Eleşt"rel Teor"(Teor" Ders 2)

B!r sosyal b!l!mler! düşünme b!ç!m!

Eleşt!rel düşünme b!r tarz ve bu tarz yanl!zca uluslararas! !l!şk!lere hass falan deg!l sosual
b!l!mler!n genel! !ç!n geçerl!, Uluslararas! !l!şk!ler!dr b!r tak!m yazarlar yada düşünerler vas!tas!yla
taş!nm!ş düşünme b!ç!m!

Zaten bakt!m!zda b!z!m eleşt!rel kuram ded!ğ!m!z Kuram Frankfurt okulu.

Özell!kler Haka!mer b!z!m !ç!n öneml! tems!lc!ler sras!ndan, Robert coxda ekleye b!lr!z

Modern Toplumsal s!yasal hayat! koklu b!r elest!r!ye tab!! tutan b!r dusunce b!c!m! asl!nda
bakarsan!z elest!rel teor!

Dogusu !tab!ryla bakt!m!zda Elest!rel teor!n!n(Frankfurt okulunun) d!ye b!l!r!z k! mark!s!zme

yak!nd!r, ama onun g!b! ekeonm!k pol!t!k konulara deg!l, kultur ve ust kultur g!b! konulara daha
felsev! b!r perspekt!fle yaklat!g!n! goruyoruz,

Frankfurt okulu marks!z!m!n !c!nden dogmustur ama marks!z!m g!b! meseleler! ekonom!k olana
!nd!rgemez, meseleler! daha felsef! b!r b!c!!mde ele almay! terc!h ed!r( estet!k mes, kulur,
otot!rev!z!mle konkorv!z!mle)

Ozetle: Klass!c marks!z!m!n ekonom!k !nd!rgemec!l!g!ne uruet!m !sl!sk!ler!ne ve s!n!f cat!smas!

vurgusuna ve s !t!raz eden b!r dusunce okulu

Frankfurt okuluna bakt!m!gzda; devlet !k!tar!, ulusculuk f!kr!, toplumsal bask!lar , tar!hsel
sosyoloj! , devlet !nsaat surecler! , savaslar ve ya moral!te g!b! b! tak!m hususlar! vyrgulad!g!n!
goruyoruz.(bu yap!lar! b!ze sorgulatmaya cal!s!yor bu okul)

U! elest!rel dusuncen!n gunumuzdek! en oneml! tems!lc!s!nden b!r!d!r L!nklater

Soyle der; elest!rel teor!n!n kend!ne hass basl!ca 4 ay!rded!c! yonu var: 1)Obje ve suje aras!nda
ayr!m yapmay! redd eder 2) stat!k deg!msez n!tel!kte toplumsal yap!lar varsa bunu redd ed!yor 3)
Tar!hsel materyel!z!m! yen!den yorumlayarak asl!nda marks!z!mden uzaklas!r.4)D!slamay! ortadan
kald!rarak fsrkl! s!yasal toplumlar uzur!ne dusunmey! tesf!k eder
L!nklatere gore b!z elest!rel teor!y! daha normat!f karekterl! dusunme b!c!m! olarak goruyoruz,
yan! madd! olana nesnel olana somut olana deg!lde soyut olana da anal!zde yer ver!yor

Hak!m teor!lerce goz ard! ed!len b!lg!yle toplum aras!ndak! !l!sk!ye d!kkat cek!yor olusudur
elest!rel teor!n!n, b!lg!yle toplum aras!ndak! !l!sk!ye d!kkat cekerek b!lg!n!n s!yasal n!tel!g!n! ortaya
koyuyolar.

Horka!mer!n !fades!yle soyleyecek olursak geleneksel teor!ler anal!z ed!len!n anal!z edenden
uzaklast!rmaktad!rlar yan! nesney! ozneden uzaklast!rmaktad!rlar.

Elest!rel teor!n!n amac!; !nsanlag!n gel!s!m!ne odaklanarak mevcut adalets!zl!kler! ve as!metr!k

!l!sk!ler! g!dermekt!r.

Robert cox Uluslararas! !l!sk!lerde elest!rel dusuncen!n en oneml! tems!lc!s!r

Boyle b!r meshur laf! var; teor! her zaman b!r!ler! ve b!r seyler !c!nd!r

Bu su demek; teor! ded!g!m!z sey o kadarda masum deg!ld!r bell! amaclara bell! guc odaklar!na
h!zmet etmek g!b! b!r !slev! ola b!l!r teor!n!n

Geleneksel teor!ler mevcut uluslararas! yap!y! ve guc dag!l!m!n! ver! kabul ederler ve onu
deg!st!rmek yer!ne tek tek sorunlara odaklan!r ve sorun cozmeye cal!s!rlar

Ornek: Afr!kada b!r s!n!r catas!mas!,kab!leler aras! sorun ve ya Rusya ve ukranya aras!ndak! g!b!
devletden devlete b!r savas

Ozgurlesme elest!rel teor!de her seyden once devletden ozgurlesme demekt!r

Gramsc!y! one c!karan husus u! alan!nda hegomanya kavram!n! ele al!s b!c!m!dr. (R!zaya dayanan
hegomonya)

Gramsc!ye gore hogomonya : uret!c! s!n!f!n kend! yonetme gucunu zora deg!l r!zaya dayal! olarak
d!ger toplumsal gruplara kabul ett!rmes!dr

Gramsc! hegomonyan!n !nsaa surec!nde egt!m!n ozel b!r rolunun oldgunu dusunur.