Historia TS i odpowiedzialności: Zgodnie z konstytucją marcową odpowiedzialność

konstytucyjną za naruszenie Konstytucji lub ustawy ponosił Prezydent i Rząd. Prawo wniesienia
oskarżenia należało do Sejmu. To wtedy po raz pierwszy pojawiła się instytucja Trybunału Stanu.
Konstytucja kwietniowa wyłączyła odpowiedzialność Prezydenta, rozszerzając ją na posłów i
senatorów, którzy mogli zostać pozbawieni mandatu, jeśli dopuścili się naruszenia przepisów
antykorupcyjnych. Zniesienie odpowiedzialności konstytucyjnej prezydenta było logiczną
konsekwencją przejścia Polski na system autorytarny, w którym pozycja tego organu w tamtym
czasie była wzmocniona. Po wojnie w Małej Konstytucji zamierzano powołać do życia TS, lecz
ostatecznie nie doszło do tego. Mimo utrwalonej tradycji z okresu międzywojennego
ustawodawca socjalistyczny nie zdecydował się na ustanowienie tej formy odpowiedzialności
najwyższych urzędników w państwie. Dopiero TS i instytucja odpowiedzialności konstytucyjnej
zostały wprowadzone na początku lat 80. W 1982r. uchwalono ustawę o TS, która nadal
obowiązuje w oczywiście z znowelizowanym kształcie. Postępowanie przed TS: Pierwsze trzy
stadia toczą się w parlamencie. Postępowanie różni się w stosunku do Prezydenta a innych
podmiotów. 1)Zgłoszenie wstępnego wniosku przez Sejm, ZN, Prezydentam, komisje śledcze (w
zależności od podmiotów oskarżonych). Zawiera osobę, która ma podlegać odpowiedzialności,
zajmowane stanowisko, przepisy które zostały naruszone i uzasadnienie wniosku. 2)
Postępowanie w Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej: Komisja może wzywać i
przesłuchiwać świadków, biegłych, zbierać dokumentacje, żądać akt. 3) Postawienie w stan
oskarżenia: Podjęcie uchwały o postawieniu w stan oskarżenia powoduje zawieszenie danej
osoby w sprawowaniu urzędu. 4) Postępowanie w 1 i 2 instancji: Trybunał orzeka w składzie
pięcioosobowym, a w II instancji w składzie siedmioosobowym, wyłączeni są sędziowie
orzekający w I instancji. RPO (ombudsman) powoływany jest przez Sejm za zgodą Senatu. Prawo
zgłoszenia kandydatury RPO ma Marszałek Sejmu i grupa minimum 35 posłów (taka sama
sytuacja jak przy prezesie NIK). Konieczne jest uzyskanie bezwzględnej większości głosów. Senat
musi się na to zgodzić. Jeśli Senat się nie zgodzi, to Sejm musi powołać na to stanowisko kogoś
innego. RPO jest powoływany na 5 letnią kadencję. Warunki żeby zostać RPO: Obywatelstwo
polskie , wyróżniać się wiedzą prawniczą, doświadczeniem zawodowym i autorytetem.
Kompetencje: Może włączać się do każdego postępowania, składać skargi kasacyjne, wziąć
udział w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, wystąpienia i interwencje w
sprawach indywidualnych, żądać wszczęcia postępowania w sprawach cywilnych, występować
do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskami o zbadanie zgodności przepisów prawa z Konstytucją

Uchwalenie kodeksów: W przypadku uchwalenia kodeksów wyróżnia się trzy najważniejsze

odrębności: Można powołać Komisję Nadzwyczajną do rozpatrywania projektów kodeksów.
Komisja ta powołuje zespół stałych ekspertów. W prace Komisji Nadzwyczajnej nie jest włączona
Komisja Ustawodawcza. Pierwsze czytanie projektu kodeksu lub projektu przepisów
wprowadzających kodeks może się odbyć nie wcześniej niż trzydziestego dnia od doręczenia
posłom druku projektu. Drugie czytanie projektu może odbyć się nie wcześniej niż czternastego
dnia od dnia doręczenia posłom sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej.