სამხრეთ ამერიკის ტურისტული პოტენციალი

სარჩევი

თავი I. სამხრეთ ამერიკის გეოგაფიულ, ეთნოლოგიურ,რეკრეაციულ,

კულტურულ-ტურისტული რესურსების ზოგადი მიმოხილვა
1.1 შესავალი: სამხრეთ ამერიკის ზოგადი მონაცემები (სასარგებლო
წიაღისეული,რეგიონის პოტენციალი ზოგადად)---------------------------------------5
1.2 პირველი ისტორიული რუკა-----------------------------------------------------------9
1.3 სამხრეთ ამერიკის ეთნოლოგია-------------------------------------------------------10
1.4 სამხრეთ ამერიკის (აღმოსავლეთ) ატლანტის ოკეანის სახელმწიფოების
ტურისტული პოტენციალი (ვენესუელა, გაიანა, სურინამი, ბრაზილია, პარაგვაი,
ურუგვაი)------------------------------------------------------------------------------------23
1.5 სამხრეთ ამერიკის (დასავლეთ) წყნარი ოკეანის საწელმწიფოების
ტურისტული პოტენციალი (კოლუმბია, ეკვადორი, პერუ, ბოლივია, ჩილე,
არგენტინა)----------------------------------------------------------------------------------28

თავი I I. სამხრეთ ამერიკის ტურისტული ატრაქციები და ტურიზმის სახეობები

2.1 ეროვნული პარკები სამხრეთ ამერიკაში--------------------------------------------37

2.2 სამხრეთ ამერიკის 10სულისშემკვრელი მუზეუმი--------------------------------43
2.3 ამაზონის ტყე---------------------------------------------------------------------------48
2.4 ტანკი-ბიბლიოთეკა ბუენოს აირესში-----------------------------------------------50
2.5 კოლუმბიის კანიო კრისტალეს – ხუთფეროვანი მდინარე----------------------51
2.6 სასტუმროები სამხრეთ ამერიკაში---------------------------------------------------52
2.7 ღვინის ტურიზმი სამხრეთ ამერიკაში--------------------------------------------- 53

1
2.8 აგროტურიზმი კოლუმბიაში--------------------------------------------------------56
2.9 საფეხბურთო ტურიზმი---------------------------------------------------------------56
2.10 სამთო სათხილამურო ტურიზმი ანდებში----------------------------------------57
2.11 აგროტურიზმში ჩართვა-მენდოზა.არგენტინა-----------------------------------57
2.12 კოლუმბიის ყავა „არაბიკა კოლუმბია“ ------------------------------------------58

2.13 ბრაზილია კარნავალი. რიო დე ჟანეირო-----------------------------------------60

თავი I I I: თანამედროვე სამხრეთ ამერიკა

3..1 კულტურული ტურიზმის ახალი პროექტები ეკვადორის

დედაქალაქში------------------------------------------------------------------------------61
3.2 პერუ მუშაობაში უშვებს ახალ ეკოტურიზმის მარშუტს
პარაკაზეინში------------------------------------------------------------------------------62
3.3 კონკურენტული უპირატესობის მიღწევა ტურიზმში, როგორც პრაგმატული
სახელმწიფო პოლიტიკის წარმატება ურუგვაისა მაგალითზე---------------------62
3.4 მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სია სამხრეთ ამერიკაში.
არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობა----------------------------------- 67
3.5 ტურიზმის მსოფლიო ორგანიზაციის რეგიონალური
შედეგები--------------------------------------------------------------------------------- 68
3.6 20ყველაზე ძალადობრივი ქვეყანა მსოფლიოში
(კრიმინალის მაღალი დონე)------------------------------------------------------------69
3.7 უცხოეთში ყველაზე მეტს ლათინური ამერიკის მოქალაქეები
მოგზაურობენ -------------------------------------------------------------------------70
3.8 სამხრეთ ამერიკის ფესტივალები-------------------------------------------------70
3.9 კვლევა გამოკითხვა და SWOT ანალიზი------------------------------------------72
დასკვნა -----------------------------------------------------------------------------------74
გამოყენებული ლიტერატურა--------------------------------------------------------- 76

2
თავი I. სამხრეთ ამერიკის გეოგაფიულ, ეთნოლოგიურ,რეკრეაციულ, კულტურულ-
ტურისტული რესურსების ზოგადი მიმოხილვა. შესავალი: სამხრეთ ამერიკის ზოგადი
მონაცემები (სასარგებლო წიაღისეული,რეგიონის პოტენციალი ზოგადად)
სამხრეთ ამერიკა ფართობით მეოთხე კონტინენტია. დასახლებულ კონტინენტებს
შორის ყველაზე მცირე კუნძულოვანი და ერთ-ერთი ყველაზე ნაკლებად
დასახლებულია, ყველაზე წყლიანი და ყველაზე მწვანე კონტინენტია, სიმაღლივი
ბუნებრივი ზონების ყველაზე მდიდარი და მრავალფეროვანი სპექტრით,ამაზონის
ყველაზე ვრცელი ვაკე-დაბლობით და ყველაზე წყალუხვი მდინარით მსოფლიოში,
უგრძესი მთათა სისტემით და უმაღლესი მოქმედი ვულკანებით, ყველაზე მაღალმთიანი
დიდი ტბით და ყველაზე მაღალი ჩანჩქერით, ყველაზე მაღალმთიანი დასახლებით და
დედაქალაქით ამერიკის შემდეგ და მოსახლეობით მეხუთე (აზიის, აფრიკის, ევროპისა
და ჩრდ. ამერიკის შემდეგ).სამხრეთ ამერიკას ეკუთვნის მრავალი კუნძული, მათ
შორის: ქარზურგა კუნძულები და კუნძული ტრინიდადი, ფოლკლენდის
კუნძულები, ცეცხლოვანი მიწის არქიპელაგი, გალაპაგოსის, ჩილეს სამხრეთით და
დასავლეთით მდებარე კუნძულები და სხვა. ის ნაირგვარი კლიმატური პირობებითაც
ხასიათდება, რაც გამოწვეულია კონტინენტის დიდი გადაჭიმულობით განედის
მიმართულებით,მრავალფეროვანი რელიეფით და ზღვის დინებებით. სამხრეთ ამერიკა
ყველაზე ტენიანი კონტინენტია, საშუალოდ წლიურად 1600 მმ. ნალექი მოდის.
კონტინენნტის ძირითად ნაწილზე ჰავა ხელსაყრელია მცენარეთა უწყვეტი
ვეგეტაციისათვის, რის გამოც მარადმწვანე ტყეების ფართობით ვერცერთი კონტინენტი
ვერ შეედრება. მის ტერიტორიაზე შესაძლებელია ყველა ტროპიკული კულტურის
მოყვანა, თანაც წელიწადში რამოდენიმე მოსავლით. მდინარეთა საზრდოობაში მთავარ
როლს წვიმის წყალი ასრულებს და მსოფლიოს უდიდესი მდინარის სისტემას
ქმნის .კონტინენტის მდინარეებიდან ასევე აღსანიშნავია პარანა პარაგვაით და
ურუგვაით, ორინოკო რომლის ერთ-ერთ მარჯვენა შენაკადზე მდებარეობს მსოფლიოში
ყველაზე მაღალი ჩანჩქერი ანხელი (1054). რაც შეეხება ტბებს დიდი ტბები კონტინენტზე
ცოტაა , ყველაზე დიდი ტბა მარაკაიბოა რომელიც ვენესუელას ყურესთან შეერთებულია
3
სრუტით, ცენტრალურ ანდებში მდებარეობს ასევე ყველაზე დიდი მაღალმთიანი ტბა
ტიტიკაკა,ყველაზე მაღლა მდებარე ტბაა (ასევე იმითაა გამორჩეული რომ ტბაში
მდებარეობა 41კუნძული.იგი მსოფლიოში ყველაზე მაღლა მდებარე ტბაა,მიუხედავად
ასეთ სიმაღლეზე მდებარეობისა,ტბის წყალი არასოდეს იყინება და ტბა გამოიყენება
სანაოსნოდ.) უმაღლესი წერტილი-მთა აკონკაგუა. ყველაზე დაბალი წერტილი-
ვალდესის ნახევარკუნძული. ლიდერი მდინარეები-ამაზონი,რიო-დე-ლა-პლატა
(ვერცხლის მდინარე),პარანა და ორონიკო.
უმაღლესი მწვერვალი - აკონ-კაგუა (არგენტინა) 7959 მეტრი. ყველაზე დაბალი ადგილი
- ვალდესი (არგენტინა) 40 მეტრი; ყველაზე მაღალი მოქმედი ვულკანი - ლიულია
ილიაკო, 6723 მეტრი; ყველაზე მაღალი ჩამქრალი ვულკანი - ჩიმბორასი, 6262 მეტრი;
ყველაზე მაღლა მდებარე ტბა-ტიტიკაკა; ყველაზე გრძელი მდინარე
ამაზონი 6440 კილომეტრი; ყველაზე დიდი ტბა - მარაკაიბო (ვენესუელა) 13,312 კვ.კმ;
ყველაზე მაღალი ჩანჩქერი - ანხელი (ვენესუელა) 979 მეტრი მდინარე ჩურუნზე;
ყველაზე დიდი უდაბნო - პატაგონიის (არგენტინა) 673,000 კვ.კმ; ყველაზე დიდი
კუნძული - ცეცხლოვანი მიწა 46,360 კვ.კმ; ყველაზე დიდი ქვეყანა - ბრაზილია 8,5
მილიონი კვ.კმ; ყველაზე პატარა ქვეყანა - სურინამი 163,270 კმ.კმ; ყველაზე დიდი
ქალაქი - სან-პაულო (ბრაზილია) 11,2 მილიონი კაცი
სამხრეთ ამერიკა მსოფლიოში პირველ ადგილასაა ტყეების ფართობებითა და
მცენარეების სახეობების სიმრავლით.

სამხრეთ ამერიკაში შედის 12 დამოუკიდებელი სახელმწიფო:

სამხრეთ ამ
ერიკა (ვენე
სუელა, კო
ლუმბია, ეკ
ვადორი, არ
გენტინა, პარაგვაი, ურუგვაი, ბრაზილია,ბოლივია,პერუ, ჩილე
4
,გაიანა, სურინამი.) - სამხრეთ ამერიკის ქვეყნები ერთმანეთისაგან მნიშვნელოვნად
განსხვავდებიან ტერიტორიის სიდიდით, მოსახლეობის რაოდენობით, ბუნებრივი
რესურსებით, ეკონომიკური პოტენციალით. აქ ვხვდებით მსოფლიოში ყველაზე
გრძელი მთების სისტემას-ანდების სახით, აქ მდებარეობს ყველაზე მაღლივი ჩანჩქერი-
ანხელი, ყველაზე დიდი ამაზონის დაბლობი, ყველაზე წყალუხვი მდინარე- ამაზონი და
ა.შ. ტემპერატურა მატერიკის მასშტაბით ცვალებადია. რეგიონი უხვტენიანობით
ხასიათდება, მდებარეობს რა ეკვატორულ სარტყელში, აქ ხშირია გამუდმებული
ტროპიკული წვიმები. ზაფხული მშრალია, ხოლო ზამთარი წვიმიანი. მთლიანად
მატერიკზე ნალექების რაოდენობა ყველაზე მაღალია მსოფლიოში, მარტო ამაზონის
აუზის წილად მოდის ჩამდინარე წყლების მსოფლიო მარაგის 8%.
რეგიონის ნიადაგობრივ-მცენარეული საფარიც დაკავშირებულია ჭარბტენიანობასთან,
ხშირია გაუვალი მარადმწვანე ტყეები (ამაზონის აუზში). ნიადაგობრივი საფარი
წარმოდგენილია მოწითალო-ყვითელი მიწებით. სამხრეთით მცენარეული საფარი
თხელდება. უკიდურეს სამხრეთით გავრცელებულია ბალახოვანი სავანები, რომლებიც
ხასიათდებიან მაღალი პალმის ტყეებით. მატერიკის ტროპიკული ნაწილის ნიადაგები
ქვიშნარია - ბუჩქოვანი, ეკლიანი მცენარეებით. კონტინენტის აღმოსავლეთით
სუბტროპიკული ზონაა, რომელიც წარმოდგენილია ბალახოვანი მცენარეულობით.
ანდების მთისძირში მრავალფეროვანი კაქტუსების უზარმაზარი მასივებია.
მრავალფეროვან ცხოველურ სამყაროში გვხვდება ენდემური ჯიშებიც.
სამხრეთ ამერიკის ქვეყნების მოსახლეობის ფორმირება ხდებოდა ევროპის სხვადასხვა
ქვეყნებიდან ჩამოსულთა ხარჯზე. ემიგრაციის განსაკუთრებით ძლიერი ტალღა
მატერიკს მოაწყდა მეცხრამეტე საუკუნეში, როდესაც იტალიიდან, ესპანეთიდან,
პორტუგალიიდან ჩამოსახლებულთა რაოდენობამ საშიში ხასიათი მიიღო.
სამხრეთ ამერიკის ეკონომიკა და სასარგებლო წიაღისეული
სამხრეთ ამერიკის რეგიონის ხელსაყრელი ბუნებრივი გარემო კარგ პირობებს ქმნის
სოფლის მეურნეობის დარგების. არსებობს უდიდესი შესაძლებლობა მსოფლიოში
ცნობილ კულტურულ მცენარეთა უმრავლესობის მოყვანა-წარმოებისათვის, რომელიც
გავრცელებულია ზომიერ სუბტროპიკულ და ტროპიკულ სარტყელში. უმრავლეს

5
ქვეყანაში წლის განმავლობაში შესაძლებელია 2-3 მოსავლის აღებაც კი. მარტო
ბრაზილიას თავისი ბუნებრივი შესაძლებლობებით შეუძლია გამოკვებოს 1,5 მილიარდი
ადამიანი; ტყე-მცენარეული საფარი, თავისი სიდიდითა და სიმდიდრით, ერთ-ერთი
უმდიდრესია მსოფლიოში და იგი ჟანგბადის კვლავწარმოების უდიდესი წყაროა
პლანეტაზე. რეგიონი მდიდარია წიაღისეული ნედლეულით, რომელთა ნაწილი ჯერ არ
არის გამოკვლეული. ამასთან ერთად, აღსანიშნავია ისიც, რომ სამხრეთ ამერიკის
ქვეყნების განვითარების დღევანდელი დონე სრულიად არ შეეფერება აქ არსებულ
პოტენციალურ შესაძლებლობებს. თვით ქვეყნებიც განვითარებისა და ცხოვრების
დონით მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან. მიუხედავად ხელსაყრელი
ბუნებრივ-კლიმატური პირობებისა, სამხრეთ ამერიკის ქვეყნები (არგენტინის გარდა)
მნიშვნელოვან სახსრებს ხარჯავენ სხვადასხვა სახის სურსათის იმპორტისათვის, თუმცა
მათ მსოფლიო ბაზარზე გააქვთ ტრადიციული პროდუქცია- კაკაო, ყავა, სუბტროპიკულ
ხილი და სხვა. სამხრეთი ამერიკის კონტინენტი შედგება ორი ძირითადი
სტრუქტურული ერთეულისაგან - სამხრეთი ამერიკის ბაქნისა და ანდების ნაოჭა მთიანი
სისტემისაგან. სამხრეთი ამერიკა მდიდარია სასარგებლო წიაღისეულით: რკინის მადნის
უდიდესი საბადოებია ვენესუელასა და ბრაზილიაში; სპილენძისა -
ცენტრალურ ანდებში; იშვიათი ელემენტებისა
აღმოსავლეთ ბრაზილიაში; კალის, სტიბიუმისა და ვერცხლის -ბოლივიაში; ნავთობისა -
ვენესუელაში; ბოქსიტებისა - გაიანასა და სურინამში. არის აგრეთვე ქვანახშირისა და
მურა ნახშირის საბადოები. კოლუმბიას უწოდებენ არქეოლოგიური პარკების სამეფოს.
ქვეყნის ტურისტულ რესურსს განეკუთვნება მისი ეროვნული პარკი. სამხრეთ ამერიკის
მთები ანუ სამთო ტურიზმის რეგიონი: ანდები, ბრაზილიის ზეგანი, გვიანის ზეგანი.
სამხრეთ ამერიკა ისეთი მცენარეების სამშობლოა როგორიცაა: კართოფილი, პომიდორი,
ქინაქინის ხე, თამბაქო.

წყარო: http://www.nplg.gov.ge/gsdl/cgi-bin/library.exe?e=d-01000-00---off-0ekonomik--00-
1----0-10-0---0---0direct-10---4-------0-1l--11-ka-50---20-about---00-3-1-00-0-0-11-1-0utfZz-
8-00&cl=CL1.2&d=HASH2af6858e35a4fc76f0e348.16.3&x=1
საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა
http://inko.ge/article/samxret_amerika; wikipediA; Latin American tourism growth

6
1.4 სამხრეთ ამერიკის (აღმოსავლეთ) ატლანტის ოკეანის სახელმწიფოების
ტურისტული პოტენციალი (ვენესუელა, გაიანა, სურინამი, ბრაზილია, პარაგვაი,
ურუგვაი)
1.4.1 ვენესუელის ტურისტული პოტენციალი

ვენესუელა გამოირჩევა მკვეთრი ბიომრავალფეროვნებით.ქვეყანაში

არის სხვადასხვაგვარი უნიკალური ფლორა და ფაუნა. ვენესუელის
სანაპირო ზოლში არის სხვადასხვა სახის ლანდშაფტი. აქ მდებარეობს
სამხრეთ ამერიკის ყველაზე დიდი ტბა-მარაკიაბო. მსოფლიოს ერთ-ერთი გრძელი
მდინარე ორინოკო.უმაღლესი წერტილი-ბოლივარის პიკი. ვენესუელა სამხრეთით
მოიცავს ამაზონის ტროპიკულ ტყეებს. აქ გვიანის მთიანეთში მდებარეობს კანაიმის
ეროვნული პარკი,მდ ამაზონის განშტოებები და მსოფლიოს ყველაზე მაღალი ჩანჩქერი-
ანხელი.ვენესუელა მდიდარია ნავთბით,ბუნებრივი აირით, ჰიდროენერგიით, ალმასით,
რკინის მადნით, ოქროთი, ბოქსიტებით და სხვა მინერალებით. საექსპორტოდ გააქვს
ნავთობი, რკინის მადანი, ალუმინი და ხილი. აქ ამზადებენ იაგუარს, ოცელოტს. აქ
ბინადრობს მსოფლიოში ყველაზე გრძელი გველი-ანაკონდა. ოფიციალური ენა-
ესპანური. ვენესუელაში მდებარეობს იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის შემდეგი
ძეგლები: კანაიმის ეროვნული პარკი, კარაკასის საუნივერსიტეტო ქალაქი, ქალაქი
სანტა-ანა-დე-კორო და მისი პორტი. აქ ქვეყანაში ტურიზმის განვითარებას ხელს
უწყობს ანტი-პიტიეს, გუატოპოს, ელ-ავილის, იაკამბუს, იურუბის, კანაიმის,კუევა-დე-
ლა-კებრადა-დელ-ტოროს, ლოს-როკესის არქიპელაგის, მედანოს-დე-კოროს, მოჩიმის,
სან-ესტებანის და სიერა-ნევადის ეროვნული პარკები. ვენესუელას აქვს მზის
დღესასწაული - ფერია-დელ-სოლ. რომელიც ამ ქვეყნისთვის წარმოადგენს კულტურის
საეღაშორისო ფესტივალს. იგი ტარდება ყოველი წლის თებერვალში ქალაქ მერიდაში.
ფესტივალის პროგრამა შეიცავს ხარების ბრძოლას, გამოფენებს, კონცერტებს, აღლუმებს,
სასპორტო შეჯიბრებს და მზის დედოფლის არჩევას. ქვეყნის ტურისტულ რესურსებს
განეკუთვნება ქალაქი კარაკასი, ქალაქი-მარაკაიბო და მერიდას რაიონი. ვენსუელას
კურორტბზე განლაგებულია მსხვილი სასტუმრო კომპლექსი. ტურისტულ ცენტრად
შეიძლება ჩაითვალოს პორლამარი, ლა ასუნსიონი, ლა-გუაირა, ელ-ლიმონი და სხვა.
7
ქვეყანაში დასვენებისთვის ყველაზე პოპულარულ ადგილს წაროადგენს კარიბის ზღვის
კუნძულები, სადაც ტურისტები შეიძლება დაკავდნენ თევზჭერით, ცურვით და
ნაოსნობით. ვენესუელასთან ახლოს მდებარე პატარა კუნძულოვანი სახელმწიფოები:
ტრინიდადი, ტობაგო, გრენადა, კიურასაო, ბონაირე, არუბა დე ლევარდი. მაგ.არუბას
კუნძული ცნობილია იმით რომ აქ მდებარეობს სიმძლავრის მიხედვით მსოფლიოში
ერთ-ერთი უმსხვილესი ნავთობგადამამუშავებელი ქარანა. ცხადია ეს ხელს არ უშლის
კუნძულს იმაში რომ იგი იყოს დასვენებისთვის პრესტიჟული ადგილი.

1.4.2 გაიანის რესპუბლიკა- გაიანა კარიბის ერთადერთი ქვეყანაა სამხრეთ ამერიკის

კონტინენტიდან, რომელიც ერთა თანამეგობრობაში შედის. უმაღლესი
მწვერვალი - რორაიმა. ექსპორტზე გააქვთ თამბაქო, ბამბა, ყავა, შაქრის
ლერწამი.

1.4.3 სურინამის რესპუბლიკა - სამხრეთ ამერიკის ყველაზე პატარა სუვერენული

საელმწიფო ფართობისა და მოსახლეობის მიხედვით.სურინამი
ცნობილია სხვა კულტურებისადმი შემწყნარებლობით. ქალაქ
პარამარიბოში გვერდიგვერდ დგას უზარმაზარი მეჩეთი და სინაგოგა.
მის კულტურულ მემკვიდრეობას წარმოადგენს ცენტრალური სურინამის ნაკრძალი და
ისტორიული შიდა ქალაქი პარამარიბო. ორივეს იცავს იუნესკო.

1.4.4 ბრაზილიის ტურისტული პოტენციალი

ბრაზილიის კლიმატი ხელსაყრელია სოფლის მეურნეობის ყველა
სახის კულტურის მოსაყვანად. იგი ცნობილია წყალუხვი
მდინარეებით. დასავლეთიდან აღმოსავლეთით ქვეყნის მთელ
ტერიტორიას კვეთს მსოფლიოს ერთ-ერთი უგრძესი და ყველაზე წყალუხვი მდინარე-
ამაზონი. პარანა ბრაზილიის და ზოგადად სამხრეთ ამერიკის მეორე უდიდესი
მდინარეა, რომელიც გამოირჩევა ჰიდროენერგიის დიდი პოტენციალით. ბრაზილიის
სხვა მდინარეებიდან გამოირჩევა რიო სან ფრანსისიკუ, არაგუაია და სხვ. მისი
ტერიტორიის თითქმის ნახევარი დაფარულია ტყეებით, რომელიც მოიცავს 50 000მდე
ფაუნას. მათგან 12 ათასი ენდემური ჯიშისაა. ამაზონის ტყეები ჯერ კიდევ არ არის

8
სრულყოფილად შესწავლილი. აქ არის 4 ათასზე მეტი მერქნიანი ჯიშის ხე, ასეულობით
ჯიშის პალმა. ქვეყანაში დიდი ყურადღება ექცევა გარემოს დაცვას. ამ მიზნით
შექმნილია ეროვნული პარკები. ტურიზმის განვითარებას ხელს უწყობს ამ ქვეყნის
სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის განვითარების მაღალი დონე. ტრანსპორტის
სახეობებს შორის განვითარებულია საავტომობილო, სარკინიგზო, სამდინარეო,
საზღვაო და საჰაერო ტრანსპორტი. საზღვაო ტრანსპორტი უდიდეს როლს ასრულებს
ქვეყნის საგარეო ეკონომიკური კავშირების დამყარებაში. ბრაზილიას 8 საერთაშორისო
დონის ნავსადგური და 21საერთაშორისო კლასის აეროპორტი აქვს. იგი მსოფლიოში
ცნობილია ფეხბურთით, ყავით, რიო-დე-ჟანეიროს კარნავალით, სამბასა და ბოსანოვას
მუსიკით. აქ ტურიზმის განვითარებას ხელს უწყობს აგრეთვე გვიანის ზეგანი, გრან-
ჩაკო, იბირაპუერის პარკი, იტაიპუს კაშხალი, პანტანალის ნაკრძალი, კურიტიპის
ბოტანიკური პარკი და სან-პაულუს ხელოვნების მუზეუმი. ბრაზილიის გალერეა
ხელოვნების ნიმუშთა თავმოყრის ერთ-ერთი უდიდესი ადგილია. მისი ექსპონატების
რაოდენობა 8ათასს აღემატება.

ტორუსი არის ევროპასთან და აფრიკასთან ყველაზე ახლოს მდებარე

ბრაზილიური ქალაქი. ტორუსში მდებარეობს კალკანარის შუქურა. ბრაზილიაში
მდებარეობს იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლთა სიაში შეტანილი შემდეგი
ტურისტული ღირსშესანიშნაობები: ბრაზილიის ატლანტიკური ტყე, გოიასი,
დიამანტინა, კონგონიასი, ოლინდა ორუ-პრეტუ, პანტანალის ნაკრძალი, როკასი, სან-
კრისტოვანი, სან-ლუისი, სან-მიგელ-დას-მისიონი, სერა-დუ-მარი, ფერნანდუ-დი-
ნორონია, ემასის, იგუასუს, ჟაუს, სერა-და-კაპივარის და შაპადა-დუს-ვეადეირუსის
ეროვნული პარკები. ამდენად ბრაზილია წარმოადგენს ტურისტებისთვის მეტად
პოპულარულ ქვეყანას. მას გააჩნია ამაზონის ტროპიკული ტყეების უნიკალური
ეკოსისტემა. რიო-დე-ჟანეიროს მთავარ სიმბოლოს წარმოადგენს ორკოვადოს მთაზე
აგებული ქრისტეს ძეგლი. დედაქალაქის კიდევ ერთ სიმბოლოს წარმოადგენს ბუხტუ
გუანაბარას შესასვლელში მდებარე ქანდაკება. რიო-დე-ჟანეიროს მთავარ
არქიტექტურულ ძეგლს წარმოადგენს კოლონიური ეკლესიები, სან-ბენტოს და სან-
ანტონიოს მონასტრები. ამ ქალაქში არის ხელოვნების ბევრი ეროვნული და
9
ისტორიული მუზეუმი. რიო-დე-ჟანეიროში ჩატარებულ ფესტივალზე ყოველ წელს
მიემგზავრება ათიათასობით ტურისტი,რათა დატკბნენ იმ ულამაზესი მუსიკალური
„ცეცხლოვანი“ საცეკვავო დღესასწაულითა და მოცეკვავეთა ჩაცმულობით. ქალაქის
ქუჩები გაშენებულია ეკვატორული მიმართულებით. მთელ მსოფლიოში ფართოდ არის
ცნობილი „მარაკანას“ უდიდესი საფეხბურთო მოედანი და კოპა-კაბანას, იპამენას,
ლებნონის ოკეანური პლაჟები, რომელიც ჩაძირულია ქალაქის უკიდურეს სამხრეთ-
აღმოსავლეთ მხარეში.

1.4.5 პარაგვაის ტურისტული პოტენციალი

პარაგვაის რესპუბლიკა მდებარეობს სამხრეთ ამერიკის კონტინენტის
ცენტრალურ ნაწილში და არ აქვს ზღვაზე გასასვლელი. ქვეყნის
ცენტრალურ ნაწილში ჩრდილოეთიდან სამხრეთისკენ ჩაედინება
მდინარე პარაგვაი. სამხრეთ ამერიკაში ცენტრალური მდებარეობის გამო მას „ამერიკის
გულსაც“ უწოდებენ. პარაგვაი ეკონომიკურად ყველაზე უფრო ჩამორჩენილი ქვეყანაა
ლათინური ამერიკის ქვეყნებში. იგი ფლობს შემდეგ ბუნებრივ რესურსებს:
ჰიდროენერგია, ხე-ტყე, რკინის მადანი, მანგანუმი და კირქვა. მისი ეკონომიკის
განვითარების საფუძველს წარმოადგენს ხორცის წარმოება. საექსპორტოდ გააქვს: ბამბა,
სოიო, მცენარეული ზეთები და ხორცი. პარაგვაიში მდებარეობს იუნესკოს მსოფლიო
მემკვიდრეობის ძეგლები: ლა-სანტისიმა ტრინიდად-დე-პარანა და ხესუს-დე ტავარანგე.
პარაგვაი ბრაზილიას შორის გადებულია მეგობრობის ხიდი. პარაგვაიში ტურისტები
ჩამოდიან ეროვნული პარკების და ნაკრძალების დასათვალიერებლად. სტუმრებისთვის
საუკეთესო რაიონს წარმოადგენს გრან-ჩაკოს მხარე. ეს არის ველური ბუნების მქონე
ყველაზე დიდი რეზერვუარი მთელ სამხრეთ ამერიკაში.

1.4.6 ურუგვაის ტურისტული პოტენციალი

ურუგვაიში მდებარეობს კოლონია-დელ-საკრამენტო, რომელიც შედის

მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლთა სიაში. ურუგვაი არის
განვითარებული ტურისტული ინფრასტრუქტურის მქონე ქვეყანა. იგი
ითვლება სამხრეთ ამერიკის ერთ-ერთ უსაფრთხო ქვეყანად. იმის გამო რომ
10
კოლონიზაციის პერიოდში ადგილობრივი ინდიელები სრულიად იქნა
განადგურებული, ურუგვაის მოსახლეობა შედგება მხოლოდ სხვადასხვა ქვეყნებიდან
ჩამოსული იმიგრანტებისაგან. ტურისტებისთვის ურუგვაი იმით არის საინტერესო, რომ
ქვეყანა მდებარეობს დედამიწის სამხრეთ ნახევარსფეროში, სადაც კლიმატი შეიძლება
სწრაფად გადავიდეს ზამთრიდან პირდაპირ ზაფხულში, და-პირიქით. მონტევიდეო
წარმოადგენს თანამედროვე მსოფლიოს ერთ-ერთ მსხვილ საფინანსო ცენტრს. მის
არქიტექტურაში შეხამებულია სხვადასხვა სტილის და ეპოქის არქიტექტურის
ელემენტები: ბაროკო, კოლონიური პერიოდი და სხვა. ურუგვაის პრესტიჟული
კურორტები განლაგებულია დედაქალაქის აღმოსავლეთით. მათ რიცხვს განეკუთვნება
პირიაპოლისი, მინასი და სიერო-პან-დე-აზკარი. ქვეყნის ყველაზე პრესტიჟული
კურორტია პუნ-ტა-დელ-ესტე.

ურუგვაი ტურისტული ქვეყანაა მრავალი კონკურენტუნარიანი

უპირატესობებით. მათ შორისაა ულამაზესი ბუნებრივი პეიზაჟები და მდიდარი
კულტურული მემკვიდრეობა. ქვეყნის სომბოლო „მზე და ქვიშა“ განსაზღვრავს მის
დანიშნულებას. მაგრამ ამასთანავე ურუგვაიში დღითიდღე უფრო პოპულარული ხდება
სოფლის ტურიზმი (ანუ აგროტურიზმი). ეს მიმართულება ძირითადი ხდება სახეობებს
შორის. იგი წარმოადგენს მოსახლეობისთვის დამატებითი შემოსავლების მიღებისა და
დასაქმების წყაროს, ამავე დროს საექსპორტო პროდუქტთა შორის სოფლის ტურიზმი
უკვე პირველ ადგილზეა. ურუგვაი მდიდარია აგრეთვე გეოთერმული სამკურნალო
წყლებით, რომელთა გამოყენება შესაძლებელია წელიწადის ცივ თვეებში. დასავლეთ
ურუგვაიში ფუნქციონირებს არაერთი კურორტი, სადაც თერმული წყლები
სამკურნალოდ გამოიყენება. ასეთივე კურორტების დიდი რაოდენობაა არგენტინის
ჩრდილო აღმოსავლეთში. ძალიან წარმატებულია ბუნებრივი რესურსების
რაციონალურად გამოყენების საკითხებში კოოპერაცია არგენტინისა და ურუგვაის
ტურიზმის ასოციაციებს შორის. ორივეგან ვითარდება ბალნეოლოგიური კურორტების
ინფრასტრუქტურა და აგრეთვე მოსახლეობის მიერ თერმული წყლების
საყოფაცხოვრებო მიზნებით გამოყენება.

11
1.5 სამხრეთ ამერიკის (დასავლეთ) წყნარი ოკეანის საწელმწიფოების ტურისტული
პოტენციალი (კოლუმბია, ეკვადორი, პერუ, ბოლივია, ჩილე, არგენტინა)

1.5.1 კოლუმბიის რესპუბლიკა - ბუნებრივი რესურსებიდან აღსანიშნავია ნავთი,

ბუნებრივი აირი, ქვანახშირი, რკინის მადანი, ნიკელი, ოქრო,
სპილენძი, ჰიდროენერგია. არამატერიალურ მემკვიდრეობაში შედის:
ბოგოტა, ოქროს მუზეუმი, კალი - ტაძარი და მონასტერი, კარტახენა -
ესპანური ციხე-სიმაგრე, სანტა კრუსის ისტორიული ცენტრი, ლოს კატიოს ეროვნული
პარკი. კოლუმბია ფართობის მხრივ მსოფლიოს 26-ე უდიდესი ქვეყანაა, სამხრეთ
ამერიკაში კი მეოთხე, ბრაზილიის, არგენტინისა და პერუს შემდეგ. კოლუმბია
განვითარებადი სახელმწიფოა; ამჟამად ფლობს მეოთხე უდიდეს ეკონომიკას ლათინურ
ამერიკაში და მესამეს სამხრეთ ამერიკაში. ქვეყანა აწარმოებს ყავას,
ყვავილებს, ზურმუხტებს, ქვანახშირსა და ნავთობს. ეს პროდუქტები ეკონომიკის
პირველად სექტორს განეკუთვნება.

1.5.2 ეკვადორის ტურისტული პოტენციალი

ეკვადორი არის აგრარულ-ინდუსტრიული ქვეყანა,რომელიც ერთ-ერთ

პირველ ადგილს იჭერს მსოფლიოში საბანკო პროდუქტების
ექსპორტის მიხედვით. აქ მნიშვნელოვან მოცულობას აღწევს ნავთობის
მოპოვება. ეკვადორის ცივმა ოკეანურმა დინებამ, ეკვატორთან სიახლოვემ და
კონტინენტისაგან იზოლაციამ ჩამოაყალიბა უნიკალური ფლორა და ფაუნა, რომელთა
უმრავლესობა ენდემურია. კუნძულები გამოცხადებულია ეროვნულ პარკებად, რაც
ხელს უწყობს ქვეყანაში ტურიზმის განვითარებას. კიტო არის ქვეყნის პოლიტიკური,
ეკონომიკური და კულტურული ცენტრი. 1978 წელს კიტო გხდა მეორე ობიექტი
(გალაპაგოსის კუნძულების შემდეგ) რომელიც შეიყვანეს იუნესკოს მსოფლიო
მემკვიდრეობის ძეგლთა სიაში. კიტო ზღვის დონიდან სიმაღლეზე მდებარეობის
მიხედვით მეორეა მსოფლიოში ლა-პასის შემდეგ. ქალაქი გამოირჩევა მრავალი
ისტორიულ-კულტურული თავისებურებით და ტრადიციებით. ამ ქვეყნის
არქიტექტურაში ტურისტებმა შეიძლება შეამჩნიოს ესპანური, ჰოლანდიური და
12
კოლუმბიური სტილი. ქალაქის ცნობილ ღირსშესანიშნაობას წარმოადგენს
დამოუკიდებლობის ცენტრალური მოედანი. კიტოს მხოლოდ 1კმ მონაკვეთი ხვდება 0
გრადუს განედში, სადაც აღმართულია სპეციალური მონუმენტი და მუზეუმი. მას
ადგილობრივები უწოდებენ „დედამიწის ცენტრს“. კიტოში მდებარეობს აგრეთვე ლა-
კომპაციას, სან-ფრანცისკოსა და სან-დიეგოს მონასტრები, რაც ხელს უწყობს აქ
ტურიზმის განვითარებას.

ძალიან საინტერესო ტურისტული ღირსშესანისნაობაა კოლონიური ხელოვნების

მუზეუმი. კუენკა არის ასუაის პროვინციის ადმინისტრაციული ცენტრი. იგი ეკვადორის
სიდიდით მესამე ქალაქია მოსახლეობის მიხედვით. ამ ქალაქში მდებარეობს
კოლონიალიზმის პერიოდის მრავალი ისტორიული ძეგლი, რომელიც 1999წელს
შეიტანეს იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლთა სიაში. სანგაის ეროვნული პარკი
მდებარეობს მორონა-სანტიაგოს, ჩიმბორასოს და ტინგურაუს პროვინციების
ტერიტორიაზე. 1993 წელს შეიტანეს იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლთა
სიაში. ეკვადორის ბუნებრივი პეიზაჟების მრავალფეროვნებამ და განუმეორებლობამ ის
გადააქცია ტურიზმის განვითარების მიმზიდველ ქვეყნად.

კიტო და გალაპაგოსის კუნძულები იუნესკოს მიერ აღიარებულია

კაცობრიობის კულტურულ და ბუნებრივ მიღწევად. ეკვადორის ერთ-ერთ ულამაზეს
ადგილს წარმოადგენს ჩიმბორასოს პროვინცია, რომელიც ზღვის დონიდან 6310 მეტრზე
მდებარეობს. აქ გადის ერთ-ერთი ყველაზე მაღალმთიანი რკინიგზა მთელ მსოფლიოში.
გუაიასის პროვინცია აღიარებულია პლაჟებით. ტურისტებს აქ ხვდება რბილი კლიმატი.
კარგი პირობები წყლის სპორტის დაუფლებისთვის. ქვეყანაში ითვლიან 20 ზე მეტ
ეროვნულ პარკს და ეკოლოგიურ ნაკრძალს, რომელთაც უჭირავთ ქვეყნის ტერიტორიის
16%. ამ პარკებში დგას არქიტექტურული ძეგლები სასეირნო ბილიკებითა და
სადგომებით არჭურვილი რვა დაცული ტერიტორია.

1.5.3 პერუს ტურისტული პოტენციალი

თანამედროვე პერუ გამოირჩევა თავისი უნიკალური განსხვავებული კულტურით,

ტრადიციით, სიმღერით და ლიტერატურით. ეკვადორის ახლოს მდებარე სხვა

13
ქვეყნებისგან განსხვავებით, პერუს არა აქვს მკვეთრად გამოხატული ტროპიკული
კლიმატი. ანდების გავლენით შეინიშნება კლიმატის მნიშვნელოვანი განსხვავება.
სწორედ აქ იღებს სათავეს მსოფლიოში ყველაზე წყალუხვი მდინარე ამაზონი. პერუში
მდებარეობს ტბა-ტიტიკაკა. სწორედ ის არის მსოფლიოში ზღვის დონიდან ყველაზე
მაღლა მდებარე ტბა. მსოფლიოში არსებული ფლორით და ფაუნით უნიკალური 117
ბუნებრივი ზონიდან 84 პერუში მდებარეობს. აქ ტურისტი ხვდება 5872 ენდემურ
სახეს.პერუ ხასიათდება ურბანიზაციის მაღალი დონით (71%), მის დედაქალაქ ლიმაში
ცხოვრობს 8მლნ კაცი. ლიმა არის ქვეყნის ეკონომიკური, პოლიტიკური და
კულტურულ-საგანმანათლებლო ცენტრი. პერუს ბუნებრივ რესურსებს განეკუთვნება
სპილენძი, ვერცხლი, ოქრო, ნავთობი, საშენი ხე-ტყე, თევზი, რკინის მადანი,
ქვანახშირი, ჰიდროენერგია და ბუნებრივი აირი. ქვეყანაში განვითარებულია სამთო-
მომპოვებელი მრეწველობის დარგები. აქ მიმდინარეობს, ნავთობის, გაზის, ალუმინის
და სპილენძის მოპოვება. პერუ იჭერს ერთ-ერთ მთავარ ადგილს მსოფლიოში ვერცხლის
მოპოვების სფეროში.

პერუში ტურიზმის განვითარებას ხელს უწყობს ტრანსპორტის ყველა სახობის არსებობა.

ფუნქციონირებს 210 აეროპორტი, რომელთა უმრავლესობა მცირე და შიდა
მოხმარებისაა. ამათგან საერთაშორისო დონისაა ლიმას, ხორხე ჩავესის, ტრუხილიოს,
არეკიპას აეროპორტები.

პერუში მდებარეობს იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის შემდეგი ძეგლები: ლიმას და

არეკიპას ისტორიული ცენტრები, ქალაქი-კუსკო, ნასკა, მაჩუ-პიქჩუს ნანგრევები, ჩან-
ჩანის არქოლოგიური ზონა, უასკარანის, რიო-აბისეოსა და მანუს ეროვნული პარკები.
პერუში ტურისტები ძირითადად ჩამოდიან მრავალრიცხოვანი პირამიდების, ძეგლების
და ადგილობრივი კულტურული ციხე-სიმაგრეების გაცნობის მიზნით,რომლებიც
დღემდე ჩაკარგულია ჯუნგლებში. ფიზიკურ-გეოგრაფიული თვალსაზრისით პერუს
ტერიტორია იყოფა 3 რაიონად: წყნარი ოკეანის სანაპიროზე მდებარე-კოსტა,მთიანი
ადგილი-სერრა და ამაზონის ეკვატორული ტყე-სელვა. კოსტა ტურისტებისთვის
მიმზიდველია თავისი ტყის პატარა სახლებით, სადგომებითა და გარეული ცხოველების

14
ჯოგებით. ტურისტების უმრავლესობისთვის აქ გამოსამგზავრებლად უმთავრესი
მიზანია დაინახოს ქვეყნის ადგილობრივ მცხოვრებთა ყოფა-ცხოვრება. ამის მისაღწევად
კი საჭიროა ისინი გაემგზავრონ ქვეყნის სუსტად გავითარებულ რაიონებში (ამაზონის
დასახლებაში) ,ხოლო თანამედროვე გართობა (კაფე-ბარები,რესტორნები) კი მათ
შეუძლიათ ნახონ ლიმაში.

1.5.4 ბოლივიის ტურისტული პოტენციალი

ბოლივიის ბუნებრივი რესურსებია : კალა, ბუნებრივი
აირი, ნავთობი, თუთია, ვოლფრამი, ვერცხლი, რკინა, ტყვია, ოქრო,
საშენი ხე-ტყე, ჰიდროენერგია. ექსპორტზე გააქვთ: ბუნებრივი გაზი,
ნავთობი, ტყვია, თუთია, ვერცხლი, ოქრო, ყავა, შაქარი. ქვეყნის კულტურულ
მმკვიდრეობას წარმოადგენს: ისტორიული ქალაქი სუკრე და XVII-ის ტაძარი. XVI ს-ის
ტაძარი და XVIII ს-ის ეკლესია პოტოსში, იეზუიტთა მისია ჩიკიტოსში.

1.5.5 ჩილეს ტურისტული პოტენციალი

ჩილეს ეკონომიკა დინამიურ საბაზრო ძალებზე და საეთაშორისო

ვაჭრობაზე არის ორიენტირებული. ქვეყანაში მდებარეობს იუნესკოს
მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლთა სიაში შეტანილი შემდეგი
არქიტექტურული და ისტორიული ძეგლები: ჩილეს მონასტრები,რაპა-ნუის ეროვნული
პარკი, ვალპარაისოს ისტორიული კვარტალი, სიუელი, უმბერსტონის და სანტა-ლაურას
გვარჯილის ქარხანა და აღდგომის კუნძულები.

ჩილეში ტურისტებს იზიდავს ალბერტო-დე-აგოსტინის, ალერსე-ანდინოს, ბერნანდო-

ოჰიგინსის, ბოსკე-დე-ფრაი-ხორხეს, ვილირკის, ვულკან-ისლუგის, კაბო-დე-ჰორნის,
კეულატის, კონგილიოს, კორკოვადოს, კუნძულ-გამბლინის, კუნძულ-მაგდანელას, ლა-
კამპანის, ლაგუნა-დელ-ლახის, ლაგუნა-სან-რაფაელის, ლას-პალმა-დე-კოკალანის,
ლაუკის, ლიანოს-დე-ჩალიეს, ნავადო-ტრეს-კრუსესის, ომორის, ონკოლის,
15
ორნოპირენის, პალი-აიკეს, პან-დე-ასუკარის, პუიეუეს, პუმალინის, რაპა-ნუის, ტორეს-
დელ-პაინეს, უერკეუეს, ჩილოეს და ხუან-ფერნანდესის არქიპელაგის ეროვნული
პარკები. უნიკალურია ქვეყნის ბუნებაც. ჩრდილოეთით მდებარეობს ატაკამას გაშლილი
სივრცე, სადაც საოცარი პეიზაჟი იშლება და თამამად შეიძლება ითქვას რომ ეს ადგილი
ბუნების საოცრებაა.

წყნარ ოკეანეში მდებარეობს პაჩეკოს კუნძულზე აღმართული მრავალსაუკუნოვანი ქვის

ქანდაკება. ჩილეს ტურისტულ ღირსშესანიშნაობას წარმოადგენს „ცეცხლოვანი მიწის“
კუნძული,რომელიც მდებარეობს უკიდურესი სამხრეთით.ფერნანდო მაგელანმა
1520წელს თავისი ხომალდიდან ამ ადგილებში შეამჩნია ხანძრის მრავალი კერა.მათი
წარმოქმნის მიზეზები დღემდე უცნობია. ერთ-ერთი ვერსიის თანახმად კუნძულის
აბორიგენმა ტომებმა (ინდიელებმა) კოცონი დაანთეს თევზის შესაწვავად. სწორედ ეს
ცეცხლი დაინახა მაგელანმა. ბოლო წლებში ჩილეს აღიანება მოუტანა
ღვინის წარმოებამ.დღეისთვის მასზე ამახვილებენ ყურადღებას
ევროპელი მეწარმეები. რადგანაც თავიანთ ქვეყანაში ღვინის
წარმოებაზე გაწეული დანახარჯები გაცილებით უფრო მაღალია, ვიდრე ჩილესი. ჩილეს
ღვინომ შეაღწია პოტსაბჭოურ ქვეყნებშიც, რადგან მას განსაკუთრებული არომატი და
შედარებით დაბალი ფასი აქვს.
1.5.6 არგენტინის ტურისტული პოტენციალი
არგენტინის კულტურა განსხვავებულია ქვეყნის სხვადასხვა გეოგრაფიულ რეგიონში და
შერწყმულია ეთნიკური ჯგუფების კულტურასთან. ბუენოს-აირესი და სხვა ქალაქები
ევროპული არქიტექტურის ნათელი მაგალითებია, მაგრამ რაც შეეხება უფრო ძველ
დასახლებებს ამ ქალაქების შიგნით, აქ თანამედროვე სტილი, არგენტინის ესპანური
მმართველობის წარსულიდან გამომდინარე, შერწყმულია კოლონიურ
არქიტექტურასთან. მსხვილ ურბანულ ცენტრებში მარვლადაა მუზეუმები,
კინოთეატრები, გალერეები.
არგენტინა არის როგორც გაერთიანებული ერების ორგანიზაციისა და დიდი
ოცეულის (20 უდიდესი ეკონომიკის მქონე ქვეყანა) წევრი, ასევე სამხრეთ ამერიკის ერთა
კავშირის დამფუძნებელი. ქვეყნის უდიდესი კუნძულებია - დიდი ცეცხლოვანი მიწა,
16
ლოს-ესტადოსი, ნრომელთა კლიმატი -არის ტროპიკული, ზომიერი. ბუნებრივ
რესურსებს წარმოადგენს: პამპასის ნაყოფიერი ველები, ტყვია, თუთია, კალა, სპილენძი,
რკინის მადანი, მანგანუმი, ნავთობი,ურანი; აქვს ნავთობის, ბუნებრივი გაზის და
ჰიდროენერგიის უზარმაზარი მარაგი. არგენტინელებმა მსოფლიოს მისცეს ტანგო. ისინი
ითვლებიან ფეხბურთის დიდოსტატებად. მათი სიყვარული ცხენებისადმი გამოიხატა
„გაუჩოში“, როგორც მარტოხელა, მაგრამ დამოუკიდებელი მწყემსის არგენტინულ
პერსონაჟში. ცნობილი არგენტინელები მწერლები არიან ხორხე ლუის ბორხესი, ხულიო
კორტასარი; პოლიტიკოსები - ჩე გევარა, ხუან პერონი, ედუარდო დუალდე, ხორხე
ვიდელა, კარლოს მენემი. მარია ესტელა (ისაბელ) მარტინეს დე პერონი
არგენტინული კინოს ისტორია მოიცავს 2,500 სრულმეტრაჟიან ფილმს, მოპოვებული
აქვს არაერთი საერთაშორისო აღიარება. არგენტინული თეატრი სათავეს
დაკავშირებულია ვიცე-მეფე ხუან ხოსე დე ვერტის ი სალსედოსთან. უკვე 1804 ბუენოს-
აირესში გაიხსნა თეატრი, რომელიც დღესაც მოქმედებს. ხალხური მუსიკა და ცეკვა
ძირითადად ქვეყნის პროვინციებშია პოპულარული და უმეტეს შემთხვევაში
ადგილობრივისა და ევროპული სტილის ნაზავს წარმოადგენს.
არგენტინული სამზარეულო ესაა ტიპიური ევროპული სამზარეულო, განიცდის
მძლავრ იტალიურ, ესპანურ და ფრანგულ გავლენას, შეიძლება ითქვას, რომ ესაა
ხმელთაშუაზღვიური სამზარეულოს ვარიაცია. ყველაზე ცნობილი არგენტინული
კერძია ასადო, რომელიც ძროხის ხორცისა და შიგნეულობისგან მზადდება.
ტურიზმი არგენტინაში საკმაოდ მაღალ დონეზეა განვითარებული, რაც, უპირველეს
ყოვლისა, ქვეყნის გეოგრაფიული და კულტურული მრავალფეროვნების დამსახურებაა.
“ცეცხლოვანი მიწა“ არა მარტო სამხრეთ ამერიკის,არამედ მთელი მსოფლიოს ყველაზე
სამხრეთული არქიპელაგი და ანტარქტიკისკენ გასასვლელი „კარიბჭეა“.არქიპელაგის
ჰავა ზომიერია, აღმოსავლეთ ნაწილი ეკუთვნის არგენტინას, დასავლეთი კი ჩილეს.
არქიპელაგის ადგილობრივი ტბები საშუალებას იძლევა ტურისტებმა დაათვალიერონ
სხვადასხვა ჯიშის ფრინველები. ზღვის კრუიზები ამ ადგილებში ტურიზმის
განვითარების კიდევ ერთი დამატებითი შესაძლებლობაა. ერთ-ერთი მათგანი გადის
გვირაბით, ხოლო ადგილობრივი რკინიგზა გადის ნაკრძალში.

17
არგენტინელებმა მსოფლიოს მისცეს ტანგო. ისინი ითვლებიან ფეხბურთის
დიდოსტატებად, უყვართ ცხენოსნობა. მათი კულტურა განსხვავებულია ქვეყნის
სხვადასხვა გეოგრაფიულ რეგიონში .ის შერწყმულია ეთნიკური ჯგუფების
კულტურასთან. ბუენოს -აირესი არის ევროპული არქიტექტურის სანიმუშო მაგალითი.
ძველი უბნების სტილი შერწყმულია კოლონიურ არქიტექტურასთან. ურბანულ
ცენტრებში მრავლადაა მუზეუმები, კინოთეატრები და გალერეები.

არგენტინის არქიტექტურულ შენობა-ნაგებობეს განეკუთვნება: არგენტინის კონგრესი,

კას-როსადა, კურუჩეტის სახლი და პლასა-დე-მაიო. არგენტინაში წარმოდგენილია
ეროვნული პარკების ფართო სისტემა.

აქ მდებარეობს იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლთა სიაში შემავალი შემდეგი

ტურისტული ღირსშესანიშნაობანი: ბუენოს-აირესი (კოლონიური პერიოდის
არქიტექტურა,სახვითი ხელოვნების მუზეუმი და სამხატვრო გალერეა), სალტა
(ესპანეთის მმართველობის ძველი ქალაქი) ვალდესის ნახევარკუნძული, იეზუიტების
კვარტალი, იეზუიტების და კორდობის მისია, ისჩიგუალასტო, კებრადა-დე-უმაუაკა,
კუევა-ლას -მანოსის მღვიმე, ნუესტრა-სენიორადე-ლორეტო, ნუესტრა-სენიორა-დე-
სანტა-ანა, პინტურასი, სან-იგნასიო-მინი, სანტა-მარია-ლა-მაიორი, ისჩიგუალასტოს,
ლოს-გლასიარესის, იგუასუსა და ტალამპაიის ეროვნული პარკები.

ბუენოს-აირესს ხშირად უწოდებენ „ამერიკის კონტინენტის პარიზსაც “.ის მნახველებს

სთავაზობს მრავალ კულტურულ ღირსშესანიშნაობას. ბუენოს აირესში ტურისტებს
შეუძლიათ გაისეირნონ ძველ უბანში ბრაზილიის საზღვარზე მდებარე იგუასუს
ჩანჩქერზე. ეს არის სამყაროს ერთ-ერთი ბუნებრივი საოცრება. დამთვალიერებელს
შეუძლია ამ ქალაქში დატკბეს ტანგოს წარმოდგენებით, დრო გაატაროს თანამედროვე
კაფეებსა და რესტორნებში, დატკბეს ადგილობრივი სამზარეულოთი, ესტუმროს
თეატრს. ბუენოს აირესი თეატრების რაოდენობიტ ერთ-ერთი პირველია მთელ
მსოფლიოში, ქალაქიდან ქვეყნის ცენტრალური რეგიონის-პამპასკენ სარკინიგზო და
საავტომობილო მაგისტრალთა ხშირი ქსელი მიემართება. ეს ტურისტებისათვის
არგენტინაში ერთ-ერთი ყველაზე მიმზიდველი რეგიონია, სადაც მდებარეობს არაერთი
18
საზღვაო კურორტი, მათ შორისაა მარ-დელპლატა. არგენტინის ჩრდილოეთ რეგიონში
მდებარეობს ტურისტებისთვის კარგად ცნობილი ჩანჩქერი-იგუასუ, სადაც საუკეთესო
ტურისტული ინფრასტუქტურა არის შექმნილი. ჩანჩქერის გარშემო შექმნილია იგუასუს
ეროვნული პარკი, სადაც დაცულია სუბტროპიკული ტყეების ეკოსისტემა. მ

რავალი ტურისტული ღირსშესანისნაობა მდებარეობს აგრეთვე კორდოვის

პროვინციაში.ვ არგენტინის სამხრეთ რეგიონში არსებული ღირსშესანისნაობებიდან
აღსანიშნავია ლოს გლასიარესის ეროვნული პარკი,სადაც თავმოყრილია მრავალი
მყინვარი. ბარილოჩე არის ანდების მთისწინეთში,რიო ნეგროს პროვინციაში მდებარე
ქალაქი, რომელიც შემოსაზღვრულია გასაოცარი სილამაზის ტბებით. სანტა-კრუსის
პროვინცია ცნობილია პერიტო-მორენოს მყინვარით, პატაგონიის პლატოტი და
პლაჟებით. არგენტინის სამხრეთ პროვინციას წარმოადგენს პატაგონია, სადაც
წარმოდგენილია სხვადასხვაგვარი ლანდშაფტი: ტბებითა და მინდვრებით დასერილი
მთის მასივები, მდელოები და პლატოები. ვალდესის ნახევარკუნძული, ნუევოსა და სან
ხოსეს სრუტის წყნარი წყლები ყოველწლიურად (ივნისიდან დეკემბრამდე) ჩინეთის
სამხრეთ პროვინციებიდან იღებენ სტუმრებს. ვალდესის ნახევარკუნძულზე მდებარე
პორტი წარმოადგენს ტურისტების დასასვენებლად გაგზავნის მნიშვნელოვან გზას.
ტურისტებისთვის სანტა კრუსის პროვინცია არის სრულიად სხვადასხვაგვარი
ლანდშაფტის მქონე განუმეორებელი ადგილი.მის სანაპიროზე იშლება ატლანტის
გრძელი პლაჟები, ხოლო კორდილიერების მთები კი ტურისტების წინ ავლენენ
თვალწარმტაც პარკებსა და მყინვარებს. პროვინციის ადმინისტრაციული ცენტრია ელ-
კალაფატე, რომელიც მდებარეობს სანტა კრუისიდან 300კმ-ის დაშორებით. აქედან
იწყება ლოს-გლასიარესის ეროვნული პარკი, პერიტო მორენოს ცნობილი მყინვარით.
არგენტინა გამოირჩევა ღვინის დამზადებით. ამ ქვეყანაში ვაზის ახალი ჯიშები თავად
ქრისტოფორე კოლუმბმა ჩამოიტანა მეორე მოგზაურობის დროს. ესპანელი
დამპყრობლებისგან ქვეყნის გათავისუფლების შემდეგ არგენტინის მეღვინეობა ჰპოვა
ელვისებური განვითარების შესაძლებლობა. ქვეყანა ღვინის წარმოების მიხედვით
მოწინავე ადგილასაა მსოფლიოს ქვეყნებს შორის.

19
წყარო: tourism in south America Gui santano.phd editor

World Economic Forum ; WTO: World Tourism Barometer;

World Economic Forum: Argentina; INDEC: turismo internacional
"World world Development Indicators database" (PDF file), World Bank, 7 October 2009.;
Introduction of Brazil. Central Intelligence Agency (2008). "Brazil sees
traces of more isolated Amazon tribes",Reuters; Wikipedia;
International Monetary Fund; Brazilian.. Institute of Geography and Statistics.

თავი I I. სამხრეთ ამერიკის ტურისტული ატრაქციები და ტურიზმის სახეობები

2.1 ეროვნული პარკები სამხრეთ ამერიკაში (5ყველაზე მონახულებადი და
ღირსშესანიშნავი პარკი სამხრეთ ამერიკაში)

სამხრეთ ამერიკა არის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული დანიშნულების ადგილი,რომ

აღმოაჩინო ბუნებრივი საოცრებები მსოფლიოს მასშტაბით და აღფრთოვანდე ვრცელი
ლანდშაფტებით და პეიზჟებით. სამხრეთ ამერიკის ჩრდილოეთ სანაპიროზე კოლმბიის
სამხრეთ საზღვარზე „ცეცხლოვანი მიწის არქიპელაგი“ (tierra del fuego) უდავოდ ღირს
ერთი ტურის მოწყობა. ეს ნამდვილად ბუნების საოცრებაა.დღეისთვის 300ზე მეტი
ეროვნული პარკია სამხრეთ ამერიკაში,რომელთა უმრავლესობაც შესულია იუნესკოს
მსოფლიო მემკვიდრობის ძეგლთა დაცვის სიაში.არ იყო მარტივი სამხრეT ამერიკის
ულამაზესი ეროვნული პარკებიდან 5ის არჩევა,მაგრამ მე ყოველთვის რეკომენდაციას
სწორედ ამ პარკებზე შევაჩერებდი. მათთვის ვისაც უყვარს თავგადასავალი და აფასებს
დედა ბუნებას.

1.TAYRONA-ს ეროვნული პარკი. კოლუმბია

კოლუმბია
შეიძლება არაა
ყველაზე
პოპულარული
ქვეყანა,როცა სტუმრობთ სამხრეთ ამერიკას მაგრამ, ბოლო

20
ათასწლეულის განმავლობაში იგი ჩამოყალიბდა, როგორც უსაფრთხო თანამედროვე და
აყვავებული ქვეყანა. კოლუმბია არის სახლი tayrona-ს ეროვნული პარკის,რომელიც
მდებარეობს დაახლოებით 20მილის დაშორებით ქალაქ სანტა მარიადან კარიბის ჩრდ-
აღმოსავლეთ სანაპიროზე.ეროვნულ-ბუნებრივი პარკი ნამდვილად იმსახურებს უფრო
მეტ ყურადღებას და აღიარებას. პარკი მოიცავს 58 კვადრატულ მილს. ზღვის ნაწილი
12კვადრატულ მილს. პარკი არის ლამაზი ბუნებრივი სამოთხე და არ არის აუცილებელი
გარემოსდამცველი ექსპერტი იყო რომ ისიამოვნო მისით. ტაირონა წარმოადგენს
პლაჟებს სრულყოფილი დასვენებისთვის და სასიამოვნო წყლის აქტივობებს სნოკერების
და სერფინგის მოყვარულთათვის. აქ არის 300ზე მეტი სახეობა ფრინველების, რაც
ხელსაყრრელ პირობბს ქმის ტურიზმში ფრინველებზე დაკვირვებისთვის. პარკი
აგრეთვე დამთვალიერებელს სთავაზობს რომანტიკულ და იდილიურ გარემოს.
სადგომები: აქ არის რამდენიმე ლამაზი სასტუმრო პარკის სიახლოვეს. განსაკუთრებით
გამოირჩევა Ekocabs Tayrona-ექსკლუზიური მონადირის სახლი, ხის ბუნგალოებით,
ბუნგალოები ზის ბუნებრივი გარემოს Canaveral-ის სანაპიროზე. აქ წასასვლელად
აუცილებელია ტურაგენტთან შეთანხმება ფასზე, რადგან პარკში შესვლის საფასური
ტურის პაკეტი მოცავს დაახლოებით 15$ ერთ ადამიანზე. ტაირონა აჯილდოვებს
მოგზაურებს მრავალფეროვანი პლაჟებით, ჭრელი სპილოსფერი რიყის ქვებით,
ლოდებით. საეთო შეგრძნებებით რომ აქ დინოზავრები მოგზაურობდნენ ადრე.
მართლაც ტაირონა უნიკალური კომბინაციაა სანაპირო მთებით, ღრუბლიანი ტყით და
კრისტალური სუფთა კარიბებით რომელიც არტყავს გარს. Sierra Nevada Del Marta-ს
მთები განსაკუთრებულ იელფერს აძლევს პარკს. ფაქტობრივად Sierra Nevada Del Marta-ს
მთები არის მსოფლიოში უმაღლესი სანაპირო მთის ზოლი. მთების სიახლოვე
სანაპიროს აძლევს განსაკუთრებით ლამაზი ბუნების შედევრის არსებობის
შესაძლებლობას. ქოქოსის პალმები უზრუნველყოფს ჩრდილის არსებობას დიდ
ტერიტორიაზე.
ტაირონას ეროვნული პარკი გთავაზობთ სახეობების მრავალფეროვნებას ფლორის და
ფაუნის, ვინაიდან იგი მოიცავს 2 ეკოსისტემას მთას და ზღვას. გამოირჩევა მომხიბლავი
ველური ბუნებით, მტირალა მაიმუნებით, წითელი კოდალით, იაგუარებით (რომლებიც

21
იშვიათად ჩანს, რადგან ნადირობს ღამით), სხვადასხვა ხვლიკებით, ტროპიკული
საზღვაო ცხოვრებით და 400-ზე მეტი სახეობის ფრინველით, როგორიცაა არწივი,
კონდორი და უცნაური თუთიყუშები. მცენარეულობა ხასიათდება ეკოლოგიური
ზემოქმედებით და წვიმის დამოკიდებულებით სექტორზე, ტროპიკული მშრალი ტყით
და მარჯნის რიფებით.

2. Torres Del Paine-ს ეროვნული პარკი. ჩილე

ტორეს დელ პეინის ეროვნული პარკი არის სრულყოფილი დანიშნულების ადგილი
საფეხმავლო ტურიზმის მოყვარულთათვის, ცხენოსნებისთვის, მცურავებისთვის,

კაიკინგის (ექსტრემალური სპორტის სახეობა მდინარეზე) მოყვარულთათვის, მთებზე

მცოცავებისთვის, ალპინისტებისთვის და სხვა. ეროვნული პარკი 935 კვადრატულ
კილომეტრს მოიცავს თავისი ველური ბუნებით და ცხოველებით. აქ შეგიძლიათ
ექსპერიმენტი განახორციელოთ სერიოზული და დრამატული პატაგონიის ბუნებაში.
მოგზაურობა პარკში: ფრენა პუნტა არენით Punta Arenas: სანტიაგოდან ჩილემდე
საერთაშორიშო აეროპორტით 4 საათში ერთხელ არის ფრენები და 4 საათია საჭირო რომ
გაფრინდე აქ; ფრენა El Calafate: ბუენოს აირესის აეროპორტი 4-5 საათი სჭირდება
ფრენას და 4საათი რომ გადაკვეთო ამ პარკის საზღვარი.
Torres Del Paine-ს ეროვნული პარკი გვთავაზობს მთებს, ტბებს, მდინარეებს და
მყინვარებს. თითქოს ბუნების ყველა მოვლენა აქ შეკრებილაო. აქ მდებარე ულამაზესი
ადგილებია: Grey Lake (ნაცრისფერი ტბა), Pehoe Lake, Sarmiento Lake da French valley. ეს
სამი ადგილი თავისი მთათა სისტემებით არის პარკის ყველაზე დამახასიათებელი
ელემენტები და შესაძლოა მთელი პარკის დანახვა (თუ ამინდი ხელსაყრელია) თუ
გსურთ მთლიანად დაათვალიეროთ და დატკბეთ არსებული პარკით მინიმუმ 3 ღამემდე

22
უნდა გაატაროთ აქ, რათა ისიამოვნოთ მოცემულობით. საუკეთესო დრო რათა
ესტუმროთ ეროვნულ პარკს არის დეკემბრის ბოლოს,თებერვლის დასაწყისში და
ზაფხულის განმავლობაში. პარკში 85 არაადგილობრივი მცენარეთა სახეობებია, 75არის
ევროპული წარმოშობის, 31ინვაზიური.
პარკი მოიცავს 4 მცენარეულ საფარს: პატაგონიის ველები, წინა ანდური ბუჩქნარებით,
მაგელანის სუბპოლარული ტყეები და ანდების უდაბნო. მკაცრი ქარები წარმოიშვება
პატაგონიის რეგიონიდან და საკმაოდ განსხვავებული ამინდის მახასიათებლები
აღინიშნება. გავრცელებულია როგორც ერთ-ერთი გავრცელებული ძუძუმწოვართა
სახეობებით სავსე პარკი. იგი მოიცავს მეცხოველეობის სახეობებს,15 ფრინველის
სახეობას, მათ შორის კაკაჩა შავმკერდიანი შევარდენის მსგავსი მტაცებელ
ფრინველთაგვარი. არწივი,ნაცრისფერი ძერა, რქიანი ბუ, ჯუჯა ბუ, ფლამინგო,
ამერიკული სირაქლემა, გედები შავი ყელით, კოდალა, მაგელანის ბატი და შავ სახიანი
იბისი. პარკს წელიწადში 140 000 ვიზიტორი ყავს. მკაფიოდ აღინიშნება ბილიკები,
თავშესაფრები და სხვა. აქ ფეხით მოგზაურობისთვის, საფეხმავლო ტურზე საჭიროა 8,9
დღე. პარკს აქვს საკარვე ადგილი. საჭმლის მომზადება კარვიდან ნებადართულია
მხოლოდ ადგილობრივებისთვის.ნაკლებად თავგადასავლების მოყვარული
სტუმრებისთვის არის მდიდრული სასტუმრო პარკის შესასვლელთან.

3.Galapagos-ის ეროვნული პარკი. ეკვადორი

შესულია იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლთა სიაში. გალაპაგოსის კუნძულები

უდავოდ ტურისტულად მეტად მიმზიდველი ატრაქციაა. ისინი ვინც აკვირდებიან

23
უნიკალურ ცხოველებს და ფრინველებს და მათ ბუნებრივ სადგომებს. მიუხდავად იმისა
რომ გალაპაგოსისი კუნძულები განლაგებულია 620კვადრატულ მეტრზე,ნამდვილად
ღირს ძალისხმევის და ფულის დახარჯვა.
პარკის გამოკვლევა: შენ შეგიძლია მისწვდე კუნძულს საკრუიზო გემით ან დარჩე
სასტუმროში.ორივე ვარიანტში რათა დაათვალიერო ადგილი საშუალო დრო არის 3 დან
7ღამემდე. რათა დღიურ ექსკურსიებზე ესტუმრო განსხვავებულ კუნძულებს.
აღსანიშნავია გალაპაგოსის ლეგენდარული სანაოსნო კრუიზი. შეგიძლიათ გაეცნოთ
ფაუნას. რომელიც მოიცავს: ბეწვიან სელაპს, ზღვის ლომებს, გალაპაგოს კუებს (აქ
მაცხოვრებელი კუს სახეობა), მწვანე ზღვის კუებს, იაგუანებს, ლავა ხვლიკებს,
ფლამინგოებს, ყავისფერ პელიკანებს, ზვიგენებს, გალაპაგოს ფრეგატს და სხვა.
გალაპაგოში ტურის დაგეგმავდე საჭიროა იცოდეთ რომ სპეციალურად დაცულ

ტერიტორიაზე ყველა ვიზიტორს თან უნდა ახლდეს ლიცენზირებული გალაპაგოს

პარკის გიდი და მგზავრობა უნდა იყოს უფლებამოსილი ოპერატორით დაგეგმილი.ეს
იმას ნიშნავს რომ თქვენ არ შეგიძლიათ აქ ტურის თქვენით დაგეგმვა, ყველა ექსკურსია
წინასწარ უნდა იყოს მოწყობილი ტურისტული აგენტის მიერ.
პარკის ტარიფები: გალაპაგოს ეროვნულ პარკში შესვლის საფასურია.100$ USD. ეს უნდა
გადაიხადო სანამ კუნძულზე ჩახვალ
4.Porque Nacional De Los Gliciares (მყინვარების ეროვნული პარკი)- შეტანილია იუნესკოს
მსოფლიო მემკვიდრეობის ნუსხაში. ეს პარკი არის კიდევ ერთი დიდებული ჩინებული
ეროვნული პარკი პატაგონიაში. ადგილობრივები იცნობენ როგორც Austral Andes.
დაახლოებით 50 მილის დაშორებით ქალაქიდან El Calafate.თუ ჩილედან მოდიხართ
5საათია საჭირო ავტობუსით მგზავრობისას. თუ ბუენოს აირესიდან მოდიხართ 3 საათი
და 20წუთი. პარკის 30% დაფარულია ყინულით. აქ არის ტბა, არგენტინის ყველაზე
დიდი ტბა 100 მილის დაშორებით. ყველაზე პოპულარული ადგილი პარკში Perito

24
Moreno Glacier-ი (პერიტო მორენის მყინვარი) ეს მყინვარული ველი მესამეა
მსოფლიოში. მტკნარი წყლის მარაგებს შორის. პერიტო მორენო პატაგონიის იმ სამ
მყინვარს შორის შედის, რომელიც იზრდება.ზრდის მიზეზები დადგენილი არაა და
გლაციოლოგების დავის საგანია.
პარკის სახელი ეხება გიგანტური ყინულის ქუდს, რომელიც კვებავს 47 დიდ მყინვარს.
ცნობილი პოპულარული ექსკურსია ამ პარკში მოიცავს სანაოსნო ტურს.
რეკომენდირებულია ტურისტმა დაყოს აქ რამდენიმე დღე რადგან ისიამოვნოს
განსხვავებული სახის მოგზაურობებით. ესენია: კაიკინგი.(ექსტრემალური სპორტის
სახეობა მდინარეზე), ნავით მოგზაურობა, საფეხმავლო ტურიზმი და სხვა.
პუმა და ნაცრისფერი მელა ეს ის ჯიშებიას,რომელიც გადაშენების პირას იმყოფებიან.აქ
მყოფი რქოსანი ცხოველები საფრთხის წინაშე არიან. გუანაკოს ემუქრება ასევე საფრთხე.
პარკში ფრინველების 1000 სახეობაა. ასევე გადაშენება ემუქრება აქ მოშენებულ
სისხლიან ირემს და იხვის უნიკალურ ჯიშს. ამიტომ დაიცვა იუნესკომ ეს ადგილი,
აღნიშნული პარკი ძალიან იზიდავს ტურისტებს.

5.IGUAZU NATIONAL PARK. არგენტინა

იცავს იუნესკო, როცა თქვენ მოხვდებით არგენტინაში აუცილებლად ესტუმრეთ ამ

პარკს, მყინვარების და მთების ნაცვლად აქ წარმოდგენილია სუბტროპიკული
ჯუნგლები,სადაც შეგიძლიათ იხილოთ ხავერდოვანი, მრავალფერადი ფრინველები და
უზარმაზარი ჩანჩქერები. დიახ არგენტინას აქვს მრავალფეროვანი ულამაზესი პარკები.
ფაუნა მოიცავს რამოდენიმე გადაშენების პირას მყოფ ჯიშებს: იაგუარის, სამხრეთ
ამერიკის ტიპის ტირიკას, გუანაკოს (ლიმას სახეობა) მტაცებელ არწივს. აქ არის
ძუძუმწოვრების მრავალფეროვნება, პეპლები. მჭიდრო ხეების საფარი მოიცავს კეიბოს
მარჯნის ხეს, რომლის ყვავილიც არგენტინის ეროვნული ყვავილია.
ტრანსპორტირება: ბუენოს აირესიდან საათნახევარი ფრენით. პარკის გულში არის
25
მასიური სახლი ჩანჩქერების, რომლის ვარდნის სიმაღლე 80მეტრია. ჩანჩქერი
გარშემორტყმულია აყვავებული მცენარეებით. სუბტროპიკული ეკოსისტემით, რაც
მოიცავს ტაპირებს, მაიმუნებს, იაგუარებს და ასე შემდეგ. აქ შეგხვდებათ პეპლების რიგი
სახესხვაობები. იგუასუს ჩანჩქერი მდინარე იგუასუზე მდებარეობს და 270 ცალკეული
ჩანჩქერის კომპლექსს წაროადგენს.

წყარო: http://news.southamerica.travel/5-must-see-national-parks-in-south-america/

2.2 სამხრეთ ამერიკის 10 სულისშემკვრელი მუზეუმი

1.TEQUENDAMA FALLS MUSEUM- ბიომრავალფეროვნების და კულტურის მუზეუმი.

კოლუმბია
თავდაპირველად იყო კერძო რეზიდენცია,შემდეგ გადაკეთებული სასტუმროდ და
ბოლოს იქცა მუზეუმად. TEQUENDAMA-ს ჩანჩქერის მუზეუმი არის იაფი
ღირებულების,რათა მეტი ტურისტი მოიზიდოს ადგილმა და ისიამოვნონ
თვალწარმტაცი ბუნების ხედით.1923წელს ფრანგი არქიტექტორი შთაგონებული იყო
აეშენებინა ფრიალო კლდე,რომელიც გადაჰყურებდა TEQUENDAMA-ს ჩანჩქერს.
ნავარაუდევი იყო მისი გადაკეთება სასტუმროდ 1950 წელს, მაგრამ რეაბილიტაცია არ
დაიწყო და სასტუმრო საბოლოოდ მიტოვებულ იქნა 90იან წლებში მდინარის ქვემოთ
დაბინძურების გამო. შემდეგ შენობამ შეიმუშავა რეპუტაცია ხშირად მონახულებადი
ადგილის და საბოლოოდ გადაკეთდა მუზეუმად. მათთვის ვისაც არ ეშინია
აჩრდილების, თუმცა ეს გარკვეულწილად ერთი პრიორიტეტული ხერხია ხშირად
მონახულებადი ატრაქციონის ილუზიის ამ არეში.

2.იმპერიული ორსართულიანი მუზეუმი ბრაზილიაში. Steve OldHam

ეს სრულიად განსაცვიფრებელი ნეოკლასიკური შენობის მშენებლობა დასრულდა 1862
წელს, იმ მიზნით რომ მომსახურებოდა იმპერატორს საზაფხულო რეზიდენციაში.
იმპერიის დაცემის შემდეგ 1909 წელს დიდი სახლი მოემსახურა წმ. ვინსენტის და
პოლის კოლეჯს. ერთ-ერთი ამ სკოლის სტუდენტი Acindo De Azevado Sodre იყო

26
პირველი ვინც შთაგონებული შეიქმნა გადაექცია სკოლა ისტორიულ მუზეუმად.
1940წლიდან მან დაარწმუნა საკმარისი ხალხი,რომ სტრუქტურა აგებულება იძლეოდა
შესაძლებლობას რომ გადაკეთებულიყო იმპერიალურ მუზეუმად. სოდრე გახდა
პირველი დირექტორი მუზეუმის, სწავლობდა სტუქტურის ისტორიას და აქტიურად
იბრძვის რომ იპოვოს ავეჯი, ხელოვნების და სხვა აქსესუარები,რაც თავდაპირველად
ეკუთვნოდა საიმპერატორო ოჯახს. ამრიგად, მუზეუმი ასახავს მათ ყოველდღიურ
ცხოვრებას. ის გაიხსნა 1943-ში და გვთავაზობს მნიშვნელოვან კოლექციებს,
დოკუმენტებს არტიფაქტებს და ნივთებს, რომლებიც ეხება ბრაზილიის იმპერიას.
მუზეუმში ამჟამად განლაგებულია 300 000 ნივთი და დამთვალიერებელს სთავაზობს
დროებითი საგამოფენო დარბაზი, რომელიც ეძღვნება თანამედროვე ხელოვნებას.ეს
არის ერთ-ერთი ყველაზე მომხიბლავი ადგილი ბრაზილიაში.

3.MUSEU PAULISIA. ბრაზილია

იმ ტურისტებისთვის,რომლებმაც ვერ ნახეს საკმარისი ისტორია ბრაზილიის იმპერიაზე,
რეკომენდაციას უწევენ ნახონ პაულისტას. არქიტექტურა კონსტრუქცია შექმნილია
იტალიელ არქიტექტორ Gaudenzio Bezzi-ს მიერ და ბაღები დაფუძნებულია ვერსალის
ფრანგულ პალასის მსგავსად და მუზეუმს აქვს დიდი კოლექცია ავეჯის, ნამუშევრების,
დოკუმენტების, რაც დაკავშირებულია ბრაზილიის იმპერიასთან.

4.Tigre Municipal ArT Museum. არგენტინა

1890 წელს ულამაზესი Tigre კლუბი, შექმნილი არქიტექტორ პაბლო პეტერ და ლუის
დუბლოს მიერ (Pablo Peter and Luis Bubois) სარკეებით შეამკო Venetian-მა. ფრანგული
ჭაღებით და ფრესკებით ესპანელმა მხატვარმა Julio Vila Y Prades-მა. მალე ეს ადგილი
გახდა ცნობილი წერტილი არგენტინის მდიდარი და ცნობილი ხალხისთვის. Tigre-ს
დიდება დიდხანს არ გაგრძელებულა. ეკონომიკური კრიზისი 1930-33 წლებში სათამაშო
კანონის აკრძალვის შემდეგ საბოლოოდ მიტოვებულ იქნა. სამწუხაროდ მფლობელები
იძულებულნი გახდნენ დაეხურათ კაზინო ახალი კანონმდდებლობის წესდების გამო.
მსოფლიოს დიდმა რეპრესიებმა დაარტყა არგენტინას ამავდროულად და კომფორტული
სასტუმრო მეზობლად დაანგრიეს 1940 წელს. მიუხედავად ამისა კლუბი აგრძელებდა

27
მუშაობას და სთავაზობდა ცოცხალ წარმოდგენებს.ამ პერიოდის შემდეგ ამ ადგილას
მსგავსი დიდება აღარ ჰქონია. მხოლოდ 1974 წელს სათემო დარბაზმა შენობა გახსნა და
საბედნიეროდ სასტუმრო არ დაინგრა 1979წელს შენობა გამოცხადდა ეროვნულ
ისტორიული ძეგლების ადგილად. ეს დაეხმარა მიეღო დაფინანსება 2006 წელს შენობა
გაიხსნა, როგორც Tigre-ს მუნიციპალური ხელოვნების მუზეუმი. ესტუმრო Tigre-ს
ხელოვნების მუზეუმს არის გზა აღმოაჩინო ძველი არგენტინა . მუზეუმი არის დელტაში
მზის წინაშე.დღეს შეგიძლია ნახო მაგალითი ისტორიული მემკვიდრეობის მთელი
თავისი სიდიადით. კარიერადან მარმარილოს კიდე, სლოვენიას მუხის სართულები,
ვენეციური სარკეები, ბრინჯაოს მოაჯირი, ბროლის ჭაღები. ეს ყველაფერი სუფთად
ანათებს, ბზინავს. არსებობს უამრავი მიზეზი, რატომ უნდა ესტუმროთ მუზეუმს. ეს
არის ერთ-ერთი სიმბოლური შენობა, სადაც დაცული კოლექცია შესანიშნავად არის
შენახული ხელოვნების ნიმუშები მდინარის გვერდით. ინახება როგორც აწმყოს, ასევე
წარსულის მემკვიდრეობა.

5.Juan Carlos Castagnino-ს მუნიციპალური ხელოვნების მუზეუმი. არგენტინა

ეს მშვენიერი შენობა თავდაპირველად აშენდა როგორც Ortiz Basualolo-ს ოჯახის
საზაფხულო რეზიდენცია ბუენოს აირესში 1909წელს. დიზაინი პაბლო პეტერს დას
ლუის დუბოის ეკუთვნის (იგივე არქიტექტორს, რომელმაც Tigre Club-ი ააშენა) შენობა
აღჭურვილია კლასიკური ნახერვრად ხე-ტყის მოტივით.
დღესდღეობით მუზეუმის კოლექცია მოიცავს 600 მდე ფერწერულ ტილოებს,
ქანდაკებებს, ლითოგრაფებს ( ბეჭდვა, ქვაზე წერა. სპეციალური ბრტყელი ქვის
ზედაპირიდან, რომელზეც წინასწარ ხატავენ, საამქრო საწარმოო, სადაც ბეჭდავენ ამ
წესით) (ბრტყელი ბეჭდვის ნაირსახეობა, რომლის დროსაც გამოსახულება და ტექსტი
ფოტომექანიკური წესით ან ხელით გადააქვთ ლითოგრაფიულ ქვაზე, ალუმინის და
თუთიის თხელ ფირფიტაზე, საიდანაც იგი უშუალოდ აღიბეჭდება ქაღალდზე.)
განსაკუთრებით აღსანიშნავია ადგილობრივი მხატვრის ხუან კარლოს კასტაგნინოს
ნამუშევრები, ვის გამოც დაერქვა მუზეუმს მისი სახელი 1982წელს.

28
6. ჩილეს ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმი
ადგილობრივებისთვის ცნობილია როგორც MNBA (როგორც წარმომადგენელი მუსეოს
ეროვნული სილამაზის მუზეუმი) ჩილეს სახვითი ხელოვნების მუზეუმი დაარსდა
1880წელს. ეს არის სამხრეთ ამერიკის უძველესი მუზეუმი. სასახლე აშენდა საზეიმოდ
ქვეყნის პირველი საუკუნოვანი დამოუკიდებლობის აღსანიშნავად ესპანეთიდან.
დააპროექტა არქიტექტორ ემილი ჯასქუერმა რომელმაც მოახერხა რომ შეერწყა
ნეოკლასიცისტური სტილი ბაროკოს სტილს და თანამედროვეობის წვდომა სასახლის
დიზაინში. პარიზში არსებული petit palais-ი მისი შთაგონების წყარო გახდა.
შენობის უკანა მხარეს არის თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმი, ამრიგად თქვენ
შეგიძლიათ ისიამოვნო ულამაზესი მუზეუმის დიადი ხელოვნებით და ნამდვილად
მიიღებ 2-ს ერთში, როდესაც ესტუმრებით MNBA-ს. ნახავთ ორ მუზეუმს ერთი
ნაცვლად. ისევე როგორც ბევრმა შენობმა ტერიტორიაზე ამ ნაგებობამაც მნიშვნელოვანი
ზიანი განიცადა 2010 წელს ჩილეს მიწისძვრის დროს,მაგრამ ზიანი გაწმენდილია და
შენობა რესტავრირებულ-გარემონტებული.

7. იტალიური ხელოვნების მუზეუმი. პერუ

მიუხედავად იმისა რომ პერუ არ არის პირველი ადგილი, სადაც ფიქრობ რომ
იტალიური ხელოვნება შეიძლება ნახო, მაგრამ ამ ლამაზ მუზეუმს ნამდვილად ღირს
რომ ესტუმრო. პერუს იტალიურმა საზოგადოებამ საჩუქრად გადასცა მუზეუმი როგორც
ქვეყნის 100 წლისთავის დამოუკიდებლობისადმი მიძღვნილი დღესასწაული 1921წელს
ესპანელების პატივსაცემად. შენობა დაპროექტებულია იტალიელ არქიტექტორ გაეტანო
მერეტის მიერ, ასევე ბევრი შიგნით არსებული ხელოვნების ნამუშევრები მისი მისი
დამსახურებით არსებობს.
გარეგანი მხარის მახასიათებლები და დეკორაციები არის ცნობილი მხატვრების
როგორიცაა დონატელო,გილბერტი,მიქელანჯელო და ბოტიჩელი.ფასადზე
გამოსახულია ემბლემები უდიდესი ქალაქებიდან იტალიის და ვენეციის მოზაიკის
იტალიური ისტორიის ცნობილი მოზაიკა.შიგნით არის მასიური ვიტრაჟები
შთაგონებული ბოტიჩელის შემოქმედებიდან. მუზეუმის ერთ-ერთი უნიკალური
თვისება ის არის რომ იგი გათვალისწინებულია ბრმა ვიზიტორებისთვის. მომსახურება
29
საშუალებას იძლევა ამ ყველაფრისთვის.ბრმა სტუმრებს აცვიათ სპეციალური
ხელთათმანი და შეუძლიათ შეეხონ ბრინჯაოს და მარმარილოს სკულპტურებს,
ქანდაკებებს და შეაფასონ სილამაზის ხელოვნების ნიმუშები. ეს ექსპერიმენტი
მიუწვდომელია მხედველობის მქონე ხალხისთვის, ფართო საზოგადოებისთვის. ეს
მუზეუმს საშუალებას აძლევს იმ ფილოსოფიის შესრულებაში რომ შემოიყვანოს
კულტურის დაწესებულებაში ფართო სეგმენტი-ყველა ადამიანი.

8. Richardo Brennand სამეცნიერო ინსტიტუტი. ბრაზილია

იმ შემთხვევაში თუ თქვენ გაინტერესებთ არა ბრაზილია არამედ შუა საუკუნეების
ციხეები დახუნძლული სავსე კლასიკური ხელოვნებით და ჯავშნით. სტრუქტურა
ნაცვლად თანამედროვე ციხედარბაზისა აშენებულია კლასიკური ტიუდორის სტილით
მორთული ორიგინალური შუასა უკუნეენის სტილით, ასაწევი ხიდით, რიგი
შეიარაღებული აღჭურვილობით, გოთიკური ნახატებით. მასიური შენობა იკავებს
77,000კვადრატულ მეტრს, მდებარე ბაღი დაჯილდოვებულია ხელოვნური ტბებით და
შექმნილია ცნობილი ქანდაკებები. მოიცავს მოაზროვნე აგუსტ როდინს, მიქელანჯელოს
და „lady and horse“ -ს რომელიც შექმნილია ფერნანდო ბოტერის მიერ. ინსტიტუტი
წარმოქმნილია ბრაზილიელი ბიზნესმენის რიკარდო ბრენანდის პერსონალური
კოლექციის ტყვიებით, აბჯრით, ხელოვნებით რომელიც იწყება 1940წლიდან.1990წელს
მან დააარსა მუზეუმი, რომელიც მოიცავდა ხელოვნების გალერეას, ბიბლიოთეკას,
მაყურებელთა დარბაზს და რიგ ადმინისტრაციულ ტექნიკურ ოთახებს. მუზეუმი
გთავაზობთ--უფასო კურსებს ხელოვნების ისტორიისა და პროგრამების
მასწავლებლებისათვის.
კოლექცია მოიცავს ობიექტებს მსოფლიოს გარშემო,გლობუსებს დათარიღებული შუა
საუკუნეებით. მიუხედავად ამისა აქ არის ძლიერი ხაზგასმა ყურადღება
გამახვილებული, ძლიერი აქცენტი კოლონიებზე ჰოლანდიელ დამპყრობლებზე
ბრაზილიაში. ფაქტობრივად მუზეუმს აქვს მსოფლიოს უდიდესი კოლექციები, ნივთები,
რომლებიც დაკავშირებულია ჰოლანდიურ ოკუპაციასთან. მას ასევე აქვს უმსხვილესი
კოლექცია ჯავშანტექნიკის მსოფლიოში, რომლებიც რიცხვებში გამოისახება 3,000-ით.
მოიცავს: ჯავშანტექნიკას ცხენების და ძაღლების. ამავდროულად ბიბლიოთეკაში
30
ინახება 62 000 მოცულობის ტომი დათარიღებული მეთექვსმეტე საუკუნით,
განსაკუთრებული აქცენტი კეთდება ბრაზილიის ნაშრომებზე, რომელიც დაწერილია
ევროპელი მოგზაურებისთვის და ავროპელი მოგზაურების ნაშრომები ბრაზილიაზე.

9. Estevez Palace. ესტევეზის სასახლე.ურუგვაი

დორიული და კოლონიალური (კოლონიის მცხოვრები) მოდის მიხედვით შეიქმნა.
ესტევეზის სასახლე, რომლის თავდაპირველი მფლობელი დონ ფრანსისკო ესტევეზი და
მისი ოჯახი იყვნენ, მაგრამ 1880წელს მთავრობამ შეიძინა შენობა და დაფუძნდა
პრეზიდენტის სამუშაო სივრცე. შემდეგ პრეზიდენტი ჯულიო სანგუინეტი გადავიდა
შენობიდან. ათი წლის შემდეგ შენობა გარდაიქმნა მუზეუმად. ამჟამად პრეზიდენტის
ოფისი მდებარეობს მეზობლად, ამრიგად ეს არის შესანიშნავი დანიშნულების ადგილი
დაინტერსებულ პირთათვის გაიგოს მეტი ურუგვაის მთავრობის შესახებ.

10. QUITO ასტრონომიული ობსერვატორია.ეკვადორი

ერთხელ ამოჭრილი კიდის ობსერვატორია, ეს 1873 ასტრონომიული მეცნიერების
შენობა ამჟამად ემსახურება როგორც მუზეუმს გაანათლოს საზოგადოება
ობსერვატორიის ტექნოლოგიით, მეთოდიკით და ზოგადი ასტრონომიით. დაარსება
დაიწყო 1873წელს და დასრულდა 5წლის შემდეგ. ობსერვატორია არის უძველესი
ლათინურ ამერიკაში და მისი დიზაინი ეფუძნებოდა ობსერვატორიას ბონში, გერმანიაში
.მიუხედავად იმისა რომ ორიგინალი ტელესკოპი თარიღდება 1875წლით, ბევრი იარაღი
თარიღდება 1902 დან 1912 წლებით.როცა მეორე ფრანგმა გეოდეზურმა მოგზაურმა
ეკვადორიდან შეკრიბა შედეგები პირველი მისიის მივლინების, შექმნა იმისთვის რომ
გავზომოთ დედამიწის წრიულობა. შენობა აღადგინეს 2009წელს და დღემდე რჩება ერთ-
ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან კოლექციების შემნახველ ადგილად მეცხრამეტე საუკუნის
ასტრონომიული ინსტრუმენტების ჩათვლით.
წყარო: article south american museums
http://mentalfloss.com/article/53979/10-breathtaking-south-american-museums

2.3 ამაზონის ტყე

ამაზონის ტროპიკული ტყე (ასევე ცნობილია, როგორც ამაზონის ჯუნგლები) არის
31
ტენიანი, ფართოფოთლოვანი ტყე, რომელიც სამხრეთ ამერიკაში მოიცავს უდიდეს
ამაზონის აუზს. აქ მოედინება მდ. ამაზონი რომლის სიგრძე 6570 კმ-ია. ამაზონში ჩქეფს
სიცოცხლე, მის წყლებში უამრავი სახეობის თევზი ბინადრობს, რომელთაგანაც
ზოგიერთი ცნობილია მტაცებელი ბუნებით. მეცნიერთა ვარაუდით ამაზონის წყლებში
იმაზე მეტი სახეობის თევზი ბინადრობს, ვიდრე მთელ წყნარ ოკეანეში.ტყე ცხრა
ქვეყნის ტერიტორიას მოიცავს.მისი უდიდესი ნაწილი მდებარეობს ბრაზილიაში,
სადაც 60%-ია წარმოდგენილი. პერუში მდებარეობს ტყის 13%, კოლუმბიაში - 10%,
ხოლო დანარჩენი ნაწილი წარმოდგენილია ვენესუელაში, ეკვადორში, ბოლივიაში,
გაიანაში, სურინამისა და ფრანგულ გვიანაში.ამაზონის ტყე წარმოადგენს პლანეტის
ტროპიკული ტყეების ნახევარს და შეიცავს უმდიდრეს სახეობებს. 2008 წელს, ის ერთ-
ერთ კანდიდატურას წარმოადგენდა მსოფლიოს შვიდი ბუნებრივი საოცრების
ნუსხაში. ტყე გამოირჩევა შეუდარებელი ბიომრავალფეროვნებით. მსოფლიოს
ცნობილი სახეობების 1/10 ცხოვრობს ამაზონის ტყეში. იგი წარმოადგენს დედამიწაზე
მცხოვრები ფლორისა და ფაუნის სახეობების უდიდეს კოლექციას. ტყეში
მეცნიერულად კლასიფიცირებულია შემდეგი სახეობები: დაახლოებით 40 000
სახეობის მცენარე; 2 200სახეობის თევზი; 1 294სახეობის ფრინველი; 427სახეობის
ძუძუმწოვარი; 428 სახეობის ამფიბია; 378 სახეობის ქვეწარმავალი; მსოფლიოს
ფრინველთა სახეობის 1/5 ცხოვრობს ამაზონის ტროპიკულ ტყეში, ასევე თევზების
სახეობათა 1/5 წარმოდგენილია ამაზონის მდინარეებსა და ნაკადულებში.
მთლიანობაში, ამაზონის ტყეში წარმოდგენილია ფლორისა და ფაუნის
წარმომადგენელთა 10 მლნ სახეობა. ამაზონის ტყეში წარმოდგენილია რამდენიმე
ძალიან საშიში სახეობა. მათ შორის ყველაზე დიდი მტაცებელი არსებები არიან: შავი
კაიმანი, იაგუარი, კოუგარი, ანაკონდა,გველთევზა.
"დედამიწის ფილტვები" ამაზონის ტროპიკულ ტყეს ამ მეტსახელით მოიხსენიებენ,
რადგან იგი უზრუნველყოფს მსოფლიოს აუცილებელ გარემოს. ამაზონის ტყე
აწარმოებს მსოფლიოს ჟანგბადის დაახლოებით 40%-ს. ამგვარად, ამაზონის ტყე
უდიდესი მნიშვნელობის მქონეა."SOS Amazon" ამაზონის ტყე დედამიწის ხმელეთის
ზედაპირის 16%-ს ფარავდა. დღესდღეობით კი ტყის ფართობი მხოლოდ 6%-ს

32
მოიცავს. ექსპერტთა ვარაუდით, ტყის დარჩენილი ნაწილი შეიძლება მოხმარებულ
იქნეს მხოლოდ შემდეგი 40 წლის განმავლობაში. ამაზონის ტყის რესურის
განადგურებას ხელს უწყობს ტყით დაფარულ ქვეყნებში ტყის რესურსის
ღირებულების აღქმა მხოლოდ მიწის ღირებულებით. ტყის მნიშვნელოვანი ნაწილი
ნადგურდება ხანძრის შედეგად, ხოლო უდიდესი ნაწილი გაჩეხვის გამო. ამაზონის
განადგურებისა და გაჩეხვის მიზანი ძირითადად ამ ტერიტორიაზე სასოფლო-
სამეურნეო ან სამრეწველო საქმიანობის წარმართვაა. ექსპერტთა შეფასებით, ტყის
გაჩეხვის შედეგად ყოვედღიურად იკარგება მცენარეთა, ცხოველთა და მწერთა 137
სახეობა, რაც მთლიანობაში წელიწადში აღწევს 50 000 სახეობას. მნიშვნელოვანია ის
ფაქტორიც, რომ ამაზონის ტროპიკული ტყე შეიცავს ბევრ ისეთ მცენარეს, რომელიც
კურნავს სიცოცხლისთვის საშიშ დაავადებებს. აშშ-ს ეროვნულმა კიბოს ინსტიტუტმა
განსაზღვრა 3 000 სახეობის მცენარე, რომლებიც არიან კიბოს უჯრედების
განვითარების აქტიური წინაღობები. აღსანიშნავია, რომ ამ მცენარეთა 70% სწორედ
ამაზონის ტყეშია თავმოყრილი. ტყის უკონტროლო გაჩეხვის შედეგად,აქ შემცირდა
აბორიგენი მოსახლეობის რაოდენობაც. თუკი 5 საუკუნის წინ ინდიელთა რიცხვი 10
მლნ-ს შეადგენდა, დღეს მათი რაოდენობა 200 000-ზე ნაკლებია.
წყარო:
http://intermedia.ge/%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1
%83%90/22897%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%9D
%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%94/167/

2.4 ტანკი-ბიბლიოთეკა ბუენოს აირესში

მხატვარმა რაულ ლემესოფმა (Raul Lemesoff) თავისი ძველი ავტომობილი – 1979 წლის
Ford Falcon მობილურ ბიბლიოთეკად გადააქცია. ამ მარკის ავტომობილები თავის დროს
არგენტინის შეიარაღებულ ძალებში საკმაოდ პოპულარული იყო. პროექტი, რომლის
სახელწოდებაც არის Arma De Instruccion Masiva (მასობრივი ინსტრუქციის იარაღი),
ბუენოს აირესის ქუჩებში მოძრაობს და გამვლელებს „ესხმის თავს“: უფასოდ
აძლევს წიგნებს იმ პირობით, რომ აუცილებლად წაიკითხავენ.
ბიბლიოთეკა დაახლოებით 900 წიგნისგან შედგება და ლემესოფი ნელ-ნელა ავსებს
33
თავის კოლექციას. ერთ-ერთ ინტერვიუში მან პროექტს უწოდა თავისი „წვლილი
მშვიდობის დამყარების საქმეში ლიტერატურის მეშვეობით“.ლემესოფის საბოლოო
მიზანია, Ford Falcon არგენტინის ფარგლებს გაცდეს და „მშვიდობა ცოდნის
საშუალებით“ მსოფლიოს სხვა ქვეყნებშიც გაავრცელოს.
წყარო: https://friday.ge/2013/05/21/%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9C

%E1%83%99%E1%83%98-%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9A
%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%90/

2.5 კოლუმბიის კანიო კრისტალეს – ხუთფეროვანი მდინარე

კოლუმბიაში,
მეტას პროვინციაში, სერანია დე ლა მაკარენას მთებიდან მოედინება ხუთფეროვანი
მდინარე, ასევე უწოდებენ “თხევად ცისარტყელას” და “ხუთი ფერის მდინარეს”. კანიო
კრისტალესი, მიუხედავად მოკრძალებული ზომისა – ის სიგრძეში დაახლოებით 100
კილომეტრია, მსოფლიოში ყველაზე ცნობილ და ლამაზ მდინარედაა აღიარებული.
მსოფლიოს უჭრელეს მდინარეში ხუთი ფერი – წითელი, მწვანე, ყვითელი, ლურჯი და
შავი ფიგურირებს. წყალს წითელ შეფერილობას ენდემური მცენარის მაკარენია
კლავიხერას (Macarenia clavígera) სიჭარბე აძლევს. მაკარენია კლავიხერა წლის მხოლოდ
სპეციფიკურ დროს – წვიმიან და მშრალ პერიოდებს შორის ატკბობს თვალს
თავისი ულამაზესი შეფერილობით – ღია ვარდისფერიდან მუქ წითლამდე,
დაჩრდილულ ადგილებში ის მომწვანო ფერსაც იძენს და მზის სხივების, მდინარის
ქვიშისა და გარემო პირობების გავლენით ზოგან მოლურჯო, მონარინჯისფრო და
მოყვითალო შეფერილობისაც არის. მცენარეს თავისი სილამაზის
დემონსტრირებისთვის საჭირო დონის წყლის ნაკადები და მზის სხივები ესაჭიროება, ეს
კი მხოლოდ სექტემბრიდან ნოემბრამდე, რამდენიმე კვირის განმავლობაშია

34
ხელმისაწვდომი. იანვრიდან მაისამდე მდინარე ტურისტებისთვის დაკეტილია, რათა
ეკოლოგიური წონასწორობა მაქსიმალურად იქნას შენარჩუნებული.
კანიო კრისტალეს სწრაფი, ჭორომებით, ბუნებრივი აუზებითა და
ჩანჩქერებითმდიდარი მდინარეა. მიუხედავად წყალმცენარეების სიმრავლისა, მასში
თევზი არ არის, რადგან წყალში საკვები ნივთიერებებისა და მიკროორგანიზმების
ნაკლებობაა. ადგილობრივმა ხელისუფლებამ დააფიქსირა, რომ პიკნიკების შემდეგ
დარჩენილი ნაგავი და მდინარის ყველა მონაკვეთზე ბანაობა, მათ შორის,
წყალმცენარეებისთვის ფიზიკური ზიანის მიყენება, საფრთხეს უქმნიდა მაკარენია
კლავიხერას, რომელიც ერთობ ნაზი მცენარეა. დღეისთვის მდინარის გარკვეულ
მონაკვეთებზე აკრძალულია ბანაობა და ტურისტების ქცევაც მკაცრად
რეგლამენტირებულია, მზისგან და მწერებისგან დამცავი კრემების გამოყენების
აკრძალვის ჩათვლით. მდინარის სტუმრებს არ ეძლევათ ღამის გათენებისა და ბუნებაში
საკვების მომზადების უფლება.კანიო კრისტალეს მოსანახულებლად უნდა ჩახვიდეთ
ლა მაკარენაში, მეტას პროვინციის ქალაქ ვილავისენციოდან ან კოლუმბიის დედაქალაქ
ბოგოტადან. ორივე ქალაქიდან ლა მაკარენამდე პატარა თვითმფრინავები დაფრინავს.
შემდეგ კი გელოდებათ გრძელი გზა ტურისტული ბილიკებით ეროვნულ პარკზე, სადაც
მდინარე მიედინება.
წყარო:https://friday.ge/2015/02/16/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%9D-
%E1%83%99%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9A
%E1%83%94%E1%83%A1-%E1%83%AE
%E1%83%A3%E1%83%97%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9D/

2.6 სასტუმროები სამხრეთ ამერიკაში

ჯერ მარტო პერუში ათასთოთხმეტი სასტუმრო ფიქსირდება. ქალაქი კუსკო, რომელიც
შეტანილია იუნესკოში, რომელიც ადრე ინკების იმპერიის დედაქალაქი იყო,
მრავალფეროვან სასტუმროთა კომპლექსებს გვთავაზობს ასევე პანორამული ხედებით
ვაიფაით და სიმყუდროვით. მომსახურების კლასი მაღალი,ფასები შესაბამისი. ცოტა
დაბალშემოსავლიანი ტურისტებისთვის ქალაქში არსებობს სხვა განთავსების

35
საშუალებები ისეთბი როგორიცაა გესთ-ჰაუსები და ჰოსტელები. ქალაქში ფიქსირდება
96გესთ- ჰაუსი და 52 ჰოსტელი. ქვემოთ მოცემულია trip advisor-ის მიერ
შემოთავაზებული სამხრეთ ამერიკის 25საუკეთესო სასტუმრო. trip advisor-ის რჩევებს
ყველა ტურისტი ითვალისწინებს და ენდობა სანამ სამოგზაუროდ წავლენ. ეს არის
ყველაზე მაღალრეიტინგული კომპანია. მან ეს სტატისკტიკა ტურისტების მიერ
ყველაზე მეტად მოწონებული სასტუმროების ანალიზის შედეგად გამოაქვეყნა: 1.Hotel
Ritta Hoppner Gramado, Brazil ; 2.Hotel Estalagem St Hubertus Gramado, Brazil; 3. Casa
Gangotena Quito, Ecuador; 4.The Singular Patagonia Puerto Natales, Chile ; 5. Belmond
Palacio Nazarenas Cusco, Peru; 6. Essenza Hotel Jericoacoara, Brazil; 7.Hotel Le Renard
Campos Do Jordao, Brazil 8.Belmond Hotel Monasterio Cusco, Peru 9.Tambo del Inka, a
Luxury Collection Resort & Spa Urubamba, Peru; 10. explora Patagonia Torres del Paine
National Park, Chile; 11.Hotel Bidasoa Santiago, Chile 12. Belmond Hotel das Cataratas Foz do
Iguacu, Brazil; 13.JW Marriott El ; 14. Convento Cusco Cusco, Peru; 15. Carmel
Charme Resort Aquiraz, Brazil; 16.Palacio Duhau - Park Hyatt Buenos Aires Buenos
Aires, Argentina; 17.Hotel Casa San Agustin Cartagena, Colombia; 18Tierra Atacama Hotel &
Spa San Pedro de Atacama, Chile; 19Hotel Porton Bogota Bogota, Colombia; 20.Tierra
Patagonia Hotel & Spa Torres del Paine National Park, Chile; 21 Alvear Palace Hotel Buenos
Aires, Argentina; 22.Hotel Vila Inglesa Campos Do Jordao, Brazil ; 23 La Mision Hotel Boutique
Asuncion, Paraguay ; 24 Hotel Paracas, a Luxury Collection Resort Paracas, Peru; 25 Palacio del
Inka, a Luxury Collection Hotel Cusco, Peru; 26. Santa Clara Eco Resort Dourado, Brazil
წყარო: trip advisor; https://www.tripadvisor.com/TravelersChoice-Hotels-cTop-g13

2.7 ღვინის ტურიზმი სამხრეთ ამერიკაში

არსებობს ლეგენდა: როდესაც ღმერთმა შექმნა სამყარო,ჯერ შექმნა სამხრეთ ამერიკის
ღვინო და შემდეგ ეს სამხრეთ ამერიკა. თვით კონტინენტის მოყვანილობა წააგავს ვაზის
მტევანს, რომელიც თითქოს ყუნწითაა პანამის ყელზე ჩამოკიდებული.
სამხრეთ ამერიკას აქვს ფართო ყურძნის ჯიშების სახესხვაობები,რომლის
მრავალფეროვნება განპირობებულია ახალმოსახლეების და შემოსული ჯიშების
ნაზავით,(რასაც სამხრეთ ამერიკის ეთნოლოგიაც ადასტურებს,ვინაიდან დიდი
36
სიჭრელით ხასიათდება.) რომლიც ინერგებოდა აქ საუკუნეების მანძილზე.
ოფიციალური მონაცემები აჩვენებს: 65 განსხვავებული ჯიში იწარმოება არგენტინაში,
7ბრაზილიაში, 65ურუგვაიში და 60ჩილეში. ამ ჯიშების ფესვები ევროპიდან არის
შემოტანილი: განსაკუთრებით კულტივირებული ჯიშები წამოსულია ესპანეთიდან
(პირველად შემოიტანეს კონკისკადორებმა მეთხუთმეტე მეთექვსმეტე საუკუნეებში),
იტალიიდან (განსაკუთრებით იტალიის გავლენა იგრძნობა არგენტინაზე და
ბრაზილიაზე), საფრანგეთიდან (რომლის ძლიერი გავლენაც პირველ რიგში იგრძნობა
ჩილეში, შემდეგ ბრაზილიაში და ურუგვაიში) და პორტუგალიიდან (განსაკუთრებით
ბრაზილიაში). სამხრეთ ამერიკა აგრეთვე არის სააშობლო უხვი რაოდენობების
შერეული ჯიშების წარმოების. ეს არის ხერხემალი ბრაზილიის და ურუგვაის სამაგიდო
ღვინოების ინდუსტრიის, ისინი იყენებენ ყურძნის წვენებს, ჯემებს სამაგიდო ვაზის
ჯიშებს, ქიშმიშს და კონცენტრატებს.

თეთრი ვარიანტები
CHARDONNAY შარდონე-იზრდება ჩილეში (26,770acres),არგენტინა(თითქმის 6 000
acres),ბრაზილია (6 00 acres),ურუგვაი (355acres) მცირე რაოდენობით არის
პერუში,ბოლივიაში,ვენესუელაში,ეკვადორში და პარაგვაიში.
გავრცელებულია: არგენტინაში (მენდოზა: Uco Valley) ჩილეში (აკონკაგუა: Casablanca
valley,San Antonio Valley,Coquimbo:Elqui Valley;Southern regions: Bio-Bio Valley,Malleco
Valley) ბრაზილიაში (Campanha Gaucha,Serra Gaucha:Printo Banderia,vale Dos
Vinhedos;Serra do Sodeste:Encruzilhada do sul) ურუგვაიში (Canelones).
ამ ჯიშს საფრანგეთის ბურგუნდიის და სამხრეთ ამერიკის გარდა ვერსად იპოვით
მთელს მსოფლიოში ისეთს როგორც ის ორიგინალშია ამ ქვეყნებში.
GEWURZTRAMINER - იზრდება ჩილეში (790 acres), ბრაზილიაში (20acres), ურუგვაიში
(60 acres), არგენტინაშიში (50 acres). გავრცელებულია: ჩილეში (აკონკაგუა: San Antonio),
ბრაზილიაში (Campanha Gaucha).
MUSCAT - მუსკა იზრდება არგენტინაში,ჩილეში(8,25 acres),ბრაზილიაში(2,835
acres),პერუ ში (892 acres),ურუგვაიში (35 acres),ბოლივიაში. გავრცელებულია: ჩილეში
( Coquimbo: Elqui, Atacama: Copaupo, Huasco; Southern Regions: Itata) ბრაზილიაში (Serra
37
Guacha:Farroupilha, Alto Feliz,Vale Dos Vinhedos)
NIAGARA-ზრდება ბრაზილიაში (7,05 acres თეთრი ვარიანტის და 800 acres OF Rose in
Rio Grande De Sul;Sao Paulo) ურუგვაიში (დაახლოებით 300 acres კომბინირებულად)
გავრცელებულია: ბრაზილიაში (San Paulo,Rio Grande Do Sul).
PINOT GRIS/PINOT GRIGIO-იზრდება არგენტინაში (730 acres), ჩილე (635 acres),
ურუგვაიში (30 acres),ბრაზილია ში (7 acres). გავრცელებულია: არგენტინაში (მენდოზა:
Uco Valley).
PROSECCO/GLERA- იზრდება ბრაზილიაში (80 acres), არგენტინაში (22 acres)
განსაკუთრებით დამახასიათებელია: ბრაზილიაში (Serra Gaucha:Vale Dos Vinhedos,Vale
Trentino).
RIESLING AND RIESLING ITALICO-იზრდება ჩილეში (820 acres), არგენტინაში (219
acres),ბრაზილია ში (70 acres,mostly Italico), ურუგვაიში (42 acres)
გავრცელებულია: ჩილეში (aconcagua:San Antonio;Southern Regions: Bio-Bio)
SAUVIGNONASSE /SAUVIGNON VERT-იზრდება ჩილეში (2,115 acres), არგენტინაში
(1,300 acres,MostLy in Mendoza) გავრცელებულია: ჩილეში (Central Valley: Curico,Maule)
SAUVIGNON BLANC - იზრდება ჩილეში (32,800 acres),არგენტინა (5,670 acres), ურუგვაი
(363 acres), ბრზილია (190 acres), ბოლივია (86 acres).
გავრცელებულია: ჩილეში (Aconcagua:Casablanca,San Antonio; Coquimbo:limari;Central
Valley:rapel {Colchagua}) არგენტინაში (Mendoza:Uco Valley,San Rafael) ურუგვაიში
(Maldonado)
SAUVIGNON GRIS: იზრდება ჩილეში (346 acres) ურუგვაიში (20 acres) არგენტინაში (14
acres) გავრცელებულია: ჩილეში (Aconcagua:San Antonio).
SEMILLON- იზრდება ჩილეში(2,295 acres), არგენტინაში (2,110 acres) ბრაზილიაში (400
acres) ურუგვაიში (59 acres) გავრცელებულია: Rarely distinctive anywhere.
VIOGNIER- იზრდება არგენტინაში (2,016 acres),ჩილეში (1,940 acres),ურუგვაიში (112
acres),ბრაზილიაში (17 acres), გავრცელებულია: არგენტინა (Mendoza: Uco Valley
{Tupungato}, Lujan De Cuyo) ჩილე (Central Valley: Rapel [Cachapoal,Colchagua]; Coquimbo:
Limari) ურუგვაი (Canelones)

38
წითელი ვარიანტებიდან აღსანიშნავია:
ALICANTE BOUSCHET,ANCELLOTTA,ARINAROA,BARBERA,BONARDA,CABERNET
FRANC,CABERNET SAUVIGNON,CARIGNAN,CARMENERE,CONCORD AND OTHER
NORTH AMERICAN GRAPES,EGIODOLA,MALBE,MARSELAN,MERLOT,PETIT
VERDOT,PINOT NOIR,SANGIOVESE,SYRAH,TANNAT,TOURIGA
NACIONAL,CEREZA,CRIOLLAS GRANDE,MOLLAR,PAIS,QUEBRANTA,TORRONTES და
UNIVA. ეს ჯიშები გავრცელებულია
პერუში,არგენტინაში,ჩილეში,ბრაზილიაში,ურუგვაიში,ბორდოში,ბოლივიაში და
ვენესუელაში ძირითადად.მცირე სახეობები შეინიშნება ეკვადორში და კოლუმბიაშიც.

წყარო: wines of south America

2.8 აგროტურიზმი კოლუმბიაში

კოლუმბიაში მდგრადი აგროტურიზმის და ეკოტურიზმის კორპორაცია შეიქმნა 2003

წელს,ეს არის არასამთავრობო ორგანიზაცია მწარმოებელთა,პროფესიონალთა და
არასამთავრობო მომუშავეების,ორგანიზაცია მუშაობს სოფლის და გარემოს დაცვის
საკითხებზე. ეწყობა აგროტურები ყავის პლანტაციებში და შინაური ცხოველების
ფერმებში.
წყარო: http://www.itourcolumbiamontour.com/things-to-do/agritourism/

2.9 საფეხბურთო ტურიზმი

სპორტი მთავარ როლს ასრულებს სამხრეთ ამერიკაში. ყველაზე უფრო პოპულარული
სპორტის სახეობაა — ფეხბურთი, რომელსაც პროფესიონალურ დონეზე
წარმოადგენს ფიფას წევრი სამხრეთ ამერიკის ფეხბურთის კონფედერაცია (CONMEBOL)
და ატარებს ისეთ მთავარ ტურნირებს, როგორიცაა კოპა ამერიკა(საერთაშორისო
ტურნირი) და ლიბერტადორესის თასი (კლუბებს შორის შეჯიბრება). ურუგვაიში,
სამხრეთ ამერიკულ ქვეყანაში 1930 წელს ჩატარდა პირველიმსოფლიო ჩემპიონატი
ფეხბურთში, და მთელი მსოფლიო ჩემპიონატების ისტორიაში სამხრეთ ამერიკის
ქვეყნებმა ცხრაჯერ გაიმარჯვეს 19 შემთხვევიდან (ბრაზილიამ 5-ჯერ, არგენტინამ და

39
ურუგვაიმ 2-2-ჯერ). სხვა პოპულარული სპორტის
სახეობებია: კალათბურთი, ცურვა და ფრენბურთი. ზოგიერთ ქვეყანაში არსებობენ
სპორტის ეროვნული სახეობები, როგორებიცაა პატო არგენტინაში, ტეხო კოლუმბიაში
და როდეო ჩილეში. არგენტინელი ფეხბურთელები მსოფლიოში ცნობილი
ხალხია,საფეხბურთო ტურიზმში სამხრეთ ამერიკას ჯერ-ჯერობით ლიდერობის
პოზიციებს ვერავინ ართმევს. რაც შეეხება სპორტის სხვა მიმართულებებს, შეიძლება
გამოიყოს, მაგალითად, რაგბის, პოლოს და ბალახის ჰოკეის პოპულარობა
არგენტინაში, ავტოსპორტი სბრაზილიაში და ველოსპორტის კოლუმბიაში. არგენტინა,
ჩილე და ბრაზილია დიდი სლემი საჩოგბურთო ტურნირის ჩემპიონები გახდნენ.
წყარო: wikipedia; არგენტინის ცის ქვეშ სამოგზაურო ბლოკნოტიდან.მიხეილ კაკაბაძე.

2.10 სამთო- სათხილამურო ტურიზმი ანდებში

სამთო სათხილამურო ტურიზმი ანდების მთებში და სნოუბორგინგი საოცარ ინსპირაციას,
აღმაფრენას წარმოადგენს. მსოფლიოშ ყველაზე გრძელი მთები გადაჭიმულია 4,300 მილზე და
სიმაღლით მსოფლიოში მეორე მთათა სისტემას წარმოადგენს. სპორტული ტურისტებისთვის
ამის ნახვა ნამდვილად ღირს. ანდები კონტინენტის შვიდ სახელმწიფოს მოიცავს, ესენია:
არგენტინა, ბოლივია, ჩილე, კოლუმბია, ეკვადორი, პერუ და ვენესუელა. ამრიგად სამხრეთ
ამერიკის ამ სახელმწიფოებში განვითარებულია სამთო-სათხილამურო ტურიზმი. ზოგიერთ
მათგანს ანდურ ქვეყანას უწოდებენ. ანდებში
მდებარეობს მსოფლიოს ყველაზე მაღალი ვულკანი ოხოს-დელ-სალადო არგენტინა-ჩილეს
საზღვარზე, ასევე 50 სხვა ვულკანი, რომელთა მწვერვალებიც ზღვის დონიდან 6 000 მეტრზე
მაღლა მდებარეობენ. ჩილეს და არგენტინას თოვლით დაფარული პიკები ქმნის გრძელ
ბუნებრივ ჯაჭვს თავისი მწვერვალებით, მყინვარებით და მისტიური ვულკანებით. ეს
ტერიტორია მასპინძლობს გასაოცარ კურორტს სადაც ფანტასტიური აღჭურვილობა დახვდება
ტურისტს მოსვლისთანავე. ტურიზმის ამ სახეობის ტურისტი არასოდეს დაიღლება აქ ყოფნით.
ანდების მთის თოვლის ხარისხს ხშირად ადარებენ ამერიკელი მხათვრის Whistler BC-ს ცივ
მშრალ მოწევის კვამლს.ივლისიდან სექტემბრის შუა რიცხვებამდე შესანიშნავი სათხილამურო
სეზონია სნოუბორდისტების და მოთხილამურეებისათვის.
წყარო: http://www.powderquest.com/south-america/the-andes/

40
2.11 აგროტურიზმში ჩართვა-მენდოზა. არგენტინა ერთ-ერთი ოჯახის ფერმის
მაგალითზე

ზოგადი მიმოხილვა
ჩვენ გთავაზობთ შესაძლებლობას მოხალისეებს,რომ მოვიდნენ გაიზიარონ ჩვენი
ცხოვრების წესი ჩვენს მამულებში არგენტინაში.მოხლისეები ისწავლიან და პრაქტიკას
მიიღებენ პომიდვრის გამოყვანა წარმოების ტქენოლოგიაში.ჩვენი მამულები მოიცავს 8
ჰექტარს,აქედან 2 ჰექტარი ეთმობა პომიდვრის კულტივირებული ჯგუფების მოყვანას.
გვყავს 6ლამა, 1ცხენი,1მაიმუნი 4 ძაღლი და 5კატა. აქ ნასწავლი უნარ-ჩვევები არასოდეს
დაგვიწყდებათ-დაწყებული ტრაქტორის მართვიდან დამთავრებული შედუღების
ტექნიკიდან. სამუშაო იქნება მომთხოვნი. ფიზიკური ამტანობა არის მნიშვნელოვანი,რაც
გჭირდებათ რათა ინტერესი გამოხატოთ ფერმის ცხოვრებისადმი სოფლად. რათა იყოთ
აგროტურიზმის ტურის მონაწილე. ჩვენი მამულები არის საკუთარი თავის რწმენისთვის
მნიშვნელოვანი გარემო. მოიცავს შემდეგ მანქანის მექანიზმებს და სისტემებს (წყლის
ფილტრაცია, პომიდვრის საკვებ ნივთიერებად დამუშავებამდე გზა, აღჭურვილოობა,
აპარატურა,ს არწყავი სისტემა) სამუშაო შესრულდება გეგმის მიხედვით.
მიზანი: დავეხმაროთ ტურისტებს საოცარი ტურის საინტერესოობაში
ცხოველებზე ზრუნვა; ფერმერული საქმიანობა; ბაღის მოვლა (დარგულია პომიდორი)
სარწყავი სისტემის მუშაობაშ ჩართვა საათები: მოხერხებული დრო, აქ ყოველთვის
უამრავი რამ არის გასაკეთებელი პრივილეგირებულია მინიმუმ 2კვირა დარჩენა
აუცილებელია წინასწარი ინტერვიუ სკაიპით.
ცხოვრება.ძილი: იძინებ ცალკე ოთახში, ფერმასთან ახლოს. დაშორებულია მთავარი
სახლიდან. თეთრეული და სამრეცხაო: უზრუნველყოფილია. ჭამა: სამჯერადი კვება
დღეში. თქვენს მოვალეობაში შევა საჭმლის მომზადება ჩვენი დახმარებით.ტრანსპორტი:
სან რაფაელოდან 15კილომეტრში მდებარეობს ჩვენი მამული.მენდოზას რეგიონში.
არგენტინაში. ხელსაყრელი პირობები და უპირატესობები: თქვენთან ერთად იქნება
ერთი მოხალისე. შეთანხმებით შეენაცვლებით ერთმანეთს. აუცილებელია იყოთ 18ს
მიღწეული. მოწევა ნებადართულია მხოლოდ გარეთ. ჩვენ არამწეველები ვართ. უფასო
41
ვაიფაი. მეტყველების უნარ-ჩვევებს: ჩვენ ვლაპარაკობთ 2ენაზე: ინგლისურად და
ესპანურად. თქვენ შეიძენთ მეტყველების უნარ-ჩვევებს ჩვენთან და ბოლოს,
დაკავშირება მიწასთან, უფრო ახლოს გაიცნობთ ბუნებას.
წყარო: https://www.helpstay.com/projects-abroad/volunteer-on-an-argentinian-estate

2.12 კოლუმბიის ყავა „არაბიკა კოლუმბია“

კოლუმბია ყავის ერთ-ერთი გიგანტური მწარმოებელი ქვეყანაა, რომლის წილად
საერთო წარმოების 15% მოდის. მართალია, მოსავლის მოცულობით ბრაზილიას მაინც
ჩამორჩება, თუმცა, ყველაზე მაღალხარისხიანი არაბიკას წარმოებასა და ექსპორტში
ლიდერობს. კოლუმბია ე.წ. „ყავის სარტყელში“ მდებარეობს, ხელსაყრელ სიმაღლეზე,
სადაც საჭირო ნალექების რაოდენობა მოდის, ეს კი ყავის ხეების გაშენებისთვის
სასიცოცხლოდ აუცილებელია. კოლუმბიის მთიანი ხეობები უზრუნველყოფს
მიკროკლიმატების მრავალფეროვნებას. არ არის ისეთი ყინვები, როგორიც ბრაზილიაში,
საშუალო თვიური ტემპერატურა 28-30 გრადუსია. პლანტაციები განლაგებულია ზღვის
დონიდან 800-1800 მეტრ სიმაღლეზე. ყავა მოჰყავთ ანდების ძირში, ზომიერ და ნოტიო
კლიმატურ ზონაში. მოსავალს მხოლოდ ხელით იღებენ. დღეს კოლუმბიური ყავა იმ
მცირე ჩამონათვალში შედის, რომლებიც მთელ მსოფლიოში საკუთარი სახელით
იყიდება. ის მაღალი, სტაბილური მოთხოვნით სარგებლობს.
ხარისხის მიხედვით, ყავა შემდეგ კატეგორიებად იყოფა:
1. სუპრემო - უმაღლესი ხარისხის ყავა, მხოლოდ მსხვილი მარცვლებით, აქვს მდიდარი
გემო. 2. ექსტრა - ასევე მიეკუთვნება მაღალხარისხიანი ყავების რიგს. 3. ექსელსო -
უფრო მსუბუქი ყავა, გაცილებით მწარე (მიიღწევა შერევის გზით „1“+ „2“).
ექსპორტისთვის განკუთვნილი ყავის გადარჩევის შემდეგ რჩება ყავა სახელწოდებით
„პასილა“, რომელიც შიდა მოხმარებისთვისაა განკუთვნილი. კოლუმბიური ყავის
მთავარი იმპორტიორი ქვეყნებია - აშშ, გერმანია. კოლუმბიური არაბიკას ხშირად
ახასიათებს: მსუბუქი და სასიამოვნო გემო; დახვეწილი არომატი, მძაფრად
42
გამოხატული, დასამახსოვრებელი; ღვინისა და პუნშის მსუბუქი გემო; ხავერდოვანი
სასმელი, კარგად დაბალანსებული ძლიერი სასმელი.
მომზადების ტრადიცია: საკმაოდ ორიგინალური და თვითმყოფადი. კოლუმბიელები
ამზადებენ ძალიან არომატულ სასმელს „აგუა პანელას“, თუმცა, არა ჩვეულებრივი,
არამედ ლერწმის წყლით. მას იღებენ შემდეგი გზით: წყალში დებენ შაქრის ლერწამს და
იქამდე ადუღებენ, ვიდრე სითხე არ დატკბება. წყალს დაფქვილ ყავას უმატებენ
პროპორციით: 2 ჩ/კ ყავა : 1 ფინჯანი. ჩაიდანს ცეცხლიდან გადმოიღებენ და ფილტრავენ.
ასეთივე მეთოდით ადუღებენ ტრადიციულ შავ ყავას შაქრით “tinto” (ტინტო).
წყარო: http://coffeepoint.ge/index.php/produqcia/item/133-2015-11-15-15-48-34

2.13 ბრაზილია კარნავალი.რიო-დე-ჟანეირო

რიოს ყოველწლიური უმნიშვნელოვანესი მოვლენაა კარნავალი. კარნავალის
ტრადიციებს სავარაუდოდ ფრანგული და გერმანული გავლენა ეტყობა. ეს ჩვეულება
პორტუგალიელებმა და ბრაზილიის სამეფო ოჯახებმა დაამკვიდრეს, რომელთაც
ბურბონი და ავსტრიელი წინაპრები ჰყავდათ. თავდაპირველად, ეს სანახაობა მხოლოდ
მაღალი საზოგადოებისათვის ეწყობოდა. XX საუკუნის პირველ ნახევარში შესამჩნევი
გავლენა იქონია აფრიკულ-ბრაზილიურმა დასარტყამმა ინსტრუმენტებმა და მუსიკამ.
რიო-დე-ჟანეიროს კარნავალს მრავალი არჩევანი აქვს. მათ შორისაა სამბას ცნობილი
სკოლების აღლუმები სამბადრომზე და ქუჩის მსვლელობები, რომლებიც ქალაქის
თითქმის ყველა კუთხეში იმართება. რიო-დე-
ჟანეიროს კარნავალი — მსოფლიოში ყველაზე ცნობილი ფესტივალი, რომელიც რიო-
დე-ჟანეიროს ქუჩებში იმართება და ყოველწლიურად 2 მილიონი ადამიანი
მონაწილეობს. ეს კარნავალი ასევე ყველაზე დიდი კარნავალია მთელ მსოფლიოში.
პირველი ფესტივალი 1723 წლით თარიღდება. კარნავალი რიო-დე-ჟანეიროში
ოფიციალურად ყოველ წელს აღდგომის დღესასწაულამდე 40 დღით ადრე იწყება და
ქალაქის უმთავრეს ღონისძიებას წარმოადგენს ეს არის სამბას სკოლების აღლუმი.
ტიპური რიოს კარნავალი შედგება მოცეკვავეებისგან, მოსიარულე ნავებისგან და ასევე

43
მრავალფეროვნად და სახალისოდ ჩაცმული ხალხისგან, რომელიც რიოს ადგილობრივი
სამბას სკოლებიდან არიან წარდგენილი. სამბოდრომის ტრიბუნაზე ესტასიოს რაიონში
88500 მაყურებელი ეტევა. აღლუმი 700მ სიგრძის მანეჟზე 21სთ-ზე იწყება.თითეულ
მონაწილე ჯგუფს გამოსვლისთვის 82 წუთი ეთმობა.
წყარო: http://www.brazilcarnival.com.br/

თავი I I I: თანამედროვე სამხრეთ ამერიკა

3.1 კულტურული ტურიზმის ახალი პროექტები (და პროგრამები) ეკვადორის
დედაქალაქში
ახალი პროექტი ქალაქის გარშემო იქნება განახლებული და კვლავ გამოცოცხლებული.
დაწინაურებული ხელოვნების სფეროში წარმოდგენით. The Plaza Borja Yerovi არის
მაგალითი ასეთი პროექტების. მოედანი,რომელიც მიძღვნილია Monsignor Pedro Pablo
Borja Yerov-ისადმი. ამ ადგილმა დიდი როლი ითამაშა კიტოში განათლების სისტემაში.
მდებარეობს La Mariscal-ში. კონკურსი ჩატარდება კურატორის ზედამხედველობით.
ადგილობრივი მხატვრების პოპულიზაციისთვის. უზრუნველყოფილი იქნება
ცხოვრების ფერის და უნიკალობის გამოხატვა ამ მიდამოებში. Plaza Borja Yerovi
გარშემორტყმულია დიზაინერებით და ნიჭიერი გამოცდილი მხატვრებით. აქ შეიქმნება
გარემო ორივესთვის ადგილობრივების და მნახველებისთვის. რათა გაიზიარონ და
ნახონ და გამოცდილება მიიღონ კიტოში კულტურასა და ხელოვნების სფეროში. ეს არის
სრულყოფილი კულტურული ტურიზმის დანიშნულების ადგილი. ამას დამატებული
უფასო WI-FI და ფართო არჩევანი რესტორნების და კვების ადგილების სიახლოვეს.
Plaza Borja Yerovi-ში ხელოვნების შემოტანა არის ერთობლივი პროექტი კიტოს
ტურიზმის და ხატვის კონდორის. სხვა კულტურული ტურიზმის პროგრამა კიტოში
ინიცირებულია Covenant of san francisco-ს წარმომადგენლობით, რომელსაც მხარს უჭერს

44
იუნესკო. კიტო მუშაობს რომ წარმოადგინოს ადგილი, როგორც კულტურული და
რელიგიური მხარე ტურისტებისა და ადგილობრივი ვიზიტორებისთვის.
წარმომადგენლობითი ფაზის შემდეგ კიტო იმუშავებს ტურისტულ პროდუქტზე ფასის
მომატებაზე, მას შემდეგ რაც სათანადოდ გაუწევს რეკლამას და პოპულარიზაციას. ფასს
აუწევს მას შემდეგ რაც სტუმარს შესთავაზებს აუდიო გიდის ესპანურ და ინგლისურ
ვარიანტებს. ამგვარი კულტურული ტურიზმის ინიციატივა ეხმარება კიტოს
ადგილობრივ კულტურული ტურიზმის წარმოჩენაში და შენარჩუნებაში და
გამრავალფეროვნებაში და ტურიზმის სექტორის გაფართოებაში. ეკვადორი
ბრწყინვალედ უწყობს ხელს ტურისტული პროდუქტის განვითარებას ამ წელს.
წყარო: http://ecowanderlust.com/news/quito-expands-cultural-tourism-offering/3596

3.2 პერუ მუშაობაში უშვებს ახალ ეკოტურიზმის მარშუტს პარაკაზეინში

მიმართულება სახელწოდებით „Del Mar Al Desierto“ რომელიც ითარგმნება როგორც
ზღვის უდაბნო. ახალი მარშუტი ემსახურება შექმნას ბუნებრივად დაცული
ტერიტორიები პარაკაზში. პერუს ღირსშესანიშნავი დანიშნულების ადგილი
სათავგადასავლო ტურიზმისთვის და ბუნების მოყვარული ტურისტებისთვის.
ახალი მარშუტის სეზონი გაიხსნა 2015 წელს ტურისტულ სეზონზე. Del Mar Al Desierto
ახორციელებს ეკოტურიზმის საფუძვლებს: ემსახურება კულტურის და თავგადასავლის
სფეროებს.
„ეროვნული სამსახურის ბუნებრივად დაცული ტერიტორიები პერუში“ თანახმად
ეკოტურიზმის სტრატეგია ხორციელდება The Deruvian Southern Regional Goverment
Though Its Foreign Trade And Tourism Ministry-ს მიერ. ეს არის დიდი პროექტი
სახელწოდებით „გავრცელებული მდგრადი ტურიზმის აქტივობები რეგიონში“ საერთო
სტრატეგიის მიზანია მოიზიდოს ტურისტები და დაეხმაროს ადგილობრივებს, გარემოს
წარმოჩენაში, ისევე როგორ ადგილობრივ ეკონომიკას. პარაკასი არის ქალაქი პარაკასის
რაიონის იკას რეგიონში პერუში. ეს არის პატარა საპორტო ქალაქი, რომელიც
ყოველთვის იზიდავდს ტურისტებს და პოპულარული გახდა თავისი საკურორტო
დანიშნულების პლაჟებით ბოლო რამოდენიმე წლის განმავლობაში.
წყარო: http://ecowanderlust.com/news/new-ecotourism-route-paracas-peru/1927
45
3.3 კონკურენტული უპირატესობის მიღწევა ტურიზმში, როგორც პრაგმატული
სახელმწიფო პოლიტიკის წარმატება ურუგვაისა მაგალითზე
საქართველოსთან შედარებით მისი ტერიტორია სამჯერ დიდია, ხოლო მოსახლეობა
საქართველოზე ნაკლები. ლანდშაფტებს შორის ჭარბობს ხასხასა მწვანე საძოვრები და
ბუნებრივი პეიზაჟები. მთაგორიანი სოფლები თავს იწონებენ მწვანე ტყეებით და თეთრი
ქვიშის პლაჟებით. მდინარეებით დაქსელილი ქვეყნის ტერიტორია სავსეა ტბებითა და
წყალსაცავებით, ჭარბტენიანი ადგილებითა და ჭაობებით, სადაც 450-ზე მეტი სახეობის
ფრინველი ბინადრობს.1975 წელს ურუგვაიში მიღებული კანონის თანახმად
სახელმწიფო იცავს ფლორას და ფაუნას და აღიარებს ტურიზმს ქვეყნის სოციალურ-
ეკონომიკური განვითარების პრიორიტეტულ მიმართულებად. კანონმდებლობით
ტურიზმს დაკისრებული აქვს სოციალური ფუნქცია და განიხილება, როგორც
დასვენებისა და ძალების აღდგენის საშუალება. აღნიშნული კანონით ტურიზმის
განვითარებაზე პასუხისმგებელი ორგანოა ტურიზმისა და სპორტის სამინისტრო
(MINTURD). ქვეყანას გააჩნია ტურიზმის განვითარების ეროვნული სტრატეგია და
სოფლის ტურიზმის განვითარების გეგმა. სოფლისა და ეკოტურიზმის განვითარების
ეროვნული საბჭო (CONATUR) მოქმედებს ტურიზმისა და სპორტის სამინისტროსთან
შეთანხმებით. ეს პროგრამა მხარდაჭერილია სახელმწიფოს მიერ ყველა დონეზე.
ურუგვაის სახელმწიფო პროგრამის მიხედვით ურუგვაის ტურიზმისა და სპორტის
სამინისტროს დავალებული აქვს ”ტურიზმის სტრატეგიული დანიშნულების ამაღლება
და კონკურენუნარიანობის გაუმჯობესება”. მასში ჩართულია ქვეყნის მთავრობა
მთლიანად, ეროვნული კონგრესი, რეგიონული მმართველობები, ტურიზმის კომისია
და წარმომადგენლობითი პალატა, კერძო სექტორი, ტუროპერატორები და კერძო
პირები. ცნება „სოფლის ტურიზმი“ ურუგვაიში
უფრო ფართო მნიშვნელობით იხმარება, ვიდრე ზოგადად ეს მიღებულია სხვა
ქვეყნებში. სოფლის ტურიზმი განიხილება, როგორც სოფლის მეურნეობის
აღორძინებისა და გაჯანსაღების საშუალება. მისი მიზანია ფერმერთა შემოსავლების
ზრდა. ამიტომ ურუგვაის სასოფლო თემები აქტიურად არიან ჩართული ამ პროგრამის
46
განხორციელებაში. პროგრამა
გულისხმობს შემდეგ ქმედებებს: ა) დაკვირვება, ან აქტიური მონაწილეობა წარმოების
პროცესში სოფლად: პასიური და აქტიური ქმედებები, როგორიცაა შინაური
ცხოველების მოვლა, წველა, მონაწილეობა მოსავლის აღებაში, ნადირობა, თევზაობა და
ა.შ.; ბ) ცხენზე სეირნობა: ფერმის ტერიტორიაზე, ან სპეციალურ
მარშრუტებზე, შესაძლებელია ღამის თევით. ასეთი მოგზაურობების ხანგრძლივობაა
რამდენიმე საათიდან, რამდენიმე დღის ჩათვლით. ურუგვაის გააჩნია შესანიშნავი
ბუნებრივი პირობები დასვენების ამ ფორმის განსავითარებლად;
გ) ორნიტოლოგია. დასვენების ერთერთი ყველაზე პოპულარული სახეობაა დაცულ
ტერიტორიებზე. თავისი მდებარეობის გამო (განსაკუთრებით ეკვადორთან სიახლოვე),
ურუგვაიში მრავლადაა გადამფრენ ფრინველთა სამიგრაციო ტერიტორიები, სადაც
შესაძლებელია მათზე დაკვირვება;
დ) სპორტული საწყალოსნო შეჯიბრებები. ურუგვაი ითვლება მტკნარი წყლების
სამოთხედ. ჩქარი მდინარეები საუკეთესო პირობებს ქმნის რაფტინგის, კანოეს,
თევზჭერისა და სხვა სპორტული ღონისძიებების ჩასატარებლად. ეთნოგრაფია,
ანთროპოლოგია, გაუჩოს ტრადიციები ასევე მნიშვნელოვანია სოფლის ტურიზმით
დაინტერესებისათვის. გასტრონომიული ტურიზმი სოფლის ტურიზმის
განსაკუთრებული მიმართულებაა. ეკოლოგიურად სუფთა პროდუქტები, სოკოს
შეგროვება, მწვადის - „asado“-ს მომზადება ადგილობრივი წესით, ცხენზე სეირნობა,
ადგილობრივი ტრადიციებისა გაცნობა და სუვენირების დამზადება, ადგილობრივი
კულინარიის დაგემოვნება დაუვიწყარს ქმნის ამ ქვეყნის სოფლის ტურიზმს.
2010 წლის ივნისში ურუგვაის პრეზიდენტმა ხოსე მუჯიკამ და გაეროს მსოფლიო
ტურისტული ორგანიზაციის (მტო) გენერალურმა მდივანმა ტალიბ რიფაიმ განიხილეს
ურუგვაიში ტურიზმის განვითარების მდგომარეობა და სახელმწიფოს მიერ
გატარებული ღონისძიებების შედეგები. გენერალურმა მდივანმა აღნიშნა, რომ ურუგვაი
არის მსოფლიოში ტურიზმის გონივრულად განვითარების საუკეთესო მაგალითი.
მთავრობის მიერ გატარებული პოლიტიკა შეესაბამება მტო-ს რეკომენდაციებს, რაც
იძლევა უდიდესი ტურისტული პოტენციალის სრულად გამოყენების საშუალებას. ტ.

47
რაფაის განმარტებით, ურუგვაის ისტორიაში არ დარეგისტრირებულა ტურიზმის
სექტორის ასეთი ზრდა.
ურუგვაელმა მეცნიერებმა გაანალიზეს 20 წლის (1987-2006) ყოველკვარტალური
სტატისტიკური მონაცემები და მივიდნენ დასკვნამდე, რომ ქვეყანაში მაღალია
ტურიზმიდან მიღებული შემოსავლების ეფექტიანობა და მისი გავლენა ერთიან
ეროვნულ პროდუქტზე. იგი გამორჩეულია ეკონომიკური, პოლიტიკური და
სოციალური სტაბილურობით და უსაფრთხოების მაღალი დონით. ეს მახასიათებლები
იზიდავს სამხრეთ ამერიკელ ბიზნესმენებს და მდიდარ ფენას და დასასვენებლად
ურუგვაის ანიჭებენ უპირატესობას. ქვეყნის ტურიზმი ძლიერ არის დამოკიდებული
არგენტინაზე და სეზონურობაზე. ანალიზმა ცხადყო ის ფაქტიც, რომ აქ ტურიზმიდან
მიღებული შემოსავლების ძირითადი წყარო მეზობელი არგენტინელების მიერ
ურუგვაიში დახარჯული თანხებია.
ამ შემთხვევაში უცხოელების მიერ მომსახურებაზე დახარჯული თანხები განიხილება
როგორც ექსპორტი, რომელმაც გამოიწვია მნიშვნელოვანი ეკონომიკური ზრდა.
ურუგვაელმა მეცნიერებმა შექმნეს მოდელი - ექსპორტიდან მიღებული შემოსავლების
ჰიპოთეზა (Export Led Growth Hypothesis (ELGH). საერთაშორისო ტურიზმის სასიკეთო
გავლენა ქვეყნის ეკონომიკურ ზრდაზე დაწვრილებით განიხილეს ჯერ კიდევ 2001 წელს
შანმა და ვილსონმა (Shan & Wilson). მათი მტკიცებით ტურიზმს გააჩნია შემდეგი
შესაძლებლობები: 1. ტურიზმიდან მიღებული ვალუტა მნიშვნელოვანი წყაროა
წარმოების გასაფართოებლად; 2. ტურიზმი ასრულებს მასტიმულირებელ როლს
ინვესტიციების მოზიდვაში და მისი მეშვეობით ახალი ინფრასტრუქტურის შექმნაში; 3.
ამასთანავე ტურიზმი ხელს უწყობს ეკონომიკის სხვა დარგების განვითარებას და
პირდაპირ თუ ირიბად ზემოქმედებს მათ ზრდაზე; 4. ტურიზმის მეშვეობით იზრდება
დასაქმებულთა რაოდენობა და მათი შემოსავლები; 5. ტურიზმის განვითარების
შედეგად იზრდება წარმოების სფერო; 6. ტურიზმი მნიშვნელოვანი ფაქტორია
ადამიანური კაპიტალის ზრდის, ტექნიკური პროგრესის გავრცელების, სამეცნიერო
კვლევების ხელშეწყობის საქმეში.
ურუგვაიში შემოსულ ტურისტთა 60% და ტურიზმიდან მიღებული შემოსავლების

48
ნახევარი არგენტინელებზე მოდის, რაც აიხსნება ასწლეულობით ჩამოყალიბებული
ტრადიციებით. ურუგვაის ზღვის სანაპირო ყველაზე ახლოსაა მეზობელი არგენტინის
მოსახლეობის ერთი ნაწილისათვის. მით უმეტეს, რომ ტერიტორიული სიშორე
ევროპისა და აშშ-ს ტურისტული ცენტრებიდან სამხრეთ ამერიკულ ტურიზმს აქცევს
რეგიონულ ტურიზმად. აღსანიშნავია, რომ უმდიდრეს არგენტინელთა უმრავლესობას
გააჩნია უძრავი ქონება ურუგვაის კურორტებზე, განსაკუთრებით საქვეყნოდ განთქმულ
Punta del Este-ზე, მსოფლიო მნიშვნელობის კურორტზე, რომელიც ლიდერია ზღვის
კურორტებს შორის. ეს უნიკალური კურორტია მთელს სამხრეთ ამერიკაში და მას
პერიოდულად იკვლევენ ცნობილი დაწესებულებები, რომლებიც ერთხმად აღიარებენ
ფასისა და ხარისხის თანაფარდობას, რაც არგენტინელებისათვის მისაღებად ითვლება.
სპეციალისტებმა გამოიკვლიეს არგენტინელთა შემოსავლების ზრდასა და ურუგვაის
მიერ მომსახურებაზე ფასების ზრდას შორის თანაფარდობა. რაც არგენტინელთა
სამოგზაურო მოტივაციის გაზრდის საფუძველი გახდა. რაც შეეხება მთლიანი შიდა
პროდუქტის ელასტიურობას, კვლევის პერიოდში მოსახლეობის ერთ სულზე რეალური
დანახარჯების ოდენობა გაიზარდა 0.42-ით. ეს იმას ნიშნავს, რომ დანახარჯების 100%-
ით გაზრდის შემთხვევაში მთლიანი შიდა ეროვნული პროდუქტი მოსახლეობის ერთ
სულზე 42%-ით გაიზრდებოდა.
ურუგვაიში ტურიზმი სამართლიანად განიხილება სავალუტო შემოსავლების შევსების
მნიშვნელოვანი წყაროდ, მოსახლეობის დასაქმების რეალურ პირობად და ამდენად
ქვეყნის ეკონომიკის ზრდის საშუალებად. ტურისტული ქვეყნების მთავრობების
უმრავლესობა აღიარებს ტურიზმის კეთილმყოფელ გავლენას ეკონომიკის ზრდაზე და
მოსახლეობის სოციალური მდგომარეობის გაუმჯობესებაზე. მათი ქმედებები
შესაბამისად მიმართულია ტურისტული პოტენციალის პრაგმატულად გამოყენებისკენ.
ურუგვაის ეკონომიკაში ტურიზმი ასრულებს მნიშვნელოვან როლს დღგ-ს გაზრდის
თვალსაზრისით.
ამრიგად, ეს პატარა ქვეყანა არის ტურისტული მიზნებით ქვეყნის შესაძლებლობების
რაციონალურად გამოყენების შესანიშნავი მაგალითი. მისაბაძია იგი ტურიზმის
კანონმდებლობის მოწესრიგების, შემოსავლების ბიუჯეტში ასახვისა და დათვლის

49
საკითხებში. რაც მთავარია, ურუგვაი წარმოადგენს იშვიათ ნიმუშს, როგორი
სარგებლობა შეიძლება მოუტანოს პატარა ქვეყნას გაცილებით დიდ მეზობელ
ქვეყნებთან გონივრული პოლიტიკის გატარებამ და კეთილმეზობლურმა
დამოკიდებულებამ.
წყარო: გაეროს მსოფლიო ტურისტული ორგანიზაცია (UNWTO)
http://www.nplg.gov.ge/gsdl/cgi-bin/library.exe?e=d-01000-00---off-0ekonomik--00-1----0-10-0---0---
0direct-10---4-------0-1l--11-ka-50---20-about---00-3-1-00-0-0-11-1-0utfZz-8-
00&a=d&cl=CL1.2&d=HASHfdfa9fd570df09c458b7b5.1.5
Tourism Highlights. UNWTO. 2005-2010; The Tourism-Led-Growth Hypothesis for Uruguay, January, 26 2009
(http://ssrn.com/abstract=1333102);

3.4 მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სია სამხრეთ ამერიკაში. არამატერიალური

კულტურული მემკვიდრეობა.
ქვემოთ მოცემულია გაერთიანებული ერების განათლების, მეცნიერებისა და
კულტურის ორგანიზაციის მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სია სამხრეთ
ამერიკაში.
არგენტინა : კუევა-დე-ლას-მანოსი და მდინარე პინტურასი; იგუასუს პარკი,;
იგუასუ ისჩიგუალასტო და ტალამპაიის ეროვნული პარკი; იეზუიტების კვარტალი და
კორდობის მისია; ლოს-გლასიარესის ეროვნული პარკი; ვალდესის ნახევარკუნძული;
კებრადა-დე-უმაუაკა; იეზუიტების მისია გუარანში: სან-იგნასიო-მინი, სანტა-
ანა, ნუესტრა-სენიორა-დე-ლორეტო და სანტა-მარია-ლა-მაიორი (ამასთან ერთად სან-
მიგელ-დას-მისიონი ბრაზილიასთან ერთად); ინკების საგზაო
სისტემა (ბოლივიასთან, ჩილესთან, კოლუმბიასთან, ეკვადორთან და პერუსთან ერთად)
ბოლივია : ქალაქი პოტოსი; ფუერტე-დე-სამაიპატა; ისტორიული ქალაქი სუკრე;
ჩიკიტოსის იეზუიტთა მისია; ნოელ-კემპფ-მერკადოს ეროვნული პარკი; ტიუანაკო:
ტიუანაკოს კულტურის სულიერი და პოლიტიკური ცენტრი;
დ) ბრაზილია : სერა-დუ-მარი; ქალაქი ბრაზილია; ჟაუს ეროვნული პარკი;
ბრაზილიის ანტლანტიკური კუნძულები: ფერნანდუ-დი-ნორონია და როკასი (2001)
სერადოს დაცული ტერიტორიები: შაპადა-დუს-ვეადეირუსის ეროვნული

50
პარკი და ემასის ეროვნული პარკი (2001); ბრაზილიის ატლანტიკური ტყე;
სალვადორის ისტორიული ცენტრი; სან-ლუისის ისტორიული ცენტრი;
დიამანტინას ისტორიული ცენტრი; გოიასის ისტორიული ცენტრი (2001);
ოლინდას ისტორიული ცენტრი; ისტორიული ქალაქი ორუ-პრეტუ; იგუასუს
ეროვნული პარკი; პანტანალის ნაკრძალი; კონგონიასი; სერა-და-კაპივარის ეროვნული
პარკი; იეზუიტების მისია გუარანში: სან-მიგელ-დას-მისიონი (არგენტინასთან ერთად)
სან-ფრანცისკოს კვარტალი ქალაქ სან-კრისტოვანში; რიო-დე-ჟანეირო: ტიჟუკის
ტყე, ბოტანიკური ბაღი, კორკოვადო, გუანაბარის უბე, კოპაკაბანა;
ეკვადორი : ქალაქი კიტო ; გალაპაგოსის კუნძულები; კუენკას ისტორიული ცენტრი;
სანგაის ეროვნული პარკი;
ვენესუელა : კანაიმის ეროვნული პარკი; კარაკასის საუნივერსიტეტო ქალაქი (2000)
კორო და მისი პორტი;
კოლუმბია : სანტა-კრუს-დე-მომპოსის ისტორიული ცენტრი; ლოს-კატიოსის
ეროვნული პარკი; მალპელოს ფლორა და ფაუნა; ეროვნული არქეოლოგიური
პარკი ტიერადენტრო; კარტახენის პორტი, ციხე-სიმაგრე და მონუმენტების ჯგუფი;
სან-აგუსტინის არქეოლოგიური პარკი; ყავის კულტურული ლანდშაფტი;
პარაგვაი : იეზუიტების მისია: ლა-სანტისიმა-ტრინიდად-დე-პარანა და ხესუს-დე-
ტავარანგე;
პერუ : ჩან-ჩანის არქეოლოგიური ზონა; ჩავინ-დე-უანტარის არქეოლოგიური ზონა;
ქალაქი კუსკო; ლიმის ისტორიული ცენტრი; მაჩუ-პიქჩუ; არეკიპის ისტორიული
ცენტრი; უასკარანის ეროვნული პარკი; ნასკას ხაზები და ხუმანის პამპასები; მანუს
ეროვნული პარკი რიო-აბისეოს ეროვნული პარკი; კარალი;
სურინამი : ცენტრალური სურინამის ნაკრძალი; ისტორიული ქალაქი პარამარიბო;
ურუგვაი : ისტორიული შენობები კოლონია-დელ-საკრამენტოში; ფრაი-ბენტოსი;
ჩილე : ჩილოეს მონასტრები; რაპა-ნუის ეროვნული პარკი;
ქალაქ ვალპარაისოს ისტორიული კვარტალი; უმბერსტონისა და სანტა-ლაურას
გვარჯილის ქარხანა; სიუელი;
წყარო: List of UNESCO World Heritage Sites - Official site

51
3.5 ტურიზმის მსოფლიო ორგანიზაციის რეგიონალური შედეგები

2013 წელს ამერიკამ მიიღო 5 მილიონი დამატებითი საერთაშორისო

ტურისტი (+ 3%), და სულ 168 მლნ-ს მიაღწია.
რეგიონს წლის დასაწყისში ჰქონდა განვითარების ნელი სვლა, მაგრამ მეორე
ნახევარში ნელი სვლა დაძლეულ იქნა . საერთაშორისო ტურიზმიდან მიღებულმა
შემოსავლებმა რეგიონში მიაღწია $ 229 მილიარდი აშშ დოლარს, და ამის შედეგედად
აქ აღინიშნა 6%იანი ზრდა .რეგიონმა შეინარჩუნა თავისი წილი მსოფლიო
ჩამოსვლების 15%, ხოლო მისმა შემოსავლებმა შეადგინა მსოფლიო შემოსავლების
20%. სამხრეთ ამერიკაში ზრდა (+ 3%) იყო. პერუში ორციფრიანი ზრდა აღინიშნება,
როცა ეკვადორში (7%), პარაგვაისა და კოლუმბიაში კი (+5%) აღინიშნა. ბრაზილია-
სუბრეგიონებიდან უდიდეს დესტინაცია, თუმცა მისი ზუსტი მონაცემები არ არის
ხელმისაწვდომი.
2013წელს კარიბის კუნძულების ტერიტორიაზე აღინიშნა მოკრძალებული 2% -იანი
ზრდა საერთაშორისო ჩამოსვლების კუთხით.
წყარო: intermedia.ge ; http://www2.unwto.org/en

3.6 20ყველაზე ძალადობრივი ქვეყანა მსოფლიოში (კრიმინალის მაღალი დონე)

მსოფლიოს 50 ყველაზე ძალადობრივი,კრიმინალური ქვეყნებიდან,41 ლათინური
ამერიკის ქვეყნებზე მოდის,მათ შორის 21 ლიდერი ქვეყნებიდან ამ დარგში ლიდერობს
ბრაზილია. მექსიკაში მოქალაქები „საზოგადოებრივი საბჭოს უსაბრთხოების
„ სტატისტიკას ავრცელებს თავის დასკვნებს, მკვლელობების შესახებ. მაჩვენებელი
ფიქსირდება ყოველ წელს 300,000 ადამიანი. ეს კატასტროფული მონაცემები მსოფლიოს
20 ქალაქში ერთად აღებულია,მოიცავს კარკასს და ვენესუელას, ისინი ლიდერობენ.
პირველ ადგილას გასულ ქალაქში 119 87 მკვლელობა ფიქსირდება,შემდეგ 100 000
მაცხოვრებელი. ეს არის ბოლო 2015წლის მონაცემები,2016 წელს კვლევა ჯერ არ არის

52
დაფიქსირებული. სან პედრო სულა,ჰონდარუსი (111.03 homicides per 100,000) ,შემდეგ
მოდის სან-სალვადორი,ელ-სალვადორი (108.54 homicides per 100,000). ისინი ტოპ
სამეულში არიან. ძალადობის უმრავლესობა ლათინური ამერიკის ქვეყნებში შეიძლება
მივაკუთვნოთ პოლიტიკურ არასტაბილურობას, ნარკოტიკებით აკრძალული ვაჭრობა
და გარკვეული ბანდის ომობანა.

წყარო : https://www.statista.com/chart/4294/the-20-most-violent-cities-worldwide/

3.7 უცხოეთში ყველაზე მეტს ლათინური ამერიკის მოქალაქეები მოგზაურობენ

მსოფლიო ტურისტული ბაზრის ყველაზე მსხვილი მიმწოდებლები ბრაზილია,
არგენტინა, ჩილე და მექსიკაა. როგორც გაირკვა, ლათინური ამერიკის სახელმწიფოების
მოქალაქეები სხვა ქვეყნებს ყველაზე ხშირად სტუმრობენ.
კომპანია IPK-ის მიერ ბერლინის საერთაშორისო ტურისტული გამოფენის დაკვეთით
ჩატარებული კვლევის თანახმად, ლათინური ამერიკიდან უცხოეთში ტურისტული
გასვლების რაოდენობა გასული წლის პირველ 8 თვეში 15%-ით გაიზარდა.
როგორც კვლევამ აჩვენა, ბრაზილია, არგენტინა, ჩილე და მექსიკა ის ძირითადი
ქვეყნები არიან, რომლებიც მსოფლიოს უცხოეთში მოგზაურ ტურისტებს „აწვდიან.“
ამ ოთხი ქვეყნის ტურისტის ზოგადი პორტრეტი ასეთია: ახალგაზრდა ადამიანი,
შესაძლოა, სტუდენტიც, საშუალო ან მაღალი ფენიდან, რომელიც დასვენების ან
სიამოვნების გამო მოგზაურობს და როგორც წესი, ტურისტული ფირმებისა და გიდების
მომსახურებით სარგებლობს.

წყარო: http://myhotels.ge/news/ucxoetshi-yvelaze-mets-latinuri-amerikis-moqalaqeebi-mogzauroben/

53
გამოყენებული ლიტერატურა

1. Insade South America John Gunther

2. საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის არქივი
3. http://www.bu.org.ge/x3679?page=10&tab=2
4. http://coffeepoint.ge/ გერმანელთა კლუბი.სტატია
5. friday.ge ტანკი ბიბლიოთეკა
6. ამერიკის ეთნოლოგია.როლანდ თოფჩიშვილი
7. http://inko.ge/article/samxret_amerika
8. intermedia ლიკა ჟვანიას სტატია ამაზონის ტყე.
9. https://www.helpstay.com/projects-abroad/volunteer-on-an-argentinian-estate
10. ecowanderlust.com. News. quito-expands-cultural-tourism
11. ecowanderlust.com news new-ecotourism-route-paracas-peru
12. MYHOTELS.GE
13. "Brazil sees traces of more isolated Amazon tribes" ,Reuters;
International Monetary Fund; Brazilian.. Institute of Geography and Statistics.
14. http://rls.gov.ge/index.php/2014-08-22-11-37-00
15. www.statista.com. Chart.the-20-most-violent-cities-worldwide
16. www.powderquest.com south-america the-andes
17. https://www.fest300.com/festivals/where/south-america
18. TRIP ADVISOR
19. http://mentalfloss.com/article/53979/10-breathtaking-south-american-museums
20. http://news.southamerica.travel/5-must-see-national-parks-in-south-america/
21. http://www2.unwto.org/en
54
22. List of UNESCO World Heritage Sites - Official site
23. Latin American tourism growth
24. Dzveli rukebi. Pdf
25. Wines in south America.pdf
26. tourism in south America Gui santano.phd editor
27. World Economic Forum ;
28. WTO: World Tourism Barometer;
29. INDEC: turismo internacional
30. "World world Development Indicators database" (PDF file), World Bank, 7 October
2009.;

55