OLAY:

A. Karayolları genel müdürlüğü (KGM) tarafından Gaziantep Şanlıurfa otoyolu üzerinde

hizmet tesisi projelendirilmesi yapımı işletilmesi işleri için mevzuata uygun olarak yapılan ön
değerlendirme sonucunda yeterli şirketler arasında ihale yapılmıştır. ihaleyi kazanan A inşaat
akaryakıt LPG taşımacılık Anonim Şirketi (A.Ş.) ile KGM arasında 49 yıllık bir sözleşme
imzalanmıştır. Bu sözleşmede işletme süresi boyunca anonim şirketinin idareye gayrisafi
hasıla üzerinde yıllık payı ödemesi ve görev süresi sonunda tesisi bedelsiz olarak
kullanılabilir bir durumda devretmesi öngörülmektedir.

(A) A.Ş. şirketi hizmet tesisleri içinde bulunan akaryakıt tesisini P-OİL Akaryakıt dağıtım
firmasının bayisi olarak işletmeye başlamıştır. Bu şekilde yapılan sözleşmenin süresinin sona
ermesinden sonra X-OİL akaryakıt dağıtım firmasının bayisi olarak hizmetine devam etmiştir.
Enerji piyasası düzenleme kurumu (EPDK) tarafından yapılan denetimlerde akaryakıt
istasyonunda hali hazırda daha önce faaliyet gösteren P-OİL adlı firmaya ait bazı reklam
panoları ve amblemlerin mevcut olduğu tespit edilmiştir. Bunun üzerine (A) Anonim Şirkete
ait akaryakıt istasyonunda dağıtıcı firma değişikliğinden itibaren bir ay içerisinde eski dağıtım
şirketi ile ilgili tüm belirtileri kaldırılmadığı gerekçesiyle X-OİL akaryakıt dağıtım firmasına
idari para cezası verilmiştir

B. Siverek ilçesi Atatürk bulvarı üzerinde akaryakıt istasyonu işleten (B) şirketi akaryakıt
istasyonunda bir lokanta açmak üzere istasyonun sınırları içinde bulunduğu Siverek
belediyesine iş yeri açma ve çalışma ruhsatı başvurusunda bulunmuştur. başvurusunu kabul
edilmesi üzerine Siverek belediyesi tarafından (B) şirketine ruhsat verilmiştir. bir müddet
sonra Şanlıurfa Büyükşehir belediyesi söz konusu lokanta için iş yeri açma ve çalışma ruhsatı
verme yetkisini kendisinde olduğu gerekçesiyle Siverek belediyesi tarafında lokanta verilen
ruhsatın iptaline karar vermiştir.

(B) şirketine ait istasyonun bulunduğu güzergahta yol bakım çalışması yapıldığından
istasyona ulaşım servis yolundan verilmiş ve bu iki durum iki ay boyunca Tesisin
faaliyetlerini yürütememesine yol açmıştır.

MEVZUAT

-4 Sayılı CB Kararnamesi

ONYEDİNCİ BÖLÜM
Karayolları Genel Müdürlüğü

Kuruluş
MADDE 210 - (1) Kanunlarla ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle verilen görevleri yürütmek üzere, Bakanlığa bağlı, kamu tüzel
kişiliğini haiz, merkezi Ankara’da olan özel bütçeli Karayolları Genel Müdürlüğü kurulmuştur.

Görev ve yetkiler
MADDE 211 - (1) Genel Müdürlüğün görev ve yetkileri şunlardır:
…
b) Hazırlayacağı programlar uyarınca karayollarını yapmak, yaptırmak, emniyetle kullanılmalarını sağlayacak şekilde sürekli bakım altında
bulundurmak, bakımını yaptırmak, onarmak, onaranını yaptırmak, işletmek, işlettirmek.

-3465 sayılı karayolları genel müdürlüğü dışındaki kuruluşların erişme kontrollü

karayolu (otoyol) yapımı, bakımı ve işletilmesi ile görevlendirilmesi hakkında kanun

Amaç
 Madde 1 – Bu Kanunun amacı, özel hukuk hükümlerine tabi ve sermaye şirketi statüsüne sahip
sermaye şirketlerinin; otoyollarının ve üzerindeki bütün tesislerin yapımı, bakımı, işletilmesi ile
görevlendirilmesine ve süresi sonunda yol ve tesislerin Karayolları Genel Müdürlüğüne devrine ait esasları
düzenlemektir.

Kamulaştırma
Madde 8 – Otoyol ve tesislerin gerekli kamulaştırma işlemleri Genel Müdürlükçe ve Genel Müdürlük
adına yapılır. Görev sözleşmelerinde, kamulaştırma bedelinin tamamen veya kısmen, şirketçe Genel Müdürlüğe
ödenmesi hususu hükme bağlanabilir.

-Karayolları genel müdürlüğü dışındaki kuruluşların erişme kontrollü karayolu (otoyol)

yapımı, bakımı ve işletilmesi ile görevlendirilmesi hakkında kanunun uygulama
yönetmeliği
Tanımlar
Madde4–BuYönetmeliktegeçen;

h) Yolculukla İlgili Hizmet Tesisleri : Otel, motel, lokanta, akaryakıt istasyonu, tamirhane gibi yolculukla ilgili
tesisleri…ifade eder

Görev Kapsamı
Madde 6 – (Değişik: 31/5/2006 – 2006/10560 K.) Verilecek görev; bütün tesisleri ile birlikte otoyolun veya
yolculukla ilgili hizmet tesislerinin, Genel Müdürlükçe yapılmış veya yaptırılmış projesine, sözleşmeye ve
sözleşme eki şartnamelere, standartlara göre yapımı, bakımı ve işletilmesini veya proje yapımı da dâhil yapımı,
bakımı ve işletilmesini kapsayabileceği gibi mevcut otoyolların, işletme ve bakım tesislerinin veya yolculukla
ilgili hizmet tesislerinin bakımı, iyileştirilmesi, genişletilmesi veya işletme haklarının devri şeklinde de olabilir.

Finansman
Madde 7 – Görev kapsamındaki işlerin gerçekleştirilmesi için gerekli bütün finansman görevli şirketçe sağlanır
ve her türlü harcama görevli şirketçe yapılır.

-PETROL PİYASASI KANUNU

Tanımlar ve kısaltmalar
Madde 2- …6) Akaryakıt istasyonu: Dağıtıcı veya bunlarla tek elden satış sözleşmesi yapmış bayilerce
ilgili mevzuata uygun (teknik, kalite ve güvenlik) olarak kurulup, bir veya farklı alt başlıktan birer akaryakıt
dağıtıcısının tescilli markası altında faaliyette bulunan ve esas itibarıyla araçların akaryakıt, madeni yağ, otogaz
LPG, temizlik ve ihtiyarî olarak bakım ile kullanıcıların tüplü LPG hariç diğer asgarî ihtiyaçlarını karşılayacak
imkânları sunan yerleri,
İfade eder.

Dağıtım
Madde 7- …. Dağıtıcılar, 2 nci maddenin birinci fıkrasının (10) ve (13) numaralı bentlerinde belirtilen
şekilde sözleşme ile bayilikler oluşturur. Bayilik süresi bitiminden üç ay öncesinde bayiliğin devamı için
sözleşme yenilenemez ise sürenin bitimine kadar dağıtıcı, bayinin ikmal ihtiyacını karşılar. Süre bitiminde bayi,
sözleşme yaptığı yeni dağıtıcının ürünlerini pazarladığı anlaşılacak şekilde faaliyetine devam eder ve en geç bir
ay içinde eski dağıtım şirketi ile ilgili tüm belirtileri kaldırır.

İdari para cezaları

Madde 19- (Değişik:14/2/2019-7164/32 md.)
Bu Kanuna veya ilgili mevzuata aykırı faaliyet gösterilmesi hâlinde sorumluları hakkında Kurulca
aşağıdaki idari para cezaları uygulanır:
 ç) Aşağıdaki hallerde bayilik faaliyetinde bulunanlar hariç olmak üzere sorumlulara, bir milyon iki yüz
elli bin Türk Lirasından az olmamak ve altı milyon iki yüz elli bin Türk Lirasını geçmemek üzere fiilin işlendiği
tarihten bir önceki yılda ilgili lisansa konu petrol piyasası faaliyetine ilişkin net satış hasılatının binde onikisi
oranında idari para cezası uygulanır:
1) 9 uncu maddede yer alan kısıtlamalara uyulmaması (yedinci fıkra hariç).
2) 5 inci, 6 ncı ve 7 nci maddelerin ihlali.
3) Kurumca, 10 uncu madde gereği yapılan uygulamaların dolaylı veya dolaysız olarak engellenmesi
veya engellemeye teşebbüs edilmesi.

-5393 sayılı Belediye Kanunu

Şehirlerarası özel otobüs terminali işletmesi ve akaryakıt istasyonları
Madde 80- Belediye sınırları ve mücavir alanları içinde, kara yolu ile yolcu taşıma hakkına sahip gerçek ve tüzel
kişilerin şehirlerarası otobüs terminali kurmalarına ve işletmeleri ile her türlü akaryakıt ile sıvılaştırılmış petrol
gazı (LPG) ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) istasyonlarına nazım imar ve uygulama imar plânına uygun olmak
kaydıyla belediye tarafından izin verilebilir. Akaryakıt istasyonlarına izin verilmesi için nazım imar plânında
akaryakıt istasyonu olarak gösterilmesi şarttır. Bu istasyonlara çalışma ruhsatı büyükşehirlerde büyükşehir
belediyesi tarafından verilir.

-İşyeri açma ve çalışma ruhsatlarına ilişkin yönetmelik

Tanımlar
Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen deyimlerden;
a) (Değişik:RG-17/4/2021-31457-C.K.-3835/1 md.) Yetkili idare: Belediye sınırları ve mücavir alanlar dışı ile
kanunlarda münhasıran il özel idaresine yetki verilen hususlarda il özel idaresini, büyükşehir belediyesi sınırları
içinde büyükşehir belediyesinin yetkili olduğu konularda büyükşehir belediyesini, bunların dışında kalan
hususlarda büyükşehir ilçe belediyesini, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediyeyi, organize sanayi
bölgesi sınırları içinde organize sanayi bölgesi tüzel kişiliğini,

Birden fazla faaliyet konusu bulunan işyerleri

Madde 10- Adresi ve işleticisi aynı olan ve birden fazla faaliyet konusu bulunan işyerlerine, ana faaliyet
dalı esas alınarak tek ruhsat düzenlenir. Talî faaliyet konuları ruhsatta ayrıca belirtilir.

Aynı adreste bulunsa bile ana faaliyet konusu veya işletmecisi farklı olan işyerlerine ayrı ayrı ruhsat
düzenlenir.

SORULAR

1) olayda adı geçen KGM Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi Siverek belediyesi EPDK ve
ihaleyi kazanan (A) A.Ş. şirketinin Türk idari Teşkilatı içerisinde yer alıp almadığını tespit
ederek açıklayınız

2) a) otoyol üzerindeki araçların hız sınırına ve diğer kurallara uyup uyumadığının trafik
ekiplerince denetlenmesi;
b) KGM’ce otoyol yapılması ve yaptırılması idarenin hangi faaliyetleri kapsamında
değerlendirilebilir ana hatlarıyla ancak gerekçeli olarak açıklayınız

3) a) olayda geçen “iş yeri açma ve çalışma ruhsatı” ve “idari para cezası” işlemlerini ayrıca
“karayolları genel müdürlüğü dışındaki kuruluşların erişme kontrollü karayolu otoyol yapımı
bakımı ve işletilmesi ile görevlendirilmesi hakkında kanun
Uygulama Yönetmeliğinin” maddi bakımdan gerekçeli olarak tasnif yediniz
b) ihale sürecindeki ön değerlendirme işlemi tek başına ve doğrudan dava konusu edilebilir mi
gerekçeli olarak açıklayınız

c) KGM ile (A) anonim şirket arasında imzalanan sözleşmenin hukuki niteliğini açıklayınız

4) (A) Anonim Şirketi tarafından hizmet tesisi’ne ek olarak AVM ve düğün salonu yapılmak
üzere söz konusu Tesisin bitişik parselindeki özel hukuk kişisi ne ait taşınmazın
kamulaştırılması ilgili idareden talep edilmesi durumunda bu talebin kabulüne hukuksal
bakımdan mümkün olup olmadığını değerlendiriniz.

5)a) (B) A.Ş. şirket tarafından açılmak istenen lokantaya ruhsat verme yetkisi hangi idareye
aittir? ilgili mevzuat çerçevesinde gerekçeli olarak açıklayınız.
b) Yukarıdaki sorunun cevabından bağımsız olarak ilçe belediyesi tarafından verilen iş yeri
açma ve çalışma ruhsatının Şanlıurfa Büyükşehir belediyesi tarafından iptal edilip
edilemeyeceğini tartışırız

6) petrol piyasası kanunu 7 ve 19. maddeleri dikkate alarak olayda verilen idari para cezasının
hukuka uygunluğunun sebep ve konu unsurları bakımından değerlendiriniz.

7) (B) şirketine ait akaryakıt istasyonun iki ay boyunca faaliyetlerini sürdürememesi sonucu
oluşan zararın idarece tazmin edilmemesini haklı veya hukuka uygun kılabilecek sebepler
olabilir mi tartışınız

8) Otoyol hizmet tesisinin mal rejimi bakımından hukuki statüsünü tespit ederek: (A) anonim
şirketinin bu tesisi kullanmasını ve otoyolu kullanan vatandaşların bu tesisten yararlanmasının
tabi olduğu hukuki rejimi açıklayınız.

9) KGM’ce kış aylarında yapılacak yol tuzlama çalışmaları için üç ay süreyle istihdam
edilecek personelin hukuki statüsünü gerekçeli olarak açıklayınız