7.2 Trong những điều kiện nào thái độ dự đoán hành vi?

Thái độ có thể dự đoán hành vi, nhưng chỉ trong những điều kiện cụ thể nhất định
(DeBono & Snyder, 1995; Glasman & Albarracín, 2006).
● Dự đoán hành vi tự phát
Con người càng có nhiều trải nghiệm trực tiếp với một đối tượng thái độ thì
thái độ của họ càng dễ tiếp cận và càng dễ tiếp cận thì hành vi tự phát của họ càng
có nhiều khả năng nhất quán với thái độ đó (Glasman & Albarracín, 2006).
● Dự đoán hành vi có chủ ý
Nếu có đủ thời gian và động lực để suy nghĩ về một vấn đề, ngay cả những
thái độ khó tiếp cận cũng có thể được gợi lên và ảnh hưởng đến sự lựa chọn của
chúng ta. (Eagly & Chaiken, 1993; Fazio, 1990).
Lý thuyết về hành vi có kế hoạch (Ajzen & Fishbein, 1980; Ajzen &
Sheikh, 2013; Fishbein & Ajzen, 2010): Khi mọi người có thời gian để suy ngẫm
về cách họ sẽ cư xử, yếu tố dự đoán tốt nhất về hành vi của họ là ý định của họ,
được xác định bởi ba điều: thái độ của họ đối với hành vi cụ thể, chuẩn mực chủ
quan và nhận thức kiểm soát hành vi.
- Thái độ của họ đối với hành vi cụ thể: Thái độ đối với hành vi được đề cập
càng cụ thể thì thái độ đó càng có thể dự đoán hành vi tốt hơn.
- Chuẩn mực chủ quan: niềm tin của mọi người về cách những người khác mà
họ quan tâm sẽ nhìn nhận hành vi được đề cập.
- Nhận thức kiểm soát hành vi: Hành vi có khả năng được thực hiện một cách
dễ dàng.
Tài liệu tham khảo:
De Bono, K. G., & Snyder, M. (1995). Acting on one’s attitudes: The role of a history of
choosing situations. Personality and Social Psychology Bulletin, 21, 629–636.
Glasman, L. R., & Albarracín, D. (2006). Forming attitudes that predict future behavior:
A meta-analysis of the attitude-behavior relation. Psychological Bulletin, 132,
778–822.
Eagly, A. H., & Chaiken, S. (1993). The psychology of attitudes. Fort Worth, TX:
Harcourt Brace.
Fazio, R. H. (1990). Multiple processes by which attitudes guide behavior: The MODE
model as an integrative framework. In M. P. Zanna (Ed.), Advances in
experimental social psychology (Vol. 23, pp. 75–109). San Diego, CA: Academic
Press.
Ajzen, I., & Fishbein, M. (1980). Understanding attitudes and predicting social
behavior. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Ajzen, I., & Sheikh, S. (2013). Action versus inaction: Anticipated affect in the theory of
planned behavior. Journal of Applied Social Psychology, 43, 155–162.
Fishbein, M., & Ajzen, I. (2010). Predicting and changing behavior: The reasoned
action approach. New York: Psychology Press.