პერსონა -( ლ ათ. personae-პიროვნება) ნიშნაბს ნიღაბს.

ანტიკურ თეატრში მსახიობი

იკეთებდა ამ ნიღაბს , რომელ იც უკეთ ახასიათ ებდა პერსონაჟს . ძველ რომში -პერსონა- უ
კვე ნიშნავდა პირს კანონის წინაშე . მონას , რომლ ის სხეულ ი და შრომა ბატონს ეკუთ
ვნოდ ა , პერსონა არ გააჩნდ ა , ანუ არ ით ვლ ებოდა პიროვნებად.
ხასიათი _ (ლ ათ Character ) ძველ ი ბერძნულ ი წარმოშობის სიტყვაა და ნიშნავს -ჭედურობას
ან ანაბეჭდს.
თავისუფალი ნება- პიროვნების უნარი დამოუკიდებლ ად იმოქმედ ოს და მიიღოს გად
აწყვეტილ ება. თავისუ ფ ალ ი ნება ნიშნავს , რომ პიროვნებას შეუძლ ია : 1 გააზრებულ ი ,
წინდ ახედულ ი გად აწყვეტილ ების მიღება 2 საკუ თ არი თ ავის სრულ ყოფა 3 გარემოზე
ზემოქმედება
მოტივი - არის ადამიანის ქცევის საფუძველ ი , ის რის გამოც ადამიანი ამა თუ იმ მოქმედ
ებას სჩად ის .
მოტივატორები -ფარტორები , რომლებიც განაპირობენ მოტივაციას.
ნებისყოფა -არის პიროვნების ძალ ისხმევის უნარი , რომელ იც ად ამიანს შესაძლ ებლ ობას
აძლ ევს მისი არჩევანი მოიყვანოს სისრულ ეში .
პრინციპები -ქცევის ზოგადი წესები მთელი ცხოვრებისათვის ან ცხოვრების გარკვეული
ეტაპის ეტაპისათვის.
ტემპერამენტი - გამოხატავს პირის ფსიკიკურ მდ გომარეობას. იგი არის პირის რიტმისა და
ტემპის მახასიათებელ ი . ტემპერამენიტის მიხედ ვით განასხვავებენ ოთხი ტიპის ად
ამიანებს: სანგვინუკური (სანგვინიკი) - მოძრავი ,
ცოცხალ ი ემოციური და მგრძნობიარე. გამოირჩევა უდარდ ელ ობით და ხალ ისიანობით .
ახასიათებს მოქმედების სისწრაფე , ემოციების თავშეუკავებელი გამოხატვა და ჟესტიკულ
აცია . სანგვინიკებს ცხოვრებაში შეუძლ იათ დ აინახონ უფრო მეტი პოზიტივი , ვიდრე
ნეგატივი.
ქოლერიკული (ქოლერიკი) - ფ ეთ ქებად ი და ფიცხი ხასიათის პიროვნება. ახასიათებთ
სწრაფი მოძრაობები , ემოციური აღგზნებადობა, მტკიცე და ხანგრძლივი
გრძნობები ,გამოირჩევიან ბრძანებლ ობით , არ უყვართ მორჩილ ება და ად ვილ ად
ბრაზდებიან . ცხოვრებაში უფრო მეტ ცუდს ხედავენ ვიდ რე კარგს .
ფლეგმატიკური (ფლეგმატიკი) -ახასიათებთ დინჯი , აუჩქარებელი მოძრაობები . არიან გულ
ცივები და გულ გრილ ები , რომლ ებიც გარეგნულ ად გრძნობებს არ გამოხატავენ .
იშვიათად ბრაზდ ებიან , თუმცა გაბრაზების შემთ ხვევაში ძნელ ად წყნარ დებიან . მიდ
რეკილნი არიან დ დ ებითი , სასიამუვნო ემოციებისაკენ .
მელანქოლიკური(მელანქორიკი) - ახასიათებთ დ ინჯი , მოდუნებილი მოძრაობები .
გრძნობების გამოხატვაში არიან თავშეკავებულ ნი , საკუთარ თავში ჩაკეტილ ები და
ეტანებიან მარტოობას , არ უყვართ სხვებთან კონტაქტი . ძირით ადად განწყობილნი არიან
პესიმისტურად .
დილემა -სიტუაცია როდესაც ადამიანს უწევს არჩევანის გაკეთება ორ თანაბრად არასასიამუვნო
შესაძლებლობას შორის.
კრიტიკული აზროვნება -პიროვნების უნარი უბიექტურად გაანალიზოს არსებული
ინფორმაცია , შეაფასოს სიტუაცია, შეიმუშაოს შესაძლო ვარიანტები და მიიღოს
გადაწყვეტილება საკუთარი მიძნებისა და ღირებულებების საფუძველზე.
საზოგადოებრივი აზრი-ქვეყნის მოსახლეობის, დიდი სოციალ-დემოგრაფიული ჯგუფების
დამოკიდებულება საზოგადობრივი ცხოვრების პრობლემებისადმი, გამოხატული
მსჯელობებში, შეფასებებში, ემოციებში, განწყობებსა და სხვ. ს.ა.
სოციალური ჯგუფი - არის ორი ან მეტი ადამიანის გაერთიანება , რომელთაც საერთო
მახასიათებელი აქვთ და ერთობის გრძნობა აკავშირებთ.
არაფორმალური ჯგუფი-ეწოდება ჯგუფს სადაც ადამიანები საერთო ინტერესებისა და
სიმპათიების საფუძველზე ერთიანდებიან (მაგ ; მეგობართა წრე ) . ასეთ ჯგუფში მყარდება
ახლო , პირადი ურთიერთობები , არ არის დანიშნული უფროსი , წინასწარ არავინ
განსაზღვრავს ჯგუფის შემადგენლობას . არ ამტკიცებს ქცევის ნორმებს და წესებს .
ფორმალური ჯგუფი -ჯგუფი სადაც ადამიანები საერთო საქმის ან მიზნის გარშემო
ერთიანდებიან.(მაგ: კლასი ) ფორმალური ჯგუფის საფუძველი საქმიანი ურთიერთობებია .
კოლექტივი , გუნდი - ეწოდება ფორმალურ ჯგუფა სადაც კარგად არის განვითარებული
პირადი ურთიერთობები.
მყარი ჯგუფი - ისეთი გართიანებაა , რომელიც გრძელვადიან ურთიერთკავშირზე არის
დაფუძნებული
არამყარი , დროებითი ან შემთხვევითი ჯგუფი - ჯგუფი სადაც არამდგრადი , მოკლევადიანი
ურთიერთობები ყალიბდება . (მაგ: ავტობუსის მგზავრთა ჯგუფი და სხ.)
სოციალიზაცია-ადამიანის პიროვნებად ჩამოყალიბების, მოცემული საზოგადოებისთვის
დამახასიათებელი ცოდნის, ღირებულებებისა და ნორმების შეთვისების პროცესი.
სოციალიზაცია არის პროცესი , რომლის გზითაც მოცემული კულტურის ღირებულებები და
ნორმები თაობიდან თაობას გადაეცემა და რომლის საფუძველზე ინდივიდი მოცემულ
სოციალურ ჯგუფთან იდენტიფიკაციას ახდენს . სოციალიზაციის პროცესსი ყალიბდება
ღირებულებები , შეხედულებები , რწმენა და აზრები , რომელთა საშუალებით ადამიანი
კავშირს ამყარებს სხვა პირებთან.
ნორმები - ჯგუფში არსებული (ხშირად დაუწერელი) ქცევის წესები
სანქცია-დასჯისა და წახალისების ხერხები , რომლებიც უზრუნველყოფენ ნორმების დაცვას
იდენტიფიკაცია -გაიგივება
ბრბო- ადამიანთა შედარებით დიდი ჯგუფი (ხშირად უმართავი და გაღიზიანებული) , რომლის
წარმოშობა შემთხვევით და მოულოდნელად ხდება და ხასათიაბეთ მსგავსი ემოციურ-ფსიქოლოგიური
განწყობა. ბრბო უეცრად შეიძლება წარმოიშვას და ასევე უეცრად დაიშალოს.
თავყრილობა (აგრეგატი) -საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში ადამიანთა შეკრება , რომელიც არ
წარმოადგენს ერთიან , შეკრულ ჯგუფას და რომელშიდაც ყოველი ინდივიდი დაკავებულია თავისი
პირადი საქმით.
საზოგადოება-ადამიანთა ერთობლიობა , ურთიერთქმედებისა და ურთიერთკავშირის ჩამოყალიბებული
სისტემა , რომელიც შექმნილია საერთო საჭიროებების დაკმაყოფილებისათვის და ახასიათებს მდგრადობა,
ერთობა , თვითგანვითარება, ქცევის განმსაზღვრელი საერთო ღირებულებები და ნორმები.
დახურული საზოგადოება-საზოგადოების ტიპი , რომელსაც ახასიათებს მყარი და მოუქნელი
სტრუქტურა , სიახლეებისადმი წინააღმდეგობა, მდგრადი ტრადიციები.უგულებელყოფილია პიროვნება,
მისი უფლებები . ადამიანები ბრმად მიჰყვებიან ჩვეულებებს და ავთორიტეტების-ბელადების სურვილებს
და ბრმად ემორჩილებიან მათ.

ღია საზოგადოება- საზოგადოების ტიპი , რომელსაც ახასიათებს დინამიური მოქნილი სტრუქტულა ,

სიახლეებისადმი ღიაობა, კრიტიკულობა, პიროვნების უფლებებისა და აზრთა სხვადასხვაობის
პატისვისცემა, დემოკრატიული იდეოლოგია.
ნუკლეარული ოჯახი -ოჯახი, რომელიც შედგება ერთი თაობისაგან ბავშვებით ან მათ გარეშე . ((
რომელიც მხოლოდ მშობლებისა და მათი შვილებისაგან შედგება , რომლებიც იმყოფებიან
მშობლების კმაყოფაზე )
გაფართოებული ოჯახი - რომელიც მოიცავს ნუკლეარულ ოჯახს და სხვა ნათესავებს ( ბებიას
და ბაბუას , ბიძას , დეიდას , ბიძაშვილებს , დეოდაშვილებს და სხვა.)
ოჯახის თანამედროვე ფუნქციები :
რეპროდუქციული - ახალი სიცოცხლის წარმოქმანა
ეკონომიკური -საოჯახო ბიუჯეტის წარმოქმნა
რეგენერაციული -ქონების სოციალური სტატუსის გადაცემა
სოციალიზაციის -საგანმანათლებლო-აღმზრდელობითი საქმიანობა
სოციალური კონტროლის- მორალის ფორმირება , ქცევის წესების დაცვა
რეკრეაციული - თავისუფალი დროის ორჰანიზება
რეკრეაცია-ღნიშნავს დასვენებას, ადამიანის ძალების აღდგენას, რაც დაეხარჯა მას შრომის
პროცესში. სარეკრეაციო – სპეც. დასვენებისათვის განკუთვნილი
დიალოგი - ბერძნული სიტყვაა და ორი ან რამდენიმე ადამიანის საუბარს ნიშნავს .
გუნდი - ქართულად მრავალხმიანობას და სხვადასხვა ხმების ურთიერთშეთანხმებულ
ჟღერადობას ნიშნავს .
ლიდერი-პიროვნება, რომელსაც მოცემული ჯგუფის ინტერესების დასაკმაყოფილებლად
ერთობლივი მოქმედებებისათვის, ინტეგრაციის მიზნით, ძალუძს სხვაზე ზემოქმედების
მოხდენა. პოლიტიკაში მოქმედების მასშტაბისა და ხასიათის მიხედვით ასხვავებენ შემდეგი
ტიპის ლ-ს :
ინსტრუმენტული ლიდერი -ახდენს ჯგუფის ორგანიზებას , ჯგუფში საქმიანობის
გადანაწილებასა და მართვას.
ექსპრესიული ლიდერი-ახდენს ჯგუფის წევრების შთაგონებასა და გამხნევებას. ახდენს ასევე
ჯგუფის იდეურ მართვას.
ჩრდილოვანი ლიდერი-ნაკლებად ჩანს, თუმცა მისი აზრი მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს
ლიდერების აზრსა და გადაწყვეტილებებზე. (რუხი კარდინალი)
ინოვატორი -ახალი იდეების ავტორი
შემსრულებელი -პირნათლად ასრულებს დავალებას
კრიტიკოსი-ყველაფერს გამომცდელი თვალით უყურებს , გამოთქვამს შენიშვნებსა და
ვარაუდებს, ხაზს უსვამს უარყოფით მხარეებს . მიუხედავად იმისა , რომ კრიტიკოსის აზრი
ხშირად უმცირესობაშია , ის ყურადსაღებია და სასარგებლო.
ინტეგრაცია-ძალიან ზოგადად, ეს არის ცალკეული ელემენტების გაერთიანებისა და
კოორდინირების პროცესი.
კოორდინირება-რაიმე მოქმედების, საქმიანობის შეთანხმება, შესაბამისობაში მოყვანა.

z მასლოუს პირამიდა
1 კვება, ძილი, სუნთქვა

2 უსაფრთხოება, დაცულობა,
ჯანმრთელობა
3. ოჯახი, მეგობრები, სიყვარული
4 თვითშეფასება, აღიარება, მიღწევები

5 თვითრეალიზაცია

სტრატეგიული დაგეგმვის ეტაპები

1 სიტუაციის ანალიზი
2 მიზნების იერარქიის ჩამოყალიბება
3 სამოქმედო გეგმის შექმნა
4 პროგრესის შეფასების გეგმის შემუშავება

სტრატეგიული დაგეგმარება, swot

S ძლიერი მხარეები
W სუსტი მხარეები
O შესაძლებლობები
T საფრთხეები

კლეიტონ ალდერფერის ადამიანთა მოთხოვნილებების სამი ძირითადი ჯგუფი

1 პიროვნულ ზრდასთან დაკავშირებული

მოთხოვნილებები
2 ურთიერთობებთან დაკავშირებული
მოთხოვნილებები
3 არსებობასთან დაკავშირებული
მოთხოვნილებები

ეფექტური კომუნიკაციის მეთოდები

1 შეჯამება

2 წახალისება

3. დაზუსტება

4 პერიფრაზირება