Câu lạc bộ Toán Hà Nội HMC

Phần 1- HÌNH HỌC TRỰC QUAN

Bài 1. Tính thể tích và diện tích toàn phần
B' C'
của hình lập phương có cạnh bằng 6 cm .

A' D'

B C

6 cm
A D

B' C'
Bài 2. Tính thể tích và diện tích toàn phần

của hình hộp chữ nhật có các kích thước D'

A'
như hình vẽ bên. 4 cm
B
C
5 cm

A 6 cm D

Bài 3. Tính diện tích xung quanh, thể tích

4 cm
của khối đa diện ở hình vẽ bên. 4 cm

8 cm
8 cm

16 cm

Hình học 7
 Câu lạc bộ Toán Hà Nội HMC

Bài 4. Tính thể tích và diện tích xung quanh của hình lăng trụ
3 cm
đứng có đáy là tam giác vuông có 2 cạnh góc vuông có độ dài 4 cm
lần lượt là 3 cm, 4 cm , chiều cao lăng trụ bằng 5cm .

5 cm

Bài 5. Tính thể tích và diện tích xung quanh của hình lăng trụ đứng có đáy là hình thang

với độ dài 2 cạnh đáy lần lượt là 4 cm, 6 cm , đường cao bằng: 3cm . Biết chiều cao của

lăng trụ là 5cm .

6 cm

6 cm
5 cm 4 cm
3 cm

4 cm

A 4 cm B

4 cm 4 cm
Bài 6. Tính diện tích xung quanh của
D 8 cm C
khối lăng trụ đứng có các kích thước

như hình vẽ 10 cm

A' B'

D' C'
 Câu lạc bộ Toán Hà Nội HMC

Bài 7. Tính thể tích và diện tích toàn phần của khối có hình dạng như hình vẽ bên.

20 cm
20 cm

20 cm
20 cm

20 cm

50 cm

Bài 8. Tính thể tích và diện tích toàn phần của

30 cm
khối có hình dạng như hình vẽ bên.
20 cm

20 cm
40 cm

50 cm

20 cm

Bài 9. Tính thể tích và diện tích toàn phần của khối có hình dạng như hình vẽ bên.

20 cm 20 cm

20 cm 20 cm
20 cm

20 cm 20 cm

20 cm

90 cm
 Câu lạc bộ Toán Hà Nội HMC

Bài 10. Tính thể tích và diện tích toàn phần của
khối có hình dạng như hình vẽ bên.

20 cm

20 cm
20 cm
60 cm
20 cm

20 cm
60 cm

Phần 2: SONG SONG VÀ VUÔNG GÓC

1. Hai đường thẳng vuông góc:
D

Hai đường thẳng vuông góc:

Nếu 1 trong góc tạo bởi 2 đường thẳng đó bằng 900 .

Nếu đường thẳng AB vuông góc với đường thẳng CD . 90°

A B
I

Kí hiệu AB  CD , trên hình vẽ biểu thị góc vuông như

.
ở DIB C

3. Các định lý về đường thẳng song song. A B

a. Định lý về 3 đường thẳng song song:

Nếu 2 đường thẳng a, b cùng song song với D

C

đường thẳng c thì a || b .

Trên hình vẽ: AB ||EF ,CD ||EF  AB || CD E F

 Câu lạc bộ Toán Hà Nội HMC

Ví dụ 1. Cho hình vẽ:

Q
a. Chứng minh: AB || EF . S
A B
.
b. Tính góc STF M 40° 80°

Hướng dẫn:
O 140°
C D
  MND
a. BMN   400  1400  1800 mà 70° N

R
2 góc này là cặp góc trong cùng phía suy ra 70° ?
E F
P T
AB || CD (Dấu hiệu nhận biết 2 đường thẳng

song song) (1)

  OPF
Ta cũng có: COP   700 , mà 2 góc này so le trong suy ra EF || CD (Dấu hiệu nhận biết 2
đường thẳng song song).(2). Từ (1),(2) suy ra AB ||EF (định lý 3 đường thẳng song song).

  STF
b. Vì AB ||EF nên BST   1800 (Tính chất 2 đường thẳng song song)

  1800  BST
Suy ra STF   1800  800  1000 .

Ví dụ 2.
A B
a. Cho hình vẽ: 40°

Chứng minh: AB || CD .
100° E

60°
C D

b. Cho hình vẽ: A B

150°
Chứng minh: AB || CD .
E 80°

130°
C D
 Câu lạc bộ Toán Hà Nội HMC

Hướng dẫn giải:

a. Dựng đường thẳng EF A B

40°
song song với AB (hình vẽ) (1).


Ta có: BAE AEF  400 F E
(2 góc so le trong)

Ta có    1000
AEF  FEC
60°
C D

  1000  
 FEC   ECD
AEF  1000  400  600 suy ra FEC  mà 2 góc này ở vị trí so le trong
suy ra EF || CD (2). Từ (1),(2) ta suy ra AB || CD (định lý 3 đường thẳng song song).

b. Dựng đường thẳng EF || AB A B

150°

(như hình vẽ) (3)

E F
80°

Ta có BAE AEF  1800

(cặp góc trong cùng phía của 2 đt 130°

C D

song song). Suy ra    1800  1500  300 .

AEF  1800  BAE

Ta có    800  CEF
AEF  CEF   800  300  500 . Vì CEF
  ECD
  500  1300  1800 mà 2
góc này là 2 góc trong cùng phía suy ra EF || CD (dấu hiệu nhận biết 2 đường thẳng song song
(4). Từ (3),(4) ta suy ra AB || CD .

3. Từ vuông góc đến song song.

E
* Nếu 2 đường thẳng a, b cùng vuông góc với đường thẳng c

thì a || b . A B
I

* Ngược lại: Nếu a || b mà a  c thì suy ra b  c .

(Nếu 1 đường thẳng vuông góc với 1 trong 2 đường thẳng song C D
J

song thì nó cũng vuông góc với đường còn lại)

F
Trên hình vẽ: AB EF ,CD EF  AB || CD
 Câu lạc bộ Toán Hà Nội HMC

Ví dụ 1: Cho hình vẽ bên. Tính 

AMN .
E
Hướng dẫn:
M
A B
Vì AB EF ,CD EF  AB || CD (Từ vuông góc I

đến song song).

Suy ra    1800 (2 góc trong cùng phía).

AMN  MNC
70°
D
Thay số    1800  700  1100 . C
AMN  1800  MNC J N

M
Ví dụ 2: 130°
N

Cho hình vẽ bên. 70°

D

Chứng minh: MN || PQ . 160°

Q
P
Hướng dẫn:

Dựng DB || MN (1) (hình vẽ) ta có: M

N
130°
  BDM
NMD   1800 (cặp góc trong cùng phía
70°
D B
của 2 đường thẳng song song.
160°
  1800  NMD
Suy ra BDM   1800  1300  500 . Q
P

  BDP
Ta có MDB   700  BDP
  700  MDB
  700  500  200

  QPD
Vì BDP   200  1600  1800 mà BDP
 , QPD
 là 2 góc trong cùng phía

suy ra BD || PQ (2).Từ (1),(2) ta suy ra MN || PQ (định lý về 3 đường thẳng song song).

Ví dụ 3. Cho hình vẽ:

A B
Chứng minh: EF CD 20° C

M
80°

60°
F
E D
 Câu lạc bộ Toán Hà Nội HMC

Hướng dẫn:
C
Từ M dựng MN || AB (hình vẽ) (1).
A B

Ta có BAM AM N  200 (2 góc 20°
M
N 80°
so le trong).

Mà 
AM E  
AM N EMN 60°
F
E


 EMN AM E  
AMN  800  200  600 D

  MEF
Vì EMN   600 mà 2 góc này so le trong nên suy ra MN || EF (2).

Từ (1),(2) suy ra AB || EF mà AB CD dẫn đến EF  CD (từ vuông góc đến song song).

Ví dụ 4(*).

Cho hình vẽ biết AB || CD . A B

50° 20°

.
a. Tính BMN
M
b. Tính 
ANM

C D
N

Hướng dẫn:

a. Dựng MP || AB suy ra AB || MP || ND (định lý

A B
50° 20°
3 đường thẳng song song).

Từ đó ta có:    200 (2 góc so le trong). M P

ABM  BMP

  MNC
Ta cũng có: PMN   900 (2 góc so le trong)
C D
  BMP
Suy ra BMN   PMN
  200  900  1100 . N


b. Ta có BAN AND  1800 (2 góc trong cùng phía) suy ra
   1800  500  1300 , mà 
AND  1800  BAN AND   
ANM  MND

ANM     1300  900  400 .
AND  MND
 Câu lạc bộ Toán Hà Nội HMC

BÀI TẬP RÈN LUYỆN

Bài 1. Cho các đường thẳng: MN , PQ,EF cắt nhau

như hình bên: E

1. Kể tên các cặp góc đồng vị?

2. Kể tên các cặp góc so le trong? H M
N
3. Kể tên các cặp góc trong cùng phía?
  600 và PKF
4. Giả sử: EHM   800 . Tính số P

đo các góc còn lại? K

F Q

Bài 2. Cho các đường thẳng cắt nhau như hình bên:
E
1. Kể tên 4 cặp góc đồng vị có trên hình vẽ? P
2. Kể tên 4 cặp cặp góc so le trong có trên hình vẽ? 60°
3. Kể tên 4 cặp góc trong cùng phía trên hình vẽ? A B
H K
4. Giả sử số đo các góc như trên hình vẽ. Tính số đo
các góc còn lại? C 110°
100°
L
G
F D
Q

Bài 3. Cho hình vẽ:

A B
25°
  250 , 
Biết AB ||DE , BAC ACD  600
60° C
 ?
Tính số đo của CDE

D E

B
A
Bài 4. Cho hình vẽ:
130° C
Chứng minh: AB || DE .
40°
E
D
 Câu lạc bộ Toán Hà Nội HMC

Bài 5. Cho hình vẽ sau: Biết Ax || By . Tính 

AOB ?

A
x
140°

35°
B y