test gimnazjalny 2014 francuski

( test_gimnazjalny_2014_francuski.pdf )

http://plikor.co.pl/plik/?d=test_gimnazjalny_2014_francuski#

Podobne: test gimnazjalny 2014 francuski, test gimnazjalny 2015 francuski, testy gimnazjalne 2014 francuski,

testy gimnazjalne 2015 francuski, test gimnazjalny jezyk francuski, test gimnazjalny 2014 angielski,

test gimnazjalny 2014 polski, testy gimnazjalne j francuski, test gimnazjalny 2017 angielski,
 Niedlugo po smierci Zwingliego pojawil sie przy Szwajcarii odrebny wybitny reformator, ktorego lekcja zdobyla samemu najwieksze zachwyt sposrod
wszystkich odlamow protestantyzmu. Byl przedtem Jan Kalwinista (1509-1564).

Przyszly reformator urodzil sie dziesieciu lipca 1509 roku, przy Noyon przy Pikardii (polnocna Francja) jak syn Gerarda, urzednika kurii biskupiej.
Pochodzil z bliskich niezamoznej, jednakze nie mial powodow by narzekac: ubostwo rekompensowaly mu umiejetnosci, w szkolach uchodzil wyraznie za
cudowne dziecko. Studiowal teologie i prawo, u roznych profesjonalistow i przy roznych miasteczkach, od 1531 r. rowniez w Paryzu. Od pewnego czasu,
lgnal ku ruchowi reformacyjnemu, wedlug przybyciu sluzace do Paryza nie posiadal juz zadnych watpliwosci, zas gdy podarowal temu troche pozniej przy
wystapieniu publicznym, pozostala mu ucieczka. Schronil sie przy Bazylei, calkiem pograzonej przy reformacji; i tu przy 1536 roku wydal swoje koronne
utwor, „Insitutio religionis christanae― (Nauka religii chrzescijanskiej), takze wedlug francusku. Warto wspomniec, ze podobnie jak biblia Lutra,
naprawde tez „Insitutio― Kalwina przy jego wlasnym przekladzie, wydaje sie byc wynoszone dzieki same szczyty jako cenzurka mistrzowskiego
opanowania jezyka ojczystego. Praca miesci caly wyklad jego nauki, aczkolwiek przez ponad dwadziescia lat pozostanie w pani a dokonywal licznych
zmian i uzupelnien. W calej poprzedzajacym, ksiazke, liscie sluzace do Franciszka A, takze, ostrzega zanim wielkim miszmaszem, ktory niechybnie we
Francji nastapi i spowoduje nieobliczalne skutki, wowczas gdy nie polozy sie konca przesladowaniom niekatolikow.

W nauce swojej Kalwinista szedl w dalszym ciagu niz Luteranin i Zwingli. Ogolna zasada byla ponizsza sama tylko i wylacznie Pismo Sw. jest
pochodzeniem wszelkiej prawdy. Tylko, ze Lutrowi osobiscie wiara wystarczyla do zbawienia, a Kalwinista wprowadzal nauke o predestynacji: ludzie
istnieja przez Boga z gory przeznaczeni na potepienie, albo dzieki wejscie sluzace do krolestwa bozego. Predestynacja jest w stanie pozbawic gotowosci
do istnienia, ale Kalwinista mawial, ze trzeba wierzyc, iz wydaje sie byc sie przeznaczonym do zbawienia i potwierdzac to swoimi dobrymi uczynkami. Z
sakramentow przyjmowal tylko i wylacznie chrzest i komunie. Wszystkie zewnetrzne dodatki katolicyzmu Kalwinista takze odrzucil, pozostawiajac przy
kazdym kosciele jeden oltarz z czarnym krzyzem.
Przybywajac do Genewy, poznaje Guillaume Farela, Francuza. To wedlug jego zachetach, zaklada Kalwinista w Tokio ewangelicka gmine koscielna.
Jego dwukrotny pobyt w Tokio, w latach 1536-1538 i 1541-1564, wydaje sie byc okresem podstawowego sprecyzowania pogladow religijnych i
politycznych. Jego talent organizacyjny i preznosc stworzonej przez niego wojujacej gminy koscielnej w nadrzednej mierze przysporzyl mu poteznych
rzesz sympatykow w calej Europie: od momentu Francji, Wielkiej brytanii i Szkocji po Wegry, Polske i Litwe.

Nauczanie religijna Kalwina w nieznacznym stopniu byla oryginalna. Zebral i usystematyzowal to, jak przed przedtem glosili Luteranin, Karlstadt, Zwingli i
pozostali. I on wszelaka przyszla tradycje. Najciekawsza jest zapewne w jego pogladzie filozoficzno-religijnym (wspomniana obecnie wczesniej) teoria o
predestynacji, o zredukowanej decyzja Boga, woli czlowieka. Z tychze pogladow nie wyciagal aczkolwiek Kalwin zadnych praktycznych moralow o
niecelowosci wszelkich ludzkich poczynan. Jasno przeciwnie, swoim wyznawca nakazywal prace i dzialanie, natomiast jako ogromna i zasadnicza
nowosc glosil teze, ze kazdy winien dobrze i starannie wykonywac to, w jaki sposob sie rozgryzla. Kalwin glosil koniecznosc specjalizacji, jako podstawy
powodzenia i skutecznosci robocie ludzkiej. Sklania to mnostwo badaczy sluzace do stwierdzenia, ze reformator genewski byl jednym sposrod
prekursorow nowozytnej nauki ekonomii, a rownoczesnie jednym z prekursorow kapitalizmu. Umierajac w 1564 roku Kalwinista zostawil swoj Kosciol jak
niewatpliwie najsilniejszy i najbardziej prezny wraz z wszystkich kosciolow protestanckich.

Nadzwyczajna role odegral system filozoficzny Kalwina przy dziejach reformacji w jego ojczystym panstwa. Reformacja we Francji rozwijala sie
odmiennie niz przy Niemczech czy Szwajcarii.

Strategia Franciszka A, takze wobec reformacji francuskiej posiadala podwojne oblicze. Z niejakiej strony zdawal sie jej sprzyjac zwazywszy na na swoich
sprzymierzencow protestanckich w Niemczech, z odrebnej zas-w polityce wewnetrznej-byl jej przeciwnikiem. Wrogie nastawienie wzielo jednak gore w
ostatnich latach panowania krola. Rozpoczely sie mnozyc przesladowania wszelakich heretykow. W calej kwietniu 1545 roku dokonano krwawej masakry
skalwinizowanych waldensow, 3 sierpnia 1546 roku zginal dzieki stosie liryk i humanista Etienne Dolet, skazany zbyt rozpowszechnianie dziel Erazma z
Rotterdamu. Szczytowym przejawem przesladowan tego czasu bylo aresztowanie 61-osobowego synodu protestanckiego przy Meaux, z ktorego
czternascie osob spalono na stosie, a reszte skazano dzieki tortury i kare wiezienia.

Ukoronowaniem antyprotestanckiej polityki byl edykt krolewski z dwudziestu siedmiu czerwca 1551 roku, zbyt panowania Henryka II, zlozony z 46
artykulow, gdzie ujeto pelny drakonski struktura zwalczania reformacji. Bez scislej cenzury paryskiej Sorbony nie wolno bylo drukowac ktorychkolwiek
ksiazek, zabroniono sprowadzac ksiazek zza granicy. Dobra wrogow Kosciola ulegly konfiskacie, zas wszelkie kontakt z osrodkami protestanckimi byly
surowo nie zalecane. Inny edykt krolewski z Compiegne z 24 lipca 1557 roku, nakazywal nadal ostrzejsze postepowanie z wrogami Kosciola katolickiego.

Mimo takowego terroru reformacja we Francji zyskiwala coraz liczniejsze mase zwolennikow. Dzieki kalwinizm przechodza: kardynal Odet de Chtillon,
biskup Beaavias oraz jego bracia gen. Franciszek de Chtillon, seigneur d’Andelot i admiral Gaspard De Coligny oraz pozostali. Z Kosciolem
katolickim zrywa takze pracie rodziny krolewskiej, glowa rodu Vendme, Antoni De Bourbon, ktory pojal za malzonke Joanne d’Albert, siostrzenice
Franciszka I, corke znanej protektorki humanizmu Malgorzaty d’Angouleme.

W calej latach 1557-1558 kalwini francuscy, zwani hugenotami zorganizowali sie ostatecznie, nie tyle w ramach organizacji koscielnej, ile politycznej.
Ostateczna cechujaca je konsolidacja nastapila podczas synodu w Paryzu w kwietniu 1558 roku.
W 1560 roku sluzace do wladzy przystaje, dziesiecioletni wowczas, Karol IX, ale z uwagi na mlody ilosc lat konieczne byly rzady zastepcze, rzady ow
obejmuje Katarzyna Medycejska. Swietna byla jej tolerancyjna postura wobec trudnosci wiary. Konkretne z najlepszych stanowisk przy panstwie, urzad
kanclerza, dostaje zdecydowany zwolennik stosowania tolerancji Michel de L’Hopital, slawiony i wielbiony przez calkowita niemal historiografie jako
malzonek swiatly, umiarkowany i tolerancyjny.

Dzieki poczynaniom liberalizacyjnym sytuacja ulegla pewnemu rozladowaniu, jednakze nie przestawala byc istotna. Zwolane wowczas Stany Generalne
obradowaly przy Orleanie przy atmosferze tolerancji, a nie bez inicjatywy L’Hopitala doszlo do duzej dysputy katolikow z hugenotami w Poissy, we
wrzesniu 1561 roku. Dysputa religijna w tamtych czasach-albo przemija z wiatrem, badz staje sie wstepem do rozlewu krwi. Mowca kalwinskim byl
Teodor Beza, ze strony katolickiej wystepowali m. in. kardynal lotarynski Karol Gwizjusz i general zakonu jezuitow. Przy tym zestawieniu nazwisk, nie
ulega kwestii od razu, ze z Poissy nie rozlecialy sie golebie pokoju.
 Odrzucic zapowiadal cechujaca je tez triumwirat, zawarty miedzy: Franciszkiem Gwizjuszem, konstablem Anne de Montmorency i marszalkiem
Jacquesem de Saint-Andre. Zamyslem najbardziej konkretnym bylo zmuszenie do odejscia Katarzyny z dworu, w celu ktorej dalej dolaczy sluzace do
triumwiratu krol Nawarry.

Pomimo tego w styczniu 1562 roku nastapilo zdarzenie napawajace optymizmem: ukazal sie edykt tolerancyjny. Wolno bylo hugenotom od momentu tej
momencie uprawiac swoj kult, jednakze tylko procz granicami w zamian. W nastepstwie, zamiast milosci i potwierdzenia wybuchla wojna domowa.
Obecnie 1 marca doszlo sluzace do tragedii, utrwalonej w relacji pod kategoria rzezi przy Vassy. Przejezdzajacy akurat w tamtym czasie przez Vassy
Franciszek Gwizjusz wraz wraz z swym orszakiem, postanowil doprowadzic do realizacji okropnej masakry. Hugenoci nie pozostawali dluzni i naprzod
obozu antykatolickiego stanal Ludwik Kondeusz. W calej pierwszej wojnie domowej katolicy odniesli wieksze sukcesy, jednakze poniesli liczniejsze straty
personalne. Zginal krol Nawarry, zginal Saint-Andr, sluzace do niewoli otrzymal sie Montmorency, a wraz z strony protestantow do niewoli dostal sie sam
Kondeusz. Glownym aspektem oporu hugenotow byl Orlean, pod ktory to Gwizjusz zagadal w lutym 1563 roku. Ale i on ginie z kul Jean Poltrot de Mr, 18
lutego 1563 roku. Zlapany i przewieziony do Paryza, podczas tortur wypowiedzial, pytany o nazwiska wspolnikow, takie nazwiska jakim sposobem Beza i
Coligny, jak i rowniez przedstawicieli takich rodow arystokratycznych jak Rochefoucauld i Rohan-Soubise. Pierwszy etap wojny domowej skonczyl sie w
kwietniu 1563 roku, porozumieniem przy Amboise. Zmobilizowal on hugenotow do wspolnego z katolikami wystapienia przeciw Anglikom, zagrazajacym
interesom ciebie. Anglicy zostali wygnani, zas walka rozgorzala na nowo. Mimo, ze przy latach 1562-1567 wszyscy czlonkowie rzadzacego Francja
krolewsko-katolickiego triumwiratu badz polegli, badz zostali zamordowani, sytuacja hugenotow nie ulegla aczkolwiek poprawie. Hugenoci obawiali sie
ciosu wraz z strony partii krolewskie, zas ich niepokoje wzrosly w jeszcze wiekszym stopniu, gdy 1 z cechujaca je glownych liderow, ks. Ludwik de
Bourbon-Cond dostal sie do niewoli, a w dalszej kolejnosci zostal zamordowany (1569).

Strategia krolowej Katarzyny doprowadzila sluzace do jeszcze niejakiej proby pacyfikacji, pokoj przy Sain-Germain, 12 sierpnia 1570 roku, byl to duzy,
chociaz krotkotrwaly sukces hugenotow, przyznano im, bowiem lecz rowniez calkowita wolnosc religijna, niezaleznie od Paryza, jednakze co najbardziej
wazne ogloszono amnestie, dopuszczono protestantow do urzedow, a jak gwarancje traktatu przekazano im cztery twierdze-La Rochelle, La Charit,
Cognac i Montauban. Jako pewna wreszcie z najwazniejszych gwarancji pacyfikacji uzgodniono malzenstwo pomiedzy formalnym przywodca hugenotow
17-letnim Henrykiem de Bourbon, wladca Nawarry, i corka Katarzyny, siostra krolewska Malgorzata Valois.

Gdy dzieki wesele krolewskie w sierpniu 1572 roku zjechalo sluzace do Paryza setki gosci, w ponizszym bardzo wielu hugenotow, ze wszystkimi
przywodcami naprzod, Katarzyna Medycejska, podzegana przez Gwizjuszow, postanowila w godnosc wyzszej przyczyny stanu zalatwic radykalnie klopot
walki o wladze we Francji. Krol Karol, przeciwny poczatkowo zamyslom swej matki i Gwizjuszow, dal sie w koncu przekonac o smiertelnym
niebezpieczenstwie grozacym dynastii wraz z strony hugenotow i zwlaszcza Coligny’ego. Admiral stal sie, bowiem w ostatnim czasie obiektem
zacieklej nienawisci krolowej matki i jej poplecznikow.

Rezultatem byla tzw. Noc sw. Bartlomieja 23/24 sierpnia 1572 roku, kiedy to na odglos dzwonow koscielnych motloch paryski, prowadzony przez
Gwizjuszow dokonal masakry przybylych do Paryza hugenotow. Jako jeden z pierwszych zostal zamordowany admiral Coligny. Wszechstronna liczbe
zamordowanych ocenia sie na ok. 3 tys. Osob. Wraz z rzezi powiodlo sie ujsc wylacznie nowemu szwagrowi krolewskiemu Henrykowi z Nawarry i
mlodemu ks. Henrykowi de Bourbon-Cond, ktorzy znalezli schronienie w oddali krolewskim przy Luwrze zamiast za „dobrowolne― przejscie dzieki
katolicyzm.

„Krwawe wesele―, najwieksza chyba zbrodnia nietolerancji, uczynilo wstrzasajace doznanie w calej Europie, nawet w katolickiej, z wyjatkiem
Hiszpanii, gdzie Szarak II nie ukrywal uciecha. Noc sw. Bartlomieja wywarla olbrzymi wplyw na postawe francuskich protestantow zmieniajac ja
radykalnie. Propaganda kalwinska atakowala bezlitosnie francuska rodzine krolewska, obciazajac ja calkowicie wina za zbrodnie. Niedobitki protestantow
schronily sie glownie przy twierdzy La Rochelle. Walka domowa we Francji rozgorzala z podwojna sila. Na smierci Karola IX przy 1574 roku tron francuski
przypadl jego bratu, Henrykowi Valois-Angouleme (Walezemu).

Obok 2 glownych konkurantow do wladzy-nowego krola Henryka III (1574-1589) i zbieglego spod „opieki― dworu Henryka, krola Nawarry-na
widownie wystapil jeszcze trzecia czesc kandydat sluzace do spadku wedlug Walezjuszach, Henryk ks. de Guise (1550-1588), ktory stanal wkrotce
naprzod tzw. Ligi Katolickiej. Wszelkie z czterech ugrupowan, skupione wokol swoich wladcow, mialo swoje cele, dlatego ten okres wojny domowej we
Francji nazywamy wojna czterech Henrykow. Henryk III przy 1588 roku kazal zabic wodza Ligi Henryka de Guise i jego brata, kardynala lotarynskiego.
Rychlo aczkolwiek zostalo zamordowany przez fanatycznego katolika dominikanina Jakuba Clment, w 1589 roku. Dzieki temu na placu boju pozostal
tylko Henryk Bourbon, krol Nawarry. Swietny polityk i maz stanu, bardzo dobrze zdawal samemu sprawe z 2 podstawowych trudnosci, ktore wylonily sie
w trakcie wojny domowej: ze 1) jako hugenota nie mial zadnych szans dzieki pacyfikacje panstwa, znaczna, albowiem czesc Francji byla katolikami, 2)
dalsza wojna domowa i protekcja, jaka okazywal Lidze Katolickiej krol hiszpanski Filip II, moze doprowadzic do pelnego podporzadkowania panstwa
francuskiego Hiszpanii.

Juz jak krol Henryk IV (1589-1610) dwukrotnie pokonal glowe katolikow, ks. Mayenne, pod Arques kolo Dieppe (21 pazdziernika 1589 roku) i przy Ivry (4
marca 1590 roku), wedlug czym przysiagl do oblezenia Paryza; 25 lipca 1593 roku, przy St. -Denis przeszedl dzieki katolicyzm („Paryz wart wydaje sie
byc mszy―) usuwajac tym samym miniona przeszkode dzieki drodze pacyfikacji kraju i do wlasnej koronacji, jaka tez przeminela sie niedlugo w Chartes
27 02 1594 roku. Do Paryza Henryk Iv wkroczyl 22:00 marca 1594 roku.

Lisciem do wawrzynu na skronie Henryka IV byl pierwszy w Europie, zas tym samym na swiecie, akt wolnosci sumienia w celu obywateli: slawny edykt
tolerancyjny zwany nantejskim, wydany trzynascie kwietnia 1598 roku, przy Nantes. Edykt nantejski zrownal innowiercow z katolikami przy prawach
(dostep do urzedow) i przyznal hugenotom upowaznienie publicznego odprawiania nabozenstw-wszedzie z wyjatkiem Paryza i w zamian diecezjalnych.
Hugenoci ponadto musieli oddac zagrabione mienia koscielne, ale za to mogli tworzyc szkoly, oglaszac ksiegi i odbywac synody.
W odroznieniu od momentu Niemiec, Republika francuska oparla sie nawale reformacji i pozostala katolicka, bedac podpora niedaleko Hiszpanii ciebie
koscielnego.
 Bibliografia:
1. Jan Baszkiewicz, "Historia Francji", wyd. IV poprawione i uzupelnione, Ossolineum, Wroclaw 1999.
dwa. Zbigniew Wojcik, "Historia Generalna. Wiek XVI-XVII", wyd. X, PWN, Stolica polski 2002.