တ်ပ။ ထို့ပြင်ရေသ
ထို့
ပြင်ရေးသား
ချက်မျ သည် ရေသထသေ အ ကြော အကြေင်ကိစ္စ
င်း
ကိ စ္
စများ
အ တွ က်မျအတွက် သ က် သက်သေခံ
သေခံ အဖြစ်
အ ဖြ
စ်
အသုံ ပြုရန် ကြံ ကြံ
ရွ
ယ် ရွယ်ချက်ရှိရ
ချက် ရှိ
ရ မည်။
မည် ။ သို့မဟုသို့
တ်မဟု သက်သေ သ ခံက်
တ် ချက်အဖြစ်
သေ ခံ
ချက်
အ ဖြ စ်
အသုံ ပြုနို င်ရမည်။

၁.၂.၂ စတမ်အမှ
သ က် သေခံတ်အသသက်သေခံ
ချ က် လို အ ပ် အချက်လို
မှု တို င်း
အ တာအပ်မှုအတို င်အတ
ပြစ်မှုဆို င်ရမှုခင်မျတွင်ဖြစ်စေ၊ တ ရား မမှု တွ င်ဖြ စ် စေ တရမမှုတွင်ဖြစ်စေ၊
၊ စာ တ မ်း အစတမ်အမှ
မှတ် အ သား တ်အသ
သည် သက်သေခံ ၀င်ပသည်။သို့ သော် သို့သေထို
ထိုစာတ မ်း စတမ်အမှ
အ မှတ် အ သား တ်အသသည်
သ ည် သက်သေခံ
သ က် သေခံ
စရွက်စတမ် များ အ ဖြ စ် မျအဖြစ် တင်သွင်ခွင့်ရှိသေ
တ င် သွ င်း
ခွ င့်ရှိ
သော စရွက်စတမ်မျ စာရွက် စာ တ မ်းများ
ဖြစ်ရပမည်။ အ ထူး အထူ
သ ဖြ သဖြင့်
င့် တရမမှုမျ
တ ရား မမှုများ သည် သမျသေအဖြင့်
ည် များ
သော အားဖြ
င့်
စရွက်စတမ်မျမှ ဖြ စ်
ပေါ် လာ တ တ် ဖြစ်ပေလတတ်သည်။
သ ည် ။ စာရွ က်စရွက်စတမ်မျမှ
စာတ မ်းများမှ မဟု တ်ဘဲမဟု တ် ဘဲ
ပေပေက်တတ်သေ တ ရား မမှု များလ ည်း တရမမှုမျလည်ရှိပသည်။
ရှိပါ သ ည် ။ သို့
သော်သို့သေ တရမမှု တ ရား မမှု
မျ သည် မျသေအဖြင့် စာ ရွက် စာ တ စရွက်စတမ်
မ်း ပေါ် မူပေမူ
တ ည် တည်ပြီ
ပြီး တရစွဲဆို တ ရားစွဲ တတ်ကြ
ဆို
တ တ် ကြ
ပသည်။ ထို့
ကြော ထို့ကြေင့်
င့် အမှုစတင်စွဲဆို
အ မှု စတ င် သေအခတွင်
စွဲဆိုသော အ ခါ တွ င် အဆို လွှ အ ဆို လွှာ
နှ င့်အတူ စရွက်စတမ်မူ မိ ရင်ကို
တ္ တူဖြစ်စေ၊
မှန် များ မိတ္တ ူမှ
ကို န်မျ
ဖြစ်စေ၊ ကို ဖြစ်စေ၊
စရွက်စတမ်မျကို
စာ ရင်းဇယား ပြုလု စရင်ဇယပြုလု
ပ် ၍ ပ်၍ဖြ စ်စေဖြစ်စေ တင်သွင်ရမည်
တ င် သွ င်း
ရမည် ဟု ဟု
တရမကျင့်ထုံဖော် တွင်
ပြ ထား သ ည် ဖေပြထသည်ကို
ကို တွေ့ တွေ့ရသည်။
ရသ ည် ။ ထို ပြဋ္ဌ
ထိုပြ ဋ္ န်ချက်ကို
ဌာန်း ချ က် ကို
မသိ နမလည်၍သေလည်ကေင် ပေါ့ လျော့ ၍သော် လ ည်း ကော ပေလျေ၍သေလည်ကေင်
င်း မတ င် သွ င်း
ခဲ့ ၍ မတင်သွင်ခဲ့ ၍
ချွတ်ယွင်မှုရှိမည် ရှိ ပါ က ရှိပက အမှုတွင်မှ
အ မှု တွ န်ကန်သေ
င်
မှ န် က န်သော ဘက်မှ ရပ်တည်ခဲ့ ဘ က် မှရပ် တ ည် ခဲ့
သေလည်အမှုတွင်အရှုံ
အ မှု
တွ င်အ ရှုံးနှင့် နှ င့်သရင်ဆို
သာ ရင် ဆို င်ရတင်ရတတ်ပသည်။
တ် ပါ သ ည် ။
အမှုတွင်အကို အကပြုလို သေစာ ရွက် စာတ မ်း စရွက်စတမ်မျကို
များ
ကို ရုံရုံး
ရှေ့
ရှေ့သို့
သို့
သက်သေခံ စရွက်စတမ်အဖြစ် တ စ် ဖက် မှ တစ်ဖက်မှတ င် သွ တင်သွင်လလျှင်
င်း
လာ လျှ င် ထို
ထို
စရွက်စတမ်သည် တ င်သွ င်းခွ င့်
ရှိ၊တင်သွင်ခွင့်ရှိ၊ မရှိ မရှိကို
ကိုကြို တကြိုတင်
င် သိထရန်လို
သိ ထားရန် လို
ပသည်။မည် သမည်သည့်
ည့် စရွက်စတမ်မျကို
စာ ရွ က် စာတ မ်း ကို မှ တ်ပုံ တင်ထ
များ မှ
တ် ပုံ
တ င် ရမည်။
ထား မည်
ရမည် ။ မည်
သည့်စရွက် စာ တစတမ်မျသည်
မ်းများ
သ ည် မိတ္တ မိ တ္ ူသက်သေခံ
တူ သ က် ချက်အဖြစ်
သေခံ ချက် အ ဖြ စ် တင်သွင် တ င် သွ င်း
နို င်သည် ဟူ သေ အချက်မျကို သိ သိရှိထရန်လို
ရှိထားရန် လိုအအပ်ပသည်။
ပ် ပါသ ည် ။
ထို့ကြေင့်စတမ်အမှ သ က် တ်အသသေခံ ချ က် နှ သက်သေခံ
င့်
ပတ် သ က် ၍ချက်နှ င့်ပတ်သက်၍ သ က် သေခံ သက်သေခံ
ဥပဒေ ဥပဒေ
တွင် ပု ဒ်မ ၆၀ မှ ၁၀၀ အထိပြဋ္ဌန်ထပသည်။ ထို ပြ ဋ္ဌာန်းထိုချပြဋ္ဌ
က် များ
အရ န်ချက်မျအရ မည် မည်သည့်အခ
သ ည့် အ ခါ
တွင် မူ လစရွက် စာ တစတမ်ကို
မ်းကို တင်သွင်နို
တ င် သွ င်၍
င်း
နို
င်၍ မည်သည့်အချိန်အခမျို မည် သ ည့် အ ချိ န်အ ခါ
မျိုး
တွင် ဒု တိယတစ်ဆင့် စရွက်စတမ်ကို
နိုင်ကြောတင်သွင်
င်း
၊ နိုမ
င်ကြေင်၊
ည် ကဲ့ သို့
သော မည်ကဲ့ သို့သေ
စရွက်စတမ်သည် ပုဂ္
ဂလိ က ပု ဂ္ဂ လိက စာ ရွက် စရွက်စတမ်ဖြစ်၍
စာ တ မ်း ဖြ စ်
၍ မည်ကဲ့မည် သို့သေ
ကဲ့သို့သော
စရွက် တစတမ်မှ
စာ မ်းမှာ
အ များအမျပြည်သူ
ပြ ည် သူ နှ နှ င့်
င့် သက်ဆိုသင်သေ က် ဆို င် သော စရွက်စတမ် စာ
ရွ က်စာ တ မ်း
ဖြစ်ကြေင်၊ ပုပုဂ္ဂ္ဂဂလိ လိကစရွက်စတမ်မျနှ
က စာ ရွ က် စာတ မ်း များ
နှ င့်
င့် အမျပြည်သူ တို့အ များ ပြည် သူ တို့
နှ င့် သက်ဆို င်သေ စရွက်စတမ်မျကို
မည် ကဲ့သို့ မည်ကဲ့ သို့
ထ င် ရှား
အော ထင်ရှ
င် အေင်ပြုလု
ပြု
လု ပ်ရမည်ပ်ရမည်
ဖြစ်ကြေင်စသည်တို့ကို
စသ ည်တို့ ကို လည်သိရှိနို
လ ည်း သိ င်ပသည်။
ရှိ
နို
င်ပါ သ ည် ။
စရွက်စတမ် သ က် သေခံ သက်သေခံ
ချ က် တ င် ချက်တင်သွင်ခြင်နှ
သွ င်း
ခြ င်း
နှ
င့်
စပ် လျဉ်း င့်စပ်လျဉ်၍
၍
သတ်မှ တ်ထသေ ဥပဒေ ဥပဒေမျကို
များကို သိရှိနလည်ထမှ
သိ ရှိ
နားလ ည်သလျှင်
ထားမှသာ လျှ င်ပို မို ပို
မို
ခို င်မ၍တိကျသေစတမ်အမှ
တိကျသော စာ တ မ်း အ မှ တ်အသသက်သေခံ
တ် အ သား သ က် သေခံ ချက်ကို
ချ က် ကို ရရှိပမည်။
ရရှိပါ
မည် ။
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ ၆၁ တွင်စရွက်စတမ်အမှ
ပါ သော တ်အသတွင်
ရှိ အ ချ က် များ ပရှိသေ
ကို အချက်မျ ကို
မူ လ သက်သေခံ ချက်ဖြင့်ဖြစ်စေ၊ မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက်ဖြင့်ဖြစ်စေ သက်သေခံ တင်ပြနို င်သည် ဟူ ၍ပြဋ္ဌန်ထား ထ၏။
၏။
သို့သေလည် သ က် သက်သေခံ
သေခံ တ င် တင်ပြခွင့်မရသေ
ပြ ခွ င့်
မရသော စတမ်အမှစာ တ်အသမျကို
တ မ်း
အ မှ တ် အမူသားများ
ကို မူ
သက်သေခံ မတင်ပြနို င်ပ။ ဆို လို
ဆို လို သ
သည်မှ
ည် တံ ဆိ
မှာ
တံ ဆိပ်တေ
ပ်တော် အခွန် အ ခွ ဥပဒေ၊
န် ဥပဒေ၊
မှ တ်ပုံ တင်ဥပဒေပ ပြဋ္ဌန်ချက်မျနှမပြ င့် စုံ
ည့် သော မပြည့်စုံ သေ စာ စတမ်အမှ
တ မ်းအ မှ တ် အတ်အသမျ
သား များ သည် သ ည်
သက်သေခံ မဝင်ပ။
ဥပမ- ၁၉၃၉ ခု ၊ ကိတ္ထိမမွေစခြင်မှ တ် မှ တ
ပုံတ်ပုံင်
တင်ဥပဒေအရ
ဥပဒေအ ရ ကိတ္ထိ
ကိ တ္ ထိမ မမွေစစချုပ်
မွေးစား
စာ
ချု
ပ်
ကို ချုပ်ဆို လျှင် အသိသက်သေ အနည်ဆုံ နှ လ စ်ဦက် မှလက်မှ
တ် ရေး တ်ရေထို
ထိုး၍ ၍ မှ မှ တ်ပုံ
တ် တ တင်ရမည်
ပုံ င်
ရမည်
ဖြစ်သည်။ သို့မှ သ အမွေပြဿန ပေပေက်လလျှှင်
ထို စာချု
ပ် စာတ ထိုမ်း စချုပ်စတမ်ကို
ကို သ က် သက်သေခံ
သေခံ
အဖြစ် တင်သွင်နို င်မည် ဖြ စ်
သ ည်ဖြစ်သည်။
။ အအကယ်၍
က ယ် ၍ ကိတ္ထိ
ကိ တ္ မမွေစမွေး
ထိမ စားစချုပ်မရှိ စာ ချု
ပ်မရှိ
ခဲ့ လျှှင် အမှုတစ်ခု လုံ ၏အခြေအနေကို
အ ခြေ အ နေကို ပြေင်လဲသွနို
ပြော င်း
လဲ သွားနို
င်င်သည်။
သ ည် ။
မည်သည့်အမှုသည်အတွက် ပင်မဆို မိမိသက်သေခံ ချက်မျ ကျစ်လျစ်ခို င်မစေရန် အ တွ အတွက်
က် တစတမ်
စာ မ်း
အမှ တ်အသ သက်သေခံ ချက်သည် အရေကြီသေလို အပ်ချက်ဖြစ်သည်။
 စချုပ်စတမ်မျကို ပြ ဋ္ မှဌာန်း
တ်ပုံ တင်ရမည်ဟု
ထား လျှှင် ပြဋ္ဌ မှ တ်န်ထလျှှင်
ပုံ
တ င် မှ တ်ပုံ တင်
ရန်လို ပသည်။ မှ တ် ပုံ မှ တ်ပုံ မတင်မနေရဟု
မတ င် မနေရဟု ပြဋ္ဌ န်ထသေစချုပ်စတမ်
ပြဋ္ဌာန်း ထား သော စာ ချု ပ် စာ
တ မ်း
မျကို မှ တ်ပုံ
အ က်တင် ဥပဒေပု အက်ဥပဒေပု
ဒ် မ ဒ်မ -၁၇၌ ဖေပြထ ပါ သ ပသည်။
ည် ။ ထိုထို
သို့မှ
သို့ တ်ပုံ
မှတ် တင်နို
ပုံ
တ င် င်နို
င်
ရန်အတွက် စချုပ်စတမ်ကိုလုံလော က် သော လုံ တံ
လေက်သေတံ
ဆိ ပ်ခေါ ကဆိပ်ခေင်ကပ်ရပမည်။
င်း ပ်ရပါ မည် ။
အပဒူ လကကနှ င့်ဦညွှန့်ပ ၂ ၂ အမှုတွင်ဆုံ ဖြတ်ထသည်မှ
အ မှု တွ င်ဆုံး ဖြ အိမ်ငှ
တ် ထား သ ည် မှာ
အိ မ် ငှား
စချုပ် တ စ် တစ်ခု
ခု သ ည် သည် မှ တ်ပုံ တင်ထခြင်မရှိသဖြင့်
မှတ် ပုံ
တ င် ထား ခြ င်း
မရှိ သ ဖြ င့် ထို စချုပ်သည် ထို စာ ချု ပ်
သ ည်
အငှ စချုပ်အနေဖြင့်သ က် သေခံ မဝသက်သေခံ
င်သော် လ ည်း မဝင်သေလည် အိ မ် အိမ်ငှ
ငှား
ကြော ကြေင်
င်း နှုတ်ကတိ
နှု
တ် က တိ
ပဋိညဉ်ရှိခဲ့ ၍အိ မ်ကိုအိမ်ကို
အိ မ် ငှားအိမ်ငှ လက်ရှိ
လ က် ရှိ နေထို င်ခြင် နေထို င်ခြ ပြုခဲ့
င်း လျှင်ပြု ခဲ့ လျှ င်
အဆို ်ပ စချုပ်အ အ ငှား ချအငှ
ထား ချထခြင်ကို
ခြင်း
ကို ထေက်ခံ ထော သည့်အနေဖြင့်
က် ခံ သ ည့် အ နေဖြ င့်
အသုံ ပြု လလက်ခံ
က် ခံ နိုင်
နို င် သည် သ ည်ဟူ ၍ဖြစ်ပသည်။ ဟူ ၍ဖြ စ်ပါဤအမှုကို
သ ည် ။ ကြည့်ခြင် ဤ အ မှု ကိုကြည့် ခြင်း
အဖြင့် မှ တ် မှ ပုံ
တ်ပုံ
တ င်တင်မထသေ
မထား သော စချုပ်သည်
စာချု ပ်သ ည် အမှု ကြေင်ခြင်ရအရ
အ မှု ကြော င်းခြင်း
ရာအရ
သက်သေခံ ၀င်နို င်သေလည် ထို စာ ထိုပ်
ချု စချုပ်စတမ်
စာတ မ်း မျိုသည် သ ည် အမခံ ချက်အာ
မျိုး မခံချ က်
အပြည့်အဝရှိသည့် စချုပ်စတမ်မျိုကမဟု စာ တ မ်း မျိုး
ကား မဟု တ် တ်ပ။
ပါ။
တံ ဆိ်ပ်ခေင်မကပ်သေစာ ချုပ်စာ တ မ်း စချုပ်စတမ်မျသည်
များ
သ ည် သက်သေခံ
သ က် သေခံ မဝင်ပ။
မဝင် ပါ ။
တံ ဆိပ်ခေင် ကကပ်ရန်
ပ် ရန် ရှိသေစချုပ်စတမ်မျသည်
ရှိ
သော စာ
ချု ပ်စာ တ မ်း များ
သ ည် ထို က်သင့်သေ ထို က် သ င့်သော
တံ ဆိပ်ခေင်မကပ်လျှှင်တ ရား ဥပဒေတရဥပဒေ အ ရ အရ သ က် သက်သေခံ
သေခံ မမဝင်ပ။ ဝင် ။ သက်သေခံ
ပါ သ က် သေခံ ချက် ချ က် ခံ ယူ ခံ ယူ
ခွင့်အဏရှိသေ သူ တ စ် ဦးသူ
ဦး တစ်ဦဦ အအနေဖြင့်
နေဖြ င့် မည်သည့်ကိစ္စ မည် သ ည့် ကိနှစ္
င့်မျှ
စနှ င့်
မျှ သက်သေခံ သ က် သေခံ
ချက် လက်ခံ နို င်ခွင့်မရှိပ။ ထို့ပြင်ထို
ထို့ပြ င် ထို စချုပ်စတမ်တွင်
စာချု ပ်စာတ မ်း တွ င် တံ ဆိပ်ခေင် တံဆိ ပ် ခေါ င်း
ခွန်မကပ်လျှင် ထို စချုပ်စတမ်အရဆော င် ရွက် ခြ ဆေင်ရွက်ခြင်၊
င်း
၊ မှ
တ် ပုံတမှ တ်ပုံ
င်ခြ တင်ခြင်
င်း မှမှ
န်န်
ကြေင်သက်သေခံ
သ က် သေခံ လလက်မှ
က် မှ တ်တ်ရေထို
ရေး ထိုး ခြင်ကို
ခြ င်း
ကို မပြုနို
မပြု င်ပ။
နို
င်ပါ ။
သို့ရတွင်အချို့သေ စာ ချု ပ်စာတ မ်း များစချုပ်စတမ်မျသည်
သ ည် တံတံဆိပ်ခေင်
ဆိ ပ် ခေါ င်း
လုံ လေက်စွ မကမကပ် ပ် သေလည်
သော် လ ည်းလျေကြေပေဆေင်လျှင် လျော် ကြေး ပေး ဆော င် သက်သေခံ
လျှ င် အဖြစ် သ က် သေခံ အ ဖြ စ်
တင်သွင်နို င်ကြေင်တံ ဆိ ပ် တံ ဆိပ်တေ
တော် ခွန်ခွန် အအက်ဥပဒေ က် ဥပဒေ ပု ဒ်မ ပုဒ် မ၃၅ ၌၃၅ ပြဋ္ဌ ၌န်ထ ပြ ဋ္ ဌာန်း ထား
ပသည်။ တံ ဆိ တံတော်
ပ် ဆိပ်တေခွန်ဥပဒေပု
ခွန်ဥပဒေပု ဒ်မ ဒ်မ၃၅၃၅ ခြွ ခြွင်ချက်
င်း
ချ က် (က) တွင်ပြစ်မှုဆို င်ရကျင့်ထုံ ဥပဒေအ ဥပဒေအရ
ရ မရွှေ့ မရွှေ့
မ မ
ပြေင်နို င်သေပစ္စည်နှစပ် လျ င့်
ဉ်း ၍ စပ်လျဉ်၍ ငြ င်း
ခုံ ငြင်ခုံ
မှု
စ ရိတ် မှုစရိတ် တေင်ဆို
တော မှုမျ
င်းဆို မှုများ
မှ တစ်ပ စချုပ်တံ ပါ သဆိပ်ခေင်ခွန်
ည် ဖြ စ် စေ၊ ပသည်ဖြစ်စေ၊ မပါ သ ည် ဖြ စ် စေ မပသည်ဖြစ်စေ၊
၊ သ က် သေခံ သက်သေခံအ ဖြ အဖြစ်
စ်
တင်သွင်နို င်သည်ဟူ
ဖော် ပြ ထား သ၍ည် ဖေပြထသည်။
။ ထို ဥပဒေပု ထိုမဥပဒေပု
ဒ် ၃၅ ဒ်မခြွ ၃၅
င်း ချ ခြွင်ချက်
က် (ခ)တွင်အခြ စချုပ်မျမှ တံ ဆိ ပ် တံ
ခေါ ဆိပ်ခေင်
င်း
မပလျှှင်ဖြစ်စေ၊
တံ ဆိ ပ် ခေါ တံ
ကဆိပ်ခေင်ကပ်
င်း ပ်သော် လ ည်း သေလည်
မလုံ လော မလုံ
က် လျှလေက်လျှင်
င်ဖြ စ်စေဖြစ်စေ (၁) လျေနည်နေသည့်တန်ဖို
ဒဏ် ငွေ ၅ နှ င့် ဒဏ်ငွေ ၅
ကျပ်သို့မဟု တ် (၂) လျေနည်နေသည့်တန်ဖို
၁၀ဆ ထ က် ၏မကျော် ၁၀ဆထက်သော ဒ မကျေသေ
ဏ် ငွေ ကိုဒဏ်ငွေကို ပေး ပေ
ဆေင်လျှင် သ က် သက်သေခံ
သေခံ အ ဖြ စ်အဖြစ် တင်သွင်
တ င် သွ င်းနို င်သည် နို င်သ ည် ဟူ ၍ပြဋ္ဌ န် ဟူ ၍ပြ ဋ္
ဌာန်း
ထသည်။ ပု ဒ်မ ပု ဒ်မ
၃၅၃၅ခြွ ခြွင်ချက်
င်းချ က် (ဂ) တွင် မည်သည့် ပဋိညဉ်စချုပ်မျိုမဆို စာ ၂ ကြိ စ ၂ ၃ကြိမ်ကြိ
မ် ၃မ်ကြိမ်
အပေအယူ ဖြင့် ပြီးစီး သ ည့် ပြီစီသည့်ကိစ္စ
ကိ စ္စမျိုး ၌ မျို၌ စတစ်စေင်တွင် စာတ စ် စော င်တွ င်
တံ ဆိပ်ခေင် လုံလုံလော
လေက်အေင်ပရှိလျှင်
က် အော င်ပါ ရှိ
လျှ င် ထို ပဋိညဉ်ထို ပဋိ ညာ ဉ်စချုပ်ကို စာချု
ပ် ကို
တံ ဆိပ်ခေင်အပြည့်ပရှိသည်ဟု
အ ပြ ည့် ပါရှိ သ ည် ဟုမှ မှ တ်
တ်ယူ
ယူ ရမည်ဖြစ်ကြေင်ပရှိသည်။
ရ မည်ဖြ စ်ကြော င်းပါ ရှိ
သ ည် ။
ဤတံ ဆိပ်တေခွန်အ အက်ဥပဒေပု က် ဥပဒေပု ဒ် မဒ်မ ၃၅ ၃၅ ခြွင်ချက်
ခြွ င်း
ချ က် (က) ပြဋ္ဌန်ချက်သည်
အွ န်ဒီမန်အွန်ဒီမန် စာချုပ် စချုပ်
ကို ဒဏ်တပ်၍ လို အပ်သေ တံ ဆိ်ပ်တေခွန်ကို ပေး ဆောပေဆေင်စေပြီ
င် စေပြီးအအမှုတွင် မှုတွ င် သက်သေခံ သ က် သေခံ
ခြင် မပြုနို င်ပ။ သို့ သို့သေ
သော် ဤပြဋ္ဌ
ဤ ပြ ဋ္ န်ချက်ကို
ဌာန်း ချ က် ကို၁၉၂၄ခု
၁၉၂၊၄အက်ဥပဒေနံ
ခု ၊ အ က် ဥပ ပတ်
ဒေနံ ပါ တ် (၁၃)အရ ပြင်ဆင်ပြီဖြစ်၍ ထို ထို
ပြင်ဆင်ချက်အရ ငွေကျပ်တန်ဖို ၂၅၀ ကျပ်ထက်ကျေလွန်သေငွေချေ စာချုပ် များ
နှ င့်သာစချုပ်မျနှ သ င့်သ သ
က်ဆို ်င်ပသည်။
ဦအေင်စေနှ င့်ဦကျွန်မေင် အ မှု တွ င် အမှုတွင်တံ
တံ ဆိ ပ်တော် ဆိပ်တေခွန်အက်ဥပဒေပု
ခွန်အ က် ဥပဒေပု ဒ် မ ဒ်မ ၃၅၃၅
ခြွင်ချက် (က)၏ ပြဋ္ဌန်ချက်သည်စင် စစ် အား ဖြ စင်စစ်အဖြင့် သြဒီ
င့် သြဒီမံ
မံစာချု စချုပ်မျနှ
ပ် များနှ
င့် င့်
အလျဉ်သက်ဆို င်ခြင် မရှိ သ ဖြ င့်သ က်မရှိသဖြင့်သက်သေခံ
သေခံ သြဒီ မံ သြဒီမံ စချုပ်ကို
စာ ချု ပ် ကို
ဒဏ်တပ်၍လို အပ်သေတံ ဆိပ်တေခွန်ကို ပေး ဆော င်စေပြီး ပေဆေင်စေပြီ အ မှု တွ အမှုတွင်သက်သေခံ
င် သ က် သေခံ ခြင်း ခြင်
မပြုနို င်ပ။ သို့ရတွင်တံ
သို့ရာ တွ င် တံ ဆိပ်တေခွန်အက်ဥပဒေ
ဆိ ပ် တော် ခွ န် အ က် ဥပဒေ ပု ဒ်မ ပု ဒ်မ၃၅၊၃၆ နှ ၃
င့်၅၊၃၆ နှ
င့်
၆၁ တို့ကို ပူ တွဲဖတ်ရှုလျှင်
ပု ဒ် မ ၃၅ပု ဒ်မ ခြွ ၃၅
င်း
ချ က်ခြွင်ချက် (က)တွင်သြဒီမံ စချုပ်ကို ဖယ် ဖယ်ရှ
ရှား
ချန်
လှ ချန်လှ
ပ် ထား ပ်ထ
သေ လည် ပု ဒ်မ ၃၆ အရပြဋ္ဌန်ချက်တွင် သြဒီ မံ သြဒီမံ စာ ချုပ် စချုပ်ကို ဖယ်
ကို ဖယ်ရှ
ရှား
ချ ချန်လှ
န်လှ ပ် ပ်
သည့်အနေဖြင့် ခြွင်ချက်မထဘဲ စာချု ပ်တ စ် ခုစချုပ်တစ်ခု
ကို ကို ဟူ ၍သာဟူ ၍သဖေပြထ
ဖော် ပြ ထား သဖြင့်
သ ဖြ င့်
ပု ဒ်မ ၃၆တွင်မှ ယွင် လ က် လက်ခံ
ခံ မိသေစချုပ်လည်ပ၀င်သည်။
မိ သော စာချု ပ် လ ည်း ပါ ၀င်သ ည် ။ သို့ဖြစ်၍ သို့ဖြ စ်ယခု
၍ ယ ခု
သြဒီမံ စချုပ်ကိုအော က် အေက်ရုံ
က က
ရုံး မှမှား
ယွင်
ယွ င်း လက်ခံလ မိသည်ကို
က် ခံ မိ
သ ည် ကို အယူ ခံ ရုံ အ ယူ ခံ ရုံး
အနေဖြင့် ၀င်ရေက်စွက်ဖက်ခြင်မပြုနို
မပြု နို င် ပါ ဟူ ၍ ထုံး ဖွဲ့င်ပဟူ
ထား သ ည် ၍ထုံ
။ ဖွဲ့ထသည်။
Nazir Khan and one Vs Ma Ma Lay အမှုတွင်တံ ဆိပ်တေခွန်အက်ဥပဒေပု ၃၆ အ ရ ဒ်မ ၃၆ အရ
တံ ဆိပ်ခေင် မမလုံ
လုံ လေက်သေ
လော က် သော စရွက်စတမ်မျကို
စာ ရွ က် စာတမူ လမ်း
များ
ကို မူလ စစ်ဆေစီရင် စစ် ဆေး စီရင်
သေရုံ တွတွင်
င် သက်သေခံ သ က် သေခံ အဖြစ် လက်ခံ
အ ဖြစ် ပြီဖြစ်လျှင်လ က် ထိုပြီး
ခံ သို့လက်ခံ
ဖြ စ်လျှ င် ထို
သို့ လ က် ခံ
ခြင်နှအ င့်ပတ်သက်၍အယူ
ယူ ခံ တွ င် စော ဒက ခံမတွင်စေဒကမတတ်နို
တ တ် နို
င်ကြော င်း ဖော် င်ကြေင်ဖေပြထသည်။
ပြ ထား သ ည် ။
 မပန်ဇီ (ခေ) ဒေရင်ရင်နှ ၆ င့်မလှ ရင်ပ အ မှု ၌၆လ ည်း အမှု၌လည် သ က် သက်သေခံ
သေခံ မိတ္ တူ မိတ္တကိုူကိုရုံး ကရုံ က
သက်သေခံ အဖြစ် လက်ခံ ပြီ ဖြစ်သည့်အတွက်တံ ဆိပ်တေခွန်အက်ဥပဒေပု ၃၆ ပါ ပြ ဋ္ ဒ်မ ၃၆ ချ
ဌာန်း ပပြဋ္ဌ
က် န် ချက်
မျ အရ အယူ ခံ ရုံ ကလည်ဆက်လက်လက်ခံ
လ ည်း ဆ က် လ က် လ က် ခံ ရရမည်ဖြစ်သည်ဟု
မည် ဖြ စ်သ ည် ဟုပါ ပရှိသည်။
ရှိသ ည် ။
ထို့ကြေင့် တံဆိ
တံ ဆိပ်တေခွန်
ပ် တော် ခွ န် အက်ဥပဒေပု အ က် ဒ်မ
ဥ ပဒေပု ဒ်မ၃၆အရစချုပ်စတမ် ၃၆အ ရစာ ချုပ်
စာတ မ်း
တစ်ခု ကို သက်သေအဖြစ် လက်ခံ ခဲ့ လျှင်ပု ဒ်မ ၆၁ အရမှ တစ်ပ၊ အမှုစစ်ဆေနေစဉ်မည်သည့်
အ မှု စစ် ဆေး နေစဉ် မည် သ ည့်
အချိန်၌ မဆို ထို စချုပ်စတမ်မျမှ တံ ဆိ ပ်ခွ န်ခေါ တံ
င်းဆိပ်ခွန်ခေင်မက ပ် ရမကပ်ရသေကြေင်ကို
သေး ကြော င်းကိုမေး မေ
ခွင့်မရှိကြေင် ပြဋ္ဌ
ပြ ဋ္ ဌာန်း န်ထရ
ထား ရာ စချုပ်စတမ်တစ်ခု စာချုပ်စာ တကိုမ်း တ စ် ခုကို တရရုံ က တ ရားရုံး
က
လက်ခံ ပြီလျှင် တံ ဆိတံပ် ဆိပ်တေခွန်
တော် ခွ န် မလုံ လေက်သေကြေင်
မလုံ လော က် သေး ကြော င်း မကန့်ကွက် မက န့် ကွ က်
နို င်ခြင်ကို တွေ့ရပသည်။
တွေ့ ရ ပါ သ ည် ။
မှ တ်ပုံ တင်ရန် လို အပ်သေ စချုပ်စတမ်ကို
မှတ် ပုံတ င် ရန်မှ ပျ
တ်ပုံ
က် တင်ရန်ပျက်ကွက်လျှင်
ကွ က် လျှ င် ထို ထို
စချုပ် စာ တစတမ်မှ
မ်း မှာ သက်သေခံ သ က် မဝင်ပေ။
သေခံ မဝင် ပေ။ သို့သေ မှသော်
သို့ တ်ပုံ မတင်ရသေ မှ တ် ပုံ
မတ င် ရသေး
သေ အရေင် စချုပ်ကို
စာချု ပ် ကို မှ တ်ပုံမှ တင်အက်ဥပဒေပု
တ် ပုံ
တ င် အ က် ဥပဒ်မဒေပု ဒ် မ၄၉ ခြွင်ချက်
၄၉ ခြွ
င်း
ချ က်
အရ၊ တရဝင်စချုပ်အဖြစ်
လ က် ခံ နိုင်သ ည် လက်ခံ
။ နိုပု င်သည်။
ဒ် မ ပု ဒ်မ -၄၉ ခြွင်ချက်တွင် (က) စချုပ်ကို
သီးခြားသီခြ
သက်သခွင့် ဥပဥပဒေအရ ဒေအ ရ သီခြသီး ခြား ဆေင်ရွက်ရန် ဆော င်ရွ က်စွဲဆို
ရန် သေ အမှု၌
စွဲဆို သော အ မှု၌
ပဋိညဉ်ပြုကြေင်သက်သေအဖြစ်အသုံ
သ က် သေအ ဖြ စ်အ သုံး ပြု နို င် သ ည် ပြုနို
။ င်သည်။ (ခ) ပစ္စည်လွှဲပြေင်ခြင်ဥပဒေပု ဥပဒေပု ဒ် မ ၅၃ ဒ်မ၅၃ (က)အရလည် ပဋိညဉ်ကို
တစ်စိတ်တစ်ဒေသ ဆေင်ရွက်ပြီဖြစ်ကြေင် ပြ သ ရန်သ က် ပြသရန်
သေခံ အ ဖြ သက်သေခံ
စ်တ င် ပြ အဖြစ်
နိုင်သ ည် တင်ပြနို
။ င်သည်။ (ဂ) စချုပ်ပြုလု ပ်၍
မှ တ်ပုံ မတင်သေအပေမှ တ ရား မဝ တရမဝင်ချေ။
င် ချေ ။ သို့ရတွင်
သို့ရာတွ င် စချုပ်ပအချက်အလက် စာ ချု ပ် ပါအ ချ က် အ လ က်
မျမှ ပေင်နှံ
ပေါ င် ခြင်သဘေသက်ရေက်မှုကို
နှံ
ခြ င်း
သ ဘော သ က် ရော က် မှုကို လည်ကေင်၊ လ ည်း ကော င်း
၊
အပေင်ခံ သူ လ က် လက်ရှိဖြစ်ခြင်ကို
ရှိဖြ စ် ခြ င်း
ကို လ ည်း လည်ကေင်
ကော င်း ပြသရန်အတွက်
ပြ သ ရန် အ တွ က် သက်သေခံ သ က် သေခံ
အဖြစ် အသုံ ပြုနို င်သည်။
၄င်းပြ င် ၄င်ပြင် (ဃ) မှ တ်ပုံ တင်ရန် မလို သေ အရန်အကြေင်အချက်မျကို ပြ သ ရန် အ တွ ပြသရန်အတွက်
က်
လည် သက်သေခံ အဖြစ် အသုံ ပြုနို ဟူ င်သည်ဟူ
၍ ဖော် ပြ ထား ၍ဖေပြထသည်။
သ ည် ။
ဥပမ-
အငှ ချထခြင်နှ ပတ် င့်သ က် ၍ပတ်သက်၍ ပြု လု ပြုလု
ပ် သော ပ်သေ စချုပ်ကို
စာ ချု ပ်ကို မှ တ်ပုံ မတင်၍ မှ တ် ပုံမတ င် ၍
သက်သေခံ မဝင်သေလည် အိ မ် အိမ်ရှ
ရှ င်အိ င်အိမ်ငှ
မ်ငှား
အ ဖြ အဖြစ်
စ် ဆက်သွယ်မှုရှိ
ဆ က် သွ ယ် မှု
ရှိ
ကြေင်သို့မဟု
သို့
မဟု တ်တ်ပိုပို
င်ဆို
င် ဆို င်ကြေင်ကို
င် ကြော င်း ကို သက်သေပြနို
သ က် သေပြ င်သည်။
နို
င် သ ည် ။
ထို သို့ မှ တ်ပုံ တင်အက်ဥပဒေပု ဒ်မ-၄၉ ခြွင်ချက်တွင်
အ ကျုံး ဝင် အကျုံဝင်ပက
ပါက သ က် သက်သေခံ
သေခံ အ အဖြစ် ဖြ စ်
တင်ပြလက်ခံ နို င်သည်။
မကျင်မွှေပ ၃၃ နှ င့် နှ င့်ဒေပု စိန် ဒေါ် အမှုတွင်
ပု စိ န် အယူ ခံ တရပြိုင်က အ မှုတွ င် အ ယူ ခံတ ရား
ပြိုင်
က
အယူ ခံ တရလို မျ အ ပေါ် အပေ အချင်ဖြစ်မြေပေတွင်
အ ချ င်းဖြ စ်မြေ ပေါ် တွ င် စု ပုံ ထသေ စု ပုံထား အု တ်
သော အုတ်
မျနှ င့် တ တကွကွ ၀အိမ်ကို၀ါး ဖျက်ယူ
အိ မ် ကို ဖျ က် ယူသွစေလို မှု သွားစွဲဆို
စေလို ရမှမှု စွဲ
ဆိုရာ
မှာ
အချင်ဖြစ်မြေကို အ ယူ ခံ တ အယူ
ရား
ပြို င် ခံကတရပြိုင်က စချုပ်အရ
စာချု ပ်အရ ရေင်ပြီ ရော င်း
ပြီး
ဖြစ်ကြေင် အအယူ
ယူ ခံ
ခံ တရလိုတကရား လို က ထု ချေသည်။ ထု ချေ အကြေင်ခြင်ရနှ
သ ည် ။ င့်တကွ အ ကြော င်း
ခြ င်း
ရာနှ
င့်
တ ကွ
သက်သေမျ၏ ထွ ထွက်ချက်အရ
က် ချက် အရ အယူ ခံ တရလို အ ယူ ခံ်သည်
တ ရား လို် သ ည်စချုပ်အဖြင့် စာချု ပ်အားဖြင့်
အယူ ခံ တရပြိုင်ထံ မှ ၀ယ် ယူ ၀ယ်ယူ
ပြီး ဖြ စ် သပြီဖြစ်သည်ကို
ည် ကို တွေ့ရှိရသည်။
တွေ့ ရှိရသ ည် ။ ထို့ပြင် ထို့ ပြင်
အယူ ခံ တရလို က အ ချ အချင်ဖြစ်မြေကို
င်းဖြ စ်မြေ ကို အယူ အ ယူခံ တရပြိုင်ထံ
ခံတ ရား ပြို
င်မှ မှ ၀ယ်ယူ ၀ယ်
ထံ ယူ
ပြီကတည်က လ က် ရှိ
ထား လက်ရှိထရှိပြီ
ရှိပြီး ဖြ ဖြစ်သည်။
စ် သ ည် ။ သို့ဖြစ်ရ သို့ ဖြ စ် ရာစချုပ်ကို စာ ချုပ်ကို
မှ တ်ပုံ မတင်ရသေ သေလည်မှ တ် မှ တ
ပုံ တ်ပုံ
င် အတင်အက်ဥပဒေပု
က် ဥပဒေပု ဒ်မ ဒ်မ -၄၉ ခြွင်ချက်အရ တ ရား ဝင် တရဝင်စချုပ်
စာချု
ပ်
အဖြစ် လက်ခံ ရမည်ဖြစ်သည် ဟူ ၍ ဆုံ ဖြတ်ထသည်။
ထို့ပြင် ဦထွန်ပ ၂ ၂ နှ နှ င့် ဒေသိန်ပ
င့် ဒေါ် သိ န်းပါ ၂ အမှု၌ ၂ အမှုတွင် အ မှု ၌တင်သွင် အ မှု တွ င် တ င် သွ င်း
သေ မရွှေ့ မပြေင် နို နိုင်
င်သည့်
သ ည့် ပစ္စ ပ ည်တွင်
စ္ စည်း တွ င် အကျိုသက်ရေက်စေသေ အ ကျိုး သ က် ရော က်စေသော
အမခံ စချုပ်သည်မှ တ် ပုံ တ င် မှ တ်ပုံ တင်အ က် ဥအက်ဥပဒေနှ
ပဒေနှ င့် င့် အခြဆီလျေသေ
အ ခြားဆီ လျော် သော ဥပဒေ ဥပဒေ
ပြဋ္ဌန်ချက်တို့နှ ကို င့်က်ညီ မှ သာ ကို က်ညီမှ သ တ ရား တရဝင်
ဝင် သည်ဟု သ ည် ဟု မြန်မနို င်ငံ မြ န်မာနို
င်ငံ
တရရုံ မျက ကျင့် ကျင့်သုံ
သုံးလာ ခဲ့ခြ လခဲ့
သခြင်သည်
င်း ည် ဥပဒေနှ
ဥပဒေနှ င့်င့်ကို က်ညီသည်။ ကို က် ညီ သ ည် တည်
။ တ ည်
နေသေ စီရင်ထုံ မျ နှနှင့်
င့်လည်
လ ည်း ကို က်ညီသည်။
ကို က် ညီ သ ည် ။မရွွှေ့မပြေင်နိုမ င်ရွွှေ့မပြော င်း
နို
င်
သေ ပစ္စည် (တန်ဖို ငွေကျပ် သိ န်း ၁သိန်၀၀နှ ၁၀၀နှ
င့် င့် ကျ
ငွေ ငွေကျပ်
ပ်သိ သိန်
န်း ၁၀၀
၁ ၀၀ အထက် အ ထ က် )နှ င့် ပတ်သက်သေ စချုပ်ကို
မှ တ်ပုံ တင်စေခြင်ဖြင့် ပို ပိုလေး
မို မို လေနက်စေသည်။
နက် စေသ ည် ။ ပစ္စ ည်နှပစ္ င့် နှ
စည်း င့် ပတ်သက်သူ ပတ် သ က် သူ
တို့သည် မှ တ်ပုံ တင်ရုံ တွင် သွား သွရေက်၍
ရော က် ၍ ကြည့်ရှုနို
ကြည့် င်စေသည်။
ရှုနိုင်စေသ ည် ။ ထို ပစ္စ ည် ထိုပစ္စည်း
မျနှ င့် ပတ် ပတ်သက်၍
သ က် ၍ ရေင်ဝယ် ရော င်းဝယ်ဆက်သွယ်ခြင်သည် ဆ က် သွ ယ် ခြ င်းရှ င်လင်နို
သ ည် င်သည်။ ရှ င်း
လ င်း နို
င်သ ည် ။
သတ်မှ တ်သေ တံ ဆိပ်ခွန် ဖို ရ၍ ပြ ပြည်သူ့
ည် သူ့ ဘဏ္ဍ ဘ ဏ္ ဍာငွေငွေ တို သည်။ တိုး သ ည် ထို။သို့မပြုမူထို
သို့
မပြု မူ
ဘဲ ဤအမှုမှ ကဲ့ သို့ စာ ရွ က် စရွက်ပေတွင်
ပေါ် တွ င် ခံ ဝန်ပြုကြေင်
ခံ ဝန် ပြု ကြော င်းရေသက ရေး သားကာ
တရရုံတတွင်တင်သွင်လျှင်တရမဝင်ကြေင်ဆုံ
င် သွ င်းလျှ င် တ ရား မဝင် ကြော င်း
ဆုံး ဖြ တ် ဖြတ်ခဲ့
ခဲ့ပါ သပသည်။
ည် ။
အထက်ပ စီရင်ထုံ မျကို ခြံု ခြံ ု ၍ကြည့်သေ
၍ကြ ည့် သော် ဥပဒေအရ
ဥပဒေအ ရ မှ တ်ပုံ တင်ရန် မှတ် ပုံ
တ င်ရန်
သတ်မှ တ်ထ သေ စချုပ်စတမ်တစ်ခု
မှ တ် မတ သည်
ပုံ င်ခဲ့
သော် မှ တ်ပုံ မတင်ခဲ့
တ ရား ဝသေင်စာ ချု ပ်တရဝင်စချုပ်
အဖြစ် သက်သေခံ မဝင်ကြေင် တွေ့ တွေ့ရပသည်။
ရပါ သ ည် ။ သို့သေ သို့ သော် မှ တ်ပုံ တင်အက်ဥပဒေ
မှ တ် ပုံ
တ င် အ က် ဥပဒေ
စချုပ်စတမ်နှ ပတ် င့်သ က် သော ပတ်သက်သေ ဥပဒေ ဥပဒေတို့က
တို့ က မှ တ်ပုံမှမတင်ရသေသေလည်
တ် ပုံ
မတ င် ရသေး သော် လ ည်း
စချုပ်သည် တ ရား ဝင် သတရဝင်သည်ဟု
ည် ဟု ခွင့်ပြုထသေ
ခွ င့်ပြုထား သော ကိစ္စ မျတွင်မူ ကိ စ္ စများ တွ င်မူ
မှ တ်ပုံ မတင်ရသေသေ စာ ချု စချုပ်စတမ်သည်
ပ် စာတ မ်း သ ည် တရဝင်တ ရား ဝင်စချုပ်အဖြစ် စာချုပ် အ ဖြစ်
သက်သေခံ ဝင်သည်။ စချုပ်စတမ်သည်
မှတ် ပုံ
မတ င် ခဲ့ မှ တ်ပုံ မတင်ခဲ့ သေ
သော ကြော င့် ကြေင့် တ တရဝင် ရား
ဝင်
စချုပ်အဖြစ် သ က် သေခံ သက်သေခံ
မဝင် သော် မဝင်သေလည်
လ ည်း ထို စချုပ်နှ
ထို စာ င့်ပတ်သက်သေ
ချုပ်နှ
င့်
ပတ် သ က် သော
ကိစ္စမျကို ထေက်ခံ
ထော က် ခံသသည့်အနေဖြင့်မူ
ည့် အ နေဖြ င့်
မူ သက်သေခံ
သ က် အဖြစ်အ ဖြ
သေခံ စ် အသုံ ပြု အနိုသုံး
င် ပြု နို
င်
ကြေင်တွေ့ရပသည်။
တွေ့
ရပါသ ည် ။
သက်သေခံ ဥပဒေ၏ အခြေခံ မူ တစ်ရပ်သည် အမှုသည်တို့သည် မိမိရရှိနို င်စွမ် သေ အကေင်ဆုံ သက်သေခံ
သ က်သေခံ
ချက်မျကို တတင်ပြရန်လို
င်ပြရန်လို အအပ်သည်
ပ် သ ည် ဟူ သည့်
ဟူ သ ည့် သဘေအရ သ ဘော စတမ်
အ ရ အမှစာတ်အသ
တ မ်း အ မှ တ်အ သား
ကို တင်ပြရမှ လည် ပြ ည့် ပြည့်စုံ
စုံ
တိ ကျသော တိကျသေ မူမူ
ရင်စတမ်
ရင်း စာ တ မ်း အမှ တ်အသကို အ မှ တ် အ သား ကို
တင်ပြ သင့်သည်။ အကြေင်အခြင်အရမျနှ
ပတ် သ က် ၍ င့် ပတ်သက်၍
သ က် သေ သက်သေ ထ င် ရှား ထင်ရှ
ပြ ရန် အပြရန်အတွက်
တွ က်
သက်သေခံ ချက်မျ တင်ပြသည့်အခ တင်ပြနို င်စွမ်ရှိသေ သ က် သက်သေခံ
သေခံ ချက် ချက်မျအနက်
များအ နက် အအကေင်
ကောင်း
ဆုံ သေ သ က် သက်သေခံ
သေခံ ချက် ချက်မျ
များ ကို ကိုတင်ပြရမည် တ င် ပြရမဖြစ်ပသည်။
ည် ဖြ ထိုပါ
စ် ကဲ့ ည်
သ သို့။ ထိုကဲ့
သို့
မတင်ပြဘဲ ဒု တိယတန်စ တတန်ဖို
န်ဖိုးလျေနည်သေ
လျော့ နည်း သော သက်သေခံ သ က် ချက်မျကို
သေခံ ချ က် များကိုမ မ
တင်ပြထို က်ပေ။
စတမ်အမှသ တ်အသ
က် သေခံ ချ က် သက်သေခံ
ကို ချက်ကိုတ င် ပြမည်တင်ပြမည်ဆို
ဆို ပါ က ပက ဖြစ်နို
ဖြ စ်နိုင်
င်
လျှင် တင်ပြရ မည်ဖြစ်သည်။
ဥပမ-
မေင်မေင်သေင်နှ
ဦးလှ ကြီးင့်၊ ဦလှ ကြီ၊
ဒေါ် အေး ဒေအေကြည်
ကြ ည် အအမှုတွင်
မှု တွ င် အယူ ခံအ ယူ ခံ
တရလို က အ ယူ အယူ
ခံ ခံ ပြို
တ ရား တရပြိုင်အ
င်အား မြေမှ ထွက်ခွပေစေရန် မြေ မှ
ထွ က် ခွာ
ပေး စေရန်
တရစွဲဆို ရ ကော ကေက်ချက်
က် ချက် တစ်ရပ်မှ
တ စ် ရပ် မှာအယူ ခံ တရလို အ ယူ သည်
ခံတ ရား လိုသ အချင်ဖြစ်
ည် အ ချ င်း
ဖြစ်
မြေ၏ တရဝင်ပိုဟု င်ရှတ်
င်၊ ဟု တ်၊ မဟု မဟု တ် ဖြ
တ် ဖြစ်သည်။
စ် သ ည် ။ အမှုစစ်ဆေသည့်အခ
အ မှု စစ် ဆေး သ ည့် အ ခါ အယူ ခံ အ ယူ ခံ
တရလို က မှ တ်မှ တ
ပုံတ်ပုံ
င် တင်ပြု
ပြု လု ပ်ထသေ
လု ပ်ထား သော အရေင်အဝယ် အ ရော င်းအဝစချုပ်
ယ် စာချု
ပ်
မူ ရင်မှ ၄၄င်ထံ
င်း
ထံ တွင်
တွင် ရှိသေလည် ရှိသော် လ ည်း မိတ္တ ူကို မိ တ္ တူသတင်ပြသည်။
ကို သာ တ င် ပြသ ည်။
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၆၄ အရ မူ လသက်သေခံ ချက်ဖြစ်သေ အရေင်စချုပ်မူ တ င် ပြရင်ကို
ရ မည်တင်ပြရမည်
ဖြစ်သည်။ သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၆၅ အရ မည်သည့်အတွက် ဒု တိယတစ်ဆင့် သက်သေခံ ချက် တင်သွင်ရ
ကြေင်ကို ဖေပြ ထား ခြင်း
မရှိ ထခြင်မရှိပ။
ပါ။ မူ ရင်အရေင်အဝယ်
မူ
ရင်းအ ရော င်း
အ ဝယ် စချုပ်ကို စာ
ချု ပ်ကို
သက်သေခံ တင်ပြထခြင် မရှိမရှိသေကြေင့်
သော ကြော င့် အရေင်အဝယ်မှ
အ ရော င်းအ ဝယ် မှာ တရဥပဒေ တ ရား ဥပဒေ
နှ င့်ညီသေ အရေင်အဝယ်ဖြစ်သည်ဟု
ဖြစ်သ ည် ဟုမယူ မယူ
ဆ နိုင် ဆနိုင်း
ကြော င်ကြေင်ဆုံ
ဆုံးဖြတ် ထားဖြတ်ထသည်။
သ ည် ။
ထို အမှုတွင် အမှုသည်မှ မူ ရင်မတင်ပြသဖြင့်
ဆုံး
ရှုံး
ခဲ့
ရပါ သ ည် ဆုံ။ရှုံ ခဲ့ ရပသည်။ထို့ကြော ထို့ကြေင့် မူမူ
င့်
အဖြင့် စာစချုပ်စတမ်မျ
ချုပ်စာ
တ မ်း များ တင်ပြလျှင် တ င် ပြ လျှ င်မူ ရင်စချုပ်စတမ် မူ ရင်းစာ ချုပ်စာ
တ မ်း
ကို သ တင်ပြရပမည်။ မူ မူ ရင်
ရင်း စချုပ်စတမ်ကို
စာချုပ်စာ တ မ်း ကိုတင်ပြပက တ င်ပြ ပါကအကေင် အား ကောင်း
သည့် သက်သေခံ ချက်ဖြစ်ပသည်။

၁.၂.၃ မူ လသက်သေခံ ချက်

စတမ်အမှ တ်အသသက်သေခံ
တ ရား ရုံး
သို့
တ င်ပြရာချက်မျကို
တွ င် တရရုံ“မူသို့တင်ပြရတွင်
လ မူ လ
သက်သေခံ ချက် အဖြစ် လည်ကေင်၊မိ တ္ တူမိတ္တသ က် ူသက်သေခံ
သေခံ ချ က် အချက်အဖြစ်လည်ကေင်၊
ဖြစ်
လ ည်းကော င်း
၊
တင်ပြပို င်ခွင့်ရှိလျှင် မိတ္တ ူသက်သေ ခံ ချက် အဖြစ်ဖြင့်လည်ကေင် တ င် တင်ပြနို
ပြနို
င်
ကြော င်ကြေင်
င်း
”
သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ-၆၁ တွင် ဖေပြထပသည်။ ပါသ ည် ။
မူ လသက်သေခံ ချက်၏ အဓိပ္ပယ်ကို သ က် သက်သေခံ
သေခံ ဥပဒေ ဥပဒေပု
ပုဒ် မ ဒ်မ -၆၂ တွင် ဖေပြ ထားထပသည်။
ပါ
သ ည်။
“သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၆၂အရ၊ မူ လ သက်သေခံ ချက်ဆို သည်မှ တရရုံ က စစ်စစ်ဆေကြည့်ရှုရန်
ဆေးကြည့် ရှု
ရန်
တင်သွင်သေ စာ တစတမ်အမှ
မ်း
အ မှ တ် အတ်အသ
သား မူ ရင်ကို
မူရင်း ကိုဆို လို သည်ဟူ
ဆို လို ၍ ည်
သ ” မေင် ဟူ ၍ မော င်
မေင်သေင်နှ
ဦးလှ ကြီး၊င့်ဦလှ
ဒေါ်အေးကြီ၊ဒေအေကြည်အမှုတွင်ဖေပြထသည်။
ကြည်အ မှု တွ င်
ဖော်ပြ ထား သ ည် ။
သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ-၆၂ အရ၊ မူ လသက်သေခံ ချက်တွင် အေက်ပတို့ပ၀င်ပသည်။ ပါသ ည် ။
(၁) မူ ရင်စတမ်အမှ တ်အသ
(၂) စတမ်အမှ တ်အသတစ်ခု
အ များ
အ ပြားချု ပ် ကို
ဆို လျှင် အမျအပြချုပ်ဆို လျှင်
ချုပ်ဆိုသော ချုပ်ဆို သေ
စတမ်အမှ
တ စ် ခုစီတ်အသတစ်ခု
သ ည်မူ လ သ က် စီသည်မူ
သေခံ လသက်သေခံ
ချ
က် ဖြစ်သ ည် ။ချက်ဖြစ်သည်။
ဤအပို ်ဒ်နှ င့် ပတ်သက်၍ တစ်ခတစ်ရံစာ ချု ပ်စချုပ်ကို
ကို ချုပ်ဆို
ချုပ်ဆို ကြရ
ကြ ရာ ချုပ် ချု ပ်
ဆို သူ အမျ အပြရှိတတ်သည်။
အ ခါ ထိုချု
ထို အခ
ပ်
ဆိုသူချုပ်ဆို သူတ စ် တစ်ဦစီက
ဦးစီ
က မူရင်း
မူ ရင် စချုပ်စာချု
ပ်
တစ်စေင်စီကို ထား ရထရှိရန်
ရှိ န် အလိုအ ရှိကြလျှင်
လိုရှိ
ကြလျှ င် စချုပ်တွင်ပ၀င်သူ စာ ဦရေ
ချု
ပ် တွ င်ပါ၀င်သူဦးရေ
ရှိသလေက် စာ စချုပ်မျကို
ချုပ် များ
ကို ချုပ်ဆိုချု
ကြသည်။
ပ်ဆို ကြသ ည် ။စချုပ်တို င် စာ တွင်
ချုပ်
တိုင်း တွ င်
လည် ချုပ်ဆို သူ အလုံ တို့ကလ က် မှ လက်မှ
တ် ရေး တ်ရေထို
ကြ၍ ကြ၍
ထိုး တတစ်ဦလျှင်
စ် ဦး
လျှ င် တစ်စေင်စီ တ စ်
စောင်
စီ
ထိန်သိမ် ထား ထလေ့
လေ့ ရှိသည်။
ရှိ
သ ည် ။ ဤကဲ့ သို့ ဤ ကဲ့ ချုပ်ဆို
သို့ လျှင် ချု ချုပ်ဆို
ပ်ဆို သေ
လျှင် ချု
ပ်ဆို
သော
စချုပ်တို
မူလ သင်သည်မူ
က် သေခံ လသက်သေခံ
ချက် ဖြ စ်သ ည် ချက်ဖြစ်သည်။
။
(၃ ) စတမ်အမှ မူ တ်အသကို
ရင်းခွဲ မူ ရင်ခွဲ အ ဖြ အဖြစ်
စ် ချုပ်ဆို
ချုပ် လျှင်
ဆို လျှင် စချုပ်သူစာ ချုပ်သူ
လက်မှ တ်ရေထို ထသေ စာတ မ်း အ မှ စတမ်အမှ
တ် သတ်အသသည်
အ သား ည် ၄င်အပေ၌
၄င်း
အ ပေါ်၌ မူ လ
မူ လ သက်သေခံ သ က် သေခံ
ချက်ဖြစ်သည်။
ဥပမ-
 မေင်ဖြူနှ င့်မော င်
နီ မေင်နီတို့
တို့ ချုပ်ဆို
ချုပ်ဆိုရရာ မေင်ဖြူက မော င် ဖြူ ကစချုပ်တစ် စာ
ချုပ်
တ စ်
စေင်တွင် လ က် လက်မှ
မှ တ် ရေး တ်ရေထို
၍ ၍
ထိုး မေင်နီသို့ပေသည်။
မော င်
နီသို့ပေး သ ည် ။ ထို နည်တူ ထို နည်း မေင်
တူ မော င်
နီကလည် အခြ တစ်စေင်တွင်လ က် လက်မှ
မှတ် ရေး တ်ရေ၍
၍ မေင်ဖြူသို့ပေသည်။
မော င်ဖြူ သို့ ပေးသ ည် ။ မေင် မော င်
ဖြူ လက်မှ တ်ရေထို ထသေ စာ ချု
ပ် သ ည် စချုပ်သည် မော င် မေင်ဖြူ၏
ဖြူ၏ အအပေတွင်
ပေါ် တွ င် မူ လ မူ လ သက်သေခံ သ က် သေခံ
ချက် ဖြစ်၍ မေင်နီရေထိုစာ ချု ထသေ
ပ်သ ည် စချုပ်သည် မောင် နီ
အ ပေါ် မေင်နီအပေ၌
၌ မူ လ သမူက် လသက်သေခံ
သေခံ ချက်ချက်
ဖြစ်သည်။
(၄ ) စတမ်အမှအား တ်အသမျ
လုံးကို အလုံ ကို
စာပုံ
နှိ
ပ်ခြင်းစပုံ နှိပ်ခြင်၊
၊ ကျေက်ပုံ
ကျော က် ပုံ
နှိနှိပ်
ပ်
ခြင်၊ ဓတ်ပုံ
ဓာ တ် ရိုရို
ပုံ က်ကူ
က်ကူး ခြင်
ခြင်း စသည်တို့ကဲ့စသို့ သ ည် တို့
ကဲ့ တစ်ပုံ စံ တည်
သို့ တ စ်ပုံ
စံတ ည်း
သေ နည်လမ်ဖြင့်ပြု လု ပ် ခြပြုလု
င်းဖြပ်ခြင်ဖြစ်လျှင်
စ်လျှ င် တစ်ခု
တ စ် စီသည်
ခုစီသ ည် ကျန်စတမ် ကျန် စာ
တ မ်း
အမှ တ်အသမျတွင်ပ၀င်သေအချက်မျ၏မူ
ပါ၀င် သော အ ချ က် များ၏ မူ လ သ လသက်သေခံ
က် သေခံ ချက် ချက်ဖြစ်သည်။
ဖြ စ်သ ည် ။
သို့သေ ၄င်တို့အလုံမူ သည်
ရင်း စာ တ မ်း မူ ရင်စတမ်အ မှ တ် အမှ
အ သားတ်အသတစ်ခု
တ စ် ခု၏ ၏ မိတ္တ
မိတ္ တူူမျ များ
ဖြစ်လျှင် မူ ရင်ပအကြေင်အချက်မျ၏မူ
အ ကြော င်း
အ ချ က် များ
၏ မူ လလသက်သေခံ
သ က် သေခံ ချက်မဟု
ချ က်မဟု တ်ပ။
တ် ပါ ။
နှုတ်သက်သေခံ ချက်ဖြစ်စေ၊ စတမ်အမှ သ တ်အသ
က် သေခံ ချက် သက်သေခံ
ဖြ စေ ချက်ဖြစ်စေ
စ် မူလ မူ လ
သက်သေခံ ချက် သို့မဟု တ် မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက်ဟူ ၍ နှ စ်မျိုရှိသည်။
မူလ သ က် မူ လသက်သေခံ
သေခံ ချ က် ချက်ဆိုသဆို
ည် သည်
မှ အခြင်အရတစ်ခု မိမိကို
၏ မိမိ၏ အာ ရုံအရုံ
ငါး
ပါး
မှ ငပမှ
တ စ် တစ်ပပဖြင့်
ပါး
ပါး ဖြ င့် သိမြင်သူ
သိ မြ င် ၏
သူ ၏
အစစ်ခံ ချက်ဖြစ်သည်။ သို့မဟု တ် တရရုံ တွင်တ င် ပြတင်ပြသေ
သော စာစတမ်အမှ
တ မ်း
အ မှ တ် တ်အသ
အ သား မူ ရင်မူရင်း
ပစ္စည် မူ ရင်မျဖြစ်သည်။
မိတ္ တူ သမိတ္တ က် သေခံ ူသက်သေခံ ချက် ချက်ဆို
ဆို သ ည် သည်မှ မူ
မှာ မူလလသက်သေခံ
သ က် သေခံ ချက်
ချက်
ကို နှုတ်ဖြင့် တစ်ဆင့်ပြန်ပြေချက်သို့ မသို့မဟု
ဟု တ်တ် အစီရင်ခ့
အ စီ ရင် ခ့ ချက်
ချက် သို့မဟု သို့တ်ဟု
မ တ်စတမ် စာ တ မ်း
အမှ တ်အသတစ်ခု ၏ မိ တ္ တူမိတ္တဖြစ် သ ည် ူဖြစ်သည်။
။ ယေဘုယျ
ယေဘု ယျအဖြင့်
အား ဖြ င့် သက်သေခံ သ က် ဥပဒေ၏
သေခံ ဥပဒေ၏
အခြေခံ သဘေတရအရ အ ကော အကေင်ဆုံ
င်းဆုံးသော သေ သသက်သေခံ က် သေခံ ချ ချက်ကို
က်ကို တင်ပြရမည် တ င် ပြရမည်
ဖြစ်ရ မူ ရင်စတမ်အမှ
အ မှတ် အ တ်အသကို
သား ကို တ င် တင်ပြရမည်။
ပြ ရမည် ။
မေင်မေင်သေင်နှ
ဦးလှ ၊င့်
ကြီး ဦလှဒေါ် ကြီ၊အေး ကြဒေအေကြည်
ည် အမှုတွင် အ မှု တွ မူ ရင်အ “မူ
င် ရင်းအ
ရေင် စချုပ်ကို
စာ
ချုပ်ကို သက်သေခံ သ က် သေခံ တင်ပြထခြင် တ င် မရှိသေကြေင့်
ပြ ထား ခြင်း မရှိ
သော ကြော င့်
အရေင်အဝယ်မှ တ ရားဥပဒေ တရဥပဒေနှ င့် နှ င့် ညီသေ
ညီ သော အရေင်အဝယ်ဖြစ်သည်ဟု
အ ရော င်း အ ဝယ် ဖြစ် သ ည် မယူ ဆ မယူ
ဟု ဆ
နို င်ပ။ သသက်သေခံ
က် သေခံ ဥပဒေပု
ဥ ပဒေပု ဒ်မ
ဒ် မ -၆၂ အရ၊ မူ လသက်သေ ခံ ချက်ဆို သည်မှ တရရုံ က စစ်စစ်ဆေကြည့်ရှု
ဆေး ကြည့် ရှု
ရန် တင်သွင်ထသေစာ ချု ပ် စာစချုပ်စတမ်
တ မ်း မူရ
မူ ရင်ကို
ကို ဆို လို ပသည်။
င်း ဆို လိုပါ သ ည် ။ယခု အမှု ယ ခု အ မှု
တွင် စချုပ်စတမ်မူ
တ င်သွ ရင်ကို
င်း
ခြ င်းတင်သွင်ခြင် မပြု သ ဖြ င့်မပြုသဖြင့်၄င်း ၄င် အရေင်အဝယ်
အ ရောင်း
အ ဝယ်
စချုပ်မှ
သ က်သက်သေခံ
သေခံ မဝင် မဝင်ပဟူ
ပါ ”ဟူ ၍ ၍ ဆုံ
ဆုံး
ဖြ ဖြတ်ခဲ့
တ် ခဲ့သ သည်။
ည် ။ သသက်သေခံ
က် သေခံ ဥဥပဒေ
ပဒေ ပုပု ဒ်မ
ဒ်မ -၆၄ အရ “ရှေ့တွင်ဖေပြမည့် ကိ စကိစ္စ
စ္
မျမှ တစ်ပ စာ တ မ်း စတမ် အမှ
အ မှ တ်တ် အသမျကိုအ သား များမူ လသက်သေခံ ချက်ဖြင့်
ကို မူလ သ က် သေခံ ချက်ဖြင့်
ထင်ရှ အေင်ပြရမည်ဟု
” ဟု ဖေပြထ
ဖော်ပြ ထားပြန်သည်၊ ပြ န်သ ည် သို့သေ
၊ သက်သေ
သို့သော် ခံသချက် က် သေ ခံ
ချက်
ဥပဒေပု ဒ်မ-၆၅ တွင် ဖေပြထပြန်သည်၊သို့သေသက်သေခံ
သို့ သော် သ က် သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ ဥပဒေပု ဒ်မ -၆၅ တွင် ဖေပြထသည့်အချက် အ ချ က် (၇)ချက်တွင်
အကျုံဝင်နေမည်ဖြစ်လျှင်
မိတ္ တူ မိတ္တသ က် ူ
သေခံ ချသက်သေခံ
က် ချက်ကိုကို တင်ပြနို
တ င် ပြ င်ကြေင်
နို
င်ကြော င်း
တွေ့ရပသည်။

၁.၂.၄ မိတ္တူသက်သေခံ ချက်

မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက်၏ အဓိပ္ပယ်ကို သ က် သက်သေခံ
သေခံ ဥပဒေ ဥပဒေပု
ပု ဒ်မ ဒ်မ -၆၃ တွင် ဖေပြထပသည်။ ထို
ပု
ဒ် မ ထို ပု ဒ်မ
အရ မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက်ဆို သည်မှ အေက်ပအချက်မျပ၀င်သည်။ ပါ ၀င်သ ည် ။
(၁ ) ဖေပြမည့် ပြ ဋ္ ပြဋ္ဌ ချ
ဌာန်း က်န်ချက်မျအရ
များအရ ထုထု တ်ပေသည့်
တ် ပေးသ ည့် ဟု တ်မှ န်ကြေင်ဟု တ်မှန်
ကြော င်း
သက်သေခံ လက်မှ တ် ရေထို ထားထသေမိတ္တ
သော မိ တ္ တူ များ ူမျ၊
၊
(၂) မူ ရင်ကို စက်ဖြင့်
စက် ဖြ င့် ကူ သေကြေင့် ကူး သော ကြော င့် မှ န်ကြေင် မှ န် ထင်ရှ
ကြောင်းသည့် ထ င် ရှား
သ ည့်
မိတ္တ ူမျ နှ င့် ထို ကဲ့ သို့သေ မိတ္တ ူမျနှတို င့်တို
က် က်ဆို
ဆို င် င်ထသေမိတ္တ
ထား
သော မိတ္ တူ များ ူမျ၊
၊
(၃) မူ ရင်မှကူး ကူယူယူပြီး
ပြီနေက်မူ
နော က်မူ ရရင်နှ
င်းင့်တို
နှ
င့်တို က်ဆို
က် ဆိုင်သေမိတ္တ
င် သော မိ တ္ တူူမျ၊ များ၊
(၄) ချုပ်ဆို ခြင်မပြုသူ
အ ပေါ် အပေတွင်တင်ပြသေမူ
တွင် တ င်ပြ သော မူ
ရင်း ရင်ခွဲစတမ်အမှ
ခွဲ
စာတ မ်း အ မှ တ် အတ်အသ၊
သား ၊
(၅ ) စချုပ်စတမ် အ မှ တ် အ အမှ
သား တ်အသကို
ကို ကိုယ်
ကို ယ်တို
တိုင်မြင်ဖူ
င်မြင်
ဖူးသူသူကက ၄င် ၄င်း
စချုပ်စတမ် ပါ ပ အချက်အလက်မျကို
အ ချ က် အ လ က် များကို နှုတ်ဖြင့်ထွက်ဆို
နှု
တ် ချက်မျ
ဖြ
င့်
ထွ က်ဆို ချ
က် များ
စသည်တို့ပ၀င်ပသည်။
ဤပု ဒ်မတွင် မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက် (၅)မျိုကို ဖော် ဖေပြထရ
ပြထားရာ ပထမသုံ ပထ မမျိုသည်
သုံး
မျိုး
သ ည်
စတမ်အမှ မိ တ်အသ၏
တ္ တူ များ င့်မိတ္တ
နှ ူမျနှပင့်တ်သ က် ပတ်သက်၍
၍ စစတု
တုတ္ တ္ထထအအမျိုသည်
မျိုး
သ ည်
မူ ရင်ခွဲမျနှ င့် သ က် သက်ဆို
ဆိုင်သ ည် င်သည်။
။ ပဥ္စ ပဥ္ မအမျိုအစသည်
စမအ မျိုး အ စား သ ည် စချုပ်စတမ်ပစာ ချု
ပ်စာ
တ မ်း
ပါ
အချက်အလက်မျနှစ င့်စပ်လျဉ်၍နှုတ်သက်သေခံ
ပ်လျဉ်း၍ နှု တ် သ က် သေခံ ချချက်နှ
က် နှ င့်ပတ်သက်သည်။
င့်ပတ် သ က် သ ည် ။
သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ ၆၃၊ ပု ဒ်မခွဲ (၁)အရ မှ န်ကန်ကြေင် သသက်သေခံ က်သေခံ လလက်မှ
က်မှ တ် ရေထို
တ် ရေးထိုး
ထသေ မိတ္ မိတ္တ
တူ မှာ ူမှ မည်သည့်မိတ္တ
မည် သ ည့် မိတ္ူမျိုဖြစ်သည်ကို
တူ မျိုး ဖြ စ်သ ည် ကိုသက်သေခံ သ က် သေခံ
ဥပဒေ ပု ဒ်မ ရ၆တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည်။ မူရင်း
ကို မူ ရင်ကို ထိ ထိန်သိမ်ထသည့်
န်း
သိ မ်း
ထားသ ည့်
ပြည်သူ့ဝန်ထမ်က မှန်မှက
န်ကန်ကြေင်
န်ကြော င်း လက်မှ လ တ်ရေထို
က် မှ တ် ထသေ
ရေးထိုး
ထားသောမိတ္တ ူ မိ
တ္ တူ
ဖြင့်တင်ပြရမည်။ သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ ရ၉ အရ မှ န်ကြေင် သသက်သေခံ က် သေခံ လလက်မှ
က်မှတ် ရေထို
တ် ရေး ထ ထား
ထိုး
သေ မိတ္တ ူမျဖြင့် တ င် တင်ပြနို
ပြ နို
င် ပါင်ပသည်။
သ ည် ။ သက်သေခံ
သ က် သေခံ ဥပဒေပု
ဥပဒေပု ဒ်မမ ၈၆ ၈အရ
ဒ် ၆ မှ န်ကန်
အရ မှ
န်
က န်
ကြေင် သသက်သေခံ
က် သေခံ လက်မှ တ်ရေထို လ က် မှ တ်ထသေ ရေး ထိုး ထား သော နို င်ငံ ခြမှ တရ
နိုင် ငံခြားမှ တ ရား
ရေရ မှတ်
မှ တ်တမ်မျ၏
တ မ်း များ၏ မိတ္တ ူမျဖြင့်
မိတ္ တူ များ ဖြ င့် တင်ပြနို င်ပသည်။ တ င် ပြနိုင်ပါ သ ည် ။
အမျပြည်သူ တို့နှ သ က် င့် ဆို င်သော သက်ဆို င်သေ စာ တ စတမ်အမှ
မ်း အ မှ တ် အတ်အသဆို
သား ဆို လျှ င်လျှင် ဤဥပဒေ ဤ ဥပဒေ
ပု ဒ်မ ရ၆ အရ မှ န်ကန် ကြေင် လလက်မှ က် မှ တ်တ်ရေထို
ရေး ထိုးထသေ
ထား သော မိတ္တမိ တ္ တူူမှ န်ကို
မှ န် ရယူ
ကိုရယူ
ပြီ မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက် တင်သွင် နို င်ပသည်။
မိတ္တ ူမှ န်ဖြစ်ကြေင် မမထင်ရှ ထ င် ရှား သေ
သော သက်သေထွက်ချက်
သ က် သေထွ က် ချက် မရှိသေ မရှိ စတမ်
သော စာ
တ မ်း
အမှ တ် အသကို မိ မိတ္တ
တ္ တူ သူသက်သေခံ က် သေခံ ချ ချက်အဖြစ်
က် အ ဖြ စ် မတင်သွင်နို
မတ င် သွင်ပ။င်း
နို
င် ပါ။ဤ ဤ
အချက်နှ င့် ပတ်သက်၍ ဦပညဝံ ပါသ ၂ပ ၂ နှ နှ င့် ဦဝိသု
င့် ဦး ဝိသု ဒ္ဓဒ္ဓ အမှုတွင် အသက်သေခံ မှုတွ င် “သ က် သေခံ
အစည်အဝေ မှ တ် တမှ တ်တမ်မှ
မ်း
မှာ မူမူ
ရင်ရင်းလည်မဟု လတ်၊ ည်းမဟု တ်မူ ၊ရင်မှ မှ န်ကန်စွ
မူရင်း မှ မှ န်က န် စွာ
ကူ ယူ ထသည်ဟု သ က် လည်
သေထွ က် ချက်သက်သေထွက်ချက်မရှိ၊
မရှိ ၊ ကူး ယူ ကူ ယူ ရေထသေသူ
ရေး ထား သော သူ ၏၏
လက်မှ တ်လည်မပ။ ပထပထမရေသေ မရေး သော မူ ရင်မှ
မူ ရင်း မှာ စရွက်လွတ်ဖြစ်၍ စာရွ
က် လွ တ် ဖြ ယခု
စ် ၍ရှ မ ယ ခု ရှာမ
တွေ့ဟု ဆို သည်။ ထို့ပြင် ၁၉၆၂ ခု ၊ ရွေကေက်ပွဲ မှတ် မှမှ
တ မ်း တ်တမ်မှစာ ရွ စရွက်အလွတ်တွင်
က်အ လွ တ် တွ င်
ရေသပြီ စာ အု စအု
ပ်တွ ပ်တွင်
င် ကပ်ထသည်ကို
က ပ် ထား သ ည် ကိုတွေ့ရသည်။တွေ့ ရသဤစအုည် ။ ပ်ကို ဤ စာ အု ပ် ကို
သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ-၆၃၊ ၆၅၊ ၆၇ တို့အရ လက်ခံ ရန် ခဲယဉ်လှ ” ပေသည်ဟူဟူ ၍ ဖော် ၍ပြ ဖေပြဆုံ
ဆုံး
ဖြ တ် ဖြတ်
ထသည်။ ထို့ ကြော ထို့ကြေင့်
င့် မှ န်ကန်ကြေင်
မှ န်က န် ကြော င်းသက်သေခံ လက်မှ သ က် တ်ရေထို
သေခံ လ က် မှတ် ရေး ထိုး
ထသေမိတ္တ
မိ
တ္ တူ မှ န်ူမှ န်မျဖြင့်မိတ္တ
များ
ဖြ င့် မိ တ္ တူ သူသက်သေခံ က် သေခံ ချ ချက်ကို
က် ကို တတင်သွင်နို
င်သွ င်း
နို
င် င်ပသည်။
ပါ သ ည် ။
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၆၃၊ ပု ဒ်မခွဲ (၂)အရ မိတ္တ ူမှ ကူ ယူမိ ထသည့်
တ္ တူ သ မိတ္တ
ည် သူသည် က် သေခံ သက်သေခံ
မ မ
ဝင်ပ။ သို့သေ
သို့သော် တစ်ဆင့်ကူ တ စ် ူဆယူင့် ထသေ
ကူူး ယူ ထား သော မိတ္တ ူကို မိ တ္ မူတူ
ရင်နှကိုင့် မူ ရင်း နှင့်
တို က်ဆို င် ထလျှင် မူ ကား မူ က သက်သေခံ
သ က် သေခံဝင်မည်ဖြစ်သည်။
ဝင် မည် ဖြ စ်သ ည် ။ ဆို လို သည်မှ ဆို လို သ ည် မှာ
မိတ္တ ူကူ စက်ဖြင့် စာတ စ် စတစ်စေင်မှ
စော င် မှ ကူးကူယူ ယူ ထသေ ထား သော မိတ္တ ူကို
မိ တ္တူ မူ ရင်နှ
ကို င့် မူရင်း နှ င့်
တို က်ဆို င်ထလျှင် ထို မိ ထို
တ္ မိတ္တ
တူ ကို ူကို မိတ္တမိ တ္ ူသက်သေခံ
တူ သ က် သေခံ ချက်အဖြစ်
ချက် အ ဖြ စ် တင်သွင် တ င် သွ င်း
နို င်သည်။
တစ်ဖန် မိတ္တ ူမှ ကူ ယူ ထသေ မိ တ္ တူ မိတ္တသ ည် ူသည်ကူး ယူ ကူပြီး
ယူနောပြီနေက်
က် မူမူ
ရင်နှ
ရင်း င့်င့်
နှ
တို က်ဆို င် ထခြင် မရှိ မရှိလျှင်
လျှ င် ၄င်ကကူ ၄င်း က ယူကူးခဲ့ယူ
သေ သောမိတ္တ
ခဲ့ ူမှမိ
တ္ တူ မူ ရင်
မှာ မူ ရင်း
နှ င့် တို က်ဆို င်ထသေလည် မိ တ္ တူ မိတ္တ သ က် သေခံ ူသက်သေခံ
ချ က် ချက်မဟု မဟု
တ် ပါတ်ပ။
။ စက်ဖြင့်
စက် ဖြ င့် ကူ ကူး
ယူ ထသေမိတ္တ
မိတ္ တူ ဖြ ူဖြစ်သေလည်မူ
စ်သော် လ ည်း မူ ရင်းရင်နှ
နှ င့် င့်တို
တို က် က်ဆို
ဆို င် င်ထရန်လို
ထား ရန် လိုအအပ်ပသည်။
ပ်ပါ သ ည် ။
မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက် တင်သွင်မည်ဆို လျှင် မူရင်း စာ ချု ပ်မူတ
စာ ရင်စချုပ်စတမ်ကို
မ်းကို မူ မူ ရင်
ရင်း
ဖြစ် ကြေင် ဦစွ
ဦးစွာ သက်သေထင်ရှ သ က် သေထ ပြပြီမှ
င်
ရှား
ပြ ပြီး
မှ မူ ရင်မှ ကူရယူ
မူ င်း
မှထသေ ကူး ယူ ထား သော
မိတ္တ ူကို တင်ပြနို င် မည် ဖြစ်သည်။
မေင်သိန်ဇံ နှ င့်နှ င့် ပြည်ထေင်စု
ပြ ည် ထော င်စုမြန်မနို
မြ န် မာု င်ငံ
နိုု ငံ အမှုတွင်
င် အ မှု တွ င်
“ဓတ်ပုံ ရို က်ကူ
စာကူး ခြင်၊ စကူ စက် ဖြ င့် စက်ဖြင့် ရိုက်
ရို က်ကူ
ကူး ခြင်ပြုရတွင် ခြ င်း
ပြု
ရာ တွ င် ရရှိ ရရှိ
သည့် လက်ခံ မျသည် မှ န်ကမှ န် န်ကန်ကြေင်
ကြော င်း အသေအချ
အ သေအ ချာဆို နို င်သည်။ ဆို နို င်သ ည် မူ။ရင်မှ မူရင်း မှ
ကူ သေ ဓာ တ် ဓတ်ပုံ
ပုံကို ကို မူ ရင်နှ
မူ င့် နှ
ရင်း င့် တို က်ဆို င်ခြင် တို က် ဆို မပြု
င်ခြ င်း စေကမူ မပြု စေကာ မူ
ဓတ်ပုံ ရို က်ရိုသက်သည့်
ည့် အရသည်
အ ရာ သ ည် မူ ရင်ဖြစ်ကြေင် မူ ရင်းဖြ စ်ကြောထင်ရှင်း လျှင် ထထိုင် ရှား
လျှ င် ထို
ဓတ်ပုံ သည်မူ ရင်း ပါ အ ချ မူ ရင်ပအချက်အလက်မျ၏
က် အ လ က် များ ၏ မိတ္တ
မိတ္ တူူသက်သေ သ က် သေ ခံ ချက် ခံ ချ က်
ဖြစ်သည်။ မူ ရင်စတစ်စေင်ကို ဓာ တ် ပုံရို
က် ကူး ဓတ်ပုံ
၍ ရို က်ကူ ၍ တ ရား တရရုံ
၌ ၌
ရုံး တင်ပြရတွင်
တ င် ပြရာတွ င်
၄င်မူ ရင်စကို သ က် သေထ သက်သေထင်ရှ
င် ရှား
အော င်အေင် မပြု မပြုလု
လု ပ် ပ်ပက
ပါ က ဓတ်ပုံဓာ သည်
တ် သ ည်မိတ္တ
ပုံ ူ မိ တ္ တူ
သက်သေခံ ချက်အဖြစ် သက်သေခံ မဝင်ကြေင်ဖေပြထသည်။ ” ဖော် ပြ ထား သ ည် ။
မိတ္တ ူမှ ကူ ယူ သေ မိ တ္ တူ မိတ္တများ သ ည် ူမျသည် မူမူ
ရင်နှ
ရင်း င့်င့် တို က်ဆို တို
နှ င်မထလျှင်
က် ဆို
င် မထား လျှ င်
သက်သေခံ မဝင်ဟု ဆို သေလည်မှ မှတ် ပုံ
တတ်ပုံင် တင်အက်ဥပဒေ
အ က် ဥပဒေ (၁၉၀၈ခု ၊ ဥပဒေအမှ တ်-၁၆) ပု ဒ်မ-၅၇ (၅)အရ “မှ တ်ပုံ တင်
အရရှိက မှ တ် မှပုံ
တ်ပုံ
တ င် တင်ရုံ
ရုံး
တွ င်တွင် ထရှိသေထား သော မှ တ်ပုံ တင်စအု ပ်မျ မှ
ရှိ တ် ပုံတ င် စာအု ပ် များ
မှ ကူ ပေသေ မိ တ္ တူ မိတ္တများ
သ ည် ူမျသည် မူ ရင်စရွက်စတမ်မျမှ
မူရင်းစာရွ က် စာတ မ်း မဟု
များမှမတ်ဘဲ
ဟု တ် ဘဲ
စအု ပ်မျတွင်ရေး ကူး ထား ရေကူ ထသေ
သော မိတ္တ
မိ တ္ တူူမျမှ များတစ်ဆင့်
မှတ စ် ဆ င့် ကူ ပေသေကူး ပေး
သော
မိတ္တ ူမျဖြစ်သေလည် မူ ရင်း တွ င် မူ ရင်တွင် ပါ ရှိ ချ ပရှိချက်မျကို
က် များကို တင်ပြရန်
တ င် ပြ ရန် သက်သေခံ သ က် သေခံ
ဝင်သည်” ဟု အထူ ပြဋ္ဌန်ချက်ပြုလု ပြု လု ပ်ထား ပါ ပ်ထပသည်။
သ ည် ။
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၆၃၊ ပု ဒ်မခွဲ (၃)အရ မူ ရင်မှ ကူယူ
ကူး ယူပြီး
ပြီနေက်
နော က် မူ ရင်နှမူ င့်ရင်း
နှင့်
တို က်ဆို င်ထ မှ သ ထို စတမ်အမှ မိ တ္ တ်အသကို
တူ သ က် သေခံ မိတ္တချ က် အူသက်သေခံ
ဖြစ် ချက်အဖြစ်
တ င် ပြ တင်ပြ
နို င်သည်။ အဘယ်ကြေင့်ဆို သေ လ က် ရေး လက်ရေ ဖြ ဖြင့်
င့် ကူကူး ယူယူ
ခြင်ဖြစ်၍
ခြ င်းဖြ စ် ၍ မတို က်ဆို မတို င်က် ဆို င်
ခဲ့ သေ အမှ အယွင်မျပရှိနို
များ ပါရှိနိုင်သော င်သေကြေင့်ဖြစ်ပသည်။
ကြော င့် ဖြ စ် ပါ သ ည် ။
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၆၃ ပု ဒ်မခွဲ (၅)အရ “စတမ်အမှ နှုတ် တ်အသနှ
ဖြ င့် င့်ပတ်သက်၍ နှုတ်ဖြင့်
အစစ်ခံ ထွက်ဆို င်ခြင်ကို မိ မိတ္တ
တ္ တူ သူသက်သေခံ က် သေခံ ချ ချက်အဖြစ်
က် အ ဖြ စ် လက်ခံ လ သည်ဟူ
က် ခံသ ည် သည်မှ
”ဟူ သ ည် မှာ
နှုတ် သက်သေခံ ချက်ပေ သူ သည် ထို စတမ်အမှ ပါ ရှိ တ်အသတွင်
သော အ ကြော ပရှိသေ
င်း အအကြေင် ချ က် အချက်
မျကို မိမိမိကို
မိကို ယ် ယ်တို
တို င် င်မြင်ဖူ
မြ င်ဖူးသူ သူ
၊ဖ၊ဖတ်ရှုဖူ
တ်ရှု ဖူး
သူ သူဖြ ဖြစ်မှ
စ် မှ သသက်သေခံ
က် သေခံ ဝဝင်သည်။
င်သ ည် ။
ကလင်ဒအမနှ င့်မမိ စီရင်ထုံ စီ တွင်
ရင် ထုံး တွအခြသူ
င် တစ်ဦ“အ ခြား ဖတ်ပြသည်ကို
သူ တ စ် ဦး ဖတ် ပြသ ည် ကို
ကြရသူ တ စ် တစ်ဦ၏
ဦး ၏ နှုတ်သက်သေခံ
နှုတ် သ က် ချက်သည်
သေခံ ချ က် သ ည် စတမ်အမှ တ်အသကို စာ တ မ်း အ မှတ် အ သား ကို
ထင်ရှ စေရန်အ တွ အတွက် မိ
က် မိတ္တ
တ္ တူ ူ သက်သေခံ သ က် ချက်ချ
သေခံ က် မတင်ပြနို မ င်ပ။
တ င် ပြ မိတ္တ
နို
င် ပါ ။ ူ မိ တ္ တူ
သက်သေခံ ချက် မဝင်ပ” ဟူ ၍ ဖေပြထသည်။
 ထို့ပြင် မူ ရင်နှ င့် တို တို
က် က်ဆို
ဆို င် င်ထသေ
ထားသော မိတ္တမိ တ္ ူပ ပါအကြေင်အရမျ
တူ အ ကြော င်း
အ ရာများ
ကို နှုတ်ဖြင့် ထွက်ဆို ချက်သည်လည်ကေင်၊ မူ ရင်း ၏မူ ရင်၏ဓတ်ပုံ
ဓာတ် ပုံ သို့ သို့မဟု
မဟု တ် မူ ရင်မှ
တ် မူ
ရင်းမှ
စက်ဖြင့်ပြုလု ပ်ထသေ မိ တ္ မိတ္တ
တူ ပါ အူပအကြေင်
ကြော င်း အရမျကို
အ ရာ များကိုနှုတ်ဖြင့် နှု တ် ထွက်
ဖြ င့် ထွ က်
ဆို ချက်သည်လည်ကေင်၊မိ တ္ တူ မိတ္တ ူ သက်သေခံ
သ က် သေခံ ချက်
ချ က် မဟု တ်ပ။ မဟု တ် ပါမူ။ရင်စတမ် မူ ရင်း
စာတ မ်း
အမှ တ်အသကို ကိုကို
ယ် ယ်တို
တို င် င်မြင်သူ
မြ င်သူ ကက ကို ယ်တို ကို င် ယ် တို င် ဖတ်ရှုခဲ့ ရသေ ဖတ်ရှု ခဲ့
ရသော
အကြေင်ခြင်ရကိုထွ က် ဆို ထွက်ဆို
ခြ င်းဖြ စ်ရခြင်ဖြစ်ရပမည်။
ပါ မည် ။
ဒေတင်မေနှ ရာဟီ င့်ဘီ
မာ ဘီရဟီမဘီဘီ အမှုတွင် အစတမ်အမှ မှုတွ င် တ်အသကို “စာ တ မ်း အ မှ ဖတ်
တ် အ သား ကို ဖတ်
ဖူ သူ တို့က ရုံး
တွ င်ရုံ တွင် နှု နှုတ်
တ် သက်သေလရေက်
သ က် သေလာ ရော က်အစစ်ခံ နို င်ရန်မှ အ စစ် ခံ ပထမ
နို
င်ရန် မှာ ပထ မ
ဦစွ စတမ်အမှ
စာတ မ်း အ မှ တ်အသ
တ် အ သား မူ ရင်ကို မူ ရင်းကို မည်သည့် မည် အတွက်ကြေင့်
သ ည့် မတင်
အ တွ က် ကြော င့် မတ င်
သွင်နိုတ င်ကြေင်တင်ပြရမည်ဟူ
င်ပြ ရမည် ” ဟူ ၍ ဖော် ၍ဖေပြထသည်။
ပြ ထား သ ည် ။
ဒေစေရှ ၅ နှ င်ပ
င့် ၅ခွာ
နှကီး
င့်ယာ
ခွကီယဘွတ်ပ
ဘွ တ် ပါ၃၆၃၆ အမှုတွင် အ မှု တွ င်သက်သေခံ
“သ က် သေခံဥပဒေ ဥပဒေ ပု ဒ်မပု ဒ်မ -၆၃ (၅) အရ ဆို လျှင် စချုပ်ကို
ကို ယ်တို င်ဖတ်ရှုသူ ကို မိမိဖတ်ရှုခဲ့ သည်က မှ တ်မိသရွေ့နှုတ်ဖြင့်ပြန်ဆို သက်သေခံ ရမည်ဖြစ်သည်” ဟု ထုံ ဖွဲ့ထသည်။
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၆၃ အရ မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက်ကို နှုတ်ဖြင့်သေလည်ကေင်၊ စာ တ မ်းအစတမ် မှ တ် အအမှ
သား တ်အသ
ဖြင့်သေလည်ကေင် တ င် ပြ နို
င် တင်ပြနို
သော် လ ည်း င်သေလည် ထို
ထိုမိ မိတ္တ
တ္ တူ ူ နှုတ်သက်သေခံ
နှု တ် သ က် သေခံ
ချက်နှ င့် မိတ္တ ူ စတမ်အမှ သ က် တ်အသ
သေခံ ချ က်သက်သေခံ
တို့သ ည် ချက်တို့သည် တ စ် ခု ကို တစ်ခု ကိုတ စ် ခု တစ်ခု
လွှမ်မိုမမှုမရှိပ။၄င်တို့၏တန်ဖို
ရှိ
ပါ။၄င်း တို့ ၏ တ န် သသည်အတူ
ဖိုး ည်အ တူ တူပ
တူ ပင်ဖြစ်ပသည်။
င် ဖြ စ်ပါ သ ည် ။
ထို့ကြေင့် မိ မိတ္တ
တ္ တူ သ ူသက်သေခံ
က် သေခံ ချက်ကို
ချ က် ကိုအထက်ပနည်အ ထ က် ပါ နည်း (၅ ) နည်အရတ င် တင်သွင်
သွ င်း နို နိုင်
င်
ပသည်။ ထို သို့
တထို င်
သို့တင်သွင်နို
သွ င်း
နိုင်ရန် င်ရန်မှသ က်
မှာ သက်သေခံ
သေခံ ဥပဥပဒေပု
ဒေပု ဒ် မဒ်မ -၆၅တွင် ဖေပြထ သော သေ အအချက်တစ်ချက်ချက်
ချ က် တ စ်ချ က် ချက်
တွင် အကျုံဝင်မှ တ င် သလျှင်
ပြ နိုင်ပါသတင်ပြနို
ည် ။ င်ပသည်။
သ က် သေခံ သက်သေခံ
ဥပဒေပု ဒ် မဥပဒေပု ဒ်မ -၆၅တွင် ဖေပြထသေ အ ချ က်အချက် တ စ် ချ တစ်ချက်
က်
နှ င့် အကျုံဝင်ကြေင်သက်သေထင်ရှ
သ က် သေထ င် ရှား
ပြ နိုင် မှ သာပြနို
သင်မှက် သသက်သေခံ
သေခံ ဥပဒေပု ဥပဒေပု
ဒ် မ ဒ်မ -၆၃ အရ သက်သေခံ တင်ပြခွင့်ရှိသည်။
ဒေစေရှ ၅ င်ပ ၅ နှ င့်နှ င့် ခွကီယဘွတ်ပ
ခွာ ကီးယာ ဘွ တ် ပါ၃၆ ၃ အမှုတွင်
၆ စချုပ် အ မှု တွ င် “စာချုပ်
ဆုံ သည် ဟု သာ ဟု သပြေခဲ့
ပြော ခဲ့သ ည် သည်။
။ ထို စချုပ်ပျေက်ဆုံ
ထို စာ
ချု ပ် ပျော ကြေင်
က် ဆုံးကြော င်းသက်သေ သ က် သေ
ထင်ရှ ပြနို သ င်မှ
က် သ သက်သေခံ
သေခံ ဥပဒေပု ဥပဒေပု
ဒ် မ ဒ်မ -၆၃အရ သက်သေခံ တင်ပြခွင့်ရှိသည်။ စချုပ်ပျေက်ဆုံ သ က် သေ ကြေင် သက်သေ
တင်ပြချက်မရှိပသဖြင့် အ ဆို အဆို
ပါ ပုဒ်မပပု ဒ်မ အရအ ရ သက်သေတင်ပြနို သ က် င်ခွင့်မရှိ
သေတ င် ပြ နို
င် ခွ
င့်
မရှိ
ကြေင်ဆုံ” ဆုံး ဖြတ်ထပသည်။
ဖြ တ်ထား ပါသ ည် ။
စတမ်အမှ တ်အသမျနှ မည် သ ည့် င့်စပ်လျဉ်၍
ကိ စ္စများ တွ င် မည်သည့်ကိစ္စ မိတ္ မျတွင်
တူ မိတ္တ ူ
သက်သေခံ ချက် တင်သွင် နို င်ကြေင်ကို သ က် သက်သေခံ
သေခံ ဥဥပဒေ ပဒေ ပုပု ဒ်မ
ဒ် မ -၆၅ တွင် ဖေပြထသည်။ စာတ မ်းစတမ်
အမှ တ်အသတစ်ခု တ ည် တည်ရှိကြေင်နှ
ရှိ
ကြော င်းနှ
င့် င့် ထို စတမ်အမှ ထို တ်အသ၏
စာတ မ်းအ မှ တ် အ သား ၏
အခြေအနေ၊ ထို စတမ် အ မှ အမှ
တ် အတ်အသတွင်
သား တွ င် ပရှိချက်
ပါ ရှိ
ချ က် မျကို များ အေက်ပကိစ္စအော
ကို က် ပါ
ကိ စ္စ
မျတွင်မိတ္တ
မိတ္ တူ သ က် ူသက်သေခံ
သေခံ ချ က် ချက်တင်သွင်နို
တ င် သွ င်း
နိုင်ပါင်ပသည်။
သ ည် ။
(က) မူ ရင်စတမ် အ မှ အမှ
တ် အ တ်အသသည်
သား သ ည် သက်သေခံ
သ က် သေခံ တင်ပြခြင်
တ င် ပြ ခြင်းခံ ရမည့်သူ ခံရ၏ မည့်သူ ၏
လက်ရှိဖြစ်နေလျှင် သို့မဟု တ် တရရုံ မှ ဆင့်ခေခြင်
မပြု နို
င် သူ ၏ မပြုနို င်သူလ၏ က် ရှိဖြလက်ရှိဖြစ်နေလျှင်
စ် နေလျှ င်
သို့မဟု တ် ဤဥပဒေပု ဒ်မ-၆၆ အရ လက်ရှိ ဖြစ်နေသူ အ ရုံ သို့တတင်ပြစေရန် င်ပြ စေရန် နို့ တ
တ စ်စ
နို့ စ်စာ ထု တ်ထု တ်
သေလည်ထို ထို သူ ကသူတကတင်ပြခြင်မပြုလျှင်၊
င်ပြ ခြ င်းမပြု လျှ င် ၊
(ခ ) သက်သေတင်ပြခြင် ခံ ရမည့်သူ က မူ ရင်စတမ်အမှ စပ် လျ တ်အသနှ
ဉ်း၍ င့် စာ
ဖြစပ်လျဉ်၍
င့် စဖြင့်
ရေသ၍၀န်ခံ
၀န် ခံပြီး
ဖြ ပြီဖြစ်လျှင်၊
စ် လျှ င်၊
(ဂ ) မူ ရင်စတမ်အမှ ပျ က် တ်အသသည်
စီး
ခြ င်း ပျက်စီခြင်
သို့
မဟု တ် သို့မဟုပျော
တ်က် ဆုံး ပျေက်ဆုံ
ခြင်း ခြင်
ဖြစ်လျှင် သို့မဟု တ် သက်သေတင်ပြလို သူ ၏ ပျက်ကွက်မှုပေလျေမှုမရှိဘဲ သ င့် လျော် သောသင့်လျေသေအချိန်
အ ချိန်
အတွင် တင်သွင် ရန်မဖြစ်နို င်လျှင်၊
(ဃ ) မူ ရင်စတမ် အ မှ အမှ
တ် အ တ်အသသည်
သားသ ည် အလွယ်တကူ
အ လွ ယ် တ ကူ ရွှေ့ပြေင်နိုရွှေ့ င်သေ
ပြော င်း
နို
င်သော
စတမ်အမှ
အ မှ တ် အတ်အသမဟု
သား မဟု တ် တ်လျှင်၊
လျှ င် ၊
(င) မူ ရင်သည် ဤ ဥဤဥပဒေ
ပဒေ ပု ပုမ
ဒ် ဒ်မ -၇၄ အရ၊ အမျပြည်သူ သ က် နှဆို
င့် င်သက်ဆို င်သေ
သော စာတ မ်း အစတမ်အမှ
မှ တ် အ သားတ်အသ
ဖြစ်လျှင်၊
(စ ) ဤဥပဒေအရသေလည်ကေင် အ ခြား ဥပဒေ အခြဥပဒေအရသေလည်ကေင်
အ ရသော် လ ည်း ကော င်း မှ မှကန်ကန်
န် န်
ကြေင် လလက်မှ က် မှ တ်ရေထို
တ် ရေး ထိုးထသေ
ထား သော မိတ္တမိ တ္ ူ ကို
တူ မူ ရင်အစ သွင် ကို မူရင်းအ စား သွ င်း
နို င်ခွင့်ပြုထလျှင်၊
(ဆ ) စရင်အင်သို့ မဟု သို့မဟု
တ် တ် စတမ်အမှ
စာ
တ မ်း အ မှ တ်အသမျသည်
တ် အ သား များ
သ ည် အလွန်မျပြ အ လွ န်
များ
ပြား
သဖြင့် တရရုံ က လွ လွယ်လင့်တကူ
ယ် လ င့် တ ကူ မစစ်ဆေနို
မစစ် ဆေး င်သည့်အခ
နို
င်သ ည့် အ ခါ ကျွမ်ကျင်သူ ကျွ မ်း
ကျင် သူ
တစ်ဦက ၄င်း၄င်တို့အလုံ
တို့အား လုံးကို ကို စစ်ဆေစစ် ဆေးပြီနေက် တွေ့ရှိချက်
ပြီး
နော က် တွေ့ ရှိ
ချ က်
မျတွင်မိတ္တ
မိတ္ တူ သ က် ူသက်သေခံ
သေခံ ချ က်ချက်တင်သွင်နို
တ င် သွ င်းနို
င် င်ပသည်။
ပါသ ည် ။
မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက်သည် သက်သေခံ ဝင်ရန်မှ မူ ရင်စတမ် အ မှတ် အမှ
အ တ်အသ
သား သသက်သေခံ က် သေခံ
ချက်သည် သက်သေခံ ၀င်ရမည်ဖြစ်သည်။ မူ ရင်သည် သ က် သက်သေခံ
သေခံ မဝင် မဝင်ပက
ပါက မိ မိတ္တ
တ္ တူ သူသက်သေခံ
က် သေခံ
ချက် ကို လည် တင်သွင်နို င်မည်မဟု တ်ပ။
ဥပမ-
 မရွှေ့မပြေင်နို င်သေ ပစ္ စည်း ပစ္စ ည် ကို မေတ္တ ကို မေ ဖြင့်
တ္ ပေကမ်
တာဖြ င့် သည့် ပေး က မ်း သ ည့်
စချုပ်တစ်ခု မှ သည်
တ် တ င် မှ တ်ပုံ တင်မထား
ပုံ ၍ မထ၍ သက်သေခံ
သ က် သေခံ မဝင်ပက
မဝင် ပါက ထို ထို
စချုပ်စတမ်တွင်အခြမည်သည့်မိတ္တ
အ ခြား
မည် သ ည့် မိ တ္ တူ သ က် သေခံ ူသက်သေခံ
ချ က် ကို မှ မတချက်ကို
င် ပြ နို
င်မှပါ
မတင်ပြနို
။ င်ပ။
သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ-၆၅ (က) တွင် ဖေပြထသကဲ့စာတ မ်း အသို့ မှတ် စတမ်အမှ
အ သား တ်အသ လ က် ရှိ လက်ရှိ
ဖြစ်သူ က စတမ်အမှ မတ တ်အသကို
င် ပြလျှ င် မတင်ပြလျှင် တ စ် ဖက် အ မှု တစ်ဖက်အမှုသည်မှ
သ ည် မှာ များစွာ မျစွ
နစ်နမှု ရှိနို
ရှိ နိုင်င်ပသည်။
ပါသ ည် ။ ထို အခမျိုတွင် ထို အ ခါ မျိုး
တွ င်နစ်နသည့်အမှုသည် နစ် နာ သ ည့် အ မှုသ ည်
အတွက် ကု စပေသည့်အနေဖြင့် မည် သ ည့် မိ တ္ တူမည်သည့်မိတ္တ
သ က် သေခံ ချက်ူသက်သေခံ ချက် မျိုးမဆိုမျိုမဆို
သက်သေခံ တင်ပြခွင့် အခွင့်အရေ ပေထပသည်။
ထို သို့ သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ ၆၅ (က) တွင် ဖေပြထသေ ကိ စ္ စရပ် ကိစ္စ
များ တွ ရပ်မျတွင်
င်
မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက်ကို တင်သွင်ခြင်မပြုမီစာ တ မ်း အ စတမ်အမှ
မှ တ် အ သား တ်အသ လလက်ရှိဖြစ်သူ
က် ရှိ ဖြ
စ်သူ
ထံ သို့ ထို စတမ် အ မှ အမှ
တ် အတ်အသကို
သား ကို တရရုံတ ရားသို့
ရုံး
သို့ တင်သွင်ရန် တ င် သွ ရှေ
င်း
ရန် ဦစွ ရှေး ဦးစွာ
နို့တစ်စ ထု တ်ရပမည်။ ထို တထို စ်
နို့ နို့စာ
တကို စ်စကို သသက်သေခံ
က် သေခံ ဥပဥပဒေပု
ဒေပု ဒ် ဒ်မ
မ -၆၆ တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည့် အ ချ က် အချက်မျကို
များ
ကို
လို က်န၍ထုထု တ်တ်ရပသည်။
ရပါ သ ည် ။
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၆၅(က)တွင် ဖေပြထသေ အ ကြော အကြေင်အရမျနှ
င်း
အ ရာ များ င့် င့်
နှ
စပ်လျဉ်၍ မိမိတ္တ
တ္ တူ သ ူသက်သေခံ
က် သေခံ ချက်ကို
ချက် ကို တင်ပြလို တ သူင် ပြ ကလို သူ က စတမ်အမှ တ်အသ စာတ မ်း အ မှ တ် အ သား
လက်ရှိသူ အ အဆို ပ မူ ရင်စတမ် အ မှ အမှ
တ် အ တ်အသကို
သား ကို တတင်ပြရန် င် ပြ ရန် ဥပဒေအရ ဥပဒေအ ရ ပြဋ္ဌ ပြ န်ဋ္
ဌာန်း
ထသေ တနို့စ်
နို့် ်တစာ စ်စကို
ကို ပေပို့ရမည်၊
ပေး ပို့
ရမည် ၊ ထို နို့တစ်စသည် ထို နို့
တ စ် မူသရင်
စာ ည် မူ ရင်း
စတမ်အမှလတ်အသကို က် ရှိ
ဖြ စ် လက်ရှိဖြစ် သော သူ သေသူ သို့ မသို့မဟု
ဟု တ်တ် စီမံ ပိုစီ
င်ခွင့်ရှိ
မံ ပို
င် ခွ င့်
ရှိ
သူ သို့မဟု တ် ထို သူ ၏ရှေ့နေထံ သို့ စတမ်အ မှ အမှ
တ်တ် အ အသတင်ပြရန်
သား တ င် ပြ ရန်အကြေင်ကြ အ ကြော င်း
ကြား သေ သော
စဖြစ်ရမည်။ ထို သို့ ထို သို့ ဥပဒေ ဥပဒေအရ
အရ သတ်မှ
သ တ် တ်မှ တ် ထသေ ထား နို့တစ်စကို
သော နို့
တ စ် စာကို
ကြိုတင်၍ မပေခဲ့ လျှင် မိ တ္ တူ မိတ္တသ က် ူသက်သေခံ
သေခံ ချက် ချက်ကို
ကို မတင်ပြနို
မတ င် င်ချေ။
ပြ နို
င်ချေ ။
သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ-၆၆ တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည်မှ ပု ဒ်
မ ပု ဒ်မ -၆၅(က)တွင် ရည်ညွှန် သည့် စတမ်အမှ တ်အသပ
အကြေင် အအရမျနှ ရာ များ နှ င့်
င့် စပ်လျဉ်၍ စပ် လျဉ်း ၍ မိတ္တ ူသက်သေ
မိ တ္ တူ သ က် ခံသေ
ချက် တင်ပြလိုခံ ချ က် တ င် ပြ လို
သူ က စတမ်အမှ လ က် တ်အသ
ရှိ ရှိ လက်ရှိ
သူ အား ရှိသူအ အဆို ပါအဆို ပ စာ တ စတမ်အမှ
မ်း
အ မှ တ် တ် အသကို အ သား ကို
တင်ပြရန် ဥပဒေအရ ပြဋ္ဌန်ထသည့်နို့
တ စ် စာ နို့တစ်စကိုကြို
ကို တကြိုတင်၍
င်၍ မမပေခဲ့
ပေး ခဲ့လျှင်
လျှ င် ဆို ဆို
ခဲ့ သည့် မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက်ကို မတင်ပြရ ဟူ ၍ ဖြစ်သည်။ ထို့ကြေင့် နို့ နို့တတစ်
စ်စ
စာ ပေပို့ရန်
ပေး ပို့
ရန်
လို ပသည်။
စတမ်အမှ ဆ တ်အသတင်ပြရန်
င့် ဆိုသော ဆင့်ဆို
နို့
တ စ် သေ
စာကို နို့တစ်စကိုဥပဒေအ ရ ဥပဒေအရ
သတ်မှ တ် မထလျှင် အ မှု အမှု၏
၏ အကြေင်အချက်မျအရ
အ ကြော င်း အ ချ က် များ အ ရ တရရုံ က တ ရား ကသင့်လျေ သ င့်
ရုံး လျော်
သည် ထင်မြင်သေ နို့တစ်စကို ပေး ပေပို့ရသည်။
ပို့ရသ ည် ။
သို့ရတွင် “တ တရသူ ရားသူ ကြီးကြီက
က နို့တစ်စပေရန်
နို့
တ စ် စာ ပေး ရန်မလို ဟု မထင်မြင်
လို ဟု ထ င် မြ င်
သေအခတွင်သေ လ ည်း ကော ၊လည်ကေင်၊
င်း အော အေက်ပအချက်မျတွင်
က် ပါအ ချ က် များ
တွ င် အကျုံဝင် အ ကျုံး ဝင်
လျှင် သေလည်ကေင်၊ နို့
တ စ် စာ နို့တစ်စ မပေး မပေသေလည်
သော် လ ည်း မိ မိတ္တ
တ္ တူ သ ူသက်သေ
က် သေ ခံ ချက်ကို
ခံချ က် ကို
တင်ပြနို င်ကြေင်သက်သေခံ
” သ က် ဥပဒေပု
သေခံ ဥပ ဒ်မ
ဒေပု ဒ် မ -၆၆ တွင်ပင် ဆက်လက်ဖေပြထသည်။ နို့
တ စ် စာ နို့တ
မပေး ဘဲ စ်စမပေဘဲ
မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက်ကို တင်ပြနို င်သည့် အချက်မျမှ -
(၁ ) သက်သေထင်ရှ အေင်ပြ ရမပြရမည့်
ည့် စတမ်အမှ
စာ တ မ်း အ မှ တ်အသသည်
တ် အ သား သ ည် နို့တစ်စနို့ တ စ် စာ
ပင် ဖြစ်နေသည့်အခ၊
(၂) အမှုအခြေအနေကို ထေက်ရှု၍ တ စ် ဖက် တစ်ဖက်အမှုသည်က
အ မှုသ ည် က ထိုစာ
ထို စတမ်အမှ
တ မ်း
အ မှ တ်
တ်
အသ ကို တင်ပြ ရမည်ကို သိတန်လေက်သေအခ၊
(၃ ) တစ်ဖက်အမှုသည်က မူ ရင်စတမ်အမှ လိ တ်အသကို
မ် လ ည် ၍ဖြ စ် စေ၊လိမ်လည်၍ဖြစ်စေ၊
အတင်အဓမ္မ လု ယ လု က် ယက်၍ဖြစ်စေ
၍ဖြ စ်စေ ရယူ
ရယူ ထသည့်
ထားသ ည့် လက္ခ ဏသွင်ပြင် လ က္ ခဏာ သွ င် ပြရှိနေ
င် ရှိနေ
သေအခသို့မဟု
သို့မဟု တ်ထိုတ်ထိုသို့ သို့ရယူ
ရယူ ထား ထကြေင်ပေလွင်သေအခ၊
ကြော င်း ပေါ်လွ င်သော အ ခါ ၊
(၄ ) တစ်ဖက်အမှုသည်ကဖြစ်စေ၊ ၄င်၏ကိုတယ်စလှ ရား
ရုံး
တွယ်ကဖြစ်စေ
င် မူရင်း တရရုံ တွင် မူ ရင်
စတမ်အမှ
အ မှတ် အတ်အသကို
သားကို တ င် တင်သွင်ထသေအခ၊
သွ င်း
ထား သော အ ခါ ၊
(၅ ) တစ်ဖက်အမှုသည်ကဖြစ်စေ၊ ၄င်၏ကို၄ယ်စလှ င်းမူ ယ်ကဖြစ်စေ၊
ရင်းစာ တ မ်း ၄င်မူ ရင်စ တမ်
အမှ တ်အသသည်ပျေက်ဆုံပျော က် ဆုံးနေကြော နေကြေင်၀န်ခံ
င်း ၀န် ခံ
သ ည့် သည့်အခ၊
အ ခါ ၊
(၆ ) စတမ်အမှ လ က် တ်အသရှိ လက်ရှိ ရှိ
သူ သ ည်ရှိသူ သည်တ ရား တရရုံ
က ုက ဆ
ရုံုး ဆင့်ခေ၍
င့်
ခေါ် ၍
လက်လှ မ်မမီသူ သို့ မဟု သို့မဟု
တ် တ် ဆင့်စအတို
ဆ င့် စာ င် င်းလို က်နရန်မလို
အ တို လို က် သူရန်
နာ မလို ဖြစ်နေ
သူ ဖြ စ် နေ
သည့်အခ၊နို့ တ
တ စ်စမပေဘဲမိတ္တ
နို့ စ် စာ မပေး ဘဲမိ တ္ တူ ူသက်သေခံ
သ က် သေခံ ချက်ကို
ချ က် တင်ပြနို
ကို တ င် ပြင်ပသည်။
နိုင် ပါသ ည်။
နို့တစ်စဆင့်ရခြင်ရည် ရွ ယ် ရည်ရွယ်ချက်မှ
ချ က် မှာ အကယ်၍
အ က ယ် ၍ မူ ရင်ရှိလျှင် မူရင်းရှိလျှ င်
အကေင်ဆုံ သေ သ က် သေခံသက်သေခံချ က် ကို ချက်ကို ရရှိနို င်ရန်အတွက်ဖြစ်ပသည်။
ရရှိ နို
င်ရန် အ တွ က် ဖြ စ် ပါသ ည် ။
အကေင်ဆုံ သေ သ က် သက်သေခံ
သေခံ ချ က် ရမှ ချက်ရမှ အအမှုကို
ကို မှ န်ကန်တိကျစွ
မှု မှ န်က န် တိ ကျစွာ ဆုံ ဖြတ် ဆုံး
ဖြ တ်
နို င်မည်ဖြစ်ပသည်။ နို့ တ စ် နို့
စာတ မည် စ်စမည်ကဲ့
ကဲ့ သို့ သို့ ထု တ်ဆင့်ရမည်
ထု တ် ဆ င့် ရမည် ဟူ သည်ကို ဟူ သ ည် ကို
တရမမှုတွင်
တ ရား တရမကျင့်ထုံ
မကျ င့် ထုံး ဥပဒေ ဥပဒေအမိန့်
အ မိ န့် ၁၁၁၁၊၊ နနည်ဥပဒေ
ည်းဥပဒေ -၁၅ နှ င့် ၁၆ ၌လည်ကေင်၊ ပြ စ် မှုပြစ်မှုမျတွင်
များ
တွ င်
စချုပ်စတမ်မျကို တ ရား သို့တရရုံ သို့
ရုံး တ င် တင်ပြရန်အတွက်
ပြ ရန် အ တွ က် ဆင့်ဆိုဆနို င့်
င်ကြေင်
ဆို နို
င် ကြော င်း
ပြစ်မှုဆို င်ရကျင့်ထုံ
ပုဒ်မ ဥပဒေပု ဒ်မ -၉၄ နှ င့် ၉၈ တို့ တွင်လည်ကေင်ပြဋ္ဌ ပြ ဋ္ဌာန်း ထား န်ထပသည်။
ပါသ ည် ။
 သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၆၅(ခ) အတွက် စဖြင့် ရေး ရေသဝန်ခံ
သား
ဝန် ခံ
ချ ချက်နှ
က် နှ
င့်သာ င့်သ
ထင်ရှ အေင်ပြုလု ပြု
လု ပ်နို
ပ်နိုင်င်ပသည်။
ပါ
သ ည် ။
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၆၅(ဂ) အတွက် သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၆၃တွင် ဖေပြထ သည့်
သ ည့် မည်မည်သည့်
သ ည့်
မိတ္တ ူ သက်သေခံ ချက်မျိုမဆို သ က် သက်သေခံ
သေခံ တင်ပြနို
တ င်
ပြ နို
င်ပါင်ပသည်။
သ ည် ။
ဦအု န်မေင်
နှ င့် နှ င့် ဒေါ် ဒေသန်ညွှန့်
သ န်းညွှန့် အမှုတွင် အရေင်စချုပ်
“အ မှု တွ င် အ ရော င်း
စာ ချု
ပ်
မှ ပျေက်ဆုံ သွသည့်ပြင်
ထ န်းတ စ် ပင် ထန်တစ်ပင် မှတ် ပုံ
တ င်မှ ရုံး
တ်ပုံ
မှတင်ရုံ မှ မှ မှတ်
တ်ပုံ
တတင်
ပုံ င်
စအု ပ်မျမှ လည် က ရင် သော င်းကရင်သေင်ကျန်သူ
ကျ န်း
သူ များ
က မျက ဖျ က်ဖျက်ဆီလို
ဆီး လို က် ၍က်၍ မိတ္တ မိ တ္ ူကူ
တူ ကူး
ပြီတင်ပြခြင်မပြုနို
အ ရော င်သည့်အလျေက်
င်း
အ ဝယ် အရေင်အဝယ်
ပြု
ခဲ့
ကြော င်း
ကို ပြုခဲ့သ
ကြေင်ကို
က် သေခံ သက်သေခံ
ဥပဒေပု ဒ်မ ၆၅ အရ၊ နှုတ်သက်သေတင်ပြနို င်ခွင့်ရှိသည်။ ထို ကဲ့ သို့ နှုတ်သက်သေ တင်ပြခြင်နှ မူ င့်ပတ်သက်၍
လ မူ လ
ရုံ ၌ အအယူယူခံခံတတရလို
ရားသသည်
လို ည် ကန့်ကွက်ခြင်မရှိသဖြင့်
က န့်ကွ က် ခြ င်း
မရှိ သ ဖြ အယူ ခံ ရုံ ၌
င့် အ ယူ ခံရုံး
၌
၄င်သည်ထပ်မံ
ထ ပ် မံ
ပြော ပြေဆို
ဆိုရန် အရန်အခွင့်အရေမရှိကြေင်ဆုံ
ခွ
င့်
အ ရေး မရှိ
ကြော င်း
” ဆုံးဖြ ဖြတ်ခဲ့
တ် သသည်။
ခဲ့ ည် ။
Harcharn Singh Madar V. The Union of Burma အမှုတွင် “အမျပြည်သူ ဆိုင် နှ င့် ဆို င်သေ
သော
စတမ် အ မှ အမှ
တ်အတ်အသဖြစ်လျှင်
သား ဖြစ် လျှ င်သ သက်သေခံ
က် သေခံ ဥပဥပဒေပု
ဒေပု ဒ်မဒ်မ -၇၆ အရ၊ မိတ္တ ူမှ န်သည် မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက် ဖြစ်သည်။အမျ
ပြည်သူ နှ င့်ဆို င်သေ စတမ်အမှ အ သား တ် အသ
ပျော က် ပျေက်ဆုံ
ဆုံး လျှ င်ပုုလျှင်
ဒ်မပု ု ဒ်မ -၆၅ နှ င့်အညီ ပု ဒ်မ-၆၃ တွင် ဖေပြထသေ
မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက် တစ်မျိုမျိုဖြင့်တင်ပြနို
တ င်ပြ နို
င်သ ည်င်သည်ဟူ
” ဟူ ၍ဖေပြခဲ့
၍ ဖော် ပြ ခဲ့ သည်။
သ ည် ။
စချုပ်စတမ် ပျော က် ပျေက်သွပြီဖြစ်သဖြင့်
သွား
ပြီး
ဖြစ်
သ ဖြ င့် ထို စချုပ်စတမ်
ထို စာ
ချု ပ်စာတ မ်း
နှ င့် ပတ်သက်၍ လုံ ဝသက်သေခံ
မရှိတော့ ခွင့်င် မရှိတေလျှင်
လျှ အ မှုသ ည် အမှုသည်မှ များ
မှာ နမျစွနစ်န
စွာ
စ်နာ
ဆုံ ရှုံ နို င်ပသည်။ထို့ကြော င့် ထို့ကြေင့် ရှေဦး
ရှေး ဦစွ
စွာ စချုပ်ပျေက်ဆုံ
စာချုသွ
ပ်ပျော က် ဆုံးသွား
ကြေင် ထထင်ရှ င် ပြပြီမှ
ရှား
ပြ မှ သက်သေခံ
ပြီး သ က် သေခံဥပဒေပု
ဥပဒေ ဒ်မ
ပုဒ်မ -၆၃ တွင် ဖေပြထသေမည် သ ည့်မည်သည့်မိတ္တ
မိတ္ တူ သ က် ူသက်သေခံ
သေခံ
ချက်ကို မဆို တင်သွင် နို င်ခွင့် ပေထပသည်။
In the matter of the Estate of P. Sooriah (a) P. Suyara Nayara Murthy V. Ma Khin
Thein အမှုတွင် “စချုပ်မူမရင်ကို
တ င် ပြလည်
နို။ မတင်ပြနို
င် စာချုပ်သင်။ည်စချုပ်သည် ဖျ က် ဆီး ဖျက်ဆီခံ
ခံရ ရ
သည်။ ပျေက်ဆုံ ကို လသည်ကို
ည်း ပုဒ် မလည်ပု
၆၅ ဒ်မ၆၅ -(ဂ) သက်သေထင်ရှ မပြနို င်သဖြင့် (Photostat Copy) ကို သက်သေခံ
အဖြစ် လက်မခံ နို င် ကြေင်ဖေပြထသည်။” ဖော် ပြထား သ ည် ။
ထို့ကြေင့် စတမ်အမှ
စာတ မ်း အ မှ တ်အသ
တ် အ သား သက်သေခံ သ က် ချက်ကို
သေခံ ချ က် ကို သက်သေခံ ဥပဒေ သ က် သေခံ ဥပဒေ
ပု ဒ်မ ၆၅ အရ မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက်ကို တင်ပြနို င်ပသည်။ သ က် သက်သေခံ
သေခံ ဥပဒေ ဥပဒေပု
ပု ဒ် မ ဒ်မ -၆၅ တွင် ဖေပြထ သောသေ
ကိစ္စရပ် မျမှ တစ်ပစာ တ မ်း အစတမ်အမှ
မှ တ် အ သား တ်အသမျကို
များ
ကို မူလ
မူ လသက်သေခံ
သ က် သေခံ ချက်ဖြင့်သ ချ က် ဖြင့်
သာ
သက်သေခံ တင်ပြရပမည်။
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၆၅ (ဃ) အတွက်လည် သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၆၃ တွင် ဖေပြထား ထသေ
သော
မည်သည့်မိတ္တ ူ သက်သေခံ ချက်မျိုမဆို သ က် သက်သေခံ
သေခံ တ င် တင်ပြနို
ပြနို
င်ပါ သင်ပသည်။
ည် ။ အကယ်၍ဘု
အ က ယ် ၍ဘု ရ ရား
တွင် လှူထသေဇရပ်၌ က မ္ ဗည်း ကမ္ဗ
ထိုး
ထား သော ည်ထို ထသေစာ စတမ်အမှ
တ မ်း အ မှ တ် တ် အသကို
အ သား ကို တင်ပြတ င် ပြ
လို လျှင် တရရုံ ရှေ့အ သို့လွ ယ်အလွယ်တကူ
တ ကူ သ သယ်ဆေင်လနို
ယ် ဆော င်လာ နိုင် သင်သည့်
ည့် စတမ်အမှ စာ တ မ်း အတ် မှတ်အသ အ သား
မျိုမဟု
မိ
တ္တ်၍မိတ္တ
တူ သ က် ူသက်သေခံ
သေခံ ချ က်ကို ချက်ကို
သာ တ င် သတင်သွင်ရပသည်။
သွ င်းရပါ သ ည် ။
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၆၅ (င ) အတွက် မှ န်ကန်ကြေင် သသက်သေခံ က် သေခံ လလက်မှ
က် မှတ် ရေထို
တ် ရေး
ထိုး
ထသေ မိ တ္ မိတ္တ
တူ ဖြ ူဖြင့်သလျှင်
င့်သာ လျှ င် သက်သေခံ
သ က် သေခံတင်ပြနို င်ပသည်။ တ င် ပြ နို
င် ပါသအမျ ည် ။ အ များ
ပြည်သူ နှ င့် သက်ဆို င်သေ စတမ်အမှ အ သား တ်အ တွ အသအတွက်
က် မိ တ္ တူ မိတ္တကို ရယူ ူကို
လို ရယူ
လျှ လို လျှင် ထို
င် ထို
စတမ် အ မှ အမှ
တ်တ် အသကို
အ သား ကိုထိန်သိမ် ထိ န်း ထရသေ
သိ မ်း ပြည်သူ့ဝန်ထမ်ထံ
ထားရသော ပြ ည် သူ့ဝန်ထ မ်း ထံ
ပြဋ္ဌန်ထသေအခကြေငွေကို
အ ခကြေး ငွေ ကို ပေး ၍ သပေ၍သက်သေခံ
က် သေခံ ဥပဒေ ဥပဒေပု
ပုဒ်မ ဒ်မ -၇၆ အရ မိတ္တ ူမှ န် ရယူ နို င်ပသည်။
သို့ရတွင် အ များ အမျပြည်သူ
ပြ ည် သူ နှ
င့် နှ င့် သက်ဆို သ င်သေ
က် ဆို င် သော မည်သည့်စတမ်မည် သ ည့် စာ
တ မ်း
အမှ တ်အသ တို င် ကို မဆို မိတ္တ ူမှ န်ထု တ်ပေမည်မဟု မည် တ်ပ။
သူ မဆို မည်သူ ကြ မဆို
ည့်ရှု
နိုကြည့်ရှုနို
င်သော င်သေ
စတမ်အမှ တ် အ သား များ
ကို အသမျကို သ
သာ မှန်
မှ န်ကြေင်
ကြော င်း သက်သေခံ သ က် လက်မှ
သေခံ တ်ရေထို
လ က် မှ
တ် ရေး ထိုး
ထသေမိတ္တထု ူ တ် ပေး ထုမတ်ပေပမည်။
ပါ ည် ။ အအစို ရရ၏
စိုး၏ လျှို့ဝှ က်လျှို့ဝှက် မှ တ်တမ်မျို မှ တ် တ မ်း
မျိုး
ဆို ်လျှင် ပြဋ္ဌန်ထသေ အ ခကြေး အခကြေငွေ
ငွေ ပေး ပေသည့်တို
သ ည့်တို င် င် မိတ္တ
မိတ္ တူ ူ ထု တ်ပေမည် ထု တ် ပေးမည်
မဟု တ်ပ။
ဥပမ-
အစု စပ်လု ပ်ငန်ကို မှမှ တ်ပုံ
တ် တတင်ထလျှင်
ပုံ င် ထား လျှ င် ထို အစု စပ်လု ထို ပ်ငန်သည်
အ စု စပ် လု ပ်ငန်းသ ည်
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ ရ၄ ပု ဒ်မခွဲ (၂) အရ၊ အမျပြည်သူ သ က် တို့နှ
ဆို င်င့်သော
သက်ဆို စာင်သေ
တ မ်းစတမ်
အမှ တ်အသဖြစ်၍ ထို စာတ ထိုမ်း
စတမ် အမှ တ်အသကို
အ မှ တ် အ သား ကို ထိန်သိမ်ထသေထိ န်း
သိ မ်း
ထားသော
ပြည်သူ့ဝန်ထမ်အ သသတ်မှ တ် မှ တ်တ်ထသေ
ထား သော အခကြေငွေပေ၍
အ ခကြေး ငွေ ပေး ၍ မိတ္တ ူမှမိန်ကို
တ္ တူ မှ ရယူ
န်ကို ရယူ
နို င်ပသည်။ထို
ထိုမိတ္ တူမိတ္တမှ န်ဖြ ူမှင့်
န်ဖြင့်မိတ္တ
မိတ္ တူ သ က် ူသက်သေခံ
သေခံ ချ က် ချက်တင်သွင်နို
တ င်သွ င်း
နို
င် ပါ သင်ပသည်။
ည် ။
သက်သေခံ ချက်ဥပဒေပု ဒ်မ-၆၅ (စ ) အတွက် မှ န်ကန်ကြေင် သသက်သေခံ က် သေခံ လလက်မှ
က်မှတ်
တ်
ရေထိုထားထသေ
သောမိ မိတ္တ
တ္ တူ ူသလျှင်
သာ လျှ င် သက်သေခံ
သ က် သေခံ ဝင်သည်။
ဝင် သ ည် ။သက်သေခံ
သ က် သေခံ ဥပဒေပု
ဥပဒေ ဒ်မ
ပု ဒ် မ -၆၅ (ဆ) အတွက် ကျွမ်ကျင်သူ
စစ်ဆေတွေ့ရှိချက်သည်သက်သေခံ
သ က် သေခံ ဝင် ပါ သ ည် ။ ဝင်ပသည်။
စတမ်အမှ တ်အသတွင် ပါ ရှိချ က် ကို ပရှိချက်မျကို မိ
များ တ္ တူ သ မိတ္တက်သေခံ ူသက်သေခံ
ချ က် တ င် ချက်တင်
သွင်လိုရှေး
လျှင်
ဦး
စွာရှေ
သဦစွက် သက်သေခံ
သေခံ ဥပဒေ ဥပဒေပု
ပု ဒ်မ ဒ်မ -၆၅ အရ၊ မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက်သည် သက်သေခံ ၀င်ကြေင်တတင်ပြရ င်ပြရ
မည်။
ထို့ပြင် ပျေက်ဆုံ သွသေ
စာ တ မ်း
အ မှ တ်စတမ်အမှ
အ သားတ်အသ တ စ် တစ်ခု
ခု
မှ န် မှ န်ကြေင်
ကြော င်း သက်သေခံ
သ က် သေခံ
လက်မှ တ် ရေထို ထသေ မိ
တ္ တူ မိတ္တ
ကို ူကို တ တင်သွင်လိုင် သွ င်း
လိုလျှလျှင်
င် ထို မိတ္တ
ထိုမိတ္ တူူကို မကို
မ
တင်သွင်မီ မူရရင်စချုပ်စတမ်မှ
မူ င်း
စာ
ချု ပ်
စာတ မ်း
မှာ ပျေက်ဆုံ ပျော က် ဆုံး သွပြီ သွားပြီ
ဖြစ်ကြေင် ရှေဦး
ရှေး ဦစွ
စွာ သက်သေတင်ပြရမည်ဖြစ်သည်။
သ က် သေတ င် ပြ ရမည် ဖြ စ်
သ ည် ။ထို သို့တင်ပြပြီ ထို သို့
တ င် ပြပြီး
မှ ထို မိတ္တ ူမှ န်ကို မိတ္တ ူသက်သေ ခံ ချက်တင်သွင်နို င်သည်။
ထို သို့ မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက်အနေနှ င့် သက်သေခံ ဝင်သေ မိတ္တ ူမှ န်တင်သွင်မှုကို ကန့်ကွက်
က န့်ကွ က် လိုလို
လျှင် မူ လရုံ တွင် က န့် ကန့်ကွက်ရမည်။
ကွ က် ရမည် ။ မူ လရုံ
လ ၌ရုံး
မူ ၌ မကန့်ကွက်ခဲ့ မက န့် ၍ကွ က် လက်ခံ
ခဲ့
၍ ထ လ က် ခံထား
ပြီ ဖြစ်လျှင် အယူ ခံ ရုံ ၌ မူ မူရရင်ကို
ကို တင်သွင်ခြင်မဟု
င်း တ င်သွင်းခြ တ်ဘဲ
င်း
မဟု တ် ဘဲ မိတ္တ ူကို
မိ သတူ ကို
တ္ သာ
တင်သွင်ခြင် ဖြ စ်ဖြစ်သေကြေင့်
သော ကြော င့် သက်သေခံ
သ က် မဝင်ပဟု
သေခံ မဝင် ပါဟု ငြင်ဆို ခွင့် ငြ င်းမ ခွ
ဆို င့် မ
ရှိကြေင်သက်ရှေ
သ က် ရှေ နှ င့်
နှ င့်မေင်ဘစီရင်ထုံ
မော င်
ဘ စီ ရင် တွင်ဖေပြထသည်။
ထုံးတွ င်ဖော်
ပြ ထားသ ည် ။
သက်သေခံ ဥပဒေ၏ အခြေခံ မူ သဘေမှ အအကေင်ဆုံ
ကော င်း
ဆုံး သေ
သော သက်သေခံ
သ က် ချက်ကို
သေခံ ချ သကို
က် သာ
တင်သွင် ရမည်ဟု ဆို သဖြင့် စတမ်အမှ တ င် ပြတ်အသ
ရာ
မှာ သ က်တင်ပြရမှ
သေခံ ဥပသက်သေခံ
ဒေ ပု ဒ် မဥပဒေ ပု ဒ်မ -၆၄ အရ မူ ရင်စတမ်
အမှ တ်အသကို တတင်သွင်ရမည်ဖြစ်သည်။
င်သွ င်း
ရမည် ဖြ စ်
သ ည် ။ သို့သေ သို့ သောထို ပု ဒ်မ၏ ထိုပုဒ်
မ၏
ခြွင်ချက်ဖြစ်သည့်
သ က် သေခံသက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မဥပဒေပု ဒ်မ -၆၅ ကို သ ပြဋ္ဌန်မထလျှှင်
အ က ယ် ၍အကယ်၍ မူရင်းစာ
တမူ ရင်စတမ်
မ်း
အမှ တ်အသ ပျေက်ဆုံ ပျက်စီဆုံ
ရှုံး
သွား
ပါက ရှုံ သွပက ထို ထို က်
ပျော ပျေက်ဆုံ
ဆုံး
သွား သွသေ
သော
စတမ်အမှ တ်အသ၏ တ န် ဖိုးပေါ် လို က်၍ တန်ဖို ပေလို က်၍ အ မှု သ ည် အမှုသည်မှ
မှာ ဆုံဆုံး
ရှုံ ရှုံး
နစ်န
နစ် နာ
မှု ရှိပသည်။ထို့ ထို့ကြေင့်
ကြော င့် သက်သေခံ
သ က် သေခံ ဥပဒေတွင်
ဥပဒေတွ င် ထို ကဲ့ သို့ ထို ကဲ့ မိတ္တ
သို့ ူ မိ တ္ တူ
သက်သေခံ ချက် တင်ပြခွင့် ပြုထမှ သ အ မှု အမှုသည်မျအတွက်
သ ည် များ
အ တွ က် မျစွအခွင့်အရေရ
များ
စွာ
အ ခွ င့်
အ ရေး ရ
ပမည်။

လေ့ ကျင့်ရန်မေခွန်မျ
၁။ မူ လသက်သေခံ ချက်၊ မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက်တို့နှ င့် စပ်လျဉ်၍ရေသဖေပြပ။
ရေး
သား
ဖော်
ပြပါ
။
Explain the provisions relating to Primary evidence and Secondary evidence.

၂။ (က) မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက်ဆို သည်မှ အဘယ်နည်။

What is meant by Secondary Evidence?
(ခ ) စတမ်အမှ တ်အသနှ
စပ် ၍ င့်
လျဉ်း စပ်လျဉ်၍
မည် သ ည့်မည်သည့်အချက်မျကြေင့်
အ ချ
က်များ
ကြောင့် မိ တ္
တူမိတ္တ ူ
သက်သေခံ ချက်ကို တင်ပြနို င်မည်နည်။
When does the Secondary Evidence of the documents admissible in evidence?

၃။ စတမ်အမှ ဘ
တ်အသသက်သေခံ
ယ်
နှ
စ်
မျိုး
ရှိ ချက်
သ နည်း
။ ဘယ်နှ
ရှ
င်းစ်မျိုရှိသနည်။
လ င်း ဖြေ ရှ င်လင်ဖြေ
ဆို ်ပ။
How many kinds of documentary evidence are there? Explain briefly.

၄။ စတမ်အမှ တ်အသသက်သေခံ
မည်
သို့
တ န် ချက်သည်
ဖိုး
ရှိ
ကြောင်း မည်သို့တန်ဖို ရှိကြေင်
ရှ င်လင်ဖြေဆို ပ။
State the effectiveness of the Documentary Evidence.

၅။ (က) မိတ္တ ူသက်သေခံ ချက်ကို ရှ င်ပြပ။

Explain the fact about Secondary Evidence.
(ခ ) စချုပ်ရေသူ
စာ သည်
ချုကို စချုပ်ကို
ပ် ဖတ် သဖတ်ပြသည်။
ပြ ည်
။ မေင်ဖြူကြပြီ
မော
င်
ဖြူ ပြီး ရုံ ရုံး
ကြား
ရှေ့တွင် စချုပ်ပအ ကြော
အကြေင်အရမျကို
င်း
အ ရာ
များ
ကို ထွက်ဆို
ထွက်ဆိုသည်။
သ ည်။ မေင်ဖြူ၏မော
င် ၏ထွက်
ဖြူ ထွက်
ဆို ချက် သည် သက်သေခံ ဝင်ပသလ။
A the one who has executed the document read the facts stated in it. B heard what has read by
A. Afterwards B give evidence about those facts before the court. Will the evidence given by
B admissible in evidence.

၆။ ဦလှ သည်
သူ၏ အိသူ
မ် ၏အိမ်ကို ဦး
ကို ဘဦဘထံ
ထံ ကျပ်
ကျပ်၅၀၀၀၀ဖြင့် ၅၀၀၀၀ဖြ ပေင်နှံ
င့် သည်။ပေါ
င်
နှံ
သ ည်
။
မေင်မြသည်
အ ပေါ င်အပေင်စချုပ်ကို
စာ
ချု
ပ်ကို ရေသပြီ
ရေးသား ပြီး ဦလှဦး ၊ လှ၊ ဦဘ၊ ဦးအသိသက်သေ
ဘ၊ အ သိ
သ က်သေ
မေင်နက်နှ င့်မော
င် မေင်ပြတို့အ
ပြာ
တို့
အား ဖဖတ်ပြသည်။
တ် ပြ
သ ည် ။ အပေင်စချုပ်ကို
အ ပေါ င်စာချု
ပ်ကိုဦလှ ဦး
လှ
လက်မှ တ်ရေထို ပြီနေက်မော
င်နက် မေင်နက်နှ
င့် င့်
နှ မေင်ပြတို့က
မောင်
ပြာတို့
က အသိသက်သေအဖြစ်
အ သိ သ က် သေအ ဖြစ်
ဖြင့် လက်မှ တ်ရေထို ကြသည်။
အ ဆိုပါ အဆို အပပေါင်အပေင် စာ စချုပ်နှ
ချု
ပ်
နှင့် င့် ပတ်သက်၍
ပတ် သ က် ၍ အသိ အ သိ
သက်သေမေင်နက်၊ မော င်မေင်ပြနှ
ပြာ င့်င့်
နှ စချုပ်ရေသူ
စာချုပ်
ရေးသူ မေင်မြ မော တို့၏
င် မြ တို့
၏
အပေင်စချုပ်ပ စည်း စည်ကမ်ချက်မျနှ
က မ်း
ချ က် များ
နှင့် င့် စပ်လျဉ်၍
စပ် လျဉ်း
၍ နှုတ်သက်သေခံနှု
တ် သ က်
သေခံ
ချက် အသီ သီသည်သက်သေခံ
သ က်သေခံ ၀င်မ၀င်မဝင်ဝေဖန်ပ။
ဝင်ဝေဖန် ပါ
။
U Hla mortgaged his house to U Ba at a price of 50, 000 kyats. Maung Mya is the person who
has written down the terms of the document. After that he read over the stipulations to U Ba,
U Hla and Maung Net and Maung Pya who are witness to the document. After U Hla signed
the document, the two witnesses also give their signature. Discuss the effect of oral evidence
given by Maung Net, Maung Pya and Maung Mya in relation to the terms of the document,
before the Court.

အခန်(၂)
သက်သေပြရန်တဝန်အကြေင်

၂.၁ သက်သေပြရန်တဝန်အကြေင်
တရစီရင်ရေနှ င့်ပတ်သက်၍
အ မှ န် တ ရား အမှ န်တရ ဖော် ထု တ် ဖေထု
နို
င် သတ်နို
မှု ည်င်မှုသည်
အရေကြီပသည်။ သ က် သေခံ သက်သေခံ
ဥပဒေသ ည် ဥပဒေသည် မှ န်ကန်စွတရစီရင်ရေကို
မှ န်က န် စွာ
တ ရား
စီ
ရင် ရေးကို
အထေက်အကူ ပြုသေ ဥပဒေဖြ စ်သ ည်ဥပဒေဖြစ်သည်။
။ တ ရား တရရုံ
ရုံး
များ
အ နေ မျအနေဖြင့်
ဖြ င့် သက်သေခံ
သ က် သေခံ
အထေက်အထမျ အ ပေါ် အ ခြေအပေအခြေခံ
ခံ၍ ၍ မှု ခမှုခင်မျကို
င်း
များ
ကို စီရင်ရသည်။
စီ ရင် ရသ ည် ။ သက်သေ သ က် သေ
တင်ပြမှုနှ င့် ပတ်သက်၍ သက်သေခံ ဥပဒေပ ပြဋ္ဌန်ချက်မျနှ
သ က် င့်အညီင်
သေတ ပြ သက်သေတင်ပြနို
င် မှ င် မှ
နို
သလျှင် အ မှု အမှုကို
ကို မှ န်ကန်စွ
မှ
န်
က န် စွာ ဆုံ ဖြတ်နို င်မည်။ဆုံးဖြ တ် နိုင်ထို့ကြေင့်
မည် ။ ထို့
ကြောင့်
သက်သေတင်ပြရန် တဝန်သတ်မှ
ပတ် သတ်ခြင်နှ
က်၍ င့် ပတ်သက်၍သ က် သေခံ ဥပသက်သေခံ
ဒေပု ဒ်မ ဥပဒေပု ၁၀ဒ်မ
၁မှ ၁၀၁မှ
ပု ဒ်မ ၁၁၄ အထိ ပြဋ္ဌန်ထပြီထို သ တ်ထို မှ
သတ်မှ
တ် ချ တ်ချက်အတို
က် အ တိုင်းင် တဝန်ရှိသူ
တာဝန် ရှိ
သူမျ
များ
သက်သေတင်ပြရမည်။
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၀၁၊ ၁၀၂၊ ၁၀၃၊ ၁၀၄၊ ၁၀၅ နှ င့် ၁၀၆ တို့သည် သက်သေပြရန် တဝန်နှ င့်
ပတ်သက်၍ စည်မျဉ်အဖြစ်သ တ် မှ တ်သတ်မှ
ပြဋ္
ဌာန်းတ်ပြဋ္ဌ
ချ က် များ န်ချက်မျဖြစ်ပသည်။
ဖြ စ်ပါ သ ည် ။ ထို
ထို
ပု ဒ်မမျ၏ ပြပြဋ္ဌ
ဋ္
ဌာန်း န်ချက်မျ
ချ က် များ တစ်ခု နှတင့်တစ်ခုစ်ခု နှ
င့်
တ စ် ခု သိသိသသ သိ ခြန
သိသာ သာ ခြား
နား
မှုရှိသလို သီခြရပ်တည်၍လ ည်း မရပါ ။လည်မရပ။သို့ သော် သို့သေလည်
လ ည်း သီခြသတ်မှ
သီး
ခြား
သ တ် တ်ချက်
မှ
တ် ချ
က်
မျပ၀င်သည်။ အ မှုအ လိုက်အမှုအလို က် သ တ် သတ်မှ
မှ
တ် တ်ချက်အတို
ချက် အ တို င်း င် ထို ပု ထို
ဒ်မပုဒ်မ မျတွင် များ
တွ င်
ဖေပြထသည့်အတိုသ က် င် ရန်
သေပြ တာသက်သေပြရန်တဝန်ကို
ဝန် ကို အ သုံးပြု
ရသ အသုံ
ည် ပြုရသည်။
။ သသက်သေပြရန်
က် သေပြ ရန်
တဝန်ဆို သည်မှ
စွဲချ
က် နှင့်
ပတ်စွဲချက်နှ
သ က် ၍င့်ပတ်သက်၍ တ ရား တရရုံ
မှ မှ
ရုံး သံသံ သယ သယ ကင်ရှ င် က င်း
ရှ
င်း
စွ ယုံ ကြည်နို င်လေက်အေင် အ ထ င်အအထင်အရှ
ရှား တတင်ပြခြင်ပင်ဖြစ်ပြီ
င်ပြ ခြ င်းပင် ဖြ ပြီး ထို တင်ပြ
စ် ထို
တ င် ပြ
မှုကို မည်သည့်အမှုသည်ဘက်မှ တင်ပြရမည်ဟု သတ်မှ တ်ထချက်ပင်ဖြစ်ပသည်။ ပင် ဖြ စ် ပါသ ည် ။

၂.၂ ထင်ရှ စေရန်၊သက်သေပြရန်တဝန်ရှိခြင်

တာ ဝန် ရှိ
ခြင်း
မည်သူ မဆို တရရုံ က မိ မိမိမိ၏
၏ အခိုအင်အမတင်ပြသည့်
ခို
င်
အ မာ တ င်ပြ သ ည့်အကြေင်ခြင်ရ အ ကြော င်း
ခြ
င်း
ရာ
မျ တည်ရှိမှုအပေတွင် အ မှီအမှီပြုပြီ
ပြု
ပြီး တရဝင်အခွင့်အရေတစ်ရပ်ရပ်
တ ရား ဝင် အ ခွ င့်
အ ရေး တ စ်ရပ်ရပ်
သို့မဟု တ် တဝန်တစ်ရပ်ရပ်
နှ င့်
စပ် ၍ နှ င့်စပ်လျဉ်၍ စီ
လျဉ်း ရင် စီရင်ဆုံ
ဆုံး ဖြ တ် ဖြတ်ပေ
ပေး စေလို
စေလို
လျှင် ထို အကြေင်ခြင်ရမျ တ ည် ရှိ တည်ရှိကြေင်ကို
ကြော င်း
ကို လူ လူ
တ တစ်ဦတစ်ယေက်က
စ်ဦးတ စ် ယော က် က သက်သေသ က် သေ
ထင်ရှ ပြရမည်ဖြစ်လျှင် သက်သေထင်ရှ ပြရန် တာ တဝန်သည်
ဝန်သ ည် ထိုသူ
ထို သူအအပေကျရေက်သည်
ပေါ် ကျရော က် သ ည် ဟူဟူ ၍၍
သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ ၁၀၁တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည်။
ဆို လို သည်မှ စွပ်စွဲချက်တစ်စုံ တစ်ရနှ င့် ပတ် ပတ်သက်၍
သ က် ၍ ထို စွပ်စွဲချက်တည်ရှိ
ထို စွပ်စွဲ
ချက်တ ည် ရှိ
ကြေင်၊ မှမှန်
န်ကန်ကြေင်ကို
က န် ကြော င်း
ကို သက်သေပြရန်
သ က် သေပြ ရန် တဝန်မှ စွပ်စွဲသူ
တာ ဝန် မှာ စွ
ပ်စွဲ
သူ
အပေတွင်ကျရေက်သည်။
ကျရော က် သ ည် ။
ဥပမ-
(၁ ) လူ သတ်မှုတစ်ခု ဖြစ်ပွရတွင်အ မှု အမှုကို
ကိုစွဲဆို စွဲဆို
၌ ရ၌
ရာ တရခံ
တ ရားခံ၏
၏ ပြုမူ ချက်မှ
ပြု မူ
ချ က် သေ
မှာ သေ
စေလေက်သေ ဒဏ် ရာဒဏ်ရရစေခြင်၊
ရ စေခြ င်း၊ သေစေရန်ရည်ရွယ်ချက်ရှိခြင်၊
သေစေရန် ရည် ရွယ် ချ
က် ရှိ
ခြ ၊ ထို
င်း ထို
သူ ကို ယ်တို င် သတ်ကြေင်မြင်တွေ့သူ စသ ည် ရှိခြင်
ဖြ င့် စသည်ဖြင့် သ က် သေထသက်သေထင်ရှ
င် ရှား
ပြ ရမည် ဖြ ပြရမည်ဖြစ်ရ
စ် ရာ
ထို သို့ ပြသရမှစွ စွပ်စွဲသူ
ပ်စွဲ
သူတ တရလို
ရား အပေတွင်သက်သေပြရန်တဝန်ရှိသည်။
လို
အ ပေါ် တွ င် သ က် သေပြ ရန် တာ ဝန်ရှိ
သ ည် ။
(၂) အကြေင်ခြင်ရမျကိုမော င် အခြေပြု၍
မဲလ က် ဝယ် တွ င် မေင်မဲလက်ဝယ်တွင်ရှိသေ
ရှိ
သော မြေ ကို မြေကို
ရထို က် ရထို က်
ခွင့် ရှိသည်ဟု မေင်ဖြူက
အ ဆို ပြုအဆို
၍ ပြု၍ ထို ထို သို့ရထို က်ခွင့်ရှိကြေင်ကိုတ ရား တရရုံ
က က စီ
ရုံး စီရင်ချက်
ရင်ချက် ချပေ
ချပေး
စေလို သည်။ မေင်မဲက မော င်မေင်ဖြူ
ဖြူ မရထို
မရထိုက်ကြေင်ကို
က် ကြော င်းကို ငြင်ဆို သည်။ ငြင်း
ဆိုသ ည် ။
မေင်ဖြူသည်အ ခြေ ပြုအခြေပြုထသေ
ထားသော ထို
ထို အကြေင်ခြင်ရမျ
အ ကြော င်း
ခြင်းများ တည်ရှိကြေ
ရာ တ ည် ရှိ
ကြော
င်ကိို
သ က်သက်သေထင်ရှ
သေထ င် ရှား
ပြရပြရမည့်တဝန်ရှိသည်။
မည့်တာ ဝန် ရှိ
သ ည် ။
ဘု ရင်နှ င့် ဦဓမ္မပလ စီရင်ထုံ တွင်စီ ရင် သက်သေပြရန်
ထုံး
တွ င် သ က် တဝန်နှ
သေပြ င့်ရန် တာဝန်နှ
င့်
ပတ်သက်၍ တရသူ ကြီဒန်ကလေ အ ဆို အဆို
အ ရအရ သသက်သေခံ က် သေခံ ဥဥပဒေ၌
ပဒေ၌ သက်သေပြရန်တဝန်
သ က် သေပြ ရန် တာဝန်
ဆို သည့် စပို ဒ်ကို အ ထ အထင်အရှ
င်အ ရှား အဓိပ္ပအ ဓိ ယ်နှ
ပ္
ပာယ် စ်မျိုသုံ
နှ စ်ထကြေင်
မျိုး
သုံးထား
ကြော င်း
ဖေပြထသည်။ထို အ ချ က် ထိုမှာ
အချက်မျမှ
များ အမှုထင်ရှ
အ မှု
ထ င် ကြေင်ပြရန်
ရှား
ကြော င်း
ပြရန် တဝန် တာ ဝန်
နှ င့် သက်သေခံ ချက်ကို စတင်ပြရန် တဝန်ဖြစ်သည်။
အ မှု ထ င် ရှား အမှုထင်ရှ
ကြော င်းပြ ရန် ကြေင်ပြရန်
တာဝန်တဝန်
မှ အမှုစစ်ဆေစဉ် တ တစ်လျှေက်လုံ စ် လျှောက် လုံး မူ လတဝန်ထ မူလ တာ ဝန်ထား သည့်ဘက်မှ သ ည့်ပင်
ဘ က် တဝန်
မှ ပင် တာဝန်
ကျသည်။ တဝန်ပခုံ မပြေင်ဟု
ဖော်
ပြထား သ ည် ။ဖေပြထသည်။ ထိုအ ချ ထိုများ
က် အချက်မျမှ
မှာ အအမှု
မှု
ထင်ရှ ကြေင်ပြရန်တာ ဝန် နှင့် တဝန်နှ င့် သ က် သက်သေခံ
သေခံ ချ က် ချက်ကို
ကို စတင်ပြရန်
စတ င် ပြ ရန် တဝန်ဖြစ်တာ ဝန်ဖြစ်
သည်။ အမှုထင်ရှ ကြေင်ပြရန် တာ ဝန်မှာ တဝန်မှအ မှု စစ်အမှုစစ်ဆေစဉ်
ဆေး စဉ် တတစ်လျှေက်လုံ
စ်လျှော က် လုံးမူ လမူ လ
တဝန်ထသည့်ဘက်မှ
တာဝန် ကျသ ည် ။တာ ပင်တဝန်ကျသည်။တဝန်ပခုံ
ဝန် ပခုံးမပြော င်း
ဟုဖော် ပြ ထားသမပြေင်ဟု
ည် ။ ဖေပြထသည်။
ဒေစီစီနှ င့် ပြ ည် ပြည်ထေင်စု
ထော င်စု မြ န်မြန်မနို
မာ
နို
င်ငံင်ငံ အမှုတွင် ပြစ်မှုခင်
အ မှု တွ င် ပြ
စ်မှု
ခင်း
မျတွင် တ ရား တရလို
လို ဘ က် ဘက်မှ
မှ တရခံတသည်
ရား
ခံသ ည် ထို ပြစ်မှုကို ထို ပြ စ်အမှ
မှု
ကိုန်တကယ် အ မှန်
တ က ယ်
ထင်ရှ ကျူလွန်ခဲ့
သ က် ကြေင်ကို
သေထူ ရန်သက်သေထူ တာ ဝန်ရန်
ရှိ
သ ည် တဝန်ရှိသည်။
။ ယ ခု လ က် ယခုရှိလက်ရှိ တတရစီရင် ရား
စီ ရင်
ရေစနစ်တွင် ထို မူ ကို ထို မူ ကို လက်ခံ
လ က် ကျင့်သုံ
ခံကျင့် လျက်ရှိသည်။
သုံး
လျက် ရှိ
သ ည် ။ ထို့ပြင် ထို့
ပြင်
ဆို ရှ ယ်လစ် တရစီရင်ရေစနစ်တွင်လည်
ထို မူ သ ဘော ကို ထိုလမူက် သဘေကို
ခံကြော င်း လက်ခံသကြေင်က် သေပြ သက်သေပြရန်
ရန်
တဝန်နှ င့်စပ်လျဉ်၍ဖေပြထသည်။
ဖော်
ပြ ထားသ ည် ။
ပြည်ထေင်စု မြန်မနို ဦး အေး င်ငံ ည်
ကြ နှ င့် ဦအေကြည် အမှုတွင် အ မှု တွင် တရလို ဘက်မှ
တ ရား လိုဘ က်၄င်မှ ၄င်း
အမှုကို ပြည့်ပြည့်စုံ စုံ ထင်ရှ အေင်သ က် သက်သေပြရန်တဝန်ရှိသည်။
သေပြ ရန် တာ ဝန်ရှိ
သ ည် ။ ၄င်၏
၄င်း ၏ သက်သေခံ
သ က်သေခံ
ချက်တွင် ပျေကွက် ဟာ ကွ ဟကွက်မျကို
က်များ
ကို တရခံ
တ ရား ၏၏
ခံ ထု ချေချက်တွင်
ထု ချေ ချ က် တွ ပရှိ
င် ပါ
ရှိ
နို င်သည့် အနည်ချက်အပေ အ မှီသ ဟဲ ပြုလျ အမှီသဟဲပြုလျက်
က် ဖြ ည့်ဖြည့်စွက်၍မရကြေင်
စွက် ၍မရကြော င်း
ဆုံ ဖြတ်ထသည်။
တရခံ တစ်ဦသည် မည် သူ့ အ ပေါ် မည်သူ့အပေတွင်မှ
တွင်မှ တာ တဝန်မရှိချေ။
ဝ န်မရှိ ချေ ။ ၄င် ၄င်း
အပြစ်ရှိကြေင် သသက်သေပြရန်
က် သေပြ ရန် တဝန်သည် တာ ဝန်သ ည် တရလို အပေတွင် တ ရား လို တစ်ချိန်
အ ပေါ် တွ င် တ စ်
ချိ
န်
လုံ ကျရေက်သည်။
တ ရား လို ဘ က် သတရလို
ည် ဘက်သည် တ ရား ခံ အတရခံ
ပြ စ်အပြစ် ရှိကြေင်
ရှိ
ကြော င်း လျေကန် လျော် က န်
သေ သံ သယကင်စင်သည်အထိ သ က် သေပြ ရသက်သေပြရမည်ဟု
မည် ဟု ဘ င်ဂျာမင်ဘင်ဂျမင်ဇေဗီယ
ဇေဗီး ယား အမှု အ မှု
တွင် ထုံ ဖွဲ့ထသည်။
မေင်ကြီမေင်နှ ပြ ည် င့် င်
ထော ပြည်ထေင်စု
စု
မြ န် မာ ငံမြန်မနို င်ငံ
နို
င် အမှုတွင် တရလို
အ မှု တွ င် တ ရား
လို
ဘက်က စွပ်စွဲပြီလျှင် တာ ဝတဝန်ကျေပွန်ပြီဆုံ
န်ကျေ ပွ
န်ပြီး
ဆုံး
ပြီ။ပြီ။ စွပ်စွဲခံ
စွပ် ရသူ
စွဲရက
ခံ သူ က မဟု တ် မဟု တ်
လျှင် ခို င်လုံ စွချေပရမည်ဟုတာ ဝန် တဝန် ပခုံး
ပြောပခုံ
၍ပြေင်၍
င်း မမရချေ။
ရချေ ။ ပြည့်စုံပြ
စွည့်
စုံ
စွာ
စုံ စမ်၍ ခိုင်
ခို င်လုံ
လုံ စွာစွသက်သေထူ
သ က် သေထူ ရရန်
န် တဝန်သည် တာဝန်သ ည်ယေဘု ယျအဖြင့် ယေဘု ယျအားဖြင့်
တရလို အပေတွင်တ ည် နေသ ည် တည်နေသည်။
။ ဤ သို့မဤသို့မဟု
ဟု တ် လျှ တ်လျှင် မမသမသူ
င် သ မာ သူ တို့က
တို့က လွယ်လွယ်
လွ ယ် လွယ်
စွပ်စွဲက အပြစ်မဲ့ သေသူ တို့က ခု ခံချေ ခုရ
ပ ခံခြ
ချေပရခြင်ဖြင့်
င်း
ဖြင့် ပင်ပန်ဆင်ရဲရှိကြ
ပင် ပန်းဆ င်း ရဲရှိ
ကြ
လိမ့်မည်ဟူ ၍ ဖေပြထသည်။
ထို့ကြေင့် စွပ်စွဲသူ
စွ ပ်
စွဲ သူ ကက မိမိအမှုအနိုမိင်ရရှိစေရန်
မိအ မှုအ နို င်ရရှိ စေရန် မိမိ မိမိ
စွပ်စွဲတင်ပြသေ အချက်မျသည် ဧက န် ဧကန်စင်စစ်မှ
စင် စစ်မှန်က န် န်ကန်ပကြေင်
ပါ ကြော င်း ထင်ရှ
ထစေ
င်ရှား
စေ
ရန်အတွက် သက်သေပြရန် တဝန်ရှိသည်။
စိန်လှ နှ င့် ပြည်ထေင်စု မြန်မနို င်ငံအ မှု အမှု၌ တ
၌ တရခံ
ရား
ခံကက မိမိသည် မိမိသ ည် ပြစ်မှု ပြ စ်မှု
ကျူလွန်ခြင်မရှိ ကြော မရှိကြေင်
င်း သသက်သေတင်ပြရန်
က်သေတ င် ပြရန် တဝန်မရှိပ။ တာ ဝန် မရှိ ပါ။တရလို ဘက် တ ရား လိုဘ က်
မှ တရခံ သည်ပြ စ်မှုပြစ်မှုကျူလွန်ကြေင်
ကျူး လွန်ကြော င်း သံ
သံ သယ
သယ ကင်မဲ့ စွက င်း မဲ့ထင်ရှ
စွာ ထ င်
ရှား
အေင်သက်သေခံ
သ က် သေခံ တတင်ပြရန်တဝန်ရှိသည်ဟု
င်ပြ ရန် တာ ဝန် ရှိသ ည် ဟု ဖေပြထသည်။
ဖော် ပြထားသ ည် ။
မေင်အေင်ရွှေနှ
ပြ ည် ထော င့် င်
စု ပြည်ထေင်စု
မြ န် မာနို
င်ငံ မြန်မနို င်ငံ အမှုတွင် မိမိ အ မှု တွ င် မိ
မိ
တွင် အပြစ်မရှိကြေင် တတရခံ ရား
ခံ၌၌ သက်သေပြရန်
သ က် သေပြ ရန် တဝန်လုံ ဝမရှိပ။တာ ဝန် လုံး
ဝမ တရလို
ရှိပါ ။ တ ရား
လို
ဘက်၌သ တရခံ သည်ပြ စ်
မှု ပြစ်မှု ကျူလွန်သူ
ကျူး လွ န်
သူဖြစ်ကြေင်
ဖြ စ်ကြော င်း သံ သယကင်ရှ သံ သ ယင်က င်းရှ
င်း
သည့် သက်သေခံ ထွက်ချက်မျ တင်ပြရန် တဝန်ရှိပေသည်ဟု ရှိပေသ ည် ဟုဖော်ဖေပြထသည်။
ပြထားသ ည် ။

၂.၃ မည်သူ့အပေတွင်သက်သေခံသ က် သေခံ တ င်တင်ပြရန်တဝန်ကျရေက်ခြင်

ပြ ရန် တာ ဝန်
ကျရော က် ခြ င်း
အမှုသည် နှ စ်ဦနှ စ်ဖက်အနက်
သ က် သေထ င် သက်သေထင်ရှ
ရှား
ပြရန် ပြရန်
တာ ဝန် သ တဝန်သည်
ည် အ မှုအမှုတွင်
တွင်
မည်သည့် ဘက်ကမှ သက်သေတင်ပြခြင် မရှိသေအခ အ ထအထင်အရှ
င်အ ရှား
မပြ မပြနို
နို
င်သင်သဖြင့်
ဖြ
င့်
တရရှုံမမည့်သူ
ည့်သူအအပေတွင်ကျရေက်သည်ဟု
ပေါ် တွ င်ကျရော က် သ ည် ဟုသက်သေခံ
သ က် သေခံ ဥပဒေပု
ဥပဒေပု ဒ်မ
ဒ်မ -၁၀၂တွင် ဖေပြထပသည်။
ဥပမ-
(၁ ) မေင်မဲလက်ဝယ်ရှိသေ
မြေသ ည် မြေသည်
မောင်
မဲ၏ ဖခင် မေင်မဲ၏ဖခင်ဖြစ်သူ
ဖြစ် သူ ဦး က ဦနီက မိ
နီ မိမိအ
မိအား
သေတမ်စဖြင့် လွှဲ အလွှဲအပ်
ပ် ပေခဲ့
ပေး သည်ဟု
ခဲ့
သ ည် ဟု မေင်ဖြူက မော င်ဖြူအဆို ပြုပြီ အထိုဆို
က မြေ
ပြုပြီး ထို မြေ
ကို ရလို မှုနှ င့် မေင်မဲအ တ ရား တရစွဲဆို
စွဲ
ဆို သ ည် သည်။
။ မမည်သည့်
ည် သ ည့် ဘက်ကမျှ ဘ က် က မျှသက်သေခံ
သ က် မတင်ပြ
သေခံ မတ င် ပြ
လျှင် မေင်မဲသည်ထို မြေကိုထို မြေကို မိမိလက်ဝယ်ထမြဲ
မိမိလ က် ဝယ် ထား မြဲ ထပို င်ခွင့်ရှိ
ထား ပို
င်
ခွင့်
ရှိ
သည်။ ထို့ကြေင့်သက်သေထင်ရှ
တာ ဝန် သ ည်ပြရန် တဝန်သည်
မောင်ဖြူ အ ပေါ်တွ မေင်ဖြူအပေတွင်
င် ကျရော က် ကျရေက်
သည်။
(၂) ခံ ဝန်ချုပ်အရ ပေရန်ရှိသေငွေ ကို ငွေကို
ရလို ကြော ရလို
င်း
ဖြ ကြေင်ဖြင့်
င့် မော မေင်ဖြူက
င်
ဖြူက မေင်
မော
င်
မဲကို တရစွဲဆို သည်။ အ ဆို ပါခံ ဝအဆို
န်
ချု
ပ်ပခံ ဝန်ချုပ် ချုပ်ဆို
ချု
ပ်ဆို ကြေင်
ကြော င်း ၀န်ခံ ၀န် ခံ
သေလည် ထို ထိုပ်
စာ
ချုစချုပ်ချုပ်ဆို
ချု
ပ်ဆို ခြင်း ခြင်မှ
မှာ လိမ်လည်၍
လိ မ်လ ည် ၍ ချုပ်ဆို ် ချု
ပ်ဆို်
ပသည်ဟု မော င်မဲ ကမေင်မဲကပြေသည်။
ပြော သ ည် ။ မေင်ဖြူကလည်
မော င်
ဖြူက လ ည်း ထို စချုပ်သည် ထို စာချုပ်
သ ည်
လိမ်လည်ခြင်မရှိပဟု ငြ င်း
သ ည် ငြင်သည်။
။ မမည်သည့်
ည် သ ည့် ဘက်ကမျှ ဘ က် က မျှ သက်သေခံ သမတင်ပြလျှင်
က်သေခံ မတ င်ပြလျှင်
ခံ ဝန်ချုပ် ချုပ်ဆို ကြေင် ၀၀န်ခံ
န်ခံရာရရေက်သည့်ပြင်
ရော က်သ ည့် ပြ င် လိမ်လည်ကြေင် လိမ်
လ ည် ကြော ကို လည် ကို
င်း လ ည်း
သက်သေထင်ရှ မေင်မဲကမပြနို
မော င်ခြင်ကြေင့်
င်ဖြူ
က မေင်ဖြူက
အ နို
င်ရလိမ့်
မည်အနို
။င်ရလိမ့်မည်။
ထို့ကြေင့်သက်သေထင်ရှ
သ က် သေထ င် ရှားပြရန်တဝန်မှ
ပြ ရန် တာဝန် မေင်မဲအပေတွင်ကျရေက်သည်။
မှာမော င်မဲ အ ပေါ်တွ င်ကျရော က် သ ည် ။
(၃ ) မေင်မဲကို လူ စွဲသတ်မှုနှ
ဆို သော အင့်မှု
တွ င် စွဲဆို သေအမှုတွင်
တ ရားလိုဘ က် တရလို
မှ ဘက်မှ သ က် သက်သေမ
သေမ
တင်ပြလျှင် တရခံ မေင်မဲကိုလွှ
တ် ပစ် ရလွှတ်ပစ်ရမည်ဖြစ်၍
မည် ဖြ စ်
၍ တ ရား တရလို
လို ဘ က် ဘက်မှ
မှ သက်သေပြရပ
သ က် သေပြ ရပါ
မည်။ အကယ်၍ တရခံ မေင်မဲအပေ
စွဲချက် တ င် စွဲချက်တင်ပြီနေက်
ပြီး
နော က် တ ရား
ခံ တရခံ
မော င်
မဲ
ကမေင်မဲက
မိမိမသတ်ရပကြေင်ကို သ က် သေ သက်သေ မတမတင်ပြနို င်ပြ နို
င် င်လျှင်
လျှ င် တရခံ မေင်မဲက
တ ရား ခံ
မောင်က သက်သေမ
မဲ သ က်သေမ
တင်ပြနို င်သဖြင့် ရှုံ မည်ဖြစ်၍ပြစ်ဒဏ်စီရင်ခြင်ခံ
ပြ စ် ဒဏ် စီရင် ခြင်း
ခံ ရမည် ဖြ ရမည်ဖြစ်သည်။
စ်သ ည် ။
အေင်လှ နှထုံး
င့်ကြီး ထုံ ကြီ အမှုတွင် အ မှု တွတရလို
င် က တ ရား မည်သည့်အတွက်
လိုက မည် သ မြေ
ည့်
အ တွ က် မြေ
လက်မဲ့ ဖြစ်သွရကြေင်ကို သ က် သေမ သက်သေမပြဘဲ
ပြဘဲ မြေ မြေကို
ကို လက်ရေက်ရလို
လ က် ရောက် ကြေင်
ရလို
ကြော င်းတရ တ ရား
စွဲသည့်အခ တရခံ က လ က် လက်ရှိ
ရှိ ဆက်တို ဆ က် က်က် ပို င်ဆို င်ကြေင်
တို ပို
င်
ဆို
င်ကြောသက်သေမပြမီ
င်း သ က်သေမပြ မီ
တရလိုမိ ကမိမိပို
မိပို
င်ထိုင်ထိုကြော
က် က်ကြေင်သက်သေပြရန်တဝန်ရှိသည်ဟု
င်းသ က် သေပြ ရန် တာ ဝန် ရှိသ ည် ဟုဆုံးဆုံ
ဖြ ဖြတ်ထသည်။
တ် ထားသ ည် ။
ငွေရရန် စွဲဆို သေ အမှုမျိုတွင် တ ရား
တရလို
လိုက က ငွေချေသည့်
ငွေ သ ည့်စချုပ်ကိုစာ
ချေး ချု
ပ်
ကို
တင်ပြနို င်ပြီ ထို စချုပ်တွင်ငွေ
ပေး သွငွေပေသွင်သည်နှ
င်း
သ ည် င့် င့် ပတ်
နှ ပတ်သက်၍
သ က် ၍ မည်သည့်မှ
မည် တ်သ
သ ည့်မှ
တ် သား
ချက်မျှ မရှိပက တတရခံ ရား
ခံကက ငွေပေပြီကြေင်
ငွေ ပေးပြီး
ကြော င်း ဆို လပမူ ဆို ငွေဆပ်ပြီ
လာ ပါ
မူ ငွေဆ ပ်
ပြီး
ကြေင် လုံ လုံလော
လေက်အေင်
က် အော င်ပြရန်တဝန်မှ
ပြ ရန် တာဝန် သက်သေခံ
မှာ သ က် သေခံဥပဒေပုဥပဒ်မ
ဒေပု ဒ်မ -၁၀၂အရ တရခံ အပေ၌ရှိသည်ဟုဂျူ
ဂျာ ဂျူဂျ
ဆင်နှမော
င့်မေင်သန်မြင့်အမှုတွင်ဖေပြထသည်။
င်သ န်းမြင့် အ မှု တွ င် ဖော်ပြထား
သ ည် ။

၂.၄ သီခြအကြေင်ခြင်ရကို
သ က် သေခံ တ င် ပြ ရသက်သေခံ
န် တာ ဝန် တင်ပြရန်တဝန်
သီခြအကြေင်ခြင်ရတစ်ခု
သ က် သေထ င် ကို င်
ရှား
အော ပြ ရသက်သေထင်ရှ
န် အေင်ပြရန်
တာ ဝန် သ ည် တဝန်သည် မည် မည်
သူ့အပေတွင် ကျရော ကျရေက်ကြေင်
က် ကြော င်း ဥပဒေဖြင့်ဥပဒေဖြ င့် ပြဋ္ဌ န်ချက်မရှိလျှင်
ပြ ဋ္ဌာန်း ချက် မရှိ လျှ င်
ထို အကြေင်ခြင်ရ တ ည် တည်ရှိကြေင်
ရှိကြော င်း တရရုံ အရုံး
တ ရား အား ယုံ ကြည်စေလို ယုံသူ
ကြ အပေ
ည် စေလိုသူ အ ပေါ်
တွင် ကျရေက်သည်ဟု သ က် သေခံ သက်သေခံ
ဥပဒေပု ဒ်မဥပဒေပု ဒ်မ -၁၀၃တွင် ဖေပြထသည်။
ဥပမ-
မေင်ဖြူက မော င် မဲမေင်မဲကို
ကို ခို ခိုး
မှုဖြင့်
မှု
ဖြ င့် တရစွဲသည်။ တ ရား
စွဲ
သ ည် မေင်မဲ
။ မော င်
မဲ
သည် မိမိခို ကြေင်ကိုမော င်နီ ထံမေင်နီထံ
၌ ၌ ဖြေင့်ဆို
ဖြောင့်ဆို သသည်ဟု
ည်ဟု မေင်ဖြူသည်
မောင်ဖြူ သ ည်
တရရုံ အ ယုံ ကြယုံ ည်
ကြည်စေလို
စေလို လျှ လျှင်
င် ထို သို့ ထို သို့ ဖြေင့်ဆို ကြေင်ကို ဖြော င့်
ဆိုကြော င်း
ကို
မေင်ဖြူက သ က် သက်သေထင်ရှ
သေထ င် ရှား
ပြ ရမည် ပြရမည်။
။ မေင်မဲသည်
မော င်မဲ သ ည် ထို သို့ ထို ခို ယူ မှု
သို့ ခိုး
ယူ မှု
ဖြစ်ပွချိန်တွင်မိ မိ
အ ခြား မိမိအခြနေရ၌
နေရာ ၌ ရှိကြေင်ကို
ရှိ ကြော င်း ကို တရရုံ အတ ရား ယုံ ကြည်
ရုံး
အား ယုံ ကြည်
စေလို လျှင် ထို သို့ အခြနေရ၌ရှိ နေကြောရှိနေကြေင်ကို
င်းကို မေင်မဲက
မောင်မဲက သက်သေထင်ရှ
သ က် သေထပြရ င်
ရှားပြ ရ
မည်။
၄င်အချက်နှ မော င့်ပတ်သက်၍
င် ကြီးမော င် ပါ မေင်ကြီမေင်ပ ၂နှ င့် ၂နှ င့် ပြ ည် ပြည်ထေင်စု
ထော င်စု
မြန်မနို င်ငံ အမှုတွင် ဆုံ ဖြတ်ထသည်မှ အ မှုတွ င် တရခံ နှဆုံး
စ်ဦက
ဖြ တ် ထား
သ ည် မှာ တ ရား ခံ နှ
စ်
ဦး က
အချင်ဖြစ်ချိန်၌၄င်း တို့ တွ ၄င်တို့တွင်
င် အခြနေရမျ၌
အ ခြား နေရာ များ ၌ ရှိကြပသည်။ ရှိ
ကြပါ သ ည် ။ပြစ်မှု ပြ စ်မှု
မကျူလွန်ခဲ့ ရပဟု သ က် သေထူ သက်သေထူ
ခဲ့
ကြသ ည် ။ခဲ့ ကြသည်။ သို့ သို့ရတွင်
ရာတွ င် တရခံတ ရားခံ မျအ များ
အား
တင်ပြသေ ခု ခံ ချက်သည် တန်ဖို မရှိဟု ဆိုပြ သည်။
စ်မှုတ စ် ရပ် ရပြစ်မှုတစ်ရပ်ရပ်နှ
ပ်နှင့် င့်ဆိုစွဲဆို
စွဲ
ခြင် ခံ ရသူ သည် ပြစ်မှုကျူလွန်သည့်အချိန်က
ထို တ စ် နေရာ ၌ ထို တစ်နေရ၌ အ ခြား
အ လု ပ် အခြအလုလု
ကို ပ်ကို
ပ် လု ပ်
လျက်ရှိနေပသည်ဟု ထု ချေ မထု
ည် ချေမည်မှ
မှာ သဘဝပင်ဖြစ်သည်။
သ ဘာ ဝပင် ဖြ စ်သ ည် ။ ထု ချေချက်သည်
ထု ချေချက် သ ည်
ယု တ္တိရှိ မရှိကို ရုံ က မြ မြင်ကြရသေ
င် ကြား ရသော သက်သေမျကို
သ က် သေများ ကို ကေင်စွအကဲခတ်၍
ကော င်း
စွာအ ကဲ ခတ် ၍
ဆုံ ဖြတ်ရန်ဖြစ်သည်။
တ ရား လို
က တရလိုစွ ကပ်စွဲ ပြီး
လျှ စွပ်စွဲပြီလျှင် စွ
င် ပ် စွပ်စွဲခံ
စွဲ
ခံရသူ ရသူ
က က မဟုမ တ်ဟုတ်
လျှင် ခို င်လုံ စွ ချေပရမည်ဟု တဝန်ပခုံ မ ပြေင်၍
ရပါ ။ မရပ။ပြ ည့် ပြည့်စုံ စွ
စုံ
စွာ
စုံ စမ်၍ခို င်လုံ
သစွက် သေထူ သက်သေထူရန် တာ ဝန် ရန်တဝန်သည်
သ ည် ယေဘု ယေဘု ယျယျအဖြင့်
အား ဖြ င့် တရလို တ ရား လို အပေ အ ပေါ်
တွင် တည်နေသည်ဟူ ၍ဖြစ်သည်။
ပု ဒ်မ-၁၀၃သည် ပု ဒ်မ-၁၀၁နှ င့် ခြနသည်။ပု မ ပု ဒ်မ -၁၀၁မှ မူ အအမှုသည်
ဒ် သ ည် တစ်ဦအပေ၌
မှု တ စ် ဦးအ ပေါ်
၌
သက်သေထူ ရန် တဝန်ရှိလျှင်၄င်း အ ပေါ် ၄င်အပေ၌
၌ အမှုအဖြစ်အပျက်အလုံ
အ မှုအ ဖြ စ်
အ ပျ က်အား ကို
လုံး
ကို
သက်သေပြရန် တဝန်ရှိသည်။ ပုဒ် မ ပု ဒ်မ -၁၀၃အရ ဆို လျှင် စွပ်စွဲချက်တစ်ခု သ သက်သေပြရန် တဝန် သ သတ်မှ
တ်မှ
တ်တ်
ချက်ဖြစ်သည်။ ပု ဒ်မ-၁၀၃သည် တစ်စုံ တစ်ခု သေအကြေင်ခြင်ရ ကို ထကိုင် ထင်ရှင်
ရှား
အော အေင် သက်သေပြ
သ က် သေပြ
ရန် တဝန်ကိုသ တ် သတ်မှ
မှတ် သ တ်သည်။
ည် ။ ဤတဝန်သည်
ဤ တာ ဝန် သ ည် တရလိုတဘက်မှ ရား
လို ဘ က် တရခံ သည်တ ရား
မှ ခံသ ည်
အပြစ်ရှိကြေင် ထထင်ရှ
င်ရှားအေင်
အော င် သက်သေပြသည့် သ က် သေပြ သ ည့် တဝန်ကဲ့ သို့ တာ ဝန် ကဲ့ သို့
တစ်သမတ်တည် တည်မြဲမနေဘဲ သက်သေခံ အထေက်အထမျ တ င် ပြ လာတင်ပြလသည်နှ
သ ည် နှ
င့်အ မျှင့်အမျှ
တစ်ဖက်သို့ ကူ ပြေင်သည်။
ဥပမ-
(၁ ) ခို မှု သို့မဟု
သို့မဟု တ်
တ် ခို ရပပစ္စ ခိုးရာ ည်
ပါပစ္ စည်း လက်ခံ မှုတွင် လ က် တရခံ
ခံမှု
တွ င် တ ရားခံ
အပြစ်ရှိကြေင် ထထင်ရှ င်ရှား အေင်အဓိက
အော င် အ ဓိက သက်သေပြရန် သ က် သေပြ တဝန်သည်
ရန် တာတရလို
ဝန် သ ည် ဘက် တ ရား လို
ဘ က်
သို့ ကျရေက်သေလည် တ ရား ခံက တရခံ က ခိုးရာ ပါ ခို စည်း
ပစ္ ရပပစ္စကို ည်ကို သသဘေရို ဘော ရိုးဖြင့် ဖြ င့်
၀ယ်ယူ ခဲ့ ပသည်ဟု ထု ချေ လာထုလျှ
ချေလလျှင်မူ
င်မူ ထိုထို
အချက်ကို
အ ချ က် ကို သက်သေပြရန် သ က် သေပြ ရန်
တဝန်ရှိသည်။ ထို့အ တူ ထို့အတူ တ ရား တရခံ
ခံ ကက မိမိသည်
မိ မိ သ ည် ပြစ်မှုကျူလွန်သည်ဆို ပြ စ် မှု
ကျူး လွ န်
သ ည် ဆို
သေ အချိန်က တစ်ခြတစ်နေရရေက်နေပသည် ဟူ သော ချေ ဟူ ဆိုသေ ချက် ချေဆို
ကိုချက်ကို ထ င် ရှား
အော ထင်ရှင်အေင်
သက်သေပြရမည်။
(၂) ပြစ်မှုဆို င်ရကျင့်ထုံ ပု မဥပဒေ ပု ဒ်မ -၄၈၈
ဒ် အရ၊ ထေက်ပံ့လျှော ကြေရလို
က် ကြေင် ထား မှု လျှေက် ထမှုမျ
များ
တွင် ကလေကို ထော ထေက်ပံ
က် ပံံံ့ ံ နို
ံ့င်
နိုစွ
င်စွမ်
မ်း မရှိပဟု မရှိ ပါ ဟုအဖေဖြစ်သူ အက ဖေဖြ စ် ငြင်
သူ က ငြင်း
ရုံ မျှနှ င့် မလုံ လေက်ပ။ထို အထိုချ အချက်ကို
က် ကို ထင်ရှ
ထ င် အေင်
ရှား
အော င် သက်သေပြရန် သ က် သေပြ ရန်တဝန်သည် တာ ဝန် သ ည်
၄င်အဖေအပေတွင်ကျရေက်သည်။
ကျရော က် သ ည် ။
ဥပဒေတစ်ရပ်ရပ်တွင် မည်သည့်အချက် သက်သေခံ ရေအတွက် တာ ဝန် တဝန်မှမည်
မှာ မည်သူ့အပေ
သူ့အ ပေါ်
တွင် ကျရေက်ပကြေင်သီး ခြားပြ ဋ္ သီခြပြဋ္ဌ
ဌာန်း ထား လျှ င် န်ထလျှင် ထို သို့
ထို သို့ပရှိသည့်
ပါ ရှိ
သ ည့်
အတို င် သက်သေပြရန် တဝန်ရှိသည်။
အမှုတစ်ခု ဖြစ်ပွကျူလွန်သေအခတွင်
ထို အ မှု နှင့် ထို
ပတ်အမှုနှ
သ က် င့် ၍ ပတ်သက်၍ ပြ စ် မှုပြစ်မှု
ကျူလွန်ခြင်ရှိ မရှိ ရှိမရှိ လေ့
လေ့ လရ၌
လာ ရာ ၌ တရရုံ သည် တ ရား ရုံး
သ ည် သက်သေခံ ဥပဒေပ သ က် သေခံ ဥပဒေပါ
သက်သေပြရန် တဝန်နှ င့်ပတ် သပတ်သက်၍
က် ၍ ပြဋ္ဌ
ပြ ဋ္ဌာန်းန်ထသေ
ထား သော ယေဘုယေဘု ယျစည်မျဉ် ယျစည်း မျဉ်း
မျကိုအအခြေခံ
ခြေခံ၍၍စီရင်ဆုံ
စီ ရင် ဆုံး ဖြတ်ရသည်။သမန်အဖြင့်သက်သေခံ
ဖြ တ်ရသ ည် ။သာ မန် အား ဖြ င့် သ က် သေခံ ဥပဒေပု
ဥပဒေ ဒ်မပု ဒ် မ -၁၀၁နှ င့် ပု ဒ်မ-၁၀၃ ပ ပြဋ္ဌန်ချက်အရ
အမှု ထင်ရှ ကြေင်သ က် သက်သေပြရန်
သေပြ ရန် တဝန်နှ
တာ ဝန် နှ င့်
င့် ပတ်သက်၍ပတ် သ က် ၍တရလို ဘက်တွင် တ ရား လို ဘ က် တွ င်
တည်ရှိသည်။ သို့သေလည် ၁၉၄၁၉၄၇ ၇ ခုခု
၊ ၊ ပြည်သူပြ ပိုည်
င် သူ ပစ္စ ည်ကကွယ်ရေ
ပို
င် ပစ္ စည်း ကာ ကွ ယ် ရေး
အက်ဥပဒေအရ အရေယူ ဖမ်း ဖမ်ဆီ
ဆီး ရတွင် ရာ တွ င် သက်သေပြရန် သ က် သေပြ တဝန်နှ
ရန် င့်ပတ်သက်၍ တာ ဝန် နှ
င့်
ပတ် သ က် ၍
စီရင်ထုံ အချို့ကို
လေ့ လာ လေ့
ရာတွ လရတွင်
င် ပုဒ် မပု ဒ်မ၆ ၆ (၁)အရ အရေယူတ သေအမှုမှ
ရားခံသ ည်တရခံ မိ သည်
မိတွ င်မိမိတွင် အ ပြ စ် အပြစ်
မရှိကြေင် သသက်သေပြရန်
က် သေပြ ရန်အတွက် အ တွ က် ပု ဒ်မပု ၆မ ၆ (၂)အရ သက်သေပြရန် တဝန်ရှိသည်။
ဒ် ပြ ည် သူ ပို ပြည်သူ ပို င်
င်
ပစ္စည်ကကွယ်ရေအက်ဥပဒေ
ပုဒ်မ၆ ပု ဒ်မ၆ (၂)အရ ပြည်သူ ပို င်ပစ္စည်ကို လလက်ဝယ်ထရှိသူ က် ဝယ် ထားရှိသူ သသည်
ည်
သက်ဆို င်ရ အဏပို င်တို့၏ခွ င့် ပြု ချ က် အခွင့်ပြုချက်အရ
ရ ထို ထို သို့
သို့ လက်ဝယ်ထရှိနို
လ က် ဝယ် ထား င်ရှိနို
င်
ကြေင်ကို ထ င်ထင်ရှ
ရှား
အော အေင်ပြသရန်မှ
င် ပြ သ ရန် မှာ ၄င်၏တဝန်ဖြစ်သည်ဟု
၄င်း၏ တာ ဝန် ဖြ စ် သ ည် ဟုဖော် ဖေပြထသည်။
ပြ ထား သ ည် ။
ဦအေင်နှ င့်ပြ ည် ထော ပြည်ထေင်စု
င်စုမြ န်မာ နိုင် မြန်မနို
ငံ င်ငံ တွင် လျှေက်ထသူ
တွ င် လျှော က် ထားသူ
သည် ရမည်သင်မြူနီစီပယ်အတွင်ရေမှူဖြစ်
မြူ နီ စီပါ ယ် အ တွ င်းရေးမှူးဖြ စ် ၍ မြူနီစီပယ်ပိုငွေ င် ကျ ငွေကျပ်
ပ် ၁၁၆ကျပ်တန် ၆ကျပ် တ န် စီတီရင် စီတီ ရင်
ရင်၊ စင်တရှ ပ်ကို အ လွဲ အလွဲသုံ
သုံး စားပြုလု စပြုလု
ပ် ၍ ပ်၍ ပြည်သူ ပြ ပိုည်
င်ပစ္စ
သူ ပို
င်ည်
ပစ္ စည်း
ကကွယ်ရေ အ က် ဥပအက်ဥပဒေ
ဒေ ပု ဒ်မ၆ပု ဒ်မ၆ (၁ ) အရ အရေယူ ခဲ့သို့ သည်။
သော် သို့သေ
တ ရား ကတရရုံ ကဆုံး
ရုံး ဖြဆုံတ်
ဖြတ်
ရတွင် ယ ခု ယခု
အ မှု အမှုမှ
မှာ မေင်သံမော ချေင်၏
င် သံ ချော င်း၏ သက်သေထွက်ချက်ကို သ က် သေထွ က် ချက် ကို
ထေက်ပံ့ သေ အ ရေး ကြီးအရေကြီသည့်
သ ည့် အအစိတ်အပို
စိ တ် အ ပို င်းင် သက်သေထွက်ချက်
သ က် သေထွ က် ချက်မရှိ မရှိ
သဖြင့် မေင်သံ ချေင်၏သ က် သေထွ သက်သေထွက်ချက်ကို
က် ချ က် ကို အ လေး အလေပေရန်
ပေး ရန် လို လို ပ်
အ အပ်မည်
မည် မဟုမဟု တ်တ်
ပေ။ ထို အမှုမှ လျှေက်ထသူပြ အပေတွင်
တ် ပြတ် သား သားပြတ်ပြတ်သသ စွပ် စွဲနို င်စွမ်းစွပ်စွဲနို
မရှိ င်စွမ်မရှိ
သဖြင့် ၄င်အပေတွင် တ ရား သေလွှ တရသေလွှတ်ရန်
တ် ရန် အ မိ အမိန့်ချလို
န့်ချ လို က် သက်သည်ဟူ
ည် ဟူ ၍၍ ဖေပြထဖော် ပြ ထား
ရ တရလို ဘက်မှတိ ကျစွာ တိကျစွ စွစွပ်စွဲနို
ပ် စွဲနို
င်င်မှ
မှ သလျှင်
သာ လျှ င် တရခံ အပေ တ ရား ခံ အ ပေါ်
သက်သေပြရန်တဝန်ကို ချ မှ တ် ချမှ
ပေး တ်ပေမည်။
မည် ။
ပြည်ထေင်စု မြန်မနို နှ င့် င်ငံ မော နှ င့်င် လှ မေင်လှ
သ ပါသန်ပ အမှုတွင် တွေ့ရှိရ
န်း အ မှု တွ င် တွေ့ ရှိရ
သေ ကျွန်သစ်ခွဲသမျကို သ က် ဆို င် ရာအာ သက်ဆို
ဏာ ပို
င် င်ရအဏပို င်တို့
တို့ မတွေ့မတွေ့ရှိနို
ရှိ
နို
င်ရင်ရန်
န်
အတွက် အချိန်မတေ လှ ည်ဖြင့်တင်ဆေင်လခြင်၊
ထို ခွဲ
သား များ
မှာ လ ထို က်ခွဲသမျမှ
လွှ ဖြ င့် လက်လွှဖြင့်
ခွဲ ခွဲ
ထခြင်တို့အပြင် သ စ် စိုဖြ စ်သစ်စို ဖြစ် နေနေခြင်တို့ကြေင့်
ခြ င်းတို့ကြော င့် ၄င်ပစ္စ ည်၄င်း ပစ္ စည်း
မျသည် ပြ ည် ပြည်သူ
သူ ပိုင် ပပိုစ္
င်ပစ္စ
စည်း ဖြ ည်ဖြစ်သည်ဟု
စ်သ ည် ဟု ယူ ဆနို ယူ င်သည်။
ဆ နို င်သ ည် ။ ထို အမှု ထို အ မှု
မှ တရခံ မျသည်ထို ပစ္ စည်း ထို ကို
ပစ္စ ည်ကို တ တရသဖြင့်
ရား သ ဖြ င့် မိမိတို့လက်ဝယ်ရှိ မိ မိ တို့လ က် ဝယ် ရှိ
ကြေင် ပြပြဆို
ဆို ရန်
ရန် တဝန်ရှိသည်။
တာ ဝန် ရှိ သ ည် ။သို့သေ တရခံ
သို့ သော် သည် ထိုတပစ္စ
ရားခံ သည်ည် ထို ပစ္စည်း
မျ မိမိတရသဖြင့် လ က် လက်ဝယ်ထရှိကြေင်
ဝ ယ် ထား ရှိ
ကြော င်း သက်သေပြရန်
သ က် သေပြ ရန် တဝန်ရှိ တာ ဝန် ရှိ
သေလည် သ က် သက်သေမပြနို
သေမပြ နို
င်သ ဖြင်သဖြင့်
င့် မူ လရုံမူမှလ ရုံး မှ တရသေလွှတ်သည့် တ ရား သေလွှ တ် သ ည့်
အမိန့်ကို ပယ်ဖျက်၍ ပြန်လည်ဆန်စစ်ရန်အမိန့်ချမှ အ မိ န့်
ချ မှ တ် သ ည် တ်သည်ဟု
ဟုဆုံး ဖြ ဆုံ ဖြတ်ထသည်။
တ် ထား သ ည် ။
ထို့ကြေင့် ပြပြည်သူ
ည် သူ ပိုင်
ပို င်ပစ္စ
ပစ္ စည်း ည်ကို
ကို လက်ဝယ်ထသူ လ က် ဝသည်
ယ် ထား သူ သ ည် ထို ထို
ပစ္စည်ကို တတရဝင်ရရှိကြေင်
ရားဝင် ရရှိ ကြော င်း ထင်ရှ အေင်ပြရန်
ထ င် ရှားအော င်
ပြ ရန် တဝန်သည် တာ ဝန် သ ည်
တရခံကျ အပေတွင်ကျရေက်ကြေင်တွေ့ရပသည်။
ရောက် ကြော င်း တွေ့ ရပါ သ ည် ။
သို့သေ ၁၉၆၃ခု ၊ အမျနှ င့် သ သက်ဆို က် ဆို င် င်သေပစ္စ
သော ပစ္ စည်း ည် ကကွယ်စေင့်ရှေ
ကာ ကွ ယ် စော က်
င့်
ရှော
က်
ရေ ဥပဒေပု ဒ်မ-၃ အရ ဖမ်ဆီသေအမှုမျတွင်
တ ရား ခံသ ည် တရခံ မိမိ အသည် နေဖြ င့် မိမိအနေဖြင့်
အ ဆို် ပါ အဆို ်ပ
အမှုမျကို ကျူလွန်ခြင်
ကျူး လွ န် ခြင်း မရှိကြေင်တင်ပြရန်မလို
မရှိ ကြော င်းတ င် ပြဘဲ
ရန် မလို ဘဲတရလို က တ ရား လို က
သလျှင် တ ရား တရခံ
ခံပြ စ် ပြစ်မှုကျူလွန်ကြေင်
မှု
ကျူး လွ န်
ကြော င်း သက်သေဥပဒေနှ
သ က် သေဥပ င့်ဒေနှ င့် အညီ အ ညီ
သံ သယကင်ရှ င်စွ တ င် တင်ပြရန်ဖြစ်ပသည်။
ပြ ရန် ဖြ စ် ပါ သ ည် ။ တရလိုတ၏ရား လို ၏ စွပ်စွဲချက် စွ ပ် စွဲ
ချ က်
ခို င်လုံ မှ သ တရခံ က ပြ စ် ပြစ်မှုကျူလွန်ကြေင်
မှု
ကျူး လွ န်ကြော င်း သက်သေခံ သ က် ဥပဒေနှ
သေခံ ဥပင့်အညီ
ဒေနှ င့်
အ ညီ
သံ သယကင်ရှ င်စွ တ င် တင်ပြရန်ဖြစ်ပသည်။
ပြ ရန် ဖြ စ် ပါ သ ည် ။ တရလိုတ၏ရား လို ၏ စွပ်စွဲချက် စွ ပ် စွဲ
ချ က်
ခို င်လုံ မှ သ တရခံပြ ကပြစ်မှုကျူလွန်ကြေင်ခု
စ် မှုကျူး လွ န် ကြော င်း ခု ခံ ခံ ချေပရမည်ဖြစ်ပသည်။
ချေ ပရမည် ဖြ စ်ပါသ ည် ။
မေင်ဟန်စို ပြ နှ င့်ည် ထော ပြည်ထေင်စု
င်စုမြ န် မာ နိုင် ငံမြန်မနို င်ငံ အမှုတွင် အ မှု အယူ
တွ င် ခံ အ ယူ ခံ
တရလို သည်လ လ -လ-သ-သ အသင်မှ ငွေစရင်ကွခြ
ငွေ စာ ရင်း ကွာခြား လျေနည်မှုဖြင့် လျော့ နည်း မှု
ဖြင့်
၁၉၆၃ခု ၊ အမျနှ ပ င့်သက်ဆို
စ္ စည်း ကာ င်သေ
ကွ ယ် ပစ္စစော ည်ကကွယ်
င့်
ရှော က် ရေး ဥစေင့်ရှေ
ပဒေ ပု က်ရေဥပဒေ
ဒ်မ ပု ဒ်မ -၃ အရ အရေယူထို ဖမ်ဆီခဲ့ သည်။ ထို
အမှုတွင် စွပ်စွဲသူ တရလိုဆို သည် င် နှ င့်ဆို ည်း
လ င်နှကော
င့်လည်ကေင်၊
င်း ၊ လ လ -လ-သ-သ အသင်နှ င့်လည်ကေင် ပတ် သ က် သော ပတ်သက်သေ
တဝန်နှ င့် လု ပ် လု
ပို
င် ပ်ပို
ခွင့် င်ခွင့်မျ
များ ပို င်ခြသတ်မှ ပို တ်ထခြင်နှ
င်း ခြား
သ တ် င့်
မှ တ် ထားခြ င်း
နှ င့်
ပတ်သက်၍ သက်သေအထေက်အထမျကို တ င် ပြ ခြ င်း တင်ပြခြင်မရှိခဲ့
မရှိခဲ့
ပေ။ ပေ။ အ ယူ အယူ
ခံ ခံလို
တ ရား တရလို
က ထို ကိစ္စနှ င့် ပတ်သက်၍ တဝန်ရှိကြေင်ဝန်ခံ
သ မဝါ ယ မအရတွင်သ င်း အ ရာ သမဝယမအသင်အရရှိ
ရှိ စာ ရင်းစစ် စရင်စစ်
ဆေချက်အရ ငွေ ငွေ ၉၁၉၁၂၆ကျပ် ၂၆ကျပ် ၁၀ပြကို
၁၀ပြား ကို ကို ယ်ကျိုအတွက်
ကိုယ် ကျိုး အ တွ အသုံ
က်မပြု အ သုံး မပြု
ရကြေင် ထွက်ဆို
ထွ က် ဆို ခဲ့သသည်။
ခဲ့ ည် ။ သို့သေသို့ သော် တစ်ဦတစ်ယေက်က တ စ် ဦးတ စ် ယော တဝန်ရှိသည်
က် က တာ ဝန် ရှိ
သ ည်
ဆို ရုံ မျှနှ င့် ၄င်အပေပြစ်မှုကြေင်အရအ ရေး ယူ ရန် အရေယူ မခို င် ရန်ပေ။ မခို င်လုံ ပေ။
လုံ ပြ စ်မှု
ကို ပြစ်မှုကို
စွဲဆို ရတွင် တ ရား တရခံ
ခံသ ည် သည် မည်သည့်တဝန်ရှိ၍
မည် သ ည့် တာ ဝန် ရှိ၍ မည်သို့ပျက်ကွက်မည် သို့ပျက် ကွ က်
ကြေင်၊ မမည်သည့်ပြစ်မှုမြေက်ကြေင်ကို
ည် သ ည့် ပြ စ် မှုမြော က် ကြော င်းကို ပြစ်မှုဖြစ်သည့် ပြ စ် မှုဖြ စ်
သ ည့်
အကြေင် အအင်္ဂ
င်္ ဂါစုံ စုံလလင်အေင်
င် အော င် တင်ပြတ င် ပြ သက်သေထူ ရန် သ က် သေထူ တရလို ရန် အပေ တ ရား လို အ ပေါ်
တွင် ရှိသည် ဟု ဖေပြထသည်။
ထို ကဲ့ သို့ပင် ၁၉၆၅ ခု ၊ ဆို ရှ ယ်လစ် စီပွရေစနစ် တ ည် ဆော တည်ဆေက်မှုအတွက်
က် မှုအ တွ က်
လု ပ်ပို င်ခွင့်မျ အပ်နှ င်သည့်ဥပဒေ ဥပဒေအရ
အရ စွဲဆို
စွဲ ဆို သေအမှုတွင်
သော အ မှုတွ င် တရခံတ သည်ရား
ခံသ ည် ပြစ်မှု ပြစ်
မှု
ကို အမှ န်တကယ် ကျူလွန်ခြင်ရှိ မရှိ ဟူ သော မရှိဟူ သေအ ချ အချက်ကို
က် ကို လေ့ လေ့ လရတွင်
လာ ရာ တွ င် သက်သေခံ သ က် သေခံ
ဥပဒေတွင် ပြဋ္ဌန်ထသေ သ က် သေပြသက်သေပြရန်
ရန် တာတဝန်ကို
ဝန် ကို အအခြေခံ
ခြေ ခံ ၍၍ စီရင်ဆုံ
စီ ဖြတ်
ရင်ဆုံး ဖြ တ်
ကြေင်တွေ့ရသည်။ ဤ ဥပဒေသ ည် ဤဥပဒေသည် အ ထူး ဥပဒေ အထူ ဥပဒေ ဖြစ်သေလည် ဖြ စ်သော် လ ည်း သက်သေပြရန် သ က် သေပြ ရန်
တဝန်နှ င့် ပတ် သပတ်သက်၍
က် ၍ သီခြသတ်မှ
သီး ခြား
သ တ် တ်မှု
မှ တ် မှုမရှိခြင်ကြေင့် မရှိ
ခြ င်းကြော သက်သေခံ
င့် သ က် သေခံ
ဥပဒေအတို င် လို က်နဆေင်ရွက်ရသည်။
ကဆင်ခေအဘူ ဆေး က န် လပဂ
ဒါ ဆေကန်ဒ
ခေါ် ခေ စိုး
မြ င့် ၊စို မြင့်၊ ဆာ ဆမက်ဆဒီ
မက် ဆာ ဒီ ခေ ခေါ်
လှ မြင့်၊ အဗဒူ ရစ် ခေ ကျေရွှေ နှ နှ င့် ပြည်ထေင်စု
င့် ပြ ည် ထော င်မြန်မနို
စု မြ န် မာင်ငံ
နို
င်ငံအမှုတွင် အ မှု
တွင်
၁၉၆၆ ခု ၊ ကတည်က ပြ ပြစ်မှုကျူလွန်ခဲ့
စ် မှု ကျူး လွ န် ခဲ့ရာ ရ ၁၉၆၅၁၉၆၅ ခု ၊ ဆိုခု
ရှ၊ယ်လစ် ဆို ရှ ယ်လ စ်
စီပွရေတည်ဆေက်မှုအတွက်
လု ပ်ပိုင် ခွင့်
များ အ ပ် နှင်း သ ည့် လု ဥ ပ်ပို
ပဒေ င်ခွင့်မျ
ပု ဒ်မအပ်နှ င်သည့် ဥပဒေပု ဒ်မ -၁၅(၁)အရ အရေယူ အပြစ်ပေနို င်ရန်အတွက်
တရလို ဘက်မှ ဆိုရှ ယ် လဆိုစ် ရှ ပွား
စီး ယ်လစ်စီပွရေစနစ်ကို
ရေး စနစ် ကို ပျက်စီစေလို ပျ က် သေ
စီး
စေလို သော
ရည်ရွယ်ချက်ရှိကြေင်သက်သေထူ သ က် သေထူ ရရမည်ဖြစ်သည်ဟူ
မည် ဖြစ် သ ည်ဟူ ၍ဆုံ
၍ ဆုံး ဖြတ်ထသည်။
ဖြ တ်ထား သ ည် ။
ထို့ကြေင့် ဤဤဥပဒေတွင်
ဥပဒေတွ င် သက်သေပြရန် သ က် သေပြ ရန် တဝန်နှ င့် တာ ပတ်သက်၍
ဝ န်နှင့် ပတ် သ က် ၍
သီခြသတ်မှ တ် ထား ခြ င်းထခြင် မမရှိသည့်အတွက်
ရှိ
သ ည့် အ တွ က် သက်သေခံ သ က် ဥပဒေတွင်
သေခံ ဥပဒေတွ င်
ပြဋ္ဌန်ထသေ သ က် သေပြသက်သေပြရန်
ရန် တာ တဝန်အပေအခြေခံ
ဝန် အ ပေါ် အ ခြေ ခံ ၍၍ တရလို
တ ရား ကသလို က သာသက်သေပြ သ က် သေပြ
ရန် တဝန်ရှိကြေင်တွေ့ရပသည်။
တွေ့ ရပါ သ ည် ။
ပြစ်မှုဆို င်ရ မှုခင်အလုံ လို သ လို က်
၌ သေပြ သက်သေပြရန်တဝန်သည်
ရန် တာ ဝန် သ ည် တ ရား တရလို
လို၏ ၏
တဝန်ဖြစ်သည်။ တ ရား ခံ တရခံ အ အပြစ်ကျူလွန်ကြေင်
ပြ စ် ကျူး လွ န်ကြော င်း ပြသရန်တဝန်မှ ပြ သ ရန် တာ ဝန် မှာ
အမှုကြန စစ်ဆေနေသည့်
စ စ် ဆေး နေသ ည့် တစ်လျှေက်လုံ တ စ် လျှောတွင်
က် လုံးတွ င် တရလို အပေ တ ရား ကျ
လို အ ပေါ် ကျ
ရေက်သည်။ တ ရား လို ဘတရလို
က် မှ ဘက်မှ တရခံ ပြစ်မှုကျူလွန်ကြေင်
တ ရား ခံ ပြ စ် မှုကျူး လွ န် ကြော င်း
သံ သယကင်ရှ င် သ သည်အထိ ည် အ ထိ သက်သေထူ သ က် သေထူ ရန် ရန်တဝန်ရှိသည် တာ ဝန် ရှိ
သ ည်။ သို့သေ ။ အေက်ပ သို့ သော် အော က်ပါ
အမှုမျတွင် ဖော် ဖေပြထသေ
ပြ ထား သော အချက်အလက်မျကို
အ ချ က် အ လ က် များ ကိုထင်ရှ အေင်ထ င် ရှား
အောပြသရန်
င် ပြ သ ရန်
တဝန်သည်တရခံ
တ ရား ခံ အ ပေါ် ကျ အပေကျရေက်ကြေင်ပြဋ္ဌ
ရော က် ကြော င်း ပြ ဋ္ ဌာန်း ထား သန်ထသည်ကို
ည် ကို တွေ့ ရသတွေ့ရသည်။
ည် ။
(၁ ) ပြည်သူ ပို င်ပစ္စည်ကို လလက်ဝယ်ထသူ က် ဝယ် ထား သူ သသည် ည် ထို ပစ္စ ထို ပည်ကို
စ္စည်း ကို တရဝင်ရရှိတ ရား ဝင်
ရရှိ
ကြေင် (ပြည်သူ ပို င်ပစ္စည် ကကွယ်ရေဥပဒေပု ဒ်မ-၆(၂))
(၂) ပြစ်မှုဆို င်ရကျင့်ထုံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၄၄တွင် ဖေပြထသေ ပြ စ်မှုများ ပြစ်မှုမျ ကျူး ကျူလွန်ကြေင်
လွ န် ကြော င်း
သိလျက်နှ င့် နီရရဲစခန် သို့ မဟု သို့မဟု တ် တတရရုံ
တ် ရားရုံး
သို့သို့ သတင်ပေရန်
သ တ င်း ပေး ရန် ပျက်ကွက်ပျ က် ကွ က်
ခြင်မှလျော်
လျေကန်သေအကြေင်ရှိကြေင်။
က န် သော အ ကြော င်း
ရှိ
ကြော င်း ။
(၃) ပင်လယ်အကေက်ခွန် အ က် အက်ဥပဒေပု
ဥပဒေပု ဒ်မ ဒ်မ -၁၆၇(က)တွင် တရခံ အ ပု ဒ်မပု ဒ်မ -၁၉ ပ တမြစ်ထသေ ကု န်စည်ကု န်စည်
မျကို နိုငံ
နို
င် င်ငံ
ခြားခြသို့
သို့ တင်ပို့ရန် တ င် ပို့ရန် သို့မဟု တ် နို မ
သို့ င်ငံ
ဟု ခြမှ
တ် နို
င် ငံခြား
မှ
တင်သွင် ရန် အထု တ်သည်ဟု စွ ပ်စွဲ
ခံ ရသူ စွပ်စွဲခံ ရသူ တ စ် ဦး တတစ်ဦတစ်ယေက်သည်
စ်ယော က် သ ည် ထိုထို သို့
ကဲ့ ကဲ့ သို့
ကန့်သတ် ထသေ ပိိ ပိိတ်ပင်ထသည့်
တ် ပင် ထား သ ည့် ပစ္စ ပည်မျကို
စ္ စည်း ကိုအခွင့်အမိန့်အ ခွ
များ င့်
အ မိ န့်
တစ်စုံ တစ်ရမရဘဲ တ င် တင်သွင်ခြင်
သွ င်းခြ င်း မဟု တ်ကြေင်၊
မဟု တ် ကြော ၊ တင်သွင်ရန် တ င်
င်း သွ င်း
ရန်
အထု တ်ခြင်မဟု တ င် သွ တ်ကြေင်၊
င်းခြ သ ည် တင်သွင်ခြင်သည်
င်း ခွင့်
ပြုချ က် နှင့် ခွင့်ပြုချက်နှ အင့်ညီ အညီ တ င် တင်
သွင်ကြေင်၊
(၄ ) လက်နက်ဥပဒေ ပု ဒ်မ-(၁၉)(က)အရ တရစွဲဆိုနိုရတွင်
င် ငံတော် နို င်ငံ တေသ စ္ သစ္စ က်
စာဖော ဖေက်ဖျက်
ဖျ က်
ပု န်ကန်ရန် အကြံ မရှိကြေင်၊
(၅ ) လူ ဝင်မှုကြီကြပ်ရေ (လတ်တလေ ပြဋ္ဌန်ချက်) ဥပဒေမျအရစွဲ စွဲဆို
ဆို သော သေ အ အမှုမျတွင်
မှု
များ
တွင်
နို င်ငံ ခြသမဟု
မဟု တ်တ်ကြေင်
ကြော င်း (ပု ဒ်မ-၁၃(က))
(၆) နို င်ငံ ခြသမှ မှ တ်ပုံ
တ် တတင်
ပုံ င် ဥပဒေပုဥပဒေပု ဒ်မ
ဒ်မ -၅(၁)အရ စွဲဆို သေ အမှုတွင် နို င်ငံ ခြသမဟု မဟု တ် တ်ကြေင်တို့
ကြော
င်း
တို့
ကို တရခံသကသက်သေပြရန်တဝန်ရှိပသည်။
က် သေပြ ရန် တာ ဝန် ရှိ ပါ သ ည် ။
ထို့ကြေင့် ပြပြစ်မှုမျတွင်
စ် မှု များတွ င် ယေဘု ယျအဖြင့် ယေဘု ယျအား ဖြ ပြစ်မှု
င့် ပြ စ်မှု
ကျူလွန်ကြေင် သ က် သေထူ သက်သေထူ ရန်ရန် တာ တဝန်သည်
ဝန် သ ည် တရလို တ ရားအပေ
လို
အ ပေါ် ဦစွနှ င့် ဦး အဓိက
စွာနှင့် အ ဓိ က
ကျရေက်သည်။ သို့ ရာတွ င်သို့ရတွင် နို င်ငံနို
ခြသ
င်ငံခြားသား မှ တ်ပုံ တင်ဥပဒေ မှတ် ပုံ
တ င် ဥပဒေ
ကဲ့ သို့သေ အထူ ဥပဒေအချို့တွင်
အ ပြ စ်မရှိ ကြော အပြစ်မရှိကြေင်
င်း သ က် သက်သေထူ
သေထူ ရန် ရန် တာ ဝတဝန်ကို
န် ကို
စွပ်စွဲခံ ရသူ က ဦစွ သသက်သေထူ က် သေထူ ရသေလည်
ရသော်လ ည်း လက်ခံ လ စဉ်စ
က်ခံစဉ်းသင့်သေ သ င့်
စား ခုသော
ခံ ခု
ခံ
ထု ချေချက်ကို ခို င်လုံ စေနို င်လျှင် ၄င်၏တဝန်ကျေပွန်သည်။
ခုခံ
ထု ချေချက်ကို ခု ခံ ထုဖြို
ချေချက်ကို
ဖျက် ဖြိုဖျက်
နို င်က ဖြိုဖျက်၍ အပြစ်ရှိကြေင် သသက်သေထူက် သေထူ ရရန်အဓိကတဝန်သည်
န်အ ဓိက တာ ဝန် သ ည် တရလို ထံလို
တ ရား သို့ကူ
ထံ သို့
ကူး
သွသည်။ ။ အချို့သေ
အ ချို့သော အထူ ဥပဒေမျဖြစ်အ ထူး ဥပဒေများ
ဖြသည့်
စ် ၁၉၆၃ခု
သ ည့် ၊ အမျ၁၉၆၃ခု ၊ အ များ
နှ င့်သက်ဆို င်သေ ကကွယ်စေင့်ရှေ
ဥပဒေ၊ က်ရေ ၁၉၆ ဥပဒေ၊
၅ခု၊ ၁၉၆၅ခု ဆို
ရှ၊ လဆို
ယ် စ်ရှ ယ်လစ်စီး စီပွရေ
ပွား
ရေး
တည်ဆေက်မှုအတွက် လုပ် ပိုင်ခွ လု ပ်ပို င်ခွင့်မျ
င့်
များ အအပ်နှ
ပ်နှ င်သည့်
င်း
သ ည့် ဥပဒေတို့မှ
ဥပဒေတို့ မှာ
မူ တရလိုသတွင်သက်သေပြရန်တဝန်ကျရေက်ကြေင်တွေ့ရပသည်။
က်သေပြ ရန်တာ ဝန် ကျရော က် ကြော င်းတွေ့
ရပါသ ည် ။

၂.၅ သက်သေခံ ဝင်ရန်အတွက် လို အပ်သေ အကြေင်ခြင်ရကို သ က် သေခံ သက်သေခံ

တ င်ပြ တင်ပြရန်တဝန်
ရန်တာ ဝန်
အကြေင်ခြင်ရ တ စ် တစ်ရပ်ရပ်နှ
ရပ်ရပ် နှင့်င့် စပ်လျဉ်၍
စပ်လျဉ်း၍ တစ်ဦတစ်ယေက်က
တ စ် ဦးတ စ် ယောက်က
သက်သေပြနို င်စေရန် အလို့ငှ အခြအကြေင်ခြင်ရ
တ စ်ရပ် ရပ် တစ်ရပ်ရပ်ကို
ကို သ က်သေထ သက်သေထင်ရှ
င် ရန် ပြရန်
ရှား
ပြ
လို အပ်သည့် ဖြစ်လျှင် ထို အခြ အကြေင်ခြင်ရနှ
စပ် င့် ဉ်း
လျ ၍စပ်လျဉ်၍သ က် သက်သေထင်ရှ
သေထ င် ရှား
ပြ ပြရန်
ရန်
တဝန်သည်အ ဆို ပါ အဆို ပ သ သက်သေပြလို
က် သေပြ လိုသူသူ အပေတွင်
အ ပေါ်
တွ င်ကျရေက်သည် ကျရော က်သဟူ ည် ၍ ဟူ ၍
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ ၁၀၄တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည်။
ဥပမ-
(၁ ) မေင်မဲသည် သေခါ နီး သေခနီဆဲဆဲတွင်
ဆဲ ဆဲ တွင် ထုတ်
ထု တ်ဖေပြေဆို
ဖော်ပြောဆိုချက်
ချ က် ပြုခဲ့ သည်
ပြု
ခဲ့
သ ည်
ဟု မေင်ဖြူက ထ င် ထင်ရှ
ရှား
အော င် အေင် သသက်သေပြလိုက်သေပြ လို လျှင်
လျှင် မေင်ဖြူသည် မော
င်ဖြူ
သ ည် မေင် မောင်
မဲအကြေင်ကို
သ က် သက်သေထင်ရှ
သေ ထ င် ရှား
ပြ ပြရမည်။
ရမည် ။
(၂) ပျေက်ဆုံ သည့်စာ ချု
ပ်
စာ စချုပ်စတမ်တွင်
တ မ်းတွ င် ပရှိသည့်အကြေင်ခြင်ရ
ပါ
ရှိသ ည့်
အ ကြော င်း
ခြင်း
ရာ
မျကို မိမိတ္တ
တ္ တူ ူ သက်သေခံ
သ က် ချက်ဖြင့်
သေခံ ချ က် ဖြ
င့် မေင်ဖြူက မော ထင်ရှ
င် က အေင်ပြလို ထ င်
ဖြူ ရှား
အော င်
ပြလို
လျှင် မေင်ဖြူသည်အဆို
စာချု
ပ်စာ တပ မ်းစချုပ်စတမ် ရင်းမူ ရင်
မူ ပျေက်ဆုံ
ပျောက်ဆုံး ကြေင်ကို
ကြော င်းကို
သက်သေထင်ရှ အေင်ပြရမည်။

၂.၆ တရခံ ၏ပြစ်မှုသည် က င်း လွ တ် ချ က် ကင်လွတ်ချက်မျအတွင်

များအ တွ င်း ကျရော ကျရေက်ကြေင်
က် ကြော င်း
သက်သေခံ တင်ပြရန်တဝန်
လူ တစ်ဦတစ်ယေက်ကို ပြ စ်
မှုတ စ် ခုခု ပြစ်မှုတစ်ခု
ဖြ င့် ခု ဖြင့် စွဲ သ ည့် စွဲသည့်အခ
အ ခါ ထို အမှု
ထို
အ မှု
ကို ပြစ်မှုဆို င်ရ ဥပဒေတွင် ပရှိသေ အ ထွေ အထွေထွေကင်လွတ်ချက်မျအနက်
ထွေ က င်းလွ တ် ချက် များ
အ နက် ကကင်လွတ်
င်း
လွ တ်
ချက် တစ်ရပ်ရပ်တွင် အကျုံဝင်စေနို င်သည့် အ ခြေ အ နေများ အခြေအနေမျတည်ရှိကြေင်
တ ည် ရှိ
ကြော င်း
သို့မဟု တ် ပြစ်မှုဆို င်ရဥပဒေ၏အ ခြား အခြအပို
အ ပို င်း
တ စ် ခု င်တစ်ခု
ခု ၌သော် ခု ၌သေ လည်ကေင်၊
လ ည်း ကော င်း
၊
ထို ပြစ်မှုကို အဓိပ္ပယ်ပို င်ခြဖေပြထသည့်
ဥပဒေတ စ် ရပ် ရပ် ၌သော်ဥပဒေတစ်ရပ်ရပ်၌သေလည်ကေင်
လ ည်း ကော င်း ပါ
ရှိ ပရှိ
သေ အထူ ကင်လွတ်ချက် သို့မဟု တ် သို့မဟုခြွ တ်င်း
ချ က် ခြွင်ချက် ထ င် ထင်ရှ
ရှား
ပြ ရပြရန်
န် တဝန်သည်
တာ ဝန် သ ည်
ထို သူ အပေတွင် ကျရော ကျရေက်သည်။
က် သ ည် ။ ထို ကဲ့ သို့
ထို ကဲ့သို့ မပြနို င်လျှင်မပြ နိုင်ထို သို့သေ
လျှ င် ထိုသို့
သော
အခြေအနေမျ ကင်မဲ့တကြေင်တရရုံ ရား
ရုံး
က မှ တ် ကမှ
ယူ ရမတ်ယူည် ရမည်ဟူ
ဟူ ၍ သ က် ၍သက်သေခံ
သေခံ ဥပဒေ ဥပဒေပု
ပု
ဒ်မ ဒ်မ -၁၀၅၌ ဖေပြထသည်။
ဥပမ -
(၁ ) လူ သတ်မှုတွင် စွဲဆို ခံ ရသူ မေင်ဖြူက မိမိ မှာ မိမိမှ စိတ်မနှံ့ခြင်ကြေင့်ဖြစ်
စိတ် မနှံ့
ခြင်း
ကြောင့်
ဖြ စ်
သေ အပြုအမူ ၏ သဘေကို မသိ မသိနို
နို
င် င်ခဲ့
ခဲ့ပါ ပဟု
ဟု ဆို
ဆိုသသည်။
ည် ။ သက်သေထင်ရှ
သ က် သေထပြရန်
င်
ရှား
ပြ ရန်
တဝန်မှ
မော မေင်ဖြူအပေတွင်ကျရေက်သည်။
င်ဖြူ အ ပေါ် တွ င် ကျရော က် သ ည် ။
(၂) လူ သတ်မှုနှ င့် စွဲဆို ခံ ရသူ မေင်ဖြူက ရု တ် တရုရတ်တရက်
က် အ အမျက်ပြင်ထန်စွထွက်အေင်
မျက် ပြင်း
ထ န် စွာ
ထွက် အော င်
ပြုလု ပ်ခံ ရသဖြင့် မိမိစိတ်ကို ချုပ်တည်နို င်သည့် စွ မ်း
ရည် စွမ်ရည်မရှိတေဟု
မ ရှိ တော့ ဟု ဆိုသဆိုည်
သည်။
။ သသက်သေ
က်သေ
ထင်ရှ ပြရန်တဝန်မှ
တာ ဝန် မှာမော မေင်ဖြူအပေတွင်ကျရေက်သည်။
င်ဖြူ အ ပေါ် တွ င် ကျရော က် သ ည် ။
(၃ ) ပြစ်မှုဆို င်ရဥပဒေပု ဒ်မ-၃၅တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည့် အ မှုမှတ စ် အမှုမှ
ပါး
မည် တစ်ပမည်သူ
သူ မဆို မဆို မိ မိ မိမိ
အလို အလျေက် အအပြင်အထန်
ပြင်းအ ထ န် နကျင်စေမှုကို
နာကျင် စေမှု ကို ပြုလျှင် ထိုလျှ
ပြု သူင်အ ထို
သူ အား
ပြစ်ဒဏ်စီရင်ရမည်ဟု ပု ဒ်မ-၃၂၅တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည်။ ပုဒ်မ ပု ဒ်မ -၃၂၅အရ မိမိအလို အလျေက်အအပြင်အထန် ပြ င်းအ ထ န်
နကျင်စေမှုကို
ပြု
သ ည် ဟုပြုသည်ဟု
မော င်ဖြူ မှာမေင်ဖြူမှ
စွဲ
ဆိုခံ ရသစွဲဆို
ည် ။ခံ ရသည်။
ထို အ မှု ထို အမှုကို
ကို ပု
ဒ် မ ပု ဒ်မ -၃၅၅တွင် အကျုံဝင်စေနို အ ခြေ င်မည့်
အ နေအခြေအနေ
မျကို
သသက်သေထင်ရှ
က် သေထ င် ရှား
ပြ ပြရန်တဝန်သည်မေင်ဖြူအပေတွင်ကျရေက်သည်။
ရန် တာ ဝန်သ ည်မော င်ဖြူ အ ပေါ် တွ င် ကျရော က် သ ည် ။
မေင်စံ မြိုင်နှ
ပြ င့်
ည် ထော ပြည်ထေင်စု
င်စုမြ န်မာနိုင်ငံမြန်မနို င်ငံ အမှုမှ ပြစ်မှု အ မှု မှာ ပြစ်
မှု
မျတွင် တ ရား တရခံ
ခံသ ည် သည် အပြစ်ရှိကြေင်
အ ပြ စ်ရှိကြော င်း သက်သေထူသ ရန်က် သေထူ တဝန်မှ
ရန် တာဝန် မှာ
တရလို ဘက်၌ အ စဉ် အစဉ်တစို
တ စို က် က် ရှိ ရှိသေလည်
သော် လ ည်း တရခံတကထို ရားခံ
ကသူထို
၏သူ ၏ ပြုမူ ချက် ပြု မူချက်
မှ ပြစ်မှုဆို င်ရဥပဒေ က င်း ကင်လွတ်ချက်
လွ တ် ချ က် တတစ်ခု
စ်ခု ခု၌၌ အကျုံဝင်
ခု အ ကျုံး ဝင် သည်ဟုသ ည် ထုဟု
ချေလ ထု ချေ လာ
ပက ထိုထို
ထု ထု ချေချက်
ချေ ချ က် ထင်ရှ ထ အေင်င်ရှား
အော င် ပြသရန်တဝန်မှ ပြ သ ရန် တာထိုဝသူ
န် အပေ၌
မှာ ထိုသူ အ ပေါ် ၌
ကျရေက်ကြေင်သက်သေခံ
သ က် သေခံ ဥပဒေပု ဥပဒေပု
ဒ်မ ဒ်မ -၁၀၅က ပြဋ္ဌန်ထသည်ဟူ ဆုံးဖြတ် ထား သ၍ဆုံ ည် ။ဖြတ်ထသည်။
ပြစ်မှုမျတွင် တ ရား တရခံ
ခံ
အ ပြ အပြစ်ရှိကြေင်
စ် ရှိ
ကြော င်း သက်သေပြရန်
သ က် သေပြ ရန် တဝန်သည် တာ ဝန်သ ည်
တရလို အပေ၌ အ စဉ် ရှိ အစဉ်ရှိ သ သည်။ ည် ။ မှုခင်တွင်
မှု
ခင်း တွ င်မည်သည့်အထေက်အထမျ မည် သ ည့် အ ထော က် အ ထား များ
တင်ပြစေကမူ ဤဤတဝန်သည်
တာ ဝန်သ ည် ပခုံ ပြေင်ခြင်မပြု။
ပခုံး
ပြော င်း
ခြ င်း
မပြု ။တရလို ဘက်တွင် တ ရား လိုဘ က် တွ င်
တစ်သမတ်တည်ရှိနေသည်။ ပြ စ်မှုကျူး ပြစ်မှုကျူလွန်ကြေင်
လွ န် ကြော င်း လုံ လေက်သေ
လုံ လော က် သော
အထေက် အအထမျ ထား များ တင်ပြပြီ တ င်ပြ ပြီး တရခံ သည်တ ရား ခံပြစ်မှုကျူလွန်သူ
သ ည် ပြ စ် တစ်
မှု
ကျူး လွ န်သူ တ စ်
ဦအဖြစ်ဖြင့် ထို ပြစ်မှု
နှ ထို
င့်ပြစ်မှုနှ င့် ဆဆက်စပ်
က် စပ် ပတ်သက်ကြေင်
ပတ် သ က် ကြော င်း တင်ပြပြီသေတ င် ပြ ပြီး
သော
အခတွင်မူ တ ရား တရလို
လို ဘ က် ဘက်မှ
မှ တင်ပြချက်ကို
တ င် ပြ ချ က် ကို ချေဖျက်ရန် ချေ ဖျ က် ရတဝန်သည်
န် တာ ဝန်
သ ည်
တရခံ အအပေ
ပေါ် ကျရေက်သည်။ ကျရော က် သ ည် ။တရခံ က တ မိမိအမှုမှ ရား
ခံ က ပြစ်မှုဆို
မိ မိအင်ရ
မှု
မှာ ပြ စ်မှုဆို င်
ရာ
ကင်လွတ်ရမြဲ အ ချ က်အချက် တတစ်ရပ်ရပ်တွင် စ်ရပ် ရပ် တွ င် အကျုံဝင်သည်ဟု
အ ကျုံး ဝင် သ ည် ဟုကျေနပ်လက်ခံ ကျေ နပ်လ က် ခံ
နို င်လေက်အေင် အ ခိုင် အအခို
မာင်အမ မမတင်ပြနို
တ င် ပြ နိုင်င်ငြ
ငြား သေလည် သော် လ ည်း သက်သေခံ ချက် သ က် သေခံ ချက်
တစ်ရပ်လုံ ကို သုံးသုံ
သသပ်ရ၌
ပ် ရာ၌ တရခံတသည် ရား
ခံ သ ည်ထို ထု ချေတင်ပြသေ ထိုထု ချေ တ င် ကင်လွတ်
ပြသော က င်း လွ တ်
ချက်၏ အကျိုခံ စခွင့် ရသင့်သည်
ရသ င့်သ ည် မရသင့်သည်နှ
မ ရသ င့် သ ည် နှ င့် စပ်လျဉ်၍
င့် စပ် လျဉ်း ၍လျေကန်သေ လျော်
က န် သော
သံ သယ ရှိလျှင် တရခံတအတရသေလွှတ်လို ရား
သေလွှ တ် လိုက် က်သည်။
သ ည် ။
ဒေချစ်မယ်နှ ပြ င့် ထော
ည် ပြည်ထေင်စု
င်
စုမြန်မာ
နို
င် ငံ မြန်မနို င်ငံ အမှုတွင် အ မှု တွသက်သေခံ
င် သ က် သေခံ
ဥပဒေ ပု ဒ်မ-၁၀၅အရ ပြစ်မှုဆို င်ရဥပဒေဖြင့် စွဲ
ဆို ခြ င်း စွဲဆို
ခံရသ ခြင်ခံ
ည် ။ရသည်။ တ ရား တရခံ
ခံတ စ်တစ်ဦက
ဦးက
မိမိပြုလု ပ်မှုသည် ပြစ်မှုဆို င်ရဥပဒေ၏ အ ထွေ အထွေထွေကင်လွတ်ချက်တစ်ခု
ထွေ က င်း လွ တ် ချက် တ စ် ခု ခုနှ
င့် ခု နှ င့်
အကျုံဝင်သည်ဟု ဆို
ရာတွ င်ဆို ရတွင် ထို အထိုဆိုအဆို
ပြု
ချ ပြုချက်ကို
က် ကို သက်သေထူ
သ က် သေထူ ရန်ရန် တဝန် တာ ဝန်
သည် ၄င်အပေ၌တည်ရှိနေသည်မှ
မှ န်သ ည် ။ သို့ မှတွ
ရာ န်သည်။
င် သို့ရတွင်
အ မှု ၌ပေါ် ပေါ အမှု၌ပေပေက်လျက်
က် လျက်
ရှိသေ သက်သေအထေက်အထမျအရ တ ရား ခံ တရခံ ပြု
လု ပ် ပြုလု
မှု
သ ည် ပ်မှုသည် ကကင်လွတ်ချက်င်းလွ တ် ချက်
တစ်ခု ခု နှ င့် အကျုံ ၀င်ကြေင် တွေ့ တွေ့ရှိပက
ရှိပါ
က ထို အချက်ကို
ထိုအ ချ က် ကို တရခံ အကျိုငှ တ ရားခံ အ ကျိုး ငှာ
ထည့်သွင်စဉ်စနို င်သည်။ တ ရား ခံကိုယ်တိုတရခံ
င် ကို ယ်တို င် ၄င်ပြုလု
၄င်းပြု ပ်မှုသည်
လု ပ်မှု
သ ည်
ကင်လွတ်ချက်တစ်ခု အ ကျုံး ဝနှင်
င့်ပါ သ ည် ဟုအကျုံဝင်ပသည်ဟုထု ချေ ခြ ထု
င်း
မပြုချေခြင်မပြု သေလည်
သော် လ ည်း
တရလို သသက်သေမျ၏
က် သေများ ၏ ထွက်ချက်အရ ထွ က် ချက် အ ရ ကင်လွတ်ချက်တစ်ခု ခုလွ
က င်း နှ င့်တ်ချ က် တ စ်ခုခုနှ င့်
အကျုံဝင်နေကြေင် ပေါ်ပေါ က် ပေပေက် လာ ပါ လပက
က တရရုံ
တက ရား က တရခံ အတွက်
ရုံး တ ရား ခံ
အ တွ က်
ထည့်သွင်စဉ်စရမည်ဖြစ်သည်။
အ မှု ၏ အ ဖြ အမှု၏
စ်
အ ပျ က် အဖြစ်အပျက် အ ကြော င်း အကြေင် အ ရာ အရတို့က
တို့
က တ တရခံ
ရား
ခံ
သည် ကင်လွတ်ခွင့်တ စ် ခုဖြ တစ်ခု
စ် သ ည့် ဖြစ်သည့် စိတ်ပေသွပ်နေခို
စိ တ် ပေါ့ သွ ပ်
နေခို က်
က် ပြစ်မှု ပြ စ်မှု
ကျူလွန်ခဲ့ ကြေင် ပေါ်
ပေါ က် နေ ပေပေက်နေလျှင်
လျှ င် တ တရခံ
ရား ခံ ကို
ကိုယ် ယ်တို
တို င် ကင်က ထို အချက်ကို
ထို အ ချ က် ကို
ထု ချေခြင်မပြုစေကမူ က င်း လွ တ် ကင်လွတ်ချက်၏
ချက် ၏ အအကျိုကျေဇူ
ကျိုး
ကျေး ဇူး ကို
ကို တရခံ အတ ရား ခံ
အား
ခံ စခွင့်ပေရမည်ဟူ
ပေး ရမည် ဟူ၍ ၍ဆုံဆုံး
ဖြ ဖြတ်ခဲ့
တ် ခဲ့သသည်။
ည် ။
သက်သေခံ ချက်တွင် ပေပေက်သေ အ ကြော င်းအကြေင်ခြင်ရမျအရ
ခြ င်း
ရာ များ
အရ တ တရခံ
ရားခံသ သည်
ည်
မိမိကို ယ်ကို ခု ခံ ပို င်ခွင့်အရ ပြုလု ပ်ကြေင် ယူ ယူဆဆရန်ရှိလျှင်
ရန် ရှိလျှ င် တရရုံ တက ရားက ထို ကဲ့ သို့ ထို
ရုံး ကဲ့
သို့
ထု ချေခြင် မရှိစေကမူ ရုံကက
ရုံး အသိအမှ အ သိ တ်ပြုရမည်ဖြစ်သည်ဟု
အ မှ တ် ပြု ရမည် ဖြ စ်သ ည် ဟု မေင်ဖေ မော င် ဖေ
သို င်ခေ မေင်သို
မော
င် သို င်းနှင်နှ
င့် င့် ပြည်ထေင်စု
ပြ ည် ထောမြန်မနို
င် စုင်ငံန်
မြ မာ
နို
င် ငံအမှုတွင် အ မှု တွ င်
ဖေပြထသည်။
မေင်ထွန်စိန်နှ
ပြ ည် င့်ထော င်ပြည်ထေင်စု
စု
မြန်မာနိုငံမြန်မနို င်ငံ
င် အမှုတွင် ပြစ်မှု
အ မှု တွ င် ပြစ်
မှု
ကျူလွန်စဉ်က မိ သ ည်မိမိသည်
မိ စိတ်ပေသွပ်၍
စိ
တ် ပေါ့ သွ ပ် ၍ နေကြေင် နေကြော င်းထင်ရှ စွပြသ ထ င် ရှား
စွာ
ပြသ
နို င်ရန်မှ အဓိကအဖြင့် တ ရား တရခံ
ခံ တဝန်ဖြစ်သည်။
တာ ဝန် ဖြ စ် သ ည် ။ သို့ရတွင် သို့ ရာ ထို င်
တွ သို့ ထို သို့
ထင်ရှ စွပေလွင်စေရန်
တာဝန် အ လေး ချိ တဝန်အလေချိန်သည်
န်သ ည် တ ရား လို ကတရလို က တ တရခံ ရား
ခံ သ သည်
ည် ပြစ်မှုပြ စ်
မှု
ကျူလွန် ပါ သပသည်ဟု
ည် ဟု ထင်ရှ စွရှား
ထ င် စွာ သက်သေထူ သ က် ရမည့်
သေထူ ရမည့် တဝန်ထက် တာ ဝအနည်ငယ်
န်ထ က် အ နည်း ငယ်
ပေလျေကြေင်ထုံ
ထုံး
ဖွဲ့
ထား သ ည် ။ဖွဲ့ထသည်။
သက်သေခံ ဥပဒေတွင် သက်သေပြရန်တဝန်ဟူစကား သေ ရပ် မှာစကရပ်မှအ ဓိ အဓိပ္ပ
ပ္ပာယ် ယ် နှ နှစ်
စ်
မျိုနှရှိ
စ်စရှိသည်။၄င်တို့မှ
သ ည် ။၄င်း တို့မှာ-
(၁) အမှုထူ ထေင်ရန်တဝန်
(၂) သက်သေပြရန်တဝန်ဟူ ဟူ ၍ဖြ၍ဖြစ်သည်။
စ်
သ ည် ။
အမှုထူ ထေင်ရန်တဝန်သည် အ မှုစစ် ဆေး သ ည့် အမှုစစ်ဆေသည့် တ စ် တစ်လျှေက်လုံ
လျှော က် လုံးတွ တွင်
င်
တရလို အအပေတွင်
ပေါ်တွ င် ကျရေက်သည်။
ကျရော က် သ ည် ။မည်သည့်အဆင့်ရေက်ရေက် မည် သ ည့် အ ဆ င့် ရော က် ပခုံက်
ရော ပခုံး
ပြေင်ခြင်မပြု။ တ ရား
လို ဘတရလို
က် မှဘက်မှ ပြ ပြစ်မှု
စ်မှု ကျူလွန်ကြေင် ကျူး လွ န်ကြော င်း အထေက်အထ အ ထော က် အ ထား
အခို င်အလုံ ထူ ၍ တရခံ သည် ၄င်း ပြ စ်၄င်ပြစ်မှု
မှု ကျူလွန်ရတွင်
ကျူး လွ န်ရာတွ င် ပ၀င်ကြေင် ပါ၀င်ကြော င်း
တင်ပြနို င်သေအခ တ ရား တရလို
လိုဘ က်ဘက်မှ
မှ တင်ပြသေအမှုကို
တ င် ပြ သော အ မှု ကိုဖြိုဖျက်သည့် ဖြို ဖျက်သ ည့်
အနေဖြင့် တရခံ ဘက်မှ သ က် သေတသက်သေတင်ပြရန်
င် ပြရန် တာ တဝန်ရှိသည်။
ဝန်ရှိသ ည် ။ ဤ ဤ သက်သေပြရန် သ က် သေပြ ရန်
တဝန်သည် တ စ် ဖက် တစ်ဖက်မှ
မှ သက်သေထူ
သ က် သေထူ နို နို
င်သည်နှ
င်သ ည် င့်အမျှ
နှ င့်အ မျှ အခြတစ်ဖက် အ ခြား တ စ် ဖက်
သို့ ကူ ပြေင်သည်။ သ က် သေခံသက်သေခံ ဥပဒေပု ဥပဒေပု
မ ဒ်မ
ဒ် -၁၀၁တွင် သက်သေပြရန်တဝန်ဟူ စကား သေ
ရပ် သစကရပ်သည်
ည် အ မှု အမှု
ထူ ထေင်ရန် တာ ဝတဝန်
န်အ ဓိ အဓိပ္ပ
ပ္ ပာယ် ယ်သဘေသုံ
သ ဘော သုံးထား ထ၍
၍ ပု ပုဒ်
ဒ်မ
မ -၁၀၅ ကမူ သက်သေတင်ပြရန် တဝန်၏ အ ဓိ အဓိပ္ပ
ပ္ပာယ် ယ်
သဘေတရသုံ ထခြင် ဖြစ် သ ည် ။ ဖြစ်သည်။ တ ရား တရခံ
ခံ
သ ည် သည် စွပ်စွဲသေ
စွ ပ် သော ယေဘု ယျ
စွဲ ယေဘု ယျ
သို့မဟု တ် အထူ ကင်လွတ်ချက်တွင်
အ ကျုံး ဝင်ရန် အကျုံဝင်ရန် အ ကြော င်း အကြေင် ရှိ သ ည် ရှိသည်ကို
ကို
တရလို ဘက်မှ အ ထော က် အထေက်အထတို့၌
အ ထား တို့ ၌ တွေ့ရှိလျှင်
တွေ့ ရှိလျှ င် တရရုံ တသည်ရား သ ည် သက်သေခံသ က်
ရုံး သေခံ
အထေက် အအထ ထား တစ်ရပ်လုံ တ စ်ရကို
ပ်လုံး ကို သုံ သပ်ပြီ သုံး သတရခံ
ပ် ပြီးအ တရသေ တ ရား ခံအား တ ရား သေ
လွှတ်ရမည် သို့မဟု တ် ပြစ်မှုသေဖြင့်အပြစ်ပေရမည်။ အ ပြ စ်ပေး ရမည် ။
ပြည်သူ့ဝန်ထမ်တစ်ဦသည် မိ အား မိမိအ
မိ ယုံယုံ ကြည်အပ်နှံ
ကြ ည် အ ပ် နှံ
ထား ထသေ
သော ပစ္စ ပ ည်စ္စည်း
မျနှ င့် ပတ် ပတ်သက်၍
သ က် ၍ တဝန်ရှိသည်။
တာ ဝန် ရှိ
သ ည် ။ တရလို အနေဖြင့် တ ရား လို အ နေထို ဖြ
သူင့်
သည် ထို
သူ သ ည်
မည်သို့မည်ပုံ အလွဲသုံ စ ပြုလု
ပြုလု ပ်ပ်သည်။
သ ည် ။ သို့မဟုသို့တ်မဟု တ် ကို ယ်ကျိုအဖြစ် ကိုယ်ကျိုးအ ဖြ စ်
ပြေင်လဲ၍ သုံး ထား သုံ ည်
သ ထသည်ကို
ကို သက်သေပြရန်
သ က် သေပြ ရန် တဝန်မရှိကြေင် တာ ဝန် မရှိ ကြော မေင်သ
င်း မောင်သာ
မြနှ င့် ပြည်ထေင်စုအမြန်မနို မှုတွ င် င်ငံ
ဖော်အမှုတွင်ဖေပြထသည်။
ပြ ထား သ ည် ။
လူ တစ်ဦတစ်ယေက်၏ အ ကြံ မှာ အကြံ မှ မည် မည်သို့မည်ပုံ
သို့မည် ပုံ ရှိသည်ဆို
ရှိ
သ ည် ခြင်ကို
ဆို ခြင်း
ကို
ပု ထု စဉ်လူ သတစ်ဦ အ နေ အနေဖြင့်
ဖြ င့် မသိရှိနို
မသိ င်ပ။
ရှိ
နို
င်ပါ။ ထို့ကြေင့် ထို့ ကြော တရခံ
င့် တစ် တ ရား ခံ
တ စ်
ဦ၏ အအကြံ ကြံ သသည်
ည် မည်သို့ရှိသည်ဟု
မည် သို့ ရှိသ ည် ဟုတို က်ရို က်တို က် သက်သေပြရန်
ရို
က် သ က် မဖြစ်
သေပြ ရန် မဖြစ်
ချေ။ ထို သူ ၏ပြုမူ ဆေင်ရွက်ချက်အပေ ခန့် မှ န်း
၍ ခန့်မှ န်၍ အ ဆုံး အအဆုံ ဖြ တ် အဖြတ်ပြုရန်သရှိ
ပြုရန် သာ ရှိ
သည်။ ပစ္စည်တစ်စုံ တစ်ရကို တ ရား ခံ တ စ် ဦးအား တရခံ တစ်ဦအယုံ ကြည် ယုံအ ကြည်အပ်နှံ
ပ်နှံ ထပြီ
ထားပြီး
တရခံ က ထို ထိုအသို့အပ်နှံ
သို့ ပ်နှံ
ထား သထသည့်ည့် ပစ္စ ည်ကိုပစ္ စည်း ကိုပြန်လည်ပေဆပ် ပြ န်လ ည် ပေး ဆ ပ်
ခြင် မပြုလျှင် သေလည်ကေင်၊ ပစ္ စည်း နှ ပစ္စ ည်နှ
င့် ပတ်င့် သ က် ပတ်သက်၍
၍ လိ မ်လိမ်လည်သည့်
လ ည် သ ည့် ဆင်ခြေ ဆ င် ခြေ
ပေလလျှင် သော် လ သေလည်ကေင်
ည်း ကော င်း ထိုထို
အချက်သည်
အ ချ က် သ ည် တရခံ က တ ရား ခံ ကမရို မ မရိုး
မ
ဖြေင့်သေ သ ဘော သဘေဖြင့်
ဖြ င့် အလွဲသုံ
အ လွဲ စပြုခဲ့
သုံး
စား
ပြု သည်ဟု
ခဲ့
သ ည် ဟု ယူ ဆရန် ယူ ဆ အလွန်
ရန် အ လွ န်
ခို င်လုံ သည့် သက်သေအထေက်အထ တ စ် ခု ဖြတစ်ခု
စ် သ ည် ဖြစ်သည်ဟု
ဟု ယူ ဆယူရဆရမည်
မည် ဖြ ဖြစ်သည်
စ်သ ည် ဟူဟူ ၍ ၍ဦ ဦး
သန်နိုပြ င်နှည်
င့်ပြည်ထေင်စု
ထော င်စု မြ န် မာမြန်မနို
နို
င် ငံ အင်ငံမှု
အမှုတွင်ဆုံ
တွ င် ဆုံး ဖြ ဖြတ်ထသည်။
တ် ထား သ ည် ။
အထူ ဥပဒေအချို့တွင် အ ပြ စ်မရှိ ကြော အပြစ်မရှိကြေင်
င်း သ က် သေထူ သက်သေထူ ရန် ရန် တဝန်သည်
တာ ဝန် သ ည်
တရခံ အပေကျရော ကျရေက်သည်ဟု
က် သ ည် ဟု ပြဋ္ဌ
ပြ ဋ္
ဌာန်း န်ထသည်။
ထားသ ည် ။ အထက်တွင် အ ထ က် တွ င်စီရင်ထုံ စီ
ရင် ထုံး
မျနှ င့်တကွဖော် ပြ ပြီးဖေပြပြီဖြစ်သည်၊
ဖြ စ် သ ည် ၊ အချို့
အ ချို့ကိစ္စ မျတွင် ကိ စ္ စများ တွ င်တရခံ က တ ရား ခံက
သက်သေထူ ရန်တဝန်ရှိသည်ဟု သ က် သေခံ ဥသက်သေခံ
ပဒေပု ဒ် မဥပဒေပု ဒ်မ -၁၀၅က ပြဋ္ဌန်ထသည်။ ထား သ ည် ။
အစို ရနှ င့် မော မေင်ပို
င် ပို အမှုတွင် အသက်သေတင်ပြရမည့် မှုတွ င် သ က် သေတ ရှုထေင့်သ
င် ပြ ရမည့် ရှု
ထော င့်
သာ
မက ထု ချေချက်မှ အထင်အရှ ခို င်မကြေင် ရှု ထော င့်ဖြ ရှုထေင့်ဖြင့် စိ
င့် တ် စိတ်ပေသွပ်ကြေင်
ပေါ့ သွ ပ်ကြော င်း
ထု ချေချက်ကို သက်သေ ထင်ရှ ပြရန်တဝန်မှတ ရား ခံအ ပေါ် တရခံ
ကျ ရော အပေကျရေက်သည်။
က် သ ည် ။ တ ရား သတရခံ
ခံ ည် သည်
တရလို ဘက် သ က် သေခံသက်သေခံ ချချက်မျမှ
က် များမှ ပေပေက်လသည်။ ပေါ် ပေါ က် လာ သ ည် ။မည်သည့်အရကို မည် သ ည့် အ ရာကို
မဆို အကို ပြုအထပြုနို
နို
င်
ပါသ ည် င်ပသည်ဟု
ဟုထုံး ဖွဲ့ထားထုံသဖွဲ့ည်
ထ။ သည်။
ဤပု ဒ်မ-၁၀၅ ပြဋ္ဌန်ချက်မှ ဥပဒေရေး ဥပဒေရေရ
ရာ အအခွင့်အရေတစ်ရပ်
ခွ င့် အ ရေး တ စ် ရပ် သို့မဟု သို့
မတ်
ဟု တ်
ဥပဒေက ပေထသေအ ခွ င့်အအခွင့်အရေတစ်ရပ်ကို
ရေး တ စ် ရပ် ကို ခံခံစလို
စား လို သူ
သူ အနေဖြင့်
အ နေဖြ င့် မိမိ မိ မိ
သည် ဥပဒေရေရ အအခွင့်အရေကို
ခွင့်အ ရေး ကိုုု ခံ စခွင့်ရှိကြေင်
ခံ စားခွ င့်
ရှိ ကြော င်းသက်သေ သ က် သေ
ထင်ရှ ပြရမည်ဖြစ်သည်။ ပြ စ် မှုကျူး လွ န် သူပြစ်မှုကျူလွန်သူတ စ် ယော တစ်ယေက်အနေဖြင့်
က် အ နေဖြ င့် ပြစ်မှု
ပြ စ် မှု
ကျူလွန်ခြင်မှအ ပြ စ် ဒဏ် အပြစ်ဒဏ်ခံ
ခံ ရမည် ကို ရမည်ကို ကကွယ်ရန်အတွက်
ကာ ကွ ယ် ရန် အ တွ က် မည်သို့သေ မည် သို့သော
အကြေင်ကြေင့် ပြ စ် မှုကျူးပြစ်မှုကျူလွန်ရကြေင်၊
လွ န် ရကြော င်း
၊ မည်သို့ခံ စခွင့်ရှိ
မည် သို့ ခံစားခွင့်
ရှိ
ကြေင်ကို တ င် တင်ပြနို
ပြ နိုင်စေ င်စေရန်
ရန် တရမျှတသေ
တ ရား မျှ တ သော သတ်မှ တ် သ တ် ပြဋ္ဌ
မှ တ် န်ချက် ပြ ဋ္ဌာန်း ချက်
တစ်ရပ်ဖြစ်သည်။
တရခံ ၏ ခုခံ ခု ခံင်
တ တင်ပြချက်ကို
ပြ ချ က် ကို သံ သယကင်ရှသံ သ ယ င်စွ က င်း ရှ င်းစွာ ယုံ ကြည် ယုံကြည်
လက်ခံ သင့်သည် မသင့်သည်ကို စိစစ်ရန် မဟု တ်ပ၊ ထို ထို ခုခု
ခံခံချေပချက်ကို
ချေ ပချ က် ကိုတရလို တ ဘက်
ရား
လို
ဘ က်
မှ တင်ပြသေအမှုကို လျော် ကလျေကန်သေသံ
န်သော သံ သ ယ သယ ဖြစ်စေခြင် ဖြ ရှိမရှိ
စ် စေခြ ဆန်စစ် ရှိ
င်း မရှိ ဆ န်း စစ်
ကြည့်ရန်သ ဖြစ်သည်။ တရခံ အနေဖြင့် ခုခံချေ ပသော ခု ခံအ
ချေပသေအခ
ခါ တ ရား လိုတရလို
ဘ က် ဘက်မှ တ တင်ပြ
မှ င်ပြ
သေ သက်သေခံ ချက် မျအပေမှီငြမ်ပြနို မှီငြ မ်း
ပြ နို
င် သ ည် င်သည်။
။
အမ်မူ သီရဆဗို င်နှ င့် ပြ ည် ထော ပြည်ထေင်စု
င် စုမြ န်မာ နို င်ငံ င်ငံ
မြန်မနို အမှုတွင် အ မှုတွ င်
စွပ်စွဲခံ ရသူ တစ်ဦသည် မှ န်နိုမှ လော
င် န်နို င်လေက်သေ
က် သော ရှ င်လင်ထုရှ ချေချက်ကို
င်းလ င်း ထု ချေ ချက် ကို
တင်ပြနို င်လျှင် ထို တင်ပြချက်ကို ရုံ က မယုံ မယုံကြ ကြည်စေကမူ
ည် စေကာ မူ စွပ်စွဲခံ စွပ် ရသူ
စွဲ
ခံ ရသူအအား တရသေ တ ရား
သေ
လွှတ်ရမည်။ အဘယ့်ကြေင့်ဆို သေထို အ ခြေ ထိုအအခြေအနေတွင်
နေတွ င် စွပ်စွဲခံ
စွပ် စွဲခံရသူ
ရသူ သည်
သ ည်
အပြစ်ရှိကြေင် တတရလို
ရား
လို ဘဘက်က
က် က အခို င်အမ
အ ခို င်အ မာ သက်သေထူသ နို င်သည်ဟု
က် သေထူ နို
င် သမဆို
ည် ဟု မဆို
နို င်သေကြေင့် ဖြ စ် သဖြစ်သည်ဟူ
ည် ဟူ ၍ ၍ ဆုံ ဖြတ်ထသည်။
ဆုံးဖြတ် ထား သ ည် ။ ထို ဆုံ ဖြတ်ချက်နှ ထို င့်ဖြ
ဆုံး တ် ချ က်နှ
င့်
ကွဲလွဲစွ ဆုံ ဖြတ်ထသေအမှုမှ မခင် မြင့် ခေါ်မခင်မြင့်ခေ မခင် ညွ မခင်ညွန့်ကြည်နှ
န့်
ကြည် နှင့် င့်
ပြည်ထေင်စု မြ မြန်မနို
န်
မာနို
င် င်ငံအအမှုဖြစ်သည်။
ငံ မှု
ဖြ စ်သ ည် ။
ထို အမှုတွင် ရှ င်လင်ထုမှ ချေချက်သည်
န်နို
င်သ ည် ဟု မှ န်နို တ င်သည်ဟု
ရား ရုံးက တရရုံလက က် ခံလက်ခံ
ယုံ ကြည်လျှင် စွပ်စွဲခံ ရသူ အ လွှတ်ထို က်သည်မှ န်သည်။ ရှ င်လင်ထု အ တို ချေသည့်
င်း မှ န် အတို
သ ည် င် မှ န်သည်ဟု
ဟု
ယုံ ကြည်ယူ ဆ ရပလျက် တ ရား တရရုံ
က က
ရုံး စွပ်စွဲခံ
စွ ပ် ရသူ
စွဲခံ ရသူ အအား အပြစ်ပေလျှင် အ ပြ စ် ပေးလျှ င်
ထင်ကြေဖြင့်ဖြစ်စေ၊ အ စွဲ အ လ မ်း အစွဲအလမ်ဖြင့်ဖြစ်စေ
ဖြ င့်
ဖြ စ် စေ အအပြစ်ပေခြင်သ
ပြ စ် ပေး ခြ င်း
သာ ဖြစ် ဖြစ်
လိမ့်မည်။ သို့ရတွင် ရှ င်းလရှ င်လင်ထု
င်းထု ချေ ချေချက်ကို
ချ က် ကို ရုံ ကရုံး က ယုံ ကြည်လက်ခံ ယုံ ကြ ခြင်
ည် လ က် ခံခြ
င်း
မရှိစေကမူ စွစွပ်စွဲခံ
ပ် စွဲ
ခံ ရရသူ
သူ အ
အား တရသေလွှတ်ရမည်ဟူ တ ရား သေလွှ သည်က တ် ရမည် ဟူ သ ည် ကား
တရရုံ ၏တဝန်ကို သေး သိ မ် စေသေသိမ်စေ လိ မ့်
မ လိမ့်မည်။
ည် ။ သက်သေမျကို
သ က် သေများ ကို ကေင်စွ ကော င်း
စွာ
စစ်ဆေ၍ ယုံယုံကြ
ကြည်ထို
ည် ထို က်က်၊၊ မထို က်သက်သေခို
မထို က် သ က် င်လုံ
သေခိုသည် င် လုံ သ ည်မခို င်လုံ သည် မခို င်လုံသ ည်
ကို ချိန်ဆသုံ သပ်၍စွ ပ် စွဲသစွပ်စွဲသည့်
ည့် အအတို
တို င်
င်း မှ န် မှ န် မမှ န် ဆုံမမှ
ဖြတ်ရန်မှ
န် ဆုံးဖြတ် ရန်မှာ
တရရုံ ၏ တာ ဝတဝန်
န် သဖြစ်သည်။
သာ ဖြ စ်သ ည် ။ သက်သေအထေက်အထနှ သ က် သေအ ထော င့်က် အ ထား တရရုံ
နှင့် ၏ တ ရားရုံး
၏
ဆင်ခြင်တုံ တရတို့သည် အ မှားအ မှ အမှ
န် အမှ န်ကို
ကို ဖေထု
ဖော် ထု တ်ရတွင်
တ် ရာ တွ င် အဓိက အ ဓိ က ဖြစ်သည်။ ဖြ စ်သ ည် ။
စကနေက်တရမပစေဘဲ အ မှ န်တ ရား ကျသာ အမှ န်တရကျသ မျ က် ခြ ည် မျက်ခြည်မပြတ်
မ ပြ တ် ဖေထု
ဖော် ထု တ်တ်၍
၍
ပေလသည့်အတို ဆုံး
ဖြတ် င်ရန် လို သဆုံည်ဖြတ်ရန်လို
။ သည်။ဥပဒေဆော ဥပဒေဆေင်ပု
င်ပု ဒ် မ ဒ်မ စီရင်ထုံ စီရင် ထုံး
စသည်တို့ကို ပုံ သေလက်ခံ ကျင့်သုံ ရန်မဟု တ်၊ တ စ် မူနှ င့် တစ်မူ နှ င့် တတစ်မူ
စ်မူမမတူ
တူ ။။
အကြေင်ခြင်ရကို ကော င်း ကေင်စွ
စွာ ဖေထု
ဖော်တ်ပြီမှ
ထုတ် ပြီး
မှ အမှ န်တရကို အ မှ န်
တ ရား
ကို
သဘဝယု တ္တိနှ
ဆုံး
ဖြတ် င့်အညီဆုံ
လိုက်သ ည် ဖြတ်လို
ဟူ က်သည်ဟူ
၍ ဖော် ပြထားသ ည် ၍ဖေပြထသည်။
။
အထူ ရဇဝတ်ရုံ ၊အယူ စီခံ ရုံထုံး
ရင် ၊အယူ
များ ခံ က
ရှိ
ပါ အဖွဲ့၏ စီရင်ထုံ မျရှိပက
အ ခြား အခြ
စီရင်ထုံ မျကို ကိုး
ကားကိုသုံး
ကသုံ
စွဲ
ရန် စွဲရန် မလို ကြေင်ဖြင့်
မလို ကြော င်း
ဖြ င့် နို င်ငံ တေ နို
င်
ငံ
တော်
တရရုံ ချုပ်၏
၁၆ ၁၆ -၇-၇၁ နေ့စွဲပ စအမှ တ်-၂၉၈/၁၃-၁၀ (၇၁)တွင် ဖေပြထပသည်။ ထို့
ကြော
င့်ထို့ကြေင့်
၁၉၇၀ ၁၉၇၀
ပြည့်နှ စ်တွင် ဆုံ ဖြတ်ထသေအမှု၏ဆုံ
ဆုံး
ဖြ
တ် ချ က်ကို ကိုး ဖြတ်ချက်ကို
ကားသုံးစွဲ
ရမည် ။ကို ကသုံ စွဲရမည်။

၂.၆.၁ သံ သယအကျို
ပြစ်မှုကျူလွန်သည်ဟူထသေ င်ကြေး ဖြ င့် ထင်ကြေဖြင့် ဆုံး
ဖြ ဆုံ
တ် ဖြတ်ခြင်မပြုအပ်ပေ။
ခြ င်း
မပြု အ ပ် ပေ။
ခို င်လုံ သေ အထေက် အအထမျရှိရမည်။ ထားများ
ရှိ
ရမည် ။ သံ သယအကျို
သံ သ ယ အ ကျိုး ကို တရခံ
ကို အပေ တ ရား ခံ
အား
ပေး
ရမည်ဟု ဆို မည့်အစ ထင်ကြေနှ င့် အ အပြစ် ပြ စ် မပေသင့်ပ၊
မပေး သ င့် ပါ ၊ခို င်လုံ သေခို င်လုံ
သော
အထေက်အထပြည့်စုံ အ ပြ စ်မှပေး
သရမည် ဟု အပြစ်ပေရမည်ဟုဆို လျှ င်ဆို လျှင် တွေခေယူ
တွေး ခေါ်ယူ ဆဆပုံ
ပုံ
ပို မို ရှ င်လင်မည်ဟု ယူ ဆ သ ည် ယူ
။ ဆသည်။အ မှု အမှုတို
တိုင်း
တွ င်င်တွင် မျက်မြင်သက်သေ
မျ က် မြ င်သ က် သေ ထင်ရှထ င် ရှား
ရှိသည်မဟု တ်၊ အချက်အလက် အထေက်အထတို့ကို ခြေ ရာ ခံ ၍ ခြေရခံ အ မှ ၍န် အမှ
တ ရား ကို န်တရကိုရှာ ဖွေရှ ဖွေကြ
ကြ
ရသည်။
ဂျမန်ဇေရီယအပေ မော င်
တ င်မေင်တင်ဝင်နှ
ဝင်း နှ င့် င့် ပြည်ထေင်စု ပြ ည် ထော င်စု
မြန်မနို င်ငံ အမှုတွင် အ မှု ပတ်ဝန်ကျင်
တွ င် အကြေင်ခြင်ရဖြစ်သေ
ပတ် ဝန်း ကျင် အ ကြော င်း
ခြ င်း
ရာ
ဖြ စ်သော
သက်သေခံ ချက် မှ ကွင်ဆက်တစ်ခုဆနှ င့်တစ်ခု က် စပ် လျက် ဆက်စပ်လျက်ရှိသည်။
ရှိသ ည် ။ လို အ ပ် သော လို အပ်သေ
ကွင်ဆက်ပြည့်စုံ တ ရားခြင်မရှိလျှင်
ခံ အား တရခံ
ပြစ် အ
ဒဏ် မပေး ပြစ်ဒဏ်မပေနို
နို
င် ပါ ။ င်ပ။ ပတ် ဝပတ်ဝန်ကျင်
န်း
ကျင်
အကြေင် ခြင်ရသက်သေခံ
ခြ င်း
ရာသ က် သေခံ ချက်မှ
ချက်မှာ တရခံ သည် တ ရား ခံ သ ည် ပြစ်မှုကျူလွန် ပြ စ်
မှု
ကျူး လွန်
သည်ဟု ယူ ဆရန်မှ တစ်ပ တစ်ခြ ယူ ဆချက်မရှိနို င်သည့်အခမှ သလျှင် တ ရားခံ အား တရခံအ အပြ အပြစ်ဒဏ်ပေ
စ်ဒဏ် ပေး
ရမည်ဖြစ်သည်။ သို့မဟု တ်လျှင် သံ သယ၏ အကျိုကို တတရခံ ရား
ခံအား အ ရရှိစေခွင့်ပြုရမည်
ရရှိ
စေခွ င့်
ပြု
ရမည်
ဟူ ၍ ဖေပြထသည်။ထား
သ ည် ။
သံ သယအကျို ဆို သည့် စကရပ်နှပင့်တ် သပတ်သက်၍
က် ၍ သသက်သေတစ်ဦက
က် သေတ စ် ဦး က တစ်ချိန်တွင်
တ စ် ချိ
န်
တွ င်
တစ်မျိုထွက်ဆို ၍ ရုံး တွ င် ရုံ တွင် တစ်မျိုကွဲလွဲက
တ စ် မျိုး
ကွဲ လွဲ ကာ ထွက်ဆို ရုံ မျှနှထွင့်က် ဆိုရုံမျှနှင့်
တရခံ တွင် ပြ စ် ပြစ်မှုမထင်ရှ
မှု
မထ င် ဟု ဟု
ရှား ဆုံ ဖြတ်ရန်မဟု
ဆုံး
ဖြ တ် ရန် တ်ပေ။
မ ဟု တ် ပေ။ ဤကဲ့ သို့သေ ဤ ကဲ့ သို့
သော
အခြေအနေမျိုတွင် သံ သသံယသယအကျိုဆို
အ ကျိုးဆိုသ ည့်သည့် စကရပ်ကို
စကား ရပ် ကိုပုံ သေကချပ်မှပုံ တ်
သေကား ချ ပ်မှ
တ်
ခြင်မပြုဘဲ အ မှု များအမှုမျကို
ကို စစ်ဆေရသေ
စစ်ဆေး ရသော တရရုံ မျအနေဖြင့် တ ရား ရုံး
များ
အ နေဖြ အမှ
င့် န် အ မှ န်
တရကို အအစွမ်ကု
စွ မ်း
ကု န်ထုန်ထု
တ်တ်ဖေ၍
ဖော်၍ ထို အမှ န်တရပေတွင်
ထို အ မှ န် တ ရား ပေါ် တွ င် အခြေပြုက အ ခြေ ပြု
ကာ
ဆုံ ဖြတ် စီရင် စီရင်ရန်
ရန် အရေကြီသည်။
အ ရေး ကြီးသ ည် ။ သံ သယအကျိုဆို သံ သည်မှ
သ ယ အ ကျိုး ဆို သ ည် မှာ
အချက်အလက်မျကို ကို
ကိုင် င်တွယ်စိစစ်၍
တွ ယ် စိ
စစ် ၍ မိမိတို့၏ မိ မိ တို့ ၏ အဆုံ အဖြတ်ပေရ၌ အ ဆုံး အ ဖြ တ် ပေးရာ
၌
တရသူ ကြီမျ အ နေဖြ အနေဖြင့်
င့် တဝန်ရှေတာ ဝန်င်နို
ရှော င်ရန်
င် နို
င်ရန် ဖန်တီပေသေ ဖန် တီး ပေး သော
ကိန်သေနည်တစ်ရပ် မဟု တ် ချေ ။ မဟု တ်ချေ။တ ရား လို ဘတရလို
က် မှ ဘက်မှ အထေက်အထမျတင်ပြ၍
အ ထော က် အ ထား များ
တ င် ပြ ၍
တရခံ ဘက်မှ ခု ခံ ချေ ပခုရာ
ခံတွ
ချေပရတွင်
င် ၄င်အချက်မျကို
၄င်းအ ချ က် များကို ဆန်စစ်ချိန်ဆဆ န်း စစ် ချိန်
ဆ
ရန်မှ တရသူ ကြီ၏တာ ဝန် တဝန်ဖြစ်ပသည်။
ဖြစ်
ပါ သ ည် ။ ထိုကဲ့
ထို ကဲ့သို့
သို့စိစစ်ရတွင်
စိ စစ် ရာ တွ င် တရလို တ ရား လို
ဘက်မှ တင်ပြချက်မျကို တတရခံ ရား
ခံ ၏၏ ခု ခံ ချက်ဖြင့်
ခုခံ ချ က် ဖြ င့်ချိန်ထို ကြည့်ပြီချိ န်ထိုး
ကြည့်ပြီး
တရလို သက်သေအနေဖြင့်
၄င်းတ င် ပြ သော ၄င်တင်ပြသေ
အ မှု၏ အမှု၏ ခို
င်ခိုင် ခိုလုံ
လုံ င်ခို င်လုံ လုံ ကျေနပ်
ကျေ နပ်
ဖွယ်ရ သက်သေထူ နို င်ခြင်ရှိ မမရှိ ရှိသုံ သပ်ရသည်။သုံး
သ ပ် ရသ ည် ။ဤသို့ ဤနှ သို့ စ်ဖက် တင်ပြချက် နှစ်ဖက် တ င်
ပြ ချ
က်
မျကို ချိချိန်ဆကြည့်သည့်အခတွင်
န်ဆ ကြည့် သ ည့် အ ခါ တွ င် တရခံ သည် တ ရား ခံ သ ည်ပြစ်မှုကျူလွန်ပ ပြ စ်မှု
ကျူး လွ န်
ပါ
မည်လဟု လျော် လျေကန်သေ
က န် သော သံသံ သယသ ယ ရှိနေသေမှ တရခံ အ ရှိ
နေသေး ၄င်သံ မှ သယ၏တ ရား ခံ အား ၄င်း သံ သယ၏
အကျိုကို ပေရန်ဖြစ်သည်။
ပေး ရန် ဖြ စ် သ ည် ။
ဒေတင်ဦနှ င့် ဦးအေး ဖေ ဦအေဖေပ
ပါ ၃၃ နှ င့် နှ ပြည်ထေင်စု မြန်မနို
င့် ပြ ည် င်ငံ
ထော င်စု မြ န်မာနို
င်ငံ
အမှုတွင် သံ သယ အကျိုဆို သေ စကား ရပ် စကရပ်ကို
ကို ဆောဆေင်ပု
င်ပုဒ်ဒ်သဖွယ်
သ ဖွ ယ် မသုံမ ဘဲအမှု
သုံး
ဘဲ အ မှု
တွင် ပေပေက်သေ အ ထော က် အထေက်အထကို
အ ထား ကို ချိ န် ချိန်ဆ၍
ဆ ၍ အမှအန်တရကို
မှန်တ ရား ကိုရှ ဖွေ ရှာ ဖွေ
ရတွင် အ ထောအထေက်အကူ
က် အ ကူ ဖြစ်ဖြစ်စေသေ
စေသော လမ်ညွှန်တစ်ရပ်သ
လ မ်း ညွှ န်တ စ် ရပ် သာ ဖြစ်စေရန် ဖြစ်စေရန်
လို အပ်သည်။ သံ သယသည် လွယ်လွယ်ဖြစ်တတ်သေ သံ သယမဟု တ်စေရ။ မည်သည့်အရမျို၌မဆို ဟ ဒွိဟ
ဒွိ
ဖုံ အု ပ်သေစိ တ်တွ စိတ်တွင် ဖြ
င် ဖြစ်ပေသေ
စ်ပေါ်
သော သံ သယလည်မဖြစ်စေရ။
သံ သ ယ လ ည်း မဖြ စ်စေရ။ဖြစ်တတ်သေ ဖြ စ် တ တ် သော
သဘဝနှ င့် နှို င်းနှိုင်ယှ
ယှ ၍ ဉ်၍
ဉ် ဖြစ်ပေသင့်သေ
ဖြ စ်
ပေါ်သ င့် သော သံ သယ သံ သမျိုကို
ယ သ မျိုး ကို သာ
ဆို လို ပေလိမ့်မည်ဟူ ၍ ဆုံ ဖြတ်ထသည်။
တရရုံ မျအနေဖြင့် သ က် သေခံ ထသက်သေခံ
င်ရှားတွေ့ ထင်ရှ တွေ့ရှိ၍
ရှိ
၍ တရခံ
တ ရား မျ
ခံများ
ကျူလွန်သည်ဟုအ မှ န် အမှ န် ဆုံဖြ
ဆုံး ဖြတ်နို
တ် နိုင်မှ
င်မှသာ သလျှင်
လျှ င် ပြစ်မှုကြီငယ်ပြ စ် မှု
ကြီး ငယ်
အလို က် ပြတ်ပြတ်သသပြစ်ဒဏ်ချမှ ဖြ စ်
သ ည် ။တ်ရမည် တ ရား ဖြစ်သည်။
ခံများသ ည် တရခံတ မျသည်
က ယ် ပင် တကယ်ပင်
ပြစ်မှုကျူလွန်သူ ဟုမျတ် ဟု တ် မဟု မဟု
တ်တ် ခို င်လုံ
ခို
င် သေ
လုံသော သက်သေမရှိဘဲ သ က် သေမရှိ သံ သယမျှသ
ဘဲ သံ သ ယ မျှ သာ
ရှိသေအခ၌ ၄င်း တို့၄င်တို့အပေတွင်
အ ပေါ် တွ င် ပြစ်ဒဏ်
ပြ စ်ဒဏ် ချမှ တ်ရန် ချ မှ တ် သင့်လျေမည် သ င့်
ရန် လျော်မည်
မဟု တ်ပေ ဟူ ၍ အေဒရေဟန် ၆နှ င့်၆နှ င့် ပြ ည်ပြည်ထေင်စု
ထော င် စု မြ မြန်မနို
န်မာနို
င်ငံင်ငံ အမှု အ မှု
တွင် ဖေပြထသည်။
 ကေက်နှုတ်ချက်နှ
ကိ စ္ စ်မျိုယူ
စများတွ င်နို င်သည့် တကိစ္စ ရား ခံဘ မျတွင်
က် သို့ တရခံ သ ဘက်သို့
က် ညှာ သက်ညှ
သည့် ကေက်ယူချ က် ချက်ကို
ကို လက်ခံ
လ က် ခံခြင်သည်
ခြ သ ည် မျှတသည်ဟု
င်း မျှ
တ သ ည် ဟုအမ်အေအရဇ်ပအ မ်အေအာ ရာ
ဇ်
ပါ
၂နှ င့် ပြည်ထေင်စု မြန်မနို
အ မှု င်ငံင် အမှုတွင်
တွ ဆုံး ဖြ တ် ဆုံ
ထား ဖြတ်ထရ
ရာ တတရခံ
ရား
ခံ တွ တွင်
င် သံ သယ သံ သယ
အကျိုခံခွ စခွင့်ရှိသည်။
င့်
ရှိ
သ ည် ။
တရလို ဘက်မှ တင်ပြသေ
အ ထော က် အ ထားများ
တွ အထေက်အထမျတွင်
င် ဟာကွ က် ဟကွက်ရှိလျှင်
ရှိ
လျှ င်
တရခံ အ သံ သသံယသယ၏အကျိုကို
၏ အ ကျိုး ကို ပေသင့်သည်။
ပေးသ င့် သ ည် ။ တရခံ တစ်ဦအ တ ရားခံ တ စ်တရဝင်
ဦး အား တ ရားဝင်
သေ သက်သေခံ အထေက်အထမျ အ ရသာ အရသ အ ပြ စ် အပြစ်ပေနို
ပေး နိုင်သ ည် င်သည်။
။ အ ထောအထေက်အထသည်
က် သ ည် မမ
အ ထား
ခို င်မလုံ ဖြစ်နေလျှင် တရခံ အ သ င်္ သင်္က
ကာမကမကင် င်း ရှိသည့်တို
ရှိ င်အပြစ်မပေနို
သ ည့် တို
င်
အ ပြစ်မင်ပေး နို
င်
ပ။ အကြေင်မှ
အ ကြော မှာ သက်သေ
င်း သ က် သေထင်ရှ ပြခြင်နေရတွင်
ထ င် ရှား ပြ သင်္က
ခြင်း
နေရာ မကင်
တွင် သ င်္ ကာမက င်း
မှုကို အစထို ၍ မရနိုမရနို
င် သောင်သေကြေင့်
ကြော င့် ဖြစ်သည်။ ဖြစ် သ ည် ။ ပြစ်ဒဏ်နှ ပြ င့်ဒဏ်
စ် နှပတ်သက်၍
င့် ပတ် သ က် ၍
သံ သယရှိလျှင် တရခံသံ သည်သံ
သ ယ အသယအကျိုကို
ကျိုး ကို ခံစား
ခွ ခံရှိ
င့်စခွင့်ရှိသည်။
သ ည် ။
တစ်ကြိမ်တစ်ခမှ ယွင်၍ အ ပြ စ်ခံအပြစ်ခံ
ရဖူး
ရုံမျှ ရဖူ
နှ
င့်ရုံ မျှနှ င့် အယူအခံ တရလို
ယူ ခံတ သည်
ရား
လို
သ ည်
အကြိမ်ကြိမ် အဖန်ဖန် ပြစ်မှုကျူလွန်လိမ့်မည်ဟု
ယူ ဆ ရန် ယူမ ဆရန်
သ င့်ချေ ။မသင့်ချေ။ပြ
စ် ပြစ်မှုနှ
င့်င့်
မှု
နှ
သင့်လျေသေ ပြ ပြစ်ဒဏ်ကို
စ်
ဒဏ် ကို ကျခံ ခဲ့ ပြီသူ
ကျခံ မျအ
ခဲ့ပြီး
သူ အားပတ်ဝန်ကျင်က ပတ်
များ ဝန်း
ကျင် က
အငြိုမထဘဲ လူ လူ
အသစ်အဖြစ်
သ စ် ဖြစ် ဘဝသစ်ထူ
ဘ ဝသ စ် ထေင်စေနို
ထူ ထော င် စေ င်ရန်
ရန် အပေကူ ညီရ
နို
င် အား
ပေးကူ ညီ ရ
သည့်မူ ရှိသည်။ ထို မူ အရလည် အယူ ခံ တရလို အ သံ သသံယသယဖြင့်
ဖြင့် အအပြစ်ပေခဲ့
ပြစ်
ပေး ခဲ့
ခြခြင်သည်
င်း
သ ည်
မှ ယွင်သည်ဟု ဆို ရပေမည် ဆို
ဟူ ရပေမည်ဟူ
၍ ၍ မော မေင်စက်ပြနှ
င်
စက် ပြာနှ င့်င့် ပြည်ထေင်စု ပြည်ထော င်
စု
မြန်မနို အင်ငံမှု
အမှုတွင်ဖေပြထသည်။
တွ င် ဖော်
ပြထားသ ည် ။

၂.၆.၂ တရလို တနှရား

င့်တရခံ
ခံအ ပေါ် အပေကျရေက်သေတဝန်ခြနချက်
ကျရော က် သော တာဝန် ခြား
နားချ က်
အထက်ဖေပြပ ပြဋ္ပြဋ္ဌ
ဌာန်း န်ချက်မျ၊
ချက် များ
၊ စီရင်ထုံစီ မျကို
ရင် ထုံး
များ
ကို လေ့ လ လေ့ လာ
ခြင်အဖြင့် တ ရား လိုတရလို
နှ င့် နှ င့် တရခံ မျခံ
တ ရားများ အပေတွင် အ ပေါ် ကျရေက်သေ
တွ င် ကျရော
က်သော
သက်သေပြရန် တဝန်၏အနေအထအတို အ နေအ ထား အ တို င်း င်အတကို
အ တာ ကို အော အေက်ပအတို
က် ပါ အ တို င်း င်တွေ့ရသည်။
တွေ့ ရသ ည် ။
တရခံ အအပြစ်ရှိကြေင်
ပြ စ်ရှိ
ကြော င်း လျေကန်သေ လျော် က န်သော သံ သယကင်သည်အထိ သံ သ ယ က င်းသ ည်အ ထိ
သက်သေပြရန် တဝန်သည်တ ရား လို အတရလို
ပေါ် တွ အပေတွင်
င် အစဉ်တစို
အ စဉ် က်တည်ရှိသည်။
တ စိုက်တ ည် ရှိ
သ ည် ။
သို့သေ အချက်အလက်တစ်ရပ်ကို သက်သေပြရန် တဝန်သည်တ ရား ခံအတရခံ
ပေါ် အပေ ကျရေက်သေ
ကျရောက် သော
အခတွင်မူ သံ သ သံယ သယကင်ရှ
က င်းရှ င်း င်သည်အထိ
သ ည် အ ထိ သက်သေပြရန်
သ က် သေပြ ရန် ယေဘု ယျအဖြင့် ယေဘု ယျအား
ဖြင့်
တဝန်မရှိပ။ပထ မဦး ပထမဦစွ
စွာ အမြင်အဖြင့်
အ မြ င်
အားဖြ င့် ခို င်လုံ သေ ခို
င် လုံ သော အထေက်အထအ ထော က်အ ထား
တင်ပြနို င်လျှင် လုံ လေက်သည်။ အ ဘ ယ် အဘယ်ကြေင့်ဆို
ကြော င့်
ဆို သော်သေ ထို ထို
အ အချက်ကို
ချ က်ကို ထင်ရှ ထ င်ရှား
အေင် သသက်သေပြရန်
က် သေပြ ရန် တဝန်သည် တာ ဝန် သ ည် တရလို ဘက်သို့တ ရား ဘပခုံက်
လို ပြေင်သွ
သို့ ပခုံး
ပြောင်း
သွား
သေကြေင့် ဖြ စ် သဖြစ်သည်။
ည် ။ တရခံ တစ်ဦသည်
တ ရား
ခံတ စ် ဦး သ ည် ပြစ်မှုကျူလွန် ပြ စ်မှု
ကျူး စဉ်က
လွန် စဉ်က
စိတ်ပေသွပ်ကြေင်ကို သ က် သေပြ ရသက်သေပြရန်တဝန်မှ
န်
တာ ဝန် မှာ တရခံ
တ ရားခံအ ပေါ်အပေ ကျရေက်
ကျရော က်
သေလည် ထို တာ ထိုဝန်
တဝန်၏အလေချိန်သည်
၏ အ လေး ချိ
န်သ ည် တရလို
တ ရား ကက
လို တရခံ သည် တ ရား သ ပြစ်မှု
ခံ ည် ပြ
စ်မှု
ကျူလွန်သည်ဟုထ င် စွာထင်ရှ စွသ က်
ရှား သက်သေထူ
သေထူ ရမည့် ရမည့် တဝန်ထက်
တာ ဝန် ထ က် အနည်ငယ်ပေ၍ အ နည်း ငယ်ပေါ့
၍
လက်ခံ နို င်သည်။ တရခံ ဘက်သည်တ ရားလို ဘ က် တရလို
မှ ဘက်မှ တ င် ပြ တင်ပြသေ သ က်
သော သက်သေခံ
သေခံ ချချက်မျ
က် များ
တွင် ပေပေက်သေမည်သည့်အထေက်အထမဆို
မည် သ ည့် အ ထော က် အ ထား မဆို အ မှီ
သ ဟဲ အမှီသဟဲပြုနို
ပြု နို
င်သ ည် ။င်သည်။
အမ်မူ သီယဆဗို င် အ မှု အမှုတွင်
တွ င် စွပ်စွဲခံ
စွ ပ် ရသူ
စွဲ
ခံရတစ်ဦသည်
သူ တ စ်ဦး သ ည် မှ န်လေက် မှ န်
လော က်
သေ ရှ င်လင် ထု ထု ချေချက်ကို
ချေ ချ က်ကို တင်ပြနို
တ င်င်လျှင်
ပြ နို
င်လျှ င်ထို တင်ပြချက်ကို ထို
တ င်
ပြချက်ကို
တရရုံ က မယုံ မယုံ
ကြည် ကြည်စေကမူ
စေကာ မူ စွပ်စွဲခံစွ
ရသူ
ပ်
စွဲ အရသူ
ခံ အားတရသေလွှတ်ရမည်။ တ ရားသေလွှ တ်ရမည် ။
တရလို ဘက်က အ ခို င် အ မာ အခို င်အမ သသက်သေမထူ
က် သေမထူ နို င်သေကြေင့်ဖြစ်သည်ဟူ
နိုင်
သော ကြော င့်
ဖြစ်သ၍ည် ဟူ၍
မှ တ်ချက်ချထခြင်ကိုမခင် မခင်မြင့်ခေ
မြ င့်ခေါ် မ မခင်ညွန့်ကြည်
ခင် ညွ န့်ကြည် အမှုတွင် ထို အ မှု တွ
င် ထို
ဆုံ ဖြတ်ချက်နှ
ဆ န့်
ကျင် ၍င့်ဆန့်ကျင်၍သုံ
သုံးသ ပ် ခဲ့
သ ည် သပ်ခဲ့
။ သည်။
ထို့ကြေင့် တတရခံ သသည်လည်
ရား
ခံ ည် လ ည်း တရရုံ ကတ ရား က ယုံ ကြည်လက်ခံ ခြင်ရှိ
ရုံး ယုံ ကြည်လ က် ခံ
ခြင်း
ရှိ
စေရန် ရှ င်လင်ထု
ထု ချေ ချေချက်ပေရန်တဝန်ရှိသည်။
ချ က်ပေး ရန် တာ ဝန် ရှိသ ည် ။

၂.၇ အထူ သိရှိနို

သ က် င်သည့်အကြေင်ခြင်ရကို
သေပြ ရန် တာ ဝန် သက်သေပြရန်တဝန်
အကြေင်ခြင်ရတစ်ရပ်ရပ်ကိုတ စ် စုံ
တ စ် ယောက်သောတစ်စုံ
သူ ကတစ်ယေက်သေသူ
သာ ကသအ ထူး သ ဖြ အထူ
င့်သဖြင့်
ပို ၍ သိရှိနို င်လျှင် ထို အကြေင်ခြင်ရနှ
စပ် င့် ဉ်း
လျ ၍စပ်လျဉ်၍သ က် သက်သေထင်ရှ
သေထ င် ရှား
ပြရန်ပြရန် တာ တဝန်မှ
ဝန်
မှာ
လည် ထို သူ အပေတွင်ကျရေက်သည်ဟူ
ကျရော က်သ ည် ဟူ ၍သ၍သက်သေခံ
က်
သေခံ ဥပ ဥပဒေပု
ဒေပု
ဒ်မဒ်မ -၁၀၆တွင် ဖေပြထသည်။
ဥပမ-
(၁ ) ပြစ်မှုတစ်ခု ကို ပြုလု ပ်သည့် သဘေလက္ခဏနှ အ ခြေ င့် နေ
အ အခြေအနေမျကို
များ
ကို ထော က် ထေက်၍
၍ ပေါ် ပေပေက်
ပေါ
က်
လသေ ကြံ ကြံ
ရွ ယ်ရွယ်ချက်ဖြင့်မဟု
ချက် ဖြင့်
မဟု တ် တ်ဘဲ
ဘဲ အခြကြံအရွယ်ချက်ဖြင့်
ခြား
ကြံ ရွယ် ချ က် ဖြ
င့်ထို ထို
ပြစ်မှုကို ပြုလု ပ်ခြင်ဖြစ်လျှင်
ထို
ကြံထို ချ
ရွ
ယ် ကြံက်
ရွယ်ချက်ဖြင့်
ဖြ င့် ပြုလု
ပြု
လု ပ်ပ်ကြေင်
ကြော င်း သက်သေ သ က် သေ
ထင်ရှ ပြရန်တဝန်သည်ထို
တာဝန် သ ည်ထို သူ အသူပေါ်
အပေတွင်ကျရေက်သည်။
တွ င် ကျရော
က်သ ည် ။
(၂) လက်မှ တ်မပဘဲမီရထတွင် စီး
နင်းလို က်ပါစီနင်လို
မှု
ဖြ င့် က်ပမှုဖြင့် မောမေင်ဖြူကို
င်
ဖြူကို
တရစွဲသည်။ လ က် မှ လက်မှ
တ် ရှိ တ်ရှိကြေင်
ကြော င်း ထင်ရှ
ထ င် အေင်
ရှား
အော င် သက်သေပြရန်တဝန် သ က် သေပြ ရန်တာ ဝန်
မှ မေင်ဖြူအပေတွင်ကျရေက်သည်။
ကျရော က် သ ည် ။
 မေင်တင်အေင်ပ ၃နှ င့် ၃နှ င့် ပြ ည် ပြည်ထေင်စု
ထောင်စု မြန်မနို
မြ န်
မာ င်ငံ
နို
င်ငံ အမှုတွင် အ မှု တွင်
လူ ပျိုတစ်ယေက်က အ ပျို အပျိုတစ်ဦအ
တ စ်ဦးအား အတင်ဆွဲခေလျှင်
အ တ င်းဆွဲ ခေါ် လျှ င် ဖြစ်တတ်သေဖြ စ် တ တ် သော
ဓမ္မတသဘေအရ မတ ရား သ ဖြ မတရသဖြင့်
င့် ကာ မကမစပ်ယှ
စပ် ယှက် က်ရန်
ရန် အကြံအ ကြံ ဖြင့်ဖြ
င့် ပြုလု ပ်သည် ပြု လု ပ်သ ည်
ဟု ယူ ဆရမည်သ ဖြစ်သည်။ ထို ကဲ့ သို့သေ ကြံ ရွယ်ချက်မရှိဟု ဆို လျှင် မည်သည့်ကြံ ရွယ်ချက်နှ င့် ဆွဲခေသည်ဟု
ထင်ရှ အေင်ပြရန်
တာ ဝန် မှာ တဝန်မှ
သ က် သက်သေခံ
သေခံ ဥပဒေပု ဥပဒေပု
ဒ် မ ဒ်မ -၁၀၆အရ တရခံ အပေတွင်
ကျရော က် လျကျရေက်လျက်ရှိသည်
က် ရှိ
သ ည်
ဟူ ၍ ဆုံ ဖြတ်ထသည်။
နို င်ငံ တေအစို ရနှမောင့် င်
သြမေင်သြ အမှုတွင် အ မှု ထန်တက်သမတို
တွ င် ထင်သည် န်းတ က် သ မား တိုင်း
သ ည်
တစ်စုံ တစ်ခု သေ အချိန်အတွင် ထန်တစ်ပင်မှ
ထ န်း ရည် ထန်ရည်မည်မျှ
မည် မျှ ထွ က် ထွက်သည်ကို
သ ည် ကို သိ သိရမည်
ရမည်
ဖြစ်ရ ထန်ရည်မျမမျှော် မမျှေလင့်ဘဲ
လ င့်
ဘဲ ယို
ယို ထွက်သည်ဟု
ထွ က်သ ည် ဟု တင်ပြလို တ င် လျှင်
ပြ လို လျှ ထို
င် ထို
အချက်ကို ထင်ရှ အေင်သ က် သက်သေပြရန်
သေပြ ရန် တဝန်သည်
တာ ဝန်သ ည် ထို သို့ဆို ထို သူဆို
သို့ အပေတွင်
သူ အ ပေါ် တွ ကျ
င် ကျ
ရေက်သည်ဟူ
ဟူ ၍ ဖော် ပြ၍ဖေပြထသည်။
ထား
သ ည် ။
ဤပု ဒ်မသည် တရခံ တစ်ဦက ၄င်းသ ည် ၄င်သည်သ သိ
သာ သိနို
နိုင်သော င်သေ အချက်အလက်တို့ကို
အ ချ က် အ လ က် တို့
ကို
ထင်ရှ စေခြင်ဖြင့် ပြ စ် မှု
ကျူး ပြစ်မှုကျူလွန်ရကြေင်
လွ န်
ရကြော င်း သက်သေပြရန်တဝန်မရှိ
သ က် သေပြ ရန် တာ ဝန် မရှိ
ပ။ တရခံ
တ ရား
ခံ
အအပေ
ပေါ် ထို တဝန်မျိုကို ထိုတာ ဝန်မျိုး
ကို ပုံ ချခြင်မပြုပ။ ပုံ ချတရခံ
ခြ
င်း မပြု ပါ ။ တ ရား
ခံ
တစ်ဦသည် ၄င်း အ၄င်အပေတွင်
ပေါ်တွ င် ငြိတွယ်သေ
ငြိတွ ယ်သော အချက်အလက်မျကို အ ချ က် အ လ က် ရှကို
များ င်ပြ ရှ
င်း
ပြ
ခြင်မပြုနို င်လျှင်
အ ပြ စ်
ရှိ အပြစ်ရှိသည်ဟု
သ ည် ဟု ကော ကေက်ယူ
က် ယူရမည် ရမည်ဟူ
ဟူ သောသေ အယူ
အ ယူ အဆသည်
အ ဆ သ ည် လွဲမှ လွဲ မှား
သည်။ အပြစ်ကင်ကြေင်တရခံ တ ရား ခံက သကသက်သေပြရန်တဝန်ရှိသည်ဟု
က် သေပြ ရန် တာဝန် ရှိ
သ ည် ဟုပု ဒ်ပု ဒ်မ -၁၀၆က မဆို ချေ။ ပု ဒ်မ ၁၀၆အရ ထို တဝန်
မ
သည် တရခံ အပေ ပခုံး ပြောပခုံ
သပြေင်သည်ဟု
င်း ည်ဟု မဆို
မဆိုနို နို
င်ပ။
င်ပါ။ ဤပု ု ဒ်မပ ဤ ပုု ဒ်မပါ
ပြဋ္ဌန်ချက်မျကိုတ ရား လိုဘ က် တရလို
မှ ဘက်မှ အအထေက်အထမျအ
ထော က် အ ထား များ
အား ပို မို ခို င်လုံ ပိုမိုခို
င်လုံ
အေင် မမသုံ
သုံးနိုင်
နို င်ချေ။
ချေ ။ တရလို က တ ရား လိုက ခို င်လုံ သေအမှုကို ခို
င် လုံသော အ မှု
ကို
ထင်ရှ စေခြင်မပြုနိုသ က် င်သမျှ
သေပြ ရန်သက်သေပြရန် တာ ဝန်
သ ည် တဝန်သည် တ ရား တရခံ
ခံ အပေ
အ ပေါ် ပခုံပခုံး
ပြေင်ခြင်မရှိချေ။
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၀၄၊၁၀၅၊၁၀၆ကို ခြံ ု ငုံ ၍ လေ့ လလျှင်သ က် သက်သေပြရန်
သေပြ ရန် တာ တဝန်ဆို
ဝန် သေ
ဆို
သော
အခန်ကဏ္ဍနှ င့်ပတ်သက်၍ အ မှု ထ င် ရှား
ကြော င်း
ပြရအမှုထင်ရှ
န် ကြေင်ပြရန် တာ ဝန် တဝန်မဟု
မဟု တ် ဘဲတ်ဘဲ
သက်သေခံ ချက်တစ်ခု ထင်ရှ ကြေင် သ က် သက်သေပြရန်တဝန်ဖြစ်ပြီ
သေပြ ရန် တာ ဝန်ဖြ စ် ပြီး ထို ထို
အကြေင်ခြင်ရမျ တ ည် တည်ရှိကြေင်ကို
ရှိ
ကြော င်း လ ည်းလည်
ကို ထို အခြင်အရတည်ရှိနေ
ထို အ ခြ င်း အ ရာ တ ည် ရှိ
နေ
ခြင်ကို
သိသိသေသူ
သော သူ ကကသလျှင်တင်ပြနို
သာ လျှ င် တ င် ပြနိုင်မည်ဖြစ်၍သတ်မှ
င်မည် ဖြစ် ၍ သ တ် မှ တ်ထခြင်ဖြစ်သည်။
တ် ထားခြင်းဖြ စ်သ ည် ။
ထို့ကြေင့် သသက်သေခံ က် သေခံ ဥဥပဒေပု
ပဒေပု ဒ်မ
ဒ်မ -၁၀၄၊၁၀၅၊၁၀၆ပ ပြဋ္ဌန်ချက်သည်
သ က် သေပြ သက်သေပြရန်
ရန် တာ ဝန်တဝန် အခန်
အ ခန်း
ကဏ္ဍသည် အကြေင်ခြင်ရတစ်ခု သ က် ထင်ရှ ရ
သေပြ ကြေင်
န် သက်သေပြရန်
တာ ဝန် သာဖြစ် ကြော တဝန်သဖြစ်ကြေင်
င်း
တွေ့ရသည်။

၂.၈ နှ စ်ပေင် (၃၀)အတွင် အသက်ရှ င်လျက်ရှိသည်ဟု သိရသူ သည် သေဆုံ ပြီကြေင် သ က် သက်သေခံ
သေခံ တ င်ပြတင်ပြ
ရန် တဝန်
တစ်ဦတစ်ယေက်သေသူ
သေ၊ မသေဆို သေ၊မသေဆို သည့် ပြ
သ ည့် ဿ နာ ပြဿနပေပေက်သည့်အခ
ပေါ်
ပေါ
က်
သ ည့် အ ခါ
ထို သူ သည် နှ စ်ပေင်(၃၀)အတွင် အသက်ထင်ရှ ရှိခဲ့ ကြေင်ပေပေက်လျှင်
ထိုသူသေဆုံး
ကြော င်းထို သူ သေဆုံ ကြေင်
ထင်ရှ အေင် သ က် သက်သေပြရန်တဝန်သည်
သေပြ ရန်တာဝန်
သ ည် ထို သူထို
သေဆုံ
သူ ပြီဟုပြီး
သေဆုံး ဟု အခို င်အမ အ ခိုင်အ မာ
ပြေဆို
အသူ အပေတွင်ကျရေက်သည်ဟု
ပေါ်
တွင်ကျရော က် သ ည် သက်သေခံ
ဟုသ က်သေခံ ဥပဒေပု
ဥပဒေပုမဒ်မ -၁၀၇တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည်။
ဒ်

၂.၉ (၇)နှ စ်အတွင် သတင်မရသူ

ရှိ သည်ရှိနေကြေင်သက်သေပြရန်တဝန်
နေကြော င်း
သ က်သေပြ ရန် တာဝန်
တစ်ဦတစ်ယေက်သေသူ
သေ၊ မသေဆို သည်
သ ည့် သေ၊မသေဆို ပြဿ သည့်
နာတွ င် ပြဿနတွင် ထိုသူ ရှ င်ထို သူ ရှ င်
လျက်ရှိပကသာ သမန်အဖြင့်
မန်
အားဖြ
င့် ထို သူ
ထို သူ ၏
၏ သတင်ကို
သ တ င်းကြနိုကြား
ကို င်မည့်သူ
နို
င် တို့က
မည့်သူ တို့
က (၇)နှ စ်ကြမျှထို
ထိုသူ
သူ၏၏ သတင်ကို
သ တ င်းမမ
ကို
ကြရကြေင် သ က် သက်သေထင်ရှ
သေထ င်
ရှား
ပြ လျှ ပြလျှင်
င် ထိုထို
သူသူ
အသက်ရှ
အ သ က် င်လျက်
ရှင်
လျက် ရှိနေ ရှိ
နေ
ကြေင်ကို သ က် သက်သေ
သေ ထင်ရှ ပြရန်
ထ င်ရှား
ပြရန် တဝန်သည် တာ ဝန်သထိုည်သူ အသက်ရှ င်လျက်ရှိ
ထိုသူ အ သ က် ရှ င်
လျက်ရှိ
နေသည်ဟု အခို င်အမ ပြေဆို သူင်း
ပြော အပေပြေင်လဲကျရေက်သည်ဟု
လဲ ကျရော က်သ ည်ဟုသ က် သေခံ သက်သေခံ
ဥပဒေပု ဥပဒေပု ဒ်မ -၁၀၈တွင် ဖေပြထပသည်။
ဒ်
မ

၂.၁၀ အစု စပ်မျ၊ အိမ်ရှအိ မ်

ရှင်အိမ်ငှ
င်အိ မ် ၊၊အကြီအကဲ
ငှား အ ကြီး အ ကဲ (ကို ယ်စလှ ယ်လွှဲသူ )နှ င့် ကို ယ်စလှအ ယ်ဖြ
အဖြစ်
စ် ဆ ဆက်ဆံ
က်ဆံ မှု
မှု
ရှိမရှိ သက်သေခံ တင်ပြရန် တဝန်
အစု စပ်လု ပ်ငန်လု ပ်ကိုဟု
င်သူ
တ် မျ ဟု တ်မဟုတ် မဟု တ် အငှငှား
အ ချထသူ
ချထား
သူနှ င့်
နှ င့် အငှ အ ငှား
ချထခံ ရသူဟု တ်ဟု
မဟုတ်မဟု
တ် တ် အကြီအကဲနှ
အ ကြီး အ ကဲ နှင့်
င့်ကို ယ်စလှ ကိုယ်
ယ်စား
လှ ယ်ဟု တ် မဟု
ဟု တ်ဆို
တ် မဟုတ် ဆို
သေ ပြဿနတွင် ၄င်း ၄င်တို့သည်
တို့သ ည် အထက်ပအတို
အ ထ က် အင်တို
ပါ င်းဆေင်ရွက်နေကြေင်
ဆော င်
ရွ
က်နေကြော င်း
ထင်ရှ လျှင် ၄င်း ၄င်တို့သည်
တို့သ ည် ထို ကဲ့
ထိုသို့
ကဲ့ သို့ဆို ခဲ့ သည့်အတို
ဆို င်သ ည့်
ခဲ့ အ မဆက်ဆံ
တို
င်း မဆ က် ဆံ
ဘူ ကြေင် သို့ မဟုသို့မဟု
တ် တ် ဆက်ဆံ
ဆ က် ရမှရာ
ဆံ မှ ရပ်စဲပြီဖြစ်ကြေင်
ရပ်စဲပြီး
ဖြ
စ် ပြေဆို
ကြောင်း ပြော
ဆို
လျှင် သက်သေခံ ပြရန် တဝန်မှ ထို ထို သို့
သို့ ပြေဆို
ပြော သူသူ
ဆို အပေတွင်
အ ပေါ်
တွ င် ကျရေက်သည်
ကျရော
က် သ ည်
ဟူ ၍ သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၀၉တွင် ဖေပြထသည်။
 ဒေစံ၃မယ်ပ
နှ
င့်၃နှစိ
ဒေါ်င့်န်
ဒေစိန်မေပ
မေပါ၂ ၂အအမှုတွင်
မှု
တွ င်သ သက်သေခံ
က် ဥပဒေပု
သေခံ
ဥပဒေပု ဒ်မ
ဒ်မ -၁၀၉အရ ဆို လျှင် မြေရှ င်နှ င့် မြေငှ
ဖြစ်ကြေင် ပေလွင်ပက
ပေါ်
လွ င်
ပါ
က ငှ ရမ်ခြင်ပျက်ကွက်ပြီ
ငှား
ရမ်း
ခြ
င်း
ပျ က်
ကွ က် ဖြစ်ကြေင်
ပြီး ဖြ စ်
ကြောင်း
ကို အဆို ပြုသူ က သက်သေပြရန် တဝန်ရှိသည်ဟု
ထုံး
ဖွဲ့
ထားသ ည် ထုံ
။ ဖွဲ့ထသည်။

၂.၁၁ ပို င်ရှ င်နှ င့်ပတ်သက်သေ သက်သေခံ တင်ပြရန် တဝန်

တစ်ဦတစ်ယေက်သေသူ လ က် ဝ၏ ယ် ရှိ
ကြော င်း လက်ဝယ်ရှိကြေင် ထ င် ရှား
အောထင်ရှ
င်ပြ အေင်ပြပြီ
ပြီး
ဖြစ်သေ ပစ္စည်၏ ပို ပို ရှ
င် င်ရှင်
င်မှ
မှာ ထို သူ
ထိုသူဟု တ်မဟု ဟု တ်
တ် မဟု ဟူ
တ်သေ ပြဿနတွင်ထို
ဟူ သော ပြဿ နာတွင်
ထို
သူ မှ ပစ္စည်ပို င်ရှ င်
မဟု တ် မဟု
ကြော တ်ကြေင်
င်း သသက်သေပြရန်
က် သေပြ ရန် တဝန်သည် တာ ဝန်သ ည် ထို သူ ပစ္စ ထို
ည်
သူ ပစ္
စည်း
ပို င်ရှ င်မဟု တ်ဟု အခို င်အမပြေဆိုအသူ ၏တွ
ပေါ် င်အပေတွင်ကျရော ကျရေက်သည်ဟု
က် သ ည် ဟု သသက်သေခံ
က် သေခံ ဥပဥပဒေ
ဒေ
ပု ဒ်မ-၁၁၀တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည်။
လက်ဝယ်ရှိသူ သည် မိမိလက်ဝယ်ရှိပစ္စည်သည် သူ သာသူ
ပို
င်သပို
ဆို င်ဆို
င်
ကြော င်ကြေင်ဥပဒေက
င်း
ဥပဒေက
ယူ ဆထသဖြင့် လ က် ဝလက်ဝယ်ရှိသူ
ယ် ရှိ
သူ က က အခွင့်အရေပို
အ ခွ င့်
အ ရေးရှိသည်။
ပို
ရှိ
သ ည် ။ တပန်သသည်။ တ ပန်း သာ သ ည်။
ထို သူ ၏ပစ္စည် မဟု တ်ကြေင်စွပ်စွဲသူ စွပ် စွဲ
သူ အအပေသက်သေပြရန်တဝန်ကျရေက်သည်။
ပေါ်သ က် သေပြ ရန်တာ ဝန်ကျရော က် သ ည် ။
ဒေစေရှ င်ပ ၅ ၅ နှ နှင့်
င့် ခွကီယဘွတ်
ခွာ
ကီးယား ဘွတ်အမှုတွင် အ မှု အချင်ဖြစ်မြေ
တွ င် အ ချ င်း
ဖြစ်
မြေ
သည် တရခံ ၏ လ က် လက်ရှိဖြစ်
ရှိ
ဖြစ် ခဲ့ သည်မှ
ခဲ့
သ ည် မှာ နှ စ်ပရိစ္ဆေ နှဒအတန်ကြမြင့်
စ်
ပ ရိစ္ဆေဒအ တ န် ကြာ
မြ
င့်
ခဲ့ ရ ၄င်မပိုတာ
င်ကြေင်ထင်ရှ
ဝန် မှာသ ပြရန် က် သေခံ တဝန်မှ
ဥပဒေ သက်သေခံ
ပု
ဒ်မ ဥပဒေ ပု ဒ်မ -၁၁၀၏ ပြဋ္ဌန်ချက်အရ ဆို င်ဆို လျှင်
လျှ
တရလိုကြီး ၏ကြီလေသေတဝန်ဖြစ်သည်ဟု
လေး သော တာ ဝန် ဖြ စ်
သ ည် ဟုဖော် ဖေပြထသည်။
ပြ ထားသ ည် ။

၂.၁၂ တစ်ဦနှ င့်တစ်ဦယုံ

ကြည် ယုံ ကြည်ကို
ကိုးစားရသော စရသေ အအခြေတွင်
ခြေ တွ င် ဖြစ်လျှင်
ဖြစ်လျှ
င်
သဘေရိုဆော ဖြင့်ဆေင်ရွက်ခြင်ဖြစ်ကြေင်သက်သေပြရန်တဝန်
င်
ရွက်
ခြင်းဖြစ်ကြော င်း
သ က် သေပြ ရန် တာ ဝန်
နှ စ်ဦအနက် တ စ် ဦးတစ်ဦက
က ကျန်တစ်ဦ၏
ကျန် တ စ် ဦး
၏ စိတ်ချယုံ ကြည်ခြင်ကို
စိတ် ချ ယုံ ကြခံ ည်
၍ ခြ
င်းကို
ခံ၍
အလု ပ်ကိစ္စ ဆေင်ရွက်ကြရာ
တွင်ရတွင် ထို တထို စ်တစ်ဦအပေတစ်ဦက
ဦး အ ပေါ်တ စ် ဦး က သဘေရို
သ ဘော ရှိရိုး
ရှိမ မ
ရှိ ဟူ သေ ပြဿနဖြစ်ရ ထို အထို
လု အလု
ပ် ကိ ပ်ကိစ္စ
စ္စကို ကို သဘေရို
သ ဘော နှ နှ
င့်င့်ဆေင်ရွက်
ရိုး ဆောင်
ရွက်
ကြေင် သသက်သေထင်ရှ
က် သေထ င် ပြရန်တဝန်သည်
ရှား
ပြရန် တာ ဝန် သ ည် ထို သို့စိတ်ချယုံထို
ကြည်သို့
စိတ် ချ
ယုံကြည်
ခြင်ကို
ဆောခံ ၍ဆေင်ရွက်သူ
င် ရွ က် အပေတွင်ကျရေက်သည်ဟု
သူအ ပေါ်တွ င် ကျရောက် သ ည် ဟုပု ဒ် မပု ဒ်မ -၁၁၁တွင် ဖေပြထသည်။
ဥပမ-
(၁ ) အမှုသည်တစ်ဦစွဲဆို သည့် တ ရား မမှု တရမမှုတွင်
တွ င် အအမှုသည်ကို
မှု
သ ည် ကို ရှေ့နေသို့
ရှေ့
နေသို့
တစ်စုံ တစ်ရ ရေင်ချခြင်နှ သ
င့်စပ်လျဉ်၍
ဘော ရိုး
ဖြ င့် ရော င်း
ချသဘေရို
ခြ င်း
ဖြင့် ဖြင့်ရေင်ချခြင်ဖြင့်
ဟု တ် ဟု တ်
မဟု တ် ဟူ သေ ပြဿနရှိခဲ့ သေ သ ဘော သဘေရို
ရိုး
ဖြ င့်ရော ဖြင့်ရေင်ဝယ်မှုကိစ္စ
င်း
ဝယ် မှု
ကိ စ္
စ
ဆေင်ရွက်ကြေင်ကို
သ က် သေထ င် သက်သေထင်ရှ
ရှား
ပြရန် ပြရန်
တာ ဝန်သ တဝန်သည်
ည် ရှေ့ ရှေ့
နေ နေအပေတွင်
အ ပေါ်တွ င် ကျကျ
ရေက်သည်။
(၂) အရွယ်ရေက်စဖြစ်သေ
သားက သကစွဲ ဆိုသော စွဲဆို သေ တရမမှုတွင်
တ ရားမမှုတွ င် သဖြစ်သူ သား က
ဖြ
စ်
သူ က
ဖခင်သို့ တစ်စုံ တစ်ရရေင်ချခြင်နှ
စပ် လျ င့်ဉ်း
၍ စပ်လျဉ်၍သ ဘော သဘေရို
ရိုး
ဖြ င့် ဖြင့် ရေင်ချခြင်
ရော င်း
ချ
ခြင်း
ဟု တ်မဟု တ် ဟူ သေ ပြဿန ရှိခဲ့ သေ သဘေရို ဖြင့်ရော ရေင်ဝယ်မှုကိစ္စ
င်း
ဝယ် မှု
ကိစ္
စဆော ဆေင်ရွက်
င်
ရွ က်
ကြေင်ကို
သ က် သက်သေထင်ရှ
သေထ င် ရပြရန်တဝန်သည်ဖခင်အပေတွင်ကျရေက်သည်။
ရှား
ပြ န်တာ ဝန်သ ည်ဖခင် အ ပေါ် တွ င် ကျရော က် သ ည် ။

၂.၁၃ လက်ထပ်ပေင်သင်နေဆဲ မွေး

ဖွား
လျှ င် မွေဖွလျှင် တ တရဝင်ကလေဖြစ်သည်ဟု
ရား
ဝင် က လေး ဖြစ်သ ည် ဟု
မှ တ်ယူ ရခြင်
တစ်စုံ တစ်ယေက်သေသူ သည် မိ
မိ ၏ မိခင်နှင့် မိမိ၏မိခင်နှ င့် ယေကျတစ်ဦ
ယော ကျာ်း
တ စ် ဦး
တို့သည် တရဝင် လ လက်ထပ် က် ထ ပ် ပေင်သင်နေစဉ်
ပေါ င်း နေစဉ်ကလအတွင်၌
သ င်း ကာ လ အ တွ မွေဖွ
င်း
၌ မွေး
ဖွား
လျှင်သေလည်ကေင်၊ ခင် မိခင်
မိ နောနေက်အိမ်ထေင်မပြုခဲ့
က်
အိ မ် ထော င်
မပြုခဲ့ သေ
သော် လက်ထပ်ခြင်
လ က် ထ ပ် ခြင်း
ကို ဖျက်သိမ်သည့်နေ့မှရက် ပေါင်းရက်ပေင် ၂၈၀ ၂၈၀ အတွင်တွင်
အ တွ င်း
တွ င်မွေဖွလျှင်မွေး ဖွား
လျှ
င်
သေလည်ကေင်၊ ထို သူ၏ မိ ခထို
င်
နှသူ
င့်၏မိခင်နှ င့် ထိုထိုယော
ယေကျတို့သည်
ကျာ်း
တို့
သ ည် တစ်ဦနှ င့်တ စ် ဦးနှ
င့်
တစ်ဦသသမီရနို င်ရန်ပေါ
င်း
ဖော် ဆ က် ပေင်ဖေဆက်ဆံ
ဆံခွင့် ခွင့် မရှိမရှိကြေင်ကို
ကြော င်းကို ထို ထို
ယေကျက မပြ မပြနို
နို
င်
ပါကင်ပက ထိုထို
သူသူ သည်
သ ည် ထို ယေကျ၏ ထို ယော တရဝင်သသမီ
ကျာ်း
၏ တ ရား ဝင်
သား
သ မီး
ဖြစ်ကြေင် အအပြီအပြတ်
ပြီး တ် ထင်ရှ
အ ပြ ထ င် သေ
ရှား
သော သက်သေခံ
သ က် ချက်ဖြစ်သည်ဟု
သေခံ ချ က် ဖြစ်
သ ည် သက်သေခံ
ဟု သ က် ဥပဒေပု
သေခံ ဥပဒ်မ
ဒေပု မ -၁၁၂တွင် ဖေပြ
ဒ်
ထသည်။
ကလေစရိတ်တေင်သေကိစ္စမျ၌
ဤ ပု ဒ်မသ ည် ဤပု
အ လွ ဒ်မသည်
န်အ ရေးကြီးသအလွန်အရေကြီသည်။
ည်။ ကွဲကွာ ကွဲကွ
ပြီနေက်မှ
မွေး
သောမွေသေကလေသည်လည်ထို
က လေး သ ည် လ ည်း ထိုမိ မိဘမျ၏ကလေပင်ဖြစ်နို
ဘ များ
၏ က လေး ပင် ဖြ စ်နို
င် င်သည်။
သ ည် ။
ယေကျအနေဖြင့်
သ က် သေခံ သက်သေခံ
ဥ ပဒေပုဒ်မ ဥပဒေပု ဒ်မ -၁၁၂အရ ကင်လွတ်ခွင့်ရနို
မိ
မိ၌ င်သည်မှ
ပန်းသေ မိမိ၌ ပန်သေ
ရေဂဖြစ်နေကြေင် သို့ မဟုတ် သို့မဟု တ် ရပ်ဝေသို့ရေက်ရှိနေကြေင်
ရပ် ဝေး သို့
ရောက် ရှိ
နေကြော င်း
သို့မဟု တ် အခြလုံ လေက်သေ
အ ကြော င်း
ကြောအကြေင်ကြေင့်
င့် ထို
မိ ထိုနှ
န်း
မ မိန်မနှ
င့်င့် ကိုကို
ယ်ယ်
လက်နှီနှေ ရန် အ ခွ အခွင့်
င့် အလမ်မရှိခြင်ကြေင့်
အ လ မ်း မရှိခြင်း
ကြော င့်ထို ကလေကို ထို က လေး ကို
ပဋိသန္ဓေတည်စေရန်အတွက် အစွမ်မရှိပဟူ
အ ချ သေက် ကို အချက်ကို သ က် သက်သေပြနို
သေပြ နို
င်ရပါ င်ရပမည်။
မည် ။ ထို
ထို
ကဲ့ သို့ သက်သေထင်ရှ ပြနိုသ င်ပက
က် သက်သေခံ
သေခံဥပဒေ ဥပဒေ ပုဒ်မ ပု ဒ်မ -၁၁၂ အရ မှ တ်ယူ ခြင်မှ ကကင်လွတ်
င်း
လွတ်
နို င်သည်။ ထို ကဲ့ သို့ သက်သေမပြနို င်ပက ထို ထို
ယောယေကျသည်
ကျာ်း
သ ည် ထို ကလေ၏
ထို က လေး ၏ ဖခင် ဖခင်
ဖြစ်ကြေင်သက်သေခံ
သ က် သေခံ ဥဥပဒေပု
ပဒေပု ဒ်မ
ဒ်မ -၁၁၂အရ မှ တ်ယူ ခြင်ခံ ရမည်သဖြစ်သည်။
မေင်သိန်မေင်နှ
မအင့်တ င် မအတင် အ မှု အမှုတွင်
တွ င် လင်မယအဖြစ်ပေင်သင်
လ င်
မယား
အ ဖြ စ် ပေါင်းသ င်း
နေထို င်ခြင်ကို လျှေက်ထသူ
လျှော က် ထား သူကက ငြင်ဆို ု ငြ
ခြင်မပြုသဖြင့်
င်း
ဆိုု ခြ
င်း
မပြုသ ဖြ ထို သို့
င့် ထိုသို့
ပေင်သင်နေထို
လျှောင်၍
က်ထားခံရသူ လျှေက်ထခံ
နှင့် ရသူ နှရရှိ
င့် သောရရှိသေ က ကလေသည် လေးသ ည် သက်သေခံ
သ က် သေခံ
ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၁၂ ပြဋ္ဌန်ချက်အရ
လျှော
က်ထား လျှေက်ထသူ
သူ ၏ ၏က လေး ကလေဖြစ်သည်ဟု
ဖြ
စ်
သ ည် ဟု ယူ ဆ
ယူ ဆရမည်ဟု
ရမည် ဟု
ဆုံ ဖြတ်ထသည်။

၂.၁၄ အချို့သေအကြေင်အရမျဖြစ်ပျက်ကြေင်ကို
ဖြ စ် ပျ က် ကြော င်း ကို ရုံး
က မှ တ် ယူ နို
င်ရုံခြ
ကမှ
င်း တ်ယူ နို င်ခြင်
တရရုံ သည်အမှုကိစ္စတစ်ခု အ ကြော င်း
ခြ ၏င်း
ရာ များ
နှ င့်အကြေင်ခြင်ရမျနှ င့်ဆ က် စပ် လျက် ဆက်စပ်လျက်
ရှိသေ သဘဝအဖြစ်အ ပျ က် အပျက်မျ၊
များ ၊ လူ
လူ တို့၏အပြုအမူ
တို့ ၏ အ ပြု အ မူ ၊၊ အမျပြည်သူ အ များပြည် သူ
ဆို င်ရလု ပ်ငန်နှပုင့်ဂ္
ဂလိ ကပု ဂ္ဂ လိက ဆို ဆို
င် င်ရလု
ရာလု ပ် ငပ်ငန်တို့၏
န်းတို့ ၏ ဖြစ်ရို ဖြ စ်ရိုး ဖြစ်စဉ် ဖြ စ်စဉ်
ကို ထေက်ထဆင်ခြင်လျက်ဖြစ်တန်ရသည်ဟု
မိ မိထ င် မြ င်ပါ က ထို မိမိထင်မြင်ပက ထို
အကြေင်ခြင်ရ တ စ် ရပ်တစ်ရပ်ရပ်တည်ရှိခဲ့
ရပ် တ ည် ရှိခဲ့
ကြော င်းကြေင် မှ တ်ယူ နိုမှ
င်သည်ဟူ
တ် ယူ နို
င် ၍ ည်
သ ဟူ ၍
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၁၄ တွင် ဖေပြထသည်။
တရရုံအောကအေက်ပအချက်မျကို
က် ပါ အ ချ က် များကို မှ မှသန်သည်ဟု
န် ည် ဟုမှ မှ တ်ယူ
တ် ယူ ၍ ၍ယူ
ယူ ဆဆနို နို
င်င်သည်။
သ ည် ။
ဥပမ-
(က) ခို မှုတစ်မှု ကျူး လွ ကျူလွန်ပြီနေက်
န်ပြီး
နော က် မကြမီ
မကြာ မီ ခို ရပပစ္စ ခိုး ည်မျ
ရာပါ
ပစ္ စည်း များ
ကို လက်ဝယ်ရှိသူ တစ်ဦတစ်ယေက်က ထိုပစ္ စည်းထို ပစ္စမည် ည်သ ည့် မည်သည့်နည်ဖြင့်
နည်း ဖြ င့် မိ မိလမိမိလက်
က်
ဝယ်သို့ ရေက်ရှိကြေင်ကို အ ကြော င်း
မပြ အကြေင်မပြနို
နို
င် လျှ င် င်လျှင် ထို သူ ထို ည်
သ သူ သည် သူသူ
ခို ခိုး
သေလည်ကေင်၊ ထို ပစ္ စည်း ထိုကို
များ ပစ္စ ည်မျကို ခို ရပပစ္စ
ခိုး
ရာ
ပါ ပည်ဖြစ်ကြေင်
စ္ စည်း ဖြ စ် ကြော င်း
သိလျက်နှ င့် လက်ခံ ထသူ ဖြ ဖြစ်ကြေင်မှ
စ် ကြော င်း မှ တ်တ်ယူ
ယူ ယူ ယူဆဆနို
နို င်င်သည်။
သ ည် ။
သို့ရတွင် ဤပုံ
ဤ ပုံ စံစံ (က)အတို င် ယူ ဆရန်၊မယူ ဆရန်မှ အမှ တ်အသပြုလု ပ်ထသေ
ဒင်္
ဂါးတ စ် ဒင်္ဂ တစ်
ပြကို ခို ယူ
ခိုး
ယူ ပျေက်ဆုံ
ပျောက် ဆုံး ပြီနေက်
ပြီး
နော က် မကြမီအတွင် မကြာ မီအ တွ င်း စျေသည်တစ် စျေး သ ည် တ စ်
ဦထံ မှ တွေ့ တွေ့ရှိသေလည်
ရှိ
သော် လ ည်း ထို စျေသည်သည်
ထိုစျေး သ ည် သ ည် ဒင်္ဂ မျကို
ဒင်္ ဂါးများ မပြတ်
ကို မပြ တ်
လက်ခံ ရရှိခြင်ကို ဂရု လည်ဂရု
ပြု
ရမည် ပြုရမည်။
။
မေင်ချစ်ပ၂နှပြည် င့်ထော င် ပြည်ထေင်စု
စုမြ န်မာ နို
င်
ငံ မြန်မနို င်ငံ အမှုတွင် လု အယက်မှု
မှု
တွ င် လု ယ က် မှု
ဖြစ်ပွပြီနေက် တ စ် နေ့ တစ်နေ့တွင်
တွ င် အယူအ ယူ ခံ တရလို
ခံတ ရား ထံ ထံ
လိုတွင် တွ င် ခို ရပပစ္စ ည်ခိုး ရာပါ
ပစ္ စည်း
မျကို တွေ့ တွေ့ရှိရသည်။
ရှိ
ရသ ည် ။ အယူအခံ ယူ ခံ တရလို က တ ရား မည်သည့်အတွက်
လို က မည် သထို ည့်
အ တွ က် ထို
သူ ၏လက်ရှိဖြစ်ကြေင် ကျေနပ်ဖွယ်ရအကြေင်
ကျေ နပ်ဖွ ယ် ရာအ ကြော င်း မပြနို င်ပေ။
မပြ နို
င်ပေ။အယူ ခံ အ ယူ ခံ
တရလို ကို ယ်တို လု င်ယ က် မှုကျူးလုလွ ယက်မှုကျူလွန်ကြေင်
န်ကြော င်း အထေက်အထ
အ ထော က် အ ထား မရှိသဖြင့်
မရှိ သ ဖြ င့်
၄င်သည်ခို
ခိုး
ရာ
ပါပရပပစ္စ
စ္စည်း ည်ကို
ကို သိ လျသိလျက်ဖြင့်လက်ခံ
က် ဖြ င့် လ က် ခံ
သ ည် သည်ဟု
ဟုပြ ပြစ်မှုဆို
စ် မှု
ဆို
င် င်ရပု
ရာ ပု ဒ်
မဒ်မ -၄၁၁ အရ ပြစ်ဒဏ်စီရင်သည်ဟု ဆုံ ဖြတ်ခဲ့
သည်။
မေင်တင်ငွေနှပြည် င့် င်
ထော ပြည်ထေင်စု
စုမြ န် မာ နိုငံမြန်မနို င်ငံ
င် အမှုတွင် အယူ ခံတွ
အ မှု င် အ ယူ ခံ
တရလို ထံ မှ တို က် တိုပါ
ရာ ပက်ရပပစ္စ
စ္စည်း ကို ည်ကို ရက်အတန်ကြမှ
ရက် အ တ န် ကြာမှ မိခဲ့ သည့်အပြင် မိခဲ့
သ ည့် အ ပြ င်
၄င်အဓပြတို က်ရတွင် ကို ယ် ထိ လ က် ရော ကို ပါ
က် ယ်ထိလက်ရေက်ပ၀င်ခဲ့
၀င် ခဲ့
သ ည် ဆို သော သည်ဆို သေ သ က် သက်သေ
သေ
အထေက်အထလုံ ၄င်း ဝမရှိသဖြင့်
သ ည် ၄င်သည်
ဓား
ပြ ဖြစ်သ ည် ဓပြဖြစ်သည်ဟု ယူ
ဟု ဆယူရမ ဆရမည့်အစ
ည့် အ စား
တို က်ရပပစ္စည်လက်ခံ သို့မဟု သူတ် သို့မဟု တ်ခိုး ရာ
ပါ ပစ္ ခိုစည်း
ရပပစ္စ ည် လက်ခံ
လ က် ခံသူသူ အဖြစ်သ
အ ဖြ စ်သာ
အပြစ်ပေသင့်သည်ဟု
ထုံးဖွဲ့
ခဲ့ သ ည် ထုံ ဖွဲ့ခဲ့ သည်။
။
မေင်အေကြီနှ ရင့် အစို ရ အမှုတွင် အ မှု
အ စိုး တရခံတွ င်လက်ဝယ်၌ တ ရား ခံလတွေ့ရှိသေ
က် ဝယ် ၌ တွေ့ ရှိ
သော
ပစ္စည်သည် တ ရား တရလို
လို ၏ ၏ ပစ္စ ပ ည်ဖြစ်ကြေင်၊
စ္ စည်း ဖြ စ် ကြော င်း ၊ အခို ခံ ရသေပစ္စအ ည် ခိုး
ခံ ရသော ပစ္ စည်း
ဖြစ်ကြေင် အအထင်အရှ
ထ င် အ ရှား ပြနို
ပြ နို
င်င်ခြင်
ခြ င်း မရှိလျှင်မရှိ လျှ င်တရခံ အ တသူ ရား
ခို ခံ
အား သူခိုး
ဟူ ၍လည်ကေင်၊ ခိုး ရာ ပါ ပခိုစ္
ရပပစ္စ
စည်းည် လက်ခံ လ က် သူခံဟူ
သူ၍လည်ကေင်
ဟူ ၍လ ည်း ကော င်းမှ တ်ယူ မှတ် ယူ
ခြင်မပြုနို
ဖော်
ပြင်ပဟူ
ထားသ ၍ဖေပြထသည်။
ည် ။
မျမကြမီ ဆို သော ဆိုကာ သေကလသည်
လ သ ည် အအတိုတိုင်း င်အတကို
အ တာ ကို တိတိကျကျ တိ တိ ကျကျသတ်မှ သ တ်၍ တ် မှ မရ
တ် ၍ မရ
နို င်ပ။ အမှုတစ်မှုစီ၏
အ မှု
တ စ် မှု
စီ ၏ အကြေင်ခြင်ရမျအရ အ ကြော င်း
ခြ င်းရာ အ ရဆုံ ဖြတ်ရသည်။
များ ဆုံး
ဖြ တ် ရသ ည် ။
လု ယက်မှုဖြစ်ပွပြီနေက် တ စ် နေ့ တစ်နေ့တွင်
တွ င် တရခံ
တ ရား ၏လက်ဝယ်၌
ခံ၏ လ က် ဝယ် ၌ ခို ရပပစ္စ ခိုး ည်ရာ
ပါ
ပစ္ စည်း
တွေ့ရ ကျေနပ်ဖွယ်ကေင်သေ ဖြေ ရှ ဖြေရှ
င်းချ က် င်ချက် မပေနို
မပေး င်လျှင်
နို
င် လျှ င် ၄င်သည် ၄င်း သ ည်
ခို ရပပစ္စည်လ က် ခံ လက်ခံ မှု
မှု ကျူလွန်သည်။
ကျူး လွ န် သ ည် ။ ခို ရပပစ္စ
ခိုး
ရာ ည်
ပါပစ္ စည်း လက်ဝယ်တွေ့လ က် ဝယ် တွေ့
ရှိသူ တရခံ သည် ၄င်း ပစ္၄င်ပစ္စ
စည်း နှင့် ည်နှ င့် စပ်လျဉ်၍
စပ်လျဉ်း ၍ လျေကန်သေ လျော် က န် သော
ဖြေရှ င်ချက် မပေး မပေနို
နို
င် မှ င်မှ သူ ခို ဖြစ်သည်။
သူ ခိုး
ဖြစ်သ ည် ။ သို့မဟု တ် သို့
မဟု တ်
ခို ရပပစ္စည်
လ က် သလက်ခံ
ခံ ည် ဟု သည်ဟု မှ တ် မှယူ
တ်ယူ
နို
င် သနို င်သည်။
ည် ။ အကယ်၍
အ က ယ် ၍ တရခံ တ သည် ရား ခံသ ည် မှ န်ကန် မှ န်က န်
သေ ဖြေရှ င်ချက် ပေး ပေနို
နို
င် ပါမူင်ပမူ အမှု
အ မှု တစ်ခု လုံတကို စ်ခုလုံး သုံ သပ်၍ သုံး
ကို တရခံ
သ ပ် ၍ တ ရား ခံ
အပြစ်ရှိမရှိ ဆုံ ဖြတ်ရသည်။ ဆို လို သ ည် ဆို လို သည်မှ
မှာ တ ရား ၏တရခံ ၏ ဖြေ
ခံ ဖြေရှ
ရှ င်ချက်သည်
င်း
ချ က် သ ည် မှ န် မှန်
နို င်သည်ဟု တရရုံ က ထ င် ထင်မြင်ယူ
မြ င် ယူ ဆ လျှဆလျှင်
င် တရခံ
တ ရား အ အားတရသေ
ခံ တ ရား သေလွှတ်သင့် လွှ တ် သ င့်
သည်။ အကြေင်မူ တ တရလို ရား
လို ဘ ဘက်သည်
က်သ ည် တရခံ
တ ရားအပြစ်ရှိကြေင်
ခံ
အ ပြ စ် ရှိ
ကြောင်းသံ သယသံ သကင်
ယ က င်း
ရှ င်သည်အထိသက်သေထူ
အ ထိသ က်သေထူ ရန် ရန်တဝန်မကျေပွန်သေကြေင့်ဖြစ်သည်။
တာ ဝန်မကျေ ပွ
န်
သော ကြော
င့်
ဖြ စ်
သ ည် ။
ပျေက်ဆုံ ပြီမကြမီ
ခိုး
ရာ
ပါ ပစ္စည်း ခို ရပပစ္စ ည် လ က် လက်ရှိတွေ့သူ
ရှိတွေ့သူ သ ည်သည် သူ ခို သူခိုး
သေလည်ကေင် မရိုး
မဖြော မရို မဖြေင့်သေ
င့်
သော သသဘေဖြင့်လက်ခံ
ဘောဖြင့်
လ က် ခံ ခြင်
ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု
ဖြစ် သ ည် ဟု
သေလည်ကေင်မှ တ် ယူ ခွမှ သ
င့်
ရှိတ်ယူ
ည် ခွင့်ရှိသည်။
။ ထို ပ
ထို ပစ္စ
စ္ ည်ကို
စည်း ကို မည်သို့ရ မည် သို့
ရ
ကြေင် ကျေနပ်အေင်
ကျေ နပ် အောင် မထု ချေနို င်က
မထု ချေ
နို
င်က သူ ခို ဟု မှသူ
တ်ယူ လျှင်
ခိုး
ဟု မှ
တ်
ယူလျှ
င်
ပို ၍သဘဝကျသည်ဟု
ကျသ ည် မေင်တွတ်နှ
ဟုမော င် တွ တ်နှ င့်အစို
င့် ရအမှုတွဲဖေပြထသည်။
အ စိုး
ရ အ မှု တွဲ
ဖော်
ပြ ထားသ ည် ။

(က) ပြစ်မှုကျူလွန်ရတွင်
ကြံရာပါ ကြံ
တ စ်
ဦး ရပတစ်ဦ၏ ထွ
၏ ထွက်ဆို
က် ဆို
ချ ချက်ကို
က် ကို အရေပအရ
အ ရေး ပါ
အ ရာ
ရေက်သေ အ ကြော အကြေင်ခြင်ရမျကို
င်း
ခြ င်း
ရာ များ
ကို အထေက်အကူ
အ ထော
က် ပြုသည့်
အ ကူ သ ည့် သက်သေခံ သ က်
ပြု သေခံ
ချက်မရှိလျှင် ထို သူ မှ ယုံ ကြည်ထို က်သေ သက်သေတစ်ဦမဟု မှ တ်ဟု
တ်ယူ မှဆတ်ယူ
ယူ နို
င်သယူည်
ဆနို
။င်သည်။
သို့ရတွင်ဤပုံ
စံစံ
ဤ ပုံ

(ခ ) အတို င်ယူ ဆရန်၊ မယူ မယူ

ဆ ရန် မှာ ဆရန်မှ အအထူ
ထူး သသဖြင့်
ဖြ င့် အကျင့်စရိတ္တ
အ ကျင့် စာ
ရိကေင်သူ
တ္ တကော င်းသူ
မေင်ဖြူအပေတွင် စက် ကိ ရိယာ တ စက်ကိရိယတပ်ဆင်ရ
ပ်ဆ င် ရာ သ တိ သတိပေခြင်ကြေင့်
ပေါ့ခြင်း
ကြော င့် လူ တစ်
လူတ စ်
ယေက်သေရသေ အ မှုင့်အမှုနှ င့်
နှ စွဲ
ဆိုစွဲဆို
ရာတွရတွင်
င် ထို စက်ကိရိယတပ်ဆင်ရ၌
ထို စက် ကိ ရိယာ တ ပ်ဆ င် ရာ ၌
ပ၀င်၍မေင်ဖြူကဲံသို့
အ ကျင့် စာ
ရိတ္တ အကျင့်စရိတ္တ ကော င်း သူ ကေင်သူ မော င်မေင်မဲက
မဲ က လစ်ဟင်ချက်
လ စ် ဟ င်း
ချ
က်
ဖြစ်ခြင်ကို သေချစွ
သေချာ စွာ ပြေကြပြီနေက်
ပြော ကြား ပြီး
နောက်မိမိသည် မိမေင်ဖြူနှ
သ ည် င့်
မိ မော င်ဖြူနှ
င့်
တကွ သတိပေလျေရကြေင်ကို ၀န်ခံ
၍မည် ၀န်ခံ
သ ည့် ၍မည်သည့်အတွက်
အ တွ က် သ တိ သတိပေလျေရကြေင်
ပေါ့ လျော့
ရကြော င်း
ကို ရှ င်လင်ဖေပြခြင်ကို
ဂရု ပြု
ရမည် ။ လည်ဂရု ပြုရမည်။
ထို့အတူ ပြစ်မှုတစ်ခု ကို လူ အမျပူ ပေင်၍ပြု ကျင့် ပြုကျင့်ရတွင်
ရာတွ င် ထို သို့
ထို သို့ပြုလု
ပြုလု ပ်
ပ်
ပြီနေက် မော င်မေင်ဖြူ၊
ဖြူ
၊ မေင်မဲ၊မေင်နီတို့
မောင်
မဲ ၊
မော င်နီတို့ သုံ ယေက်ကိုသုံး ယော ပြစ်မှု
က် ကို ပြစ် မှု
ကျူလွန်သည့်နေရတွင်
ဖမ်း ဆီးရမိ၍ ဖမ်ဆီရမိ၍
တ စ်ယော က် တစ်ယေက်စီ
စီ သီး သီခြ
ခြား ချုပ်ထသည်။
ချု ပ်ထားသ ည် ။
၄င်တို့က ပြ
စ် ပြစ်မှုအကြေင်ကို
မှု
အ ကြော င်း
ကို ပြေကြရတွင်
ပြော ကြားရာတွ င် မေင်ညို လည် မောင် ညို လ ည်း
ပ၀င်ကြေင် အ သီး သီးအသီသီ အအစစ်ခံ စစ်ခံကြကြသည်။
သ ည် ။ ဤသို့ထွက်ဆို
ဤ သို့ ထွ ကြရန်
က် ဆို
ကြရန် ကြိုတင် ကြို တ င်
တို င်ပင်ထသည့် လ က္ လက္ခ
ခဏာ ဏမရှိလေက်အေင်
မရှိလော က် အော င် ၄င်တို့
၄င်းတို့ ထွက်ဆို ချက်မျ၌ ထွက် ဆို ချက် များ
၌
တစ်ယေက်နှ တ စ် င့်တစ်ယေက်ညီညွတ်ခြင်ကို
ယော က်ညီ ညွ တ် ခြ င်း
ကိုလ ည်းလည်ဂရု
ဂရု ပြု ပြုရမည်။
ရမ ည် ။
မေင်အေမေင်နှ
ပြည် ထောင့် င်
စု ပြည်ထေင်စု
မြ န်
မာနိုငံ မြန်မနို င်ငံ
င် အမှုတွင် အသက်သေခံ
မှု
တွ င် သ က် သေခံ
ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၃၃ကို ပု ဒ်မ-၁၁၄(ခ)နှ င့် ယှ ဉ်တွဲလေ့ လ သုံ သပ်ရမည်။
အ ခြား
ထူး ခြားအခြထူ
သော ၊ ခြသေ၊
အခြေအနေမျရှိသေ၊ အ မှု မှအမှုမှ
တ စ် တစ်ပ၊
ပါး
၊ ပြစ်မှုကျူလွန်ရတွင်
ပြ စ်မှု
ကျူး လွ န်
ရာတွ င် အတူ ပ၀င် အ တူ ပါ
၀င်
သူ တစ်ဦ တစ်ယေက်၏ ထွ က်ထွက်ဆို
ဆိုချက် ချက်တစ်ခု
တ စ် ခုတ ည်းတည်ဖြင့်
ဖြ င့် လူလူတစ်သီ
သီးတစ် တ စ်
တ စ်
ယေက်အအပြစ်မပေထို
အ ပြ စ်မပေး ထို
က် က်ကြေင်စီရင်ထုံ
ကြော င်း
စီ ရင် ထုံး ဖွဲ့သ
ဖွဲ့
ထား ထည် သည်။
။
ဤသက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၁၄(ခ)ကို ပု ဒ်မ-၁၃၃နှ င့် ယှ ဉ်တွဲဖတ်ရမည်။ ပု ဒ်မ-၁၃၃တွင် အကျယ်တဝင့်
ရှ င်လင်ဖေပြထသည်။ယှ
ယှ ဉ်
တွဲဖတ် ပါ။ ဉ်တွဲဖတ်ပ။

(ဂ ) လက်ခံ ပြီ သို့မဟု တ် ကျေဘက်၌ လ က် လက်မှ

မှတ်ရေး တ်ရေထို
ထိုးပြီး ပြီ ငွေ
ငွေလွှဲလက်မှ
လွှဲ
လ က် မှ
တ်တ်တစ်
တ စ်
စေင်သည် အ ဖိုးအဖို
စား
နား
ရသောစနရသေကြေင့်သ
ကြော င့်
သာ လက်ခံ လက်မှ
လ က် တ်ရေထို
ခံ
လ က် မှတ်သည့်
ရေးထိုး
သ ည့်
ငွေလွှဲလက်မှ တ်ဖြစ်ကြေင် တတရရုံ
ရား ကက မှ မှ
ရုံး တ်ယူ
တ်ယူခွင့်ရသည်။
ခွင့်
ရသ ည် ။သို့ရတွင်
သို့
ရာတွ ဤပုံ
င်စံဤ ပုံစံ (ဂ)အတို င် ယူ ဆရန်၊မယူ ဆရန်
ငွေလွှဲလက်မှ တ်ဖြင့် ငွေထု တ်သူ မေင်ဖြူသည်အ လု ပ်လု အလု
ပ် ပ်လု
ကို
င်လေ့ ပ်ကို
ရှိ
သူ င်လေ့
ဖြစ် ရှိသူ ဖြစ်
ခြင်၊ ထို
ထို လက်မှ
လ က်မှတ်ကို
တ်ကို လက်ခံ သူ မေင်မဲသည်
လ က် ခံသူ မောင်
မဲ မေင်ဖြူသြဇခံ
သ ည် မော င်
ဖြူသြဇာ ခံ
သက်သက်နမလည်သေလူ
လူ ငယ် ဖြ
စ်ခြငယ်ဖြစ်ခြင်ကို
င်းကို
လ ည်း ဂရု လည်ဂရု
ပြု
ရမည် ။ပြုရမည်။

(ဃ ) တစ်စုံ တစ်ခု သေအရ၏သို့ မဟုသို့မဟု

တ် တ် အရမျ၏
အ ရာများ
၏ အခြေအနေတည်ရှိခြင်မှ
အ ခြေ အ နေတ ည် ရှိ
ခြ
င်း
မှ
ရပ်စဲမြဲဖြစ်သည့် အချိန်ကလထက်တို တော တိုသော
င်း တေင်သေအချိန်ကလအတွင်
အ ချိ
န်ကာလ အ တွ င်း အဆို
အ ဆိုပအရ
ပါ
အ ရာ
သို့မဟု တ် အရမျ၏ အ ခြေ အခြေအနေတည်ရှိကြေင်
အ နေတ ည် ရှိ
ကြောင်း ထင်ရှ
ထ င် အေင်
ရှား
အောင် ပြပြီဖြစ် ပြ ပြီး
ဖြ
စ်
လျှင် ထို အရ သို့မဟု တ် အရမျ၏အ ခြေ အခြေ အနေသည်
အ နေသ ည် တည်ရှိနေဆဲဖြစ်ကြေင်
တ ည်ရှိ
နေဆဲ ဖြစ်
ကြော
င်း
မှ တ်ယူ နို င်သည်။ ဤသို့ ယူ ဆခြင်ပြုရမှ မြ တမြစ်တစ်ခု
စ် စ်ခု
သ ည် သည် လွန်ခဲ့
လွန်ခဲ့သေ
သော ငနှ စ်ကငါး
နှ
စ်
က
ရေကြေင်တစ်နေရသို့ စီး
ကြော င်းစီကြေင် ထ ထင်ရှ
င်
ရှား သေလည်
သော် လ ည်း ထို့နေက်တွင်
ထို့
နော က်တွင်
ရေကြီသဖြင့်ရေကြေင်ပြေင်လဲသွနို
ရေကြော င်း
ပြော
င်း လဲ
သွားနို
င်ခြ
င်းင်ခြင်ကို
ကို လ ည်း လည်ဂရု
ဂရု ရမပြုရမည်။
ပြု ည် ။

(င ) တရရေဆို ရာ
င်ရဆေင်ရွက်ချက်မျနှ
ထူး
အ လျောက်ဆော င် င့်
ရွ
က် ချရထူ
က်များအလျေက်ဆေင်ရွက်ချက်မျ ကို ကို
နည်မှ န်အတို င် ဆောင်ရွ ဆေင်ရွက်ပြီဖြစ်ကြေင်
က်ပြီး
ဖြစ်
ကြော င်း မှ တ်ယူမှ နို တ်
င်သည်။
ယူနို
င်သ ည်
။
ထို သို့ယူ ဆရမှ နနည်လမ်တစ်ကျ
ည်း
လ မ်းတ စ်
ကျ ဆေင်ရွက်ခြင်ရှိ
ဆော င်
ရွ
က်ခြ င်းမရှိ
ရှိ ဆို မ
သေ
ရှိ တရ ဆို သော တ ရား
ရေကိစ္စတစ်ခုအတွင်
ထူး
အ ကြော အထူ
င်း
အ ရာအကြေင်အရ တ စ် တစ်ခု
ခုအ ရခု အရ
ခု ဆေင်ရွက်ရခြင်ကို
ဆော င်
ရွ
က် ရခြ
င်း
ကို
လည် ထေက်ချင့်ရမည်။
(စ ) သီခြကိစ္စမျဆေင်ရွက်ရ၌
လု ပ်
ငန်း
များ
၏ လု ပ်ငန်မျ၏လုပ်ရိုး
လုပ်စလုအပ်ရိုတို
ဉ် လုင်း
ပ်စဉ်အတို င်
လို က်န ဆေင်ရွက်ပြီ
ဖြ စ် ဖြစ်ကြေင်
ကြော င်း မှတ်
မှ တ်ယူ
ယူ နိုင်
နို င်သည်။
သ ည်။ သို့သေ
သို့သော် ထို သို့ ထို
သို့
ယူ ဆနို င်ရန် ဥပမအဖြင့် ချ ချင့်ချိန်ရမည့်အချက်မှ
င့်
ချိ
န်
ရမည့် အ ချ က်မှာ စတစ်စေင်ကို
စာ
တ စ် စောင် ကို ရမရ၊ ရမရ၊
ထို စကို စတို
စာ
တို
က် က်တွင်ထည့်ကြေင်
တွင်
ထ ည့်
ကြော င်း ထင်ရှ ထ င် ရှား သေလည် သော်စသွမြဲ
လ ည်း စာ
သွား
မြဲ
လမ် ချွတ်ယွင်ခြင်ကြေင့် ကောင်း
စွာကေင်စွမရေက်နို
မရော
က် နို
င်
မှု
မျိုးကိုလင်မှုမျိုကို
ည်း လည်
သတိပြုရမည်။

(ဆ ) တင်ပြနို င်ပလျက်မတ င် မတင်ပြဘဲထသည့်

ပြ ဘဲ ထား သ ည့် သသက်သေခံ
က် သေခံ ချက်သည်
ချ
က် သ ည် ၄င်ကို ၄င်း တင်ပြ တ င်
ကို ပြ
ခဲ့ ပက မတ မတင်ပြဘဲ
င်
ပြ ဘဲ နေသေ နေသောသူ ၏အကျိုနှ င့်သူ ဆန့်ကျင်လိမ့်မည်
၏ အ ကျိုး နှ င့် ဆ န့်
ကျင် လိ မ့်မည်
ဖြစ်ကြေင်တရရုံ
တ ရား ကကမှမှ
ရုံး တ်ယူ
တ် ယူ နို င်
နို င်သည်။
သ ည် ။
သို့ရတွင် ဤ သို့ ဤသို့ယူ
ယူဆ ခြဆခြင်၊
င်း
၊ မယူ ဆခြင်ပြုရန်အတွက်
မယူ ဆ ခြ င်း
ပြုရန်အ တွ က် တစ်ဦတစ် တ စ် ဦးတ စ်
ယေက်သေသူ ကိုညာ
ပဋိ ဉ် ပဋိညဉ် အ ရအရ တရစွဲဆို
တ ရား ရတွင်
စွဲ
ဆို ရာ တွ င် ထို ပဋိညဉ်သည် ထို
ပဋိ ညာ ဉ်
သ ည်
အလေထလေက်သေအရမဟု ၄င်း
နှင့် တ်၍ စပ် ၄င်နှ
ဆို
င်သင့် ည့် စပ်ဆို င်သည့်အ မှ တ်အ အမှ
သား တ်အသ
စတမ်ဖြစ်ခြင်၊
ထိုသူ မိသား စုထို သူ မိသစု ၏ဂု
၏ ဏ် သဂု ရေ
ဏ်သရေကို
ကို ထိခို
ထိ ခိုက်မည့်
က် မည့် လက္ခလ ဏ က္ခဏာ ရှိ ရှိ
ခြင်တို့ကို
ဂရု လည်ဂရု
ပြု
ရမည် ။ပြုရမည်။
ဆရပရဆက်နှ ဦး င့်ငွေ
ကျော် ဦကျေငွေ အမှုတွင်
အ မှုတွင် အမှုသည်တစ်ဦဦကအ မှု သ ည် တ စ် မိမိ
ဦးဦးက မိ
မိ
ကို ယ်တို င် သိရှိသေ အချက်အလက်ကို ပွင့်ပွင့်လင်လင်တ င် တင်ပြခြင်မရှိဘဲ
ပြ ခြင်း
မရှိ ဘဲ ကွယ်ဝှ
ကွ ယ် ဝှက်
က်
ထိန်ချန်ထသေ မိ မိ မိမိအပေကျ
အ ပေါ်ကျ ရေက်သေ
ရော က်သော တဝန်ကိုတာ ဝန် မကျေပွန်လျှင်မကျေ
ကို ထို
ပွန် လျှ
င် ထို
အမှုသည်အပေ သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ-၁၁၄၊ ဥပမ(၁၀) အရ ဆန့်ကျင်ဘက် ကေက်ယူ ရမည် ရမည်
ဖြစ်ကြေင်ဖေပြထသည်။
ဖော်ပြထား သ ည် ။
တင်ပြနို င်သေလည် မတ င် မတင်ပြဘဲထသည့်
ပြ ဘဲ ထား
သ ည့် သက်သေခံ
သ က် သေခံ ချက်သည်
ချက်သ ည် ၄င်ကို ၄င်း ကို
တင်ပြခဲ့ လျှင် မတင်ပြဘဲနေသူ ၏အကျိုနှ င့် ဆ ဆန့်ကျင်လိမ့်မည်ဟု
န့်ကျင် လိမ့် မည် ဟု မှ တ်ယူ
မှနို င်သည်။
တ် ယူ နို
င် သ ည် ။
တင်ပြသင့်၊ တင်ပြထို က်သေ သက်သေအထေက်အထကို မတ င် ပြလျှ မတင်ပြလျှင်
င် တ င် ပြ တင်ပြပက
ပါက မိ မိမိ
မိ
အမှုကို ထေက်ခံ ခြင်မပြု၍သ
ဖြ စ်သ ည် ဟု ဖြစ်သည်ဟု ယူ ဆ ခြင်း
ခံ ယူမဆခြင်ခံ
ရ ည် ဖြ သရမည်ဖြစ်သည်။
စ် ည် ။ သ က် သက်သေထူ
သေထူ
ရန် တဝန် မရှိ မရှိ၍
၍ တင်ပြခြင်မပြုရဟု
တ င် ပြ ခြ
င်းမပြု ရဟုစတွေ့သဘေ စာတွေ့ သ ဘော သက်သက်ထုသ ချေချက်
က်သ က် ထု ချေ ချ က်
မပြုနို င်ပေဟု ကမလင်ဆင်နှ ပြည် င့် င်
ထော စုပြည်ထေင်စု
မြ န်
မာနို
င်ငံမြန်မနို င်ငံ အမှုတွင်ဖေပြ
အ မှု တွ င်
ဖော် ပြ
ထသည်။
တရလို ဘက်သည် အ ရေး ပါ သောအရေပသေ သ က် သက်သေမျကို
သေများကို ခေယူ စစ်ဆေရန်
ခေါ်ယူ စစ် ဆေး ရန်
ပျက်ကွက်လျှင် ထို သက်သေကို စစ်ဆေပက တ ရား တရလို
လို ဘက်ကို
ဘ က်ကို ထေက်ခံ
ထော က်ခြင်ပြု
ခံ ခြ င်း
ပြု
လိမ့်မည် မဟု တ်ဟု တရရုံ က မှ တ် မှယူ
တ်ယူ
နို
င်
သနို င်သည်ဟု
ည် ဟု မေင်ဦမြင့်နှ
မော င်ဦး
မြင့်င့်
နှင့်
ပြည်ထေင်စုအမြန်မနို
မှု တွ င်ငံထုံး
င် အမှုတွင်ထုံ
ဖွဲ့
ထား သ ည် ဖွဲ့ထသည်။
။

(ဇ ) ဥပဒေအရ မဖြေဆို ဘဲနေ၍ ရနို င်သည့် မေခွန်တစ်ခု

လူ တ စ်ကို
ဦး တ လူ
စ် တစ်ဦတစ်ယေက်က
ယော က်က ဖြေဆိုဖြေဆို ရန်
ရန်
ငြင်ဆို လျှင်ထို ထိုကို
အ ဖြေ အဖြေကို ပေခဲ့
ပေး သည်ရှိသေ
ခဲ့သ ည် သော် ထို အဖြေမှ
ရှိ ထို
အ ဖြေ ဖြေကြသူ
မှာ ဖြေကြား
သူ
အ မိမိအကျိုနှ င့် ဆ ဆန့်ကျင်စေရန်ဖြစ်ကြေင်
န့်
ကျင် စေရန်ဖြစ်ကြော င်း မှ တ်ယူ နိုမှ
င်သည်။
တ်ယူနို
င်သ ည်
။
သို့သေ ထို မေခွန်ကို ဖြေ ဆို ဖြေဆို
လျှင် လျှင် အခြကိစ္စ
အ ခြား
ကိ နှစနှ
စ္ င့် င့်ပတ်သက်၍ ပတ်သ က်၍
အကျိုစီပွဆု တ်ယုရှိ
တ်ရန်
ခြ င်း
ကြော င့်ရှိခြင်ကြေင့် မဖြေ မဖြေဆို
ဆို
ခြင်း ခြင် တို့ကို လည်
တို့ကို
လ ည်း
ဂရု ပြုရမည်။

(စျ) ကိစ္စတစ်ခု ကို ဆေင်ရွက်စေရန်

တာ ဝန် ဖြစ်စေတဝန်ဖြစ်စေသည့်
သ ည့် စာ
ချုစချုပ်စတမ်သည်
ပ်
စာ
တ မ်းသ ည်
တဝန်ယူ သူလ၏က် တွင်လက်တွင် ရှိ ရှိနေလျှင်
နေ လျှ
င် ထို စချုပ်စတမ်အရ
ထို
စာချု
ပ်စာ အ ရ ဆေင်ရွက် ဆော
တ မ်း င်ရွက်
ရန် ကိစ္စသည် ဆေင်ရွက်ပြီဖြ စ် ကြောဖြစ်ကြေင်မှ
င်း
မှ
တ်ယူ နိုတ်ယူ
င်
သ ည်နို ။
င်သည်။ သို့ရတွင်
သို့ရာ
တွင်
စချုပ်တစ်ခု
တာ ဝသည်
န် သူ တဝန်ခံ သူ
ခံ လ က်တွ လက်တွင်
င် ရှိရှိသေလည်
သော် လ ည်း အမှုအကြေင်အရ အ မှု အ ကြော
င်း
အ ရာ
ကို ထေက်လျှင် ထို စာ ထိုကို
ချု
ပ် စချုပ်ကို ခိုခိုး
ယူ
ယူရရှိထသည့်
ရရှိ သ ည့် လက္ခ ဏရှိခြင်
ထား လ က္ ခဏာ ရှိ
ခြ
င်း
ကို လည် ဂရု ပြုရမည်ဖြစ်သည်။

သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၁၄ အရ မှ တ်ယူ နို င်ခြင်တွင်ဥပဒေ ဥပဒေအရမှ

အ ရမှ တ်တ်ယူ
ယူနို
င် နို င်ခြင်
ခြ င်း
နှ င့် သဘဝအဖြစ်အပျက်အရ မှတ် ယူ နို
င် ခြ င်း
ဟူ ၍မှ တ်ယူ နို င်ခြင်ဟူ ၍ နှ စ်မျိုး
နှ
စ် နှ ရှိ
စာ စ်မျိုနှ စ်စရှိ
ပသည်။ ဥပဒေ ဥပဒေအရ
အရ အမှ တ်ယူ
အ မှ နို င်ခြင်မှ
တ် ယူ နို
င် ခြ မှာသဘဝဓမ္မ တအတို
င်း သ ဘာ ဝင်ဓမ္ မတာ အ တို င်း
အဖြစ်အပျက်အကြေင်အရကိုချ င့်
ချိ ချင့်ချိန်၍
န်
၍ ယူ
ယူ ဆခြင်ဖြစ်သည်။
ဆ ခြင်း
ဖြ စ် သ ည် ။ တစ်ခတစ်ရံ တ စ် ခါ
တ စ်ရံ
တွင် ဥပဒေအရ ယူ ဆခြင်နှ င့် သ သဘဝအဖြစ်အပျက်အရ
ဘာဝအ ဖြ စ် အ ပျ က် အရ ယူ ဆခြင်တို့သည်
ယူ ဆ ခြ င်း
တို့
သ ည်
ရေပြွမ်နေတတ်သည်။
မေင်သေင်ဖေနှ
ပြည် င့် င်
ထော စုပြည်ထေင်စု
မြန်မာ
နို
င်ငံ မြန်မနို င်ငံ အမှုတွင်
အ မှုတွ င်ပစ္စ ည် ပစ္ စည်း
တစ်စုံ တစ်ရဖြင့် ယုံယုံတ်
မှ မှ လွှဲ
တ်လွှဲအပ်
အ ပ် နှံ ခြင်ခံ ရသူ
နှံ
ခြသည်
င်း
ခံ
ရသူ သ ည် ထို ပစ္စ ည် ထို
ပစ္ စည်း
နှ င့်ပတ်သက်၍ စရင်အင်မပြနို
သို့
မဟု င်လျှင်
တ် သို့မဟု
၄င်း
တတ်င်
ပြ သော ၄င်တင်ပြသေစာ ရင်း သစရင်သည်
ည်
ယုံ ကြည်ထို က်သည့် လိမ်လည်ဖေပြသေစာ ရင်း စရင်ဖြစ်ကြေင်
ဖြစ်
ကြော င်း ပေလွင်လျှင်
ပေါ်လွင် လျှ င် ထို ထို
သူ အပေ၌ သသက်သေခံ က်သေခံ ဥဥပဒေပု
ပဒေပု ဒ်မ
ဒ်မ -၁၁၄အရ ၄င်၏အကျိုနှ
ဆ န့်
ကျင့်င်
သဆန့်ကျင်သည့်
ည့် အ ခြ အခြင်အရမျ
င်း
အ ရာများ
ရှိကြေင်တရရုံ
တ ရား ကကမှမှ
ရုံး တ်ယူ
တ် ယူခွင့်ရှိသည်ဟု
ခွင့်ရှိသ ည်ဟု ဆုံ ဖြတ်ထသည်။
ဆုံး
ဖြ တ်ထားသ ည်။
ထို သူ သည် ပစ္စည်ကို ပြ ပြန်ပေရန်
န်ပေးရန် ပျက်ကွက်လျှင်ဖြစ်စေ၊
ပျ က်
ကွက် လျှင်ဖြ
စ်
စေ၊
စရင်အင်ရှပျ င်ရန်
က် ကွက် ပျက်ကွက်လျှင်ဖြစ်စေ၊
လျှ
င်ဖြ စ် စေ၊ မယုံမယုံည်
ကြ ကြည်ထို
ထို
က်သက်သည့်
ည့် လိမ်လည်
လိမ်
လ ည်
ဖေပြထသေ စာရင်းစရင် တတင်ပြလျှင်ဖြစ်စေ
င်ပြလျှင်ဖြ စ်
စေ ၄င်သည် သ ည်ယုံ မှ တ်အပ်နှံ သေ
၄င်း ယုံ
မှ
တ်အ ပ်နှံ
သော
ပစ္စည်ကို
အအလွဲသုံ
လွဲ သုံး စပြုသည်ဟု
စား
ပြု
သ ည် ဟုသာ သမန်အဖြင့်ကေက်ယူ
မန်
အားဖြင့်ကော က် ယူ
ရရမည်။
မည် ။

လေ့ ကျင့်ရန်မေခွန်မျ
၁။ သက်သေထူ ရန်တဝန်နှ င့်စပ်လျဉ်၍
မည် သ ည့်
ကိ
စ္မည်သည့်ကိစ္စ
စတွ င် တွင်မည် မည်သူ့အပေ၌
သူ့
အ ပေါ်
၌
တဝန်ရှိသည်ကို
ရေးသားဖော်
ပြရေသဖေပြပ။
ပါ။
In respect of the burden of proof, on whom does it lies?

၂။ ပြစ်မှုတစ်မှုတွင် လွတ်ငြိမ်ချမ်သခွင့်ရှိကြေင်
ထ င် ရှား
အောင် ထင်ရှသအေင်
သေတသက်သေတင်ပြရန်မှ
က် င်
ပြ
ရန်
မှာ
မည်သူ့အပေတွင်ရှိပသနည်။
ရှိ
ပါသ နည်း ။
On whom does burden of proving that case of accused comes within exceptions, lies?

၃။ အထူ သိရှိနို င်သည့်အကြေင်ခြင်ရကို

အ မှု
များ
နှ
င့်
တ ကွ အမှုမျနှ
သ က် င့်တကွ
သေတ င်
ပြ သက်သေတင်ပြရန်
ရန်
တဝန်အကြေင်ကို ရှ င်ပြပ။
Explain burden of proving fact especially within knowledge with cases.

၄။ လက်ထပ်ပေင်သင်နေဆဲ မွေး ဖွား

လျှ
င်မွေဖွလျှင် တတရဝင်သသမီဖြစ်ကြေင်
ရား
ဝင်
သား
သ မီး
ဖြ
စ်
ကြော
င်း
ထင်ရှ သေသက်သေခံ
သ က်
သေခံ
ချ
က် ချက်ဖြစ်သည်ဆို
ဖြစ်
သ ည်ဆိုသ ည်သည်နှ
နှ
င့်ပင့်ပတ်သက်၍ရှ
တ် သ က်၍ ရှ င်လင်ဖြေဆို
င်း
လ င်း
ဖြေဆိုပါပ။
။
Explain birth during marriage that is a conclusive proof of legitimacy.

၅။ ထင်ရှ အေင် သ က်
သက်သေတင်ပြရန်
သေတ င်
ပြ
ရန် တဝန်ဆို
တာဝန် သေ
သော အဓိပ္ပ
ဆို ယ်ကို
အ ဓိပ္ပုံပာယ်
စံ ကို
ပုံ
စံ
မျနှရှ
င့်တကွရှ
င်း
ပြ။ င်ပြပ။
ပါ
Explain burden of proof. Illustrate your answer.

၆။ အေက်ပတို့နှရုံး
င့်ပတ်သက်ပြီ
တော်သို့ ရုံ မ
တေသို့
ည်
သူ က မည်သူ က သ က်သက်သေတင်ပြရန်
သေတ င်
ပြ
ရန်
တဝန်ရှိသနည်။
Who has burden of proof concerning with the following facts to the court?
(က) ပို င်ရှ င်နှ င့်ပတ်သက်သေသက်သေတင်ပြရန်တဝန်
Burden of proof as to ownership
(ခ ) တစ်ဦနှ င့်တစ်ဦယုံ
ကိုး
စားကြည်
ရသော ကို စရသေ
အ ခြေ
တွအခြေတွင်ဖြစ်လျှင်
င်
ဖြ
စ်
လျှင် သဘေရို
သ ဘော
ရိုး
ဖြင့် ဆေင်ရွက်ခြင်ဖြစ်ကြေင်သက်သေတင်ပြရန်တဝန်
ခြင်း
ဖြ
စ်ကြော င်း
သ က်သေတ င်
ပြ
ရန်တာဝန်
Good faith in transactions where one party is in relation of active confidence.

အခန်(၃)
သက်သေမျအကြေင်
၃.၁ သက်သေမျအကြေင်
အမှုမျ စစ်ဆေစီရင်ရတွင်
အ ငြ
င်း
ထွအငြင်ထွက်သေ
က် သော အအကြေင်ခြင်ရမျကို
ကြောင်း
ခြ
င်း
ရာများ
ကို
နှုတ်သက်သေခံ ချက်ဖြင့် ဖြစ်စေ၊ စတမ်အမှ
သ က် တ်အသ
သေခံ
ချ
က်သက်သေခံ
ဖြ
င့်
ဖြ
စ်
စေ၊ ချက်ဖြင့်ဖြစ်စေ၊
နှ စ် နှ စ်
ရပ်စလုံ ဖြင့်ဖြစ်စေအ ထော က် အထေက်အ ထား အထပြ
ပြ နိုနို
င်သည်။
င်သ ည် ။ နှုတ်သက်သေခံနှု
တ် သ က် ချက် ချ
သေခံ ပေ
က် ပေး
သူ မျမှ တတရရုံ
ရား ၏၏
ရုံး ဆင့်ဆိုဆချက်
င့်
ဆို
ချက်သို့မဟု တ် သို့ ခွင့်ပြု
မ ဟု တ် ချက်ဖြင့်ခွ င့်
ပြု ချက် ဖြင့်
ရုံ ရှေ့တွင် ကို ယ် ကိုင်
တို ယ်တို
ထွက် င်ထွက်ဆို
ဆိုချ က် ချက်ပေသူ
ပေး သူ သက်သေမျ
သ က် သေများဖြစ်ပသည်။ ဖြ စ်ပါသ ည် ။
သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ ၁၁၈၌ ပြဋ္ဌန်ထသ ည် သည်မှ
မှာ မည်သူ “မည် မဆို
သူမဆို သက်သေခံ
သ က် နို င်ခွင့်နို
သေခံ င်
ခွ
င့်
ရှိသည်” ဟူ ၍ ဖြစ်သေကြေင့်မည် သူမည်သူ
မဆို မဆို အ အသက်အရွယ်မရွေ၊
သ က် အ ရွ ယ် ၊ လူ မျိုမရွေ၊
မရွေး လူ မျိုး
မရွေး ၊
ဘသမရွေ၊ ယော ယေကျမိန်မ
ကျာ်းမိ န်း
မ မရွေ
မရွေး သက်သေခံ သ က် သေခံ နို င်ခွင့်ရှိသည်။ နို င်ခွင့်
ရှိ
သ ည် ။
သို့သေ ထို ပု ဒ်မ-၁၁၈တွင်ပင် “သို့ရတွင် တ စ် တစ်စုံ
စုံတတစ်ယေက်သေ
စ်ယော က် သော သူသူ သည်
သ ည်အသက်အ သ က် အရွယ်အ ရွ ယ်
နု နယ် သဖြင့် လည်ကေင်၊အ လွ အလွန်အို
န်အို မင်း မင် သ သဖြင့်လည်ကေင်၊
ဖြင့် လ ည်း ကော င်း၊ ကို ယ်ခန္ဓ
ကို
ယ် ခန္ ဓာ
ရေဂ စွဲကပ်သဖြင့်လည်ကေင်
စွဲ
က ပ် သ ဖြ င့်လ ည်း ကော င်း မေခွန်မျကိုမေး ခွ န်း
များ
ကို နမလည်နို င် နား
မလ ည် နို
င်
သည့်ပြင် ၄င်မေထချက်ကို
အ ကြော င်း
နှအကြေင်နှဆီ
င့် င့် လျော်ဆီလျေအေင်
အောင် စဉ်းစဉ်စ
စား ဆင်ခြင်ဆ င် ခြ င်
နို င်သေအဖြေ မဖြေနိုမင်ဟု
ဖြေ နိုင်ဟုယူ ဆရန် ယူ ရှိသူ
ဆ ရန် မျကို သက်သေအဖြစ်
ရှိ
သူ များ
ကို သ က် သေအ ဖြ စ်
အစစ်ခံ ခြင် မပြုနို င်ကြေင်ဆက်လက်၍ပြဋ္ဌ
” ဆ က် လ က် ၍ ပြ
ဋ္ န်ထသည်။
ဌာန်း ထား သ ည် ။
ရှ င်လင်ချက်
ရူ သွပ်သူမေး
သည် ခွ ၏ မေခွန်၏သ ဘော
န်း သဘေထကို
ထားကို နမလည်သည့်ပြင်
နားမလ ည် သ ည့် ပြင် ထို မေ ထို မေး
ထချက်ကို အ ကြော အကြေင်နှ
င်း င့် င့်
နှ ဆီလျေအေင်
ဆီလျော်အော င် စဉ်စ စဉ်း ဆင်ခြင်နို
စား င် ဆ င် ခြ င်နိုင်
သေ အဖြေ မဖြေနို င်လေက်အေင်ရူး
သွပ်နေရူမှသွပ်နေမှသာ သလျှင်
လျှ င် သ သက်သေအဖြစ်
က် သေအ ဖြ စ် အစစ်မခံ
အ စစ် မခံ
နို င်ပ။ထို
ထို သို့မဟု
သို့မဟု တ်လျှင်အစစ်ခံ
တ် လျှ င်အ စစ် နိုနို
ခံ င်သည်။
င်
သ ည် ။
အထက်ပပြဋ္ဌန်ချက်အရဆို မေး သေ
ခွ
န်း
များ
ကို
နား
မလ ည် မေခွန်မျကို
သူ ၊ နမလည်သူ ၊ မေး ခွ မေခွန်
န်း
မျကို ကျိုကြေင်
ကျိုးကြော င်း ဆီလျေအေင်
ဆီ လျော် အော င် စဉ်စဆင်ခြင်နို င်သေ စဉ်း စား
ဆ င်ခြ င်
နို
င် သော
အဖြေမဖြေနို င်သူ ဟု တရရုံ က ထ င် ထင်မြင်ယူ
မြင်ယူ ဆ သောဆသေ သူသူမျမှများ
မှ တစ်ပ တ စ် အခြ
ပါး အ ခြား
မည်သူ မဆို သက်သေခံ နို င်ကြေင် တွေ့ရပသည်။
တွေ့ ရပါ သ ည် ။ မေမြန်ချက်ကို
မေး မြန်း
ချက် နလည်မှု၊ နား
ကို လ ည် မှု
၊
အကျိုသင့် အကြေင်သင့်
အ ကြော င်း
သ င့် ဖြေကြနို
ဖြေ င်မှုသည်သ
ကြားနို
င်မှု
သ ည် သာ သက်သေခံ နို င် သ က် သေခံ နို
င်
ခွင့် အခြေခံ မှ တ်ကျေက်ဖြစ်သည်။

၃.၂ ကလေသက်သေ
အသက်အရွယ်နု နယ် လူ မမယ်ကလေမျကို သ က် သက်သေထူ
သေထူ သည့်အခ၌
သ ည့် အ ခါ ၌ သက်သေအဖြစ်
သ က် သေအ ဖြ စ်
စစ်ဆေခြင်မပြုမီသင့်လျေသေပဏမ မေး ခွ န်း များ
မေး ၍မေး သ ည့် မေခွန်မျမေ၍မေသည့် မေး ခွ များမေခွန်မျ
န်း
ကို နလည်သ ဘော သဘေ၊ ၊ အဖြေမျကို
အ ဖြေ ကို မိမိအသက်အရွယ်အလျေက်
များ မိမိအ သ က် အ ရွယ် အ လျော သမန်လူ သာ
က် မန် လူ
မျကဲ့ သို့ ဖြေ ဖြေဆို
ဆို နိုင်နို င် သလေဟု
သ လော ဟု စဉ်စဆုံ ဖြတ်ရမည် စဉ်းစားဆုံး
ဖြ တ် ရမဖြစ်သည်။
ည် ဖြစ်
သ ည် ။
ထို သို့ မေမြန်ဆုံအဖြတ်ကြေင်ကို
မှု
တွဲတွ င် အမှုတွဲတွင်
တ စ် နည်း တစ်နည် နည်း ဖြ င့် နည်ဖြင့် ဆော ဆေင်ရွက်
င်ရွ က်
သင့်သည်။ သက်သေ၏ ထွက်ချက်ပုံ စံ ပေတွင်ပဏာ ပဏမမေခွန်မျနှ
မမေး ခွ န်း
များ
နှင့် င့် သက်သေ၏
သ က် သေ၏ အဖြေ အ ဖြေ
မျကို
ရေးရေမှ
မှ
တ် တ်လေ့
လေ့ ရှိသ ရှိသည်။
ည် ။
ကလေသက်သေအကျမ်း ကျိ
န် ကျမ်ကျိန်ဆို
ဆိုစေခြ င်းစေခြင် သို့မဟု
သို့
မဟု တ်သစ္စ
တ် သ စ္ စာပြု ပြုစေ
စေ
ခြင် မပြုလျှင် ၄င် ၏ထွက်ချက်သည် သက်သေခံ ဝင်မဝင်ပြဿနနှ င့်စပ်လျဉ်၍ စီရင်ထုံး
များ စီရင်ထုံ မျ
၀ိ၀ဒကွဲပြနေသည်။
ကွဲပြား
နေသ ည် ။
ဖွညွှန့်နှ င့်အစို ရ အမှုတွင် အ မှု သက်သေတစ်ဦအ
တွ င် “သ က် မစစ်ဆေမီ
သေတ စ်ဦးအား မစစ် ဆေးမီ
မပျက်မကွက် ကျမ်ကျိန်ဆိုစေရမည် စေရမည် သို့မဟု
သို့ မဟု တ်
တ် ကတိသစ္စ
က တိ သ စ္ပြုစေရမည်။
စာပြု စေရမည် ။
သို့သေ ထို သို့ ပြုလု ပ်စေရန် ပျက်ကွက်ခြင်ကိုကျ ကျမ်သစ္စ
မ်း
သ စ္စာ အအက်ဥပဒေပု
က် ဥပဒေပု ဒ်မ
ဒ်မ -၁၃အရ ကစ၍ရသဖြင့်သက်သေ၏ သ က် သေ၏
ထွက်ချက်သည် သက်သေခံ ဝင်သည်” ဟု ဆုံ ဖြတ်သည်။
ဒေရနှ င့် အ စိုး အစို
ရ ရ အမှုတွင်မူ ကလေသက်သေတစ်ဦအ
အ မှုတွ င်မူ “က လေး သ က် သေတ စ် ဦးအား
ကျမ်ကျိန်ဆိုသစေ င့် သင့် မသ င့် မသင့် သို့မဟု
သို့
မဟု တ်
တ် ကတိသစ္စ က တိ သပြုသင့်
စ္စာပြု သ မပြုသင့်
င့် မပြု
သ င့်
စဉ်စဆင်ခြင်ပြီမှ
ထိုသို့ မပြု သ င့်ထိုဟု သို့မပြုသင့်ဟု ယူ ဆယူ
ကာဆက ၄င်အ၄င်း အားစစ်ဆေခဲ့ စစ် ဆေးခဲ့
ရတွင် ကျမ်သစ္စ
ကျမ်း သ စ္ စာ ဥဥပဒေ
ပဒေ ပု ဒ်မ ပု
ဒ်မ -၁၃ ပ ပြဋ္ဌန်ချက်မျ
ရှိလ င့်ကရှိလင့်ကစ
စားသ က် သက်သေခံ
သေခံ မဝင်”မဝင်ဟုဟု
ဆုံ ဖြတ်သည်။
အဖတ်နှ င့်အစို အ ရ မှု ၌အမှု၌ “က ကလေသက်သေ
လေး သ က် သေ တစ်ဦအ တ စ် ဦး စစ်ဆေခြင်
အား စစ် ဆေး မပြု
ခြင်း မပြု
မီ ကျမ်ကျိန်ဆို စေရမည် စေရမည်။
။ သို့မဟု
သို့မဟု တ် တ် ကတိသစ္စက တိ သ စ္ စာ ပြုစေရမည် ပြု စေရမဖြစ် ည် ဖြစ်
သေလည်ထို ထို သို့
သို့ ကျမ်ကျိန်
ကျမ်း ကျိန် ဆို ခြင်၊ဆို ခြ ကတိ
င်း
၊ သစ္စ
က တိ ပြုခြင် သမရှိ စ္ စာပြု ခြ င်း မရှိ
ဘဲ ကလေက ထွ ထွက်ဆို
က် ဆို စေကမူ
စေကာ မူ ၄င်၏ ၏ ထွက်ဆို ချက်သည်
၄င်း ထွ က် ဆိုချက် သသက်သေခံ
ည် ဝင်သ က် သေခံ ဝင်
သည်။ သို့သေ ထို သို့သေ ထွက်ချက်ကို မည်ရွေ့ မည်မျှ အလေပေသင့် သ ည် သည်ကို
ကို တရရုံ
တ ရား က က
ရုံး
ဆုံ ဖြတ်၍ဖြစ်သည်ဟု
ဖြ စ်သ ည် ” ဟုထုံး ထုံ
ဖွဲ့
ထား ဖွဲ့သထည်သည်။
။
“သက်သေမျကို အအမှုနှ
မှု
နှ င့်ပတ်သက်သရွေ့
င့်
ပ တ် သ က် သ ရွေ့ မှ န်ကန်စွ မှန်
က န် စွာ ထွက်ဆို ပ ထွ က်ဆိုပါ
မည်ဟု ကတိပြုစေပြီမှ စစစ်ဆေရမည်ဟု စ်
ဆေး ရမည် ” လည် ပြည်သူ့တရရုံ လက်စွဲ ဟု လ ည်း ပြည်သူ့တ ရား
ရုံး
လ က် စွဲ
တွင် ဖေပြထရသ က် သက်သေမျကို
သေများကို မစစ်ဆေမီ
မစစ်ဆေး မီ ကတိသစ္စ က တိ သ စ္ စာပြုစေရမည်ပြု စေရမည်
ဖြစ်ကြေင်တွေ့ရသည်။
တွေ့ ရသ ည် ။
“ကလေငယ်တစ်ဦဦအ သ က် သေအ ဖြ သက်သေအဖြစ်
စ် စစ် ဆေး စစ်ဆေခြင်မပြုမီ
ခြင်းမပြု မီ ထိုထိုကကလေသည်
လေး သ ည်
မေခွန်မျကိုနား လ ည် နလည်နို
နို င်
သ ည့် င်သည့် အအရည်အချင်
ရည် အ ချ င်း ရှိ ရှိ မရှိကို သိရှိနို
မရှိကို င် သိ ရှိ
နို
င်
ရန် ရုံ က သသင့်လျေသေ င့်
လျော်သော မေခွန်မျကို
မေးခွန်း
များ
ကို မေ၍ စမ်သပ်ရမည်။
မေး ၍ စမ်း
သ ပ်ရမည် ။
နလည်နိုကျေ င်သည့်အရည်အချင်ရှိသည်ဟု
နပ် မှ စစ် ဆေး ရမည် ။ ကျေနပ်မှ ထို သို့စစ်ဆေရမည်။ စုံ
စမ်း ထို သို့ စုံ စမ်
ပြီ ကြေင်ကို ၄င်း ၏၄င်၏ သက်သေထွက်ချက်တွင်
သ က် သေထွ က် ချ က် တွ င် မှ တ်တမ်တင်ထရမည်
မှတ် တ မ်းတ င် ထား ရမည် ဟူ ၍ ” ဟူ ၍
ပြည်သူ့တရရုံလလက်စွဲတွင်ညွှန်ကြထသည်။
က် စွဲ
တွ င် ညွှ န်ကြားထား သ ည် ။
“အသက်အရွယ်နု နယ် လူ မမယ်ကလေမျ၏ သ က် သက်သေခံ
သေခံ ချက် ချက်ကို
ကို အထူ
အ ထူး သတိချပ်၍
သ တိ ချ ပ်၍
ချိန်ဆ ဝေဖန်ရမည်။ အကြေင်ကသ က် သက်ရွယ်နု
ရွယ် နု နယ် နယ်သူ
သူ လူ
လူ မမယ်ကလေမျသည်
မမယ် က လေး များ သ ည် လူ မသ လူ မသ
မမျ မမဟု
ဟု တ် တ် မမှ န် မမှ န် လု ပ်ကြံ သင်ပေသည်ကို လု ပ်ကြံ သ င် ပေး သယုံည်
လွယ်မှ
ကိုတ်လွယ်ကြယုံ လွ ယ် မှတ် လွ ယ် ကြ
သေကြေင့် ဖြ စ် သဖြစ်သည်ဟု
ည် ” မေင်မြအေင်နှ
ဟု င့် မော ပြည်ထေင်စု
င်မြ အော င်နှ
င့် ပြည် ထော င် စု
မြန်မနို အင်ငံမှု
အမှုတွင်ဖေပြထသည်။
တွ င် ဖော် ပြ ထား သ ည် ။
ထို အမှုတွင် “သေသူ မရှိန်သည် ၄င်၏ညီမငယ် မခင် န်မခင်ရှိန် (လို ပြ-၂) နှ င့် အတူ ရှိနေကြရ တရခံမြ
ရှိ မြအေင်
အော င်
နှ င့် ထွက်ပြေတိမ်ရှေမော င်နေသူ
င်တ င် ငွေ မေင်တင်ငွေကြီတို့
ကြီး တို့ တဲ အ တွ တဲအတွင်သို့
င်း
သို့ ၀၀င်လ
င် လာ
ပြီ မြအေင်ကဖန် ဖန်ခွက်တစ်ခု
ခွ က် တ စ် ခု ယူ ယူ ၍၍ ရေခပ်၍ ရေခပ် ၍ရေခွက်ကိုရေခွ မြှေကို
က် က်က မြှော အဘိုက် ကာ အ ဘိုး
ကို ပသပြီ မရှိန်အ ရေထဲမျှေမည်ပြော ပြေ၍
၍ ရေသေက်ပြီနေက်
ရေသော က် ပြီး
နော က် မိမိ မိ ယူ ဆေင်လ
မိ ယူဆော င်လာ
သေ ရို င်ဖယ်သေနတ်ကို တင်ငွေကြီအ ပေး ပေလို
လိုက် က်သည်တွင်
သ ည် တွ င် မရှိန် မရှိ န် တဲအပြင်ဘက် တဲ အ ပြ င် ဘ က်
လယ်ကွင်ထဲ ထွ ထွက်ပြေရ
က် ပြေး ရာ တင်ငွေကြီက တ င် ငွေ ကြီး က သေနတ်နှ င့်ပစ်လိုသေန က်သဖြင့်
တ် နှ င့်ပစ် လို က် သ ဖြ င့်
မရှိန် သေဆုံ ရသည်ဟု ဆိုသ ည် ။ဆို သည်။အ မှု အမှုတွင်
တွ င် တစ်ဦတည်သေ
တ စ် ဦးတ ည်း သော မျက်မြင်သက်သေ မျ က် မြ င် သ က် သေ
မခင်ရှိန်မှ ရှ စ်နှ စ် အရွယ်မျှသ ရှိသည်။ တရရုံ လွှတ်တေချုပ်က
အ ခြား သ က် သေခံ ချအခြသက်သေခံ
က် မှာမခင် ချက်မှ မခင်
ရှိန်၏ သက်သေခံ ချက်သဖြစ်ပြီအ ထ အထက်၌ က် ၌ ဖေပြခဲ့
ဖော် ပြ ခဲ့
သသည့်အတို
ည့်အ တို င် မြအေင်က
င်း မြ အော က ရေ
င် ရေ
ဖန်ခွက်ဖြင့် အဘို ကို ပသ ပသပြီ
ပြီး မရှိန်ကို မရှိန်ကို ရေထဲမျှေမည်ဆိုရေထဲ ၍ မည်
မျှော တင်ငွေကြီ
ဆို၍ တ င် ငွေ ကြီး
အ သေနတ် ပေလို က်သည်
ဆို သ ည့် ဆို သည့် ထွ က် ထွက်ချက်သည်
ချ က် သ ည် ယုံကြ
ယုံ ကြည်လက်ခံ
ည် လ က် ခံ ထိုက်
ထို က်သလေ
သ လော
ဟူ သည့် အချက်ပင်ဖြစ်သည်။ မသိန်(လို ပြ-၁) က မြအေင် ထို ထိုကဲ့ကဲ့သို့
သို့ ပြေဆို ပြော ကြေင်
ဆို ကြော င်း
ကို မိမိအမခင်ရှိန်က တို င်သ ည် တို င်သည်ဟု ထွ
ဟု ထွက်ဆို
က် ဆို သ ည် သည်။
။ သေသူ သေသူ နှ င့်ညီမနှ
နှ င့်
ညီ စ်မနှစ်
ဝမ်ကွဲတေသူ
မခင် စန်း မခင်စန် (လို ပြ-၅)က ထို သို့တို င်သည်ကို တဲအပြင်ဘက်မှ ကြရကြေင် ထွ က် ထွက်ဆို
ဆို
သ ည် ။သည်။
ဤသို့ မခင်ရှိန်က အမှ န်မတို င်လျှင် ကွက်ကွက် ကွင်ကွင်မြင်အေင်
တို င်မည် ဖြ စ် သတိုဖြ င်မည်ဖြစ်သဖြင့်
င့် မ မ
သိန် ရဲစခန်သို့ သွား သွ၍
၍ တို င်ချက်ဖွင့်သည့်အခ
တို င် ချ က် ဖွ င့်
သ ည့် အ ခါ ဖေပြမည်ဖြစ်သည်။
ဖော် ပြ မည် ဖြ စ် သမည် ။ မ
သိန်၏ ပထ ပထမတိုမတို င်င်ချက်ကို
ချ က် ကို လေ့ လသည့်အခ၌
လေ့ လာ သ ည့် အ ခါ ၌ မခင်ရှိန် မခ ထိုင်
သို့ပြေ
ရှိန် ထို သို့
ပြော
ကြေင် တတစ်လုံစ်လုံး တတစ်ပဒမျှ
စ်ပါ ဒမျှ ဖေပြထသည်ကို ဖော် ပြ ထားသ ည် ကို မတွေ့ရချေ။ မတွေ့ တိုရင်ချေ ။ တိုင်
ချက်ဖွင့်သည့်အခ၌ မမသိန်
သိ န်း စိတ်မွှန်စိ တ် မွှ နေသဖြင့် နေ
န် မခင်ရှိန်ပြေပြသည့်
သ ဖြ င့် မခင် ရှိန်ပြော ပြသ ည့်
အချက်ကို မေ့ နေဟန် ရှိကြေင်နှ င့် တ ရား တရလွှတ်တေက
လွှ တ် တော်က ဖြေကြသည့်အချက်မှ
ဖြေ ကြား သ ည့် အ ချ က် မှာ
ခို င်လုံ သည် ဟု မယူ ဆနို င်ပေ” ဟု မှ တ်ချက်ပြုက မခင်ရှိန်အ မယုံ ကြည် သင့်ဟု ဆုံ ဖြတ်ပသည်။
ကလေသူ ငယ်တစ်ယေက်၏ သ က် သေခံ င့် သက်သေခံ ခွင့်
ခွ ကိုကို အသက်ဖြင့်
အ သ က် ဖြ င့်
ထိန်ချုပ်ထသည် မဟု တ် ပါ ။ မဟု တ်ပ။ အ သအသက်အရွယ် က် အ ရွ ယ် မည်ရွေ့
မည် မည်မျှ
ရွေ့
မည် မျှရှိသေ ရှိ သော
ကလေသူ ငယ်ဟူ က န့် သ၍တ် ကန့်သတ်ထခြင်
ထား ခြ င်း မရှိ ချေ မရှိချေ။ က ကလေ
။ လေး သူသူ ငယ်
ငယ် တို့သည် တို့
သ ည် တစ် တ စ်
ယေက်နှ င့်တစ်ယေက် အ သိ ဉာဏ် နှင့်အသိဉဏ်နှ င့် ရင့်သရင့်သန်မှုအတို
န်မှု
အ တို င်း င်အတမတူ
အ တာ မတူ ညီ ကြ ညီကြပေ။
ပေ။
သိနလည်မှု မှုအပေ မူမူ
အ ပေါ် တည်သည်။
တ ည် သ ည် ။ ထို ကလေသူ ထို က လေးငယ် သူ ငယ် တစ်ယေက်၏ တ စ် ယော ထွက်ချက်
က် ၏ ထွ က် ချ က်
ကို မည်ရွေ့မည်မျှ တန်ဖို ထရမ ရမည်ဟု
ည် ဟု ပုံပုံ သေကကျ
သေကား ကျ သတ်မှ သ တ် တ်၍
မှတ် ၍မရပေ။ မရပေ ကလေ ။ ကသက်သေ လေး သ က် သေ
အ ထေက်ခံ အ ထော သည့်အထေက်အထရှိရန်လို
က်အ ထား ရှိရန် လို သ ည် ။သည်။
မေင်ထွန်မြင့်နှပြ ည် င့် င်
ထော စုပြည်ထေင်စု
မြ န် မာနို
င်ငံမြန်မနို င်ငံ အမှုတွင် သက်သေ
အ မှုတွ င် သ က် သေ
တစ်ဦသည် အ သအသက်ပင် က် ပင် ငယ်ရွယ်သေလည်
ငယ် ရွယ် သော် လ ည်း အသိဉဏ်နှအင့်သိ ဉာဏ် ပြီပြည့်စုံ
နှင့် ပြီး
ပြည့် စုံ
ပြီ အမှုတွင် ပေပေက်လျက် သော ရှိသေ
ရှိ ပြစ် မှု
ခြ ပြစ်မှုခြင်ရ
င်း
ရာ မျအရ
များ
အရ လိမ်လည်ထွက်
လိ မ် လ ည် ထွ က်
ဆို ရန် အကြေင်မရှိပက ထို သူ ၏ ထို သူ ၏ ထွ ထွက်ချက်ကို
က် ချ က် ကို လက်မခံ လ က် မရန်အကြေင်
ခံရန် အ ကြော င်း မရှိ မရှိ
ကြေင်ဖေပြထသည်။
ဖော်ပြ ထား သ ည် ။
“ထို ကဲ့ သို့ လူ မမည်ကလေမျကိုရုံး သက်သေထူ
တော် က သည့်အခ၌
သ က် သေ ရုံ တေက အ ဖြ စ် သက်သေ အဖြစ်
စစ်ဆေခြင်မပြုမီသ င့် လျော် သင့်လျေသေ
သော ပပဏမမေခွန်မျ
ဏာ မမေး ခွ များ မေ၍ မေး
န်း ၍မေသည့် မေး သ ည့်
မေခွန်မျကိုနား လ ည်နလည် သသလေ၊
လော ၊ အဖြေမျကိုအ ဖြေ များ
ကို မိမိတို့ အသက်အရွယ်
မိမိတို့ အ သ က် အ ရွယ်
အလျေက် သာ သမန်လူ
မန် လူ မျကဲ့
များ
ကဲ့ သို့
သို့ ဖြေဆို ဖြေ ဆို နို င်သလေဟု နို င်သ စဉ်စ
လော ဟု စဉ်း စား
ဆုံ ဖြတ်ရမည် ဖြ စ် သ ည် ။ဖြစ်သည်။ ထိုထို
သို့
သို့ မေမြန်ဆုံ ဖြတ်ကြေင်ကို မေး မြ န်း
ဆုံး ဖြ တ် ကြော င်းကို
အမှုတွဲတွင် ပေလွင်အေင် တ စ် နည်း နတစ်နည်နည်ဖြင့်
ည်း ဖြ င့် ဆော ဆေင်ရွက်သင့်သည်။
င်ရွက် သ င့် သ ည် ။ သို့မှသို့
မှ
သ အယူ ခံ ရုံ တေကသက်ရွယ်နု
သ က် ရွယ် နုနယ် သူ နယ်သူ
များ
သ ည် မျသည်
သ က် သက်သေခံ
သေခံ ဥပဒေ ဥပဒေပု
ပုဒ် မ ဒ်မ -၁၈၈ အရ သက်သေခံ နို င်သေသူဟု မျဟု
တ်တ်
မဟု တ် ချိန်ဆနို င်မည်ဖြစ်သည်” ဟု မေင်မြအေင် နှ င့် နှ င့်ပြ ည် ပြည်ထေင်စု
ထော င်စု မြန်မနို
မြ န်
မာနို
င်င်ငံ
ငံ
အမှုတွင် ဖေပြခဲ့ သည်။
ကလေသူ ငယ်တ စ် တစ်ယေက်ကို
ယော က် ကို အန္တ
အ န္ ရယ်မျသေသက်သေအဖြစ်
တရာ ယ် များသော သ က် သေအ ဖြ စ် အစဉ် အ စဉ်
သဘေ ထရသည်။အ ကြော အကြေင်မှ
င်း ကား က
မှာ ကတိသစ္စ
က တိ သ စ္ စာပြု ပြုခြင်၏
ခြင်း
၏ လေနက်မှုကိုလေး နက် မှု
ကို
လည်ကေင်၊ မမှ န် ကမမှန်န်ကန် ခြင်၏
ခြ င်း
၏ အန္တ ရယ်ကို အ န္ လည်ကေင်၊
တရာ ယ် ကိုလ ည်း ကော သိနလည်
င်း၊ သိ နား
လ ည်
ချင်မှ သိနလည်လိမ့်မည်။ ထို့
ပြ င် ထို့ပြင်အ ကြော အကြေင်အရ
င်း
အ ရာ တတစ်ခု
စ်ခု ခုခု ကို
ကို ၄င် ၄င်း
ကို ယ်တို င် သိမြင်သကဲ့ သို့ သဘေထလသည်အထိ ၄င်း
အား လွ ၄င်အ
ယ် လွ ယ် လွယ်လွယ်ကူ
ကူ ကူ သကူ င် ကြားသင်ကြပေ
ပေး
နို င်သည်။ သို့သေ တစ်စုံ တစ်ရသေအ သအသက်အရွယ် က် အ ရွ ယ် အေက်
အော က် ကလေမျ၏ က လေး များ ၏ထွက်ချက်ကို ထွ က် ချ က် ကို
လက်မခံ ရ။ အသုံ မချရဟူတ၍က စ် ထ စ် ချ မတစ်ထစ်ချမဆို
ဆို နို
င်ပါ။ နို င်ပ။ အ မှု အမှုတို
တိုင် သ ည် င်သည် ထိုထို
အမှုတွင်ပေပေက်သေ အ ချ က် အအချက်အလက်မျ
လ က် များ အ ပေါ် အပေ မူမူ
တည်မည်ဖြစ်သည်။
တ ည် မည် ဖြ စ်သ ည် ။ အမှုတစ် အ မှုတ စ်
ခု တွင် ကလေသက်သေအ သ င် ကြား သင်ကြ ပေး ရန် ပေရန် အ ကြော အကြေင်င်း မရှိဟု မရှိ ဟု အသေအချဆို အ သေအ ချာ ဆို
နို င်၍ ထို ကလေ၏ ထွ ထွက်ချက်တွင်
က် ချ က် တွ င် ချွတ်ယွင်ချက်၊
ချွ တ် ယွ င်း
ချ က် ၊အနည်ချက် အား နည်းချက်
တစ်စုံ တစ်ရမရှိသည့်ပြင်
အ ဖြ စ် အ ပျ က်အဖြစ်အပျက် အ မှ န် ကိုအမှ န်ကို ထွ ထွက်ဆို
က် သသည်ဟု
ဆို ည် ဟု ယူ ဆယူ ဆ နို င် နို
င်
လျှင် အသက် အရွယ် နု နယ် လူ မမည်မျ၏ ထွ ထွက်ဆို
က် ဆိုချ ချက်
က် စကဖြစ်သည်ဟု စကား ဖြ စ် သ ည် ဟုဆို ပြီ ဆို
ပြီး
လွယ်လွယ်ကူ ကူ မပယ်သင့်ပ။
ကလေသူ ငယ် သ က် သက်သေတို့၏
သေတို့ ၏ ထွက်ချက်တွင်
ထွ က် ချက် တွ င် အမှ အယွင်ရှိ အ မှား အ ယွ င်း
ရှိ
လျှင်၊ ကွဲလွဲချက်မျ ရှိလျှင် ရို အ၍ ဖြ စ် ဖြစ်ရသည်။
ရသ ည် ။ ရေ ရေရေလည်လည်
ရေလ ည် လ ည် နမလည်သေ၍ နားမလ ည် သေး ၍ ဖြစ်ရဖြ စ်
ရ
သည်ဆို က ၄င်တို့၏ ထွ က်ထွက်ချက်ကို
ချ က် ကို အလေပေသင့်သည်ထက်
အ လေး ပေးသ င့် သ ည် ထ က် ပို မို အလေထ ပိုမို
အ လေး ထား
တတ်သည်။ ထို သို့ အလေပေ ထား ထသေ
သော ထွက်ဆို ထွက် ချက်
ဆို ချ က် မျမှ များ အမှ
မှာ န်စင်စစ်အ မှ န်
စင်စစ်
သင်ကြထသည်မျ ဖြစ် တ တ် သဖြစ်တတ်သည်။
ည် ။ ကကလေသူ
လေး သူ ငငယ်မျသည်
ယ် များ
သ ည် မှ န်ဉဏ်ကေင်မှ န်ဉာ ဏ် ကော င်း
ပသည်။ သို့
သော်သို့သေ အမှ အယွင်ကို အ မှား အ ယွ င်းကို မချင့်ချိန်နို င်ချေ။ မချ င့်
ချိ န်နို င် ချေ ။
အသက်အရွယ်နု နယ်သေ ကလေမျသည် မိမိအား မိမိအ နှုတ်တို
နှုတ် တို က်ချပေ
က် ချ ပေး ထသည်ကို ထား သ ည် ကို
လွယ်ကူ စွ ပြန်လည်ရွတ်ဆို နို င်သည်။ မိမိတို့ မြင်တွေ့ ရသည့်အချက်နှ င့် ကြရသည့်အချက်တို့ကို ခွဲ ခြား ခွဲခြ
နို င်ခြင် မရှိသဖြင့် ၄င်တို့အယေဘု ယေဘုယျအား ယျအဖြင့်
ဖြ င့် မယုံ မယုံ ကြည်နို
ကြည် င်။
နိုင် ။ စိတ်မချရသေ စိတ် မချ ရသော
သက်သေမျဖြစ်သည် ဟူ ၍လ ည်း ဟူ ၍လည် မယူ မယူ
ဆ သဆသင့်ချေ။
င့်
ချေ ။ တစ်ဦတည်သေ
တ စ် ဦး
တ ည်း သော ကလေသက်သေ က လေး သ က် သေ
အပေ လုံ ဝဥဿံ ုအား ထားခြ အထခြင်မပြုဘဲ
င်း မပြု ဘဲ အမှုတွင်
အ မှု
တွ င် ပေပေက်သေ ပေါ် ပေါ က် သော
အကြေင်ခြင်ရမျမှ သ က် သေအား သက်သေအ ထော က်ထေက်ခံ
ခံ သ ည့် သည့် အအထေက် ထော က် အထ အ ထား ရှိမရှိ ရှိ စိစစ်
မရှိ စိ စစ်
သင့်သည်။
ကလေသက်သေချင် တူ သော် လ ည်း တူ သေလည် ထွ က် ထွက်ချက်တန်ဖို
ချ က် တ န်ဖိုး
ချ င်းချင် တူ တူညီမည်
ညီ မည်
မဟု တ်ပေ။ ထို ထွက်ချက်သည် မှုခင်အဖြစ်အပျက်နှ
မည် မျှ
ကိုက် င့် ညီသမည်မျှကို
ည် ၊ က်ညီသည်၊ ပြ န် လှ န် ပြန်လှ န်
မေမြန် စမ်သပ်ချက်ကို
စမ်းသ ပ် ချ က် ကို မည်မျှခံ မည် နို င်
မျှ ခံ င်ရည်ရွယ်သည်။
နို ရည် ရွယ် သ၄င်၏ ည် ။ ၄င်း
၏
ထွက်ချက်သည် အမှုတွဲ၌ ပေပေက်သေ အ ထော က် အထေက်အထ
အ ထား မှု
ခင်း မှုခင် အ အကြေင်ခြင်ရ
ကြော င်း
ခြ င်း
ရာ
မျနှအံင့်အံ
ဝင်ဝင်ခွင်ကျသည်တို့ကို
ခွ
င်ကျသ ည် တို့ ကို သုံသသပ်ရမည်ဖြစ်သည်။
သုံး ပ်
ရမည်ဖြ စ် သ ည် ။
သက်သေခံ ဥပဒေတွင် ကလေ၏ ထွ ထွက်ချက်ကို
က် ချက် ကို ထောထေက်ခံ
က် ခံသသည့် ည့် အထေက်အထ အ ထော က်အ ထား
မရှိပက လလက်မခံ
က် မခံ ရဟူ ရဟူ၍၍ ပြဋ္ဌ ပြ န်ထချက်မရှိပ။
ဋ္ ဌာန်း ထား ချက် မရှိ ပါ။ထေက်ခံ သည့် ထော က် ခံသ ည့်
အထေက်အထ ရှိ
သ ည် ရှိသည်ဖြစ်စေ၊
ဖြ စ် စေ၊ မရှိသည်
မရှိ
သ ည် ဖြစ်စေ
ဖြ စ်စေ ကလေသက်သေ၏ က လေး သ က် သေ၏ ထွက်ချက် ထွ က် ချက်
သည် သက်သေခံ ဝင်ပသည်။ သ က် သက်သေခံ
သေခံ ဝင် သောဝင်သေ အအထေက် ထော က် အထမျ အ ထား များရှိသည်နှရှိ င့်သ ည် နှ
င့်
မျှ တရရုံ အအနေဖြင့် နေဖြ င့် ၄င်ပေ ၄င်း ပေါ် အမှီ သဟဲပြု၍
အ မှီ တရခံ သ ဟဲ အအပြစ်ပေ
ပြု ၍ တ ရား ခံ အားအ ပြစ်
ပေး
သင့် မပေသင့်စဉ်စရမည်ဖြစ်သည်။
စဉ်းစား
ရမည် ဖြ စ် သ ည် ။
မေင်ထွန်မြင့်
နှ င့် နှ င့် ပြ ပြည်ထေင်စု
ည် ထော င်စု မြ မြန်မနို
န်မာ နို
င်ငံင်ငံ အမှုတွင် အ မှု တွ င်
“သက်သေတစ်ဦသည် အ သအသက်ပင် က်ပင် ငယ်ရွယ်သေလည်
ငယ် ရွယ် သော် လ ည်း အသိဉဏ်နှ င့် အ သိ ဉာဏ် နှ
င့်
ပြည့်စုံ ပြီ အမှုတွင် ပေပေက်လျက်ရှိသေ ပြ စ်မှု အပြစ်မှု
ကြော င်း အကြေင်ခြ င်းရာ ခြင်ရမျအရ
များအရ
လိမ်လည်ထွက်ဆို ရန် အကြေင်မရှိပက ၄င်း ၏ ၄င်၏ ထွ ထွက်ဆို
က် ဆို ချ ချက်ကို
က် ကို လက်မခံ လ က် စရ
မခံ စရာ
အကြေင်မရှိပ။ သို့
ရာ
တွ သို့ရတွင်
င် အအသက်အရွယ်နု
သ က် အ ရွ ယ် နု နနယ်သည့်
ယ် သ ည့် ကလေသူ က လေး ငယ်
သူ ငယ် သက်သေ သ က် သေ
မျသည် မသ မာ မသမသူ
သူ တို့က
တို့ က လု ပ်ကြံလု ပ် သင်ကြထသည့်အတို
ကြံ သ င် ကြား င် သ ည့်
ထား ယုံအလွယ်
တို င်း ယုံလွ ယ်
မှ တ်လွယ် သေကြေင့် ထို သ က် ထို သေသက်သေ ထွက်ဆို
ထွ က် ဆိုချက်မျိုကို
ချက် ကို သတိကြီစွ
မျိုး သ တိ ကြီး
စွာ
ဖြင့် လက်ခံ ရမည်” ဟု ဖေပြထသည်။
မေင်ဖြူ နှ င့် နှ င့် ပြည်ထေင်စု
ပြ ည် ထော င်မြန်မနို
စု မြ န် င်ငံ
မာ နို
င်ငံ အမှု၌ ကလေ အ မှု ၌ “က လေး
သက်သေကို စစ်ဆေ လက်ခံ ခြင်နှ င့် ပတ် ပတ်သက်၍
သ က် ၍ မှ တ်သရန်မှ
မှတ် သား ရန် မှာ အမှုဆို သည်မှ အ မှုဆိုသ ည် မှာ
တစ်မှုနှ င့် တစ်မှု အကြေင်ခြင်ရမျမှ
ထ ပ် တူ ထ ပ် ထပ်တူ
မျှထပ်မျှ ပေါ်ထွ ပေထွက်ကြသည်
က် ကြသ ည် မဟု မဟု
တ် တ်ပေ။
ပေ ။ ဤဤ
အမှု၌ ကလေသက်သေကို စစ် ဆေး ခဲ့
ရာ စစ်ဆေခဲ့တရရား သူ တရသူ
ကြီး က ကြီက မေး မေခွန်
ခွ န်း ကို ကို ထို ထို
ကလေသည်နား လ ည်နလည်၊
၊ ရေရေလည်လည်
ရေရေလ ည် လ ည် ဖြေကြနို ဖြေ င်သည်ဟု
ကြားနို
င်သ ည် ဟုမှ တ်တမ် မှ တ်တင်
တ မ်း တ င်
ထသည်ကို ကို တွေ့ရသည်။
တွေ့ ရသ ည် ။ ထို့ကြေင့် ထို့ ကြော ၄င်အ
င့် လက်ခံအား စစ်ဆေခြင်
၄င်း လ က် ခံ စစ် ဆေး ခြင်း
သည် တရမျှတသည်ဟု ယူ ဆ ရမည် ”ယူ ဖြ ဆရမည်ဖြစ်ကြေင်ဖေပြထသည်။
စ် ကြော င်း
ဖော် ပြ ထား သ ည် ။
ထို့ကြေင့် ကကလေသက်သေမျကို
လေး သ က် သေများ ကို စစ်ဆေရမှ စစ် ဆေး ရာ မှာဆန်စစ်၍ ဆ န်း သက်သေအဖြစ်
စစ် ၍ သ က် သေအ ဖြ စ်
အစစ် ခံ နို င်သည်။ ကလေသည် အ သိ အသိဉဏ်နှ
ဉာဏ် နှ
င့်
ပြ င့်ပြည့်စုံ
ည့် စုံ ပြီး ပြီ မေခွန်မျ
မေး ခွန်း
များ
ကို သမန်လူ မျကဲ့ လသို့
နား ည်ကာ နလည်က ဆီ ဆီလျေသေ
လျော် သော ဖြေဆို
ဖြေ မှုကို
ဆို မှု ဖြေဆို
ကို ဖြေ နို င်နို
ဆို င်
လျှင် သက်သေအဖြစ် အစစ်ခံ နို င်ပသည်။ သို့ရာတွသို့ရတွင်
င် ကကလေငယ်၏
လေး ငယ် ၏ အစစ်ခံအ စစ် ချက်မျ
ခံချ
က် များ
ကို မူ တရရုံ က သ တိ သတိကြီစွ
ကြီး စွာ ချိန်ဆဝေဖန်ပြီမှ
ချိန်ဆ ဝေဖန် ပြီးမှ လက်ခံ ရမည်လ က် ခံရမည်
ဖြစ်ကြေင်စီရင်ထုံ
စီရင် ထုံးမျတွင်သုံ
များ
တွ င် သုံးသပ်တင်ပြထပသည်။
သ ပ်တ င်ပြ ထား ပါ သ ည် ။
ကလေသက်သေ၏ထွက်ဆို
ထွက် ဆိုချက် ကို ဆ န်းချက်ကို
စစ် ရာ
တွဆန်စစ်ရတွင်
င် -
(၁ ) ကလေ၏ထွက်ဆို ချက်သည်
အ မှု
၏ ကျအမှု၏
န် အ ထော က် ကျန်အထေက်အထမျ
အ ထား များ အ မှု ၏ အမှု၏
အကြေင်ခြင်ရမျနှ
မည် မျှကိုင့်မည်မျှကို
က် ညီ သ ည် ။က်ညီသည်။
(၂) ပြန်လည်စစ်မေခြင်ကို ကို မမည်ရွေ့
ည် ရွေ့မမည်မျှခံ
ည် မျှ ခံ နိုနို င်စွမ်ရှိသည်။
င် စွမ်း ရှိသ ည် ။
(၃ ) အဖြစ်အပျက် အကြေင်အရသည်
မည်ရွေ့မည်ရွေ့
မည်မျှမည်မျှ
ရှေ့ ရှေ့နေက် ညီ
နော
က် ညီညွတ်မှု
ညွ တ် မှု ရှိ ရှိ
သည်တို့ကို သုံ သပ်ရသည်။
က လေး
အား ကလေအထေက်ပံ့
ထောက် သ ည့် သည့်
ပံ့ အထေက်အထ
အ ထော
က် အ ထား ရှိရန်
ရှိ
ရ န် လို လို
သည်ဟူ သေ အချက်အလက် မျသို့ထေက်ချင့်ရန်လို
လိုသ ည်။ သည်။

၃.၃ ရူ သွပ်သူ သက်သေ

သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ-၁၁၈၏ ရှ င်လင်ချက်တွင်
“ရူး
သွပ်သော သူ ရူ သ
သွပ်သေသူ
ည် သည်
မေး
မြ
န်းမေမြန်
သေ မေခွန်ကို နမလည်ခြင်နှ
မေးခွန်း
များကို င့် မေခွန်မျကို
စဉ်း
စား
ဆ င် ခြင်စဉ်စဆင်ခြင်က ဖြေ
ကာ ဖြေကြ
ကြား
ခြင်တို့မပြုနို
သ က် သေအ င်ပကသက်သေအဖြစ်အစစ်မခံ
ဖြ စ် အ စစ် မခံ နို
င်
ကြော င်း
” ဖော်နို င်ကြေင်ဖေပြထသည်။
ပြထား သ ည် ။
ထို့ကြေင့် ရူသွ
ရူးသွပ်သူ
ပ်
သူ သသည်ည် ရုံ ကမေမြန်သေ
ရုံး
က မေးမြန်း
သော မေခွန်ကို မေး
ခွန်း
ကို
နလည်ပြီ ကျိုး
ကြောကျိုကြေင်
င်း ဆီလျေစွ ဆီ လျော် စွာ ဖြေကြခြင်ပြုနို င်သေ ဖြေ ကြား
ခြင်း
ပြု
နို
င်
သော
အခမျိုတွင်သက်သေအဖြစ်အစစ်ခံ
သ က် သေအ ဖြ စ်အ စစ် ခံနို
င်
ခွနိုရှိ
င့်င်ခွင့်ရှိပသည်။
ပါ သ ည် ။
ထို့ပြင် ရူ သွပ်သူ
တ ရား ခံတရခံ
များနှ င့် မျနှ င့် ပပတ်သက်၍
တ်သ က် ၍ ကြည့်ပက
ကြည့် ပါ က တရခံ တစ်“တ ရား
ခံ
တ စ်
ဦသည် စိ တ်စိတ် ပေသွပ်နေသည့်
ပေါ့
သွ ပ် နေသ ည့် အကြေင်ကြေင့် အ ကြော င်းမိမိအပေစွဲထ
ကြော င့် မိ
မိ
အ ပေါ်
စွဲ
ထား
သေ စွပ်စွဲချက်ကို ထု ချေနို င်စွမ်မရှိဟုယူ ဆ ယူ
ရန် ဆရန် အကြေင်ရှိလျှင်
အ ကြော င်းရှိ
လျှင် တရခံတ၏ရားခံ
၏
စိတ်ပေသွပ်ခြင်ရှိ မရှိ ရှိမရှိ ဦစွ
စွာ စုံ စမ်ရမည်။
ဦး စုံစမ်းရမည် ။သက်ဆို င်ရ သ က် မြို့
ဆိုနင်ယ်ရာ မြို့
နယ်
ဆရဝန်ဖြင့် စမ်း သ ပ်စမ်သပ်စေပြီ
စေပြီး ထို ဆရဝန်က
ထို ဆ ရာ ဝန်
က စိတ်ပေသွပ်ခြင်မရှိဟု
စိ တ် ပေါ့
သွ ပ်
ခြင်း
မရှိ
ဟု
ထွက်ချက်အရ စိတ်ပေသွပ်နေ သ ည် ဟုသည်ဟု ယူ ယူ
ဆ ဆလျှင်
င် အမှုကို
လျှ အ မှု
ကို ရပ်ဆိုရပ် င် ဆို
ထရမည်။
င်း ထား ရမည် ။
တရခံ သည် စွ ပ်စွဲ
ချစွပ်စွဲချက်အ
က် အား ထုထုချေနို
ချေ င်သည့်
နို
င်သ ည့် အခြေ အ ခြေ သို့ရေက်ပြီဟု သို့ ရော
က်ပြီ
ဟု
ဆရဝန်က အ ကြော အကြေင်ကြသည့်အခတွင်သ
င်း
ကြားသ ည့် အ ခါ
တွ င်သာ အမှုကိုကို ဆက်လက်
အ မှု ဆ က် လ က်ကြနရ ကြား
နာ
ရ
မည်” ဟူ ၍ တရရုံလလက်စွဲစစေင်တွင်ဖေပြထသည်။
က် စွဲ
စာ စောင်
တွ င် ဖော်ပြ ထား သ ည် ။

၃.၄ ဆွံ့အ စကမပြေနို

သ က် င်သေသက်သေမျ
သေများ
သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ-၁၁၉ တွင် “စကမပြေနို
သ က်င်သေ
သေသသက်သေသည်
ည် စာ
ရေး ခြ စရေခြင်၊
င်း
၊
ခြေဟန်လက်ဟန်ပြခြင် စသေ နလည်စေနို င်သည့်
အ ခြား
နည်းတ စ် အခြနည်တစ်နည်
နည်း နည်း
ဖြင့် နည်ဖြင့်
သက်သေခံ ခွင့်ရသည်။ သို့သေဆို ခဲ့ သည့်
ရေးသား
ချ ရေသချက်ကို
က် ကို တ တရရုံ
ရား
ရုံး
ရှေ့ရှေ့
တွတွင်
င်
ရေသရမည်။ ခြေဟ န် ခြေဟန် လ က် လက်ဟန်
ဟ န် တို့ကို
တို့
ကို တရရုံ ရှေ့တွင်
တ ရားရုံးပြုလု
ရှေ့
တွ င်ပ်ရ ပြု လုပ် ရ
မည်။ ထို သက်သေ ခံ ချက်မျိုကို သသက်သေခံ
က် သေခံချ ချက် ဖြစ်သည်ဟု
က် ဖြစ်သ ည် ဟုမှ တ်ယူမှတ်ရမည် ရမည်
ယူ ”
ဖြစ်ကြေင်ဖေပြထသည်။
ဖော်
ပြ ထား
သ ည် ။

၃.၅ လင်မယသက်သေ
“တရမမှုတွင် အ မှု သ အမှုသည်မျမှ
ည် များမှစ၍ စ၍ ၄င်အမှုသည်တို့အနက်
၄င်း အ မှု သ ည် တို့
အ နက် တစ် တ စ်
ဦ၏လင် သို့ မဟု သို့မဟု
တ် တ် မယ မယား တို့မှ သက်သေခံ
တို့ မှာ နို င်ခွင့်ရှိသည်။ သ က် သေခံ နို
င်
ခွင့်
ရှိ
သ ည် ။
တစ်စုံ တစ်ယေက်သေသူ ပြ ကိုစ်
မှုကြော င်းပြစ်မှုကြေင် စွဲ စွဲဆို
ဆို သသည့်အခတွင်
ည့်အ ခါတွ င် ထို ထို
သူ ၏လင်ဖြစ်သူ သို့မဟု တ် မယဖြစ်သူ တို့
သ ည်တို့သည် သသက်သေခံ က် သေခံ နိုင်
နို င်ခွင့်ရှိသည်ဟူ
ခွင့်ရှိသ ည် ” ၍ ဟူ ၍
သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ-၁၂၀ တွင်ဖေပြထသည်။
ထို့ကြေင့် တတရမမှုမျတွင်
ရား
မမှု များတွ င် အမှုသည်၏
အ မှုသ ည် ၏ ခင်ပွန် သို့မဟု
ခင် ပွ တ်
န်း သို့
မဟုတ်
ဇနီမျသည် သ က် သက်သေခံ ပို
သေခံ ပိုင်
င်ခွင့်
ခွ င့် ရှိသည်။ ရှိ
သ ည် ။ဇနီ သို့မဟု
ဇနီး တ် ခင်ပွန်
သို့ မဟု တ် ခင်
ပွ
န်း
သည်မျ၏ သသက်သေခံ
က် သေခံ ချချက်ကို
က် ကို တရရုံတကရား က လက်ခံ ရမည်လ က်
ရုံး ဖြစ်သည်။
ခံရမည် ဖြစ်
သ ည်။
ထို့အတူ ပြစ်မှုမျတွင်လည် တ ရား စွဲ
ဆို တရစွဲဆို
ခြင်း ခြင် ခံ ရခံသော
ရသေ သူ ၏သူ ၏ ခင်ပွန် ခင် ပွ
န်း
သို့မဟု တ် ဇနီ၏ သသက်သေခံ က် သေခံ ချချက်သည်လည်
က် သ ည် လ ည်း သက်သေခံ သ က် ဝင်ကြေင်
သေခံ ဝင် ကြော တွေ့ရ
င်း တွေ့
ရ
ပသည်။သ က် သက်သေသည်
သေသ ည် တို
တိုင်တန်သူ
င်တ န်း
သူ ၏
၏ မယဖြစ်သည်ဟု မယား ဖြ သဆိုည်
စ် ကဟု ဆို ကာ သက်သေ သ က် သေ
ထွက်ချက်ကို မပယ်သင့်ကြေင်တွေ့ရပသည်။ တွေ့ ရပါ သ ည် ။
သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ-၁၂၂ တွင် “လင်ဖြစ်သူ နှ င့် မယဖြစ်သူ တို့သည်
တို့ ၄င်တို့
၄င်း
ထိမ်မြ လလက်ထပ်
က် ထ ပ် ပေင်သင်နေစဉ်
ပေါ င်း
သ င် နေစဉ် အချိန်ကလအတွင်က အ ချိန်ကာ လ အ တွ တစ်ဦနှ က င့်
င်း တ စ်
ဦး
နှ
င့်
တစ်ဦ ပြေကြချက်မျကို
သ က် သေခံ သက်သေခံ
ခွ
င့် စေရ။ခွင့်မရှိစေရ။ သို့
မရှိ ရာသို့ရတွင်
တွ င် ပြေကြ
ပြော
ကြား
သူ က သဘေတူ ညီ သ ည် သည်ဖြစ်စေ
ဖြ စ်
စေ လင်မယအချင်ချင်
လ င် မယားအ ချ င်း
ချင်းဖြစ်ပွသေ ဖြ စ်ပွား
သော
တရမမှုတွင်ဖြစ်စေ၊ တ စ် ဦးက တ စ် ဦးတစ်ဦကတစ်ဦကို
ကို စွဲ
ဆိုစွဲဆို
သော သေ ပြစ်မှုဆိုပြ င်ရ
စ်မှု
ဆို င်
ရာ
မှုခင်တွင်ဖြစ်စေ ၄င်း တို့ စပ် ၄င်တို့စပ်ကြပြေဆို
ကြားပြော ဆို ချ
က် ကိုချက်ကို သက်သေခံ
သ က် သေခံ တင်ပြတ င် ပြ
ခွင့် ရှိသည်” ဟူ ၍ ပြဋ္ဌန်ထသည်။
အိမ်ထေင်သယရေကို ရှေး လျက်ရှေ ရှုလျက်
ရှု အိ မ်အိမ်ထေင်သည်
ထော င်သ ည် လင်မယ လ င်မယား
အချင်ချင် ပြော ပြေဆို
ဆိုကြ ကြ သည့် သ ည့် အချက်မျကိုအ ချ က် တရရုံ
များ
ကို တွင် ထု
တ တ်ဖေ
ရားရုံးတွ င် ထုတ်ဖော်
ပြေဆို ခွင့်မရှိ မရှိချေ။
ချေ ။ သို့ဖြစ်ရ
သို့ဖြ စ်ရာ လင်ဖြစ်သူ လ င် ကစ်
ဖြ သူ ကပြစ်မှု ကျူလွန်
ပြစ်မှု မိ ကျူး လွန် မိ
ကြေင် မိမိမယ
မိမိမယား ဖြစ်သူဖြ အစ် သူ အားပြေပြချက်ကိုပြော ပြ ချထိုက်
မယက
ကို တရရုံထို မယား က တ ရား
ရုံး
တွင် ထု တ်ဖေ အစစ်ခံ ခွင့်မရှိပ။ သို့သေ
သို့သော် လင်မယအချင်ချင်
လ င်
မယား
အ ချ တရဖြစ်ကြတ ရား
င်း
ချ
င်း ဖြ
စ်
ကြ
သေ အခတွင်မူ
၄င်း
တို့၄င်တို့အချင်ချင်ပြေဆို
အ ချ င်း
ချ
င်းပြောဆို
ချက် ချက်ကို
ကိုထွ ထွက်ဆို
က် ဆို နို င်သည်။
နို
င်
သ ည်။

၃.၆ ဆွေမျိုသက်သေ
ဆွေမျိုသက်သေမျ၏ သ က် သေခံ ချ သက်သေခံ
က် များကို ချက်မျကို သ က် သက်သေခံ
သေခံ ၀င်မဝင်နှ
၀င် မဝင် င့်င့်
နှ
ပတ်သက်၍ သက်သေခံ ဥပဒေတွင် ပြဋ္ဌန်ထခြင်မရှိပ။
“ပြ စ် မှု ဆို
င် ရာပြစ်မှုဆို
မှုခင်း
များ င်ရမှုခင်မျ
တွင် သက်သေမျသည် စွ ပ်စွဲစွပ်စွဲသူ
သူ နှင့် နှ င့် ဆွေမျိုတေစပ်သည့်
ဆွေ မျိုး
တော် စပ် သ ည့် အကြေင် အ ကြော င်း
ကြေင့် သသက်သေတို့၏
က် သေတို့ ၏ ထွက်ချက်ကို
ထွ က် ချ က် ကို လက်မခံ ရဟူ လ က် သေ မခံရဟူ တမြစ်သည့်
သော ဥပဒေ
တားမြ စ် သ ည့် ဥပဒေ
မရှိချေ။ သက်သေတစ်ဦအ ယုံ ယုံ
ကြ ကြည်သင့်
ည် သ င့် မသင့်ဆို မသ င့် သေ
ဆိုသောပြဿနနှပြ င့်ဿ နာပတ်သက်၍
နှင့် ပတ် သ က် ၍
ထို သက်သေသည် အမှုဖြစ်ပွပုံ ကို တွေ့ တွေ့မြင်ရန်
မြင် ရန် အကြေင်ရှိ
အ ကြော င်း
ရှိ မရှိ မကွယ်ထေင့်
ရှိ ကွ ယ် ထော င့်
လိမ်လည်၍ ထွက်ဆို ရန် အကြေင်ရှိ မရှိ မရှိ၊
၊ ၄င်၏
၄င်း၏ ထွက်ချက်သည် ထွ က် ချက် သ ည်အမှုဖြစ် အ မှု ဖြစ်
အကြေင်ခြင်ရမျနှ
ဆီ င့်
လျော် ဆီလျေ ဆ က် စဆက်စပ်ခြင်
ပ်ခြ င်း ရှိမရှိဆို
ရှိမရှိ ဆို သသည့်
ည့် အချက် အ ချ က်အလက် အ လ က်
မျအပေမူ မူ တည်၍
တ ည် ၍ အဆုံ
အ ဆုံး အဖြတ်ပြုရမည်ဖြစ်သည်ဟု
အ ဖြ တ် ပြုရမည် ဖြ စ်သ ည် ” မေင်ချစ်လှ
ဟု ပ င်
မော ချ ၆စ်
လှ ပါ ၆
နှ င့် ပြည်ထေင်စုအမြန်မနို
မှု
တွ င်င်ငံ အမှုတွင်ဖေပြထသည်။
ဖော်
ပြ ထား သ ည် ။
ထို့ကြေင့် စွစွပ်စွဲသူ
ပ်
စွဲသူ နှင့်
နှ င့် ဆွေမျိုတေစပ်ခြင်သည်
ဆွေ မျိုး
တော် စပ် ခြ င်း
သ ည် သက်သေ၏ သ က် သေ၏
ထွက်ချက်တန်ဖို ကို မယုမယု တ် တ်လျေစေနို
လျော့ စေနို င် င်ပ။
ပါ။ သက်သေသည် သ က် သေသ ည်အခင်ဖြစ်ပွ အ ခင်းဖြ စ်ပွား
သည့် နေရတွင် တွေ့ တွေ့မြင်နို
မြ င်နို
င် သင်သည့်
ည့် ပု ဂ္ဂိပု
ဂ္ဂို ုလ်လ် ဖြစ်လျှင်ဖြ စ် လျှ သက်သေခံ
င် သ က် သေခံ
သေ သက်သေနှ င့် ဆွေမျိုတေစပ်သည်ကို
အ ကြော င်း ပြု ၍ အကြေင်ပြု၍ ၄င်း
၏ ထွ က် ၄င်၏ထွက်ချက်ကို
ချက် ကို မပယ်မပယ်
သင့်ကြေင်တွေ့ရသည်။
တွေ့ရသ ည် ။
တရလို ဘက်မှတ င် ပြ သော တင်ပြသေ သသက်သေမျသည်
က် သေများ သ ည် အခင်ဖြစ်ပွပုံအ ခင်းကိုဖြစ်
ပွား
ပုံ
ကို
မြင်တန်ရသေ ပု ဂ္ ပု ဂ္ဂိ လ်
ဂို ုလ်မျ
များ ဖြစ်၍ဖြ စ် ၍ အခင်ဖြစ်ပွရအ ခင်း ဖြနေရတွင်
စ်ပွား
ရာ နေရာ တွ င်
အခင်ဖြစ်ပွစဉ်ကရှိ သ ည် ဆို ရှိသည်ဆို
ခြ င်းကို ခြင်ကို တတရခံ ရား က
ခံ
က မငြင်ဆို ခဲ့ ချေ။
မငြ င်း
ဆို ခဲ့
ချေ ။
သက်သေကို အပြန်အလှ န် မေမြန်စမ်သပ်ချက်ကို
ခံ နိုင် ရည် ရှိသ ည့် ခံ နို င်ရည်ရှိသည့်
အ ပြ င် အပြင်
အ မှ န် အမှ န်
အတို င် ထွက်ဆို ပေပေက်ပက ထို သို့
သော ထို သို့သေ သ က် သက်သေမျသည်
သေများ သ ည် အချင်ချင်
အ ချ င်းချင်း
ဆွေမျိုမတေစပ်သည်ကို
အ ကြော င်း
ပြု၍ အကြေင်ပြု၍ ၄င်း တို့ ၏၄င်တို့၏ ထွက်ဆို
ထွက် ချက်ကို
ဆို ချ
က် ကို
ယုံ ကြည်မှု မရှိသင့်ချေ။ ဆို လို သည်မှ သက်သေမျသည် ယုံ ကြ ယုံည်
ကြည်သင့်
သ င့် မမသင့် သ င့်ဆင်ခြင်ရ၌
ဆ င် ခြ
င်ရာ၌
ထို သက်သေ တို့သမဓိ၊ ၄၄င်တို့၏ င်း
တို့၏ စွမ်ရည်၊
စွ မ်း
ရည် ၊သက်သေ၏ သ က် သေ၏ ထွက်ချက်ထွ က် သည်
ချက် အမှု သ ည် အ မှု
နှ င့်ဆီလျေအပ်စပ်ခြင်
ရှိ
မရှိ ၊ ရှိမရှိ၊ သ ဘာ သဘဝယု
ဝ ယု တ္ တိတ္တိ ရှိမရှိ၊
ရှိမရှိ၊ သက်သေသည် သ က် သေသ ည်လိမ်လည် လိ မ်
လ ည်
ထွက်ဆို ရန် အကြေင် ရှိမရှိ
ရှိမရှိ စသည်တို့ကို စသ ည် တို့
ကို ထည့်သွင်စဉ်စရသည်။ ထ ည့် သွ င်း
စဉ်းစား
ရသ ည် ။
သက်သေမျသည် အ ချ အချင်ချင်
င်း
ချ င်း ဆွေမျို
ဆွေ မျိုး တေစပ်သည်။ တော် စပ် သ ည်အမှုသည်နှ
။ င့် အ မှုသ ည် နှင့်
ဆွေမျိုတေစပ်သည်တို့ကို
စိစစ် ရန် စိစစ်ရန်
မဟု တ် ပါ။မဟု တ်ပ။ ထို့ ထို့ကြေင့်
ကြော င့် ဆွေမျို ဆွေ မျိုး
တေစပ်သည့်သက်သေမျသည်သက်သေခံ
သ က်သေများ သ ည်သ က် သေခံ ချ က် ပေး ချက်ပေခွင့်ရှိကြေင်တွေ့ရသည်။
ခွင့် ရှိ
ကြော င်း တွေ့ ရသ ည် ။

၃.၇ အခွင့်အရေရရှိသေပြေဆို
ပြော ဆိုချ က် ချက်မျ
များ
သက်သေမျသည် မိ မိ မိမိတို့သိသည်ကို
တို့သိ သ ည် ကို ရုံ ၌ရုံး၌ အစစ်ခံ ရန်
အ စစ် ခံ
ရတဝန်ရှိ
န် တာ ဝန်ရှိ
သေလည် အ ချို့ အချို့ မေခွန်မျကို
မေး ခွ
န်း ကို ဖြေဆို ရန်နှ င့်အချို့ ဖြေ
များ ဆို
ရန် နှင့်
အ ချို့
စချုပ်စတမ်မျကို
တ င်ပြ ရန် အ တွ တင်ပြရန်အတွက်
က် ငြ င်း ငြင်ဆို
ဆို နို
င် သောနို င်သေ အခွင့်အရေမျ
အ ခွ
င့်
အ ရေး များ
ကို သက်သေခံ ဥပဒေတွင် ပေထသည်။ ဤ သို့ ဤသို့အ ခွ
အခွင့်အရေမျကို
င့်
အ ရေး ကို မှမှ
များ န်မှ
န်မှ န်ကန်
န်က န်
ကန် ကျင့်သုံ ခဲ့ လျှင်
သ က် သက်သေက ငြ
သေက ငြင်ဆို
င်း
ဆို လိုက်
လို က်သည့်အတွက်
သ ည့် က် တစ်ဖက်က
အ တွ တ စ် က အရေမယူ
ဖက် အ ရေး မယူ
နို င်ပေ။
အေက်ဖေပြပပု ဒ် သပုည်
မများ ဒ်မမျသည် သသက်သေမျအတွက်
က် သေများ အ တွက် ကင်လွတ်ခွင့်
က င်းလွတ်ခွ င့်
ပေထသေပုပု
ဒ် ၊ဒ်မမျ၊အခွင့်အရေမျရရှိသေသူ
မများ
အ ခွင့်
အ ရေး များရရှိ
သော သူ များ
ဖြမျဖြစ်သည်ကို
စ်
သ ည် ကို တွေ့ တွေ့ရသည်။
ရသ ည် ။

(က) တရမတရသူ တ ရားသူ ကြီမျနှ

ကြီး
များ
နှ င့်ပြစ်မှုဆို
င့် ပြစ်မှုဆို င်ရတရသူ
င်ရာ ကြီမျ
တ ရား
သူ
ကြီး
များ
(သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ ၁၂၁)
(ခ) နို င်ငံ ၏ အမှုအခင်နှစင့်စပ်လျဉ်သေသက်သေခံ
ပ်လျဉ်း သော သ က် သေခံ ချက်
ချက်
(ပု ဒ်မ-၁၂၃)
(ဂ) အစို ရဝတ္တ
ပြော ရအလျေက်ပြေကြချက်မျ
ကြား
ချ
က် များ
(ပု ဒ်မ-၁၂၄)
(ဃ) ပြစ်မှုကျူလွန်ခြင်နှ
ပတ်သ က် င့်ပတ်သက်သေသတင်ရရှိချက်
သော သ တ င်း ရရှိ
ချက်
(ပု ဒ်မ-၁၂၅)
(င) အသက်မွေဝမ်ကျေင်နှစပ်လျဉ်းသော င့်စပ်လျဉ်သေပြေကြချက်မျ
ပြော ကြားချက်များ
(ပု ဒ်မ-၁၂၆ မှ ၁၂၉)

(က) သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၂ တွင် “မည်သည့်တရသူ အ

ကြီကို မဆို
ထ က် ၏ အထက်ရုံ
ရုံး အ ထူး ၏ အထူ အ မိ အမိန့်
န့်
နှ င့်မှ တစ်ပ တရရုံ တွင်ရာ အရထူ
ထူး အလျေက်
လျောက် ပြုမူ
ပြုမူ ဆေင်ရွက်ပုံ
ဆော
င်နှရွ
င့်ဖြစ်စေ၊
က် ပုံ
နှင့်
ဖြစ်
စေ၊
တရသူ ကြီ အ ဖြ အဖြစ်ဖြင့်
စ်ဖြ င့် ရုံရုံး
ထိုထို
င်သေ
င်သော အခတွင် အ ခါ တွ သိရသည့်
င် သိ အကြေင်
ရသ ည့် အ ကြော
င်း
တစ်ရပ်ရပ်နှ င့်ဖြစ်စေ၊ မည်သည့် မေခွန်မျကို
အ တမျှင်း အတင် အ ကျအကျပ်
ပ် ဖြေ ဖြေဆို
ဆိုစေ စေခြင်
ခြင်းမပြုမပြု
ချေ။ သို့သေ ဤကဲ့ သို့ ဆေင်ရွက်စဉ်က
၄င်း ၏ ၄င်၏
မျ က် မျက်မှေ
မှောက်တွ င် က်တွင်ဖြစ် ဖြစ်ပွ
ပွားသည့် သ ည့်
အခြ အကြေင်အရမျနှ စပ် င့် ဉ်း
လျ ၍ စပ်လျဉ်၍ မေး မြ မေမြန်နို
န်း
နို
င် သ င်သည်ဟူ
ည် ” ၍ ဟူ ဖေပြ
၍ ဖော်
ပြ
ထသည်။
ဥပမမျ-
(၁ ) ပြည်နယ်နှ င့်တို င် တရရုံ တွင် စစ် ဆေးစစ်ဆေခြင်ခံ
ခြ င်း ရသူရသူ မော
ခံ မေင်ဖြူသည်
င်
ဖြူသ ည် သက်သေ သ က်သေ
တစ်ဦ၏ ထွက်ဆို
ထွက် ဆို
ချ ချက်ကို
က် ကို မြို့နယ်တရစီရင်ရေအဖွဲ့
မြို့
နယ် တ ရားဝစီ
င်မျက
ရင်ရေးအ ဖွဲ့ဝင်များ
က
နည်လမ် မမှ မမှ န်
န် ရေမှ ရေး
န်ထကြေင်
မှန်
ထားကြော င်း လျှေက်ထ လျှော ပြေဆို
က်ထား ်သည်။ ပြောဆို်
သ ည်။
အဆင့်မြင့်သေ တရရုံ ၏ အ ထူး အထူအ မိ အမိန့်မရဘဲ
န့်
မရဘဲ တရစီရင်ရေ
တ ရားစီ ရင်ရေးအဖွဲ့ဝင်မျ အ ဖွဲ့ ဝင်
များ
အ ဤအကြေင်နှ စပ် င့်စပ်လျဉ်၍ဖြေကြစေရန်အတင်ကျပ်မပြုရ။
လျဉ်း ၍ ဖြေ ကြား စေရန် အ တ င်း ကျပ် မပြု ရ။
(၂) မေင်ဖြူသည်တ ရား စီ
ရင်တရစီရင်ရေအဖွဲ့
ရေး ဝင် ဝင်
အ ဖွဲ့ တတရသူ
ရား
သူ ကြီ
ကြီး ဦ ဦး
မဲ၏ရှေ့မှေ က်၌ မဟု မဟု
တ် မတ်မမှ
မှ
န် သောန်သေ သက်သေခံ သ က် ချက်
သေခံ ချက် ပေခြင်ကြေင့် ပေး ခြ
င်း
ကြောင့်
ပြည်နယ်တို င် တရရုံ တွင် စွဲ ဆို စွဲဆို
ခြ င်းခံခြင်ခံည်
ရသ ရသည်။
။ အဆင့်မြင့်သေ
အ ဆ င့်မြ သော တရရုံ ၏တ ရား
င့် ရုံး
၏
အထူ အမိန့်မရဘဲမော င်ဖြူမေင်ဖြူ မည်သို့ပြေဆို
မ ည်သို့ ပြော ဆို ကြေင်ကို
ကြော င်း
ကို ဦမဲအ ဦး
မဲအား
မေမြန်ခြင်မပြုနို င်ပေ။
(၃ ) မေင်ဖြူသည် ပြ ည် နယ် ပြည်နယ်တို
တို င်း င် တတရစီရင်ရေအဖွဲ့
ရား
စီရင် အ ဖွဲ့ ဦမဲ၏ ဦး
ရေး မဲ
၏
ရှေ့မှေ က်၌ အ စအစစ်ဆေခံ
စ် ဆေး ခံ နေရစဉ်
နေရစဉ်ရဲအရရှိတစ်ဦအ ရဲအ ရာ ရှိ
တ စ်သတ်ဖြတ်ရန်
ဦး အား သ တ် ဖြ
တ်ရန်
အထု တ်မှုဖြင့်
ပြ ည် နယ် ပြည်နယ်တို
တိုင်း င် တတရရုံ
ရားရုံး
တွတွင်
င် စွဲဆို ခြင်
စွဲ
ဆိုခြ
င်း ခံ ရသည်။ ခံရသ ည် ။
မည်သို့ ဖြစ်ပွခြင်နှ
နှ
င့် စင့်စပ်လျဉ်၍ဦမဲအစစ်ဆေမေမြန်နို
ပ်လျဉ်း
၍ ဦးမဲ အား စစ် ဆေး မေး မြ န်း
နို
င်င်သည်။
သ ည် ။

(ခ ) သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ-၁၂၃ တွင် “နို င်ငံ ၏ အမှုအခင်ကိစ္စမျ၊ နို

င်
ငံနို င်ငံ
ရေး ရာ ရေရမျနှ
များ င့်င့်
နှ
ပတ်သက်၍ အစို ရက ထု တ်ထုပြ
တ်ပြန်ကြေညခြင်
န်ကြေ ညာခြင်း မပြုရသေသေ
မပြု
ရသေး သော မှ တ်တမ်၊ မှ တ် တ မ်း ၊
မှ တ်ချက်မျမှ ရရရှိသည့်
ရှိသ ည့် သက်သေခံ သ က် ချက်ချ
သေခံ က် တစ်စုံ တစ်ရကို ဆိုတင်ရဌန
စ်
စုံ
တ စ် ရာကို ဆို င်
ရာဌာ
န
အကြီအကဲ၏အ မိ န့်
ခွ အမိန့်ခွင့်ပြုချက်
င့်
ပြု
ချ က် မရဘဲ
မရဘဲ မည်သူမ မျှည်သူ သက်သေတင်ပြပို
မျှ သ က် င်သေတ င်ပြ ပိုင်
ခွင့် မရှိစေရ” ဟု ပြဋ္ဌန်ထသည်။
ထို ပြဋ္ဌန်ချက်ကို ကြည့် ခြ ကြည့်ခြင်အဖြင့်
င်းအား ဖြ
င့် ပြည်သူ့ဝန်ထမ်မျသည်
ပြည် သူ့
ဝန် ထ မ်း များ
သ ည်
သက်ဆို င်ရ ဌန အကြီ
အ ကြီး အကဲ၏ အ ကဲ ၏ ခွင့်ပြုချက်မှ တစ်ပ
ခွင့်
ပြုချ က်မှနိုတင်ငံစ်
ရေရ
ပါး နို
င် ငံ
ရေးရာ
နှ င့်ပတ်သက်သေအစို ရက ထု တ် ပြ ထု တ်ပြန် ကြေ
န် ကြေညခြင်
ညာ င်း မပြုရသေသေ
ခြ မပြု ရသေး သောမှ တ်တမ် မှ တ်တ မ်း
မှ တ်ချက်မျကို သသက်သေခံ
က် သေခံ တတင်ပြနို
င်ပြ နို
င်င်ခွင့်မရှိကြေင်တွေ့ပသည်။
ခွင့်
မရှိ ကြော င်း
တွေ့ပါသ ည် ။
ဦလေရုံ နှဦး င့်လှမော ဦလှ မေင်
င် အမှုတွင် အ မှုသက်ဆို
တွ င် င်ရဌနအကြီအကဲသည်
“သ က် ဆိုင်
ရာ ဌာနအ ကြီးအ ကဲ သ ည်
တို င်ရေ ပြ ပြည်မှု
ည် မှု နှ င့် နှ င့်စပ်လျဉ်သည့် စပ် မှ တ်တမ်မျကို
လျဉ်း
သ ည့် မှ တရရုံ
တ် တ မ်း များကို တ ရား ရုံး
တွင် တင်ပြခြင်ကို မိ မိမိသဘေအတို
မိ
သ ဘော အ တို င်
င်း ငြင်ဆန်ပို
ငြ ဆင်ခွင့်
င်း န် ပို
င် ခွ
င့် ရှိသည်ဟူရှိ ၍သ ည် ” ဟူ ၍
ဆုံ ဖြတ်ထသည်။

(ဂ ) “မည်သည့်ပြည်သူ့ဝန်ထမ်ကို မဆို မိ မိ မိမိတို့အလု

တို့
အ လု ပ်ဝတ္ ပ်ဝတ္တ
တရား ရအလျေက်
အ လျော
က်
လျှို့ဝှ က်ပြေကြ ချချက်မျကို
က် များ
ကို အမျပြည်သူ တို့အကျိုကို
အ များ
ပြ ည်သူတို့အ ကျိုး
ကို ထိခို က် ထိခို
က်
လိမ့်မည်ဟု ထင်မြင်လျှင် အဆို ပ ပြေကြချက်
ကို ကိုထု ထုဖော်
တ် တ်ဖေ၍
၍ သက်သေခံ
သ က် သေခံစေခြင်မပြု
စေ ခြင်း
မပြု
ရ” ဟူ ၍ သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ-၁၂၄ တွင်ဖေပြထသည်။

(ဃ ) သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ-၁၂၅ တွင် “ပြစ်မှုတစ်ရပ်ရပ်ကျူလွန်ကြေင် သ တ င်းကို သတင်ကို

မည် သူ့မည်သူ့ထံ
ထံ မှ မှ
ရရှိကြေင်ပြေဆို စေရန်
မည် သ ည့် တ ရားမည်သည့်တရသူ
သူ ကြီး ကြီ သို့ မဟု သို့မဟု
တ် တ် ရဲအရရှိကို
ရဲအ ရာ မျှကို
ရှိ မျှ
အတင်အကျပ် မပြု လု မပြုလု
ပ်ရ။ ပ်ရ။ အခွန်နှ
အ ခွ င့်စပ်လျဉ်သည့်
န်နှင့်စပ် လျဉ်း သ ည့် ပြစ်မှု ပြစ်
မှု
ကျူလွန်ကြေင်
သ တ င်းကိုသတင်ကို မည် မည်သူ့ထံ
သူ့
ထံ မှမှ ရရှိကြေင်
ရရှိ ကြော င်း ပြေဆို စေရန်
ပြော
ဆို မည်
စေရန် မည်
သည့်အခွန်အရရှိကို အ တမျှအတင်အကျပ်မပြုလု
င်း
အ ကျပ် မပြု လု ပ် ရ” ပ်ရဟု
ဟုပြ ပြဋ္ဌ
ဋ္ဌာန်း န်ထသည်။
ထား သ ည် ။
ဤပု ဒ်မပ “အခွန်အရရှိဆို
” သည်မှ ဆို သအစို
ည် ရမှာ အခွန်ဌနမည်သည့်ဌနတွင်မ
အ စိုး
ရ အ ခွန်
ဌာ
နမည် သ ည့် ဌာနတွ င်
မ
ဆို ဆေင်ရွက်မည့်မည်သည့်အရရှိကို
မည့် မည် သ ည့် အ ရာရှိ
ကို မဆိုမဆို
ဆို ဆိုသလိုည်
လို သည်။
။
ရဲအရရှိ၏ သ က် သက်သေခံ
သေခံ နိုနို င့်
င်
ခွ င်ခွင့်နှ
နှင့် င့် ပတ်သက်၍
ပတ် သ က် ၍ ကြည့်ပကကြည့် ရဲက
ပါ ရဲ
အရရှိသည် အ ထ က် အထက်တွင်
တွင် ဖော် ဖေပြခဲ့
ပြ ခဲ့ သေ ပုပု
သော ဒ်မ
ဒ်
မ -၁၂၅ ၌ ဖေပြထသည့်ပြစ်
မှု
ကျူးပြစ်မှုကျူလွန်မှု
လွ န်မှု
နှ င့် ပတ်သက်သေ သတင်ကို မည် မည်သူ့ထံ
သူ့ ထံ မှ မှ ရရှိကြေင်
ရရှိ
ကြောင်းထု တ်ဖေပြေဆို
ထုတ် ဖော်ပြောဆို
သက်သေခံ နို င်ခွင့် မရှိပ။ အခြေခံ
အ ခြေ ကိစ္စ
ခံ
ကိစ္ မျနှနှ
စများ င့်
င့် ပတ်သက်၍မူ
ပတ် သ က် ၍မူရဲအရရှိသည်ရဲ အ ရာ ရှိ
သ ည်
သက်သေခံ ပို င်ခွင့်မရှိဟု ပြဋ္ဌန်ထချက် မရှိ
ပါ။ မရှိပ။ ထို့ကြေင့်
ထို့
ကြော င့် အခြကိစ္စ မျစ္
အ ခြား
ကိ စများ
တွင်မူ ရဲအရရှိသည်သက်သေခံ
သ က် သေခံ နို
င်ပါသနိုည်
င်ပသည်။
။
အခွန်တေအရရှိသည်
သ က် သေခံ သက်သေခံ
ဥပဒေ ဥပဒေ ပု
ဒ်မ ပု ဒ်မ -၁၂၅ ၌ ဖေပြထသေ “အ ခွ န်အခွန်တေ
တော် ပြ စ် ပြစ်မှု
မှု
ကျူလွန်ခြင်နှ
သ င့်ပတ်သက်သေ
တ င်း ကို မသတင်ကို
ည် သူ့ထံ မှ မည်သူ့ထံ ရရှိမှကြော ”ရရှိကြေင်ကို ကို
င်း
သက်သေခံ ပို င်ခွင့်မရှိပ။ အအခြကိစ္စ
ခြား
ကိ စ္စများမျနှနှ
င့်
င့် ပတ်သက်၍မူပတ် သ က် ၍မူ သက်သေခံ နို င် သ က် သေခံ နို
င်
ပသည်။
ဤပု ဒ်မ -၁၂၅ မှ ပြစ်မှုကျူလွန်စေခြင်နှ
သ တ င်း င့်ပတ်သက်၍
ပေး သူ ၏ အ မသတင်ပေသူ
ည်ကို ၏ အမည်ကို
ထု တ်ဖေ ပြေဆို ခြင် မပြု မပြုစေရန်
စေရန် ပြဋ္ဌ
ပြ ဋ္ န်ထခြင်ဖြစ်သည်။
ဌာန်း ထား ခြင်း ဖြစ် သ ည် ။ ဥပဒေစို ဥပဒေစိုး
မို ရေ၊ ငြိငြိမ်ဝပ်ပိပြရေ၊
မ်ဝပ် ပိပြား
ရေး၊ ပြစ်မှုနိုပြ
င်နင်
စ် မှု
နို င်နင်း ရေအတွက် ရေး အပြစ်မှု
တွ က် ပြစ်
မှု
နှိမ်နင်ရေအတွက်ပြ စ်မှု
ကျူး လွပြစ်မှုကျူလွန်ခြင်
န်ခြင်း မျကို
များ
ကို သတင်ရရှိရန်မှ သ တ င်းရရှိ
ရန် မှာ
မူ အလွန် အရေကြီ ပါ သပသည်။
ည် ။ သို့ရတွင်
သို့ ရာတွင်သတင်ပေသူ သ တ မှင်း ပေး သူမည်သူ
မှာဖြစ်သည်ဟု
မည် သူ ဖြ
စ်သ ည်ဟု
ထု တ်ဖေ ပြေဆို ရမည်ဖြစ်လျှင်
သ တ င်း ပေးမည့် သူ သတင်ပေမည့်သူ
သ ည် သည်
မိမိအား မိမိအ ကျရော ကျရေက်နို
က်နိုင်င်
မည့် အန္တရယ်ကိုသ စို ရိမ်၍
တ င်း ပေး မသတင်ပေမည်မဟု
ည်မဟု တ် ပေ။ တ်ပေ။ သို့
ဖြစ် သို့ဖြစ်၍ ၄င်း
၍ ၄င်၏
၏ လုံ ခြံလုံ
ု ခြံု
ရေကို ကာကကွယ်စေင့်ရှေ
ကွ ယ် စော
င့် ရှော က်က်ရန်အတွက်
ရန် အ တွ က် ဤပု ဒ်မအရဤ ပု ဒ် မအ ရ သတင်ပေသူ မှ သ တ င်း ပေးသူမှာ
မည်သူ မည်ဝ ဖြစ်သည်ကို ထု တ်ဖေပြေဆိုမစေခြင် ပြု
ရသော် မပြုရသေလည်
လ ည်း မည် မည်သည့်သတင်
သ ည့် သ တ င်း
မျို ရရှိကြေင်ကို
ကို မူ ထု
မူ ထု တ်
တ်ဖေပြေဆို
ဖော် ပြော ဆိုစေရန်တေင်ဆို
စေ ရန်တော င်းဆို နို င်
နို င်သည်။
သ ည် ။
ဥပမ-
ဘိန် သို့မဟု တ် မူ ယစ်ဆေဝမှောင်ခို
ပစ္ မှေ
စည်းင်ခိုများ
ပစ္စ
ကို ည်မျကို သို သို လှေ
လှော င်င်ထ
ထား
ခြင်၊ သို့မဟု
သို့မဟု တ်
တ် သယ်ယူ ပို့ဆေင်ခြင်၊သ ယ် ယူ ပို့
ဆော င်ခြင်းလက်နက်မျကို
၊ လ က် နက် များ
ကို
ကွယ်ဝှ က်ထရှိခြင်၊ လု ယ လု
က် ယက်မူ
မူ ၊ ၊ ဓပြ
ဓား ပြ မှုမျကို မှု များကျူလွန်ရန် ကျူး
ကို ပြင်ဆင်
လွ န်
ရန် ပြင်
ဆ င်
ခြင်၊ မကေင်မှုဒု
မကော င်းမှုစရို
ဒု
စရို က်မျနှ
က် င့်င့်
များ
နှ အသက်မွေဝမ်ကျေင်မှု အ သ က် မွေး
ဝမ်း
ကျော င်း
မှု
ပြုခြင်၊ အခွန်တေနှ
အ ခွ န်တော် နှင့်ပတ်သက်၍
င့်ပတ် သ က် ၍ ၀င်ငွေမျကို ၀င်ငွေ များ
ကို ထိမ်ချန်ခြင် ထိ မ်
ချန်
ခြင်း
စသည်တို့ပ၀င်သည်။

(င ) သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၂၆ တွင် အေက်ပအတို “ရှေ့နေ င်ပြဋ္ဌန်ထပသည်။

တ စ် ဦးသ ည်ရှေ့နေ တစ်ဦသည်
အမှုသည်တစ်ဦ၏ ရှေ့
ရှေ့ နေနေအဖြစ်ဆေင်ရွက်နေချိန်
အ ဖြ စ်
ဆော င်
ရွ က် နေချိ န် ကလအတွင်အမှုသည် ကာ လ အ တွ င်း အ မှုသ ည်
က ပြေကြသေစကား စကမျ၊
များ
၊ အအမှုသည်ထံ
မှုသ ည် ထံ မှ
မှ သိရသေ သိ ရသော စချုပ်စတမ်ပစာ ချု ပ်စာတ မ်းပါ
အကြေင်အရမျ၊မိ မိက မိမိက အအမှုသည်အ
မှု
သ ည် အား ပေသေပေး သော အကြံ ပေချက်မျနှ င့် ပေး
အ ကြံ ချ က် များ
နှ
င့်
ပတ်သက်၍ အမှုသည်က အတိအလင် သဘေတူ ညီချက် မရှိ သေး သောမရှိသေသေ ကိ စ္ ကိစ္စကို
စများ မျကို
တရရုံ တွင် ထုတ် ထု
ဖော် တ်ဖေပြေဆို
ပြောဆိုခွင့် ခွင့်မရှိကြေင်ဖေပြထသည်။
မရှိကြော င်း” ဖော်ပြ ထား သ ည် ။
သို့ရတွင် “ရှေ့ ရှေ့
နေ နေတို့သည်
တို့
သ ည် အမှုသည်တို့၏
အ မှု သ ည် တို့ ၏ တရဥပဒေနှ တ င့် ရား
ဥပဒေ ဆန့်ကျင်
နှင့် ဆ န့်ကျင်
သေ ကိစ္စရပ်မျ၊ မိမိအ
မိ
မိ အား အကျိုဆေင်အဖြစ် အ ကျိုးဆော င်အ ဖြ ငှ ရမ်ပြီနေက်
စ် ငှား
ရမ်း ပြီး
နော
က်
ပြစ်မှု သို့မဟု တ် လိမ်လည်မှုကို ကျူလွန်သေ အ ကြော အကြေင်အ ရာ
င်း အရမျကို
များ
ကို မူမူ ထု ထု တ်ဖေ
တ် ဖော်ေြ
ပဆို
” ဟူရမည်ဟူ
၍လ ည်း ၍လည်ဆက်လက်ဖေပြထသည်။
ဆ က် လ က် ဖော် ပြ ထားသ ည် ။
ရှေ့နေအဖြစ်ထု တ်ဖေပြေဆို ခွင့် မရရှိ ခြ င်းမရရှိခြင်မှ
မှာ ရှေ့နေ
ရှေ့ နေအဖြစ်
အ ဖြ စ် လို က်ပ လို က် ပါ
ဆေင်ရွက်နေသည့် အ ချိ န်ကာ လ အချိန်ကလအ တွ အတွင်သ
င်း
သာ မဟု
မဟု တ်ပ။
တ် ပါ ။ ရှေ့နေအဖြစ်
ရှေ့ နေအ ဖြ စ်
ဆေင်ရွက်ခြင်ရပ်စဲပြီသည့်နေက်တွင်လည်ဖြေဆို
ရပ် စဲ ပြီး
သ ည့် နောက် တွ င် လ ည်း ဖြေ ဆိုခွ င့်
မရှိ ပါခွင့်မရှိပ။
။
ဤပု ဒ်မသည် အမှုသည်မျအ အအမှုကို မှုကို လွတ်လပ်စွ လွ တ် လ ပ် စွာ ရင်ဆို င်နို င်ရန်
ရင် ဆိုင်နို
င်
ရန်
အတွက် အက အကွယ် ပေထခြင် ဖြ စ် သဖြစ်သည်။
ည် ။ ရှေ့
ရှေ့နေနေအအား အခွင့်ထူ အ ခွ ပေထ
င့်
ထူး ပေးထား
ခြင်မဟု တ်ပေ။ သို့
ဖြ စ် သို့ဖြစ် ၍ ၍ အမှုသည်က
အ မှု သ ည် က ထု တ်ဖေထု တ် ပြေဆို လို လျှင်ပြော
ဖော် ဆို လိုလျှ င်
ထု တ်ဖေပြေဆိုရှေ့ နို င်သည်။
နေက သာ လျှ ရှေ့နေကသလျှင်
င် အ မှု သ ည် အမှုသည်၏
၏ သ ဘောသဘေတူတူ ညီ ညီချက်
ချ က် မရှိမရှိ
လျှင် ထု တ်ဖေ၍မပြေဆို မပြော ဆို နိုင်
နို င်ခြင်ဖြစ်သည်။
ခြ င်းဖြ စ်
သ ည် ။
ဥပမ-
(၁ ) အမှုသည် မေင်ဖြူက ရှေ့ နေရှေ့နေ ဦး ဦနီထံ
နီထံ သို့
သို့ ကျွန်တေလိမ်လည်
“ကျွ န်
တော် လိ မ်လ ည်
အတု ပြုမှုကို ကျူလွန်ခဲ့ ကျွ ၍ န် ကျွန်တေကို
တော် ကို ခုခုခံ
ခံပေး
ပေပဟု
ပါ” ပြေသည်။ ဟု ပြော သထိုည်
သို့။ ထိုသို့
ပြေဆို ချက်ကို
ရှေ့ နေဦး နီရှေ့
က နေဦနီကထု
ထုတ် ဖော် တ်ဖေပြေဆို
ပြော ဆိုခွ
င့် မရှိခွင့်မရှိပ။
ပါ ။
(၂) အမှုသည်က ရှေ့နေသို့ ကျွန်တေသည်စာ ချု စချုပ်တစ်စေင်ကို
ပ်တ စ် စော င် ကို လိ လိမ်လည်
မ်
လ ည်
အတု ပြုလု ပ်ပြီ ပစ္စည်ကို ရရှိလို
ရရှိလို သသဖြင့်
ဖြ င့် ထို စချုပ်သည် ထို စာ
ချု ပ်သ ည်ဥပဒေနှ င့် ဥပဒေနှ င့်
ဆန့်ကျင်သေ အကြံ အစည်ကို ပြေဆို ခြင်ဖြစ်၍
ရှေ့ နေက ရှေ့နေက ထု တ် ထုပြော
ဖော် တ်ဖေပြေဆို
ဆို ရန် ရန် မ မ
ငြင်ဆို နို င်ပေ။
(၃ ) မေင်ဖြူသည် အ လွဲ သုံး အလွဲသုံ
စားမှုဖြ င့် စမှုဖြင့် တတရစွဲဆို
ရားစွဲ
ဆို ခြ ခြင်
င်း ခံ ရသခံ ရသ
ဖြင့် ရှေ့နေဖြစ်သူ ဦနီအ ငှား ငှ သ
ရမ်း ရမ်သည်
ည် ဦနီသည်
ဦးနီသ ည် အမှုတွင်လိုအက်ပ မှု
တွ င်
လို က်ပါ
ဆေင်ရွက်နေစဉ်အတွင်မော င် ဖြူ၏ မေင်ဖြူ၏ ရင်း စရင် စာ
စာ အု စအု
ပ်
တွပ်တွင်
င် အလွဲသုံ စသုံး
အ လွဲ စား
ပြုလု ပ်သည်ဆို သေ ငွေနှ င့် ပတ်သက်၍ နေက်ထပ် ရေး သွ ရေသွင် ထား
င်း ထချက်ကို
ချက် ကို တွေ့မြင်ရ
တွေ့ မြ
င်ရ
သည်။ ထို သို့ ဦနီကတွေ့ တွေ့မြင်ရသည့်
မြ င်ရသ ည့် အကြေင်အရ အ ကြော အ ရာမှ မှာ
င်း အမှုကို အစတင် မှု
ကို စတ င်
ဆေင်ရွက်သည့် နော က် မှ နေက်မှ ကျူလွန်သေအမှုဖြစ်သဖြင့်
ကျူး လွ န် သော အ မှု ဖြ စ်သ ဖြ င့် ဦနီသည် ဦး နီသ ည်
ထု တ်ဖေ ပြေဆို မငြ ရန်မငြင်ဆို
င်း
ဆို
နို
င် ပါ။နို င်ပ။
“ဤသက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၂၆ တွင် ပြဋ္ဌန်ချက်မျသည်
စကား ပြ န် ၊ စကပြန်မျ၊
များ ရှေ့ နေ ရှေ့နေ
မျ၏ စာ စရေမျ၊
ရေး များ
၊ အလု ပ်သမမျနှ
အ လု င့်လည်
ပ် သ မား များ
နှင့်လ ည်း သက်ဆို င်အကျုံဝင် သ က် ဆို င် အ ကျုံးဝင်
ကြေင်ကို
” ကို ပုပု
ဒ်မ
ဒ်မ -၁၂၇ တွင် ဖေပြထသည်။
 သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၂၈ တွင် “တရမမှုမျတွင်
အ မှုသ ည် အမှုသည် တ စ် ဦးတစ်ဦတစ်ယေက်သည်
တ စ်ယော က်သ ည်
အလို အလျေက်ဖြစ်စေ၊အ ခြား နည်း အခြနည်ဖြင့်ဖြစ်စေ
ဖြင့်
ဖြ စ်
စေ သက်သေခံ
သ က် သေခံ လျှင်
လျှ င် ထို ထို
ကဲ့ သို့ သက်သေခံ ခြင်ကြေင့် ပု
ဒ်မ ပု ဒ်မ -၁၂၆ အရ ရှေ့နေအ ထု တ်ဖေပြေဆို သ ဘောစေရန်
တူ ညီသဘေတူ
သ ည် ဟုညီသည်ဟု
မ မ
မှ တ်ယူ ရ။ အမှုသည်က ရှေ့နေအ သက်သေအဖြစ် ခေယူ စစ်ဆေ၍
မေး မြ မှ မေမြန်မှ
န်း သာ လျှင် သလျှင်
မေမြန်သည့်အ ကြော အကြေင်အရနှ
င်း
အ ရာ င့် င့်
နှ ပတ်သက်သည်ကို
ပတ် သ က် သ ည် ကို ထု တ်ဖေပြေဆို ထု တ် စေပြော
ဖော် ဆို
စေ
ရန် သဘေတူ မှ သည်ဟု
တ် ယူ ရမမှည် တ်ယူ
” ဖြရမည်ဖြစ်ကြေင်ပြဋ္ဌ
စ်ကြော င်း ပြဋ္
ဌာန်းထား သ ည် န်ထသည်။
။
ထို့ကြေင့် ရှေ့
ရှေ့
နေနေနှ
နှ င့်
င့် အမှုသည်တို့ပြေဆို
အ မှု သ ည် သည့်
တို့ ပြော
ဆိုသ ည့် စကမျ စကား များ
ကို ထု တ်ဖေ ပြေဆို ခြင်မပြု မပြုရန်မှ
ရန်
မှာ အမှုသည်၏
အ မှု
သ ည် ၏ အခွင့်အရေပင်ဖြစ်သည်။
အ ခွ င့်အ ရေး ပင် ဖြစ်
သ ည် ။
သို့ဖြစ်၍အမှုသည်က သဘေတူ ညီချက်မရှိလျှင်
ရှေ့ နေက ရှေ့နေက
ထု တ် ဖော် ထုဆို
ပြော တ်ဖေပြေဆို
ခွ မရ ခွင့်မရ
င့်
ပေ။ အမှုသည်သည် အမှုတွင်သက်သေခံ အဖြစ် အစစ်ခံ ရုံ ဖြင့် သဘေ တူ ညီသည်ဟု မယူ ဆနို င်ပ။ ရှေ့ ရှေ့နေ
နေ
အ သက်သေ အဖြစ်ခေယူ ၍ မေး မေမြန်မှ
မြန်းမှသာ သလျှင်
လျှ င် မေမြန်ခြင်နှ
မေး မြ
န်းင့်င်း
ခြ နှ
င့်
ပတ်သက်သေ စကမျကို ထု တ် ထုဖော်
တ်ဖေ ပြေဆို
ပြော ရန်
ဆိုရန် သဘေတူ သ ဘောသည်ဟု
တူသ ည် မှ တ်ယူ ရမည်
ဟု မှ
တ် ယူ ရမည်
ဖြစ်သည်။
“မည်သူ့ကို မျှ ၄င်၏ရှေ့နေနှ င့် င်း
အ ချ ချင်း အချင်ချင်ပြေဆို
ပြော ဆို
ကြသ ည့် ကြသည့် အ တွ အတွင်စက
င်း
စကား
မျကို ထု ထု
တ်တ်ဖေ
ဖော် ပြေဆို ရန်ပြောဆိုရန် အတင်အကျပ်ပြုလုအ ပ်ခြင်မရှိစေရ၊
တ င်းအ ကျပ် ပြုလုပ်ခြ င်း
မရှိ
စေရ၊
အကယ်၍ ထို သူ သည် သက်သေအဖြစ် အစစ်ခံ လျှင် ၄င်၏ အအစစ်ခံ
စစ် ခံချ ချက်နှ
က် နှ
င့်င့် ပတ်သက်သေ
ပတ် သ က်သော
အကြေင်အရမျကို သာကို သ ရှရှ
င်လင်စေရန်
င်း စေရန် ထု တ်ဖေပြေဆို
လ င်း ထု တ် ဖော်ပြော ရမည်ဟု
ဆို ရမည် ဟု
စေခို င်နို င်သည်။ အ ခြား အခြ အအကြေင်
ကြော င်း အရမျကို အ ရာ များ
ကိုထု တ်ဖေပြေဆိုထု စေရန်
တ် ဖော် ပြော
ဆို စေရန်
အတင်အကျပ်မပြုလု
လု ပ် နို
င်ကြော ပ်နို
င်း
”သ င်ကြေင်သက်သေခံ
က် သေခံ ဥပဒေပု ဥပဒေပု
ဒ်
မ ဒ်မ -၁၂၉ တွင်ဖေပြထပသည်။
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၂၆၊၁၂၇၊ ၁၂၈ တို့မှ ရှေ့နေ သို့မဟု တ်၄င်၏စာ စရေတို့က
ရေး က အမှုသည်
တို့ အ မှု
သ ည်
ထံ မှ သိရှိရသေ အတွင်စကမျကို ထု တ် ထု
ဖော်
ပြောတ်ဖေပြေဆို
ဆိုခြင်း
မပြုရခြင်မပြုရန်
န် တမြစ်
တား
မြစ်
ထသည်။ ဤ ပု ဤပု
ဒ်မ ဒ်မ -၁၂၉ မှ မူ အအမှုသည်အ
မှု
သ ည် အား ထု တ်ဖေပြေဆို ထု တ် ဖော် ရပမည်ဟု
ပြော ဆို
ရပါ မည်ဟု
အတင်အကျပ်မပြုလု တား မြ စ်ထားပ်ရန်
သ ည် ။ တမြစ်ထသည်။ အ က ယ် ၍ အကယ်၍ အ မှု အမှုသည်က
သ ည် က သ က်သက်သေအဖြစ်
သေအ ဖြ စ်
အစစ်ခံ သေအခမှ ၄ သလျှင်
င်း
၏ ၄င်၏အ စစ် အစစ်ခံ
ခံ
ချက် ချက် ကို ကို ရှ င်လင်ရန်
ရှင်း
လ င်း
ရန် လို အပ်ပ လို အ ပ် ပါ
မူ ရှ င်လင်ရန်အ တွ အတွက်
က် မေမြန်နို
မေးမြန်း
နို င်သည်။
င် သ ည် ။ ထို ထက်ပို
ထိုထမိုက်
၍ပို ၍ထု တ်ဖေ ထု
မို တ် ဖော်
ပြေဆိုစေစေရန်ပြုလု
ရန် ပြုလု ပ်ပ်ခွင့်မရှိပ။
ခွင့်မရှိ ပါ
။

၃.၈ အမှုသည်မဟု တ်သည့် သက်သေ၏ ပို င်ဆို င်ကြေင် ပြ ပြသည့်

သ ည့်စချုပ်စတမ်စာ
ချုပ်
စာတ မ်းကို ကို
တင်ပြခြင်
“တရမမှုတွင်အ မှု သ အမှုသည်မဟု
ည် မဟု တ် သော တ်သေ သ သက်သေအ
က် သေအား ၄င်၏၄င်း ၏ ပစ္စ ည် ပစ္ စည်း
တစ်စုံ တစ်ရကို ပို ဆို
ပို
င် င်ဆို
င် င် ခွင့် ခွ င့် ရှိသေ စချုပ်စတမ်ကို
ရှိ
သော ဖြစ်စေ၊ စာ ချုပ်
စာတ မ်း
ကို
ဖြ စ်စေ၊
ရွှေ့ပြေင်နို င်သေပစ္စည်ကို
အ ပေါ င်ခံသူ အပေင်ခံ အ ဖြ သူစ် အဖြစ် ရရှိ ထားရရှိထသေ
သော စတမ်အမှ
စာတ မ်း အ မှ တ်အသ
တ် အ သား
ကို ဖြစ်စေ၊ ထို သူ အ ပြစ်မှုဆို င်ရဥပဒေအရ ပြ စ် ဒဏ် ပြစ်ဒဏ်ထို
ထိုက် သ င့်စေ က်သင့်စေမည့်
မည့် တစတမ်
စာ မ်း
အမှ တ်အသ တစ်စုံ တစ်ရကို ဖြဖြစ်စေ
စ် စေ တင်ပြစေလို
တ င် ပြ လျှင်
စေ လိုလျှ င် တင်ပြစေလိုတသူင် ပြစေလို သူ
သို့မဟု တ် ထို သူ ကတစ်ဆင့် တေင်ဆို သူ စာ ဖြနှင့်
င့်ရေး စဖြင့်ရေသ၍
သား ၍ သ ဘော သဘေ တူ တူညီ
ညီချက်မရှိ
ချ
က် မရှိ
လျှင် တင်ပြရမည်ဟု မည်သည့်သက်သေကို မျှ အတင်အကျပ် မပြုလု မပြုလု
ပ်စေရပါ ပ်စေရပဟု
” ဟု သက်သေခံ
သ က် သေခံ
ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၃၀တွင် ဖေပြထသည်။
ထို့ကြေင့် ဤဤပု ပုဒ်မပြဋ္ဌ
ဒ်မပြ ဋ္ ဌာန်း န်ချက်သည်
ချ က် သ ည် အမှုသည်မျနှ
အ မှုသင့် ည် များ
နှ မ
င့် မ
သက်ဆို င်ပ။ အမှုသည်
အ သ ည် မဟု တ်သေ
မှု မဟု တ် သော သူ မျနှ င့်သ သူ သက်ဆို
များ
နှ သာ င်ပသည်။
င့် သ က် ထိုင်
ဆို ပါသ ည် ။ ထို
သူ မျအ ဤဤပု ပုု ုမ
ဒ် ဒ်မတွင်
တွ င် ဖေပြထသေ ဖော် ပြ ထား သောစချုပ်စတမ်မျကို စာချု
ပ်စာ
တ မ်း
များ
ကို
တင်ပြစေရန် အတင်အကျပ်မပြုလု မပြု လု ပ် နို
င်
ပါ ။ပ်နို င်ပ။
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၃၁ တွင် “အခြသူ တစ်ဦ၏ လ က် တွ င်လက်တွင်ရှိပြီ
ရှိ
ပြီး ထို သူထို သူ က
က
တင်ပြရန် ငြင်ဆို ခြင်ပြုနို
စာတ င်သေ
မ်း အ မှ တ် အစတမ်အမှ
သား များ
ကို တ်အသမျကို ၄င်း၏ ၄င်၏ သ ဘော သဘေတူ
တူ ညီညီ
ချက် မရှိလျှင် လက်ရှိဖြစ်နေသူ အ တင်ပြစေရန် အတင်အကျပ် မပြုလု မပြုလု
ပ် စေရ”ပ်စေရဟူ ဟူ ၍၍ ပြဋ္ဌ
ပြဋ္ဌာန်းန်
ထသည်။
စချုပ်စတမ်မျ၏
ပို
င်ရှင်သ ည် ပို င်ရှပု င်သည်
ဒ်မ ပု ဒ်မ -၁၃၀ အရ စချုပ်စတမ်မျကို
တ င် ပြ ရန် တင်ပြရန်
ငြ ဆို ငြင်ဆို
င်း
နို င်လျှင် ထို စချုပ်စတမ်မှ
အ က ယ် လည်
၍ အကယ်၍
အ ခြား သူ အခြသူ တ စ် ဦးတတစ်ဦတစ်ယေက်၏
စ်ယော က် ၏ လ က်လက်တွင်
တွင်
ရေက်နေပကထို စာချုပ် ထို
စာတစချုပ်စတမ်လက်ဝယ်ရှိသူ
မ်းလ က် ဝယ် ရှိ
သူ အား အ စချုပ်ကို
စာချုပ်ကို တင်ပြ တ င် ပြ
ရန် အတင်အကျပ်မပြုနို
မပြု
နို
င် ပါ။ င်ပ။
ဥပမ-
မေင်နီ၏ ကို ယ် ကို
စားယ်စလှ
လှယ် ယ် မေင်ဖြူထံ
မော င် တွင်
ဖြူ ထံ တွ င် စချုပ်စတမ်သည် စာ
ချု
ပ်စာတ မ်း
သ ည်
ရေက်ရှိနေပလျှင်
မော နီ မေင်နီ ၏ ၏
င် သဘေတူ
သ ဘော တူ ညီချက်မှ
ညီ ချ က် တစ်ပ
မှတ စ် ပါး ကို ယ်စလှ ယ်
ကိုယ် စား
လှ ယ်
မေင်ဖြူအ စာ ချု
ပ် စချုပ်စတမ်မျကို
စာတ မ်း များကို တင်သွင်စေရန်
တ င် သွ စေရန် အတင်အကျပ်
င်း အ တ င်း အ ကျ မပ် မ
ပြုနို င်ချေ။

၃.၉ ကြံ ရပ၏သက်သေခံ

သ က်
သေခံ
မှုမှု
 “ကြံ ရပသူ တ စ် တစ်ဦသည်
ဦးသ ည် တရခံတတစ်ဦအပေတွင်
ရားခံ တ စ် ဦးအ ပေါ် တွ င် သက်သေခံ နိုသ င်သူ
က်သေခံ နို
င်
သူ
ဖြစ်သည်။ ထို သူ ၏ အစစ်ခံ ချက်မှ ထေက်ခံတချက်မရှိသေလည်
ရား
ခံ အ ပေါ် တွ င် တရခံ ပြ အပေတွင်
စ်
ဒဏ် ပြစ်ဒဏ်
စီရင်လျှင် တရဥပဒေနှနှင့်ဆ န့်င့်ဆန့်ကျင်ခြင်မရှိကြေင်သက်သေခံ
ကျင် ခြ င်း
မရှိ ကြော င်း
” သ က် သေခံ ဥပ ဥပဒေပု
ဒေပု ဒ်မ ဒ်မ -၁၃၃ တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည်။
ဤ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၃၃ အရ “ကြံ ရပတစ်ဦ၏ ထွ က် ဆိုချထွက်ဆို
က် မှာ ချက်မှ
ထော က်ထေက်ခံ
ခံ က်ချက် မ မ
ချ
ရှိသေလည် တ ရားတရခံ
ခံ အ ပေါ်အပေ အ ပြ အပြစ်ဒဏ်စီရင်နို
စ် ဒဏ် စီရင် နို
င်သင်သည်ဟု
ည် ” ဟုဖေပြထ၍ ဖော် ပြ ထား ၍ပု ပု
ဒ်မ
ဒ် မ -၁၄၄၊ ဥပမ ခ) တွင် “ကြံ ရပတတစ်ဦ၏ စ်
ဦး
၏
ထွက်ဆို ချက်မှ အရေကြီသေအ ချ က် အချက်မျတွင်
များတွ င် ထေက်ခံ
ထော က် ခံချက်
ချ က် မရှိလျှင်မရှိလျှင်
ယုံ ကြည်ခြင်မရှိဟု မှ တ် ယူ မှ တ်ယူ
နိုင်
ကြောနို င်ကြေင်ဖေပြထရ
င်း
” ဖော် ပြ ဤပု
ထား ရာဒ်မ နှ စ်ခုဤ ပု ဒ် မ နှ
စ်ခု
မှ တစ်ခု နှ င့်တစ်ခု ဆန့်ကျင်သည်ဟု ထင်မြင်ရသေလည် အ မှ အမှ
န် မှာ န်မှ ဆဆန့်ကျင်ခြင်
န့်
ကျင် ခြ င်းမရှိမရှိ
ပ။ ဤပုပု
ဤ ဒ်မနှ
ဒ်မနှ စ်ခုခု
စ် ကို
ကို ပေင်စပ်၍ ပေါ င်း
စပ် ၍စဉ်စရမည်ဖြစ်သည်။ စဉ်း စား
ရမည် ဖြစ်သ ည် ။
အဓိပ္ပယ်မှ ကြံ ကြံ
ရာ ပါ ရပ တစ်ဦ၏
တ စ် ဦး ၏ ထွက်ဆိုထွ မှုသည်
က် ဆို မှုသ ည် ယုံ ကြည်လေက်သေ ယုံ ကြည် လော ထွက်
က်သော ထွက်
ဆို မှု ဟု တ် မဟု တ်ကို ထို ပု ဒ်မ နှ စ်ခု နှ င့် ပေင်စပ်၍ ဆုံး ဖြ တ် ဆုံရဖြတ်ရမည်။
မည် ။ ကြံ ကြံ
ရာပါရပတစ်ဦ၏
တ စ် ဦး
၏
ထွက်ဆို ချက်သည် ထေက်ခံ ချက် မရှိ လျှ င် မရှိလျှင် ယုံ ယုံ
ကြ ကြည်ထို
ည် ထို က် က်သေ
သော ထွက်ဆို
ထွ က်ချက်မ
ဆို ချ က် မ
ဟု တ်ပ။ သို့ရတွင်
သို့ရာတွ င် အလွန်ထူအခြသေ လွ န် ထူး ခြားသော အကြေင်ခြင်ရ အ ကြော ရှိ င်း ခြ
င်း
ရာ ရှိ
လျှင်မူ က ထို ထွက်ဆို မှုသည် ယုံ ကြည်လေက်သေထွက်ဆို ထွ က် ဆို မှု ဖြ စ် သမှုဖြစ်သည်။
ည် ။
“ကြံ ရပဆို
” သေစကရပ်ကို ဆို သော စကား သက်သေခံ
ရ ပ်ကို ဥပဒေတွင်
သ က် သေခံ အဓိပ္ပ ဥပယ် ဒေတွ င် အ ဓိ
ပ္ပာယ်
ဖွင့်ဆို ထခြင် မရှိ မရှိပေ။
ပေ။ စီရင်ထုံ မျတွင်မူ
စီရင် ထုံး များ
တွ င် မူကြံ ရပနှ င့် ကြံ ရာပါနှင့်
စပ်လျဉ်၍ဖေပြထသည်။
ဖော်ပြထား သ ည် ။
ပြည်ထေင်စု မြန်မနို
အ က် င်ငံ
စ်၊နှ င့် ဂျေ အက်စ်၊
ထ ရစ် ဂျေထရစ်ပတီ အ
ပတီး အမှုတွင်
မှု
တွ င် သက်သေတစ် “သ က် သေတ စ်
ဦ တစ်ယေက် သသည် ည် ကြံကြံ
ရပသူရာ ပါသူဟု တ်မဟု ဟု တ်မှ
တ် မဟု တ်အမှု၏
မှာ အကြေင်ခြင်ရ အ မှု ၏ အ ကြော င်း
ခြင်း
ရာ
အရဖြစ်သည်။ ကြံ ရပသူ မှ ပြစ်မှု ကျူး လွ န်ရာ ကျူလွန်ရတွင်
တွ င် ပါ ၀ပ၀င်သူ
င်သူ တတစ်ဦဖြစ်သည်။
စ်ဦး
ဖြ စ်သ ည် ။
သို့မဟု တ်အခြ တရခံ မျနှ င့်ပူး တွဲ ပူ တွဲ တရစွဲဆို
တ ရား စွဲဆို ခြင်ခံ
ခြ ခံ ထို က်သူ
င်း ထို က် သူတစ်ဦ တ စ် ဦး
ဖြစ်သည်” ဟူ ၍ ဖေပြထသည်။
ကု လလေခေ တ င် ညိုတင်ညို
နှ င့်နှ င့် ပြည်ထေင်စု
ပြ ည် ထော င် မြန်မနို
စု မြ န်မာ င်ငံ
နို င် ငံ အမှု အ မှု
တွင်လည် “ကြံ ရပသူ ဟု ဟု တ်
တ် မဟုမတ် ဟု တ် အမှု၏အကြေင်ခြင်ရပေတွင် အ မှု ၏ အ ကြော င်း
ခြ င်း
ရာပေါ်
တွ င်
ဆုံ ဖြတ်ရမည်ဖြစ်ကြော ဖြစ်ကြေင် ဖော်
င်း ဖေပြထသည်။
ပြ ထား သ ည် ။ ဤအမှုတွင်
ဤ အ မှု တွ င်လူ သတ်မှု လူ သ တ် မှု
ကျူလွန်စဉ်က ကျူးလွ န်သကျူလွန်သည့်
ည့် နေရာနေရတွင်
တွ င် ကျေရွ
ကျေး ရွာ ကကွယ်ကာ ကွ ရေသမမျ
ယ် ရေး သ မားများ
မရှိသေလည် ၄င်း ၄င်တို့သည်
တို့သ ည် ကျူလွန်သူကျူး လွ မျအလို
န် သူ အပ်လျှင်
များ
အား လို အ ပ် လျှ င် အက အ ကာ
အကွယ်ပေရန်အတွက်အ စီ အ စဉ် အစီအစဉ်ရှိသည်။
ရှိ သ ည် ။ သို့ဖြစ်ရ
သို့ဖြ စ် ရာ ၄င်တို့မှ ၄င်း တို့
မှာ
ကြံ ရပသူဖြ မျဖြစ်သည်ဟု
စ်
သ ည် ” ဟု ဆုံး
ဖြဆုံတ် ဖြတ်ထသည်။
ထား သ ည် ။
“ကြံ ရပတို့သည်အ ခင်း ဖြ စ် အခင်ဖြစ်ပွသေ
ပွား
သော ပြစ်မှုနှ
ပြ စ်မှု
နှင့်င့် တစ်နည်နည် တ စ် နည်းနည်း
ဖြင့် ဆက်စပ်နေသူ တို့ ဖြစ်သည်” ဟူ ၍ ရကွတ်နှ အ မှု တွင့်အစို
င် ရအမှုတွင်ဖေပြထသည်။
ဖော် ပြ ထား သ ည် ။
မည်သို့ဆို စေ ကြံ ရပဟု တ်မဟုဆုံး တ်ဆို
ဖြ တ် သည်ကို
ရာမှာ အ မှုတ စ် မှု စီ ၏ဆုံ ဖြတ်ရမှ အမှုတစ်မှုစီ၏
အကြေင်ခြင်ရပြ ဿ နာ ပြဿန ဖြစ်၍ ပြစ်မှုတစ်ခု
ဖြ စ်၍ စီ၏ ပြ စ် ပြစ်မှုသဘေသဘဝ
မှု
တ စ် ခုစီ၏ ပြစ်မှု
သ ဘော သ ဘာ ဝ
နှ င့် ပတ်သက်၍ သုံ သပ်ရသေအကြေင်ခြင်ရမျအပေ၌တည်ရှိသည်။
အ ကြော င်းခြ င်း ရာများ
အ ပေါ် ၌တ ည် ရှိသ ည် ။
အေက်ပတို့မှ
ကြံ ရာပါ ကြံ
များ ဖြ ရပမျဖြစ်ကြသည်။
စ်ကြသ ည် ။
(၁ ) လူ သတ်မှုဖြစ်ပွရတွင် ရှိ ပြီး၊ရှိပြီ၊ အလေင်ဖျေက်ဖျက်ရတွင်
အ လော င်း
ဖျောက် ဖျက် ရာ တွ င်
ကူ ညီသူ
(၂) လူ သတ်ရတွင်ပ၀င်သူပါ ၀င် သူ
(၃ ) လူ သတ်သမတို့ကို စိ တ် စိတ်ဓတ်ရေရ
ဓာ တ် ရေး ရာ မြှ င့်တင်ပေရန်နှ
မြှ
င့်တ င်ပေး င့်န်
ရ နှင့်
လို အပ်လျှင် အကူ အညီပေရန်အသင့်စေင့်ဆိုအ သ င့် စော င့်
ဆို င်း င်နေသူ
နေ သူ များမျ
(၄ ) အကေက်မဲ့ ပစ္စည်ကို ခိုး
သွ င်းရာ၌ ခို သွင်ရ၌ ပူး ပေါ င်းပူကြံ
ပေင်ကြံ
စည် သူစည်သူ မဟု
မဟုတ်
တ်
သေလည် အ ကော အကေက်ဌနမှ
က် ဌာ နမှ အရရှိတို့အ
အ ရာ ရှိ
တို့ အားပစ္စ ည်ကို ပစ္ စည်း ယူကိုခွင့်ပြုရန် ယူ ခွင့်
ပြု
ရန်
သွေဆေင်သူ
(၅ ) တစ်ဖက်သ၏ အအတင်အကျပ် တ င်း အ ကျပ် တေင်ဆို တော ခြင်ကြေင့်
င်းဆို ခြ င်းကြော င့်မဟု တ်ဘဲ မဟု တ်ဘဲ
အလို အလျေက်လဘ်ငွေကို
လာ ဘ် ငွေ ကို သွပေသူ
သွား ပေး သူတို့သည်ကြံ
တို့
သ ည်ကြံ ရပမျဖြစ်ကြသည်။
ရာ ပါများ ဖြ စ် ကြသ ည် ။
အေက်ပတို့မှ
ကြံ ရာပါ ကြံ
များမဟု ရပမျမဟု
တ် ကြပါ ။တ်ကြပ။
(၁) လဘ်ငွေကို
မပေး ချ င်မပေချင်ဘဲပေရသူ
ဘဲပေး ရသူ
(၂) ထေင်ဖမ်သက်သေ
(၃)ကွန်မြူနစ်ပတီဝင် သို့ မဟုသို့မဟု
တ် တ် ပတီမိတ်ဆွေမဟု
ပါ တီ မိ တ် ဆွေ မဟုတ်ဘဲ
တ် ဘဲ ထို ပတီကထို ပါတီ က
ဖွဲ့စည်ပေသေကျေရွကေမတီတွင်အတင်အကျပ်ဆေင်ရွက်ရသူ
ကျေးရွာကော် မတီ တွ င် အ တ င်း အ ကျပ် ဆော င် ရွ က် ရသူ
(၄) ယစ်မျိုဥပဒေအရအပြစ်ပေနို
အ ပြ စ် ပေး နို
င် ရန် အ ရက် င်ရန်အရက်ပု
ပုန်းကို ၀ယ် န်ကို
သူ၀ယ်သူ
(၅ ) ပြစ်မှုကျူလွန်ခြင်မပြုမီ ပြ စ် မှု
ကျူး လွ ပြစ်မှုကျူလွန်သူ
န်သူ များနှင့် မျနှ င့် စကားစကပြေ
ပြော
မိသူ တို့မှ ကြံ ရပ မမဟု ဟု တ်တ်ကြပ။
ကြပါ ။ ထို့အတူ
ထို့ အ တူ အမှုကျူလွန်ခြင်ကို
အ မှုကျူး လွန်ခြ
င်း
ကို
ဖေထု တ်ရန်အတွက်
သို့
မဟု တ် သို့မဟု ကျူးတ် လွ န် ကျူလွန်သူ
သူ ကို ကို ဖမ်ဆီမိရန်အတွက်
ဖမ်းဆီး မိ ရန်အ တွ က် ရဲ ရဲ
အဖွဲ့ဝင်၏သူ လျှို သို့မဟု တ် ထေင်ဖမ်ဆီသူ မှာကြံ ရာပါ မှ ကြံ
သူ များရပသူ
မ ဟု တ် မျမဟု
ကြပါ ။တ်ကြပ။
 ကြံ ရပသက်သေမျ၏ ထွ က် ဆို ချက် သထွက်ဆို
ည် ချက်သည် ယုံကြ ယုံ
ည်ကြည်စိတ်ချရမည်မဟု
စိတ် ချ ရမည် မဟု တ် တ်
ချေ။ အဘယ်ကြေင့်ဆို ဆို သေ -
သော်
(၁ ) ကြံ ရပသူ သည် မိမိ အ ပြ စ်မိမိအပြစ်ကို
ကို အ ခြား သူ အအခြသူ
ပေါ် ပုံ
ချအပေပုံ
ရန် ချရန် လိလိမ်လည်
မ် လ ည်
သစ္စဆိုအရန်အကြေင်ရှိသည်။
ကြော င်း ရှိ
သ ည် ။
(၂) ကြံ ရပသူ သည် ပြစ်မှု
ကျူး ပြစ်မှုကျူလွန်သူ
လွ န် သူ ဖြစ်ဖြစ်သည့်အလျေက်
သ ည့် အ လျော က် အကျင့်အ ကျင့်
စရိတ္တ ပျက်ပြသူကျ ဖြစ်သဖြင့်
မ်းကျိန် ဆို ခြ င်း
၊ ကျမ်ကျိန်ဆို ခြင်၊ က တိ သ စ္ ကတိသစ္စ
စာပြု ခြ င်း၏ ပြုခြင်၏
လေနက်မှုကို
မခံ ယူ မခံပစ်
ဘဲ ယူပဘဲပစ်ပယ်ရန်အကြေင်ရှိသည်။
ယ် ရန် အ ကြော င်း
ရှိ
သ ည် ။
(၃ ) မိမိ၏ ပြစ်မှုကျူလွန်ဖေကျူး လွ ကျူလွန်ဖက်မျအပေ
န် ဖက် များ
အ ပေါ် မိမိသိသမျှ
မိ မိသိ သ မျှ
ဖေထု တ်ခဲ့ လျှင် ပြ စ် မှ ပြစ်မှုမှ
မှု လွန်ငြိမ်ချမ်သခွင့်
လွ န်ငြိမ်းချ မ်း
သာ ခွ င့် ရစေရမည်ဟူ ရစေ သေ
ရမည် ဟူ သော
ကတိရထခြင်၊ သို့ သို့မဟု
မဟု တ်တ် မျှေလင့်ချက်
မျှော်
လ င့် ချ က် တစ်စုံ တစ်ရ တ စ် စုံတရထခြင်
စ်
ရာ ရထားခြင်း
တို့ကြေင့် ထွက်ဆို
ထွ က် ဆို ခြခြင်ဖြစ်ရ
င်း
ဖြစ်ရာ ထို မျှေလင့်ချက်သည်
ထို မျှော်လ င့် ချက် သ ည် ကြံ ရပ ကြံရာ
ပါ
အ တရလို ငဲ့ဘက်သို့ငဲ့
ကွ က် စေမကွက်စေမည်ဖြစ်သည်။
ည် ဖြ စ် သ ည် ။
“ယေဘု ယျအဖြင့်ကြံ ရပတို့၏ ထွ က် ချ က် ကို ထွက်ချက်ကို ကန့်ကွက်ပြေဆို
က န့် ကွ က် ပြော ဆို ရန် ရန်
အကြေင်မျ သရှိသည်။
ရှိ ည် ။ ထို အချက်တို့မှ
ထို အ ချ က် တို့ မှာ မိမိတို့ကို ယ်ကို မိ မိ တို့ ကို ယ် ကို
ကကွယ်ခြင်၊ လွ တ် ငြိ
မ်းလွတ်ငြိမ်ချမ်သခွင့်ကို
ချမ်း
သာ ခွ င့်ကို ရရစေရမည်
စေရမည် ဟု ဟုကတိရထ က တိ ရထား
ခြင်နှ င့် သ သက်သက်ညှ
က် သ က် ညှာညှာညှ
ဖြ ဖြစ်လိမ့်မည်ဟု
စ်
လိ မ့်မည် ဟု မျှေလင့်ထခြင်တို့ မျှော်လ င့် ထား ခြ င်း
တို့
ဖြစ်သည်” ဟု အေင်ဖေနှ အ မှု င့်အစို
တွ င် ရအမှုတွင်ဖေပြထသည်။
ဖော်ပြထား သ ည် ။
ထို့ကြေင့်ကြံ ရပဆို တ စ် သူ
ဦး ၏ တစ်ဦ၏ထွ က် ထွက်ဆို
ဆို ချ က် သချက်သည်
ည် ယုံ
ယုံ ကြည်စိတ်ချရမည်
ကြည် စိ တ် ချ ရမည်
မဟု တ်ပ။ သ သက်သေခံ
က် သေခံဥပဒေပု ဥပဒေ ဒ်မ
ပုဒ်မ -၁၁၄၊ ဥပမ(ခ)တွင် ပြဆို ထသေ “ကြံ ကြံ
ရာ ရပအ
ပါ အားအဓိက အ ဓိ က အချက်အ ချ
က်
မျတွင် ထော ထေက်ခံ
က် ခံ
သော သေ အထေက်အထမရှိလျှင်
အ ထော က် အ ထား မရှိလျှ င် ယုံ ကြည်သူယုံ ကြည် မဟု
သူ တ် မဟု တ်
ကြေင်မှ မှ တ်ယူ
တ် ယူ နိုင်
နို င်သည်ဟူ
သ ည် ” ဟူ သေမူ
သော သည်ဥပဒေသနှ
မူသ ည်ဥပဒေသင့်စု နှ ပေင်သုံ
င့်စု ပေါ သပ်ရမည်။
င်းသုံး
သ ပ် ရမည် ။
ပု ဒ်မ-၁၁၄ ဥပမ(ခ)တွင် ဆင်ခြင်တုံ တရဆို ဥပဒေ င်ရသ ဥပဒေသ ကို ကို ညွှန်ပြခြင်
ညွှ န် ပြ ခြ င်းဖြစ် ဖြစ်
ပြီ၊ ပုပု ဒ်မ
ဒ်မ -၁၃၃ တွင်ဥပဒေဆို ်င်ရဥပဒေသ ကို ကို ပြဋ္ဌပြ ဋ္ န်ထခြင်ဖြစ်သည်။
ဌာန်း ထား ခြင်း
ဖြ စ် သ ည် ။ဥပဒေဥပဒေ
ဆို င်ရ ဥပဒေသည် ဆင်ခြင်တုံ တရ ဆို င်ရဥပဒေသကို
ဤ ဥပဒေ လွှမ်ခြံ
သ ု ဘိသကဲ့နှစ် ရပ် သို့ ဤဥပဒေသ နှ စ်ရပ်ကို
ကို
စု ပေင်လျက်ဂရု
ဂရု တ စို က် တစို
သုံး
သက်သုံ
ပ် ရန် သပ်ရန်လို
လို သ ည် သည်။
။
ကြံ ရပ၏ထွက်ဆို မည် ချက်သည်တန်ဖို
ရွေ့ မည် မျှရှိ
သ ည် ကိုမည်ရွေ့မည်မျှရှိသည်ကို အ ကဲ ဖြ တ် ရန် အကဲဖြတ်ရန်
ပြင်ပြင်ထန်ထန် မှ
တ် ကျော က် မှတတ်ကျေက်တင်ကြည့်ရသည်။
င် ကြည့် ရသ ည် ။ ဤ ဤသို့
သို့ မှ တ်ကျေက်တင်
မှတ် ကျော က် တ င်
ကြည့်ပြီမှ ပြပြစ်မှုထင်ရှ
စ် မှု
ထ င် စီရင်ခြင်ပြုနို
ရှား
စီရင်ခြ င်း
ပြုနို င်သည်။
င်သ ည် ။ ကြံ ရပ၏ ကြံ ရာ ပါ၏
ထွက်ချက်သက်သက်အပေ အခြေခံ ၍ ပြစ်မှု ထင်ရှ စီရင်ခြင်သည်
ယေဘု ယျဥပယေဘု ဒေ ယျဥပဒေ သ ထ က် ဖြ သထက်ဖြစ်ခဲ
စ်
ခဲ
သေ ခြွင်ချက်သဖြစ်လိမ့်မည်။
ထို
သို့ ထို သို့ပြ စ်
မှု ထ င် ပြစ်မှုထင်ရှ
ရှား
စီ ရင် ခြ သစီရင်ခြင်သည်
င်း ည်
“ဥပဒေသနှ င့် မညီသည်မဟု တ်”ဟု ဆို ထခြင်မှ တ ရား တရခံ
ခံအား ကြံအကြံ
ရာ ၏ရပ၏
ပါ ထွက်ဆို
ထွ က် ချက်
ဆိုချက်
သက်သက်ဖြင့် အပြစ်ပေသင့်သည်ဟု မရော က်ဆိုပါ
ရ။ မရေက်ပ။ တ ရား ခံသ ည် တရခံ သည် ပြ စ် ပြစ်မှု
မှု
ကျူလွန်ရတွင်ပါ ၀င်သ ည် ပ၀င်သည်ဟု
ဟု ညွှန်ပြနို
ညွှ န်ပြ င်သည့်အပြင်ကြံ
နို
င်သ ည့် အ ပြ င်ကြံ ရပအ
ရာ ပါ
အား အဓိက အ ဓိ က
အချက် မျတွင် ထော ထေက်ခံ
က် ခံ သည့်အထေက်အထမရှိလျှင်
သ ည့် အ ထော က် အ ထား မရှိ လျှ င် ထို ထို
သူ သူ
၏၏ ထွက်ချက် ထွ က် ချက်
အရ တရခံ အအပြစ်ပေရန် စိ တ် မချ ရဆိုသော စိတ်မချရဆို သေ ဥပဒေသ ကို ဥပဒေသကို နို င် နိုငံ
င်ငံ
တို တိုကင်က
င်း
လက်ခံ ကျင့်သုံ လျက်ရှိသည်။
ရှိ
သ ည် ။
ဗို လ်ကြီအေင်ဝင်နှ ပြ ည် င့်ထော င် ပြည်ထေင်စု
စုမြ န်
မာနို
င် ငံမြန်မနို င်ငံ အမှုတွင်အ မှု တွ သမန်
င် “သာ မန်
အဖြင့်ဆို လျှင်ကြံ ရာ ပါ ကြံ ရပ တ စ် တစ်ဦသည်
ဦးသ ည် မိမိအပြစ်ကို
မိ မိအ ပြ စ်ကိုပျေက်အေင်၊ပေ ပျော က် အော င်၊ပေါ့
အေင်အခြသူ တ စ် ဦး အ တစ်ဦအပေ
ပေါ် အပြစ်လွှဲချတတ်သည်။
အ ပြ စ် လွှဲ
ချ တ တ် သ ည် ။ ထို့ကြေင့် ထို့ ကြော င့်
ကြံ ရပသူ တစ်ဦတည်၏ ထွ က် ဆိုချ က် ဖြ င့်ထွက်ဆို ချက်ဖြင့်အ ထော က် အထေက်အထခို
အ ထား ခိုင်
မာ ပြီဟုင်မပြီဟု မမ
ယူ ဆသင့်ချေ။ ကြံ ရပသူ တစ်ဦ၏ ထွ က် ဆိုချ က် ထွက်ဆို
ကို ချက်ကို အ ခြား ကြံ အခြကြံ
ရာ ပါ ရပ တ တစ်ဦ၏ စ်ဦး၏ ထွက်
ထွ က်
ဆို ချက်ဖြင့် အထေက်အကူ ပြုနိုမင်၊ ပြု နို
င် စီရင် မပြုနို
ထုံး များ
စွာ င်စီရင်ထုံ မျစွ ဖွဲ့ဖွဲ့
ခဲ့ကြခဲ့ ကြ
သည်။ မှုခင်ဟူ သည် အ မှု တ စ် အမှုတစ်မျိုနှ
မျိုး
နှင့်တ စ် င့်တစ်မျို
မျိုး ထပ်တူ
ထ ပ် မဖြစ်နို
တူ မဖြ င်နို
စ် င်
ချေ။ အဖြစ်အပျက်အခြေအနေ စသည်တို့သည် အနည်နှ င့်အမျ ကွဲ လွဲ ရကွဲလွဲရမည်သဖြစ်သည်။
မည် သာ ဖြ စ်
သ ည် ။
ထို့ကြေင့် စီရင်ထုံ
စီ ရင် ထုံးမျသည်မှုခင်ဆုံ
များ
သ ည် မှု
ခင်း ဆုံး
ဖြဖြတ်ရတွင်
တ် ရာတွ င် တွေခေ တွေး ခေါ်
ယူ ဆခြင်၏ လလမ်ညွှန်မျှသဖြစ်သည်။
မ်း
ညွှ န် မျှသာ ဖြ စ်သ ည် ။ စီရင်ထုံ မျကစီ ရင် ထုံး က ပုံ သေကကျ
များ ပုံ
သေကား ကျ
အဆုံ အဖြတ်ကို ပေး နို ကြပေနို
င် သ ည် င်ကြသည်မဟု
မဟု တ် ။ တ်။ ကြံ
ကြံရပတို့၏
ရာ ပါတို့ ၏ စကကို စကား ကို
သတိထ၍ ချိန်ဆ
ချိ
န် ဆ အပ်သည်ကသဘဝကျ၍
အ ပ် သ ည် ကား သ ဘာ ဝကျ၍ မျှတသေမူ ဖြစ်သည်ဟူ မျှ
တ သော ၍မူ ဖြ စ်သ ည် ”ဟူ၍
ကြံ ရပသက်သေထွက်ချက်ကို
ထွ က် ချက် ကို သ တိ ထား ၍သတိထ၍ချိန်ဆအပ်ကြေင်ဖေပြထသည်။
ချိ
န်ဆ အ ပ် ကြော င်း ဖော် ပြ ထား သ ည် ။
“ကြံ ရပသူ မျ၏ သ က် သေခံသက်သေခံ
ချ က် တ စ်ချက်တစ်ခု
ခု တ ည်း ကို တည်ကို လလက်ခံ
က် ခံ ၍၍ အပြစ်ဒဏ်မ အ ပြ စ် ဒဏ် မ
စီရင် သင့်ပ။ ထေက်
ထော က် ခံ ချက်ရှိရန်လို
ခံ ချ က် သည်။
ရှိရန် လို သ ည် ။ထေက်ခံ ချက်ဆိုထော ရ၌က် ခံချက် ဆို
ရာ
၌
လွတ်လပ်သေသက်သေခံ ချ က် ကို ဆို ချက်ကို
လို သ ည် ဆို
၊ လို သည်၊ အအစွန်အကွက်
စွ န်း
အ ကွ က် ရှိသေ ရှိ သော
သက်သေခံ ချက် မဟု တ်စေရ။ အစွန်အကွက် က င်း စင် ကင်စင်သေ
သော နော နေက်ထပ်
က် ထ ပ် သက်သေခံ သ က် သေခံ ချက်
ချ က်
ဖြစ်စေရမည်” ဟု ကျေလှ အေင်နှပြ ည် င့် င်
ထော ပြည်ထေင်စု
စု မြ န်မာမြန်မနို
နို
င် ငံင်ငံ အမှုတွင်အ မှု တွ င်
ဖေပြထသည်။
မေင်အေမေင်နှပြ င့်ည် ထော င်စုပြည်ထေင်စု
မြန်မာ
နိုင်ငံ မြန်မနို င်ငံ အမှုတွင် အ မှု တွ င်
“ကြံ ရပ၏ ထွ က်ထွက်ချက်ကို
ချ က် ကို ယုံ ကြည်စိတ်
ယုံ ကြည် စိ တ် ချခြင်မပြုသင့်ဟု ချ တရရုံ
ခြ င်း မပြု သ င့် ဟု တ ရားရုံး
မျက ယူ ယူ
ဆဆကြသည်။
ကြသ ည် ။ အလွန်ထူ အ လွ ခြသေ
န်ထူး သောအကြေင်ခြင်ရမျ
ခြား အ ကြော င်း မရှိ
ခြင်းရာ များ မရှိ
လျှင် ထေက်ခံ သည့် အ ထော က် အထေက်အထ
အ ထား အ ကိုးအကို အကမရှိသေ
အ ကား မရှိသော ကြံ
ကြံ ရပ၏
ရာပါ ၏ ထွက်ချက် ထွ က် ချ က်
အရ အပြစ်မပေသင့်ကြေင်ဖေပြထသည်။
” ဖော် ပြ ထားသ ည် ။
“ကြံ ရပသူ မျသည် ဖော်ကော င်ဖေကေင် (အစို ရသက်သေ)နှ င့်ဖြစ်စေ၊ ၄င်တို့ အအချင်ချင်ဖြစ်စေ၊
ချင်း ချင်း
ဖြ စ်
စေ၊
တို င်ပင်ဆွေနွေရန် အ ခြေ အခြေအနေရှိသည်ဖြစ်စေ၊
အ နေရှိ သ ည် ဖြ စ်
စေ၊ မရှိသည်ဖြစ်စေ၊
မရှိ သ ည် ဖြစ်စေ၊ ၄င်တို့ ၄င်း တို့
အ အကျယ်ချုပ်ထ ရှိသည်ဖြစ်စေ၊ မထရှိသည်ဖြစ်စေ
၄င်း တို့၏ ၄င်တို့၏
သ က် သေခံ သက်သေခံ
ချက် သ ချက်မျသည်
များ ည်
ဖေကေင်၏ သ က် သေခံ သက်သေခံ
ချ က် ကို ချက်ကို
ထော က် ထေက်ခံ
ခံ ခြင်မပြုနို
ခြ င်း
မပြု င်ဟု
နို
င် ” ကု လလေ ဟု ကု လား
လေး
ခေ တင်ညို နှ င့် ပြည်ထေင်စုအမြန်မနို မှု
တွ င် င်ငံ
ဆုံး အမှုတွင်ဆုံ
ဖြ တ် ထား သ ည်ဖြတ်ထသည်။
။
ရဂျန်ခေဆရအေင်နို ပြ ည် ထော င်နှစု
င် င့် န်
မြ မာ နို
င် ငံ ပြည်ထေင်စု မြန်မနို င်ငံ အမှုတွင်
အ မှု တွ င်
“ကြံ ရပ သူသူတတစ်ဦ၏
စ် ဦး ၏ ထွက်ဆို ထွ ချက်ကို
က် ဆို ချက် ကိုအခြကြံ ရပတစ်ဦ၏ အ ခြား ကြံရာ တထွက်ဆို
ပါ စ်ဦး ၏ ထွ က် ဆို
ချက်ဖြင့် ထေက်ခံ မပြုခြင်မပြုနို
နို
င် ” ဟုစီ င်ဟု
ရင် စီရင်ထုံ
ထုံး ဖွဲ့
ခဲ့ သဖွဲ့ည်
ခဲ့ သည်။
။
“ကြံ ရပမည်သည် မိ မိ အ ပေါ် ကျမိမိအပေကျရေက်မည့်အပြစ်ကို
ရော က် မည့် အ ပြ စ်
ကို လွှဲပြေင်
လွှဲ ပြော င်း
သည့်အနေဖြင့် အခြသူ တစ်ဦ အ ပေါ် အပေ မမဟု
ဟု တ်မမှ
တ် မမှ န်န် ရုံ စွပ်ထွက်ဆို
ရုံး
စွပ် ထွပုံက်
ချဆို ပုံချ
တတ်သည်။ ထို့ကြေင့် ကြံ ကြံရာ ရပ
ပါ သူ တစ်ဦ၏ သူ တ စ် ဦး၏ ထွက်ဆိုထွ ချက်ကို
က် ဆို ချက်အခြ
ကို လွတ်လပ် အ ခြား လွ တ်လ ပ်
သေ အထေက်အထမရှိဘဲ မယုံ ကြည် မယုံ ကြည် ထို က် ထို
ကြောက်ကြေင်မေင်ထွန်ကြည်နှ
င်း
”မော င်ထွ န်းကြည် နှ င့် င့်
ပြည်ထေင်စုအမြန်မနို
မှုတွင် င်ငံ
ဖော်အမှုတွင်ဖေပြထသည်။
ပြ ထား သ ည် ။
ထို့ကြေင့်ကြံ ရပသူ သ က် တစ်ဦ၏
သေခံ ချ က် သ သက်သေခံ
ည် ချက်သည်
၄င်း အား ၄င်အ ထော ထေက်ခံ
က် ခံ သော သေ
အချက်မရှိလျှင် ယုံ ကြည်ထို က်သေ သက်သေခံ ချက်မဟု တ်ကြေင် တွေ့ တွေ့ရပသည်။
ရပါ သ ည် ။ သို့ရတွင်သို့
ရာ
တွင်
အလွန်ထူ ခြသေ အ ကြော အကြေင်အရမျရှိလျှှင်မူ
င်း အ ရာ များ
ရှိ လျှှ င်
မူ ကြံ ရပသူ တစ်ဦ၏
ကြံ ရာပါ သူ တ စ် ဦး ၏
ထွက်ဆို ချက်တစ်ခု တည်နှတ င့်ပင်တရခံ
ရား
ခံ အား အအအပြစ်ပေနို
ပြစ် ပေး နို
င်သ ည် င်သည်။
။
ပြစ်မှုဆို င်ရကျင့်ထုံ ပုဒ် မဥပဒေ ပု ဒ်မ -၃၃၇အရ ပြစ်မှုကျူလွန်ရတွင်သ က် ဆို င်သက်ဆို
သူ င်သူ သို့
မဟု သို့မဟု
တ် တ်
ပ၀င်သူ အ မိ
မိ သိ သမိမိသိသမျှအမှုနှ
မျှအ မှု နှ င့် ပတ် သင့်ပတ်သက်သည့်
က် သ ည့် အကြေင်အရမျကို
အ ကြော င်း
အ ရာ များ
ကို
အပြည့်အစုံ နှ င့်မှ န်ကန်သည့် အပြင် ကျူလွန်ရတွင် ပါ ၀င် သူ ပ၀င်သူ
အားလုံးတို့ အလုံ
ကို ပါတို့ကို ပ
ထု တ်ဖေ ပြေဆို မည်ဟု၀န် ခံ လျှ င်၀န်ခံ လျှင် ၄၄င်အလွန်ငြိမ်
င်း
အား လွ န် ငြိမ်း ချမ်သခွင့် ချမ်း သာခွ င့်
ပေနို င်သည်။ ထို သို့ ထို သို့ ထု တ်ဖေ
ထု တ် ဖော် ပြေဆို သဖြင့် ပြော ဆို သ ဖြ င့်
လွတ်ငြိမ်ချမ်သခွင့်ရရှိသေ
ပြ စ် မှု
ကျူး လွ န်ပြစ်မှုကျူလွန် ရာ တွ င် ရတွင် ပ၀င်သူ
ပါ၀င် ကြံကြံ
သူ ရပကို
ရာ ပါကို
အစို ရသက်သေ (ဖေကေင်)ဟု ခေသည်။
မေင်လေနှ အ မှု င့်အစို
တွ ရ အမှုတွင်
င်“ဖော် ကော င် ဖေကေင် (အစို ရသက်သေ)၏ သက်သေခံ ချက်အ ပြစ်မှု ထင်ရှ စီရင်ရန်
အခြေခံ အဖြစ်သုံ ခြင်ကို ဥပဒေ ဥပဒေအရတမြစ်ချက်မရှိပ။
အ ရတား မြစ် ချ က် မရှိ ပါ။ သို့သေ
သို့သော် အဓိကအချက် အ ဓိ က အ ချ က်
မျကို ထေက်ခံ
ထော က် ခံ ချ ချက်သည်စိတ်ချရသေအထေက်အထဖြင့်
က် သ ည် စိတ် ချ ရသော အ ထော က်အ ထား ဖြင့် ဖြည့်တင် ဖြ ည့်တ င်း
ခြင် မပြုလျှင် အမှုအလုံ လို လို မှ၏
၄င်း ပင်ထွက် ၄င်၏ထွက်ချက်သည်
ချ က် သ ည် မု ချမှ န်မုကချမှန်
န်ကန်သည်ဟု
သ ည် ဟု
စိတ်ချလက်ချ လက်ခံ ခြင်မပြုနို ” ဖော် င်ကြေင်ဖေပြထသည်။
ပြ ထား သ ည် ။
ဖေကေင်နှအော င့်စပ်လျဉ်၍
င်လှ နှင့်
အ စိုး ရ အေင်လှ နှ င့်အစို ရ အမှုတွင်
အ မှု တွ င် လမ်ညွှန်လ မ်း ညွှ န်
ထသည်မှ“ထော ထေက်ခံ
က်ခံ သော သေ အထေက်အထမရှိသည့်
အ ထော က် အ ထား သ ည့် ဖေကေင်၏
မရှိ ဖော်ကော င်၏ထွက်ချ ထွ က် ချ
က််အပေအခြေခံ တ ၍ ရား ခံအား တရခံ အ ဥပ ဥပဒေအရ
ဒေအ ရ ပြစ်မှုထင်ရှ
ပြ စ် မှုထ င် စီရင်နို င်
ရှား စီ ရင် နိုင်
ကြေင်တရခံ အ ၄င်းအ ထော ၄င်အထေက်အထအရ
က် အ ထား အရ အအပြစ်ပေသင့်မသင့်မှ
ပြစ်ပေး သ င့် မသ င့် မှာ အမှုတွင်အ မှု တွ င်
ပေပေက်သေ အ ကြော င်းအကြေင်ခြင်ရမျ
ခြ င်း ရာ များ အလုံ ကိုအား သုံလုံး
သပ်ပြီနေက်
ကိုသုံး
သ ပ် ပြီးနော က်
ဆင်ဆင်ခြင်ခြင် စဉ်စဆုံ ဖြ တ် ဖြတ်ရန်ဖြစ်ကြေင်
ရန် ဖြစ် ကြော င်း ဖေကေင်၏ ဖော် ကော င်၏ ထွက်ချက်သည် ထွ က် ချ က် သ ည်
ဦစွအမြင်အဖြင့်
“အ မဲ စက် တ င် အမဲစက်တင်သေအထေက်အထဖြစ်သည့်အလျေက်
သော ” အ ထော က် အ ထား ဖြ စ်သ ည့် အ လျော တရခံ
က် တ ရား ခံ
သည် စွဲဆို သေ ပြစ်မှုကို ကျူလွန်ကြေင်၊ ရှေ့ ၌ညွှ န် ရှေ့၌ညွှန်ပြပြီသေ
ပြ ပြီးသော ဖော် ဖေကေင်အ
ကော င် အား
အဓိက အချက်အလက် အချို့တွင် ထေက်ခံ၄ ထခြင်မရှိလျှှင်
င်း၏ ထွ က် ချက် မှာ၄င်၏ထွက်ချက်မှ
ယုံကြည် ယုံ ကြည်
စိတ်ချရသည်မဟု တ်ကြေင်၊ အအမှုတစ်မှုစီတွင်
မှုတ စ် မှုစီ
တွ င် ပေပေက်သေ ပေါ် ပေါ က် သော
အကြေင်ခြင်ရမျအရ တ ရား သ ည်တရရုံ သည် ဖော်
ရုံး ဖေကေင်၏ထွက်ချက်ကို
ကော င်၏ ထွ က် ချ က် ကို ထေက်ခံထော ရန်ခံ
က် ရန်
ရှေ ရှုသည် တရရုံ ရှေ့မှေ က်ရှိတ ရား ရုံး
ရှေ့မှောအကြေင်ခြင်ရမျသည်
က် ရှိ အ ကြော င်းခြ င်း
ရာ များသ ည်
ယုံ ကြည်ထို က် မယုံ ကြည် ထို က်ခြင်၊ တရခံ တ ရားအပေ
ခံအ ပေါ် သက်သေခံသ က် သေခံ အဖြစ် အအသုံ ဖြ စ်ပြုရန် အ သုံး ပြု
ရန်
ယုံ ကြည်စိတ်ချလေက်ခြင် ရှိ မရှိ ရှိမရှိ သုံသုံး
သပ်ရန်
သ ပ် ရန် ဖြစ်ကြေင်စသည်ဖြင့်
ဖြ စ် ကြော င်း
” စသ ည် ဖြ င့်
ဖေပြထသည်။
မေင်တင်အေနှ င့်ပြည်ထေင်စု အ မှု တွ မြန်မနို
င် င်ငံ အမှုတွင်
“လူ သ တ် မှု
တ စ် လူ
ခု သတ်မှုတစ်ခု
တွ င် တွင်
ကို ယ်ထိ လက်ရေက် ပါ ၀ပ၀င်သူ
င်သူ တတစ်ဦသည်
စ်ဦးသ ည် ကြံ ရပဖြစ်သည်ဟု
ကြံ ရာ ပါဖြ စ်
သ ည် ဟုယူ ဆရန်ဖြစ် ယူ ဆ ရန် ဖြစ်
သည့်အတွက် အစို ရ သသက်သေ က် သေ (ဖေကေင်)၏ အစီခံ ချက်ကို ဥပဒေအရထေက်ခံ သို့ခြင်မပြုနို
သော်င်ပေ။ သို့သေ
အစို ရသက်သေ (ဖေကေင်)၏ထွက်ဆို အစစ်ခံ ချက်ကို အယူ ခံ တရလို (တရခံ ) ကို ယ်တို င် အလို အလျေက် ပေ
ပေး
သေ ဖြေင့်ချက်တို့ကထေက်ခံ
ထော က် ခံခြ င်း
ပြုနိုင်သ ခြင်ပြုနို
ည် ” ဟု င်သည်ဟု
ဖော် ပြ ထား ဖေပြထသည်။
သ ည် ။
နို င်ငံ တေအစို ရနှ င့်မေင်မျို အ အမှုတွင် မှုတွ င် ကြံ ရပမျ၊
“ကြံ ရာ ပါ ၊ဖေကေင်မျ ဖော်
များ ကော င်များ
နှ င့်သက်ဆို င်သေ ဥပဒေသည် အပြန်အလှ န်သက်ဆို င်သည်”ဟု ဖေပြထသည်။
တို ချစ်နှ င့်နို င်ငံ တေအစိုအရမှု တွ င်အမှုတွင် “တတရရုံ ရားသသည်
ရုံး ည် ထေက်ခံထော သည့်
က် ခံသ ည့်
အထေက်အထမျမရှိ သောမရှိသေ ကြံ ရာ
ကြံ ရပ၏ထွက်ချက်မှ
ပါ၏ ထွ က်ချ က် မှန်မမှ
န်မမှ န်
န် ဂရု တစို က်ဂရု တ စို က်
စဉ်စရမည်။အ မှ န်တအမှရားကိုန်တရကို ဖေထု
ဖော် ထု တ်ရန်
တ် ရန် သက်သေခံ သ က် သေခံ ချက်မျကို ချ က် များကို
စိစစ်ရမည်။ ကြံ ရပသည် အ မှ န်
အ အမှ တိုန်အတို
င်းင် ထွ ထွက်ဆို
က် ဆို သသည်ဟု
ည် ဟု ကျေနပ်ပမူ ကျေ နပ် ပါမူတရခံ တ ရား ခံ
ကို ၄င်၏ထွက်ချက်အရအပြစ်ပေသင့်သည်ဟု
”ဟုတ င် ပြ ထား သ ည် ။ တင်ပြထသည်။
ဖေကေင်၏ ထွ က် ချ ထွက်ချက်သုံ
က် သုံး သ ပ် ရာ သပ်ရတွင်ထို
တွ င် ထိုသူ ၏ သူ ၏ ထွက်ဆို ထွ သေ
က် ဆိုသော
အဖြစ်အပျက်တို့ကို သီခြ ဖဖယ်ထု
ယ် ထု တ် တ်၍
၍ ထေက်ခံ ထောသည့်အထေက်အထမျကို
က် ခံ သ ည့် အ ထော က် အ ထားများ
ကို
သီခြစီစစ်ရှအ ဓိ ဖွေရန်မဟု
က တ်ပ။
အ ချ က် အဓိက
တို ကို အချက်တို
င်း လွ တ် င်ကို
လ ပ် သော လွတ်လပ်သေ အ ထော က်အထေက်အထ
အ ထား
ဖြင့် ထေက်ခံ ရန်မလို ဆို
လို သပ။ည် မှာဆို လို သည်မှ ဖော်ကော ဖေကေင်၏
င်၏ ထွ ထွက်ချက်မှ
က် ချ က် မှအပ အပ အခြ အ ခြား
လွတ်လပ်သေ အထေက်အထသည် တ ရား ခံအား တရခံ အ ပြ စ် ပြစ်မှုထင်ရှ
မှု
ထ င်ရှား
စီ ရင် စီရင် နို နို
င်င်
အေင် ခိုင်
ခို င်လုံ
လုံ ရရမည်ဟု
မည် ဟု မဆို လို ပေ။ မဆို လို ပေ။ကြံ ရပထွက်ဆို ကြံ ရာပါ သမျှကို
ထွ က် ဆို သ မျှ
ကို
ထေက်ခံ သည့် အ ထော က် အထေက်အထ
အ ထား ရှိ
ရရှိရမည်ဟု
မည် ဟု ဆိုလျှ
ဆို လျှင်
င် ၄င်၏၄င်း ၏ ထွက်ဆို ထွ က် ဆို
ချက်သည်အမှု အတွက် အရေပတေမည်မဟု ၄င်း၏ ထွ က်တ်၊
ဆိုချ က် ၄င်၏ထွက်ဆို သ ည် ချက် သည် အ ခြား အခြ
အထေက်အထတို့ကို
အ တ ည် ပြုရုံအအတည်ပြုရုံ
တွ က် လော အတွက်လေက်သအသုံ
က် သာအ သုံး ဝင်သ ည် ။ ဝင်သည်။
ကြံ ရပတစ်ဦသည် အ ခြား ကြံ ရာ ပါ အခြကြံ ရပအ
အား ထေက်ခံ
ထော က် ခြင်ပြုနို
ခံခြင်းပြု င်မပြု
နို
င်မပြု
နို င် ပြဿနနှ င့် စပ်စပ်လျဉ်၍
လျဉ်း ၍ စီရင်ထုံ
စီ မျတွင်
ရင် ထုံး များတွ င်လေ့ လမည်ဆိုလေ့ ပကလာ မည် ဆိုပါ
က
မေင်ရွှေလုံနို နှ င့်
င် ငံ တော် အနို င်ငံ
ရတေအစို ရ
စိုး အမှုတွင်အ မှု တွဖေကေင်၏
င် “ဖော် ထွက်ချက်
ကော င် ၏ ထွ က် ချက်
ကို အခြကြံ ရပကထော က် ခံထေက်ခံ
ခြ င်း
သ ည် ခြင်သည်မလုံ
မလုံ လော က် ” လေက်ဟု ဖေပြထသည်။ ဟု ဖော် ပြ
ထား သ ည် ။
ထို့အတူ မေင်ဝကြီနှ နိုင့်ငံ
င် တော် နိုအင်ငံ တေအစို ရ အ မှု
စိုး
ရ အမှုတွင်
တွ င် ကြံ “ကြံ
ရပ ရာ ပါ တစ်ဦ၏ တ စ် ဦး
၏
ထွက်ချက်ကို အခြကြံ ရပအ ထော က် ခံ ထေက်ခံ
သ ည့် အ နေ သည့်အနေဖြင့်
ဖြင့် စိ စိတ်ချလက်ချ
တ် ချ လ က် ချ အသုံ အ မပြု
သုံး
မပြု
နို င်” ဟု ထုံ ဖွဲ့ခဲ့ သည်။
သို့သေအေင်လှ နှ င့်အစို ရအ မှု တွ အမှုတွင်
င် ဖေကေင်တစ်ဦ၏
“ဖော် ကော င်တ စ် ဦး၏ ထွက်ချက်ကို
ထွ က် ချက် ကို
အခြ ဖေကေင်၏ ထွ က် ချ ထွက်ချက်ကအထေက်အကူ
က် က အ ထော က် အ ကူူ ပြု နို
င်သူ ပြုနို
ည် ။ င်သည်။ သို့ သို့ရတွင်
ရာ တွ င် ဤ ဤ
အထေက် အအကူ ကူ မျိုကို
မျိုး
ကို တရရုံ ကသတိဖြင့်
တ ရား ရုံး
က သ တိ ဖြင့်စိစစ်ရန် စိစစ်ရန်
တဝန်ရှိသည်ဟု
လ မ်း
ညွှ န် ခဲ့ပါ လမ်ညွှန်ခဲ့
သ ည် ။” ပသည်။
အေင်ဖေနှ င့်အစို အ မှု ရ င် အမှုတွင် “ဤ အ
တွ ဤအမှုကို
မှု
ကို လ က် လက်မခံ
မခံ ချေ ချေ။
။ ဖေကေင်၏ဖော်ကော င် ၏
ထွက်ချက်ကို ‘အမဲစက်ထင်သေ’ အခြဖေကေင်၏ ထွ က် ချ က် ထွက်ချက်နှ
နှ င့်
အ ထော က်င့်အထေက်အကူ
အ ကူ ပြု ၍မရ၊ ပြု၍မရ၊
‘အမဲစက်မထင်သေ’ သက်သေခံ ချက်မျိုဖြင့်သ ထော က်ထေက်ခံ
ခံ
နို
င်သ နိုည်
င်သည်။
။ ဖေကေင်၏
ဖော် ကော င်
၏
ထွက်ချက်ကို ထေက်ခံ သေ အ ထော က်အထေက်အထမရှိဘဲ
အ ထား မရှိ ဘဲ လ လက်မခံ
က် မခံ လျှ လျှင်အလတူ
င်အ လား တူ စိတ်မ
စိတ်မ
ချသေ စကကို ဆို အ သည့် ခြား
သူ ၏ အခြသူ ၏အ စစ် အစစ်ခံ
ခံချ က် ချက်ကို
ကို ပေင်ထည့်သေ
ပေါ င်း
ထ ည့် သော်လည် လ ည်း
တန်ဖို တက်လမည်မဟု
” ဟု ဝေဖန် သ ည် တ်ဟု ဝေဖန်သည်။
။
နို င်ငံ တေအစို ရနှမော င့် င် မျိုးမေင်မျို အမှုတွင် အ မှု ပြင်ပအထေက်အထအရ
တွ င် “ပြ င်ပအ ထော က် အ ထား အရ
ဖြစ်စေ၊ အမှုတွဲတွင် ပေပေက်သေ အ ကြော င်းအအကြေင်အချက်မျအရ
ချ က် များ
အရ ဖြ ဖြစ်စေကြံ
စ်
စေကြံ ရာပါရပ
တို့သည် တစ်ဦနှ င့် တ တစ်ဦကြိုတင်
စ် ဦးကြို
တ င် တို င်ပင်ခြင်မရှိ
တိုင်ပင် ခြ င်း
မရှိ ကြေင် ကြော င်း
ပေပေက်လျှင်ကြံ နှ စ် ဦး ရပ နှ စ်ဦသို့မဟု တ်သို့မဟု တ် နှစ်
နှ စ်ဦ
ဦး ထက်ပို သူ ထ တို့၏
က် ပို သူ တို့
၏
ထွက်ချက်မျ စု ပေင်အကျို သ က် ရော သက်ရေက်မှုသည်
က် မှုသ ည် ၄င်တို့၏
၄င်းတို့၏ ထွက်ချက်
ထွ က် ချ က်တစ်ခု စီ တ စ် ခု
စီ
မှ မယုံ ကြည်ရကြေင် ဦစွအမြင်အဖြင့်
ဦးစွာအ မြ င်အား ဖြ င့် ယူ ဆချက်ကို ယူ ဆ ချ က် ကို ဖယ်ရှ ပေရန် ဖယ် ရှား
ပေး
ရန်
လုံ လေက်နို င်သည်။ ထို သို့ ဖြစ် လျှထိုင်သို့ဖြစ်လျှင် ထွထွက်ချက်မျကို
က် ချ က် များ
ကို တရရုံ က တ ရား ရုံး
က
ယုံ ကြည်ပက ၄င်း၄င်တို့၏
တို့
၏ ထွက်ဆိုထွ ချက်မျသက်သက်အရ
က် ဆို ချက် များ
သ က် သ က် အ ရ တရဝင်မှု တ ရား
ဝင်မှု
ဖြင့် ထင်ရှ စီရင်နို င်သည်” ဟု ဖေပြထသည်။
ကျေလှ အေင်ပ၂ နှင့် နှ င့် ပြည်ထေင်စု
ပြ ည် ထော င်စုမြမြန်မနို
န်မာနိုင်ငံ
င် ငံ အမှုတွင် အ မှု တွ င်
“ထေက်ခံ သည့် အ ထော က် အထေက်အ
အ ထား သထသည်
ည် လွတ်လပ်သေ
လွ တ် လ ပ် သော သက်သေခံ သ က် အထေက်အထကို
သေခံ အ ထော က် အ ထား ကို
ဆို လို သည်။ အမဲစက်ထင် ထင်သေ သက်သေခံ ချက်သက်သက် ကို ဆို သည်မဟု တ်။ အမဲစက်မထင်သေ သီခြသက်
သေခံ ချက်ကို ဆို လို သည်” ဟု ထုံ ဖွဲ့ထသည်။
“ကြံ ရပတို့သည် ဖော် ကော င် ဖေကေင်နှ
နှင့်
သော် င့်သေလည်ကေင်၊
လ ည်း ကော င်း
၊ အချင်ချင်
အ ချ င်း
ချင်း
သေလည်ကေင်၊ ကြို တ င် တို င်ကြိုတင်တို
ပင် ရန် အ ခွ င်ပင်ရန်အခွင့်အလမ်ရသည်ဖြစ်စေ၊
င့်အ လ မ်း ရသ ည် ဖြ စ်စေ၊ မရမရ
သည်ဖြစ်စေ၊ ၄င်တို့အ အ တိ အတိအလင်ဖမ်ဆီ
အ လ င်း ဖမ်း ဆီး ထာ ထခြင်
ခြ င်း (သို့) မဖမ်ဆီထသေလည်
၄င်း
တို့ ၏ ၄င်တို့၏
ထွက် ချက်ထွက်ချက်
ကို ဖေကေင်၏ ထွ က် ချ ထွက်ချက်အ
က် အား ထေက်ခံ
ထော က် သည့်အနေဖြင့်အသုံ
ခံ
သ ည့် အ နေဖြ င့် မပြုနို
အ သုံး မပြု င်င်
နို
ကြေင်ကု ” လလေ ခေတင်ညို နှ င့်ပြည်ထေင်စု ကု မြန်မနို
လား လေး င်ငံ ခေါ် တ င် ညိုနှင့်
ပြ ည်ထော င်
စု
မြန်
မာ
နို
င်
ငံ
အမှုတွင် ဖေပြထသည်။
ဗို လ်သန်ဝင်နှ င့်ပြည်ထေင်စု
အ မှု တွ င် မြန်မနို င်ငံ“ကြံ ရာ အမှုတွင်
ပါတ စ် ဦး က ကြံ ရပတစ်ဦက သူ အခြသူ
အ ခြား
ကို ထေက်ခံ ခြင်သည် ဥပဒေအ မြ င် ဥပဒေအမြင်တွင်
တွ င် ထော က် ထေက်ခံ
ခံ ခြင်း
ပြု သခြင်ပြုသည်ဟု
ည် ဟု မမယူ
ယူဆ ဆနို င်
နို
င်
ကြေင်၊ ထော ထေက်ခံက် ခံ သသည့်ည့် အထေက်အထသည် အ ထော က် အ ထား သ ည်လွတ်လပ်သည့်အမဲစက်လွ တ် လ ပ် သ ည့် အ မဲ မထင်သေ
စက် မထ င်သော
သက်သေခံ ချက် ဖြစ်ရမည်” ဟု ထုံ ဖွဲ့ထပသည်။
အလီမြနှ င့်ပြည်ထေင်စု
အ မှု တွ င် “အ စိုးမြန်မနို
ရသ က် င်ငံသေ
အမှုတွင်အစို ရသက်သေ (ဖေကေင်) ၏ ထွက်ဆို ချက်ကို လေလေနက်
နက်စိစစ်ရန်လို အပ်သည်။ အစို ရသက်သေ၏ ထွ က် ချ က် ထွက်ချက် တ စ် ရပ် တစ်ရပ်သဖြစ်သည်။
သာ ဖြ စ်သ ည် ။ တ ရား တရခံ
ခံ
အ ငြိစွန်သည်အထိ အ ဓိ က အ ချ အဓိကအချက်မျတွင်
က် များ တွ င် ကြံ ရာ ကြံ ရပ
ပါ ထွက်ချက်ကို
ထွ က် ချ က် ကို ထေက်ခံ ထော က် ခံ
သည့် အထေက်အထမရှိလျှင် ထို ထွ က် ချ က် အ ထို
ပေါ် ထွက်ချက်အပေ မှီ
ငြ မ်း ၍မှီငြမ်ပြု၍ အ အပြစ်ပေ
ပြု ပြစ်ပေး
ရန် မခို င်လုံ ဟူ သေမူ ကို အ များ အမျက
က လက်ခံ
လ က် လို
ခံ က်နကျင့်သုံ
လို က် နာကျင့် သုံး ကြသဖြင့် ကြသ ဖြ ဥပဒေ
င့် ဥပဒေ
တစ်ရပ်ကဲ့ သို့ တည်လျက်ရှိသည်” ဟု ဖေပြထသည်။
 အစို ရသက်သေသည် ယုံကြည် စိတ် ချ ရယုံ
သောကြည်စိတ်ချရသေ သ က် သက်သေဖြစ်ကြေင်
သေဖြ စ်
ကြော င်း
၄င်၏ ထွ ထွက်ဆို
က်ဆိုချချက်ပြရမည်။
က် ပြရမည် ။ ဤစမ်သပ်ချက်မှ
ဤ စမ်း သ ပ် ချ
က် မှာသက်သေတို င်ကို သ က် သေတို င်း ကို
ဆန်စစ်ရတွင်အသုံ
နည်း ပြုသေ
ဖြ
စ်သ ည် ။ နည်ဖြစ်သည်။ ထိုစမ်းသ ပ်
ချထို
က် စမ်သပ်ချက် အော အေင်မြင်ပက
င်မြင်
ပါ က
ထို သူ ၏ထွက်ချက်ကို လုံ လုံ လေက်လေက် အ ထော အထေက်အကူ
က်
အ ကူ ပြု ပြုသော သေအထေက်အထ
အ ထော က် အ ထား ရှိမရှိ
ရှိမရှိ
ထပ်မံ စစ်ရသည်။ အစို ရသက်သေ၏ ထွက် ချက်
ပါ ထွက်ချက်ပ အ ဓိ ကအဓိကအကြေင်ခြင်ရတို
အ ကြော င်းခြင်း
ရာတိုင်းင်
ကို အတည်ပြုရန် မလို ချေ။
မေင်ကျင်မေင်နှ င့်ပြည်ထေင်စု
အ မှု
တွ င် မြန်မနို င်ငံရာ
“ကြံ ၏အမှုတွင် ထွ
ပါ ကြံချ
က် ရပ၏
က် ကိုထွက်ချက်ကို
မိမိ၏ဖြေင့် ချက်အပြန်လည်ရု
ချ က် အားပြန်
လ ည် ရု ပ်သိမ်သေ
ပ်သိ မ်း
သော တရခံ အပေ တ ရား
ခံအ ပေါ် အသုံ မချရ အ သုံး
မချ ရ
ဟု တမြစ်ထသေ ဥပဒေမရှိ ဥပဒေမရှိချေ။
ချေ ။ သို့သေ
သို့
သော် ထို ထွက်ဆို
ထို
ထွ ချက်ကို
က် ဆို
ချ က်ကို
မည်ရွေ့မည်မျှ အလေပေသင့်သည် ဟူ သော ဟူ သေ အ ချ က် အချက်မှ
မှာ
မူ တမူ အမှုတစ်ခု
အ မှု စ်
ခုစီ၏ စီ၏ အအကြေင် ကြော
င်း
ခြင် ရအပေတွင်မူ
ကြံ ရာတည်မည်ဖြစ်သည်။
ပါသ က် သေသ ည် ကြံစိ ရပသက်သေသည်
တ် ချရသူ မဟု တ်လျှ င်စိတ်ချရသူ မဟု တ်လျှင်
ထို သူ ၏ထွက်ချက်သည် ပြန်လည် ရု ပ်သိမ်သေ ဖြော ဖြေင့်ချက်ကို
င့်
ချက် ကို ကျေနပ်ဖွယ်ရ
ကျေနပ် ဖွ ယ်
ရာ
ထေက်ခံ သည်ဟု
သ ည်ဟု မယူမယူ ဆနို
ဆ နိုင် င်ကြေင်ဖေပြထသည်။
ကြော င်း
” ဖော် ပြထားသ ည် ။

၃.၁၀ ထေင်ဖမ်သည့်သက်သေ
ဦဘစီနှ င့်ပြည်ထေင်စု
အ မှု မြန်မနို
တွ င် င်ငံ လာ အမှုတွင်
ဘ် ငွေ ကိုလဘ်ငွေကို တော င်း
သူ တေင်သူ
က တော င်းကတေင်
သဖြင့် အတေင်ခံ ရသူ ကသ က် ဆိုင်သက်ဆို
ရာသို့ င်ရသို့ သွရေက်တို
သွား
ရော က် တို င်တန်လျှင်က
င် တ န်း
လျှ င်
ကား
ထို သို့ တို င်တန်သူ ကို ကြံ ကြံ
ရာ
ပါဟုရပဟု မဆိုမသပ။
ဆိုသာ ပါ ။ ဤအမှုမှ ကဲ့ ဤ သို့ အ မှု
မှာ
ကဲ့
သို့
ထေင်၍ဖမ်ခြင်မျို၌
ပါ၀င် ကြသောပ၀င်ကြသေ သ က် သက်သေမျကို
သေများ ကို လ ည်း လည် ကြံ ရပသူ
ကြံ ရာ မျဟု
ပါ သူများ
ဟု
သတ်မှ တ်ခြင်မပြုနို င်ချေ။
မတ ရား လီ ဆမတရလီဆယ်၍
ယ် ၍ တို တိုင်င်တန်ခြင်၊
တ န်းခြ င်း
၊ အမှုဆင်ခြင်
အ မှု
ဆ င် ခြင်း
မျိုကို အထူ သ တိ ထားသတိထရသေလည်
ရသော် လ ည်း လဘ်ပေလဘ်ယူ
လာ ဘ်ပေး လာ ဘ် ယူမှုမျ၌
မှု
များ
၌ လဘ်တေင်လာ ဘ် တော င်း
ခြင်ကိစ္စ အ မှအမှ
န် န်ကို
ကိုတို တို
င် င်ကြခြင်
ကြားခြ င်း ဖြစ်သည်ဟု
ဖြ စ်သ ည် ဟု ယုံ ကြည်ရလျှင် ယုံ ကြည် ရလျှင်
တဝန်ရှိသေအ ဖွဲ့ တို့ကအဖွဲ့တို့က ထေင်၍
ထော င်၍ ဖမ်သေပရိယယ်ကို ဖမ်း
သော ပသုံ
ရိယာ သည်မှ
ယ် ကို လွဲ၍
သုံး
သ ည် မှ
လွဲ၍
လက်ပူ လက်ကြပ်မိရန် နည်း လ မ်း ရှာ
ဖွေရန်နည်လမ်ရှ
ခဲ သဖွေရန်ခဲယဉ်သည်။
ယ ဉ်း ည် ။ ထိုထို
သို့
သို့
ဆေင်ရွက်ကြသေတာ ဝန်ရှိ
သူ များတဝန်ရှိသူ မျ က သာ ကသလျှင်
လျှင် ဥပဒေစည်ကမ်နှ
ဥပဒေစည်း က မ်း င့်င့် အညီ အ ညီ
နှ
မျှတမှ န်ကန်စွ လု ပ်ကို င်၍မှ န်သည့်အတို င် ရုံ တွင်ထွ ထွက်ဆို
က် ဆိုရန် ရန် လို လို အပ်သည်
အ ပ် သ ည် ဟူ ၍ဖေပြ
ဟူ၍ဖော်ပြ
ထသည်။
အခွင့်အရေတစ်ခု ကို မျှော် မျှေလင့်ပြီလဘ်ပေက
လ င့်
ပြီး
လာ ဘ် ပေး ကာ အကြေင်ကြေင်
အ ကြော င်း
ကြော င်း
ကြေင့် လဘ်ယူ
လာ ဘ် ယူ သူ
သူ အပေဆန့်ကျင်၍
အ ပေါ် ဆ န့်ကျင် ၍ ထွက်ဆို သက်သေမှထွ တစ်မျို
က် ဆိုသ က် သေမှာတ စ်
မျိုး
ဖြစ်သည်။ ထို သူ တို့သည် ဆို ရွသေကြံ က ရပဖြစ်သည်။
နဦး က ပင် လာ ဘ် ပေး ကနဦကပင်လဘ်ပေလို
လိုစိ တ် မရှိ စိတ်မရှိ
သေလည် အ ကျ အကျင့်စရိတ္တ
င့်
စာ ရိတ္ တ ပျက်ပြသေ
ပျ က် ပြားသော အစို ရအမှုထမ်မျအ အ စိုးရအ မှု ထ မ်း
များ
အား
ဖမ်ဆီမိစေရန်အ လို့ ငှာ အလို့ငှ လဘ်ပေဟန်ပြသေ
လာဘ် ပေးဟ န် ပြသော သူ မှ ကြံ ရပမဟု
သူ မှာ
ကြံတ်ပ။
ရာ ပါမဟု တ် ပါ
။
သက်သေအမျိုအစပေတွင် မူ တ ည် ၍ မူ တည်၍ တ ရားတရခံ
ခံ
အား အထို
ထို သူ သူ ၏
၏ ထွက်ချက်ဖြင့်ပင်
ထွ က် ချက် ဖြ င့်
ပင်
အပြစ်ပေသင့်သည်။ထော က် ခံ ထေက်ခံ သေ
သော အအထေက်အထ
ထော က် အ ထား မျရှိမှ သလျှှင်
များရှိ
မှသာ လျှှ
င်
အပြစ်ပေသင့်သည်ဟူအသေ ချ က် များ
ကို သအချက်မျကို
သုံး ပ်
ရမည် ။ သုံ သပ်ရမည်။ ယေဘု ယေဘုယျမှာ ယျမှ
ထော ထေင်
င်
ဖမ်သေသက်သေ၏ထွက်ချက်ကို
သ က်သေ၏ ထွ က် ချ က် ကို လေလေနက်နက်ချိန်ဆရန်လို
လေး လေး နက် နက် ချိန် ဆ ရန် လို သသည်။
ည် ။

၃.၁၁ သက်သေမျသည်မေခွန်ကို ပြ စ်မှု

ရောဖြေဆို
က် မည်လျှင်
ဆို သော ပြစ်မှုရေက်မည်ဆို
အ ကြော သေ
င်း အကြေင်
ကြေင့်ငြင်ဆို
ငြင်း
ဆို ခွင့်မရှိခြင်
ခွင့် မရှိခြ င်း
“တရမမှုတွင်ဖြစ်စေ၊ပြ စ်မှု
ဆို င်ရာ ခပြစ်မှုဆို
မှု င်းတွ င်ဖြင်ရမှုခင်တွင်ဖြစ်စေ
စ် စေ အအငြင်
ငြ င်း
ထွက် အကြေင်ခြင်ရနှစင့် ပ် င်စပ်ဆို င် သော
ဆို သေမေမြန်ချက်ကို
မေး မြန်း
ချ က်ကို ဖြေဆို
ဖြေ ဆို
လျှ လျှင်
င် မိမိ မိမိ
အပေ တို က်ရို က်ဖြစ်စေ၊ သွယ်ဝို က်၍ဖြစ်စေ ပြစ်ဒဏ်သင့်စေမည် သို့မဟု တ် လျေကြေငွေဒဏ်မျ ကျခံ ရမည် ကျခံ ရမည်
သို့မဟု တ် ပစ္စည်ကို ဘဏ္ဍအဖြစ်သိမ်ယူ
ဒဏ် ရမည် ခြင်
ခံ ဒဏ်ခံ ရမည်
အ ကြော င်း
ရှိ
မည် ဟူအကြေင်ရှိမည်ဟူ
သော သေ
အကြေင်ကြေင့် သ က် သေသသက်သေသည်
ည် မေခွန်ကို
မေး မဖြေဆို
ခွ
န်းကို ဘဲနေခွင့်မပြုစေရ။
မဖြေ ဆို
ဘဲ နေခွ င့်
မပြု စေရ။
သို့သေ အတင်အကျပ်ဖြေဆို
ရယူ ထား စေ၍
သော ရယူဖြေထသေ
ဆို ချ က် အဖြေဆို
ရ ချက်အရ သ က် သေကိုသက်သေကို
ဖမ်းဆီး ဖမ်ဆီ
ခြင်၊ တရစွဲဆို
တ ရား စွဲ
ဆိုခြင်
ခြ င်း မရှိစေရ။မရှိ စေရ။ ထို အဖြေအရ ထို အမမှ
ဖြေန်သက်သေခံ
အရ ခြင် မမှ န် သ က် သေခံ ခြ
င်း
အတွက် တရစွဲဆို သေ အ မှု မျိုး
မှအမှုမျိုမှ တစ်ပမည်သည့်ပြစ်မှုဆို
တ စ်ပါး
မည် သ ည့် ပြ စ် င်ရင်
မှု
ဆို ရာ
မှုခင်တွင်မဆို
ထို သ က် ထို
သေအ သက်သေအပေ
ပေါ် ထိုဖြေ
ထို ဖြေဆို
ဆို ချချက်ကို
က် ကို သက်သေ သ က် သေ ထင်ရှ ပြသထ င် ရှား
ပြသ
ခွင့်မရှိစေရကြေင်သက်သေခံ
” သ က် သေခံ ဥပဒေပု
ဥပဒေပု ဒ်မ
မ -၁၃၂တွင် ဖေပြပြဋ္ဌန်ထသည်။
ဒ်
ဤပု ဒ်မ၏ အဓိပ္ပယ်မှ တရမမှုတွင်ဖြစ်စေ၊
ပြ စ်မှု
ဆို
င်ရာမှု
ခင်း
တွင်ဖြ ပြစ်မှုဆို င်ရမှုခင်တွင်ဖြစ်
စ်
စေ သက်သေအအမှုနှ င့် စပ် ဆို စပ်ဆို
င်သော င်သေမေခွန်ကို
မေး ခွန်း
ကို မေမြန်သဖြင့်ဖြေ
မေး မြ န်း
သ ဖြ င့်
ဖြေ
ဆို ရလျှင် ထို သူ တွင် ပြစ်မှု ရေက်မည် သို့
မဟု သို့မဟု
တ် တ်ဒဏ် ဒဏ်ငွေ
ငွေ ဆေင်ရမည်။
ဆော င်
ရမည် ။ သို့မဟု မတ်
သို့ ဟုတ်
ပစ္စည်သိမ်ယူ ခြင်
ခံ ရမည် ခံ ရမည် ဟူ ဟူ သေ
သော အကြေင်ကြေင့်
အ ကြော င်း
ကြော င့်ဖြေဆို မှုမပြု ဖြေ ဆိုမှု
မပြု
နို င်ပဟူ
ငြ၍ငြင်ဆို
င်း
ဆို
ခြ င်းခြင်မပြုကြေင်တင်ပြထသည်။
မ ပြု
ကြော င်း
တ င် ပြ ထားသ ည် ။
မမယ်မနှ င့်အစို ရ အမှုတွင်အ မှု တရရုံ
တွ င်က သက်သေအ
“တ ရား ရုံးက ပြစ်ဒဏ်ထို
သ က် က်သင့်စေ ပြ
သေအား စ်ဒဏ် ထိုက်သ င့်စေ
နို င်သည့် မေခွန်မျကိုတ ရား ဥပတရဥပဒေစို
ဒေစိုးမိုး
ရေး နှ မို ရေနှ င့်
င့် စစ်ဆေနေသေ
စစ်ဆေး နေသော အမှု အ မှု
တွင် အမှ န်တရကို ဖော် ဖေထု
ထု တ် တ်ရေအတွက်သ
ရေး အ တွ က် သာ မေမြန်သင့်သည်။
မေး မြန်း
သ င့်
သ ည် ။သက်သေအ သ က် သေအား
နေင်တရစွဲဆို နို င်ရန်ရည် ရွ ယ် ချ က် ဖြ ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့်
င့် မေမြန်ခြင်မပြုသင့်ပ။
မေး မြ န်း
ခြင်း
မပြု သ င့် ပါ ။
ထို့ပြင် တရရုံ သည်သက်သေအ
ပု ဒ်မ ပု ဒ်မ -၁၃၂တွင် ပြဋ္ဌန်ထချက်မျ
ကိုလ ည်း ကို လည်ရှင်း
လ င်း ရှပြော
င်လင်ပြေပြ
ပြ
သင့်ကြေင်ညွှန်ပြထပသည်။
” ညွှန်ပြထား ပါသ ည် ။
သက်သေတစ်ဦသည် အ မှ အမှ
န်ကို န်ကို ပြေရဲဆို ရဲရှိစေဖို့လို
ပြောရဲဆို ရဲ သည်။
ရှိစေဖို့ လို သ ည် ။
သို့မှ သ မိမိတို့ သိရှိ သမျှကို မထိန်မချန်ဘဲတရရုံ တွင် ထွ က် ထွက်ဆို
ဆိုမည် ဖြမည်ဖြစ်သည်။
စ် သ ည် ။ သသက်သေ
က် သေ
မျသည် အ မှ အမှ
န်ကို န်ကို အမှအန်အတို
မှ အင်တို
န် င်းအရှိကို အရှိအတို အ ရှိ င် အ ရှိ
ကို ပြေဆို
အ တို င်း မှ ပြော ဆိုမှ
သ တရရုံ သည် အ မှု ၏အမှု၏ အမှ
အ မှန်တရကို
န် တ ရား သသိရှိက
ကိုသာ သိ ရှိကာ ဆုံ ဖြတ်ချက်မှ ဆုံးဖြ န် ချ
တ် က် မှ
န်
မည်။ အမှ န်တရကို ဖော် ဖေထု
ထု တ်တ်ရဲအေင်
ရဲ
အော င် သက်သေအ သ က် သေအား အကအကွယ် အ ကာ အ ကွ ပေရမည်
ယ် ပေးရမည်
ဖြစ်သည်။ အမှ န်အတို င်ပြေလျှင် မိ မိအ ပေါ်မိမိအပေ အအပြစ်ရေက်လေမည်လဟု
ပြ စ် ရော က် လေမည် လား ဟု စို ရိမ်စိုး
ရိမ်
ပူ ပန်နေရပက သသက်သေအ က် သေအား အဟန့်အတဖြစ်စေမည်။ အ ဟ န့် အ တား ဖြ စ်စေမည် ။သက်သေက သ က် သေက မိမိသိရှိ မိမိသိ ရှိ
သမျှ ဖေထု တ်မည်မဟု
တ စ် ဖက် တွတ်ပေ။
င်လ ည်း တစ်ဖက်တွင်လည်
သ က် သေအားသက်သေအ “ဘော င်မရှိ၊ဘေင်မရှိ၊ အ ကွ ပ်အကွပ်
မရှိ ” ထွက်ဆို ခွင့် ပေပြန်လျှင်လည်
သ က် သေသ ည် သက်သေသည် အ ခွ င့်
ကော အခွင့်ကေင်ယူ
င်း
ယူက ကမတော် မတေမတရ
မတ ရား
ထွက်ဆို ခွင့်ပေပြန်လျှင်လည်
သ က် သေသ ည် သက်သေသည် အ ခွ င့်
ကော အခွင့်ကေင်ယူ
င်း
ယူ ကာ က မတော် မတေ မ မတရ
တ ရားထွက် ထွ က်
ဆို မည်ကို သတိချပ်ရန်လို သည်။ ဤအစွန် နှ စ်ဖက်အ ရှေ င်ရှဥပ သေ ဒေသ ဥပဒေသကို
ကို ပုဒ် မ ပု ဒ်မ -၁၃၂တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည်။
သက်သေသည် တရရုံ က ဖြေ ဖြေပဟု
ပါ ဟု ညွှန်ကြလျှှင်
ညွှန်
ကြားလျှှ င် ဖြေရမည်။ ဖြေ ရမည် ထို။သို့ ထိုသို့
ညွှန်ကြခြင်ကို“အ တအတင်အကျပ်ဖြေဆို
င်း
အ ကျပ် ဖြေ ဆို စေသစေသည်
ည် ဟု
” ဖေပြထသည်။
ဟု ထိုပြ
ဖော် သို့
ထား သ ည် ။ ထို
သို့
ဖြေခို င်၍ ဖြေရလျှင်
ဖြေ ရလျှ င် ထို အဖြေကြေင့်
ထို အ ဖြေ ကြော ့သက်သေအ သ က်
င့့် ဖမ်ဆီခွင့်
သေအား ဖမ်း
ဆီးခွ င့်
ပြစ်မှုကြေင်အရ တ ရား တရစွဲဆို
စွဲဆို ခွင့်မရှိစေရန်
ခွင့်
မရှိစေရန် အကအကွယ်ပေထသည်။ အ ကာ အ ကွ ယ် ပေး ထား သ ည် ။
သို့သေ မု သပြေလျှင်မူ
တ ရားစွဲ
ခြ တရစွဲခြင်ခံ
င်း
ခံ ရမည် ဟု လရမည်ဟု
ည်း သ တ် လည်သတ်မှ
မှတ် ထား သ တ်ထသည်။
ည် ။
မေခွန်သည် အ ငြ င်း
ထွအငြင်ထွက်အကြေင်ခြင်ရနှ
က် အ ကြော င်းခြင်းရာ
နှင့် င့် စပ်ဆို င်မှ စပ် ဆို င်မှ
သလျှင် ထို ထို သို့
သို့ ကင်လွတ်ခွင့်ရပမည်။
က င်း လွ တ် ခွင့်
ရပါ မည် ။ အငြင်ထွက်ကြေင်အ ငြ င်း
ထွ က် ကြော င်း
ခြင်ရနှ င့် စပ် စပ်ဆို
ဆို င် ခြ င်ခြင်မရှိသေ
င်းမရှိသော မေခွန်ကို
မေး ခွ ကိုသက်သေကမဖြေဘဲနေ
န်း သ က် သေက မဖြေ ဘဲ နေ
နို င်သည်။ မေခွန်သည် သ က် သက်သေအသိ
သေအား က္သိက္ခ
ခာချချ ရန်အတွက်သ ရန် အ တွ က် စပ်ဆို
သာင်လျှင်စပ် ဆို င်
လျှ င်
တရရုံ ကညွှန်ကြ၍
ဖြေဆို ရလျှ င် ဖြေဆို
ဖြ စ်စေရလျှင်ဖြစ်စေသ က် သက်သေသည်
သေသ ည် ကကင်လွတ်ခွင့်
င်း
လွ တ် ခွင့် ရ ရ
သည်။ သက်သေကကင်လွတ်ခွင့်ကို တော င်း
ဆို သတေင်ဆို
လျက်သင့်လျက် မတော
င့် မတေင်ဆို
င်း
ဆိုသ င့်သင့်လျက်
လျက်
မတေင်ဆို ဘဲမေခွန်ကို
မိမိ အ လို အ လျော မိမိအလို
က် အလျေက် ဖြေ ဖြေဆို
ဆိုလျှင် လျှင် ထို သူထို အသူ အား
တရစွဲဆို နို င်သည်။
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၃၂ ခြွင်ချက်တွင်ပရှိသေ
“အ တ င်းအ ကျပ် အတင်အကျပ်ပြုလု
ပြု
လု ပ်သ ည် ” ပ်သည်ဆို
ဆို
သေ စကရပ်သည်အ များ လအမျနလည်သေ
နား ည် သော အဓိပ္ပ
အ ဓိ ပ္
ပာယ်ယ်ဆေင်စေသင့်သည်။
ဆော င်စေသ င့် သ ည် ။
အကြေင်မှ ဥပဥပဒေ၏ခက်ရခက်ဆစ်မျ
ဒေ၏ ခက် ရာ ခက် ဆ စ် များ ကို မသိနမလည်သေ
ကို သမန်
မသိ နားမလ ည် သော သာ မန်
အရပ်သမျအနေဖြင့် ပြော ရလျှ င် ပြေရလျှင် အအထူထူး သသဖြင့်အမှုနှ
ဖြ င့်
အ မှု
နှ
င့်င့်စပ်
စပ် ဆို င်သေဆို င် သော
မေခွန်နှ င့် ပတ် သပတ်သက်လပက
က် လာ ပါ က တရရုံတ ကဖြစ်စေ
ရား
ရုံး
က ဖြ စေ အကျိုဆေင်ကဖြစ်စေ
စ် အ ကျိုး ဆော င်က ဖြ စ်စေ
မေသည့်မေခွန်ကို
ဖြေ ဆိုစေခြ င်း
သဖြေဆို
ည်အစေခြင်သည်အတင်အကျပ်ဖြေဆို
တ င်းအ ကျပ် ဖြေ ဆို စေရာ ရော က် သစေရရေက်သည်။
ည် ။
တရရုံ တွင်ထွက်ဆို အ သေစစ်ခံချ က် တို့သ ည် အစစ်ခံ ချက်တို့သည် ဝကလုံင်း
လုံး ဝကင်လွတ်ခွင့်
လွ တ် ခွ င့်
ရရှိကြေင် ပြစ်မှုဆို
ပြ စ်မှုဆို င်ရ
င်ရာ ဥပဒေတွင်ဥပဒေတွ င်ပြဋ္ဌ န်ထခြင်မရှိပ။ပြ ဋ္ဌာန်း ထား ခြ င်း
မရှိ
ပါ။
သို့သေသက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၃၂တွင် အကျုံဝင်ပက ပြ စ် မှု ပြစ်မှုကြေင်အရ
ကြော င်း
အရ
တရစွဲဆိုဤခြင်မှ
ပု
ဒ်မကဤပု အ ကာဒ်မကအကအကွယ်ပေသည်။
အ ကွ ယ် ပေး သ ည် ။ ပု ဒ်မ ပု ဒ်မ -၁၃၂အရ ခွင့်ပြုသေကင်လွတ် ခွ င့်ကိုတိုခွင့်ကို တို က်
က်
ရိ်ု က်ဖြစ်စေ၊ သွယ်ဝို က်၍ဖြစ်စေ တစ်နည်မဟု တ တ်စ် နည်းတစ်နည်တေင်
တော င် း ဆို ရမည် ဆို ။
ရမည်။ အအမှ မှ န် န်
အတို င်ဖြေ ဆို ဆို လျှင်တရဥပဒေကြေင်အရ
လျှ င်တ ရားဥပဒေကြော င်း
အရ အရေယူ ခြင်ခံ ရလိမ့်မည်
အ ရေး ယူ ခြ င်း
ခံ ရလိ မ့်မည်
ဟု ဆို က သက်သေကဖြေဆို ရန်ငြင်ဆို လျှင် တ ရား ခံကတရခံ
ဖြေ ကဖြေဆို
ဆိုရန် ရန် တို တိုက်က်တွန်သေ
တွ သော ထို ထို
န်း
သူ သည် လုံ ဝအကအကွယ်ရသည်။
မည် သို့ပြော မှအ တ င်း အ ကျမည်သို့ပြေမှ
ပ် အတင်အကျပ်ပြု လု ပ် ရာ ပြုလု ပ်ရ
ရေက်မည်၊အ ကာ အအကအကွယ်
ကွ ယ် မည်သို့မည်ပုံ
မည် သို့မည် ပုံ တေင်ဆိုတော မည်ဟူင်း
ဆို သည်
မ ည် ဟူ သ ည် တို့ကို တို့ကို
သတ်မှ တ်ရန်မလို ပ၊ သက်သေအနေဖြင့်မေခွန်ကို
သ က် သေအ နေဖြ င့် မေး ခွန်း
ကို ဖြေဆို ရန်တုံ့ ဖြေ ဆိုရန် တုံ့
ဆို င်မှုဖြစ်နေရတွင်
တ ရား ရုံး
က တရရုံ က ဖြေ ဖြေဆို
ဆို ရန် ရန်ညွှန်ကြခြင်
ညွှ န်ကြား
ခြင်း သို့မဟုသို့ တ်မဟု တ်
မေခွန်အလုံ ကို ခြွ င်း
ချ က် မရှိခြွင်ချက်မရှိ ဖြေဆို
ဖြေ ရန်
ဆိုရန် ညွှန်ကြခြင်သည် ညွှ န်ကြား ခြ င်း
သ ည်
အတင်အကျပ်ပြုရရေက်သည်။
ရောက် သ ည် ။
သက်သေမျသည် မိမိအမိမိအပေအမှုပတ်နို
ပေါ် အ မှုပတ် နိုစေင်စေကမူ
င် ကာ မူ သက်ဆိုသင်သေ က် ဆို င် သော
မေခွန်အလုံကို ကို ဖြေဆို
ဖြေ ဆို ရန်
ရ န် တဝန်ရှိသည်။ တာဝန် ရှိ
သ ည် ။ထို ကဲ့ သို့ဖြေဆို ထို
ရသည့်ကဲ့ သို့ဖြေ ဆို ရသ ည့်
ဖြေကြချက်သည် ပု
ဒ်မ ပု ဒ်မ -၁၃၂တွက် ဖေပြသေသက်သေကို
အ တ င်းအ ကျပ် အတင်အကျပ် ထွ က် ဆို စေသော ထွက်ဆို စေသေ
အဖြေဖြစ်သည်။

၃.၁၂ သက်သေမျ၏အရေအတွက်
“မည်သည့်အမှုတွင်မဆို အကြေင်ခြင်ရတစ်ခု
သ က်သေထ ကို င်
သက်သေထင်ရှ
ရှား
တ င်ရန် တင်ပြရန်
ပြ သေ သက်သေ
သ က်
မည်မျှတင်ပြရမည်ဟု ကန့်သတ်ထခြင်မရှိကြေင်သက်သေခံ
” သ က်သေခံ ဥပဒေပုမဥပဒေပု ဒ်မ -၁၃၄တွင် ဖေပြထသည်။
ဒ် ထား
သ ည်
။
 “မေင်စံ
” သိန်နှအ
င့်ပြည်ထေင်စု
မှု
တွင် မြန်မနို
“သ က်င်ငံသေခံ
အမှုတွင်
ဥပဒေ၏သက်သေခံ ဥပဒေ၏
အ ခြေ ခံ အခြေခံ မူ
မူ
မှ သက်သေခံ အထေက်အထမျကို ချိ
န်ဆ ရန် ဖြ စ်ချိန်ဆရန်ဖြစ်သည်။
သ ည် ။ ရေတွ ရေတွက်ရန်မဟု
က် ရန်မဟု တ် ပေ တ်ပေ။
။
အဆုံ အဖြတ်ပေရန် အ ခြေ ခံမှာအခြေခံ သမှက် သေ၏ သက်သေ၏ အ ရည် အရည်အသွေဖြစ်သည်။
အ သွေး ဖြ စ် သ ည် ။ အရေအတွက်
အ ရေအ တွ က်
သည် အဓိက မဟု တ်ပ”ဟူ ၍ ဆုံ ဖြတ်ခဲ့ သည်။
“သက်သေထွက်ချက်ဆို သည်မှ ထွက်ဆို သေ သက်သေအရေအတွက်ထက် ယုံ ကြည်ထို က် သေ သက်သေခံ
ချက်အရည်အချင်က ပို ပို ၍အရေကြီကြေင်ကို
၍အ ရေး ကြီး
ကြော ” လည်
င်း ဦလှ
ကို လရွှေနှ
ည်း င့် ဦးလှ ရွှေ
နှင့်
ပြည်ထေင်စု မြ မြန်မနို
န် မာ
နို
င်ငံင်ငံအအမှုတွင်ဖေပြထသည်။
မှုတွ င် ဖော်ပြ ထားသ ည် ။
“တရလို ဘက်မှ အ ဓိ က သအဓိကသက်သေ
က် သေ နှ စ်နှ စ်ယေက်သ
ယော က် သာ ပြနိုပြ
င်ပြီ
နို င် ပြီး တရခံ ဘက် တ ရား ခံဘ က်
သက်သေ သုံ ယေက်ပြနို တ ရား င်သေကြေင့်
ခံဘ က် ကို တရခံ အဘက်ကို
လေး ပေး ရမည် အလေပေရမည်မဟု
မ ဟု တ် ကြော င်း
” တ်ကြေင်
ဦအေမေင်နှ
ပြ ည်ထော င့်ပြည်ထေင်စု
င် စုမြန်မာ နိုင်ငံ မြန်မနို
အ မှု တွ င်ငံ
င် အမှုတွင်ထုံ
ထုံး
ဖွဲ့
ထားသ ည် ဖွဲ့
။ထသည်။
ထို့ကြေင့် သသက်သေခံ
က် သေခံ ချက်မျကို
ချက် များ
ကို သုံ သပ်ရတွင်သက်သေ သုံးသ ပ် ရာတွ င်သ က် သေ
အရေအတွက်ထက် သက်သေ ၏အရည်အချင်ကပို ၍အ ရေး အရေကြီကြေင်ထင်ရှ
ကြီး ကြော င်း
ထ င် နေသ နေသည်။
ရှား ည် ။
ယုံ ကြည်ထို က်သေ
သက်သေတစ်ဦ၏ထွက်ချက်သည်မယုံထွ က် ချက် သ ည် မယုံကြ ကြည်ထို
ည် ထို က် က်သူ
သူ (၁၀)ဦထက်ပို တ န် ဖိုး၍တန်ဖို
ရှိ
သ ည် ။ရှိသည်။
“သက်သေတစ်ဦအ ယုံ
ယုံကြ ကြည်သင့်မသင့်ဆို
ည် သ င့် မသ င့်ဆိုသောသေ ပြဿနနှ ပြ ဿင့်ပတ်သက်၍
နာနှ င့် ပတ် သ က် ၍ ထို ထို
သက် သေသည်အမှု ဖြစ်ပွပုံ ကို တွေ့ တွေ့မြင်နို
မြ င် နို
င် ရန် င်ရန် အကြေင်ရှိမရှိ၊
အ ကြော င်း
ရှိ
မရှိ ၊
ဖုံ ကွယ်လိမ်လည်၍
ထွ က် ဆိုရန် ထွက်ဆို ရန်အ ကြော အကြေင်ရှိမရှိ၊ထို
င်း
ရှိမရှိ၊ထို သူ ၏ သူ ၏ ထွက်ချက်သည်
ထွ က် ချ က် သ ည်
အမှုဖြစ်အကြေင်ခြင်ရမျနှ င့် ဆီ လျော် အ ပ်ဆီလျေအပ်စပ်ခြင်
စပ်ခြ င်း ရှိမရှိဆို
ရှိ
မရှိသည့်
ဆိုသ ည့်
အချက်အလက်မျ အပေမူ တည်၍ အ ဆုံး
အ ဖြ အဆုံ
တ်အဖြတ် ပြု ပြုရကြေင်မေင်ချစ်လှ
ရကြော င်း ” “မော င်ချ စ်
လှ
နှ င့် ပြည်ထေင်စု ” အမြန်မနို
မှုတွ င်ငံတအမှုတွင်တင်ပြထသည်။
င် င် ပြ ထားသ ည် ။
ထို့ကြေင့် သသက်သေတစ်ဦသည်က် သေတ စ် ဦးသ ည် ယုံ ကြည်သင့်သူ ယုံ ကြည် သ င့်သူ ဟု တ်မဟု တ်မှ ဟု တ်မဟု ထိုတ်သူ
မှာ ထို သူ
ထွက်ဆို သေ အကြေင်ခြင်ရမျကို ထိုသ က် သေသိထို သက်သေသိခြင်မသိခြင်၊
ခြ င်းမသိ ခြ င်း
၊ ထို သူ ထို
၏ သူ ၏ သမဓိ
သ မာ ဓိ
နှ င့် ပြန်လှ န် စစ်ဆေမေခြင်ဖြင့် မှတ် ကျော မှ တ်ကျေက်တင်ခြင်ကို
က် တ င် ခြ င်းကို မည် မည်ရွေ့
ရွေ့မည် မည်မျှ
မျှ
ခံ နို င်ရည်ရှိခြင်ဟူ အသေအချက်မျအပေတွင်တည်နေသည်။
ချ က် များ
အ ပေါ် တွ င်တ ည် နေသ ည် ။
သက်သေမျ၏ ထွထွက်ချက်မျတွင်
က်ချက် များတွ င် မှ န်ကန်သည့် မှ န်
က န် သ ည့်
အကြေင်ခြင်ရမျ ပါ ၀င် သ ကဲ့ ပ၀င်သကဲ့
သို့သို့ မမှမမှ
န်ကန်သေ
န် က န် သော အကြေင်ခြင်ရမျ အ ကြော င်းခြင်း
ရာ များ
လည် ပရှိတတ်ပသည်။ သ က် သေတ စ် သက်သေတစ်ဦ၏
ဦး
၏ စကားတ စ်စကတစ်ခွန်ကို
ခွ န်း
ကို မမယုံ
ယုံ ကမျှနှ
ကာ မျှနှ င့်
င့်
ထို သူ ပြေကြသေအရမျအလုံ
အ ရာ များ
အား လုံးကို ပယ် ကိုရမ ပယ်ရမည်မဟု
ည်မဟု တ် ။တ်ပ။
ပါ
(၁)မေင်မြင့်ဆွေ၊ (၂)မေင်ကေက်နှ ပြ ည် င့်ထောင် ပြည်ထေင်စု
စုမြန်မာနိုင်ငံ မြန်မနို င်ငံ အမှု အ မှု
တွင် “သက်သေခံ ချက်မျကို စိ စစိစစ်ချိန်ဆရ၌
စ် ချိ
န်ဆ ရာ ၌ ဆန်မှ ဆ ဆန်ကွဲကို
န်မှ ဆ န် ကွဲကို ရွေချယ် ရွေး ချ ယ်
ခွဲခြသကဲ့ သို့အ မှ န်အမှ န် ဖြစ်တန်ရသေ
ဖြ စ်တ န် ရာ
သော စကတို့ကိုစခွဲခြက
ကား တို့ ကို ခွဲခြား ကာ မမှ န်ရ မမှ န်
ရာ
ကို ပယ်၍ မှ န်ရကို ယူအား နို င်သည်။
လုံးကို အလုံ ယူ ကို
လို ယူ ၊ယူ လို ယူ မ ၊ ယူ မယူ
လို ကလို က အလုံ အားလုံး ကို ကို
ပယ်ရမည်မဟု တ်ကြေင်ဖေပြထသည်။ ” ဖော် ပြ ထား သ ည် ။
သက်သေတစ်ဦသည် တ စ်တစ်ချက်နှ
ချက် နှ စ်ချ က် စ်ချက်မု
မုသား သပြေမိရုံ
ပြော မိ
ရုံ
ဖြ င့် ဖြင့် ၄င် ၄င်း
တို့၏ ထွက်ဆို ချက် တစ်ရပ်လုံ ကို ပယ်ရန်မဟု တ်ပ။ ဆ ဆန်မှ
န် မှဆဆန်ကွဲကို
န်ကွဲကိုရွေချယ်ခွဲခြ
ရွေး
ချ ယ် ခွဲ
ခြား
သကဲ့ သို့ သက်သေခံ ချက်ကို တရရုံ စိစစ်ပြီမှ
စိ စစ်ပြီး
မှ န်သည်ကို
န်သ ည် ကို လက်ခံ လကအကျန်ကို
က် ခံ ကာ အ ကျန် ကို
ပယ်ရမည်။ ထို သူ ၏ထွက်ချက်ကို အမှုတွဲတွင် ပေပေက်သေ အ ကြော င်းအကြေင်ခြင်ရမျ
ခြ င်း
ရာ များ နှ နှ င့်
င့်
စပ်ဟပ်သုံ သပ်ရမည်ဟု မော င် စိန်ထွ မေင်စိန်ထွန်နှ
န်း
နှ
င့် င့် ပြည်ထေင်စု
ပြ ည် ထော င်
စု
မြန်မနို အင်ငံမှု
အမှုတွင်ဆုံ
တွ င်ဆုံး
ဖြ တ်ဖြတ်ထသည်။
ထား သ ည် ။
မှုခင်မျကို စစ်ဆေရ၌ သ က် သေခံ ချ သက်သေခံ
က် များ
မှ
အ မှ န်တချက်မျမှ
ရားကို အမှ န်တရကို ထု ထု နို
တ် တ်နို
င်င်
ရမည်ဖြစ်ရ မည်သူ့ကို လုံ ဝယုံလုံး
ကြည်၍မည်သူ့ကို
ဝပယ် ရမည် ဟူ ၍ လုံ ဝပယ်ရမည်ဟူ
မဟု တ် ဘဲ ၍ ယုံ မဟု တ်ဘဲ ယုံ သင့်
သ င့်
ရရတို့ကို ထု တ် နုထု
တ် တ်နု
ပြီး
နော တ်ပြီနေက်
က် သဘဝယုသတ္တိဘာ ဝယု နှ င့်နှိုင်ယှ
တ္ တိနှ ဉ်က
င့်
နှို
င်း
ယှ ဉ်ကာ
အမှ န်တရကို ဖေရန်ဖြစ်သည်။ အ မှ န် တ ရား အမှ န်တရ ကို ကိုချိ
ခွဲ
ခြား ခွဲခြချိန်ဆရခြင်သည်
န်ဆ ရခြ င်း
သ ည်
တရရုံ ၏ အ ဓိ အဓိကတဝန်
က တာ ဝန် တစ်ရပ်သဖြစ်သည်၊
တ စ် ရပ်သာ ဖြစ် သ ည် ၊ ထို သို့ အမှ
ထို သို့န်အမှ ကို အ မှ န်အ မှား
ကို
ခွဲခြချိန်ဆရတွင်ပုံ သေနည် ဥပဒေမရှိ ပါ ။ ဥပဒေမရှိပ။ အ မှုသွားအမှုသွအမှုလမျကို
အ မှု လာ များ ကို
လို က်၍အမှ န်ကို ရှ ဖွေရမည်ဖြစ်သည်။

၃.၁၃ တစ်ဦတည်သေသက်သေ
အဓိကမျက်မြင်သက်သေ၏ ထွက်ချက်ကို သုံ သပ်ရ၌ အ ဓိ က အဓိကအကြေင်ခြင်ရမျ
အ ကြော င်း
ခြ
င်း
ရာများ
အရ (၁)သက်သေသည် အခင်ဖြစ်ပွရ၌ရှိသည်။
သို့မဟု တ် သို့မဟုအတ် ခင်း ဖြစ်အခင်ဖြစ်ပွပုံ
ပွားကို ကို
ပုံ
မြင်နို င် လေက်ေ
သာ သနေရတွင်ရှိသည်
နေ ရာတွင်ရှိ
သ ည်ဆို ဆို
သော သေအအချက်မှ
ချက်မှာဖြစ်နို
ဖြစ်နို င်စရရှိမရှိ။
င်စရာ
ရှိ
မရှိ။ (၂)ထို သူ ၏ ထွက်ချက် တွင်ပင်ကို အဖြင့်
ဖြစ်ဖွယ်ရအကြေင်မရှိသေ
သို့
မဟု တ် သို့မဟု
စိတ်တ်ချ
မ ရသောစိတ်မချရသေ အ ချ အချက်အလက်
က်အ လ က် မျ ပမပ
များ ပါ မပါ
စိစစ်ရမည်။ ဤအချက်တို့ကို သုံ သပ်ရတွင်
သ က် သေ၏ သက်သေ၏ ထွ ထွက်ချက်အရ
က်
ချက် အရ သို့တည်မဟု
သို့
တ ည်းမဟု တ် တ်
အမှုတွဲ၌ ပေပေက်သေအ ခြား
အ ထော အခြအထေက်အထအရ
က် အ ထား အရ သ က်သက်သေသည်
သေသ ည် အမှုအခင်ဖြစ်သေ
အ မှု
အ ခင်းဖြ
စ်
သော
နေရတွင် မရှိ
တမရှိတန်ကြေင်
န်
ကြောင်း ပေပေက်လျှင်သေလည်ကေင်၊
ပေါ်ပေါ
က် လျှင်
သော် လ ည်းကော ၊ ထို
င်း ထို
သူ ၏ ထွက်ဆို ချက် မှ န်ကန်မှုကို ထိပလှ ှထို သူ ၏ျင်သေလည်ကေင်
ထွ က်ချက်အ ပေါ် ထို သူ ၏ ထွက်ချက်အပေ
တရရုံ က ထား ထရှိမည့်တန်ဖို
ရှိ
မည့်တ န် ဖိုး
ကို အကိုနအနည်နှ
ည်း နှအင့်အမျ
င့်များ ထိပမည် ထိပါး
မည်
ဖြစ်သည်။ ယေဘု ယျအဖြင့် ဆို ဆိုကပက
ပါ မျက်မြင်သက်သေကို
မျက် မြ င်သ က် သေကို ထေက်ခံ သေ ထော က် ခံသော
အထေက်အထ မရှိ ဘဲမရှိဘဲ လလက်ခံ က် ခံ နိုင်
နို င်သည်။
သ ည် ။ ယုံ ကြည်ထို
ယုံ ကြည် က်သေ
ထိုက် သော သက်သေတစ် သ က် သေတ စ်
ဦသည်မယုံ ကြည် လော ကြည်လေက်သေ
က် သော သ က်ေ သက်ေ သအမျအပြထက်
သ အ များ အ ပြား ထ က် အလေသသည်။ အ လေး သာ သ ည် ။
ထေက်ခံ သေအ ထော အထေက်အထရှိရမည်ဟု
က် အ ထား ရှိရမည် ဟု ဥပဒေကဥပဒေက သတ်မှ
သ တ် တ်ထခြင်
မှတ် ထား ခြင်း မရှိ မရှိ
လျှင် သက်သေ၏ ထွက်ဆို ချက်ကို ထေက်ချင့်၍ ထော က် ထေက်ခံ
ခံ သ ည့် သည့် အ ထောအထေက်အထ
က် အ ထား လို လို
သသည်ဟု
ည် ဟု
ယူ ဆသေ မှုခင်မျမှ တစ်ပသ က် သေကိုသက်သေကိုထော ထေက်ခံ
က် ခံေေ သာ သအထေက်အထ
အ ထော က် အ ထားရှိရန်မလို ရှိ
ရန် မလို
ပ။ မျက်မြင်
မျ က် မြ င် သက်သေတစ်ဦ၏ သ က် သေတ စ် ဦး ၏ထွက်ချက်ကိုထွ ထေက်ခံ
က် ချ က် သေ
ကို ထော က်အထေက်အထ
ခံသော အ ထော က် အ ထား
လို မလို ဆို သေ အချက်မှ အမှုအကြေင်ခြင်ရအပေတွင်တည်သည်။
မေင်ရွှေနှ င့်ပြည်ထေင်စုအမြန်မနို မှု
တွ င် င်ငံ အမှုတွင်
“ကြီး လေး ကြီလေသေသေဒဏ်ထို
သော သေဒဏ် ထိုက် က်
သင့်သေ ပြစ်မှုတစ်ခု နှ င့်ပတ်သက်၍တရလို ဘက်တွင် အ ဓိ က သ က် အဓိကသက်သေ
သေ တ စ် တတစ်ဦတည်
ဦး ည်း သို့ သို့မဟု
မဟု တ် တ်
တစ်ဦထက်ပို ၍ရှိရမည်ဟု ဥပဒေက သ တ် မှ တ် ဥပဒေကသတ်မှ
ထား ခြ င်းမရှိ ပါ ။ တ်ထခြင်မရှိပ။ သ က် သက်သေတစ်ဦ
သေတ စ်ဦး
တည်၏ ထွ ထွက်ချက်နှ
က် ချ က် နှင့်င့်ပင်
ပ င် ထို သူ ၏ထွက်ထို သူ ၏ ထွ က်ချက်ကို သံ သယကင်ရှ ချ က် င်
ကို သံ သ ယ က င်း ရှင်း
စွ ပတ်ဝန်ကျင် အ ခြေ အခြေအနေနှ
အ နေနှ င့် င့် ထေက်ခံ
ထော က်သေ
ခံသော သက်သေခံ သချက်ရှိမရှိတို့
က် သေခံ ချ
က် ရှိ
မရှိတို့
ကို အထေက်အထပြု၍ ယုံ ကြည် နိုင် ယုံ
လော ကြည်နို
က် သော င်လေက်သေထွ က် ထွက်ချက်ဖြစ်သည်ဟု
ချက် ဖြ စ် သ ည် ဟု ယူ ဆ
ယူ ဆ
နို င်ပက တတရခံ
ရား
ခံ အအပြစ်
အားအ ပြ စ် ဒဏ်ပေနို ဒဏ် င်သည်။
ပေး နို
င်သ ည် ။သို့သေ ထိုသော်
သို့ ထွက်ချက် ထိုထွ က် ချက်
သည် ယုံ ကြည်လေက်သေ ထွ က် ထွက်ဆို
ဆို ချ က်ချက် ဟု ဟုတ် တ်မဟု
မဟု တ် တ်မှ
မှာ ထို သူ ထိုသူထွက်ချက်ကို ထွက် ချ က် ကို
ထေက်ခံ ထသေ သ က် သေများ သက်သေမျရှိမရှိပေတွင်
ရှိ
မရှိ ပေါ်တွ င် မူမူတတည်နေသည်။
ည် နေသ ည် ။ ရှိပက ရှိ ပါ
က
ပို ၍အမှုကို ထင်ရှ စေသည်။ ထွက်ဆို ချက်သည် ယုံ ကြည်သင့်သည် မယုံ ကြည်သင့်သည်ဟူ သည်မှ အမှု၏
အဖြစ်အပျက် အကြေင်ခြင်ရမျအပေ၌လည် များ
စွာ မျစွ
အ မှီ သ ဟဲ ပြု နေ အမှီသဟဲပြုနေသည်ဟူ
သ ည် ”ဟူ ၍ ၍
လမ်ညွှန်ခဲ့ သည်။
“ကြီလေသေ သေဒဏ် သေဒဏ်ထို
ထို က် သ င့် သက်သင့်သည့်
ည့် အမှုမျိုတွင်လုံ
အ မှု မျိုး
တွဝ င် လုံး
ဝ
ယုံ ကြည်လက်ခံ နို င်ရန် ခဲယဉ်သည့် သ က် သက်သေတစ်ဦတည်၏
သေတ စ် ဦး တ ည်း ၏ ထွက်ဆို
ထွ က် ချက်အပေ
ဆို
ချ က် အ ပေါ်
မူ တည်၍ အပြစ်ပေရန် မသမသင့်လျေကြေင်မေင်စေဘွနှ
င့်
လျော် ကြော င်း
” င့် မော င်စော်ဘွားနှ
င့်
ပြည်ထေင်စုအမြန်မနို
မှုတွ င်င်ငံ
ဆုံးအမှုတွင်ဆုံ
ဖြ တ် ခဲ့သ ည် ဖြတ်ခဲ့
။ သည်။
လူ သတ်မှုတစ်ခု တွင်အခြ သက်သေမျကို ပယ်ဖျက်၍ သံ သ ယ ဖြ စ် စေသံနို
သယဖြစ်စေနို
င်သော င်သေ
မျက်မြင်သက် သေတစ်ဦတည်၏ ထွ က် ချ ထွက်ချက်ဖြင့်ပြစ်ဒဏ်ပေခြင်မှ
က် ဖြ င့်
ပြ စ်ဒဏ် ပေး ခြင်း
မှာ မမ
သင့်လျေချေ၊ ပြ င်ပြင်ပ၌
ပ၌ အမှုမှ န်သည်မှ
အ မှု မှ န်သည်ကို
သ ည် မှား
သ ည် ကိုထည့်သွင်မစဉ်စ ထ ည့် သွင်းမစဉ်း စား
ဘဲတရရုံ ၏ ရှေ့ရှေ့က်
မှော မှေတွ
က်တွင်
င် ထွက်ဆို ထွ သေ
က် ဆိုသော သက်သေခံ ချက်မျအပေ သ က် သေခံ ချက် များ
အ ပေါ်
မူ တည်၍ ထို သက်သေခံ ချက်မျကို ချိ ချိန်ဆပြီ
န်ဆ ပြီး တရခံတအ ရား ခံ အား ပြစ်ဒဏ်ချမှပြ တ်ရသ
စ်
ဒဏ် ချ မှ
တ် ရသ
ဖြင့် ထို သက်သေခံ ချက်တွင်သံ သယ ဖြစ်ပေစေရန် အ ချ အချက်မျရှိပက
က် များ ရှိ
ပါ
က သံသံသသယအကျိုကို
ယ အ ကျိုး ကို
တရခံ ကသခံ ဟု စခွင့်ရှိသည်မော င် တဟုင် မြ င့် မေင်တင်မြင့်နှ
နှ င့် င့်န်
မြ မာ နိုမြန်မနို
င် ငံ င်ငံ အမှု အ မှု
တွင် ဖေပြထသည်။
“ပြစ်မှုတစ်ခု တွင်တစ်ဦတည်သေသ က် သေထွ သက်သေထွက်ချက်ဖြင့်
က် ချ က် ဖြ င့် အပြစ်မပေရဟု
အ ပြ စ်မပေး ရဟု
တမြစ်ထခြင်မရှိ သော် လမရှိသေလည်
ည်း ထိုထိုသက်သေအပေ
သ က် သေအ ပေါ် အပြန်အလှအ န် ပြ န်အ လှ န်
စွပ်စွဲချက်ရှိနေလျှင် ထို သူ ၏ ထွက်ချက်တစ်ခု တည်ဖြင့် အ ပြ အပြစ်မပေသင့်ပ။
စ်
မပေး သ င့် ပါ။ ထိုထို
သူသူ
၏၏
ထွက်ချက်အ ထေက်ခံ သည့် သ က် သေအ သက်သေအထေက်အထရှိ
ထော က် အ ထား ရှိ မှသာ မှလျှ
သလျှင်စိတ်ချ
င်
စိ တ် ချ လက်ချ
လ က် ချ
အပြစ်ပေနို” င်သည်ဟူ ၍ ဟူမေင်တို
၍ က်ဖြူနှ င့် မောပြည်ထေင်စု
င်
တို က် ဖြူနှ င့် ပြ ည် ထော င် စု
မြန်မနို အ
င်ငံမှု
အမှုတွင်ထုံ
တွ င် ထုံး ဖွဲ့ထ
ဖွဲ့
ထား သ သည်။
ည် ။
ထို့အတူ ဦဘအု န်နှ င့်ပြ ည်ထော ပြည်ထေင်စု
င် စု မြ န်
မာ နိုင် မြန်မနို င်ငံ
ငံ အမှုတွင်လည် အ မှု တွ င်
လ ည်း
“ပြစ်မှုဆို င်ရ မှုခင်မျတွင်တ စ် ဦး တစ်ဦတည်သေ
တ ည်း သော သက်သေ၏
သ က် သေ၏ ထွက်ချက်ဖြင့်တရခံ
ထွ က် ချက် ဖြင့်
တအရား ခံအား
အပြစ်မပေနို င်ဟူ သေ တား မြ စ် ချ တမြစ်ချက်မရှိချေ။
က် မရှိ ချေ ။ သက်သေအရေအတွက်ထက်
သ က် သေအ ရေအ တွ က် ထ က်
အရည်အချင်ကသလျှင် ပဓာ နဖြ စ်သပဓနဖြစ်သည်။
ည် ။ တ တစ်ဦတည်သေသက်သေပင်
စ် ဦး တ ည်း သော သ က် သေပင် ဖြစ်ပစေ
ဖြ စ်
ပါစေ
ထို သက်သေ၏ ထွက်ချက်သည် အမှုတွင် ပေပေက်နေသေ အ ကြော င်းခြင်းအကြေင်ခြင်ရမျအရ
ရာများ
အရ
ယုံ ကြည် လက်ခံ သင့်သည်ဟု ယူ ဆလျှင် ထို သူ ၏ ထွက်ချက်တစ်ခု တည်နှ င့်ပင် တ ရား တရခံ
အားအ
ခံ
အပြစ်ပေနို” င်ကြေင်ဖေပြထသည်။ ဖော် ပြထား သ ည် သို့သေ
။ သေဒဏ်ထို
သို့
သော် က်သေအမှု သေဒဏ် ထိုက် သော အ မှု
မျိုတွင်မူသ က် သက်သေတစ်ဦ
သေတ စ် ဦး တည်၏
တ ည်း ၏ ထွက်ဆို ထွ ချက်ကို
က် ဆို ချ က် ကို အထူ သဖြင့်အ ထူး သဆန်စစ်
ဖြ င့် ဆ န်းစစ်
ဝေဖန်ရန်လို သည်။
“တရလို ဘက်မှ စွပ်စွဲချက်နှတ င့် ရား ခံဘ က် မှ ငြင်း
ကွ ယ် တရခံ
ထု ချေဘက်မှ
ချ က် ငြင်ကွယ်ထု
တို့
သာ ချေချက်တို့သ
အဓိက ရှိနေသေ အမှုမျို၌ အအမှ မှ န်တရသည်
န်တ ရား သ ည် မည်သည့်ဘက်၌ မည် သ ည့် ဘ က် ၌ရှိသည်ကိုရှိ အထူ
သ ည် ကို အ ထူး
ချိန်ဆ၍ ဆုံ ဖြတ်ရသည်။ တ စ် ဦး တ ည်း ၏တစ်ဦတည်၏ စွ
ပ်စွပ်စွဲချက်မျှှ
စွဲ
ချ က် မျှှ
သာ သစ်
ဖြ ဖြစ်သည်ဟူ
သ ည် ဟူ ၍ ၍
တရလို ဘက်မှ သ က် သေသက်သေ တ စ် တစ်ဦတည်၏
ဦး တ ည်း ၏ ထွက်ဆို
ထွ က် ချက်ကို
ဆို ချက်လုံ
ကို ဝငြင်ပယ်
လုံး
ဝငြ ပယ် ရန်
င်း ရန်
လည်မဟု တ်ပ။ အ ဘ ယ် အဘယ်ကြေင့်ဆို
ကြော င့်ဆို သော်သေ သသက်သေထွက်ချက်ဆို
က် သေထွ က် ချ က် ဆိုသသည်မှည်မှာ ထွက် ထွ က်
ဆို သေ သက်ေ သအရေအတွက်သည် ယုံ ကြည်ထို က်သေ သက်သေခံ ချက် အရည်အချင်ကပို ပို ၍အရေ
၍အ ရေး
ကြိသည်။ ထို သို့ထို သို့ တစ်ဖက်တစ်ချက်
တ စ် ဖက် တ စ် ချ က် သက်သေတစ်ဦစီက သ က် သေတ စ် ဦး
စီတစ်မျိုစီ
က တ စ် မျိုး
စီ
ပြေနေကြလျှင် ဘေး ပတ် ဘေပတ်ဝန်ကျင်
ဝန်း ကျင် အ ခြေ အခြေအနေ
အ နေ မျနှများ
င့်တကွ
နှ တ ကွ သက်သေမျ
င့် သ က် သေများ
အကြေင်ကို လေ့ လေ့
လာ လသုံ
သုံး သ ပ် သပ်ခြင်သည်
ခြ င်း
သ ည် ဆီလျေသင့်
ဆီ လျော် သ င့် မြတ်ပေမည်ဟု မြတ် ပေမည် ” ဟု
မစ္စတအရ်အက်စ်ဘွန်ပ၃ နှင့် နှ င့် ပြ ည် ထော ပြည်ထေင်စု
င်
စုမြ န် မာနို
င်မြန်မနို
ငံ င်ငံ အမှုတွင်
အ မှု တွ င်
ဆုံ ဖြတ်ထသည်။
အထက်ပစီရင်ထုံ မျကို လေ့ လာ ခြ င်း
ဖြလေ့တလခြင်ဖြင့်တရမှုခင်မျကို
င့် ရားမှုခင်း များ
ကို
စီရင်ဆုံ ဖြတ်ရတွင် တ စ် ဦး တစ်ဦ တ ည်း တည်သေ
သော သက်သေထွက်ချက်ဖြင့်
သ က် သေထွ က် ချ က် ဖြ င့် တရခံ တစ်ဦ တ ရား ခံ
တ စ်ဦး
အ အပြစ်ပေမည်ဆိုသပက က် သေခံ သက်သေခံ
ချက် ချက်သ ည် သည်လုံ
လုံးဝဥဿံု ဝဥဿံ ု ယုံ
ယုံကြည်စိတ်ချရ
ကြည် စိတ်ချရ
သေ သက်သေခံ ချက်ဖြစ်ရန်လို ပသည်။တ စ် တစ်ဦတည်သေ
ဦးတ ည်း သော သသက်သေကို
က် သေကို ထေက်ခံ ထော သေ
က်ခံ
သော
အထေက်အထမျရှိပက အ မှု ကို ပို၍ အမှုကို ပို ၍ ထ င် ထင်ရှ
ရှား
စေ မည် စေမည်ဖြစ်သည်။
ဖြ စ်သ ည် ။ သို့ရတွင်
သို့
ရာ တွ င်
ကြီလေသေ သေဒဏ် သေဒဏ် ထိုက်
ထို က်သင့်သေ
သ င့် သော ပြစ်မှုမျတွင်မူ
ပြစ်မှု များ
တွ င် မူတစ်ဦတည်သေ တ စ် ဦး တ ည်းသော
သက်သေခံ ၏ ထွက်ချက်ဖြင့်အပြစ်ပေမည်ဆိုအလျှင် လွ န်
လေး အလွန်လေနက်စွ
န က် စွာ စဉ်း စားစဉ်စရပသည်။
ရ ပါ သ ည်။
ထို သို့တစ်ဦတည်၏ ထွ က် ချ ထွက်ချက်ဖြင့်
က် ဖြ င့် အပြစ်ဒဏ်ပေခြင်မှ
အ ပြ စ်ဒဏ် ပေး ခြ မှာ မသင့်လျေ မသ င့်
င်း လျော်
ကြေင်တို့ကို
တို့ကို တွေ့ရပသည်။
တွေ့ ရပါ သ ည် ။
တစ်ဦတည်သေ သ က် သေသာ သက်သေသရှိသည့်အမှုမျသည်
ရှိ
သ ည့် အ မှုများသ ည် မျသေအဖြင့်
များ
သော အား ဖြ င့်
မု ဒိမ်မှုမျတွင် တွေ့ ရတတွေ့ရတတ်ပသည်။
တ် ပါ သ ည် ။ အဘယ်ကြေင့်ဆို
အ ဘ ယ် ကြော င့်သေ
ဆို သော် မု ဒိမ်မှု မုဒိ
မ်း
မှု
မျသည် မျ က် မျက်မြင်သက်သေ
မြ င်သ က် သေ မရှိသေ
မရှိ သော ဆိတ်ကွယ်ရအရပ် ဆိ တ် ကွ ယ် ရာ အ တွင်သ
ရပ် တွင်
သာ
ကျူလွန်လေ့ ရှိသေကြေင့်ဖြစ်ပသည်။ မု ဒိ မ်းကျင့် ခံရသူ မိန်း
မ၏ မု ဒိမ်ကျင့်ခံ ရသူ မိန်မ၏
သက်သေထွက်ချက်တစ်ခု တည်ဖြင့် အ မှု အမှုကို
ကိုဆုံး ဆုံတ်
ဖြ ဖြတ်ရတွင်
ရာ တွ င် မျစွသတိထရ များစွာ သ တိ ထား
ရ
ပသည်။ မု ဒိ မ်းမု ဒိမ်ကျင့်ခံ
ကျ င့်ခံရ ရ သူသူ မိန်မ၏
မိန်း
မ၏ ထွက်ချက်တစ်ခု ထွ က် ချ က် တ စ် တည်ဖြင့်
ခု တ ည်း
ဖြင့်
အပြစ်မပေနိုက င်ပဟူသ ၍ကကန့်သတ်ချက်မရှိချေ။
န့် တ် ချ က် မရှိ ချေ ။
ဒေက်တအု န်သွင်နှ င့်ပြည်ထေင်စု အ မှု တွ င်မြန်မနို င်ငံကာ မရာ အမှုတွင်
ဂနှ င့်
စပ် လျဉ်း ၍ကမရဂနှ င့်စပ်လျဉ်၍
စွဲဆို သေ အမှုမျိုတွင်တရလို ထွ က် ချမ၏က် ကို ထွက်ချက်ကို အ ထော က် အထေက်အထပြုသည့်
အ ထား ပြုသ ည့် သ က် သက်သေခံ
သေခံ
ချက်ရှိ ရမည်ဟု တရဥပဒေ အ ရ အရ ပြဋ္ဌ
ပြ ဋ္ န်ချက်မရှိသေငြလည်
ဌာန်း ချက် မရှိ သော်ငြား
လ ည်း
အကြေင်ကြေင်ကြေင့် လီ ဆ ယ် ၍စွဲ ဆိုလီဆယ်၍စွဲဆို
သော သေ အ မှု အမှုမျိုပေပေက်
မျိုး
ပေါ်ပေါ က် တတ်သည်
တ တ် သ ည်
ဖြစ်ရက ယေဘု ယျအဖြင့်ဆို လျှင် တ ရား ရုံး
များက တရရုံ မျက တ ရား တရလို
လို မ မ ၏ထွက်ချက်ကို
၏ ထွ က် ချက်ကို
ထေက်ခံ သေ အ ထော က်အထေက်အထအကို
အ ထား အ ကိုး အ ကား မအကရှိမရှိ
ရှိ ရှိ ဂရုဂရုပြု၍
ပြု ၍ ထည့်သွင် ထ ည့် သွင်း
စဉ် စလေ့ သ တိ ရှိကြသည်ကို
ချ ပ်သ င့် သ ည်သတိချပ်သင့်သည်ဟူ
ဟူ ၍ ဖော် ပြ ထား သ ည် ၍ဖေပြထသည်။
။
ထို့ကြေင့် မုဒိ
မု ဒိမ်မှုမျတွင်
မ်းမှု များ
တွ င် တရလို မ၏ တ ရား မ၏ သက်သေထွက်ချက်ကို
လို သ က် သေထွ က်ချက်ကို
ထေက်ခံ သည့် အ ထော က် အထေက် အထမျရှိမှ
အ ထား သ၄င်သက်သေထွက်ချက်ကို
များ
ရှိ
မှ သာ ၄င်း သ က် သေထွ က် ချ က် ကို
ယုံ ကြည်လက်ခံ ရမည်ဟု သတ်မှ တ် ချက်မရှိပ။ သို့ရတွင်
သို့ ရာတွ င် ဤကဲ့ဤ သို့သေအမှုမျ၌
ကဲ့သို့
သော အ မှု
များ
၌
စရိတ္တ မကေင်သေ မိ န်း
မများက မိန်မမျက လိ မ်လလိမ်လည်၍
ည် ၍ စွဲဆို စွဲ
ချက်မျပရှိတတ်
ဆိုချ က် များ
ပါ ရှိ
တ တ်
သဖြင့် မု ဒိမ်ကျင့်ခံထွ ရသူက် ၏
ချ က် ကိုထွက်ချက်ကိုထော က် ထေက်ခံ
ခံသ ည့် သည့် အအထေက်အထရှိမရှိ
ထော က် အ ထား ရှိ
မရှိ
ကို လည် ထည့်သွင် စဉ်စသင့်ပသည်။
သို့ရတွင် မုဒိ မုကျ
မ်း ဒိမ်ကျင့်ခံ
င့်ခံ ရသူ ရသူ
မိန်း မမိန်မတစ်ဦတ
တ စ် ဦး တ ည်၏ထွက်ချက် ည်း၏ ထွ က် ချက်
ဖြင့်မလုံ လေက်ဟု သပုံမှ သေ
တ် ယူ မှ တ်ယူ မည် မည်ဆို
ဆိုလျှ င်လျှင် လူ မမြင်နို
လူ မမြ င်သည့်နေရ
င် နို
င်သ ည့် နေရာ
တွင် ကျူလွန်ခံ ရသေ မိ န်း မများ အ နေ မိန်မမျအနေဖြင့်
ဖြ င့် ကာ ကွ ကကွယ်စေင့်ရှေ
ယ် စော င့်
ရှော က် က်မှု
မှု လုံ လုံ
ခြံ ု မှုရရှိနို င်မည်မဟု တ်ပ။
ပတ္တီဘဲလူ နှ င့်ပြည်ထေင်စု အ မှု တွ မြန်မနို
င် င်ငံ “မိ အမှုတွင်
န်း
က လေး တ စ် မိန်ကလေတစ်ဦက
ဦး က ၄င်း အား၄င်အ
အလို မတူ ဘဲ ကျူလွန်ပသည်ဟု စွပ်စွဲ သော အ ခါ စွပ်စွဲသေအခ၌ရုံ
၌ ရုံး သ ည် မျသည် အ မှ
များ န်အမှ
တ ရား န်တရကို
ကို
ရရှိရန်အတွက် တစ်ဖက်ဖက်မှ ကျန သေချစွလေ့ လသုံ တ စ် သပ်ရသည်။
ဖက် တွ င် တစ်ဖက်တွင်
အကျင့်စရိတ္တ မကော မကေင်သေ
င်း
သော မိန်မတစ်ဦ
မိန်းမတ စ် ဦး ကယေကျ က ယော တစ်ဦကို
ကျာ်း စွပ်စွဲ တ စ်ဦး
ကိုစွ
ပ်
စွဲ
ရုံ မျှှဖြင့် စွပ်စွဲချက်သည် မှ န်ကန်သည်ဟု ယူ ဆရန်မသင့်ပ။ စွ စွပ်စွဲချက်ကို
ပ် စွဲချက် ကိုအထေက်အထ အ ထော က်အ ထား
ပြုသည့်အခြသက်သေခံချ က် တို့ ချက်တို့ ရှိမှမှ
ရှိ သ
သာ ထို စွပ်စွဲချက်သည်
ထို စွပ် စွဲ
ချ က် သ ည်
မှ န်ကန်သည်ဟု ယူ ဆရန်ဖြစ်သည်။ သို့ရတွင် တ စ် တစ်ဖက်တွင်မူ
ဖက် တွ င်မူ မိန်မတစ်ဦပြေသေ
မိန်း မတ စ်ဦးပြော
သော
စကတစ်ခု တည်ဖြင့် မလုံ လော က် ဟုမလုံ လေက်ဟု ပုံသေကား ပုံကျ
သေကကျမှ
မှတ် ယူ တ်ယူ ရန် ရန်မဟု
မဟု တ် တ်ချေ။
ချေ ။ ထို ထို
ကဲ့ သို့သ မှ တ်ယူ လျှင် လူ အမျမမြင်ကွယ်ရ၌ ကျူး လွ န် ခြ င်း ကျူလွန်ခြင်ခံ ရသော ခံမိ
ရသေမိန်မ
န်း
မ
မျသည် ၄င်း ၄င်တို့
တို့ ကျူလွန်နစ်နခံ
ကျူး လွ န် နခဲ့စ်
ရသည့်အတွက်
နာခံခဲ့ ရသ ည့် အ တွ က် တရဥပဒေ၏ တ ရား ဥပဒေ၏
အကူ အညီအကအကွယ်ကိုမည် သ ည့် အမည်သည့်အခမျှ
ခါ မျှ ရရှိနို
ရရှိ
နိုင် င်မည်မဟု
မည် မဟု တ်။
တ် ။ ထို ထို
ကဲ့ သို့သေ ကျူလွန်မှုမျို များသ ည် မျသည်လည်
လ ည်း လူလူမမမြင်ကွယ်
မြ င် ကွ ယ် ရတွင်မသမသူ
ရာ တွ င်မသမျက မာသူများ
က
ကျူလွန်တတ်သည်သမျသည်။ထို့ ကြော င့်မျ က် မြ င် သ က် သေမ ထို့ကြေင့်မျက်မြင်သက်သေမရှိလျှင်
ရှိ
လျှ င်
မိန်မ တတစ်ဦ၏
စ်ဦး၏ စွပ်စွဲချက်ကို
စွ ပ်စွဲချ က် ကို မယုံ ရဟု မပုံယုံ
သေထ၍ဆုံ
ရဟု ဖြတ်ရန် ပုံ သေထား ၍ဆုံး
ဖြတ်ရန်
လည်မဟု ”ဆုံး တ်ကြေင်ဆုံ
ဖြ တ် ခဲ့
ပါ သ ည် ဖြတ်ခဲ့
။ ပသည်။
မေင်ဝခေ သ န်း သန်မြိုင်နှ
မြိုင် နှင့်င့် ပြည်ထေင်စုပြ မြန်မနို
ည် ထော င်ငံ
င်စု မြ န် မာ နိုင်ငံ
အမှုတွင် မု ဒိမ်မှုမျတွင် မိ န်း
က လေး မိန်ကလေ တစ်ဦ၏စွပ်စွဲချက်ကို
တ စ် ဦး၏ စွ ပ် စွဲ
ချ က် ချင့်ချိန်၍
ကို ချ င့်
ချိ
န်
၍
လက်ခံ စဉ်စရမည် ဆို သော ဆို
မူ သေမူ
ကို အ မှု ကို
၏ အမှု၏ အကြေင်ခြင်ရ
အ ကြော င်း ခြ င်းရာ မျနှ င့် များ
နှ
င့်
စပ်ဟပ်၍ လက်ခံ စဉ်စရမည်ဆို သေမူင်း
အ ကြော ကို
ခြ အမှု၏
င်း ရာများ
နှင့် အကြေင်ခြင်ရမျနှ စပ် ဟ ပ် ၍င့် စပ်ဟပ်၍
ကျင့်သုံ ရမည်ဖြစ်သည်။ ပုံသေထား ၍ကျင့် ပုံ သေထ၍ကျင့် သုံး ရန် မသုံ
ဟု ရန်မဟု
တ် ။ တ်ပ။
ပါ မိန်ကလေတစ်
မိ န်း
က လေး တ စ်
ဦ၏ စွဲ စွဲချက်မျှသ
ချ က် မျှ သာ ရှိစေကမူ ရှိစေကာ မူ ယုံ ကြည်ထို က်က ယုံကြည် ထိုယုံက်
ကြည်ရမည်
က ယုံကြည် ရမည်
ဖြစ်သည်။ ထို သို့မဟု တ်ပက မိ မိန်ကလေတစ်ဦကို
န်း
က လေး တ စ် ဦးကို သက်သေမရနို သ က် သေမင်သေ ရနိုင် သောမမြင် မမြင်
ကွယ်ရ၌ ကျူလွန်လျှင်
ကျူး လွ န် လျှ င် ကျူလွန်သူ သည်အမြဲတစေအပြစ်လွတ်တေ
ကျူး
လွ န် သူ သ ည် အ မြဲ တ စေအ ပြ စ် လွ တ် တော့
မည်သဖြစ်သည်ဟု
ဖော် ပြ ထား သ ဖေပြထသည်။
ည် ။
မေင်လှ ဦပ၄နှ င့်ပြည်ထေင်စု အ မှု တွ င်မြန်မနို င်ငံ
“မိ ကအမှုတွင်
န်း လေး တ စ် ကမိန်ကလေတစ်ဦက
ဦး မိမိ မိမိ
အ အဓမ္မ ကျူလွန်ပသည်ဟု စွပ်စွဲ
ကာမျှဖြ စွပ်စွဲကမျှဖြင့် စွ
င့် ပ် စွဲစွပ်စွဲခံ
ခံရသူ အရသူ ပြ စ်အပြစ်ရှိ
ရှိ
သည်ဟု မယုံ ကြည်ထို က်ပ။ ပတ်ဝန်ကျင်
ပတ် ဝန်းကျင် အခြေအနေနှ အ ခြေ အင့်နေနှ အကြေင်အချက်
င့် အ ကြော င်း
အ ချ
က်
ကွင်ဆက်မျကိုသေချာ စွာ သေချစွလေ့
လေ့ လာ ရန် လရန် လို
လို သည်
သ ည် တစ်ဖက်တွင်လည် တ စ် ဖက် တွ င်လ ည်း
မိန်ကလေ တ စ် ဦး
၏တစ်ဦ၏အပြေသရှိသည်ဆို
အ ပြော သာ ရှိ
သ ည် ဆိုကာ က ၄င်၏၄င်း၏ စွပ်စွဲချက်ကို စွ ပ်စွဲ
ချ က် ကို
ပေပေလွယ်လွယ်သဘေထရန်
မဟု တ် ချေ ။ မဟုဤတ်ချေ။
ကဲ့သို့ ပြစ်မှု ဤကဲ့ သို့ပြစ်မှုမျိုကို လူ လူ
မျိုး
ကို
မြင်သူ မြင် ကျူလွန်ကြသည်မဟု
ထို့ကြော င့် တ်ပ။ ထို့ကြေင့်
မိ န်း
က လေး ၏ အ မိန်ကလေ၏အပြေ
ပြော
နှ င့်၄င် ကို ယ်တို င်အချင်ဆီလျေ သောသေ အအချက်အလက်တို့ကို
ချ က်အ လ က် တို့ကို ပေင်စပ်၍ ပေါ င်း
စပ် ၍ သေချစွသေချာ စွာ
ချိန်ဆဆုံ ဖြတ်ရသည်ဟု
”ဟုထုံး ဖွဲ့
ခဲ့
သ ည် ထုံ။ဖွဲ့ခဲ့ သည်။
“အခင်ဖြစ်ပွပြီသည်မှ အ စ၍ချိ
န်မနှော င်း
ဘဲ တ အချိန်မနှေ
စ် ဆ က် င်ဘဲတစ်ဆက်တည်
တ ည်း မုဒိမ်း မု ဒိမ်
အကျင့်ခံ ရသူ က မိဘမျအ တိုင်
တို င်တန်ခြင်၊
တ န်း
ခြင်း
၊ ၄င်တို့မှ၄င်း
တစ်ဆင့်
တို့မှ တ စ် ဆ င့် ရပ်ရွ ရပ်
ရွာ
လူ ကြီမျအတို င်တန်ခြင်၊မုဒိမ်း
အ ကျင့် ခံ ရ မု ဒိမ်အကျင့်ခံ ရ သူ များသူ မျအ
အား ဆေစစ်ခဲ့
ဆေး ခြင်၊
စစ် ခဲ့
ခြ င်း၊
ထဘီကို ဓတု ဗေဒဝန်က စစ် ဆေး ခြ င်း စစ်ဆေခြင်တို့သည်
တို့သ ည် ကွ င်း
ဆကွင်ဆက်မပြတ်
က် မပြ တ် အခိုအ င်အလုံ
ခိုင်အ လုံ
ရှိနေသေ သက်သေခံ ချက်မျဖြစ်သည်ဟု ”ဟု မေင်ခင်မေင်နှ
မော င်ခင် မော င် င့်င့် ပြည်ထေင်စု
နှ ပြ ည်ထောင်
စု
မြန်မနို အင်ငံမှု
အမှုတွင်ဖေပြထသည်။
တွ င် ဖော်ပြ ထား သ ည် ။
“မု ဒိမ်မှုမျကို ဆိတ်ကွယ်ရ၌
ကျူး လွ န်
တ တ် လေ့ ကျူလွန်တတ်လေ့
ရှိ
သ ဖြ င့် ရှိသဖြင့် ကာ ယ ကံ ကယကံ
ရှင်မှ ရှ င်မှ
အပ မျက်မြင်သက်သေ ရှိရန်မလွယ်ပေ။ မျက်မြင်သက်သေမရှိ၍ တရခံ အ ကို မှ
လွှတ်ရမည်ဆို
န်တ က ယ် လျှင် အမှ န်တကယ်
စေကခံ ရသူ အဖို့ များ စွာ နစ် နာ ဖွယ် မျစွနစ်နဖွယ်ရှိသည်။
ရှိ
သ ည် ။ သို့ရတွင်တစ်ဖက်တွင်
သို့
ရာတွ င်တ စ် ဖက် တွ င်
လည် ၄င်ကိစ္စမျိုမှ
လွ ယ်စွပ်စွဲရန်
ကူ သ လော လွယ်ကူ သလေက်
က် ဖြေ ရှ
င်း
ရန် ဖြေရှ င်ရန်
ခက် ခဲခက်ခဲလှ
လှ သ ည် သည်။ သို့
။ သို့
ဖြစ်ရတရမျှတ မှန် က န် မှ န်ကန်မှု
မှု ရရှိရန်အလို့ငှရရှိ ရန် အ လို့ ငှာ
ကယကံ ရှ င်၏စွပ်စွဲချက်ကို
အ ထော က် အ ကူူ ပြု
သ ည့် အထေက်အကူ ူ ပြုသည့်သ က် သေခံ သက်သေခံ
ချက် ရှိ မှသာချက်ရှိမှ သ
တရခံ အ မု ဒိမု မှု
မ်းဒိမ်မှုဖြင့်စီရင်သင့်သည်ဟူ
ဖြ င့်
စီရင် သ င့်သ ည် ”ဟူ ၍၍ ဦမေင်ခနှ င့် ဦး မော င်ခနှ င့်
ပြည်ထေင်စုအမြန်မနိုမှု
တွ င်ငံ
င်ညွှ အမှုတွင်ညွှန်ပြခဲ့
န်ပြ ခဲ့သ ည် ။ သည်။
ထို့ပြင်မေင်စို မြင့်ခေယူ ပြ ည် ဒလစ်ပ၆နှ
ထော င်
စုမြ င့်မာ
န် နို
င် ငံပြည်ထေင်စု မြန်မနို င်ငံ အအမှု
မှု
တွင် “မု ဒိမ်မှုကျင့်ခံသရ ည် ဟု သည်ဟု
ဆိုသောဆို သေ မိန်မတစ်ဦ၏
မိ
န်း
မတ စ် ဦး၏ စွပ်စွဲထွက်ဆို
စွ ပ်စွဲ
ထွ က် ဆို
ချက်သည် ခို င်လုံ မှုရှိမရှိ ဆင်ခြင်ရ၌ ၄၄င် င်း ၏အကျင့်စရိတ္တ
၏ အ ကျင့် စာရိ ကို တကို
တ္ သေလည်ကေင်၊
သော် လ ည်း
ကော
င်း
၊
ပြုမူ ချက်အလုံ နှ င့်၄င်၏
သ က် သေခံ သက်သေခံ
ချ က်ကိုချက်ကိုအ ထော အထေက်အ
က် အ ကူပြု
ကူ ပြုသေ
သော သက်သေခံ သ က် ကို ကို
သေခံ
အထေက်အကူ သ ပြုသေ
က် သေခံသက်သေခံ ရှိ မရှိ
ဟူရှိမရှိဟူ
သောသေ အချက်ကို
အ ချ က် သေလည်ကေင်
ကို သော် လ ည်း ကော င်း
ထည့်သွင်စဉ်စပြီချင့်ချိန်ရသည်ဟု
ချင့်ချိန်ရသ ည် ” ဟု ဖော်ဖေပြထသည်။
ပြ ထားသ ည် ။
ထို့ကြေင့်မု ဒိမ်မှုမျတွင် အ မှ န်တ ရား ကို
ရအမှ
ရှိ န်တရကို
စေ ရန် အ တွ ရရှိစေရန်အတွက်
က် ပြုပြုကျင့်ခံ
ကျ င့်ခံရရ
သူ မိန်မ၏ထွက်ဆို
ထွ က် ဆို ချ ချက်ကို
က် ကို အအဘက်ဘက်မှ
ဘ က် ဘ က် မှ ကျနစွလေ့
ကျ နစွာ လေ့ လသုံ
လာ သပ်ရပသည်။
သုံး
သ ပ်
ရပါ သ ည် ။

၃.၁၄ ပတ်ဝန်ကျင်သက်သေအထေက်အထ
မို က်စခေပေက်စနှ င့်ပြည်ထေင်စု အ မှု မြန်မနို
တွ င်င်ငံ အမှုတွင်
“တ ရား ခံ
တ စ် ဦးတရခံ
အ ပေါ် တစ်ဦအပေ
တို ်က်ရို က် သက်သေထွက်ချက်မရှိစေကမူ လုံလော
လုံ လေက်သေပတ်ဝန်ကျင်
က် သော ပတ် ကျင် သက်သေ
ဝန်း သ က် သေ
အထေက်အထရှိလျှင် အ ပြ စ်ပေးနိုသအပြစ်ပေနို
င် ည် ။ င်သည်။ သို့ရာသို့ရတွင်
တွ င် ပတ်ဝန်ကျင်
ပတ် ဝန်း ကျင်
သက်သေအထေက်အထမှတ ရား ခံအ ပြတရခံ
စ်အပြစ် ရှိကြေင်
ရှိကြော င်း တစ်ထစ်ချကေက်ယူ တ စ်ထ စ် ချကော က်ယူ
ခြင်မပြုနို င်လျှင် တ ရားခံ အ တရခံ
အား ပြ စ်ပေးအအပြစ်ပေနို
နို
င် အော င် င်အေင် ခို င်လုံခို
သည့်
င်လုံသ ည့်
သက်သေခံ အထေက်အထမှ အတရခံပြ စ်
ရှိ
ကြောင်းအပြစ်ရှိကြေင်တ စ် ထ စ်တစ်ထစ်ချကေက်ယူ
ချကော က် ယူခြင်းခြင်
မပြုနို င်လျှင် တရခံ အ အပြစ်ပေနို
အ ပြစ်
ပေးနို
င် င်အေင်ခို
အော င်ခို
င် င်လုံ
လုံ
သ ည့်သည့် သက်သေခံသ က်သေခံ
အထေက်အထဖြစ်သည်ဟု ဆို နို
င်မည် မဟု တ် ဆို။နို င်မည်မဟု တ်ချေ။
ချေ တ စ် တစ်နည်ဆို
နည်း ဆို ရသော် ရသေ
ပတ်ဝန်ကျင် သ က် သက်သေ
သေ အထေက်အထသည်
အ ထော က် သ ည် တရခံ အပြစ်ရှိသည်ဟု
အ ထား တ ရား ခံ
အ ပြ စ်ရှိ
သ ည် ယူ ဆ
ဟု ယူ ဆ
ရအေင်ကွင်ဆက်အပြည့်ပရှိသေသက်သေခံ
ကွ င်း ဆ က်အ ပြ ည့်
ပါရှိ
သော သ က် သေခံ ချက်မျဖြစ်ရမည်ဟူ
ချက်များ
ဖြစ်ရမည် ၍ဖြစ်သည်။
”ဟူ ၍ ဖြ စ် သ ည် ။
“မျက်မြင်သက်သေမရှိဘဲ ပတ်ဝန်ကျင်သက်သေအထေက်အထဖြင့်
တ ရား ခံအား အ ပြ စ်ပေး တရခံ အ အပြစ်ပေ
လျှှင် အပြစ်ပေ ထို သက်သေအထေက်အထသည် တ ရား ခံ
အ ပြ စ် တရခံ
ရှိ
ကြော အပြစ်ရှိကြေင်
င်း တထစ်ချ
တ ထ စ်
ချ
ကေက်ယူ ရမည့်အ ထော က် အအထေက်အထဖြစ်ရမည်ဟု
ထားဖြစ် ရမည် ” ဟုမေင်သိန်နှ င့် မော င်သိ န်း
နှ
င့်
ပြည်ထေင်စု မြ မြန်မနို
န်
မာနို
င် ငံင်ငံအအမှုတွင်ဆုံ
မှု
တွင်ဆုံး
ဖြဖြတ်ထသည်။
တ် ထားသ ည် ။
“ပတ်ဝန်ကျင်အခြေအနေ အ ထော က် အ ထား အထေက်အထမျကို
များ
ကို အမှီပြုသဖြင့်
အ မှီပြု
သ ဖြ င့်
သတိထ၍ သေချအေင်
သေချာ အော င် စိစစ်သည်။ စိစစ်သ ည် ။သို့ရတွင် အထေက်အထ
သို့ရာ
တွ င် အ ထောက် အ ထား
ပြည့်စုံ လျှင်မူ က မျက်မြင်သက်သေဆို သူ တစ်ဦနှ စ်ဦ ထွ က်ထွက်ဆို
ဆို သ ည် သည် ထက်ပင်အမှုသည်
ထ က်ပင်
အ မှု
သ ည်
ခို င်လုံ သေသည်။ အဘယ်ကြေင့်ဆို
အ ဘ ယ် ကြော င့်
ဆို သော် သေ သက်သေတစ်ဦနှ
သ က် စ်ဦကို
သေတ စ် ဦးနှ
စ်
ဦး
ကို
သွန်သင်၍လီဆယ်ထွက်ဆို စေနို င်သည်။ ပတ်ဝန်ကျင်အ ခြေ အခြေအနေအထေက်အထမျမှ
အ နေအ ထော က် အ ထား များ
မှ မဟု
မဟုတ်
တ်
ဘဲ ဖန်တီ၍ ဆဆက်စပ်ရန် က် စပ် ရန် မလွယ်ကူ မလွ ပေဟု
ယ် ကူ ပေ” မေင်သေင်ကြည်ပ၂နှ
ဟု င့်မောင်
သောင်း
ကြည် ပါ
၂နှ
င့်
ပြည်ထေင်စုအမြန်မနိုမှု
တွ င် င်ငံ
ဖော်အမှုတွင်ဖေပြထသည်။
ပြထား
သ ည် ။
 ဘန်ဂျမင်ဇေဗီယခေ မော င် တ င် မေင်တင်ဝင်နှ
ဝင်း
နှ
င့်
ပြည် ထော င်င့်ပြည်ထေင်စု
စု
မြန်မနို င်ငံ အမှုတွင် အ မှု ပတ်ဝန်ကျင်
တွ င် အကြေင်ခြင်ရသဖြစ်သေ
“ပ တ် ဝန်း
ကျင် အ ကြော င်းခြ
င်းရာ
သာ ဖြစ်
သော
သက်သေခံ ချက်မှ ကွင်ဆက် တ စ် ခု နှတစ်ခု နှ င့် တ စ်
င့် တစ်ခု
ခု ဆက်စပ်လျက် ဆ က် ရှိရမည်။
စပ် လျက် ရှိ
ရမည် ။
လို အပ်သေ ကွင်ဆက်ပြည့်စုံ
တ ရားခံမှုမရှိလျှှင်
အား တရခံ
အ ပြ အ
စ်ဒဏ် အပြစ်ဒဏ် မပေးနို
င်မပေနို
ပါ ။ င်ပ။
ပတ်ဝန်ကျင် အ ကြော အကြေင်ခြင်ရ
င်း ခြင်း
ရာ သက်သေခံ
သ က် သေခံ ချက်မှ
ချက် မှာ တရခံ သည်တ ရား သပြစ်မှု
ခံ ည် ပြ
စ် မှု
ကျူလွန်သည်ဟု ယူဆ ရန် မှတယူစ် ဆရန်မှ
ပါး တစ်ပ အခြယူ
အ ခြား ယူ ဆချက်မရှိနို
ဆ ချ က် မရှိ
နို
င် င် သည့်အခမှ
သ ည့် အ ခါမှ
သလျှင် တရခံ
တ ရား
ခံ အား အ အပြစ်ဒဏ်ပေရမည်ဖြစ်သည်။
အ ပြ စ်ဒဏ် ပေး ရမည် ဖြစ်သ ည် ။ သို့မဟု တ်လျှင် သို့ မဟု တ် လျှင်
သံ သယအကျိုကို တတရခံ
ရား ခံအားအရရှိစေခွင့်ပြုရမည်ဟူ
ရရှိစေခွ င့်
ပြုရမည် ” ဟူ ၍ဆုံ
၍ဆုံး ဖြတ်ထသည်။
ဖြ တ် ထား
သ ည် ။
ထို့ကြေင့်အမှုတွင် လို အ ပ် လို အပ်သေ
သော အအထေက်အထမျကို
ထော က် အ ထားများ
ကို ကွင်ဆက်မပြတ်
ကွ င်း ဆ က် မပြ တ်
ဖေထု ရန်တ်နို
အ ရေးင်ရန်အရေကြီကြေင်တွေ့ရသည်။
ကြီး
ကြော င်း
တွေ့ ရသ ည် ။
မေင်ငြိမ်မေင်ပ၃နှ င့်ပြည်ထေင်စု
အ မှု
တွ င်မြန်မနို င်ငံ “ရာ ဇဝအမှုတွင်
တ်ပြ စ်
မှု
ထ င် ရဇဝတ်ပြစ်မှုထင်ရှ
ရှား
တွေ့ရှိ ရန်အတွက်ခို င်လုံ ၍ ကွင်ဆက်မပြတ်သေအထေက်အထလို
ကွ င်းဆ က် ပြတ် သ ည် ကို သည်။ ကွင်ဆက်ပြတ်သည်ကို
ထင်မြင်ချက်ဖြင့် ဆက်၍မရချေ” ဟူ ၍ ညွှန်ပြခဲ့ ပသည်။
သက်သေခံ ချက်တစ်ခု က်ု ိ ပတ်ဝန်ကျင် အ ထော အထေက်အထမျဖြင့်
က် အ ထား များ
ဖြင့် ထေက်ခံ
ထော ပုံခံ
က် ပုံ
ထေက်ခံ နည်နှ ပထစ်မျိုနှ
မနည်း စ်စရှိသည်။
မှာ
ထို သ က် သေအား ပထမနည်မှ ထိုဆီ သက်သေအ
လျော်
သော ဆီလျေသေအ ချ က် အချက်
တစ်ချက်၏ ပတ်ဝန်ကျင် အ ကြော အကြေင်ခြင်ရမျနှ
င်း
ခြင်း
ရာများ
နှ
င့်
ပတ် င့်ပတ်သက်၍
သ က် ၍ မေမြန် မေး
မြန်း
ပြီ ၄င်အချက်အလက်မျ မှ
န်က န် ကြော င်း
သီး မှ န်ကန်ကြေင်သီခြသက်သေ
ခြား သ က် သေ ထူသ ည့်ထူ
နည်းသည့်နည်
ဖြစ်သည်။ ဒု တိယနည်မှ သသက်သေခံ က် သေခံ ဥဥပဒေပု
ပဒေပု ဒ်မ
ဒ်မ -၁၅၇ တွင်ပြဌန်ထသေနည်ဖြစ်သည်။
အ ခင်းဖြ စ်ပွား အခင်ဖြစ်ပွ
စဉ်အခက သို့သို့တည်မဟု
တ ည်း မဟု တ်တ် အခင်ဖြစ်ပွသည့်
အ ခင်း ဖြစ်ပွား
သ ည့် အချိန်လေက်တွင်အ ချိ န်လော က်တွ င်
သက်သေကအချက်အလက် တစ်ရပ်အနေဖြင့် ထွက်ဆို ခဲ့ သေထွက်ချက် သို့
တ ည်းမသို့တည်မဟု
ဟု တ် တ်ရား
တ တရ
ဥပဒေအရ အချက်အလက်ကို စုံ စမ်စစ်ဆေခွင့်ရှိသေ
အာ ဏာ ပို
င် ရှေ့တွ င်အဏပို င်ရှေ့
ထွ တွင်
က် ဆို ထွက်ဆို
ချက်သည် ရုံ ရှေ့ရှိထွက်ဆို
ကို
က် ချက်နှ
ညီ ပါ က င့် ကို က်ညီပက
၄င်း
ထွ က်ချ က် သ၄င်ထွက်ချက်သည်
ည် ရုံး ရုံ
ရှေ့ထွက်ချက်ကို ထေက်ခံ ရရေက်သည်။

လေ့ ကျင့်ရန်မေခွန်မျ
၁။ သက်သေခံ ဥပဒေအရ အခွင့်အရေရရှိသေ ပြေဆို
ပြော
ဆို
ချ
က် ချက်မျမှ
မှာ အ အဘယ်နည်။
များ ဘ ယ်
နည်း
။ ၄င်၄င်း
တို့ထဲမှ ၂ခု ကို ဥပမမျနှ
ရှ င့်တကွရှ
င်းပြ ။ င်ပြပ။
ပါ
What are the ‘privileged communications’ under the Evidence Act? Explain two of them with
illustration.

၂။ အေက်ပတို့ကို
သ င်
ဘ ယ် သင်ဘယ်လို
လိုနား သနလည်သနည်။
လ ည် နည်း
။
What do you understand by the following:
(က) ပြစ်မှုကျူလွန်ရတွင်ကြံ ရပ Accomplice
(ခ) ကလေသက်သေ Child-witness
(ဂ) စကမပြေနို င်သေသက်သေ Dumb witness

၃။ ကလေသက်သေအကြေင်ကို
စီ
ရင်
ထုံး
များ
နှ
င့်
တ ကွရှ စီရင်ထုံ
င်း
ပြ
ပါ။ မျနှ င့်တကွရှ င်ပြပ။
Explain about the child witness with cases.

၄။ သက်သေခံ ဥပဒေအရ နို င်ငံ တေရေရနှ

စပ် င့်လျဉ်း
စပ်လျဉ်သည့်
သ ည့် သ က် သက်သေခံ
သေခံ
ချက်ချက် အကြေင်
အ ကြော
င်း
ကို စီရင်ထုံ မျနှ
ဖြေ င့်တကွဖြေဆို
ဆို
ပါ
။ ပ။
Explain evidence as to affairs of state with case under the Evidence Act?

၅။ သက်သေခံ ဥပဒေအရကြံ ရပ တတစ်ယေက်သည် စ်

ယောက်
သ ည် အရည်အချင်ရှိသေ
အ ရည်အ ချ င်း
ရှိသက်သေခံ
သော သ က်
သေခံ
အဖြစ် ယူ ဆနို င်သလ။စီရင်ထုံ
စီရင်ထုံးမျနှနှ
များ င့်တကွဖြေဆို
င့်တ ကွဖြေဆိုပ။
ပါ။
Does an accomplice presume as a competent witness under the Evidence Act? Explain with
cases.
အခန်(၄)
သက်သေမျကို
စစ်စစ်မေခြင်အကြေင်
မေးခြ
င်း
အ ကြော
င်း

၄.၁ သက်သေမျကို တင်ပြစစ်ဆေမည့်အစီအစဉ်

သက်သေမျကို တတရမကျင့်ထုံ
ရား
မကျင့် ထုံး ဥပ ဥပဒေ
ဒေ သို့မဟု တ်
သို့
မဟု တ်ပြစ်မှု ပြစ်
မှု
ဆို င်ရကျင့်ထုံ ဥပဒေတွင်
သ တ် မှတ် သတ်မှ ထား တ်သော ထသေ အအစီအစဉ်အတို
စီအ စဉ်အ တို င်း
စင်စစ်ဆေရမည်။
စ်ဆေး ရမည် ။
ထို သို့သတ်မှ တ်ထခြင်မရှိလျှှင် တ ရား က တရရုံ က သ င့်
ရုံး သင့်လျေ
လျော် သည်ဟု
သ ည် ဟု ထင်မြင်သည့် ထ င်
မြင်သ ည့်
အတို င် စစ်ဆေရမည်ဟု သ က် သက်သေခံ
သေခံ ဥပဒေပု ဥပဒေပု
ဒ်မ ဒ်မ -၁၃၅ တွင်ဖေပြထပသည်။ပါသ ည် ။
ပြစ်မှုဆို င်ရမှုခင်မျကို
ပြစ် မှု ဆို ပြစ်မှုဆို
င်ရာကျင့် င်ရကျင့်ထုံ
ဥပဒေ ဥပဒေ
ထုံး အ ခန်း အခန် (၂၀)နှ င့် (၂၁)တွင် ပရှိသည့်အတို စစ်ဆေး င် စစ်ဆေ
လျက်ရှိသည်။
တရမမှုမျတွင် တ ရား လို နှ တရလို
င့်
တ ရား နှင်
ပြို င့်တရပြိုင်အနက်
အ နက် မည်သည့်ဘက်မှ
မည် သ ည့် ဘ က် မှ
သက်သေမျ စတင်စစ်ဆေ ရမည်ကို တရမကျင့်ထုံ အ မိ န့် ဥပဒေအမိန့် (၁၈) နည်ဥပဒေ (၁၊၂၊၃) တို့တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည်။
ပြစ်မှုမျနှ င့်စပ်လျဉ်၍၀ရမ်း မှု
သ မ္ ၀ရမ်မှုသမ္မ
မန် မှုနှင့် န်မှုနှ င့် အကျဉ်နည်စစ်ဆေ
အ ကျဉ်း နည်း စစ်ဆေး
မှုမျိုဟု အအမျိုအစ
မျိုး
အ စား ခွဲထရ ခွဲ ထား ရာ ဝရမ်မှုမျတွင် ဝရမ်း ပြစ်မှုဆို
မှု
များ
တွ င် င်ရ ပြ
စ်
မှု
ဆိုင်
ရာ
ကျင့်ထုံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၂၅၂၊၂၅၆၊၂၅၇ တို့အရသေ လည်ကေင်၊ သ မ္ သမ္မ
မန် မှုန်မှုမျတွင်
များ
တွ င် ပု ဒ်ပု ဒ်မ -၂၄၄အရသေလည်ကေင်၊
မ
အကျဉ်နည်ဖြင့်စစ်ဆေသေအမှုမျတွင်ပု
စစ် ဆေး သော အ မှု
များတွ င် ပုဒ် မ ဒ်မ -၂၆၂အရ လည်ကေင်သက်သေမျကို သ က် သေများ ကို စစ် စစ်ဆေရမည်။
ဆေး ရမည် ။
တရမမှုမျတွင်ဖြစ်စေ၊ ပြ စ်
မှုဆို င်ရာမှု
ခင်းပြစ်မှုဆို
တွ င် င်ရမှုခင်တွင် ဖြ စ်ဖြစ်စေတစ်ဖက်
စေတ စ် ဖက်
တည်မှ သသက်သေမျကို
က် သေများ ကို မည်သည့် မည် သ ည့် ရှေ့နေက်အစီအစဉ်ဖြင့်
ရှေ့နော
က် အ စီ အစ စစ်ဆေရ
ဉ်
ဖြ င့် စစ်ဆေးရ
မည်မှ အမှုသည် သို့မဟု တ် ရှေ့နေ၏ သဘေ အလျေက်စစ်ဆေနို
တ ရား ရုံး
ကမ င်သည်။
ည်ကဲ့ တရရုံ ကမည်ကဲ့ သို့
သို့
စစ်ဆေရမည်ဟုညွှ န် ညွှန်ကြနို
ကြား
နို
င် သော် လင်သေလည်
ည်း သမန်
သာ မန် အဖြင့် အား ဖြ ၀င်ရေက်
င့် ၀င်ရောက်
စွက်ဖက်လေ့ မရှိပ။ သို့ရတွင်ပြစ်မှုမျ၌
သို့ရာတွ င်
ပြ စ် မှု
များ
၌ တရခံ သည်မိမိအပေ၌ တ ရားခံ သ ည်မိမိအ ပေါ်
၌
မည်ကဲ့ သို့သေ စွပ်စွဲချက်မျရှိ၍ မည် မည်သည့်ပြန်လှ
သ ည့် ပြန်လှ န်န်မေခွန်မျကို
မေး ခွန်းများ
ကို မေမြန်မေးမြ
န်း
ရမည်ဖြစ်ကြေင် သိရှိနို
သိ ရှိ
နိုင်င်စေရန်
စေရန် တရလိုတဘက်မှ ရားလို ဘ က် မှအရေကြီ အ ရေး သေသက်သေ
ကြီး သော သ က် သေ
မျကို ရှေဦး
ရှေး ဦစွစစ်ဆေသင့်သည်။
စွာ
စစ် ဆေး သ င့် သ ည် ။
သို့ဖြစ်၍ သူ ငယ်ကြီနှ င့်အစို ရ တွ တွင်င် ဖေကေင်အအရေကြီသေ
ဖော်ကော င်အားအ ရေး ကြီး
သော သက်သေ သ က်သေ
အဖြစ် စစ်ဆေရမည်ဖြစ်လျှင်၄င်အအလျင်မြန်ဆုံ
ဟု ဖော်ပြထား သ ည် ။ စစ်ဆေသင့်သည်ဟု ဖေပြထသည်။
ရွှေဖြူနှ င့်အစို ရ အမှုတွင်
အ မှု တွ အရေကြီသေအမှုမျ၌
င် အ ရေး ကြီး သော အ မှု အစို
၌ ရရှေ့
များ နေ
အ စိုး
ရ နေ (ဥပဒေအကျိုဆေင်) သည် အမှု၏
ရှေ့
အဖြစ်အပျက် အကြေင်ခြင်ရမျကို အ စဉ် အ တို အစဉ်အတို
င်း င်ပေါ်
ထွ ပေထွက်လစေရန်
က်လာ စေရန် သက်သေမျ
သ က် သေများ
ကို စစ်ဆေသင့်သည်။ အ ထူး သ ဖြ အထူ
င့် သဖြင့် ဆ ရာ ဆရဝန်မျ
ဝ န်များ အပအဝင် အ ပါ အ ဝင် ပရဂူ မျအဖြစ် ပါ
ရဂူများ
အ ဖြစ်
စစ်ဆေ သက်သေမျကို ရှေးရှေ
ဦးဦအပို
အ ပို င်
င်း တွင်စစ်ဆေခြင်မပြု
တွ င်
စစ် ဆေး ခြ င်း
မပြု သင့်ပ။ သ င့်
ပါ။
၄င်တို့၏ ထ င် ထင်မြင်ချက်မျမှ
မြ င်ချ က် များ
မှာ မည်သည့်
မည် သ ည့်အချက် အ ချ မျတွင်
က် လို များ
အပ်
တွ င် လိုအ ပ်
နေသည်ကို သိရှိပြီသည့်အချိန်မှ
အ ချိန်မှ သာ စစ်သစစ်ဆေသင့်သည်ဟု
ဆေး သ င့် သ ည်ဟု ညွှန်ညွှန်ပြထသည်။
ပြ ထားသ ည် ။

၄.၂ သက်သေခံ လက်ခံ သင့်မသင့်ကို တရသူ ကြီကဆုံ ဖြတ်ရခြင်

“အမှုသည်တစ်ဖက်ဖက်က အခြင်အရ တ စ် တစ်ရပ်ရပ်ကို
ရပ်
ရပ်ကို သက်သေခံ
သ က် သေခံတင်သွင်လို
တ င်သွင်း
လို
သည့်အခ ထို အခြင်အရထင်ရှ
မည် ခဲ့ သ
လျှင်
ည့် နည်း
ဖြမည်သည့်နည်ဖြင့်
င့် သ က်သေခံသက်သေခံ
ဝင်ကြော ဝင်ကြေင်၊
င်း
၊
မည်သို့မည်ပုံ စပ်ဆို င်ကြေင် ကိုတတရသူ
ကို ရား
သူ ကြီကမေမြန်နို
ကြီး
က မေး မြန်း
နို
င်င်သည်။
သ ည် ။
တရသူ ကြီကထို အ ခြ ထိုအအခြင်အရသည်
င်း ရာ သ ည် သက်သေခံ
သ က် သေခံ ဝင်သည်ဟု
ဝင်သ ည် ဟုထင်
ထ င် မြင်လျှင် မြ
င်လျှ
င်
သက်သေခံ ချက်ကို လက်ခံ ၍ ထို သို့ မထင်မြင်လျှင်သက်သေခံ ချက်ကို ပယ်နို င်သည်”ဟု သက် သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-
၁၃၆တွင် ပြဋ္ဌန်ထပသည်။
ပါ
သ ည် ။
 ထင်ရှ စေလို သေအခြင်အရသည်
အ ခြား အ ခြ င်း
အ ရာ တ စ် ခုခုအခြအခြင်အရတစ်ခု ခု ရှား
ထ င် မှသာ ထင်ရှ မှ သ
သက်သေခံ ဝင် လျှင်ထို အခြင်အရကိုသ က် သက်သေထင်ရှ
သေထ င် ရှား
ပြ ရန် အပြရန်အမှုသည်
မှု
သ ည် သည်တဝန်ယူ
သ ည် တာဝန် ယူ
ပြီ၊ တရရုံ
တ ရား က
ရုံး
က ထို သို့တဝန်ထိုသို့တာ ဝန်ယူ ခြင်ကို သဘေမတူ ယူ ခြလျှင်
င်း
ကိုသ ဘော မပထမ
တူ လျှ
င် ပထ မ
အခြင်အရနှ င့်စပ်လျဉ်၍
သ က် သေခံ ချ က် မသက်သေခံ
ပေး မီ
နော က် ချက်မပေမီနေက် အ ခြ င်း အ အခြင်အရကို
ရာ
ကို ထထင်ရှ
င် ရှား
အေင်ပြရမည်။
အခြင်အရတစ်ရပ်၏စပ်ဆို အ ခြား င်မှုသည်
အ ခြ င်း
အ ရာ ကို အခြအခြင်အရကို ရှေး
ဦး စွာ ရှေ ဦစွ
ထင်ရှ အေင်ပြနို င်မှုအ ပေါ် တ ည် အပေတည်လျှင်တရသူ
လျှ င်တ ရားသူ ကြီးသ ည် ကြီသည် ဆင်ခြင်တုံ
ဆ င် ခြ င်တုံတရအရ
တ ရားအရ
ဒု တိယအခြင်အရကို ထ င် ထင်ရှ
ရှား
အော င် အေင် မပြုလု ပ်မီပထမအခြင်အရကို
မပြုလု ပ်မီပထ မအ ခြ င်းအ ရာကို
ထင်ရှ အေင်သ က် သက်သေခံ
သေခံ ချ က်ချက် တင်ပြခွင့်
တ င် ပြ ခွင့်ပြုနို င်သည်။ ပြု
နို င်သ ည် သို့မဟု
။ တ် သို့ ပထမ
မဟု တ် ပထ မ
အခြင်အရကို ထ င် ထင်ရှ
ရှား
အော င် အေင် သက်သေခံ
သ က် သေခံ ချက်မပေမီ
ချက် မပေး မီ ဒု တိယအခြင်အရ ဒု
တိ ယ အ ခြ င်း
အ ရာ
ကို ထင်ရှ အေင်သက်သေခံ
သ က် သေခံ ချက်ချက်ပေစေရန်ဆင့်ဆို
ပေးစေရန် ဆ င့် ဆိုနို
င်သနို င်သည်။
ည် ။
အမှုသည်မျတင်ပြသေ သ က် သေခံ သက်သေခံ
အ ထော က် အထေက်အထတို့သည်
အ ထား တို့
သ ည် သ က်သက်သေခံ
သေခံ ဥပဥပဒေအရ
ဒေအ ရ
သက်သေ ခံ ဝင်မဝင်ကို တရရုံ ကဆုံသ က် ဖြတ်ရသည်။
သေခံ အသက်သေခံ ထော က် အ ထား အထေက်အထကို
ကို တ င် ပြ စဉ်တင်ပြစဉ်
ပင် ထို အထေက် အအထကို ထား ကို လက်ခံ လသင့်မသင့်
က် ခံ သ င့် မသ င့် အဆုံ အဖြတ်ပေရန်ဖြစ်
အ ဆုံးအ ဖြ တ် ပေး ရန် ဖြ
စ်
သည်။ ဆုံ ဖြတ်ချက်ချသည်အထိ
အ ချိ န်
ဆွဲထား ရန် မဟု တ် အချိန်ဆွဲထရန်မဟု
ပေ။ သတ်ပေ။
က် သေခံ မဝင် သက်သေခံ
ဟု မဝင်ဟု
ထင်မြင်လျှင် သက်သေထွက်ချက်တွင် မှ တ်တမ်မတင်ရ။ အ ခြားအ ခြအခြအခြင်အရကို
င်း
အ ရာ ကို က နကနဦသက်သေ ဦးသ က် သေ
ထင်ရှ စေပြီမှ
သ က် သက်သေခံ
သေခံ ဝင် သော ဝင်သေအခြင်အရမျရှိသည်။
အ ခြ င်း
အ ရာ များ
ရှိ
သ ည် ။
ဥပမ-
(၁ ) သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၃၂(၁)အရ သက်သေခံ ဝင်သေသေခနီစွ ပ်စွဲစွပ်စွဲချက်ကို
ချက် ကို
ထင်ရှ စေသည် ဆို လျှ င် ဆို လျှင် ထို ထို
စွပ်စွဲချက်ကို
စွ ပ် စွဲ
ချ က်ကို ထင်ရှ ပြခြင်မပြုမီ ထ င် ရှား
ပြခြ င်း
မပြုမီ
ထို စွပ်စွဲချက်ကို ပြေဆို သူ သေဆုံး သေဆုံ
ကြော ကြေင်
င်း ဦစွထင်ရှ
ဦးစွာထ င် စေ
စေ ရန်လို သည်။
ရှား ရန် လို
သ ည် ဤ
။ ဤ
ကဲ့ သို့အခြင်အရ နှစ်ရနှ ပ်
စ်ရပ်ရှိသည့်အနက်
ရှိ
သ ည့် အ နက် တစ်ရပ်ကို
တ စ် ထင်ရှ
ရပ် ကိုထစေမှ
င် စေမှအခြ
ရှား အ ခြား
အခြင်အရသက်သေထ င် သေထင်ရှ
ရှား
မည် ဖြ စ် မည်ဖြစ်လျှင်
လျှင် တရရုံ
တ ရား က
ရုံး
က သင့်လျေမည်ဟုသ င့်လျော်မည် ဟု
ထင်မြင်သည့် အတို င်အခြင်အရတစ်ခု
ပထ မ တ င် ပြခွခုပြု
င့် ကိုနို
ပထမတင်ပြခွင့်ပြုနို
င်သ ည် ။ င်သည်။
(၂) ပျေက်ဆုံ သွသေ စာတ မ်း
အ မှ တ်စတမ်အမှ
အ သား တ စ် တ်အသတစ်ခု
ခု၏ ၏ မိ တ္ မိတ္တ
တူ ကို ူကို
တ င် တင်ပြလို
ပြလို
လျှင် မိတ္တ ူကို မတင်သွင်မှ မူရရင်မှ
မူ မှာ ပျေက်ဆုံ
င်း သွပြီဖြစ်ကြေင်
ပျော
က် ဆုံး
သွား
ပြီ
ဖြစ် ကြောင်း
ရှေ ဦစွသက်သေတင်ပြရမည်ဖြစ်သည်။
သ က် သေတ င် ပြရမည်ဖြ စ်သ ည် ။
(၃ ) မေင်ဖြူသည်ခို ရပပစ္စည်ကို
ခိုး
ယူ ရရှိ ခဲ့
ကြော င်း ခို ယူ ရရှိခဲ့ ကြေင် သိ လျက် နှ လသိလျက်နှ
င့် က် ခံ င့်လက်ခံ
သည်ဟု တရစွဲဆို ခြင်ခံ ရသ ည် ခံ ။
ရသည်။ထို
ထိုသူ က သူ က ပပစ္စ
စ္စည်းည်မျမှ
မှာ ၄င်တွင်လက်ရှိ
များ ၄င်းတွ င်လ က် ရှိ
မဟု တ်ကြေင် ငြင်ဆို
ငြ င်း
ဆို ရန်အတွက်
ရန် အ တွ က် သက်သေခံ သ က် သေခံ တင်ပြရန် တ င် အဆို
ပြ ပြုသည်။
ရန် အ ဆိုပြု သ ည် ။
ပစ္စည်သည် ခိုး
ရာပါ ခိုပရပပစ္စ
စ္စည်း ဟုည်ဟု
တ် မှ တ်မှ
သာ လျှသလျှင်
င် ငြင်ဆန်ခြင်သည်
ငြ င်း
ဆ န်ခြ င်း
သ ည်
စပ်ဆို င်လိမ့်မည်။ တရရုံ သည် ၏ ၄င်၏ ဆ ဆင်ခြင်တုံ
၄င်း င် ခြ င် တုံ သဘေအလျေက်
သ ဘော အ လျော က် လက်ရှိ လ က် ဟု
ရှိတ် ဟု တ်
မဟု တ်ဆို သေ သက်သေခံ ချက်ကို မတင်ပြမီ ခို ရပပစ္စည်မှ
ဆို သော န်မမှ န်သ က်ဆိုသေခံ
သေ ချ သက်သေခံ
က် ကို ချက်ကို
တင်ပြခွင့်ပြုနို င်သည်။ သို့မဟု တ် ခို ရပ ပစ္ ပစ္စ
စည်း ည်မှ
မှန် န်ကြေင်
ကြော င်း သက်သေခံ သ က် သေခံမပြမီ မပြ မီ
လက်ရှိ ဟု တ်မဟု တ်ဆို သေ သက်သေခံ ချက်တင်ပြခွင့်ပြုနို င်သည်။
အကြေင်ခြင်ရတစ်ခု
သ က် သေခံ သည်
ဝင် ရန်သက်သေခံ
အ တွ က် ဝင်ရန်အတွက်
ဤ သ က် သေခံ ဥဤသက်သေခံ
ပဒေပု မ ဥပဒေပု ဒ်မ
ဒ် -၅အရ အငြင်ထွက်
အကြေင်ခြင်ရသို့မဟု တ်စပ်ဆို င်သေအကြေင်ခြင်ရဖြစ်ရမည်။

၄.၃ အဓိကစစ်မေခြင်
“အဓိကစစ်မေခြင်ဆို” သည်မှ သက်သေတင်ပြသည့်ဘက်ကမိမိ၏
ဆိုသ ည် မှာ သ က် သေတ င် ပြသသက်သေည့်
ဘ က် က မိမိ၏ သ က် သေ
အ စစ်မေခြင်ကို ခေါ်သ ခေသည်ဟု
ည် ဟု သ က် သက်သေခံ
သေခံ ဥပဒေပုု
ဥပဒေ ပု ဒ်
ုမ
ဒ်မ -၁၃၇တွင် ဖေပြထသည်။ သ က် သေများ သက်သေမျအ
အားပထ မ ပထမ
အဓိက စစ်မေရမည်ဟု သ က် သက်သေခံ
သေခံ ဥပဒေပု ဥပဒေပု
ဒ်
မ ဒ်မ -၁၃၈တွင်ပြဋ္ဌန်ထသည်။ တ စ် နည်း တစ်နည်အဖြင့်
အား
ဖြင့်
မူ လစစ်မေခြင် ဟု လဟု ည်း
လည်ခေပသည်။
ခေါ်
ပါ သ ည် ။ အဓိကစစ်မေရတွင်
အ ဓိ က စစ် မေးရာတွင်စပ်ဆို င်သည့် စပ် ဆို
င်သ ည့်
အခြင်အရမျနှ
သ က် င့်သက်ဆို
ဆိုင်စေရမည် င်စေရမည်။
။
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ််မ ၁၄၂ တွင် အဓိကစစ်မေခြင်တွင် နိမိ တ် ပြနိမိတ်ပြမေခွန်မမေရ
မေး ခွ
န်း
မမေးရ
ပဟု ဖေပြ
ဖော်ပြ ထသည်။ ထား သ ည် ။နိမိတ်ပြမေခွန်ဆို သည်မှနိ မိတ် ပြမေး ခွ
န်း
ဆိုသ ည် မှာ
ရေလမြေင်ပေ သို့
မဟု သို့မဟု တ် အအဖြေ
တ် ဖြေ ရရှိစေရန် ရရှိစေရန် လမ်ကြေင်ပေလ မ်း
ကြော သေ
င်း
ပေး သော
မေခွန်မျိုကိုနိ
မိ
တ် နိမိတ်ပြမေခွန်
ပြ
မေး ခွန်း ဟု
ဟု ခေပသည်။
ခေါ်
ပါသ ည် ။သို့ရတွင် သို့ နိဒန်
ရာ
တွ င် နိဒါ
န်း
ပျိုသေ အ ကြော အကြေင်အရ
င်း
အ ရာ သို့မဟု တ် အငြင်မပွသေ
သို့
မဟု တ် အကြေင်အရ
အ ငြင်း
မပွား
သော အ ကြောင်း
အ ရာ
မျ နိမိတ်ပြမေခွန်မျကိုတ ရား ကတရရုံ
ရုံးမေး
ခွ ကမေခွင့်ပြုရမည်
င့်
ပြု
ရမည် ဟူ ၍ဟူ၍ထို ပု ဒ်မ ထို တွင်
ပုဒ်မ တွင်
ပင်ပြဋ္ဌန်ထပသည်။ အ ဓိ က စစ် အဓိကစစ်မေခြင်၏
မေးခြ င်း
၏ ရည်ရည်ရွယ်ချက်မှ
ရွ
ယ် ချက် မှာ အမှုနှ င့် အ မှု
နှင့်
စပ်ဆို င်သေ အချက်အလက်မျကို အစီအစဉ်ကျနကျစ် လျစ် ခို
င်
မာအောကျစ်လျစ်ခို
င် င်မအေင်နှစ် ဖက် နှ စ်ဖက်
အမှုသည်မျကမိမိ၏အမှုအနို
မိ
မိ ၏ အ မှု အ နိုင်ရရှိရေအတွက်အမှုတည်ထေင်ရေပင်ဖြစ်သည်။
င်ရရှိရေးအ တွ က်အ မှုတ ည် ထော င်ရေး
ပင် ဖြ
စ်သ ည်။

၄.၄ ပြန်လှ န်စစ်မေခြင်

 မိမိဘက်မှ သက်သေကို တစ်ဖက်အမှုသည်ဘက်မှ ပြန်လှ န်မေခွန်မျဖြင့်
မေး မြန်း မေမြန် စစ်ဆေးစစ်ဆေ
ခြင်သည် ပြ န်
လှပြန်လှ
န်စစ် န်စစ်မေခြင်ဟု
မေး ခြင်းဟု ခေါ် ခေကြေင်
ကြော င်း သက်သေခံသဥပဒေ က် သေခံ ဥပဒေ
ပု ဒ်မ ၁၃၇ နှ င့် ၁၃၈ တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည်။
သက်သေခံ ဥပဒေပု ု ဒ်မ-၁၃၈တွင် ပြန်လှ န်စစ်မေရတွင် အ ဓိ ကအဓိကစစ်မေစဉ်က
စစ် မေး စဉ် က သသက်သေ
က် သေ
ထွက်ဆို သေ အကြေင်ခြင်ရမျကို စစ် မေး သနို
င် သ ည် စစ်မေနို
မဟု တ် င်သည်မဟု
။ တ်။
ရှ
င်းလ င်း ရှ င်လင် စစ် စစ်မေ
မေး
သည့်အခ ပြန်လှ န်စစ် မေရတွင် ရည် ရည်ညွှန်သေအကြေင်အရမျကို
ညွှန်း သော အ ကြော င်းအ ရာ များ
ကို
ရှ င်လင် စေရ စေရန်မေရမည်။
န်မေး ရမည် ။ ထို့ပြင်ရှထို့
င်လင်သေ
ပြ င်ရှင်း လ င်း သော အကြေင်အရမျ အ ကြော င်းအ ရာများ
ကို ရှ င်လင်စေရန်မေရမည်။
ထို့ပြင် ထို့ပြင်
ရှင်းလ င်းစစ် မေး ရှ ရာ
င်လင်စစ်မေရတွင်
တွ င် တ ရား တရရုံ
၏ ၏
ရုံး
ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် အကြေင်အရသစ်ကို ထ ည့် သွ ၍ ထည့်သွင်၍ မေး
င်း မေလျှင်ထို
လျှ င်ထို အကြေင်ကို
အ ကြော င်း
ကို
တစ်ဖက်က ပြန်လှ န် စစ်မေခွင့်ရှိကြေင်ပြဋ္ဌ ကြော င်းပြ ဋ္ဌာန်း ထားန်ထသည်။
သ ည် ။
နိမိတ်ပြမေခွန်မျ သို့ သို့မဟု
မဟု တ်တ် ရေလမြေင်ပေသေ
ရေလာ မြော င်း
ပေး သော မေခွန်မျို မေး ခွန်း
မျိုး
ကို ပြန်လှ န်စစ်မေရတွင် မေး မေနို
နို
င်ပါသင်ပသည်
ည် ဟုဟု သက်သေခံ သ က် သေခံ ဥပဒေ
ဥပဒေပု ဒ်မ ပု ၁၄၃
ဒ်မ တွင်
၁၄၃ တွ င်
ဖေပြထသည်။ထို့ ကြော င့် ထို့ကြေင့် အအဓိကစစ်မေခြင်
ဓိ က စစ် မေး ခြ င်း တွင်မေပုံ မေနည်
တွ င် မေး ပုံ
မေး နည်း
ထက်ပို မို ကျယ်ပြန့်စွမေနို င်ခွင့်ရှိပသည်။
ပြန်လှ န်စစ်မေခြင်၏ ရည် ရည်ရွယ်ချက်မှ
ရွယ် ချ က် မှာ တစ်ဖက်မှ
တ စ် ဖက် မှ အဓိကစစ်မေချက် အ ဓိက စစ် မေး ချက်
မျကို ဖြိုဖြိုဖျက်ရေ
ဖျ က် ရေး ယို င်လဲရေ၊ယို င်လဲ ရေး ၊ပျေညံ့ သွရေနှ င့်မ ပျော့
ညံ့ သွားရေး နှင့်
မ
ယုံ ကြည်စေရန်တို့အတွက်ဖြစ်သည်။
ပြန်လှ န်စစ်မေခြင်တွင် မေး ခွ န်း မေခွန်မျကို
များ
ကို ရေး မှတ် ရေမှ
ရန် မတ်ရန်မလို
လို ပါ။ ပ။ အဖြေအ ဖြေ
ကို သမှ တ်တမ်တင်ရပမည်။ အ ရေး ကြီး သော မေးခွ န်း
ဖြအရေကြီသေမေခွန်ဖြစ်လျှင်
စ်လျှ င်
သေလည်ကေင်၊ တ စ် ဖက် မှအ တစ်ဖက်မှ
မေး အ ဖြေ အမေအဖြေဖြင့်
ဖြင့် မှ မှ တ်တမ်တင်ပေရန်
တ် တ မ်း တ င် ပေး ရန် တေင်တော င်း
ဆို သေအခတွင်သေလည်ကေင်အမေအဖြေပုံ
သော် လ ည်း ကော င်း အ မေး အ ဖြေ ပုံ
စံဖြ င့် စံ ဖြင့်ရေမှ
ရေး မှ တ်နို င်တ်နို
ပါ သ င်ပသည်။
ည် ။
သက်သေတစ်ဦအပြန်လှ န်စစ်မေသည့်အခ၌ အ ထ က် တွ င် အထက်တွင်
ဖော်ပြ သော ဖေပြခဲ့ သေ
ခဲ့
မေခွန်မျအပြင် အော က် ဖော် အေက်ဖေပြပ
ပြ ပါ မေခွန်မျကို
မေးခွပမေနို
န်း
များ
ကို င်ခွင့်
ပါ မေး နိုင်ခွင့်
ရှိကြေင်သက်သေခံ
သ က် သေခံ ဥဥပဒေပု
ပဒေပု ဒ်မ၁၄၆တွင်ပြဋ္ဌ
ဒ်မ ၁၄၆ တွ င်ပြ ဋ္ ဌာန်း န်ထပသည်။
ထား ပါ သ ည် ။
(၁) ထို သက်သေသည်ဖြေင့်မှ မမှန်သည်၊မမှ
န်သ ည် ကို န်သည်ကို
စိစစ် ရေန် စိစစ်ရေန်သေလည်ကေင်၊
သော် လ ည်း ကော င်း၊
(၂) ထို သူ သည်မည်သည့်လူ စမျိုဖြစ်သည်၊ ထို သူ ၏ လူ ထို မှု
နေ သူ ၏လူ နေမှု အ ဆ င့်အဆင့်အတန်
အ တ န်း မမည်သို့ရှိ
ည် သို့ရှိ
သည်ကို သိရှိနို င်ရန် သေလည်ကေင်၊
(၃ ) မေသည့်မေခွန်ကိုသွ ယ် ဖြေလျှင်တို
ဝို်က် ၍ဖြ စ် စေ က်ရို က်ဖြစ်စေ၊ သ က် သွယ်ဝို ်က်၍ဖြစ်စေ
သေကို သက်သေကို
ပြစ်မှုသင်ရန် လည်ကေင်၊ လျော် လျေကြေဒဏ်ပေဆေင်ရန်သေလည်ကေင်၊
ကြေး ဒဏ် ပေး ဆော င်ရန် သော် လ ည်း ကော င်း
၊
ဘဏ္ဍအဖြစ် သိ ဆသိမ်ဆည်ခြင်
မ်း ည်း ခြ င်း ဒဏ်ခံဒဏ် ရန်သေလည်ကေင်၊
ခံရန် သော် လ ည်း ကော ၊ အကြေင်
င်း အ ကြော င်း
ရှိသေလည် ထို သထိုက် သက်သေ၏
သေ၏ ဂု ဏ်သရေကို
ဂု ဏ် သ ရေကို ထိပစေခြင်ဖြင့် ထိ ပါး
စေခြ င်း
ဖြထိုင့်
သူ အပေ ထို သူ အ ပေါ်
ယုံ ကြည်လေက်သူ ဟု တ် ဟု တ် မဟု
မဟု တ်တ် ထင်ရှ စေရန်သေလည်ကေင်ထ င် ရှား
စေရန် သော်လ ည်း ကော မည်သည့်
င်း မည် သ ည့်
မေခွန်မျကို
မဆို မေး မဆို
ခွ ရမေခွင့်ရသည်။
င့် သ ည် ။
သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ-၁၃၈တွင် ပြန်လှ န်စစ်မေရ၌ အ အမှုနှ မှုနှင့်စင့်စပ်ဆို
ပ်ဆိုင် င်သေ
သော
အကြေင်ခြင်ရ များ ကို သာမျကို သ သက်သေအမေမြန်ရမည်ဟု
သ က် သေအား မေး မြ န်းရမည် ဟု ဖေပြထသည်။ ဖော်
ပြ ထား သ ည် ။
ဤပု ဒ်မတွင် အမှုနှ င့်စပ်ဆို င်သေ အကြေင်ခြင်ရမျကိုသ က် သေသ သမက ည် သက်သေသည်ယုံ ကြည် ထို
က် ယုံ ကြည်ထို က်သူ
သူ
ဟု တ် မဟု တ်သိရှိနို င်ရန် အတွက် မေခွန်မျကို နို
င် ကြော မေမြန်နို
င်းပြ ဋ္ င်ကြေင်ပြဋ္ဌ
ဌာန်း ထား သ ည် ။ န်ထသည်။
သက်သေသည် အဓိကစစ်မေခြင်တွင် အ စစ် ခံ အစစ်ခံ
သွား
သော အသွသေအမှုနှ
မှု
နှင့်
သ က် င့်သက်ဆို
ဆို င် င်
သေ အကြေင် ခြခြင်ရမျကို
င်း
ရာ ကို အမှ န်တကယ်သိရှိခြင်
များ အ မှ န် တ က ယ် သိ ရှိ
ခြ ဟု တ်
င်း မဟု
ဟု တ်၊
တ် မဟု တ်၊
မှ တ်မိနို င်ခြင်ရှိ မမရှိ၊
ရှိ
၊ ကေင်စွ ကော င်း နလည်နို င်ခြင် နား
စွာ ရှိမရှိ၊
လ ည် နို
င် ခြ င်း ရှိမရှိ၊
ဘက်လို က်ခြင်ရှိမရှိ၊ အ မှု သအမှုသည်တစ်ဦဦနှ
ည် တ စ် ဦးဦးနှ င့် င့် ဆွေမျို
ဆွေ မျိုး တေစပ် တော် ခင်မင်
စပ် ခင်မင်
ရင်နှီခြင် ရန် ရန်ငြိုထခြင်
ငြိုး
ထားခြ င်း ရှိမရှိ၊ ရှိ မရှိ၊ ထို သူ ၏အကျင့်စရိတ္တ ထို သူ ၏ အ ကျင့် စာရိ တ္ တ
အခြေအနေမည်ကဲ့ သို့ ရှိသည်ဆို ခြင်တို့မှ အ မှုအမှုဖြစ်အကြေင်ခြင်ရနှ
ဖြ စ် အ ကြော င်းခြ င်းရာ နှင့် င့်
စပ်ဆို င်ခြင်မရှိသေလည်ဤ ပု ဒ်မအ ရဤပု ဒ်မအရ သ က် သေသ သက်သေသည်
ည် ယုံ ကြ ယုံည်
ကြည်ထို
ထိုက် သူက်သူ ဟု ဟုတ်တ် မဟုမတ် ဟု တ်
သိရှိနို င်ရန် အတွက် မေမြန်နို င်သည်။
ထို့ကြေင့် ဤဤပု ပု ဒ်မတွင်
ဒ်မတွ င် ပု ဒ်မပု ဒ်မ -၁၃၈၌ ခွင့်ပြုထသည်ထက်
ပြ န်
လှ န် စစ် ပြန်လှ
မေး ရာ
၌န်စစ်မေရ၌ ကျယ်ကျယ်
ကျယ် ပြန့်ပြန့် မေမြန်ခွင့်ပေထသည်။
သို့ သော် သို့သေ
မေး ခွန်း
များ
သ ည် မေခွန်မျသည် မယုံ ကြည်မယုံ ကြည်
ထို က်သူ ဖြစ်ကြေင် ထထင်ရှ
င် ရှား စေရန်အလို့ငှ စေရန် အ လို့ ဆီလျေသေမေခွန်မျ
ငှာ ဆီ လျော် သော မေး ခွ န်း
များ
ဖြစ်ရမည်။
ပြစ်မှုဆို င်ရ ကျင့်ထုံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၅၄၀အရတရရုံ က ဆ င့် ဆင့်ခေသေ
ခေါ်သော ရုံ ခေသက်သေ
ရုံး
ခေါ် သ က် သေ
အ နှ စ်ဖက်အမှုသည်တို့က ပြန်လှ န်စစ်မေနို င်သည်။ တ ရား ခံပြတရခံ
သ က် ပြသက်သေတစ်ဦသည်
သေတ စ်ဦး သ ည် အ ခြားအခြ
တရခံ ၏ အ ကျိုး အကျိုကို
ကို ဆန့်ကျင်ထွက်ဆို
ဆ န့် ကျင် ထွ က် လျှင်
ဆိုလျှ င်ထို သက်သေအ ထို သ က် ထို
သေအား ထို
အခြတရခံ ပြ န်လှကပြန်လှ
န်စစ် မေး န်စစ်မေခွင့်ရသည်။
ခွင့်
ရသ ည် ။

၄.၅ ရှ င်လင်စစ်မေခြင်
 ပြန်လှ န်စစ်မေပြီနေက် မိ မိ မိမိအမှုသည်အ
အ မှု
သ ည် အား မိမိကထပ်မံ
မိမိက ထမေမြန်ခြင်
ပ်မံမေး မြန်း ခြ င်း
ကို ရှ င်လင်စစ်မေခြင်
ဟု ခေါ်သ ည် ။ဟု ခေသည်။တ စ် တစ်နည်အဖြင့်
နည်းအား
ဖြ င့် ထပ်မံ
ထ ပ် စစ်မေခြင်
မံစစ် မေး ခြ င်း
ဟု လည်ခေသည်ဟူဟူ ၍ သ က် ၍သက်သေခံ
သေခံ ဥပဒေပု ဥပဒေပု
ဒ်မ ဒ်မ -၁၃၇ နှ င့် ပု ဒ်မ-၁၃၈တို့တွင် ဖေပြထသည်။
ပြန်လှ န်စစ်မေခြင်ရှိမှ သလျှင် ရှ
င်း
လ င်း
စစ် ရှခြ
မေး င်လင်စစ်မေခြင်ရှိမည်ဖြစ်
င်း
ရှိ
မည် ဖြစ်
ပသည်။
ရှ င်လင်စစ်မေရတွင် ပေါ်ပေါက် လာ ပေပေက်လသည့်
သ ည့် အ ချအချက်အလက်မျအပေ
က် အ လ က် များ
အ ပေါ်
မူ တည်၍ မေခွင့်ရှိသည်။
အ ချ က် အလ အချက်အလက်သစ်သို့မဟု
က် သ စ် သို့
မဟု တ် တ် အ ကြော
အကြေင်အရသစ်
င်း
အ ရာ သ စ် မျများ
ကို မူ မမေနို င်ပ။ အချက်အလက်
အ ချ က် အ လ က် သစ်မျ ပေပေက်လ၍
သ စ်များ ပေါ် မေလို
ပေါ ပကရုံ
က် လာ၍၏ မေး လို
ပါက ရုံး
၏
ခွင့်ပြုချက်ကို ရှေ ဦစွ တော တေင်ခံ
င်း
ခံ ရပါရပမည်။
မည်။ အခြေအနေကို
အ ခြေ အ နေသုံကို
သပ်ပြီ
သုံးသ ပ် ပြီးရုံ မှ ရုံး
မှ
ခွင့်ပြုရပမည်။ထို သို့ ခွ င့် ပြု
ချ က် ခွင့်ပြုချက်အရ
အရ ပေပေက်လသေအချက်အလက်သစ်
ပေါ်
ပေါ က် လာ သော အ ချ က် အ လ က် သ စ်
မျနှ င့် ပတ်ပတ်သက်ပြီပြန်
သ က် ပြီး
ပြ န် လှ န်မေခွင့်ကို
လှန်မေး ခွင့်
ကို တစ်ဖက် တ စ် အမှုသည်အတရ
ဖက် အ မှု သ ည် အား
တ ရား
မျှတမှုကို ရှေ ရှု၍တရရုံ
တ ရား ရုံး
က ခွကခွင့်ပြုရပမည်။
င့်
ပြု
ရပါ မည် ။
အကျင့်စရိတ္တ နှ င့်စပ်လျဉ်၍
တ င် ပြ သ ည့်သ က် တင်ပြသည့်သက်သေကို
သေကို ပြ န်လှပြန်လှ
န်စစ် န်စစ်မေ
မေး
ခွင့်နှ င့် နေက်ထပ်စစ်မေခွင့်ရှိပသည်။
ခွင့်
ရှိပါသ ည် ။
ရှ င်လင်စစ်မေခြင်တွင်နိမိတ် ပြ မေး ခွန်း
ကိုလနိမိတ်ပြမေခွန်ကို
ည်း လည် မေး မေပို
ပို
င်ခွ
င့်င်ခွင့်မ
မ
ရှိပ။ ရှ င်း
ရှ င်လင်စစ်မေခြင်၏
လ င်း
စစ် မေး ခြင်း
၏ ရည်ရွယ်ချက်မှ
ရည် ရွယ် ချက် ပြန်လှ န်စစ်မေ
မှာ ပြ န် လှ
န်စစ်
မေး
ခြင်ခံ ရသဖြင့်ဖြို ဖျ က် ဖြိုဖျက်ယို
ယို င်လဲ သွား
သောင်လဲသွသေ မိမိ၏အဓိက
မိမိ
၏ အ ဓိက စစ်မေချက်မျ စစ် မေးချ က် များ
ကို ပြန်လည်၍ တေင့်တင်ခိုအင်မစေရန်
မှု
ကိုပြန်
လ ည် အမှုကို
တ ည်ဆောပြန်လည်တည်ဆေက်ခြင်
က်ခြ င်း ဖြစ် ဖြစ်
ပသည်။

၄.၆ တရရုံ က မေး မေခွန်ထု

ခွ န်းထု တ် ပိုတ်ပို
င်ခွ င်ခွင့်နှ
င့်
နှင့် င့်ရုံ မှ
ရုံး
မှ
သက်သေခံ ပစ္စည်တင်ပြရန်အမိန့်ထု
အ မိ န့်
ထု တ် ဆ င့် တ်ဆင့်ပို
ပို
င် ခွ
င့် င်ခွင့်အကြေင်
အ ကြော င်း
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၆၅တွင် ဖေပြထသည်မှ “စပ် ဆိုင် သောစပ်ဆို င်သေ
အကြေင်ခြင်ရမျကို ရှာ ဖွေ တွေ့ ရှ ဖွေတွေ့ရှိစေရန်ဖြစ်စေ၊
ရှိ
စေ ရန် ဖြ စ်စေ၊ သင့်လျေသေနည်
သ င့်လျော် သော နည်း
ဖြင့် ထင်ရှ စေရန် ဖြ စ် စေဖြစ်စေ တရသူ တ ရားကြီသည်
သူ ကြီးသ ည် စပ်ဆို င်သည့် စပ် ဆို င် သ ည့်
အကြေင်ခြင်ရ သို့ မဟု သို့မဟု
တ် တ် မစပ်ဆိုမစပ်င်သေ
ဆို င် သော အကြေင်ခြင်ရနှအင့်ကြော င်း
ခြ င်းရာ နှ
င့်
စပ်လျဉ်၍မေလိုမ သည့်
ည် သ ည့်မည်သည့် မေး ခွ မေခွန်ကို
န်း
ကို မဆို မမဆို
ည် သမည်သည့်သက်သေ
ည့်သ က် သေ မည်သည့်
မည် သ ည့်
အမှုသည်ကို မဆို မည်သည့်အခမဆို မေး မေခွင့်
ခွင့် ရသည့်အပြင် ရသ ည့် အ ပြ င် မည်သည့် မည် သ ည့် စတမ် စာ
တ မ်း
အမှ တ်အသကို မဆို ဆ င့် ဆို ဆင့်ဆို
ခွင့်
လ ည်းခွင့်လည်ရသည်။
ရသ ည် ။ အမှုသည်မျသည်အ မှု သ ည် များသ ည်
လည်ကေင်၊ ၄င်း ၄င်တို့၏
တို့ ၏ ကို ယ်စလှ
ကို ယ် ယ်မျသည်လည်ကေင်၊
စား
လှ ယ် များ
သ ည် လ ည်း ကော ၊ ၄င်
င်း ၄င်း
မေခွန် သို့မဟု
သို့မဟု တ် တ်၄င်၏
၄င်း၏ အမိန့်ဆင့်ဆို အ ချက်ကို
မိ ဆကန့်ကွက်ခွင့်မ
န့် င့် ဆိုချက် ကိုက န့် ကွ က် ခွ င့်မ
ရှိစေရ။ ထို မေခွန်ကို ဖြေ ဖြေကြချက်တစ်ရပ်ရပ်နှ
ကြား ချ က် တ စ် ရပ် ရပ်နှင့်
စပ် င့်စပ်လျဉ်၍
လျ ဉ်း
၍ သက်သေအသ က် သေအား
တရရုံ ၏ခွင့်ပြု ချက် မရဘဲ ချက်မရဘဲ ပြန်လှ
ပြ န်လှန်စစ်မေခွင့်မရှိစေရ။
န်စစ် မေး ခွ
င့်
မရှိ
စေရ။ သို့ရတွင် သို့ ရာ တွ င်
စီရင်ချက်သည် ဤဥပဒေအရ စပ်ဆို င်ကြေင် သသတ်မှ တ် မှတ်ထပြီ
တ် ထား
ပြီး နည်လမ်တကျ
နည်း လ မ်း တ ကျသက်သေ သ က် သေ
ထင်ရှ ပြသေ အကြေင်ခြင်ရမျအပေ အ ခြေ ပြုရမည် အခြေပြုရမည်။
။ ထိုမှ တ စ် ထို မှ တစ်ပ တ စ်
ပါး တစ်ဖက်
ဖက်
အမှုသည်က မေလျှင်ဖြစ်စေ၊တော င်း
ဆို လျှ တေင်ဆို
င် လျှင် ဖြ စ် ဖြစ်စေ
စေ တစ်ဦတစ်ယေက်သေ
တ စ် ဦးတ စ် ယော က် သော
သက်သေက ပု ဒ်မ-၁၂၁ မှ ၁၃၁အရ ဖြေဆို ရန် ငြင်ဆို မေး
နို င်သည့်
ခွန်း
ကို မေခွန်ကို
အ တ င်း အအတင်အကျပ်ဖြေ
ကျပ် ဖြေ
ဆို ရန်သေလည်ကေင် တ င် ပြ ရန် တင်ပြရန် ငြ ငြင်ဆို
င်း
ဆို နို သ
နို
င် င်သည့်
ည့် စတမ်အမှ စာ တတ်အသ
မ်းအ မှ တ် အ သား
ကို အတင်အကျပ် တ င် ပြ တင်ပြစေရန်သေလည်ကေင်
စေ ရန် သော် လ ည်း ကော င်း ဤပု
ဤ ဒ်မအရမပြုလု
ပုဒ် မအ ရမပြု လုပ်ရ
ပ်ရ
သည့် အပြင် ပု ဒ်မ-၁၄၈သို့မဟု တ်ပု ဒ်မ-၁၄၉အရအခြသူ တစ်ဦက မေး ရန်မသ မေရန်မသင့်သေ
င့်
သော မေး ခွ မေခွန်
န်း
ကို လည် မမေရ။ အအထက်တွင်
ထ က် တွ င် ခြွင်ချက်ထသည်မှ
ခြွ
င်း
ချ က် ထား သတစ်ပ
ည် မှ တ စ် ပါးစတမ် စာ
တ မ်း
အမှ တ်အသတစ်ခု ခု ၏ မူ လ သ က် မူသေခံ
လသက်သေခံ
ချ က် ချက် ကို တင်ပြခြင်မှ
ကို တ င် ပြခြ င်းမှ
ကင်လွတ်ခွင့်မပေရဟူ
” ဟူ ၍ဖြစ် သ ည် ။၍ဖြစ်သည်။
တရသူ ကြီသည် အ မှု မှန်ရရှိ အမှုမှ
ရေး နှ န်ရရှိရေနှ
င့်ပတ် သ က် င့်ပတ်သက်၍
၍ ရုံ တွင်အမှု
ရုံး
တွ င်အ မှု
စစ်ဆေနေသေအခ သ က် သေ သက်သေ များ ကိုမျကို အချိန်အခမရွေ
အ ချိ န်
အ ခါမရွေး ၀င်ရေက်မေမြန်၀င် ရော က် မေး မြ န်း
နို င်သည်။ ထို သို့ မေမြန်သည့် ရည် ရွ ယ်ရည်ရွယ်ချက်မှ
ချက် မှာ အအမှုမှ
မှုမှန် န်ဖေထု
ဖော်ထု တ် တ်ရေ
ရေး
သလျှင် သ က် သက်သေဖြစ်ရမည်။
သေဖြ စ် ရမည် ။ တရခံ တ ကို ရား ခံ ကိုလွှတ်စေလို သေသဘေ၊ လွှ တ် စေလို သော သ ဘော ၊
သို့မဟု တ် တရခံ ကို ထော ထေင်ကျစေလို
င်ကျစေလို သော သေ သဘေမျိုဖြင့်မပြုလု
သ ဘော မျိုး
ဖြ မပ်အပ်ပေ။
င့် ပြု
လု ပ် အ ပ်ပေ။
အစို ရရှေ့နေကြီဘက်ကသ က် သေများ အားအ ဓိ သက်သေမျအအဓိက
က မေးခွန်းမေခွန်မေမြန်နေစဉ်ဖြစ်
မေးမြ န်း
နေစဉ် ဖြစ်
စေ၊ တရခံ ၏ ရှေ့ ရှေ့ကြီး
နေ နေကြီကပြန်လှ
က ပြ န်လှ န်န် မေခွန်မေနေသည့်အချိန်တွင်
မေးခွ န်း မေးနေသ ည့် အ ချိ န်
တွ င်
ဖြစ်စေ တရသူ ကြီသည် အ မှု နှ
င့်ပတ် အမှုနှ
သ က် င့်ပတ်သက်၍
၍ ၀င် ၀င်ရေက်မေမြန်
ရော က် မေး မြန်း နို င်သည်။
နို
င် သ ည် ။
သို့ရတွင် ထို ထိုမေး
သို့ သို့မေရ၌တရသူ
ရာ ၌တ ရား သူ ကြီး ကြီ သတိပြုရန်မှ သ တိ ပြု
ရန် မှာ မိမိမေသေ မိ မိ မေး သော
မေခွန်သည် ရှေ့ နေ၏ရှေ့နေ၏ မေခွန်မျိုမဖြစ်စေဘဲ
မေး ခွန်း
မျိုး
မဖြ စ်စေဘဲ ရုံ မေခွန်မျို ရုံး မေး ခွ န်း မျိုး
ဖြစ်စေရန် လို အပ်သည်။ ထို့ကြေင့် ရုံး ရုံမေး
မေဟူ
ဟူ ၍၍ ဖေပြရန်လို
ဖော်ပြ ရသည်။
န်လို သ ည် ။သို့မှ သ သို့ မှသာ
အယူ ခံ ရုံ က မည် မည်သည့်မေခွန်ကို
သ ည့် မေး ခွ
န်းကို မည်သူမ ကမေထ၍
ည် သူ က မေး ထား ၍ သက်သေကဖြေဆို သ က် သေက ဖြေ ဆို
ထသည်ကို သိ နို
င်မည်သိနို။င်မည်။ သက်သေထွက်ရ၌မရှ
သ က် သေထွ က် ရာ ၌မရှ င်လင်သေ
င်း
လ င်း
သော အချက်အလက် အ ချ က် အ လ က်
မျ ရှိလျှင်ရုံ ကမေနိုထို င်သည်။
သို့ ထိုမေး သို့ရာတွ င်မေရတွင် ရုံး ရုံ မေ
မေး ဟု ခေင်စဉ်တပ်
ဟု ခေါ င်းစဉ် တ ပ်
ရန်မမေ့ ဖို့ လို သည်၊ ဤအမှုတွင် တရခံ ၏ ရှေ့ ရှေ့ကြီး
နေ နေကြီက
က ပြန်လှ
ပြ န်လှ န်မေခွန်
န် မေး ခွန်းမေ မေး
သေအခ တ ရား တရသူ
သူ ကြီးကကြီက ၀င်ရေက်၍မေရ၌
၀င် ရော က် ၍မေး ရာ၌ တရခံ တ ရား ရှေ့
ခံ နေက ထို
ရှေ့ မေနေက ထိုမေး
ကို ရုံ မေဟူ ၍မှ တ် သား မှ က
ပါ တ်သပကဆို
ဆိုသော် သေလည်
လ ည်း တတရသူ ရား
သူ ကြီကမှ
ကြီးက မှ တ်သခြင်
တ် သား ခြ င်း မ မ
ပြုလု ပ်ခဲ့ ဟု စွပ်စွဲချက်ရှိသည်။ ထို ကဲ့ သို့မေရ၌ တ တရခံ ရားခံအ အပေနစ်နလို
ပေါ်နစ် နာလို သော သေ သဘေဖြင့်
သ ဘော ဖြ
င့်
မေသည် ဟု လဟု ည်းလည် စွပ်စွဲချက်ရှိသဖြင့်
စွပ်
စွဲ
ချက် ရှိသ ဖြ င့်တရခံ စိတ်၌ဤရုံတ တွင်
ရား ခံစိတ် ၌ဤ ရုံး တွင်
၄င်၏ အအမှုစစ်ဆေပက
မှု
စစ် ဆေး ပါက တရမျှတမှု
တ ရား မျှ
တ မှု နှ င့် မှ န်ကန်မှု
နှင့် ရလိမ့်
မှန်က န် မှု ရလိ မ့်
မဟု တ်ဟု စို ရိမ်မကင်မျိုဖြစ်လသည်မှ
စိတ် ကူးယ ဉ် စိတ်ကူ ယဉ်
စိုး
ရိမ်မက င်း မှု
မျိုးစို ရိမ်မကင်မှုမျို
မဟု တ်၊ လျေကန်သင့် မြ တ် သော မြတ်သေ စိုး စိုမ်
ရိ ရိမ်မကင်မျိုဖြစ်သည်
မက င်း မျိုးဖြ စ် သ ည် ဟူ ၍ဟူ ၍ မေင် မော
င်
ခေတ်ထွန်နှပြ င့်ပြည်ထေင်စု
ည် ထော င်စုမြ မြန်မနို
န် မာ နို
င် င်ငံစီ
ငံ စီရင်ထုံ
ရင် ထုံး တွင်ဖေပြထသည်။
တွ င် ဖော်ပြ ထား သ ည် ။
တရလို သို့မဟု
သို့မဟု တ်တ် တရခံ တစ်ဦဦ
တ ရား ခံတ စ် ဦး ဦး မတတ်ကျွမ်မလိမ္မမတ တ် မှုကျွ မ်း
မလိ မ္မာမှု
ကြေင့် ဖြစ်ရပ်
ဖြ စ်ရပ် အမှ တ်ကို တင်ပြ
အ မှ တ် ကို တ င် ပြနို င်ခြင်မရှိသည့်အမှုမျိုနို င် ခြ င်း မရှိ သ ည့်အ မှု
မျိုး
တွင်ဖြစ်ရပ်အမှ န်ကို ပေလွင်ထင်ရှ လအေင် စစ် ဆေး ထု တ် ဖော် စစ်ဆေထု
ပေး ရန် တ်ဖေပေရန်
တရသူ ကြီ၏ဝတ္တ ရဖြစ်သည်။
အမှ န်တရထု တ်ဖေရေကို အ ဓိ က မထား ဘဲ အဓိကမထဘဲဒို
ဒို
င်လူ ကြီး အ နေဖြ င်လူ
င့်
သာကြီအနေဖြင့်သ
အဆုံ အဖြတ် ပေး လျှ ပေလျှင်
င် တရသူ
တ ရား ကြီ၏
သူ ကြီး၏ တဝန်ကျေပွန်လိမ့်မည်မဟု
တာ ဝန် ကျေ ပွ န် လိတ်မ့်မည် မဟု တ်
ပေ ဟူ ၍ ဦမေင်မေင်နှပြ ည် င့် င်
ထော စုပြည်ထေင်စု မြ န်မာ နိုမြန်မနို
င် ငံ င်ငံ အမှုတွင်ထုံ အ မှု ဖွဲ့တွ င်ထုံး
ဖွဲ့
ထသည်။
ပြည်ထေင်စု မြန်မနို င်ငံ နှ င့်မေင်မြခေမြဦ အ မှု တွ င် အမှုတွင် အ မှု စစ် တအမှုစစ်တရသူ
ရားသူ ကြီးကြီ
မျသည် မိမိ မိမိတို့ကို
တို့
ကို ယ် ကိုယ်ကို ဒို င်လူ ကြီမျသဖွယ်သလျှင်
ဒိုင်
လူ ကြီး များ
သ ဖွ ယ် သာ လျှ င်
မှ တ်ယူ ရန်မဟု တ်ပ။ အမှမှ
အ န်တရကို
န် တ ရား ကို ဖေထု တ်ရန်အတွက်ဖော်
ထု တ် ရန် အ တွ က် ဆီလျေသည့် ဆီလျော်
သ ည့်
မေခွန်မျကို မေး မြ န်း မေမြန်သင့်သည်။
သ င့်
သ ည် ။ ဤကဲ့
ဤ ကဲ့ သို့
သို့ အမှ န်ကိုအ မှ န်
ကိုဖေထု တ်ရန် ဖော် ထု တ်ရန်
အတွက် လျေကန်သင့်မြတ်သည့် မေး ခွ
န်း
များ ကို မေခွန်မျကို မေး မြ န်းနို
င် မေမြန်နို င်ရန် ဥပဒေ
ရန် ဥပဒေ
အဏမျအပ်နှ
အ ပ် နှင်း
ထား င်ထသည်ဟု
သ ည် ဟုဖော် ဖေပြထသည်။
ပြ ထား သ ည် ။
တရစီရင်ရေအဖွဲ့မျ အ၏ ဓိက တာ ဝန် မှာ အဓိကတဝန်မှ အ မှ အမှ
တန်တရကို
န် ရား
ကို ထု ထုဖော်
တ် တ်ဖေ
ရန်ဖြစ်သည်။ သတ်မှ တ် ထသေနည်ဥပဒေမျကို တ ရား သေကျင့် သုံးရာ တရသေကျင့်သုံ
တွ င် ရတွင်
တစ်ခတစ်ရံ အ ခက် အခက်အခဲ
အ ခဲ တွေ့တတ်သည်။
တွေ့ တ တ် သ ည် ။ အမှ န်တရကို အ မှ န်တ ရား ရှ ဖွေမတွေ့နို င် ရှာ
ကို ဖွေမတွေ့ နို
င်
ဘဲရှိတတ်သည်။ အမှုသည်တို့ တင်ပြသမျှသ အရုံ စို က်နေလျှင်
အ ဆုံး အ ဖြ တ်အဆုံ အဖြတ် ပေး ရန် လို ပေရန်လို
အ ပ် အပ်
သည့် အထေက်အထမျ မရဘဲ မရဘဲ ရှိတရှိတတ်သည်။
တ် သ ည် ။ တရစီရင်ရေအဖွဲ့
တ ရား စီရင် ရေး မျအ ဖွဲ့
များ
ကို င်တွယ်ရသေ မှုခင်မျအနက် အ များ စုတွအမျစု
င် တွင် အအကျိုဆေင်မျ
ကျိုးဆော င်များ ပကြသည်မ ပါ ကြသ ည် မ
ဟု တ်။ အမှုသည် မျလည်သ က် သက်သေခံ
သေခံ ဥပဒေ ဥပဒေကို
ကို မတ တ် မတတ်ကျွမ်ကြချေ။
ကျွ မ်း
ကြချေ ။ မသိနမလည်
မသိ နား
မလ ည်
သေသက်သေမျ၊ သိ နား သိန လ ည်လည်လျက်
လျက် တရရုံ ကိုတ လှ ရားည့်စလို
ရုံး
ကိုလှ သေသက်သေ
ည့် စား
လိုသော သ က် သေ
မျ၊ လိမ်လည်ထွက်ဆို
လိ မ် လ ည် ထွ က် ဆို ရန်
ရန် လက်မနှေ သေ
လ က် မနှေး သော သက်သေမျ၊ သ က် ရေက်တတ်ရရ
သေများ ၊ ရောက်တ တ် ရာရာ
ပြေသေ သ က် သက်သေမျမှ
သေများ မှာ အမှ အန်တရကို
မှ န်
တ ရားကိုဖေထု တ်ရန်မှ ဖော်ထု တ် လွယ်ကူ
ရန် မှာသေ လွ ယ်ကူသော
ကိစ္စမဟု တ်ချေ၊ အကျိုဆေင်မျပသေ အ ချို့အ မှု များတွအချို့အမှုမျတွင်
င် ပင် သပင်သက်သေမျကို
က် သေများ ကို
သိပ္ပံ နည်ကျကျ စစ် ဆေး စစ်ဆေခြင်မပြုကြချေ။
ခြင်းမပြု ကြချေ ။ လို အပ်သည့်အချက်မျကို
လို အ ပ် သ ည့် အ ချ က် များ
ကို
အမှ တ်တမဲ့ ဖြစ်စေ၊ တမင် သက်သက်ဖြစ်စေ မြှ ုပ်ထတတ်ကြသည်။
မထ င် မရှားတ င် ပြမထင်မရှ
တ တ် ကြတင်ပြတတ်ကြ
သည်။ သို့ဖြစ်၍ အမှ န်တရ ဖေထု တ်ရတွင် အ ကူ အ ညီ အကူ
ရ စေရ အညီရစေရန်
န် တ ရား စီ ရတရစီရင်ရေအဖွဲ့
င် ရေး အ ဖွဲ့
များ မျ
အ ပု ဒ်မ-၁၆၅တွင် ကျယ်ပြန့်သေ လု ပ်ပို င်ခွင့်မျအပ်နှ င်ထသည်။
တရစီရင်ရေအဖွဲ့သည်-
(၁) (က) စပ်ဆို င်သည့်အခြင်အရနှ င့်ပတ်သက်သေမေခွန်၊
( ခ) မစပ်ဆို င်သည့်အခြင်အရနှ ပတ်င့် သပတ်သက်သေ
က် သော မေး မေခွန်မျကို
ခွ န်း ကို မေ
များ မေး
နို င်သည်။
(၂) နိမိတ်ပြမေခွန်မျကို မေနို င်သည်။
(၃) မည်သည့်သက်သေ၊ မည်သည့်အမှုသည်ကို မဆို အချိန်မရွေထို မေခွန်မျထု တ်နို င်သည်။
(၄) မည်သည့်စတမ်အမှ တ်အသကို မဆို တင်ပြရန်ဆင့်ဆို နို င်သည်။
သက်သေ၏ဖြေကြချက်နှ င့်စပ်လျဉ်၍ အ မှု သ ည် တို့ကို အမှုသည်တို့ကို ၄င်း သ က် ၄င်သက်သေအ
သေအား
ပြန်လှ န်စစ်ဆေခွင့် မရှိမရှိပ။
ပါ ။ သို့သေ သို့သော် တရရုံ က တ ခွင့်ပြုလျှင်မူ
ရား
ရုံး
က မေ ခွင့်
ပြု
လျှင်
မူမေး
နို င်သည်။ ထို သို့မေခွင့် ပေး ပေသင့်
သ င့် မသင့် မသ င့် တရရုံ က တ ရား ဆင်ခြင်တုံ
ရုံး
က တရဆ င် ခြ င်အရ
တုံ တ ရား အ ရ
ဆုံ ဖြတ်ရန်ဖြစ်သည်။
သ က် သေ၏ သက်သေ၏ ဖြေ ကြား ချ က် သဖြေကြချက်သည်
ည် တ စ် ဖက်တစ်ဖက်ဖက်ကို
ဖက် ကို ထိခို
ထိ ခို် ်က်က်
စေလျှှင် ပြန်လှ န် စစ်မေခွင့်ပေသင့်သည်။
စမ်း တ ဝါး ဝါး စမ်တဝဝ ပြ န်လှ န် မေး ပြန်လှ
မြ န်းခြ န်မေမြန်ခြင်
င်း
မျိုကို မူ ယေဘု
ယေဘု ယျအားယျအဖြင့်ခွင့်မပြုသင့်ပ။
ဖြ င့်ခွင့်မပြု သ င့် ပါ ။
တရစီရင်ရေအဖွဲ့ သသက် ည်သေကို မေး ချ သက်သေကို
င်သ လို မေး သမေချင်သလို
ည် ။ မေသည်။ ဆုံး ဖြ တ်ဆုံ ဖြတ်
ချင်သလို ဆုံ ဖြတ်ရန် ကား မဟု ကမဟု
တ် ပါ။ တ်ပ။ အဆုံ အဖြတ်သည်စပ်ဆို
အ ဆုံးအ ဖြ တ် သ ည် စပ် င်သေ
ဆို င်
သော
အခြင်အရမျအပေ အ ခြေ ခံ ရမည်အခြေခံ
။ ရမည်။ ထို အထို
ခြအခြင်အရ
င်း
အ ရာ မျကို ကို နည်လမ်တကျ
များ နည်း လ မ်း တ ကျ
ထင်ရှ စေရမည်။ ထို့ အ ပြ င် ထို့အပြင် ဖြေဆို
ဖြေ ဆိုရန်
ရန် ငြင်ပို င်သေမေခွန်ကို
ငြ င်း
ပို
င် သော မေး ခွန်းကို
အတင်အကျပ် ဖြေ ဆို ဖြေဆို
စေ ခြ င်းစေခြင်မပြုနို
မပြု နို
င် ပါ။ င်ပ။ သက်သေအပေယုံသ က် သေအကြည်မှု
ပေါ် ယုံ ကြည် မှု
ကို ထိပစေရန်အလို့ငှ
တ စ် ဖက် အ မှုတစ်ဖက်အမှုသည်က
သ ည် က မေး မေရန်မသင့်
ရန်မသ င့် တေသေမေခွန်
တော် သော မေး
ခွ
န်း
မျိုကို လည်မမေသင့်ပ။
မမေးသ င့်
ပါ
။
တရသူ ကြီသည်
ပု
ဒ်မ ပု ဒ်မ -၁၆၅ပပြဋ္ဌန်ချက်မျအရ
မည် သ ည့်အ ချိ န်မည်သည့်အချိန်မဆို
မဆို ဘော င် ဘေင်
အတွင် မည်သည့် မေခွန်မဆို
လုရငြသေလည်
ပ်ပိုင်
ခွင့်ကို လု ဆ ပ်ပိုင်
င်ခွင့်ကို
ခြ င်တုံ ဆင်ခြင်တုံတ ရား တရ
နှ င့် အညီ ကျင့်သုံ သင့်သည်။
တ ရားခံ ဘ က် တရခံ
မှပြ ဘက်မှ
လ ည်ပြန်လည် စစ်
န် စစ်မေသည်ကို
မေး သ ည်ကို
အရှိန်ပျက်အေင်ပြုခြင်၊ တ ရား ခံ ဘတရခံ
က် ဘက်မှ
မှ
မေး မေသည့်အချက်ကို
သ ည့် အ ချ က် ကို ကြိုမေခြင်သည်
ကြို
မေး ခြင်း
သ ည်
တရခံ အပေ မမျှမတမမျှမတပြုလု
ပြုလု ပ်ရာရောပ်ရရေက်သည်။
က် သ ည် ။ တစ်ဖက်ဖက်ရှိ တ စ်ဖက် ဖက် ရှိ
အကျိုဆေင်သည် အ ဓိ
က အဓိက အ ချ အချက်အလက်မျနှ
က် အ လ က် များ
နှင့် င့် ပတ်သက်၍
ပတ် သ က် ၍ သက်သေမျအ သ က် သေများ
အား
မေမြန်ခြင်မပြုမှ သ
တ ရားက ဝင်တရရုံ ကဝင် မေး
ရုံး သ မေသင့်သည်။
င့်
သ ည် ။ ယေဘု ယေဘု ယျအဖြင့်ဆို
ယျအားဖြ င့်
ဆို
လျှင် သက်သေတို့အ ပု ဒ်မ-၁၃၈တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည့်
အ တို င်း အတိုစ င်စ် စစ်မေခြင်ကို
မေးခြင်း
ကို နှ နှ စ်ဖက်
စ် ဖက်
အကျိုဆေင်မျနှ င့်လွှတ်ပေထသင့်သည်။
တရစီရင်ရေအဖွဲ့
မစပ်သ ည်
ဆို
င် သော မစပ်ဆို င်သေ အ ခြ င်း အခြင်အရမျနှ
အ ရာ င့် င့်
များ
နှ ပတ်သက်၍
ပတ် သ က် ၍
မေခွင့်ရှိသည် ဆို ရာ၌ ဆို ရ၌ စပ်ဆိုစင်သေသက်သေခံ
ပ် ဆို င်
သော သ က် ချက်မျရှ
သေခံ ချ က် ဖွေတွေ့ရှိ
များ
ရှာ
ဖွေ တွေ့ ရှိ
နို င်ရန်ဖြစ်သည်။
ဥပမ-
လူ သတ်မှုတွင် သေသူ အခု တ်သေဓကို ရှာ
ဖွေ မတွေ့ ဘဲရှ ဖွေမတွေ့ဘဲ ရှိ နေ ရှိနေရတွင်
ရာတွင်
တရစီရင်ရေအဖွဲ့
မေးမြန်း
သ ည့်မေမြန်သည့်အခ
အ ခါ သ က် သက်သေကတရခံ
သေက တ ရား ခံ သ ည် သည် လက်နက်ကို
လ က် နက်ကို ရွ ရွာ
ထိပ်ရှိရေတွင်ပျက် တ စ် တစ်ခု
ခု
ထဲ ၌ထဲ၌ ပစ်ထသည်ကို
ပစ်ထားသ ည် ကိုကြမိသည်ဟု ကြား မိသ ည် ထွက်ဆို သည် ထွ
ဟု က်ဆို သ ည်
ဆို ပက သသက်သေ၏ က်သေ၏ ထွက်ချက်သည်
ထွ က် ချက် သ ည်တစ်ဆင့်ကြ တ စ် စကသဖြစ်၍
ဆ င့်
ကြား စကား သက်သေခံ
သာဖြစ် ၍ သ က် သေခံ
ဝင်မည် မဟု တ်သေလည် တ ရား တရစီရင်ရေအဖွဲ့
စီရင် ရေး အ ဖွဲ့က က ထို ထို
ရေတွင်ပျက်၌
ရေတွ င်း
ပျက် ၌ ရှ ရှာ
ကြည့်စေရ၌ သွေပေနေသေဓကို
သွေးပေနေသော ဓား
ကို တွေ့ရှိပမူတွေ့ ရှိ
ပါ အထေက်အထကေင်
မူ အ ထော က်အ ထား ကော င်း
တစ်ရပ်ကို ထု တ်ဖေရရေက်ပသည်။
တရစီရင်ရေအဖွဲ့သသက်ည်သေအား သက်သေအ မည် သမည်သည့်မေခွန်မဆို
ည့် မေး ခွန်း
မဆို မေးမြမေမြန်
န်း
နို င်သည် မဟု တ်သေပ။မည်သည့်သက်သေကို
မည် သ ည့် သ က် သေကို မဆိုဆဆင့်ခေမေမြန်နို
မဆို င့်
ခေါ် မေးမြန်း
နိုင်သည်။
င်သ ည် ။
တရစီရင်ရေအဖွဲ့
သ က် သ ည် ပယ်
သေအား သက်သေအပယ်နို
နို
င်
သော အာ ဏာ မရှိပါ ။ င်သေအဏမရှိပ။ သက်သေ
သ က် သေ
အ မစစ်သင့်ဟု ထင်မြင်လျှင်မူ မစစ်ဆေဘဲနေနို င်သည်။

၄.၇ နိမိတ်ပြမေခွန်
နိမိတ်ပြမေခွန်ဆို သည်မှမေး မြ သူ မေမြန်သူ
န်း အအလို
လိုရှိသည့်အဖြေကို
ရှိသ ည့် အ ဖြေ ကို ဖြစ်စေ၊
ဖြစ်စေ၊
မိမိတို့ မျှေလင့်သည့် အ ဖြေ ကိုအဖြေကို
ဖြ စ်စေ ဖြစ်စေ အအရိပ်အမြွက်ပြသေ
ရိ
ပ် အ မြွ
က် ပြ သော မည်သည့်
မည် သ ည့်
မေခွန်ကို
နိ
မိတ် မဆို
ပြ နိမိတ်ပြမေခွန်ဟု
မေးခွန်း
ဟု ခေါ်
သ ည်ဟူ ခေသည်ဟူ
၍ သ က် ၍သက်သေခံ
သေခံ ဥပဒေပု ဥပဒေပု
ဒ်မ ဒ်မ -၁၄၁တွင်ဖေပြထသည်။
နိမိတ်ပြမေခွန်ကို -
(၁ ) ပြန်လှ န်စစ်ဆေခြင်တွင်သမေနို င်သည်။
(၂) အငြင်မပွသေ၊ ၀န် ခံပြီး၀န်ခံ
ဖြ စ် ပြီဖြစ်သေ၊
သော ၊ သက်သေအထင်အရှ
သ က် သေအ ထ င် ပြရန်မလို
အ ရှား
ပြ ရန်မလို
သေ၊ သက်သေ
သ က် သေ အထင်အရှ အ ထ င် ပြပြီသေ
အ ရှား အကြေင်ခြင်ရမျနှ
ပြ
ပြီး
သော င့် အ ကြော င်း
ခြ င်းရာ များ
နှ
င့်
စပ်လျဉ်၍မေနို င်သည်။
(၃ ) တရရုံ ၏ခွင့်ပြုချက်အရမေနို င်သည်။
နိမိတ်ပြမေခွန်ဆို သည်မှ
သာမန် အားဖြ သမန်အဖြင့် သ က်
င့် သက်သေကတစ်စုံ
သေက တ စ် စုံ
တ စ် တစ်ရ
ရာ အထူ
အ ထူး
ပြေကြရန် မလို မလို
ဘဲ မေးဘဲမေမြန်သည့်အတို
မြန်း
သ ည့် အ တို င်းင် မှ န်ပသည်၊
“မှန်
ပါ
သ ည် ၊ ဟု တ်ပသည်ဟု ဟု တ် ပါသ ည် ”ဟု
ဖြေဆို နို င်သည့် မေခွန်မျဖြစ်ပသည်။
ဖြစ်ပါသ ည် ။
နိမိတ်ပြမေခွန်မျကို အ ဓိ ကစ အဓိကစစ်မေခြင်နှ
စ်မေး ခြ င်း
နှင့် င့် ရှ င်လင်စစ်မေ
ရှ င်း
လ င်း
စစ် မေး
ခြင်တွင် မေး မေမြန်ခြင်
မြ န်း
ခြ င်း မပြုရန်
မပြု ရန်တမြစ်ထသည်။ တား
မြ
စ် သသက်သေမျသည်
ထား ည် ။ သ က် သေများ သ ည်
အနည်နှ င့်အမျဆိုမိ သလို
မိအား မိမိအ သ က် သက်သေအဖြစ်ပြသည့်
သေအ ဖြ စ်ပြသ ည့် ဘက်သို့
ဘ က် သို့
မျက်နှ လို က်၍ထွ က် ထွက်ဆို
ဆို တ တ် သတတ်သည်။
ည် ။ သို့ဖြစ်၍
သို့ဖြ စ်၍ အဓိကအ ဓိ က စစ်ဆေချက်တွင် စစ် ဆေး ချ က် တွ င်
အမှုသည်က ဖြစ်စေ ရှေ့နေကဖြစ်စေ၊ သက်သေအ ဦဆေင်၍နိမိတ် နိမိတ်ပြမေခွန်မျကို
ပြမေး ခွန်း
များ
ကို
မေမြန်နို င်လျှင်ဟု တ် မှန်သဟုည့်တ်မှ န်သည့် အတို
အ တို င်
င်း အကြေင်အရမျမှ အ ကြော င်း
အ ရာ များ
မှာ
ပေပေက်ထရန်ခဲယဉ်လိမ့်မည်။
သို့
ဖြ စ်
၍အ ဓိ က သို့ဖြစ်၍အဓိက
စစ်မေး ချက် တွ င် စစ်မေချက်တွင် နိ မိတ် ပြ နိမိတ်ပြ
မေခွန်မျကို
တားမြစ် တမြစ်ထခြင်ဖြစ်သည်။
ထားခြင်း
ဖြစ်သ ည် ။
ပြန်လှ န်စစ်မေခြင်တွင်လည် နိ မိ တ် ပြ မေး ခွနိမိတ်ပြမေခွန်မျကို
န်း
များကို မေမြန်
မေးမြန်း
နို င်ခြင်၏ ရည် ရည်ရွယ်ချက်
ရွယ် ချက် မှ မှာ သက်သေ၏သ က် အဓိကထွက်ဆို ချက်မှ
သေ၏ န်ကန်မှု၊
အ ဓိက ထွ က် ဆို
ချ က် မှန် က န်မှု
၊
တိကျမှု၊ တန်ဖို မည်မျှရှိမရှိကို
စုံ
စမ်းစစ် ဆေး ရစုံန်
စမ်စစ်ဆေရန်အတွက်
အ တွ က် ဖြ စ် ရာဖြစ်ရ နိမိတ်ပြ
နိမိတ် ပြ
မေခွန်မျ မေး မေမြန်ခြင်ဖြင့်သ
မြန်း
ခြ င်း
ဖြ င့်
သာ ကေင်စွ
ကော စွာစမ်သပ်
င်း နိုသ
စမ်း င်မည်
ပ် နို
င်မည်
ဖြစ်သည်။ သို့ဖြစ် ၍ပြန်လှ န်စစ်ဆေခြင်တွင် နိ
မိတ် နိမိတ်ပြမေခွန်မျကို
ပြ မေး ခွန်း
များ
ကို ခွင့်ပြု
ခွင့်ပြု
ထခြင်ဖြစ်သည်။
ထို့ကြေင့်သက်သေမျကို အေက်ပအစီအစဉ်အတို င်စစ်ဆေကြသည်။
(၁) အဓိကစစ်မေခြင်၊
 (၂) ပြန်လှ န်စစ်မေခြင်၊
(၃) ရှ င်လင်စစ်မေခြင်တို့ဖြစ်ကြသည်။
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ ၁၃၈အရ သက်သေတစ်ဦအ ရှေး ရှေဦး ဦစွအဓိက
စွာအ ဓိ က စစ်မေ၍
စစ် မေး ၍ ပြီ ပြီး
သေအခပြန်လှ
ပြန်
လှ န်စစ် န်စစ်မေခြင်ပြုရမည်။နေက်ဆုံ
မေး ခြ င်း
ပြု
ရမည် ။နော က် ဆုံး တွ တွင်ရှ
င်ရှင်းလင်လင်စစ်မေရမည်။
င်း
စစ် မေး ရမည် ။
သက်သေမျကို စစ်စစ်မေရတွင်
မေး ရာ တွ င် တရမမှုမျတွင်တရမ တ ရား မမှု များ
တွ င်တ ရားမ
ကျင့်ထုံ ဥပဒေအမိန့်(၁၈)၊ နည်ဥပဒေ(၄)အရ နှုတ်ဖြင့်စစ်ဆေရမည်။ နည်း ဥပနည်ဥပဒေ
ဒေ (၅)အရ ထွက်ဆို ချက်ကို အမေ
အဖြေဖြင့်မဟု တ်ဘဲ အဖြစ်အပျက်ပြေပြပုံ အနေမျိုဖြင့် ရေး မှတ် ယူ ရမည် ရေမှ
။ တ်ယူ ရမည်။ သို့
ရာတွ သို့ရတွင်
င်
နည်ဥပဒေ(၁၀)အရ အထူ အကြေင်ရှိလျှင် တ ရား သ ည် တရရုံ သည်
ရုံး မိမိအ လို မိမိအလို
အ လျော က်အလျေက်ဖြစ်စေ၊
ဖြစ်စေ၊
အမှုသည် တစ်ဦဦကလျှေက် ထား ၍ဖြ စ်
စေ ထ၍ဖြစ်စေသီခြ
သီး ခြား အ အမေအဖြေတစ်ခု
မေး အ ဖြေ တ စ် ခု
ကိုကို
ကန့်ကွက်သေလည် တ ရား တရရုံ
က က
ရုံး မေခွန်ကို
မေး ခွ ကို ခွင့်ပြုလျှင်တရရုံ ခွ
န်း င့်
ပြု
လျှင်တ ရား ရုံး
သည် မေခွန်အဖြေကန့်ကွက်သူ
အ မည် နှင့် ၏ တအမည်နှ ရား ၏ င့်
ရုံး တရရုံဆုံး၏တ်
ဖြ ချ က်ဆုံကို
ဖြတ်ချက်ကို
ပါ ပ
ရေမှ တ်ထရသည်။
ပြစ်မှုဆို င်ရမှုခင်မျတွင်လည်ပြစ်မှုဆို
ပြ စ်
မှု
ဆို င်ရာ ကျင့် ထုံး ဥပဒေ င်ရကျင့်ထုံ
ပုဒ်မ ဥပဒေပု ဒ်မ -၃၅၉ အရ သက်သေခံ ချက်ကို အဖြစ်အပျက်
ပြေပြပုံ အနေမျိုဖြင့်သာ မန် အားဖြ င့်
ရေး သမန်အဖြင့်ရေမှ
မှ တ် ယူ ရမည် ။ တ်ယူ ရမည်။ သို့ရတွင်
သို့ရာ တွ င်
တရရုံ သည် ၄င်း ၏ ၄င်၏ ဆင်ခြင်တုံဆ င် သဘေအလျေက်သီခြအမေအဖြေတစ်ခု
ခြ င်တုံ သ ဘော အ လျော က် သီး ခြားအ မေး အ ဖြေ တ စ် ခု
ကို ရေမှ တ်ယူ နိို င်သည်။
တရမမှုမျတွင်သ က် သေတ သက်သေတစ်ဦအ
စ်
ဦးအား ထို ကဲ့
ထို ကဲ့ သို့
သို့ စစ်ဆေပြီနေက် စစ် ဆေး ပြီး
နောက်
ထပ်မံ စစ်ဆေရန် အ အကြေင်မရှိတေချေ။
ကြော င်း
မရှိ တော့ ချေ ။ တရရုံ ကသလျှင်
တ ရား
ရုံး
က သာ လျှ င်
တရမကျင့်ထုံ
ဥပဒေအဥပဒေအမိန့်
မိ န့် (၁၈) နည်ဥပဒေ (၁၇) အရ လို အပ်သည်ဟု ယူ ဆလျှင် သက်သေအ ပြန်လည်ခေယူ ၍
စစ်ဆေနိုစ င်သည်။စစ်ဆေသည့်အခဖေပြသည့်အတို
စ်ဆေး သ ည့် အ ခါ ဖော် ပြ သ ည့် အ တို င်းအ ဆ င့်င်အဆင့် (၃)ဆင့်ဖြင့်စစ်ဆေရမည်။
ပြစ်မှုဆို င်ရမှုခင်မျတွင််လည်် သ မ္ မန် မှုများ
တွ င် သမ္မ န်မှုမျတွင် တ ရား တရမမှုမျ
မမှု များ
ကဲ့ သို့ပင်ဖြစ်သည်။ တရရုံ က ပြ စ် ပြစ်မှုဆို
မှုဆိုင်ရာ င်ရကျင့်ထုံ
ကျ င့်
ထုံးဥပဒေ ဥပဒေ -၅၄၀အရ သက်သေကို ပြန်လည်ခေယူ စစ်ဆေလို မှ သ
ခေယူစစ် စစ်ဆေ
ဆေး နို နို င်
င်သည်။
သ ည် ။သို့ရတွင်
သို့ ရာ တွ ၀ရမ်မှုမျ၌
င် ၀ရမ်း မှု ပု၌
များဒ်မ ပု ဒ်မ -၂၅၆အရ တရခံ သည် တ ရား တရလို
လိုဘ က် ဘက်မှ
မှ သ က် သက်သေ
သေ
မျကို စွဲ စွဲချက်မတင်မီ
ချ က် မတ င် မီ တစ်ကြိမ်ပြန်လှ
တ စ် ကြိ န်မေခွင့်ရရှိသည်
မ်ပြ န် လှ န်မေး ခွ င့်ရရှိသ ည်သမက သာ မက
စွဲချက်တင်ပြီနေက်လည် မိမိခေါ်ယူ လိုမိမိခေယူ
သော လို သေ သ သက်သေအ
က် သေအား ပြန်လည်ခေယူ
ပြ န်လ ည် ၍ ယူ
ခေါ် ၍
ထပ်မံ ပြန်လှ န်မေခွန်မေမြန်ရန်အခွင့်အဏရှိသည်။
အ ခွ င့်
အာဏာ ရှိသ ည် ။
သက်သေစစ်ခံ ချက်ကို ပြန်လည်ရေမှ တ်ယူ ရ၌အဓိကစစ်မေခြင်၊ပြန်လှ ရှင်းလ င်း န်စစ်မေခြင် ရှ င်လင်
စစ်မေခြင် အသီသီတို့ကို
အ သီး သီး တို့ ကိုခွဲ ခွဲခြ၍
ခြား
၍ ရှ င်လင်ပြတ်သစွ ရှင်းလ င်း ပြတ် သားစွာ
မှ တ်သထရန်အထူ
တ ရား
ရုံး
များလ လို က် အပ်သည်ဟု
စွဲ
အ ပို် ဒ် တရရုံ မျလက်စွဲအပို ်ဒ် -၆၁၇တွင်ဖေပြထသည်။
ပြည်ထေင်စု မြန်မနို ဦး
လှ င်ငံ
ထွ နှ ဖြူ
န်းင့် ဦလှ ထွန်ဖြူ အမှုတွင်
အ မှု တွ င် သက်သေခံ သ က် ဥပဒေ
သေခံ ဥပဒေ
ပု ဒ်မ-၁၃၈သည် သက်သေမျကို စစ်စစ်ဆေခြင်နှ
ဆေး ခြ င်း
နှ င့်
ပင့်ပတ်သက်၍
တ် သ က် ၍ သမန်လို
သာ က်န
မန် လို က်နာ
ရန်အတွက် ပြည့်စုံ စွ ပြဋ္ဌန်ထ သ ည် သည်။
။ အဓိကစစ်မေခြင်၊
အ ဓိ က စစ် မေး ခြင်း၊ ပြန်လှ န်စစ်မေ
ပြန်လှ န်စစ်မေး
ခြင်၊ ရှရှ
င်လင်စစ်မေခြင်မျတွင်
င်းလ င်း စစ် မေး ခြ
င်းများ
တွ င် မည်သည့်မေခွန်မျကို မည် သ ည့် မေးခွန်း
များ
ကို
မေမြန်နို င်ကြေင် ဖော် ပြ ထား
သ ည် ဖေပြထသည်။
။ ထို ပုထို
ဒ်မသည်ပြစ်မှုမျတွင်
ပု ဒ်မသ ည် ပြ စ်မှု
များ
တွ င်
တရလို တတရခံ ရားခံ ကိုကို ဖြစ်စေ၊ဖြ စ်စေ၊တရမမှုမျတွင် တ ရား မတရလို
မှု
များ
တွ င် တ ရားလို
တရပြိုင်ကို တ ဖြစ်စေ
စ် ဖက် မှတစ်ဖက်မှတ င် ပြ တင်ပြသေ
သော သက်သေကို
သ က် သေကို ပြန်လှ
ပြ န်
လှ န်
န် စစ်မေနိုစစ်
င်မေးနို
င်
ရန် အခွင့်အရေပေထသည်။ ပြ စ်မှုဆို င်
ရာ ပြစ်မှုဆို
ကျ င့်ထုံးဥင်ရကျင့်ထုံ
ပဒေပု ဒ်မဥပဒေပု ဒ်မ ၂၅၂၅၆အရ
၆အ ရ
တရလို ဘက်မှသ က် သေအား သက်သေအတရခံ
တ ရား ခံ က က ပြန်လည်ခေယူ
ပြ န်လ ည် ခေါ် ယူ ၍၍ ပြန်လှ န်စစ်မေ
ပြ န်လှ န်
စစ်မေး
ရန် ပြဋ္ဌန်ထခြင်မှ တ ရား ခံအား တရခံ အ နော နေက်ထပ်အပို
က် ထ ပ် အ ပို အခွင့်အရေ အ ခွ အ ရေးပေထခြင်ပေး
င့် ထား ခြ င်း
ဖြစ်သည်။ ပု ဒ်မ-၂၅၆တွင် ပေထသေ အ ခွ င့်အအခွင့်အရေမှ
ရေး မှာသ က် သက်သေခံ
သေခံ ဥဥပဒေပု ပဒေပု ဒ်ဒ်မ
မ -၁၃၈တွင် ပေထသေ
အခွင့်အရေနှ င့် ခြား ခြနသည်။
နားသ ည် ။ ပု ဒ်မ
ပု
ဒ်မ -၁၃၈အရ ပြန်လှ န်စစ်မေခွင့်မှ အ ဓိ အဓိကစစ်မေပြီနေက်မှ
က စစ် မေး ပြီး
နော က်မှ
စစ်မေခွင့်ရှိခြင်ဖြစ်သည်။
ပု
ဒ်မ ပု ဒ်မ -၂၅၆အရ ပြန်လှ န် စစ်မေခွင့်မှသ က် သက်သေအ
သေအား နော နေက်ထပ်အဓိက
က် ထ ပ် အ ဓိ
က
စစ်မေခြင်မရှိဘဲ တ ရား ခံ က တရခံ က ထထပ်မံ ပ်မံ ၍၍ နေက်တစ်ကြိမ်
နော က် တ စ် ကြိ မ် ပြန်လှ န်၍စစ်မေ ပြ န်
လှ န်၍စစ် မေး
ခွင့် ရရှိခြင်ဖြစ်သည်ဟု
ဖော် ပြ ထား သ ည် ဖေပြထသည်။
။
တရခံ တစ်ဦသည် မိမိ ကို ယ် တို မိမိကို
င်သ က် ယ်တို
သေအင်သက်သေအဖြစ်
ဖြ စ် အအစစ်ခံ
စစ် ခံ နိုင်
နို င်သည်။
သ ည် ။
ထို သို့ အစစ်ခံ သည့်အခ ပြန်လှ န်စစ်မေရတွင်၄င်း အား ၄င်အစွဲချက်
စွဲ
ချ က် တတင်ထသေ
င်ထား သော ပြစ်မှုပြ စ်မှု
မှ အပ အခြပြစ်မှုမျကျူလွန်ဖူ
ကြော င်း ကြေင် ထို ပြ စ်မှု ထိုင့်
ဖြ ပြစ်မှုဖြင့်ပြစ်မှု
ပြ စ် မှု ထထင်ရှ
င်ရှား
စီရင်ဖူ ကြေင်၊စွဲ ချ က် စွဲချက်တင်ဖူ
တ င် ဖူး
ကြော ကြေင်၊
င်း၊ သို့မဟု
သို့မဟု တ်
တ် အကျင့် အ ကျင့် စရိတ္တ စာမ
ရိ တ္ တ မ
ကေင်ကြေင်နှစပ် င့်လျဉ်း ၍ စပ်လျဉ်၍ မေး မေမြန်ခြင်မပြုရ။
မြ န်း
ခြ င်း
မပြု ရ။ မေလျှင် မေး လျှ င်ဖြေကြ ဖြေ ကြား
ခြင်မပြုစေရ။သို့သေ
သို့
သော် -
(၁ ) တရခံ သည် ထို ပြ စ်ထို
မှု ပြစ်မှုကျူလွန်ဖူ
ကျူး လွ န်ဖူးသ ည်သည် သို့မဟု
သို့မဟုတ်တ် ထို ပြစ်မှု ထို ပြစ် မှု
ဖြင့် ပြစ်မှုထင်ရှ စီရင်ဖူ သည့်အ ထော အထေက်အထသည်
က် အ ထား သ ည် ၄င်အ
၄င်းအားစွဲချက်တင်ထသေစွဲ
ချ က်တ င် ထားသော
ပြစ်မှုကို ကျူလွန်ကြေင်ပြရန်
အ လို့ ငှာ သ က် အလို့ငှ
သေခံ ဝသက်သေခံ
င်လျှှ င်ဖြ စ်စေဝင်လျှှင်ဖြစ်စေ၊
၊ (၂) တရလိုတ ပြသက်သေမျအ
ရား
ခံ တရခံ
အကျင့် စရိတ္တ ကော ကေင်မွန်ကြေင်
င်း
မွ န် ကြော င်း ထင်ရှထစေရန် င် စေရန် မေမြန်ထလျှင်
ရှား မေးမြ န်း
ထား လျှ င်
ဖြစ်စေ၊ အကျင့်စရိတ္တ ကေင်ကြေင် တ ရား ခံအား တရခံ အသေခံ
သ က် သက်သေခံ
လျှ င် ဖြ စ်
စေလျှင်ဖြစ်စေ၊
၊ တ ရားတရခံ
ခံ၏ ၏
ခု ခံ ချေပချက်မှ တရလို ပြသ က် သက်သေမျ၏
သေများ ၏ စရိတ္တ
စာရိ တ္ ကို ပု တ်ခတ်သည့်
တကို ပုတ် ခတ် သ ည့် သဘေဆေင် သ ဘော ဆော င်
လျှင်ဖြစ်စေ၊ (၃ ) ထို သူ နှ င့်တပေင်တည် စစ်
ဆေးစစ်ဆေသေ
သော အအခြတရခံ
ခြား
တ ရားခံအအပေ
ပေါ်ငြိတွယ် ငြိ
တွယ်
ထွက်ဆို လျှင်ဖြစ်စေ ထို သို့မေမြန်နို င်သည်။
“တရခံ တစ်ဦသည် သ က် သေအ သက်သေအဖြစ်
ဖြ စ် အစစ်ခံ
အ စစ်ခံ ရာတွရတွင်
င် အခြတရခံ
အ ခြား အပေ
တ ရားခံအ ပေါ်
ငြိတွယ်ထွက်ဆို လျှင် ထို အခြတရခံ သည် ထိုသူအားထို သူ အ ပြ ပြန်လှ
န်လှ စန်စစ်မေနို
န် စ်မေး
နို သင်သည်။
င် ည်။
ထို သို့ စစ်မေခွင့်ရှိကြေင်
တ ရား က တရရုံ က ရှ
ရုံး ရှ င်ပြသင့်သည်ဟု
င်း
ပြ သ င့်သ ည် ”ဟု မေင်ဘို
မော ဟန်
င်
ဘိုးဟ န်
နှ င့် အစို ရအမှုတွင်ဖေပြထသည်။
အ မှုတွ င်ဖော်ပြထားသ ည် ။
“တရခံ ဘက်သည် မိ မိ
တ င် ပြ လိုမိမိတင်ပြလို
သော သေ အချက်အလက်မျနှ
အ ချ က်အ လ က် င့်င့်
များ
နှ
စပ်လျဉ်၍ တတရလို
ရား
လိုပြပြ သက်သေမျကို
သ က် သေများ ကိုပြန်လှ န်စစ်မေရမည်။ပြ န်
လှ န်
စစ်မေးရမည်
။
ထို သို့စစ်မေရန် ပျ ပျက်ကွက်လျှှင်
က်ကွ က် လျှှ
င် တရခံတ၏ရားခံ၏ တင်ပြချက်သည် တ င် ပြချက် နေက်မှ
သ ည် နော
က်မှ
အကြံ ရသေ တင်ပြချက်ဖြစ်သည်။ တရလို ပြသက်သေမျ
စစ်မေး
သ ည့် စစ်မေသည့်အချိန်တွင်
အ ချိ
န်တွ င်
တရခံ ၏ ထု ထု ချေချက်ကို
ချေ ချက် ကို မကြံ
မကြံ စည်ရသေ
စည် ရသေး ဟု ယူ
ဟု ဆရမည်ဖြစ်သည်ဟု
ယူဆ ရမည် ဖြ
စ်သ ည် ” ဟု
နို င်ငံ တေနှမော
င့်မေင်ညွန့်အမှုတွင်တင်ပြထသည်။
င်
ညွ န့်အ မှုတွင် တ င်ပြ ထား သ ည် ။

၄.၈ စဖြင့်ရေသသည့်
အ ကြော င်း
အ ရာ အကြေင်အရမျနှ
များ
နှင့် င့် လျဉ်း
စပ် စပ်လျဉ်သည့်
သ ည့် သသက်သေခံ
က် သေခံ
ချက်အကြေင်
“သက်သေတစ်ဦအ စစ်စစ်ဆေနေစဉ်အတွင်
ဆေး နေစဉ် အ တွ င်း ၄င်၏ ၄င်း ၏ အစစ်ခံ နေခြင် အ စစ် ခံ
နေခြ င်း
နှ င့် စပ်လျဉ်၍ ပပဋိညဉ်ပြုခြင်
ဋိညာ ဉ်ပြု
ခြ င်း သို့မဟု သို့ တ်မဟု တ်အပို င်ပေကမ်ခြင် အ ပို
င်
ပေး က မ်း
ခြင်း
သို့မဟု တ် အခြနည်ဖြင့် ပစ္ စည်း ပစ္စ
လွှဲ ည်လွှဲပြေင်ခြင်မှ
ပြောင်း
ခြင်း
မှာ စတမ်အမှ
စာတ မ်း အတ်အသ
မှ
တ်အ သား
တစ်ခု တွင်ပရှိသည်မပါ သမပရှိသည်ကို
ရှိ ည်ကို မေမြန်နို
မေးမြ န်းနိုင်သည်၊
င် သ ည် ၊ အကယ်၍ အ က ယ် ၍သက်သေကသ က် သေက
ပရှိကြေင်ပြော ဆိုပြေဆို
လျှင်လျှင် သို့မဟု
သို့မဟု တ်
တ် ၄င်က ၄င်း ကစတမ်အမှ တ်အသတွင် စာ တ မ်းအ မှ တ်အ သား တွင်
ပရှိသေ အ ချ အချက်မျကို
က် များ
ကို ပြေဆို
ပြောမည်ပြုလု
ဆိုမည် ပြုပ်သဖြင့်
လု ပ် သ ဖြ င့်တရရုံ က တ ရား ၄င်
ရုံး
က ၄င်း
စတမ် အ မှ အမှ
တ်အတ်အသကို
သားကို တင်ပြသင့်သည်ဟု
တ င် ပြသ င့်သ ည် ဟု ယူ ဆလျှင် ယူ ဆ လျှ အဆို
င်ပ စတမ်
အ ဆို ပါ စာ
တ မ်း
အမှ တ်အသကို တတင်ပြခြင်
င်ပြ
ခြင်း မပြုမီသေလည်ကေင်
မပြု မီ သော်လ ည်းကော င်း သက်သေခံ တင်ပြ သ က်သေခံ တ င်ပြ
သည့် အမှုသည်က မိတ္တ ူသက်သေခံ တင်ပြနို င်ခွင့်ရှိသည့် အကြေင်ခြင်ရမျကို ထ င် ရှား
အော ထင်ရှတအေင်
င် င်ပြတင်ပြ
ခြင် မပြုမီသေလည်ကေင် ထို ကဲ့သို့ ထို ကဲ့ သို့သေ အ စအစစ်ခံ
သော စ်
ခံခြင်း ခြင်ကို
ကို တစ်ဖက်သေ
တ စ် ဖက်သော
အမှုသည်က ကန့်ကွက်နို င်သည်” ဟူ ၍ သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၄၄ တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည်။
ရှ င်လင်ချက်တွင်လည်
“စာ
တ မ်း
အ မှ တ် အ သားစတမ်အမှ
တွ င်ပါ ရှိ တ်အသတွင်ပရှိသေ အ ချ
သော က် အချက်အလက်
အ လ က်
မျနှ င့် ပတ် ပတ်သက်၍
သ က် ၍ အခြသူ အ မျက
ခြား
သူ က ပြေဆို ချက်မျသည်
များ ပြောဆိုချ က် စပ်ဆို
များ
သ ည် င်သေ စပ် ဆို
င်သော
အကြေင်ခြင်ရဖြစ်လျှင်
သ က် သေ သက်သေ
တ စ် ဦးသ ည် တစ်ဦသည်အ ဆို အဆို
ပါ ပ ပြေဆို
ပြော ဆိုချက်ကို
ချက် ကိုနှုတ် နှု တ်
သက်သေခံ နို င်သည်” ဟူ ၍ ဖေပြထသည်။
ဥပမ-
“မေင်ဖြူက မော င် မေင်မဲကို
မဲ
ကို လလက်ရေက်မှု
က် ရော က် မှု ပြုမပြုဟူ ပြု၍ဟူ
မပြု ၍ ပြဿန ပြ ရှိဿ နာ ရှိ
သည်” မေင်မဲက ကျွ ကျွနု
နု် ပ် ်ပ်အ
အား သူသူခိုခိုး
ဟုဟု စွပ်စွဲသည့်စွ ပ်စွဲ စတစ်စေင်ကို စာ
သ ည့် တ စ် စော
င်ကို
ရေပေလို က်ခြင်ကြေင့်
၄င်းအား ၄င်အ
လ က် စားချေ မလက်စချေမည်ဟု
ည် ဟု မော မေင်ဖြူက
င်
ဖြူ က မေင်နီအ
မောင် နီ
အား
ပြေသည်ကိုကြား ကြရကြေင်ဖြင့်
ရကြော င်း
ဖြင့် မေင်ညို
မော င်
ညို ကက ထွက်ဆိုထွသည်။
က် ဆို သ ည် ။ထို ထွက် ထို
ထွ က်
ဆို ချက်သည် မေင်ဖြူကလ က် လက်ရေက်မှု
ရော က် မှု ကျူလွန်စေရန်
ကျူးလွ န်စေရန် အကြေင်ခြင်ရ အ ကြော
င်းခြင်း
ရာ
ကို ဖေပြသဖြင့်စပ်ဆိုင်စပ်ဆို
သ ည် င်သည်ဖြစ်၍
ဖြ စ်
၍ စအကြေင်နှ
စာအ ကြော င်း
နှ င့်
င့် အခြသက်သေခံ
အ ခြားသ က်သေခံ
တင်သွင်ခြင်မရှိသေလည်ထို
မရှိ သော်လ ည်း ထိုထွက်ဆို
ထွက် ဆိုချ ချက်ကို
က် ကို သသက်သေခံ
က် သေခံ တတင်ပြခွင့်ရသည်။
င် ပြခွ
င့်
ရသ ည် ။

၄.၉ ယခင်က စဖြင့်ရေသထသေ

အ စစ်
ခံ
ချ
က် အစစ်ခံ ချက်မျနှ
များ
နှ
င့် စပ်လျ င့်ဉ်း
၍ စပ်လျဉ်၍ပြ
န်ပြန်လှ
လှန် န်
စစ်မေခြင်
“သက်သေတစ်ဦသည် ယ ခင် ယခင်ကစနှ
က စာနှ
င့် င့် ရေသ
ရေးသား မှ တ်ယူ ထသေ မှ တ် ယူ ထားသော ထွက် ထွက်
ဆို ချက်မျရှိလျှင်သ က်သက်သေသို့ အ
သေသို့ အဆို ပ
ဆို
ပါ ရေသချက်ကို
ရေး သား
ချက် ကိုမပြဘဲဖြစ်စေ၊ မပြ ဘဲ ဖြထိုစ်
စေ၊ ထို
စကို ထထင်ရှ
င်
ရှားအေင်
အော င် မပြုလုမပ်ရဘဲဖြစ်စေ
ပြုလုပ်
ရဘဲ ဖြ စ်စေ ထို သက်သေကို ထို သ က် ပြန်လှ န်
သေကို ပြန်
လှ
န်
စစ်ဆေနို င်သည်။ သို့
သော် သို့သေ ထိုရေး
ထို ရေသချက်တွင်
သားချက် တွ င် ပရှိသေပါ ရှိ
သော ထွက်ဆို ထွက်ဆို
ချက်မျဖြင့် ထို ထို အား
သူ သူရှေ့
အရှေ့
နောနေက်မညီကြေင်
က် မညီကြော င်း ငြင်ဆို ရန်ရည်ရွယ်ငြ င်း
ဆို ရန် ရည် ရွ
ယ်
လျှင် ထို ရေသချက်ကိုသ က် သေထ သက်သေထင်ရှ
င် ရှား
မပြ မီ မပြမီ ငြငြင်လို
င်း
လို သေအချက်မျကို
သော အ ချ က် များ
ကို
ထို သက်သေအ သတိပြုစေရန် ညွှန်ပြရမည်” ဟူ ၍ သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၄၅ တွင် ဖေပြထသည်။
ဤပု ဒ်မ၏ အဓိပ္ပယ်မှ သ က် သက်သေတစ်ဦအ
သေတ စ် ဦးအား ယခင်က
ယ ခင် က ရေသထသေ ရေးသား
ထားသော
သို့မဟု တ် ရေမှ တ်ထသေ အ စစ်ခံ ချက်အစစ်ခံ
ဖြ င့် ချက်ဖြင့် ပြ ပြန်လှ
န် လှ န်မေမြန်နို
န်
မေး မြ န်း နို
င်င်သည်။
သ ည်။
သို့ရတွင် ယ ခယခင်က င်
က အစစ်ခံ
အ စချက်နှ
စ်
ခံ
ချင့် နှ
က် င့် ယခု အစစ်ခံ ယ ချက်တို့မှ
ခု
အ စစ် ခံ ချ က် ကွဲလွဲ
တို့
မှာ ကွဲ
လွဲ
ဆန့်ကျင်နေကြေင် ပြပြသလို
သ လို လျှင်
လျှ င် ယခင်အစစ်ခံ ယ ခင် အချက်ကို
စစ်ခံချက် ကိုထို သူ အ ညွှန်ပြ
ထို
သူ အား ညွှ
န်
ပြ
သတိပေပြီမှ မေးမေမြန်ရမည်။
မြ န်းရမည် ။ ထို သို့မေမြန်ခြင်ဖြင့်
ထို သို့မေးမြန်း
ခြ င်း
ဖြင့် ထို သက်သေ ထိုသ က်သေ
သည် ရှေ့စကနေက် စကား မစကမညီသူ
ညီ သူ ဖြ စ် ဖြစ်ကြေင်၊
ကြော င်း
၊ မယုံ ကြည်ထို
မယုံ ကြည်က်သူ
ထို
က်သူ
ဖြစ်ကြေင် ပေလွင်စေနို
ပေါ်လွ င်စေနို င်သည်။
င်သ ည် ။ ထို သို့မေမြန်
ထို
သို့မေး မြန်းနို င်ရန်မှ နို
င်
ရန်မှာ
ယခင်ပြေဆို ချက်သည် ပြ ဿ နာ ဖြ စ် ပြဿနဖြစ်နေသေ
နေ သော အကြေင်ခြင်ရမျနှ
အ ကြော င်း
ခြ င်း
ရာ င့်နှ
များ င့်
စပ်ဆို င်ရမည့်အပြင်ထို သူ ၏ ပြေဆို ချက်ကို သ က် သေကိုသက်သေကို
ယ် တို င်ဖြ ယ်တို
စ်စေ၊င်ဖြစ်စေ၊ အ ခြား အခြသူ
သူ ကက
ဖြစ်စေ စဖြင့်ရေသထရမည်။ထို
ရေး သား ထား ရမည် ။ထို သို့ရေသထခြင်မရှိပကပု
သို့ရေး သား ထား ခြ င်း မရှိ ပါက ပု ဒ်မ
ဒ် မ -၁၄၅အရ သက်သေအ တို က်ဆို င် စစ်ဆေမေမြန်ခြင်
မပြုနို င်ပ။ မေးမေမြန်ပုံ
မြ န်း
ပုံ မေမြန်နည်
မေး မြ န်း
နည်း (၂)မျိုရှိသည်။
ပထ မတပထမတစ်နည်မှ
စ် နည်း မှာ သ က် သက်သေအ
သေအား လော လေလေဆယ်
လော ဆ ယ်
ထွက်ဆို ချက်နှ င့် ကွဲလွဲက ယခင်ကပြေဆို ခဲ့ ခြင် ရှိ
မရှိ ရှိမရှိ မေး မေမြန်ရသည်။
မြ န်း
ရသ ည် ။ ထို ထို
သို့သို့
မေမြန်ရတွင် သ က် သေကို သက်သေကို ရေး ရေမှ
မှ တ် တ်ချက်
ချ က် ပြန်ရန်မလို
ပြ န် ရန် ပ။လို
မ ပါ။ သက်သေထင်ရှ သ က် သေထ င် ရှား
ပြရန် မလို ပ။ သသက်သေသည်
က် သေသ ည် အဖြေမပေမီ အ ဖြေ မပေး ရေမှ တ်ချက်ကို
မီ ရေး မှ တ် ချကြည့်ရှုခွင့်
က် ကို ကြည့် ရှု
ခွ င့်
မရပေ။ ဒု တိယ တစ်နည်မှ သသက်သေသည် က် သေသ ည် ရှေ့နေက်မညီကြေင် ရှေ့ နော က် မညီ ကြော ငြင်လို ပမူ
င်း ငြ င်းလို ပါ မူ
ရေမှ တ်ချက်ကိုသ က် သေထသက်သေထင်ရှင်ရှား အော င် အေင် မပြု မီမပြုမီ ၄င်အလေလေဆယ်
၄င်း အား လော လော ဆ ယ် ထွက် ထွ က်
ဆို ချက်နှ င့် ကွဲလွဲသေ ရေမှ တ်ချက်ပ အ စိ တ် အ ပို အစိတ်အပို
င်း ကိုင်မျကို သ တိ
များ သတိပြုစေရန်
ပြု စေရန်
ညွှန်ပြရမည်။ ထို သို့ သတိပြုစေရန် သက်သေအ တို က်ဆို င်မေမြန်လို ရေးသည့်
မှ တ် ချ က်ရေမှ
ပါတ်ချက်ပ
အကြေင်အရမျကို
ဖတ် ပြ ရသဖတ်ပြရသည်။
ည် ။
မေင်ကျင်ဟု တ်နှ ပြ ည်င့်ထော င် စုမြ ပြည်ထေင်စု
န်မာ နိုင်ငံ မြန်မနို င်ငံ အမှုတွင် အ မှု တွ င်
“တရလို က ဖြ စ်စေဖြစ်စေ၊
၊ တရခံ
တ ရား က
ခံ က ဖြစ်စေ၊ဖြ စ်စေ သက်သေတစ်ဦအ
၊ သ က် သေတရဲထံ စ် တွင်
ဦးအား ရဲထံ တွ င်
အစစ်ခံ ချက်နှ င့်ပတ်သက်၍ ပြစ်မှုဆို င်ရ ကျင့်ထုံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၆၂ အရ ဆန့်ကျင်ရန်ဖြစ်စေ၊ ယုံ ကြည်ထို က်သူ မဟု တ်
ကြေင်ပြ ပြသရန်ဖြစ်စေ
သ ရန် ဖြ စ်စေပြန်လှ ပြ န် လှ န်စစ်ဆေလို
န် စစ် ဆေး လို လျှင်
လျှ င် သက်သေခံ
သ က် သေခံ ဥပဒေဥပဒေ ပု ဒ်မပု ဒ် မ -၁၄၅ ပ ပြဋ္ဌန်ချက်မျနှ အ ညီစစ် င့်ဆေး
အညီ စစ်ဆေ
ရမည်။ ရဲထံ တွင် အစစ်ခံ ချက်မျအနက် ဆ န့် ကျ ဆန့်ကျင်နေသည်ဆို
င်နေသ ည် ဆို သောသေ အအချက်မျကို ချ က် ကို ထို ထို
များ
သူ အ ညွှန်ပြ သတိ ပေပြီနေက်မှ စစ် ဆေး ရစစ်ဆေရမည်ဟု
မည် ”ဟုဖော် ပြထားဖေပြထသည်။
သ ည် ။
မေင်ဦခို င်နှ င့် နှ င့် အစို
အ စိုး ရရ အမှုတွင် ရဲရှေ့အ အစစ်ခံ
မှု တွ ချက်နှ င့်
င် “ရဲ ရှေ့ အ စစ် ခံ ချ က် နှ
င့်
ဖီလထွက်ဆို သေ သ က် သေအား သက်သေအ စစစ်ဆေမေမြန်ရ၌
စ်
ဆေး မေမြ န်းရာ ၌ တရရုံ ရှေ့တ ရား ရုံး
ရှေ့
ထွက်ချက်နှ င့်ကွဲလွဲသေ ရဲရှေ့အစစ်ခံ ချက်ကို ထို သူ အ ညွှန်ပြ ရသည်။ လက်တွေ့တွင် ထို အစစ်ခံ ချက်ကို သက်သေအ
ဖတ်ပြပြီ ရဲရှေ့တွင် ထို သို့အစစ်ခံ ခြင် ရှိမရှိ မေရသည်။ သ က် သက်သေက
သေက ထို ထို သို့အအစစ်ခံ
သို့ စစ် ခံ ခဲ့ခဲ့သ
ပါ ပသည်
ည်
ဟု ဆို လျှင် ထို အစစ်ခံ ချက် မှ န်မမှ န် ထပ်ဆင့် မေရသည်။ သ က် သေကသက်သေက ထို ထို သို့အအစစ်ခံ
သို့ စစ် ခံ ခဲ့
ခဲ့
ခြင် မရှိဟု ငြင်လျှင်ဖြစ်စေ၊
ထို သို့ထိုအသို့ စစ် ခံအစစ်ခံ
ကြော င်း ကြေင်မမှ မမှ တ် မိတေဟု
တ် မိ တော့ ဟု ထွက်ထွ က်
ဆို လျှင်ဖြစ်စေ၊ ရုံ ရှေ့ အ အစစ်ခံ
စစ် ခံ ချ ချက်သည်
က် သ ည် ရဲရှေ့အစစ်ခံရဲ
ရှေ့ ချက်နှ
အ စစ် င့်ချ
ခံ က် နှင့်
အဘယ်ကြေင့် ကွဲလွဲရသည်ကို
ကွဲ လွဲ ရသ ည် ကို သက်သေအ သ က် သေအား ဖြေရှ င်စေရသည်။ ဖြေ ရှင်းစေရသ သတိချပ်
ည် ။ သ တိ ချ ပ်
ရန်မှ သက်သေအ ထွက်ချက် တစ်ရပ်လုံ ကို ဖတ် ဖတ်မပြရပေ။
မပြ ရပေ။ ကွဲလွဲသေ ကွဲ လွဲသောအစစ်ခံ အ ချက်ကို
စစ် ခံချ က် ကို
သ ဖတ်ပြရသည်။ ရဲရှေ့တွင် အစစ်မခံ ခဲ့ သေအချက်ကို ရုံး
ရှေ့ တွ င် ရုံ ရှေ့တွင်
ထွ က်ထွက်ဆို
ဆို သ ည် သည်ကို
ကို
အကြေင်ပြု၍ သ က် သက်သေအ
သေအား မေမြန်ရတွင်
မေး မြ န်း
ရာ တွ င် ရဲရှေ့အစစ်ခံ ရဲ ချက်
ရှေ့ အ စစ် ခံချ တစ်ရပ်
က် တ စ် ရပ်
လုံ ကို ဖတ် ဖတ်ပြရသည်။
ပြရသ ည် ။ ရုံ ရှေ့
ရုံး
ရှေ့ ထွက်ချက်သည် ထွ က် ချ က် သရဲရှေ့
ည် အစစ်ခံ ရဲ ချက်၌ အ
ရှေ့ မ စစ် ခံချ က် ၌ မ
ပကြေင်သ က် သက်သေအ
သေအား ညွှန်ပြက
ညွှ န်ပြ ကာ အဘယ်ကြေင့် အ ဘ ယ် ကြော ထို သို့
င့် မပရသည်ကို
ထို သို့ မပါ ရသ ည် ကို
သက်သေအ ဖြေရှ င်စေရသည်။ သ က် သေအား သက်သေအ ပြ န် ပြန်လှ
လှ န်စစ်န်စစ်မေရ၌
မေး ရာ ၌ ရဲရှေ့
ရဲ ရှေ့
အစစ်ခံ ချက်ကို အသုံ ပြုလျှင် ထို စဉ် ကထို စဉ်က ရရည်ညွှန်သေ ည် ညွှ သော အကြေင်အရ
န်း အ ကြော င်း
အ ရာ အရပ်ရပ်အ ရပ် ရပ်
ကို ဖြေရှ င်ရန်အလို့ငှ ထ ပ် မံစစ် ထပ်မံရာ
ဆေး စစ်ဆေရတွင်
တွ င် ထို ထိုအအစစ်ခံ
စစ် ခံချ ချက်ကို
က် ကို သုံ သုံး
နို င်သည်။ တရခံ ဘက်သည် တ ရား လို ပြ တရလို ပြသ က် သက်သေတစ်ဦအ
သေတ စ် ဦး အား ရဲရှေ့
ရဲရှေ့အစစ်ခံ
အ စစ် ခံ ချက်
ချ က်
နှ င့် တို က်ဆို င်မေမြန်လို လျှင် ထို အ စစ် ခံထိုက်
ချ အစစ်ခံ
မိ တ္ တူချက်မိတ္တ
ကို ူကို တေင်နို
တော င်း
နို
င်
သင်သည်။
ည် ။
မိတ္တ ူပေရန်အလို့ငှ သ က် သေအား သက်သေအ ဆ က် ဆက်စပ်မစစ်ဘဲ
စပ် မစစ် ဘဲ ရပ်ဆို ရပ်င်ထရန်
ဆို င်းထား ရန်မလို ပ။ မလို ပါ ။
တရခံ ၏ ရှေ့ ရှေ့အား
နေ နေအ သက်သေထွက်ချက်
သ က် သေထွ က် ချ က် မူ ရင်ကို ကြည့်စေပြီ မူ ရင်း ကို ကြည့် စေ သက်သေ
ပြီး သ က် သေ
ကို ပြန်လှ န်စစ်ဆေခွင့် ပြု ပြုစေက
စေ ကာ မိတ္တမိတ္ တူူကို ကို နေက်မှ ပေနို နော က်င်သည်ဟူ
မှ ပေးနို
င် ၍ ည်
သ ” ဟူ ၍
ဖေပြထသည်။
မေင်ဘို လန် နှ င့်နှ င့် နို နို ငံ
င် င်ငံ
တော်တေအစို
အ စိုး ရရ အမှုတွင် တရခံ
အ မှု တစ်ဦ
တွ င် “တ ရား ခံ တ စ် ဦး
သည် သက်သေအဖြစ် အစစ်ခံ လျှှင် တရလို ဘက်မှ ၄င်း အား၄င်အ ရဲရှေ့ ရဲရှေ့ အအစစ်ခံ
စစ် ခံချချက်နှ
က် နှ င့်
င့်
တို က်ဆို င်မေမြန် နို င်နိုသင်သည်။
ည် ။ ထို သို့ထိုသို့ မေရတွင် မေး ဖြေင့်ချက်မြေက်
ရာတွ င် ဖြော င့်
ချ က် မြော က်
သေ အစစ်ခံ ချက်နှ င့် တို က်ဆို င်မေမြန်ခြင် မပြု နို
င်မပြုနို
ပေ။င်ပေ။ အ အကြေင်မူ ကြော င်းမူ ရဲရှေ့ ရဲ
ရှေ့ တွင် တွ င်
ပေသေ ဖြော ဖြေင့်ချက်သည်
င့်
ချ က် သ ည် သသက်သေခံ က် သေခံ ဥပ ဥပဒေ
ဒေ ပု ပု ဒ်
ဒ်မ
မ -၂၆ အရ သက်သေခံ မဝင်ချေ။ တရခံ အ ၄င်း ၄င်၏ရဲ
၏ ရဲရှေ့
ရှေ့
အစစ်ခံ ချက်နှ င့် ပု ဒ်မ-၁၄၅ အရ စစ်ဆေနို ပု င်စေကမူ
ဒ်မ ပု ဒ်မ -၂၆ သည် ပု ဒ်မ-၁၄၅ ကို လွှမ်မို” ရမည်သဖြစ်သည်
ဟူ ၍ဖေပြခဲ့ သည်။
မေင်စိန်ထွန် နှ င့် နှ င့် ပြ ပြည်ထေင်စု
ည် ထော င် စု မြန်မနို
မြ င်ငံမာ
န် နိုင် ငံ အမှုတွင် အ မှု တွ င်
“သက်သေတစ်ဦအ ယယခင်က ခင် က ရေမှ ရေး တ်ထသေ
မှ တ် ထားသောထွက်ဆို ချက်ဖြင့် ထွ က် ဆို ချ ဆန့်ကျင်
က် ဖြင့် ဆ န့် ကျင်
နေကြေင် သသက်သေခံ က် သေခံဥပဒေ ဥပဒေပု ဒ်မပု ဒ်မ -၁၄၅ အရ ပြန်လှ န် စစ်ဆေလို ဆ လျှင်
န့်ကျ ဆန့်ကျင်နေသည်ဆို
င်နေသ ည် ဆို သော သေ
ထွက်ဆို ချက်၏ အစိတ်အပို င်မျကို ထို ထိုအား
သူ သူ အ ညွှန်ပြ
ညွှ န် ပြ သတိပေပြီမှ သ တိ ပေး သလျှင်
ပြီး
မှ သာ လျှ င်
စစ်ဆေရမည်ဟူ” ဟူ ၍ တ၍တင်ပြထသည်။
င် ပြ ထား သ ည် ။
မေင်တင်လှိုင်နှ ပြ င့် ထော
ည် င်စု ပြည်ထေင်စု
မြ န်မာ နို
င်ငံမြန်မနို င်ငံ အမှုတွင်လည် အ မှု တွ င်လ ည်း
“သက်သေ တစ်ဦသည် ရဲ ထံ ရဲထံ
တွ င်တွင် ထွက်ဆို
ထွ က် ခဲ့ သေ
ဆို သော ထွက်ဆို ချက်ဖြင့်
ခဲ့ ထွ က် ဆို ချ က် ဖြင့်
ကွဲလွဲပြီ ရုံ ၌ထွက်ဆို အ စိုး နေပက
ရရှေ့ နေသ ည် အစို ရရှေ့နေသည် ရုံး
၏ ရုံ ၏ခွ င့်
ပြုခွင့်ပြုချက်နှ
ချ က် နှ င့် င့် ရဲရဲ
ထံ တွင်ထွက်ဆို ခဲ့ သေ ထွက်ချက်ကို ဖတ်ပြ၍ မေမြန်နို ” ထုံး င်ကြေင်ထုံ
ဖွဲ့
ထား သ ည် ။ဖွဲ့ထသည်။
ထို့ကြေင့်သသက်သေခံ က် သေခံ ဥဥပဒေ
ပဒေ ပုပု ဒ်မ
ဒ်မ -၁၄၅ ၏ ရည်ရွယ်ချက်မှ သက်သေအ ထို သူ ၏ ထွက်ချက်မျတွင်
ပရှိသေ ကွဲ လွဲ ကွဲလွဲချက်မျ၊
ချ က် များ ၊ ရှေ့နေက်မညီမညွတ်
ရှေ့ နော က် မညီ မညွ တ် ဖြစ်နေမှုမျကို ဖြ စ်
နေမှု များ
ကို
ရှ င်လင်နို င်ရန်
အ လို့
ငှာ အလို့ငှ အ ခွ အခွင့်အရေပေရန်
င့်
အ ရေးပေး
ရန် ဖြစ်သည်၊
ဖြ
စ် ၊ သက်သေတစ်ဦအ
သ ည် သ က် သေတ စ် ဦး
အား
ပြစ်မှုဆို င်ရ ကျင့်ထုံ ဥပဒေ
ပု
ဒ်မ ပု ဒ်မ -၁၆၂ အရ ဆန့်ကျင်ဘက် သက်သေအဖြစ် ပြုလု ပ်သည့်အခတွင်
သ က်သက်သေခံ
သေခံ
ဥပဒေ ပု ဒ်မ-၁၄၅နှ င့်အညီ ဆေင်ရွက်ရန်ဖြစ်ပသည်။

၄.၁၀ မည်သည့်မေခွန်ကို မေး မေရမည်နှ

ရမည် နှင့်င့် မည်သည့်မေခွန်ကို
မည် သ ည့် မေး ခွ
န်းကို သက်သေက
သ က် သေက မဖြေ မဖြေ
မနေရဟု ရုံ ကဆုံ ဆုံး
ဖြ ဖြတ်ခြင်
တ် ခြ င်း
သက်သေ၏ အကျင့်စရိတ္တ ကို ထိ ခို
က် ထိခို
၍ က်၍ ထို ထိုသူသူသသည်
ည် ယုံ ကြည်လေက်သေသူ ယုံကြည် လောက် သော သူ
ဟု တ်မဟု တ် ဖေပြသည်မှ အ တစ်ပအမှုနှ
ကြော င်း
ခြ င်း
ရာင့်မစပ်ဆို
နှင့် င်သေ စပ် လျအကြေင်ခြင်ရနှ
ဉ်း င့် စပ်လျဉ်
လျှင် သက်သေအ အတင်အကျပ်ဖြေဆို တ ရား က စေသင့်မသင့်ကို
ရုံး ဆုံး
ဖြ တ် ၍ တရရုံ
သ က် က သေအား ဆုံ ဖြတ်၍ သက်သေအ
ဖြေဆို စေရမည်။ သို့မဟု တ် ထို မေခွန်ကိုမဖြေ မဖြေဆို
ဆိုဘဲ ဘဲ နေ နေနို နိုင်ကြေင်
င် ကြော င်းသက်သေအ သ က် သေအား
သတိပေနို င်သည်။
သင့်လျေသည် မသ င့် မသင့်လျေသည်
လျော်သ ည် ဆုံဆုံး
ဖြတ်ရ၌
ဖြ တ် ရာ ၌ တစ်ဖက်ပ တ စ်ဖက် အကြေင်အရ
ပါ အ ကြော င်းအ ရာ
တို့ကို ထည့်သွင်စဉ်စရမည်။
(၁) သက်သေအပေ စွပ်စွဲသည့်အချက်သည် အမှ န်ဖြစ်ခဲ့ လျှင် သက်သေ ထွက်ဆို ခဲ့ သည့် အကြေင်အရနှ င့်စပ်လျဉ်၍
ထို သက်သေအယုံ သင့် မယုံ သမယုံင့် သင့် စဉ်စရ၌
စဉ်းစားရာ၌ တရရုံ က တ ရား ရုံးကကေင်စွ ကော င်းစွာ
စဉ်စနို
ထိုင်မည်ဖြစ်လျှင်ထို
မေးခွန်း
သ ည်သ င့် မေခွန်သည်သင့်လျေ၍ခွင့်ပြုသင့်သည်။
လျော်၍ ခွ င့်
ပြု
သ င့် သ ည် ။
ဥပမ-
ကတို က်မှုတွင်
ဒဏ် ရာရသော ဒဏ်ရရသေ မိန်း မအား မိန်မအ ပြ ပြည့်တန်ဆ
ည့်တ န် ဆာ ဟု တ်မဟု ဟု တ် မ တ်
ဟု တ်မေ မေး
ရန် မဟု တ်ပ။ သို့သေ
သို့သော် မု ဒိမ်မှုမျတွင် မုဒိ မ်း
မှု များ
တွ မု ဒိမ်ကျင့်ခံ ရသည်မု
င် ဒိ
မ်း
ကျင့် ခံ ရသ ည်
ဆို သေ မိန်မအ တ ရား တရခံ
ခံနှင့် နှ င့် သမက သာ မက အခြသူ မျ အ ခြား နှ င့်လည်
သူ များ နှင့်လ ည်း
အကျင့်စရိတ္တ လျေရဲကြေင် ညွှ န်ပြသ ည့် ညွှန်ပြသည့် ဆ က် ဆက်ဆံ
ဆံမှု
များ မှုမျ ရှိခဲ့ ဖူရှိ
ဖြင်
ခဲ့
ဖူး
ဖြ င်း
ရှိမရှိကို ပြန်လှ န်မေမြန်နို င်သည်။
(၂) အမှုတွင် အဓိကသက်သေ တစ်ဦသည်ဓား ပြ ဖြဓပြဖြစ်ကြေင်နှ
စ်ကြော င်း
နှ
င့် င့် ရုံရုံး
တွင် တစ်ဦ တစ်ယေက်ကရှေ့ နေရှေ့နေအပြေသည်။
အားပြော သ ည် ။ ပြေသူ
ပြောသူ ကို
ကို ရှေ့နေက
ရှေ့နေကမေ မေး
သေအခ ပြော ပြေရသည့်အကြေင်ကို
ရသ ည့် အ ကြော င်း
ကို ကျေနပ်ကျေ နပ်လေက်အေင် လော က်အော င်
ယု တ္တိယု တ္တ ဖြင့် ဖော် ဖေပြသည်။
ပြသ ည် ။ ထို သို့ဖေပြချက်မှ
ထို သို့
ဖော် ပြ ချ က်မှာ သက်သေကိုသ က် ဓပြ
သေကို ဓားပြ
ဟု တ်မဟု တ် မေသင့်သေအကြေင်ဖြစ်သည်။
အ ကြော င်း
ဖြစ် သ ည် ။
ဥပမ-
မိန်မတစ်ဦကတ ရား ခံသ ည် တရခံ သည် မိမိပို
မိ မိပို က်ဆံ
က်ဆံ အိတ်ကို
အိ တ် ကို ခပို က်နှိုက်ခါး ပို
က် နှို
က်
ပသည်ဟုစွ ပ်စွဲ
သောစွပ်စွဲသေ အမှုတွင်
အ မှု
တွ င် ၁၀နှ စ်ကျေကလ ၁၀နှ စ်ကျော် ကာ လတိတ်တိတ်ပု န် တိ တ်တိတ် ပု န်း
ကလေရခဲ့ သည်မဟု
မဟု တ် လား ဟူ တ်လဟူ
သော မေးသေမေခွန်မျိုကို
ခွန်း မျိုး
ကို တ ရား ခံတရခံ
ဘ က် ကဘက်ကမေရန်မသင့်ပ။
မေး ရန်မသ င့် ပါ။
(၃ ) သက်သေ၏ အကြေင်ကို မည် မည်သို့မျှမသိဘဲဓပြ
သို့မျှ မသိ ဘဲဓားပြ ဟုဟုတ်တ် မဟု တ်မဟု တ်
အရမ်ကရေမေမြန်ခြင်သည်သင့်လျေသေမေခွန်မဟု
မေး မြန်း
ခြင်းသ ည်သ င့် လျော် သော မေး ခွ န်းမဟု တ် ပါတ်ပ။
။
ဥပမ-
ဆရဝန်တစ်ဦအ ၄င်းကု သ သော ၄င်ကု သသေ လူ လူ
နာ နရရှိသည့်
ရရှိ သ ည့် ဒဏ်ရနှ ဒဏ် င့်ပတ်သက်၍
ရာ နှင့်
ပတ် သ က် ၍
စစ်ဆေရတွင် မိ မိ သမိမိသည်
ည် အသရေဖျက်မှုဖြင့်
အ သ ရေဖျ က် မှု
ဖြ င့်တရစွဲခံ ရခြင် တ ရား စွဲ ခံရခြ ရှိမရှိ
င်း ရှိမရှိ
မေရန်မသင့်ပ။
(၄ ) “သက်သေက မေခွန်ကို ဖြေ ဖြေဆို
ဆို ရန်ရန် ငြ ငြင်သည်ကို
င်း
သ ည် ကို ထေက်ချင့်၍ ထော က် ချ ၍ ဖြေ ဖြေ
င့်
ဆို ပက အအကျို
ကျိုး ထိခို က်မည်ဟု ထိ ခို
က် မည် ဟုယူ ဆရန် ယူ သင့်လျေသည်ဟု
ဆ ရန် ထင်မြင်
သ င့် လျော်သ ည် ဟု ထ င် မြ င်
လျှင် တရရုံထို ကထို
သို့ သို့ကေက်ယူ
ကော က် ယူ နို
င်နိုသင်သည်ဟု
ည်” ဟုသ သက်သေခံ
က် သေခံ ဥပဒေပု
ဥပဒေပု ဒ်မ
ဒ်မ -၁၄၈ တွင်ပြဋ္ဌန်ထသည်။
သက်သေတစ်ဦအ ယုံယုံ
ကြ ကြည်ရန်သင့်မသင့်
ည် ရန်သ င့် မသ င့် ပေလွင်ထင်ရှ ပေါ်စေရန်
လွ င်ထ င်ရှား
စေရန်
ထို သူ အ တစ်ဖက် အမှုသည်ဘက်မှ ပု ဒ်မ-၁၄၆အရ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပြန်လှ န်မေခွင့်ရှိ သရှိသည်
ည် ဖြ ဖြစ်ရ
စ်ရာ
ပြန်လှ န် မေမြန်သူ မျ၏ တ စ် ဖက် သတစ်ဖက်သတ်
တ် ဖိ
နှိဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှုမှ
ပ် ချု ပ် ချ ယ် မှု
မှ ကကွယ်သေ
ကာ ကွ ယ်သော
ပု ဒ်မဖြစ်သည်။ သက်သေအ ယုံ ကြည်သင့် မသင့် သိသစေရန်အလို့ငှ
မေး မြ န်း ရပါ သ မေမြန်ရပသည်
ည် ဟူ သော ဟူ သေ
ဥပယ်တံ မျဉ်ဖြင့်
သ က် သေ၏သက်သေ၏ဂု ဏ် သိဂု က္
ဏ်သိက္ခ
ခာကိုကို ထိပစေသည့်
ထိ ပါးစေသ ည့် ကလကြမြင့် ကာ လ ကြာမြ
င့်
ပြီ ဖြစ်သေ အကြေင်ကိစ္စမျကို မဆီ မဆို မဆီမဆို
င်ဖော် ထု တ် င်ဖေထု
ကာ တ်က မေး မေမြန်ခြင်ဖြင့်
မြန်း
ခြင်း
ဖြင့်
သက်သေအ သိက္ခကျဆင်စေခြင်၊
စိ တ် ဒု က္ ခ စိတ်ဒု က္ခ ရော က် ခြ ရေက်ခြင်တို့မှ
င်းတို့
မှ ကာကကွယ်၍
ကွ ယ်၍
ပြဋ္ဌန်ထခြင်ဖြစ်သည်။
ထို သို့ ထို သို့အ လွဲ သုံး အလွဲသုံ စမှုမျကို
စား
မှု
များ
ကို တဆီရန်တား ဆီးရန်
ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ပု ဒ်မ-၁၄၈ နှ င့်အခြပုဖြ ဒ်မမျ
စ် သော ဖြစ်သေ
ပု ဒ် မပု ဒ်မ -၁၄၉ မှ ၁၅၆ တို့ကို ပြဋ္ဌန်ထခြင်ဖြစ်သည်။ သ က် သေ သက်သေ
အပေ ယုံ ကြည်မှုကို ထိပစေသည့် မေး မြန်းမေမြန်ချက်နှ
ချ က် နှ င့့်
စပ် င့ ၍
လျဉ်း ့်စပ်လျဉ်၍ သသက်သေအ က်သေအား
ဖြေဆို စေသင့် မသင့် အဆုံ အဖြတ်ပေရန် တ ရား ရုံး
၏ တရရုံတာ ၏
ဝန် ဖြ တဝန်ဖြစ်သည်။
စ်
သ ည် ။ တ ရားတရရုံ
ရုံး
သ ည်သည်
ထို မေခွန်မျကို ဖြေ ဆို ဖြေဆို ရန်
ရန် ခွင့်ပြုနို
ခွ င့် ပြု င်သည်။
နို
င်သ ည် ။ သို့မဟု တ် သို့
မဟု တ် ငြင်ပယ် ငြင်း
ပယ်
နို င်သည်။ ခွင့်ပြု သင့်မသင့်ကို ဆုံ ဖြတ်ရတွင်
အ ထော က် အထေက်အကူ
အ ကူ ပြု စေမပြုစေမည့်
ည့် မူ မူ ကို
မျကို
များ
ပု ဒ်မ-၁၄၈ တွင် ပြဋ္ဌန်ဖေပြထသည်။
 “ပု ဒ်မ-၁၄၈ ၌ဖေပြထသေ မေး ခွ န်း မေခွန်မျိုတွင်
မျိုး
တွ င် စွ စွပ်စွဲသည့်
ပ် သ ည့် အချက်
စွဲ အ ချ က်
သည် ကေင်စွ အ အခြေအမြစ်ရှိသည်ဟု
ခြေ အ မြ စ်ရှိ
သ ည် ဟု မေသူမေး ကက ထင်မြင်ရန်
သူ ထ င် မြ င်သင့်လျေသေ
ရန် သ င့် လျော်
သော
အကြေင်ယု ယု တ္တ္တိတိရှိ
ရှိမှ
မှသာသလျှင်မေမြန်သင့်သည်ဟု
လျှ င် မေး မြန်း
သ င့်သ ည် ” ဟုပု ဒ်မ
ပု ဒ်မ -၁၄၉တွင်ဖေပြထသည်။
ဥပမ-
(၁ ) အမှုတွင် အဓိက သက်သေတစ်ဦသည်ဓား ပြ ဖြဓပြဖြစ်ကြေင်
စ် ကြော င်း ရှေ့ ရှေ့နေ
နေတစ်ဦ
တ စ် ဦး
ကို ၄င်၏ အအမှုသည်ကမှုသ ည် က ပြေထသည်။
ပြော ထား သ ည် ။ဤသို့ပြေထချက်မှ
ဤ သို့ ပြော ထား ချ သက်သေသည်
က် မှာ သ က် သေသ ည်
ဓပြဟုဟု တ်တ်မဟု
မဟု တ်တ်မေရန်သင့်လျေသည့်အကြေင်ဖြစ်သည်။
မေးရန် သ င့် လျော် သ ည့် အ ကြော င်း
ဖြစ် သ ည် ။
(၂) အမှုတွင် အဓိက သက်သေတစ်ဦသည်ဓား ပြ ဖြဓပြဖြစ်ကြေင်နှ
စ်ကြော င်း နှင့် င့် ရုံရုံး
တွင် တစ်ဦတစ်ယေက်က ရှေ့ နေအား ရှေ့နေအ ပြော သ ည် ပြေသည်။
။ ပြော ပြေသူ
သူ ကို ကို ရှေ့
ရှေ့ နေက
နေက မေ မေး
သေအခ ပြော ပြေရသည့်
ရသ ည့် အကြေင်ကို
အ ကြော င်း ကိုကျေနပ်လေက်အေင် ကျေ နပ် လော က် အောယုင်တ္တိ ယု တ္ ယု တ္ တိယု တ္
တ္တ နှ င့် ဖော် ဖေပြသည်။
ပြ သ ည် ။ ထို သို့ဖေပြချက်မှ
ထိုသို့
ဖော်ပြ ချ က် မှာ သက်သေကို သ က် ဓပြ
သေကို ဟု တ် ဓား ပြ ဟု တ်
မဟု တ် မေသင့်သေအကြေင်ဖြစ်သည်။
အ ကြော င်းဖြ စ်သ ည် ။
(၃ ) သက်သေ၏ အကြေင်ကို မည် မည်သို့မျှ
သို့မျှ မသိဘဲဓပြ မသိ ဘဲ ဓားပြ ဟု တ်မဟု ဟု တ်တ်မဟု တ်
အရမ်ကရေမေမြန်ခြင်သည်သင့်လျေသေမေခွန်မဟု
မေးမြ န်း
ခြ င်း
သ ည်သ င့် လျော် သော မေး ခွ န်းမဟု တ် ပါတ်ပ။
။
(၄ ) သက်သေ၏အကြေင်ကို မည် မည်သို့မျှမသိဘဲလျက်
သို့မျှမသိ ဘဲ လျက် ထိုထို
သူသူ၏၏ အခြေအနေ အ ခြေ အ နေ
နှ င့် အသက်မွေမှု အလု ပ်အကို အ လု င်ကို
ပ် အမေရကိုင် ကို သက်သေကကျေနပ်လေက်အေင်
မေး ရာ သ က် သေက ကျေ နပ် လော မ
က် အော င် မ
ဖြေဆို ဘဲရှိသည်။ ဤသို့ မသေမချ ဖြေဆို သည်ဖြစ်လျှင် သက်သေသည် ဓပြ ဟု ဟုတ်
တ်မဟု
မဟု တ်တ်မေရန်
မေး
ရန်
သင့်လျေသည့်အကြေင်ဖြစ်သည်။
အ ကြော င်း
ဖြ စ် သ ည် ။
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၅၀ တွင် “မေခွန်တစ်စုံ
သ င့် တစ်ရကို
လျော် သ ည့်သင့်လျေသည့်အ ကြော င်းအကြေင်
ယု တ္တိမရှိဘဲလျက် မေသည်ဟု က ရုံ က ထ ထင်မြင်ယူ
ရုံး င်မြ င်ယူ ဆ ဆသည့်အခ
သ ည့် အ ခါ ၄င်မေခွန် ၄င်း မေးခွန်း မေ မေး
သူ မှ ရှေ့နေ (ဥပဒေပညရှ င်) ဖြစ်လျှင် ရုံ က ၄င်း ၄င်အကြေင်အရကို
အ ကြော င်း
အ ရာကို ဗဟို တရရုံ
ဗဟို တ ရားရုံး
သို့ဖြစ်စေ၊ ၄င်ရှေ့နေ (ဥပဒေပညရှ င်) အပေ စီရင်အု ပ်ချုပ်သည့် အခြအဏပို ဖြ စ်
စေင်ထံ အ ဖြစ်စေ
စီ ရင် အစီရင်ခံ
ခံ
နို င်သည်” ဟု ပြဋ္ဌန်ထသည်။
“မသင့်လျေ မလျှေက်ပတ် သို့ မဟု သို့မဟု
တ် တ် အအသရေပျက်စေသည်ဟု
သ ရေပျ က် စေသ ည် ဟု တရရုံ တက ရားရုံး
က
သဘေရသေ မေး ခွမေခွန်မျ
န်း
များ သို့မဟုသို့တ်မဟု တ် စစ်မေချက်မျသည်စစ် မေး ချက် များ
သ ည်
တရရုံ ရှေ့မှေ က်ရှိ ပြဿ နာ များ
နှ ပြဿနမျနှ င့်
င့် အအနည်ငယ်
နည်း ငယ် သက်ဆိုသ င်သေလည်
က် ဆို င်
သော် လ ည်း
အငြင်ထွက်အကြေင်ခြင်ရနှ အ ငြ င်း
ထွ င့်ဖြစ်စေ၊
က် အငြင်ထွက် အ ကြော င်းခြ င်းရာ မအကြေင်ခြင်ရရှိမရှိ
ရှိ ရှိ
ဆုံ ဖြတ်ရန်အလို့ငှ သိ ရန်လို အ ပ် သောသိရန်လို အပ်သေ အ ကြော အကြေင်
င်း ခြင်ရမျနှခြ င့်ဖြစ်
င်းရာ များ
နှင့်
ဖြ စ်
စေ မသက်ဆို င်လျှင် ထို မေခွန်မျကို မမေး ရန်မမေရန် တ တရရုံ ရားက က တမြစ်ခွင့်ရသည်ဟု
ရုံး တားမြစ်ခွ င့်ရသ ည် ”ဟု
ပု ဒ်မ-၁၅၁ တွင် ဖေပြထသည်။
ဆို လို သည်မှ အငြင်ထွက် အ ကြော အကြေင်ခြင်ရဖြစ်နေလျှှင်
င်း
ခြ င်း ရာ ဖြစ်နေလျှှ င် အဆိုအပဆို ပါ
မေခွန်မျကို
လို အ ပ် လို အပ်လျှင်မေနို
လျှ င်မေးနိုင် သ ည် င်သည်။
။
“စေကရန်သို့ သို့မဟု
မဟု တ် တ် စိ စိတ်ငြိုငြင်စေရန်
တ် ငြိုငြင်စေရန် ရည်ရွယ်သည်ဟု ရည် ရွ ယ်ထင်ရ
သ ည် ဟု ထ င်
ရ
သေ မေခွန်မျ၊ အ ကြော အကြေင်မဲ့
င်း
မဲ့ ထိခို
ထိ က်ရို
ခို
က် င်ပြသည့်
ရို
င်း
ပြ သ ည့် မေခွန်မျကို မေး ခွန်းများ
ကို
မမေရန်တရရုံ
တ ရား က ကတမြစ်ရမည်ဟု
ရုံး တား
မြ စ် ရမည် ” ဟု ပုပု
ဒ်မ
ဒ်မ -၁၅၂တွင် ဖေပြထသည်။
“သက်သေတစ်ဦအ အအကျင့်စရိတ္တ
ကျင့် စာရိတ္ တကို ကို ထိခို က်၍ ထိ ခို
က် ၍ ထို သူ အ ထို သူအား
ယုံ ကြည်မှုကို ဖြိုဖျက်စေရန်အတွက်မျှသ စုံ စမ်စစ်ဆေခြင်နှ
စပ် ဆို င့်သော
င် စပ်ဆို
မေး ခွ န်းင်သေမေခွန်မျ
များ
ကို မေမြန်၍ ဖြေ ဖြေဆို
ဆိုပြီး
လျှ ပြီလျှင်
င် ထို ဖြေဆို
ထိုဖြေ ချက်ကို
ဆို ချက် ကို ဆန့်ကျင်ရန်ဆ န့် ကျင် ရန်
အတွက် သက်သေခံ ချက် တင်ပြခြင်မပြုရချေ။
သို့ရတွင် သ က် သက်သေက
သေက မမှ န်မကန်ဖြေဆို
မမှ န်မက န် လျှင်
ဖြေ ဆို လျှ င် မမှ န်သက်သေခံ မမှ န်မှုသ က် သေခံ မှု
နှ င့် ထို သက်သေကို နေက်ပို တ ရား င်တွင်တရစွဲဆို
စွဲ
ဆို နို
င်ကြော ”နို င်ကြေင်ပု
င်း ပု ဒ်မ ဒ်မ -၁၅၃တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည်။
သို့ရတွင် (၁ ) သက်သေက ယခင်ပြစ်မှုတစ်စုံ တစ်ရနှ င့် ပြ ပြစ်မှုထင်ရှ
စ်
မှု
ထ င် ရှား
စီစီရင်
ရင် ခံ ရ ခံ
ရ
ဖူ ခြင် ရှိ မရှိမရှိမေရတွင်
ရှိ
မေးရာတွ င် သက်သေကသ က် သေက မခံ ရဖူ ကြေင်မခံ ရဖူး ငြင်ဆို
ကြော င်း ပက ငြင်း
ဆို ပါ
က
ယခင်က ပြစ်ချက်ဟေင်နှ ပတ်င့်ပတ်သက်၍သက်သေခံ
သ က် ၍ သ က် သေခံ ချ က်ချက်တင်ပြနို
တ င် ပြ နိုသင်သည်။
င် ည် ။
(၂) သက်သေသည် တစ်ဖက်ဘက်သို့ဘက်လို က်ခြင် ရှိမရှိ ပေလွင်စေရန် အ ကြော င်းအကြေင်ရှိသည့်
ရှိ
သ ည့်
မေခွန်ကို သ က် သက်သေအ
သေအား မေရတွင်
မေးရာတွ င် ထို သူ ကငြင်ကွယ်လျှင်
ထိုသူ က ငြ င်း
ကွ ယ် လျှ ထို
င် သက်သေ ထို သ က် သေ
ဖြေဆို ချက်ကို ငြင်ဆို ခွင့် ရသ ည် ရသည်ဟူ
ဟူ ၍ ၍ ခြွင်ချက်အနေဖြင့်
ခြွင်းချ က် အ နေဖြ င့်ပြဋ္ဌ န်ပြဋ္ဌာန်း
ထသည်။
ဥပမ-
(၁ ) အမခံ သူ တစ်ဦအပေတွင်
ငွေ ရလို ကြော င်းနှင့်ငွေရလို ကြေင်နှ င့် က်
လျှော ထား လျှေက်ထ
တေင်ဆို ရ လိ မ် လလိမ်လည်
ည် တေင်ခံတော ခြင်ကြေင့်
င်း
ခံ ခြ င်း
ကြော င့်မပေနို င်ဟု မပေး နို
င်ဟု
ထု ချေသည်။ ထို လျှေက်ထတေင်ဆို ယ ခင် တ သူ စ် အမ်
ကြိ က ယခင်တစ်ကြိမ်က ကိ စ္စ ကိစ္စတ စ် ခုတွတစ်ခု
င် တွင်
လိမ်လည်တေင်ဆို ခြင်ပြု မပြု မေးပြုမပြုမေရ
ရာ ထိုသူ
ထို သူက က လိမ်လည်ခြင်
လိ မ်
လ ည် ခြ မပြုကြေင် မပြု
င်း ကြော င်း
ငြင်ဆို သည်။ ထို သူ ထို သူ သည်
သ ည် ယယခင်က
ခင် က လိမ်လည်၍ လိ မ်
လ ည် ၍ တေင်ဆို ဖူ ကြေင် တော င်း
ဆို ဖူး
ကြော င်း
သက်သေခံ တင်ပြလို သည်။ ထို သက်သေခံ ချက်မှ သက်သေခံ မဝင်ချေ။
 (၂) သက်သေတစ်ဦအ မရို
မရိုး မဖြေင့်
မဖြော င့် ရထူ မှရာ ထူးမှ ထု တ်ပယ်ခြင်ခံ ထု ရ ပယ်
တ် ခြ င်း
ခံ
ရ
ဖူ ခြင်မှ ဟု တ် ဟု တ် မဟု
မဟု တ်
တ် မေမြန်ရတွင် မေး မြန်း
ရာ တွ မဟု တ်ဟု မဟု
င် ငြင်ဆို
တ်ဟုသည်။ ငြ ထို
င်းသူသ ည်
ဆို ။ ထိုသူ
အ မရို သသဖြင့်ထု တ် ပယ် ထုခြ
တ်ပယ်ခြင်ဖြစ်ကြေင်
င်း
ဖြ စ်ကြော င်း သက်သေခံ
သ က် သေခံ တင်ပြလို
တ င် ပြလို သည်။
သ ည် ။
ထို သက်သေခံ မှ သက်သေခံ မဝင်ချေ။
(၃ ) မေင်ဖြူကဤ မည် ဤမည်သေနေ့တွင်
သော နေ့ တွင် မေင်မဲကို
မော င် ကို မန္တ လေမြို့
မဲ မန္ တလေးတွ င်မြို့
တွ င်
တွေ့မြင်ခဲ့ ရကြေင် ထွက်ဆို
ထွ က် ဆို သသည်။
ည် ။ ထို နေ့တွင်
ထို နေ့ တွ င် မေင်ဖြူကို ယ်တို
မော င်
င် ဖြူကို ရန်တို
ယ် င် ရန်
ကု န်မြို့တွ င် ရှိမရှိ မေရ မမရှိကြေင်ငြင်ဆို
ရှိ
ကြော င်း
ငြ င်း
ဆို သသည်။
ည် ။ မေင်ဖြူသည်
မော င်ဖြူ သ ည် ထို နေ့က ထို နေ့က
ရန်ကု န်တွင် ရှိကြေင် သသက်သေတင်ပြလို က် သေတ င် ပြလို လျှင်
လျှ င် ထို သက်သေခံ ထို
သ က် ချက်ကို
သေခံ ချက် ကို လက်ခံ လ က် ခံ
ခွင့်ရသည်။ ထို သို့လက်ခံ ခွင့် ရသည့်အကြေင်မှ မော မေင်ဖြူသည်
င် ဖြူ
သ ည် ယုံ ယုံ
ကြည်ထို
ကြည် က်မထို
ထိုက် က်က်
မထို
အကြေင်ကို ငြ ငြင်ဆို
င်း
ဆို ရန် ရန် မဟုမဟုတ်ဘဲ
တ် ဘဲ မေင်မဲကိုမော င်မဲမန္တ
ကိုလေမြို့၌မန္ ဤမည်
တလေး မြို့
၌ ဤ မည်
သေ နေ့၌ တွေ့မြင်ခဲ့ ရသည်ဆို သေ အကြေင်ခြင်ရကို
ငြင်းဆိုရန် ငြင်ဆို
လ က် ရန်လက်ခံ
ခံခွင့်
ရသ ည် ခွင့်ရသည်။
။
ထို ကဲ့ သို့ အချက်အသီသီတွင် သ က် သက်သေ၏ ငြ
သေ၏ ငြင်ဆို
င်း
ဆို ချက်မှ
ချက် မှာ မမှ န်လျှင်
မမှ န်
လျှ င် ထို သူ ထို သူ
အ မမှ န်သက်သေခံ မှုဖြင့် တရစွဲနို င်သည်။
သက်သေသည် ယုံ ကြည်ထို က်သူ ဟု တ်မဟု တ် ၄င်၏ အအကျင့်စရိတ္တ
ကျင့်စာ ရိတ္ ကို
တကို
ထိခို က်၍ မေသေ မေး မေခွန်မျကို
ခွ
န်း
များကို သက်သေက
သ က် သေက ဖြေဆို ပြီလျှင် ဖြေ ဆိုပြီး ထိုင်
လျှ ဖြေ ထို ဖြေ
ဆို ချက်မှ မမှ န်ကြေင် သသက်သေခံ
က် သေခံ တတင်ပြခွင့်မရှိ
င် ပြ ခွ မရှိ ချေ။ ချေ
င့် ။တစ်နည်ဆို ရသေ တ စ် နည်း ဆို ရသော်
သက်သေ၏ ဖြေကြချက် မမှ မမှ
န်က န်ကန်ကြေင်
န်ကြော င်း တန်ပြန်သက်သေပြခွင့်
တ န် ပြန်
သ က် သေပြ ခွင့် မရှိ မရှိ
ပ။သို့ရတွင်မမှ
သို့
ရာ တွ င် မမှန်သက်သေခံ
န်
သ က် သေခံ မှုနှ
မှုနှင့်ပြစ်မှုဆို
င့်ပြ စ်မှု င်ရကျင့်ထုံ
ဆိုင်ရာ ကျင့် ဥပဒေပု
ထုံးဥပဒေ ဒ်မ
ပုဒ်မ -၁၉၃ အရ တရစွဲနို င်သည်။
ဥပမ-
အထက်တွင်ဖေပြသေ ပုံစံပုံ စံ (၂)တွင် ထို သက်သေခံ ချက်မျိုကို လလက်မခံ က် မခံ ခြခြင်မှ
င်းမှာ ရှ င်ရှ င်း
ပသည်။ မှု
ခင်းတမှုခင်တစ်ရပ်ကို
စ် ရပ် ကို စစ်ဆေရတွင်
စစ် ဆေး ရာတွ င် အငြင်ပွသည့် အ ငြ င်းပွား
သ ည့်
အချက်အလက်မျကို သအ ဓိ ကအဓိကထ၍
ထား ၍ စစ်ဆေရန်ဖြစ်သည်။
စစ် ဆေး ရန် ဖြစ်သ ည် ။ သက်သေတစ်ဦအ
သ က် သေတ စ် ဦး မ
အား မ
ယုံ ကြည်ထို က်ကြေင် ထထင်ရှင် စေရန်
ရှား
စေ ရန် ရည်ရွယ်ချက်ရည် ရွယ် ချ က် သက်သက်ဖြင့် သ က် သ က် ဖြ င့်
မေခွန်ထု တ်ရတွင် အ မှု နှ
င့် မစပ် အမှုနှ
ဆိုင်သော င့်မစပ်ဆို င်သေ အကြေင်ခြင်ရ
အ ကြော င်း
ခြ င်း
ရာ
တသီတတန်ကြီ ထွ ထွက်ပေလသည်။
က် ပေါ် လာ သ ည် ။ ထို အကြေင်ခြင်ရမျမှ
ထိုအ ကြော င်း
ခြင်း
ရာများ
မှာ မ မ
မှ န်ကန်ပဟု အအမှုသည်တို့အ
မှုသ ည် တို့ အား သက်သေပြခွင့်
သ က် သေပြ ခွ
င့် ပေဦမည်ဆို လျှင်
ပေးဦးမည် ဆိုဆင့်
လျှ င် ဆ င့်
ပွပြဿနမျကို အာ ရုံ
စိုက် နေ အရုံ
သ ည့် စို အ
က်နေသည့်အတွက်
တွ က် အ ဓိအဓိကကျသေ
က ကျသော အငြင်ပွရသည့်
အ ငြ င်းပွား
ရသ ည့်
အချက်မျကို မျ မျက်ခြည်ပြတ်မည်မဟု
က် ခြည် ပြ တ် မည်မဟု တ်တ်ချေ။
ချေ ။
ထို့ကြေင့် သသက်သေတစ်ဦအ
က် သေတ စ် ဦး
အား ယုံ ကြည်ထိုယုံက် ည်
ကြ ထိုက် မထို က်နှ င့် မထို က် နှင့်
စပ်လျဉ်၍ မေမြန်ချက်မျ
မေး မြ န်း
ချ က် များ အပေဖြေကြချက်တို့ကို
အ ပေါ် ဖြေ ကြား
ချ က်တို့
ကို ငြင် ငြ င်း
သည့်အနေဖြင့် သက်သေခံ ချက်တင်ပြခွင့် မရှိဟု ပြဋ္ဌန်ထခြင်ဖြစ်သည်။

၄.၁၁ အမှုသည်က မိမိ၏သက်သေကို မေမြန်ခြင်

“တရရုံ သည်သ က် သက်သေကို
သေကို တင်ပြသေ
တ င်
ပြ သော သူ အ သူ အားမိမိ၏သက်သေကို မိမိ၏ သ က် သေကို
ပြန်လှ န် စစ်မေရတွင်တ စ် ဖတစ်ဖက်အမှုသည်က
က် အ မှု သ ည် က မေနိုနို
မေး င်သေ
င်သော မည်သည့် မည် သ ည့်မေခွန် မေး ခွန်း
မျကို မဆို
ဆ င်ခြဆင်ခြင်တုံ
င်တုံ တ ရား တရ အရ အမေခွင့်ပြုနို ရ င်သည်ဟူ
မေးခွ င့်၍
ပြု
နို
င်သ သက်သေခံ
ည် ” ဟူ ၍ သ က် သေခံ
ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၅၄ တွင် ပြဋ္ဌန်ထပသည်။
ဤပု ဒ်မတွင် ပြဋ္ဌန်ထချက်၏ ဆိုလို
ရင်း ဆို လို ရင်မှ အ မှု
မှာ သအမှုသည်တစ်ဦက
ည် တ စ် ဦးက မိမိ
မိ မိ
တင်ပြသေ သက်သေသည် မိမိနှ င့် ဆန့်ကျင်သေသက်သေ ဖြ စ်သဖြစ်သည်ဟု
ည် ဟု တတရရုံ ရား ကက ဆင်ခြင်
ရုံး ဆ င် ခြ င်
စဉ်စပြီနေက်
ယူဆ ပါ ကယူ ဆပက တ င် တင်ပြသေ
ပြသော အမှုသည်
အ မှု သ ည် ထို သက်သေကို ထို သ က် သေကိုပြန်လှ န် ပြန်လှ န်
မေခွန်မျမေမြန်ခွင့်ပြုနို
မေး
မြ န်း
ခွ
င့်
ပြုနို
င် င်သည်ဟူ
သ ည် ဟူ ၍ဖြစ်သည်။
၍ ဖြစ်သ ည် ။
သက်သေတစ်ဦအ တတင်ပြသည့်ဘက်က
င်ပြ သ ည့် ဘ က် က နိမိတ်ပြမေခွန်
နိမိ တ် ပြ မေး ခွန်းထု တ်ခွင့် ထု တ် ခွ
င့်
မပြုကြေင် ဥဥပဒေသထရှိရခြင်မှ
ပဒေသ ထား ရှိ
ရခြ င်း
မှာ ထို သက်သေသည် ထိုသ က် သေသ ည် တင်ပြသည့် တ င် ပြ သ ည့်
အမှုသည် ဘက်သို့ အမြဲတမ်သည် အ မြဲ အမြဲငဲ့
ငဲ့
ကွ က်ကွက်သည်ဟု
သ ည် ဟု ယူယူ
ဆသေကြေင့်
ဆ သော ကြော င့်
ဖြစ်သည်။ သက်သေ၏ သဘေထ အအမူ မူအအရရာ အစရှိသည်တို့ဖြင့်လည်ကေင်၊
အ စရှိ သ ည် တို့ဖြင့်
လ ည်း ကော င်း
၊
မေမြန်ချက်ကို ဖြေ ကြား ဖြေကြလို
လို
စိတ် မရှိသ ည်စိတ်မရှိသည်ကို
ကို ထေက်ချင့်၍
ထော က် ချင့်
၍
လည်ကေင်၊ သ က် သက်သေသည်
သေသ ည် မိမိအ
မိ မိ အား ခေသေဘက်ကို ခေါ်သော ဘ က် ကိုဆန့်ကျင်လလျှင်မူဆ န့်ကျင် လာ လျှင်မူ
ဤဥပဒေသကို ပို မို လျှေပေစဉ်စရမည်သဖြစ်သည်။
ထို
အ ခါ မျိုး
တွ င် ထို အခ တ ရား မျိုတွင်
ရုံး
သ ည် တရရုံ သည်
အမှုသည် တစ်ဦအ မိ မိမိ၏သက်သေကို
မိ ၏ သ က် သေကို ပြန်လှပြ န်စစ်မေခွင့်
န်လှ န် စစ်မေး ခွ
င့် ပေ ပေး
နို င်သည်။ နိမိတ်ပြမေခွန်မျ မေး မေနို
နို
င်
သ ည် င်သည်။
။ ထို သို့
ထို သို့ မေမြန်ခွင့်ပြုသင့်
မေးမြ န်း
ခွင့်
ပြုသ င့်
မပြုသင့် တရရုံဆကဆင်ခြင်တုံ
င်ခြ င်တုံ တ ရားတရအရဆုံ
အ ရ ဆုံး ဖြ တ်ဖြတ်ရန်ဖြစ်သည်။
ရန်
ဖြစ်သ ည် ။
မေင်ငြိမ်နှ
အ စိုးရင့် အစိုအရမှု အမှုတွင်
တွင်“သသက်သေခံ
က် သေခံ ဥဥပဒေ
ပဒေ ပုပု ဒ်မ
ဒ်မ -၁၅၄ အရ သက်သေ တစ်ဦအတတရရုံ ကက
ရား
ရုံး
ဆင်ခြင်တုံ သဘေ အလျှေက် ဆဆန့်ကျင်သက်သေဟု
န့်
ကျင် သ က် သေဟု မှ တ်ယူ
မှ ခဲ့ယူ
တ် ၍ခဲ့၍ ထို သို့မှ တ်ယူ
ထို သို့
မှတ်ယူ
ရန် အကြေင် တတစ်စုံ
စ်စုံတတစ်ရရှိလျှင်
စ်
ရာ
ရှိ
လျှ င် အယူ ခံ တရရုံ
အ ယူ က
ခံ တ ရား က ၀င်ရေက်
ရုံး ၀င်ရောက်
စွက်ဖက်မည်မဟု တ်ပေ။ သက်သေ တစ်ဦသည်ယ ခင် ယခင်ထွက်ဆို
ထွ က် ဆို ချက် ချက်နှ
နှင့် င့် ကွဲလွဲ၍
ကွဲလွဲ
၍
ထွက်ဆို သည်ဆို သေ အကြေင်တစ်ခု တ ည်း ဖြ တည်ဖြင့်
င့်ဤ ဤပု ပုမဒ်မ
ဒ် -၁၅၄ ကို အသုံ ပြုရန် မသင့်လျေချေဟု
မသ င့် လျော်ချေ ” ဟု
ဖေပြထသည်။
 သက်သေတစ်ဦအရဲ ရဲရှေ့
ရှေ့အအစစ်ခံ
စစ် ခံ ချချက်နှ
က် နှ င့် တို
င့် တို က်
က်ဆို
ဆို င်စစ်ဆေပုံ
င်စစ် ဆေး ကို ပု ပု
ပုံ
ကို ဒ်မမ -၁၄၅ တွင် ဖေပြပြီ
ဒ် ဖြ ဖြစ်သည်။
စ်
သ ည် ။
ထို သို့စစ်မေရန် သ သက်သေအ
က် သေအား ဆန့်ကျင်သက်သေဟူ “ဆ န့်ကျင် သ က် သေ” ၍ ကြေညရန် ဟူ ၍ မလို ကြေပ။ ညာ ရန် မလို ပါ။
သက်သေအ ထို သို့စစ်မေခြင်မှ ပု
ဒ် မပု ဒ်မ -၁၅၄ အရ မဟု တ်ဘဲ ပြစ်မှု ဆို င်ရ ကျင့်ထုံ ဥပဒေပု ပု မ ဒ်မ -၁၆၂ (၁) ခြွင်ချက်အရ
ဒ်
ဖြစ်သည်။ ထို ပု ဒ်မအရ မဟု တ်ဘဲ သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၅၄ အရလည် ပြန်လှ န်စစ်မေနို င်သည်။
“ဆန့်ကျင်ဘက်သက်သေ”ဟု ကြေညပြီမှသသ က် သက်သေကို
သေကို ပု
ဒ်မပု ဒ်မ -၁၅၄ အရ နိမိတ်ပြမေခွန်ထု ထု
တ် တ်နို
နို
င် သင်သည်
ည်
ဟု ပြဋ္ဌန်ထခြင်မရှိချေ။သက်သေအတရရုံ
သ က်သေအား တ ရား ရုံး
က ခွ င့်
ပြု
မှ ပုဒ်ကခွင့်ပြုမှ ပု ဒ်မ -၁၅၄အရ စစ်မေနို င်သည်။
မ
မေင်ဘို ခွေနှပြင့်ည် ထော ပြည်ထေင်စု
င်စုမြ န်
မာ နို
င်ငံမြန်မနို င်ငံ တွင် အမှုတွင်
တွ င် အ မှု
တွင်
“သက်သေတစ်ဦသည် ရဲ ထံရဲထံ အစစ်ခံ
အစ ချက်ပေစဉ်က
စ်ခံချ က် ပေး စဉ်က တစ်မျိုထွက်ဆို တပြီစ်
မျိုး
ထွက်ဆို
ပြီး
ရုံ ရှေ့ရေက်သေအခ
ကွဲ
လွဲ
စွာ ကွဲလွဲစွ
ထွ က် ဆို သထွက်ဆို
ဖြင့် သဖြင့် ၄၄င်တို့အ
င်း
တို့
အား ပြစ်မှု ပြ စ်မှု
ဆို င်ရ ကျင့်ထုံ ပု ဒ်မ-၁၆၂ အရ ဆန့်ကျင်ထွက်ဆို သေ သက်သေမျအဖြစ် ကြေ ကြေညခြင်
ညာခြင်း ခံ ရခံ ရ
သေကြေင့် ၄င်း ၄င်တို့၏
တို့
၏ ထွက်ချက်မျအ
ထွ က် ချက် အား အလေပေ၍
များ အ လေး ပေး ထည့်သွင်
၍ ထ ည့်
သွင်း
စဉ်စခြင် မပြု မပြုနို
နို
င် ပေ င်ပေ။
။ သို့ဖြစ်ရ၄င်တို့၏
သို့ ဖြ စ်ရာ၄င်း ၏ ထွက်ချက်မျသည်ထွ
တို့ က်ချက်များ
သ ည်
အခြသက်သေတစ်ဦ၏ ထွ က် ချ က် အား ထွက်ချက်အ လုံး ဝထိ လုံ
ခိုက် ဝထိခို
ခြင်း က်ခြင် မရှိနို
မရှိ င်ပေ။
နို
င်
ပေ။
တန်ဖို ယုစေတ်လျေစေခြင်မပြုနို
ခြ
င်း
မပြု နို
င် ပေ” ဟု င်ပေဟု
ဆုံးဖြ တ်ဆုံ
ထားဖြတ်ထသည်။
သ ည် ။
မေင်ဦမြင့်နှ င့် ပြ ည် ထော ပြည်ထေင်စု
င်စုမြ န်မာနို
င် မြန်မနို
ငံတော် င်ငံ တေ အမှုတွင် အ မှု
တွ င်
“သက်သေတစ်ဦအ ရဲ ရဲရှေ့
ရှေ့ အအစစ်
စစ် ခံ ချက်နှ င့်
ခံချက် နှ တို က်ဆို င်မေမြန်ရန်
င့် တို
က် ဆို
င်
မေး
မြန်း
ရန်
အလို့ငှ ဆန့်ကျင်ဘက် သက်သေအဖြစ် ကြေညရန်မလို မလို ကြောကြေင်ဖေပြထသည်။
င်း
” ဖော် ပြထား သ ည် ။

၄.၁၂ သက်သေကို မယုံ ကြည်ထို က်ကြေင်ဖေထု ဖော် ထု တ်ခြင်

တ် ခြ င်း
သက်သေတစ်ဦအ မယုံ
မယုံ ကြ ကြည်ထို
ည် ထိုက်က်ကြေင်ကို
ကြော င်းကို တစ်ဖက်အမှုသည်က
တ စ် ဖက် အ မှု သ ည် က
ဖြစ်စေ၊ တရရုံ ၏ ခွ
င့်ခွင့်ပြုချက်ဖြင့်
ပြု ချ က် ဖြ င့် သက်သေတင်ပြသေဘက်ကဖြစ်စေ
သ က် သေတ င် ပြ သော ဘ က် က ဖြ စ်
စေ
အေက်ပနည်လမ်မျအတို
အ တိုင်းထ င် ရှား
စေနို င်ထင်ရှ
င်
ပါ သ ည် စေနို
။ င်ပသည်။
(၁) သက်သေမှ ယုံ ကြည်ထို က်သူ မဟု တ်ကြေင်သိသူ သိ သူ မျ၏ထွက်ဆို
များ၏ ထွ က် ဆို ချက်၊
ချ က် ၊
(၂) ထို သက်သေသည် တံ စို လက်ဆေင် ရရှိထား ကြော ရရှိထကြေင်
င်း သို့သို့မဟု
မ ဟု တ်တ်
တံ စို လက်ဆေင်ပေမည် ပြော ဆိုက မ်း
လှ မ်း
ချ ပြေဆို
က် ကို ကမ်လှ မ်ချက်ကို လ က်လက်ခံ
ခံမည် မည်
ဖြစ်ကြေင် သို့မဟု
သို့မဟု တ်
တ် အခြနည်ဖြင့်အ ခြားနည်း ဖြ င့် မရို မဖြေင့် သွေဆေင်
မရိုး
မဖြော င့် သွေး
ဆော င်
ခြင်ကို ရရှိထကြေင်သက်သေထွက်ချက်၊
ရရှိထားကြော င်း
သ က် သေထွ က် ချက် ၊
(၃) ရှေ့နေက်စကထွက်ဆို
ထွ က် ဆို ချ က် ချက်မျမညီညွတ်ကြေင်သက်သေခံ
များ
မညီ ညွ တ် ကြော င်း သ က် သေခံ ချ က် ချက်၊
၊
(၄ ) “ယေကျတစ်ဦအ မုဒိမ်း ၊ မု ဒိမ်မှု၊ မု
မှု ဒိ မု ကျ
မ်းဒိမ်ကျင့်ရန်
င့်
ရန် ကြံ စည်အထု
ကြံ စည် တ်ထု
အား တ်
မှုနှ င့် စွပ်စွဲခံ ရသေ အမှုတွင် မု ဒိမ်ကျင့်ခံအ ရသူကျ သည်
င့်
စာ ရိတ္ တမ အကျင့်စရိတ္တ
ကော သူ မကေင်သူ
င်း
ဖြစ်ကြေင်ကို သ က်သက်သေပြခြင်တို့ဖြင့်
သေပြ ခြ င်း
တို့ဖြ င့် မယုံ ကြည်ထိုမယုံ က်ကြေင်
ကြည် ထို က် ကြော င်း
ထင်ရှ စေနို
” ဟူ င်သည်ဟူ
၍ သ က် ၍သက်သေခံ
သေခံ ဥပဒေပု ဥပဒေပု
ဒ်
မ ဒ်မ -၁၅၅တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည်။
ရှ င်လင်ချက်
သက်သေတစ်ဦတစ်ယေက်က အ ခြား
သ က် သေအခြသက်သေ တ စ် ဦးတတစ်ဦတစ်ယေက်မှ
စ်ယော က် မှာ ယုံကြ
ယုံ ကြည်
ည်
ထို က်သူ မဟု တ်ကြေင် ထွ ထွက်ဆို
က် ဆို ရတွင်
ရာတွ င် မည်သည့် မည် သ ည့် အကြေင်ကြေင့် အ ကြော င်း မ င့်
ကြော မ
ယုံ ကြည်ထို က်သူ ကို အကြေင်ပြန်ရန် အ ဓိ က အဓိက စစ် စစ်မေချက်တွင်
မေး ချက် တွ င် ထွက်ဆို ထွ က် ရန်
ဆိုရန်မလို မလို
ချေ။ သို့ရတွင် ပြ န်ပြန်လှ
လှ န်န် စစ်မေခြင်တွင်
စစ် မေး ခြ င်း
တွ င် မည်သည့်အကြေင်ကြေင့်မည် သ ည့် အ ကြော င်း
ကြောင့်
မယုံ ကြည်ထို က်သည်ကို မေမြန်နို င်သည်။
ထို သို့ ထို သို့ မေး မြ မေမြန်၍
န်း၍ ဖြေဆို
ဖြေ ဆို ချက်မျသည်
ချ က် များ
သ ည်
မမှ န်ကန်လျှင် ၄င်၏ ဖြေဖြေဆို
ဆို ချ ချက်မျကို
က် များ
ကို မငြင်ဆို နို မ
င်ချေ။
ငြ င်း
ဆို နို
င်ချေ။
သို့သေ နေက်ပို င်တွင်
ထို
သူ အား ထို သူ အ မမှ မမှသန်သက်သေခံ
န် က် သေခံ မှု မှု ဖြင့်ဖြင့် တရစွဲဆို တ ရား စွဲ
ဆို
နို င်သည်။
သက်သေတစ်ဦသည် ယုံ
ကြ ယုံည်
ကြည်ထို
ထို က် သူ က်သူ
မဟု မဟု
တ် ဟုတ်ဟု မိမိတို့သိရသမျှ
မိမိ တို့သိ ရသ မျှ
ကို ဆို လျှင် ယုံ ကြည်ပကြေင်အ ခြား သအခြသက်သေတို့က
က် သေတို့ က ထွက်ဆို
ထွ က် ဆိုုု ခြ
ခြင်ဖြင့်
င်း
ဖြ င့်ထို ထို
သက်သေအပေယုံ ကြည်မှုကို ပျ က်ပြား
စေနို ပျက်ပြစေနို
င်သ ည် ။ င်သည်။ ထို ထိုတို့
သူ သူသ တို့သည်
ည် ထို ထို
သက်သေနေထို င်သေ ပတ်ဝန်ကျင်က ပုဂ္ဂို ပု ဂ္ဂိ လ် များ ုလ်မျ ဖြ ဖြစ်သင့်သည်။
စ်သ င့် သ ည် ။ သို့မှ သ
သို့
မှ
သာ
သက်သေအကြေင်သိရှိနို င်မည်ဖြစ်သည်။ ထို
သ က် သေသ ည် ထို သက်သေသည် မယုံ ကြည် ထိုမယုံ
က် ပါ ကြည်ထို
ဟု က်ပဟု
အဘယ်ကြေင့် ယုံကြ
ယုံ ကြည်သည်ကို
ည် သ ည် ကို သက်သေမျက သ က် သေများ က အကြေင်ပြရန် အ ကြော မလို
င်း
ပြရပ။န် မလိုပါ
။
သို့သေ တစ်ဖက်အမှုသည်က ပြန်လှ န်စစ်မေရတွင် အ ကြော အကြေင်
င်း ပြ ပြချက်မျကို
ချက် ကို မေမြန်
များ မေး မြ
န်း
လိမ့်မည်။ အကြေင်ပြချက်မျမေရ၌
မမှန်ပါဟု မမှ တ
န်ပဟုစ် ဖက် အတစ်ဖက်အမှုသည်က
မှု
သ ည် က သ က် သက်သေခံ
သေခံ
အထေက်အထ တ င် ပြ တင်ပြခွင့်မရှိဟူ
ခွ
င့်မရှိ ဟူ သော သ သေ က် သက်သေခံ
သေခံ ဥပဒေ ဥပဒေပု ဒ် မ ပု ဒ်မ -၁၅၃နှ င့် သဘေချင်တူ သ က် သည်။
သေတသက်သေတစ်ဦ
စ်
ဦး
အ အခြသက်သေမျက ဤ ကဲ့ သို့ဤကဲ့မ သို့
ယုံကြည် မယုံ ကြည် ထို ထို
က် က်ကြေင်
ကြော င်း ပြေရတွင် ပြော ရာတွ င်
ထို သက်သေအပေ ယုံ ကြည်မှုပြန်လည်ရရှိရန်။
(၁ ) ထို သက်သေကို မယုံ ကြည်ထို က်ဟု မည်သို့ သိပသည်။ ထိုသ က် ထို သေ
သက်သေအ ပေါ် အပေ ရန်ငြိုရှိ
ရန်ငြိုး
ရှိ
သည် မဟု တ်လေ စသည်ဖြင့် မယုံ ကြည်ထို က်ကြေင်ပြေသေ သ က် သက်သေတို့အ
သေတို့ အား ပြ လပြန်လည်
န် ည်
စစ်မေနို င်သည်။
(သို့မဟု တ်)
(၂) ထို သက်သေ၏ အကျင့်စရိတ္တ ကော ကေင်မွန်ကြေင်
င်း
မွန်ကြော င်း ယေဘု ယေဘု ယျယျ အထေက်အထ အ ထော က် အ ထား
မျ သီခြတင်ပြနို င်သည်။
သက်သေတစ်ဦ၏ ယယခင်
ခင် ထွက်ဆို ထွချက်သည်
က် ဆိုချက် သ ည်တရရုံ ရှေ့ထွက်ချက် တ ရား ရုံး
ရှေ့
ထွ က် ချ က်
နှ င့် ကွဲလွဲလျှင် ရှေ့နေက်မညီကြေင်ထ င်ရှားပြ ဆို နိုထင်ရှ
င်သ ည် ပြဆို
။ နို င်သည်။ သ က် သက်သေအ စာ
သေအား စဖြင့်
ဖြင့်
ရေမှတိုတ်ချက်နှ
က် ဆိုင်စင့်တို
စ် က်ဆို
ဆေး ပုံ င်စစ်ဆေပုံ
ကို ပုဒ် မ ကို ပု ဒ်မ -၁၄၅ တွင် ရှ င်ပြပြီဖြစ်သည်။ပု
ပုဒ်
မ ဒ်မ -၁၅၅ (၃)အရမူ သက်သေ၏ နှုတ်ဖြင့်
ပြေဆို ချက်ဖြင့်ဖြစ်စေ၊ စာဖြင့်ရေး သား ထား သော စဖြင့်ရေသထသေ ပြော ပြေဆို
ဆိုချ က် ချက်ဖြင့်ဖြစ်စေ
ဖြ င့်
ဖြစ် စေ
တို က်ဆို င် မေမြန်နို ထို့
င်သည်။
ပြ င် ထို့ပြင် သ က် သေ၏သက်သေ၏ ယ ယခင်ပြေဆို ခင် ပြော ဆို ချ ချက်ကို
က် ကို သီခြ သီးခြား
သက်သေခံ ချက် ထင်ရှ ပြဆို ခြင်ဖြင့်
သ က် သေအား သက်သေအ မယုံ မယုံ
ကြည်ကြည်ထို
ထိုက် က်ကြေင်ပြ
ကြော င်း
ပြ
နို င်သည်။
သက်သေတစ်ဦအ အအမှုစစ်ရဲအရရှိက
မှု
စစ် ရဲ အ ရာရှိ က စစ်ဆေစဉ်က
စစ် ဆေး စဉ် က ၄င်သည် ၄င်း
သ ည်
အစစ်ခံ ချက်ကို စဖြင့် ရေး ရေယူ
ယူခဲ့
ခြခဲ့င်း
ခြင်မရှိခဲ့
မရှိ ခဲ့လျှလျှင်
င် သက်သေကို
သ က် သေကို ရဲရှေ့ ရဲ ရှေ့
အစစ်ခံ ချက်နှ င့် ပု ဒ်မ-၁၅၅(၃)အရ တို က်ဆို င်စစ်ဆေခြင် မပြု မပြုနို
နို
င်ချေ င်ချေ။
။ အဘယ်ကြေင့်
အ ဘ ယ် ကြော င့်
ဆို သေ ပြစ်မှုဆို င်ရကျင့်ထုံ ပုဒ် မဥပဒေ ပု ဒ်မ -၁၆၂ (၁)တွင် စဖြင့်ရေး ရေယူ
ယူ ထသေ ထားသောရဲရှေ့ ရဲ
ရှေ့
အစစ်ခံ ချက်နှ င့်သ ပု ဒ်မ-၁၄၅နှ င့် ၁၅၅အရ သက်သေကို တို က်ဆို င်စစ်ဆေနို င်သည်ဟု ပြ ဋ္
ဌာန်း ပြဋ္ဌ
ထား န်ထ
သေကြေင့်ဖြ စ် သဖြစ်သည်။
ည် ။ ထို့ကြေင့်
ထို့ကြော င့်ရဲအရရှိအ ရဲအ ရာ ရှိ သက်သေကသ က်
အား ထို သူ ရှေ့
သေက ထိုသူ ရှေ့
တွင် မည်သို့ အစစ်ခံ ခဲ့ သည်ကို မေခွင့်မရှိချေ။
ဥပမ-
(၁ ) မေင်ဘကိုသ တ် သတ်မှုနှ
မှု
နှ င့်င့် မော မေင်လှ
င်လှ အ
အား စွဲဆို သေအခ
စွဲဆိုသော အ ခါ မေင်မြ မော င် မြ
က မေင်ဘသည် သေခါ နီး သေခနီ ဆဲ ဆဲဆဲဆဲဖြစ်နေစဉ်
ဖြစ်နေစဉ် မေင်လှ
မော င် က
လှ က မိမိကို မိ မိ ဓနှ င့်
ကို ဓား
နှ
င့်
ခု တ်သည်ဟု ပြေခဲ့ ကြေင် ထွ က် ဆိုထွက်ဆို
သ ည် သည် ဆိုပါ
ဆို ပစို့။
စို့
။ မေင်လှ“မော ကင် လှ ကမေင်ဘကို မော င်ဘ ကို
ဓနှ င့် မခု မခု
တ် တ်ပ၊
ပါ ၊ သို့မဟု
သို့မတ်
ဟု တ်မိမိရှေ့မှေ က်၌ မိ မိ ရှေ့မှောမေင်လှ
က် ၌ က မေင်ဘအ
မော င်လှ က မော င် ဘ အား
ဓနှ င့် ခု ခု တ်သည်ကို
တ် သ ည် ကို
မမြ မမြင်ပဟု
င်ပါ” မေင်မြက
ဟု တစ်ကြိမ်က
မော င်မြက ပြေခဲ့ ဖူတ စ် ကြိ မ်က ပြော ခဲ့
ဖူး
ကြေင်တရခံ
တ ရား ခံဘဘက်မှ
က် မှ တင်ပြနို
တ င် ပြ င်သည်။
နို
င်သ ည် ။
(၂) မိန်မတစ်ဦကိုလ ည် ပင်း လည်ပင်ညှ
ညှ စ်
သ တ် မှုစ်သတ်မှုဖြင့်
ဖြ င့် တရခံ
တ ရား
ခံ နှ စ်
နှ စ်ဦအ
ဦး
အား
တရစွဲဆို ရတ ရား တရလို
လို ပြ ပြ သက်သေအချို့က
သ က် သေအ ချို့ က မျက်မြင်သက်သေသည်
မျက် မြ င်သ က် သေသ ည် အခင်ဖြစ် အ ခင်း ဖြ စ်
ပွပြီလျှင် ပြီး ချ င်းပြီချင် တရခံ
တ ရားတစ်ဦက
ခံတ စ် ဦး
က ထို မိန်မအ ထို မိ မသတ်ရတွင်
န်း အား သ တ် ရာ
တွ င်
အကူ အညီပေသည်ဟုပြော ဆို ခြပြေဆို
င်းခြင် မမရှိကြေင်
ရှိ
ကြော င်း ထွက်ဆိုထွ ကြသည်
က် ဆို ကြသ ည် ဆို ပ ဆိုပါ
စို့။ ထို သက်သေတို့၏ ထွက်ချက်သည် မျက်မြင်သက်သေအ မယုံ ကြည်ထို က်ကြေင် ပေါ် ပေလွင်
လွ င်စေရန်စေရန်
ပု ဒ်မ-၁၅၅ (ခ၃)အရ သက်သေခံ ဝင်သည်။
ရှေ့နေက်မညီသေ ယ ခင် ပြော ယခင်ပြေဆို
ဆို ချက် သ ည်ချက်သည် အငြင်ထွက်
အ ငြ င်း
ထွ က်
အကြေင်ခြင်ရနှ င့်စပ် ဆိုင် ရမ စပ်ဆို
ည် ။င်ရမည်။ သသက်သေသည်
က် သေသ ည် ရှေ့နေက်မညီကြေင်
ရှေ့ နောက် မညီ ကြော င်း
ငြင်ဆို ရန်အတွက် ရေး မှ တ်ထား သော ရေမှ တ်ထသေ ထွ က် ထွက်ဆို
ဆို ချက်ချက်ကို
ကို အသုံ အ ပြုလို
သုံးလျှင်
ပြု
လိုလျှ င်
ထို ရေမှ တ်ထသေ သူ ၏ သူ ၏ ထွထွက်ဆို
က် ဆို
ချ ချက်အစိတ်အပို
က် အ စိ တ် အ ပို င်ကို
င်း
ကို ထို သက်သေအထို သ က် သေအား
သတိပြုစေရန် ညွှန်ကြရမည်ဟု ပုဒ်မ ပု ဒ်မ -၁၄၅ က ဆို ပသည်။ ပု မ ပု ဒ်မ -၁၅၅(၃) တွင် အလတူထား
ဒ် ပြဋ္ဌန်
ခြ င်းထခြင်
မ မ
ရှိသေလည် ၄င်း ပု၄င်ပု
မအဒ်မအရ
ဒ် ရ သက်သေကို
သ က် သေကို မယုံ ကြည် မယုံ ကြ ထိုည်
က်ကြေင် ထိုက်ကြော င်း
ပေလွင်စေလို
၄င်းကဲ့ လျှင်
သို့ပင်၄င်ကဲ့ ဆော သို့ပင်
င်ရွ က် ဆေင်ရွက်ရန်ဖြစ်သည်။
ရန် ဖြ စ်သ ည် ။ ပု ဒ်မ ပု ဒ်မ -၁၅၅(၃)အရ စစ်ဆေပုံ စစစ်ဆေနည်မှ စ်ဆေး နည်းမှာ
ပု ဒ်မ-၁၄၅တွင် ရှ င်ပြထသည့်အတို
အ တို င်း
ဖြ စ် သ ည် င်ဖြစ်သည်။
။
မေင်အေကြည်ပ၂နှ ပြည် ထော င့်စု
င် မြ န်မာပြည်ထေင်စု
နို
င်ငံ မြန်မနို င်ငံ အမှုတွင်
အ မှု တွ င် လူ “လူ
တန်စီပြသရတွင် စွပ် စွဲ
သ ည့် စွပ်စွဲသည့် ပြေဆို
ပြော ဆို ချချက်ကို
က် ကို တရခံ တစ်ဦအ တ ရား ခံတ စ် ဦး အား
စွဲဆို သည့်အမှုတွင် အခြေခံ သက်သေ ခံ ချက် အဖြစ် အသုံ မပြုနို
လူ င်ပေ။
တ န်း စီလူ တန်စီပြသ စဉ်ပြသစဉ်က
က
စွပ်စွဲပြသခဲ့ သည့် သက်သေ အလုံ စစ် စစ်ဆေသေအခ၌
ဆေး သော အ ခါ ၌ ထိုထို
အမှု၏
အ မှု ၏ ထွက်ချက်ကို ထွ က် ချက် တန်
ကို တ န်
ရ တန်ဖို ယု တ်လျှေစေရန် သော်လသေလည်ကေင်
ည်း ကော င်း ထော ထေက်ခံ
က် ခံ စေစေရန်
ရန် သေလည်ကေင် သော် လ ည်း ကော င်း
သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၅၅ အရ အသုံ ”ပြုနိုဖော် င်ကြေင်ဖေပြထသည်။
ပြ ထား သ ည် ။
ဥပမ-
မသင်္က သည့် တ ရား တရခံ
ခံ ကို ကို တန်စီပြစဉ်က
တ န်း စီ ပြ စဉ် က စွပ်စွဲပြသသူ စွပ် က
စွဲပြ သ သူ တရခံ
က တ ရား ခံ
သည် ရှေ့ဆုံ မှ ၀၀င်လသေ
င် လာ သော ဓပြဖြစ်၍ ဓားပြ ဖြ စ်၍ မှ တ်မိသည်ဟု မှ တ် မိသ ည် အကြေင်ပြသည်။
ဟု အ ကြော င်း
ပြ သ ည် ။
တရရုံ တွင်မူ ပထ မ ပထမ ၀င်လသူ
၀င် လာ သူ ကို
ကို မမှ တ်မိပ။ မမှ တ် မိပါနေက်ဝင်လသူ
။ မျထဲမှ
နော က် ဝင် လာ သူ များ
ထဲ မှ
တရခံ ကို မှ တ်မှမိတ်မိပသည်
ပါ သ ည် ဟုဟု ထွက်ဆို ထွ ပက က် ဆိုပါ၄င်အ
က ယခင်ထွက်ဆို
၄င်း အား ချက် ယ ခင် ထွက် ဆို ချ က်
နှ င့် တို က်ဆို င်မေမြန်ကကွဲ လွဲ ကွဲလွဲချက်ကို
ချက် ကို ဖြေရှ
ဖြေ ရှ င်စေရသည်။
င်း
စေရသ ည် ။ ကျေနပ်ဖွယ် ကျေ နပ် ဖွ ယ် မ မ
ဖြေရှ င်နို၄
င်လျှင်၄င်အမယုံ
င်း
အား မယုံ ကြည် သကြည်သင့်ပ။
င့်
ပါ ။
ပီရန်စူ ခေ မော မေင်သေင်ညွန့်နှ
င်သော င်း
ညွ န့်နှ င့် င့် ပြည်ထေင်စု ပြ ည် ထော င်
စု
မြန်မနို င်ငံ အမှုတွင်အ မှု တွ သက်သေသည်
င် “သ က် သေသရဲထံ ည်တွင် ရဲ ကွဲလွဲချက်အစစ်ခံ
ထံ တွ င် ခဲ့ ကွဲ လွဲ ချက်အ စစ် ခံခဲ့
ခြင်နှ င့် ပတ်ပတ်သက်၍
သ က် ၍ အမှုစုံ အ
စမ်သည့်
မှု
စုံ
စမ်း သ ည့် ရဲအရရှိကို ရဲ အ မေမြန်ခြင်မ
ရာရှိကို မေးမြန်း
ခြ င်း
မ
ရှိပ။ ကွဲလွဲချက်ကို
ကွဲ လွဲ ချက် ကို လလည်ည်း သက်သေတို့ သ က် သေတို့ ပြသခဲ့ ခြင်မရှိသဖြင့် ပြ သ ခဲ့ ခြင်း
မရှိ
သ ဖြ င့်
သက်သေသည် သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၅၅(၃) အရ ယုံ ကြည်ထို က်သူ မဟု တ်ကြေင် ဖော် ဖေထု
ထု တ်ရန်
တ်ရန်
ပျက်ကွက်ခဲ့ သည်” ဟု ညွှန်ပြထသည်။
 မု ဒိမ်မှုတွင် မု ဒိ မု ဒိမ်အကျင့်ခံ
မ်း
အ ကျင့် ခံရသူ သရသူည်သည် သမယအဖြစ်
သားမယားအ ဖြ စ် ပြုကျင့် ပြု
ကျင့်
ခြင်ကို သသဘေတူ ဘော တူ မတူမ ဆိုတူ
သေ
ဆို သောအချက်မှ အ ချ အဓိကအချက်ဖြစ်ရ
က် မှာ အ ဓိ က အ ၄င်၏
ချက်ဖြ စ်ရာ ၄င်း
၏
အကျင့်စရိတ္တ သည်အ ရေး သအရေပသည်။
ပါ ည် ။ ထို့ကြေင့်
ထို့ကြော င့် မု ဒိမ်ကျင့်ခံမု ရသူ
ဒိ
မ်း
ကျသည်
င့်
ခံရသူ သ ည်
ယေဘု ယျအဖြင့် စာရိ စရိတ္တ
တ္ တပျ ပျက်ပြကြေင်
က် ပြား
ကြော င်း အထေက်အထသည်
အ ထော က် သ ည် ထို မိန်မ
အ ထား ထို မိ
န်းမ
အ မယုံ ကြည်ထို က်ကြေင် ထထင်ရှ
င် စေရန်လည်ကေင်၊
ရှား
စေ ရန်လ ည်း ကောင်း၊ မု ဒိမ်ကျင့်မု
ဒိ မ်း
ကျင့်
ရတွင် သ ဘော သဘေတူတူ သည်ဟု
သ ည် ဟု ပေလွင်စေရန်လည်ကေင်
ပေါ် လွ င်စေရန် လ ည်းကောသက်သေခံ
င်း ဝင်သည်။ သ က် သေခံ ဝင် သ ည် ။
ထို မိန်မသည် ပြ ည့်တပြည့်တန်ဆမ
န် ဆာ မ ဖြစ်ကြေင်
ဖြ စ်
ကြော င်း သို့မဟု တ်သို့ မဟု ယေကျနှ င့်
တ် ယော ကျာ်းနှ
င့်
သွလကြေင်ကျေစေသတင်ရှိကြေင်တင်ပြနို
ကျော်
စော သ တ င်း ရှိ
ကြော င်း
တ င် ပြ နို
င် သ ည် င်သည်။
။
မေင်ဦမြင့်နှ ပြ င့် ထော
ည် ပြည်ထေင်စု
င် စုမြ န်
မာနိုင် မြန်မနို င်ငံ
ငံ အမှုတွင်အ မှု သက်သေသည်
တွင် “သ က် သေသ ည်
ရဲထံ တွင် အစစ်ခံ ချက်နှ င့် တရရုံ တွင် အ စစ် အစစ်ခံ
ခံ
ချက် ချက်မှ ကွဲ
မှာ ကွဲလွဲနေသဖြင့်
လွဲနေသ ဖြ င့်ပြန်လှ ပြ န်လှ
န် န်
မေခွန်မျ မေး မြမေမြန်ရန်အတွက်
န်းရန်အ တွ က် ထိုထို
သူ
သူ အအားဆန့်ကျင်ဘက်သက်သေ
ဆ န့်ကျင် ဘ က် သ က် သေ အဖြစ် အ ဖြ စ်
သတ်မှ တ်ပေရန် မလို
မလို ပါ။ပ။၄၄င်၏ ၏ ရဲထံ
င်း ရဲထံတွင်
တွ င်အစစ်ခံ
အ စစ် ချက်ကို
ခံ ချ က် သက်သေခံ
ကို သ က် ဥပဒေ
သေခံ ပု ဒ်မ ပု
ဥပဒေ မ -၁၄၅ အရ ဆန့်ကျင်ရန်
ဒ်
သေလည်ကေင်၊
ပု
ဒ်
မ ပု ဒ်မ -၁၅၅ အရ ထို သူ သည် ယုံ ကြည်ထို က်သူ မဟု တ်ကြေင် ဖော် ဖေထု
ထု တ်ရန်
တ် ရန်အတွက်အ တွ
က်
သေလည်ကေင်အသုံ
အ သုံး
ပြုနို
င် သ ည် ”ပြုနိုဟု
င်သည်ဟု
ဆုံးဖြ တ် ဆုံသ
ထား ဖြတ်ထသည်။
ည် ။
ဦစို လင်နှပြင့်ည် ထော ပြည်ထေင်စု
င်
စုမြ န်မာနို
င် မြန်မနို
ငံ င်ငံ အမှုတွင် အ မှုရဲထံ
တွ င် ပထမရဲ ထံ ပထ မ
သတင် တို င်ချက် ပေစဉ်က တို င် တို သ
ကြား င်ကြသည့်အချက်အလက်မျနှ
ည့်
အ ချ က်အ လ က် များ
နှင့်င့် ရုံ ရှေ့
ရုံး
ရှေ့
တွင် သက်သေမျ၏ ထွ ထွက်ဆို
က် ဆို သောသေ အချက်မျသည်
အ ချက် သ ည်ရှေ့နေက်မညီဘဲ
များ ရှေ့
နောက် မညီ ကွဲလွဲ
ဘဲ ကွဲ
လွဲ
ချက်မျရှိနေသည့်အတွက်အမှုတွင်
တ ရား ခံ ကို အ ပြ တရခံ
စ်မပေး ကို င့်အပြစ်မပေသင့်
သ ဟု ဟုစီ ရင် စီရင်ထုံ
ထုံး
ဖွဲ့ထပသည်။

၄.၁၃ စပ်ဆို င်သည့် အကြေင်ခြင်ရနှ

ပတ် သင့်က် ပတ်သက်သေ
သော သ က် သက်သေခံ
သေခံ ချက် ချက်ကိုထော
ကို ထေက်ခံ
က်ခံ စေ စေ
ရန် မေခွန်မျမေမြန်နို
မေး မြ န်း နို င် သ ည်င်သည်
“ပို မို ခို င်လုံ စေရန် ထပ်မံ ၍ သက်သေခံ ရန် ရည်ရွယ်သေ သက်သေက စပ်ဆို င်သည့် အကြေင်ခြင်ရနှ င့်
စပ်လျဉ်၍ အအစစ်ခံ
စစ် ခံသသည့်အခ
ည့် အ ခါ ထို စပ်ဆို ထိုင်သည့်
စပ် ဆို င်သ ည့် အခြင်အရသည် အ ခြ င်း
အ ရာသ ည်
ဖြစ်ပွသည့် အ ချိ အချိန်
န် သို့မဟု
သို့
မဟုတ်တ် ဖြစ်ပွသည့်နေရ ဖြစ်ပွား
သ ည့် နေ သို့မဟု
ရာ တ် သို့ နီစပ်
မဟု တ် နီး
စပ်
သေအချိန် နေရာ နေရလေက်တွင်
လော က် တွ င် သက်သေက သ က် သေက မြင်တွေ့သည့်အခြ မြင်တွေ့ သ ည့် အ ခြား
ပတ်ဝန်ကျင် အ ကြော အကြေင်ခြင်ရ
င်း
ခြင်းရာ မျသည် သ ည် သက်သေ သ က်
များ ထင်ရှ ဖြစ်လျှင် ထ င်
သေ ရှား
ဖြစ်
လျှင်
သက်သေ၏ ထွက်ချက်ကို ထေက်ခံ သည်ဟု ထ င် မြင်လျှထင်မြင်လျှင် အ ဆို
င် အဆို
ပါ ပ
အကြေင်ခြင်ရမျကို
သ က် သေအား သက်သေအစစ်မေနို
စစ် မေး နို
င် သ ည် ”ဟု င်သည်ဟု
သ က် သေခံ သက်သေခံ
ဥပဒေပု ဥပဒေပု
ဒ်မ ဒ်မ -၁၅၆ တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည်။
ဤပု ဒ်မ၏ အဓိပ္ပယ်မှ စပ် စပ်ဆို
ဆိုင်သောင်သေ အကြေင်ခြင်ရနှ
အ ကြော င့်င်း
င်း
ခြ ရာ
နှ
င့်
ပတ်သက်၍ သက်သေတစ်ဦ၏ ထွ ထွက်ဆို
က် ဆိုချ ချက်ကို
က် ကို ထေက်ခံ ထော ရန်
က် ခံ
ရန် အဆို ပ အ ဆို
ပါ
အကြေင်ခြင်ရဖြ စ် ပွားသဖြစ်ပွသည့်
ည့် အချိန်၊
အ ချိ န် ၊ နေရ နေရာ သို့မဟု တ် သို့ နီစပ်ရ
မဟု တ် နီး
စပ်ရာ
အချိန် နေရတွင် ဖြ စ်ဖြစ်ပျက်သည့်
ပျက် သ ည့် အကြေင်ခြင်ရမျကို
အ ကြော င်း
ခြင်း
ရာ ကိုသက်သေခံ သ က်
များ သေခံ
တင်ပြနို င်သည်။
သက်သေတစ်ဦ၏ ထွ ထွက်ချက်
က် ချက် မှ န် မှ န် မမှ န် စိစစ်ရန်အလို့ငှ
မ မှန် စိ စစ်ထို
ရန် အ လို့
ငှာ ထို
ထွက်ဆို သည့်အကြေင်အရ၏ ပတ် ဝန်း ပတ်ဝန်ကျင်
ကျ င် အကြေင်ခြင်ရတို့ကို
အ ကြော င်း
ခြ င်းရာ
တို့
ကို
မေမြန်နို င်သည်။ ထို သို့ မေး မြ ထို
န်း
ခြ သို့မေမြန်ခြင်ဖြင့်
င်း
ဖြ င့် အ အဓိက
ဓိက အကြေင်အရကို
အ ကြော င်း
အ ရာ ကို
ထေက်ခံ သေအ ချ က် အအချက်အလက်မျ
လ က် များ ပေထွက်
ပေါ်ထွ က် လနို င်သည့်
လာ နို
င်သ ည့်နည်တူ နည်း တူ
မု သသက်သေမျ ဖြ စ် နေပါ က ဖြစ်နေပက ထို သူထိုအား
သူ အ မယုံမယုံ
ကြည်ထို
ကြည် က်ကြေင်
ထိုက် ကြော င်းညွှန်ပြ ညွှ န်ပြ
သည့် အချက်အလက် မျလည် ပေါ်ပေလနို
လာ နို
င်
သ ည် င်သည်။
။ ပု ဒ် ပုမဒ်မ -၁၆၅ အရ သက်သေခံ ချက်ကို လက်ခံ ခြင်မှ စစပ်ဆို ပ်
ဆိုင်
င်
သေ အကြေင်ခြင်ရကို ထ င် ရှား
စေ ထင်ရှ
ရန်စေရန် မဟု မဟု
တ် ပါတ်ပ။
။ သက်သေအ
သ က် သေအားယုံ ကြည်သင့်မ ယုံ
ကြည် သ င့်
မ
သင့်ကို မှ တ်ကျေက်တင်ကြည့်ရန်ဖြစ်သည်။
ကြည့် ရန် ဖြ စ်သ ည် ။
ဥပမ-
လု ယက်မှုတွင် ကြံ ရပ မေင်ဖြူသည်၄င်လု
မော င်
ဖြူသ ည် ၄င်းလု ယယက်မှုအကြေင်ကို
က် မှု
အ ကြော င်း
ကို
အစစ်ခံ ရ၌ လုလုယယက်မှု
က် မှု ကျူလွန်ရ ကျူး လွ န်
ရာနေရသို့ သွရလမ်တွင်
နေရာသို့ သွားရာ
လ မ်း
တွင်
ဖြစ်ပွသည့် လု ယလုက် ယက်မှုနှ
မှု
နှ
င့် င့်မဆို
မဆို င်သော င်သေ အကြေင်ခြင်ရမျကို
အ ကြော င်း
ခြ င်း
ရာ
များ
ကို
ထွက်ဆို သည်။ တရရုံ အနေဖြင့်
လုယ က် မှုလုင့်
နှ ယက်မှုနှ င့်သ
သာ သ က် သက်ဆို
ဆို င်သ ည့်င်သည့် ထို ထိုသူ
သူ၏၏ ထွက် ထွက်
ဆို ချက်ကို ပို မို ခို င်လုံ စေရန် ထို အဖြစ်အပျက်နှ င့် ပတ်သက်သေ အကြေင်ခြင်ရမျကို သ က် သေခံ သက်သေခံ
ချက်များချက်မျ
ဖြင့် တင်ပြနို င်သည်။

၄.၁၄ သက်သေ၏ ထွက်ဆို ချက်ကို ထေက်ခံ ယ ခင်စေရန်ယခင်ထွက်ဆို

ထွ က်ဆို
ချ
က် ကိုတချက်ကို
င် ပြ
ခြတင်ပြခြင်
င်း
“အကြေင်ခြင်ရ တ စ် တစ်စုံ
စုံ
တ စ်ခု တစ်ခု
နှ
င့် နှ င့် စပ်လျဉ်၍
စပ် လျဉ်း၍ သက်သေတစ်ဦ၏သ က် သေတ စ် ဦး၏
အစစ်ခံ ချက်ကို ထေက်ခံ စေရန်ထို ထို
အ ကြော
င်း
ခြအကြေင်ခြင်ရမျ
င်း
ရာ များ ဖြစ်ပွသည့်
ဖြစ်ပွား
သ ည့်
အချိန် သို့မဟု တ် ဖြစ်ပွခနီ အ အချိန်လေက်က၊
ချိ န်
လောက်က၊ အသိသက်သေက
အ သိသ က် သေက ပြေကြခဲ့ပြော ဖူ သေ
ကြား
ခဲ့
ဖူး
သော
အချက်သို့မဟု တ် အကြေင်ခြင်ရကို
ဥပဒေ ဥပဒေ နှ နှအင့်အညီ
င့် ညီ စုံ စမ်စစ်ဆေနို
စုံ
စမ်း
စစ် င်ရန်
ဆေး နို
င်ရန်
အဏရှိသူပြော တစ်ဦဦထံ
ကြား ခဲ့သော တွင် ပြေကြခဲ့
အ ချ က် သေကို အချက်ကို သ က် သေခံ သက်သေခံ
အ ဖြ စ် အဖြစ် တ င် တင်ပြ
ပြ
နို င်သည်” ဟု သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၅၇ တွင် ဖေပြထသည်။
ဤပု ဒ်မအရ သက်သေတစ်ဦသည် ယုံ ကြယုံည်
ကြည်ထို
ထိုက် သူ က်သူ
ဖြ စ် ဖြစ်ကြေင်
ကြော င်း ယခင်က
ယ ခင် က
ထို သူ ၏ ထွက်ဆို ချက်ဖြင့် ထေက်ခံ ပုဒ် နိုမင်သည်။ ပု ဒ်မ -၁၄၅ နှ င့် ၁၅၅ (၃) အရ သက်သေတစ်ဦ ယခင်ပြေဆိုဖူး ဖူ
သည့်အချက်မျနှ င့် တို
တိုက် က်ဆို
ဆို င်င်မေမြန်ခြင်ဖြင့်
မေး မြ န်း
ခြ င်းဖြ င့် ယုံ ကြည်ထို က်သူ ယုံကြည် ထို
က် သူ
မဟု တ်ကြေင် ပေလွင်စေနို
ပေါ် လွင် စေနို င်သည်။
င်သ ည် ။ ပု ဒ်မ ပု ဒ်မ၁၅၇ အရမူ
၁၅၇ သက်သေ၏ အ ရမူ သ က် သေ၏
လေလေဆယ် အ စစ် ခံ အစစ်ခံ
ချက် ကို ချက်ကို ထော ထေက်ခံ
က် ခံရန် ရန် အလို့ငှ
အ လို့ ငှာ တစ်ကြိမ်က တ စ် ကြိ ထို
မ်က ထို
သူ ပြေဆိုအဖူချ သည့်အချက်မျကို
က် များ ကို သ က် သေထ သက်သေထင်ရှ
င်ရှား
ပြ နို
င်သ ည်ပြနို။င်သည်။
လို အပ်ချက်မှ -
(၁ ) ယခင်ထွက်ဆို ချက်သည် တရရုံ က စုံ
စမ်း စုံစ
စမ်စစ်ဆေလျက်ရှိသည့်
စ်ဆေး လျက် ရှိသ ည့်
အကြေင်ခြင်ရနှ
အ တူ တူ င့်အတူ
ဖြစ် ရမတူည် ဖြစ်ရမည်။
။
(၂) အချင်ဖြစ်ပွစဉ် သို့ မဟု သို့မဟု တ်
တ် ဖြစ်ပွခနီအချိန်တွင်ဖြစ်စေ၊
ဖြ စ်ပွား
ခါနီး
အ ချိ န်တွ င်ဖြစ်စေ၊
အကြေင်ခြင်ရကို စုံ စမ်း စစ် စုံ စမ်စစ်ဆေနို
ဆေး နို
င်သ ည့် င်သည့် အဏပို
အာ ဏာ င်ရှေ့
ပို
င်
ရှေ့တွင်
တွ င် ဖြစ် ဖြစ်
စေ ယခင်က ထို အကြေင်ခြင်ရနှ စပ် လျဉ်းင့်စပ်လျဉ်၍ပြေဆို
၍ ပြော ဆိုဖူး
ခြ င်းရှိ ဖူ မ
ခဲ့
ရ ခြင်ရှိခဲ့
ည် ။ ရမည်။
ဥပမ-
(၁ ) လူ သတ်မှုဖြစ်ပွစဉ် မျ မျက်မြင်သက်သေက
က် မြ င်
သ က် သေက မေင်ဖြူသည်
မော င် ဖြူ သ ည်မေင်မြကိုမော င်ဓကို
မြ ဓား
နှ င့် ခု တ်ပြေပြီဟု အော် အေဟစ်ခဲ့
ဟ စ် ခဲ့ ကြော ကြေင်
င်း တရရုံ
တ ရားတွင်
ရုံး
တွ င် အစစ်မခံအမီစစ် မခံယခင်
မီ ယ ခင်
ပြေဆို ချက်ကိုမော င် ဖြူ ကမေင်ဖြူက မော မေင်မြကို
င် မြကို ဓနှ င့်ဓား
နှင့် ခု တ်သည်ကို ခုတ် သ ည် မြင်ကို မြ င်
ပသည်ဟူမျ သေ
က် မြ င် မျက်မြင် သ က် သက်သေက
သေက တရရုံ
တ ရားရှေ့
ရုံး မှေမှော
ရှေ့ က်၌
က် ၌ အစစ်ခံ ချက် အ စစ် ခံ
ချက်
ကို ထေက်ခံ တ င် သည့်အနေဖြင့်တင်ပြနို
ပြ နိုင်သ ည် ။ င်သည်။
(၂) ရဲစခန်တွင် ပထပထမသတင်ပေသူမသ တ င်း ပေး သူ သ ည် သည် သက်သေအဖြစ် သ က် သေအ ဖြ စ် အစစ်ခံ အသည့်အခစစ်ခံ သ ည့် ထို
အ ခါ ထို
သူ ၏ အစစ်ခံ ချက်ကို ပထမသတင်ပေချက်ဖြင့်ထေက်ခံ ထော က်ခံနိုင် သ ည် ။ နို င်သည်။
(၃) သေတမ်စစ်ချက်ပေသူ
သေဆုံ သွခြင်မရှိလျှင်တရရုံ
အ စစ် ခံ တွင်သက်သေအဖြစ်
သ ည့် အ ခါ ထို သူ အစစ်ခံ ထော
အား သည့်အခ
က် ခံ ထို သူ အ ထေက်ခံ
ရန် အတွက် သေတမ်စစ်ချက်ကို သ က် သေခံ သက်သေခံ
အ ဖြ စ်
တ င်အဖြစ်တင်သွင်နို
သွ င်း
နိုင်သ ည် ။ င်သည်။
မေင်တင်လှိုင်နှ ပြ ည် င့်ထော င်စုပြည်ထေင်စု
မြ န်မာ နိုင်ငံမြန်မနို င်ငံ အမှုတွင်အ မှု တွ ရဲဌန
င် “ရဲ
ဌာ
န
တွင် ပေခဲ့ သေပထ မပထမ သတင်ပေချက်မှ
သ တ င်း ပေး ချ က် မှာကျမ်သစ္စ ကျမ်း သ စ္ ပြုပြီ
စာပြု ပြီးထွက်ဆို သေ ထွ က် ဆိုသော
ထွက်ချက်လည် မဟု တ်ပ။ တစ်ဖက်မှ
တ စ်ဖက် မှ ပြန်လှ ပြ န်စစ်မေရန်လည်
န်
လှ န် စစ် မေး ရန် လ ည်း အခွင့်အရေ အ ခွ င့်
အ ရေး
မရှိသည့် လူ တစ်ဦတစ်ယေက်၏ တို
င် ချက် တို င်ချက် မှ တ် တ မ်း မှ တ်တမ် တ စ် တစ်ခု
ခု သာ သ ဖြ ဖြစ်သည်။
စ် သ ည် ။ ထို ထို
မှ တ်တမ်ကို တတရခံ ရား
ခံတတစ်ဦအပေ
စ်ဦး အ ပေါ် အခြေခံ အ ခြေ ခံ သက်သေ သ က် အထေက်အထ
သေ အ ထော တစ်ခု
က် အ ခုထား တ စ်
ခုခု
အဖြစ် အသုံ မပြုနို င်ပ။လာ ရော က် လရေက် တို တိုတင်တန်သူ
င် န်း
သူ ၏၏ ရုံ ရှေ့
ရုံးတွင်
ရှေ့တွ င်ထွက်ဆို ထွ သေက် ဆို သော
အချက်ကို သက်သေခံ ဥပဒေ ပု ဒ်မ-၁၅၇ အရ ထေက်ခံ သ ည့် သည့်
အ နေအနေသို့ သို့မဟု
မဟု တ်တ်ပုပုဒ် ဒ်မ
မ -၁၄၅ အရ ဆန့်ကျင်သည့်
အနေဖြင့်သ အသုံ ပြုနို ပ င်သည်။
ထ မ ပထမ သ တ င်း သတင်ပေချက်သည်
ပေး ချ က် သ ည် သ တသတင် င်း ပေး ပေသူသူ ၏၏ ထွက်ချက်
ထွက် ချက်
ကို သ ထေက်ခံအ သည့်အနေဖြင့်
သုံး ပြု ရမည် ။ အသုံ အ ပြုရမည်။
ခြား သ က် အခြ သေ သက်သေ တို့၏ တို့၏ ထွ ထွက်ချက်
က် ချ က်
မျကို ထောထေက်ခံ
က် ခံသသည့်
ည့် သက်သေအထေက်အထအဖြစ်
သ က် သေအ ထော က်အ ထား အ ဖြ စ် အသုံ မပြုနို င်ပေအ သုံး မပြု နို
င်
ပေ”
ဟူ ၍ ဖေပြထသည်။
သက်သေတစ်ဦ၏ ရဲ ရဲရှေ့
ရှေ့ တွတွင်
င် အစစ်ခံ ချက်ကို
အ စစ် ခံ ချက် ကို ရုံ ရှေ့ ရုံး
ရှေ့
အစစ်ခံ ချက်အပေ ထေက်ခံ သည့်အနေဖြင့်အ သုံး မပြု နို
င် ခြင်းသ အသုံ
ည် မပြုနို င်ခြင်သည် ပထ မ ပထမ
သတင်ပေတို ခြားနား င်ချက်နှ
ကြော င်းသ င့်ခြနကြေင်သတိပြုရမည်။
တိ ပြု ရမည် ။
ရွှေစင်နှ င့် အစို ရ အမှုတွင် အ မှု တွ သက်သေခံ
င် “သ က် ဥပဒေ ဥ
သေခံ ပု ပ
ဒ်မ
ဒေ ပု ဒ် မ -၁၅၇ အရထေက်ခံ သ သည့်
က် သက်သေခံ
သေခံ ချက်ကို ချက်ကို
ထေက်ခံ ရမည့်သ က် သေအား သက်သေအ စစစ်ဆေခြင်မပြုမီ
စ်ဆေး ခြ င်း
မပြု မီ လက်မခံ လ သင့်ကြေင်
က် မခံ သ င့် ကြောင်း
”
ညွှန်ပြထသည်။
ထို့အတူ မမြင့် နှ င့် အစို ရ အမှုတွင်လည် အ မှု တွ င်
လ ည်း အလွန်ထူ“အ ခြသေ လွ န် အကြေင်
ထူးခြား
သော အ ကြော င်း
ရှိမှ သလျှင် ပု ဒ်မပု ဒ်မ -၁၅၇ အရ ထေက်ခံသသည့် က် သေခံ သက်သေခံ
ချ က် ကို သချက်ကို
က် သေအား သက်သေအ မစစ် မစစ်ဆေမီ
ဆေးမီ
ခွင့်ပြုသင့်သည်” ဟု ဖေပြထသည်။

၄.၁၅ ပု ဒ်မ-၃၂ သို့မဟု တ် ပု ဒ်မ ၃၃ အရ စပ်ဆို င်၍ ထင်ရှ ပြီဖြစ်သေ

ထွ က်ဆိုထွက်ဆို
ချ
က်များ
နှ ချက်မျနှ င့်
င့်
ပတ်သက်၍ မည်သည့် အကြေင်အရမျကို သ က် သေခံ သက်သေခံ
တ င်ပြ နိုတင်ပြနို
င်
ခြင်းင်ခြင်
“သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၃၂ သို့မဟု တ် ပု ဒ်မ-၃၃ အရ စပ်ဆို င်သေ သက်သေ ထွက်ဆို ချက်သည် ရှေ့နေက်
မညီကြေင် ငြငြင်ဆို
င်း
ဆို ရန်အတွက်ဖြစ်စေ၊
ရန် အ တွ က် ဖြ
စ်
စေ၊ ထေက်ခံ ရန်ဖြစ်စေ
ထော က် ခံ
ရန်
ဖြစ်
စေ
သို့မဟု တ် ထွက်ဆို သူ အပေ ယုံ ကြည်မှုကို ပျက်ပြစေရန်ဖြစ်စေ၊
အ တ ည် ပြု
ရန်အတည်ပြုရန်ဖြစ်စေ၊
ဖြ
စ်စေ၊ ထို သူ ထို သူ
အ သက်သေအဖြစ်ခေ၍ ပြပြန်လှ
န် လှ
န်န်စစ်မေရတွင်
စစ်မေး ရာတွ င် အရိပ်အမြွက်ပြသည့်
အ ရိပ်
အ မြွ
က်ပြသ ည့်
အကြေင်ခြင်ရသည် မမှ န်က န် ကြောမမှင်း
န်ကန်ကြေင်ငြင်ခဲ့
ငြင်းခဲ့ င် လျှင်
လျှ သက်သေထင်ရှ
သ က်သေထ င် ပြရ
ရှား
ပြရ
မည့် အကြေင်ခြင်ရမျအားလုံး
ကိုအလုံ ကို သ က်သက်သေထင်ရှ
သေထ င် ရှား
ပြ ပြနို
နို
င်သင်သည်ဟု
ည် ” သက်သေခံ
ဟု သ က်သေခံ
ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၅၈ တွင် ဖေပြထသည်။
 သက်သေခံ ဥပဒေပု ဒ်မ-၃၃ သို့မဟု တ် ပု ဒ်မ-၃၂ အရ သက်သေခံ ဝင်သေ အကြေင်အရတစ်ခု ကို
သက်သေခံ တင်သွင်လလျှင် ပြ န် လှပြန်လှ
န် စစ် န်စစ်ဆေရ၌
ဆေး ရာ
၌ ထို အကြေင်ခြင်ရကို
ထို
အ ကြော င်း
ခြ င်း
ရာကို
ငြင်ဆို ရန်၊ ဆ န့်ဆန့်ကျင်ရန်၊
ကျင်ရန် ၊ ထေက်ခံ
ထော က် ရန်၊
ခံ
ရန် ၊ ယုံ ကြည်ရန်၊ ယုံ ကြည် ရမယုံ
န်၊ ကြည်ရန် မယုံ ကြည် ရန်
သက်သေခံ တင်ပြနို င်သည်။
ဥပမ-
သေသူ က သေတမ် စစ်ချက်ပေရ၌ တ တရခံ ရား
ခံက က ဓနှဓား င့်င့်
နှ ထို သည်ဟု
ထိုး
သ ည် ပြေဆို ပြော
ဟု ဆို
သည်ဆို ပစို့။ ထိုစွ
ထို စွပ်စွဲချက်ကို
ပ်စွဲ
ချ က် ကို ထေက်ခံ ထော ရန်
က် ခံရန် အလို့ငှ တရလို
အ လို့ဘက်
ငှာ တ ရား
လိုဘ က်
မှ သေသူ သည် တရခံ အ ကော ကေင်စွ
စွာ တွေ့မြင်ရန်
င်း တွေ့ မြ
င် ရန်အကြေင်ရှိပသည်။
အ ကြော င်း
ရှိ
ပါ သ ည် လူ။ လူ
မှ စွပ်စွဲရန် အ ကြော အကြေင်မရှိပဟု
င်းမရှိ
ပါ ဟု ညွှန်ပြသည့်
ညွှန်ပြ သ ည့် အချက်မျတင်ပြ အ ချ
က် များ
တ င် ပြ
နို င်သည်။ အခင်မဖြစ်မီသေသူ
တ ရား ခံ နှ င့်
တို့ တရခံ
စကားတို့
များ
သ ည် စကမျသည်ကို
ကို ကြား
သူကြသူ အအား
သက်သေထူ နို င်သည်။ တရခံ က သေသူ သေသူအား အ ဓနှ င့်ထို
ဓားနှ သည်ကို
င့်ထိုးသ ည် ကိုမြင်သေ မြ င်သော
မျက်မြင် သက်သေကို ပြနို င်သည်။ ထို့အတူ တရခံ ဘက်မှသေသူ ၏သေသူ ၏ စွ
ပ်
စွဲစွပ်စွဲချက်ကို
ချက် ကို မမ
ယုံ ကြည် ထို က်ကြေင် ထထင်ရှ
င်
ရှားစေစေရန်
ရန် အလို့ငှအ လို့ ငှာအခင်ဖြစ်ပွသည့်အ ခင်းဖြစ်နေရ
ပွား
သ ည့် နေရာ
တွင် မှေ င်နေသဖြင့်သေသူ သေသူ သည် မိ
သ ည် မိမိမိအရန်ပြုသူ
အားရန်ပြုသူ ကို ကို ကေင်စွမှ
ကော တ်မိ
င်း
စွာ
မှတ် မိ
ရန် အကြေင်မရှိကြေင်သက်သေပြနို
သ က်သေပြ နို
င်သ ည် ။ င်သည်။

၄.၁၆ သက်သေခံ ရန် မိမိရေမှ တ်ထသေ

စာ
အ မှအစအမှ
တ် သား တ်အသမျကို ပြ
များ
ကို န်ပြန်ကြည့်ခွင့်ရ
ကြ ည့်ခွ
င့်
ရ
ခြင်
“သက်သေတစ်ဦသည် သ က်
သက်သေခံ
သေခံ ထွက်ချက်ပေနေစဉ်
ထွ က် ချက် ပေးနေစဉ် အတွင်အစစ်ခံ အ တွ ရအ စစ်
င်း ခံရ
သည့် အကြေင်မျနှ င့်စပ် လျ စပ်လျဉ်သည့်
ဉ်းသ ည့် အဖြစ်အပျက်ကို
အ ဖြ စ်အ ပျ က် ကို သတိရစေခြင်ငှ သ တိ ရစေခြ င်း
ငှာ
တရရုံ ၏ ခွ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့်
င့်
ပြုချ က် ဖြ င့် ထို သူ ကို ထို ယ်တို
သူ င် ယ်
ကို တိုင်ရေမှ တ်ထခဲ့ ရေး
မှတ်ထားခဲ့
သည့် ရေမှကြ တ်ချက်မျကို
ည့်
ရှု၍ သ ကြည့်ရှု၍သက်သေခံ
က် သေခံ နိုင်ပါသ ည် ။သို့နို င်ပသည်။သို့သေ
သော် -
(က) ကို ယ်တို င်ရေသခဲ့ သေ စာ ဖြ စ်လျှ စဖြစ်လျှင်
င် သသက်ဆို
က် ဆို င် င်ရ
ရာ အကြေင်အရ
အ ကြော င်း
အ ရာ
အဖြစ်အပျက်ကို ပြုမူ စဉ်ဖြစ်စေ၊ ဤအဖြစ်အပျက် အပြုအမူ ကို မှ တ်မိရန် အလို့ငှ တရရုံ ၏ ခွ ခွင့်ပြုချက်
င့်
ပြုချ က်
ဖြင့်ဖြစ်စေ ကြည့်ရှုခွင့် ရသည်။
(ခ ) အခြသူ တတစ်ဦတစ်ယေက်က စ်ဦး တ စ် ယော က် က ရေသထသေစဖြစ်လျှင်
ရေး သားထား သော စာဖြ စ်လျှ င် အထက် အ ထ က်
ဆို ခဲ့ သေ အချိန်အတွင် သက်သေကဖတ်ခဲ့ ရ၍ ဖတ်သည့်အခက မှ မှကြော
န် န်ကြေင်
င်းသိလျှင်
သိလျှ င်ထို စထို စာ
ကို သက်သေက ရုံ ၏ခွင့်ပြုချက်ဖြင့်ကြည့်ရှုခွင့်ရသည်။
ခွ င့်
ပြုချ က် ဖြ င့် ကြည့် ရှုခွင့် ရသ ည် ။
(ဂ ) တရရုံ က ခွ င့် ခွင့်ပြုလျှင်
ပြု လျှ င် သက်သေသည်
သ က် သေသ ည် စတမ်အမှ တ်အသလက်ခံ စာတ မ်း အ မှ တ် အ သားလ က် ခံ
ခြင်ကို ကြကြည့်ရှုခွင့်ရသည်။
ည့် ရှုခွင့်
ရသ ည် ။ သို့သေ သို့ သော် မူ လစတမ်အမှ တ်အသကို မူ လ စာ တ မ်း အ မှတ်အ သားကို
တရရုံ သို့ မည် မည်သည့်
သ ည့် အကြေင်ကြေင့်
အ ကြော င်း ကြော င့် မယူ ခဲ့ ကြေင်ကိုမယူ ခဲ့ကြော တရရုံ
င်း
ကို က တ ရား
ရုံး
က
ကျေနပ်အေင်အကြေင်ပြရပမည်။
အ ကြော င်း
ပြ ရပါ မည် ။
(ဃ ) “ကျွမ်ကျင်သူပါ ရဂူ များ ပရဂူ
သ ည် မျသည် အအတတ်ပညနှ
တ တ် ပညာ နှင့်ဆို
င့်
ဆို င်သည့်
င် သ ည့် စ စာ
မျကို သသတိရရန်အလို့ငှ
တိရရန် အ လို့ငှာကြကြည့်ရှုခွင့်ရသည်ဟူ
ည့် ရှု
ခွင့်
ရသ ည် ” ဟူ ၍သက်သေခံ
၍ သ က် သေခံ ဥပဒေပု
ဥပဒေ ဒ်မ
ပု မ -၁၅၉ တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည်။
ဒ်
သမန်အဖြင့် သ က် သေတ သက်သေတစ်ဦသည်
စ်ဦး သ ည် မိမိမိမှ
မိမှတ်တ်မိသမျှ
သ မျှ ထွက်ဆိုထွ
မိ ရမည်ဖြစ်သည်။
က် ဆို ရမည် ဖြစ်
သ ည် ။
စဖြင့် ရေး ရေသထချက်ကို
သား
ထား ချက် ကို ကြည့်၍ ကြည့် ၍ အစစ်ခံ ခွင့်ပေလျှင် အ စစ် ခံ
ခွ င့်ပေး သက်သေ
လျှ င် သ က် သေ
တို့သည် ကြိုတင်ညှိုနှိုင်ခွင့် ရရှိ ရရှိမည်ဖြစ်သဖြင့်
မည် ဖြ စ်
သ ဖြ င့် အမှ န်ကိုအ မှ န် ကို စိစစ်ရ၌ စိ
စစ်ရာ၌
အခက်အခဲပေပေက်လမည်။ တ စ် ဖက် တွ င် တစ်ဖက်တွင် သ က် သေသသက်သေသည်
ည် မိမိမိမြင်သမျှ
မိမြ င် သ မျှ သိသမျှ သိသ မျှ
ကို လုံ စေ့ ပတ်စေ့ မှ
တ် မိ ချ င် မှ တ်မိချင်မှ
မှ မှမှ တ်မိမည်။
တ် မိမည် ။ မေ့ လျေသည်မျလည်
မေ့ လျော့ သ ည် များ
လ ည်း
ရှိနို င်သည်။ ထို သို့ မေ့ လျေသေ အ ချ အချက်အလက်မျကို
က် အ လ က် ကို ပြန်လည်
များ ပြန် လ ည် အမှ တ်ရစေရန် အ မှတ်ရစေရန်
သက်သေသည် အခင်ဖြစ်ပွ ပုံ နှ ပုံ နှ င့်
င့် စပ်လျဉ်၍
စပ် လျဉ်း ၍ မိမိသိသမျှ မိ မိသိ သ မျှမြင်သမျှ မြ
င်သ မျှ
မှ တ်တမ်တင်ထသေရေး မှ တ် ချ ရေမှ
က် တို့ တ်ချက်တို့ကို
ကို ကြည့်ရှုပြီ
ကြ ည့် ပြီး အစစ်ခံ အ စစ်
ရှု ခံ
နို င်သည်။ ထို သို့ ရေမှ တ်ထခြင်မှ သ က် သေကို သက်သေကို
ယ် င် ယ်တို င်အ မှု
တို အအမှုအခင်ဖြစ်ပွစဉ်က
ခင်း ဖြ စ်
ပွား
စဉ်က
ရေမှ တ်ခြင် ဖြ စ် နို
င်သဖြစ်နို
ည် င်သည်။
။ သို့မဟု
သို့တ်
မဟု တ် ဖြစ်ပွပြီနေက် ဖြ စ် ပွား
ပြီး
နောက်
မျမကြမီ အ ကြော အကြေင်ခြင်ရမျကို
င်း
ခြ င်း
ရာ များ
ကို လေလေ လော လော လတ်လတ်မှ တ်မိသည့် လ တ် လ တ် မှတ်မိ
သ ည့်
အချိန်အတွင် ရေမှ တ်ထလျှင်လည်ဖြစ်နို
သ က် သေကို ယ် င်သည်။
တိုင် သက်သေကို
မှ
တ် တ မ်းမတယ်တိုင် ဘဲ င်
၊ မှ တ်တမ်မတင်ဘဲ၊
အခြသူ ကကရေမှ
ရေး မှတ် တ်ခြင်ဖြစ်လျှင်
ခြ င်းဖြစ်လျှ င် သက်သေသည် သ က် သေသ ည်အဖြစ်အပျက်ကို အ ဖြ စ်
အ ပျက် ကို
ကေင်စွ မှမှ တ်မိနို
တ် မိနို
င် င်လေက်သည့်
လော က် သ ည့် အချိန်အတွင်
အ ချိ န် အ တွ င်းထို ရေမှ တ်ချက် ထို ရေးမှ
တ် ချက်
ကို ဖတ်ကြည့်ခံ ရမည့်အပြင် ဖတ်စဉ်က ၄င်ရေမှမှ တ်ချက်မှ
န်သ ည် ဟု လမှည်းန်သည်ဟု
သိ ရမည် လည်သိရမည်။
။ ပ် အချုပ်
အ ချု
ဆို ရသေ အခင်ဖြစ်ပွပုံစပ် နှ င့်
လျဉ်း ၍စပ်လျဉ်၍ အ မှ အမှ
အ န်အကန်မှ
န် က န် မှ
တ် တတ်တမ်
မ် း တ င် တင်ထ
ထား သေသော
မှ တ်တမ်ကို ကြ ကြည့်၍
ည့် ၍ သက်သေသည်
သ က် သေသ ည်အစစ်ခံ ခွင့်ရသည်။ အ စစ် ခံခွ
င့်ရသ အခြ
ည် ။ သူ ရေမှ တ်
အ ခြား သူရေး မှတ်
ထသေ ရေး ရေသချက်ကို
သား
ချ က် ကို အထက်တွင်ဆို
အ ထ က် တွ သည့်
င်ဆို သ ည့်အချိန်ကလအ ချိ န်ကာအတွင်
လ အ တွ င်း
သက်သေကဖတ်၍ ဖတ်စဉ်က မှ န်ကြေင် သိ သိသေရေထချက်ကို
သော ရေး ထား
ချ က် ကို သက်သေက သ က် သေက ကြည့်ရှုကြည့် ရှု
နို င်သည်။
ဘို ဂီယဘီကချန် နှင့် နှ င့် ရွို ရွိုင်ရယ်
င်ရယ် အမခံ
အာ ကု
မခံမ္ပကုဏီ
မ္ပဏီ အမှုတွင် အ မှု
တွင်
“သက်သေခံ မဝင်သေ စချုပ်တစ်စေင်ကို
သ က် သေက သက်သေက နေ့ စွဲ
နှ င့်
ပတ် နေ့စွဲနှ
သ က် င့်ပတ်သက်၍သ
၍သာ ပြ န် ပြန်လည်
လ ည်
သတိရရှိစေရန် ကြည့်ရှု ရုံ မျှဖြင့် စချုပ်တွင်ပြရှိသေ
အ ချ က် အ လ က် အချက်အလက်မျမှ
များ
မှာ သ က် သေခံ သက်သေခံ
ဝင် ဝင်
သည်မဟု တ်ကြေင်ဆုံ ဖြတ်ထသည်။
” ဆုံးဖြ တ် ထား သ ည် ။
“သက်သေသည် ပု ဒ်မ-၁၅၉ ပ စတမ်အမှတ စ် ရတ်အသ
ပ်
ရပ် တွ င် တစ်ရပ်ရပ်တွင်
ဖော်
ပြထား သော ဖေပြထသေ
အချက်မျကို သေချစွ
သေချာ စွာ မမှ တ်မိသေလည်
မမှ တ် မိ သော်လ ည်း ထို အမှ တ်အသတွင်ထို အ မှတ် အ သား တွင်
မှ န်ကန်စွ မှ တ်သထကြေင် သေချာ လျှသေချလျှင်
င် ထိုအအချက်မျကို
ထို ချ က် ကို သက်သေခံ
များ သ က် သေခံ
နို င်သည်” ဟူ ၍ ပု ဒ်မ-၁၆၁ တွင် ဖေပြထသည်။
ဥပမ-
စရင်ရေမှတတ်သူ
စ်ဦး သ ည်တစ်ဦသည်၄င်း ဆော၄င်ဆေင်ရွက်မြဲ
င် ရွက်မြဲ အလု
အ လု ပ်တွင်
ပ်တွ င် အမြဲ အ မြဲ
ရေမှ တ်လေ့ ရှိသည့် စာအုပ်မှ စအု ပ်မှ ရေး မှ ရေမှ
တ်ချက်တ်ချက်မျကို
များ
ကို မေ့ လျေသေလည်
မေ့ လျော့သော်လ ည်း
မှ န်ကန်စွ ရေမှသိ တ်ကြေင်သိလျှင်ထို
လျှ င် ထို အ ချ က် များ အချက်မျ၌လည်သက်သေခံ
၌လ ည်း သ က် သေခံ ခွင့်
ရသ ည် ခွင့်ရသည်။
။
သက်သေတစ်ဦသည် ရေး မှရေမှ
တ် ချ တ်ချက်ကို
က်ကို ကြည့်ရှုသည့်အခ
ကြည့် ရှုသ ည့် အ ခါ ၄င် ၄င်း
မေ့ လျေနေသေ အ ချ က် အချက်မျ
များ အစီအရီပြန်ပေလပြီ
အ စီ အ ရီ ပြန် ပေါ်လာ ပြီးတရရုံ တွင် တ ရား ရုံး
တွ င်
ဆက်လက်ထွက်ဆို နို င်သည်လည်ရှိမည်။ ရေးမှ တ်ရေမှ
ချက်တ်ချက်ကို
ကို ကြည့်ရှုလင့်ကစ
ကြည့် ရှု
လ င့်
က စား
အမှ တ်မရတေသည်လည် ရှိ
နိုင်
သ ည် ရှိနို
။ င်သည်။ ထို အထိုခါအခ မှ တ်တမ်ပ
မှ တ် တ မ်းပါ အချက်အလက် အ ချက် အ လ က်
ကို အမှ န်တကယ် မှ တ်တမ်တင်ထကြေင် အ သေအ ချာ အသေအချသိလျှင်
သိ လျှင် သ က် သေသ သက်သေသည်
ည် ထို ထိုက်
အ ချ အချက်
မျနှ င့် စပ် စပ်လျဉ်၍
လျဉ်း
၍ သက်သေခံသ က် နို င်သည်။
သေခံ နို
င်သ ည် ။ မှ တ်တမ်ပ မှ တ်တအချက်အလက်မျ
မ်းပါ အ ချ က် အ လ က် များ
မှ န်ကန်ပသည်ဟုထွ က် ဆိုထွက်ဆို
ကာ က ထိုထိုမှ
မှတ်
တ်တမ်ကို
တ မ်း ကို သက်သေခံ သ က် အဖြစ်အ ဖြ
သေခံ စ် တင်ပြ တ င်ပြ
နို င်ပသည်။မှ
မှတ် တ်တမ်သည်သက်သေ၏ထွက်ဆို
တ မ်း သ ည်သ က် သေ၏ ထွ က် ဆို ချ က်ချက်တစ်စိတ်တစ်ဒေသဖြစ်လသည်။
တ စ် စိတ် တ စ် ဒေသ ဖြ စ်
လာ သ ည် ။
ပု ဒ်မ-၁၅၉ အရဆို လျှင် သက်သေသည် ရေမှ တ်ချက်ကို
ကြည့်ရှုခြ ကြည့်ရှုခြင်ဖြင့်
င်း
ဖြ င့်
မေ့ လျေနေသေအ ချ က်အချက်မျကို
များ
ကို ပြန်လည်အမှ
ပြ န် လ ည် အ မှ တ်ရစေသည်။
တ် ရစေသ ည် ။ ထို့နေက် ထို့
နော ခ
က် ခါ
တို င်ကဲ့ သို့ဆ က် ဆက်လက်
လ က် အအစစ်ခံ
စစ် ခံ သည်။
သ ည် ။ ရေမှရေး တ်ချက်သည်
မှ
တ် ချက် သ ည် သက်သေခံ သ က်ချက်
သေခံ မဟု
ချက်တ် မဟု တ်
ပ။ သ သက်သေခံ
က် သေခံ အဖြစ်
အ ဖြစ်တင်ပြခြင်
တ င် ပြ ခြ မပြုနိုမ
င်း င်ချေ။
ပြုနို
င် ပု ဒ်မ
ချေ ။ ပု မ -၁၆၀ အရမူ
ဒ် ရေမှ တ်ချက်ကို
ကြည့် သော် လကြည့်သေလည်
ည်း
သက်သေသည် ပြန်လည် အမှ တ်မရ၊ အသေအချ မမှ တ်မိ ငြသေလည်
အ ချက်အအချက်အလက်မျကို
လ က် များ
ကို
အမှ န်အကန် ရေမှ တ်ထသည်ကို
သ က် သေက သက်သေက တာ ဝန်ယူ တဝန်ယူ ထွ က် ထွက်ဆို
ဆိုသ ည် ။သည်။ ရေး ရေမှ
မှတ် တ်ချက်
ချက်
ကို သက်သေခံ အဖြစ် တင်ပြရသည်။ ထို့ကြေင့်သက်သေခံ သ က် သေခံ ချက်ဖြစ်လသည်။
ချက်ဖြ စ်လာ သ ည် ။
ပု ဒ်မ-၁၅၉ နှ င့် ပု ဒ်မ-၁၆၀ ပ ပြဋ္ဌန်ချက်မျတွင်
ဖော်ပြထား သ ည့် ဖေပြထသည့်ရေး
မှတ် ရေမှ
ချက် တတ်ချက်တစ်
စ်
ခု ကို သက်သေက သတိရရှိစေရန် ကြည့်ရှုလျှင် ထို စမျကိုတ စ် တစ်ဖက်အမှုသည်က
ဖက် အ မှုသ ည်က ကြည့်ရှုလို
ကြည့် ရှု
လို
လျှင် ပြသရမည်။ ထို့ပြင် တစ်ဖက်အမှုသည်က ထို ရေမှ တ်ထချက်နှ
စပ် လျဉ်း ၍ င့် စပ်လျဉ်၍
သ က် သေကို သက်သေကို
ပြန်လှ န် စစ်မေလိုစစ် လျှင်စစ်မေနို
မေး နို
င်သ ည် င်သည်ဟု
” ဟုပု ဒ်မပု ဒ်မ -၁၆၁ တွင် ပြဋ္ဌန်ထသည်။
သက်သေသည် ရေမှ တ်ချက်နှ
ဟု တ် င့်အညီထွက်ဆို
မ ဟု တ် ခြင်
ရေး မှ
တ်ဟုချတ်မဟု
က် သ ည် တ် ရေမှ တ်ချက်သည်
စစ်မှ န်ခြင်ရှိမရှိ သိ သိရှိနို
ရှိ
နို
င်
ရန် င်ရန် တစ်ဖက်အမှုသည်က
တ စ် ဖက် အ မှုသ ည် က သက်သေကြည့်ရှုသေ သ က် သေကြည့် ရှု
သော
ရေမှ တ်ချက်ကို တော င်း
ကြည့် တေင်ကြည့်နို
နို
င် သ ည် ။ င်သည်။ သသက်သေအ
က်သေအား လို အပ်သလို
လိုအ ပ်သ လို
ပြန်လှ န်စစ်မေနို င်သည်။

၄.၁၇ စတမ်အမှရုံး
သို့
တ င်တ်အသမျကို
ပြ ခြ င်း ရုံ သို့တင်ပြခြင်
စတမ်အမှ တ်အသ
တ စ် စုံတ စ် ရာ ကို တစ်စုံ တစ်ရကို တ င် ပြရတင်ပြရန်
န် ဆင့်ဆို
ဆ င့် ခြင်ခံ
ဆို ခြင်းရရ
ခံ
သည့် သက်သေ တစ်ဦသည်ထို စာထို မ်း
တ စတမ်အမှ
အ မှ တ် အတ်အသမှ
သား
မှာ ထို ထို သ
သက်သေ၏
က် သေ၏ လက်ဝယ်ရှိ
လ က် ဝယ် ရှိ
သည်ဖြစ်စေ၊ မရနို င်သည့် နေရ၌ဖြစ်စေ ရှိ
လျှ င် ရှိလျှင် ထိုထိုမှ
အ အမှ
တ် အတ်အသကို
သား ကို မတင်ပြထိုမတ င်ပြ က်
ထိုက်
ကြေင် သို့မဟု
သို့မဟု တ်
တ် သက်သေခံ သမဝင်ကြေင်၊
က် သေခံ မဝင် ကြော ကန့်ကွက်လို လျှင် က န့်
င်း
၊ ကွက်လို
လျှ င်
ကန့်ကွက်နို င်သေလည် စာ စတမ်အမှ
တ မ်းအ မှ တ် အတ်အသကို
သား
ကိုမူ မူ တရရုံတသို့
ရား
ရုံး
သို့ ယူ ဆေင် ယူဆော င်
ခဲ့ ရမည် ဖြစ်သည်။ ထို သို့ မတင်ပြထို က်ကြေင် သို့ သို့မဟု
မဟု တ် သက်သေခံ
တ် သ က် မဝင်ကြေင်မှ
သေခံ မဝင် ကြောင်း
မှာ
လုံ လေက်ခြင် ရှိ မရှိ ရှိမရှိကို
ကို တရရုံ
တ ရား က ရုံး
က ဆုံ ဖြတ်ရသည်။ဆုံး
ဖြ တ် ရသ ည် ထို။စတမ် ထို
စာ
တ မ်း
အမှ တ်အသသည် တို င်းတို င်ရေပြည်ရေဆို
ရေး ပြည် ရေး ဆို င် ရာင်ရမှ
မှ တစ်ပတ စ် ပါးတရရုံ က တ ရား
ရုံး
က
သင့်လျေသည်ဟု ထ င် မြင်ထင်မြင်ပက
ပါ
က ထိုထို
အ အမှ
မှ တ်တ်အသကို
အ သား ကို ကြည့်ရှု ကြည့် ရှု လက်ခံ သင့် လ က် ခံ သမ င့် မ
သင့်ကြေင်ကို ဆုံး ဆုံတ်
ဖြ ဖြတ်နို
နို
င်အောင်အေင်
င် အခြသက်သေခံ အ ခြား သချက်ကို
က် လည်
သေခံ ချက် ကို
လ ည်း
မှ တ်ယူ ခွင့်ရသည်။
အဆို ပအမှုကိစ္စအတွက် စာ တ မ်းတ စ် စုံတ စ် စတမ်တစ်စုံ
ရာကို တစ်ရကို ဘာ ဘသပြန်ရန်
သာ ပြန်ရန်
လို အပ်သည့်အခ တရ ရုံ က သသင့်လျေသည်ဟု
င့်
လျော်သ ည် ဟု ယူ ဆလျှင်
ယူ ဆ လျှ င် ထို စတမ်တွင်
ထို
စာ
တ မ်းတွ င်
သက်သေတင်ပြရသည့် အချက်မှ တစ်ပ ကျန်အချက်မျကို လှိူ့ လှိူ့
ဝှ ဝှ က်ထရန်
က် ထားရန် ဘသပြန်ဘာသာ ပြန် သူ သူ
အ ဆင့်ဆို ခွင့်ရသည်။ ဘသပြန်ဆို သူ
တ ရား က
ရုံး
၏ တရရုံအ၏ မိန့်
ကို အမိန့်ကို မလို မလို
က် က်နလျှင်
နာ
လျှ
င်
ပြစ်မှုဆို င်ရ ဥပဒေပု ဒ်မ-၁၆၆ အရ ပြစ်မှုကျူလွန်ကြေင်မှ မှတ် ယူရမည် တ်ယူ
။ ရမည်။
“အမှုသည်တစ်ဦက စာ တစတမ်အမှ
မ်းအ မှ တ်တ်အသ
အ သား တစ်စုံ တ
တစ်ရကို
စ်စုံ
တ စ် ရာ ကို တင်ပြရန် တ င် ပြရန်
တစ်ဖက် အမှုသည်သို့ အကြေင်ကြစ ပေး ၍ပေပို့၍ တော
ပို့ တေင်ဆို
င်းဆို ရ တစ်ဖက်အမှုသည်က
ရာ တ စ် ဖက် အ မှု
သ ည် က
တင်ပြသည့် အကြေင်ကြစ ပေး ပေပို့သူ
ပို့
သူ အမှုသည်က
အ မှုသ ည် က ကြည့်ရှုပြီသေအခ
ကြည့် ရှု
ပြီး
သော အ ခါ
တင်ပြသူ အမှုသည်က အလို ရှိလျှင် အကြေင်ကြစ ပေး ပေပို့သူ
ပို့
သူ က က ထို ထို
စာတစတမ်
မ်းအမှ တ်အသ
အ မှ
တ် အ သား
ကို သက်သေခံ အဖြစ် တင်ပြရန် တဝန်ရှိကြေင်သက်သေခံ
” သ က် သေခံ ဥပဒေပု ဥပဒေပု
ဒ် မ ဒ်မ -၁၆၃တွင် ပြဋ္ဌန်ထပသည်။
 ဤပု ဒ်မအရ လို အပ်ချက်မျမှ -
(၁ ) အမှုသည်တစ်ဦအ တတစ်ဖက်အမှုသည်က
စ်
ဖက် အ မှု
သ ည် က စတမ်အမှစာ တ်အသမျကို
တ မ်းအ မှ တ်အ သားများ
ကို
တင်ပြရန် ဆင့်ခေရမည်။
(၂) ဆင့်ခေသဖြင့် တ င် ပြ တင်ပြသည့်အခ
သ ည့်အ ခါ ဆဆင့်ခေသူ
င့်
ခေါ် သူ အမှုသည်ကအ မှုသ ည် က စတမ် စာ တ မ်း
အမှ တ်အသ မျကို စစ်ဆေကြည့်ရှုရမည်။
စစ် ဆေး ကြည့် ရှု
ရမည် ။
(၃ ) စစ်ဆေကြည့်လျှင်တ င် ပြ သူကတင်ပြသူ က အ လိုအလို
ရှိ
ပါ
မူ ရှိပမူ ဆဆင့်ခေသူ
င့်
ခေါ်သူ အမှုသည် အ မှု
သ ည်
က စတမ် အ မှ အမှ
တ် အတ်အသကို
သားကို သက်သေခံ သ က် သေခံ အဖြစ်
အ ဖြစ် တင်ပြရမည်။
တ င်ပြ
ရမည် တင်ပြခြင်
။ တ င် မပြ
ခြင်း မ
ပြုလို ပဟု
ငြငြင်ဆို
င်း
ဆိုခွ ခွင့်မပရှိဟူ
င့်
မပါ ရှိ ဟူ သေအချက်
သော အ ချ က် (၃)ချက်ဖြစ်သည်။
ဤပု ဒ်မ၏ ရည်ရွယ်ချက်မှ အမှုသည်တစ်ဦက ဆဆန့်ကျင်ဘက်အမှုသည်တစ်ဦ၏
န့်
ကျင် ဘ က် အ မှု
သ ည်တ စ်ဦး၏
လက်တွင် ရှိနေသေ စတမ်အမှတ င်တ်အသမျကို
ပြစေ၍ တင်ပြစေ၍
ကြည့် ရှု
စစ် ဆေး ကြည့်ရှုစစ်ဆေခြင်ဖြင့်
ခြင်းဖြ
င့်
အခွင့်ကေင်ယူ ပြီမှ စာ တ မ်း အစတမ်အမှ
မှတ် အ သား တ်အသကို
ကို သက်သေခံ
သ က် သေခံ အဖြစ်
အ ဖြစ် အသုံ မပြုတေ အ သုံးမပြု
တော့
ပဟု ငြ ငြင်ဆို
င်း
ဆိုခွ ခွင့်မရှိပ။
င့်
မရှိ ပါ။ လက်ရှိဖြစ်သူ ကရှိ
လ က် ဖြစ်
သူ က တေင်ဆို လျှင် တော င်း
ဆို
လျှင်
သက်သေခံ အဖြစ် ထို စတမ်အမှ တ င် သွ တ်အသကို
င်း
ရမည် ဖြ စ်
သတင်သွင်ရမည်ဖြစ်သည်။
ည် ။
“အမှုသည်တစ်ဦက စာတစတမ်အမှ
မ်း
အ မှ တ် တ်အသ
အ သား တစ်စေင်ကို
တ စ် စောင်
ကို တင်ပြရန် တ င်
ပြရန်
အကြေင်ကြစ ဆ င့် စာ ဆင့်စလက်ခံ
လ က် ခံ ရရှိ ရရှိပြီ
ပြီး ဖြစ်သေလည်
ဖြ စ်
သော်လ ည်း တင်ပြရန်တ င် ပြ ငြင်
ရန် ငြင်း
ဆို သည့်အခ တစ်ဖက်အမှုသည်က သဘေမတူ လျှင်
ဖြ စေ၊ဖြစ်စေ၊ တ ရား
စ် တရရုံ
၏ ၏ ခွင့်ပြု
ရုံး ခွ
င့်
ပြု
ခြင်မရှိလျှှင်ဖြစ်စေ
မတ င် ပြရန် မတင်ပြရန် ငြ င်း
ဆို သ ငြင်ဆို
ည့်သည့် အ မှု အမှုသည်
သ ည် သည်
သ ည် အဆို ်ပအ ဆို် ပါ
စတမ်အမှ
နော က် မှတ်အသကို
သ က် သေခံ နေက်မှ
အ ဖြ စ် သက်သေခံ
မတ င် ပြ နို
င် အဖြစ်မတင်ပြနို
ပါ
” ဟူ ၍ ပု မ င်ပဟူ ၍ပု ဒ်မ
ဒ် -၁၆၄တွင် ဖေပြထသည်။
ဥပမ-
မေင်ဖြူက မော င်နီမေင်နီအပေတွင်
အ ပေါ်
တွ င် ပဋိညဉ်စချုပ်အရ
ပဋိ
ညာ ဉ်
စာ ချုပ်အရ တရစွဲဆို တ ရား စွဲ
ဆို
ရ မေင်နီအ စာ ချု စချုပ်ကို
ပ်ကို
တ င် တင်ပြရန်
ပြ ရန် အကြေင်ကြစ
အ ကြော င်း
ကြားစာ ပေသည်။ ပေး သ ည် အမှု
။ အ မှု
စစ်ဆေသည့်အခ မော င်ဖြူ ကမေင်ဖြူက စချုပ်ကို
စာ
ချုပ်ကို တေင်ဆိုတောရ င်း
ဆို
ရာမေင်နီက မော င်နီ
က
တင်ပြရန် ငြင်ဆန်သည်။ မော င် ဖြူကမေင်ဖြူက စာ စချုပ်ပ
ချု
ပ်
ပါ အချက်အလက်မျကို
အ ချ က် အ လ က် များ
ကို
မိတ္တ ူသက်သေ ခံ ချက်ဖြင့် တင်ပြသည်။ မေင်ဖြူ တင်ပြသည့်
တ င်ပြ သ ည့် မိ မိတ္တ
တ္ တူ ူ သက်သေခံသ က် ချက်ကို
သေခံ ချ
က် ကို
ငြင်ဆန်ရန်သို့ မဟု သို့မဟု
တ် တ် စချုပ်မှ
စာချုပ် မှာ တံ ဆိပ်ခေင်တံ ဆိပ်ခေါ ကပ်ထခြင် က ပ်
င်း မထား
ခြ င်း မ
ရှိကြေင် ဖေပြရန်
ဖော်ပြ ရန် မေင်နီက မောင်
နီက စချုပ်ကို တင်ပြလို
စာ ချုပ်ကိုသေလည် တ င် ပြလို
သော်လ ည်း
တင်ပြခွင့် မရှိပ။

၄.၁၈ သက်သေခံ ချက်ကို မသင့်လျေဘဲ လလက်ခံ က် ခံ

ခြခြင်၊
င်း
၊ ငြင်ပယ်ခြင်ကြေင့်
ငြင်း
ပယ် ခြင်း
ကြော င့်
ထပ်မံ စစ်ဆေရခြင်
“မည်သည့်အမှုတွင်မဆို လု ပ်ထုံ လု ပ်နည်မကျဘဲ
သ က် သေခံ ချက်သက်သေခံ
ကို ချက်ကို လ က် မခံ သလက်မခံ
။ သင့်။
င့်
လက်ခံ ခဲ့ သည်ဖြစ်စေ၊ လက်ခံ သင့်လျက် ဖယ်ရှ ငြင်ပယ်ခဲ့
ထို သည်ဖြစ်စေ
အ ချ က် ဖြင့် အ ထို မှု
အချက်ဖြင့်
ကို အမှုကို
အသစ် ပြန်လည်စစ်ဆေမည် မဟု မဟု
တ် တ်ပ။
ပါ။ သို့မဟု
သို့မတ်
ဟု တ် အမှုစစ်ဆေစီရင်ခြင်
အ မှုစစ်ဆေး စီ
ရင်ခြ
င်း
မှ ပျက်ပြယ်မည်မဟု တ်ပ။ ထို သို့
ထို သို့ လု ပ်ထုံလု
လုပ်ပ်နည်မကျဘဲ
ထုံး လုပ်နည်းမကျဘဲ သက်သေခံ ချက် သ က်သေခံ ချ က်
ကို လက်ခံ ခြင်၊ ဖယ်ရှ
ဖယ် ခြင်ကြေင့်
ရှား
ခြ င်း
ကြော င့် အမှုအသစ် အ မှုအ သ စ် ထပ်မံ စစ်ဆေ၍ ထ ပ် မံ
စစ်ဆေး ၍
စီရင်ချက်ကို ပယ်ဖျက်ပေရန် လျှော လျှေက်ထပက
က် ထားပါက ထို လျှေက်ထချက်ကို
ထိုလျှော က် ထားချ
က် ကို လက်ခံ လ က် ခံ
ရသည့် တရရုံ သည်လ က် မလက်မခံ
ခံ
သ င့် ဘဲ သင့်ဘဲ လက်ခံ
လ က် ခံခဲ့ သော
ခဲ့ သေ သက်သေခံသ က် ချက်မျကို
သေခံ ချ
က် များ
ကို
အမထဘဲအခြ သ က် သေခံ သက်သေခံ
ချ က် အ ရချက်မျအရ
များ စီစီရင်ချက်မှ
ရင် ချ က် မှာ မှ န်ကန်စွဖြစ်
မှန် က န် စွာ
ဖြစ်
နို င်ရန် လုံ လေက်သေသ က် သက်သေခံ
သေခံ ချ က် ချက်ရှိကြေင်
ရှိ
ကြော င်း ယူ
ယူဆရန်
ဆ ရန် အကြေင်ရှိ အ ကြော င်း
ရှိ
လျှင် စီရင်ချက်ကို ပယ်ဖျက်ခြင် မပြုရ၊ ထို့အတူ ဖယ်ရှ ရန်မသင့်သေ
သ က် သေခံ သက်သေခံ
ချက် ကိုချက်မျကို
များ
ဖယ်ရှ ခဲ့ သေလည် စီ ရင် ဆုံး
ဖြ စီရင်ဆုံ
တ် ချက် ဖြတ်ချက်မှ
မှာ တစ်မျိုတစ်ဖုံ
တ စ် တပြေင်လွဲ
မျိုး စ်ဖုံ
ပြော င်း
လွဲ
သွရန် မရှိ မရှိကြေင်
ကြော င်း တရရုံ တက ရား က ယူ ဆလျှင်ယူ
ရုံး စီရင်ချက်ကို
ဆ လျှ င် စီပယ်ဖျက်
ရင် ချက် ကို ပယ် ဖျ
က်
ခြင် မရှိစေရ” အကြေင်သက်သေခံ သ က် သေခံ ဥပဒေပု
ဥ ပဒေပု ဒ်မ
ဒ်မ -၁၆၇ တွင်ပြဋ္ဌန်ထသည်။
လု ပ်ထုံ လု ပ်နည်မကျဘဲ
သ က် သေခံ ချက် သက်သေခံ
ကို ချက်မျကို လ က်
များ လက်ခံ
ခံ
ခြ ၊ ခြင်၊
င်း ဖယ်ရှ
ဖယ် ရှား
ခြင်တို့ကြေင့်တ စ် ဖက် တစ်ဖက်အမှုသည်အနေဖြင့်
အ မှုသ ည် အ နေဖြ င့် နစ်နပက
နစ် နာပါက အထက်အယူ အ ထခံ က် အ ယူ ခံ
တရရုံ မျတွင်ထ ပ် မံထပ်မံ စစ်ဆေရန်
စစ်ဆေး ရန် အမိန့်ချမှအတ်နို မိ င်ပသည်။
န့်
ချ မှတ် နို
င်ပါ
သ ည် သမန်
။ သာမန်
အဖြင့် လု လုထုံး
ပ် ပ်ထုံ
လု လုနပ်နည်မကျဘဲ
ပ် ည်း မကျဘဲ သက်သေခံ သ က် ချက်ကို
သေခံ ချ က် ကို လက်မခံ ခြင်၊ လ က် မခံခြ
င်း
၊
ဖယ်ရှ ခြင်မျကြေင့်
စစ် ဆေး စီရင်စစ်ဆေစီရင်ချက်သည်
ချ က်သ ည် ပျ က်ပျက်ပြမသွပ။
ပြား
မသွား ပါ
။ ဤသို့
ဤ သို့ မူ လ မူလ
တရရုံ က သ က် သက်သေခံ
သေခံ ချက် ချက်ကို
ကို လက်မခံ
လ က် သင့်ဘဲ
မခံ သ င့်ဘဲ လက်ခံ တို င်လ က် ခံမဖယ်ရှ
တိုင်း မဖယ် ရှား
သင့်ဘဲ ပယ်တို င် အယူ ခံ တရရုံ ပြ ပြင်ဆင်သည့်
င်ဆ င် သ ည့် တရရုံ ကရုံး
တ ရား က အမှုကို အ မှု အသစ်တစ်ဖန်
ကို အ သ စ် တ စ် ဖန်
ထပ်မံ ၍ ပြန်စစ်ဆေနေလျှင်သို့ မဟု သို့မဟု တ်
တ် ဆုံဖြ
ဆုံး ဖြတ်ချက်မျကို
တ် ချက် ကို ပြင်နေလျှင်
များ ပြင်
နေလျှ င်
မှုခင်မျသည် ပြီး ချိန်တပြီချိန်တန်လျက်
န်လျက် ပြီတေမည်
ပြီး
တော့ မည် မဟု တ်တေပ။ မဟု တ် တော့
ပါ။
ထပ်တလဲလဲ စစ်ဆေ နေရခြင်ဖြင့် အ မှု အမှုသည်တို့
သ ည် တို့ ငွေကု ငွေ န်လူ
ကု န် ပန်ပန်း
လူ ဖြစ်နေမည်။
ဖြစ်
နေမည် ။
လက်ခံ ခဲ့ သေ သက်သေခံ ချက်တို့ကို ိ ချန်လှ ပ်၍ ကျန်အထေက်အထတို့အရ မူ လ တ ရား က မူ လတရရုံ က
ရုံး
ဆုံ ဖြတ်ထခြင်မှမှ န်မမှ န် မှ န်မမှ န် သုံသသပ်ရသည်။
သုံး ပ် ရသ ည် ။ မူ လတရရုံ မူ ၏လ တ ရား ရုံး
၏
ဆုံ ဖြတ်ချက်ကို
ထော က် ခံသော ထေက်ခံ သေ အ ထော အထေက်အထသည်
က် အ ထား သ ည် အအလုံ
လုံ အအလေက်
လော က် ရှိနေသေသည် ရှိနေသေး သ ည်
ဟု အထက်တရရုံ က ထ င် ထင်မြင်လျှင်
မြ
င်လျှ င် မူ မူ
လတရရုံ ၏၏ အဆုံ အဖြတ်
လ တ ရား
ရုံး အ ဆုံး
အ ဖြတည်စေရ တ ည်
တ် စေရ
မည်။ ထို့အတူ မူ လတရရုံ က ဖယ် ဖယ်ရှ
ရှား
ခဲ့ ခဲ့ သေ
သော အထေက်အထမျကို
အ ထောက် အ ထား လက်ခံ
များ
ကို
လ က် ခဲ့ခံ
ခဲ့
လျှင် မူ လတရရုံ ၏ ဆုံး ဆုံတ်
ဖြ ဖြတ်ချက်သည်
ချက်သ ည် တစ်မျိုတစ်ဖုံ
တ စ်မျိုး
တ စ်ဖုံ ပြေင်လဲရန် ပြော
င်း
လဲ ရန်
အကြေင်ရှိမရှိ၊ အ ထ က် အထက်တရရုံ
တ ရားက က
ရုံး ဆန်စစ်ရသည်။
ဆ န်း
စစ်ရသ ည် ။ ပြေင်လဲရန် ပြော င်းလဲ
ရန်
အကြေင်မမြင်လျှင်အတည်ပြုရန်ဖြစ်သည်။
အ တ ည် ပြု
ရန် ဖြ
စ်
သ ည် ။

လေ့ ကျင့်ရန်မေခွန်မျ
၁။ သက်သေမျကို မည်သို့တင်ပြစစ်မေခြင်အစီအစဉ်ကို
မည် သို့
တ င်
ပြစစ်မေးခြ
င်း
အ စီ
အ စဉ်
ကို ဖေပြရှ
ဖော်
ပြ
ရှ င်လင်ပ။
င်း
လ င်း
ပါ။
Discuss the order in which witnesses are produced and examined.

၂။ နိမိတ်ပြမေခွန်ဆို သည်မှ
အ ဘ ယ် အဘယ်နည်။
နည်း။ နိ
မိနိမိတ်ပြမေခွန်ကို
တ်ပြမေးခွ
န်း
ကို မေခွင့်ရှိ
မေးခွ င့်ရှိ
သေအခနှ
မေး
ခွ င့်မေခွင့်မရှိသေအခမျကို
င့်မရှိ
သော အ ခါများ
ကို
ရှင်းလ ရှင်း
င်လင်ဖေပြပ။
ဖော်
ပြ
ပါ။
What is a leading question? Discuss briefly the circumstances under which leading questions
may be put to a witness.

၃။ ပြန်လှ န်စစ်မေခြင်သည်
က စအဓိကစစ်မေခြင်၊
အ ဓိ စ်
မေး
ခြ
င်း
၊ ရှ င်း ရှ စ
လ င်း င်လင်စစ်မေခြင်
စ်
မေး
ခြင်း (ထပ်မံ စစ်မေခြင်) မျနှ င့်မည်
မည်ကဲ့
ကဲ့ သို့
သို့
ကွဲပြထူ ခြသနည်။
What are the principal rules regarding the kinds of questions which may be asked in
examination-in-chief, cross-examination, re-examination?

၄။ နိမိတ်ပြမေခွန်ကို မည်သည့်အခမေနို င်သနည်။

When can leading questions be asked?

၅။ ပြန်လှ န်စစ်မေခြင်ကို မည်

သမည်သည့်အခ
ည့်
အ ခါ မေနို
မေး င်သနည်။
နိုင် ။ မည်သည့်မေခွန်
သ နည်း မည် သ ည့် မေး
ခွ
န်း
မျိုကို
ပြ ပြန်လှ
န်လှ န်န်စစ်မေခြင်တွင်မေနို
စစ်မေးခြင်း
တွ င်မေး
နို
င်င်သနည်။
သ နည်း။
When can cross-examination be asked? What questions can be asked in cross-examination?

၆။ အေက်ပတို့ကို ရှ င်လင်ဖြေဆို ပ။
What do you understand by the following;
(က) ပြန်လှ န်စစ်မေခြင် cross-examiniation
(ခ) ရှ င်လင်စစ်မေခြင် (ထပ်မံ စစ်မေခြင်) re-examination
(ဂ) နိမိတ်ပြမေခွန် leading question

၇။ ပြန်လှ န်စစ်မေခြင်တွင် မည် မည်သည့်မေခွန်မျကို

သ ည့်
မေး
ခွ
န်း
များ
ကို မေနို
မေး င်ပသနည်။
နို
င်
ပါ
သ နည်း
။
တရရုံမသည်မည်သည့်မေခွန်မျိုကို
ည်
သ ည့်
မေး
ခွ
န်း
မျိုး
ကို တား မြ တမြစ်နို
စ် သ နင်သနည်။
နို
င် ည်း
။
What questions can be asked in cross-examination? What questions can be prohibited by the
court?

၈။ မည်သည့်အခ မိမိသက်သေကို ပြန်လှ န်စစ်မေနို င်သနည်။

When can the questions be asked by party to his own witness as cross-examination?
၉။ ထပ်မံ စစ်မေခြင်ဆို သည့် စကား
ရပ်
ကိုစကရပ်ကို
ရှင်း
လ င်းပါ ။ရှ င်လင်ပ။ မမည်သည့်
ည်သ ည့်
ရည်ရွယ်ချက်အတွက် ခွင့်ပြုပသနည်။ ထ ပ်
မံစထပ်မံ
စ် မေး စစ်မေခြင်တွင်
ခြ င်း
တွင် နိမိတ်ပြ
နိ
မိ
တ် ပြ
မေခွန်မျကို မေး
နို
င်မေနို
ပါ
သ လား င်ပသလ။
။ အကယ်၍
အ က ယ် ၍ မေခွင့်ရှိလျှင်
မေးခွင့်
ရှိ
လျှမည်သည့်
င် မည် သ ည့်
ကိစ္စမျ ဖြစ်ပမည်နည်။
What is re-examination? For what purpose is it allowed? Can leading questions be asked in
re-examination? And if so, on what matters?

၁၀။ သက်သေသည် မယုံ ကြည်ထို က်ကြေင်သင်မည်သို့ပြစ်တင်စွပ်စွဲမည်နည်။

သ င်
မည်သို့ ပြစ်တ င်
စွပ်စွဲမည်နည်း
။
How can be credit of a witness be impeached?