Spain's ingenious water maze

İspanya’nın ustalık eseri su kanalları

Invented by the region's Moorish rulers 1,200 years ago, Valencia's irrigation system is now a
model for sustainable farming.

Bölgenin Mağribi/Faslı yöneticileri tarafından 1.200 yıl önce icat edilen Valensiya'nın sulama
sistemi, günümüzde sürdürülebilir tarım için bir model teşkil etmektedir.

1.200 yıl once bölgenin Mağribi yöneticileri tarafından icat edilen Valensiya'nın sulama
sistemi, günümüzde sürdürülebilir tarım için bir model olmaktadır/ teşkil etmektedir.

It's early. Fingers of sunlight are only just starting to creep along the streets of Valencia's Old
Town, but the stalls inside the city's Mercado Central are doing a brisk trade already.

Sabahın erken saatlerinde güneş ışıkları Antik Valensiya'nın sokaklarında yeni yeni
süzülmeye başlıyordu, ancak kentin Mercado Central'ındaki tezgahlar çoktan ticarete
başlamışlardı bile.

There's a queue at the charcuterie, and the man behind the counter is slicing wafer-thin strips
of jamón serrano in double time.

Şarküteride bir kuyruk vardı ve tezgâhın arkasındaki adam hızlı hızlı jamón serrano şeritlerini
incecik dilimliyordu.

He zips from one customer to the next, ducking between stocky legs of ham that hang from
the front of his stall like fatty windchimes.

Bir müşteriden diğerine atlıyor, tezgahın önünde rüzgâr çanları gibi asılı duran tıknaz jambon
bacaklarının arasından eğilerek geçiyordu.

In the seafood section, tuna, sea bream, anchovies and huge pink langoustines glisten in the
ice. One stall here specialises in snails; another sells only saffron.

Deniz ürünleri bölümünde ton balığı, çipura, hamsi ve devasa pembe kerevitler buzun içinde
parlıyordu. Buradaki tezgahlardan biri salyangozuyla meşhurken; bir diğeri ise sadece safran
satıyor.

Among them all, taking pride of place at the heart of the Mercado Central, are the fruit and
vegetables – plump, richly coloured and all grown in La Huerta (L'Horta in Valencian), a
patchwork of neat market gardens that fan out for 28 sq km around the city.

Tüm bunların arasında dolgun, zengin renkleriyle ve tamamen şehrin etrafında düzenli
seraların 28 km’ye yayıldığı La Huerta’da bir parselde yetişen meyve ve sebzeler merkezi
pazarın kalbinde gururla sergileniyordu.

Encarna Folgado, owner of Frutas y Verduras Folgado, has been running a stall here for more
than 45 years, buying seasonal vegetables direct from the farmers who work in La Huerta's
fields. Frutas y Verduras Folgado'nun sahibi Encarna Folgado, 45 yılı aşkın bir süredir burada
tezgah açmakta ve mevsimlik sebzeleri doğrudan La Huerta'nın tarlalarında çalışan
çiftçilerden satın almaktadır.

If you need to buy the beans used in a traditional paella Valenciana, you come to Folgado.

Eğer geleneksel paella Valenciana'da kullanılan fasulyeleri satın almanız gerekiyorsa

Folgado'ya gelin.

"The ferraúra have to have a bright green colour, but not too intense," she tells me, referring
to the horseshoe-shaped beans that are almost spilling out of their crate.

"Ferraúra parlak yeşil renkte olmalı ama çok yoğun olmamalı," diyor bana, neredeyse
kasalarından dökülen at nalı şeklindeki fasulyeleri kastederek.

The rochet, a red and green bean, "has to be a few centimetres wider and thicker, but only a
little bit".

Kırmızı ve yeşil bir fasulye olan rochet, "birkaç santimetre daha geniş ve kalın olmalı, ama
sadece birazcık".

And as for butterbeans, which I can see bulging through their cases, "the best (ones) to eat are
when they begin to turn from yellow to green".

Kasalarının içinden şişkinliklerini görebildiğim iri fasulyelere gelince, "yenebilecek en iyi

olanlar sarıdan yeşile dönmeye başladıkları zamandır".

Alongside the beans are spongy heads of broccoli, waxy red peppers, fat garlic bulbs and
spring onions the size of truncheons.

Fasulyelerin yanında süngerimsi brokoli başları, parlak kırmızı biberler, iri sarımsaklar ve
beyzbol sopası büyüklüğünde taze soğanlar var.

They're all part of an incredible bounty of produce that is grown in La Huerta each year,
despite the fact that its fields enclose Spain's third-largest city.

Tarlaları İspanya'nın üçüncü büyük şehrini çevrelemesine rağmen bunların hepsi La Huerta'da
her yıl yetiştirilen bereketli hasatın inanılmaz bir parçası.

The secret is an ingenious maze of channels, ditches, weirs and floodgates invented by the
region's Moorish rulers 1,200 years ago.

İşin sırrı, 1200 yıl önce bölgenin Faslı yöneticileri tarafından icat edilen ustalık eseri su
kanalları, hendekler, bentler ve bent kapaklarıdır.

Eight main irrigation channels, or acequías, funnel water from the River Turia, which is then
carried – by gravity – along a series of smaller branches, which distribute the water to
thousands of tiny plots across the fields.
Sekiz ana sulama kanalı ya da acequías, Turia Nehri'nden gelen suyu yerçekimiyle küçük
kollar boyunca taşıyarak suyu tarlalardaki binlerce küçük alana dağıtır.

The amount of water each plot receives isn't measured in terms of volume but rather on how
well the river is flowing.

Her bir arazinin aldığı su miktarı hacim olarak değil, nehrin debisi ile ölçülüyor.

The unit, known as a fila (from the Arabic word meaning "thread"), represents an individual's
right to a proportion of the water over a period of time; the irrigation cycle usually lasts a
week, but when the river's level is low, the cycle is extended.

Arapça'da "iplik" anlamına gelen Fila olarak bilinen birim, bir bireyin belirli bir süre boyunca
suyun belirli bir kısmına sahip olma/yararlanma hakkını temsil eder; sulama döngüsü
genellikle bir hafta sürer, ancak nehir seviyesi düşük olduğunda döngü uzatılır.

It's an incredibly efficient system. Each plot receives the same access to water for the same
amount of time, no matter where they are in the mosaic, and there are no water shortages,
even in periods of drought.

İnanılmaz derecede verimli bir sistem. Her arsa, mozaiğin neresinde olursa olsun aynı süre
boyunca aynı miktarda suya erişebiliyor ve kuraklık dönemlerinde bile su sıkıntısı
yaşanmıyor.

And the result is an incredibly diverse crop yield. Centuries-old local rice varieties grow in
the fields around Lake Albufera, south of the city, while unique species like chufa, or tiger
nuts (which are used to make the ice-cold milky Valencian drink of horchata), are sown in the
north.

Sonuç ise inanılmaz çeşitlilikte bir mahsul verimi. Şehrin güneyindeki Albufera Gölü
çevresindeki tarlalarda asırlık yerel pirinç çeşitleri yetişirken, kuzeyde chufa veya kaplan
fıstığı (Valensiya'nın buz gibi sütlü içeceği horchata yapımında kullanılır) gibi benzersiz
türler ekilir.

"The system of water management adopted here [means that] aubergines, oranges, artichokes
and olive trees can all co-exist together," said Clelia Maria Puzzo of the United Nations' Food
& Agriculture Organization (FAO), which added La Huerta to their list of Globally Important
Agricultural Heritage Systems (GIAHS) in November 2019.

La Huerta'yı Kasım 2019'da Küresel Öneme Sahip Tarımsal Miras Sistemleri (GIAHS)
listesine ekleyen Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nden (FAO) Clelia Maria Puzzo,
"Burada benimsenen su yönetimi sistemi patlıcan, portakal, enginar ve zeytin ağaçlarının bir
arada var olabileceği anlamına geliyor" dedi.

"A variety of crops were imported from Asia and America hundreds of years ago, but they
adapted perfectly because of this irrigation system."
"Yüzlerce yıl önce Asya ve Amerika'dan çeşitli ürünler ithal edildi, ancak bu sulama sistemi
sayesinde mükemmel bir şekilde uyum sağladılar."

The whole process is held together by a unique social organisation that has been governing La
Huerta for more than 1,000 years.

Tüm bu süreç, La Huerta'yı 1.000 yıldan uzun bir süredir yöneten benzersiz bir sosyal
organizasyon tarafından gerçekleştiriliyor.

The Tribunal de las Aguas de la Vega de la València, or Water Court of the Plains of
Valencia, was established around 960 CE and as such is officially the world's oldest judicial
body.

Tribunal de las Aguas de la Vega de la València ya da Valencia Ovaları Su Mahkemesi, MS

960 civarında kurulmuştur ve bu haliyle resmi olarak dünyanın en eski yargı organıdır.

The tribunal is made up of eight farmers, elected representatives of the communities that work
off each of the main irrigation channels, who meet to settle disputes outside the doorway of
Valencia Cathedral every Thursday at noon.

Mahkeme, ana sulama kanallarının her birinde çalışan toplulukların seçilmiş temsilcileri olan
sekiz çiftçiden oluşuyor ve her Perşembe öğle saatlerinde Valencia Katedrali'nin kapısının
önünde anlaşmazlıkları çözmek için bir araya geliyorlar.

It's quite a sight, with the men – they are all men – dressed in black smocks and seated in a
semi-circle of leather-topped wooden chairs, where they enforce the rules of distribution.

Siyah önlükler giymiş, deri kaplı ahşap sandalyelerden oluşan yarım daire şeklinde oturmuş
ve dağıtım kurallarını uygulayan erkeklerle ki hepsi erkek oldukça etkileyici bir manzara.

Water is the only issue up for debate, and according to María José Olmos Rodrigo, the
Tribunal's secretary, the defendants are usually hauled before the court because "they've
flooded a neighbour's field, taken water out of turn or haven't maintained their section of
irrigation ditch correctly". Proceedings are in Valencian and are ruthlessly quick; all decisions
are final.

Tartışılan tek konu su ve Mahkeme Sekreteri María José Olmos Rodrigo'ya göre sanıklar
genellikle "komşusunun tarlasını sular altında bıraktığı, sırası gelmeden su aldığı ya da
sulama kanalının bakımını doğru yapmadığı" için mahkemeye çıkarılıyor. Yargılamalar
Valensiya dilinde ve acımasızca hızlı yapılıyor; tüm kararlar nihai.