DTM For Urban Development Projects

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 71

Bé X©Y DùNG

Bé khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng


Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia
§Ò ¸n "X©y dùng N¨ng lùc Qu¶n lý M«i tr­êng ë ViÖt Nam" do Uû ban Ch©u ¢u tµi trî

sæ tay h­íng dÉn


®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng
cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

TH¸NG 6, 2000
Biªn tËp:
Lª §øc An
Lª Th¹c C¸n
Luc Hens
Lª Hång KÕ
NguyÔn Ngäc Sinh

CRURE

Trung t©m Nghiªn cøu M«i ViÖn §Þa lý Bé m«n Sinh th¸i Côc M«i tr­êng
tr­êng §« thÞ vµ N«ng th«n Nh©n v¨n (VUB)
Môc lôc

Lêi nãi ®Çu .................................................................................................................................................. 1

Danh s¸ch t¸c gi¶ vµ ban biªn tËp....................................................................................................... 3

Danh s¸ch c¸c c¸n bé ®äc vµ gãp ý kiÕn b»ng v¨n b¶n................................................................. 5

Danh môc c¸c tõ vµ côm tõ viÕt t¾t ...................................................................................................... 6

PhÇn I: PhÇn c¬ së..................................................................................................................................... 7


Ch­¬ng I: C¸c vÊn ®Ò chung cña quy ho¹ch vµ ph¸t triÓn ®« thÞ.................................................. 7

I.1. §Æc tr­ng cña quy ho¹ch ®« thÞ ...................................................................................................... 7

I.1.1. C¸c ®Æc tr­ng chÝnh...............................................................................................................7

I.1.2. C¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng chÝnh cña quy ho¹ch ®« thÞ...............................................................7

I.2. C¸c lo¹i h×nh quy ho¹ch ®« thÞ......................................................................................................... 9

I.2.1. Quy ho¹ch chung...................................................................................................................9

I.2.2. Quy ho¹ch chi tiÕt ................................................................................................................9

I.3. C¸c vÊn ®Ò cña quy ho¹ch ®« thÞ................................................................................................. 10

I.3.1. §¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng ®« thÞ ...................................................................................................10

I.3.2. Dù b¸o ph¸t triÓn kinh tÕ-x∙ héi cña ®« thÞ .........................................................................10

I.3.3. §Þnh h­íng ph¸t triÓn kh«ng gian ®« thÞ.............................................................................10

I.3.4. §Þnh h­íng ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng cña ®« thÞ ...................................................................11

I.3.5. §iÒu lÖ qu¶n lý quy ho¹ch ®« thÞ.........................................................................................11

Ch­¬ng II: C¬ së ph¸p luËt cña ViÖt Nam vÒ m«i tr­êng vµ quy Ho¹ch ®« thÞ............................. 13

II.1. C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt................................................................................................................... 13

II.1.1. C¸c v¨n b¶n vÒ quy ho¹ch ®« thÞ........................................................................................13

II.1.2. C¸c v¨n b¶n vÒ m«i tr­êng ®« thÞ vµ §GT§MT ................................................................13

II.2. §GT§MT cho c¸c ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ ë ViÖt Nam.............................................................. 14

II.3. ThuËn lîi vµ khã kh¨n cña viÖc thùc hiÖn §GT§MT cho c¸c ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ ë
ViÖt Nam................................................................................................................................................... 14

II.4. Môc tiªu cña Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch
x©y dùng ®« thÞ........................................................................................................................................ 15

II.5. Ph¹m vi sö dông cña b¶n h­íng dÉn........................................................................................... 15


PhÇn II: §¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n QH§T ................................................................. 16
Ch­¬ng III: c¸c vÊn ®Ò chung .............................................................................................................. 16

III.1. §¸nh gi¸ m«i tr­êng chiÕn l­îc (§GMTCL) vµ §GT§MT cho c¸c ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ 16

III.1.1. Nguyªn t¾c chung cña §GMTCL .....................................................................................16

III.1.2. Mét sè nguyªn t¾c cña §GT§MT (§GMTCL) cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ....................17

III.2. Qu¸ tr×nh, c¸c b­íc vµ mèi quan hÖ gi÷a §GT§MT víi chu tr×nh thùc hiÖn ®å ¸n QH§T ... 19

III.2.1. §Þnh nghÜa ........................................................................................................................19

III.2.2. C¸c b­íc §GT§MT..........................................................................................................19

III.3. Vai trß vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan vµ c¸ nh©n tham gia vµo qu¸ tr×nh §GT§MT ..... 19

III.3.1. C¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc vÒ mÆt m«i tr­êng ..................................................................19

III.3.2. Chñ Dù ¸n (c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc vÒ quy ho¹ch ®« thÞ) ............................................20

III.3.3. C¬ quan lËp quy ho¹ch ®« thÞ ...........................................................................................22

III.3.4. C¸c c¬ quan vµ chuyªn gia vÒ m«i tr­êng ........................................................................22

III.3.5. Céng ®ång.........................................................................................................................22

Ch­¬ng IV: Sµng läc vµ x¸c ®Þnh ph¹m vi .......................................................................................... 24

IV.1. Sµng läc vÒ m«i tr­êng .................................................................................................................. 24

IV.1.1. ChØ tiªu sµng läc dù ¸n .....................................................................................................24

IV.1.2. C¸c c¬ quan vµ c¸ nh©n cã tr¸ch nhiÖm sµng läc dù ¸n vÒ mÆt m«i tr­êng .....................27

IV.2. X¸c ®Þnh ph¹m vi §GT§MT............................................................................................................ 27

IV.2.1. Môc tiªu cña x¸c ®Þnh ph¹m vi.........................................................................................28

IV.2.2. Néi dung x¸c ®Þnh ph¹m vi §GT§MT.............................................................................28

IV.2.3. X©y dùng ®Ò c­¬ng §GT§MT .........................................................................................29

IV.2.4. C¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm x¸c ®Þnh ph¹m vi §GT§MT ...............................................30

Ch­¬ng V: §GT§MT chi tiÕt cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ ................................................................ 31

V.1. NhËn d¹ng t¸c ®éng ...................................................................................................................... 31

V.1.1. NhiÖm vô, thêi ®iÓm vµ ®èi t­îng cña nhËn d¹ng t¸c ®éng m«i tr­êng ............................31

V.1.2. C¸c th«ng tin cÇn thiÕt, kü thuËt vµ ph­¬ng ph¸p ®Ó nhËn d¹ng t¸c ®éng m«i tr­êng ......33

V.2. §¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng...................................................................................................... 35


V.2.1. Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ t¸c ®éng ..........................................................................................35

V.2.2. Dù b¸o quy m« vµ c­êng ®é t¸c ®éng ...............................................................................36


V.2.2.1. C¬ së d÷ liÖu cÇn thiÕt cho dù b¸o quy m« vµ c­êng ®é t¸c ®éng ............................................... 36
V.2.2.2. Nh÷ng néi dung ph©n tÝch dù b¸o ................................................................................................ 37
V.2.2.3. C¸c ph­¬ng ph¸p sö dông trong dù b¸o quy m« vµ c­êng ®é...................................................... 38

V.3. §¸nh gi¸ ý nghÜa (tÇm quan träng) cña c¸c t¸c ®éng ............................................................ 39

V.4. Phßng tr¸nh, gi¶m thiÓu vµ kÕ ho¹ch qu¶n lý c¸c t¸c ®éng .................................................. 39

V.4.1. Môc ®Ých cña phßng tr¸nh, gi¶m thiÓu vµ qu¶n lý c¸c t¸c ®éng........................................39

V.4.2. C¸c th«ng tin cÇn thiÕt .......................................................................................................39

V.4.3. C¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu vµ qu¶n lý t¸c ®éng ..................................................................39

V.5. LËp b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng chi tiÕt ................................................................. 41

V.5.1. Môc ®Ých cña b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng ........................................................41

V.5.2. C¸c yªu cÇu cña mét b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng.............................................41

V.6. C¸c c¬ quan vµ c¸ nh©n cã tr¸ch nhiÖm lËp b¸o c¸o §GT§MT ........................................... 44

Ch­¬ng VI: ThÈm ®Þnh B¸o c¸o §GT§MT cho ®å ¸n QH§T ............................................................. 45

VI.1. Quy tr×nh thÈm ®Þnh b¸o c¸o §GT§MT ....................................................................................... 45

VI.2. C¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm thÈm ®Þnh .................................................................................... 46

Ch­¬ng VII: Gi¸m s¸t (monitoring) t¸c ®éng m«i tr­êng.................................................................. 47

VII.1. C¸c kiÓu gi¸m s¸t .......................................................................................................................... 47

VII.2. Tæ chøc gi¸m s¸t vµ lËp b¸o c¸o ............................................................................................... 47

VII.3. C¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc gi¸m s¸t ....................................................................... 49

PhÇn III: Phô lôc........................................................................................................................................ 50

I. C¸c tiªu chuÈn, quy chuÈn, quy ph¹m dïng trong b¸o c¸o §GT§MT ®å ¸n QH§T ............... 51

II. Giíi thiÖu mét sè ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ nhanh trong §GT§MT cña c¸c dù ¸n trong vµ
ngoµi n­íc............................................................................................................................................... 53

III. ChØ dÉn sö dông tµi liÖu dù b¸o « nhiÔm m«i tr­êng .................................................................... 63

IV. C¸c th«ng sè m«i tr­êng vµ tµi nguyªn cÇn kh¶o s¸t khi ®¸nh gi¸ m«i tr­êng nÒn .............. 63

Tµi liÖu tham kh¶o ................................................................................................................................... 66

I. TiÕng ViÖt ............................................................................................................................................... 66

II. TiÕng Anh .............................................................................................................................................. 67


Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

Lêi nãi ®Çu

Bèi c¶nh so¹n th¶o Sæ tay h­íng dÉn. Cuèn sæ tay h­íng dÉn ®­îc so¹n trong khu«n khæ §Ò
¸n "X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam" (VNM/B7-6200/IB/96/05) do ñy ban
ch©u ¢u tµi trî. §Ò ¸n hîp t¸c quèc tÕ nµy do ViÖn §Þa lý (Trung t©m Khoa häc Tù nhiªn vµ
C«ng nghÖ Quèc gia), Khoa M«i tr­êng (§¹i häc Khoa häc Tù nhiªn Hµ néi) vµ Bé m«n Sinh
th¸i Nh©n v¨n (§¹i häc Tù do Bruxel (VUB), BØ) cïng thùc hiÖn.
LuËt b¶o vÖ m«i tr­êng (LBVMT) cña n­íc ta b¾t buéc c¸c dù ¸n ph¸t triÓn quan träng, trong
®ã cã QH§T cña n­íc ta ph¶i tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng (§GT§MT). Sau khi
LBVMT ®­îc phª chuÈn, nhiÒu v¨n b¶n ph¸p lý ®­îc ban hµnh nh»m h­íng dÉn thùc hiÖn
c«ng t¸c §GT§MT. §Ó thùc hiÖn tèt h¬n c«ng t¸c §GT§MT, cïng víi nh÷ng v¨n b¶n ph¸p
lý cÇn cã thªm nh÷ng h­íng dÉn kü thuËt. H¬n n÷a, c¸c h­íng dÉn §GT§MT chuyªn ngµnh
ë n­íc ta cßn thiÕu. V× vËy, viÖc xuÊt b¶n mét cuèn Sæ tay h­íng dÉn §GT§MT ®å ¸n
QH§T (QH§T), nh»m thèng nhÊt c¸c yªu cÇu ph¸p lý vÒ §GT§MT víi viÖc triÓn khai chi
tiÕt c¸c b­íc cña quy tr×nh §GT§MT ®èi víi c¸c ®å ¸n QH§T mét c¸ch dÔ dµng, lµ rÊt cÇn
thiÕt.
Môc ®Ých cña Sæ tay h­íng dÉn. ViÖc so¹n th¶o cuèn: “Sæ tay h­íng dÉn §GT§MT cho ®å
¸n QH§T” nh»m c¸c môc ®Ých sau:
• Gãp phÇn vµ ®Èy m¹nh viÖc thùc thi c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr­êng trong ho¹t ®éng quy ho¹ch,
x©y dùng vµ qu¶n lý ®« thÞ.
• T­ vÊn cho c¸c nhµ qu¶n lý trong viÖc qu¶n lý quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ, thùc thi c«ng t¸c
b¶o vÖ m«i tr­êng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, x©y dùng vµ qu¶n lý ®« thÞ.
• Gióp cho c¸c nhµ thiÕt kÕ, QH§T hiÓu râ h¬n n÷a ý nghÜa m«i tr­êng cña ®å ¸n QH§T còng
nh­ c¸c t¸c ®éng cña nã nh»m t¹o thuËn lîi cho viÖc ®Ò xuÊt vµ lùa chän c¸c ph­¬ng ¸n, c¸c
gi¶i ph¸p tèi ­u trong QH§T.
• Thóc ®Èy sù phèi hîp gi÷a c¸c nhµ quy ho¹ch vµ nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr­êng
trong qóa tr×nh quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ nh»m tr¸nh c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng sÏ ph¸t sinh ®¶m
b¶o r»ng c¸c hËu qu¶ m«i tr­êng sÏ ®­îc gi¶m thiÓu th«ng qua viÖc lùa chän vÞ trÝ, quy ho¹ch
vµ thiÕt kÕ tÊt c¶ c¸c dù ¸n ph¸t triÓn míi vµ n¾m v÷ng c¸c c¬ héi nh»m hoµn thiÖn m«i tr­êng
nÕu cã c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng míi ph¸t sinh cïng víi qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa. Gãp phÇn lµm cho
®å ¸n hoµn thiÖn h¬n vµ lµm gi¶m thiÓu ®­îc c¸c t¸c ®éng tiªu cùc cña ®å ¸n ®Õn m«i tr­êng.
• Gióp cho viÖc ®iÒu tra, nghiªn cøu vµ lËp b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho c¸c ®å ¸n
quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ ®­îc dÔ dµng, thuËn tiÖn vµ hoµn thiÖn h¬n.
• Sau khi ®­îc c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ m«i tr­êng th«ng qua vµ ban hµnh sÏ t¹o c¬ së
ph¸p lý cho c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ quy ho¹ch vµ m«i tr­êng ë tÊt c¶ c¸c cÊp tiÕn
hµnh thÈm ®Þnh, xÐt duyÖt c¸c ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ, gãp phÇn vµ ®Èy m¹nh viÖc
thùc thi c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr­êng trong ho¹t ®éng quy ho¹ch, x©y dùng vµ qu¶n lý ®« thÞ.

Qu¸ tr×nh biªn so¹n Sæ tay h­íng dÉn. Sæ tay h­íng dÉn §GT§MT ®å ¸n QH§T lµ kÕt qu¶
hîp t¸c gi÷a §Ò ¸n "X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam" vµ Trung t©m
Nghiªn cøu vµ Quy ho¹ch M«i tr­êng §« thÞ - N«ng th«n (NC&QHMT§T-NT), ViÖn Quy
ho¹ch §« thÞ -N«ng th«n (QH§T-NT), Bé X©y dùng (XD).
N¨m 1997, Trung t©m NC&QHMT§T-NT nhËn nhiÖm vô x©y dùng h­íng dÉn §GT§MT
trong ®å ¸n QH§T do Bé XD giao cã m∙ sè RD 97 07. Cuèi n¨m 1998, Trung t©m
NC&QHMT§T-NT vµ §Ò ¸n thèng nhÊt hîp t¸c biªn so¹n "Sæ tay h­íng dÉn §GT§MT cho
®å ¸n QH§T", khi Trung t©m ®∙ biªn so¹n ®­îc dù th¶o lÇn thø ba vÒ h­íng dÉn §GT§MT
®å ¸n QH§T trong khu«n khæ §Ò tµi RD 97 07. Néi dung cña Sæ tay h­íng dÉn ®­îc hoµn
thiÖn th«ng qua c¸c cuéc häp Héi ®ång Khoa häc cña Bé XD, Héi ®ång cè vÊn cña §Ò ¸n vµ
Héi th¶o khoa häc.
1
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

Th¸ng 5 n¨m 1999, §Ò tµi RD 97 07 ®­îc Héi ®ång Khoa häc ViÖn QH§T-NT th«ng qua.
Ngµy 10 th¸ng 9 n¨m 1999, sau khi ®∙ söa ch÷a §Ò tµi RD 97 07 ®­îc Héi ®ång Khoa häc Bé
XD th«ng qua. Trªn c¬ së néi dung cña §Ò tµi RD 97 07 Sæ tay ®∙ hoµn thµnh viÖc so¹n th¶o.
Héi th¶o khoa häc do §Ò ¸n vµ Trung t©m NC&QHMT§T-NT phèi hîp tæ chøc vµo ngµy 1
th¸ng 3 n¨m 2000 nh»m xin ý kiÕn gãp ý cho b¶n dù th¶o lÇn thø ba cña Sæ tay h­íng dÉn.
Trªn 90 nhµ khoa häc quan t©m ®Õn §GT§MT tõ c¸c ViÖn Nghiªn cøu, C¸c tr­êng §¹i häc
vµ c¸c nhµ qu¶n lý cña c¸c C¬ quan Qu¶n lý M«i tr­êng Trung ­¬ng vµ §Þa ph­¬ng ®∙ tham
gia héi th¶o. Bªn c¹nh c¸c gãp ý trùc tiÕp t¹i Héi th¶o, 14 b¶n gãp ý b»ng v¨n b¶n ®∙ ®­îc göi
cho c¸c t¸c gi¶ tr­íc khi héi th¶o ®­îc tæ chøc. Trªn c¬ së nh÷ng gãp ý b»ng v¨n b¶n vµ
nh÷ng gãp ý t¹i Héi th¶o, Héi ®ång Cè vÊn cña §Ò ¸n, Ban biªn tËp ®∙ tæ chøc chØ ®¹o s¸t sao
viÖc biªn so¹n vµ söa ch÷a nhiÒu lÇn ®Ó cã ®­îc cuèn Sæ tay h­íng dÉn §GT§MT cho ®å ¸n
QH§T h«m nay.
Giíi h¹n cña Sæ tay h­íng dÉn. §Ó c«ng cô ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cã thÓ gãp phÇn ®¾c
lùc vµo viÖc phßng ngõa vµ gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng bÊt lîi, ph¸t huy cao ®é c¸c t¸c ®éng tÝch
cùc cña c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn cÇn thiÕt ph¶i cã nh÷ng tµi liÖu 1) c¸c v¨n b¶n ph¸p lý (LuËt,
NghÞ ®Þnh, Th«ng t­...); 2) c¸c h­íng dÉn (H­íng dÉn chung, H­íng dÉn chuyªn ngµnh,...) vµ
3) tµi liÖu khoa häc chuyªn s©u. Sæ tay h­íng dÉn §GT§MT cho ®å ¸n QH§T chØ lµ mét
trong tæng thÓ nhiÒu tµi liÖu vÒ §GT§MT, ®Ó cã thÓ x©y dùng ®­îc mét b¸o c¸o §GT§MT
cho c¸c ®å ¸n QH§T cã chÊt l­îng cao th× tham kh¶o Sæ tay h­íng dÉn §GT§MT cho ®å ¸n
QH§T vÉn ch­a ®ñ, cÇn thiÕt ph¶i tham kh¶o thªm nhiÒu tµi liÖu chuyªn s©u kh¸c.

Lêi c¸m ¬n. Tr­íc hÕt, thay mÆt Héi ®ång Cè vÊn §Ò ¸n, t«i xin ch©n thµnh c¸m ¬n vµ chóc
mõng tËp thÓ t¸c gi¶, Ban biªn tËp ®∙ so¹n th¶o, biªn tËp cuèn Sæ tay h­íng dÉn §GT§MT
cho ®å ¸n QH§T vµ xuÊt b¶n gãp phÇn khiªm tèn cña §Ò ¸n "X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i
tr­êng ë ViÖt Nam" vµo sù nghiÖp b¶o vÖ m«i tr­êng ë ViÖt Nam.
ChÊt l­îng cña cuèn Sæ tay h­íng dÉn §GT§MT cho ®å ¸n QH§T ®­îc hoµn thiÖn nhê vµo
c¸c ý kiÕn ®ãng gãp qóy b¸u cña nhiÒu nhµ khoa häc, nhµ qu¶n lý m«i tr­êng vµ QH§T tõ
trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng th«ng qua c¸c Héi th¶o Khoa häc do §Ò ¸n vµ Bé X©y dùng tæ
chøc. Nh©n dÞp nµy t«i rÊt vinh dù ®­îc bµy tá lêi c¸m ¬n ®Õn c¸c nhµ khoa häc, c¸c nhµ qu¶n
lý m«i tr­êng vµ QH§T vÒ sù quan t©m vµ gióp ®ì ®ã.

ñy ban ch©u ¢u ®∙ tµi trî ®Ó §Ò ¸n cã thÓ hoµn thµnh c¸c nhiÖm vô ®Ò ra. Thay mÆt,
TTKHTN&CNQG, Héi ®ång Cè vÊn §Ò ¸n t«i xin ch©n thµnh c¸m ¬n sù phèi hîp cã hiÖu
qu¶ cña Bé X©y dùng, sù gióp ®ì qóy b¸u vµ cã hiÖu qu¶ cña ñy ban ch©u ¢u vµ Ph¸i ®oµn
ch©u ¢u t¹i Hµ Néi.
Cuèi cïng, mÆc dÇu §Ò ¸n ®∙ cã rÊt nhiÒu cè g¾ng song còng kh«ng thÓ nµo tr¸nh khái nh÷ng
sai sãt cÇn ph¶i söa ch÷a vµ bæ sung, t«i xin c¸m ¬n tr­íc c¸c ý kiÕn ®ãng gãp cña b¹n ®äc
cho cuèn Sæ tay h­íng dÉn §GT§MT cho ®å ¸n QH§T.

PGS. Ph¹m Huy TiÕn,


Phã gi¸m ®èc Trung t©m Khoa häc tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc gia,
Chñ tÞch Héi ®ång Cè vÊn §Ò ¸n

2
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

Danh s¸ch t¸c gi¶ vµ ban biªn tËp

Danh s¸ch t¸c gi¶


1. TS. L­u §øc H¶i, Phã gi¸m ®èc Trung t©m Nghiªn cøu vµ Quy ho¹ch M«i tr­êng §« thÞ - N«ng
th«n;
2. CN. Vò ThÞ Thanh Hoa, Trung t©m Nghiªn cøu vµ Quy ho¹ch M«i tr­êng §« thÞ - N«ng th«n;
3. ¤ng Eddy Nierynck, Bé m«n Sinh th¸i Nh©n v¨n, §¹i häc Tù do Bruxel, BØ;
4. Th.S. Chu ThÞ Sµng, Côc M«i tr­êng, Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng;
5. KS. NguyÔn QuyÕt Th¾ng, Trung t©m Nghiªn cøu vµ Quy ho¹ch M«i tr­êng §« thÞ - N«ng th«n;
6. CN. Lª Hång Thuû, Trung t©m Nghiªn cøu vµ Quy ho¹ch M«i tr­êng §« thÞ - N«ng th«n;
7. TS. TrÇn Tý, ViÖn §Þa Lý, Trung t©m Khoa häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc gia;

8. TS. TrÇn V¨n ý, ViÖn §Þa lý, Trung t©m Khoa häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc gia.

Víi sù tham gia cña c¸c c¸n bé khoa häc

1. KS. NguyÔn Danh B¶y, Trung t©m Nghiªn cøu vµ Quy ho¹ch M«i tr­êng §« thÞ - N«ng th«n;
2. CN. NguyÔn Hång Chi, Trung t©m Nghiªn cøu vµ Quy ho¹ch M«i tr­êng §« thÞ - N«ng th«n;
3. KS. NguyÔn ViÖt C­êng, Trung t©m Nghiªn cøu vµ Quy ho¹ch M«i tr­êng §« thÞ - N«ng th«n;
4. B¸c sÜ NguyÔn Hïng DÞp, Trung t©m Nghiªn cøu vµ Quy ho¹ch M«i tr­êng §« thÞ - N«ng th«n;
5. KS. Lª TrÞnh H¶i, ViÖn §Þa lý, Trung t©m Khoa häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc gia;
6. KS. NguyÔn ThÞ Minh H¹nh, Trung t©m Nghiªn cøu vµ Quy ho¹ch M«i tr­êng §« thÞ - N«ng
th«n;
7. Th.S. Lª ThÞ Thu HiÒn, ViÖn §Þa Lý, Trung t©m Khoa häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc gia;
8. KS. NguyÔn §øc HiÓn, ViÖn §Þa Lý, Trung t©m Khoa häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc gia;
9. KTS. NguyÔn Thµnh H­ng, Trung t©m Nghiªn cøu vµ Quy ho¹ch M«i tr­êng §« thÞ - N«ng th«n;
10. KS. U«ng §×nh Khanh, ViÖn §Þa lý, Trung t©m Khoa häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc gia;
11. Th.S. NguyÔn H¹nh Quyªn, ViÖn §Þa Lý, Trung t©m Khoa häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc gia;
12. Th.S. NguyÔn ThÞ B¨ng Thanh, ViÖn §Þa lý, Trung t©m Khoa häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc
gia;
13. KS. Cao H¶i Thanh, ViÖn §Þa Lý, Trung t©m Khoa häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc gia;
14. Th.S. L­u ThÞ Thao, ViÖn §Þa Lý, Trung t©m Khoa häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc gia;
15. KS. Lª Ph­¬ng Th¶o, Trung t©m Nghiªn cøu vµ Quy ho¹ch M«i tr­êng §« thÞ - N«ng th«n;
16. CN. NguyÔn ThÞ Th­¬ng, Trung t©m Nghiªn cøu vµ Quy ho¹ch M«i tr­êng §« thÞ - N«ng th«n;
17. CN. Ng« Thanh V©n, Trung t©m Nghiªn cøu vµ Quy ho¹ch M«i tr­êng §« thÞ - N«ng th«n;
18. CN. NguyÔn Thuý V©n, Trung t©m Nghiªn cøu vµ Quy ho¹ch M«i tr­êng §« thÞ - N«ng th«n.

3
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

Ban biªn tËp.


1. GS. Lª §øc An, ViÖn §Þa lý, Trung t©m Khoa häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc gia;
2. GS. Luc Hens, Bé m«n Sinh th¸i Nh©n v¨n, §¹i häc Tù do Bruxel, V­¬ng quèc BØ;
3. GS. Lª Th¹c C¸n, Gi¸m ®èc, Trung t©m M«i tr­êng vµ Ph¸t triÓn bÒn v÷ng;
4. PGS. TS. Lª Hång KÕ, ViÖn tr­ëng, ViÖn Quy ho¹ch §« thÞ - N«ng th«n, Bé X©y Dùng;
5. TS. NguyÔn Ngäc Sinh, Côc tr­ëng Côc M«i tr­êng, Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng.

4
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

Danh s¸ch c¸c c¸n bé ®äc vµ gãp ý kiÕn b»ng v¨n b¶n

1. GS. TS. NguyÔn ThÕ B¸, Chñ tÞch Héi Quy ho¹ch Ph¸t triÓn §« thÞ ViÖt Nam.
2. TS. Lª Träng B×nh, Phã Vô tr­ëng Vô Qu¶n lý KiÕn tróc vµ Quy ho¹ch, Bé X©y dùng.
3. ¤ng TrÇn Ngäc ChÝnh, Phã ViÖn tr­ëng, ViÖn Quy ho¹ch §« thÞ - N«ng th«n, Bé X©y dùng.
4. ThS. Vâ ChÝ Chung, ViÖn §iÒu tra Quy ho¹ch rõng, Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n.
5. PGS. TS. NguyÔn H÷u Dòng, Vô tr­ëng Vô Khoa häc C«ng nghÖ, Bé X©y dùng.
6. ¤ng Phan §×nh §¹i, Vô tr­ëng Vô ChÝnh s¸ch X©y dùng, Bé X©y dùng.
7. GS. TS. Ph¹m Ngäc §¨ng, Gi¸m ®èc Trung t©m Kü thuËt M«i tr­êng §« thÞ vµ Khu c«ng nghiÖp,
§¹i häc X©y dùng Hµ Néi.
8. TS. TrÇn Träng Hanh, Vô tr­ëng Vô Qu¶n lý KiÕn tróc vµ Quy ho¹ch, Bé X©y dùng.
9. TS. NguyÔn S¬n H¶i, Phã ViÖn tr­ëng, ViÖn Quy ho¹ch §« thÞ - N«ng th«n, Bé X©y dùng
10. TS. NguyÔn V¨n Th¸i, Vô Qu¶n lý KiÕn tróc vµ Quy ho¹ch, Bé X©y dùng.
11. ¤ng §µo Ngäc Thøc, Tr­ëng phßng Qu¶n lý kü thuËt, ViÖn Quy ho¹ch §« thÞ - N«ng th«n, Bé
X©y dùng.
12. GS. TS. NguyÔn Th­îng Hïng, ViÖn §Þa lý, Trung t©m Khoa häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc
gia.
13. TS. NguyÔn ThÞ T©m, Vô Khoa häc C«ng nghÖ, Bé X©y dùng.
14. PGS. TS. NguyÔn ViÕt ThÞnh, Chñ nhiÖm Khoa §Þa lý, §¹i häc S­ ph¹m Hµ Néi.
15. PGS. TS. T« ThÞ Minh Th«ng, ViÖn Quy ho¹ch §« thÞ - N«ng th«n.
16. KS. Lª Song T«n, Vô phã Vô ChÝnh s¸ch X©y dùng, Bé X©y dùng
17. PGS. TS. TrÇn TrÞnh T­êng, ViÖn tr­ëng ViÖn Kinh tÕ x©y dùng, Bé X©y dùng.
18. KS. NguyÔn Quèc QuyÒn, Vô Khoa häc C«ng nghÖ, Bé X©y dùng
19. ¤ng Ph¹m Gia Yªn, Vô tr­ëng Vô ph¸p chÕ, Bé X©y dùng

5
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

Danh môc c¸c tõ vµ côm tõ viÕt t¾t

§GT§MT §¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng

§GMTCL §¸nh gi¸ m«i tr­êng chiÕn l­îc

TT Th«ng t­

QH§T Quy ho¹ch ®« thÞ

H§BT Héi ®ång Bé tr­ëng

QCXDVNI

BKHCN&MT Bé Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng

BXD Bé X©y dùng

BYT Bé Y tÕ

WHO Tæ chøc Y tÕ ThÕ giíi

DOSTE Së Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng

GIS HÖ th«ng tin ®Þa lý

VSMT VÖ sinh m«i tr­êng

UNEP United Nations Environment Programme


Ch­¬ng tr×nh M«i tr­êng cña Liªn Hîp Quèc

TCVN Tiªu chuÈn ViÖt Nam

EIA Environmental Impact Assessment


§¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng

EC European Commission
ñy ban Ch©u ¢u

EU European Union
Liªn hiÖp Ch©u ¢u, Céng ®ång Ch©u ¢u

UNU United Nations University


Tr­êng §¹i häc Liªn HiÖp Quèc

6
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

phÇn I: phÇn c¬ së

Ch­¬ng I: C¸c vÊn ®Ò chung cña quy ho¹ch vµ


ph¸t triÓn ®« thÞ

I.1. §Æc tr­ng cña quy ho¹ch ®« thÞ

I.1.1. C¸c ®Æc tr­ng chÝnh


Quy ho¹ch ®« thÞ (QH§T) lµ mét c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó bè trÝ kh«ng gian l∙nh thæ cña mét ®«
thÞ, ®ång thêi QH§T lµ sù cô thÓ hãa ®­êng lèi, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ x∙ héi trong mét
®« thÞ. VÒ b¶n chÊt QH§T lµ c«ng viÖc s¾p xÕp, bè trÝ c¸c nhãm, d¹ng ho¹t ®éng cña con
ng­êi trong mét kh«ng gian nhÊt ®Þnh ®Ó cã thÓ b¶o ®¶m ®­îc sù ph¸t triÓn cÇn thiÕt cña con
ng­êi sao cho c¸c ho¹t ®éng nµy kh«ng c¶n trë mµ hæ trî lÉn nhau. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy
QH§T khai th¸c rÊt nhiÒu yÕu tè cã liªn quan nh­: vÞ trÝ ®Þa lý-kinh tÕ, ®Æc ®iÓm tù nhiªn vµ
tµi nguyªn thiªn nhiªn, ®Æc ®iÓm kinh tÕ x∙ héi vµ tµi nguyªn con ng­êi, ph¸t huy hiÖu qu¶
nhiÒu mÆt cña c¸c yÕu tè nµy ®Ó t×m c¸c gi¶i ph¸p quy ho¹ch cho viÖc tæ chøc kh«ng gian vµ
m¹ng l­íi c¬ së h¹ tÇng phï hîp nhÊt nh»m ®¹t ®­îc sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ thu ®­îc
nh÷ng kÕt qu¶ cao nhÊt vÒ mÆt kinh tÕ vµ x∙ héi.
Víi kÕt qu¶ nh­ trªn, lîi Ých thu ®­îc tõ QH§T còng rÊt ®a d¹ng. QH§T kh«ng nh÷ng võa
ph¸t triÓn ®« thÞ mét c¸ch m¹nh mÏ, t¹o ra sù c©n b»ng vµ hµi hßa gi÷a n¬i ë vµ n¬i lµm viÖc,
t¹o ra nhiÒu viÖc lµm vµ nhiÒu thêi gian r¶nh rçi h¬n cho ng­êi d©n, n©ng cao chÊt l­îng cuéc
sèng, b¶o tån c¸c di tÝch lÞch sö, kiÕn tróc vµ v¨n hãa, gi÷ g×n c¶nh quan thiªn nhiªn, an ninh
vµ quèc phßng võa b¶o vÖ m«i tr­êng ®« thÞ... cho ph¸t triÓn ®« thÞ trong hiÖn t¹i còng nh­
t­¬ng lai. V× thÕ QH§T cã nh÷ng ®Æc tr­ng sau:
a. §a ngµnh: ThÓ hiÖn trong viÖc tham gia cña nhiÒu ngµnh tù nhiªn, kinh tÕ x∙ héi... kh¸c
nhau nh­ng ®Òu h­íng vÒ môc tiªu ph¸t triÓn ®« thÞ nh­: ®Þa lý, nh©n khÈu häc, x∙ héi häc, kÕ
ho¹ch, ®Çu t­, c«ng nghiÖp, kiÕn tróc, x©y dùng, c¬ së h¹ tÇng, m«i tr­êng, ho¹ch ®Þnh chÝnh
s¸ch, c¬ chÕ.
b. §a thµnh phÇn: BiÓu hiÖn ë tÝnh ®a d¹ng trong ho¹t ®éng cña ®« thÞ, bao gåm nh÷ng ng­êi
trùc tiÕp s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt hoÆc c¶i thiÖn chÊt l­îng cuéc sèng nh­ c«ng nh©n,
nh÷ng ng­êi c«ng t¸c trong c¸c lÜnh vùc dÞch vô, khoa häc, c«ng nghÖ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, c¸c
tæ chøc chÝnh phñ vµ phi chÝnh phñ... vµ céng ®ång.
c. §a môc tiªu: BiÓu hiÖn ë lîi Ých ®a d¹ng vÒ b¶o tån c¶nh quan thiªn nhiªn, c¶nh quan kiÕn
tróc, lÞch sö, b¶n s¾c v¨n hãa d©n téc, gi÷ g×n an ninh vµ quèc phßng, n©ng cao chÊt l­îng
cuéc sèng, b¶o vÖ m«i tr­êng vµ h­íng tíi ®« thÞ ph¸t triÓn bÒn v÷ng .

I.1.2. C¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng chÝnh cña quy ho¹ch ®« thÞ
QH§T ®Æt c¬ së trªn viÖc khai th¸c tiÒm n¨ng cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn
nhiªn, tiÒm n¨ng kinh tÕ x∙ héi vµ tµi nguyªn con ng­êi ®Ó x¸c ®Þnh qui m« ®« thÞ. Th«ng
th­êng QH§T bao gåm 2 phÇn: phÇn ®« thÞ cò ®­îc c¶i t¹o vµ phÇn ®« thÞ më réng. Riªng
®èi víi nh÷ng ®« thÞ x©y dùng míi th× kh«ng cã phÇn c¶i t¹o. Víi nhiÖm vô cô thÓ hãa chiÕn
l­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x∙ héi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, chiÕn l­îc ph¸t triÓn ®« thÞ
quèc gia, QH§T ®ãng gãp mét phÇn ®¸ng kÓ vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x∙ héi nãi chung
7
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

vµ qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa nãi riªng. Tuy nhiªn ngoµi nh÷ng mÆt tÝch cùc QH§T cã thÓ g©y nhiÒu
t¸c ®éng tiªu cùc tíi m«i tr­êng nh­:
• ViÖc më réng vµ ph¸t triÓn ®« thÞ trªn c¸c vïng ®Êt n«ng nghiÖp lµm cho diÖn tÝch ®Êt s¶n xuÊt
bÞ gi¶m dÇn, ®ång thêi s¶n xuÊt l­¬ng thùc sÏ bÞ gi¶m theo. Ngoµi viÖc diÖn tÝch bÞ thu hÑp th×
viÖc x©y dùng nhµ ë, ®­êng x¸ vµ c¸c c«ng tr×nh kh¸c còng ¶nh h­ëng rÊt lín tíi chÊt l­îng
®Êt nh­ lµm gi¶m kh¶ n¨ng thÊm n­íc cña ®Êt do ®Êt bÞ nÐn chÆt, lµm t¨ng møc ®é xãi mßn,
lµm « nhiÔm ®Êt bëi nh÷ng hãa chÊt ®éc h¹i do chÊt th¶i cña ®« thÞ g©y ra, ¶nh h­ëng ®Õn
cuéc sèng cña ®éng thùc vËt vµ con ng­êi;
• Më réng ®« thÞ trªn c¸c vïng ®Êt cã ®Þa h×nh dèc cã nguy c¬ xãi mßn cao kh«ng nh÷ng sÏ lµm
cho ®Êt ®ai bÞ suy tho¸i mµ cßn lµm gi¶m møc ®é bÒn v÷ng cña c¸c c«ng tr×nh x©y dùng nh­
c¸c nhµ m¸y xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp, nhµ ë, c«ng tr×nh c«ng céng, ®­êng giao th«ng...;
• ViÖc më réng vµ ph¸t triÓn ®« thÞ ®«i khi còng lµm cho diÖn tÝch ®Êt rõng bÞ thu hÑp dÇn do
khai th¸c phôc vô ®« thÞ, lµm gia t¨ng mèi ®e däa vÒ h¹n h¸n vµ lò lôt;
• Khi ®« thÞ më réng vµ ph¸t triÓn sÏ t¹o ra nhiÒu c¬ héi t×m kiÕm viÖc lµm, ®iÒu nµy sÏ thu hót
mét lùc l­îng lín lao ®éng tõ n«ng th«n ra thµnh thÞ, cµng lµm t¨ng søc Ðp, ®«i khi lµm qu¸
t¶i kh¶ n¨ng ®¸p øng cho ®« thÞ. Do phÇn lín nh÷ng ng­êi lao ®éng nµy th­êng kh«ng cã nhµ
ë mµ ph¶i sèng ë nh÷ng n¬i t¹m bî, cã thÓ kh«ng nh÷ng lµm mÊt mü quan ®« thÞ, t¹o ra
nh÷ng khu nhµ æ chuét, lÊn chiÕm ®Êt c«ng, mµ cßn g©y ra nh÷ng vÊn ®Ò x∙ héi phøc t¹p;
• Sù h×nh thµnh c¸c khu c«ng nghiÖp míi còng nh­ viÖc n©ng cÊp, c¶i t¹o c¸c nhµ m¸y, xÝ
nghiÖp ®∙ cã nh»m n©ng cao c«ng suÊt nh­ng Ýt chó ý ®Õn b¶o vÖ m«i tr­êng sÏ t¹o ra mét
l­îng lín chÊt th¶i. C¸c lo¹i chÊt th¶i c«ng nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c¸c chÊt ®éc h¹i nÕu kh«ng cã
biÖn ph¸p xö lý thÝch hîp sÏ x©m nhËp vµo m«i tr­êng ®Êt, n­íc, kh«ng khÝ, ¶nh h­ëng trùc
tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp tíi søc kháe con ng­êi vµ c¸c loµi sinh vËt;
• ViÖc lÊy ®Êt ®Ó ph¸t triÓn ®« thÞ, ®Æc biÖt lµ nh÷ng vïng ®Êt cã ®é nh¹y c¶m cao, cã hÖ sinh
th¸i phong phó, ®a d¹ng nh­ vïng ven biÓn, vïng ®Êt l©m nghiÖp kh«ng nh÷ng lµm suy tho¸i
®Êt ®ai mµ cßn lµm mÊt rÊt nhiÒu loµi ®éng, thùc vËt. Ngoµi ra, c¸c ho¹t ®éng cña ®« thÞ còng
gãp phÇn lµm suy gi¶m sè l­îng c¸c loµi sinh vËt do lµm biÕn ®æi chÊt l­îng m«i tr­êng;
• ViÖc x©y dùng míi, më réng vµ c¶i t¹o c¸c trôc ®­êng giao th«ng cã thÓ dÉn ®Õn l­u l­îng xe
®i vµo thµnh phè ngµy cµng cao, g©y « nhiÔm m«i tr­êng kh«ng khÝ vµ tiÕng ån. Sù « nhiÔm
nµy ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi ng­êi d©n ®« thÞ, ®Æc biÖt lµ nh÷ng khu d©n c­ gÇn ®­êng giao
th«ng. H¬n n÷a, tû lÖ xe m¸y, « t« ngµy cµng nhiÒu sÏ lµm cho m«i tr­êng ®« thÞ ngµy cµng bÞ
« nhiÔm;
• Nhu cÇu cung cÊp n­íc cho ®« thÞ nÕu qu¸ møc sÏ lµm biÕn ®æi ®Þa chÊt cÊu t¹o, h¹ møc n­íc
ngÇm (nÕu lµ nguån n­íc ngÇm) hoÆc lµm mÊt c©n b»ng (nguån n­íc mÆt) dïng cho c¸c nhu
cÇu ph¸t triÓn kh¸c nhau. MÆt kh¸c chÊt l­îng nguån n­íc cÊp cã thÓ bÞ xÊu ®i do c¸c ho¹t
®éng cña ®« thÞ g©y ra;
• Ho¹t ®éng cña ®« thÞ dÉn ®Õn thµnh phÇn vµ sè l­îng c¸c lo¹i chÊt th¶i sÏ ngµy cµng nhiÒu vµ
phøc t¹p, nÕu kh«ng qu¶n lý tèt sÏ dÉn ®Õn « nhiÔm m«i tr­êng;
• C«ng t¸c b¶o tån, b¶o tµng lÞch sö, v¨n ho¸ thiªn nhiªn lu«n ®­îc ®Æt ra trong ®å ¸n QH§T.
Tuy nhiªn, khi QH§T ®­îc thùc hiÖn, nh÷ng ho¹t ®éng cña con ng­êi, nÕu kh«ng cã biÖn
ph¸p quy ho¹ch tèt sÏ ¶nh h­ëng ®Õn nh÷ng gi¸ trÞ lÞch sö cña ®« thÞ nh­ viÖc xuèng cÊp c¸c
c«ng tr×nh cÇn b¶o vÖ ®Ó phôc vô cho lîi Ých kinh tÕ...

§Ó gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng tiªu cùc, ph¸t huy c¸c t¸c ®éng tÝch cùc, n©ng cao vai trß “b¶o vÖ
m«i tr­êng” cña ®å ¸n QH§T rÊt cÇn cã sù nhËn biÕt, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, dù b¸o møc ®é t¸c
®éng tíi m«i tr­êng còng nh­ viÖc lµm gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn m«i tr­êng trong
c¸c ®å ¸n QH§T. ViÖc thùc hiÖn §GT§MT sÏ gióp cho ®å ¸n QH§T ®­îc hoµn chØnh c¶ vÒ
môc tiªu kinh tÕ x∙ héi vµ b¶o vÖ m«i tr­êng.

8
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

I.2. C¸c lo¹i h×nh quy ho¹ch ®« thÞ


Tr×nh tù lËp quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ cña ViÖt Nam ®­îc chia thµnh c¸c b­íc chÝnh nh­
sau: Quy ho¹ch vïng, quy ho¹ch chung vµ quy ho¹ch chi tiÕt (h×nh 1). Trong khu«n khæ
nghiªn cøu nµy chØ nªu 2 lo¹i quy ho¹ch chung vµ quy ho¹ch chi tiÕt.

I.2.1. Quy ho¹ch chung


Môc tiªu chÝnh cña viÖc nghiªn cøu quy ho¹ch chung ®« thÞ lµ tiÕp tôc cô thÓ hãa c¸c môc
tiªu cña quy ho¹ch vïng trong kh«ng gian ®« thÞ. §ã lµ nghiªn cøu, s¾p xÕp kh«ng gian chøc
n¨ng ®« thÞ, c¸c m¹ng l­íi c¬ së h¹ tÇng x∙ héi vµ kü thuËt, c¸c c«ng tr×nh x©y dùng träng
®iÓm cña vïng ®∙ ®­îc phª duyÖt vµ quy ®Þnh trong c¸c ®å ¸n quy ho¹ch. §ång thêi, x¸c ®Þnh
danh môc c¸c c«ng tr×nh vµ vÞ trÝ cña chóng theo c¸c khu chøc n¨ng ®« thÞ. MÆt kh¸c, nghiªn
cøu quy ho¹ch chung ®« thÞ ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau: B¶o vÖ m«i tr­êng ®« thÞ vµ ph¸t
triÓn ®« thÞ mét c¸ch m¹nh mÏ, t¹o ra sù c©n b»ng vµ hµi hßa gi÷a n¬i ë vµ n¬i lµm viÖc, t¹o ra
nhiÒu viÖc lµm vµ nhiÒu thêi gian r¶nh rçi h¬n cho ng­êi d©n, b¶o tån c¸c di tÝch lÞch sö, kiÕn
tróc vµ v¨n ho¸, gi÷ g×n c¶nh quan thiªn nhiªn, an ninh vµ quèc phßng... cho viÖc ph¸t triÓn ®«
thÞ trong thêi gian hiÖn t¹i, ng¾n h¹n còng nh­ dµi h¹n.

Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ / Bé X©y dùng/c¸c Së x©y dùng C¸c Bé kh¸c /


c¸c Së KÕ ho¹ch vµ §Çu hoÆc c¸c KiÕn tróc s­ tr­ëng c¸c Së ®Þa ph­¬ng

Quy ho¹ch tæng thÓ Quy ho¹ch vïng Quy ho¹ch c¸c chuyªn
ph¸t triÓn kinh tÕ-x∙ héi ngµnh

Quy ho¹ch chung ®« thÞ

Quy ho¹ch chi tiÕt c¸c khu


chøc n¨ng ®« thÞ

C¸c dù ¸n ph¸t triÓn cô thÓ

H×nh 1: Quan hÖ gi÷a QH§T vµ c¸c lo¹i quy ho¹ch kh¸c (Dùa theo Dù ¸n t¨ng c­êng n¨ng lùc quèc
gia nh»m hßa nhËp m«i tr­êng vµo c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­, cã bæ sung ®iÒu chØnh)

Quy ho¹ch chung ®« thÞ (tr­íc NghÞ ®Þnh 91/CP ban hµnh ngµy 17/8/1994, gäi lµ quy ho¹ch
tæng thÓ ®« thÞ) chñ yÕu lµ dùa vµo chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ-x∙ héi cña vïng, cña tØnh vµ
cña chÝnh thµnh phè ®ã, còng nh­ dùa vµo c¸c quy ®Þnh vµ ®Þnh h­íng ®∙ ®Ò ra trong quy
ho¹ch vïng. VÒ thêi gian, quy ho¹ch chung ®« thÞ cã thÓ lËp cho giai ®o¹n tõ 15 ®Õn 20 n¨m
®­îc gäi lµ dµi h¹n vµ cho giai ®o¹n tõ 5-10 n¨m ®­îc gäi lµ ng¾n h¹n.

I.2.2. Quy ho¹ch chi tiÕt


§èi t­îng nghiªn cøu cña ®å ¸n quy ho¹ch chi tiÕt lµ kh«ng gian chøc n¨ng ®∙ ®­îc quy ®Þnh
trong quy ho¹ch chung ®« thÞ. Môc tiªu cña ®å ¸n quy ho¹ch chi tiÕt lµ x¸c ®Þnh vÒ thÓ lo¹i
c«ng tr×nh, quy m« c«ng tr×nh, sè l­îng vµ vÞ trÝ cña mçi h¹ng môc c«ng tr×nh, sÏ ®­îc x©y
dùng ë nh÷ng khu ®Êt ®∙ ®­îc bè trÝ trong ®å ¸n quy ho¹ch chung ®« thÞ.
9
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

Nghiªn cøu quy ho¹ch chi tiÕt dùa vµo QH chung, c¸c quy ®Þnh vÒ quy ho¹ch, kh«ng gian
kiÕn tróc m¹ng l­íi c¬ së h¹ tÇng kü thuËt vµ x∙ héi -còng nh­ c¸c yªu cÇu vÒ qu¶n lý ®« thÞ
®∙ ®­îc phª duyÖt. Thêi gian cña quy ho¹ch chi tiÕt tõ 5-10 n¨m theo quy ®Þnh.

I.3. C¸c vÊn ®Ò cña quy ho¹ch ®« thÞ

I.3.1. §¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng ®« thÞ


§¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng ®« thÞ lµ mét néi dung quan träng trong ®å ¸n QH§T. Tïy thuéc vµo môc
tiªu ph¸t triÓn, thêi gian h×nh thµnh còng nh­ c¸c ®Æc tr­ng ph¸t triÓn riªng biÖt cña tõng ®«
thÞ mµ c«ng t¸c ®¸nh gi¸ phøc t¹p Ýt hay nhiÒu. Ngoµi ra, mét ®å ¸n quy ho¹ch chi tiÕt ®« thÞ
hay quy ho¹ch c¶i t¹o ®« thÞ, viÖc ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng còng ®ßi hái tØ mØ h¬n ®å ¸n quy ho¹ch
chung ®« thÞ. Nh×n chung phÇn ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng ®« thÞ trong mét ®å ¸n quy ho¹ch chung
®« thÞ ph¶i bao gåm c¸c vÊn ®Ò sau:
• §¸nh gi¸ tæng hîp c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn ¶nh h­ëng ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ®« thÞ;
• §¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ x∙ héi cña khu vùc còng nh­ t×nh h×nh ph¸t triÓn d©n sè
®« thÞ;
• §¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt ®ai còng nh­ c¸c quü ®Êt cã kh¶ n¨ng sö dông hoÆc chuyÓn
®æi chøc n¨ng cña ®« thÞ;
• §¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng c¶nh quan thiªn nhiªn, kiÕn tróc vµ m«i tr­êng cña ®« thÞ;
• §¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng h¹ tÇng kü thuËt bao gåm hÖ thèng cÊp tho¸t n­íc, hÖ thèng giao th«ng,
cÊp ®iÖn, hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c, hÖ thèng thu gom vµ xö lý chÊt th¶i r¾n, hÖ thèng c©y
xanh, chuÈn bÞ c¸c th«ng tin vÒ ®Þa kü thuËt cña c¸c khu vùc sö dông ®Êt.
Môc ®Ých cña ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng ®« thÞ lµ nh»m x¸c ®Þnh râ c¸c vÊn ®Ò ®« thÞ hiÖn t¹i cã liªn
quan hoÆc cã ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓn ®« thÞ trong t­¬ng lai.

I.3.2. Dù b¸o ph¸t triÓn kinh tÕ-x∙ héi cña ®« thÞ


Dù b¸o ph¸t triÓn kinh tÕ-x∙ héi cña ®« thÞ lµ mét trong nh÷ng c¬ së quan träng ®Ó ®­a ra c¸c
néi dung ph¸t triÓn kh«ng gian cña ®å ¸n QH§T cho phï hîp. Dù b¸o ph¸t triÓn kinh tÕ-x∙
héi th­êng c¨n cø vµo kh¶ n¨ng ph¸t triÓn kinh tÕ-x∙ héi cña mçi ®« thÞ. Tïy theo vÞ trÝ, chøc
n¨ng cña ®« thÞ, mèi liªn hÖ gi÷a c¸c ®« thÞ còng nh­ c¸c ®Æc ®iÓm tù nhiªn, mçi ®« thÞ cã
mét thÕ m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ riªng. Dù b¸o ph¸t triÓn kinh tÕ-x∙ héi còng dùa trªn chiÕn
l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ-x∙ héi vïng, c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña Nhµ n­íc ®èi víi
khu vùc nghiªn cøu. Tèc ®é t¨ng tr­ëng d©n sè, lùc l­îng lao ®éng vµ nghÒ nghiÖp sinh sèng
chÝnh còng lµ mét trong nh÷ng c¬ së lµm c¨n cø ®Ó ®­a ra c¸c dù b¸o ph¸t triÓn kinh tÕ-x∙
héi.
Tãm l¹i, dù b¸o ph¸t triÓn kinh tÕ-x∙ héi nh»m m« t¶ sù ph¸t triÓn kinh tÕ-x∙ héi cña ®« thÞ
trong t­¬ng lai dùa vµo kh¶ n¨ng ph¸t triÓn hiÖn t¹i còng nh­ c¸c tiÒn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ-x∙
héi cho t­¬ng lai. Trªn c¬ së c¸c dù b¸o nµy, c¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn kh«ng gian vµ c¬ së h¹
tÇng x∙ héi, kü thuËt ®« thÞ sÏ ®­îc ®­a ra nh»m hç trî cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ-x∙ héi cña
®« thÞ.

I.3.3. §Þnh h­íng ph¸t triÓn kh«ng gian ®« thÞ


§Þnh h­íng ph¸t triÓn kh«ng gian ®« thÞ quyÕt ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ®óng ®¾n cña ®« thÞ
trong c¶ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Néi dung cña ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kh«ng gian ®« thÞ trong ®å
¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ th­êng gåm c¸c vÊn ®Ò:
• X¸c ®Þnh tÝnh chÊt vµ quy m« d©n sè ®« thÞ;
• Ph©n khu chøc n¨ng c¸c khu ®Êt quy ho¹ch;
• §Þnh h­íng ph¸t triÓn kiÕn tróc vµ c¶nh quan trong ®« thÞ;
• Quy ho¹ch sö dông ®Êt ®ai ®« thÞ trong thêi gian giíi h¹n;
• §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p ®ång bé ®Ó thùc hiÖn.

10
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

§Þnh h­íng ph¸t triÓn kh«ng gian ®« thÞ th­êng tu©n thñ theo h­íng chØ ®¹o cña chiÕn l­îc
ph¸t triÓn ®« thÞ, quy ho¹ch vïng ®èi víi ®« thÞ ®ã. §Þnh h­íng nµy còng ph¶i phï hîp víi dù
b¸o ph¸t triÓn kinh tÕ-x∙ héi cña ®« thÞ.

I.3.4. §Þnh h­íng ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng cña ®« thÞ


C¬ së h¹ tÇng x· héi ®« thÞ
C¬ së h¹ tÇng x∙ héi lµ mét bé phËn quan träng ®Ó ®« thÞ ph¸t triÓn ®ång bé vµ bÒn v÷ng.
Chóng bao gåm:
• HÖ thèng c¸c lo¹i h×nh c­ tró (nhµ ë c¸c lo¹i);
• HÖ thèng c¸c c«ng tr×nh gi¸o dôc;
• HÖ thèng c¸c c«ng tr×nh ch¨m sãc søc khoÎ;
• HÖ thèng c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸, vui ch¬i, gi¶ trÝ, thÓ thao...;
• HÖ thèng c¸c c«ng tr×nh hµnh chÝnh, qu¶n lý ®« thÞ;
• HÖ thèng c¸c c«ng tr×nh th­¬ng m¹i, dÞch vô.

Chóng võa lµ nh÷ng c«ng tr×nh gãp phÇn thùc hiÖn hoµn chØnh chøc n¨ng cho ®« thÞ võa lµ
®ãng gãp cã hiÖu qu¶ vÒ kiÕn tróc vµ c¶nh quan ®« thÞ.

C¬ së h¹ tÇng kü thuËt
C¬ së h¹ tÇng kü thuËt ®« thÞ lµ mét bé phËn rÊt quan träng nh»m ®¶m b¶o cho ®« thÞ ph¸t
triÓn ®ång bé, bÒn v÷ng, gi÷ g×n m«i tr­êng ®« thÞ trong lµnh, ®¶m b¶o tèt ®êi sèng sinh ho¹t
cña ng­êi d©n. C¬ së h¹ tÇng kü thuËt ®« thÞ bao gåm c¸c h¹ng môc:
• HÖ thèng giao th«ng;
• C¸c th«ng sè ®Þa kü thuËt cho c¸c khu sö dông ®Êt;
• HÖ thèng cÊp n­íc;
• HÖ thèng cÊp ®iÖn;
• HÖ thèng tho¸t n­íc vµ xö lý n­íc th¶i tËp trung;
• HÖ thèng cung cÊp n¨ng l­îng;
• HÖ thèng th«ng tin liªn l¹c;
• HÖ thèng thu gom vµ xö lý chÊt th¶i r¾n.

§iÒu quan träng nhÊt trong ®Þnh h­íng ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kü thuËt ®« thÞ lµ x¸c ®Þnh
®­îc vÞ trÝ c¸c c«ng tr×nh ®Çu mèi, nguån n­íc cÊp n­íc s¹ch cho ®« thÞ, vÞ trÝ c¸c tr¹m xö lý
n­íc bÈn, c¸c h­íng xö lý ®èi víi vÊn ®Ò tho¸t n­íc vµ cÊp n­íc, cÊp ®iÖn cho ®« thÞ. Ngoµi
ra ph©n giai ®o¹n thùc hiÖn trong quy ho¹ch còng ®­îc ®­a ra nh»m ®¶m b¶o cho c¸c ho¹t
®éng cña c¸c c«ng tr×nh kü thuËt kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n trong c¶ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ x©y dùng
®« thÞ.
C¬ së h¹ tÇng x∙ héi vµ kü thuËt lµ hai bé phËn cã quan hÖ kh¨ng khÝt trong quy ho¹ch kh«ng
gian ®« thÞ.

I.3.5. §iÒu lÖ qu¶n lý quy ho¹ch ®« thÞ


NghÞ ®Þnh 91/CP ngµy 17/8/1994 cña ChÝnh phñ ban hµnh §iÒu lÖ qu¶n lý QH§T, trong ®ã
quy ®Þnh mét sè néi dung chÝnh nh­ sau:
ViÖc c¶i t¹o vµ x©y dùng ®« thÞ ph¶i c¨n cø vµo QH§T (hay quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ) ®­îc
c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn phª duyÖt.
QH§T bao gåm quy ho¹ch chung cho toµn ph¹m vi ®Êt ®« thÞ vµ quy ho¹ch chi tiÕt cho tõng
khu chøc n¨ng thuéc ph¹m vi ®Êt ®« thÞ.
§å ¸n QH§T ph¶i do c¸c tæ chøc chuyªn m«n ®­îc Nhµ n­íc c«ng nhËn lËp vµ ph¶i tu©n
theo c¸c tiªu chuÈn, quy ph¹m cña Nhµ n­íc.
11
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

§å ¸n QH§T ®­îc duyÖt lµ c¬ së ph¸p lý ®Ó lËp kÕ ho¹ch sö dông ®Êt, qu¶n lý ®« thÞ, tiÕn
hµnh c«ng t¸c ®Çu t­ x©y dùng, lËp c¸c kÕ ho¹ch c¶i t¹o, x©y dùng ®« thÞ hµng n¨m, ng¾n h¹n
vµ dµi h¹n thuéc c¸c ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng. §å ¸n quy ho¹ch chung x¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng
ph¸t triÓn kh«ng gian ®« thÞ, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, t¹o lËp m«i tr­êng sèng thÝch hîp, ®¶m
b¶o an ninh quèc phßng vµ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, b¶o tån c¸c di tÝch lÞch sö, c¶nh quan thiªn
nhiªn, cã tÝnh ®Õn hËu qu¶ cña thiªn tai còng nh­ sù cè c«ng nghÖ cã thÓ x¶y ra.
§å ¸n quy ho¹ch chung ®­îc lËp trªn b¶n ®å ®Þa h×nh cã tû lÖ 1/2.000-1/25.000 tïy theo quy
m« d©n sè ®« thÞ vµ ®­îc thÓ hiÖn b»ng s¬ ®å ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ®« thÞ (15-20 n¨m) vµ quy
ho¹ch x©y dùng ng¾n h¹n (5-10 n¨m).
§å ¸n quy ho¹ch chung ph¶i cã ý kiÕn cña Héi ®ång Nh©n d©n vµ ñy ban Nh©n d©n thµnh
phè, thÞ x∙, thÞ trÊn së t¹i vµ c¸c ngµnh cã liªn quan tr­íc khi tr×nh c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm
quyÒn phª duyÖt.
C¸c ®å ¸n quy ho¹ch chi tiÕt ®­îc lËp trªn c¬ së b¶n ®å ®Þa h×nh vµ ®Þa chÝnh tû lÖ 1/500-
1/2.000, nh»m cô thÓ hãa vµ tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña ®å ¸n quy ho¹ch chung, lµm c¬ së
x©y dùng c¸c c«ng tr×nh trªn mÆt ®Êt, c¸c c«ng tr×nh ngÇm nh­: nhµ ë, c¸c c«ng tr×nh s¶n xuÊt
vµ dÞch vô, c«ng viªn, c©y xanh, c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng kü thuËt, gi÷ g×n vµ t«n t¹o c¸c c«ng
tr×nh kiÕn tróc cã gi¸ trÞ vµ c¶nh quan thiªn nhiªn, b¶o ®¶m an toµn phßng ch¸y, ch÷a ch¸y,
b¶o vÖ m«i tr­êng.
§å ¸n quy ho¹ch chi tiÕt ®­îc duyÖt lµ c¨n cø ®Ó lËp dù ¸n ®Çu t­, lùa chän xÐt duyÖt ®Þa
®iÓm vµ cÊp chøng chØ quy ho¹ch, quyÕt ®Þnh giao ®Êt vµ cÊp giÊy phÐp x©y dùng.
ThÈm quyÒn lËp, xÐt duyÖt c¸c ®å ¸n QH§T ®­îc quy ®Þnh nh­ sau: (1) Thñ t­íng ChÝnh phñ
phª duyÖt ®å ¸n quy ho¹ch chung c¸c ®« thÞ lo¹i I, lo¹i II. Bé X©y dùng tæ chøc lËp quy ho¹ch
chung ®« thÞ lo¹i I, lo¹i II; vµ (2) Uû ban Nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng phª
duyÖt c¸c ®å ¸n QH§T cßn l¹i. KiÕn tróc s­ tr­ëng hoÆc Së X©y dùng tæ chøc lËp, thÈm tra vµ
tr×nh duyÖt c¸c ®å ¸n QH§T. ViÖc xÐt duyÖt c¸c ®å ¸n quy ho¹ch chung c¸c ®« thÞ lo¹i III vµ
lo¹i IV, quy ho¹ch chi tiÕt Trung t©m ®« thÞ lo¹i I, lo¹i II vµ c¸c quèc lé ®i qua c¸c ®« thÞ tØnh
lþ ph¶i cã ý kiÕn tho¶ thuËn chÝnh thøc b»ng v¨n b¶n cña Bé X©y dùng.
Bé X©y dùng ban hµnh tiªu chuÈn, quy tr×nh vµ h­íng dÉn viÖc lËp thÈm tra, xÐt duyÖt
QH§T.
ViÖc xem xÐt ®iÒu chØnh c¸c ®å ¸n quy ho¹ch chung ®­îc tiÕn hµnh theo ®Þnh kú 5 n¨m mét
lÇn, khi cÇn thiÕt cã thÓ sím h¬n.
C¸c ®iÒu chØnh bæ sung cã tÝnh chÊt côc bé ®èi víi ®å ¸n quy ho¹ch chung hoÆc quy ho¹ch
chi tiÕt ®­îc tiÕn hµnh khi cÇn thiÕt.
Mäi viÖc ®iÒu chØnh c¸c ®å ¸n QH§T ®Òu ph¶i ®­îc phÐp cña c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm
quyÒn phª duyÖt ®å ¸n ®ã.

12
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

Ch­¬ng II: C¬ së ph¸p luËt cña ViÖt Nam vÒ m«i tr­êng


vµ quy Ho¹ch ®« thÞ

II.1. C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt

II.1.1. C¸c v¨n b¶n vÒ quy ho¹ch ®« thÞ


• NghÞ ®Þnh 91/CP cña ChÝnh phñ ban hµnh ngµy 17/8/1994 kÌm theo ®iÒu lÖ Qu¶n lý QH§T
bao gåm 6 ch­¬ng, 52 ®iÒu;
• QuyÕt ®Þnh sè 322/BXD-§T ngµy 28/12/1993 cña Bé tr­ëng Bé X©y dùng vÒ viÖc ban hµnh
Quy ®Þnh lËp ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ;
• Th«ng t­ sè 25/BXD-KTQH ngµy 22/8/1995 cña Bé x©y dùng vÒ viÖc h­íng dÉn xÐt duyÖt ®å
¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ;
• Quy chuÈn x©y dùng ViÖt Nam tËp I ®­îc ban hµnh ngµy 14/12/1996 cña Bé X©y dùng, trong
®ã ch­¬ng V ®Ò cËp tíi phÇn Quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ;
• Th«ng t­ 03/BXD/KTQH cña Bé X©y dùng ban hµnh ngµy 4/6/1997 vÒ viÖc h­íng dÉn lËp,
xÐt duyÖt quy ho¹ch x©y dùng c¸c thÞ trÊn vµ thÞ tø.

II.1.2. C¸c v¨n b¶n vÒ m«i tr­êng ®« thÞ vµ §GT§MT


• ChØ thÞ 36-CT/TW cña Bé ChÝnh trÞ ngµy 25/6/1998 vÒ viÖc t¨ng c­êng c«ng t¸c b¶o vÖ m«i
tr­êng trong thêi kú c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. V¨n b¶n sè 3165/BKHCNMT-
MTg cña Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng ngµy 8/12/1998 vÒ viÖc h­íng dÉn thùc hiÖn
chØ thÞ 36-CT/TW cña Bé ChÝnh trÞ vÒ c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr­êng;
• LuËt b¶o vÖ m«i tr­êng: §iÒu 17 vÒ lËp vµ thÈm ®Þnh b¸o c¸o §GT§MT cña c¸c c¬ së kinh tÕ,
khoa häc, kü thuËt, y tÕ, v¨n hãa, x∙ héi vµ quèc phßng ®∙ ho¹t ®éng tr­íc khi luËt b¶o vÖ m«i
tr­êng ®­îc ban hµnh; §iÒu 18 vÒ lËp vµ thÈm ®Þnh b¸o c¸o §GT§MT c¸c dù ¸n ph¸t triÓn;
• NghÞ ®Þnh sè 175-CP, ngµy 18-10-1994 cña ChÝnh phñ vÒ h­íng dÉn thi hµnh LuËt b¶o vÖ m«i
tr­êng: Ch­¬ng III vÒ §GT§MT; Ch­¬ng IV vÒ phßng, chèng, kh¾c phôc suy tho¸i m«i
tr­êng, « nhiÓm m«i tr­êng vµ sù cè m«i tr­êng;
• NghÞ ®Þnh sè 26-CP, ngµy 26-4-1996 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh vÒ
b¶o vÖ m«i tr­êng;
• Th«ng t­ 1420/MTg ngµy 26-11-1994 cña Bé Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng h­íng dÉn
lËp vµ thÈm ®Þnh b¸o c¸o §GT§MT ®èi víi c¸c c¬ së ®ang ho¹t ®éng;
• Th«ng t­ 715/MTg ngµy 3/4/1995 cña Bé Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng h­íng dÉn lËp
vµ thÈm ®Þnh b¸o c¸o §GT§MT ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp tõ n­íc ngoµi;
• Th«ng t­ 490/1998/TT-BKHCNMT ngµy 29-4-1998 cña Bé Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i
tr­êng h­íng dÉn lËp vµ thÈm ®Þnh b¸o c¸o §GT§MT ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t­;
• QuyÕt ®Þnh sè 1806-Q§/MTg ngµy 31-12-1994 cña Bé Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng
vÒ viÖc ban hµnh Quy chÕ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Héi ®ång thÈm ®Þnh b¸o c¸o §GT§MT vµ
cÊp giÊy phÐp m«i tr­êng;
• C«ng v¨n sè 812-MTg ngµy 17-04-1996 vÒ viÖc ban hµnh mÉu ®¬n vµ "QuyÕt ®Þnh phª chuÈn
b¸o c¸o §GT§MT";
• V¨n b¶n sè 2249/BXD-KHCN cña Bé X©y dùng ban hµnh ngµy 26/12/1998 vÒ viÖc h­íng dÉn
thùc hiÖn chØ thÞ 36-CT/TW cña Bé ChÝnh trÞ vÒ c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr­êng;
• Quy chÕ sè 29/1999/Q§-BXD cña Bé tr­ëng Bé X©y dùng ban hµnh ngµy 22/10/1999 vÒ b¶o
vÖ m«i tr­êng ngµnh x©y dùng.

13
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

II.2. §GT§MT cho c¸c ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ ë ViÖt Nam


T¹i ®iÒu 9 NghÞ ®Þnh sè 175/CP vÒ h­íng dÉn thi hµnh LuËt B¶o vÖ m«i tr­êng do Thñ t­íng
ChÝnh phñ n­íc CHXHCN ViÖt Nam ký ngµy 18/10/1994 ghi râ: “Chñ ®Çu t­, chñ qu¶n dù
¸n hoÆc gi¸m ®èc c¸c c¬ quan, xÝ nghiÖp... thuéc c¸c ®èi t­îng sau ®©y ph¶i thùc hiÖn ®¸nh
gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng: 1. C¸c quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn vïng, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch
ph¸t triÓn ngµnh, tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng, c¸c QH§T, khu d©n c­... ”.
Theo ®óng c¸c quy ®Þnh cña LuËt B¶o vÖ m«i tr­êng vµ NghÞ ®Þnh 175/CP th× tÊt c¶ c¸c lo¹i
®å ¸n QH§T bao gåm: quy ho¹ch chung x©y dùng ®« thÞ vµ quy ho¹ch chi tiÕt x©y dùng ®«
thÞ ®Òu cÇn ph¶i ®­îc tiÕn hµnh lËp vµ thÈm ®Þnh b¸o c¸o §GT§MT tr­íc khi ®å ¸n ®­îc ®­a
vµo thùc hiÖn.
Nh­ng thùc tÕ lµ trong suèt c¸c n¨m qua (1994-1999), mçi n¨m cã hµng chôc ®å ¸n quy
ho¹ch x©y dùng ®« thÞ ®­îc thùc hiÖn, nh­ng chØ cã mét sè l­îng rÊt Ýt c¸c ®å ¸n ®­îc ®¸nh
gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cã tÝnh chÊt thÝ ®iÓm. Næi tréi lªn trong sè c¸c b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c
®éng m«i tr­êng ®∙ ®­îc nghiªn cøu thÝ ®iÓm cho ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ lµ hai
c«ng tr×nh nghiªn cøu:
• “§¸nh gi¸ c¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng cña dù ¸n quy ho¹ch tæng thÓ thµnh phè Hµ Néi, 2010-
2020” - 1996;
• “§¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cña dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn thµnh phè H¶i D­¬ng ®Õn n¨m
2010” - 1996.
II.3. ThuËn lîi vµ khã kh¨n cña viÖc thùc hiÖn §GT§MT cho c¸c
®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ ë ViÖt Nam
a. ThuËn lîi:
• Do thùc hiÖn sau nªn ViÖt Nam kÕ thõa ®­îc nhiÒu kinh nghiÖm quý b¸u cña c¸c n­íc ph¸t
triÓn trªn thÕ giíi trong c«ng t¸c ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng;
• C«ng t¸c quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ ®∙ ®­îc thùc hiÖn ë ViÖt Nam tõ rÊt l©u, nªn chóng ta cã
®­îc mét ®éi ngò chuyªn gia thiÕt kÕ QH§T nhiÒu kinh nghiÖm. Sè l­îng c¸c ®å ¸n quy
ho¹ch x©y dùng ®« thÞ ®­îc thùc hiÖn hµng n¨m kh¸ nhiÒu, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc
nghiªn cøu, bæ sung vµ hoµn thiÖn mét kü thuËt §GT§MT phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña ViÖt
Nam trong §GT§MT cho ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ;
• ë ViÖt Nam, tuy míi ®­îc nghiªn cøu, ¸p dông nh­ng c«ng t¸c §GT§MT cho c¸c dù ¸n nãi
chung vµ cho ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ nãi riªng rÊt ®­îc sù quan t©m, theo dâi cña
c¸c cÊp l∙nh ®¹o tõ Trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng.

b. Khã kh¨n:
• §GT§MT nãi chung vµ §GT§MT cho ®å ¸n QH§T nãi riªng vÉn cßn lµ mét vÊn ®Ò rÊt míi
mÎ ®èi víi ViÖt Nam;
• Quy m« cña §GT§MT cho ®å ¸n QH§T lµ qu¸ réng, liªn quan ®Õn nhiÒu lÜnh vùc m«i tr­êng
vµ bao trïm lªn nhiÒu lÜnh vùc ho¹t ®éng cña ®« thÞ;
• ThiÕu c¸c trang thiÕt bÞ, m¸y mãc quan tr¾c, ph©n tÝch vµ thÝ nghiÖm hiÖn ®¹i vÒ m«i tr­êng
®« thÞ, dÉn ®Õn thiÕu c¸c th«ng tin, sè liÖu m«i tr­êng tin cËy;
• ThiÕu mét ®éi ngò c¸c nhµ chuyªn m«n s©u nhiÒu kinh nghiÖm vÒ m«i tr­êng ®« thÞ;
• ThiÕu c¸c c«ng cô thùc hiÖn qu¶n lý m«i tr­êng ®« thÞ sau khi ®å ¸n ®­îc thùc hiÖn: HÖ thèng
quan tr¾c vµ kiÓm to¸n m«i tr­êng...;
• HÖ thèng c¸c v¨n b¶n luËt ph¸p, quy t¾c, quy ®Þnh vµ hÖ thèng c¸c tiªu chuÈn m«i tr­êng cña
ViÖt Nam ch­a hoµn thiÖn;
• Kinh phÝ thùc hiÖn §GT§MT cho ®å ¸n QH§T ch­a ®­îc quy ®Þnh râ rµng;
• C¸n bé thùc hiÖn c¸c b¸o c¸o §GT§MT ch­a ®­îc ®µo t¹o ®Çy ®ñ, kÞp thêi.

14
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

II.4. Môc tiªu cña Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng
cho ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ
Sæ tay ®­îc so¹n th¶o víi môc tiªu trªn:
• Gãp phÇn vµ ®Èy m¹nh viÖc thùc thi c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr­êng trong ho¹t ®éng quy ho¹ch,
x©y dùng vµ qu¶n lý ®« thÞ;
• T­ vÊn cho c¸c nhµ qu¶n lý trong viÖc qu¶n lý quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ, thùc thi c«ng t¸c
b¶o vÖ m«i tr­êng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, x©y dùng vµ qu¶n lý ®« thÞ;
• Gióp cho c¸c nhµ thiÕt kÕ, QH§T hiÓu râ h¬n n÷a ý nghÜa m«i tr­êng cña ®å ¸n QH§T còng
nh­ c¸c t¸c ®éng cña nã nh»m t¹o thuËn lîi cho viÖc ®Ò xuÊt vµ lùa chän c¸c ph­¬ng ¸n, c¸c
gi¶i ph¸p tèi ­u trong QH§T;
• Thóc ®Èy sù phèi hîp gi÷a c¸c nhµ quy ho¹ch vµ nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr­êng
trong qóa tr×nh quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ nh»m tr¸nh c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng sÏ ph¸t sinh ®¶m
b¶o r»ng c¸c hËu qu¶ m«i tr­êng sÏ ®­îc gi¶m thiÓu th«ng qua viÖc lùa chän vÞ trÝ, quy ho¹ch
vµ thiÕt kÕ tÊt c¶ c¸c dù ¸n ph¸t triÓn míi vµ n¾m v÷ng c¸c c¬ héi nh»m hoµn thiÖn m«i tr­êng
nÕu cã c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng míi ph¸t sinh cïng víi qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa. Gãp phÇn lµm cho
®å ¸n hoµn thiÖn h¬n vµ lµm gi¶m thiÓu ®­îc c¸c t¸c ®éng tiªu cùc cña ®å ¸n ®Õn m«i tr­êng;
• Gióp cho viÖc ®iÒu tra, nghiªn cøu vµ lËp b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho c¸c ®å ¸n
quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ ®­îc dÔ dµng, thuËn tiÖn vµ hoµn thiÖn h¬n;
• T¹o c¬ së ph¸p lý cho c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ quy ho¹ch vµ m«i tr­êng ë tÊt c¶ c¸c
cÊp tiÕn hµnh thÈm ®Þnh, xÐt duyÖt c¸c ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ.

Sæ tay ®­îc biªn so¹n cho c¸c nhµ QH§T, c¸c nhµ lËp kÕ ho¹ch ®Çu t­, ®ång thêi còng dïng
cho c¸c nhµ thÈm ®Þnh xÐt duyÖt b¸o c¸o §GT§MT, c¸c nhµ qu¶n lý ph¸t triÓn, qu¶n lý ®« thÞ
nãi chung vµ b¶o vÖ m«i tr­êng nãi riªng t¹i khu vùc ®« thÞ.

II.5. Ph¹m vi sö dông cña b¶n h­íng dÉn


Cuèn Sæ tay h­íng dÉn nµy ®­îc so¹n th¶o lµm c¬ së cho viÖc thùc hiÖn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng
m«i tr­êng cña ®å ¸n quy ho¹ch chung ®« thÞ, tuy nhiªn, nã còng cã thÓ tham kh¶o ®Ó sö
dông cho viÖc §GT§MT cho ®å ¸n quy ho¹ch vïng vµ ®å ¸n quy ho¹ch chi tiÕt .

15
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

phÇn II: §¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n QH§T

Ch­¬ng III: c¸c vÊn ®Ò chung

III.1. §¸nh gi¸ m«i tr­êng chiÕn l­îc (§GMTCL) vµ §GT§MT cho
c¸c ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ
§¸nh gi¸ m«i tr­êng chiÕn l­îc (§GMTCL) ®­îc ®Þnh nghÜa lµ "qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ c¸c t¸c
®éng m«i tr­êng cña mét chÝnh s¸ch, mét kÕ ho¹ch/quy ho¹ch hoÆc mét ch­¬ng tr×nh ph¸t
triÓn vµ c¸c ph­¬ng ¸n thay thÕ cña chóng mét c¸ch cã hÖ thèng vµ toµn diÖn; lµ viÖc chuÈn bÞ
mét b¸o c¸o vÒ c¸c kÕt qu¶ ®∙ ®¸nh gi¸ vµ sö dông chóng phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh mét
c¸ch cã tr¸ch nhiÖm" (Therial et al., 1992), hay lµ "mét qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ cã hÖ thèng c¸c
hËu qu¶ m«i tr­êng cña mét chÝnh s¸ch, mét kÕ ho¹ch hoÆc mét ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn ®Ó
®¶m b¶o r»ng c¸c hËu qu¶ m«i tr­êng ®­îc xÐt ®Õn mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ ®­îc chó ý ®Õn mét
c¸ch thÝch ®¸ng ë nh÷ng b­íc thÝch hîp sím nhÊt trong qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh ngang hµng
víi c¸c c©n nh¾c vÒ kinh tÕ vµ x∙ héi" (Sadler vµ Verheem, 1996).
QH§T (®«i khi cßn gäi lµ quy ho¹ch ph¸t triÓn ®« thÞ hay quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ) lµ c«ng
cô h÷u hiÖu ®Ó bè trÝ kh«ng gian l∙nh thæ cña mét vïng hay mét ®« thÞ, ®ång thêi lµ sù cô thÓ
hãa c¸c ®­êng lèi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ x∙ héi theo kh«ng gian vËt thÓ trong mét vïng
hay mét ®« thÞ. QH§T lµ mét ho¹t ®éng chiÕn l­îc, cho nªn §GT§MT cña QH§T mang tÝnh
chÊt §GMTCL. V× thÕ, trong cuèn Sæ tay h­íng dÉn nµy, thuËt ng÷ §GT§MT ®å ¸n quy
ho¹ch ®« thÞ ®­îc sö dông t­¬ng ®­¬ng víi thuËt ng÷ §GMTCL cho ®å ¸n QH§T.
NÕu §GT§MT cÊp dù ¸n lµ mét qu¸ tr×nh nghiªn cøu nh»m nhËn d¹ng, dù b¸o vµ ph©n tÝch
nh÷ng t¸c ®éng m«i tr­êng cã ý nghÜa quan träng, ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu c¸c t¸c
®éng tiªu cùc, ph¸t huy c¸c t¸c ®éng tÝch cùc cña mét dù ¸n vµ cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt
nh»m n©ng cao chÊt l­îng cña viÖc ra quyÕt ®Þnh, th× §GMTCL c¸c ®å ¸n QH§T n»m ë møc
cao h¬n §GT§MT cÊp dù ¸n. B¶ng 1 ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a §GT§MT cÊp dù ¸n vµ
§GMTCL.
§GMTCL lµ mét mét kh¸i niÖm míi, ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn lý luËn vµ tÝch lòy kinh
nghiÖm. §GMTCL vµ §GT§MT cÊp dù ¸n cã mèi quan hÖ chÆt chÏ vµ ph©n cÊp t­¬ng tù nh­
viÖc ph©n cÊp tõ chÝnh s¸ch xuèng dù ¸n. H×nh 2 thÓ hiÖn tÝnh ph©n cÊp ®ã mét c¸ch t­¬ng
®èi.

III.1.1. Nguyªn t¾c chung cña §GMTCL


§GT§MTCL, theo Sadler (1998) vµ Tonk vµ Verheem (1998), tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c sau:
• Phï hîp víi môc tiªu vµ sÏ ®­îc øng dông ë cÊp chÝnh s¸ch, cÊp kÕ ho¹ch vµ cÊp ch­¬ng
tr×nh;
• TiÕn hµnh mét c¸ch tæng thÓ, ®­îc ¸p dông cho tõng ®èi t­îng t­¬ng øng vµ cã c¸c kÕ ho¹ch
dù phßng; vµ cã hiÖu qu¶ ®èi víi mçi mét ®èi t­îng;
• Dµnh ­u tiªn cho viÖc ®­a ra c¸c th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc ra quyÕt ®Þnh, tËp trung vµo c¸c
vÊn ®Ò then chèt vµ c¸c vÊn ®Ò cã ý nghÜa quan träng;
• Dùa trªn c¸c nguyªn t¾c ph¸t triÓn bÒn v÷ng (ph¶i tÝnh ®Õn c¶ c©n nh¾c m«i tr­êng, c©n nh¾c
x∙ héi vµ c©n nh¾c kinh tÕ);
• §­îc liªn kÕt víi c¸c ph©n tÝch kinh tÕ vµ x∙ héi, còng nh­ víi c¸c c«ng cô vµ qu¸ tr×nh ®¸nh
gi¸ vµ quy ho¹ch;
16
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

• TiÕn hµnh mét c¸ch minh b¹ch vµ c«ng khai;


• Thùc tÕ, dÔ sö dông, h­íng tíi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò vµ cã hiÖu qu¶;
• §­a ra nh÷ng viÔn c¶nh míi vµ tÝnh s¸ng t¹o (t¹o ra nh÷ng thuËn lîi míi, kh«ng g©y thªm khã
kh¨n);
• Lµ mét qu¸ tr×nh võa häc võa lµm (vÒ thùc chÊt b¾t ®Çu "lµm §GMTCL" lµ thu thËp kinh
nghiÖm).
B¶ng 1: So s¸nh §GT§MT cÊp dù ¸n víi §GMTCL (Dùa theo Barry Dalayton and Barry Sandler, 1998, cã
bæ sung vµ ®iÒu chØnh)
§GT§MT cÊp dù ¸n §GMTCL
Lµ ®¸nh gi¸ riªng biÖt mét dù ¸n Lµ ng¨n ngõa, tËp hîp th«ng tin cho c¸c dù ¸n dù ®Þnh sÏ ph¸t
ph¸t triÓn ®èi víi m«i tr­êng triÓn

Xem xÐt t¸c ®éng ng­îc l¹i cña m«i §¸nh gi¸ ¶nh h­ëng cña mét chÝnh s¸ch, mét kÕ ho¹ch, mét
tr­êng ®Õn dù ¸n ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn ®Õn m«i tr­êng, ®ång thêi còng ®¸nh
gi¸ c¶ ¶nh h­ëng cña m«i tr­êng lªn nhu cÇu vµ c¬ héi ph¸t
triÓn.

TËp trung vµo tõng dù ¸n vµ khu TËp trung vµo tËp hîp nhiÒu ho¹t ®éng ph¸t triÓn vµ c¸c l∙nh
vùc bÞ ¶nh h­ëng riªng biÖt thæ, vïng vµ ngµnh cã c¸c ho¹t ®éng nµy

B¾t ®Çu vµ kÕt thóc ®∙ ®­îc x¸c Lµ mét qu¸ tr×nh liªn tôc nh»m cung cÊp c¸c th«ng tin mét
®Þnh râ rµng c¸ch kÞp thêi

§¸nh gi¸ c¸c t¸c ®éng trùc tiÕp vµ §¸nh gi¸ c¸c t¸c ®éng tÝch dån vµ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan;
lîi Ých ®¸nh gi¸ c¸c vÊn ®Ò cho ph¸t triÓn bÒn v÷ng

Chó ý ®Õn c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu Chó ý ®Õn viÖc duy tr× lùa chän c¸c møc vÒ chÊt l­îng m«i
tr­êng

Ngµy cµng ®i vµo c¸c chi tiÕt cô thÓ Ngµy cµng më réng vµ kh«ng ®i vµo chi tiÕt tÝnh cô thÓ, tÝnh
tæng hîp cao nh»m cung cÊp mét tÇm nh×n réng vµ trong mét
tæng thÓ ph¸t triÓn chung

TËp trung vµo c¸c t¸c ®éng ®Æc thï T¹o ra mét c¬ chÕ trong ®ã c¸c t¸c ®éng vµ lîi nhuËn ®­îc
cña tõng dù ¸n ®Þnh l­îng

III.1.2. Mét sè nguyªn t¾c cña §GT§MT (§GMTCL) cho ®å ¸n quy ho¹ch ®«
thÞ
Môc ®Ých §GMTCL c¸c ®å ¸n QH§T:
• Phßng tr¸nh c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng tiªu cùc n¶y sinh cïng víi qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa b»ng
c¸ch ®¶m b¶o r»ng c¸c hËu qu¶ m«i tr­êng ®∙ ®­îc tÝnh ®Õn trong qu¸ tr×nh lùa chän vÞ trÝ,
quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ ®« thÞ;
• L­êng hÕt c¸c kh¶ n¨ng cã thÓ kh¾c phôc c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng sÏ ph¸t sinh cïng qu¸ tr×nh
®« thÞ hãa;
• §¶m b¶o sù ph¸t triÓn c©n b»ng gi÷a n«ng th«n, thµnh thÞ vµ h­íng tíi sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng.

C¸ch tiÕp cËn cña §GMTCL trong quy ho¹ch nh»m ®¹t ®­îc:
• Sö dông ®Êt trong c¸c vïng ph¸t triÓn kh¸c nhau ph¶i phï hîp vÒ mÆt m«i tr­êng;
• Sö dông ®Êt trong cïng mét vïng ph¸t triÓn ph¶i t­¬ng thÝch víi nhau;
• C¸c c¬ së xö lý m«i tr­êng ph¶i ®ñ vµ ®­îc ®Æt t¹i nh÷ng vÞ trÝ thÝch hîp ®Ó ®¶m b¶o r»ng thu
gom vµ xö lý hÇu hÕt tÊt c¶ chÊt th¶i vµ n­íc th¶i do ph¸t triÓn t¹o ra.

17
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

B¶ng 2: Ph©n cÊp trong §GT§MT vµ §GMTCL (Sadler and Verheem, 1996)

C«ng viÖc C¸c ph­¬ng ¸n Gi¶m thiÓu


C«ng nghÖ Ph©n bè
ChiÕn l­îc kinh ChiÕn l­îc ph¸t C¸c dù ¸n lín,
tÕ vÜ m« triÓn ngµnh, vÝ dô vÝ dô dù ¸n
ChÝnh s¸ch nh­ ph¸t triÓn Quy ho¹ch ph¸t ®­êng hÇm
ChiÕn l­îc giao th«ng vµ triÓn vïng (Anh), ph¸t triÓn
m«i tr­êng n¨ng l­îng thñy vùc
(Canada)
Cung cÊp n¨ng
Ch­¬ng l­îng, vÝ dô n¨ng
tr×nh ChiÕn l­îc b¶o tån l­îng dÇu vµ khÝ,
h¹t nh©n vµ thñy
®iÖn
Quy ho¹ch ph¸t
KÕ ho¹ch Qu¶n lý tæng hîp l­u triÓn c¬ së h¹ tÇng
vùc s«ng thñy vùc, vÝ dô vÞ
trÝ cña hå chøa,
hµnh lang ®­êng
t¶i ®iÖn
C¸c tiªu chuÈn m«i T¸c ®éng m«i
C¸c dù ¸n tr­êng vÝ dô nh­ chÊt tr­êng cña riªng
l­îng n­íc ®èi víi vÞ trÝ dù ¸n
viÖc nu«i trång h¶i
s¶n
Nghiªn cøu sù phï hîp vÒ mÆt m«i tr­êng cña vÞ trÝ dù ¸n ®èi víi mét lo¹i h×nh sö dông ®Êt
nhÊt ®Þnh trong mét b¶n ®å ¸n th«ng qua sù ¶nh h­ëng cña nh÷ng yÕu tè sau:
• §Æc ®iÓm m«i tr­êng tù nhiªn bao gåm ®Þa h×nh, khÝ hËu, thñy v¨n, th¶m thùc vËt, ®éng thùc
vËt hoang d∙, n¬i sèng vµ ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai;
• B¶n chÊt, ph©n bè vµ hËu qu¶ cña chÊt th¶i bao gåm khÝ th¶i, chÊt th¶i r¾n, n­íc th¶i vµ tiÕng
ån do sö dông ®Êt t¹o ra;
• Kh¶ n¨ng cña m«i tr­êng tiÕp nhËn sù ph¸t triÓn, vÝ dô kh¶ n¨ng cña mét khu vùc kh«ng khÝ
(airshed) hay mét l­u vùc tiÕp nhËn vµ dung hßa chÊt th¶i hay n¨ng lùc cña c¸c c¬ së h¹ tÇng
m«i tr­êng trong xö lý, tiÕp nhËn chÊt th¶i cña c¸c c¬ së m«i tr­êng hiÖn cã ®èi víi sù ph¸t
triÓn trong t­¬ng lai;
• HiÖn tr¹ng sö dông ®Êt.

C¸c kiÓu sö dông ®Êt kh¸c nhau trong mét ®å ¸n quy ho¹ch cã c¸c kiÓu t¸c ®éng ®Õn m«i
tr­êng kh¸c nhau (xem Phô lôc môc III vµ IV), tuy nhiªn cã thÓ ph©n biÖt thµnh ba nhãm
chÝnh sau ®©y:
Nhãm 1. Ho¹t ®éng sö dông ®Êt nh¹y c¶m víi t¸c ®éng m«i tr­êng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn
nhÊt ®Þnh, kh«ng trÇm träng b»ng nhãm 2 vµ nhãm 3. Nh÷ng t¸c ®éng nµy cã thÓ gi¶m thiÓu
®­îc b»ng c¸ch bè trÝ kh«ng gian viÖc sö dông ®Êt, b¾t buéc tu©n thñ nh÷ng giíi h¹n ph¸t
triÓn hoÆc thùc thi c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý.
Nhãm 2. Ho¹t ®éng sö dông ®Êt nµy cã thÓ t¹o ra, hay cã thÓ nh¹y c¶m víi c¸c t¸c ®éng m«i
tr­êng. C¸c tiªu chuÈn m«i tr­êng hay c¸c h­íng dÉn cÇn sö dông ®Ó gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng
bÊt lîi th«ng qua viÖc ph©n vïng sö dông ®Êt vµ bè trÝ c¸c ®Þa ®iÓm x©y dùng. C¸c kiÓu vµ
møc ®é trÇm träng vÒ m«i tr­êng cña sö dông ®Êt cÇn thiÕt ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh. X¸c ®Þnh c¸c
vÊn ®Ò cÇn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng ë giai ®o¹n ®Çu cña c¸c dù ¸n.
Nhãm 3. Lo¹i sö dông ®Êt cã thÓ g©y nªn nh÷ng t¸c ®éng m«i tr­êng trÇm träng hoÆc lo¹i sö
dông ®Êt nh¹y c¶m cao víi « nhiÔm. ViÖc lùa chän vÞ trÝ cho d¹ng sö dông ®Êt nµy ph¶i ®­îc
tiÕn hµnh hÕt søc kü l­ìng ®Ó ph©n lËp c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng. Tæ hîp c¸c tiªu chuÈn m«i
18
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

tr­êng, còng nh­ toµn bé c¸c h­íng dÉn vÒ m«i tr­êng cÇn thiÕt ph¶i ®­îc tu©n thñ. §èi víi
lo¹i h×nh sö dông ®Êt nµy cÇn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng chi tiÕt.

§èi víi nh÷ng lo¹i h×nh sö dông ®Êt m©u thuÉn trÇm träng víi m«i tr­êng th× cÇn thiÕt ph¶i
tr¸nh bè trÝ hay bè trÝ cµng xa cµng tèt. NÕu viÖc bè trÝ chóng gÇn vïng cÇn b¶o vÖ m«i tr­êng
lµ bÊt kh¶ kh¸ng th× c¸c tiªu chuÈn m«i tr­êng, c¸c h­íng dÉn liªn quan ®Õn viÖc bè trÝ c¸c
lo¹i h×nh sö dông ®Êt vµ h¹ tÇng c¬ së cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông nghiªm tóc ®Ó giíi h¹n c¸c t¸c
®éng m«i tr­êng ë d­íi møc ®é cho phÐp. TÝnh kh¶ thi cña viÖc t¸ch biÖt vµ biÖn ph¸p kiÓm
so¸t ph¶i ®­îc nghiªn cøu. Trong mét sè tr­êng hîp viÖc gi¶m thiÓu c­êng ®é t¸c ®éng cã thÓ
tiÕn hµnh th«ng qua viÖc ph©n vïng sö dông ®Êt.

III.2. Qu¸ tr×nh, c¸c b­íc vµ mèi quan hÖ gi÷a §GT§MT víi
chu tr×nh thùc hiÖn ®å ¸n QH§T

III.2.1. §Þnh nghÜa


§GT§MT ®å ¸n QH§T lµ qu¸ tr×nh ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ mét c¸ch cã c¨n cø khoa häc
nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc hoÆc tiªu cùc cña viÖc thùc hiÖn quy ho¹ch vµ xem xÐt c¸c hËu qu¶
m«i tr­êng do qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa trong t­¬ng lai cã thÓ g©y ra cho tµi nguyªn thiªn nhiªn,
kinh tÕ, x∙ héi vµ m«i tr­êng cña ®« thÞ. Tõ ®ã ®Ò xuÊt c¸c ph­¬ng ¸n phßng ngõa, gi¶m thiÓu
c¸c t¸c ®éng tiªu cùc, ph¸t huy c¸c t¸c ®éng tÝch cùc th«ng qua c¸c biÖn ph¸p quy ho¹ch (bè
trÝ kh«ng gian ®« thÞ, bè trÝ c¸c lo¹i h×nh sö dông ®Êt, bè trÝ c¬ së h¹ tÇng, bè trÝ c¸c c¬ së vÖ
sinh m«i tr­êng...) mét c¸ch hîp lý, c¸c biÖn ph¸p kü thuËt (c«ng nghÖ xö lý n­íc th¶i, thu
gom vµ xö lý chÊt th¶i...) ®Ó xö lý chÊt th¶i.

III.2.2. C¸c b­íc §GT§MT


Qu¸ tr×nh §GT§MT QH§T còng theo qu¸ tr×nh §GT§MT chung vµ gåm c¸c b­íc:
• B­íc 1: Sµng läc vÒ m«i tr­êng;
• B­íc 2: X¸c ®Þnh ph¹m vi §GT§MT - LËp ®Ò c­¬ng §GT§MT;
• B­íc 3: §GT§MT chi tiÕt cho ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ;
• B­íc 4: ThÈm ®Þnh b¸o c¸o §GT§MT;
• B­íc 5: Qu¶n lý vµ gi¸m s¸t c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng ®« thÞ.

H×nh 2 thÓ hiÖn c¸c b­íc §GT§MT nµy ®­îc liªn kÕt víi c¸c b­íc cña qu¸ tr×nh QH§T (chu
tr×nh dù ¸n).

III.3. Vai trß vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan vµ c¸ nh©n


tham gia vµo qu¸ tr×nh §GT§MT

III.3.1. C¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc vÒ mÆt m«i tr­êng


§iÒu 38, LuËt b¶o vÖ m«i tr­êng quy ®Þnh “ChÝnh phñ thèng nhÊt qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ b¶o vÖ
m«i tr­êng trong c¶ n­íc.
Bé Khoa häc, C«ng nghÖ vµ m«i tr­êng chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ChÝnh phñ thùc hiÖn chøc
n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ m«i tr­êng.
C¸c Bé, c¬ quan ngang Bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ theo chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n
cña m×nh phèi hîp víi Bé Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng thùc hiÖn viÖc b¶o vÖ m«i
tr­êng trong ngµnh vµ c¸c c¬ së thuéc quyÒn qu¶n lý trùc tiÕp.
Uû ban nh©n nh©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ
n­íc vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng t¹i ®Þa ph­¬ng.

19
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

Së Khoa häc, C«ng nghÖ vµ m«i tr­êng chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Uû ban Nh©n d©n tØnh, thµnh
phè trùc thuéc Trung ­¬ng trong viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng ë ®Þa ph­¬ng”.
§GT§MT lµ mét c«ng cô phßng, chèng suy tho¸i, « nhiÔm vµ sù cè m«i tr­êng. C¬ quan
qu¶n lý m«i tr­êng (Bé KHCN&MT) cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc qu¸ tr×nh §GT§MT.
NhiÖm vô cña c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ m«i tr­êng trong qu¸ tr×nh §GT§MT lµ sµng läc
dù ¸n vÒ møc ®é cÇn ph¶i tiÕn hµnh §GT§MT ®èi víi dù ¸n ph¸t triÓn vµ t­ vÊn vÒ quy tr×nh
§GT§MT cho chñ dù ¸n. C¬ quan qu¶n lý §GT§MT th«ng qua ®Ò c­¬ng (kÕ ho¹ch)
§GT§MT, ®iÒu hµnh viÖc thÈm ®Þnh b¸o c¸o §GT§MT vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ phª chuÈn
c¸c kiÕn nghÞ cã liªn quan ®Õn §GT§MT.
§iÒu 14, NghÞ ®Þnh sè 175-CP ngµy 18-10-1994 cña ChÝnh phñ vÒ quy ®Þnh viÖc thÈm ®Þnh
b¸o c¸o §GT§MT cña c¸c dù ¸n ®­îc ph©n thµnh 2 cÊp:
CÊp Trung ­¬ng do Bé KHCN&MT thÈm ®Þnh. Tuú tr­êng hîp cô thÓ, Bé KHCN&MT cã thÓ
uû nhiÖm cho ®Þa ph­¬ng thÈm ®Þnh;
CÊp ®Þa ph­¬ng do Së KHCN&MT thÈm ®Þnh.
Bé KHCN&MT cã tr¸ch nhiÖm x©y dùng tr×nh ChÝnh phñ danh môc c¸c dù ¸n mµ b¸o c¸o
§GT§MT cÇn ph¶i ®­a ra ®Ó Quèc héi xem xÐt.

III.3.2. Chñ Dù ¸n (c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc vÒ quy ho¹ch ®« thÞ)
C¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ QH§T hay chñ dù ¸n QH§T tõ cÊp Trung ­¬ng ®Õn cÊp ®Þa
ph­¬ng lµ Thñ t­íng ChÝnh phñ, ñy ban nh©n d©n TØnh, thµnh phè, thÞ x∙, thÞ trÊn (Xem ¤ 1).
Chñ dù ¸n cã tr¸ch nhiÖm toµn diÖn vµ trùc tiÕp ®èi víi b¶n ®å ¸n QH§T cña m×nh. Chñ dù
¸n cung cÊp tµi chÝnh cho viÖc lËp ®å ¸n quy ho¹ch, còng nh­ viÖc §GT§MT cña ®å ¸n.
Chñ dù ¸n cÊp Trung ­¬ng (Thñ t­íng ChÝnh phñ) giao cho Bé X©y dùng tæ chøc lËp quy
ho¹ch chung ®« thÞ lo¹i I vµ lo¹i II vµ thÈm tra c¸c ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ thuéc
thuéc thÈm quyªn phª duyÖt cña Thñ t­íng.
Chñ dù ¸n cÊp ®Þa ph­¬ng (ñy ban Nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng) giao cho
kiÕn tróc s­ tr­ëng hoÆc Së x©y dùng tæ chøc lËp, thÈm tra c¸c ®å ¸n quy ho¹ch thuéc thÈm
quyªn phª duyÖt cña m×nh (xem ¤ 1).

20
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

Tr¸ch nhiÖm cña chñ dù ¸n Tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan qu¶n lý


(c¬ quan qu¶n lý QH§T) m«i tr­êng
LËp
nhiÖm
Sµng läc quy ho¹ch vÒ B­íc

thiÕt
mÆt m«i tr­êng 1

QH§T
X¸c ®Þnh ph¹m vi §GT§MT*

§GT§MT s¬ bé
• TiÕn hµnh §GT§MT s¬ bé c¸c ph­¬ng ¸n
ph¸c B­íc
• Lùa chän ph­¬ng ¸n tÝch cùc vÒ mÆt kinh tÕ, x∙ héi vµ m«i 2
c¸c tr­êng.
ph­¬ng

¸n

quy XÐt duyÖt ®Ò c­¬ng


LËp ®Ò c­¬ng §GT§MT chi tiÕt. §GT§MT chi tiÕt.
ho¹ch

§GT§MT chi tiÕt*

Hoµn • NhËn d¹ng t¸c ®éng, ph©n tÝch vµ


®¸nh gi¸ t¸c ®éng, dù b¸o vµ x¸c
chØnh ®Þnh ý nghÜa c¸c t¸c ®éng chÝnh.

h­¬ng B­íc
• §¸nh gi¸ c¸c ­u khuyÕt ®iÓm vÒ
mÆt m«i tr­êng cña ph­¬ng ¸n 3
¸n
®­îc ®Ò xuÊt.
QH§T Th«ng §å ¸n kh«ng
• Lùa chän ph­¬ng ¸n gi¶m thiÓu, kÕ qua sau ®­îc th«ng
®­îc khi söa qua
ho¹ch qu¶n lý t¸c ®éng.
ch÷a
chän

• LËp b¸o c¸o §GT§MT.


ThÈm ®Þnh b¸o QuyÕt ®Þnh
c¸o §GT§MT* phª chuÈn b¸o
x©y c¸o §GT§MT
dùng, Qu¶n lý vµ gi¸m s¸t t¸c ®éng m«i tr­êng
qu¶n cña ®« thÞ B­íc
lý ®«
4
thÞ
theo
B­íc 5
®å ¸n
quy
ho¹ch
Chó gi¶i:
®­îc C¸c b­íc §GT§MT hiÖn ®ang sö dông KÕt qu¶ §GT§MT
C¸c b­íc dù kiÕn bæ sung * Víi sù tham gia cña céng ®ång

H×nh 2: Dù th¶o quy tr×nh §GT§MT cho ®å ¸n quy ho¹ch chung ®« thÞ

21
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

« 1: c¸c ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ


“ThÈm quyÒn lËp, xÐt duyÖt c¸c ®å ¸n QH§T ®­îc quy ®Þnh nh­ sau:
20. Thñ t­íng ChÝnh phñ phª duyÖt ®å ¸n quy ho¹ch chung c¸c ®« thÞ lo¹i I, lo¹i II vµ c¸c ®å ¸n
quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ kh¸c khi xÐt thÊy cÇn thiÕt.
ñy ban Nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng tr×nh duyÖt c¸c ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng
®« thÞ thuéc thÈm quyÒn phª duyÖt cña Thñ t­íng ChÝnh phñ.
Bé X©y dùng tæ chøc lËp quy ho¹ch chung ®« thÞ lo¹i I, lo¹i II vµ thÈm tra c¸c ®å ¸n quy ho¹ch x©y
dùng ®« thÞ thuéc thÈm quyÒn phª duyÖt cña Thñ t­íng ChÝnh phñ.
21. ñy ban Nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng phª duyÖt c¸c ®å ¸n quy ho¹ch x©y
dùng ®« thÞ cßn l¹i thuéc ®Þa ph­¬ng m×nh.
ñy ban Nh©n d©n c¸c thµnh phè thuéc tØnh, thÞ x∙ vµ huyÖn tr×nh duyÖt ®å ¸n quy ho¹ch chung vµ
quy ho¹ch chi tiÕt thuéc thÈm quyÒn phª duyÖt cña ñy ban nh©n d©n tØnh.
KiÕn tróc s­ tr­ëng hoÆc Së X©y dùng (§èi víi c¸c ®« thÞ kh«ng cã KiÕn tróc s­ tr­ëng) tæ chøc lËp,
thÈm tra ®Ó b¸o c¸o ñy ban Nh©n d©n tØnh vÒ c¸c ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ nãi trªn.
KiÕn tróc s­ tr­ëng c¸c thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng tæ chøc lËp, thÈm tra vµ tr×nh duyÖt c¸c ®å
¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ thuéc thÈm quyÒn phª duyÖt cña ñy ban Nh©n d©n thµnh phè trùc
thuéc Trung ­¬ng".

Nguån: §iÒu 10 - §iÒu lÖ qu¶n lý QH§T - NghÞ ®Þnh sè 91/CP ngµy 17/8/1994 cña ChÝnh phñ.

III.3.3. C¬ quan lËp quy ho¹ch ®« thÞ


NÕu qu¸ tr×nh thùc hiÖn §GT§MT ®å ¸n QH§T lµ mét phÇn trong quy tr×nh lËp ®å ¸n
QH§T, th× hîp lý h¬n c¶ lµ viÖc lËp b¸o c¸o §GT§MT cho ®å ¸n QH§T do c¬ quan QH§T
phèi hîp víi c¸c c¬ quan chuyªn nghiªn cøu vÒ m«i tr­êng, c¸c chuyªn gia trong c¸c lÜnh vùc
m«i tr­êng thùc hiÖn.
Tuy nhiªn, theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, §GT§MT lµ mét phÇn viÖc ®éc lËp mét c¸ch t­¬ng ®èi
víi quy tr×nh lËp ®å ¸n QH§T, cho nªn chñ ®Çu t­ cã thÓ quyÕt ®Þnh trong viÖc chän c¸c c¬
quan vµ chuyªn gia m«i tr­êng ®Ó tiÕn hµnh lËp b¸o c¸o §GT§MT cho mét ®å ¸n QH§T
chung mét c¸ch ®éc lËp.

III.3.4. C¸c c¬ quan vµ chuyªn gia vÒ m«i tr­êng


Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn §GT§MT, c¸c c¬ quan, c¸c chuyªn gia m«i tr­êng cã thÓ ®­îc
thùc hiÖn hoÆc tham gia t­ vÊn cho c¬ quan QH§T trong §GT§MT cho ®å ¸n quy ho¹ch x©y
dùng ®« thÞ, cã tr¸ch nhiÖm phèi hîp chÆt chÏ vµ t­ vÊn cho c¸c nhµ QH§T trong viÖc lùa
chän vµ ®Ò xuÊt c¸c ph­¬ng ¸n quy ho¹ch cã kh¶ n¨ng b¶o vÖ m«i tr­êng tèt nhÊt.

III.3.5. Céng ®ång


QH§T cã ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu ®Õn t­¬ng lai cña ®« thÞ, bao gåm: ChÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n hãa,
x∙ héi vµ hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò “nh¹y c¶m” kh¸c, ®Æc biÖt lµ ®êi sèng cña céng ®ång d©n c­
®« thÞ. NÕu thiÕu sù ñng hé cña céng ®ång, ®å ¸n QH§T sÏ gÆp khã kh¨n trong thùc hiÖn.
ChÝnh v× vËy: "§å ¸n quy ho¹ch chung ph¶i cã ý kiÕn cña Héi ®ång Nh©n d©n thµnh phè, thÞ
x∙, thÞ trÊn së t¹i vµ c¸c ngµnh cã liªn quan tr­íc khi tr×nh c¬ quan Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn
phª duyÖt" vµ “C¸c ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ ®­îc duyÖt ph¶i ®­îc phæ biÕn c«ng
khai ®Ó nh©n d©n biÕt vµ thùc hiÖn. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®«
thÞ cÇn ®­îc xem xÐt ®iÒu chØnh cho phï hîp víi thùc tÕ ph¸t triÓn ®« thÞ” (§iÒu lÖ Qu¶n lý
QH§T - NghÞ ®Þnh 91/CP ngµy 17/8/1994 cña ChÝnh phñ).
Mét trong nh÷ng môc tiªu chÝnh trong ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch x©y
dùng ®« thÞ lµ nh»m h×nh thµnh ®­îc nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n vµ râ rµng cho c¸c nhµ qu¶n
lý quy ho¹ch vµ m«i tr­êng ®« thÞ trong t­¬ng lai. V× vËy, ph¶i cã sù tham gia cña céng ®ång
22
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

th«ng qua c¸c h×nh thøc ®ãng gãp ý kiÕn cho viÖc QH§T còng nh­ ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i
tr­êng cho ®å ¸n QH§T.

23
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

Ch­¬ng IV: Sµng läc vµ x¸c ®Þnh ph¹m vi

IV.1. Sµng läc vÒ m«i tr­êng


• C¨n cø ®iÒu 9 NghÞ ®Þnh sè 175/CP vÒ h­íng dÉn thi hµnh LuËt B¶o vÖ m«i tr­êng do Thñ
t­íng ChÝnh phñ n­íc CHXHCN ViÖt Nam ký ngµy 18/10/1994 ®∙ ghi râ: “Chñ ®Çu t­, chñ
qu¶n dù ¸n hoÆc gi¸m ®èc c¸c c¬ quan, xÝ nghiÖp... thuéc c¸c ®èi t­îng sau ®©y ph¶i thùc
hiÖn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng: 1. C¸c quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn vïng, quy ho¹ch, kÕ
ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh, tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng, c¸c QH§T, khu d©n c­...”;
• Th«ng t­ sè 490/TT-BKHCNMT do Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng ban hµnh ngµy
29/4/1998 còng quy ®Þnh râ c¸c dù ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ ph¶i lËp b¸o c¸o ®¸nh gi¸
t¸c ®éng m«i tr­êng;
• V¨n b¶n sè 2249/BXD-KHCN cña Bé X©y dùng ban hµnh ngµy 26/12/1998 vÒ viÖc h­íng dÉn
thùc hiÖn chØ thÞ 36-CT/TW cña Bé ChÝnh trÞ vÒ c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr­êng còng quy ®Þnh:
"Chó träng c«ng t¸c ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng trong viÖc lËp, xÐt duyÖt vµ thÈm ®Þnh c¸c
dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh vµ c¸c ®å ¸n quy ho¹ch c¸c thµnh phè, thÞ x∙, c¸c côm d©n
c­...".
Nh­ vËy §GT§MT víi mét ®å ¸n QH§T lµ b¾t buéc. Tuy nhiªn, møc ®é ®¸nh gi¸ t¸c ®éng
m«i tr­êng ®èi víi mçi mét dù ¸n QH chung §T rÊt kh¸c nhau. §Ó x¸c ®Þnh ®­îc quy m« cña
mçi b¸o c¸o §GT§MT cho ®å ¸n quy ho¹ch chung ®« thÞ cÇn thiÕt ph¶i dùa vµo c¸c lo¹i chØ
tiªu vÒ quy m« cña ®« thÞ, vÒ vïng cã m«i tr­êng nh¹y c¶m vµ vÒ tÝnh chÊt ®Æc thï cña ®« thÞ.

IV.1.1. ChØ tiªu sµng läc dù ¸n


ChØ tiªu vÒ quy m« d©n sè cña ®« thÞ

C¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng cña mét ®å ¸n QH§T th«ng th­êng phô vµo quy m« cña ®å ¸n. Quy
m« cña ®å ¸n ®­îc hiÓu lµ sè d©n cña c¸c thµnh phè ®­îc tiÕn hµnh quy ho¹ch ph¸t triÓn.
Thµnh phè cã sè d©n cµng lín th× sÏ cã nhiÒu vÊn ®Ò m«i tr­êng cÇn ph¶i gi¶i quyÕt h¬n c¸c
thµnh phè cã sè d©n Ýt h¬n. Theo quyÕt ®Þnh 132/H§BT ngµy 5/5/1990 c¸c ®« thÞ ViÖt Nam
®­îc chia thµnh 5 lo¹i (xem b¶ng 3).
§« thÞ lo¹i 1. Cã d©n sè trªn 1 000 000 ng­êi, cã mËt ®é d©n sè trªn 15 000 ng­êi/km2 .
§« thÞ lo¹i 2. Cã d©n sè tõ 350 000 ®Õn 1 000 000 ng­êi vµ mËt ®é d©n sè trªn 12000
ng­êi/km 2
§« thÞ lo¹i 3. Cã d©n sè tõ 100 000 ®Õn d­íi 350 000 ng­êi ®èi víi ®ång b»ng vµ tèi thiÓu tõ
80 000 ng­êi ®èi víi vïng nói, mËt ®é d©n sè b×nh qu©n trªn 10 000 ng­êi/km 2 ®èi víi vïng
®ång b»ng vµ 8 000 ng­êi/km2 ®èi víi vïng nói.

24
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

B¶ng 3: Ph©n lo¹i quy m« cña c¸c thµnh phè, thÞ x∙ chÝnh theo d©n sè cña ViÖt Nam ( theo Dù ¸n
t¨ng c­êng n¨ng lùc quèc gia nh»m hoµ nhËp m«i tr­êng vµo c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­, 1997)

TT Tªn thµnh phè/thÞ x∙ CÊp hµnh chÝnh Lo¹i ®« TØnh


thÞ
A/ Thµnh phè trùc thuéc
Trung ­¬ng
1 Hµ Néi Trùc thuéc Trung ­¬ng I
2 Hå ChÝ Minh - I
3 H¶i Phßng - II
4 §µ N½ng - II
Céng 4
B/ Thµnh phè tØnh lþ
5 HuÕ Thµnh phè tØnh lþ II Thõa Thiªn - HuÕ
6 CÇn Th¬ - II CÇn Th¬
7 Biªn Hoµ - II §ång Nai
8 Vinh - II NghÖ An
9 Nha Trang Thµnh phè tØnh lþ III Kh¸nh Hoµ
10 Nam §Þnh - III Nam §Þnh
11 Quy Nh¬n - III B×nh §Þnh
12 Vòng Tµu - III Bµ RÞa - Vòng Tµu
13 §µ L¹t - III L©m §ång
14 Th¸i Nguyªn - III Th¸i Nguyªn
15 Mü Tho - III TiÒn Giang
16 H¹ Long - III Qu¶ng Ninh
17 ViÖt Tr× - III Phó Thä
18 Thanh Ho¸ - III Thanh Ho¸
19 Bu«n Ma Thuét III §¾c L¾c
Céng 15
C/ ThÞ x· tØnh lþ
20 Long Xuyªn ThÞ x∙ tØnh lþ III An Giang
21 Phan ThiÕt - III B×nh ThuËn
22 VÜnh Long - III VÜnh Long
23 Sãc Tr¨ng - III Sãc Tr¨ng
24 Cµ Mau - III Cµ Mau
25 Phan Rang-Th¸p Chµm - III Ninh ThuËn
26 Pl©ycu - III Gia Rai
27 Hoµ B×nh - III Hoµ B×nh
28 R¹ch Gi¸ - III Kiªn Giang
29 Th¸i B×nh - III Th¸i B×nh
30 Yªn B¸i - III Yªn B¸i
31 Tuy Hoµ - III Phó Yªn
32 Cao L∙nh - III §ång Th¸p
33 H¶i D­¬ng - III H¶i D­¬ng
34 T©n An - III Long An
35 Trµ Vinh - III Trµ Vinh
36 B¹c Liªu - III B¹c liªu
37 Tam Kú - III Qu¶ng Nam
38 B¾c Giang - IV B¾c Giang
39 BÕn Tre - IV BÕn Tre
40 Thñ dÇu Mét - IV B×nh D­¬ng
41 Hµ §«ng - IV Hµ T©y
42 §«ng Hµ ThÞ x∙ tØnh lþ IV Qu¶ng TrÞ
43 Qu¶ng Ng∙i - IV Qu¶ng Ng∙i
44 T©y Ninh - IV T©y Ninh
45 C«ng Tum - IV C«ng Tum
46 S¬n La - IV S¬n La
25
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

47 L¹ng S¬n - IV L¹ng S¬n


48 Ninh B×nh - IV Ninh B×nh
49 Cao B»ng - IV Cao B»ng
50 Tuyªn Quang - IV Tuyªn Quang
51 §iÖn Biªn phñ - IV Lai Ch©u
52 §ång Híi - IV Qu¶ng B×nh
53 Hµ TÜnh - IV Hµ TÜnh
54 Hµ Giang - IV Hµ Giang
55 Lµo Cai - IV Lµo Cai
56 B¾c Ninh - IV B¾c Ninh
57 VÜnh Yªn - IV VÜnh yªn
58 Phñ Lý ThÞ x∙ tØnh lþ V Hµ Nam
59 H­ng yªn - V H­ng Yªn
60 B¾c C¹n - V B¾c C¹n
61 §ång Xoµi - V B×nh Ph­íc
Céng 42
D/ ThÞ x·
62 CÈm Ph¶ thÞ x∙ thuéc tØnh III Qu¶ng Ninh
63 U«ng BÝ III Qu¶ng Ninh
64 Ch©u §èc III An Giang
65 Sa §Ðc III §ång Th¸p
66 S¬n T©y IV Hµ T©y
67 BØm S¬n IV Thanh Ho¸
68 Héi An IV Qu¶ng Nam
69 VÜnh An V §ång Nai
70 Tam §iÖp V Ninh B×nh
71 Phó Thä V Phó Thä
72 Qu¶ng TrÞ V Qu¶ng TrÞ
73 Gß C«ng V TiÒn Giang
74 SÇm S¬n V Thanh Ho¸
75 S«ng C«ng V Th¸i Nguyªn
76 Hång LÜnh V Hµ TÜnh
77 Cam ®­êng Lµo Cai
78 Lai Ch©u Lai Ch©u
Céng 17
Tæng céng 78

§« thÞ lo¹i 4. Cã d©n c­ tõ 30 000 ®Õn d­íi 100 000 ng­êi ®èi víi vïng ®ång b»ng vµ tèi
thiÓu 20 000 ng­êi ®èi víi vïng nói. MËt ®é d©n sè trªn 8 000 ng­êi/km2 ®èi víi ®ång b»ng
vµ 6 000 ng­êi/km2 ®èi víi vïng nói.
§« thÞ lo¹i 5. Cã d©n sè tõ 4 000 ®Õn d­íi 30 000 ng­êi ®èi víi ®ång b»ng vµ tèi thiÓu tõ
2000 ng­êi ®èi víi miÒn nói. MËt ®é d©n sè trªn 6 000ng­êi/Km2 ®èi víi vïng ®ång b»ng vµ
3000ng­êi/km2 ®èi víi vïng nói.

TÝnh chÊt ®Æc thï cña ®« thÞ


C¸c ®å ¸n quy ho¹ch chung ®« thÞ cña n­íc ta cã thÓ cã c¸c tÝnh chÊt ®Æc thï sau:
• QH§T du lÞch;
• QH§T c«ng nghiÖp;
• QH§T hµnh chÝnh;
• QH§T quèc phßng;
• QH§T nghiªn cøu khoa häc...
C¸c ®å ¸n quy ho¹ch chung ®« thÞ còng cã thÓ ph©n lo¹i thµnh:
• C¸c ®å ¸n quy ho¹ch c¶i t¹o vµ më réng ®« thÞ;

26
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

• C¸c ®å ¸n x©y dùng míi ®« thÞ.

§Ó tiÕn hµnh §GT§MT c¸c ®å ¸n quy ho¹ch më réng thµnh phè cÇn tiÕn hµnh kiÓm to¸n m«i
tr­êng cña phÇn thµnh phè cò lµ nh÷ng sè liÖu nÒn c¬ b¶n cho viÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c vµ ®Çy
®ñ nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i vµ bÊt cËp cña ®« thÞ hiÖn nay, gióp cho viÖc tiÕn hµnh ®¸nh gi¸, ®Ò
xuÊt c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu, c¸c kÕ ho¹ch qu¶n lý vµ gi¸m s¸t t¸c ®éng cña ®å ¸n QH§T
më réng thµnh phè.

TÝnh nhËy c¶m vïng cã ®« thÞ

HËu qu¶ m«i tr­êng cña viÖc ph¸t triÓn thµnh phè kh«ng nh÷ng do quy m« cña thµnh phè, mµ
cßn do møc ®é nh¹y c¶m cña m«i tr­êng vïng thµnh phè ®­îc quy ho¹ch quyÕt ®Þnh. ChØ tiªu
nµy sÏ gióp ®Þnh h­íng cho viÖc x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng lín khi tiÕn hµnh ®¸nh gi¸
c¸c t¸c ®éng, còng nh­ viÖc thÈm ®Þnh b¸o c¸o §GT§MT sau nµy. Khi ®Þnh h­íng c«ng t¸c
§GT§MT cÇn thiÕt ph¶i x¸c ®Þnh xem dù ¸n cã thuéc c¸c vïng cã m«i tr­êng nh¹y c¶m hay
kh«ng?
• Vïng cã ý nghÜa lÞch sö, kh¶o cæ vµ khoa häc;
• Vïng ®Êt ngËp n­íc, ®íi ven bê (biÓn);
• Vïng nói cã ®é dèc cao vµ ®Þa h×nh ®Æc biÖt (nói ®¸ v«i, cuesta);
• V­ên quèc gia, khu b¶o tån tù nhiªn, c¸c lo¹i rõng cã ý nghÜa kinh tÕ, v¨n hãa vµ sinh th¸i;
• Vïng cã c¸c lo¹i ®éng, thùc vËt qóy hiÕm cã nguy c¬ bÞ tiªu diÖt;
• Vïng kh« h¹n;
• Vïng th­êng xuyªn cã lò lôt vµ c¸c thiªn tai kh¸c;
• Vïng cã mËt ®é d©n sè cao;
• Vïng ®Êt dïng cho th©m canh c©y l­¬ng thùc vµ c©y c«ng nghiÖp;
• Vïng cã c¸c khu c«ng nghiÖp ®ang ho¹t ®éng;
• Vïng ®ang bÞ « nhiÓm m«i tr­êng nÆng nÒ;
• Vïng ®∙ vµ ®ang cã nguy c¬ m«i tr­êng do chiÕn tranh ®Ó l¹i.

Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh tÊt c¶ c¸c QH§T ®Òu ph¶i tiÕn hµnh §GT§MT, kÕt qu¶ cña qu¸
tr×nh sµng läc cã thÓ ®­îc tæng kÕt theo b¶ng (b¶ng 4) gióp cho viÖc x¸c ®Þnh quy m« cña dù
¸n vÒ §GT§MT vµ ®Þnh h­íng cho viÖc x¸c ®Þnh néi dung cña b¸o c¸o §GT§MT tiÕp theo.
B¶ng 4: B¶n tæng kÕt kÕt qu¶ c¸c chØ tiªu sµng läc dù ¸n QH§T

Tªn ®« thÞ Quy m« d©n sè TÝnh chÊt ®Æc TÝnh nh¹y c¶m C¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng
cÇn quy cña ®« thÞ thï cña ®« thÞ cña vïng cã ®« thÞ chÝnh cÇn x¸c ®Þnh néi
ho¹ch dung trong §GT§MT

IV.1.2. C¸c c¬ quan vµ c¸ nh©n cã tr¸ch nhiÖm sµng läc dù ¸n vÒ mÆt m«i
tr­êng
• Côc M«i tr­êng, Bé KHCN&MT; c¸c Së KHCN&MT
• Vô KHCN, Bé X©y dùng; c¸c Së X©y dùng vµ V¨n phßng KiÕn tróc s­ tr­ëng

IV.2. X¸c ®Þnh ph¹m vi §GT§MT


NhiÖm vô ®Çu tiªn cña x¸c ®Þnh ph¹m vi lµ trªn c¬ së kÕt qu¶ cña b­íc sµng läc m«i tr­êng
®∙ tr×nh bµy, tiÕn hµnh §GT§MT s¬ bé c¸c s¬ ph¸c ph­¬ng ¸n nh»m lùa chän ®­îc ph­¬ng
¸n quy ho¹ch tÝch cùc nhÊt vÒ mÆt kinh tÕ, x∙ héi vµ m«i tr­êng.
TiÕp ®Õn, x©y dùng ®Ò c­¬ng (kÕ ho¹ch) §GT§MT chi tiÕt cho ph­¬ng ¸n ®∙ lùa chän phôc
vô cho viÖc hoµn chØnh nã.

27
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

Qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh ph¹m vi cña §GT§MT mét ®å ¸n QH§T ®ßi hái sù phèi hîp chÆt chÏ
gi÷a c¸c nhµ quy ho¹ch vµ c¸c nhµ m«i tr­êng.

IV.2.1. Môc tiªu cña x¸c ®Þnh ph¹m vi


X¸c ®Þnh ph¹m vi §GT§MT cho ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ cã c¸c môc tiªu chÝnh nh­
sau:
• X¸c ®Þnh ®­îc giíi h¹n vµ quy m« cña §GT§MT QH§T.
• C©n nh¾c vµ xem xÐt c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng cÇn nghiªn cøu.
• Dù kiÕn ®­îc ph¹m vi ¶nh h­ëng cña c¸c biÕn ®æi m«i tr­êng tíi sù ph¸t triÓn mäi mÆt cña ®«
thÞ.
• X¸c ®Þnh c¸c ph­¬ng ph¸p §GT§MT thÝch hîp.
• Dù kiÕn c¸c sè liÖu, tµi liÖu, th«ng tin cÇn thu thËp tham kh¶o.
• Dù kiÕn c¸c c¬ quan, c¸ nh©n cÇn phèi hîp nghiªn cøu.
• Tham kh¶o ý kiÕn cña céng ®ång ®èi víi c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng.

IV.2.2. Néi dung x¸c ®Þnh ph¹m vi §GT§MT


Mét ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ ®­îc thùc hiÖn sÏ liªn quan tíi tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc m«i
tr­êng ®« thÞ vµ g©y ra nh÷ng biÕn ®æi s©u s¾c c¶ vÒ h¹ tÇng ®« thÞ, kinh tÕ x∙ héi, tµi nguyªn
m«i tr­êng vµ cuéc sèng con ng­êi. §Ó ®¸nh gi¸ ®­îc triÖt ®Ó c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng cã thÓ
x¶y ra cÇn x¸c ®Þnh râ ph¹m vi nghiªn cøu ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng.
C¸c ®« thÞ kh¸c nhau cã nh÷ng ®Æc thï riªng vÒ vÞ trÝ ®Þa lý, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, lÞch sö h×nh
thµnh, c¸c tiÒm n¨ng vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn, sinh th¸i còng nh­ c¸c gi¸ trÞ vÒ tµi nguyªn
con ng­êi... Do vËy, ®Ó cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc râ ph¹m vi §GT§MT cÇn kh¶o s¸t t¹i ®Þa bµn,
tham kh¶o ý kiÕn c¸c chuyªn gia t¹i ®Þa ph­¬ng vµ céng ®ång. C¸c néi dung chÝnh ®­îc quan
t©m lµ:
• Nghiªn c­ó c¸c ph­¬ng ¸n quy ho¹ch.
• X¸c ®Þnh c¸c lÜnh vùc m«i tr­êng cÇn ®­îc quan t©m ®Æc biÖt ®Ó lµm gi¶m c¸c t¸c ®éng tiªu
cùc ®Õn m«i tr­êng ®« thÞ cña tõng ph­¬ng ¸n.
• B­íc ®Çu ®¸nh gi¸ c¸c hËu qu¶ m«i tr­êng chÝnh cña ®å ¸n QH§T ®­îc chän.

Tõ nh÷ng ®¸nh gi¸ nµy, kÕt hîp ph©n tÝch ý t­ëng cña ®å ¸n QH§T x¸c ®Þnh ph¹m vi
§GT§MT.
Nh­ vËy c¸c b­íc tiÕn hµnh x¸c ®Þnh ph¹m vi §GT§MT bao gåm:
• Ph©n tÝch ý t­ëng, ý ®å thiÕt kÕ cña ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ, nghiªn cøu xem xÐt quy
m«, néi dung ®Ó tõ ®ã dù b¸o ®­îc c¸c nguy c¬ c¸c t¸c ®éng ®Õn m«i tr­êng cña c¸c ph­¬ng
¸n ph¸c th¶o QH§T.
• TiÕn hµnh §GT§MT s¬ bé c¸c ph­¬ng ¸n ph¸c th¶o QH§T (xem ¤ 2).
• Lùa chän ph­¬ng ¸n quy ho¹ch hîp lý h¬n c¶ vÒ mÆt kinh tÕ, x∙ héi vµ m«i tr­êng.
• B¸o c¸o §GT§MT s¬ bé ph¶i ®­îc c¸c c¬ quan qu¶n lý m«i tr­êng cã thÈm quyÒn th«ng qua.
• X¸c ®Þnh ph¹m vi ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cña ®å ¸n QH§T trªn c¬ së c¸c kÕt qu¶ cña
§GT§MT s¬ bé. Néi dung, ph­¬ng ph¸p, c¸c c¬ quan vµ c¸ nh©n phèi hîp, thêi gian vµ
kinh phÝ nghiªn cøu §GT§MT cña mét QH§T ®­îc x¸c ®Þnh trong ®Ò c­¬ng (kÕ ho¹ch)
nghiªn cøu §GT§MT chi tiÕt.

28
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

Néi dung cña mét b¸o c¸o §GT§MT s¬ bé theo NghÞ ®Þnh sè 175-CP ngµy 18-10-1994 cña
ChÝnh phñ vÒ h­íng dÉn thi hµnh LuËt b¶o vÖ m«i tr­êng tr×nh bµy trong ¤ 2.

« 2. Néi dung cña b¸o c¸o §GT§MT s¬ bé (theo NghÞ ®Þnh sè 175-CP)
Më ®Çu
Môc ®Ých cña b¸o c¸o.
T×nh h×nh sè liÖu c¨n cø cña b¸o c¸o.
M« t¶ tãm t¾t dù ¸n
C¸c sè liÖu vÒ hiÖn tr¹ng m«i tr­êng
§¸nh gi¸ ®Þnh tÝnh, ®Þnh l­îng, trong tr­êng hîp kh«ng cã thÓ cã sè liÖu ®Þnh l­îng
th× ph©n lo¹i theo møc ®é: nÆng, trung b×nh, nhÑ, ch­a râ, hiÖn tr¹ng m«i tr­êng theo
tõng yÕu tè tù nhiªn (®Êt, n­íc, kh«ng khÝ...).
§¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng khi thùc hiÖn dù ¸n
§¸nh gi¸ kh¸i qu¸t theo tõng yÕu tè chÝnh:
Kh«ng khÝ 5. HÖ sinh th¸i 9. Giao th«ng
N­íc 6. ChÊt th¶i r¾n 10. Søc khoÎ céng ®ång
TiÕng ån 7. C¶nh quan, di tÝch lÞch sö 11. C¸c chØ tiªu liªn quan kh¸c
§Êt 8. C¬ së h¹ tÇng vÒ kinh tÕ x∙ héi
KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ
KÕt luËn vÒ ¶nh h­ëng cña m«i tr­êng ®Õn dù ¸n
KiÕn nghÞ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ®­îc ®¸nh gi¸ chi tiÕt.

Néi dung cña b¸o c¸o §GT§MT s¬ bé theo quy ®Þnh sè 175-CP lµ néi dung cña mét b¸o c¸o
§GT§MT cÊp dù ¸n. §Ó phï hîp víi néi dung cña mét b¸o c¸o §GMTCL cÇn thiÕt ph¶i cã
sù thay ®æi vµ chi tiÕt hãa thªm. thµnh "§GT§MT c¸c ho¹t ®éng sö dông ®Êt trong ph¸c th¶o
®å ¸n". Néi dung chÝnh cña phÇn nµy lµ liÖt kª c¸c ho¹t ®éng sö dông ®Êt cña c¸c b¶n ph¸c
th¶o ®å ¸n quy ho¹ch, vµ ®¸nh gi¸ s¬ bé c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng cña c¸c lo¹i h×nh sö dông
®Êt trªn ¶nh h­ëng ®Õn m«i tr­êng: kh«ng khÝ, tiÕng ån, n­íc, chÊt th¶i r¾n vµ c¸c m«i tr­êng
bé phËn kh¸c. Cã thÓ sö dông b¶ng III.1 vµ III.2 cña phÇn phô lôc ®Ó tham kh¶o ®Ó h×nh thµnh
néi dung cña ch­¬ng nµy.
Bæ sung thªm phÇn so s¸nh t¸c ®éng m«i tr­êng cña ph¸c th¶o ®å ¸n vµ chän ph¸c th¶o tèi ­u
nhÊt vÒ mÆt m«i tr­êng. PhÇn nµy tËp trung vµo viÖc c©n nh¾c c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng cña
tõng ph¸c th¶o, chän ra ph­¬ng ¸n phï hîp vÒ mÆt m«i tr­êng. §ång thêi kiÕn nghÞ c¸c biÖn
ph¸p phßng ngõa vµ gi¶m thiÓu t¸c ®éng, chñ yÕu phÇn nµy trong b¸o c¸o §GT§MT s¬ bé lµ
kiÕn nghÞ c¸c biÖn ph¸p quy ho¹ch ®Ó c¸c t¸c gi¶ ®å ¸n chÝnh thøc tham kh¶o cho giai ®o¹n
QH§T.

IV.2.3. X©y dùng ®Ò c­¬ng §GT§MT


Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh tÊt c¶ c¸c ®å ¸n QH§T ®Òu ph¶i tiÕn hµnh §GT§MT chi tiÕt, cho
nªn b­íc tiÕp theo cña x¸c ®Þnh ph¹m vi lµ x©y dùng ®Ò c­¬ng nghiªn cøu §GT§MT chi tiÕt.
Mét ®Ò c­¬ng nghiªn cøu chi tiÕt cña ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch x©y
dùng ®« thÞ chÝnh lµ b¶n h­íng dÉn ®Þnh h­íng, dù kiÕn c¸c ho¹t ®éng, c¸c ph­¬ng ph¸p tiÕn
hµnh lËp b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng... ®ång thêi còng lµ c¬ së ®Ó kiÓm tra, gi¸m
s¸t tiÕn ®é vµ néi dung thùc hiÖn b¸o c¸o.
Trong mét ®Ò c­¬ng ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng chi tiÕt, ph¶i lµm râ ®­îc tÝnh ph¸p lý vµ
néi dung cÇn nghiªn cøu. C¸c th«ng tin vÒ ph¸p lý cña ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å
¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ bao gåm:
• C¸c c¬ së luËt, chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc.
• C¸c tiªu chuÈn m«i tr­êng ®­îc sö dông.

29
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

• C¸c quy ®Þnh vÒ vïng nh¹y c¶m m«i tr­êng.

Nh­ vËy, néi dung chÝnh cña ®Ò c­¬ng §GT§MT bao gåm:
• M« t¶ kh¸i qu¸t hiÖn tr¹ng quy ho¹ch vµ m«i tr­êng nÒn.
• M« t¶ tæng qu¸t ý t­ëng thiÕt kÕ vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn cña ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®«
thÞ.
• Nªu ®­îc c¸c nhËn ®Þnh s¬ bé vÒ mèi liªn quan cña ®å ¸n tíi m«i tr­êng ®« thÞ.
• §­a ra môc tiªu cô thÓ cña §GT§MT.
• Dù kiÕn c¸c ph­¬ng ph¸p cÇn sö dông ®Ó d¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng.
• Dù kiÕn thêi gian, c¸ch phèi hîp liªn ngµnh vµ ph©n nhiÖm cña c¸c bªn höu quan trong nghiªn
cøu §GT§MT.
• Sù tham gia cña céng ®ång.
• Néi dung chi tiÕt cña b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng (c¸c lÜnh vùc m«i tr­êng cÇn
nghiªn cøu) vµ c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng cÇn ®i s©u xem xÐt (c¶ cã lîi vµ cã h¹i).
• §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p phßng tr¸nh, gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng tiªu cùc vµ ph¸t huy
c¸c t¸c ®éng cã lîi cña dù ¸n.
• §Ò xuÊt néi dung cña kÕ ho¹ch gi¸m s¸t vµ quan tr¾c m«i tr­êng.
• §Ò xuÊt néi dung cña kÕ ho¹ch qu¶n lý m«i tr­êng.
• Dù to¸n kinh phÝ lËp b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng.

IV.2.4. C¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm x¸c ®Þnh ph¹m vi §GT§MT


C¸c c¬ quan, c¸ nh©n thùc hiÖn §GT§MT cã tr¸ch nhiÖm trong viÖc x¸c ®Þnh ph¹m vi
§GT§MT.
• Chñ dù ¸n (c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc vÒ QH§T)
• C¬ quan nhËn nhiÖm vô lËp b¸o c¸o §GT§MT
• Céng ®ång

C¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc vÒ m«i tr­êng cã tr¸ch nhiÖm ®¸nh gi¸ vµ th«ng qua ®Ò c­¬ng
vÒ néi dung cña §GT§MT.
• Côc M«i tr­êng, Bé KHCN&MT
• C¸c Së Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng cña c¸c tØnh vµ thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng
• C¸c vô KHCN&MT cña c¸c Bé chuyªn ngµnh.

30
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

ch­¬ng V: §GT§MT chi tiÕt cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

§¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng chi tiÕt cho ®å ¸n QH§T lµ b­íc tiÕp theo trong chu tr×nh ®¸nh
gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng, sau khi ®∙ thùc hiÖn c¸c qu¸ tr×nh sµng läc m«i tr­êng, x¸c ®Þnh
ph¹m vi vµ ®Ò c­¬ng chi tiÕt cho §GT§MT. Néi dung chñ yÕu cña phÇn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng
m«i tr­êng chi tiÕt trong mét b¸o c¸o §GT§MT cho ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ bao
gåm:
• Nghiªn cøu ®å ¸n QH§T;
• Nghiªn cøu hiÖn tr¹ng m«i tr­êng vïng dù ¸n sÏ triÓn khai;
• NhËn d¹ng t¸c ®éng;
• Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ t¸c ®éng;
• Dù b¸o quy m« vµ c­êng ®é t¸c ®éng;
• §¸nh gi¸ tÇm quan träng cña c¸c t¸c ®éng;
• C¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng;
• KÕ ho¹ch qu¶n lý c¸c t¸c ®éng.
V.1. NhËn d¹ng t¸c ®éng

V.1.1. NhiÖm vô, thêi ®iÓm vµ ®èi t­îng cña nhËn d¹ng t¸c ®éng m«i tr­êng
NhiÖm vô cña nhËn d¹ng c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng cña mét ®å ¸n QH§T
• X©y dùng ®­îc danh môc c¸c t¸c ®éng, nguyªn nh©n t¸c ®éng còng nh­ c¸c ®èi t­îng chÞu
t¸c ®éng m«i tr­êng chÝnh khi ®å ¸n ®­îc thùc hiÖn.
• X¸c ®Þnh ®­îc c¸c nguyªn nh©n g©y ra t¸c ®éng m«i tr­êng cô thÓ.
• X¸c ®Þnh ®­îc mèi quan hÖ trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp gi÷a nguyªn nh©n vµ t¸c ®éng m«i tr­êng.
• X¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng vµ träng t©m nghiªn cøu (c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng ®Æc tr­ng cña
QH§T) trong b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng.

Thêi ®iÓm tiÕn hµnh nhËn d¹ng t¸c ®éng m«i tr­êng
• Qu¸ tr×nh nhËn d¹ng t¸c ®éng m«i tr­êng ph¶i ®­îc thùc hiÖn ngay sau khi cã nhiÖm vô quy
ho¹ch x©y dùng ®« thÞ (tøc lµ tõ giai ®o¹n tiÕn hµnh thu thËp c¸c th«ng tin vÒ hiÖn tr¹ng ®Êt
®ai, hiÖn tr¹ng kinh tÕ-x∙ héi, hiÖn tr¹ng c¬ së h¹ tÇng kü thuËt... vµ hiÖn tr¹ng m«i tr­êng cña
vïng sÏ ®­îc tiÕn hµnh quy ho¹ch), cho ®Õn giai ®o¹n b­íc ®Çu ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng
(khi ®∙ lùa chän xong vµ quyÕt ®Þnh ph­¬ng ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ).
• C«ng t¸c nhËn d¹ng t¸c ®éng m«i tr­êng cÇn ph¶i ®­îc tiÕn hµnh theo s¸t quy tr×nh QH§T, tõ
b­íc ®iÒu tra nghiªn cøu hiÖn tr¹ng, thiÕt kÕ ph­¬ng ¸n quy ho¹ch, cho ®Õn giai ®o¹n lùa chän
vµ th«ng qua ph­¬ng ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ.

§èi t­îng cña nhËn d¹ng t¸c ®éng m«i tr­êng


§èi t­îng cña nhËn d¹ng t¸c ®éng m«i tr­êng trong c¸c ®å ¸n QH§T lµ c¸c ®èi t­îng sÏ ph¶i
chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c t¸c ®éng tÝch cùc vµ tiªu cùc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn quy ho¹ch:
• T¸c ®éng ®Õn ®iÒu kiÖn tù nhiªn:
 ChÕ ®é nhiÖt Èm , khÝ hËu vµ thêi tiÕt, còng nh­ sù thay ®æi tÝnh chÊt vµ thµnh phÇn
kh«ng khÝ cña ®Þa ph­¬ng.
 ¶nh h­ëng cña qu¸ tr×nh san lÊp, xãi mßn, båi tô dßng ch¶y... cña s«ng, suèi, hå, bê biÓn;
 ¶nh h­ëng cña thiªn tai nh­: b∙o, lò lôt, tr­ît lë, ®éng ®Êt, sËp lón...
 ¶nh h­ëng ®Õn c¶nh quan thiªn nhiªn vµ c¶nh quan kiÕn tróc.
 ¶nh h­ëng ®Õn tµi nguyªn kho¸ng s¶n.
 ¶nh h­ëng ®Õn tµi nguyªn ®Êt, còng nh­ sù thay ®æi tÝnh chÊt vµ thµnh phÇn cÊu t¹o ®Êt.
 ¶nh h­ëng ®Õn tµi nguyªn n­íc, còng nh­ sù thay ®æi tÝnh chÊt vµ thµnh phÇn vµ chÊt
l­îng n­íc.
• T¸c ®éng kinh tÕ-x∙ héi:
 Di d©n vµ t¸i ®Þnh c­ trong ®« thÞ.
31
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

 Thay ®æi c¬ cÊu sö dông ®Êt ®« thÞ.


 Thay ®æi c¬ cÊu ngµnh nghÒ vµ viÖc lµm.
 Thay ®æi hÖ thèng h¹ tÇng x∙ héi vµ h¹ tÇng kü thuËt ®« thÞ.
 ¶nh h­ëng ®Õn truyÒn thèng, t«n gi¸o, phong tôc tËp qu¸n, tÝn ng­ìng cña ®Þa ph­¬ng.
 ¶nh h­ëng ®Õn c¸c di tÝch lÞch sö, v¨n hãa, c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc.
 ¶nh h­ëng ®Õn quan hÖ x∙ héi, t©m lý céng ®ång.
 ¶nh h­ëng ®Õn møc sèng, lèi sèng vµ d©n trÝ ®« thÞ.
 ¶nh h­ëng ®Õn søc kháe céng ®ång.

• T¸c ®éng sinh häc:


 Tµi nguyªn ®éng, thùc vËt.
 C©y trång, vËt nu«i.
 C¸c hÖ sinh th¸i tù nhiªn.
 C¸c hÖ sinh th¸i nh©n v¨n vµ sinh th¸i ®« thÞ.

C¸c t¸c ®éng m«i tr­êng nµy cã thÓ lµ t¸c ®éng trùc tiÕp, t¸c ®éng gi¸n tiÕp hoÆc lµ c¸c t¸c
®éng tÝch lòy, sÏ x¶y ra khi ®å ¸n QH§T ®­îc thùc hiÖn, tËp trung chñ yÕu trong c¸c lÜnh vùc
m«i tr­êng:
• §iÒu kiÖn tù nhiªn;
• M«i tr­êng x∙ héi;
• M«i tr­êng v¨n hãa, lÞch sö;
• M«i tr­êng ®Êt;
• M«i tr­êng n­íc;
• M«i tr­êng kh«ng khÝ vµ tiÕng ån;
• HÖ sinh th¸i ®« thÞ vµ nh©n v¨n;
• C©y xanh - c¶nh quan;
• M«i tr­êng x©y dùng vµ c¶i thiÖn nhµ æ chuét;
• M«i tr­êng giao th«ng;
• ChÊt th¶i r¾n vµ chÊt th¶i nguy h¹i;
• Søc kháe m«i tr­êng vµ nghÜa trang - mai t¸ng.

§« thÞ ë ViÖt Nam ph¸t triÓn tõ mét nÒn kinh tÕ l¹c hËu, nh­ng ®∙ gãp trªn 40% GDP quèc
néi, sö dông nhiÒu tµi nguyªn kho¸ng s¶n, ®Êt, rõng, ®ång b»ng vµ d¶i ven biÓn. HÖ thèng ®«
thÞ ViÖt Nam ph¸t triÓn cïng víi m¹ng l­íi ®iÓm d©n c­ n«ng th«n vïng ngo¹i thµnh vµ vïng
l©n cËn, cïng víi m¹ng l­íi c¬ së h¹ tÇng võa thiÕu vÒ khèi l­îng, võa non yÕu vÒ chÊt
l­îng... lµ nh÷ng th¸ch thøc to lín gay g¾t gi÷a sù t¨ng tr­ëng d©n sè vµ viÖc lµm, gi÷a khai
th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn phôc vô ph¸t triÓn ®« thÞ vµ b¶o vÖ m«i tr­êng, møc chªnh lÖch
gi÷a ®« thÞ vµ n«ng th«n, v.v.. V× thÕ c¸c t¸c ®éng kinh tÕ - x∙ héi cÇn ®­îc nhËn d¹ng mét
c¸ch ®Çy ®ñ trong §GT§MT QH§T.
H×nh thµnh, ph¸t triÓn hÖ thèng ®« thÞ lµ nh÷ng c«ng tr×nh do con ng­êi tæ chøc t¹o ra ë thêi
kú v¨n minh c«ng nghiÖp, nªn thuéc kh«ng gian m«i tr­êng nh©n t¹o. M«i tr­êng nh©n t¹o
®« thÞ ph¸t triÓn trªn nÒn cña mét m«i tr­êng tù nhiªn, cho nªn nÒn t¶ng cña mét QH§T bÒn
v÷ng lµ trong ®å ¸n quy ho¹ch mèi quan hÖ céng sinh cña m«i tr­êng nh©n t¹o víi m«i tr­êng
tù nhiªn ë cÊp ®é vÜ m« còng nh­ vi m« cÇn ®­îc x¸c ®Þnh vµ ®¸nh gi¸ mét c¸ch ®óng ®¾n.

32
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

V.1.2. C¸c th«ng tin cÇn thiÕt, kü thuËt vµ ph­¬ng ph¸p ®Ó nhËn d¹ng
t¸c ®éng m«i tr­êng
C¸c th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn nhËn d¹ng t¸c ®éng m«i tr­êng

• KÕt qu¶ cña §GT§MT s¬ bé.


• C¸c th«ng tin vÒ hiÖn tr¹ng vµ dù b¸o cña ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ:
VÞ trÝ ®Þa lý cña ®« thÞ.
Quy m« d©n sè vµ c¬ cÊu lao ®éng ®« thÞ.
TÝnh chÊt vµ chøc n¨ng cña ®« thÞ.
§iÒu kiÖn tù nhiªn cña ®« thÞ.
Tµi nguyªn thiªn nhiªn.
T×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ-x∙ héi.
HiÖn tr¹ng vµ quy ho¹ch sö dông ®Êt.
HiÖn tr¹ng kiÕn tróc-c¶nh quan ®« thÞ vµ t­¬ng lai ph¸t triÓn.
HiÖn tr¹ng vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c c¬ së h¹ tÇng kü thuËt ®« thÞ.
H¹ tÇng x∙ héi (nhµ ë, gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸, lÞch sö)

• C¸c th«ng tin vÒ hiÖn tr¹ng m«i tr­êng nÒn cña c¸c lÜnh vùc m«i tr­êng ®« thÞ.
• C¸c th«ng tin, tµi liÖu quy ho¹ch, x©y dùng, ph¸t triÓn liªn quan:
 §èi víi c¸c ®å ¸n quy ho¹ch chung x©y dùng ®« thÞ lµ c¸c tµi liÖu vÒ quy ho¹ch vïng, quy
ho¹ch ngµnh, chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ-x∙ héi vïng, khu vùc...
 §èi víi c¸c ®å ¸n quy ho¹ch chi tiÕt x©y dùng ®« thÞ lµ c¸c tµi liÖu vÒ quy ho¹ch chung
x©y dùng ®« thÞ, dù ¸n x©y dùng, ph¸t triÓn khu vùc...

• C¸c chØ tiªu, sè liÖu vÒ m«i tr­êng theo Tiªu chuÈn ViÖt Nam TCVN vµ Quèc tÕ (xem Phô lôc
môc II).
• C¸c chØ tiªu, sè liÖu vÒ x©y dùng theo Quy chuÈn x©y dùng ViÖt Nam 1996 (xem Phô lôc môc
II).

Kü thuËt nhËn d¹ng t¸c ®éng m«i tr­êng


Ph­¬ng ph¸p ®Ó nhËn d¹ng t¸c ®éng trong viÖc ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho c¸c ®å ¸n
quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ lµ rÊt kh¸c nhau ®èi víi mçi lo¹i ®å ¸n (quy ho¹ch chung hay chi
tiÕt), quy m«, lo¹i ®« thÞ, tÝnh chÊt, chøc n¨ng, vÞ trÝ vµ t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ-x∙ héi cña
®« thÞ. Ngay b¶n th©n mét ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ còng cã thÓ coi lµ mét dù ¸n cña
nhiÒu dù ¸n lín (ph¸t triÓn kinh tÕ-x∙ héi, x©y dùng cÇu ®­êng, x©y dùng hÖ thèng cung cÊp
vµ xö lý n­íc...), nªn viÖc ®­a ra mét ph­¬ng ph¸p chung nhÊt ®Ó nhËn d¹ng t¸c ®éng m«i
tr­êng cho tÊt c¶ c¸c ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ lµ kh«ng phï hîp.
Tïy theo ®iÒu kiÖn thùc tÕ vµ tïy tõng ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ, viÖc nhËn d¹ng t¸c
®éng m«i tr­êng cã thÓ thùc hiÖn ®ång thêi cïng mét lóc nhiÒu ph­¬ng ph¸p nhËn d¹ng t¸c
®éng kh¸c nhau. §Ó thuËn tiÖn vµ dÔ dµng thùc hiÖn nhËn d¹ng t¸c ®éng, ®å ¸n quy ho¹ch x©y
dùng ®« thÞ cã thÓ ®­îc chia thµnh nhiÒu dù ¸n nhá theo c¸c bé m«n quy ho¹ch chuyªn ngµnh
(cÊp ®iÖn, cÊp n­íc, tho¸t n­íc, chuÈn bÞ kü thuËt, giao th«ng...). Sau ®ã, tiÕn hµnh nhËn d¹ng
t¸c ®éng m«i tr­êng riªng lÎ cho tõng dù ¸n nhá, cuèi cïng nhËn d¹ng tæng hîp l¹i cho toµn
dù ¸n. Khi tiÕn hµnh nhËn d¹ng tæng hîp ph¶i l­u ý ®Ó tr¸nh bá sãt c¸c t¸c ®éng qua l¹i gi÷a
c¸c yÕu tè m«i tr­êng cña c¸c dù ¸n nhá víi nhau.
§Ó nhËn d¹ng t¸c ®éng m«i tr­êng, trªn c¬ së ph©n tÝch c¸c tµi liÖu ®∙ thu thËp ®­îc, cÇn ph¶i
thiÕt lËp ®­îc c¸c b¶n liÖt kª vÒ: c¸c m«i tr­êng bÞ t¸c ®éng, nguyªn nh©n g©y t¸c ®éng vµ
mèi quan hÖ gi÷a m«i tr­êng bÞ t¸c ®éng víi nguyªn nh©n g©y nªn t¸c ®éng m«i tr­êng.

33
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

C¸c ph­¬ng ph¸p nhËn d¹ng t¸c ®éng m«i tr­êng phæ biÕn trong ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng
cho ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ (xem Phô lôc môc III).
Ph­¬ng ph¸p danh môc kiÓm tra: Lµ mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p ®Çu tiªn cña ®¸nh gi¸ t¸c
®éng m«i tr­êng, nã rÊt ®¬n gi¶n, dÔ sö dông, nh­ng l¹i kh«ng ghi nhËn hÕt c¸c t¸c ®éng vµ
thiÕu sù liªn kÕt gi÷a c¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n víi c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng còng nh­ lµ rÊt
khã ph©n biÖt c¸c t¸c ®éng gi¸n tiÕp. Danh môc kiÓm tra lµ mét b¶ng liÖt kª c¸c yÕu tè m«i
tr­êng cã thÓ bÞ ¶nh h­ëng do t¸c ®éng cña dù ¸n d­íi d¹ng c¸c c©u tr¶ lêi cã/kh«ng/nghi ngê
hay ®¸nh dÊu ghi nhËn. Danh môc kiÓm tra cã thÓ rÊt ®¬n gi¶n vµ còng cã thÓ rÊt phøc t¹p:
• Danh môc kiÓm tra ®¬n gi¶n: Néi dung cña nã lµ mét b¶ng liÖt kª c¸c yÕu tè m«i tr­êng cÇn
ph¶i ph©n tÝch ®¸nh gi¸, hoÆc lµ c¸c c©u hái ®­îc liÖt kª th«ng qua c¸c lÜnh vùc ph¸t sinh.
ViÖc x©y dùng danh môc nµy rÊt ®¬n gi¶n kh«ng cÇn ph¶i cã c¸c sè liÖu chi tiÕt, sè liÖu quan
tr¾c còng nh­ ®é chÝnh x¸c cña sè liÖu.
• Danh môc kiÓm tra kÕt hîp víi yÕu tè ng­ìng: Lµ mét danh môc kiÓm tra cã kÕt hîp víi c¸c
giíi h¹n t¸c ®éng (ng­ìng t¸c ®éng) dïng ®Ó ®¸nh gi¸ vµ ph©n cÊp møc ®é t¸c ®éng m«i
tr­êng.
• Danh môc kiÓm tra cã träng sè t¸c ®éng: Lµ lo¹i danh môc kiÓm tra cã kh¶ n¨ng ®¸nh gi¸
kh¸ch quan h¬n vai trß cña c¸c t¸c ®éng, trong mçi t¸c ®éng ®Òu cã thªm mét träng sè x¸c
®Þnh tÇm quan träng cña t¸c ®éng. C¸c träng sè nµy ®­îc x¸c ®Þnh dùa vµo c¸c ®Æc tÝnh cña
t¸c ®éng nh­: ph¹m vi vµ c­êng ®é t¸c ®éng, t¸c ®éng trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp.

Ph­¬ng ph¸p ma trËn liªn hÖ: lµ ph­¬ng ph¸p ®­îc ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn tõ ph­¬ng ph¸p
danh môc kiÓm tra. Ma trËn m«i tr­êng ®­îc x©y dùng nh­ sau: LiÖt kª c¸c t¸c ®éng m«i
tr­êng cã thÓ g©y ra bëi dù ¸n theo cét däc vµ liÖt kª c¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n theo hµng
ngang, ®¸nh dÊu hay cho ®iÓm c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng nÕu cã vµo c¸c « t­¬ng øng cña b¶ng
ma trËn. §iÓm sè trong c¸c « ma trËn th­êng lµ ph©n sè víi tö sè lµ ®¹i l­îng thÓ hiÖn c­êng
®é t¸c ®éng (©m hay d­¬ng, tïy theo t¸c ®éng tiªu cùc hay tÝch cùc), mÉu sè lµ ®¹i l­îng thÓ
hiÖn tÇm quan träng cña t¸c ®éng so s¸nh víi c¸c t¸c ®éng kh¸c. Ph­¬ng ph¸p ma trËn cã
träng sè cã ­u ®iÓm lµ ®∙ ®¸nh gi¸ ®­îc vai trß vµ ý nghÜa cña t¸c ®éng, nh­ng còng chØ dïng
cho c¸c t¸c ®éng ®∙ biÕt mµ kh«ng m« t¶ ®­îc t¸c ®éng gi¸n tiÕp vµ c¸c t¸c ®éng cã thÓ bÞ
tÝnh lÆp l¹i hai lÇn.
Ph­¬ng ph¸p s¬ ®å m¹ng l­íi: §­îc x©y dùng trªn c¬ së cña mét ®å gi¶i d¹ng c©y dïng ®Ó
ph©n tÝch c¸c hÖ thèng nh©n qu¶ gi÷a c¸c ho¹t ®éng dù ¸n víi c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng.
Ph­¬ng ph¸p nµy tr×nh bµy ®­îc thø tù c¸c t¸c ®éng trùc tiÕp, gi¸n tiÕp vµ t¸c ®éng tÝch lòy,
nh­ng khi sö dông nhiÒu ®å gi¶i nã cã thÓ trë nªn rÊt phøc t¹p.
Ph­¬ng ph¸p chËp b¶n ®å vµ hÖ th«ng tin ®Þa lý (GIS): C¸c d÷ liÖu vµ t¸c ®éng m«i tr­êng
®­îc x©y dùng trªn c¸c b¶n ®å kh¸c nhau cã cïng tû lÖ cña khu vùc, khi chång xÕp chóng lªn
nhau sÏ thÊy ®­îc møc ®é t¸c ®éng m«i tr­êng kh¸c nhau trong ph¹m vi kh«ng gian. HÖ
th«ng tin ®Þa lý lµ mét hÖ thèng c¸c phÇn cøng vµ phÇn mÒm m¸y tÝnh cã kh¶ n¨ng l­u tr÷ vµ
truy nhËp c¸c th«ng tin b¶n ®å vµ c¸c d÷ liÖu m«i tr­êng. C¸c kÕt qu¶ lÊy ra lµ c¸c th«ng tin
vÒ kh«ng gian trªn b¶n ®å, c¸c sè liÖu cô thÓ vÒ néi dung m«i tr­êng, møc ®é t¸c ®éng, biÖn
ph¸p gi¶m thiÓu vµ m« h×nh dù b¸o m«i tr­êng. Ngoµi c¸c th«ng tin truyÒn thèng ®Ó m« t¶
m«i tr­êng do ®o ®¹c, thèng kª, c¸c b¶n ®å chuyªn ®Ò, GIS cßn cho phÐp sö dông c¶ c¸c t­
liÖu th«ng tin viÔn th¸m. §©y lµ ph­¬ng ph¸p dÔ hiÓu, dÔ sö dông nh­ng ®ßi hái ph¶i cã mét
l­îng th«ng tin lín, chÝnh x¸c vµ còng chØ dïng ®Ó x¸c ®Þnh c¸c t¸c ®éng trùc tiÕp, kh«ng x¸c
®Þnh ®­îc thêi ®o¹n vµ tÇn suÊt t¸c ®éng.
Ph­¬ng ph¸p hÖ chuyªn gia m¸y tÝnh: Lµ mét phÇn mÒm m¸y tÝnh dïng ®Ó trî gióp cho
viÖc ra quyÕt ®Þnh. Th«ng th­êng nã lµ mét tËp hîp mét lo¹t c¸c c©u hái ®­îc x©y dùng dùa
vµo kinh nghiÖm ra quyÕt ®Þnh m«i tr­êng cña c¸c dù ¸n ®∙ ®­îc thùc hiÖn. Ng­êi sö dông sÏ
tr¶ lêi c¸c c©u hái trªn m¸y tÝnh, hÖ chuyªn gia sÏ xö lý c¸c c©u tr¶ lêi ®Ó ®­a ra quyÕt ®Þnh.
§©y lµ c«ng cô nhËn d¹ng nhanh, thuËn tiÖn ®Ó nghiªn cøu thö nghiÖm t¸c ®éng m«i tr­êng
cña c¸c ph­¬ng ¸n nh­ng nã phøc t¹p vµ tèn kÐm, ®ång thêi phô thuéc nhiÒu vµo sè liÖu vµ
kiÕn thøc cña ng­êi sö dông.
34
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

V.2. §¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng

V.2.1. Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ t¸c ®éng


Môc ®Ých chÝnh cña ph©n tÝch vµ §GT§MT lµ lµm râ b¶n chÊt cña nguån g©y t¸c ®éng, b¶n
chÊt vµ lo¹i h×nh t¸c ®éng, quy m«, c­êng ®é vµ møc ®é t¸c ®éng, còng nh­ thêi gian, tÇn
suÊt, ý nghÜa cña t¸c ®éng... lµm c¬ së ®Ó dù b¸o ®­îc quy m«, c­êng ®é t¸c ®éng m«i tr­êng
trong t­¬ng lai, gióp cho viÖc v¹ch kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn qu¶n lý m«i tr­êng, gi¸m s¸t t¸c
®éng m«i tr­êng cã hiÖu qu¶ ®ång thêi ®­a ra vµ lùa chän ®­îc c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu m«i
tr­êng phï hîp nhÊt.
Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng t¸c ®éng m«i tr­êng vµ c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng sÏ x¶y ra
trong t­¬ng lai khi ®å ¸n QH§T ®­îc thùc hiÖn, cÇn ph¶i lµm râ c¸c néi dung sau ®©y:
• Nguån g©y t¸c ®éng: Sau khi ®∙ x¸c ®Þnh râ nguån g©y t¸c ®éng cÇn ph¶i lµm râ c¸c vÊn ®Ò
sau:
 Nguån g©y t¸c ®éng ®ã cã kh¶ n¨ng kh¾c phôc hay kh«ng? T¹i sao?
 Kh¶ n¨ng qu¶n lý cña c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm?
 §å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ cã t¸c ®éng nh­ thÕ nµo (tiªu cùc hay tÝch cùc)? T¹i sao?

• B¶n chÊt cña t¸c ®éng: C¨n cø vµo tõng lÜnh vùc m«i tr­êng ®Ó x¸c ®Þnh râ b¶n chÊt vµ tÇm
quan träng cña tõng t¸c ®éng m«i tr­êng ®èi víi ®« thÞ:
 T¸c ®éng thuéc lo¹i nµo (t¸c ®éng trùc tiÕp, gi¸n tiÕp hay t¸c ®éng tÝch lòy, t¸c ®éng tÝch
cùc hay tiªu cùc)? T¹i sao?
 §èi t­îng chÞu t¸c ®éng (t¸c ®éng ®Õn kinh tÕ-x∙ héi, t¸c ®éng ®Õn sinh häc, vËt lý, hãa
häc...)?
 T¸c h¹i?
 TÝnh chÊt t¸c ®éng?
 Cã kh¶ n¨ng thay ®æi hay kh«ng?

• C­êng ®é t¸c ®éng: X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ lµm thay ®æi c¸c ®iÒu kiÖn m«i tr­êng ®« thÞ hiÖn nay
vµ trong t­¬ng lai so víi møc b×nh th­êng:
 Møc ®é t¸c ®éng (nÆng, trung b×nh, nhÑ, kh«ng ®¸ng kÓ)? C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng (®iÒu kiÖn
tù nhiªn, vÞ trÝ ®Þa lý...)?
 Møc ¶nh h­ëng (tèt, xÊu, nguy hiÓm hay kh«ng)? HËu qu¶?
 Lo¹i h×nh m«i tr­êng chÞu t¸c ®éng (®Êt, n­íc, kh«ng khÝ...)?
 §å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ cã t¸c ®éng nh­ thÕ nµo (tiªu cùc hay tÝch cùc)? T¹i sao?
 Ph­¬ng h­íng hµnh ®éng?

• Quy m« t¸c ®éng: X¸c ®Þnh ph¹m vi ¶nh h­ëng trªn kh«ng gian cña tõng t¸c ®éng m«i
tr­êng:
 T¸c ®éng côc bé khu vùc hay t¸c ®éng ®Õn m«i tr­êng chung?
 T¸c ®éng ¶nh h­ëng nhiÒu hay Ýt ®Õn ho¹t ®éng cña ®« thÞ?
 H¹n chÕ hay thóc ®Èy ph¸t triÓn?
 T¸c ®éng ®Õn ®¬n ngµnh hay ®a ngµnh vµ ¶nh h­ëng cña chóng?

• Thêi gian liªn quan ®Õn t¸c ®éng: X¸c ®Þnh râ thêi gian t¸c ®éng:
 T¸c ®éng x¶y ra sím hay muén? Nguyªn nh©n?
 Thêi gian x¶y ra t¸c ®éng (khi nµo x¶y ra)?
 T¸c ®éng t¹m thêi hay l©u dµi?
 Møc ¶nh h­ëng (bÊt lîi hay kh«ng bÊt lîi)?
 Ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt?
• Thêi ®o¹n liªn quan ®Õn t¸c ®éng: Lµ tÇn suÊt xuÊt hiÖn t¸c ®éng:
 T¸c ®éng lµ liªn tôc hay gi¸n ®o¹n?
 §é lín vÒ thêi gian t¸c ®éng (nhanh hay chËm)?

35
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

• T¸c ®éng hoµn nguyªn hay kh«ng hoµn nguyªn: Lµ kh¶ n¨ng cã thÓ ®iÒu chØnh vµ phôc håi
hay kh«ng vÒ tr¹ng th¸i ban ®Çu cña m«i tr­êng sau khi chÞu t¸c ®éng:
 T¸c ®éng thuéc lo¹i cã hoµn nguyªn hay kh«ng?
 Møc ®é quan träng (cã hay kh«ng cÇn hoµn nguyªn)?
 Ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt?

• X¸c suÊt x¶y ra t¸c ®éng: ViÖc x¸c ®Þnh x¸c suÊt x¶y ra t¸c ®éng th­êng ®­îc ¸p dông trong
tÝnh to¸n kh¶ n¨ng xuÊt hiÖn cña nh÷ng lo¹i t¸c ®éng cã ¶nh h­ëng lín ®Õn m«i tr­êng vµ khã
tiªn liÖu tr­íc thêi gian x¶y ra.
• Sù cè m«i tr­êng: TÝnh to¸n vµ dù b¸o c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng x¶y ra ngÉu nhiªn vµ cã x¸c
suÊt nhá, nh­ng cã ¶nh h­ëng rÊt lín. ViÖc ®¸nh gi¸ ®óng tÇm quan träng cña c¸c t¸c ®éng
nµy ®Õn m«i tr­êng ®« thÞ lµ rÊt cã ý nghÜa, nh»m cã biÖn ph¸p ng¨n ngõa vµ xö lý kÞp thêi
mçi khi t¸c ®éng x¶y ra.
• ý nghÜa cña t¸c ®éng: X¸c ®Þnh møc ®é quan träng cña t¸c ®éng ®èi víi ®« thÞ:
 Møc ®é ¶nh h­ëng cña t¸c ®éng (xÊu hay tèt)?
 Ph¹m vi ¶nh h­ëng (®Þa ph­¬ng, khu vùc, vïng)?
 T¸c ®éng cã v­ît møc ®é cho phÐp hay kh«ng?
 HiÖn tr¹ng vµ quy ho¹ch c¸c khu chøc n¨ng trong ®« thÞ ®∙ ®­îc bè trÝ hîp lý so víi yªu
cÇu lµm gi¶m thiÓu t¸c ®éng xÊu ch­a? T¹i sao?
 ChÊt l­îng cña ®å ¸n trong c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr­êng (tèt, xÊu, trung b×nh)? T¹i sao? Cã
cÇn söa ®æi kh«ng?

V.2.2. Dù b¸o quy m« vµ c­êng ®é t¸c ®éng


Dù b¸o c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng cña ®å ¸n QH§T ®­îc tiÕn hµnh ®Þnh l­îng, tÝnh to¸n c­êng
®é vµ quy m« cña c¸c t¸c ®éng vµ ®Ó cã thÓ so s¸nh ®­îc t¸c ®éng m«i tr­êng (vÒ quy m« vµ
c­êng ®é) cña c¸c ph­¬ng ¸n quy ho¹ch vµ ph­¬ng ¸n chän.

V.2.2.1. C¬ së d÷ liÖu cÇn thiÕt cho dù b¸o quy m« vµ c­êng ®é t¸c ®éng
• C¸c d÷ liÖu tõ ®å ¸n QH§T, bao gåm:
 ThuyÕt minh tæng hîp.
 Hå s¬ b¶n vÏ gåm c¸c tû lÖ tïy theo quy m« cña ®« thÞ, gåm:
 S¬ ®å vÞ trÝ, giíi h¹n khu ®Êt.
 B¶n ®å hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt.
 B¶n ®å hiÖn tr¹ng kiÕn tróc vµ h¹ tÇng kü thuËt.
 S¬ ®å c¬ cÊu quy ho¹ch.
 B¶n ®å quy ho¹ch sö dông ®Êt ®ai.
 S¬ ®å tæ chøc kh«ng gian quy ho¹ch kiÕn tróc vµ c¶nh quan.
 B¶n ®å quy ho¹ch hÖ thèng h¹ tÇng kü thuËt.

C¬ së sè liÖu cña ®å ¸n quy ho¹ch chØ râ quy m« më réng, n©ng cÊp hoÆc x©y dùng míi cña
®« thÞ ®ã vµ tõ ®ã cã thÓ dù b¸o ®­îc møc ®é ¶nh h­ëng n»m trong ph¹m vi x©y dùng míi
hay c¶ ®« thÞ vµ vïng phô cËn.
• C¸c d÷ liÖu vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn: §Þa h×nh, ®Þa chÊt, khÝ hËu, thñy v¨n, thæ nh­ìng vµ qu¸
tr×nh tù nhiªn, xu thÕ ph¸t triÓn cña chóng. Cã thÓ tham kh¶o thuyÕt minh cña ®å ¸n QH§T.
• HiÖn tr¹ng m«i tr­êng nÒn: Kh¶o s¸t, ®o ®¹c vµ thu thËp c¸c tµi liÖu, sè liÖu m«i tr­êng khu
vùc tiÕn hµnh quy ho¹ch gåm m«i tr­êng n­íc, m«i tr­êng kh«ng khÝ, tiÕng ån, m«i tr­êng
®Êt, søc kháe-m«i tr­êng, chÊt th¶i r¾n... §©y lµ c¬ së d÷ liÖu c¬ b¶n ®Ó x¸c ®Þnh xu thÕ ph¸t
triÓn cña m«i tr­êng khi ®å ¸n quy ho¹ch ®­îc phª duyÖt, ®i vµo x©y dùng vµ ph¸t triÓn.
• C¸c d÷ liÖu vÒ kinh tÕ, x∙ héi, nh©n v¨n:
 HiÖn tr¹ng kinh tÕ, x∙ héi cña ®Þa ph­¬ng.
 HiÖn tr¹ng c¸c di tÝch v¨n hãa, lÞch sö, c¸c truyÒn thèng, t«n gi¸o, d©n téc.
 Th«ng tin vÒ dù ¸n vµ c¸c dù ¸n kh¸c cïng tiÕn hµnh ë ®Þa ph­¬ng.
• B¸o c¸o quy ho¹ch tæng thÓ kinh tÕ - x∙ héi cña ®Þa ph­¬ng: §Ó dù b¸o xu thÕ ph¸t triÓn kinh
tÕ - x∙ héi cã t¸c ®éng tíi m«i tr­êng.
36
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

V.2.2.2. Nh÷ng néi dung ph©n tÝch dù b¸o


Trªn c¬ së c¸c sè liÖu vÒ m«i tr­êng “nÒn”, c¸c chuyªn gia m«i tr­êng ®« thÞ tiÕn hµnh ph©n
tÝch ®¸nh gi¸ ®Þnh l­îng vµ ®Þnh tÝnh. Khi ph©n tÝch cÇn tËp trung vµo c¸c néi dung sau:
TÝnh chÊt cña t¸c ®éng: §å ¸n quy ho¹ch sÏ cã hµng lo¹t c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn t¸c ®éng trùc
tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn m«i tr­êng. C¸c t¸c ®éng trùc tiÕp sÏ t¸c ®éng nhanh, c­êng ®é t¸c ®éng
lín vµ quy m« t¸c ®éng th­êng réng, vÝ dô viÖc x©y dùng c¸c khu d©n c­, c¸c c«ng tr×nh c«ng
céng cña ®å ¸n QH§T sÏ ®ßi hái ph¶i thay ®æi c¬ cÊu sö dông ®Êt trªn quy m« lín vµ tÝnh chÊt
cña khu vùc sÏ thay ®æi nhanh chãng do viÖc ®Þnh c­, cßn c¸c t¸c ®éng gi¸n tiÕp th× th­êng x¶y
ra chËm h¬n, quy m« nhá h¬n vµ c­êng ®é t¸c ®éng còng kh«ng lín. ViÖc x¸c ®Þnh c¸c t¸c
®éng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp cã thÓ x¸c ®Þnh trªn c¬ së cña ®å ¸n QH§T nh­:
• C¬ cÊu sö dông ®Êt thay ®æi nh­ thÕ nµo?
• D©n sè dù b¸o trong t­¬ng lai t¨ng bao nhiªu?
• Giai ®o¹n quy ho¹ch cña ®å ¸n lµ dµi h¹n hay ng¾n h¹n?
• Møc ®é ®Çu t­ cho h¹ tÇng kü thuËt, c«ng tr×nh x©y dùng...?
• X¸c ®Þnh nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng cung cÊp n¨ng l­îng, cÊp, tho¸t n­íc vµ vÖ sinh m«i tr­êng?
• X¸c ®Þnh c¸c khu vùc cÇn b¶o tån nh­ c¸c di tÝch v¨n hãa lÞch sö, khu vùc nh¹y c¶m, vÞ trÝ vµ
gi¸ trÞ l­u gi÷ ?
• Dù b¸o m«i tr­êng x∙ héi (tËp qu¸n, truyÒn thèng, d©n trÝ, téi ph¹m...)?

TÝnh chÊt cña c¸c t¸c ®éng cÇn xem xÐt ®Õn lµ c¸c t¸c ®éng tÝch lòy hay kh«ng hoÆc c¸c t¸c
®éng tÝch cùc hoÆc tiªu cùc.
§é lín cña c¸c t¸c ®éng: Trong ®å ¸n QH§T cÇn ®­îc dù b¸o b»ng sù thay ®æi chÊt l­îng
m«i tr­êng so víi m«i tr­êng hiÖn tr¹ng cña ®« thÞ ®ã. Mét ®å ¸n quy ho¹ch ®­îc coi lµ cã
hiÖu qu¶ m«i tr­êng khi kh«ng lµm thay ®æi chÊt l­îng m«i tr­êng ®« thÞ vµ ng­îc l¹i lµ cã
thÓ c¶i thiÖn chÊt l­îng m«i tr­êng. Ph©n tÝch dù b¸o ®é lín cña c¸c t¸c ®éng th«ng qua c¸c
ho¹t ®éng ph¸t triÓn cña ®å ¸n quy ho¹ch gåm c¸c mèi quan hÖ gi÷a néi dung QH§T, ho¹t
®éng ph¸t triÓn vµ m«i tr­êng bÞ t¸c ®éng.
Mçi ®å ¸n QH§T ®Òu kh¸c nhau vÒ tÝnh chÊt vµ quy m«, v× vËy ®é lín c¸c t¸c ®éng cña mçi
®å ¸n quy ho¹ch còng kh¸c nhau. C«ng t¸c ®¸nh gi¸ cÇn ph¶i ph©n tÝch dù b¸o nhanh, x¸c
®Þnh nguyªn nh©n chÝnh quyÕt ®Þnh ®é lín cña c¸c t¸c ®éng. Cã thÓ tham kh¶o b¶ng 5 trong
viÖc ph©n tÝch dù b¸o nhanh.
Quy m« cña c¸c t¸c ®éng th­êng ®­îc ®¸nh gi¸ ®Þnh tÝnh hoÆc ®Þnh l­îng vÒ kh«ng gian ¶nh
h­ëng cña mçi t¸c ®éng do ®å ¸n quy ho¹ch g©y ra. Xem xÐt quy m« t¸c ®éng cã ý nghÜa lín
trong viÖc ®­a ra hÖ thèng nh÷ng ®iÒu lÖ nh»m qu¶n lý nh÷ng vïng chÞu ¶nh h­ëng m«i
tr­êng vµ kiÕn nghÞ viÖc tæ chøc kh«ng gian cho c¸c ®å ¸n quy ho¹ch kÕ tiÕp trong t­¬ng lai.
Thêi gian cña c¸c t¸c ®éng: QH§T th­êng ®­îc thùc hiÖn c¸c giai ®o¹n ng¾n h¹n vµ dµi h¹n
(5-10 n¨m hoÆc 10-20 n¨m), nh­ trong nhiÒu tr­êng hîp, c¸c t¸c ®éng th­êng ¶nh h­ëng l©u
dµi h¬n, do ®ã x¸c ®Þnh thêi gian t¸c ®éng kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i phô thuéc vµo thêi gian quy
ho¹ch.
TÇm quan träng cña c¸c t¸c ®éng: Mäi ho¹t ®éng x©y dùng trong ®å ¸n QH§T cã thÓ t¸c
®éng cã lîi ®Õn lÜnh vùc m«i tr­êng nµy nh­ng l¹i kh«ng cã lîi ®èi víi lÜnh vùc m«i tr­êng
kh¸c. Do vËy cÇn xem xÐt tÇm quan träng cña mét t¸c ®éng ®èi víi c¸c lÜnh vùc m«i tr­êng
vµ ®èi víi tõng lÜnh vùc m«i tr­êng. Mét t¸c ®éng cã thÓ coi lµ quan träng khi t¸c ®éng ®ã cã
thÓ t¸c ®éng cïng mét lóc lªn nhiÒu lÜnh vùc m«i tr­êng vµ ®Òu g©y ¶nh h­ëng ®Õn m«i
tr­êng khu vùc, ®ång thêi trong hµng lo¹t c¸c t¸c ®éng th× tÇm quan träng cña c¸c lo¹i t¸c
®éng còng kh¸c nhau.

37
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

B¶ng 5. M«i quan hÖ gi÷a néi dung QH§T, ho¹t ®éng ph¸t triÓn vµ c¸c m«i tr­êng chÞu t¸c ®éng.

TT C¸c néi dung QH§T Ho¹t ®éng ph¸t triÓn Mèi quan hÖ víi c¸c lÜnh vùc m«i
tr­êng ®« thÞ
1 Quy ho¹ch kiÕn tróc vµ • Tæ chøc kh«ng gian. • M«i tr­êng x©y dùng vµ c¶i
quy ho¹ch sö dông ®Êt • Bè trÝ kh«ng gian. thiÖn nhµ æ chuét.
• X©y dùng c«ng tr×nh. • M«i tr­êng ®Êt.
• Thay ®æi c¬ cÊu sö • M«i tr­êng v¨n hãa-lÞch sö.
dông ®Êt. • X∙ héi häc m«i tr­êng.
• Gi¶i táa c¸c hé d©n. • Søc khoÎ m«i tr­êng vµ nghÜa
• Tæ chøc c«ng tr­êng thi trang - mai t¸ng
c«ng.
2 Quy ho¹ch giao th«ng • N©ng cÊp ®­êng. • M«i tr­êng däc hµnh lang giao
• X©y dùng ®­êng giao th«ng.
th«ng. • M«i tr­êng kh«ng khÝ vµ tiÕng
• X©y dùng cÇu trªn ån.
®­êng. • C¸c khu chøc n¨ng ®« thÞ.
3 Quy ho¹ch san nÒn vµ • Gi¶i phãng mÆt b»ng. • M«i tr­êng ®Êt.
tho¸t n­íc m­a • X©y dùng, tÝnh to¸n • M«i tr­êng n­íc.
m¹ng l­íi tho¸t n­íc • M«i tr­êng kh«ng khÝ vµ tiÕng
m­a cho ®« thÞ. ån.
• San nÒn c¸c khu vùc • §iÒu kiÖn tù nhiªn.
x©y dùng. • C¶nh quan thiªn nhiªn vµ nh©n
t¹o.
4 Quy ho¹ch cÊp ®iÖn • ThiÕt kÕ m¹ng l­íi ®iÖn • M«i tr­êng giao th«ng.
cho c¸c khu ®« thÞ. • M«i tr­êng x©y dùng.
• ThiÕt kÕ chiÕu s¸ng ®« • C¸c khu d©n c­.
thÞ. • C¶nh quan ®« thÞ.
5 Quy ho¹ch cÊp tho¸t • ThiÕt kÕ m¹ng l­íi cÊp • M«i tr­êng n­íc.
n­íc n­íc vµ tho¸t n­íc bÈn • Søc kháe-m«i tr­êng.
cho ®« thÞ. • C¶nh quan ®« thÞ vµ n«ng th«n.
• Tæ chøc thu gom vµ xö
lý n­íc th¶i.
6 Quy ho¹ch chÊt th¶i vµ • Tæ chøc m¹ng l­íi thu • Søc khoÎ - m«i tr­êng
VSMT gom r¸c th¶i vµ chÊt th¶i • ChÊt th¶i r¾n vµ chÊt th¶i nguy
nguy h¹i. h¹i
• Xö lý r¸c th¶i vµ chÊt th¶i
nguy h¹i.
7 Quy ho¹ch c©y xanh - • TÝnh to¸n diÖn tÝch trång • HÖ sinh th¸i.
mÆt n­íc c©y xanh vµ bè trÝ c©y • C©y xanh-c¶nh quan.
xanh.
8 Quy ho¹ch hÖ th«ng vµ • TÝnh to¸n quy m« vµ bè • C¶nh quan kiÕn tróc.
c«ng tr×nh dÞch vô c«ng trÝ quy ho¹ch. • C¶nh quan tù nhiªn.
céng
V.2.2.3. C¸c ph­¬ng ph¸p sö dông trong dù b¸o quy m« vµ c­êng ®é.
Ngoµi c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu th«ng th­êng nh­ ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra thùc ®Þa, ph©n
tÝch tæng hîp th× cÇn sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p sau:
• Sö dông m« h×nh hãa: Sö dông c¸c m« h×nh kinh nghiÖm cña c¸c nhµ chuyªn m«n ®Ó ®¸nh gi¸
dù b¸o xu thÕ vµ ®Þnh l­îng c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng. Th­êng m« h×nh kinh nghiÖm ®­îc sö
dông khi c¸c d÷ liÖu ®Çu vµo t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ vµ cã hÖ thèng.
• Ph­¬ng ph¸p Delphi: Lµ ph­¬ng ph¸p lÊy ý kiÕn chuyªn gia cã kinh nghiÖm, cã uy tÝn, th«ng
qua trao ®æi th¶o luËn, cã thÓ tËp trung thµnh ý kiÕn thèng nhÊt hoÆc ®a sè.
• Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch logic vµ sö dông mét sè c«ng thøc ®Þnh l­îng: Sö dông ph­¬ng ph¸p
nµy ®Ó h¹n chÕ tÝnh chñ quan cña ®¸nh gi¸ khi kh«ng thÓ ®Þnh l­îng ®­îc tÇm quan träng cña
c¸c t¸c ®éng.
38
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

V.3. §¸nh gi¸ ý nghÜa (tÇm quan träng) cña c¸c t¸c ®éng
Sau khi dù b¸o quy m« vµ c­êng ®é t¸c ®éng cña ®å ¸n quy ho¹ch, c«ng viÖc tiÕp theo cña
c¸c chuyªn gia m«i tr­êng lµ x¸c ®Þnh ý nghÜa cña c¸c t¸c ®éng. ViÖc xem xÐt nµy sÏ lµ c¬ së
®­a ra c¸c gi¶i ph¸p thÝch hîp ®èi víi c¸c ho¹t ®éng phßng tr¸nh t¸c ®éng m«i tr­êng víi ®«
thÞ ®ã. ViÖc ®¸nh gi¸ ý nghÜa ph¶i thËt cÈn thËn, v× nã sÏ ¶nh h­ëng ®Õn quyÕt ®Þnh phª duyÖt
®å ¸n còng nh­ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®« thÞ trong t­¬ng lai.
X¸c ®Þnh tÇm quan träng t¸c ®éng cña ®å ¸n quy ho¹ch dùa vµo:
C¸c chuyªn ngµnh trong QH§T (kiÕn tróc, kinh tÕ - x∙ héi, giao th«ng, san nÒn vµ tho¸t n­íc
m­a, cÊp n­íc, cÊp ®iÖn, tho¸t n­íc bÈn vµ VSMT).
• Thùc tr¹ng c¸c t¸c ®éng ®ang tån t¹i trong chÝnh b¶n th©n ®« thÞ.
• HiÖn tr¹ng m«i tr­êng vµ nguyªn nh©n g©y ¶nh h­ëng.
• C¸c lÜnh vùc m«i tr­êng ®« thÞ cÇn ®­îc xem xÐt khi chÞu t¸c ®éng cña ®å ¸n quy ho¹ch.

Bªn c¹nh ®ã, c«ng t¸c ®¸nh gi¸ ý nghÜa t¸c ®éng còng cÇn ph¶i dùa vµo c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt
nh­:
• LuËt B¶o vÖ m«i tr­êng ban hµnh ngµy 10/1/1994.
• C¸c tiªu chuÈn m«i tr­êng cña ViÖt Nam (TCVN) (xem Phô lôc môc II).
• Quy chuÈn x©y dùng 1996 (xem Phô lôc môcII).
• Mét sè tiªu chuÈn n­íc ngoµi ®èi víi tr­êng hîp ch­a cã TCVN.
V.4. Phßng tr¸nh, gi¶m thiÓu vµ kÕ ho¹ch qu¶n lý c¸c t¸c ®éng

V.4.1. Môc ®Ých cña phßng tr¸nh, gi¶m thiÓu vµ qu¶n lý c¸c t¸c ®éng
• T×m biÖn ph¸p tèt nhÊt (vÒ c«ng nghÖ vµ qu¶n lý) cho viÖc gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng cña c¸c
ho¹t ®éng ph¸t triÓn khi ®å ¸n quy ho¹ch ®­îc thùc hiÖn.
• §¶m b¶o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cho céng ®ång d©n c­ trong ®« thÞ.
• Xem xÐt, c©n nh¾c c¸c ph­¬ng ¸n quy ho¹ch, lùa chän ph­¬ng ¸n tèi ­u vÒ mÆt kinh tÕ, x∙ héi
vµ m«i tr­êng.
• Bæ sung vµ ®iÒu chØnh kÞp thêi trong ph­¬ng ¸n quy ho¹ch lùa chän.

V.4.2. C¸c th«ng tin cÇn thiÕt


• C¸c ph­¬ng ¸n lùa chän cña ®å ¸n QH§T.
• C¸c chñ ®Ò vÒ m«i tr­êng, c«ng nghÖ, kinh tÕ-x∙ héi ë ®Þa ph­¬ng.
• Th¶o luËn víi c¸c chuyªn gia m«i tr­êng nh»m thèng nhÊt quan ®iÓm nghiªn cøu c¸c gi¶i
ph¸p vµ qu¶n lý c¸c t¸c ®éng.
• C¸c th«ng tin vÒ nguån lao ®éng, ®µo t¹o vµ kiÓm so¸t m«i tr­êng so víi kh¶ n¨ng cña ®Þa
ph­¬ng.
V.4.3. C¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu vµ qu¶n lý t¸c ®éng
QH§T sÏ t¸c ®éng ®Õn m«i tr­êng tù nhiªn vµ m«i tr­êng do con ng­êi t¹o ra. ViÖc ®Ò xuÊt
c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu còng nh­ qu¶n lý t¸c ®éng, nªn th«ng qua c¸c m«i tr­êng bé phËn.
§iÒu kiÖn tù nhiªn
• §Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p khèng chÕ t¸c ®éng nh­ cÊm hoÆc h¹n chÕ x©y dùng vµ khai th¸c t¹i
c¸c khu vùc cã hÖ sinh th¸i quý hiÕm, ®Þa h×nh n»m trong vïng ¶nh h­ëng khÝ hËu.
• §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p qu¶n lý ®èi víi ho¹t ®éng x©y dùng tïy thuéc vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn
cña tõng khu vùc ®« thÞ.

M«i tr­êng x· héi


• §èi víi viÖc gi¶i táa, ®Òn bï cho d©n c­ trong vïng, cÇn rµ so¸t c¸c chÝnh s¸ch x∙ héi nh»m
gi¶i quyÕt mét c¸ch tháa ®¸ng cho céng ®ång d©n c­, hµi hßa vÒ mÆt kinh tÕ-x∙ héi vµ m«i
tr­êng.
39
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

• §Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p nh»m n©ng cao nhËn thøc vÒ m«i tr­êng ®« thÞ cho d©n c­ ë c¸c vïng
ngo¹i thÞ sÏ ®­îc ®« thÞ hãa trong t­¬ng lai theo quy ho¹ch.
• Sù tham gia cña céng ®ång vÒ viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng khi ®å ¸n quy ho¹ch ®­îc thùc hiÖn.

M«i tr­êng v¨n hãa-lÞch sö


• KiÕn nghÞ söa ®æi ph­¬ng ¸n QH§T, ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p vÒ qu¶n lý nh»m b¶o tån vµ ph¸t
huy c¸c di s¶n v¨n hãa lÞch sö vµ kiÕn tróc d©n téc, ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng.

M«i tr­êng x©y dùng vµ c¶i thiÖn nhµ æ chuét


• §Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu t¸c ®éng do lÜnh vùc x©y dùng ®« thÞ g©y ra.
• §Ò xuÊt ®iÒu chØnh trong ph­¬ng ¸n QH§T nh÷ng khu vùc nhµ æ chuét ch­a ®­îc c¶i thiÖn v×
môc tiªu b¶o vÖ m«i tr­êng.

M«i tr­êng giao th«ng


• C¸c gi¶i ph¸p ®¶m b¶o an toµn giao th«ng nh»m gi¶m bít nguy c¬ x¶y ra tai n¹n cÇn ®­îc ¸p
dông trong ®å ¸n QH§T.
• C¸c gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu « nhiÔm khi ®å ¸n quy ho¹ch ®­îc thùc hiÖn.

C©y xanh-c¶nh quan


• §Ò xuÊt bæ sung bè trÝ kh«ng gian xanh, lo¹i c©y phï hîp víi tõng khu vùc ®« thÞ nh­ c©y
xanh ®­êng phè, c©y xanh c«ng viªn, c©y xanh phßng hé, chèng bôi, gi¶m ån...
• §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p vÒ qu¶n lý vµ tu bæ c©y xanh ®« thÞ.
• §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p vÒ b¶o vÖ vµ më réng mÆt n­íc, kh«ng gian më ®« thÞ.

M«i tr­êng ®Êt


• §Ò xuÊt khèng chÕ c¸c t¸c ®éng g©y suy tho¸i m«i tr­êng ®Êt.
• §Ò xuÊt c¸c néi dung qu¶n lý m«i tr­êng ®Êt cho ®« thÞ.

M«i tr­êng n­íc


• C¸c gi¶i ph¸p khèng chÕ t¸c ®éng tíi nguån n­íc mÆt vµ n­íc ngÇm.
• C¸c gi¶i ph¸p c«ng nghÖ tr­íc m¾t víi m«i tr­êng n­íc trong khu vùc.
• C¸c gi¶i ph¸p c«ng nghÖ l©u dµi víi c¸c lo¹i h×nh th¶i khi ®å ¸n quy ho¹ch ®­îc thùc hiÖn.
• §Ò xuÊt c¸c c¸ch thøc qu¶n lý chÊt l­îng m«i tr­êng n­íc cho ®« thÞ.

M«i tr­êng kh«ng khÝ vµ tiÕng ån


• §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p c«ng nghÖ tr­íc m¾t ®èi víi khu vùc ®ang bÞ ®¸nh gi¸ lµ « nhiÔm.
• §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p c«ng nghÖ l©u dµi cho m«i tr­êng khÝ vµ tiÕng ån khi ®å ¸n ®­îc thùc
hiÖn.
• C¸c gi¶i ph¸p qu¶n lý.

HÖ sinh th¸i
• Khoanh vïng nh¹y c¶m vïng ®Êt cã hÖ sinh th¸i tù nhiªn ®Æc tr­ng nh­ vïng rõng ngËp mÆn,
khu b¶o tån thiªn nhiªn, vïng cã c¸c loµi sinh vËt quý hiÕm;
• §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p c¶i thiÖn c¸c khu vùc cã nguy c¬ lµm mÊt c©n b»ng sinh th¸i ®« thÞ nh­
khu nghÌo ®« thÞ, khu bÞ qu¸ t¶i, khu bÞ t¸c ®éng do di d©n tù do;
• §Ò xuÊt qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn quanh khu vùc nµy.

ChÊt th¶i r¾n vµ chÊt th¶i nguy h¹i


• Gi¶i ph¸p khèng chÕ chÊt th¶i r¾n vµ chÊt th¶i nguy h¹i cña c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn trong
t­¬ng lai.
• Gi¶i ph¸p qu¶n lý nguån th¶i vµ thu gom chÊt th¶i r¾n vµ chÊt th¶i nguy h¹i.

Søc kháe-m«i tr­êng


• Gi¶i ph¸p qu¶n lý vµ n©ng cao ho¹t ®éng b¶o vÖ søc kháe céng ®ång bëi sù « nhiÔm m«i
tr­êng.
• Gi¶i ph¸p cho c¸c khu vùc d©n c­ cã nguy c¬ bÞ ¶nh h­ëng do ho¹t ®éng ph¸t triÓn g©y ra.
40
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

Sau khi c¸c chuyªn ngµnh m«i tr­êng ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu nh÷ng t¸c ®éng (cã thÓ
cã) do ®å ¸n QH§T g©y ra, c¸c chuyªn gia m«i tr­êng hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p vµ ph©n lo¹i:
• C¸c gi¶i ph¸p quy ho¹ch (®iÒu chØnh quy ho¹ch).
• C¸c gi¶i ph¸p c«ng nghÖ.
• C¸c gi¶i ph¸p qu¶n lý m«i tr­êng ®« thÞ.
• §Ò ra c¸c giai ®o¹n thùc hiÖn cho mçi gi¶i ph¸p QH§T.

V.5. LËp b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng chi tiÕt

V.5.1. Môc ®Ých cña b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng
B¸o c¸o §GT§MT lµ tµi liÖu tæng kÕt c¸c kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh §GT§MT cho ®å ¸n QH§T.
B¸o c¸o ®­îc thµnh lËp nh»m nh÷ng môc ®Ých phôc vô:
• Chñ ®Çu t­ lËp kÕ ho¹ch, triÓn khai thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng tiªu cùc
lín ®èi víi m«i tr­êng vµ t«Ý ­u ho¸ tÊt c¶ c¸c lîi Ých kinh tÕ-x∙ héi vµ m«i tr­êng mµ dù ¸n
mang l¹i.
• C¸c c¸ nh©n vµ c¬ quan phª duyÖt dù ¸n ra quyÕt ®Þnh mét c¸ch cã c¬ së.
• Cung cÊp th«ng tin vÒ t¸c ®éng m«i tr­êng, c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu cho d©n c­ vïng quy
ho¹ch gãp ý vµ trao ®æi.
V.5.2. C¸c yªu cÇu cña mét b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng
Néi dung cña mét b¸o c¸o §GT§MT chi tiÕt cña dù ¸n ph¸t triÓn ®« thÞ do BKHCNMT ban
hµnh n¨m 1999 tr×nh bµy trong ¤ 3.

¤ 3. Néi dung b¸o c¸o §GT§MT


Ch­¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò chung
1.I. Më ®Çu
1..2. Néi dung cña b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng.
1..3. C¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng.
Ch­¬ng 2. M« t¶ s¬ l­îc vÒ dù ¸n
2.1. KÕ ho¹ch vµ môc tiªu ph¸t triÓn ®« thÞ.
2.2. Ph­¬ng ¸n ph¸t triÓn kh«ng gian ®« thÞ
2.3. Ph­¬ng ¸n ph¸t triÓn h¹ tÇng kü thuËt ®« thÞ.
2.4. Ph­¬ng ¸n ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®« thÞ.
2..5. Nh÷ng gi¶i ph¸p m«i tr­êng ®∙ ®­îc lång gÐp trong néi dung dù ¸n.
2.6. TiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n.
Ch­¬ng 3. Kh¶o s¸t ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng m«i tr­êng nÒn.
3.1. C¸c th«ng sè m«i tr­êng nÒn
3.2. Xö lý m«i tr­êng nÒn.
3.3.§¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng m«i tr­êng nÒn.
Ch­¬ng 4. Dù b¸o, ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cña dù ¸n.
4.1. Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸.
4.2.§¸nh gi¸ møc dé phï hîp vÒ mÆt m«i tr­êng ®èi víi ph­¬ng ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn ®« thÞ.
4.3. T¸c ®éng ®Õn m«i tr­êng sinh th¸i.
4.4. T¸c ®éng ®Õn m«i tr­êng vËt lý.
4.5. T¸c ®éng ®Õn m«i tr­êng kinh tÕ - x∙ héi.
Ch­¬ng 5. C¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc, gi¶m thiÓu t¸c ®éng tiªu cùc cña dù ¸n ®Õn m«i tr­êng.
5.1. C¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu t¸c ®éng tiªu cùc trong giai ®o¹n chuÈn bÞ mÆt b»ng
5.2. C¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu t¸c ®éng tiªu cùc trong giai ®o¹n thi c«ng x©y dùng
5. 3. C¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu t¸c ®éng tiªu cùc trong giai ®o¹n ®­a dù ¸n vµo sö dông

41
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

Ch­¬ng 6. Ch­¬ng tr×nh qu¶n lý vµ quan tr¾c, gi¸m s¸t m«i tr­êng.
6.1. Ch­¬ng tr×nh qu¶n lý m«i tr­êng.
6.2. Ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t, quan tr¾c m«i tr­êng.
Ch­¬ng 7. CÊu tróc cña b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng.

Còng nh­ néi dung cña b¸o c¸o §GT§MT s¬ bé, néi dung cña b¸o c¸o §GT§MT cho quy
ho¹ch ph¸t triÓn thµnh phè nµy vÒ c¬ b¶n lµ néi dung cña b¸o c¸o §GT§MT cÊp dù ¸n. Khi
¸p dông cho §GMTCL QH§T cÇn thiÕt ph¶i cã nh÷ng bæ sung thªm, cô thÓ:

M« t¶ ®å ¸n quy ho¹ch

• VÞ trÝ ®Þa lý vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn;


• M« t¶ hiÖn tr¹ng ®« thÞ:
 HiÖn tr¹ng quy ho¹ch sö dông ®Êt ®ai vµ kiÕn tróc ®« thÞ;
 HiÖn tr¹ng h¹ tÇng x∙ héi vµ kü thuËt ®« thÞ.

• C¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt cña ®å ¸n quy ho¹ch;


• Quy ho¹ch sö dông ®Êt ®ai ®« thÞ;
• Bè côc quy ho¹ch kiÕn tróc;
• Quy ho¹ch m¹ng l­íi h¹ tÇng x∙ héi vµ kü thuËt ®« thÞ;
• Quy ho¹ch sö dông ®Êt ®ai ®« thÞ ng¾n h¹n (5-10 n¨m).

Ph­¬ng ¸n so s¸nh
• M« t¶ c¸c ph­¬ng ¸n quy ho¹ch sö dông ®Êt ®ai vµ tæ chøc kh«ng gian chøc n¨ng ®« thÞ ®∙
®­îc ®Ò xuÊt trong qu¸ tr×nh lùa chän. Ph©n tÝch ­u vµ nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ¸n vÒ mÆt kinh
tÕ-x∙ héi vµ m«i tr­êng;
• Lý do lùa chän ph­¬ng ¸n ®ang ®­îc xem xÐt trªn khÝa c¹nh m«i tr­êng.

M« t¶ hiÖn tr¹ng m«i tr­êng (m«i tr­êng nÒn)


ViÖc m« t¶ m«i tr­êng nÒn cña khu vùc còng ®ßi hái cô thÓ hiÖn tr¹ng cña c¸c lÜnh vùc m«i
tr­êng ®« thÞ. Yªu cÇu cña phÇn nµy cÇn cã ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin sau:
• M« t¶ hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt khu vùc quy ho¹ch vµ vïng phô cËn;
• C¸c khu vùc ®ang bÞ « nhiÔm do c¸c ho¹t ®éng hiÖn t¹i g©y ra, x¸c ®Þnh nguyªn nh©n còng
nh­ chÊt l­îng m«i tr­êng “nÒn”;
• Xu thÕ ph¸t triÓn cña m«i tr­êng “nÒn”, nÕu kh«ng tiÕn hµnh QH§T.

M« t¶ c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng


§©y lµ phÇn quan träng cña b¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng, cÇn cã ®Çy ®ñ c¸c néi
dung sau:
• Thu thËp c¸c th«ng tin vÒ c¸c t¸c ®éng, nhËn d¹ng c¸c t¸c ®éng. Ph©n tÝch vµ dù b¸o quy m«
vµ c­êng ®é cña c¸c t¸c ®éng;
• X¸c ®Þnh c¸c t¸c ®éng trùc tiÕp, gi¸n tiÕp cña ®å ¸n quy ho¹ch khi ®­îc triÓn khai thùc hiÖn:
 X©y dùng c¬ së h¹ tÇng x∙ héi vµ kü thuËt ®« thÞ;
 X©y dùng c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh, ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm cña ®« thÞ.

• X¸c ®Þnh c¸c t¸c ®éng ng¾n h¹n vµ dµi h¹n cña quy ho¹ch tíi m«i tr­êng, nh÷ng t¸c ®éng nµo
cã kh¶ n¨ng khèng chÕ vµ t¸c ®éng nµo cÇn thiÕt ph¶i lo¹i trõ;
• Dù b¸o c¸c t¸c ®éng cña ®å ¸n quy ho¹ch khi ®­îc thùc hiÖn tíi c¸c lÜnh vùc m«i tr­êng;
• X¸c ®Þnh tÇm quan träng cña c¸c t¸c ®éng ®èi víi tõng lÜnh vùc m«i tr­êng. Mét t¸c ®éng cã
thÓ cã lîi cho lÜnh vùc m«i tr­êng nµy nh­ng l¹i cã thÓ kh«ng cã lîi cho lÜnh vùc m«i tr­êng
kh¸c;
• M« t¶ c¸c t¸c ®éng theo tÝnh chÊt, quy m«, c­êng ®é, thêi ®iÓm vµ thêi gian;
• Lùa chän ph­¬ng ph¸p dù b¸o, nhËn d¹ng c¸c t¸c ®éng phï hîp víi quy m« vµ hiÖn tr¹ng ®«
thÞ;
42
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

• So s¸nh c¸c t¸c ®éng khi ®å ¸n quy ho¹ch ®­îc thùc hiÖn vµ c¸c t¸c ®éng cña c¸c ho¹t ®éng
®ang ph¸t triÓn lµm ¶nh h­ëng tíi m«i tr­êng ®« thÞ.

C¸c biÖn ph¸p phßng tr¸nh vµ gi¶m thiÓu t¸c ®éng ®Õn m«i tr­êng
B¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cÇn nªu bËt ®­îc c¸c vÊn ®Ò chÝnh sau ®©y:
• §Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p phßng tr¸nh c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng ®èi víi c¸c t¸c ®éng cã thÓ phßng
tr¸nh ®­îc b»ng c¸c biÖn ph¸p quy ho¹ch;
• §èi víi c¸c t¸c ®éng kh«ng thÓ phßng tr¸nh ®­îc, ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu cho tõng
lÜnh vùc m«i tr­êng ®« thÞ;
• Ph©n lo¹i vµ m« t¶ c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu;
• BiÖn ph¸p gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng tiªu cùc ®­îc xem xÐt cã thÓ thùc hiÖn ®­îc ë khu vùc nµo.
• Lý do lùa chän biÖn ph¸p gi¶m thiÓu.

Qu¶n lý vµ gi¸m s¸t m«i tr­êng


PhÇn nµy tr×nh bµy c¸c nhiÖm vô cã tÝnh chÊt ®Þnh h­íng ®Ó ®¶m b¶o tèt hiÖu qu¶ vµ kÕ ho¹ch
cña c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu ®Ò ra. Do vËy cÇn nªu c¸c néi dung sau:
• M« t¶ c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu cã hiÖu qu¶ tr­íc m¾t;
• KÕ ho¹ch gi¸m s¸t chÊt l­îng m«i tr­êng khu vùc;
• KÕ ho¹ch qu¶n lý c¸c t¸c ®éng tiªu cùc cã thÓ x¶y ra;
• KÕ ho¹ch quan tr¾c vµ gi¸m s¸t c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng m«i tr­êng cßn l¹i sau khi ®∙ gi¶m
thiÓu.

B¸o c¸o ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng sÏ trî gióp cho c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n vÒ mét ®å ¸n
QH§T, kÕ ho¹ch ®iÒu chØnh QH§T trong t­¬ng lai còng nh­ c«ng t¸c qu¶n lý x©y dùng vµ
ph¸t triÓn ®« thÞ.

KiÕn nghÞ vÒ c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng cÇn ®­îc tiÕp tôc ®¸nh gi¸.
PhÇn nµy tr×nh bµy c¸c kiÕn nghÞ vÒ c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng cÇn tiÕp tôc nghiªn cøu chi tiÕt
h¬n trong viÖc quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ c¬ së h¹ tÇng x∙ héi vµ kü thuËt ®« thÞ:
• HÖ thèng giao th«ng;
• HÖ thèng cÊp n­íc;
• HÖ thèng cÊp ®iÖn;
• HÖ thèng tho¸t n­íc vµ xö lý n­íc th¶i tËp trung;
• HÖ thèng cung cÊp n¨ng l­îng;
• HÖ thèng th«ng tin liªn l¹c;
• HÖ thèng thu gom vµ xö lý chÊt th¶i r¾n;
• HÖ thèng nhµ ë vµ c¸c c«ng tr×nh dÞch vô c«ng céng;
• HÖ thèng c©y xanh vµ c«ng viªn.

B¸o c¸o tãm t¾t


Ngoµi b¶n b¸o c¸o chÝnh, so¹n thªm mét b¶n tãm t¾t b¸o c¸o theo ng«n ng÷ ®¹i chóng. PhÇn
lín nh÷ng ng­êi quan t©m chØ ®äc b¶n tãm t¾t nµy nªn b¶n tãm t¾t ph¶i ng¾n gän vµ tËp
trung vµo nh÷ng vÊn ®Ò sau:
• VÞ trÝ cña khu vùc thùc hiÖn ®å ¸n quy ho¹ch;
• C¬ quan lËp ®å ¸n quy ho¹ch vµ lËp b¸o c¸o §GT§MT;
• Néi dung chÝnh cña ®å ¸n QH§T ®­îc tr×nh bµy ng¾n gän;
• C¸c t¸c ®éng chÝnh vµ sù thay ®æi cña m«i tr­êng khi ®å ¸n ®­îc phª duyÖt vµ thùc hiÖn;
• KiÕn nghÞ biÖn ph¸p phßng tr¸nh vµ gi¶m thiÓu;
• KÕ ho¹ch gi¸m s¸t m«i tr­êng;
• KÕt luËn ®¸nh gi¸ khÝa c¹nh m«i tr­êng cña ®å ¸n;
• Nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn sù tham gia cña céng ®ång.

43
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

V.6. C¸c c¬ quan vµ c¸ nh©n cã tr¸ch nhiÖm lËp b¸o c¸o §GT§MT
Chñ dù ¸n (c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc vÒ QH§T) cã tr¸ch nhiÖm lËp b¸o c¸o §GT§MT cho
®å ¸n QH§T.
Th«ng th­êng chñ dù ¸n uû quyÒn cho c¸c c¬ quan t­ vÊn vµ chuyªn gia m«i tr­êng thùc
hiÖn.

44
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

ch­¬ng VI: ThÈm ®Þnh B¸o c¸o §GT§MT cho ®å ¸n QH§T

C¸c b¸o c¸o §GT§MT cÇn ®­îc thÈm ®Þnh mét c¸ch kh¸ch quan, khoa häc vµ ®éc lËp nh»m
tr¸nh thiªn vÞ, tr¸nh h¹ thÊp c¸c t¸c ®éng tiªu cùc hay qu¸ ®Ò cao c¸c t¸c ®éng tÝch cùc. §¶m
b¶o r»ng b¸o c¸o §GT§MT t­¬ng xøng víi tÇm cë cña dù ¸n. ThÈm ®Þnh b¸o c¸o §GT§MT
lµ mét b­íc b¾t buéc trong thñ tôc §GT§MT cña n­íc ta. KÕt qu¶ thÈm ®Þnh lµ mét trong
nh÷ng c¬ së ®Ó Nhµ n­íc cÊp giÊy phÐp x©y dùng.

VI.1. Quy tr×nh thÈm ®Þnh b¸o c¸o §GT§MT


C¸c b¸o c¸o §GT§MT ®­îc thÈm ®Þnh dùa trªn quy m«, møc ®é t¸c ®éng ®Õn m«i tr­êng
cña dù ¸n vµ sù phï hîp víi chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc vÒ mÆt
m«i tr­êng. T¹i ®iÒu 14 NghÞ ®Þnh 175/CP ®∙ quy ®Þnh hai cÊp thÈm ®Þnh lµ cÊp Trung ­¬ng
vµ cÊp §Þa ph­¬ng. Ngoµi ra, Quèc héi, trªn c¬ së ®Ò nghÞ cña Bé KHCN&MT, xem xÐt ®èi
víi c¸c dù ¸n ®Æc biÖt quan träng vµ quyÕt ®Þnh chñ tr­¬ng ®Çu t­ (xem môc III.3.1).
Thµnh phÇn Héi ®ång thÈm ®Þnh bao gåm c¸c nhµ khoa häc, qu¶n lý, cã thÓ cã ®¹i diÖn cña
c¸c tæ chøc x∙ héi vµ ®¹i diÖn cña nh©n d©n. Sè thµnh viªn Héi ®ång kh«ng qu¸ 9 ng­êi (môc
3, ®iÒu 15, NghÞ ®Þnh 175/CP).
Thêi h¹n thÈm ®Þnh b¸o c¸o §GT§MT kh«ng qu¸ 2 th¸ng kÓ tõ ngµy nhËn ®­îc ®Çy ®ñ c¸c
v¨n b¶n cã liªn quan (®iÒu 16, NghÞ ®Þnh 175/CP).
C¸c b¸o c¸o §GT§MT ®­îc Héi ®ång thÈm ®Þnh ®¸nh gi¸ ë 3 møc: th«ng qua, th«ng qua víi
®iÒu kiÖn cã söa ch÷a, hoÆc kh«ng th«ng qua.
Sæ tay h­íng dÉn §GT§MT ®å ¸n QH§T nµy ®Ò xuÊt chi tiÕt ho¸ mét sè ®iÓm:
ThÈm ®Þnh b¸o §GT§MT ph¶i ®¸nh gi¸ ®­îc chÊt l­îng cña b¸o c¸o, c¬ së sè liÖu vµ kh¶ n¨ng
chÊp nhËn dù ¸n vÒ mÆt m«i tr­êng.

§Ó ®¸nh gi¸ b¸o c¸o §GT§MT kh¸ch quan, cÇn thiÕt thÈm ®Þnh b¸o c¸o th«ng qua c¸c tiªu
chÝ cô thÓ, bao gåm:
1. Møc ®é thùc hiÖn theo ®óng ®Ò c­¬ng §GT§MT ®∙ ®­îc c¬ quan qu¶n lý m«i tr­êng th«ng qua;
2. Sù chÊp thuËn phï hîp víi c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn §GT§MT vµ c¸c tiªu chuÈn m«i tr­êng ®∙
®­îc ban hµnh;
3. TÝnh hîp lý vµ khoa häc cña c¸c ph­¬ng ph¸p ¸p dông cho ®¸nh gi¸;
4. TÝnh ®Çy ®ñ, ®é tin cËy cña th«ng tin;
5. TÝnh hîp lý trong thu thËp, tæ chøc, tr×nh bµy c¸c th«ng tin trong b¸o c¸o §GT§MT;
6. Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña ®å ¸n QH§T;
7. C¸c t¸c ®éng ®Õn m«i tr­êng gåm: nhËn d¹ng c¸c t¸c ®éng, quy m« c­êng ®é c¸c t¸c ®éng, ý
nghÜa tÇm quan träng cña c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng, thêi ®iÓm vµ thêi gian x¶y ra c¸c t¸c ®éng
m«i tr­êng, lùa chän ph­¬ng ¸n vµ ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu;
8. C¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng vµ tÝnh hîp lý cña nã;
9. C¸c ph­¬ng ¸n ®iÒu chØnh vµ tÝnh hîp lý cña nã;
10. KÕ ho¹ch gi¸m s¸t m«i tr­êng;
11. Møc ®é tham gia cña céng ®ång trong qu¸ tr×nh §GT§MT;
12. Møc ®é ®¶m b¶o ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®å ¸n.

Qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh cã thÓ ®­îc thùc hiÖn theo 3 b­íc
B­íc 1: T×m nh÷ng thiÕu sãt trong b¸o c¸o §GT§MT b»ng viÖc sö dông c¸c h­íng dÉn vÒ
x¸c ®Þnh ph¹m vi nghiªn cøu, c¸c tiªu chÝ thÈm ®Þnh, kÕt qu¶ cña c¸c thÈm ®Þnh cña c¸c ®å ¸n
cïng lo¹i.

45
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

B­íc 2: TËp trung vµo c¸c thiÕu sãt quan träng cña b¸o c¸o §GT§MT, ®Æc biÖt c¸c thiÕu sãt
cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi viÖc ra quyÕt ®Þnh. NÕu b¸o c¸o kh«ng cã c¸c thiÕu sãt quan träng
th× b¸o c¸o ®­îc coi lµ râ rµng. Trong b¶n tæng kÕt thÈm ®Þnh ghi nhËn nh÷ng thiÕu sãt quan
träng, bá qua c¸c thiÕu sãt kh«ng quan träng hoÆc ®­a vµo phô lôc cña b¶n tæng kÕt.
B­íc 3: KhuyÕn nghÞ c¸ch thøc vµ thêi h¹n söa ch÷a c¸c thiÕu sãt quan träng nh»m hç trî cho
viÖc ra quyÕt ®Þnh vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c thÈm ®Þnh.
C¸c ph­¬ng ph¸p th­êng ®­îc sö dông ®Ó thÈm ®Þnh bao gåm danh môc kiÓm tra kh¸i qu¸t,
danh môc kiÓm tra vµ c¸c chØ dÉn chuyªn s©u, ý kiÕn cña chuyªn gia vµ cña c¸n bé thÈm ®Þnh,
®¸nh gi¸ cña céng ®ång, kiÓm tra ®éc lËp vµ c¸c c¸ch tiÕp cËn hîp ph¸p.

VI.2. C¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm thÈm ®Þnh


C¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ m«i tr­êng (Bé KHCN&MT);
Trong tr­êng hîp §GT§MT ®å ¸n QH§T, Bé KHCN&MT cã thÓ uû nhiÖm cho ®Þa ph­¬ng thÈm
®Þnh (trªn c¬ së cña ®iÒu 14, NghÞ ®Þnh 175/CP).

Chøc n¨ng Héi ®ång thÈm ®Þnh b¸o c¸o §GT§MT gåm cã:
• DuyÖt ®Ò c­¬ng (kÕ ho¹ch) §GT§MT;
• Tæ chøc vµ tæng hîp ý kiÕn ®ãng gãp vµ kiÕn nghÞ cña c¸c c¬ quan;
• Tæ chøc héi nghÞ thÈm ®Þnh b¸o c¸o §GT§MT;
• Tr×nh kÕt qu¶ thÈm ®Þnh lªn c¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm ra quyÕt ®Þnh.

46
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

ch­¬ng VII: Gi¸m s¸t (monitoring) t¸c ®éng m«i tr­êng

Gi¸m s¸t t¸c ®éng m«i tr­êng lµ tæ hîp c¸c biÖn ph¸p khoa häc, c«ng nghÖ vµ tæ chøc ®¶m b¶o kiÓm
so¸t mét c¸ch cã hÖ thèng tr¹ng th¸i vµ sù biÕn ®æi chÊt l­îng m«i tr­êng do t¸c ®éng cña viÖc thùc
hiÖn ®å ¸n QH§T g©y ra. Gi¸m s¸t t¸c ®éng m«i tr­êng bao gåm quan tr¾c, ®o ®¹c, ph©n tÝch vµ th«ng
tin vÒ chÊt l­îng m«i tr­êng khi ®å ¸n ®­îc thùc hiÖn. Gi¸m s¸t c¸c t¸c ®éng lµ mét ®Ò xuÊt quan
träng cña §GT§MT, nh»m môc ®Ých:
• §¶m b¶o c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng cña ®å ¸n QH§T kh«ng v­ît qu¸ tiªu chuÈn cho phÐp;
• KiÓm chøng c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu ®∙ ®Ò xuÊt trong b¸o c¸o §GT§MT ;
• C¶nh b¸o sím vÒ nh÷ng thiÖt h¹i m«i tr­êng tiÒm n¨ng cã thÓ x¶y ra.

KÕt qu¶ cña gi¸m s¸t t¸c ®éng m«i tr­êng ®­îc tr×nh cho c¬ quan qu¶n lý ®« thÞ vµ c¬ quan
qu¶n lý m«i tr­êng ®Ó ®iÒu chØnh vµ bæ sung cho c¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lý quy ho¹ch x©y dùng
vµ m«i tr­êng ®« thÞ.

VII.1. C¸c kiÓu gi¸m s¸t


Cã 3 d¹ng gi¸m s¸t, ®ã lµ: Gi¸m s¸t nÒn, gi¸m s¸t t¸c ®éng vµ gi¸m s¸t b¾t buéc:
• Gi¸m s¸t nÒn: Lµ ®o ®¹c, tæng hîp, ph©n tÝch c¸c th«ng sè m«i tr­êng trong suèt thêi kú tiÒn
dù ¸n nh»m x¸c ®Þnh b¶n chÊt vµ c¸c giíi h¹n biÕn thiªn tù nhiªn vµ ®Ó x¸c ®Þnh b¶n chÊt cña
sù biÕn ®æi m«i tr­êng;
• Gi¸m s¸t t¸c ®éng: Bao gåm c¸c phÐp ®o, xö lý, ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ c¸c th«ng sè m«i
tr­êng trong khi x©y dùng vµ vËn hµnh dù ¸n nh»m theo dâi nh÷ng biÕn ®éng m«i tr­êng do
dù ¸n g©y ra;
• Gi¸m s¸t b¾t buéc: ®­îc tiÕn hµnh d­íi h×nh thøc lÊy mÉu ®Þnh kú hoÆc tiÕn hµnh ®o liªn tôc
c¸c th«ng sè m«i tr­êng nh»m b¶o ®¶m c¸c yªu cÇu gi¸m s¸t ®∙ ®Ò ra trong phÇn gi¶m thiÓu
vµ qu¶n lý c¸c t¸c ®éng.

ViÖc gi¸m s¸t t¸c ®éng cña ®å ¸n QH§T ®­îc tiÕn hµnh khi QH§T ®­îc thùc hiÖn nªn ®ã
chÝnh lµ gi¸m s¸t t¸c ®éng. Gi¸m s¸t b¾t buéc còng rÊt cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh gi¶m thiÓu vµ
qu¶n lý t¸c ®éng.

VII.2. Tæ chøc gi¸m s¸t vµ lËp b¸o c¸o


Th«ng th­êng, m« h×nh tæ chøc gi¸m s¸t m«i tr­êng ®« thÞ cÇn cã c¸c bé phËn chÝnh sau ®©y:
• Bé phËn ®o ®¹c thu thËp mÉu ph©n tÝch l­u ®éng: Ph©n tÝch c¸c th«ng sè ®¬n gi¶n hoÆc do c¸c
yªu cÇu ®o nhanh còng nh­ b¶o qu¶n mÉu trong lóc chê chuyÓn vÒ phßng thÝ nghiÖm trung
t©m;
• Bé phËn ph©n tÝch nghiªn cøu trung t©m: Cã chøc n¨ng nghiªn cøu c¸c ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch
c¸c th«ng sè chØ thÞ chÊt l­îng m«i tr­êng. Bé phËn nµy cÇn ®­îc trang bÞ t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ
m¸y mãc trang thiÕt bÞ phßng thÝ nghiÖm;
• Bé phËn l­u tr÷ mÉu ph©n tÝch vµ l­u tr÷ vµ cËp nhËt th«ng tin: KiÓm so¸t sè liÖu do c¸c bé
phËn kh¸c göi tíi, l­u tr÷ vµ cung cÊp sè liÖu th«ng tin, dù b¸o vÒ m«i tr­êng.

C¸c b­íc cÇn thiÕt khi x©y dùng mét ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t m«i tr­êng QH§T:
X¸c ®Þnh quy m« vµ c¸c thµnh phÇn m«i tr­êng cÇn gi¸m s¸t
§å ¸n QH§T ®­îc thùc hiÖn sÏ t¸c ®éng ®Õn c¸c thµnh phÇn m«i tr­êng trong khu vùc vµ
vïng xung quanh - nh÷ng vïng chÞu t¸c ®éng cña ®å ¸n, do ®ã ph¹m vi gi¸m s¸t t¸c ®éng
chÝnh lµ ph¹m vi §GT§MT. Tuy nhiªn viÖc x¸c ®Þnh quy m« gi¸m s¸t kh«ng chØ lµ x¸c ®Þnh
ph¹m vi gi¸m s¸t mµ cßn phô thuéc rÊt nhiÒu vµo tÝnh chÊt vµ møc ®é ph¸t triÓn cña ®« thÞ.
Thµnh phÇn m«i tr­êng cÇn gi¸m s¸t bao gåm tÊt c¶ c¸c yÕu tè t¹o thµnh m«i tr­êng nh­
kh«ng khÝ, n­íc, ®Êt, ©m thanh, ¸nh s¸ng, lßng ®Êt, nói rõng, s«ng hå, biÓn, sinh vËt, c¸c hÖ
sinh th¸i, c¸c khu d©n c­, khu s¶n xuÊt, khu b¶o tån thiªn nhiªn, c¶nh quan thiªn nhiªn, danh
47
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

lam th¾ng c¶nh, di tÝch lÞch sö vµ c¸c h×nh th¸i vËt chÊt kh¸c. §èi víi mét ®« thÞ ®èi t­îng
quan tr¾c trùc tiÕp cña gi¸m s¸t m«i tr­êng bao gåm giíi h¹n mét sè thµnh phÇn m«i tr­êng
cã tÝnh biÕn ®æi râ rÖt theo thêi gian vµ kh«ng gian nh­ sau:
• M«i tr­êng ®Êt;
• M«i tr­êng n­íc;
• M«i tr­êng kh«ng khÝ vµ tiÕng ån;
• ChÊt th¶i r¾n vµ chÊt th¶i nguy h¹i;
• M«i tr­êng giao th«ng;
• §a d¹ng sinh häc (®èi víi nh÷ng ®« thÞ cã hÖ sinh th¸i nh¹y c¶m);
• §iÒu tra x∙ héi häc ®« thÞ vÒ m«i tr­êng x∙ héi.

X¸c ®Þnh ®Þa ®iÓm quan tr¾c, ®o ®¹c vµ lÊy mÉu


C¸c yÕu tè m«i tr­êng thay ®æi theo kh«ng gian vµ thêi gian, do ®ã kh«ng thèng nhÊt vÞ trÝ
quan tr¾c vµ thêi ®iÓm lÊy mÉu sÏ cho c¸c kÕt qu¶ kh¸c nhau. Trªn thùc tÕ, chóng ta kh«ng
thÓ ®Æt tr¹m ë tÊt c¶ mäi ®iÓm ®o, v× vËy chØ chän mét sè ®iÓm nhÊt ®Þnh mµ tõ ®ã cã thÓ
khèng chÕ cho toµn bé ®« thÞ, sao cho sè ®iÓm lµ Ýt nhÊt mµ vÉn ®¶m b¶o yªu cÇu. C¸c ®iÓm
®o ®­îc chia lµm 2 lo¹i: c¸c ®iÓm ®o liªn tôc vµ c¸c c¸c ®iÓm ®o ®Þnh kú.
• VÞ trÝ cña c¸c ®iÓm ®o liªn tôc ®­îc ®Æt ë c¸c khu d©n c­ lín, chÞu ¶nh h­ëng nÆng nÒ do c¸c
nhµ m¸y l©n cËn. NÕu trong thµnh phè cã mét sè nguån th¶i g©y t¸c h¹i nghiªm träng th× ph¶i
tiÕn hµnh gi¸m s¸t nguån th¶i. VÞ trÝ ®­îc chän ®Ó gi¸m s¸t nguån th¶i lµ n¬i mµ c­êng ®é
nhiÔm bÈn do nguån th¶i lín nhÊt;
• §èi víi c¸c ®iÓm ®o ®Þnh kú tïy thuéc vµo ®Æc tr­ng tõng thµnh phÇn m«i tr­êng trong ®« thÞ
mµ bè trÝ c¸c ®iÓm ®o cho phï hîp. C¸c ®iÓm nµy th­êng ®Æt ë nh÷ng n¬i mµ chÊt l­îng m«i
tr­êng cã kh¶ n¨ng bÞ biÕn ®æi nh­ nguån th¶i cña c¸c nhµ m¸y xÝ nghiÖp, miÖng x¶ cña cèng
tho¸t n­íc m­a vµ n­íc th¶i sinh ho¹t... hoÆc nh÷ng vÞ trÝ mµ chÊt l­îng m«i tr­êng ®ãng vai
trß quan träng nh­ t¹i vÞ trÝ c¸c tr¹m thu n­íc, b¬m n­íc trªn s«ng...

Thêi ®iÓm vµ tÇn suÊt gi¸m s¸t


C¸c th«ng sè cÇn ®­îc gi¸m s¸t nÕu cã tÝnh chu kú râ rÖt (chu kú ngµy, chu kú tuÇn, chu kú
n¨m...) th× c¸c thêi ®iÓm quan tr¾c ph¶i chän sao cho thu ®­îc c¸c gi¸ trÞ ®Æc tr­ng: cùc ®¹i,
cùc tiÓu, trung b×nh. Ch¼ng h¹n víi chu kú ngµy, n­íc th¶i sinh ho¹t cã c­êng ®é th¶i cùc ®¹i
vµo buæi s¸ng sím vµ chiÒu tèi, n­íc th¶i c«ng nghiÖp cùc ®¹i vµo c¸c giê s¶n xuÊt hoÆc víi
chu kú tuÇn n­íc th¶i c«ng nghiÖp cùc ®¹i vµo ngµy lµm viÖc, cùc tiÓu vµo c¸c ngµy nghØ.
ViÖc quan tr¾c gi¸ trÞ cùc ®¹i lµ b¾t buéc trong mäi tr­êng hîp.
TÇn suÊt lÊy mÉu ph¶i ®­îc chän sao cho theo dâi ®­îc sù biÕn thiªn liªn tôc theo thêi gian,
nh­ng kh«ng qu¸ lín g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c gi¸m s¸t. Do vËy ®èi víi th«ng sè biÕn ®æi
chËm theo thêi gian th× tÇn suÊt lÊy mÉu cho phÐp nhá (kho¶ng thêi gian gi÷a 2 lÇn lÊy mÉu
liªn tiÕp - chu kú quan tr¾c cho phÐp lín). Ng­îc l¹i th«ng sè biÕn thiªn nhanh buéc ph¶i t¨ng
tÇn suÊt.
Tïy thuéc vµo tÇm quan träng cña vÊn ®Ò vµ kh¶ n¨ng cho phÐp cña mçi ®« thÞ mµ x¸c ®Þnh
sè l­îng c¸c ®iÓm ®o. §èi víi c¸c ®iÓm ®o liªn tôc ph¶i tiÕn hµnh ®o hµng ngµy cßn t¹i c¸c
®iÓm ®o ®Þnh kú th× sau mét kho¶ng thêi gian nµo ®ã (3 th¸ng hoÆc 6 th¸ng) míi ®o mét lÇn.

Lùa chän c¸c chØ tiªu chÝnh cÇn ®o trùc tiÕp


Víi tõng thµnh phÇn m«i tr­êng, viÖc lùa chän c¸c th«ng sè cÇn ®­îc gi¸m s¸t cña mét ®èi
t­îng m«i tr­êng ®ã c¨n cø vµo c¸c tiªu chuÈn sau:
• C¸c th«ng sè cã trong m«i tr­êng ®ã víi hµm l­îng ®¸ng kÓ, cã thÓ g©y hËu qu¶ xÊu cho søc
kháe con ng­êi vµ hÖ sinh th¸i;
• Th­êng xuyªn cã mÆt trong ®èi t­îng m«i tr­êng ®­îc gi¸m s¸t;
• Sè l­îng vµ thµnh phÇn c¸c th«ng sè cÇn gi¸m s¸t phô thuéc vµo ®èi t­îng m«i tr­êng ®ã:
Nguån gèc, nguån g©y ra « nhiÔm.

48
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

Yªu cÇu vÒ møc ®é chÝnh x¸c ®èi víi sè liÖu


§é chÝnh x¸c cña sè liÖu ®­îc ®¸nh gi¸ qua kh¶ n¨ng ph¶n ¸nh ®óng thùc tÕ ®Õn møc ®é nµo.
§iÒu nµy phô thuéc vµo trang thiÕt bÞ m¸y mãc, quy tr×nh quy ph¹m quan tr¾c, xö lý, b¶o
qu¶n mÉu vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cña ng­êi thùc hiÖn.
TËn dông c¸c sè liÖu s½n cã b»ng c¸ch tæ chøc quan tr¾c sao cho sè liÖu thu thËp ®­îc t­¬ng øng
víi sè liÖu ®· cã.

TËp hîp vµ sö dông c¸c sè liÖu do nh©n d©n cung cÊp.

VII.3. C¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc gi¸m s¸t


HiÖn nay, Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng ®ang tæ chøc thùc hiÖn vµ qu¶n lý m¹ng
l­íi quan tr¾c m«i tr­êng chung trong ph¹m vi c¶ n­íc bao gåm tÊt c¶ c¸c tØnh vµ thµnh phè
trùc thuéc Trung ­¬ng. Bé X©y dùng ®ang thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ QH§T
vµ qu¶n lý ph¸t triÓn ®« thÞ theo quy ho¹ch ®∙ ®­îc phª duyÖt. V× vËy, ®èi víi tõng ®« thÞ viÖc
tæ chøc gi¸m s¸t m«i tr­êng ®« thÞ lµ sù phèi hîp liªn ngµnh mét c¸ch chÆt chÏ, g¾n liÒn víi
ch­¬ng tr×nh gi¸m s¸t m«i tr­êng cña quèc gia mµ ë cÊp ®Þa ph­¬ng sÏ lµ sù phèi hîp chÆt
chÏ gi÷a Së X©y dùng vµ Së Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng cña tØnh, thµnh phè víi sù
tham gia cña c¸c c¬ quan cã liªn quan.

49
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

phÇn III: phô lôc

50
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

I. C¸c tiªu chuÈn, quy chuÈn, quy ph¹m dïng trong b¸o c¸o
§GT§MT ®å ¸n QH§T

I.1. M«i tr­êng n­íc


• LuËt B¶o vÖ tµi nguyªn n­íc;
• Tiªu chuÈn chÊt l­îng n­íc mÆt: TCVN 5942 – 1995;
• Tiªu chuÈn chÊt l­îng n­íc biÓn ven bê: TCVN 5943 – 1995;
• Tiªu chuÈn chÊt l­îng n­íc ngÇm: TCVN 5944 – 1995;
• Tiªu chuÈn ngµnh: CÊp n­íc m¹ng l­íi bªn ngoµi vµ c«ng tr×nh: 20 TCN-33-85;
• Tiªu chuÈn ngµnh: Tho¸t n­íc m¹ng l­íi bªn ngoµi vµ c«ng tr×nh: 20 TCN-51-84;
• Tiªu chuÈn vÖ sinh ®èi víi chÊt l­îng n­íc cÊp cho sinh ho¹t: Phô lôc 4.2 – QCXDVNI;
• Yªu cÇu ®èi víi chÊt l­îng n­íc cÊp, uèng trùc tiÕp ®­îc: Phô lôc 4.3 – QCXDVNI.
I.2. M«i tr­êng kh«ng khÝ vµ tiÕng ån

I.2.1. Kh«ng khÝ


• Tiªu chuÈn chÊt l­îng kh«ng khÝ xung quanh: TCVN 5937 – 1995;
• Nång ®é tèi ®a cho phÐp cña mét sè chÊt ®éc h¹i trong kh«ng khÝ xung quanh: TCVN 5938 –
1995;
• Tiªu chuÈn khÝ th¶i c«ng nghiÖp ®èi víi bôi vµ c¸c chÊt v« c¬: TCVN 5939 – 1995;
• Tiªu chuÈn khÝ th¶i c«ng nghiÖp ®èi víi c¸c chÊt h÷u c¬: TCVN 5940 - 1995.
I.2.2. TiÕng ån
• Møc ®é ån tèi ®a cho phÐp trong khu vùc c«ng céng vµ d©n c­: TCVN 5949 – 1998;
• Tiªu chuÈn tiÕng ån t¹i c¸c khu vùc: Phô lôc V.2. NghÞ ®Þnh 175/CP ngµy 18/10/1994.

I.3. M«i tr­êng ®Êt


• Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh møc ®é xãi mßn ®Êt do m­a: TCVN 5929 – 1995;
• Giíi h¹n tèi ®a cho phÐp cña d­ l­îng hãa chÊt b¶o vÖ thùc vËt trong ®Êt: TCVN 5941 - 1995.

I.4. M«i tr­êng x©y dùng vµ c¶i thiÖn nhµ æ chuét


Quy chuÈn x©y dùng, TËp 1 - 1996.

I.5. M«i tr­êng giao th«ng

I.5.1. TiÕng ån vµ khÝ th¶i giao th«ng


• Ph­¬ng tiÖn giao th«ng ®­êng bé - khÝ th¶i g©y « nhiÔm ph¸t ra tõ « t« vµ m« t« l¾p ®éng c¬
x¨ng: TCVN 6431 – 1998;
• X¨ng ch× - yªu cÇu kü thuËt: TCVN 5690 – 1998;
• TiÕng ån do ph­¬ng tiÖn giao th«ng ®­êng bé ph¸t ra khi ®ç: TCVN 6436 – 1998;
• ChÊt l­îng kh«ng khÝ - khÝ th¶i ph­¬ng tiÖn giao th«ng ®­êng bé - giíi h¹n tèi ®a cho phÐp:
TCVN 6438 – 1998;
• Møc ån tèi ®a cho phÐp cña ph­¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i ®­êng bé: TCVN 5948 – 1995;
• Th«ng t­ h­íng dÉn thùc hiÖn Kho¶n 2, §iÒu 71 "§iÒu lÖ trËt tù an toµn giao th«ng ®­êng
bé vµ trËt tù an toµn giao th«ng ®« thÞ" ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè 36/CP ngµy
29/5/1995 cña ChÝnh phñ.
I.5.2. ïn t¾c, tai n¹n vµ c¸c gi¶i ph¸p ®¶m b¶o an toµn giao th«ng
• Quy ph¹m kü thuËt thiÕt kÕ ®­êng phè, ®­êng qu¶ng tr­êng ®« thÞ: 20 TCN 104-83;

51
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

I.6. C©y xanh - c¶nh quan


• Quy chuÈn x©y dùng, TËp 1 - 1996.
I.7. ChÊt th¶i r¾n vµ chÊt th¶i nguy h¹i
• Quy chuÈn x©y dùng, TËp 1 - 1996.
I.8. HÖ sinh th¸i
S¸ch ®á ViÖt Nam: - PhÇn ®éng vËt - 1992.
- PhÇn thùc vËt - 1996.

I.9. M«i tr­êng v¨n hãa-lÞch sö


Ph¸p lÖnh B¶o vÖ vµ sö dông di tÝch lÞch sö, v¨n hãa vµ danh lam, th¾ng c¶nh - 1984.

I.10. Søc kháe - M«i tr­êng


• Tiªu chuÈn vÖ sinh ®èi víi chÊt l­îng n­íc ¨n uèng vµ sinh ho¹t vÒ ph­¬ng diÖn vËt lý vµ hãa häc:
Bé Y tÕ, 505/BYT/Q§, 1992;
• Tiªu chuÈn vÖ sinh n­íc ¨n uèng vµ sinh ho¹t vÒ ph­¬ng diÖn vi khuÈn vµ sinh vËt: Bé Y tÕ,
505/BYT/Q§, 1992.

52
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

II. Giíi thiÖu mét sè ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ nhanh trong §GT§MT
cña c¸c dù ¸n trong vµ ngoµi n­íc.

II.1. Ph­¬ng ph¸p ma trËn


• Ph­¬ng ph¸p ma trËn lµ mét ph­¬ng ph¸p ®­îc ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn tõ ph­¬ng ph¸p danh
môc kiÓm tra. Ma trËn m«i tr­êng ®­îc x©y dùng nh­ sau: LiÖt kª c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng cã
thÓ g©y ra bëi dù ¸n theo cét däc vµ liÖt kª c¸c hµnh ®éng (x©y dùng, vËn hµnh, b¶o d­ìng)
cña dù ¸n theo hµng ngang, ®¸nh dÊu c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng nÕu cã vµo c¸c « t­¬ng øng cña
b¶ng ma trËn;
• §Ó ®Þnh l­îng hãa cña ma trËn, ph­¬ng ph¸p cho ®iÓm ®­îc sö dông ®Ó biÓu thÞ c­êng ®é vµ
vai trß cña t¸c ®éng. Møc ®é chi tiÕt cña thang ®iÓm phô thuéc vµo c¸c tµi liÖu hiÖn cã dïng
®Ó nhËn d¹ng vµ ph©n tÝch t¸c ®éng;
• Khi cho ®iÓm vÒ c­êng ®é mét lo¹i t¸c ®éng cÇn xem xÐt c¸c ®Æc tr­ng, nh­ ph¹m vi trong
kh«ng gian, c­êng ®é cña t¸c ®éng vµ kh¶ n¨ng g©y nªn c¸c t¸c ®éng gi¸n tiÕp cña c¸c t¸c
®éng ®ang xem xÐt. Cßn khi tÝnh ®iÓm (chän träng sè cho tÇm quan träng cña mét t¸c ®éng so
víi c¸c t¸c ®éng kh¸c cÇn thiÕt ph¶i xÐt ®Õn tÝnh nh¹y c¶m m«i tr­êng cña vïng cã dù ¸n triÓn
khai;
• Trong §GT§MT cho ®å ¸n QH§T, viÖc lùa chän c¸ch thøc cho ®iÓm trong ma trËn cÇn tÝnh
®Õn c¸c yÕu tè sau:
 Lo¹i ®å ¸n quy ho¹ch (Quy ho¹ch chung, quy ho¹ch chi tiÕt, ng¾n h¹n hay dµi h¹n...);
 Quy m« ®« thÞ (§« thÞ lo¹i 1, lo¹i 2, ...);
 TÝnh chÊt ®« thÞ (§« thÞ vÖ tinh, ®« thÞ c«ng nghiÖp, ®« thÞ du lÞch...);
 HiÖn tr¹ng m«i tr­êng (Møc ®é « nhiÔm, nguyªn nh©n « nhiÔm...);
 Kh¶ n¨ng dù b¸o nh÷ng t¸c ®éng trong t­¬ng lai.

• Tuy nhiªn ph­¬ng ph¸p ma trËn th­êng mang tÝnh ®Þnh tÝnh vµ cßn cã nh÷ng chñ quan cña
ng­êi ®¸nh gi¸, do vËy mµ viÖc sö dông ph­¬ng ph¸p nµy cÇn ph¶i cã sù c©n nh¾c vÒ nh÷ng
t¸c ®éng cã thÓ g©y ra.

B¶ng III.1. Giíi thiÖu mét vÝ dô vÒ ma trËn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng ®­îc ¸p dông cho
dù ¸n khu c«ng nghiÖp Dung QuÊt.
B¶ng III.2. Giíi thiÖu mét vÝ dô vÒ ma trËn §GT§MT cã liªn quan ®Õn sö dông ®Êt trong ®å
¸n QH§T ®­îc ¸p dông ë Hång K«ng, n¨m 1991.
B¶ng III.1: Ma trËn t¸c ®éng qua l¹i gi÷a c¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n
Khu c«ng nghiÖp Dung QuÊt vµ m«i tr­êng

T¸c ®éng cña dù ¸n ®Õn T¸c ®éng cña m«i tr­êng ®Õn
C¸c nh©n tè m«i tr­êng m«i tr­êng dù ¸n
C¶ng CN §« thÞ C¶ng CN §« thÞ
Thñy v¨n n­íc bÒ mÆt - -3 -2 -3 -3 -3
ChÊt l­îng n­íc bÒ mÆt - -1 -2 - -2 -2
Thñy v¨n n­íc ngÇm - - - - -3 -3
ChÊt l­îng n­íc biÓn -2 -3 - - - -
C¸c ChÊt l­îng kh«ng khÝ -1 -2 -2 - - -
Nh©n §Êt - -3 -3 - - -
tè vËt ChÊt l­îng ®Êt -2 -2 -2 - - -
Lý Tµi nguyªn kho¸ng s¶n -1 -3 -2 - +1 -
§Þa chÊt - - - +3 +2 -
Tµi NghÒ c¸ -3 -3 +2 - - -
nguyªn Sinh vËt n­íc -3 -3 +2 - - -
Sinh Rõng/th¶m thùc vËt -1 -1 -2 - - -
vËt C¸c loµi hoang d∙ -2 -2 -1 - - -
53
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

C¸c loµi quý hiÕm -2 -2 -1 - - -


C«ng nghiÖp nhµ m¸y -3 -3 -3 -1 -1 -1
§­êng cao tèc/®­êng s¾t -2 -2 -2 -3 -3 -2
VËn t¶i thñy -3 -2 -2 -3 -3 -2
Cung cÊp n­íc - -2 -2 - - -
Gi¸ trÞ N¨ng l­îng - -2 -2 - - -
sö dông cña N«ng nghiÖp -2 -2 -2 -2 -2 -2
con Nhµ cöa -3 -3 -3 -3 -3 -2
ng­êi NghØ ng¬i -1 -1 -3 -1 -1 -1
Lò lôt -2 -2 -2 -2 -2 -2
Sö dông chÊt th¶i sinh - -2 -2 - - -
ho¹t
Sö dông chÊt th¶i r¾n -2 -2 -2 - - -
ChÊt C¶nh quan -3 -3 -3 -1 -1 -1
l­îng Søc kháe céng ®ång -2 -3 -3 - -1 -2
gi¸ trÞ Kinh tÕ - x∙ héi -3 -3 -3 - -1 -2
cuéc sèng An toµn CN vµ søc kháe -2 -1 -3 -2 -1 -
Chó thÝch: 1,2,3 C¸c møc ®é t¸c ®éng
+ T¸c ®éng cã lîi
- T¸c ®éng bÊt lîi
Nguån: Tµi liÖu tham kh¶o (1)

54
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

B¶ng III.2: Ma trËn c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng liªn quan ®Õn sö dông ®Êt trong ®å ¸n QH§T
(H­íng dÉn m«i tr­êng cho quy ho¹ch ë Hång K«ng, 1991)
Kh«ng khÝ TiÕng ån N­íc ChÊt th¶i

Nh¹y c¶m víi tiÕng

Sù nh¹y c¶m vëi «


Ph¸t th¶i tiÕng ån

Ph¸ vë c©n b»ng


nhiÔm kh«ng khÝ

Sù nh¹y c¶m víi


nhiÕm n­íc th¶i

T¹o ra chÊt th¶i


Nh¹y c¶m víi «

Th¶i n­íc th¶i

Tham kh¶o
ph¸t th¶i mïi
Ph¸t th¶i bôi

Ph¸t th¶i khÝ

chÊt th¶i
Sö dông ®Êt / C¸c

n­íc
ån
ho¹t ®éng

C¸c c¬ së c«ng céng


Lß mæ      
Héi tr­êng 
BÕn phµ,tµu, xe/ B∙i     
r¸c*
B∙i ®ç xe  
QuÇy b¸n hµng ¨n s½n      
Lß ho¶ t¸ng  
BÖnh viÖn      
Nhµ d­ìng l∙o  
Lß ®èt r¸c*       
B∙i ch«n lÊp r¸c th¶i*     
Chî    
Khu vui ch¬i, gi¶i trÝ   
ngoµi trêi
Khu nghØ d­ìng ngoµi   
trêi
Tr¹m b¬m nhiªn liÖu   
§Êt nhµ ë      
§iÓm thu gom r¸c   
th¶i*
Tr¹m trung chuyÓn    
chÊt th¶i*
Tr­êng häc/c¸c c¬ së    
®µo t¹o
Nhµ m¸y xö lý n­íc    
th¶i*
C¸c c¬ së ngÇm 
Giao th«ng
S©n bay     
S©n bay cho m¸y bay 
lªn th¼ng
§­êng dµnh cho ng­êi  
®i d¹o
§­êng s¾t  
§­êng /§­êng cao tèc     
Kho chøa hµng   
Chó gi¶i:  Lo¹i III: Cã thÓ g©y nªn nh÷ng vÊn ®Ò m«i tr­êng lín
 Lo¹i II: Cã thÓ g©y nªn nh÷ng vÊn ®Ò m«i tr­êng
 Lo¹i I: CÇn cã sù xem xÐt
* C¬ së h¹ tÇng vÒ m«i tr­êng

55
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

Ma trËn c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng (tiÕp theo)

Kh«ng khÝ TiÕng ån N­íc ChÊt th¶i

Ph¸t th¶i tiÕng ån


nhiÔm kh«ng khÝ

Ph¸ vë c©n b»ng

nhiÕm n­íc th¶i


Nh¹y c¶m víi «

T¹o ra chÊt th¶i

Tham kh¶o
Nh¹y c¶m vëi «
Sö dông ®Êt/C¸c ho¹t ®éng

Th¶i n­íc th¶i


Nhay c¶m víi

Nh¹y c¶m víi


Ph¸t th¶i bôi

Ph¸t th¶i khÝ


ph¸t th¶imïi

chÊt th¶i
tiÕng ån

n­íc
C«ng nghiÖp/ TiÓu thñ c«ng
nghiÖp
Lo¹i I (A)
§iÖn/®iÖn tö     
ChÕ biÕn thùc phÈm     
c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chung
Nhuém vµ tÈy sîi     
GiÆt lµ 
C¬ khÝ  
GiÊy vµ s¶n phÈm giÊy    
¶nh vµ quang häc  
S¶n phÈm nhùa   
In Ên vµ xuÊt b¶n    
Thuéc vµ chÕ biÕn da    
DÖt may ( sîi, dÖt, may mÆc)     
LuyÖn kim
LuyÖn kim c¬ b¶n    
Gia c«ng s¶n phÈm kim lo¹i     
Lo¹i I (B)
C«ng nghiÖp ho¸ chÊt vµ c¸c
nghµnh liªn quan
Ho¸ chÊt vµ c¸c s¶n phÈm     
hãa häc
Läc dÇu vµ c¸c s¶n phÈm hãa       
dÇu vµ hãa than
Thùc phÈm vµ ®å uèng
GiÕt mæ vµ chÕ biÕn thÞt    
§å uèng     
C«ng nghiÖp luyÖn kim
LuyÖn kim c¬ b¶n (nh«m,     
®ång, s¾t, thÐp, ch×, t¸i
chÕ)
S¶n xuÊt/ l¾p r¸p/söa ch÷a    
« t«, xe m¸y
§ãng/söa ch÷a tÇu biÓn    

56
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

Ma trËn c¸c vÊn ®Ò m«i tr­êng liªn quan (tiÕp theo)

Kh«ng khÝ TiÕng ån N­íc ChÊt th¶i

Ph¸t th¶i tiÕng ån

Ph¸ vë c©n b»ng


nhiÔm kh«ng khÝ

Tham kh¶o
nhiÕm n­íc th¶i
T¹o ra chÊt th¶i
Nh¹y c¶m víi «

Nh¹y c¶m vëi «


Th¶i n­íc th¶i
Nh¹y c¶m víi

Nh¹y c¶m víi


ph¸t th¶i mïi
Ph¸t th¶i bôi

Ph¸t th¶i khÝ


Sö dông ®Êt/c¸c ho¹t ®éng

chÊt th¶i
tiÕng ån

n­íc
Khai kho¸ng vµ c¸c ngµnh
c«ng nghiÖp cã liªn quan
Kho¸ng vËt     
C¸c ngµnh phi kim lo¹i (S¶n
xuÊt amiang, xi m¨ng, sø,
thuû tinh, nhùa ®­êng...)
Bª t«ng ®óc s¼n   
C¸c ngµnh phôc vô c«ng
céng
§iÖn, gas vµ n­íc nãng (®Ó      
s­ëi)
Lo¹i I (C)
Kho chøa chung  
Kho dÇu     
Kho ngoµi trêi    
Kho c¸t
Bu«n b¸n     
Chuyªn dïng
N«ng nghiÖp    
Khu vùc t¾m röa   
Trô së c«ng céng     
Khu th­¬ng m¹i   
Khu ®ãng hµng vµo container   
C«ng viªn     
Nu«i c¸     
Ch¨n nu«i gia sóc    
Nu«i trång h¶i s¶n     
Khu vui ch¬i trªn biÓn   
BÕn tÇu, thuyÒn    
Khu xÕp dë hµng c«ng céng
Khai th¸c ®¸   
VÞ trÝ cã ý nghÜa khoa häc    
VÞ trÝ dïng ®Ó tr¸nh b∙o    
L­u vùc  

57
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

II.2. Ph­¬ng ph¸p danh môc kiÓm tra


Ph­¬ng ph¸p danh môc kiÓm tra th­êng ®­îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng.
Danh môc kiÓm tra lµ mét b¶ng, trong ®ã c¸c yÕu tè, c¸c ®Æc tr­ng vµ c¸c qu¸ tr×nh m«i
tr­êng ®­îc liÖt kª, muèn nhËn d¹ng c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng cña mét dù ¸n ng­êi thùc hiÖn
®¸nh dÊu ghi nhËn vµ ®¸nh gi¸ sù hiÖn diÖn cña c¸c t¸c ®éng (B¶ng III.4) hoÆc tr¶ lêi c¸c c©u
hái ghi s½n d­íi d¹ng cã/kh«ng/nghi ngê (B¶ng III.3 ). Danh môc kiÓm tra cã thÓ rÊt ®¬n gi¶n
vµ còng cã thÓ rÊt phøc t¹p. B¶ng III.3 lµ ®Ò xuÊt cña c¸c t¸c gi¶ b¶ng danh môc kiÓm tra c¸c
t¸c ®éng m«i tr­êng ¸p dông cho ®å ¸n QH§T. B¶ng III.4 lµ mét vÝ dô vÒ b¶ng danh môc c¸c
t¸c ®éng m«i tr­êng ®∙ ®­îc ¸p dông cho dù ¸n Khu c«ng nghiÖp Dung QuÊt.
B¶ng III.3: Danh môc kiÓm tra c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n QH§T
1. QH§T cã thÓ lµm thay ®æi chÕ ®é nhiÖt Èm vµ khÝ hËu ®Þa ph­¬ng?
Cã Kh«ng Nghi ngê
2. QH§T cã ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh xãi mßn, båi tô dßng ch¶y?
Cã Kh«ng Nghi ngê
3. §« thÞ ®­îc quy ho¹ch chÞu nhiÒu ¶nh h­ëng cña thiªn tai nh­ b∙o, lò lôt, tr­ît lë, ®éng ®Êt?
Cã Kh«ng Nghi ngê
4. QH§T cã lµm ¶nh h­ëng ®Õn c¶nh quan thiªn nhiªn vµ kiÕn tróc?
Cã Kh«ng Nghi ngê
5. QH§T cã ¶nh h­ëng ®Õn c¸c di tÝch lÞch sö, v¨n hãa ®∙ ®­îc xÕp h¹ng ?
Cã Kh«ng Nghi ngê
6. QH§T sÏ g©y ¶nh h­ëng tíi c¸c vïng ®Êt cæ x­a, ®Æc thï cña ®Þa ph­¬ng, c¸c phong c¶nh cã ý
nghÜa quan träng ®èi víi céng ®ång?
Cã Kh«ng Nghi ngê
7. QH§T cã ¶nh h­ëng ®Õn viÖc di d©n vµ t¸i ®Þnh c­ trong ®« thÞ?
Cã Kh«ng Nghi ngê
8. QH§T lµm thay ®æi c¬ cÊu, thµnh phÇn d©n sè trong ®« thÞ?
Cã Kh«ng Nghi ngê
9. QH§T cã ¶nh h­ëng ®Õn phong tôc tËp qu¸n cña d©n c­ trong vµ c¸c vïng l©n cËn ®« thÞ?
Cã Kh«ng Nghi ngê
10. QH§T lµm thay ®æi c¬ cÊu ngµnh nghÒ vµ viÖc lµm?
Cã Kh«ng Nghi ngê
11. QH§T cã ¶nh h­ëng ®Õn quan hÖ x∙ héi, t©m lý céng ®ång?
Cã Kh«ng Nghi ngê
12. QH§T cã ¶nh h­ëng ®Õn møc sèng vµ d©n trÝ ®« thÞ?
Cã Kh«ng Nghi ngê
13. QH§T cã ¶nh h­ëng ®Õn søc kháe céng ®ång?
Cã Kh«ng Nghi ngê
14. QH§T cã lµm ¶nh h­ëng ®Õn tµi nguyªn kho¸ng s¶n tù nhiªn trong khu vùc?
Cã Kh«ng Nghi ngê
15. QH§T lµm ¶nh h­ëng ®Õn tµi nguyªn ®éng thùc vËt tù nhiªn trong khu vùc?
Cã Kh«ng Nghi ngê
16. QH§T lµm ¶nh h­ëng ®Õn c©y trång, vËt nu«i trong ®« thÞ?
Cã Kh«ng Nghi ngê
17. QH§T lµm thay ®æi c¸c hÖ sinh th¸i trong vïng?
Cã Kh«ng Nghi ngê
18. QH§T n»m trong vïng cÇn ®­îc b¶o vÖ tµi nguyªn ®∙ ®­îc quy ®Þnh?
Cã Kh«ng Nghi ngê
19. VÞ trÝ QH§T n»m trong vïng ®Êt n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ng­ nghiÖp?
Cã Kh«ng Nghi ngê
20. QH§T lµm thay ®æi c¬ cÊu sö dông ®Êt ®« thÞ?
Cã Kh«ng Nghi ngê
21. QH§T sÏ lµm ¶nh h­ëng tíi diÖn tÝch lín ®Êt phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, l©m ngiÖp, ng­
nghiÖp?
Cã Kh«ng Nghi ngê

58
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

22. QH§T sÏ ¶nh h­ëng ®Õn vÊn ®Ò an toµn giao th«ng, « nhiÔm m«i tr­êng giao th«ng ®« thÞ?
Cã Kh«ng Nghi ngê
23. QH§T sÏ g©y ra sù biÕn ®æi nhiÖt ®é trong khu vùc, th¶i ra c¸c chÊt th¶i ®éc h¹i vµo nguån n­íc
nh­: s«ng, hå, ao..., lµm thay ®æi tÝnh chÊt vµ thµnh phÇn c¸c nguån n­íc mÆt?
Cã Kh«ng Nghi ngê
24. QH§T g©y ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng, thµnh phÇn vµ tr÷ l­îng n­íc ngÇm?
Cã Kh«ng Nghi ngê
25. QH§T g©y ¶nh h­ëng ®Õn tho¸t n­íc cña c¸c vïng xung quanh?
Cã Kh«ng Nghi ngê
26. QH§T sÏ g©y ¶nh h­ëng xÊu ®Õn thµnh phÇn, chÊt l­îng kh«ng khÝ khu vùc?
Cã Kh«ng Nghi ngê
27. QH§T lµm t¨ng c­êng ®é ån, rung trong khu vùc?
Cã Kh«ng Nghi ngê
28. Ph¶n øng cña céng ®ång ®èi víi quy ho¹ch?
Cã Kh«ng Nghi ngê
29. C¸c ¶nh h­ëng kh¸c?
NhËn xÐt

Ch÷ ký: §¹i diÖn:------------------------------ c¬ quan ------------------------------------


Nguån: C¶i tiÕn tõ “Contents of the Environmental Assesment Form for the Community of
Cazenovia” (23).

59
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

B¶ng III.4: Danh môc c¸c t¸c ®éng m«i tr­êng cña vïng dù ¸n khu C«ng nghiÖp Dung QuÊt

C¸c ho¹t ®éng ¶nh h­ëng §¸nh gi¸ s¬ bé Mèi h¹i ®Õn m«i tr­êng KhuyÕn c¸o cã thÓ thùc
®Õn tµi nguyªn vµ gi¸ trÞ Kh«ng cã Cã ý hiÖn c¸c biÖn ph¸p b¶o
m«i tr­êng ý nghÜa nghÜa vÖ
A. ¶nh h­ëng tíi m«i
tr­êng do vÞ trÝ cña dù ¸n
1. VÞ trÝ thÝch hîp ++ 1 1
2. Vïng ®Öm hîp lý ++ 2. G©y h¹i tíi d©n c­ 2. T¹o vïng ®Öm hîp lý
xung quanh
3. VÊn ®Ò tiªu n­íc cña -- 3. G©y ngËp lôt nhµ m¸y 3. Quy ho¹ch ®­êng tiªu
nhµ m¸y vµ vïng xung quanh n­íc ë vïng ®Êt tròng.
4. VÊn ®Ò t¸i ®Þnh c­ - 4. Chia c¾t n¬i c­ tró, 4. Quy ho¹ch di d©n hîp
bÊt c«ng x∙ héi lý: Theo yªu cÇu, tËp
qu¸n, ngµnh nghÒ, céng
®ång.
5. Kinh tÕ - x∙ héi ++ 5. MÊt c¸c gi¸ trÞ kinh tÕ 5. N©ng cao d©n trÝ, ®µo
céng ®ång vµ kinh tÕ x∙ t¹o c«ng nh©n tõ d©n
héi trong vïng (25% sè CN)
6. Cung cÊp n­íc vµ ¶nh -- 6. Gi¶m tiÒm n¨ng cÊp 6. Quy ho¹ch x©y dùng
h­ëng tíi thñy v¨n n­íc cho môc ®Ých kh¸c ®Ëp H¶i Gi¸ ®Ó sö dông
n­íc.
7. C¸c gi¸ trÞ vèn cã cña - 7. G©y h¹i tíi v¨n hãa, 7. T¨ng c­êng biÖn ph¸p
vïng truyÒn thèng, di tÝch gi¸o dôc, qu¶n lý hµnh
chÝnh
8. Sinh th¸i biÓn vµ sinh -- 8. MÊt n¬i c­ tró, sinh 8. Xö lý c¸c dßng th¶i
th¸i ven biÓn sèng, gi¶m chÊt l­îng hîp lý, c¬ häc, hãa häc,
sinh vËt thñy sinh sinh häc, nhiÒu cÊp.
B. ¶nh h­ëng tíi m«i
tr­êng cã liªn quan ®Õn
thiÕt kÕ
1. Th¶i chÊt th¶i láng -- 1. Gi¶m chÊt l­îng n­íc 1. Ng¨n chÆn nguån
biÓn, sinh vËt biÓn. th¶i, xö lý hîp lý c¸c
dßng th¶i b»ng c¬ häc,
hãa häc, sinh häc nhiÒu
cÊp.
a. TÝnh mÉn c¶m m«i -- a. Mèi nguy hiÓm t¨ng a.
tr­êng cña nguån tiÕp lªn ®èi víi loµi mÉn c¶m
nhËn h¬n.
b. C¸c d¹ng n­íc « nhiÔm b. Lµm gi¶m chÊt l­îng b.
n­íc ven biÓn vµ nguån
lîi thu ®­îc
i. C«ng nghÖ - nguån -- i
®iÓm
ii. N­íc lµm l¹nh - ii
iii. N­íc th¶i kho b∙i --- iii
iv. N­íc th¶i vÖ sinh - iv
2. ChÊt th¶i r¾n - 2. Lµm gi¶m chÊt l­îng 2. Quy ho¹ch xö lý,
n­íc biÓn, ®Êt vµ kh«ng ch«n lÊp chÊt th¶i r¾n.
khÝ.
a. TÝnh mÉn c¶m cña n­íc + a. a.
ngÇm
b. C¸c d¹ng chÊt th¶i r¾n
i. Bïn tõ c¸c c«ng ®o¹n - i i
cña c«ng nghÖ vµ xö lý

60
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

chÊt th¶i
ii. ChÊt th¶i kh«ng ®éc - ii ii
iii. ChÊt th¶i ®éc h¹i -- iii iii
3. KhÝ th¶i 3. Gi¶m chÊt l­îng b.
kh«ng khÝ, « nhiÔm biÓn
a. TÝnh mÉn c¶m cña + a. a.
kh«ng khÝ trong vïng
b. C¸c d¹ng khÝ th¶i
i. Nguån ®iÓm - i i. Che ch¾n c¸c nguån
®iÓm; b¶o d­ìng thiÕt
bÞ, ®­êng èng dÉn; xö lý
khã th¶i b»ng hÊp phô,
xóc t¸c, « xi hãa khö,
trung hßa, ®èt.
ii. NhiÒu nguån - ii ii. Ph©n lo¹i tÝnh nguy
hiÓm, ®éc h¹i ®Ó xö lý
riªng; pha lo∙ng vµ th¶i.
4. Bèc dì c¸c vËt liÖu -- 4. Nguy hiÓm tíi c«ng 4. Tu©n thñ c¸c quy
nguy hiÓm nh©n vµ ng­êi xung tr×nh, quy ph¹m an toµn,
quanh cã kÕ ho¹ch cÊp cøu tèt.
5. ån vµ rung - 5. §e däa c«ng nh©n vµ 5. C¸c biÖn ph¸p c¸ch
ng­êi ë gÇn ly, ph­¬ng tiÖn b¶o vÖ
c¸ nh©n chèng ån vµ
rung.
6. HÖ thèng tiªu kh«ng -- 6. G©y trµn óng nhµ m¸y 6. Quy ho¹ch hÖ thèng
hîp lý vµ vïng l©n cËn « nhiÔm tiªu n­íc hîp lý, tr¹m
vïng réng. b¬m cÇn thiÕt.
C. VÊn ®Ò m«i tr­êng C. MÊt tµi nguyªn C. LËp kÕ ho¹ch chu
trong khi x©y dùng kh«ng cÇn thiÕt ®¸o, cã kÕ ho¹ch
monitoring
1. VÊn ®Ò ®­êng s¸ 1 1
a. C¸c mèi nguy hiÓm - a. T¾c nghÏn giao th«ng, tai a. TrËt tù an toµn giao th«ng
giao th«ng n¹n
b. Sù trµn c¸c vËt liÖu -- b. Nguy h¹i tíi ng­êi vµ b. Tu©n thñ c¸c quy
nguy hiÓm tµi s¶n. tr×nh quy ph¹m.
2 Mèi nguy hiÓm cho c«ng 2. Tai n¹n cho c«ng 2. Quy tr×nh quy ph¹m
nh©n nh©n ph¶i ®­îc chÊp hµnh
a. Tai n¹n, bao gåm ch¸y -- a. Tai n¹n cho c«ng a.
vµ næ nh©n vµ ng­êi xung
quanh
b. Bèc dì vËt liÖu nguy -- b. b.
hiÓm
c. Mèi nguy h¹i vÒ tÖ n¹n - c. c. BiÖn ph¸p qu¶n lý
x∙ héi hµnh chÝnh vµ gi¸o dôc
3. ån vµ rung - 3. §e däa an toµn cho 3. C¸c biÖn ph¸p c¸ch ly
c«ng nh©n vµ ng­êi chèng ån vµ rung;
xung quanh ph­¬ng tiÖn b¶o vÖ c¸
nh©n
4. Khãi vµ bôi - 4. BÖnh nghÒ nghiÖp 4. Ph­¬ng tiÖn b¶o vÖ hîp lý
5. Monitoring trong giai 5. Mèi nguy hiÓm thùc 5. Thùc hiÖn tèt
®o¹n x©y dùng. tÕ x©y dùng g©y h¹i tíi monitoring
m«i tr­êng
D. VÊn ®Ò m«i tr­êng D. Tæn h¹i m«i tr­êng D. ChuÈn bÞ tèt cho
trong qu¸ tr×nh vËn do vËn hµnh vµ b¶o vËn hµnh vµ b¶o
hµnh d­ìng tåi duìng; monitoring
61
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

®Þnh kú.
1. ¤ nhiÔm c¸c gi¸ trÞ m«i 1. Tæn h¹i chÊt l­îng 1
tr­êng m«i tr­êng
a. ChÊt th¶i láng -- a. ChÊt l­îng n­íc ven a.
biÓn
b. ChÊt th¶i r¾n - b. ChÊt l­îng n­íc/®Êt b.
c. ChÊt th¶i khÝ -- c. ChÊt l­îng kh«ng khÝ c
2. Mèi h¹i tíi d©n xung 2. H¹i tíi d©n c­ l©n 2.
quanh cËn, tµi s¶n xung quanh
vµ ng­êi ®i l¹i
a. ån vµ rung - a. a.
b. ¤ nhiÔm khÝ/bôi/khãi - b. b.
c. Bèc dì vËt liÖu nguy --- c. Nguy h¹i tíi c«ng c. Cã kÕ ho¹ch chu ®¸o
hiÓm, kÓ c¶ sù trµn ra nh©n vµ nh÷ng ng­êi ë vÒ c¸c biÖn ph¸p cÊp cøu
®­êng gÇn hîp lý.
d. T¾c nghÏn giao th«ng -- d. d.
e. Suy gi¶m thÈm mü m«i e e
tr­êng
3. Ch¨m lo tíi an toµn søc 3. Tæn h¹i tíi søc 3. ChuÈn bÞ ch­¬ng tr×nh
kháe ng­êi lao ®éng kháe/an toµn/t×nh tr¹ng vËn hµnh vµ b¶o d­ìng
kinh tÕ c«ng nh©n hîp lý.
a. KiÓm so¸t vËt liÖu nguy +++ a. a. Ch­¬ng tr×nh kiÓm
hiÓm so¸t nguy hiÓm
b. C¸c chuÈn bÞ cho cÊp ++ b. b. Ch­¬ng tr×nh cÊp cøu
cøu ng­êi bÞ n¹n
c. KiÓm tra søc kháe ®Þnh ++ c. c. Ch¨m sãc søc kháe
kú ®Þnh kú.
d. Båi th­êng cho ng­êi bÞ ++ d. d. Båi th­êng tháa ®¸ng
n¹n
e. Cung cÊp n­íc vµ vÖ +++ e. e. Cung cÊp n­íc vµ
sinh trong nhµ m¸y ph­¬ng tiÖn vÖ sinh hîp

4. Mèi h¹i tíi c«ng tr×nh -- 4. Tæn h¹i tíi c¸c c«ng 4. ThiÕt kÕ, vËn hµnh vµ
khãi axit tr×nh ®ã monitoring hîp lý ®Ó
kiÓm so¸t sù ph¸t th¶i.
5. Monitoring giai ®o¹n +++ 5. 5.
vËn hµnh
Chó thÝch: + T¸c ®éng cã lîi
- T¸c ®éng bÊt lîi
Nguån: Tµi liÖu tham kh¶o (1)

62
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

III. ChØ dÉn sö dông tµi liÖu dù b¸o « nhiÔm m«i tr­êng
1. Dù b¸o nhanh nguån th¶i: WHO: Assessment of Sources of Air, Water and Land Pollution.
A Guide to Rapid Source Inventory Techniques and Their Use in Formulating Environmental
Control Strategies. Part II. Geneva, 1993.
2. Regional Air Pollution Information System Rains - Asia - Users Manual. Markus Amann,
Jhuzer Dhoondia. International Institute for Applied System Analysis (i i A S A). A - 2361,
Laxenburg, Austria, 1994.
3. M« h×nh tÝnh to¸n dù b¸o « nhiÔm m«i tr­êng - Ph¹m Ngäc §¨ng - M«i tr­êng kh«ng khÝ,
Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc vµ Kü thuËt, Hµ Néi, 1997.

IV. C¸c th«ng sè m«i tr­êng vµ tµi nguyªn cÇn kh¶o s¸t khi ®¸nh
gi¸ m«i tr­êng nÒn
B¶ng V.1 c¸c t¸c gi¶ giíi thiÖu c¸c th«ng sè vµ ph­¬ng ph¸p hoÆc thiÕt bÞ kh¶o s¸t ®Ó ®¸nh
gi¸ hiÖn tr¹ng m«i tr­êng nÒn ®èi víi ®å ¸n quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ. C¸c th«ng sè ë b¶ng
V.1 ®­îc lùa chän theo yªu cÇu tèi ®a, tïy theo qui m« vµ tÝnh chÊt ®« thÞ cô thÓ mµ cã thÓ
gi¶m bít mét sè th«ng sè Ýt liªn quan hoÆc kh«ng quan träng.
B¶ng V.1: C¸c th«ng sè m«i tr­êng vµ tµi nguyªn cÇn kh¶o s¸t khi ®¸nh gi¸ m«i tr­êng nÒn

STT C¸c lÜnh vùc m«i Th«ng sè Ph­¬ng ph¸p hoÆc thiÕt bÞ quan tr¾c
tr­êng chÝnh
1 M«i tr­êng n­íc
a ChÊt l­îng n­íc mÆt
- NhiÖt ®é - NhiÖt kÕ
- §é pH - M¸y ®o pH ®iÖn cùc thñy tinh
- Hµm l­îng cÆn l¬ löng - Läc, sÊy ë 105oC hoÆc photometer
- §é ®ôc - M¸y ®o ®é ®ôc
- §é dÉn ®iÖn - M¸y ®o ®é dÉn ®iÖn
- Tæng ®é kho¸ng hãa - M¸y ®o ®é kho¸ng
- oxy hßa tan (DO) - Winhle hoÆc ®iÖn cùc oxy
- Nhu cÇu oxy sinh hãa - Oxy tiªu thô sau 5 ngµy ë nhiÖt ®é
(BOD5) 20oC
- Nhu cÇu oxy hãa häc (COD) - Oxy hãa b»ng K2Cr2O7
- Nit¬ Amon (NH4+) - So mµu
- Nit¬rat (NO3-) - Ph­¬ng ph¸p suy gi¶m cadmium
- Nit¬rit (NO2) - So mµu
- Phèt ph¸t (PO43-) - So mµu
Tæng l­îng s¾t (Fe) - So mµu quang phæ kh¶ biÕn
- Clo (Cl-) - So mµu quang phæ víi Hg(NO3)2
- Mét sè kim lo¹i nÆng (Pb, - Quang phæ hÊp phô nguyªn tö
Fe...)
- Thuèc b¶o vÖ thùc vËt - S¾c ký khÝ
- Hµm l­îng dÇu - S¾c ký khÝ
- Tæng sè Coliform - Läc qua mµng vµ nu«i cÊy ë 43oC
b ChÊt l­îng n­íc ngÇm
- C¸c tham sè quan tr¾c vÒ - LÊy mÉu tõ c¸c giÕng khoan s½n cã
chÊt l­îng n­íc ngÇm t­¬ng trong vïng.
tù nh­ n­íc mÆt - Khoan ®o l­êng l­u l­îng vµ chiÒu
dµy tÇng chøa n­íc
- Tr÷ l­îng n­íc ngÇm
TÇng s©u cña n­íc ngÇm

63
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

2 M«i tr­êng kh«ng


khÝ vµ tiÕng ån
a M«i tr­êng kh«ng khÝ
- CO - Ph­¬ng ph¸p s¾c ký khÝ hay ph­¬ng
ph¸p thö Folin-Ciocalteur
- SO2 - Ph­¬ng ph¸p Tetracloromercurat
- NO2 - Ph­¬ng ph¸p Griss-Saltman
- HC - S¾c ký khÝ
- H¬i vµ bôi ch× (Pb) - Ph­¬ng ph¸p quang phæ hÊp thô
nguyªn tö
- Bôi l¬ löng tæng sè (TSP) - Ph­¬ng ph¸p ®o khèi l­îng
- Bôi l¬ löng cã ®­êng kÝnh - M¸y ®o PM10
d­íi 10 µm
b TiÕng ån
- L50, Leq, Lmax - M¸y ®o møc ån tÝch ph©n
3 §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ
t×nh h×nh thiªn tai
- NhiÖt ®é Thèng kª ph©n tÝch sè liÖu khÝ hËu
- §é Èm cña c¸c tr¹m khÝ t­îng gÇn nhÊt vµ
- Tèc ®é giã quan tr¾c trùc tiÕp t¹i hiÖn tr­êng
- L­îng m­a r¬i
- T×nh h×nh lò lôt (Møc, tÇn
suÊt, thêi gian)
- B∙o tè (tÇn suÊt, tèc ®é)
- §éng ®Êt (cÊp ®éng ®Êt, tÇn
suÊt x¶y ra)
4 M«i tr­êng ®Êt
- Hµm l­îng chÊt h÷u c¬ - Ph­¬ng ph¸p chuÈn ®é Mohr
- Nit¬ tæng sè - Ph­¬ng ph¸p Kjendahn
- Phèt pho tæng sè - Ph­¬ng ph¸p tr¾c quang
- §é pH - M¸y ®o pH
- C¸c kim lo¹i nÆng - Quang phæ hÊp thô nguyªn tö
- D­ l­îng hãa chÊt b¶o vÖ - S¾c ký khÝ
thùc vËt
5 HÖ sinh th¸i
a §éng vËt
- §éng vËt d­íi n­íc Thu thËp th«ng tin t­ liÖu ®iÒu tra c¬
- §éng vËt trªn c¹n b¶n cña vïng vµ kh¶o s¸t t¹i chç bæ
- §éng vËt hoang d∙ sung
- §éng vËt trong s¸ch ®á
b Thùc vËt
- Thùc vËt d­íi n­íc Thu thËp th«ng tin t­ liÖu ®iÒu tra c¬
- Thùc vËt trªn c¹n b¶n cña vïng vµ kh¶o s¸t t¹i chç bæ
- Thùc vËt quý hiÕm sung
6 M«i tr­êng giao th«ng
- C¸c lo¹i h×nh giao th«ng, Thu thËp th«ng tin ®iÒu tra c¬ b¶n
chÊt l­îng vµ kh¶ n¨ng phôc cña ®« thÞ vµ sè liÖu tõ c¸c c¬ quan
vô qu¶n lý ®« thÞ t­¬ng
- Sè l­îng, c¬ cÊu ph­¬ng øng, kÕt hîp víi kh¶o s¸t t¹i chç bæ
tiÖn giao th«ng xung
- Sè liÖu thèng kª vÒ tai n¹n
giao th«ng, ïn t¾c giao th«ng
- Sè liÖu khÝ th¶i, tiÕng ån
giao th«ng
- Tæ chøc vµ c¸c gi¶i ph¸p
b¶o vÖ m«i tr­êng giao th«ng
64
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

7 C©y xanh-c¶nh quan


- HÖ thèng c©y xanh c«ng céng Nh­ trªn
- C©y xanh ®­êng phè
- C©y xanh khu c«ng nghiÖp,
gi¶i c¸ch ly
- C©y xanh h¹n chÕ
- Tû lÖ diÖn tÝch c©y xanh/ diÖn
tÝch ®« thÞ (®é che phñ %)
- Sè m2 diÖn tÝch c©y xanh
b×nh qu©n trªn mçi ng­êi d©n
®« thÞ (m2/ng­êi)
8 ChÊt th¶i r¾n vµ chÊt
th¶i nguy h¹i
- Nguån th¶i Nh­ trªn
- Khèi l­îng vµ thµnh phÇn
chÊt th¶i
- Thu gom vµ xö lý
9 M«i tr­êng v¨n hãa-
lÞch sö
- C«ng tr×nh di tÝch v¨n hãa- Thu thËp th«ng tin t­ liÖu ®iÒu tra c¬
lÞch sö-kiÕn tróc-nghÖ thuËt b¶n cña vïng vµ tiÕn hµnh kh¶o s¸t
®¸nh gi¸ thùc tÕ t¹i chç
- C«ng tr×nh di tÝch lÞch sö-
c¸ch m¹ng
- Di chØ kh¶o cæ
10 X∙ héi häc m«i tr­êng
- Møc sèng - Theo sè liÖu thèng kª hµng n¨m vµ
- §iÒu kiÖn vÖ sinh MT trong tiÕn hµnh ®iÒu tra kh¶o s¸t t¹i chç
c¸c khu d©n c­ ®iÓn h×nh bÞ «
nhiÔm m«i tr­êng.
- Quan niÖm vµ nhËn thøc vÒ - C¸c mÉu phiÕu ®iÒu tra x∙ héi häc
m«i tr­êng cña céng ®ång ®­îc so¹n th¶o ng¾n ngän, dÔ hiÓu
11 Søc kháe-m«i tr­êng
vµ nghÜa trang - mai
t¸ng
- §iÒu kiÖn vÖ sinh m«i tr­êng Theo sè liÖu thèng kª hµng n¨m vµ
- C¸c lo¹i bÖnh dÞch x¶y ra tiÕn hµnh ®iÒu tra kh¶o s¸t t¹i chç,
t¹i ®Þa ph­¬ng nh­ lµm phiÕu ®iÒu tra, pháng vÊn...
- C¬ së y tÕ vµ c«ng t¸c ch¨m
sãc søc kháe
- NghÜa trang vµ mai t¸ng
(Phong tôc tËp qu¸n ch«n cÊt,
nhu cÇu ®Êt cho mai t¸ng, quü
®Êt hiÖn cã...)
12 M«i tr­êng x©y dùng
vµ c¶i t¹o nhµ æ chuét
- MËt ®é x©y dùng. §iÒu tra, kh¶o s¸t t¹i chç vµ tiÕn hµnh
- TÇng cao x©y dùng. thu thËp th«ng tin, sè liÖu t¹i c¸c c¬
- Kho¶ng c¸ch ly an toµn. quan qu¶n lý ®Êt ®ai, c¬ quan qu¶n lý
- ChÊt l­îng nhµ ë. x©y dùng ®« thÞ...
- H¹ tÇng kü thuËt trong khu ë,
®Æc biÖt quan t©m ®Õn c¸c khu
nhµ æ chuét hoÆc khu nhµ ë cña
nh÷ng ng­êi cã thu nhËp thÊp.
Nguån: Trung t©m Kü thuËt M«i tr­êng ®« thÞ vµ Khu c«ng nghiÖp - 1998.
Trung t©m Nghiªn cøu vµ Quy ho¹ch M«i tr­êng ®« thÞ - n«ng th«n - 1999.
65
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

Tµi liÖu tham kh¶o

I. TiÕng ViÖt
1. "B¸o c¸o §GT§MT cña dù ¸n quy ho¹ch ®Þnh h­íng khu c«ng nghiÖp Dung QuÊt vµ chuçi ®« thÞ
§µ N½ng - Qu¶ng Ng∙i" - Trung t©m Tµi nguyªn M«i tr­êng - §¹i häc Quèc Gia Hµ Néi - Hµ
Néi, 9/1998.
2. "C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ qu¶n lý ®« thÞ" - Bé X©y dùng - Nhµ xuÊt b¶n X©y dùng - Hµ Néi,
1995.
3. "ChiÕn l­îc ph¸t triÓn ®« thÞ ViÖt Nam thêi kú 1996-2020" - Dù th¶o - Bé X©y dùng - Hµ Néi,
7/1996.
4. "Dù th¶o h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng chung" - Héi th¶o lÇn thø 3 vÒ ®¸nh gi¸ t¸c
®éng m«i tr­êng - Trung t©m Khoa häc tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc gia - Côc M«i tr­êng, Bé
Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng - Hµ Néi, 9/1998.
5. "Dù th¶o h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho dù ¸n ph¸t triÓn du lÞch" - Héi th¶o lÇn thø
3 vÒ ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng - Trung t©m Khoa häc tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc gia - Côc
M«i tr­êng, Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng - Hµ Néi, 9/1998.
6. "Dù th¶o h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch chung x©y dùng ®« thÞ" -
Trung t©m Kü thuËt M«i tr­êng ®« thÞ vµ Khu c«ng nghiÖp, §¹i häc X©y dùng - Hµ Néi, 1998.
7. "Dù ¸n t¨ng c­êng n¨ng lùc quèc gia nh»m hßa nhËp m«i tr­êng vµo c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­"- Bé
KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn cña Liªn hîp quèc - Hµ Néi 1997.
8. "§¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng" - Côc M«i tr­êng - Hµ Néi, 1995.
9. "§¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng ë ViÖt Nam: Ph­¬ng ph¸p luËn vµ thùc tiÔn" - Lª Th¹c C¸n vµ nnk
- Hµ Néi, 1993.
10. "§¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng ë ViÖt Nam: C¸c vÊn ®Ò luËt ph¸p vµ thùc tiÔn" - Th.S. Chu ThÞ
Sµng - Côc M«i tr­êng - Hµ Néi, 6/1997.
11. "§¸nh gi¸ c¸c khÝa c¹nh m«i tr­êng dù ¸n quy ho¹ch tæng thÓ thµnh phè Hµ Néi 2010 - 2020 " -
PGS. Ph¹m Ngäc Hå vµ tËp thÓ t¸c gi¶ Khoa M«i tr­êng, §¹i häc Quèc Gia Hµ Néi - Hµ Néi,
12/1996.
12. "§¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cña dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn thµnh phè H¶i D­¬ng ®Õn n¨m
2010" - Trung t©m Kü thuËt M«i tr­êng §« thÞ vµ Khu c«ng nghiÖp - Hµ Néi, 12/1996.
13. “H­íng dÉn lËp b¸o c¸o §GT§MT dù ¸n ph¸t triÓn ®« thÞ” – BKHCN&MT, 1999.
14. "M«i tr­êng x©y dùng" - NguyÔn Huy C«n - Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc Kü thuËt, 1993.
15. "Nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn nghiªn cøu §GT§MT t¹i ViÖt Nam" - PTS. TrÇn Tý - ViÖn §Þa lý -
Hµ Néi, 6/1997.
16. "S¸ch h­íng dÉn m«i tr­êng vµ ph¸t triÓn ®« thÞ" - Côc M«i tr­êng - Hµ Néi, 8/1996.
17. " Sù ph¸t triÓn cña ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng ë ViÖt Nam" - GS. Lª Th¹c C¸n - Trung t©m M«i
tr­êng vµ Ph¸t triÓn bÒn v÷ng - Hµ Néi, 6/1997.
18. "Tµi liÖu héi nghÞ c«ng bè vµ triÓn khai §Þnh h­íng quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn ®« thÞ vµ §Þnh
h­íng ph¸t triÓn cÊp n­íc ®« thÞ ViÖt Nam ®Õn n¨m 2020" - Nhµ xuÊt b¶n X©y dùng - Hµ Néi,
1999.
19. "T¨ng c­êng tr¹m quan tr¾c vµ ph©n tÝch m«i tr­êng t¹i Së KHCN & MT tØnh Kh¸nh Hßa" - Së
KHCN & MT tØnh Kh¸nh Hßa - Nha Trang, 8/1996.
20. "Tiªu chuÈn ViÖt Nam" - Hµ Néi, 1995.
21. "T×m hiÓu m«n x∙ héi häc ®« thÞ" - ViÖn X∙ héi häc - Hµ Néi, 1996.
22. "TuyÓn tËp b¸o c¸o t¹i Héi th¶o lÇn thø nhÊt vÒ ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng" - Trung t©m Khoa
häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc gia - Dù ¸n EU: "X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt
Nam". Hµ Néi, 1997.
23. "TuyÓn tËp b¸o c¸o Héi th¶o lÇn thø hai vµ thø vÒ ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng" - Trung t©m
Khoa häc Tù nhiªn vµ C«ng nghÖ Quèc gia - Dù ¸n EU: "X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë
ViÖt Nam", Hµ néi, 2000.
24. "TuyÓn tËp c¸c b¸o c¸o Héi th¶o vÒ Ph­¬ng ph¸p luËn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cña c¸c dù ¸n
ph¸t triÓn" -ñy ban Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng Quèc héi; Trung t©m Khoa häc Tù nhiªn

66
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05
Sæ tay h­íng dÉn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng cho ®å ¸n quy ho¹ch ®« thÞ

vµ C«ng nghÖ Quèc gia - Dù ¸n EU: "X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam", Hµ néi,
1999.
25. "Sæ tay h­íng dÉn §¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng chung c¸c dù ¸n ph¸t triÓn" - Lª §øc An vµ nnk
(biªn tËp), Hµ néi, 2000.
26. "X©y dùng tr¹m quan tr¾c vµ ph©n tÝch m«i tr­êng Qu¶ng Nam - §µ N½ng" - Së Khoa häc C«ng
nghÖ vµ M«i tr­êng tØnh Qu¶ng Nam - §µ N½ng - §µ N½ng, 8/1996.
27. "X©y dùng trung t©m monitoring m«i tr­êng thµnh phè Hµ Néi" - Së KHCN & MT Hµ Néi - Hµ
Néi, 8/1996.
28. "VÖ sinh m«i tr­êng dÞch tÔ" - Nhµ xuÊt b¶n Y häc, 1997.
II. TiÕng Anh
1. "A directory of Impact Assessment Giudelines" - A. Donnelly, B. Dalal-Clayton and R. Hughes -
International Institute for Environment and Development, Nottingham, England, 1998.
2. "An Introduction to Methods for Environment Impact Assessment (EIA)" - Patrono A -
International Institute for Aerospace survey and Earth Sciences.
3. "Environmental Guidelines for planning in Hong Kong" - An extract from the Hong Kong
Planning Standards & Guidelines - Hong Kong Government, 1990.
4. "Environment Impact Assessment for Urban Areas" - Dr. Dimitri Devuyst - Human Ecology
Department - 1997.
5. "Environmental Impact Assessment DGIB Guidance Note" - European Commission (EC), 1997.
6. "Environment Impact Assessment and Land Use Planning in Europe" - Hans-Jurgen Cassens -
Environmental Planner GTZ Puerto "Princesa Philippines - 8/1996.
7. " EIA: Status, Challenges and Future direction"- B. Sadler and R. Verheem - Ministry of Housing,
Spatial Planning and the Environment, Netherlands, 1996.
8. "SEA"- Therivel, R.et al. - Earthscan, 1992.
9. "Strengthening National Capacities to Integrate the Environment into Investment Decisions" -
Ministry of Planning and Investment, United Nations Development Programme.

67
Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia - viÖn quy ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n
bé x©y dùng – côc m«i tr­êng, bé khcn&mt - §¹i häc tù do BRUXEL
§Ò ¸n “X©y dùng n¨ng lùc qu¶n lý m«i tr­êng ë ViÖt Nam” VNM/B7-6200/IB/96/05

You might also like