EĞİTİM BİLİMLERİ

Program Geliştirme
GENEL TEKRAR NOTLARI

1
@ogretmenbob
 EĞİTİM TEORİLERİ

• 3. asırda ortaya çıkmıştır.

• Yalnızca elit kişiler ve üstün zekalılara
yönelik bir eğitimdir.
• Çıkış noktası elitlere yönetim eğitimi
vermektir.
Daimicilik • Evrensel ve entelektüel bilgi verilir.
• Geçmişten gelen değişmez doğrular
kuşaktan kuşağa aktarılır.
@ogretmenbob • İdealist öğretmen vardır ceza ver-
mez, seçme özgürlüğü tanır.

• 16. asırda ortaya çıkmıştır. 18. asırda

en popüler dönemini yaşamıştır.
• Yönetici eğitimi verilmez; işçi ve uz-
man eğitimi verilir.
• Amaç, bireye kültür aktarımı sağla-
Esasicilik mak ve onu toplumsallaştırmaktır.
• Anlatım, ezber, deney tekniklerini kul-
lanır.
• En katı eğitim teorisidir.
• Realist öğretmen tipi vardır.
 EĞİTİM TEORİLERİ

• 20. asırda John Dewey tarafından ku-

rulmuştur.
• Pragmatik felsefenin eğitimdeki yansı-
masıdır.
• Eğitimin amacı, bilginin değişkenliğini
İlerlemecilik öğrenciye göstererek öğrencilere yenili-
ğe açık bir bakış açısı kazandırmaktır.
• Bu teoride birey ilgileneceği toplumsal
@ogretmenbob
sorunu dahi kendi seçer. Bireyi bireysel-
leştirir.

• İlerlemeciliğin devamı olup İkinci Dünya

Savaşı’ndan sonra yine John Dewey ta-
rafından kurulmuştur.
• Dewey ilerlemecilikteki bireysellik dü-
Yeniden şüncesinden vazgeçmiştir.
Kurmacılık • Toplumsal değişimden okul sorumludur.
Bu nedenle eğitimin hedefleri toplumu
yeniden yapılandırmak ve geliştirmek ol-
malıdır.
 FELSEFİ AKIMLAR

Bilginin kaynağı sezgisel düşüncelerdir.

Bilgi değişmezdir.

• Bireyin entelektüel düşünce ve manevi

potansiyeli geliştirilir.
İdealizm • Konu alanı ve bilgi merkezli bir anlayış
vardır.
• Sezgi, deney ve metafizikle bilgiyi des-
tekler.
@ogretmenbob • Buluş yolu, tartışma, model alma, dra-
ma gibi yöntemler kullanılır.

Var olan her şey gerçektir. Realizm, sezgi

ve metafiziği reddeder.

• Gerçek sadece bilimsel yöntemle elde

edilir.
Realizm • Bilgiyi elde etmede deney ve gözlem
gibi bilimsel yöntemleri kullanır.
• Bu anlayışta toplumsal değerler koru-
nur ve yeni kuşaklara aktarılır.
• Ahlaki eğitim ön plandadır.
 FELSEFİ AKIMLAR

Bireyin ilgi ve yetenekleri geliştirilmeli, ge-

reksinimleri karşılanmalıdır.

• Bilgi yaşantılar yoluyla elde edilir.

• Birey etkinliklerde bulunarak öznel bilgiyi
oluşturur.
Pragmatizm • Bu yaklaşımda bireysel farklılıklar önemli-
dir.
• Bilgiyi değil öğrenmeyi öğrenmek esastır.
• Pragmatizm, bireyin problem çözme be-
@ogretmenbob
cerisini geliştirmeyi amaçlar.

Birey düşüncelerini ve değerler- ini özgürce

belirler. Bu yaklaşımın anahtar kelimesi, öz-
gürlüktür.

• Bilgi edinmenin yolu sezgi ve yaratıcılıktır.

Varoluşçuluk • Eğitimin temel amacı, özgür ortamlar
oluşturmak ve bireyin özgürlüğünü arttır-
maktır.
• Öğretmen, öğrencinin kişilik geliştirme sü-
recini desteklemelidir.
 KÜLTÜR

• Bir toplumun tarihsel süreçte üretmiş olduğu maddi

manevi değerler bütünüdür.
• Bir eğitim programında daimicilik ve esasicilik benim-
sendiyse kültürü koruma amaçlanır.
• İlerlemecilik benimsenirse kültürü geliştirmek, yeniden
kurmacılık benimsenirse kültürün işlevsel olmayan yan-
larını değiştirmek vardır.

Kültürel değerlerin bireylere kazandı-

rılmasıdır. 3 türü vardır;
a. Gelişigüzel: Kültürün bireylere plan-
sız bir şekilde aktarılmasıdır. Örneğin,
çocuğun ailesinden dilini öğren- mesi.
Kültürleme b. Kasıtlı: Kültürün bireylere planlı ve
bilinçli bir şekilde aktarılmasıdır.
@ogretmenbob
c. Zoraki: Kültürel değerlerin bireylere
zorla kabul ettirilmesidir. Örneğin, Rus-
ya’nın Azerbaycan, Türmenistan, Ka-
zakistan gibi Türki devletlere yaptırımı.
 KÜLTÜR

Başka kültürden bireylerin etkileşim

Kültürleşme
sonucu her ikisinin de değişmesidir.

Hakim kültürle bağlantıyı koparmadan

Alt Kültür belirli noktalarda farklılık gösteren kül-
türdür.

Farklı kültürel değerlerin buluşması ve

etkileşimi sonucu yeni bir senteze va-
Kültürlenme
rılmasıdır. Örneğin, arabesk; Arap ve
@ogretmenbob batı sentezinin ürünüdür.

Bir kültürel yapının başka bir kültürü

Kültürel
gönüllü olarak benimsemesidir. Zoraki
Emperyalizm
değildir, özentilik vardır.
 KÜLTÜR

Kültürel emperyalizmin devamıdır bu-

Kültürel
rada toplum kendi kültürünü unutur,
Asimilasyon
yok olma vardır.

Bir kültürel öğenin dünya üzerinde

farklı kültürler arasında sürekli yayıl-
Kültürel Yayılma
masıdır. Örneğin, pizza, futbol, yoğurt
@ogretmenbob vb.

Maddi olanakların artmasıyla manevi-

yatın zayıflaması anlamına gelir. Örne-
Kültürel Boşluk
ğin, bayramda akraba ziyareti yerine
tatile gitmek.
 EĞİTİM BİLİMLERİ
Program Geliştirme
GENEL TEKRAR NOTLARI

2
@ogretmenbob
 EĞİTİM
@ogretmenbob

Bireyde kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik

değişim meydana getirme sürecidir. Bu süreç süreklidir
ve yaşam boyunca devam eder. Eğitim türleri aşağıda
verilen kavram haritasında gösterilmiştir.
 Formal Eğitim
@ogretmenbob
• Planlı, programlı ve kasıtlı yapılan eğitimdir.
• Belli bir zamanda ve mekanda gerçekleşir.
• Olumlu ve istendik davranış kazandırmak esastır.
• Örgün ve yaygın olmak üzere 2’ye ayrılır.

• Örgün Eğitim: Okullarda gerçekleştirilen planlı, programlı öğretim

faaliyetleridir. Yaş sınırı söz konusudur.
• Yaygın Eğitim: Örgün eğitim dışında kalan amaçlı, programlı for-
mal eğitim faaliyetleridir. Gönüllülük esastır. Önemli yaygın eğitim
türleri şunlardır;

a. Halk Eğitim: Bireyin ilgi ve ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bir

kursa kayıt olmasıdır. Örneğin, KPSS gibi sınav kursları halk eğitim-
dir.

b. Hizmet İçi Eğitim: Kişinin çalıştığı kurumun hazırladığı eğitim

programıdır.

c. Hizmet Sonrası Eğitim: Emekli olan bireylerin toplumdan kopma-

ması için hazırlanan eğitimdir.

d. İş Başında Eğitim: Bireye, iş yerinde o işin nasıl yapılacağını anla-

tılarak gösterilir ve yaptırarak beceri kazanması sağlanır.
 @ogretmenbob

İnFormal Eğitim

• Formal eğitime göre daha kapsamlıdır.

• Planlı, programlı değildir.
• Olumlu ve olumsuz öğrenmeler gerçekleşebilir.
• Örtük program kapsamındadır.
• Gözlem ve taklit en çok kullanılan yöntemdir.
• Örneğin, bir çocuğun sigaraya başlaması ya da
büyüklerinin elini öpme alışkanlığını kazanması.
 SİSTEM OLARAK EĞİTİM

Öğretim süreci başlamadan önceki süreç-

tir. Dışarıdan alınan ve gerekli olan her türlü
Girdi malzemeyi kapsar. Örneğin, öğrenci sayısı,
personel, araç gereç, yatırımlar vb.

Öğretim sürecini kapsar. Eğitim sisteminde

bireye hedef davranışları kazandırmak üzere
İşlem işe koşulan her türlü emek, araç-gereç, fizik-
sel, duyuşsal ve zihinsel etkinlikleri kapsar.

@ogretmenbob Girdilerin işlemler sürecinde biçimlendiril-

mesiyle ortaya çıkan ürünleri kapsar. Öğ-
renci başarısı bu duruma örnek verilebilir.
Çıktı Çıktılar, sistemin hedefiyle nitelik
ve nicelik açısından uyuşuyorsa, sistem
tam işliyor demektir.

Belirlenen hedeflere ulaşılma düzeyine ba-

kılarak, sistemin işleyip işlemediğini kontrol
Dönüt eder. Dönüt yoluyla, sistem onarılıp düzelti-
lebilir ve yeninden işler hale getirilebilir.
 SİSTEM TÜRLERİ

Bu sistemde girdi, işlem, çıktı ve dönüt

öğlerinin hepsi bulunur ve tüm bu öğe-
Açık Sistem ler arasındaki iletişim tam olarak ta-
mamlanır. Çağdaş eğitim sistemi
olarak da tanımlanır.

Bu sisteme girdi, işlem, çıktı bulunur-

Yarı Açık Sistem ken dönüt öğesi yoktur. Eğer dönüt
öğesi olursa açık sistem olur.

Girdi ve çıktı süreçlerinin olmadığı ya

da eksik olduğu sistemdir. Bunun do-
Kapalı Sistem
ğal sonucu olarak dönüt öğesi de ol-
@ogretmenbob maz.
 PROGRAM GELİŞTİRMENİN KURAMSAL TEMELLERİ

Geçmişteki program geliştirme çalışmalarının ince-

Tarihsel Temel lenip günümüzde yapılacak programlara şekil ver-
mektir.

Hedeflerin belirlenmesi, içeriğin düzenlenmesi, eği-

tim durumlarının oluşturulması psikolojik verilerden
Psikolojik Temel
yararlanılır. Gelişime ve hazırbulunuşluğa uygun
programlar eğitim psikolojisi sayesinde oluşturulur.

Program, toplumun bireyden beklentilerini karşı-

Sosyolojik Temel layabilmelidir. Programın temel amacı çatışmaları
@ogretmenbob
azaltıp bireyi sosyalleştirmektir.

Programın uygulanabilmesi için ülkenin yeterli kay-

nağa sahip olması gerekir. Toplumun ihtiyaç duy-
Ekonomik Temel
duğu insan gücünün oluşturulması ekonomik temeli
oluşturur.

Öğretim programı bireyin kendini gerçekleştirme

Bireysel Temel
sürecini desteklemelidir.

Konuların, öğrenci düzeyine göre belirlenmesi konu

Konu Alanı Temeli
alanı temelini oluşturur.

İç ve dış tutarlılık sağlama, hedefleri önem sırası-

Felsefi Temel na dizme, yeni hedefler ekleme ve temel sayıltılara
açıklık getirme gibi süreçleri ifade eder.
 POSNER’İN PROGRAM BOYUTLARI

• MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanı tarafın-

dan hazırlanır, teoriktir ve ülke genelinde
Açık-Resmi
standarttır.
Program
• Ölçülüp değerlendirmeye uygundur.
• Ülkenin eğitim felsefesini yansıtır.

• Öğretmenin elinde hayat bulan programdır.

• Teoriğin pratiğe dökülmüş halidir, öğret-
Uygulamadaki menden öğretmene değişir.
Program • Resmi programdaki her şey uygulamaya
dökülmez. Uygulamadaki programda var
olan her şeyde resmi programda olmayabilir.

2 boyutu vardır.
• Talim ve Terbiye Kurulu programı hazırlar-
@ogretmenbob ken konu alanı içerisinden seçmeyip progra-
ma koymadığı içeriktir. Örneğin, evrim teorisi
İhmal Edilen
konusunu ülkenin kültürel yapısına uygun ol-
Program
madığı için yer vermeyebilir.
• Öğretmenin resmi programda konuları ka-
sıtlı ve bilinçli bir şekilde öğretmediği, eksik
bıraktığı konulardır.
 POSNER’İN PROGRAM BOYUTLARI

Yazılı, açık ve belli bir planı vardır.

• Öğrenci ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda
okul tarafından planlanmış; sanatsal, kültü-
Ekstra Program
rel, sportif etkinliklerdir.
• Nota etkisi yoktur, okuldan okula farklılık
gösterir.
@ogretmenbob

• Diğer programlara oranla daha kapsamlı-

dır, okulda öğretilen informal eğitimi kapsar.
• Bir okulda algıyı etkileyen her şey örtük
Örtük Program programdır. Örneğin, okulun olanakları, ku-
ralları, öğretmen tutumları, arma-forma vb.
• Örtük programdaki kurallar yazılı değildir.
• En etkili program türüdür.
 EĞİTİM BİLİMLERİ
Program Geliştirme
GENEL TEKRAR NOTLARI

3
@ogretmenbob
 İHTİYAÇ BELİRLEME AŞAMALARI

Plan yapılır, sorular belirlenir. Hangi yön-

temle sorulacak gibi hedefler belirlenir.
Hazırlık • Hedef kitle belirlenir.
• Yürütülecek işlemler için eylem planı
@ogretmenbob hazırlanır.

Bilgilerin toplanması, düzenlenmesi, sı-

Bilgi Toplama ralanması, dosyalanması gibi işlemlerin
yapıldığı aşamadır.

Bu aşamaya kadar toplanılan bilgilerin

Bilgilerin Analizi
gözden geçirilmesi söz konusudur.

Bilgilerin Rapor Toplanan bilgiler değerlendirilir, rapor

Edilmesi edilir.

Belirlenen ihtiyaçlara çözüm önermez.

Bilgilerin
Sadece çözümlerin hangi alanlar için
Kullanılması
gerekli olduğu belirlenir.
 İHTİYAÇ BELİRLEME YAKLAŞIMLARI

Mevcut bilginin varlığı ya da yokluğu ifa-

Betimsel Yaklaşım
de ediliyorsa betimsel yaklaşım vardır.

@ogretmenbob
Hedef ve mevcut durum arasındaki fark
Farklar Yaklaşımı belirlenir. Sürecin başında ya da sonun-
da yapılır.

Gelecekte ortaya çıkması muhtemel

durumlardan yola çıkarak ihtiyacın be-
Analitik Yaklaşım lirlenmesi sürecidir. Gelecek ulusal ve
uluslararası değişimler de bu yaklaşımın
kapsamında ele alınmaktadır.

Demokratik İlgililerin ortak fikri ihtiyaç olarak benim-

Yaklaşım senir.

Beklenmedik doğal afet, salgın hasta-

Kritik Durum
lık gibi kriz durumunda oluşan koşullar
Yaklaşımı
programa yansıtılır.
 İHTİYAÇ BELİRLEME TEKNİKLERİ

• Anket geliştirmedir, açık uçlu sorular sorulur.

• Uzman kişilerin birbirinden habersiz ve ba-
ğımsız şekilde görüşleri alınır. Burada amaç
Delphi Tekniği uzmanların birbirinden etkilenmesini engelle-
mektir.
• Elde edilen bilgiler değerlendirilir, ortak görü-
şe ulaşılır.

Bu yaklaşım işin uzmanları tarafından ihti-

yaçları saptanan işin yapıldığı ortamda ger-
Progel (Dacum) çekleştirilen bir tekniktir.
Tekniği • Progel tekniğinde mesleğin beceri profilleri
çıkarılarak yeterlilik alanları belirlenir.
• Geneldir, ayrıntılara girmez.

@ogretmenbob Progel (Dacum) ile ortaya konulan beceri

alanların daha özel, geniş kapsamlısıdır.
Meslek ile ilgili bilişsel, duyuşsal ve psikomo-
tor bilgi, becerileri ortaya koyar.
Meslek-İş Analizi • Meslek tanımlaması yapılarak işlem basa-
makları analiz edilir ve gerekli davranış dü-
zeyleri belirlenir.
• Meslek tanımı işlere ayrılır. Her iş alanı kendi
içinde işlem basamaklarına ayrılır.
 KONU MERKEZLİ PROGRAM TASARIM MODELLERİ

• Daimicilikten etkilenmiştir.
Konu Alan
• Konular öğrencinin ilgi, yetenek, hazırbulu-
Tasarımı
nuşluk düzeyine göre düzenlenir.

Esasicilikten etkilenmiştir. Derinlemesine eği-

Dsipliner Tasarım tim verilir. Edinilen bilgi o alanın uzmanı ola-
@ogretmenbob
cakmış gibi verilir.

Dayanağı gestalt ekolüdür. Dersleri bir araya

getirilerek yani bütünleştirilerek daha işlevsel
Geniş Alan hale gelmesidir.
Tasarımı • 1.2.3. sınıfta Hayat Bilgisi olarak öğretilen
dersler zamanla sosyal, fen daha sonra tarih,
coğrafya, fizik, kimya gibi derslere ayrılır.

Dsiplinler Arası Dersleri ilişkilendirerek daha işlevsel hala ge-

Tasarım tirmektir. Merkeze bir konu alınır.

Konular öğrenilirken ortak bir yöntem belirlenir

ve her ders her konu için kullanılır.
Süreç Tasarımı • Öğrencilerin eleştirel düşünme, problem çöz-
me, karar verme, zihinsel becerileri kazanma-
ları amaçlanır.
 SORUN MERKEZLİ PROGRAM TASARIM MODELİ

• Yeniden kurmacılığı benimser, toplumsal

problemleri merkeze alır.
Yaşam Şartları • Bireye toplumsal problemi çözme becerisi
Tasarımı kazandırmak amaçlanır.
• Çevre kirliliği, sağlık, trafik gibi dersler ön
plandadır.

Yeniden • Okul toplumun lideridir anlayışı vardır.

Yapılandırmacı • Toplumsal problemi merkeze alır. Problem-
Tasarım lere yönelik reformlar yapılmalıdır.

Toplumsal sorunlar programda temeldedir

ve bu toplumsal sorunlar üzerinde iş birlikli
çalışmalar yapılır.
• Ortak konu ve dersler merkeze alınır, bu
@ogretmenbob dersi öğrenciler almak zorundadır.
• Örneğin, çevre kirliliğini merkeze alalım; öğ-
Çekirdek Tasarım rencilere sağlık, sosyoloji, ekoloji gibi dersler
verilir.
• Ardından öğrenciye alan seçme, uzmanlık
alanı seçme fırsatı tanınır. Her öğrenci ilgi ve
ihtiyacına göre bir uzmanlık alanı seçer.
• Aynı zamanda bir öğrenci birden fazla alan
seçebilir.
 ÖĞRENEN MERKEZLİ PROGRAM TASARIM
MODELLERİ

Çocuk merkezli tasarımlarda bireyin ilgi ve ih-

Çocuk Merkezli tiyaçları önemlidir. Öğrenci ihtiyaçları önce-
Tasarım den belirlenir ve program bu doğrultuda hazır-
lanır. Öğretmen öğrenme sürecinde rehberdir.

@ogretmenbob Çocuk ve yaşantı merkezli tasarımlarda bire-

yin ilgi ve ihtiyaçları önemlidir. Ancak çocuk
Yaşantı Merkezli merkezli tasarımlarda ihtiyaç önceden belirle-
Tasarım nirken yaşantı merkezli tasarımlarda öğrenci
ihtiyaçları okul yaşantısında, öğretmen tara-
fından belirlenmektedir.

Davranışcı psikolojiye karşı çıkmışlardır. Bu ta-

sarıma göre öğrenme basit uyarıcı-tepki bağı
Hümanist Tasarım ile açıklanamaz. İnsancıl psikolojiyi esas alan
bu tasarım bireyin kendini gerçekleştirmesine
katkı sağlamayı hedefler.

Okulların, öğrencilerin doğasına uygun ve öz-

Romantik (Radikal)
gür olabilecekleri bir eğitim vermesi gerektiği
Tasarım
anlayışına dayanır.
 PROGRAM GELİŞTİRME MODELLERİ

Taba modeli tümevarım yaklaşımının benim-

sendiği öğrenme yaşantılarını temele alan bir
yak- laşımdır. Bu modelin aşamaları;
• İhtiyaçların belirlemesi
Taba Modeli • Amaçların belirlenmesi
• İçeriğin seçimi ve düzenlenmesi
• Eğitim durumları
• Program öğelerinin sırası ve ilişkilerinin kont-
rolü.

Tyler modeli tümevarımı benimseyen akılcı bir

model olarak bilinir. Bu modelin aşamaları;
• Birey-toplum-konu alanı,
• Eğitim felsefesi-öğrenme psikolojisi,
Tyler Modeli • Amaçların kesinleştirilmesi,
• Eğitim durumları,
@ogretmenbob • Değerlendirmenin yapılması,
• Bu modelin en çok üzerinde durduğu kav-
ram hedeftir.

Aynı dönemlerde yaşayan Taba ve Tyler bir-

likte çalışarak bir model geliştirmişlerdir.
Taba-Tyler Modeli Taba-Tyler’ın birlikte geliştirdikleri bu prog-
ramın en önemli özelliği değerlendirme so-
nuçlarının sorgulanmasıdır.
 EĞİTİM BİLİMLERİ
Program Geliştirme
GENEL TEKRAR NOTLARI

4
@ogretmenbob
 Bloom’un Bilişsel Alan Sınıflaması

Birey bilgiyi edinir ve edindiği bilgiyi aynen ak-

Bilme
tarır. Ezberleme durumu söz konusudur.

Bireyin öğrendiği bilgileri kendi cümleleriyle

Kavrama
açıklamasıdır. Fakat anlam sabittir.

Öğrenilen bilgiyi yeni durumda kullanmak yani

Uygulama
transfer etmektir.

Öğrenilen bilgilerin; nedenini belirleme, farklı-

Analiz lık ve benzerliklerini belirleme, gruplama, ay-
rıştırma gibi işlemler bu basamakta yapılır.
@ogretmenbob

Yeni, özgün, orijinal bilişsel bir ürün ortaya koy-

Sentez
maktır.

Öğrenilen bilgiyi bir ölçüt ile kıyaslama, yargı-

da bulunma, karara varmadır. Eleştirme,
Değerlendirme
tartışma, doğruluğu belirleme bir değerlendir-
medir.
 Bloom’un Duyuşsal Hedef Alanı Sınıflaması

Bireyin bir değer ya da tutumu fark etmesi, al-

Alma maya istekli olması, dikkatini vermesi gibi dav-
ranışları kapsar.

Ön koşulu alma basamağını gerçekleştirmek-

Tepkide Bulunma tir. En önemli kavramı istekli ve gönüllü olma-
dır.

Bireyin bir değer ya da tutumu kabul etmesi

Değer Verme ve adanmışlığıdır. Örneğin, bir takım taraftarı
olmak. Karşıt durum sevilmez, protesto edilir.
@ogretmenbob

Başka bir davranışı kendi değerlerimizle

Örgütleme
uyumlu hale getirmektir.

Kişilik Haline
Yaşam felsefesi haline getirmektir.
Getirmek
 Bloom’un Psikomotor Hedef Alanı Sınıflaması

@ogretmenbob
Bir beceriye, berecinin gerçekleşme aşama-
Algılama larına dikkat etmeyi, becerinin gerçekleşme
birimlerinin farkına varmayı içerir.

Beceriyi yapmaya hazır olma, kurulma ve be-

Hazırlık
ceri birimlerini kavramayı içerir.

Bir beceriyi taklit etme, kendi kendine yapma-

Kılavuzla yapma
ya çalışma aşamasıdır.

Bir beceriyi taklit etme, kendi kendine yapma-

Mekanikleşme
ya çalışma aşamasıdır. Hatalar vardır.

Beceri haline Beceriyi otomatikleştirme, istenen standart-

getirme larda yapmayı içerir.

Becerileri yeni ve farklı bir durumda gerçek-

Uyum
leştirmeyi gerektirir.

Orijinal bir beceri örüntüsü gerçekleştirmeyi

Yaratma gerektirir. Örneğin, orijinal bir resim yapabil-
me.
 @ogretmenbob
YENİLENMİŞ TAKSONOMİ

Taksonominin Yenilenmesine Neden İhtiyaç Duyuldu

Bloom taksonomisi; üst düzey bilişsel bilgileri tam olarak ifade ede-
memesi ve değerlendirme basamağında ortaya çıkan güçlükler gibi
nedenlerden ötürü Anderson ve Krathwohl önderliğinde revize edildi
ve günün ihtiyaçlarına cevap veren bir hale getirildi.

Yapılan Değişimler

• Orijinal (Bloom) taksonomide yer alan “bilgi” basamağı “hatırla-

ma” olarak revize edilip, taksonomi isim formdan fiil forma dönüş-
müştür.

• Kavrama basamağı anlama, analiz basamağı çözümleme olarak

adlandırılmıştır. Uygulama basamağı ise aynı konumda kalmıştır.

• Orijinal taksonominin oluşturulduğu yıllarda pek bilinmeyen “biliş

üstü bilgi” kavramı bilgi basamağına ekle- nerek, taksonominin tek
boyutlu yapısının iki boyutlu hale dönüşmesi sağlanmıştır.

• Sentez basamağının yeri değelendirme ile yer değiştirmiştir. Ayrı-

ca yaratma kavramı en üst basamakta yer almıştır.
 Konu Merkezli İçerik Tasarım Modeli

• Konu basitten karmaşığa, somuttan soyuta

doğru sıralanır. Bu sıralama aşamalı olarak iş-
lenir.
Doğrusal İçerik
• Öğrenilen bir konuya tekrar yer verilmez.
Tasarım Model
• Konular arasındaki ilişki çok basit düzeyde-
dir.
• Bu modelde öğrenci testlerle sürekli sınanır.

• Eğitimin ilk iki yılında ortak dersler verilir son

iki yılında ise uzmanlık eğitimi verilir.
• Mühendislik ve eğitim fakülteleri bu modele
Piramitsel Model
örnek verilebilir.
• Ortak derslerin amacı genel kültürdür, uz-
manlık ise tek bir alandadır.

@ogretmenbob
• En önemli özelliği birden fazla uzmanlık ala-
nı sunar.
• Öğretmenin konusu toplumsaldır. Öğrenci-
Çekirdek İçerik ler toplumu laboratuar gibi ele alır.
Tasarımı • Ortak çekirdek konuları her öğrenci almak
zorundadır.
• Daha sonra her öğrenci ilgi alanına göre
ders ve konu seçer.
 Birey Merkezli Tasarım Modeli

• Öğrenci etkinliklerde bulunarak öğrenmek ister.

• Konu öğretimi sürekli tekrar eden bir yapı sar-
malıdır. Her tekrar bir öncekine göre daha derin
Sarmal İçerik ve geniştir.
Tasarımı • Yeni öğrenilecek konular önceki öğrenmelerle
ilişkilendirilerek ve temel bağ kurularak işlenir.
• Öğrenci bilgiyi alan değil; seçen, işleyen, genel-
lemelere ulaşan konumdadır.

• Birbirinden bağımsız bütünlüklerdir.

• Hizmet içi ve meslek eğitiminde sıklıkla kul-
lanılır.
Modüler Tasarım • Modüller arası bağlantı yoktur. Her modül
kendi içinde anlam oluşturur.
• Bu modüllerin sonunda bir öğrenme ger-
@ogretmenbob
çekleşir.

• Öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçları önceden be-

lirlenemeyeceği için içerik önceden saptan-
maz.
Sorgulama
• Öğrencilerin soru ve sorunlarına göre süreç
Merkezli Tasarım
içerisinde içerik düzenlenir.
• Sınıf mevcudunun az olduğu ortamlarda
yapılır.
 BELİRTKE TABLOSU

• Hedef-içerik çizelgesi demektir.

• İçeriklerin karşısına o hedefin hangi düzeyde kaç tane olduğu yazılır.
• Bütün hedefler toplanır yüzdelik pay çıkarılır ve sıralanır.

• En temel işlevi hedef-içerik ilişkisini göstermektir.

• En önemli işlevi; dersin kapsamını nitel ya da nicel olarak özetle-
mesidir.
• Öyt ve ölçme yöntemi seçmemize yardımcı olur.
• Planlama ve ön koşul niteliği sağlar.
• Zamanı iyi kullanmayı sağlar.
• Sınıf yönetimini kolaylaştırır.