VATANDAŞLIK-YASİN YILDIZ (yildizyasinrehberlik@gmail.

com) (Instagram:Yasinhocan)

VATANDAŞLIK MEDENİ HUKUK TÜZEL KİŞİLER

TEMEL HUKUK 1.AİLE HUKUKU Belli bir amaç doğrultusunda bir araya gelen yapılara tüzel kişilik denir. Tüzel kişiler; uyguladıkları hukuk açısından ve
Sosyal hayatı düzenleyen dört adet kural vardır; Velayet: Anne ve babaya verilmiş hak ve yükümlülükleri ifade eder. oluşumlarına göre ikiye ayrılır.
1.Din Kuralları-2Ahlak Kuralları-3Görgü Kuralları (Yaptırımları Manevi) Vesayet: Kişilerin hukuken temsil edilme ile haklarının korunmasını sağlayan hukuki kuruma vesayet denir. Uyguladıkları Hukuk Açısından Oluşumlarına Göre
4Hukuk Kuralları (Yaptırımı Maddi) 2.MİRAS HUKUKU a)Kamu Hukuku Tüzel Kişileri: a)Mal Toplulukları:
Hukuk Kurallarının Yaptırımları (Müeyyideleri) Varis: Miras bırakılan kişi  TRT  Vakıf
Ceza Cebri icra Tazminat Hükümsüzlük İptal Muris: Mirası bırakan kişi.  Üniversite  Üniversite
 Belediye  TRT
Hapis cezaları Devlet zoru ile yerine Eğer bir kişi zarar Yokluk İdari işlemlerin hukuka Tereke: Mirasa konu olan haklar ve borçlar.
 İl Özel İdaresi b)Kişi Topluluğu
-Süreli getirmedir. uğratılırsa, zararın Butlan aykırılığı. 3. EŞYA HUKUKU  Köy  Belediye
-Müebbet giderilmesi için açılan -Mutlak ve Nisbi Kişilerin eşyalar üzerinde sahip olduğu hakları ve bunların mahiyetlerini konu alır. Kişilerin eşyalar üzerindeki mutlak b)Özel Hukuk Tüzel Kişileri:  Dernek
-Ağırlaştırılmış davadır. Tek taraflı Bağlamazlık
hakkına: Ayni Hak denir. Eşya hukukunda iki kavram karşımıza çıkar:  Dernekler (7 kişi)  Şirket
Adli Para Cezası
a)Mülkiyet: Bir kimseye, bir eşya üzerinde kullanma, yararlanma, tasarrufta bulunma yetkilerini tanıyan en geniş kapsamlı  Şirketler (1kişi)  Kooperatif
Hukuk Kurallarının Amaçları (Görevleri)
haktır.  Kooperatif (7 kişi)  Siyasi partiler
(BAGEÖY)
b)Zilyetlik: Bir şeyi elinde bulundurma hâkimiyetine sahip olma.  Vakıflar (1 kişi)
Barış-Adalet-Güvenlik-Eşitlik-Özgürlük-Yeni oluşum ve gelişmelere cevap vermek HAK TÜRLERİ
NOT! Kazanılmış ya da kazanılması muhtemel olan aynı hakları korumak amacıyla bazı hakların tapu kütüğüne
Hukukun Kaynakları
yazdırılmasına Tapu ŞERHİ denir. KAMU HAKLARI ÖZEL HAKLAR
1.Yazılı Kaynaklar - 2.Yazısız Kaynaklar(örf ve adet hukuku) - 3.Yardımcı Kaynaklar 1982 Anayasasında yer alan, Anayasada güvence altına alınan 1.Niteliklerine göre
4.KİŞİ HUKUKU
Hukuk Kurallarında Boşluk temel haklarımızdır. 3 başlıkta karşımıza çıkar: 2.Konularına göre
Kişilik nasıl başlar?
1.Kanun Boşluğu: Yazılı kaynaklarda bir olaya uygulanacak kuralın bulunmamasına denir. 1.Kişinin Hak ve Ödevleri 3.Kullanımlarına göre
Kişilik, çocuğun sağ olarak tamamıyla doğduğu anda başlar ve ölümle sona erer. 2.Sosyal ve Ekonomik Hak ve Ödevler 4.Amaçlarına göre
2.Hukuk Boşluğu: Yazılı ve yazısız kaynaklarda konuyla ilgili bir hükmün bulunmamasıdır. Bu boşluk türünde hâkim HUKUK YARATIR.
Hukukun Çeşitli Anlamları 3.Siyasi Hak ve Ödevler
KİŞİLİĞİ SONA ERDİREN HALLER HAKLARIN KAZANILIŞ BİÇİMİ
Mevzu Hukuk: Yetkili makamlarca konulan tüm hukuk kurallarıdır. Yani yazılı olan hukuk kurallarıdır.
1.ÖLÜM: Gerçek kişilik ölüm ile sona erer. ASLEN KAZANIM DEVREN KAZANIM
Pozitif Hukuk: Bir ülkede belirli bir zamanda yürürlükte olan yazılı ve yazısız tüm hukuk kurallarıdır.
2.ÖLÜM KARİNESİ: İpucu ve varsayımlardan hareketle, kişinin cesedi bulunmamış olsa bile gerçekten ölmüş sayılır.Bu Hiç kimseye ait olmayan bir hakkın kişi tarafından elde Hakkın bir kişiden diğer kişiye geçmesidir.
Doğal Hukuk: Olan değil olması istenilen hukuktur.
kişinin ölüm kaydını da o yerin en büyük mülkiyet amiri düşer. edilmesidir.
Tarihi Hukuk: Tarihin bir döneminde uygulanmış ancak yürürlükten kaldırılmış hukuktur.
3.BİRLİKTE ÖLÜM KARİNESİ: Birden fazla kişiden hangisinin önce veya sonra öldüğü ispat edilemezse, hepsi aynı anda HAKLARIN DOĞURAN DURUMLAR
Hukuk Kurallarının Sınıflandırılması
ölmüş sayılır. Buna birlikte ölüm karinesi denir. HUKUKİ OLAY HUKUKİ FİİL HUKUKİ İŞLEM
1.Emredici Hukuk: Aksi düzenlenemeyen, uyulması zorunlu olandır.
4.GAİPLİK: Kaybolma olarak ifade edilir. Bir kimsenin gaipliğine iki halde karar verilebilir. Hukuki olay, insan iradesine bağlı olan ve Hukuki olay eğer insan iradesine Kişinin iradesi beyan (açıklama) etmesidir.
2.Yedek Hukuk Kuralları: olmayan bütün olayları kapsar. dayanıyorsa, buna hukuki fiil denir.
A)Ölüm tehlikesi içinde kaybolma:
A) Tamamlayıcı Hukuk: Taraflar arasında yapılan bir işlemde göz önünde bulundurulmayan, onların eksik bıraktığı,
 1 yıl geçti ve ses seda yok ise gaiplik kararı için mahkemeye başvuru yapılabilir.
düzenlemediği hususların tamamlayıcı hukuk kuralları ile doldurulmasıdır. Hakların Kazanılmasında Geçerli İlke
 Gaibin mirası hemen kişiye geçmez, miras teminat süresi 5 yıldır.
B) Yorumlayıcı Hukuk: Taraflar, sözleşme ilişkisinde kullandıkları bazı kavramlar ve hükümlerin ne anlama geldiğini Hakların kazanılmasında “Sübjektif İyi Niyet” aranır.
B)Uzun zamandır haber alınamaması nedeniyle kaybolma:
açıklamamış olabilir. İşte kanunda bu konuları açıklayan bir kural varsa “yorumlayıcı” niteliktedir. Hakların Kullanılması ve Borçların Yerine Getirilmesinde Geçerli Olan İlke
 5 yıl geçti ve ses seda yok ise gaiplik için mahkemeye başvuru yapılabilir.
3.Tanımlayıcı Hukuk: Hukuki bir kavramın ne anlama geldiğini açıklar. Haklar kullanırken ise “Objektif iyi Niyet” (Dürüstlük) ilkesi aranır.
 Gaibin mirası hemen kişiye geçmez, miras teminat süresi 15 yıldır.
HUKUKUN DALLARI HAKLARIN KORUNMASI
Hak Ehliyet: Hak ehliyeti, haktan yararlanma ve faydalanmadır.
Hukuk; Kamu ve Özel hukuk olmak üzere iki dala ayrılmaktadır. 1.Devlet Eliyle Koruma Hakları
-Hak ehliyeti, ana rahmine düşünce başlar. O zaman ana rahmine düşen bebeğe cenin denir. Ceninin hak ehliyet var mıdır? Evet. Cenin
Kamu Hukuku Özel Hukuk A) Talep Hakkı
bir kişi midir? Hayır.
Devletin kendi içyapısı ya da devletin başka devlet ile olan Kişiler ile alakalı düzenlemeleri kapsar. Özel hukuk dalları; B) Dava Hakkı
ilişkisini kapsar. Kamu hukuku dalları; 1.Medeni Hukuk FİİL EHLİYETİNİN KOŞULLARI
2.Kişinin Kendi Eliyle Koruması Hakları (İhkak-ı Hakkı)
1.Ceza Hukuku  Kişi Hukuku 1.Ayır Etme Gücü
A. Meşru Müdafaa (Haklı Savunma): Orantılı güç olacak/Devam etmekte olan bir saldırı olmalı/Zarar tazmin edilmez.
2.İdare Hukuku  Eşya Hukuku 2.Erginlik
B. Zaruret- Zorunluluk (ıztırar) Hali: Kişinin kendisine veya bir başkasına yönelik zarardan veya bir tehlikeden korunmak için üçüncü bir
3.Vergi Hukuku  Miras Hukuku Erginlik normal şartlarda kişinin 18 yaşı doldurmasıyla başlar. Bu durum kanuni erginliktir.
4.İcra İflas Hukuku  Aile Hukuku kişiye zarar vermesidir.Zarar tazmin edilir.
Evlenme ile erginlik yaşının değişme durumları vardır;
5.Yargılama Hukuku 2.Borçlar Hukuku C. Kuvvet Kullanma Hali: Devlet müdahalesinin gecikebileceği durumlarda bir kişinin kuvvet kullanarak hakkını korumasıdır.
 Olağan evlilik: 17 yaşında veli izni ile evlenme.
6.Anayasa Hukuku 3.Ticaret Hukuku Temel Hak ve Ödevler
7.Devletler Umumi (Genel) Hukuku  Olağan üstü evlilik: 16 yaşında olağan üstü bir durum, örneğin gebelik gibi bir durum olursa burada veli izni olsa bile
4.Devletler Özel Hukuku 1. Kişinin Hakları ve Ödevleri (Negatif 2. Sosyal ve Ekonomik Haklar ve 3. Siyasi Haklar ve Ödevler (Aktif Statü
evlilik gerçekleşmez. Evlilik ancak mahkeme kararı ile gerçekleşir.
Statü Hakları/ Koruyucu Haklar) Ödevler(Pozitif Statü Hakları/ İsteme Hakları / Katılmacı Haklar)
CEZA HUKUKU  Kaza-i Rüşt (Yargısal Erginlik): Bir takım temel şartları vardır. Hakları)
Kişi ceza alırken bir takım değerlendirmelere tabi tutulur. Bu bölüme ceza ehliyeti denir.  15 yaşını doldurmuş olmak ANAYASA TARİHİ
1. Temyiz Kudreti: Ayırt etmeden kasıt, en basit tabir ile kişinin iyi ile kötüyü ayırt etmesidir.  Küçüğün ergin kılınma yönünden istemde bulunması 1. 1876Kanunuesasi 2. 1921 Anayasası (Teşkilat-ı Esasiye)
2. Yaş: Yaş gruplarında farklı uygulamalar karşımıza çıkmaktadır.  Küçüğün menfaatine uygun bir durum olması -İlk Osmanlı Anayasasıdır. -Mebussan Meclisi, İngilizlerin İstanbul’u işgaliyle kapandıktan
Kişilerin ceza ehliyet yaşı: 12 yaşın doldurulmasıyla başlar.  Veli izni olmalı -Bu anayasa ile I.Meşrutiyet ilan edilmiş oldu. Genç sonra kurucu bir meclis olan TBMM, 23 Nisan 1920’de açıldı.
Kişilerin tam ceza ehliyet yaşı: 18 yaşın doldurulmasıyla başlar.  Sulh hukuk mahkemesi de onay vermeli Osmanlıların etkisiyle II.Abdülhamit döneminde yapılmıştır. -I.TBMM, 20 Ocak 1921’de Teşkilat-ı Esasiye’yi (1921
NOT! Kanunda sağır ve dilsizler(her ikisine de sahip olacak) için özel bir ceza uygulamasına gidilmiştir. 3 yaş eksiği 3.Kısıtlı Olmamak -Meclisi Umumi adında parlamento kurulmuş ve iki meclisten Anayasasını) kabul etti. I.TBMM, TBMM sıfatıyla görev
oluşmuştur. yapmıştır.
düşünülür. Yani tam ceza ehliyeti 21 yaştır. FİİL EHLİYETİNİN TÜRLERİ
-Meclisi Umuminin bir kanadındakilere; Meclis-i Ayan diğerine -Milli mücadele dönemi (savaş) anayasasıdır.
VERGİ HUKUKU Tam Ehliyetli: Ayırt etme gücüne sahip ve ergin olup da kısıtlı olmayan gerçek kişiler tam ehliyetlidirler. Bu kimseler, kendi fiilleri ile hak ise Meclis-i Mebussan denir. -Tek çerçeve ve tek yumuşak anayasamızdır.
Vergi Türleri kazanabilir ve borç altına girebilirler. Tam ehliyetliler, verdikleri her zarardan da sorumludurlar. -İlk kez milli egemenlik ilkesi gelmiştir.
Türk vergi sisteminde yer alan vergiler konularına göre gelir, servet ve harcama üzerinden alınan vergiler olmak üzere üç Sınırlı Ehliyetli: Kendisine yasal danışman atanmış kişiler. 3. 1924 Anayasası (Karma Sistem) 4. 1961 Anayasası
grupta kategorize edilmiştir. Tam Ehliyetsiz: Eğer ki fiil ehliyetinin koşullarından ayırt etme gücüne sahip değilseniz tam ehliyetsizsinizdir. -İkili anayasal düzen sona ermiştir. -27 Mayıs 1960 Askeri İhtilal sonucunda oluşturulan Kurucu
Vergi Hukuku İlkeleri Sınırlı Ehliyetsiz: Eğer ki fiil ehliyetinin koşullarından ayırt etme gücüne sahip ancak ergin değilse ya da kısıtlıysa sınırlı ehliyetsizdir. -Madde 1: Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir denildi. Meclis (Milli Birlik Komitesi ve Temsilciler Meclisi) tarafından
Anayasa’da yer alan başlıca vergileme ilkeleri, üzerinde durulması gereken önemli konulardan biridir. HISIMLIK TÜRLERİ -Sert ve Kazuistik bir anayasadır. hazırlanıp ilk kez halkoyuna sunularak kabul edilmiştir.
1. Kanunilik İlkesi: Vergilerin konulması ve kaldırılması kanunla olur. -Karma hükümet sistemi benimsenmiştir. -En özgürlükçü anayasadır.
Birbirinden üreyen veya ortak kökten üreyenlerin arasındaki bağı ifade eder.
-Başkent Ankara oldu. -Kuvvetler ayrılığı ilkesi benimsenmiştir. Yumuşak ve dengeli
2. Genellik İlkesi: Herkesin vergi ödemesidir. A)Alt Soy: Benden sonra olanlardır. Var olma sebebi benimdir. -Seçimler 4 yılda bir yapılırdı. ayrım ile parlamenter sisteme geçilmiştir.
3. Adalet İlkesi: Herkesten mali gücüne göre vergi alınır. B)Üst Soy: Benim doğma sebebim olanlardır. -1924 Anayasasında adım adım değişiklikler yapılmıştır. Bunlar: -İlk kez anayasada başlangıç metnine yer verildi.
BORÇLAR HUKUKU C)Yan Soy: Bunlar dışında kalan ve kan ilişkisi olan kişilere de yan soy denilmektedir.  1928 yılında devletin resmi dini İslam’dır ibaresi kaldırıldı. -İnsan haklarına dayalı devlet anlayışını benimsemiştir.
Borçlar hukukuna egemen olan ilkeler; Birde bu nokta karşımıza tam kan ve yarım kan hısımlığı çıkmaktadır.  1937 yılında Atatürk ilkeleri karşımıza çıktı: -Sosyal devlettir.
1.İrade Serbestliği: Bireylerin kendi iradeleriyle sözleşme imzalamasıdır. 1.Tam Kan: Kökün ikisi de ortaksa. Yani, Anne ve Baba bir ise. Cumhuriyetçilik- Milliyetçilik-Halkçılık-Devletçilik-Laiklik- -Demokratik devlet ilkesi vardır.
2. İvazlık İlkesi: Karşılılık 2.Yarım Kan: Kökler ortak değilse. Yani anne bir baba ayrı ya da baba bir anne ayrı ise. İnkılâpçılık. -Anayasa Mahkemesi kurulmuştur.
3. Nisbilik İlkesi: Belirli kişilere karşı ileri sürülebilen. HISIMLIK DERECESİNİN BELİRLENMESİ  1945 yılında Anayasanın dili sadeleşti.
4. Eşitlik İlkesi: Alacak-borç eşittir.  1946 yılında Çok partili ve aynı zamanda tek dereceli
Hısımlık derecesi aslında doğum sayısına göre belirlenmektedir.
seçim uygulandı.
5.Dürüstlük İlkesi 2.Kayın Hısımlığı
 1950 yılında ilk kez gizli oy, açık sayım usulüyle seçim
6.Üçüncü kişi aleyhine borç kurulamaması ilkesi  Evlenme ile doğan hısımlıktır. yapıldı.
Borçlar hukukunda yapılan sözleşmelerde aranan bir takım şartlar vardır:  Eşlerden biri ile diğer eşin kan hısımları, aynı tür ve dereceden kayın hısımları olur. 5. 1982 Anayasası
1.Sözleşme yapma ehliyetine sahip olmalı  “Kayın hısımlığı meydana getirmiş olan evlilik sona ermiş olsa bile eşlerden biri ile diğerinin üstsoyu veya altsoyu arasında evlenme  12 Eylül 1980’de 1982 Anayasası, 1961 Anayasası gibi askeri darbe sonucunda oluşturulmuştur. Yine bir kurucu Meclis
2.Sözleşmenin emredici hükme, edebe ve ahlaka aykırı olmaması yasaktır.” (Milli Güvenlik Konseyinin) tarafından hazırlanmış ve halkoyuna sunularak kabul edilmiştir.
3.Sözleşmenin konusu imkânsız olmamalı 3.SUNİ HISIMLIK  Cumhurbaşkanı da seçilmiştir.
4.Sözleşme beyanları muvazaalı olmamalı Evlat edinme ile doğar. Evlatlık ilişkisinin ortadan kalkmasıyla da hısımlık kendiliğinden kalkar.  1982 Anayasası en sert anayasamızdır.
5.Aşırı yararlanma (Gabin) bulunmamalıdır.
 1982 Anayasası çok ayrıntılı ve uzun (Kazuistik) bir anayasadır. (177 asıl madde ve 21 geçici maddeden oluşur.)
BORÇ UNSURLARI
 Cumhurbaşkanının, anayasa ile ilgili kanunları halkoyuna sunma yetkisi ilk kez getirilmiştir.
ALACAKLI Borçludan, borcunun konusunu yerine getirilmesini talep etmeye yetkili kişidir.
 Yürütme organı (özellikle Cumhurbaşkanlığı makamı) güçlendirilmiştir.
BORÇLU: Borç konusunun yerine getirilmesini üstlenmiş kişidir.
 Siyasal karar alma mekanizmasında tıkanıkları giderici hükümler getirilmiştir.
EDİM: Yapmakla yükümlü olunan davranışlardır.
Borcun Kaynakları
Sözleşmeler-Haksız Fiil-Sebepsiz Zenginleşme

[Metni yazın] [Metni yazın] [Metni yazın]