Alevi Tarih Yaz■m■nda Skandal 2nd

Edition Hamza Aksüt Ünsal Öztürk

Hasan Harmanc■
Visit to download the full and correct content document:
https://ebookstep.com/product/alevi-tarih-yaziminda-skandal-2nd-edition-hamza-aksut
-unsal-ozturk-hasan-harmanci-2/
More products digital (pdf, epub, mobi) instant
download maybe you interests ...

Alevi Tarih Yaz■m■nda Skandal 2nd Edition Hamza Aksüt

Ünsal Öztürk Hasan Harmanc■

https://ebookstep.com/product/alevi-tarih-yaziminda-skandal-2nd-
edition-hamza-aksut-unsal-ozturk-hasan-harmanci-2/

Alevi felsefesi 2nd Edition Esat Korkmaz

https://ebookstep.com/product/alevi-felsefesi-2nd-edition-esat-
korkmaz/

Kök ■nsanl■■■n Sakl■ Tarihi 2nd Edition Hamza

Yard■mc■o■lu

https://ebookstep.com/product/kok-insanligin-sakli-tarihi-2nd-
edition-hamza-yardimcioglu/

Yaz Albert Camus

https://ebookstep.com/product/yaz-albert-camus/
Sensiz Yaz Olmaz 1st Edition Jenny Han

https://ebookstep.com/product/sensiz-yaz-olmaz-1st-edition-jenny-
han/

Alevi Felsefesi 1st Edition Esat Korkmaz

https://ebookstep.com/product/alevi-felsefesi-1st-edition-esat-
korkmaz/

Vaksin Ilmiah Hamza H Wulakada Editor

https://ebookstep.com/product/vaksin-ilmiah-hamza-h-wulakada-
editor/

Ayyar Hamza Kokona Yat■yor 1st Edition Ali Bey

https://ebookstep.com/product/ayyar-hamza-kokona-yatiyor-1st-
edition-ali-bey/

Marksizm ve Tarih Christopher Hill

https://ebookstep.com/product/marksizm-ve-tarih-christopher-hill/
 Hamza Aksüt
Ünsal Öztürk
Haşan Harmancı
■ BASKI
filini

09 r
es r
Xt
3 x
Sû -

İ C:
s
Alevi Tarih Yazımında
SKANDAL
-E r d o ğ a n Ç ın a r Ö m e ğ i-

H am za A ksüt
Ü nsal Ö z tü rk
H aşan H arm an cı
 Alevi Tarih Yazımında
SKANDAL
-Erdoğan Çınar Örneği-
Hamza Aksüt-Ünsal Öztürk-Hasan Harmancı

© Yurt Kitap-Yayın 232 • Alevilik 10

ISBN 978-975-9025-75-5
1. Baskı Mart 2010, Ankara
2. Baskı Haziran 2010, Ankara

Baskı Özkan Matbaacılık, Ankara

Kapak Ali İmren

Yurt Kitap-Yayın
Konur Sokak 26/3
Bakanlıklar/ANKARA
Tel: 0.312.417 35 49
Fax: 0.312. 425 36 40
e-mail: yurtkitap@yurtkitap.com
w w w .y u r tk ita p .c o m
Alevi Tarih Yazımında
SKANDAL
-E rd o ğ a n Ç ınar Ö rn eğ i-

Hamza Aksüt
Ünsal Öztürk
Haşan Harmancı
 İÇİNDEKİLER

I. Bölüm : Ham za A ksüt

ERDOĞAN ÇINAR SKANDALİ

Bu Kitabın Yazılm asına N eden G erek D u y u ld u ..................... 9

Constantine Silvan u s’u Ü ç H am lede
Pir Sultana Ç evirm e T ek n iğ i.................................................... 13
A le vi S ö z c ü ğ ü ......................................................................... 71
Erdoğan Çınar’ın Yazdıklarını Okurken
Tuzağa Düşm em e K ıla v u z u ....................................................85

II. Bölüm : Ü nsal Ö ztürk

ALEVİLİK: YALAN KABUL ETMEZ YOL

Hakk Yol’unun Y o lc u s u n a ...................................................... 89

Erdoğan Çınar... Yalanla Bina K u ram az ..................................93
Erdoğan Çınar’ın “ A levi Katharları” ................................. 109
“ M u Rahipleri” A lu vi m iy d i? .............................................125
Erdoğan Çınar’ın Piri
Constantin Silvanus’un K e h a n e tle ri!................................. 145
Yazın H ayatının Tanım adığı Bir Facia: Erdoğan Çınar . . . 187
Dedelik Kurumu: Yo l’u Kim den Ö ğ re n e c e ğ iz .................195
Kom ana: Kral, Rahip, Kadın-Erkek Köle
ve Kutsal Fahişe Ş e h r i........................................................ 203
S o n u ç .................................................................................. 227
 III. Bölüm : H aşan H arm ancı
ALEVİLERİN HİTİTLERLE İLGİSİ VAR MI?

A le vilik H er Ö lü Kült v e Kültürün

A tılacağ ı Bir M ezarlık D e ğ ild ir.......................................... 231
H ititlerin Kökeni S o r u n u ....................................................237
H itit Dini Y ap ısı.................................................................... 243
H ititlerd e Devlet-Din İlişkisi............................................... 250
Gen, Irk, M u v e Parapsikoloji K arm aşası.......................... 272
S o n u ç .................................................................................. 287

K a yn a k ça ..............................................................................294
 I. BOLUM

ERDOĞAN ÇINAR
SKANDALİ

Hamza Aksüt
 BU KİTABIN YAZILMASINA
NEDEN GEREK DUYULDU

B
undan birkaç yıl önce, aynı zamanda akrabam olan bir öğret­
men, bana "P ir Sultan, Bizans dönem inde yaşam ış, senin bu
konuda bilgin var m ı?" diye sordu. Ben de pek ciddiye almadan
gülüm seyerek “ olur mu hocam , öyle £ey!” türünden bir şeyler
söyledim . “ Bende bu konuyu anlatan bir kitap v a r dedi. Ö ğret­
men arkadaş ciddiydi. Ben yine de konuyu ciddiye almadım. Du­
rumu, Türkiye’deki sol kesimin ve büyük bir kesimi solda küme­
lenmiş Alevilerin tarih bilimine takındığı tavıra ve tarih alanında­
ki yetersizliğine yorumlayarak ayrıntıya girm edim.
Konuya ilgisizliğim, Erdoğan Çınar’ın A leviliğ in Kökleri-Abdal
M u sa’nın Sırrı kitabındaki dede ocaklarını görünce ortadan kalktı.
Çünkü yıllardır dede ocaklarının tarihi alanında çalışıyor ve bilgi
üretiyordum. Kitapta Efes ocağı, Mananakian ocağı, Laodikian
ocağı gibi başlıkları görünce hem güldüm, hem de dehşete düş­
tüm. Üstelik kitap, yazarın dördüncü eseriydi. Yani yazar, Pir Sul-
tan’ın, Bizans dönem inde yaşadığını yazmış, buna bir itiraz gel­
m eyince peşpeşe kitaplar yazm aya başlamıştı. Son kitabı, göster­
diği birkaç kaynak yönüyle de ilginçti. Yazar sürekli “ Bizans ve
Ortodoks Kilisesi metinleri ve arşivleri” gibi kaynakları kullandığı­
nı vurguluyordu. Bibliyografyayı inceleyince arşiv teriminin uy­
gun olmadığını, temel olarak İngilizce yayınlanan bir kitaba da­
yandığını gördüm ve bu İngilizce kitap ile yazarın kitabını karşı­
laştırm aya başladım. Durum, dehşet vericiydi. Yazarın ara sıra
sunduğu paragraflardaki bilgiler ile İngilizce metin arasında bü­
yük farklar vardı. Yazar bu paragrafları Türkçeye çevirip okura su­
narken kişi adlarını ve kavramları değiştirmiş, özellikle A levi te­
rimlerini paragraflara monte etmişti. M ontajla değiştirem ediği
cüm leleri ise paragraflardan çıkarmıştı. Bu yolla, örneğin, Hıristi­
yanlığın bir kilisesinin kurucusu olan Constantine’i (Konstantin),
bir Alevi Hak Aşığı olan Pir Sultan’a çevirerek okura sunmuştu.
Erdoğan Çınar’ın yazdığı bilgilerin doğruluğundan kuşku du­
yan bazı araştırmacılar ise “ Bizans ve Ortodoks Kilisesi Arşiv ka­
yıtları” sözlerini okuyunca Grekçe bilmedikleri için konunun peşi­
ne düşememişti. Oysa Erdoğan Çınar, Grekçe değil, İngilizce
metni kullanmıştı. Okurlara ise Grekçe metinleri kullandığı izleni­
mini verm işti.

Bu İngilizce kaynağı inceledikten sonra, ister istemez, Erdo­

ğan Çınar’ın kullandığı öteki kaynakları da mercek altına aldım.
Düştüğüm dehşet daha da arttı. Yazar, Türkçe yayınlanm ış kitap­
lardaki bilgileri bile okura yanlış aktarıyordu. İlkçağın ünlü coğraf­
yacısı Strabon’un Coğrafya kitabında Hacı Bektaş dergahının kay­
da geçirildiğinden tutun da, on yedinci yüzyılın ünlü gezgini Ev­
liya Çelebi’nin Tokat’taki Komana dergah devletten söz ettiğine
kadar bir sürü tahrifata başvurmuştu. Bizim Kadıncık Ana, ilkça­
ğın tanrıçası M a olmuştu. Köleler, derviş, rahipler pir olmuştu.
Kutsal fahişeler kadın derviş, köleci yaşam komünal yaşam ol­
muştu.
Çınar’ın bu uydurmalarının, bazılarını derinden etkilemesi ise
tam bir kara mizahtı. Bu etkilenenlerin başında kitabın yayıncısı
geliyordu. Yayıncı Hakan Tanıttıran, Aleviliğin Kökleri kitabına
yazdığı önsözde şöyle diyordu:

“ ... Son olarak elinizde bulunan kitabı hazırlayarak, A le vi tari­

hinin kayıp halkalarını tutarlı kanıtlarla teker teker birbirine ekle­
m iş oldu. Bu dört kitapta y e r alan bakış açısı A le vi araştırm acılı­
ğında yem i bir aşam adır. A rtık hiç kimse, “A le vilik budur” diye,
anlam sız, m antıksız, tem elsiz, tutarsız, belgesiz ve çoğu zaman
birbiri ile çelişik b ilgileri önüm üze sürem eyecektir. A le vilik araş­
tırm aları için taze bir m ilat, taze bir başlangıç olduğunu düşünü­
yorum .”

Yayıncı, tutarlı dediği kanıtları incelemiş miydi acaba? İncele-

m ediyse tutarlı olduğunu nasıl anlamıştı? İncelem eden bu cüm ­
leleri kurmuşsa tam bir kara mizah örneği sergiliyordu. İnceleyip
de bu cümleleri kurmuşsa yazarın tahrifatlarını onaylıyor, okuru
kandıran bir yayıncı örneği sergiliyordu.
Erdoğan Çınar’ın dayandığı temel tez, Aleviliğin İslam dışı ol­
duğudur. Ona göre Ali, 12 İmam, hatta Şah İsm ail’in Alevilikle bir
ilgisi yoktur. Bu kitabın amacı Çınar’ın bu yaklaşımını sorgulamak
değildir. Asıl belirtilmesi gereken şey, Erdoğan Çınar’ın ‘Aleviliği
İslam dışı gören’ Alevileri istismar etm e hevesidir.
İşte bu kitaptaki yazılar, kaynaktaki bilgiyi tahrif etm e, kaynak­
ta olmayan bilgiyi varm ış gibi gösterm e türünden tekniklere baş­
vuran bir yazarın yanlış çevirilerini deşifre etmektedir. O kadar ki,
yazar, yukarıda belirttiğimiz istismar ortamını kullanmaya kendini
adamış bir halde Bizans dönemindeki Hıristiyan kiliselerini dede
ocağı, Hıristiyanlığın bir mezhebini ise Alevilik olarak sunan bir
tezi bu taktiklerle kaleme alarak dört kitap üretmiştir. Söz konusu
yazar, bununla da yetinm eyip Luvi ve Hitit çağlarında da Alevile-
rin var olduğunu kanıtlamaya çalışırken başta coğrafyacı Stra-
bon’un Coğrafya kitabı olmak üzere birçok kaynağı tahrif etmiştir.
Yoruma itirazımız yok. Ancak, kaynak tahrifatına ve yalana iti­
razımız var.
Ham za A K SÜ T
 CONSTANTİNE SİLVANUS’U ÜÇ HAMLEDE
PİR SULTAN’A ÇEVİRME TEKNİĞİ

Erdoğan Çınar’ın tezleri

Konuyu bilm eyenler için Erdoğan Çınar’ın tezlerini birkaç cüm ley­
le özetleyelim :
Alevilerin kökeni, Hititlerden önce Anadolu’da yaşamış olan
Luvilere dayanır.
A levi sözcüğünün aslı Luvi sözcüğüdür. Luvi’nin başına A ek­
lenir, u harfi silinip yerine e yazılırsa Alevi sözcüğü elde edilir.
Bizans dönem inde Paulikien denen dinsel grup Alevidir.
Paulikienler altı dede ocağı kurmuştur.
Pir Sultan diye bilinen kişi aslında bir Paulikien önder olan
Constantine/Silvanus’tur. Dolaysıyla günümüzde Pir Sultan adıy­
la bilinen kişi on altıncı yüzyılda değil yedinci yüzyılda yaşam ış­
tır.
Constantine/Silvanus’a, Pir Silvanus dem ekte bir sakınca yok­
tur. Böyle olunca Pir Silvanus’a Pir Sultan dem ekte de bir sakınca
yoktur. Silvanus’un başına gelenler Pir Sultan’ın da başına gelm iş­
tir.
İlkçağda tanrıça M a ’ya inanan ve Komanalarda yaşayan köle­
ci topluluklar Alevidir.
Balkanlardaki Bogom iller Alevidir.
Fransa ve Almanyadaki Katarlar da Alevidir.
 Hem en belirtmek gerekir ki, Türkiye’deki birçok araştırmacı
gibi, Erdoğan Çınar da Aleviliği, Anadolu’ya özgü bir yapı san­
makta, Suriye, İran, Irak gibi ülkelerde dede ocaklarıyla birlikte
m ilyonlarca Alevinin yaşadığını bilmemektedir. Ayrıca, Alevilerin
Türk, Kürt, Arap ve Rom gibi etnik kökenlerini dikkate almamak­
tadır. Belirttiğim iz gibi bu durum, yalnızca Erdoğan Çınar’ın düş­
tüğü bir hata değildir. Türkiye’deki birçok araştırmacı aynı durum­
dadır. Bu nedenle Çınar’ın bu yanılgısı mazur görülebilir.
Erdoğan Çınar, kaynakları nasıl kullanmaktadır? Yabancı dilde
yazılmış kaynakları Türkçeye çevirirken tahrifat yapm akta m ıdır?
Bir başka deyişle, başta Alevi aydınlar olmak üzere okurları kan­
dırmakta m ıdır? Eğer kandırıyorsa, yıllardır bu kadar düşünce
üreten aydın ve araştırmacı, Çınar’ın yazdıklarına nasıl inanabil-
mekte ve yer yer ona övgüler dizebilmektedir?

Paulikienler kimdir?
Paulikien, Paul’e bağlı olanlar anlamında bir terimdir. Paulikienler,
Bizans devleti zamanında yaşayan, etnik kökeni çok büyük oran­
da Ermeni, çok az bir bölümü ise Rum olan Hıristiyan bir toplu­
luktur. Paulikienizm bir Hıristiyan mezhebidir. Her Hıristiyan top­
luluk gibi onların da kiliseleri vardır.

Paulikienlerin yurtları, Şebinkarahisar ile Malatya-Sivas sınır

bölgesiydi. Zamanla Divriği kentine egem en oldular ve yerel bir
egem enlik kurdular. Kiliseleri Kafkaslara kadar yayıldı. Zaman za­
man Bizans devletiyle çarpıştılar. Zaman zaman da bu devletle
ittifak ettiler. M alatya’daki Müslüman kuvvetlerle ittifak yaptılar.
800’Iü yılların sonunda bu bölgede egemenlikleri kalmadı. Genel
kanı, bunların Balkanlara sürüldüğü yönündedir. Yine genel kanı­
ya göre, Balkanlarda, Bogomilizm denen inanç mensupları, Pauli­
kienlerin torunlarıdır. Daha sonra Fransa’da ortaya çıkan Katha-
rizm de Bogom olizmin bir ürünüdür.
 M ezhebe adını veren Paul’ün kimliği tartışma konusudur. H ı­
ristiyanlığın büyük önderlerinden St. Paul, üçüncü yüzyılda Sam ­
sat’ta yaşayan Pavlus ilk akla gelen adlardır. Bunlardan başka, Bi­
zans kaynaklarında Callini’nin oğlu olan bir Paul’den daha söz
edilmektedir.
Bizans dönem inde tutulmuş raporlara göre, Constantine, Er­
menistan’ın Sam asota yöresindeki Mananalis köyünde doğan bir
Ermenidir. Constantine, zamanla buradan ayrılarak Kolenea’ya
(Şebinkarahisar yöresi) gitmiş, Paulikienizm mezhebinin kurucusu
olmuştur. Kurduğu Makedon kilisesi, Colonea yakınlarındaki Ki-
bossa denen küçük bir yerleşimdedir.
Erdoğan Çınar, işte bu Hıristiyan mezhebini Alevilik olarak
sunmaktadır. Yazar, bu savını inandırıcı kılmak için çeşitli taktikler
kullanmakta, konudan haberdar olmayan okurları avlamak için sık
sık metinleri tahrif etme yoluna başvurmaktadır. Ö yle ki, kişi ad­
larını, yer adlarını, İncil ve Apostles gibi özel adları ve birçok kav­
ramı Türkçe’ye çevirirken açıktan açığa tahrifat yapmaktadır. Şim ­
di bu taktiklere ve tahrifatlara bazı örnekler verelim .
Paulikienleri A levi olarak sunmak istediğinde, “Bizans ve O r­
todoks K ilisesi arşiv kayıtları ”nı kullandığını söyleyen Erdoğan Çı­
nar, hemen hemen tüm kaynak notlarında şu iki kaynağı gösteri­
yor ve zaman zaman bunlardan bire bir çeviri yaptığını söylüyor:
a- Pecis, ed. C. Astruc, W. Conus-WoIsl<a, j. Goillard, P. Le-
m erle, D. Papachyryssanthou and J. Param elle, Peter o f Sicily, T
S. M 4 (1970).
b- Pecis, ed. C. Astruc, W. Conus-Wolska, j. Goillard, P. Le-
m erle, D. Papachyryssanthou and J. Param elle, Peter the Higo-
umenos, T & M 4 (1970).
(Not: Hem en belirtelim, Çınar sayfa numarası da verm iyor.
Bazen de s. 69-97 gibi “ 28 sayfalık bir aralık” gösteriyor, ya da
age. diyerek kitabın tümünü gösteriyor.)
 Bizans görevlisi Peter of Sicily’nin ve öteki BizanslIların yazdı­
ğı metinleri, Janet Hamilton ve Bernard Hamilton, ‘Christian Du-
alist H eresies in the Byzantine W o rld ' adlı kitapta yayımladılar.

Her iki kaynak da dokuzuncu yüzyılda Bizans devleti görevli­

si olarak Divriği’deki Paulikienler üzerine gönderilen Peter of S i­
cily’nin tuttuğu notlardan oluşuyor.
(Not: Kaynak notlarına bakılırsa, Erdoğan Çınar, Grekçe metni
kullandığını ve zaman zaman bire bir çeviri yaptığını iddia etm ek­
tedir. Ancak, bu durum kuşkuludur. Sayın Çınar hangi dilden çe­
viri yaptığını belirtirse kendi tezleri açısından da iyi olacaktır. Çün­
kü Çınar’ın çevirisiyle, yukarıda adı geçen yazarların sunduğu
m etinler arasında dağlar kadar fark vardır. ‘Grekçe uzmanı Çınar’
metinleri doğru çevirm işse, bu üç yazar büyük zan altında kala­
caktır.)
Erdoğan Çınar, Pir Sultan’ın Bizans döneminde yaşadığını sa­
vunuyor ve Bizans döneminde yazılmış metinleri kaynak olarak
sunuyor. Ne var ki, kaynaklardaki özel adları ve kavramları bilinç­
li olarak yanlış çeviriyor. Ayrıca, Bizans döneminde Divriği’de ya ­
şayan Paulikienleri, Alevi olarak sunuyor. Bu savını inandırıcı kıl­
mak için tahrifat yaparak şu yalanlara başvuruyor:

Tahrifat 1: Paulikienler, kendi din adam larına

“Pir” ve “R ehber” diyordu
Erdoğan Çınar, Peter of Sicily’nin raporundan bir bölümü şöyle
çeviriyor:
“ Papazlarım ızı ve hiyerarşinin d iğer özellerini reddediyorlar.
Kendi p a p a la rın a ‘p ir’’ ve “re h b e r” diyorlar ve papazları kıyafet
ve d iyetleriyle veya yaşam biçim leriyle diğerlerinden ayırt ed ile­
m iyor

1 Kayıp Bir Alevi Efsanesi, s. 145

 PETER TH E HIGOUMENOS

18. This is the tradition Manes gave them, saying, ‘I am not heart-
less like Christ, who said, “ VVhoever denies me before men, I too will
deny him’ [Matt. 10.33]. I say, “ If a man denies ine bel'ore ıııen
and by the lie ensures his own safety, I accept with pleasure the state-
ment and the lie as if he were not denying me, vvithout holding him
guilty"
19. They reject. our priests and other members of our hierarchy. They
cali their owrı priests synehkmoi and notaries; they are not distinguished
frorrı the others by dress or diet or the rest of their manner of life.
20. They turn ali the words of the Gospel and the Apostle upside down;
opposite to our vievvs, but in agreement vvith their own, to fit in vvith
their own heresy. As I lıave said, the text is exactly like ours in writing

95

Peter’in ilgili notu: Madde 19’a göre Paulikienler kendi

din adamlarına synekdemoi ve notaries diyorlar. Çınar ise
bunları “pir ve rehber” olarak çeviriyor.
 Doğru çeviri:

“ O nlar papazlarım ızı ve hiyerarşim izin diğer üyelerini redde­

diyor. Papazlarına svnekd em oi ve n o taries diyorlar; giyim , d iyet
ya da yaşam biçim leriyle diğerlerinden ayırt edilem iyor. "1
Kaynak metin: “ They reject our priests and other m em bers o f
our hierarchy. They cali their own priests svnekd em oi and n o ta­
rie s : they are not distinguished from the others by dress or d iet
o r the rest o f their m anner o f life.” 3

Görüldüğü gibi, Peter of Sicily’nin yazdığı m etinde pir ve reh­

ber sözcükleri yok, synekdemoi ve notaries sözcükleri var. M eti­
ne göre Paulikienler din adamlarına bu terimleri kullanıyor. Peki,
bu terimler, hangi dinin kavramları ve ne anlamlara geliyor?

Hem en belirtelim, Hıristiyanlığın kavramları. Synekdem oi, Ye­

ni A h it’te (İncil’de) St. Paul’ün yardım cısı olan papazlara verilen
ad. Sözcük, yol/gezi arkadaşları anlamında.4
Erdoğan Çınar, bunları Türkçeye çevirirken A levi kavramlar
olan pir v e rehberi kullanıyor. Pir, Alevilikte cemi yürüten dede,
rehber ise talipleri gözeten ve pire yardım cı olan dede demek.
Çınar, ileride ortaya atacağı büyük yalana ortam hazırlamaya çalı­
şıyor. İleride Silvanus takma adlı Constantine’e pir unvanını ekle­
yip Pir Silvanus adını elde edecek ve Pir Sultan adına bir adım da­
ha yaklaşmış olacak. Ve sonunda baklayı ağzından çıkaracak:

2 Hamilton, s. 95
3 Hamilton, s. 95
4 Hamilton, aynı yapıt, s. 10
 Tahrifat 2: Erdoğan Çınar, M ananalisli bir Ermeni
ve Hıristiyan din adam ı olan C on stan tine’i,
Pir Silvanus olarak sunuyor
“ En sevd iğ i m üridinin attığı taş ile H akk’a yürüyen M ananalisli Pir
Silvanus, A levilerin ünlü m ürşidi ve A le vi sözlü geleneğinin ku­
rucusu ve büyük ustası Pir Sultan A b d al'd ır.” 5
Sözü edilen kişi Constantine adında bir Erm eni ve Hıristiyan
din adamı. Üstelik ilk Paulikien kilisesinin kurucusu. Ermenistan
Samosatı yöresindeki Mananalis adında bir köyde doğmuş. Peter
of Sicily’nin notu:
” İn the days o f the em peror Constantine, grandson ofH erac-
lius, there was born in the territory o f Sam osata in Arm enia an
A rm enian nam ed C onstantine, in a village called M ananalis, a
villag e which even now rears M anichaeans."6

Tahrifat 3: Şebinkarahisar’a bağlı küçük bir

yerleşim olan a C ib o ssa ’yı
(Kibossa), Sivas olarak sunm ak
Tahrifatın gerekçesi: Pir Sultan, Sivaslıdır. Oysa m etinde Sivas
değil, Cibossa (Kibossa) denen yerleşimin adı geçmektedir. Pir
Sultan’ın Sivaslı olduğunu herkes bilmektedir. Ö yleyse m etinde­
ki Cibossa’yı Sivas olarak sunmak gerekir.
Konu: İmparatorluk görevlisi Sym eon, Constantine/Silva-
nus’u (Erdoğan Çınar’ın Pir Sultan’ını) taşlatıp öldürüyor. Daha
sonra başkent İstanbul’a dönüyor. Yaptığına pişman oluyor ve Ci-
bossa’ya dönüp Constantine/Silvanus’un yerine geçiyor.

Erdoğan Çınar’ın çevirisi

5 Çınar, Aleviliğin Kökleri, s. 142-143

6 Janet Hamilton, aynı yapıt, s.76
 “ Ü ç y ıl boyunca İstanbul’da kaldı. Şeytan tarafından bütünüy­
le ele geçirilm iş olarak yalnız bir yaşam sürdü. Ardından her şeyi
terk edip g izlice kaçtı. S iv a s ’a g eri döndü.’’7
M etin:

“ H e was recalled to the em peror and stayed for three years

in Constantinople, livin g privately, and was com peletely taken
ö ver b y the d evil. H e abandoned everything and ran aw ay sec-
retly, and cam e to the aforesaid C ibossaP.’’
M etnin doğru çevirisi:

“ O (Sym eon), im parator tarafından çağırıldı ve üç y ıl İstan­

bul'da kaldı. Şeytan (D evil) tarafından tüm üyle ele geçirilm iş ola­
rak yanız bir yaşam sürdü. Daha sonra her şeyi terk edip g izlice
C ib o ssa’y a (Kibossa) döndü.”
Çınar, Cibossa’yı Sivas olarak çeviriyor. Bizans dönem inde Si­
vas’ın adı Sebastia. Pir Sultan, Sivaslı olduğu için Çınar, Cibossa’yı
Sivas olarak çeviriyor.

Tahrifat 4: Yer adını, kavramı, kişi adım

kasıtlı olarak yanlış çevirm ek
Am aç: A levilik terimi olan ‘pir’in Bizans m etninde yer aldığını,
hem Constantine’in hem de onun yerine geçen Sym eon’un A le ­
vi dedesi olduğunu söylemek.
Erdoğan Çınar’ın çevirisi:
“ Kendisine Titus diyen, Im parator’un em riyle Silvanus'u taşla­
tan ve onun ardından S iv a s ’taki ikinci ‘P ir ’ olan ve justus tarafın­
dan Şebinkarahisar piskoposuna ihbar edilen ve İm paratorun em ­
riyle S ilv a n u s’a atılan taşların oluşturduğu küm enin hem en y a ­
nında yakılan Sym eon’a lanet olsun."9
7 Aleviliğin Kökleri, s.78
8 Janet Hamilton, aynı yapıt, s.78
9 Aleviliğin Kökleri, s. 143
 M etin:

“ Anathem a to Sym eon who called him self Tıtus, who, after
he had stoned Constantine on the em peror’s orders, becam e the
second te a ch e r at C ibossa, vvas denounced b y Joseph his dis-
cip le to the bishop o f Colonea, and vvas by the em peror’s order
brunt near the heap ofstones where C onstantine had been sto­
ned.” 10
M etnin Doğru Çevirisi
“ Kendisine Titus diyen, im paratorun em riyle Constantine’i
taşlatan, daha sonra C ib o ssa'd a ikinci öğretm en olan, Justus ta­
rafından Colonea piskoposuna ihbar edilen ve im paratorun em ­
riyle C o n stan tin e’e atılan taş yığınının yanında yakılan Sym eon'a
lanet olsun.
M etinde “ pir” yok, “teacher” (öğretmen) var. İngilizceye çe­
virenler bunu didaskalos yerine kullanmış ki, gayet doğru. Ö yley­
se Sym enon nasıl ikinci pir oluyor? M etinde Sivas da yok, Cibos-
sa var. Bizans döneminde Sivas’ın adı Cibossa değil, Sebastia.
(M etini yorum layan uzmanlar, Cibossa’nın neresi olduğunun bi­
linmediğini belirtiyor: “ Cibossa is not otherw ise know n.” ) Erdo­
ğan Çınar buna neden gerek duymuş? Çünkü Pir Sultan Sivaslı,
öyleyse Cibossa’yı, Sivas olarak sunmak gerek! Erdoğan Çınar hı­
zını alam ayıp o kadar ileri gidiyor ki, yer yer Cibossa’yla kastedi­
len yeri Yıldız dağlarının eteği (yani Pir Sultan’ın yaşadığı yer) ola­
rak sunuyor:

“Silvanus her y ıl artarak tekrarlanan Bizans saldırılarında bü­

yü k kayıplar veren, kanlı hedeflerin değişm ez hedefi haline gelen
Pülüm ür’deki köyünden 653 yılın d a ayrıldı. Bu bölgeden daha
Batıya doğru giderek Sivas ’ın kuzeyinde Yıldız Dağı ’nın yam açla­
rına yerleşti. 653 yılınd an başlayarak Yıldız D ağı ve bu heybetli

10 Janet Hamilton, aynı yapıt, s. 104

dağın alçağında uzanan Bedohtun O vası A le viliğ in m erkezi o l­
du.” 11
Çınar’ın kaynak olarak kullandığı Bizans m etinlerinde ne Yıldız
dağı, ne de Bedohtun ovası yer alıyor. Tümüyle kendi uydurm a­
sı. Consatantine’nin yerleşip Makedon kilisesini kurduğu yer Ci-
bossa. Burası, Şebinkarahisar kalesinin hemen güneyinde yer alan
küçük bir yerleşim . M etinde taşlanan kişinin adı Constantine. Çı­
nar bunu Silvanus olarak çeviriyor. Neden? Çünkü Silvanus’un asıl
adı Constantine. Çınar, Constantine adını okurlardan gizliyor.

Tahrifat 5: Terimleri Kasıtlı Olarak Yanlış Çevirm ek

a- Özel ad olan G od’ı (Hıristiyanlığın tanrısı), bir A levi terimi
olan Hakk olarak çevirm ek.
b- M etindeki Maniheizm terimini silmek.
c- M etne ‘asm a’ (idam etme) ifadesi eklemek.
Am aç:
a- Paulikienlerin Aleviler gibi Hakk terimini kullandığını kanıt­
lamak
b- Bizans metinlerinde Paulikienlerin, M aniheist olarak nite­
lendiğini okurdan gizlemek
c- M etne göre Constantine, asılarak öldürülmemiş. O ysa Pir
Sultan asılarak öldürülmüştür. Bu durumda metne asılma sözcü­
ğünü eklemek.
Konu: Silvanus’un taşlanarak öldürülmesi. Constantine/Silva-
nus’u taşlatan İmparatorluk görevlisinin adı Sym eon.
Erdoğan Çınar’ın çevirisi:
“Sym eon g eld i, y e rli yöneticilerden Typhon adında birini kıla­
vuz olarak yanına aldı.

11 Aleviliğin Köleleri, s. 140

 S iv a s ’ta herkesi toparladı ve Şebinkarahisar kalesinin güneyi­
ne götürdü ve onlara önlerinde bağlanm ış halde bulunan biçare­
y i taşlam alarını em retti. Herkes eline bir taş aldı am a kendilerine
H akk’tan yollandığ ını düşündükleri p irlerine atm am ak için, elle­
rindeki taşı arkalarına fırlattılar.

Şim di evlatlığına verd iğ i eğitim in ve öğrettiklerinin ödülünü

alıyordu. İm paratorluk görevlisinin verdiği em ir üzerine Justus
eline bir taş aldı ve ikinci bir Goliath g ib i taşı ona fırlatıp onu ö l­
dürdü.” 12
M etin:

“Sym eon arrived, took as his com panion one o f the loca! arc-
hons, nam ed Typhon, and go in g to the place, gathered them ali
together and took them to the south o f kastron o f C olonea.
There he m ade the wretch stand with his disciples facing him,
and ordered them to stone him. They picked up the stones, and
dropping their hands as ifto their girdles, they threw the stones
behind them , so as not to h it their teacher, whom they belived
had been sent to them by God. N o w this Salo-anus had some-
tim e p reviously adopted a certain Justus and taught him the Ma-
nichaean heresy. H e now recieved from him a fitting rew ard for
this education and teaching. On orders from the im perial official,
Justus picked up a stone, h it him like a second Goliath, and kil-
led him. ” 13

M etnin Doğru Çevirisi:

“ Sym eon ulaştı. Yanına ye re l yöneticilerden Typhon adında
birini aldı, onları topladı ve C olonea k ale sin in g ü n eyin e götür­
dü. O nlara, önlerinde duran biçareyi (ya da kötü adam ı) taşlam a­
larını em retti. Taşları aldılar, ama Tanrının (G od) kendilerine gön­
derdiğine inandıkları öğretm enlerine vurm am ak için arkalarına

12 Erdoğan Çınar, Kayıp Bir Alevi Efsanesi, s 158; Aleviliğin Kökleri, s. 143
13 Janet Hamilton, aynı yapıt, s 78.
attılar. Salo-anus, Justus adında birini evlatlık edinm iş ve ona M a-
n ih e ist sapıklığını öğretm işti. Şim di, bu eğitim in ve öğretim in
ödülünü alıyordu. İm paratorluk görevlisinin verdiği em ir üzerine
Justus, elin e bir taş aldı ve ikinci bir Coliath g ib i taşı fırlatıp onu
öldürdü.”
Görüldüğü gibi birçok özel ad ve kavram ya m etinden çıkarıl­
mış ya da değiştirilmiş.
Çınar şöyle bir paragraf yazıyor:
“ Pir Silvanus Yıld ız D ağ ı’nın eteklerin d e önce Sym enon’un
em ri ile kendisine ‘y o l o ğ lu ’ olarak aldığı, en sevd iği m üridi tara­
fından başlatılan taş yağm urunun altında kaldı. Sonra da asılarak
idam ed ild i,” 14
M etinde “yol oğlu” terimi yok. Çınar bunu neden uyduruyor?
Justus’u, Hızır Paşa yapacak ya ondan! Yıldız Dağı da nereden çık­
tı? Hiçbir m etinde yok. Hatta m etinlerde Sivas’ın adı bile geçm i­
yor. Sivas’ın Bizans dönemindeki adı Sebastia.
Colenea ise Şebinkarahisar. M etinde “Colenea’nın güneyi”
deniyor. Çınar ise Yıldız dağının Şebinkarahisar’ın güneyinde ol­
duğunu söylüyor:
“ Yıldız Dağı, Şebinkarahisar ile ‘Cibosso Kastronu'nun (Sivas
Kalesi) arasında Şebinkarahisar’ın güneyinde Sivas K alesi'hin ku-
zeyindedir. ” 15
Acaba Erdoğan Çınar hiç haritaya baktı mı? Yıldız Dağı, Sivas
ile Şebinkarahisar arasında değil ve bir hayli batıda.
Erdoğan Çınar devam ediyor: “ En sevd iği m üridinin attığı taş
ile H akk’a yürüyen M ananalisli Pir Silvanus, A levilerin ünlü m ür­
şid i ve A le v i sözlü geleneğinin kurucusu ve büyük ustası Pir Su l­
tan A b d a l’dır.” 16

14 Aleviliğin Kökleri,s 142

15 Kayıp Bir Alevi Efsanesi,s. 170-171
16 Aleviliğin Kökleri, s. 142-143
 CH RISTIAN D U A LIST H ER E SIE S

9. Anathema to Constantine the Paulician who called himself Silvanus,

who left the village of Mananaiis near Samosata and taught the
Manichaean heresy at Cibossa, a kastron of Colonea, and was there
stoned by Symeon because of his evil deeds and blasphemy/
10. Anathema to Symeon \vho called himself Titus, who, after he had
stoned Constantine on the emperor’s orders, became the second teacher
at Cibossa, vvas denounced by Joseph his disciple to the bishop of
Colonea, and vvas by the emperor’s orders burnt near the heap of stones
where Constantine had been stoned.
11. Anathema to Genesius who called himself Timotlıy and was sum-
moned to Constantinople by the emperor Leo the Isatırian.ıc By alle-
gorizing the heresy he deceived those who vvere holding him and went
from Constantinople to Episparis, a village near Phanaroia vvhere he
had lived before, and from there went to Mananaiis and there ended his
life."

104

Peter’in ilgili notu, madde 9-10: Colonia (Şebinkarahisar) ve Cibossa

(Kibossa) adları geçiyor. Sivas, Yıldız Dağı gibi adlar yok.
 Çınar’ın, Silvanus’un asıl adı olan Constantine’i okurlardan na­
sıl gizlediğini belirtmiştik. Aşağıda bu konuya yine değineceğiz..

Tahrifat 6: Paulikienler “Cem E vi’n d e

ib ad et ed erd i.
Erdoğan Çınar’ın çevirisi:
“ K iliseye gitm iyorlardı, ibadetlerini ‘proseuchai’ denilen e v­
lerde (dua evi/cem evi) yapıyorlardı. ” 17
Örnek metin:

“ İn an allegory, when adressing us they re fer to their own as-

sem blies as the C ath o lic Church, but am ong them selves they
refer to them as oratories. (proseuchai.)18
Görüldüğü gibi Çınar, Katolik sözcüğünü çeviriye almamış.
Paulikienlerin Katolik kilisesine gitm emesi gayet doğaldır, çünkü
onlar Paulikiendir. Paulikienlerin kilisesinin Divriği kalesinde oldu­
ğunu biliyoruz. Kilise halen ayaktadır.
Burada söylenen ne: Paulikienler, Katolik kilisesine gittiklerini
söyleseler de bu bir kandırmacadır. Aslında proseuchai dedikleri
küçük m abetlere gitmektedirler. Çınar, bu terimi “cem e vi” olarak
tercüm e etm ekte bir sakınca görmemektedir.

Tahrifat 7: Bizans kayıtlarında altı

Alevi ocağı vardır.
Am aç: Gayet açık. Aleviliğin temel kurumu dede ocağıdır. Dede
ocaksız bir Alevilik düşünülem eyeceğine göre kiliseleri dede
ocağı olarak sunmaktan başka çare yok. Paulikienlerin A levi oldu­
ğunu kanıtlamak için bu kasıtlı yanlış çeviriden daha kolay bir yol
bulunamaz herhalde.

17 Aleviliğin Kökleri, s. 137, Kayıp Bir Alevi Efsanesi, s. 144

18 Janet Hamilton, aynı yapıt, s.95
 “Anathem a to those who say that there are six Paulician
Churches, M acedon, which is a kastron ofC olonea called Cibos-
sa, which Constantine/Silvanus taught and Sym eon/Titus; A c ­
hea, which is M ananalis, a village is Sam osata, which Genesi-
us/Tim othy taught; the church o f the Ph ilip p ian s, taught by Jo-
seph/Epaphroditus; the church o f the Lao d iceans, that is the
p eople o f M opsuestia; the church o f the Ep hesians, w ho are
the Cynochoritae; these three C hurches w ere, they say, sedu-
ced by Sergius/Tychicus.” 19

Başka bir metin:

“ They say that there are six C hurches in their confession; the
C hurch o f M acedonia, W hich is kastron o f Coionea-, Cibossa,
which was instructed by Constantine/Silvanus and Symenon/Ti-
tus; A ch ea, which is a villag e o f Sam osata; M ananalis, W hich
was instructed by Gegnesius/Tim othy; the C hurch o f the P h ilip ­
p ian s, by which they m ean the disciples o f foseph/Epaphroditus
and Zacharias whom they cali the hireling shephered; the
C hurch o f Laod iceans, by which they mean the p eop le ofA rga-
oun, and that o f the C olossians, m eaning the Cynochorites. The­
se th ree C hurches were, they say, instructed by Sergius/Tychi-
us,”20
Bu paragraflarda dile getirilenler şöyle:
Altı kilise var:
1- M akedon kilisesi: Constantine/ Silvanus ve Symeon/Titus
tarafından kurulmuş.
2- A ch ea (Akha) kilisesi: Sam aosata’da Gegnesius/Timothy
tarafından kurulmuş.

3- Ph lipp ians kilisesi: Joseph/Epaphroditus tarafından kurul­

muş.

19 Janet Hamilton, s. 105

20 Janet Hamilton, aynı yapıt, s.94
 4-Laodiceans kilisesi: M opsuestia ya da Argaoun halkının
kilisesi ve Sergius/Tychius tarafından kurulmuş.
5- Efes kilisesi: Sergius/Tychicus tarafından kurulmuş.
6- C olossian s kilisesi: Sergius/Tychicus kurmuş.
Erdoğan Çınar Bu M etinlerden Şu A levi Ocaklarını Çıkarıyor:
“ Bizans ve O rtodoks Kilisesi arşiv kayıtlarında altısı A n ad olu ’da
bir tanesi d e Balkaniar’da olm ak üzere ye d i A le vi ocağından ba­
his olunm aktadır... Tahtacı Sergius'un H akka yürüm esinden son­
ra, sekiz yü z kırklı yıllard a A nad olu ’da altı büyük A le v i ocağının
varlığını tespit edebiliyoruz..."2]
Bu belirlemeyi (uydurm ayı) yaptıktan sonra ocaklar hakkında
beş sayfalık ayrıntılı bilgi veriyor. Verdiği bilgiler özetle şöyle:

i- Mananakian ocağı: (kaynakta M akedon kilisesi)

Çınar’a göre bu ocağın kurucusu, yedinci yüzyılda M ananalis’ten,
Sivas’a giderek Banaz’a yerleşen Pir Silvanus. Ocağın iki kolu var.
Biri Banaz’da biri de Pülümür’ün Haculiye köyünde. Oysa, m etin­
de ne Sivas ne Banaz ne Hacılı ne de pir var.
(Şu bizim Hacılı köyü, Haculiye olmuş. Çınar’ın Hacı sözcüğü
alerjisinden mi acaba? (Aşağıda bu alerjiden söz edilecektir.)
Ocağın adı neden Mananakian? Ocağın bulunduğu coğrafyanın
adı Mananalis de ondan. Mananalis neresi? Kaynak olarak kullan­
dığı Bilge Um ar’ın kitabına göre "Tercan ile Kiğı arasında, Tuzla
Suyu g ü n ey yanında uzanan bölgenin Bizans çağında kullanılan
adı. Kökenini, öz biçim ini, anlam ını saptayam adım . ”11 Umar, söz­
cüğün anlamını saptayamamış ama Sayın Çınar saptamış:
“M ananakian O cağı adından da kolayca anlaşılacağı üzere
‘M a/Kadın A n a ’y a atfedilm işti.” 23

21 Aleviliğin Kökleri,s. 149

22 Bilge Umar, Türkiye’de Tarihsel Adlar, s. 541
23 Aleviliğin Kökleri, s. 150
 O ysa “M a ” sözcüğünün anlamını saptayan Bilge Umar. Ne di­
yelim , çırak ustayı geçer derler! Bizim M alatya’nın “ m a” sı da Ka­
dın A n a yla mı ilgili acaba? M alatya’nın eski adı M elitene.
Çınar’a göre bu ocak mensupları Ortodoks kilisesinin ve BizanslI­
ların baskısı nedeniyle Mananakian değil, Makedonian adını kul­
lanıyordu. Böylece küçük bir değişiklikle tüm baskılardan kurtul­
muş oluyorlardı:
“ Bu seb ep le Pir Silvanus’un Yıldız D ağı’nda kurduğu ocak Bi­
zans kayıtlarına ve O rtodoks m etinlerine ‘M akedonya O ca ğ ı’ ola­
rak g e ç ti.”24

2- A ch e a n o cağı: (kaynakta Achea kilisesi)

Çınar’ın Avuçan ocağı olarak sunduğu bu kilisenin kurucusu Ge-
nesius. Bu kurucu Timothy adını alıyor. Timothy, Hıristiyanlığın
büyük kurucusu ve yayıcısı St. Paul’ün müridi.
Biliyoruz ki Avuçan ocağının dört kurucu ereni var. Koca
Seyyid, Köse Seyyid, M ir Seyyid ve Seyyid M ençek. Ocağın
merkezi Elazığ’ın Sün köyü. Bu köy Çınar’ın iddia ettiği gibi Ela­
zığ ile Palu arasında değil, Elazığ kentinin 23 km. batısında. Palu
ise Elazığ’ın bir hayli doğusunda. Çınar, coğrafyayı değiştirm e ça­
basında.
 Çınar, bir çırpıda bir sürü ocak adı sayıyor, Derviş Cemal, Ba­
ba Mansur, Şah İbrahimli, Şah Ahm etli ocaklarını bir çuvala dol­
duruyor ve Achea kilisesine bağlıyor. Aşağıda, birinci kitabında
dile getirdiği dede ocaklarına da değineceğim .
Oysa, Aechea, Yunanistan’da, Korinth kilisesinin kurulduğu
bölgenin adı. Kiliseyi kurduran ise St. Paul. Paulikienler, adı bu ki­
liseden almış. Çınar, Avuçan ocağının ad babasının bu kilise oldu­
ğunu aktarmış oluyor.
“ O rtodoks kaynaklarında bu A lev i ocağının Timothy tarafından
Mananalis'te Sam osata’nın (Şimşatkale-Palu) bir köyünde kuruldu­
ğ u ifade edilm iştir..: A ğuçen O cağı’nm dedeleri Ocağın m erkezi­
nin Elazığ-Palu arasındaki Sun Köyü olduğunu söylem ektedirler ki
verdikleri bu coğrafi aidiyet bilgisi Bizans kayıtlarındaki Achean
Ocağı ’n ın m erkezi ile bire bir örtüşmektedir. Achean ocağının bu­
g ü n e ulaşabilen bir başka kolu da Kurachean (Kureyşan) ocağıdır.
Palu’nun Seydili köyündeki Seyit Sabu ocağı, Acean ocağının bu­
g ü n e ulaşmış bir başka koludur. A ynı şekilde Acheanlardan kopa­
rak zaman içinde ayrı ocaklar halinde örgütlenen Derviş Cemal,
Baba M ansur, Şah İbrahimli ve Şah Ahm etli A levi ocakları da bu

MACEDONIA
EPIRUS

Athens
Corinth
A C H A IA
ocağın ardıllarıdır. Achean-Ağuçan ocağı ve bu ocaktan kopan
ocak m ensupları Palu, Elazığ, Tunceli ve M azgirt köylerinde, ken­
d i ana yurtlarında, halen yaşam aya devam ediyorlar."25
Achea’daki kilise oldu Ağuçen ocağı! Achea’nın sonuna “ n”
harfi birdenbire ekleniverdi. Kilisenin (pardon ocağın) kurucusu
Genesius.

3- Ep ap h ro d itu s ocağı: (kaynakta Philippians kilisesi)

Çınar’a göre bu kiliseyi (pardon, ocağı) Epaphroditus kurmuş:

“ Pek çok defa güvenlik nedeniyle y e r değiştiren bu kurucu­

nun son durağı O rta Toroslarda, bugünkü Abdal M usa ocağının
yakınlarında, A n talya’nın kuzeyinde, Burdur’un Bucak ilçesi Ür­
küttü beldesindeki Kom am a antik kenti oldu. Bu ocak günüm üz­
de A bdal M usa ocağı olarak biliniyor.” 26

Erdoğan Çınar’ın kaynak olarak kullandığını söylediği Bizans

ve Ortodoks Kilisesi kayıtlarındaki Epaphroditus kim acaba? Asıl
adı Joseph olan bu kişi, kendisine Epaphroditus adını seçiyor. N e­
den bu adı seçiyor: St. Paul’ün Colessanlara yazdığı mektuplarda
“ kardeşim” dediği kişi Epaphroditus. Bizim Epaphroditus, yani
Joseph, Pisidia’daki Antioch’a gidiyor ve Philippi kilisesini kuru­
yor. (Peter O f Sicily’nin notlarından:... but Joseph escape and run
o ff as a fugitive towards Phrygia, and leaving there, he settled in
A ntioch in Pisidia.” 27 Kilise kurmasıyla ilgili not şöyle: Epaphro­
ditus escaped arrest and w ent to Antioch in Pisidia in Central
A natolia, which had been evangelized by S t Paul. There he foun-
ded the Paulid en Church o f Philippi.)

Kiliseye bu adı verm esinin nedeni, St Paul’ün Epaphrodi-

tus’unun da aynı adlı kilisenin üyesi olması. Yani, hem Joseph’in

25 Aleviliğn Kökleri, sİ 51
26 Aleviliğin Kökleri, s İ 51-152
27 J. Hamilton, aynı yapıt, s.82. kilise kurmasıyla ilgili bilgi için bak, s. 18
aldığı ad, hem de kurduğu kiliseye verdiği ad, St Paul ekolünün
ad vurm a geleneğinden. Çınar, kilisenin (pardon, ocağın) adını
neden Philippi değil de Epaphroditus olarak sunuyor, anlamak
güç.
Bir dakika, Pisidia’daki Antioch neresi? Çınar’ın kaynak olarak
kullandığı (ama kaynak olarak gösterm ediği) Bilge Um ar’ın belir­
lemesine göre bugünkü Yalvaç’ın atası.28 Erdoğan Çınar, kilisenin
(pardon, ocağın) yerini Burdur’un Ürkütlü beldesindeki Komama
olarak sunuyor. Çınar bunu neden yapıyor? Çünkü ona ‘m a’ he­
cesi içeren yer adları gerek. Komama, ‘Kutlu Ananın Halkı’ d e­
mek.29
Erdoğan Çınar’ın kaygısı belki de Yalvaç’ın, St Paul’ü hatırlat­
masını önlemek. Çünkü, St Paul’ün ilk yolculuğunda uğradığı yer­
lerden biri Yalvaç. Hıristiyanlık tarihinde en önemli yerlerden biri

4 - Laodikian ocağı: (kaynakta Laodiceans kilisesi)

Çınar’a göre kurucusu Tahtacı Sergius. Bu kişi taliplerini Argu-
van ’a çağırm ış, çağırıya uyanlar Laodikianlar olduğu için ocak bu
adı almış. Ocağın merkezi de çok ilginç: Arguvan.
“Achean ocağından Sergius ’un d aveti üzerine yurtlarını terk
ederek A rg u van ’a yerleşen Acheanların m erkezi A rguvan'ın
M erzirm e köyüdür. Acheanların bu kolu günüm üzde Şah Ibra-
him liler olarak bilinm ektedir.” 30
Sergius, Galatia’da (Ankara yöresi) doğmuş bir Grek. Bu böl­
gedeki çalışmalarından sonra Niksar yakınındaki Cynochorion’a
gidiyor ve burada Laodicea kilisesini kuruyor. Burada çıkan olay­
lar sonunda Sergius ve müritleri Arguvan’a giderek Astatoilere
katılıyor.

28 Bilge Umar, aynı yapıt, s.78

29 Bilge Umar, aynı yapıt, s.458
30 Aleviliğin Kökleri, s. 152
 Ne diyelim ! Bizim Dede Garkın’ın halifesi Şeyh İbrahim ve ta­
lipleri m eğer Avuçanlıymış. Şeyh İbrahim de herhalde Tahtacı
Sergius’un halifelerinden birisidir! Zaten söylem lerinde ve gül-
banklarında Sergius adı bolca geçiyor! Şeyh İbrahim’in musahibi
Ali Şeydi kim acaba? Ona da Grekçe bir ad bulmak gerek! Onu
da bir kilise kurucusuna bağlamak gerek. (Merzirm e, Arguvan’a
değil, Hekim han’a bağlı. Sam im iyetim le söylüyorum, Çınar’ın bu
hatası mazur görülebilir. Sadece bilgi olsun diye belirtiyorum.)
Ocağın kurucusu Sergius, kendisine Tychicus adını seçiyor.
Tychicus, St Paul’ün risalesinde "Lord'un sadık m ürid i” olarak anı­
lan kişi. St. Paul hapishanedeyken onun aracılığıyla Efes kilisesine
mektup gönderiyor.31

5- Efes o cağı: (kaynakta Efes kilisesi)

Çınar’a göre kurucusu Sergius/Tychicus! Üstelik Tahtacı Sergius!

Ocağın merkezi İzmir’in Narlıdere kasabası. Bu ocağın bir başka
kolu Emirbeyli olarak biliniyor. Çınar’ın daha önceki kitabında Ti-
murbeyli olan ocak, son kitabında bu kez Emirbeyli olmuş. Hacı
Emirli ocağını kastediyor herhalde.
Ocağın kurucusu İbrahim Sani. Ne yapsın sayın Çınar, Hacı
adını kullansa olmuyor, İbrahim ve Sani adlarını da kullanamıyor.
En iyisi, Arapçayı çağrıştırmayan Timurbeyli ve Emirbeyli adlarını
kullanmak. Gerçekten de zor bir durum. Çınar’ın yerinde olmak
istemezdim. (Sayın Çınar da “asimile olm uş” A levi yazarlar ve
yöneticiler gibi “ hacı” terimini Kabe’yi ziyaret etmiş kişi olarak mı
anlıyor acaba? İngilizce sözlükle Türkçe metni açıklamak gibi bir
şey bu.)
Efes, St Paul’ün yaşamında önemli bir yere sahip. M ektupla­
rından birini Efes kilisesine yazmış ve Sergius/Tychicus aracılığıy­
la Efes’e gönderm iş. Mektubun başında şöyle diyor:
31 Tarsuslu Elçi Pavlus, s. 153
Another random document with
no related content on Scribd:
 Fig. 62. Bomb Ketch.

The total strength of the Navy at the Restoration was 156, this
number being made up of the following entities: first-rates, second-
rates, third-rates, fourth-rates, fifth-rates, sixth-rates, hoys (small
sloop-rigged merchant vessels adapted for war purposes), hulks (for
transporting horses, &c.), sloops, ketches, pinks and yachts. Sir
Walter Raleigh refers[101] to “hoyes” of Newcastle as needing a
slight spar-deck addition fore and aft. He speaks of them as being
ready in stays and in turning to windward. They drew but little water,
and carried six demi-culverin and four sakers. Manwayring defines
the ketch somewhat vaguely as “a small boate such as uses to come
to Belingsgate with mackrell, oisters &c.” The ketch was a two-
masted ship, not necessarily fore and aft rigged as we speak of them
nowadays, but with the mainmast stepped well aft.[102] Descended
from the Dutch galliot, the ketch was especially used at the end of
the seventeenth century as a “bomb-ketch.” The illustration in Fig. 62
is from an old French print in the United Service Museum, Whitehall,
where it is called a “Galiote à bombe.” Bomb ketches were first
employed by Louis XIV. in the bombardment of Algiers with great
success. They were about 200 tons burthen, and built very strongly,
so as to bear the downward recoil of the mortars. The reason for the
large triangular space left between the mainmast and the bowsprit is
to give plenty of room for the mortar to fire. The hold was closely
packed with old cables, cut into lengths, the yielding elastic qualities
of the packing assisting in taking up the force of the recoil.[103] The
stamp used by the Hakluyt Society on their publications is ketch-
rigged. About the time of the beginning of Charles II., the fore and aft
ketch would be rapidly developing. The pink was also of Dutch
extraction. She is—for the Dutch craft have scarcely altered since
the seventeenth century—a cutter or yawl-rigged small open boat,
and clinker-built.
About 1660 Chatham was the most important of the royal
dockyards, Pett being in charge there. Sir Anthony Dean made a
report on the state of the Navy in 1674, at the close of the Third
Dutch war. As a result the sum of £300,000 was voted by Parliament
to build twenty ships as suggested by Sir Anthony. As to the
comparative strength of the European nations at this time, the
following list is instructive. On April 24, 1675, England had ninety-two
ships carrying twenty to one hundred guns and upwards: France had
ninety-six ships and Holland one hundred and thirty-six. As we
mentioned just now, the shallowness of the Dutch waters prohibited
the building of big ships, so that they were unable to build three-
deckers, and the largest ships carried no more than eighty or ninety
guns. In addition to the figures quoted above, we must add three
fireships to the English, four to the French, and forty to the Dutch
fleets.
The £300,000 voted by Parliament was really with a view of
meeting the increase in the French Navy. It was during the first year
of the reign of our Charles II. that young Louis XIV. took the
government of the French into his own hands. There was then
practically no French Navy in existence, if we except a handful of
frigates. But three years before Sir Anthony Deane’s
recommendation was approved by Parliament, France had
increased her fleet to fifty ships of the line, besides a large number of
frigates and small craft. It was during Louis’ regime, in fact, that
England had to look, not to Spain, nor to the Dutch for signs of
possible trouble on the sea, but to France, which rose rapidly to a
position of the first importance as a naval power. Thus, English first-
rates were to be built not with a view of the shallow-draught
Dutchmen but in order to be able to contend with the fine French
fleet whose vessels were the superior to ours in size, though our
first-rates were capable of standing an enemy’s battery better than
most ships.
English second-rates had the advantage financially of needing
fewer men. They drew less water, carried a smaller weight of
ordnance, but by reason of the fire from their three decks were able
to render a good account of themselves in battle. Fourth-rates
served only as convoys, and likewise the fifth-rates. In Pepys’s time
England had as many as thirty-six fourth-rates.
We are able to gather a good deal of information respecting naval
matters of the time from Pepys’s Diary. In the early part of the reign
war with the Dutch had broken out again, and in 1667 the Dutch had
actually sailed up the Thames estuary and burnt our ships in the
Medway. In spite of the ultimate good results to the English Navy
under Charles II., the daring and pluck which had been so
conspicuous in the Elizabethan seamen appear to have been not
always alive. But what worse evidence could be wished of the
condition of the English character of the time when we remember
that while a Dutch fleet of eighty ships burned the forts of Sheerness
and ascended the Medway as far as Chatham, capturing and
destroying our men-of-war, Charles II. “amused himself with a moth-
hunt in the supper room, where his mistresses were feasting in
splendour”? Under the date of July 4, 1666, Pepys writes in his diary:
“With the Duke, all of us discoursing about the places where to
build ten great ships: the King and Council have resolved on none to
be under third-rates; but it is impossible to do it, unless we have
more money towards the doing it than yet we have in any view. But,
however, the show must be made to the world. In the evening Sir W.
Pen came to me, and we walked together, and talked of the late
fight. I find him very plain, that the whole conduct of the late fight was
ill; that two-thirds of the commanders of the whole fleet have told him
so: they all saying, that they durst not oppose it at the Council of
War, for fear of being called cowards, though it was wholly against
their judgment to fight that day with the disproportion of force, and
then we not being able to use one gun of our lower tier, which was a
greater disproportion than the other. Besides, we might very well
have staid in the Downs without fighting, or anywhere else, till the
Prince could have come up to them; or at least, till the weather was
fair, that we might have the benefit of our whole force in the ships
that we had. He says three things must be remedied, or else we
shall be undone by this fleet. First, that we must fight in a line,
whereas we fight promiscuously, to our utter and demonstrable
ruine: the Dutch fighting otherwise; and we, whenever we beat them.
Secondly, we must not desert ships of our own in distress, as we did,
for that makes a captain desperate, and he will fling away his ship,
when there are no hopes left him of succour. Thirdly, the ships when
they are a little shattered must not take the liberty to come in of
themselves, but refit themselves the best they can, and stay out—
many of our ships coming in with very small disableness. He told me
that our very commanders, nay, our very flag-officers, do stand in
need of exercising among themselves, and discoursing the business
of commanding a fleet: he telling me that even one of our flagmen in
the fleet did not know which tacke lost the wind, or kept it, in the last
engagement. He says it was pure dismaying and fear that made
them all run upon the Galloper, not having their wits about them: and
that it was a miracle they were not all lost.”
From his entry made on October 20, 1666, we gather that the
“fleet was in such a condition, as to discipline, as if the Devil had
commanded it.... Enquiring how it came to pass that so many ships
had miscarried this year ... the pilots do say that they dare not do nor
go but as the Captains will have them, and if they offer to do
otherwise the Captains swear they will run them through. He [i.e.
Commissioner Middleton] says that he heard Captain Digby (my
Lord of Bristoll’s son, a young fellow that never was but one year, if
that, in the fleet) say that he did hope he should not see a tarpawlin
[i.e. a sailor] have the command of a ship within this twelve months.”
 And again on October 28:
“Captain Guy to dine with me, and he and I much talk together. He
cries out on the discipline of the fleet, and confesses really that the
true English valour we talk of, is almost spent and worn out.”
It was Pepys who urged that ships should be built of greater
burden, stronger and beamier, for at that time the men-of-war
needed to be girdled round the hull. They were crank-sided, could
not well carry their guns on the upper decks, especially in bad
weather, and not enough room was left for the carrying of stores and
victuals. He gives the following comparison between the two
principal ships of the French, Dutch and English:

French
Soll Royall (more correctly Le Soleil Royal), 1940 tons.
Royall Lewis (Le Royal Louis), 1800 tons.
Besides these, two others were 140 feet long on the keel with 48
feet beam.

Dutch
The White Elephant, 1482 tons.
Golden Lion, 1477 tons.
The former was 131 feet long on the keel, the latter 130 feet. Both
had 46·9 feet beam, drew 19 feet 8 inches of water, and carried
three decks.

English
The Royal Charles, “with the girdling of 10 inches measure,” was
1531 tons.
The Prince (says Pepys) “is full as big now girdled and as long on
the gun-deck as the Charles, but having a long rake they measure
short on the keel or she would be 1520 tons.”
It must be observed in reference to the above figures that the
Dutch ships had a greater rake forward and would measure much
bigger, being very beamy. Pepys mentions that “the excellent French
and Dutch ships with two decks are more in number and much larger
than our third-rates.”

The Soleil Royal mentioned above was a fine three-masted ship of

the line, carrying 108 guns. She was a worthy example of the high
state of excellence reached by the French naval architects of this
period. She was lost, however, when the combined English and
Dutch fleets in 1692 defeated the French off Cape La Hogue. This
was a decisive blow to another of those plans for the invasion of
England, and the naval battle in which the French fleet was utterly
destroyed has been regarded by historians as the greatest naval
victory won by the English between the defeat of the Armada and the
battle of Trafalgar.

Fig. 63. The “Royal Charles.” Built in 1672.

 We give in Fig. 63 an illustration of the Royal Charles mentioned
above. This delightful picture is from a photograph of a model in the
South Kensington Museum. Built at Portsmouth in 1672 to the
designs of Sir Anthony Deane, she carried 100 guns: her length was
136 feet, beam 46 feet, depth 18 feet 3 inches, draught 20 feet 6
inches. The arms of England and the lantern that ornamented her
stern are still preserved in the Rijks Museum, Amsterdam, for the
Royal Charles was one of those vessels which were either captured
or destroyed when the Dutch came up to Chatham in 1667. In the
beautiful model before us the ports are correctly gilded. The rake
and length of the bowsprit are in accordance with the information
that has been handed down to us. At the extreme end of the latter
will be seen the sprit topmast, up which the sprit topsail was hoisted.
A jackstaff is at the top of the sprit topmast. The present model does
not show topgallant yards, but as we know from Heyward they were
found in the inventory of this ship. Below the sprit topmast and on
the bowsprit will be noticed the spritsail yard now kept fixed to the
bowsprit.
As to what vessels of the seventeenth century looked like under
way the delightfully realistic picture which Mr. Charles Dixon has
painted for our frontispiece will materially help our imagination. And
here perhaps we may say a word regarding the subject of the flags
carried at this period. After the union of England and Scotland in
1603 all British vessels flew the Union flag of the crosses of St.
George and St. Andrew in the maintop for a time, English and
Scotch ships also carrying their national colours in the foretop.
Ensigns of red, white or blue with the St. George’s Cross on a white
canton next to the ensign staff were also commonly carried until the
time of the Commonwealth. But on May 5, 1634, it was ordered that
men-of-war alone were to fly the Union flag in future, and that
merchantmen according to their nationality were to fly the St.
George’s or the St. Andrew’s flag merely. This rule ended in
February, 1649, when Parliament directed men-of-war to fly as an
ensign the St. George’s Cross on a white field.[104] The Union flag
was carried on the sprit topmast as shown in the frontispiece, and to-
day the Jack is still seen at the bows of our men-of-war, though they
be built of wood no longer.
Edward Heyward in his book just mentioned gives still further
details of contemporary ships. The rule which he mentions for
ascertaining the length of the mainmast was that it should be half the
length of the keel and once the length of the beam put together. The
mainstay was to be in thickness half of the diameter of the
mainmast. The shrouds were to be one half the thickness of the stay,
and the topmast shrouds to be one half the main shrouds’ thickness.
One ton of hemp required three barrels of tar. As to the ship’s boats
of the Sovereign, her longboat measured 50 feet 10 inches long,
12½ feet broad, and 4¼ feet deep. Her pinnace was 36 feet long, 9½
feet broad, 3¼ feet deep. Her skiff was 27 feet long, 7 feet broad,
and 3 feet deep. Fourth-rates only carried a longboat and a pinnace,
fifth-rates carrying simply a longboat, while sixth-rates had only a 22-
feet boat.
The Prince mentioned in the above list was the Prince Royal of
James I.’s reign. Her career had been a distinctly varied one. As
originally launched she was the Victory belonging to Elizabeth’s
reign. She fought against the Armada, having been turned into a
galleon two years before the fight. In 1610 as stated she had been
rebuilt and called the Prince Royal, but this “rebuilding” was during
this period something far more than any moderate adaptation. After
the death of Charles I. her name was called during the
Commonwealth the Resolution, and at the Restoration this was
changed yet again to the Royal Prince. According to Le Sieur Dassie
in his “L’Architecture Navale” printed in Paris in the year 1677, Le
Soleil Royal had a tonnage of 2500 as well as 120 guns and 1200
men. Le Royal Louis had the same tonnage and the same number of
guns, but only a thousand men. He gives also a very full and
interesting inventory of un vaisseau du premier rang of 2000 tons.
Every detail is mentioned even to the ornements de chapelle. Very
confusing is the naming of the three masts as used by the French at
this time and embodied in Dassie’s work. Thus, as we hinted in a
previous chapter, the foremast is the misaine, the main is the grand
mast, while the mizzen is the mast d’artimont, or exactly the reverse
of what we should have expected them to be named. From such a
work as Dassie’s and, some years later, of Jean Bernoulli in his
“Essay d’Une Nouvelle Théorie de la Manœuvre des Vaisseaux,”
printed at Basle in 1724, we see how at last the scientific study of
naval architecture had begun to make headway. The action of heavy
bodies passing through the liquid sea, the relation of speed to
design, were being slowly understood. Finally in 1794 the same
scientific treatment was applied to sails. In “A Treatise Concerning
the True Method of finding the proper area of the sails for Ships of
the Line and from thence the length of masts and yards,” by F. H. af.
Chapman, printed in London, the area of the sails in regard to the
stability of ships is thoroughly entered into.

Fig. 64. A Dutch Man-of-war of about the End of

the Seventeenth Century.
 The illustration in Fig. 64 is of a model of a Dutch man-of-war now
in the Royal United Service Museum, Whitehall. It is supposed to be
of contemporary date, belonging roughly to the period of Louis XIV’s.
rule, 1661-1715. The rigging may be relied upon, but the model is
too broad in proportion to her length. The guns are also exaggerated
in size, but for all that it may serve to assist the reader in visualising
the ships of what was so important a maritime Power. The notable
characteristic of the Dutch and French craft of the seventeenth
century as opposed to the English was that the two former had their
sterns terminating squarely, while the English rounded the lines of
the stern above water more. This foreign characteristic of the square
stern is everywhere noticeable in the contemporary paintings and
engravings of Holland. Over and over again we see the overhanging
stern gallery, with the transom stern below, going in (so to speak), for
the gallery above to project out. We find it in the earliest yachts of
Holland, in the Dutch East Indiamen as well as the ships of the line.
The reader will recollect at an earlier period we referred to the
“tumble-home” which had become a new phase in naval architecture
consequent on the introduction of cannon on board ship. This during
the ensuing two centuries had been overdone, so that the upper
deck bore a ridiculously narrow proportion to the width of the ship at
the water-line, but the Dutch in the height of their naval knowledge
were the first of the nations to relinquish it. It is to the Dutch of the
last part of the sixteenth and the first half of the seventeenth
centuries that we owe the beginnings of the fore-and-aft rig and of
yachting as we mentioned earlier. But in order that our attention may
not be distracted from the history of the squaresail, it will be more
convenient to deal with the development of the smaller craft in
Chapter IX.
We have already referred to the great influence for good exercised
on the English Navy by Dutch and French naval architects. Among
the points of superiority which the smaller French craft possessed
over ours was that their lower guns were as much as four feet above
the water, an improvement that made for greater safety. They could
also stow four months’ provisions, whereas our frigates were
narrower and sharper, and carried their guns little more than three
feet clear of the water, having space only for ten weeks’ provisions. It
was as improvements on these defects that the Resolution and
Rupert had been built by Sir Anthony Deane. During the reign of
Charles II., also, Sir Philip Howard made an invention for sheathing
his Majesty’s ships with lead in preference to using wooden boards
with a layer of tar and hair between the sheath and the ship, the
whole having been covered outside with a composition of sulphur, oil
and other ingredients. The old method of sheathing with elm boards
had been introduced by Hawkins during Elizabeth’s reign, but it does
not appear to have been successful, for in a report dated October
12, 1587, the chief shipwrights state that the Bonaventure, which
had been treated according to Hawkins’ method, had decayed
timbers under her sheathing. But the reader will recollect that as far
back as the reign of Edward VI. the ships that voyaged to the North-
East under Chancellor and Willoughby had part of their underbody
covered with thin sheets of lead, while the ancients of the time of
Caligula and even before, had also adopted this method of
preserving the hulls of ships. So Howard was really a reviver rather
than an inventor.
Still, since complaint had been made that Hawkins’ method
necessitated frequent cleaning, and the roughness of the wood-
sheathed bottom interfered with the sailing abilities, Howard’s plan
was adopted. The first experiment of using his milled lead sheathing
was made on the Phœnix at Portsmouth in 1670-71, and afterwards
on the Dreadnought, the Henrietta, and others in 1672. The Phœnix
was careened at Sheerness in 1673, after two voyages to the Straits,
and inspected by the King himself. In the same year Howard’s new
method was finally adopted for the Navy by the Lords of the
Admiralty. Considerable opposition was made by some critics, who
rightly pointed out that the action of the lead was to corrode very
rapidly the iron nails and rudder-irons of the ship, and eventually in
1682 the Navy Board reported against a further use of this
sheathing.
An experiment of quite a different nature was made in 1674 in
utilising cypress trees from the new colony of Virginia. They were
said to be large enough for the masts of yachts, and both lighter and
tougher than fir, which was then being used. It is curious how
persistently the galley endeavoured, in spite of every
discouragement, to make its reappearance in England. This,
however, was owing to the success with which it had flourished in
the Mediterranean. In 1666 the Duke of Florence presented Charles
II. with two of the best galleys that could be built, one of which went
from Leghorn to Tangier. Anthony Deane, the younger, subsequently
built a galley called the James at Blackwall; another, called the
Charles, was built at Woolwich, by Phineas Pett the younger, the
date of both being 1676. They were classed in Pepys’s “Register of
the Royal Navy” as fourth-rates. From the naval papers of the period
we find that 1000 loads of timber will build a third-rate of 1000 tons.
A ship of 1000 tons costs £10 a ton to build, and the life of a ship
was about thirty years. Great merchant ships cost from £6 to £8 2s.
6d. to build, but merchantmen of 250 tons cost from £5 to £7 a ton.
By the end of the seventeenth century the sailing ship had
reached a stage in development which, till the close of the
eighteenth century, altered but little. Naval architecture, thanks to
French influence, was progressing. Eddystone lighthouse was built,
and Dampier had undertaken his famous voyage to Australia. The
naval authorities had by now become firmly convinced of the folly of
the high-charged decks, with the enormous rake ascending from the
low bows to the lofty stern. But another change was also beginning
to take place. For some time it had been customary when a fleet of
ships voyaged in company to have them rigged as nearly as possible
with spars and sails of the same size, so that in the event of anything
carrying away, each ship would be able to supply the other with a
sail, or spar, or rope of the proper dimensions. Later, as ships
became bigger and carried more sails and spars, this idea had been
extended to the individual ship. Thus, soon after the Revolution,
Cloudesley Shovel advocated the supplying of two spare topmasts to
every ship, and fitting spritsails in such a manner that when
necessity arose they might serve as main topsails. The yards, too, of
spritsail, topsail, mizzen topsail, and main topgallant were to be
made so as to be interchangeable. By about the beginning of the
eighteenth century, the triangular headsails are seen on full-rigged
Dutch ships, whilst the lateen mizzen still continues. The reader will
recollect that this shaped headsail had first been introduced on the
Dutch sloops of the sixteenth century, with their foresail working on a
stay as to-day, having a sprit mainsail, resembling that of the modern
Thames barge, but with no jib for the present. Now, in the century we
are discussing, the Dutchman uses the same shaped headsail for his
big ships, the spritsail underneath the bowsprit still remaining. In
course of the first half of the eighteenth century this innovation
spread to France and to England. At the beginning of the eighteenth
century, also, besides the fore staysails, main and foretopmast
staysails and main topmast studding sails were in use in our ships.
The cables were each 100 fathoms long, made of 21-inch hemp, and
the bower anchors weighed 74 cwts. for a first-rate. The length of the
longboats was 36 feet, the pinnaces 33 feet, and the skiff 27 feet.
The heaviest guns were 42-pounders.[105] By the middle of the
eighteenth century the staysails and triangular headsails had
become quite common, and two instead of one spritsail are found
under the bowsprit. The sprit topmast disappears, but the jackstaff is
used in its place to fly the Union Jack when at anchor, being taken in
when under way, otherwise it would hinder the working of the
triangular headsails. An important change now takes place in the
mizzen. The reader will recollect that for several hundred years it
had been used in its Mediterranean triangular shape on European
ships. Instead of the yard coming quite low down, as in Fig. 63 of
Charles II.’s ship, the angle the yard makes with the mizzen mast is
nearer to a right angle. Thus, instead of the sail being triangular it is
rectangular, having four sides instead of three. The next stage is to
cut off that part of this sail which projects forward of the mast, though
the yard itself is still allowed to extend ahead of the mast without
having any canvas on its forward end. The luff of the sail is laced to
the mast, hoops not being used. Finally, by at least 1768, the portion
of the yard still found without any canvas is lopped off, and the vangs
which had been used all the time for the mainsail of the sloops are
seen coming down from the peak to the stern. Also, following the
example of the contemporary Dutch fore-and-afters, there is no
boom. If the reader will now look at the mizzen of the corvette model
in Fig. 69 he will see this penultimate stage clearly shown. The final
stage comes later when a boom is added, and that, too, may be
traced for its origin to the Dutch fore-and-afters, which, discarding
the sprit extending diagonally across the mainsail, added a tiny gaff
and a much longer boom, the sail being loose-footed. Instead of the
long bowsprit of the early Stuarts, the middle of the eighteenth
century saw this mast-like projection cut into two pieces, so as to
make bowsprit and jib-boom. Topgallants now become far more
frequently used.
After the Revolution, at the end of James II.’s reign, the three
ranks of Admiral, Vice-Admiral, and Rear-Admiral, were established,
and the practice of having red, blue, and white ensigns, which had
been introduced during the time of Charles I., continued. These
ensigns were shown on an ensign staff, each having a cross of St.
George on a white field in the upper canton. The Jack flown on the
staff on the bowsprit was blue with a white saltire and a red cross
with white fimbriation over all. Signals were made, not by a
combination of flags, but by changing the position of flags.

Fig. 65. The “Terrible,” a Two-decker captured from the French in

1747.
 When Queen Anne died in 1714, there were in our Navy seven
first-rates, thirteen second-rates, forty-two third-rates, sixty-nine
fourth-rates, forty-two fifth-rates, and twenty-four sixth-rates. As to
the meaning signified by these classes, the first-rates were vessels
of one hundred guns, or upwards, carrying them on three decks.
Second-rates carried from ninety to one hundred guns on three
decks: third-rates had from sixty-four to eighty-four guns on two
complete decks: fourth-rates had from fifty to sixty guns on two
decks: fifth-rates had from thirty to forty-four guns, whilst sixth-rates
carried only twenty to thirty guns. There were also in the service
smaller vessels classed as sloops, and others classed as gun-brigs
and bombs. The progress which had been going on in rigging, during
the early years of the eighteenth century, continued in respect of size
of tonnage and also in the weight of armament now carried. Regard,
too, was paid to the proper seasoning of timber. The action of the
Navy Board in 1719 established a scale of dimensions and tonnage
for the construction of ships of the six separate rates, and this
influence was felt for nearly a century after, although the
establishment was not always strictly adhered to. Improvements
went on with regard to internal structure and ventilation, and in order
to counteract the injurious effects of bilge water. The result was that
both the health of the ship herself and of her crew were improved
when once the foul gases accumulating below had been overcome.
Collaterally with the progress of the science of naval architecture in
England was the development in France. Ever since the time of Jean
Baptiste Colbert, during the reign of Louis XIV., France had stood
superior to any European Power in ship-designing. Nor were English
naval architects and shipwrights slow to avail themselves of
whatever opportunity presented itself for studying the lines and
structure of the foreigner. Whenever one of the crack ships of the
enemy became an English prize it followed that within the next few
years an improved English man-of-war, based on the design of the
foreigner, would be launched. As an example of the beautiful vessels
which France was capable of building, about the middle of the
eighteenth century, the illustration in Fig. 65 will at once be evidence.
This is the Terrible, captured from the French in 1747, and
afterwards passed into the English Navy. She was a two-decker with
three masts, and carried 74 guns. Her gun-deck was 164 feet 1 inch
long, and her beam was 47 feet 3 inches, while her depth was 20
feet 7½ inches. Her tonnage worked out at 1590. The illustration has
been taken from a contemporary print in the Royal United Service
Museum.

Fig. 66. H.M.S. “Royal George.” 100 Guns, 2047 Tons. Foundered in
1782.

Fig. 66 represents H.M.S. Royal George, of 100 guns, one of the

most famous ships of the eighteenth century. Her size—2047 tons—
alone makes her remarkable, apart altogether from her good looks.
Her length on the keel was 143 feet 5½ inches, beam 51 feet 9½
inches, depth 21 feet 6 inches. Built at Woolwich she ended her days
as tragically as another vessel we mentioned before, and owing to a
similar cause. While she was being careened as she lay at anchor in
Spithead for some repairs to her hull below the waterline, she sank
on August 29, 1782. To-day she is still famous as the ship in which
Rear-Admiral Kempenfelt, together with nine hundred men, women,
and children, went down to their graves. The illustration is taken from
an engraving, by T. Baston, in “Twenty-two Prints of several of the
Capital ships of his Majesties Royal Navy,” in the Print Room of the
British Museum.
 Still another experiment was made in 1761 in order to find some
suitable method for sheathing ships’ bottoms. At last lead had been
finally discarded. But now the sensible plan of using copper was tried
on the Alarm, a 32-gun frigate. Finding that not only did this preserve
the ship’s planking, but also increased the speed of the ship through
the water, vessels of all classes were subsequently covered in the
same way. The plates of copper were affixed to the hull, tough
sheets of paper being placed in between the sheathing and the hull.

Photo. S. Cribb.
Fig. 67. Nelson’s “Victory.” 2162 Tons. Built in 1765.

Nelson’s historic flagship, the Victory, of 100 guns, was built in

1765. Her immediate predecessor of the same name was launched
in 1735, being the finest first-rate of her time, until she was lost in a
terrible storm off the Alderney Race, every one of the 1000 souls on
board perishing with her. The illustration of Nelson’s Victory in Fig.
67 was taken recently in Portsmouth Harbour where this fine old ship
still swings to the tide. Her length is (measured on the gun-deck) 186
feet, beam 52 feet, depth of hold 21 feet 6 inches, whilst her tonnage
is 2162, or slightly larger than the Royal George previously
mentioned. The reader will notice the Jack flying in the place
previously referred to. Very interesting to us who have traced its
development is the stage at which the bow has arrived. Gone is the
towering forecastle, though the name still survives as designating the
fore-part of even small cabined craft. Even the diminished rake of the
seventeenth century from bow to stern has disappeared too. In order
that the reader may also obtain some idea of the stern, and the three
lanterns which would have been part of the ship’s inventory when
she set out for the Mediterranean on her last voyage with Nelson,
the illustration in Fig. 68 may be worthy of notice. It is only quite
recently that the Admiralty have added these replicas, which look not
a little incongruous as they tower above submarines and torpedo-
boats churning up the water below. The flags flying in Fig. 67 were
intended to represent Nelson’s immortal signal. It was quite recently
discovered, however, that the wrong signals had been flown on
Trafalgar Day each year, for the code of a far too modern date was
relied upon. This mistake has been rectified, and the correct flags
are now flown on October 21.
 Photo. S. Cribb.
Fig. 68. The Stern of H.M.S. “Victory,”
showing the Three Poop Lanterns recently added by the
Admiralty.
 Fig. 69. Corvette, 340 Tons, of about 1780.

The illustration in Fig. 69 represents a corvette of about the year

1780. Corvettes were vessels having far less freeboard and without
the high quarter-deck. They were ship-rigged and carried less than
twenty guns. Those carried on the ship before us would be six-
pounders. Her crew would number 125, her tonnage would be 340,
her length on the gun-deck, 101 feet, length of keel, 85·5 feet, beam
28 feet, depth of hold 12·5 feet. As to her canvas carried, the
triangular headsails with the two spritsails will be seen. In addition to
her courses, she carries topsails, topgallants, and royals on the fore
and main masts. The converted lateen has already been referred to,
but it should be noticed that while she has on the mizzen a topsail,
topgallant and royal, and also a cross-jack yard, yet no sail is set on
the latter, as it is to-day on a full-rigged ship. This yard had been in