SEXTANT

Sekstant, yerküre üzerinde bulunulan yerin enlemini ve boylamını belirlemek

amacıyla, bir gök cismiyle ufuk düzlemi arasındaki açısal mesafeyi ölçmekte kullanılan
optik seyir cihazıdır.

IC: Index düzletimi

IE: Index hatası
SD: Yarı çap
Paralaks: Kırılma
Dip: Çevre alçalımı
Gök cisminin yarı çapı x 4 = pozitif yay değeri + negatif yay değeri
IC = Ürün hatası + IE
IC işareti IE’nin tersidir.
SEXTANT DEĞERİNDEN INTERSEPTE
Sight reduction table dan hesaplanmış yükseklik değerini alırız fakat hesaplanan ile
gerçek arasında bir fark vardır. Bu farkı aşağıdaki adımlar ile bulabiliriz.
ÖRNEK
Etamin yıldızının Hc değerinin 63o 49’ olduğunu varsayalım.
Kendi ölçtüğümüz sextant yüksekliği ise 63o 21,5’ olsun. IE= -1,2’, 16,7 m
yüksekliğimiz.
Intersept =?
1. İlk olarak yapıcağımız düzeltmeler sonucu gözlemlenen yüksekliği
bulmalıyız.
Burda işlemleri yaparken kafamızın karışmaması için aşağıdaki tabloyu
kullanbiliriz

Sex Alt: 63o 21,5’

IC: +1,2’ ( hata ile düzeltmenin işaretleri farklı olmalıdır)
HS: o
63 22,7’
Dip:
Ha:
Main corr:
Ho:

2. Dip düzeltmesini uygulamalıyız. Bu hata bizim deniz seviyesinden ne kadar

yüksekte ölçüm yaptığımız ile ilgilidir.

Sex Alt: 63o 21,5’

IC: +1,2’ ( hata ile düzeltmenin işaretleri farklı olmalıdır)
HS: 63o 22,7’
Dip: -7,2’
Ha: o
63 15,5’
Main corr:
Ho:
 Almanakta height of eye kısmındaki tablodan Dip düzeltme miktarını
bulabiliriz.
Denizden ne kadar yüksekte ölçüm yaptık
Dip düzeltme miktarımız nedir

3. Ha değerimize bağlı main correction değerini uygulayacağız.

Sex Alt: 63o 21,5’

IC: +1,2’ ( hata ile düzeltmenin işaretleri farklı olmalıdır)
HS: o
63 22,7’
Dip: -7,2’
Ha: o
63 15,5’
Main corr: -0,5’
Ho: o
63 15’
Ha’nın aralığı
Hangi Ha değerinden tabloya giriş yapacağımızın bilgisi
Gök cismi bilgisi ve üst ya da alttan ölçüm yapıldığının bilgisi

4. Hc ve Ho karşılaştırılması ile Intersept bulunması

INTERSEPT = HO > HC ise Yakın (Towards: T)

INTERSEPT = HC > HO ise Uzak (Uzakta: A)
Hc: 63o 49’
Ho: 63o 15’
Int: 34’ UZAK
BAŞUCU MESAFESİ = 90° - Sextant Yüksekliği
* LAT: N Ara: N Az: 000 ise;
* LAT: G Aralık: G Az: 180 ise;
ENLEM = DEC - Başucu Mesafesi
* LAT: N Ara: N Az: 180 ise;
* LAT: S Aralık: S Az: 000 ise;
ENLEM = DEC + Başucu Mesafesi
* LAT: N Ara: G Az: 180 ise;
* LAT: S Aralık: N Az: 000 ise;
ENLEM = Başucu Mesafesi - DEC
Alt meridyen geçişinde; ENLEM = 90Dec + HO
Kutup yıldızı yüksekliğinde her zaman verilen Sextant yüksekliğinden 1° çıkararak işleme başlayın