‫مهارتهای زندگی زناشویی‬

‫نویسندگان‪:‬‬
‫متیو مککی‬
‫پاتریک فنینگ‬
‫کیم پالگ‬

‫مترجمان‪:‬‬
‫دکتر شهرام محمدخانی‬
‫دانشیار روانشناسی بالینی دانشگاه خوارزمی‬
‫قدرت عابدی‬
‫(مدرّس دانشگاه فرهنگیان و پیام نور)‬

‫مرکز مشاوره و خدمات روانشناسی کاج‬

 ‫سرشناسه‪ :‬مککی‪ ،‬متیو‪ -4411 ،‬م‪Mckay, Matthew.‬‬
‫عنوان و نام پدیدآور‪ :‬مهارتهای زندگی زناشویی‪ /‬متیو مککی‪ ،‬پاتریک فنینگ‪ ،‬کیم پالگ؛ مترجمان شهرام محمدخانی‪ ،‬قدرت‬
‫عابدی‪.‬‬
‫مشخصات نشر‪ :‬تهران‪ :‬ورای دانش‪.4941 ،‬‬
‫مشخصات ظاهری‪ 971 :‬ص‪ .‬جدول‪ ،‬نمودار‪.‬‬
‫شابک‪.471-011-491-194-1 :‬‬
‫وضعیت فهرستنویسی‪ :‬فیپا‬
‫یادداشت‪ :‬عنوان اصلی‪Couple Skills: making your relationship work :‬‬
‫موضوع‪ :‬روابط بین اشخاص‪.‬‬
‫موضوع‪ :‬ارتباط بین اشخاص‬
‫شناسه افزوده‪Fanning Patrick :‬‬
‫شناسه افزوده‪ :‬محمدخانی‪ ،‬شهرام‪ ،- 4934 ،‬مترجم‬
‫شناسه افزوده‪ :‬عابدی‪ ،‬قدرت‪ ،- 4914 ،‬مترجم‬
‫ردهبندی کنگره‪ 2 4914 :‬ر ‪ 7‬م ‪HM4410‬‬
‫ردهبندی دیویی‪912 :‬‬
‫شمارهی کتابشناسی ملّی‪2241721 :‬‬

‫این کتاب ترجمهای است از‪:‬‬

‫‪Couple Skills: making your relationship work‬‬
‫)‪Second Edition (2006‬‬
‫‪Matthew McKay‬‬
‫‪Patrick Fanning‬‬

‫عنوان‪ :‬مهارتهای زندگی زناشویی‬

‫مؤلّفان‪ :‬متیو مککی‪ ،‬پاتریک فنینگ و کیم پالگ‬
‫مترجمان‪ :‬دکتر شهرام محمدخانی (عضو هیئتعلمی دانشگاه خوارزمی)‪ ،‬قدرت عابدی (مدرّس دانشگاه پیام نور)‬
‫ناشر‪ :‬انتشارات ورای دانش‬
‫طرّاح جلد‪ :‬عباس خدایی‬
‫نوبت چاپ‪ :‬ششم‪( 9315 /‬با ویرایش جدید)‬
‫شمارگان‪ 2000 :‬نسخه‬
‫بها‪ 30.000 :‬تومان‬
‫شابك‪ISBN: 978-600-138-031-0 171-000-931-039-0 :‬‬

‫«حق چاپ محفوظ و در اختیار مترجمان است‪».‬‬

‫مرکز پخش‪ :‬تهران امیرآباد شمالی کوچه چهارم پالک ‪ 01‬واحد ‪ ،7‬مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره کاج‬

‫تلفن‪19019391107 -13055280720 :‬‬

 ‫فهرست مطالب‬
‫صفحه‬ ‫عنوان‬

‫پیشگفتار مترجم ‪93..................................................... ................................ ................................‬‬

‫مترجم مقدمه ‪97......................................................... ................................ ................................‬‬
‫بخش اوّل‪ :‬مهارتهای پایه‬
‫فصل ‪ :0‬گوش دادن ‪39 .............................................. ................................‬‬
‫تاریخچه ‪21................................. ................................ ................................ ................................‬‬
‫زمینهی نظری ‪30........................................................ ................................ ................................‬‬
‫موانع گوش دادن ‪30................................................... ................................ ................................‬‬
‫زمان الزم برای کسب مهارت ‪33................................ ................................ ................................‬‬
‫ارزیابی موانع گوش دادن ‪33....................................... ................................ ................................‬‬
‫گوش دادن فعّال ‪35.................................................... ................................ ................................‬‬
‫بازگویی کردن ‪35.................................................. ................................ ................................‬‬
‫روشنسازی ‪37...................................................... ................................ ................................‬‬
‫ارائهی بازخورد ‪31.................................................. ................................ ................................‬‬
‫همدلی ‪39.................................... ................................ ................................ ................................‬‬
‫فصل ‪ :3‬ابراز احساسات و بیان خواستههای خود ‪47 .....................................‬‬
‫تاریخچه ‪37................................. ................................ ................................ ................................‬‬
‫زمینهی نظری ‪31........................................................ ................................ ................................‬‬
‫زمان الزم برای کسب مهارت ‪31................................ ................................ ................................‬‬
‫شناسایی احساسات خود ‪31......................................... ................................ ................................‬‬
‫ابراز احساسات ‪53........................................................ ................................ ................................‬‬
‫رهنمودهایی برای بیان احساسات خود ‪55................................................... ................................‬‬
‫بیان خواستههای خود ‪57............................................. ................................ ................................‬‬
‫رهنمودهایی برای بیان خواستههای خود ‪51............................................... ................................‬‬
‫فصل ‪ :2‬تقویت متقابل ‪02 ........................................... ................................‬‬
‫تاریخچه ‪03................................. ................................ ................................ ................................‬‬
‫زمینهی نظری ‪05........................................................ ................................ ................................‬‬
‫زمان الزم برای کسب مهارت ‪05................................ ................................ ................................‬‬
‫شیوهی اجرای تقویت متقابل ‪00................................. ................................ ................................‬‬
‫هفتهی اوّل‪ :‬تهیّهی فهرستی از کارهای خوشایند ‪00.................................. ................................‬‬
‫رهنمودهایی برای تقویت دوجانبه ‪00.......................................................... ................................‬‬
‫هفتهی دوّم‪ :‬انجام کارهای خوشایند ‪01...................................................... ................................‬‬
‫هفتهی سوّم‪ :‬درخواست از طرف مقابل برای انجام کارهای خوشایند ‪79....................................‬‬
‫هفتهی چهارم‪ :‬مبادلهی قرارداد ‪73.............................. ................................ ................................‬‬
‫هفتهی پنجم‪ :‬انجام متقابل کارهای خوشایند ‪73........................................ ................................‬‬
‫مالحظات ویژه ‪75....................................................... ................................ ................................‬‬
‫قربانی دانستن خود ‪75........................................... ................................ ................................‬‬
‫تناقض خودانگیخته بودن ‪70............................... ................................ ................................‬‬
‫ذهنخوانی ‪77........................................................ ................................ ................................‬‬
‫سرزنش کردن و برچسب زدن ‪71......................................................... ................................‬‬
‫مشکل در شروع و پیگیری برنامه ‪71.................................................... ................................‬‬
‫نقطهضعفهای همیشگی ‪71................................. ................................ ................................‬‬
 ‫بخش دوم‪ :‬مهارتهای پیشرفته‬
‫فصل ‪ :4‬ارتباط سالم ‪52 ............................................. ................................‬‬
‫تاریخچه ‪13................................. ................................ ................................ ................................‬‬
‫زمان الزم برای کسب مهارت ‪15................................ ................................ ................................‬‬
‫اصول دهگانهی ارتباط سالم ‪15................................... ................................ ................................‬‬
‫ارزیابی ‪10.................................... ................................ ................................ ................................‬‬
‫نحوهی برقراری ارتباط با استفاده از پیامهای کامل ‪12............................... ................................‬‬
‫فصل ‪ :8‬شناسایی و تغییر تحریفهای شناختی ‪97 .......................................‬‬
‫تاریخچه ‪11................................. ................................ ................................ ................................‬‬
‫زمینهی نظری ‪11........................................................ ................................ ................................‬‬
‫زمان الزم برای کسب مهارت ‪900 ............................. ................................ ................................‬‬
‫گوش دادن به افکار خود ‪900 ..................................... ................................ ................................‬‬
‫ثبت تحریفهای شناختی ‪902 .................................... ................................ ................................‬‬
‫شناسایی تحریفهای شناختی ‪907 ............................ ................................ ................................‬‬
‫خالصهی تحریفهای شناختی ‪901 ........................................................... ................................‬‬
‫توجّه به رابطهی بین افکار و رفتار ‪999 ...................................................... ................................‬‬
‫به چالش کشیدن تحریفهای شناختی ‪992 ............................................... ................................‬‬
‫فصل ‪ :0‬مذاکره ‪032 ................... ................................ ................................‬‬
‫تاریخچه ‪923 .............................. ................................ ................................ ................................‬‬
‫زمینهی نظری ‪923 ..................................................... ................................ ................................‬‬
‫زمان الزم برای کسب مهارت ‪925 ............................. ................................ ................................‬‬
‫آماده شدن برای مذاکره ‪920 ...................................... ................................ ................................‬‬
‫برقراری گفتوگو ‪921 ................................................ ................................ ................................‬‬
‫پیشنهاد‪/‬پیشنهاد متقابل ‪939 ...................................... ................................ ................................‬‬
‫عدم توافق ‪933 ........................................................... ................................ ................................‬‬
‫توافق ‪933 ................................... ................................ ................................ ................................‬‬
‫مالحظات ویژه ‪933 .................................................... ................................ ................................‬‬
‫فصل ‪ :7‬حل مسئله ‪029 .............. ................................ ................................‬‬
‫تاریخچه ‪930 ................................ ................................ ................................ ................................‬‬
‫زمینهی نظری ‪930 ........................................................ ................................ ................................‬‬
‫زمان الزم برای کسب مهارت ‪939 ................................... ................................ ................................‬‬
‫توصیف مشکل ‪939 ....................................................... ................................ ................................‬‬
‫تعیین هدفها ‪932 ......................................................... ................................ ................................‬‬
‫بارش فکر ‪935 .............................. ................................ ................................ ................................‬‬
‫دورهی آزمایش‪ :‬امتحان کردن راهحلها ‪931 ...................................................... ................................‬‬
‫ارزشیابی نتایج ‪957 ........................................................ ................................ ................................‬‬

‫بخش سوم‪ :‬مدیریت خشم و تعارض‬

‫فصل ‪ :5‬ارزیابی و تغییر راهبردهای آزاردهنده ‪082 .......................................‬‬
‫زمینهی نظری ‪953 ..................................................... ................................ ................................‬‬
‫زمان الزم برای کسب مهارت ‪955 ............................. ................................ ................................‬‬
‫شناسایی هشت راهبرد آزاردهنده ‪955‬‬
‫ارزیابی راهبردهای آزاردهندهی خود ‪951 ................................................... ................................‬‬
‫نتیجهگیری از برگهی ثبت تعارض ‪909 ..................................................... ................................‬‬
‫نگرش اساسی به حل تعارض ‪902 ............................. ................................ ................................‬‬
‫فصل ‪ :9‬مقابله با خشم ‪007 ........................................ ................................‬‬
‫تاریخچه ‪901 .............................. ................................ ................................ ................................‬‬
‫زمینهی نظری ‪901 ..................................................... ................................ ................................‬‬
‫زمان الزم برای کسب مهارت ‪970 ............................. ................................ ................................‬‬
‫تکمیل برگهی ارزیابی خشم ‪970 ............................... ................................ ................................‬‬
‫تحلیل افکار برانگیزندهی خشم ‪975 ........................................................... ................................‬‬
‫شش گام مسئولیتپذیری شخصی ‪971 ..................................................... ................................‬‬
‫تغییر و بازنویسی افکار برانگیزندهی خود ‪919 ............................................ ................................‬‬
‫خودآموزی ‪917 ........................................................... ................................ ................................‬‬
‫مصونسازی در برابر استرس ‪910 .............................. ................................ ................................‬‬
‫فصل ‪ :01‬مقابله با همسر عصبانی ‪098 ........................ ................................‬‬
‫تاریخچه ‪910 .............................. ................................ ................................ ................................‬‬
‫زمینهی نظری ‪917 ..................................................... ................................ ................................‬‬
‫زمان الزم برای کسب مهارت ‪911 ............................. ................................ ................................‬‬
‫تمرین پاسخهای جرأتمندانه ‪911 ............................. ................................ ................................‬‬
‫نحوهی پاسخ دادن به انتقاد ‪200 ................................ ................................ ................................‬‬
‫بررسی کردن ‪200 ................................................. ................................ ................................‬‬
‫تأیید کردن ‪202 .................................................... ................................ ................................‬‬
‫منحرف کردن ‪202 ............................................... ................................ ................................‬‬
‫محدود کردن آسیب ‪205 ...................................... ................................ ................................‬‬
‫مالحظات ویژه ‪299 .................................................... ................................ ................................‬‬
‫فصل ‪ :00‬ترک موقعیت ‪308 ....................................... ................................‬‬
‫تاریخچه ‪295 .............................. ................................ ................................ ................................‬‬
‫زمینهی نظری ‪295 ..................................................... ................................ ................................‬‬
‫زمان الزم برای کسب مهارت ‪290 ............................. ................................ ................................‬‬
‫تعیین عالمتی برای ترک موقعیت ‪290 ...................................................... ................................‬‬
‫توافق در مورد اولین عالئم هشداردهنده ‪290 ............................................. ................................‬‬
‫پیروی از قواعد ترک موقعیت ‪297 ............................. ................................ ................................‬‬
‫بستن قرارداد برای ترک موقعیت ‪291 ........................................................ ................................‬‬
‫تمرین ترک موقعیت ‪220 ........................................... ................................ ................................‬‬
‫مالحظات ویژه ‪222 .................................................... ................................ ................................‬‬
‫بخش چهارم‪ :‬درک و تغییر روندهای اشتباه‬
‫فصل ‪ :03‬شناسایی طرحوارههای خود دربارهی همسرتان ‪337 .....................‬‬
‫تاریخچه ‪230 .............................. ................................ ................................ ................................‬‬
‫زمینهی نظری ‪239 ..................................................... ................................ ................................‬‬
‫چرا طرحوارههای ذهنی پایدارند؟ ‪239 ........................................................ ................................‬‬
‫اثر خأل ‪233 ................................ ................................ ................................ ................................‬‬
‫طرحوارههای ذهنی و ارتباط قاعدهمند ‪233 ................................................ ................................‬‬
‫زمان الزم برای کسب مهارت ‪233 ............................. ................................ ................................‬‬
‫شناسایی طرحوارههای خود ‪235 ................................. ................................ ................................‬‬
‫بررسی پیامدهای طرحوارههای خود ‪231 .................................................... ................................‬‬
‫تعدیل طرحوارههای خود ‪231 ..................................... ................................ ................................‬‬
‫بررسی دقیق طرحوارهها ‪230 ..................................... ................................ ................................‬‬
‫همدلی صحیح ‪233 ..................................................... ................................ ................................‬‬
‫فصل ‪ :02‬تلههای قدیمی‪ :‬متمایز کردن همسرتان از والدینتان ‪347 ...............‬‬
‫تاریخچه ‪237 .............................. ................................ ................................ ................................‬‬
‫زمینهی نظری ‪231 ..................................................... ................................ ................................‬‬
‫شرایط برانگیزندهی تحریف انتقالی ‪231 ..................................................... ................................‬‬
‫تحریف انتقالی در مقابل استفاده مفید از تجارب گذشتهی خود ‪259 ..........................................‬‬
‫نحوهی شناسایی تحریف انتقالی ‪252 ......................................................... ................................‬‬
‫زمان الزم برای کسب مهارت ‪253 ............................. ................................ ................................‬‬
‫آیا تحریف انتقالی را تجربه میکنید؟ ‪253 .................................................. ................................‬‬
‫ماهیت تحریف انتقالی شما چیست؟ ‪253 .................................................. ................................‬‬
‫ماهیت به چالش کشیدن تحریف انتقالی ‪257 ............................................ ................................‬‬
‫فصل ‪ :04‬مقابله با دفاعهای خود ‪308 .......................... ................................‬‬
‫تاریخچه ‪200 .............................. ................................ ................................ ................................‬‬
‫زمینهی نظری ‪207 ..................................................... ................................ ................................‬‬
‫زمان الزم برای کسب مهارت ‪207 ............................. ................................ ................................‬‬
‫شناسایی دفاعهای خود ‪201 ....................................... ................................ ................................‬‬
‫اجتناب ‪201 ........................................................... ................................ ................................‬‬
‫انکار ‪201 .............................. ................................ ................................ ................................‬‬
‫برونریزی ‪279 .................................................... ................................ ................................‬‬
‫شناسایی نمونههایی از دفاعهای خود ‪273 .................................................. ................................‬‬
‫شناسایی درد و رنج هیجانی ‪273 ................................ ................................ ................................‬‬
‫شناسایی پیامد دفاعهای خود ‪277 .............................. ................................ ................................‬‬
‫انتخاب یک نقطهی شروع ‪271 .................................. ................................ ................................‬‬
‫رهایی از دفاعهای خود ‪271 ....................................... ................................ ................................‬‬
‫فصل ‪ :08‬شناسایی سیستم زناشویی خود ‪352 ............................................‬‬
‫تاریخچه ‪213 .............................. ................................ ................................ ................................‬‬
‫زمینهی نظری ‪215 ..................................................... ................................ ................................‬‬
‫ویژگیهای سیستمها ‪215 .......................................... ................................ ................................‬‬
‫سیستمهای زناشویی متداول ‪210 ............................... ................................ ................................‬‬
‫زمان الزم برای کسب مهارت ‪213 ............................. ................................ ................................‬‬
‫شناسایی سیستم زناشویی خود ‪213 ............................ ................................ ................................‬‬
‫حلقوی بودن تعامالت ‪213 ......................................... ................................ ................................‬‬
‫حفظ تعادل ‪300 .......................................................... ................................ ................................‬‬
‫نقشها ‪309 ................................ ................................ ................................ ................................‬‬
‫مالحظات ویژه ‪303 .................................................... ................................ ................................‬‬
‫فصل ‪ :00‬مداخله در سیستم زناشویی خود ‪218 ...........................................‬‬
‫زمان الزم برای کسب مهارت ‪305 ............................. ................................ ................................‬‬
‫زمینهی نظری ‪300 ..................................................... ................................ ................................‬‬
‫برنامهی مداخله ‪395 ................................................... ................................ ................................‬‬
‫مقابله با تمایل سیستم به حفظ تعادل ‪390 ................................................. ................................‬‬
‫تأیید ‪397 .................................... ................................ ................................ ................................‬‬
‫تقویت ‪391 ................................. ................................ ................................ ................................‬‬
‫نقشها ‪329 ................................ ................................ ................................ ................................‬‬
‫مالحظات ویژه ‪321 .................................................... ................................ ................................‬‬
‫فصل ‪ :07‬شناسایی و تغییر انتظارات و قواعد ‪239 .......................................‬‬
‫تاریخچه ‪321 .............................. ................................ ................................ ................................‬‬
‫زمینهی نظری ‪330 ..................................................... ................................ ................................‬‬
‫زمان الزم برای کسب مهارت ‪333 ............................. ................................ ................................‬‬
‫شناسایی قواعد خود ‪333 ............................................ ................................ ................................‬‬
‫شناسایی معنای نهفته در پشت قواعدتان ‪330 ............................................ ................................‬‬
‫تجزیهوتحلیل قواعد خود ‪337 ..................................... ................................ ................................‬‬
‫بازنویسی قاعدهی خود بهصورت درخواست جرأتمندانه ‪330 ....................................................‬‬
‫فصل ‪ :05‬پذیرش و تعهّد ‪242 .................................... ................................‬‬
‫تاریخچه ‪333 .............................. ................................ ................................ ................................‬‬
‫زمینهی نظری ‪333 ..................................................... ................................ ................................‬‬
‫زمان الزم برای کسب مهارت ‪335 ............................. ................................ ................................‬‬
‫مرحلهی ‪ :9‬تهیّهی فهرستی از تالشها و اقدامات خود برای تغییر دادن رابطه خود ‪335 ..........‬‬
‫بررسی پیامدهای راهبرد تغییر ‪330 ............................. ................................ ................................‬‬
‫مرحلهی ‪ :2‬شناسایی اهداف ارزشمند خود ‪331 .......................................... ................................‬‬
‫مرحلهی ‪ :3‬ارزیابی موانع دستیابی به اهداف ارزشمند خود ‪352 ...............................................‬‬
‫مرحلهی ‪ :3‬مقابله با موانع رسیدن به پذیرش و داشتن یک زندگی ارزشمند ‪353 ......................‬‬
‫ذهن آگاهی ‪355 ................................................... ................................ ................................‬‬
‫گسلش ‪357 .......................................................... ................................ ................................‬‬
‫ارزیابی سودمندی رفتار خود ‪300 .......................................................... ................................‬‬
‫مرحلهی ‪ :5‬اقدام عملی ‪303 ....................................... ................................ ................................‬‬
‫منابع ‪305 .................................... ................................ ................................ ................................‬‬
 ‫مقدمه مترجم‬

‫رابطهی زناشویی یک ارتباط انسانی منحصربهفرد است که با هیچیک از روابط بطین فطردی‬
‫دیگر قابلمقایسه نیست‪ .‬فق در این شکل از ارتباط است کطه تاطاا ابدطاد زیسطمین مدنطوین‬
‫اجمااعی و عاطفی انسان مورد توجّه قرار مطیگیطرد‪ .‬نظطاا زناشطویی بطهعنوان یطک سیسطم‬
‫منحصربهفرد دارای ویژگیهایی است که آن را از سایر اشکال رواب اجمااعی مماایز میکند‪:‬‬
‫(‪ )1‬رابطهی زناشویی موثّر مسملزا ایجاد تدادل بین پویایی و ثبات است‪ .‬برای اینکه رابطهی‬
‫زوج سال بااندن باید درجاتی از ثباتن قابلیت پیشبینی و تا حدّی تازگی و اندطافپذیری را در‬
‫خود داشمه باشدن (‪ )2‬رابطهی زناشویی دارای گذشمهن حال و آینده است‪ .‬زوجها مسائل گذشمه‬
‫و برنامههای آیندهی خود را به ه مرتب میکنند و تالش میکنند رابطهی خود را در زمطان‬
‫حالن تازه و شاداب نگه دارند‪ .‬رابطهی زناشویی مسملزا ترکیب آینده و گذشمهی دو فرد است‬
‫که ارزشها و نگرشهای ممفاوتی دارنطدن (‪ )3‬رابططهی زناشطویی مسطملزا حاایطت کطردن و‬
‫حاایت شدن است‪ .‬زن و شوهرها باید بموانند نیازهای هاسرشان را مانند نیازهای خود درک‬
‫کنند و از خودمحوریشان بکاهندن (‪ )4‬رابطهی زناشویی مسملزا این است که هر عضو ضان‬
‫حفظ فردیت و هویت منحصربهفرد خودن این توانایی را داشمه باشد که گاهی اوقات به خطاطر‬
‫رابطهن فردیت خود را کنار بگذارد و (‪ )5‬سرانجاا زوجها باید بموانند مرزهطایی را بطرای تطممین‬
‫نیازهای خانواده و ایجاد امنیتن خلوت شخصی و رواب نزدیک ایجاد ناایند‪.‬‬
‫رابطهی زناشویی دارای مراحل رشد و تکامل است‪ .‬این رابطه مداوالً از دورهی ماهعسطل‬
‫توأا با شور و شوق و انمظارات سطح بطاال بطه دورهی سطرخوردگی و سطازگاری ممقابطل و در‬
‫نهایت به دورهی آراا پذیرش و عشق پخمه منمهی میشود‪ .‬زوجهایی میتوانند بطه مرحلطهی‬
‫پخمهتر و کاملتر رابططهی زناشطویی وارد شطوند کطه از مهارتهطای الزا برخطوردار هسطمند‪.‬‬
‫مطالدات نشان میدهد که زوجهایی که فاقد این نطو مهارتهطا هسطمندن گرفمطار مشطکالت‬
‫زناشویی میشوند و رضایت زناشویی آنان کاهش مییابد که بهنوبهی خود زمینه را برای بروز‬
‫مسائل حادتر ازجاله طالق فراه میسازد‪.‬‬
‫مهارتهاي زندگي زناشويي‬ ‫‪41‬‬

‫نمایج پژوهشها نشان میدهد که بخش عاطدهی زوجهطایی کطه وارد زنطدگی زناشطویی‬
‫میشوندن از مهارتهای اساسی زندگی زناشویی برخوردار نیسمند و ریشهی بسیاری از تنشها‬
‫و اخمالفات و نارضایمیهای زناشویی با فقدان این مهارتها مرتب است‪.‬‬
‫بررسی نمایج مطالدات علای نشان میدهد که ریشهی بسیاری از تنشهان سطوتتفاه ها و‬
‫مشکالت زناشویین ناتوانی زوجها در برقراری ارتباط سال و گوش دادن صادقانه به یکطدیگرن‬
‫درگیر شدن در رفمارهای منفی و آزاردهندهی ممقابلن افمادن در داا تحریفهطای شطناخمی و‬
‫افکار منفین ناتوانی در مذاکره و گفتوگوی سازنده برای حل مسائل زناشویی و درگیر شطدن‬
‫در فرایند حاله و حالهی ممقابل است که موجب برانگیخمه شدن خش و پرخاشگری ممقابل‬
‫میشود‪ .‬زوجهای مشکلدار بهجای بیان صریحن صادقانه و محمرمانهی احساساتن خواسمهها و‬
‫نیازهای خودن یا با این خواسمهها حاله میکنندن یا آنها را به شکل غیرمسمقی و ناسال بیان‬
‫میکنند که نهتنها به برآورده شدن این خواسمهها کاکی نایکندن بلکه موجب تشدید تدارض‬
‫نیز میشود‪ .‬نکمهی مهای که باید اشاره شودن این است کطه ایطن نطو رفمارهطا و احساسطات‬
‫زوجها از نگرشهان باورهای زیربنایین تصورات و طرحوارههای ذهنی آنان ناشی میشود کطه‬
‫درنمیجهی تجارب اولیه و ارتباط با افراد مه در زندگی شطکلگرفمه و درونطی شطدهاند و بطر‬
‫نحوهی ادراکن تفسیر و پاسخ زن و شوهر به یکدیگر تطمثیر مطیگذارنطد‪ .‬درواقط بسطیاری از‬
‫زوجها در رابطهی زناشوییشان به هاسرشان پاسخ نایدهندن بلکه به تصطویری کطه از او در‬
‫ذهنشان دارندن واکنش نشان میدهند که در اکثر مواق این پاسطخن تحریطفآمیطز و نامناسطب‬
‫است و به تشدید تدارض منجر میشود‪.‬‬
‫عالوه بر عوامل فوقن بررسی زندگی زوجهای مشکلدارن نشان مطیدهطد کطه اکثطر آنطان‬
‫هایشه تالش میکنند که فرد مقابل را تغییر دهند و از او کسی بسازند که دوست دارند باشد‪.‬‬
‫این فرایندن نقطهی مقابل پذیرش اسطت و باعط فدّطال شطدن دفا هطای هاسطر و درنمیجطه‬
‫شکست تالشهای فرد برای تغییطر دادن او مطیشطود کطه پیامطد آن افسطردگین ناامیطدی و‬
‫درماندگی است‪.‬‬
‫نمیجهی طبیدی نداشمن مهارتهای زندگی زناشویین افزایش تطنش و تدطارض و کطاهش‬
‫احساس رضایت زناشویی است که زمینهساز سایر مشکالت است‪ .‬پژوهشها نشان مطیدهنطد‬
‫زن و شوهرهایی که رواب رضایتبخش و حاایتکننده دارندن کامر احماال دارد بطه بیاطاری‬
‫سخت مبمال شوند و در صورت ابمال به بیاارین سری تر بهبود مییابند‪ .‬هط چنطین تحقیقطات‬
‫‪41‬‬ ‫مقدمه مترجم‬

‫ممدددی از رابطهی بین تدارضات زناشطویی و مشطکالت روانطی حاایطت مطیکننطد‪ .‬رضطایت‬
‫زناشویی باال با وقو خیانت در زندگی مشمرک رابطهی مدکوس دارد‪ .‬بدین مدنا که زوجهای‬
‫دارای رضایت زناشویی کامر احماال دارد که درگیر رواب خارج از ازدواج شوند‪ .‬عالوه بر اینن‬
‫مشکالت زناشویی با خطر بروز اخمالالت روانی مانند اضطراب در هطر دو زوجن افسطردگی در‬
‫زنانن سوتمصرف الکل در مردانن مشکالت جنسی در هر دو طرف مرتب است‪.‬‬
‫با توجّه به آنچه اشاره شد و روند رو به افزایش نارضایمی زناشطویی و پدیطدهی ططالق در‬
‫کشور مان اهایت و ضرورت آموزش مهارتهای زندگی زناشویی بهعنوان یک عامل مهط در‬
‫پیشگیری از مشکالت زناشویی و بهبود کیفیت زندگی و رضایت زناشطویی روشطن و مبطرهن‬
‫است‪ .‬طی سالهای اخیرن برنامههای پیشگیرانه و ارتقایی مخملفی برای غنطیسطازی زنطدگی‬
‫زناشویی زوجها طراحین اجرا و ارزشیابی شده است‪ .‬هدف اصلی این برنامهها کاهش ارتباطات‬
‫مخرّب و تقویت رفمارهای سازندهن بهبطود رضطایت زناشطویی و کطاهش تنشهطا و اخمالفطات‬
‫زناشویی است‪ .‬بااینحالن کابود مناب علای و مدمبر درزمینهی آمطوزش مهارتهطای زنطدگی‬
‫زناشویی ازیکطرف و کاربردی و علای نبودن برخی از مناب موجودن ازجاله موان گسطمرش‬
‫این نو آموزشها در کشورن ما را به ترجاهی این کماب ارزشاند برانگیخت‪.‬‬
‫کمابهای زیادی در زمینهی مهارتهای زناشویی نوشمه شده اسطتن بطا اینحطالن کمطاب‬
‫حاضر از چند جهت با سایر کمابها ممفاوت است‪ .‬اوّلن تمکید آن بر آموزش مهارتها و تغییطر‬
‫عالی است نه بر نظریهپردازی‪ .‬دوّان سبک نگارش این کماب بهگونطهای اسطت کطه خواننطده‬
‫میتواند بدون خواندن هاهی فصولن فق بر فصلهای خاصی کطه ممناسطب بطا نیازهطای او‬
‫استن ممارکز شود‪ .‬هر فصل کماب ساخمار اسمانداردی دارد و بر آموزش یک مهطارت خطا‬
‫تمکید میکند‪ .‬سوّان مهارتهایی که در کماب حاضر آموزش داده میشودن مهارتهطایی اسطت‬
‫که بر اساس نمایج مطالدات علاین تجارب بالینی و نظریههای زوجدرمانین از مه ترین عوامل‬
‫دخیل در تدارضات و مشکالت زناشویی محسوب میشود‪.‬‬
‫کماب حاضر شامل ‪ 11‬فصل است که هر فصل به یک مهارت خطا مربطوط مطیشطود‪:‬‬
‫مهارتهای گوش دادنن ابراز احساسات و خواسمههای خطودن تقویطت ممقابطلن ارتبطاط سطال ن‬
‫شناسایی و تغییر تحریفهای شطناخمین مطذاکرهن حطل مسطللهن ارزیطابی و تغییطر راهبردهطای‬
‫آزاردهندهن مقابله با خش ن مقابله با هاسر عصبانین ترک موقدیتن شناسایی طرحوارههای خود‬
‫دربارهی هاسرتانن ایجاد تاایز بین هاسر و والدین خودن مقابله با دفا های خطودن شناسطایی‬
‫مهارتهاي زندگي زناشويي‬ ‫‪41‬‬

‫ماهیت خا نظاا زناشویی خود و مداخله در آنن شناخت انمظارات و قواعد مشکلساز خود و‬
‫پذیرش هاسرتان بدون تالش برای تغییر دادن او‪.‬‬
‫کماب مهارتهای زندگی زناشویی منبدی عالی برای آموزش مهارتهای اساسی است‪ .‬بطا‬
‫مطالدهی این کماب مهارتهای اساسی برای زندگی زناشویی سال را خواهید آموخت‪ .‬کمطاب‬
‫شامل مثالهای روشنن برگههای فدالیت و تارینهای سازنده برای زوجها است که بطه شطاا‬
‫کاک خواهد کرد تا هر یک از مهارتهطای آموخمهشطده را بطهخوبی درک و در عاطل پیطاده‬
‫ناایید‪.‬‬
‫در ترجاهی این اثر سدی کردی تا جایی که امکان داشت ضان حفظ چطارچوب اصطلی و‬
‫علای کمابن تغییراتی در مثالها و برخی موضوعات که تناسب چندانی بطا فرهنطج جامدطهی‬
‫ایرانی نداشتن اعاال کنی تا هرچه بیشمر با شطرای فرهنگطی و اجماطاعی جامدطهی ایرانطی‬
‫هااهنجتر و به عبارتی بومی شود‪ .‬اگرچه این کمطاب بطهعنوان یطک منبط خودیطاری بطرای‬
‫زوجهای عالقهمند به بهبود زندگی زناشویی خود نوشمهشده اسطتن بطاوجوداینن ممخصّصطان‬
‫روانشناسین مشاوران و خانواده درمانگران میتواننطد از ایطن کمطاب بطهعنوان ابطزاری بطرای‬
‫آموزش مهارتهای زندگی زناشویی به زوجها اسمفاده کنند‪.‬‬
‫امید است خوانندگان محمران ممخصّصان و اساتید بزرگوار با ارائهی دیطدگاههای ارزنطدهی‬
‫خود ما را در بهبود چاپهای بددی کماب یاری کنند‪.‬‬

‫دکمر شهراا محادخانی‬

‫دانشیار روانشناسی بالینی دانشگاه خوارزمی‬
‫بهان ‪1314‬‬
‫‪Sh.mohammadkhani@gmail.com‬‬
‫‪www.kajpcc.com‬‬
‫‪https://telegram.me/markazkajj‬‬