TERAPIA ZAJĘCIOWA

Prowadzenie terapii zajęciowej. 2.02.2024r.

I. Pracownia terapii zajęciowej – pojęcie.
To konglomerat, zlepek niepasujących do siebie elementów tworzących całość.
II. Zadania pracowni terapii zajęciowej:
➔ przygotowanie do samodzielnego życia zgodnie z potrzebami podopiecznych oraz ich
możliwościami psychicznymi i otoczenia społecznego
➔ rozwija aktywność społeczną i samodzielną
➔ reagowanie sił psychicznych i fizycznych
➔ usprawniania niezaburzone funkcje fizyczne i psychiczne
➔ koryguje niesprawności rozwojowe
➔ rozwija zainteresowanie w dostępnych formach aktywności
➔ podtrzymuje umiejętności społeczne
➔ rozwija różne formy integracji osób niepełnosprawnych ze środowiskiem lokalnym poprzez
współpracę z organizacjami społecznymi, stowarzyszeniami, fundacjami, placówkami
oświatowymi i samorządem lokalnym
III. Ocena stanu podopiecznego
I. BIOLOGICZNA:
1) stopień i rodzaj niepełnosprawności i zaburzeniami
2) sytuacji zdrowotnej: waga, ciśnienie, skóra, bóle, duszności
3) sprawność i koordynacja fizyczna:
➔ napięcie mięśni
➔ zaopatrzenie ortopedyczne
➔ nałogi
➔ poziom sprawności w zakresie czynności życia codziennego
II. PSYCHICZNA:
➔ sposób porozumiewania się
➔ myślenie, uwaga, pamięć, koncentracja i mowa
➔ zdolność do empatii
➔ zakres emocji i sposób ich wyrażenia
➔ motywowanie, zainteresowanie
➔ stosunek do leczenia i terapii
III. SPOŁECZNEGO:
➔ wpływ niepełnosprawności na pełnienie ról społecznych
➔ komunikacja personalna, samoocena
➔ troska o własne zdrowie
➔ potrzeba korzystania z dóbr kulturalnych
➔ środki utrzymania czystości
➔ pytania typu: gdzie/z kim mieszka/kto się nim opiekuje
IV. Planowanie zajęć pracowni terapii zajęciowej powinno/należy uwzględnić:
➔ możliwości i warunki realizacji zaplanowanych zadań
➔ adekwatność zadań (nasi podopieczni podejmują świadomie decyzje adekwatne do
niepełnosprawności)
➔ aktualizacja (cele, zadania, środki i treść były zgodne z aktualną wiedzą)
➔ atrakcyjność
➔ stopniowanie czyli systematycznie podnosimy stopień trudności
➔ powszechność
V. Dobry plan powinien być:
1. celowy
2. wykonalny (jasny,prosty, zrozumiały, realny)
3. zgodny
4. operatywny, przejrzysty
5. konkretny
TERAPIA ZAJĘCIOWA

6. konsekutywny i kompletny
7. elastyczny i plastyczny
8. terminowy
Planowanie i organizowanie terapii zajęciowe 4.02.2024r.

I. Cele terapii zajęciowej:

➔ umożliwienie pacjentom uczestnictwa w codziennych zajęciach
➔ przeciwdziałanie bierności chorych
➔ porządkowanie dnia uczestników
➔ zwiększenie poczucia własnej wartości osób biorących udział w zajęciach
II. Formy terapii zajęciowej:
I. indywidualna: polega na samodzielnym wykonywaniu zadań przez poszczególnych uczestników
II. zbiorowa/grupowa: cała grupa wykonuje to samo zajęcie lub uczestnicy są podzieleni na grupy i wykonują odmienne
zadania
III. Frontalna: uczestnicy wykonują jednocześnie tę samą pracę, lecz działają we właściwym sobie tempie
III. Rodzaje Metod:
Metoda – oznacza sposób postępowania lub działania dla osiągnięcia konkretnego celu
I. re produktywna - bierna postawa uczestnika/pacjenta, my częściowo wykonujemy ćwiczenia
II. pro aktywna – aktywna postawa uczestnika/pacjenta
III. kreatywna - twórcza postawa uczestnika/pacjenta , wykonuje wszystko co powiemy a nawet więcej
Prowadzenie terapii zajęciowej. 09.02.2024r.
I. Regulaminy:

➔ ppoż
➔ bhp
➔ instrukcje obsługi urządzeń
II. Planowanie – pojęcie:
Rozumie się opracowanie planu postępowania z daną osobą,polegające na gruntownym przemyśleniu działań
terapeutycznych które mają być wykonywane w ustalonych terminach i ze wskazaniem metod, technik, środków z
uwzględnieniem indywidualnych potrzeb i możliwości uczestnika
III. Plany terapeuty zajęciowego:

➔ roczny
➔ miesięczny
➔ tygodniowy
➔ dzienne
IV. Scenariusz zajęć:
To szczegółowy plan konkretnych pojedynczych zajęć realizowanych przez terapeutę zajęciowego
Wartościowy scenariusz zajęć:

1. wewnętrzne przekonanie terapeuty zajęciowego o potrzebie organizacji i celowości

sporządzenia scenariuszy zajęć
TERAPIA ZAJĘCIOWA

2. konkretyzacja celów określonych zajęć terapeutycznych

3. świadomość konieczności stworzenia zwartego systemu działania poprzez odpowiedni
dobór środków, metod, technik i form oraz określenie kolejności wykonywanych czynności
przez terapeutę i podpieczonego.
4. Uwzględnienie zmian procesu terapeutycznego pozwalających podopiecznym rozszerzać
stopniowo pole aktywności a terapeuta ulepszać jakość działań
V. Aktywizacja – pojęcie i rodzaje:
Aktywizacja – to zespół działań mających na celu włączenie osób do udziału w rożnych dziedzinach działań inaczej
mówiąc aktywność to wysiłek dostosowany do możliwości danej osoby, czyli do intensywnego działania
Brak aktywności powoduje:

➔ samotność
➔ postępującą niepełnosprawność/chorobę
➔ złe samopoczucie, depresję
➔ wykluczenie i izolację społeczną
Aktywność umożliwia zaspakajanie:

➔ potrzeb bio – psycho - społecznych

➔ daje poczucie satysfakcji
➔ jest warunkiem odgrywania ról społecznych
➔ funkcjonowania w grupie i społeczeństwie
Rodzaje aktywizacji:

• społeczna
• zawodowa
• fizyczna
• psychiczna
AKTYWIZACJA PSYCHICZNA – terapia zajęciowa ma za zadanie pomóc podopiecznemu zaakceptować jego
niepełnosprawność, cel ten osiąga się poprzez odpowiednie dobranie zajęć dzięki temu podopieczny nabywa poczucie
własnej wartości, samoakceptacji i odzyskuje wiarę we własne siły
AKTYWIZACJA FIZYCZNA – terapia zajęciowa ma doprowadzić do przywrócenia formy utraconej w wyniku
choroby lub do wyrobienia mechanizmów zastępczych które pozwalają naszemu podopiecznemu samodzielnie
wykonywać czynności życia dnia codziennego
AKTYWIZACJA ZAWODOWA - terapia zajęciowa ma za zadanie przygotować podopiecznego do podjęcia
pracy/zawodu lub przekwalifikowania się
AKTYWIZACJA PSYCHICZNA - terapia zajęciowa ma za zadanie nauczyć podopiecznego:

• nawiązywania kontaktu, zasad

• zasad współżycia z otoczeniem
TERAPIA ZAJĘCIOWA

• rozwijanie aktywności życiowej i udzielenie osobie niepełnosprawnej pomocy w

przygotowaniu do odgrywania odmiennej roli w społeczeństwie
PRZYKŁADOWA STRUKTURA PLANU TERAPII ZAJĘCIOWEJ

Rodzaj Cele oddziaływań Działanie terapeuty Forma zajęć

aktywności (rodzaj,metoda,technika)
FIZYCZNA Usprawnienie malej motoryki Socjoterapia Indywidualna
poprawienie chwytu ręki trening ruchowy
zwiększenie zdolności napięcia mięśniowego ćwiczenia kończyn górnych
rąk
PSYCHICZNA Wzrost samooceny Arteterapia Grupowa
nabycie umiejętności dostrzeżenia własnych biblioterapia
zalet i mocnych stron czytanie opowiadania
poprawienie nastroju (postawa bierna uczestnika)
SPOŁECZNA Zwiększenie zakresu i jakości kontaktów w Ergoterapia Grupowa
społecznych ogrodnictwo przesadzanie kwiatów

ZAWODOWA Nauka obsługi kserokopiarki i drukarki Ergoterapia Indywidualna

biurowej zajęcia komputerowe
nabycie umiejętności kopiowania, ćwiczenia w obsłudze kserokopiarki i
skanowania i drukowania dokumentów drukarki
kształtowanie nawyków bezpiecznego
korzystania urządzeń biurowych

Pracowania kroju i szycia:

➔ rodzaje tkanin: len, bawełna, wełna, jedwab, dzianina, dżins, sukno, tkaniny sztuczne
➔ nici do szycia maszynowego: bawełniane, bawełnianopodobne, poliestrowe, jedwabne,
poliamidowe, poliestrowo celulozowe
➔ nici do szycia ręcznego: bawełniane, bawełniane z włóknami odcinkowymi, do cerowania,
bawełniane lub wiskozowe do fastrygowania
➔ organizacja stanowiska pracy zgodnie z przepisami bhp
➔ obsługa przyborów i narządów krawieckich
➔ typy maszyn i ich obsługa
➔ sposoby przenoszenia wzoru przy pomocy kalki na materiał
➔ sposoby posługiwania się formą i szablonem
➔ szycie ręczne i ściegi w nim stosowane
➔ szycie maszynowe i ściegi w nim stosowane
➔ umiejętność wyciągania nitek z tkaniny i ciecie według nitek
WYPOSAŻENIE PRACOWNI KRAWIECKIEJ:
➔ szafy, regały, stoliki, gabloty, stojaki na plansze, stoły i krzesła, stoliki pod maszynę,
➔ maszyny, nici, igły, manekiny krawieckie, tablicę, lustro, metr krawiecki, przybory
➔ nożyczki, taśmy krawieckie, liniał, szpilki, kreda, naparstki, mata ochronna
TERAPIA ZAJĘCIOWA

➔ biblioteczkę: albumy, żurnale, podręczniki, tabele wymiarów, czasopisma, rysunki, szablony

➔ apteczka, dobre oświetlenie dzienne lub sztuczne, wentylacja, podłoga antypoślizgowa
ZASADY BHP:
➔ obsługa maszyn i urządzeń
➔ znać zagrożenia specyficzne w pracowni
➔ przed podjęciem pracy każdy musi być przeszkolony
➔ maszyny i urządzenia elektryczne powinny odpowiadać wymogą BHP
➔ instrukcje obsługi przy urządzeniach
CELE I ZADANIA PRACOWNI KRAWIECKIEJ:
1. poprawia zdolność fizyczną i psychiczną
2. ułatwia koordynacje mowa-wzrok
3. wzbogaca strefę emocjonalną
4. łagodzi napięcia u niespokojnych
5. pobudza do działania osoby apatyczne, depresyjne
6. motywuje do pracy, wpływa dodatnio na formę społeczną

Planowanie i prowadzenie terapii zajęciowej 11.02.2024r.

KARTA PRZEBIEGU ZAJĘĆ
Kamila Klatka
11.02.2024r.

Imię i Nazwisko Zofia Baran

Nazwa pracowni Ceramiczna
Cele terapeutyczny Kształtowanie umiejętności lepienia donic z gliny metodą
wałeczkową

Rodzaj wyrobu/wytworu Donica/doniczka

Opis czynności wykonywanych
przez uczestnika terapii w czasie zajęć
Wytwarzanie doniczki metodą wałeczkową
przygotowanie stanowiska pracy
ugniatanie gliny
wałkowanie gliny
układanie,składanie i zacienianie wałeczków
czyszczenie narzędzi
uporządkowanie pracowni i stanowiska pracy

SCENARIUSZ ZAJĘĆ Z TERAPII ZAJĘCIOWEJ DLA GRUPY 5 OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ

INTELEKTUALNĄ W STOPNIU UMIARKOWANYM
1. placówka – warsztaty terapii zajęciowej
2. pracownia – ceramiczna
3. czas trwania – 120 minut
TERAPIA ZAJĘCIOWA

4. temat zajęć – wykonanie doniczki ceramicznej

5. cel główny – kształtowanie umiejętności lepienia doniczki z gliny
6. cele szczegółowe:
• usprawnienie psychiczne
• usprawnienie społeczne
• usprawnienie fizyczne – motoryka mała
• motywowanie do podjęcia działania
• budowanie pozytywnego obrazu własnej osoby
• zwiększenie umiejętności koncentracji uwagi
• nauczanie podejmowania samodzielnych decyzji
• poprawienie umiejętności organizacji miejsca pracy
7. metody i techniki:
• metody: ergoterapia, arteterapia, rękodzieło
• techniki: lepienie metodą wałeczkową
8. materiały, narzędzia, środki i przybory:
• masa ceramiczna, szpatułki, nożyki, nożyczki,
• podkładki, deseczki, szmatki, ściereczki, miseczka, woda, fartuch
9. Uwagi dotyczące BHP:
• dobre oświetlenie, światło dzienne lub sztuczne
• podłoga sucha
• dostęp do wentylacji (wietrzenie pracowni przed zajęciami)
• dostęp do bieżącej wody
• odzież ochronna
• posługiwanie się nożyczkami i sprzętem zgodnie z przeznaczeniem oraz instrukcją obsługi
• zachowanie odpowiedniej odległości od innych osób podczas pracy
• sprzątanie stanowiska pracy (odłożenie wszystkich narzędzi i przyborów na miejsce)
PRZEBIEG ZAJĘĆ:

CZĘŚĆ CZYNNOŚCI TERAPEUTY CZYNNOŚCI PODOPIECZNYCH

WSTĘPNA – 15 minut • Przygotowanie pracowni i
stanowiska pracy do
prowadzenia terapii
• przywitanie uczestników i
zachęcanie ich do aktywnego
udziału w zajęciach
• wyjaśnienie zasad
panujących w pracowni ,
zachowania porządku na
stanowiska pracy,
korzystanie ze swoich
materiałów i narzędzi,
konieczności ubierania
fartuchów ochronnych
• wprowadzenie dotyczące
• Przywitanie się i
przedstawienie z
uczestnikami
• ubierają fartuchy
• przygotowują swoje miejsce
pracy, miseczki, podkładki,
narzędzia
• słuchają poleceń terapeuty
zajęciowego
• zadają pytania dotyczące
zajęć
TERAPIA ZAJĘCIOWA
ZASADNICZA - 90 minut
KOŃCOWA - 15 minut
ZADANIE DOMOWE NA PO FERIACH:
przygotować scenariusz zajęć oraz wykonać z nim pracę związaną. Ma być pracownia krawiecka, miś i serce uszyć
dowolnym ściegiem. OCENA: 5i 5
zajęć oraz przedstawienie
celu zajęć
• Pokaz i instruktaż
stanowiska, pokaz gotowego
produktu
• prezentacja i omówienie
kolejnych etapów pracy
metodą wałeczkową
• prezentacja i omówienie
zastosowania narzędzi i
materiałów
• instruktaż i objaśnienie,
wskazówki i tłumaczenie
• motywowanie do
zaangażowania w pracę
• zachęcanie do dokładności w
pracy i nadzór
• informowanie uczestników o
zakończeniu pracy
• podsumowanie i omówienie
zajęć
• przypomnienie co uczestnicy
robili na zajęciach, jakim
sprzętów i narzędzi używali,
co trzeba z nimi zrobić po
zakończeniu pracy
• objaśnienie sposobu
przenoszenia wyrobu
• pokaz czynności
• sprzątanie miejsca pracy,
odłożenie narzędzi na
miejsce
• stracie stołu i zamiatanie
podłogi
• podziękowanie za udział w
zajęciach
• motywowanie do udziału w
kolejnych zajęciach
• pochwała za wykonane pracę
i pożegnanie
• uczestnicy obserwują pokaz
gotowych wyrobów i
słuchają instrukcji
zastosowania materiałów i
narzędzi
• uczestnicy otrzymują glinę i
poznają sposób wyrabiania
gliny
• postępują zgodnie z
instrukcjami prowadzącego
zajęcia
• pracują indywidualnie na
podkładkach, zadają pytania
• proszą o indywidualny
instruktaż
• uczestnicy kończą pracę
• słuchają podsumowania zajęć
oraz wypowiadania się na ich
temat
• odnoszą własne wyroby na
podkładkach na regał w celu
wyschnięcia
• sprzątają stanowisko pracy i
pracownię
• myją stoły, zamiatają
podłogę, odkładają narzędzia
na właściwe miejsce
TERAPIA ZAJĘCIOWA

TERAPIA ZAJĘCIOWA:

Materiały w terapii zajęciowej:

FILCOWANIE:
wełna czesankowa, wełna zgrzebna, igły do filcowania, kuleczki wełniane, filc igłowy, filc
arkuszowy, jedwab, len, czesanka, gruszka do wody, mata gumowa, formy styropianowe, szare
mydło

TKACTWO:
włóczka, krosno, siatka, rama do gobelinów, rama tkacka, kółko tkackie, bardko tkackie, przędza,
nawijarka, grzebień
zaczęliśmy omawiać plan dzienny, tygodniowy i miesięczny będziemy robić na lekcji, robiliśmy
tylko plan dzienny

Poniedziałek Zajęcia
terapeuta:
08-09 Śniadanie
09:15 – 10:15 Zajęcia manualne