CBL les 2: verslavingszorg

Casus 1:

53j man, op initiatief van vrouw

12 units bier per dag

Slechter slapen, opvliegend, regelmatig niet kunnen gaan werken

Paniekaanvallen en vermijden van drukke ruimtes

Jaarprevalentie van stoornis in alcoholgebruik: 1-5%

Percentage van mensen die huisarts bezoekt met stoornis in alcoholgebruik: 10%

Anamnese:

Over hoofdklacht eerder terughoudend; indien niet gedronken: beven, paniekaanvallen

Moeilijk doorslapen, vaak pijn in benen

Ook een tijd niet gedronken, echter toen last van paniekaanvallen, huisarts heeft dit toen als
angststoornis geclassificeerd

Diagnostische overwegingen:

Stoornis of intoxicatie?

Hier stoornis

Wat is hier precieze classificatie?: Angststoornis door middelengebruik?

Hier eerder paniekstoornis + agorafobie!

Is angststoornis onafhankelijk van alcoholgebruik? Aparte classificatie?

Het is wenselijk hier om beide zaken apart te diagnosticeren; zeker omdat patiënt ook angstklachten
had tijdens langere periode zonder alcohol

Slaappatroon kenmerkend voor overmatig alcoholgebruik? Inderdaad, alcohol doet goed in slaap
vallen; maar slaapkwaliteit verstoord! ORTHO systeem en HPA-as worden geactiveerd in midden van
de nacht (= onttrekking)

Bij psychiatrisch onderzoek: maakt moeilijk oogcontact, schaamte, geen dysartrie

Gestoorde aandacht, geheugen normaal, niet somber depressief

Vrij normaal psychiatrisch onderzoek behoudens aandacht  waarschijnlijk te wijten aan effect van
alcohol zelf

Welke geheugenproblemen vooral bij alcoholgebruik?

Stoornissen in KTG die reversiebel zijn, echter ook vaak irreversiebel op LTG: Korsakoff syndroom

Aanvullend technisch onderzoek:

Eigenlijk volstaat 2 in verdere opvolging, eerste assessment evt 1

Mogelijke somatische complicaties:

Alle 4 de bolletjes!!

Behandeling:

Pt stopt meestal niet direct, onthoudingsverschijnselen

Eerst alcoholprobleem en dan paniekstoornis aanpakken!! Paniekstoornis kan je niet behandelen als
patiënt 12 pinten per dag drinkt

-------

Eerste gesprek met patiënt: motiveren voor behandeling, enkel vermelding van somatische schade
bv steatose op echo is niet genoeg!! Dus ook rationele modellen gebruiken (Prochaska en
DiClemente)

Moet deze patiënt stoppen of is wat verminderen ook al genoeg?

3 is geen goede optie!! Weinigen worden echt verslaafd aan alcohol, maar deze man heeft duidelijke
kwetsbaarheid (gecontroleerd drinken lijkt zeer moeilijk te zijn voor deze patiënten)

Huisarts moet zeker vitB1 preparaat voorschriijven bij stoppen met alcohol: pijnlijke benen zijn
typisch voor vitB1 tekort (polyneuropathie)

Oorzaken van vitB1: absorptie verminderd, minder eten, verhoogd verbruik

Medicatie geven?

Ja, best te behandelen met benzo’s?

Waarom krijgt diazepam voorkeur (en niet temesta (lorazepam) of xanax (alprazolam)?):
langwerkend dus minder frequent: kans op delirium, kans op epileptisch insult en kans op
onttrekkingsverschijnselen -> allen verminderd

Hoelang geven we deze benzo’s?: 1 week is meestal voldoende

Dosering van diazepam? Beginnen met 100mg; en dan verdergaan met schaal  CWAD-schaal om
onttrekkingssymptomen te scoren en dus om evt valium bij te geven

Verwijzen naar psychiater voor paniekstoornis met agorafobie:

Medicatie of CGT?: psychotherapie is eerste voorkeur (CGT!! Voor angststoornis), medicatie pas in
tweede lijn

Gedragstherapie: wat beginnen vragen aan patiënt?  vermijdingsgedrag navragen

Verder beloop van patiënt: na paar maanden fors herval in alcoholgebruik

Paniekstoornis wel voorbij, dus hangen waarschijnlijk niet samen

Herval maakt deel uit van Prochaska en DiClemente, geen teken dat behandeling mislukt is

-----------------

Casus 2: drugs

Aanmelding: politie heeft man opgepakt, man maakt somnolente indruk, man reageert agressief;
mensen zien spuitjes liggen

Op spoedgevallen komt urgentie-arts: sprake van intoxicatie  vermoedelijk heroïne

Waarom geen amfetamines? Eerder stimulerende drugs, eerder psychotisch en hyperreactief (zou
nooit urenlang blijven zitten)

Heroïne intoxicatie: bradycardie, nauwe pupillen en onduidelijke spraak

Bij IV-druggebruik: 8: hep A krijg je niet via inspuiting!!

Klinisch onderzoek!!

Patiënt wordt wakker en wil heroïne: psychiater wordt erbij geroepen  cold turkey,
onttrekkingsverschijnselen

Verloop van onttrekking? Begin na enkele uren, piek na 2-3 dagen , voorbij na 5-6 dagen

Patiënt wil geen onderzoeken voor Hep A/Hep B

Psychiatrisch onderzoek: goede oriëntatie in tijd/plaats/persoon  dit is wel aanwezig bij

alcoholgebruik en beginnend delirium! (cave polytoxicomanie)

Aandacht moeilijk te behouden door agitatie

Waarneming lijkt niet gestoord

Geen wanen

----------------------------

Antisociale persoonlijkheidsstoornis / manie? Geen van beide diagnosen kan gesteld worden in deze
situatie

Heroïne lokt trouwens ook bijna nooit een manier uit; dit is eerder het geval bij cocaïne

Klinisch onderzoek bij onttrekkingsverschijnselen:

Onttrekkingssymptomen: 5. snelle pols, levendige peristaltiek, pilo-erectie en wijde pupillen

Behandeling: behandeling voorschrijven?

Methadone kan je heir gebruiken; buprenorfine kan ook

Verschil: methadone is volledige agonist, buprenorfine is partiële agonist, nadeel hiervan is dat het
onttrekkingssymptomen maar gedeeltelijk wegneemt, MAAR wel gemakkelijker om mee te stoppen

Methadon kan je jarenlang nemen, toch proberen we vaak af te bouwen (lukt echter niet altijd)

Heroïne onder medisch voorschrift doen we niet in België  dit doen ze wel in Nederland!!  dit is
medisch gezien geen ideale oplossing

Toxicomanie gaat meestal niet naar huis, vooral in psychiatrische centra: 6 weken!

Soms worden psychofarmaca voorgeschreven ikv angst na stoppen van middelengebruik