Kortezy generalne – notatka

1. Dwuizbowy parlament Królestwa Hiszpanii, bikameralny. W jego skład wchodzą: Kongres

Deputowanych (niższa izba parlamentu) oraz Senat (wyższa izba parlamnetu)
2. KD – według art.68 Konstytucji, Kongres może się składać z 300 do 400 deputowanych,
później tę liczbę zmieniono na 350. Kadencja trwa 4 lata, a głosowanie odbywa się w formie
powszechnej, wolnej, równej, bezpośredniej i tajnej. Prawo wyborcze czynne oraz bierne
przysługuje od 18 roku życia. O mandat NIE mogą ubiegać się członkowie rodziny królewskiej
– wpisani do stosownego Rejestru Cywilnego, ich współmałżonkowie, obywatele mający
funkcje w administracji rządowej, władzy sądowniczej, szefowie hiszpańskich plac\owek
dyplomatycznych zza granicą lub w organizacjach międzynar., wojskowi, funkcjonariusze
policji w służbie czynnej, Obrońca Ludu, dyrektor generalny Hiszpańskiej Telewizji i Radia oraz
prezes Banku Hiszpańskiego). Na obszarze prowincji dochodzi do głosowania, głos oddaje się
na listy stworzone przez partie, federacje, koalicje lub grupy wyborców (brak wskazania na
własne preferencje a propos kandydata na deputowanego), podział mandatów odbywa się
na poziomie prowincji, metodą proporcjonalności + metodą d’Hondta. W podziale tym biorą
udział te ugrupowania, które uzyskały co najmniej 3% progu wyborczego ważnych głosów w
skali okręgu. KD reprezentuje okręgi miejskie. Przewodniczący = Meritxell Batet (PSOE) -
kobieta
a.) Umiarkowany pluralizm polityczny – oznacza on występowanie dwóch partii faktycznie
mogących rządzić w parlamencie  Hiszpańska Socjalistyczna Partia Pracy (PSOE) oraz
Partia Ludowa (PP). W przypadku uzyskania przez którąś z partii większości bezwzględnej
mandatów, dochodzi do samodzielnego rządzenia. W tej sytuacji rząd posiada
zdyscyplinowaną większość parlamentarną = zaistnienie systemu parlamentarno-
gabinetowego.
b.) Istnieje również szansa zakwalifikowania się tzw. partii etnoregionalnym, czyli
Convergència i Unió (CiU), Baskijską Partię Nacjonalistyczną (PNV), Katalońską Lewicę
Republikańską (ERC), Koalicję Kanaryjską (CC). W ten sposób maleje szansa na zawarcie
większości bezwzględnej i wzrasta potrzeba założenia rządu mniejszościowego przy
udziale tzw. trzeciej partii. W tym wypadku przedstawiciele danej partii regionalnej
skupiają się na rozwijaniu regionu niż na przyznaniem mu większych praw/roszczeń
dotyczących jego funkcjonowania. W tym wypadku zachodzi sytuacja możliwości
wystąpienia systemu parlamentarno-komitetowego (negocjowanie poparcia rządu +
projektów politycznych, rozbudowa mechanizmów korporacyjnych, przekształcenie
komisji parlamentarnych w fora negocjacji partii polit.). *Zapewnienie o poparciu nie
musi równać się założeniu koalicji.**System parlamentarno-komitetowy oznacza wzrost
ważności KD nad rządem.*
c.) Zależność rządu od parlamentu – rząd musi mieć większość głosów „za” pochodzących z
KD, żeby móc sprawować swoje funkcje (potrzebuje ich poparcia). Rząd może się zmienić
w dwóch przypadkach: gdy każdorazowo zmieniany/wymieniany jest skład KD + przy
każdym uregulowanym prawnie przypadku przyjęcia dymisji rządu przez monarchę.
*Monarcha przeprowadza konsultacje z reprezentantami wszystkich ugrupowań KD,
następnie monarcha przedstawia kandydata na premiera, za zgodą i kontrasygnatą
przewodniczącego KD, następnie kandydat przedstawia program polityczny rządu który
chce utworzyć i prosi KD o obligatoryjne wotum zaufania, KD głosuje bezwzględną
większością głosów swych członków.**Jeżeli głosowanie nie było pomyślne, to
przeprowadza się je ponownie 48h po pierwszym, w przypadku głosowania wystarczy
 zwykła większość głosów.**Jeżeli i te głosowanie nie wyjdzie, to monarcha proponuje
innego kandydata w identycznym toku postępowania; ilość takich prób jest
nieograniczona, lecz czas stanowi najważniejszą wartość/potrzebę wybrania kandydata.
KD ma 2 miesiące od pierwszego głosowania na przyjęcie nowego kandydata i
zaakceptowania jego projektu rządowego. W przypadku braku akceptacji, monarcha za
kontrasygnatą przewodniczącego KD rozwiązuje obie izby parlamentu i ogłasza nowe
wybory.*
c.1) Rząd można poddać konstruktywnemu wotum nieufności w postaci złożenia
propozycji przez minimum 1/10 członków izby niższej parlamentu. Wniosek musi
zawierać również imię i nazwisko nowego kandydata (brak kandydata = nieważność
wniosku). Głosowanie odbywa się nie wcześniej niż 5 dni po zgłoszeniu wniosku. Wniosek
przyjęty być musi absolutną większością głosów, co przekłada się na obligatoryjne wotum
zaufania dla nowego kandydata.**Gdy wniosek nie został zatwierdzony przez wskazaną
większość, to nie może być on ponownie zgłoszony przez sygnatariuszy podczas tej samej
sesji izby.
c.2) Zapobiega to łatwemu odwołania rządu przez parlament i tym samym destabilizacji
politycznej, co skłania się ku systemowi parlamentarno-gabinetowemu i wyższej pozycji
rządu nad parlamentem.
d.) Prawo do zapytań i interpelacji (prawo członków parlamentu do składania zapytań w
każdej sprawie, prawo do żądania odpowiedzi + wyciągania z nich wniosków) – prawo do
nich mają wyłącznie deputowani oraz senatorowie (grupy parlamentarne NIE mają do
nich prawa). Pytania składane na piśmie do danej izby parlamentarnej skąd pochodzi
wniosek, później dochodzi do dyskusji ustnej lub pisemnej oraz może dojść do ich
przeprowadzenia podczas posiedzenia izb lub komisji (wybór zależy od woli
deputowanego lub senatora).
d.1) Interpelacja złożona przez KD wobec rządu lub któregoś z jego członków może być
przez każdego deputowanego lub grupy parlamentarne. Interpelacja rozpatrywana jest
na posiedzeniu izby, zgodnie z trybem postępowania.*Przebieg: wystąpienie osoby
pytającej, przedstawienie stanowiska podmiotu odpytywanej oraz repliki (odpowiedź na
czyjejś zarzuty/uwagi). Całość nie może przekroczyć 30 minut, a reprezentanci reszty
grup parlamentarnych, którzy mogą wziąć udział w dyskusji mają tylko 5 minut na swoją
wypowiedź.
d.2) W Senacie TYLKO pojedynczy senatorowie mają prawo zgłaszania zapytań oraz
interpelacji (grupy NIE mają, co różni się w porównaniu z KD). Pytający i odpytywany
mogą się wypowiedzieć w czasie 15 minut bez prawa do repliki.
e.) Żeby parlament nie miał większej władzy, premier został uzbrojony w prawo do
rozwiązania parlamentu. Po rozpatrzeniu przez Radę Ministrów i na swoją
odpowiedzialność może wystąpić z wnioskiem o rozwiązanie Kongresu, Senatu lub
Kortezów Generalnych, które postanawia monarcha.*W przypadku występowania rządu
większościowego, premier poprzez wniosek o rozwiązaniu może prowadzić do wybrania
terminu wyborów najbardziej odpowiadających rządowi. Przy braku podania, którą izbę/-
y się chce się rozwiązać, to rozwiązanie jest prawnie nieważne. Może też służyć do
politycznego rozprawienia się z Senatem, gdy utrudnia on zaakceptowanie decyzji KD, co
sprawia, że rząd nie może w pełni funkcjonować (gdy inna konfiguracja sił politycznych
jest w KD i w Senacie). W przypadku rządu mniejszościowego decyzja ta broni inicjatywy
rządowe przed blokadą ze strony parlamentu. W przypadku rządu koalicyjnego i prawa
przysługujące premierowi, wyżej stawia władzę premiera nad koalicjantami (nie zdarzyło
się to od przyjęcia Konstytucji w 1978r.).
 e.1) Rząd NIE może skorzystać z tego prawa, gdy trwa uchwalanie wniosku o wotum
nieufności, gdy nie upłynął rok od rozwiązania poprzedniej izby oraz podczas stanów
nadzwyczajnych.
e.2) Prawo inicjatywy ustawodawczej posiadają: Rząd (egzekutywa), Kongres
(legislatywa), Senat} inicjatywa bezpośrednia tych organów, parlamentom wspólnot
autonomicznych oraz grupie co najmniej 500 tys. obywateli. Od rządu pochodzi
największa liczba projektów ustaw. Jako jedyny podmiot może przedłożyć parlamentowi
projekt ustawy budżetowej. Rząd może na każdym toku postępowania prawo wycofać
swój projekt, oraz narzucić pierwszeństwo wykonywania danego projektu.*Rząd posiada
uprawnienie równoznaczne z prawem weta – gdy parlament chce złożyć wniosek
ustawodawczy lub wnieść poprawki do projektu rządzących, które powodowałyby wzrost
kredytów lub zmniejszenie wpływów budżetowych, to muszą mieć BEZWZGLĘDNĄ zgodę
rządu.

3. Senat – izba wyższa parlamentu. Izba reprezentacji terytorialnych ( Wybory są

przeprowadzane do 4 lata, tworzy go ok. 266 senatorów, z czego 208 jest wybieranych w
wyborach powszechnych, wolnych, równych, bezpośrednich i tajnych. Okręgami wyborczymi
są prowincje (50) oraz Ceuta i Melilla. 56 senatorów wybierają parlamenty wspólnot
autonomicznych (po 1 senatorze reprezentującym wspólnotę + 1 wybieranym na każdy
milion mieszkańców ich terytorium). Tutaj również dominują dwie partie: PSOE i PP. Senat
reprezentuje okręgi wiejskie. Przewodniczący = Pilar Llop (PSOE) - kobieta

4. Wybór przewodniczącego izby jest taki jak w KD jak i w S = członkowie danych izb wpisują
jedno nazwisko, a przewodniczącym zostaje ten, który uzyskał większość absolutną głosów.
Jeżeli żaden z kandydatów nie uzyskał takiej większości, to dochodzi do drugiego głosowania,
gdzie jest już wymagana zwykła większość głosów. W obu izbach dominuje model
kontynentalny, czyli przewodniczący jest wybierany przez ukonstytuowaną większość
polityczną, i przez to jest z tą większością związany (co różni się od pozycji Spikera w UK,
gdzie jest on neutralny politycznie).

5. Do kompetencji wewnętrznych przewodniczącego należą: zwoływanie sesji, kierowanie

debatą, utrzymywanie porządku toku dyskusji, nadzór nad poszanowaniem prawa i
zwyczajów parlamentarnych, kierowanie administracją i jej pracami, używanie środków
dyscyplinarnych, żeby egzekwować te prawa.

5a) W przypadku relacji z innymi organami państwa przewodniczący: przekazuje uchwały

podejmowane przez izby, jest również reprezentantem tych organów.

5b) Przewodniczący KD kontrasygnuje kandydaturę na premiera przedstawioną przez

monarchę oraz kontrasygnuje jego nominację po uzyskaniu obligatoryjnego wotum zaufania.

6. Jest jeden organ jednoosobowy zarządzający daną izbą – przewodniczący. Występują

również dwa organy kolegialne – prezydium oraz radę rzeczników. Prezydium składa się (w
obu izbach tak samo) z przewodniczącego izby, 4 wiceprzewodniczących oraz 4 sekretarzy.
Dwa ostatnie ciała są wybierane na tym samym posiedzeniu co przewodniczący oraz są
reprezentantami pluralistycznego układu sił politycznych w izbie. Prezydia pełnią de facto tę
samą rolę co przewodniczący. Do roli tych izb należy również przyjmowanie i kwalifikowanie
pism i dokumentów parlamentarnych.

6a) Prezydium KD opracowuje i wykonuje budżet izby, zarządza jej wydatkami.

7. Rada Rzeczników – drugi organ kolegialny. W skład wchodzi przewodniczący izby +
rzecznicy poszczególnych grup parlamentarnych. Główne zadania (w KD) to ustalania
porządku obrad, wyrażenie zgody na dokonaną przez przewodniczącego interpretację
regulaminu, ustalenie liczby pytań i zasad rozdziału czasu pomiędzy członków tej samej grupy
parlamentarnej oraz żądanie wstawienia się członków rządu na posiedzenia Kongresu lub
przed komisjami.

7a) W KD prawo zwoływania ma przewodniczący izby, ewentualnie na wniosek dwu lub

więcej grup parlamentarnych + 1/5 członków izby.

7b) W Senacie prawo do zwoływania RRz ma WYŁĄCZNIE przewodniczący izby. Główne

zadania: ustalenie daty rozpoczęcia i zakończenia sesji, przyjęcie porządku obrad oraz zadań
izby.

8. Złożenie projektu ustawy przez rząd w KD – uzależniony od woli uczestników, uzasadnienie

projektu (motywy, cel, przesłanki)

8a) Złożenie propozycji ustawodawczej przez którąś z izb – wykonanie zależy od procedur
zawartych w regulaminach, przedstawienie motywów i przesłanek. Działanie uzależnione
wyłącznie od chęci deputowanych, senatorów, frakcji lub grup politycznych.

8b) Parlamenty wspólnot autonomicznych mogą zabiegać o przyjęcie projektu ustawy przez
rząd lub skierować propozycję ustawodawczą do prezydium KD.

9. Propozycja ustawodawcza wychodząca od obywateli: przedstawienie przez specjalnie

powołanym komitetem promocyjnym stosownie umotywowanego projektu przed prezydium
KD. Najpierw badany jest stan formalny i wartość merytoryczna wniosku (czy nie wykracza
poza ustawowe ograniczenia przedmiotowe, nie może dotyczyć kwestii podatkowych, spraw
międzynarodowych, prawa łaski, planowania działalności gospodarczej państwa oraz budżetu
centralnego). Sprawdzane jest, czy nie trafiło coś podobnego do którejś z izb wcześniej, czy
nie pokrywa się z treścią aktu prawnego innej rangi niż ustawa, uchwalonego przez którąś z
izb.

9a) Prezydium KD może wniosek odrzucić, lecz komitetowi promocyjnemu pozostaje jeszcze
jedna deska ratunku – skarga do Trybunału Konstytucyjnego, który rozstrzyga o losie
propozycji.

9b) Przy akceptacji prezydium, dochodzi do następnej fazy, czyli zebrania 500 tys. podpisów.
Pieczę nad tym sprawuje Centralna Rada Wyborcza. Komitet promocyjny ma 6 mies. na to,
żeby zebrać wymaganą ilość podpisów. Prezydium, jeśli uzna to za konieczne, może wydłużyć
czas zbierania podpisów na następne 3 mies.

9c) Spełnienie tych warunków NIE gwarantuje, że wniosek stanie się przedmiotem prac w
parlamencie. Musi być zaakceptowany przez KD w ramach tzw. toma en consideracion, czyli
głosowanie rozpatrywane.

9d) Większość tych wniosków jest odrzucana przez KD, wycofywana przez komitet
promocyjny lub nie udaje się zebrać wystarczającej liczby podpisów.

10. Procedura legislacyjna w Hiszpanii zaczyna się w KD, z racji jego nadrzędnej pozycji. Po
zakończeniu obrad KD, projekt lub propozycja trafia do Senatu, gdzie rozpoczyna się praca
nad nimi (perfekcjonowanie procesu legislacyjnego). Senat może: zaakceptować projekt w
takiej formie w jakiej jest, zgłosić do niego poprawki lub zgłosić weto zawieszające.
10a) Odrzucenie poprawek zaproponowanych przez Senat przechodzi w KD przez zwykłą
większość głosów. Jeśli zaś weto senackie jest uchwalane ABSOLUTNĄ większością głosów, to
Kongres może odrzucić je TYLKO taką samą większością.

10b) W przypadku bezskuteczności takiego głosowania, Kongres może je ponowić po upływie

2 miesięcy. Wtedy do odrzucenia weta senackiego potrzebna jest tylko zwykła większość
głosów.

10c) Czas działa na niekorzyść autorów projektu

11. Ustawy sankcjonuje w przeciągu 15 dni i promulguje monarcha. Dzięki temu daje to
wydźwięk, że zostało to uchwalone przez parlament. Monarcha NIE ma prawa weta +
promulgując ją, daje do zrozumienia, że jest ona zgodna z Konstytucją, jest przekazana do
publikacji oraz nabiera mocy prawnej.