Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 4

SLLD-Podstawy rachunku kosztów 10-04-2024

Instytut Rachunkowości Instytut Rachunkowości


Dr Małgorzata Paszula Dr Małgorzata Paszula
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

PRODUKCJA PODSTAWOWA - istota

Komórki (wydziały) wydzielone w strukturze organizacyjnej


podmiotu, a także w jego ewidencji w celu realizacji zadań
Rozliczanie kosztów produkcji statutowych tego podmiotu.
podstawowej
Wytwarzanie dóbr i usług w celu sprzedaży odbiorcom
zewnętrznym
Uwaga!
Możliwe jest także zużycie wytworzonych dóbr i usług na potrzeby własne podmiotu
(sprzedaż wewnętrzna, obroty wewnętrzne)

Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024 Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024

63 64

Instytut Rachunkowości Instytut Rachunkowości


Dr Małgorzata Paszula Dr Małgorzata Paszula
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Klasyfikacja produkcji w systemie rachunku PRODUKCJA PODSTAWOWA – właściwe rozliczenie


kosztów kosztów wymaga:

1. Ustalenia kosztów podlegających kalkulacji bieżącego okresu.


Produkcja Produkcja 2. Ustalenia rozmiarów produkcji bieżącego okresu w
podstawowa pomocnicza jednostkach naturalnych.
Wytwarzanie produktów objętych
Wytwarzanie produktów celem 3. Ustalenia sposobu rozliczania kosztów.
zaspokojenia potrzeb wewnętrznych
działalnością statutową
podmiotu 4. Ustalenia poziomu wyceny produkcji niezakończonej (Rk).
Głównie celem świadczenia usług w 5. Ustalenia sposobu wydawania materiałów do procesu
Głównie dla odbiorców zewnętrznych
obrębie własnej firmy
produkcji.
Wyjątkowo celem zużycia w obrębie Dozwolona jest sprzedaż odbiorcom 6. Wyboru metody kalkulacji kosztów.
własnej firmy zewnętrznym

Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024 Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024

65 66

Instytut Rachunkowości Instytut Rachunkowości


Dr Małgorzata Paszula Dr Małgorzata Paszula
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

PRODUKCJA PODSTAWOWA – Koszty podlegające PRODUKCJA PODSTAWOWA – Koszty podlegające


kalkulacji b.o. (1) kalkulacji b.o. (2)
Koszty produkcji
Gdzie szukać tych
kosztów? Koszty
Konto „Koszty bezpośrednie
Koszty bezpośrednie
Koszty wydziałowe

produkcji

+ Koszty pośrednie produkcji zmienne Konto „Koszty Zmienne


wydziałowe”
+ Koszty pośrednie produkcji stałe użyteczne Konto „Koszty Użyteczne
wydziałowe”

= Kpk b.o.(Koszt wytworzenia b.o.) Stałe Koszty


podlegające
Puste kalkulacji
Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024 Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024

67 68

dr Małgorzata Paszula 1
SLLD-Podstawy rachunku kosztów 10-04-2024

Instytut Rachunkowości Instytut Rachunkowości


Dr Małgorzata Paszula Dr Małgorzata Paszula
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

PRODUKCJA PODSTAWOWA – sposoby rozliczania PRODUKCJA PODSTAWOWA – sposoby rozliczania


kosztów (1) kosztów (1a)
Kpkbo= Wg + Rk Przykład:
Kpkbo = 10.800,-
1. Przeliczenie rozmiarów produkcji n/z w jednostkach Rozmiary produkcjibo : Wg – 110 szt., Rk – 40 szt.
naturalnych na wyroby gotowe przy zastosowaniu procentu Stopień zaawansowania wytworzenia Rk = 25%
wyrażającego stopień zaawansowania wytworzenia produktu
nie zakończonego względem wyrobu gotowego. Rozwiązanie:
Rozmiary produkcji w j.u. = 110 szt. x 100% = 110 j.u.
Przyjmuje się tu założenie, że koszt jaki trzeba ponieść na 40 szt. x 25% = 10 j.u.
wytworzenie wyrobu gotowego = 100% zaawansowania 120 j.u.
wytworzenia

Np. wytworzenie 2 szt. prod. n/z w 50% daje 100% kosztu Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024
Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024

69 70

Instytut Rachunkowości Instytut Rachunkowości


Dr Małgorzata Paszula Dr Małgorzata Paszula
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

PRODUKCJA PODSTAWOWA – sposoby rozliczania PRODUKCJA PODSTAWOWA – sposoby rozliczania


kosztów (1b) kosztów (2)
Rozwiązanie c.d.: Kpkbo= Wg + Rk

Jkj.u. = JkWg = 10.800,-/120 j.u = 90,- 2. Wycena danych ilościowych o produkcji n/z w wysokości z
góry określonego kosztu wytworzenia tej produkcji (np. w
JkRk = 25% x 90,- = 22,50 wysokości kosztu planowanego podanego w tzw. Taryfikatorze
produkcji n/z).
Wycena
Koszt wytworzenia Wg oblicza się w tym przypadku jako:
Wg = 110 szt. x 90,- = 9.900,-
Rk = 40 szt. x 22,50 = 900,- Kpkbo – Rk = Wg
10.800,-

Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024 Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024

71 72

Instytut Rachunkowości Instytut Rachunkowości


Dr Małgorzata Paszula Dr Małgorzata Paszula
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

PRODUKCJA PODSTAWOWA – sposoby rozliczania PRODUKCJA PODSTAWOWA – sposoby rozliczania


kosztów (2a) kosztów (3)
Przykład: Kpkbo= Wg + Rk
Kpkbo = 10.800,-
Rozmiary produkcjibo : Wg – 110 szt., Rk – 40 szt. 3. Wycena wyrobów gotowych w wysokości z góry określonego
Koszt wytworzenia Rk = 1.000,- kosztu ich wytworzenia.

Koszt wytworzenia Rk oblicza się w tym przypadku jako:


Rozwiązanie:
Wartość Wg = 10.800,- – 1.000,- = 9.800,- Kpkbo – Wg = Rk

JkWg = 9.800,-/110 szt. = 89,09

Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024 Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024

73 74

dr Małgorzata Paszula 2
SLLD-Podstawy rachunku kosztów 10-04-2024

Instytut Rachunkowości Instytut Rachunkowości


Dr Małgorzata Paszula Dr Małgorzata Paszula
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

PRODUKCJA PODSTAWOWA – sposoby rozliczania PRODUKCJA PODSTAWOWA – poziomy wyceny


kosztów (3a) remanentu końcowego (1)
Przykład:
Kpkbo = 10.800,- Rk wyceniać można w wysokości:
Rozmiary produkcjibo : Wg – 110 szt., Rk – 40 szt. 1. rzeczywistego kosztu wytworzenia,
Koszt wytworzenia 1 szt. Wg = 91,- 2. kosztów bezpośrednich,
3. kosztów wsadu materiałowego (materiałów bezpośrednich)
4. zaniechanie wyceny remanentu końcowego.
Rozwiązanie:
Wartość Wg = 110 szt. x 91,- = 10.010,-

Wartość Rk = 10.800,- – (110 szt. x 91,-) = 790,-

Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024 Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024

75 76

Instytut Rachunkowości Instytut Rachunkowości


Dr Małgorzata Paszula Dr Małgorzata Paszula
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

PRODUKCJA PODSTAWOWA – poziomy wyceny PRODUKCJA PODSTAWOWA – sposób wydawania


remanentu końcowego (2) materiałów do produkcji

Rk wyceniany Rk wyceniany Rk wyceniany Zaniechanie Materiały można wydawać do produkcji:


Pozycja w wysokości w wysokości w wysokości wyceny Rk
kalkulacyjna kosztu kosztów wsadu
kosztów wytworzenia bezpośrednich materiałowego • sukcesywnie
Wg Rk Wg Rk Wg Rk Wg Rk lub
Materiały + + + + + + + -
bezpośrednie • w całości z chwilą rozpoczęcia procesu produkcyjnego.
Płace bezpośrednie + + + + + - + -

Koszty wydziałowe + + + - + - + -
(zmienne + stałe
użyteczne)

Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024 Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024

77 78

Instytut Rachunkowości Instytut Rachunkowości


Dr Małgorzata Paszula Dr Małgorzata Paszula
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

PRODUKCJA PODSTAWOWA – właściwe rozliczenie PRODUKCJA PODSTAWOWA – wybór metody


kosztów wymaga: kalkulacji (1)

1. Ustalenia kosztów podlegających kalkulacji bieżącego okresu. Czynniki decydujące o wyborze metody rozliczenia kosztów
2. Ustalenia rozmiarów produkcji bieżącego okresu w
jednostkach naturalnych. Liczba Liczba
3. Ustalenia sposobu rozliczania kosztów. wytwarzanych faz procesu
asortymentów produkcji
4. Ustalenia poziomu wyceny produkcji niezakończonej (Rk).
5. Ustalenia sposobu wydawania materiałów do procesu jeden jedna

produkcji.
więcej niż jeden (wiele) więcej niż jedna (wiele)
6. Wyboru metody kalkulacji kosztów.

Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024


Źródło: opracowanie M. Paszula Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024

79 80

dr Małgorzata Paszula 3
SLLD-Podstawy rachunku kosztów 10-04-2024

Instytut Rachunkowości Instytut Rachunkowości


Dr Małgorzata Paszula Dr Małgorzata Paszula
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

PRODUKCJA PODSTAWOWA – wybór metody PRODUKCJA PODSTAWOWA – Kalkulacja


kalkulacji (2) podziałowa prosta
Produkcja Metoda kalkulacji
➢ Stosowana wówczas jeśli produkowany jest jeden asortyment
jednoasortymentowa podziałowa prosta
produktów, w jednej fazie procesu produkcyjnego
jednofazowa
podziałowa ze
współczynnikami ➢ Koszty rozliczane są wg formuły:
wieloasortymentowa
jednofazowa doliczeniowa zleceniowa
𝐾𝑝𝑘𝑏𝑜
doliczeniowa
𝐽𝑘𝑤 =
𝑥𝑏𝑜
asortymentowa
jednoasortymentowa fazowa
wielofazowa (półfabrykatowa) Gdzie:
wieloasortymentowa procesowa 𝐾𝑝𝑘𝑏𝑜 – koszty podlegające kalkulacji rozliczanego (bieżącego) okresu
wielofazowa (bezpółfabrykatowa) 𝑥𝑏𝑜 – rozmiary produkcji bieżącego okresu wyrażone w jednostkach
odjemna umownych lub rzeczywistych
sprzężona (łączna)
Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024
Źródło: opracowanie M. Paszula Podstawy rachunku kosztów [132360-0441], semestr letni 2023/2024

81 82

dr Małgorzata Paszula 4

You might also like