İNKILAP TARİHİ DERS TAKİP DEFTERİ

akifcelik.piritarih
MİLLİ MÜCADELE HAZIRLIK DÖNEMİ
(GENELGELER VE KONGRELER)
 MİLLİ MÜCADELE HAZIRLIK DÖNEMİ
Mustafa Kemal'in İstanbul'a Gelmesi
Mustafa Kemal, Yıldırım Ordularının dağıtılması ile aldığı emir
sonrası 13 Kasım 1918'de İstanbul'a gelmiştir.
İtilaf gemilerini görünce Mustafa Kemal, yanındaki yaveri
Cevat Abbas'a ‘’Geldikleri gibi giderler’’ sözünü söylemiştir.
Ali Fethi Bey ile birlikte MİNBER gazetesini çıkarmışlardır.
İstanbul’da Zabit ve Kumandan ile Hasbihal adlı eserini
yayımlamıştır.
Ali Fethi Okyar ve Hüseyin Kadri ile birlikte Hürriyetperver
Avam Fırkasını kurdu.
Mustafa Kemal’in İstanbul Dönemi
 Mondros imzalandıktan sonra Suriye Cephesi kapanınca
İstanbul’a geldi
 Yaveri Cevat Abbas’a Boğazdaki gemileri görünce
’Geldikleri Gibi Giderler’ Dedi
 Ali Fethi ile beraber Minber Gazetesini çıkarttı.
‘’HATİP’’ takma adını kullandı.
 Zabit ve Kumandan İle Hasbihal kitabını yazdı
Bu dönemde Anadolu’daki üç farklı kurtuluş çaresi
konuşuluyordu.
1. ABD mandaterliği
2. İngiltere mandaterliği
3. Bölgesel kurtuluş

SAMSUN’A ÇIKIŞ (19 Mayıs 1919)

Mustafa Kemal "19 Mayıs benim doğum günümdür" diyerek bu
tarihi kimliğine yazdırmıştır. 19 Mayıs Mustafa Kemal'e ait olan
Nutuk adlı eserin ilk başlangıç konusu olmuştur.
 9. Ordu Müfettişi olarak Mustafa Kemal Doğu Karadeniz’e
gönderilmiştir.
Resmi görevi:
Osmanlı ordularını terhis etmek.
Türk-Rum çatışmalarını sona erdirmek
Halkın elindeki silah ve cephaneleri
toplamak.
İşgallere karşı yerel direnişleri
bastırmak.
 Bölgede asayişi sağlamak
MUSTAFA KEMAL’İN İZLEDİĞİ YOL HARİTASI
Samsun Raporu (22 Mayıs 1919)
Bölgedeki olayların sorumlusu Türkler değil,
Rumlardır.
Rumlar bölgeden çıkarılmalı ve Rumlara ait silahlar
toplanmalıdır.
Hükümet gerekeni vakit kaybeden yapmalıdır.
İzmir işgali tamamen haksızdır. Türk halkının bu
işgallere tahammülü kalmamıştır.
Yorum: Mustafa Kemal ilk kez resmi görevinin dışına
çıkmıştır.
 HAVZA TAMİMİ (28 Mayıs 1919)

AMAÇ: Ulusal bilinci uyandırmak

 Mustafa Kemal, İstanbul Hükümeti tarafından ilk defa geri

çağrılmıştır.
 Milli Mücadele’nin ilk resmi genelgesi… Hazırlanışı: ŞAHSİ
 HAVZA GENELGESİ (28 Mayıs 1919)
İşgallere karşı hazırlanan ilk ulusal bildiridir.
Milli Mücadelenin ilk genelgesidir.
Mustafa Kemal ilk kez İstanbul’a geri çağrılmıştır.
Amacı: Ulusal bilinci uyandırmak

• İşgalleri protesto eden coşkulu mitingler düzenlenmeli.

• Osmanlı hükümeti ve İtilafları kınayan telgraflar çekilmeli.
• Silah ve cephane asla teslim edilmemeli.
• Azınlıklara kötü davranılmamalı.
Yorum: Mondros’un 7. maddesi gereği İtilafların işgallerine engel
olmak
AMASYA GENELGESİ (22 Haziran 1919)
Mustafa Kemal'in yaveri Cevat Abbas tarafından Saraydüzü
Kışlası'nda kaleme alınmıştır
Genelgeyi Mustafa Kemal, Rauf Orbay, Refet Bele ve Ali Fuat
Cebesoy imzalamıştır. XV. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir
ve Konya Yıldırım Orduları 2. Ordu Müfettişi Cemal Paşa
telgraf ile onaylamıştır.
Şifremiz: KARaRCı

Yorum: Halkın desteğini artırmak, Kurtuluş mücadelesini ulusa

mal etmek.
Alınan Kararlar
1. Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir.
2. İstanbul Hükümeti üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirememektedir. Bu
durum milletimizi yok olmuş gibi göstermektedir.
Yorum: Kurtuluş Savaşı’nın gerekçeleri belirtilmiş, İstanbul Hükümetine ilk
tepki gösterilmiştir.

3. Milletin bağımsızlığını yine milletin azmi ve kararı kurtaracaktır.

Yorum: Kurtuluş Savaşı'nın amacı ve yöntemi belirtilmiştir.
Milletin azmi Ulusal Bağımsızlık, Milletin kararı Ulusal Egemenliktir.
Bir ihtilal çağrısıdır.
Evrensel bir madde olup sömürge altında ezilen uluslara cesaret verecektir.
 Yönetimin değişeceği sinyali verildi.
 Milli egemenlikten ilk kez bahsedildi.
4. Her türlü etki ve denetimden uzak milli bir kurul
oluşturulmalıdır.
Yorum: Temsil Heyeti kurma fikrinden ilk kez bahsedildi.
Kurtuluş Savaşı yöntemi.

5. Yurdun en güvenli yeri olan Sivas’ta millî bir kongre

toplanacaktır.
6. Sivas Kongresi'ne katılmak üzere her ilden halkın güvenini
kazanmış 3 delege seçilerek en kısa zamanda yola
çıkarılmalıdır. Delege seçimlerini yararlı cemiyetler ve
belediyeler yapmalıdır.
Yorum: Milli irade ve demokrasi doğrultusunda hareket
7. Doğu illeri adına toplanacak olan Erzurum Kongresine katılan
delegeler, kongre sonrasında vakit kaybetmeden Sivas'a
hareket edeceklerdir.
8. Askeri ve sivil örgütler dağıtılmayacak, silah ve cephane
bırakılmayacaktır.
Yorum: Mondros’a karşı çıkıldığının ve düşmana karşı silahlı
direniş kararı alındığının kanıtıdır.

9. Görüşülen tüm konular milli bir sır olarak saklanacaktır.

Yorum: İtilafların her türlü olumsuz faaliyetleri engellenmek
istenmiştir.
NOKTA ATIŞI HAP BİLGİLER
TEMSİL HEYETİ
Fikir
Amasya
Genelgesi

Bitişi Bölgesel
TBMM’nin Geçici
açılması
Erzurum

Tanınması Ulusal
Amasya
Görüşmeleri Sivas
HAP BİLGİ:
Ali Fuat Cebesoy, Amasya Genelgesi'ni imzalayan ve onaylayanlar
için MUKADDES İTTİFAK tabirini kullanmıştır.
Amasya Genelgesi sonrası Mustafa Kemal ikinci kez İstanbul'a
çağrılınca, Mustafa Kemal, 8-9 Temmuz 1919 Erzurum Kongresi
öncesinde askerlik mesleğinden ve resmii görevinden istifa
etmiştir. Bu durum Sine-i millete dönüş olarak isimlendirilir.
Kurtuluş Savaşı’nın amaç, gerekçe ve yöntemi ilk kez
bahsedilmiştir.
İlk kez milli egemenlik bahsedilmiştir.
Temsil Heyeti kurulması fikrinden ilk kez bahsedilmiştir.
Millet egemenliği ilkesini esas aldığı için İhtilal belgesi
özelliği taşımaktadır.
Millî Mücadele’nin programını belirtilmiştir.
İlk kez ulusal bir kongre olan Sivas Kongresi 'nin
toplanma kararı alınmıştır.
Mustafa Kemal Amasya Genelgesi sonrasında "Artık
İstanbul Anadolu'ya hakim değil, tabi olmak
zorundadır" sözünü söyleyerek ulusal egemenlik
yolunda ilk adımı atmıştır.
 ERZURUM KONGRESİ
(23 Temmuz-7 Ağustos 1919)
Toplanma Sebebi: Katılan İller:
 Doğudaki yerel güçleri birleştirmek Bitlis,
 Ermeni Devleti kurulmasına engel olmak Erzurum,
 Pontus Rum Devleti’ne engel olmak Sivas,
Toplayan ve Destek Veren Cemiyetler: Trabzon
Van
 Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti
Katılamayan İller:
 Trabzon Muhafaza-i Hukuk Cemiyeti Diyarbakır,
 Kars İslam Şurası Elazığ,
Toplanış bakımından: BÖLGESEL Mardin
Kararları bakımından: ULUSAL
Erzurum Kongresi'nde Mustafa Kemal ve Rauf Orbay'ın üye olabilmesi için
Cevat Dursunoğlu ve Kazım Yurdalan istifa eden isimlerdir.
 Maddeleri:
1. Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, bölünemez.
Yorum: İlk kez milli sınırlardan bahsedildi. Sivas Kongresi ve Misak-i Milli’ye
temel olmuştur.
2. Her türlü yabancı işgale karşı milletçe birleşerek karşı koyulacaktır.
Yorum: Doğudaki bölgesel yerel güçlerin tamamı birleştirildi.

3. İstanbul hükümeti vatanın kurtuluşunu sağlayamazsa geçici bir hükümet

kurulmalıdır.
Yorum: İlk kez geçici hükümet kurmaktan bahsedildi.
4. Kuvay-i Milliye'yi etkin milli iradeyi hakim kılmak esastır.
Yorum: Bağımsızlık ve egemenlik aynı anda sağlanacak. Milli iradeye
dayalı yeni bir yönetime vurgu yapılmıştır.
 5. Manda ve himaye kabul edilemez.
Yorum: İlk kez mandaya karşı çıkıldı. Tam bağımsızlık istendiğinin kanıtıdır.

6. Mebusan Meclisi derhal toplanmalı, hükümet işleri denetlenmelidir.

Yorum: İlk kez meclis açma fikrinden bahsedildi. Amaç, İstanbul Hükümetini
denetlemek.
7. Hristiyan azınlıklara sosyal ve siyasi dengemizi bozucu ayrıcalıklar verilemez.
Yorum: Azınlıklara verilen imtiyazlara (Islahat fermanı) tepki gösterildi.
8. Bağımsızlığımızı bozma ve sömürge amacı olmayan herhangi bir devletten
dış yardım kabul edilebilir.
9. Oluşturulan ulusal güçler padişah ve halifeyi de kurtaracaktır.
Yorum: Milli iradeye aykırıdır. Amaç, saltanat yanlılarının milli mücadeleye
katılımı sağlamak, birlikteliği korumak.
HAP BİLGİ: Erzurum Kongresi’nde;
İlk kez milli sınırlardan bahsedilmiştir.
İlk kez manda fikrine karşı çıkılmıştır.
İlk kez geçici hükümet kurma fikrinden
bahsedilmiştir.
İlk kez meclis açma fikrinden bahsedilmiştir.
İlk kez 9 üyelik bölgesel Temsil Heyeti
kurulmuştur. Başkanı Mustafa Kemal
olmuştur.
Doğudaki yararlı cemiyetler birleştirilmiştir.
Mustafa Kemal’in ilk sivil görevidir.
Mustafa Kemal Erzurum Kongresi için
“Tarih bu kongreyi ender ve büyük bir eser
olarak kaydedecektir” sözünü söylemiştir.
 Hacim Muhittin Bey
Balıkesir başkanlığında Yunanlara
Kongresi karşı toplanmıştır.
(26-30 Temmuz Saltanata bağlılık
1919) bildirmişlerdir. Batı
Cephesi'nin açılmasında
etkili olmuşlardır.
"Galip Hoca" lakaplı Celal
Bayar başkanlığında
Yunanlara karşı
Nazilli Kongresi toplanmıştır. Kuvay-ı
(6-9 Ağustos Milliye'nin güçlendirilmesi
1919) kararı alınmıştır. Bu
kongre Muğla'da
toplanmıştır.
Hacim Muhittin Bey
Alaşehir başkanlığında Yunanlara
Kongresi karşı toplanmıştır. İtilaf
(16-25 devletlerinden yardım ve
Ağustos1919) mandaterlik fikrine ılımlı
yaklaşmışlardır.
Trakya Paşaeli Müdafaa-i
Hukuk Cemiyeti
Lüleburgaz öncülüğünde
Kongresi toplanmıştır. Her türlü
(31 Mart 1920) işgale karşı mücadele
kararı alınmıştır.
Trakya Paşaeli Müdafaa-i
Hukuk Cemiyeti
Edirne Kongresi öncülüğünde
(9-13 Mayıs toplanmıştır. Trakya'nın
1920) Yunanistan'a verilmesini
reddetmiş ve silahlı
mücadele kararı
almışlardır.
Milli mücadele destek
verilmesi kararı alınmıştır.
Batı Anadolu'da toplanan
Afyon Kongresi son kongredir. Mustafa
(2 Ağustos Kemal, Fevzi Çakmak ve
1920) İsmet İnönü gibi devlet
adamları katılmıştır.
Toplanan son bölgesel
Pozantı kongredir. Fransız ve
Kongresi Ermenilere karşı
(5 Ağustos toplanmıştır. Mustafa
1920) Kemal ve Fevzi Çakmak
birlikte katılmıştır.
HAP BİLGİ: DOSTLAR DİKKAT!
Afyon ve Pozantı Kongreleri Mustafa
Kemal’in I. TBMM açıldıktan sonra
katıldığı kongrelerdir.
 SİVAS KONGRESİ (4-11 Eylül 1919)
Toplanma kararı Amasya Genelgesi ‘nde alınmıştır.
Toplanma şekli ve kararları bakımından ULUSAL
bir kongredir.
Kongre Mekteb-i Sultani olarak kullanılan binada
toplanmıştır.
15 üyelik ulusal Temsil Heyeti ve kongre başkanı
Mustafa Kemal seçilmiştir.

Toplanma Amacı: Kurtuluş mücadelesini tek elde toplamak

Kongreyi Engelleme Girişimleri:
 Elazığ valisi Ali Galip
 Ankara valisi Mühittin Paşa
 Sadrazam Damat Ferit Paşa
 İngiliz Binbaşı Noel
 Fransız Binbaşı Burono

Kongrede Tartışılan Sorunlar:

 Başkanlık Sorunu: Rauf Orbay aday oldu ama Mustafa Kemal seçildi.
 Manda Sorunu: Manda ve himaye kesin olarak son kez reddedildi.
 Particilik Sorunu: Kongre’de İttihatçılık suçlamalarının önüne geçmek için
“ İttihat ve Terakki adına çalışmayacağıma şerefim ve namusum üzerine
yemin ederim” diye bir yemin metni hazırlanmıştır.
 Alınan Kararlar:
Erzurum Kongresi’nin kararları ulusal hale getirilerek
kabul edildi.
Manda ve himaye kesin olarak reddedildi.
(Tıbbiyeli Hikmet)
Halkı işgaller karşısında bilgilendirmek için
İrade-i Milliye gazetesi çıkarılmıştır.
Mustafa Kemal “Ya İstiklal Ya Ölüm” sözünü bu
kongrede söylemiştir.
Bütün yararlı cemiyetler Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i H. C.
adı altında birleştirildi.
HAP BİLGİ:
Temsil Heyeti'nin ilk yürütme görevi ve hükümet gibi
çalıştığının kanıtı Batı Cephesi Kuvay-i Milliye
Komutanlığına
Ali Fuat Cebesoy atanmasıdır.
Temsil Heyeti'nin ilk siyasi başarısı, kongreyi
engellemek isteyen ve başarısız olan
Damat Ferit Paşa 'nın istifasıdır.
Sivas Kongresi sonrası Temsil Heyeti ilk kez İstanbul
Hükümeti ile haberleşmeyi kesmiştir.
 AMASYA GÖRÜŞMELERİ (20-22 Ekim 1919)
Sivas Kongresi sonrasında Damat Ferit Paşa'nın
istifası sonrası Milli Mücadele'ye karşı daha ılımlı
yaklaşan Ali Rıza Paşa hükümeti kurulmuştur.
İstanbul Hükümeti: Salih Paşa
Temsil Heyeti: Mustafa Kemal, Rauf Orbay, Bekir Sami Bey
HAP BİLGİ:
Mustafa Kemal Meclisin İstanbul dışında toplanmasını
istemiştir.
Yorum: İstanbul güvenli değil, işgal tehlikesi altındadır.
İstanbul hükümeti bu isteği kabul etmemiştir.
Yorum: Meclis yalnızca başkentte toplanır gerekçesi ile
otoritesini kaybetmek istememiştir (Kanun-i Esasi)
İstanbul Hükümeti’nin kabul ettiği tek konu seçimlerin
serbestçe yapılması ve Mebusan Meclisi’nin açılmasıdır.
İstanbul hükümeti Temsil Heyeti'ni ilk kez hukuken
tanımıştır.
 Sivas Komutanlar Toplantısı
(16-28 Kasım 1919)
Mustafa Kemal, meclis
açılmadan önce Temsil
Heyeti’nin iç tüzüğünü
oluşturmak ve meclise
yansıtılacak kararlar
hakkında fikir alışverişi
yapmak amacıyla silah
arkadaşları ile bir araya
gelmiştir.
 TEMSİL HEYETİ'NİN ANKARA'YA GELMESİ
(27 Aralık 1919)
 Batı Cephesi'ne yakın olması
 İşgal edilmemiş güvenli bir yerde olması
 Ali Fuat Cebesoy komutasındaki 20. Kolordunun burada
olması
 Meclisin toplanacağı İstanbul’a yakın olması
 Ulaşım ve haberleşme olanaklarının gelişmiş olması
 Ankara halkının milli mücadele taraftarı olması
 Ankara'ya gelen milletvekillerinden Mustafa Kemal şu
isteklerde bulunmuştur:
Mustafa Kemal'in Meclis Başkanı seçilmesi
Yorum: Meclis kapanırsa başkan olarak meclisi yeniden
toplamak
Meclis'te Müdafaa-i Hukuk Grubu'nun kurulması
Yorum: Aynı fikirdeki kişileri mecliste tek çatıda
birleştirmek
Ali Rıza Paşa hükümetine güvenoyu verilmemesi
Misak-i Mili kararlarının onaylanması
 SON OSMANLI MEBUSAN MECLİSİ'NİN AÇILMASI
(12 Ocak 1920)
Meclisin açılmasında Erzurum Kongresi, Sivas Kongresi ve
Amasya Görüşmeleri etkili olmuştur.
Mustafa Kemal ERZURUM milletvekili seçilmiştir.
Padişahın beyannamesi okunarak açılmıştır. İtilaf devletleri,
• Yapılacak barış antlaşmasında Meclisin onayına ihtiyaç
duymaları
• Kendi zararlarına bir karar çıkacağını beklemedikleri için
meclisin açılmasına engel olmamışlardır.
HAP BİLGİ:
Müdafaa-i Hukuk Grubu yerine Felah-ı Vatan Grubu
kurulmuştur.
Mustafa Kemal'in yerine meclis başkanı olarak önce
Reşat Hikmet seçilmiş, ancak yaşadığı sağlık
sorunlarından dolayı yerini Celaleddin Arif Bey'e
bırakmıştır.
Mustafa Kemal’in tek kabul edilen isteği Misak-i Milli’dir
(28 Ocak 1920)
 MİSAK-İ MİLLİ (Milli Yemin) (28 Ocak 1920)
Kapitülasyonlara ilk ciddi tepki gösterilmiştir.
Yeni Türk devletinin sınırları belirlenmiştir.
Erzurum ve Sivas Kongreleri'nde alınan kararlar
resmiyet kazanmıştır.
Kurtuluş Mücadelesi'nin yol haritası meclis tarafından
kabul edilmiştir.
Wilson ilkerine bağlı kalarak bazı topraklarda
uygulanacak olan halk oylaması milletin iradesine
verilen önemin göstergesidir.
Ulusal bağımsızlığı sınırlayan tüm engeller yok
sayılmıştır.
 Kapitülasyonlar: Siyasi, adli ve mali gelişmemize engel olan her türlü
sınırlamalar (Kapitülasyonlar) kaldırılacaktır.

 Boğazlar: İstanbul'un ve Marmara Denizi'nin güvenliği

sağlanmalıdır. Çanakkale ve İstanbul Boğazlarının dünya ticaretine
ve ulaşıma açılması konusunda ilgili devletlerin oy birliği ile vereceği
kararlar geçerli olacaktır.

 Borçlar: Yalnızca Milli Sınırlar içinde kalan bölgelerin borçları kabul

edilip ödenecektir. Düyun-u Umumiye borçları görüşülmüştür.

 Referandum (Halk Oylaması): Batı Trakya, Elviye-i Selase (Kars,

Ardahan, Batum) ve Arap memleketlerinin geleceğine halk oylaması
ile karar verilecektir.
 Sınırlar: Mondros Ateşkes Antlaşmasının imzalandığı sırada işgal
edilmemiş olan ve Türk-Müslüman çoğunluğun olduğu yerlerin
tamamı bir bütündür ve bölünemez.
 Azınlık Hakları: Azınlıkların hakları, komşu memleketlerdeki
Müslüman halklara verilen haklar kadar olacaktır. Uluslararası eşitlik
uygulanmıştır.
MİSAK-I MİLLİ (28 Ocak 1920)
Misak-i Milli sonrası İtilaf Devletleri İstanbul’u işgal etmişlerdir.
İşgal geçicidir denildi. (Halkın tepkisini çekmemek)
Mebusan Meclisi basıldı. Milletvekilleri Malta’ya sürgün edildi.
Yorum: İtilaflar milli iradeyi yok saymıştır.

Ali Rıza Paşa hükümeti istifa etti. Salih Paşa hükümeti

kuruldu.
Türk Ocakları basıldı.
Salih Paşa istifa etti. Damat Ferit Paşa hükümeti kuruldu
(5 Nisan 1920)
Vahdettin Mebusan Meclisini kapattı.
Bu olay Mustafa Kemal’in Ankara’da TBMM’yi açmasına fırsat
vermiştir.
HAP BİLGİ:
Misak-i Mili de Manda ve ulusal egemenlik konuları yoktur.
İstanbul’un işgalini Mustafa Kemal’e haber veren kişi telgrafçı
Manastırlı Hamdi Bey ‘dir.
Felah-ı Vatan Grubu'nun çabalarıyla Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nde
onaylanan son karar Misak-i Milli kararlarıdır.

Temsil Heyeti'nin İstanbul İşgaline Karşı Aldığı Tedbirler

İstanbul ile tüm haberleşme kesilmiştir.
 Geyve Ulukışla demiryolu tahrip edildi.
 Anadolu’daki İtilaf subayları tutuklandı.
 Anadolu’dan İstanbul’a para akışı durduruldu.
İleri: Suphi Nuri ve Celal Nuri tarafından 1918'de İstanbul'da çıkarılan
gazetedir. Mustafa Kemal'in isimsiz yazıları bu gazetede
yayımlanmıştır.
İrade-i Milliye: 1919'da Sivas Kongresi kararları doğrultusunda
çıkarılan gazetedir.
Hakimet-i Milliye: TBMM'nin yarı resmi yayın organıdır. 1934'te
"Ulus" adını almıştır. Mustafa Kemal "Benim Gazetem" demiştir.
İstiklal Marşı ilk kez bu gazetede yayımlanmıştır.
Ceride-i Resmiye: TBMM'nin resmi yayın organıdır. Cumhuriyet'in ilanı
sonrası "Resmi Gazete" yapılmıştır.
Tasvir-i Efkar: İstanbul'da Milli Mücadele ile ilgili haberleri
yayımlamıştır. 1862'den itibaren çıkarılan bir gazetedir.
Hukuk-u Beşer: İzmir'de çıkarılan Yunanlara ilk kurşunu sıkan Hasan
Tahsin'in başyazarlık yaptığı gazetedir.
Anadolu Ajansı: Mustafa Kemal'in onayı ile 6 Nisan 1920'de Yunus
Nadi ve Halide Edip Adıvar öncülüğünde kurulmuştur. Milli
Mücadelenin amacını dünyaya duyurmak ve halka doğru bilgi vermek
amacıyla kurulmuştur.
Sebilu'r-reşad: Mehmet Akif Ersoy'un başyazarlığını yaptığı gazetedir.
İstiklal Marşı ilk kez bu dergide yayımlanmıştır.
Mardin: Yeni Türk Harfleri ile çıkarılan ilk gazetedir.
Açıksöz: Kastamonu'da çıkarılan yerel gazetedir.
Küçük Mecmua: 1922'de Diyarbakır'da Ziya Gökalp tarafından
çıkarılan gazetedir.
 BOŞLUK DOLDURMA ALIŞTIRMALARI
Mustafa Kemal "Geldikleri gibi giderler" sözünü Mondros sonrası
İstanbul’un işgali için yaveri Cevat Abbas'a söylemiştir.
Mustafa Kemal'in Milli Mücadele'yi fiilen başlattığı olay Samsun
Raporu'dur.
Mustafa Kemal Doğu Karadeniz'de Türk-Rum çatışmalarını önlemek için
IX. Ordu Müfettişi olarak Samsun’a gönderilmiştir.
Mustafa Kemal'in ilk kez resmi görevinin dışına çıkması Samsun Raporu ile
olmuştur.
Milli Mücadele'nin ilk resmi genelgesi Havza Genelgesi
Havza Genelgesi şahsi bir belgedir. Tek başına Mustafa Kemal hazırlayıp
onaylamıştır.
Mustafa Kemal ilk kez Havza Genelgesi sonrası İstanbul'a geri çağrılmıştır.
Kurtuluş Savaşı'nın amaç, gerekçe ve yöntemi ilk kez Amasya Genelgesi ‘nde
belirtilmiştir.
Milli egemenlikten ilk kez Amasya Genelgesi 'nde bahsetmiştir.
Milli Mücadele'nin ihtilal bildirgesi Amasya Genelgesi
Sivas Kongresi toplanma kararı Amasya Genelgesi 'nde alınmıştır.
Temsil Heyeti kurma fikrinden ilk kez Amasya Genelgesi ‘nde bahsetmiştir.
Amasya Genelgesi'ni Mustafa Kemal'in yaveri Cevat Abbas kaleme almıştır.
Ali Fuat Cebesoy Amasya Genelgesi için Mukaddes İttifak tabirini kullanmıştır.
Temsil Heyeti ilk kez 9 üye ile bölgesel olarak Erzurum Kongresi 'nde
oluşturulmuştur.
Erzurum Kongresi toplanması bölgesel , kararları bakımından ulusal bir
kongredir.
İlk kez Milli sınırlardan Erzurum Kongresi 'nde bahsedilmiştir.
İlk kez mandaya karşı çıkılması Erzurum Kongresi ‘nde olmuştur.
Erzurum Kongresi'nin toplanmasında Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk
Cemiyeti, Trabzon Muhafaza-i Hukuk Cemiyeti ve Kars İslam Şurası
etkili olmuştur.
İlk kez geçici hükümet kurmaktan Erzurum Kongresi 'nde bahsedilmiştir.
İlk kez meclis açma fikrinden Erzurum Kongresi 'nde bahsedilmiştir.
Doğudaki yararlı cemiyetler Erzurum Kongresi ‘nde birleştirilmiştir.
Erzurum Kongresinde istifa eden iki delege Cevat Dursunoğlu, Kazım Yurdalan
Mustafa Kemal Milli Mücadele döneminde Erzurum, Sivas, Afyon, Pozantı
Kongrelerine katılmıştır.
Sivas Kongresi toplanma ve kararları bakımından ulusal bir kongredir.
Anadolu'daki tüm yararlı cemiyetler Sivas Kongresi ‘nde bir çatıda
birleştirilmiştir (Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti)
Temsil Heyeti Sivas Kongresi ile ulusal hale gelerek hükümet gibi görev
yapmaya başlamıştır.
Mustafa Kemal "Ya İstiklal Ya Ölüm" sözünü Sivas Kongresi 'nde söylemiştir.
Manda ve himaye kesin olarak son kez Sivas Kongresi 'nde reddedilmiştir.
Temsil Heyetinin ilk yürütme görevi Batı Cephesi Kuvay-i Milliye komutanlığına
Ali Fuat Cebesoy 'un atanmasıdır.
Temsil Heyeti'nin ilk siyasi başarısı Damat Ferit Paşa 'nın istifa etmesidir.
Sivas Kongresi sonrası çıkarılan gazete İrade-i Milliye
Sivas Kongresi’nde yaşanılan başlıca sorunlar; Manda, Başkanlık, Particilik
İstanbul Hükümeti Temsil Heyetini ilk kez hukuken Amasya Görüşmeleri ile
tanımıştır.
Mebusan Meclisi'nde onaylanan son karar Misak-i Milli
Mebusan Meclisi'nin son başkanı Celalettin Arif Bey
Kapitülasyonlara ilk tepki Misak-i Milli ile gösterilmiştir.
Misak-ı Milli'nin tüm kararları ulusal bağımsızlık ile ilgilidir. Ulusal egemenlik
asla bahsedilmemiştir.
 KRONOLOJİK ETKİNLİKLER
I. Samsun Raporu
II. Havza Genelgesi
III. İstanbul’un İşgali
CEVAP: I-II-III
I. Erzurum Kongresi
II. Amasya Görüşmeleri
III. Amasya Genelgesi
CEVAP: III-I-II
I. Temsil Heyeti’nin Ankara’ya
Gelmesi
II. Son Osmanlı Mebusan
Meclisinin Açılması
III. Komutanlar Toplantısı
CEVAP: III-I-II
I. TBMM’nin Açılması
II. Sivas Kongresi
III. Mustafa Kemal’in Samsun’a
Çıkışı
CEVAP: III-II-I
I. İstiklal Mahkemeleri’nin
Kurulması
II. Düzenli Ordunun kurulması
III. Firariler Kanunu
CEVAP: III-I-II
I. Manda fikrine ilk kez tepki
gösterilmesi
II. Sevr Barış Antlaşması
III. Temsil Heyeti’nin ulusal hale
getirilmesi
CEVAP: I-III-II
I. Milli sınırlardan ilk kez bahsedilmesi
II. Mustafa Kemal’in Meclis başkanı
seçilmesi
III. Teşkilatı Esasiye’nin ilanı
CEVAP: I-II-III
I. İstanbul Hükümetinin TBMM’yi
tanıması
II. Milli egemenlikten ilk kez
bahsedilmesi
III. Ali Fuat Cebesoy’un Batı cephesine
atanması
CEVAP: II-III-I
 2023 KPSS SORUSU
Sivas Kongresi sonrasında İstanbul Hükümeti ile haberleşmenin kesilmesi
üzerine yurdun geneline yayımlanan bildiride ‘’ Milletin istekleri padişaha arz
edilip milli güvenen dayanan meşru bir hükümet kuruluncaya kadar
haberleşme mercii Sivas’taki Umumi Kongre Heyet-i Temsiliyesidir.’’ ifadesine
yer verilmiştir.
Bu bilgiyle;
I. padişahın yasama ve yürütme yetkisini üstlendiği
II. İstanbul Hükümetinin siyasi otoritesini kaybettiği
III. Heyet-i Temsiliyenin milletin sözcüsü haline geldiği
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
 2022 KPSS SORUSU
Mustafa Kemal Paşa, Samsun’a ayak bastıktan sonra kurtuluş
yolunun düşmanla savaşmaktan geçtiğini ve bunu ancak ulusun
başarabileceğini dile getirmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi Mustafa Kemal Paşa’nın bu tespiti
doğrultusunda değerlendirebilecek gelişmelerden biridir?
A) Yerel direniş örgütlerinin oluşturulması
B) Damat Ferit’in sadrazam olması
C) Saltanat Şurasının toplanması
D) Nasihat heyetlerinin kurulması
E) Kuvayı İnzibatiye’nin faaliyete geçmesi
 2022 KPSS SORUSU
Mustafa Kemal Paşa, Türk halkına ilk seslenişini Havza Bildirisi ile gerçekleştirmiştir. Bu bildiri
ile İzmir’in işgaline yurdun değişik yerlerinde gösterilen dağınık tepkileri birleştirmeyi,
protestoların ülke geneline yayılmasını sağlayarak ortak bir ruh ve heyecan yaratmayı
amaçlamıştır.
Aşağıdakilerden hangisinin bu amaç doğrultusunda atılan adımlardan biri olduğu
söylenemez?
A) Damat Ferit’in Osmanlı tezlerini savunmak için Paris Barış Konferansı’na katılması
B) Bütün Müdafaa-i Hukuk cemiyetlerinin tek çatı altında birleştirilmesi
C) Heyeti Temsiliyenin yetki alanının genişletilerek tüm yurdu kapsar hale getirilmesi
D) ‘’Ulusal sınırlar içinde Vatan bir bütündür parçalanamaz’’ kararının alınması
E) Sivas Kongresi sonrasında İrade-i Milliye gazetesinin yayınlanmasına karar verilmesi
 2022 KPSS SORUSU
Mustafa Kemal Paşa ve Salih Paşa arasında gerçekleşen Amasya
Görüşmesi’nde
I. Meclis başkanının kim olacağı
II. Meclisin nerede toplanacağı
III. Mebusan Meclisi seçimlerinin yapılması
konularından hangileri gündeme gelmiştir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) I ve III
E) II ve III
 2022 KPSS SORUSU
Aşağıdakilerden hangisi 4 – 11 Eylül 1919 tarihinde toplanan
Sivas Kongresi sonrası gerçekleşen olaylardan biridir?
A) Ali Rıza Paşa Hükümetinin kurulması
B) Mustafa Kemal’in askerlik görevinden istifa etmesi
C) İzmir’in Yunan ordusu tarafından işgali
D) Amasya Genelgesi’nin yayımlanması
E) Mustafa Kemal’in Minber’de yazılar yazması
 2022 KPSS SORUSU
Milli Mücadele Dönemi’nde yaşanan
I. Sevr Antlaşması’nın reddedilmesi,
II. Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun çıkarılması,
III. Misakımilli’nin ilan edilmesi
gelişmelerinden hangileri TBMM’de gerçekleşmiştir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
 2021 KPSS SORUSU
Mustafa Kemal Paşa’nın Erzurum Kongresi öncesinde
verdiği kararla ‘’ Sineyimillete Dönüş’’ olarak nitelediği
durum aşağıdakilerden hangisidir?
A) Resmi görevinden ve askerlikten istifa etmesi
B) Büyük Millet Meclisi Başkanlığına getirilmesi
C) Tekalif-i Milliye Emirleri’ni yayımlaması
D) Başkumandanlık görevini üstlenmesi
E) Bandırma Vapuru ile Samsun’a ayak basması
 2021 KPSS SORUSU
Erzurum ve Sivas kongrelerinde ‘’ Kuvayımilliye’yi amil ve
millii iradeyi hakim kılmak esastır.’’ şeklinde karar alınmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi bu kararın bir sonucu değildir?
A) Birinci TBMM’nin toplanması
B) 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nun kabul edilmesi
C) Halkçılık Beyannamesi’nin yayımlanması
D) Saltanatın kaldırılması
E) Heyet-i Nasihalarının oluşturulması
 2020 KPSS SORUSU
16 Mart 1920’de İstanbul’un İtilaf Devletleri tarafından
işgal edilmesi üzerine Ankara’ya gelen Mebusan
Meclisi başkanı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Rauf Orbay
B) Celalettin Arif Bey
C) Yunus Nadi Bey
D) Cafer Tayyar Paşa
E) Ali Fuat Paşa
 2019 KPSS SORUSU
Mustafa Kemal Paşa aşağıdakilerden hangisinin
hazırlıkları sırasında, Osmanlı Hükümeti tarafından IX.
Ordu Müfettişliği görevinden alınması üzerine bütün
görevlerinden istifa ederek sineyimillete dönmüştür?
A) Havza Bildirisi
B) Erzurum Kongresi
C) Amasya Görüşmeleri
D) Amasya Genelgesi
E) TBMM’nin açılması
 2019 KPSS SORUSU
4 Eylül 1919’da toplanan Sivas Kongresi’yle ilgili
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Delegeler, İttihatçı olmadıklarını ispat etmeye çalışmışlardır.
B) Kongre başkanlığı konusunda tartışmalar yaşanmıştır.
C) Bolşevik propagandası görüşmelere damga vurmuştur.
D) Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kurulmuştur.
E) Erzurum Kongresi’nde alınan kararlar kabul edilmiştir.
 2017 KPSS SORUSU
28 Ocak 1920’de Osmanlı Mebusan Meclisinde kabul edilen
Misakimilli kararları göz önüne alındığında aşağıdakilerden
hangisine ulaşılamaz?
A) Uluslararası ilişkilerde eşitlik ilkesinin gözetildiği
B) Halkın isteklerine öncelik verildiğine
C) Tam bağımsızlık ilkesinin kabul edildiğine
D) Vatanın sınırlarının çizildiğine
E) Boğazlarla ilgili kararın Milletler Cemiyetine bırakıldığına
 2016 KPSS SORUSU
Sivas Kongresi sonrasında oluşturulan, ilk sayısını
Eylül 1919’da çıkaran ve bu dönemde Milli
Mücadele’nin yayın organı olma özelliğini taşıyan
gazete aşağıdakilerden hangisidir?
A) İrade-i Milliye
B) İzmir’e Doğru
C) Tasvir-i Efkar
D) Yeni Gün
E) İstikbal
 2010 KPSS SORUSU
I. Anadolu Ajansı
II. İrade-i Milliye gazetesi
III. Hakimiyet-i Milliye gazetesi
IV. Peyami Sabah gazetesi
Yukarıdakilerden hangileri, Kurtuluş Savaşı’nda milli birliği tehlikeye
düşürecek iç ve dış yayınlara karşı milleti uyarma görevini yapmıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız IV D) II ve IV
E) I, II ve III
 2009 KPSS SORUSU
Kurtuluş Savaşı’nda TBMM Hükümeti’nin yarı resmi
yayın organı haline gelen gazete aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Hakimiyet-i Milliye
B) Peyam-i Sabah
C) İrade-i Milliye
D) Yenigün
E) İkdam