Praca organiczna to działanie na dobro, rozwój gospodarczy państwa, widzianego jako

organizm, który może prawidłowo funkcjonować jedynie dzięki wspólnej pracy nad jego
poszczególnymi elementami. W “Lalce” Bolesława Prusa, to pojęcie nie cieszy się zbytnią
popularnością wśród polskiego społeczeństwa: arystokracja dba tylko o własne interesy, a
najniższe stany czują się zbyt bezsilne, by cokolwiek zdziałać. Pojawiają się pewne wyjątki,
np. Książe - lekko wyróżnia się spośród innych arystokratów, stara się zorganizować spółkę
do handlu ze Wschodem, co znacznie poprawiłoby problem bezrobocia. Jednak sam nic nie
działa, dopóki nie pojawia się Wokulski, a w momencie kiedy Wokulski wycofuje się, spółka
się rozpada. Wokulski stara się działać; wchodzi w spółkę, chce otworzyć nowy sklep,
zatrudnić więcej ludzi, jednakże społeczeństwo negatywnie reaguje na jego próby.

Z pracą organiczną mocno związana jest praca u podstaw, czyli działania na rzecz
podniesienia poziomu życia najuboższych. Tutaj również Stanisław Wokulski jest
znakomitym przykładem: gdy Wysockiemu zmarł koń, przez co nie mógł pojawiać się w
pracy, Wokulski znalazł mu inne zajęcie oraz ofiarował wystarczająco pieniędzy na kolejnego
konia. Uratował również nastoletnią prostytutkę, sfinansował jej nowe zajęcie, użyteczne
zarówno w codziennym życiu jak i do zarobku. Pomógł również rzemieślnikowi, któremu
spłonął warsztat, dając mu szansę na zarobek i zdobycie nowych umiejętności. Wszystkie
jego działania miały długotrwały skutek, znacząco polepszający stan życia tych ludzi.