“राष्ट्रिय एकता र जनसेवाका लाष्ट्ि िृह प्रशासन, ष्ट्वकास र समृष्ट्िको लाष्ट्ि शाष्ट्तत, सरु क्षा र सशु ासन”

िहृ प्रशासन सधु ार कायययोजना

२०७८
नेपाल सरकार
गृह मन्त्रालय
 “राष्ट्रिय एकता र जनसेवाका लागि िृह प्रशासन”

ष्ट्रवकास र समृष्ट्रिको लागि शान्तत, सुरक्षा र सुशासन

िृह प्रशासन सुधार कायययोजना

२०७८
नेपाल सरकार

िृह मतरालय
 विषयानुक्रम
क्र. स.ं शीषषक पेज न.ं

१ पृष्ठभूवम १
२ उद्देश्य २
३ रणनीवि २
४ गृह प्रशासन सध ु ार कायषयोजना, २०७४ को समीक्षा ३
५ सध ु ारको क्षेर र कायषविशा ३
६ सध ु ार कायषयोजना ४
६.१ नीष्ट्तित र काननु ी सधु ार ४
६.२ शाष्ट्तत, सरु क्षा र अपराध ष्ट्नयतरण १३
६.३ सङ्िठनात्मक सधु ार एवं भौष्ट्तका पवू ायधार १५
६.४ जनशष्ट्ि व्यवस्थापन तथा क्षमता ष्ट्वकास २४
६.५ ष्ट्वपद् व्यवस्थापन २७
६.६ सेवा प्रवाह र सश ु ासन ३०
६.७ अध्ययन, अनसु तधान एवं सचू ना प्रष्ट्वष्ट्धमा आधाररत िृह प्रशासन ३४
६.८ समतवय तथा सहजीकरण ४१
६.९ आष्ट्थयक अनश ु ासन र सदाचार ४३
६.१० कायययोजना कायायतवयन, अनिु मन र मल्ू याङ्कन ४४
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

गृह प्रशासन सुधार योजना, २०७८

१. पृष्ठभूमि
नेपालको सं विधानले स्ितन्त्रता, सािवभौिसत्ता, भौगोमलक अखण्डता र स्िाधीनताको सं रक्षण गर्दै
नागररकको जीउ, धन र स्ितन्त्रता तथा सिानताको सं रक्षण गने विषय उल्ले ख गरे कोिा ती
कुराहरूको प्रत्याभूमत गने गुरुत्तर अमभभारा गृह िन्त्रालयको रहेको छ । सङ्घीय लोकतान्त्न्त्रक
शासन प्रणाली बिोन्त्जि सङ्घ, प्रर्दे श र स्थानीय तहिा आउन सक्ने राविय तथा अन्त्तराविय सुरक्षा
च ुनौतीहरूलाई पूिावनि
ु ान गर्दै त्यसको सािना गनव प्रभािकारी राविय सुरक्षा प्रणालीको विकास गनुव
अपररहायव हुन गएको छ जसबाट शान्त्न्त्त, सुरक्षा, अिनचयन र विकासका कायविा सहजीकरण गनव
सम्भि हुने विश्वास गनव सवकन्त्छ।

गृहिन्त्रालयले नेपालको सं विधानको धारा ५१(क) बिोन्त्जि रावि एकता तथा राविय सुरक्षा
सम्बन्त्धी नीमतको सम्िोधन गने विषयहरूका साथै राविय तथा अन्त्तरावविय प्रमतिद्धताहरू, गृह
प्रशासन सम्बद्ध ऐन, मनयि, कानुन र कायवविमधहरू, नेपाल सरकार कायव विभाजन मनयिािली
(२०७४) बिोन्त्जिका वियाकलापहरू, आिमधक योजनािा उल्ले ख भएका गृह प्रशासन सम्िद्ध
वियाकलापहरू र नेपाल सरकारको िावषवक नीमत तथा कायविि अनुसार तोवकएका वियाकलाप
तथा न्त्जम्िेिारीहरूको कायावन्त्ियन गर्दवछ जसको लामग गृह प्रशासनलाई सक्षि, सबल र
साधनसम्पन्न बनाएर नागररकहरूिा शान्त्न्त्त सुरक्षाको प्रत्याभूमत तथा सरकारप्रमतको विश्वासको
अनुभमू त दर्दलाउँर्दै सेिा प्रिाहलाई थप प्रभािकारी बनाउँर्दै लै जानुका साथै सुशासन कायि गनवका
लामग सबैखाले प्रयत्न र वियाशीलता र्दे खाउनु पर्दवछ। गृह िन्त्रालयले िातहतका मनकायका
कायावलय प्रिुखसँग िावषवक कायव सम्पार्दन सम्झौता गरे र कायवसम्पार्दनलाई थप प्रभािकारी र
नमतजािुखी बनाउँर्दै लागेको छ। गृह प्रशासनका आगािी वियाकलापहरू थप अनुिानयोग्य र
योजनाबद्ध बनाउँर्दै लै जान यो गृह प्रशासन सुधार कायवयोजना २०७८ जारी गररएको छ। यस
कायवयोजनािा गृह प्रशासन सुधार कायव योजना, २०७४ को सिीक्षािा उल्लेख गररएका भािी
कायवदर्दशालाई सिेत सिािेश गरी वियाकलापहरूको पवहचान तथा प्राथमिकीकरण गररएको छ।
यस िििा नीमत अध्ययन प्रमतष्ठान, गृह प्रशासन क्षेरको सिाचार सम्प्रेषण गने सञ्चारकिीहरू
तथा सरोकारिाला मनकायहरूको प्रत्यक्ष परोक्ष सहभामगता गराइएको छ। पररिमतवत राजनीमतक
सन्त्र्दभविा सङ्घीयताको कायावन्त्ियनका लामग सबै तहका सङ्घीय इकाईहरूबीचको थप सिन्त्िय र
सहकायव प्रिद्धवन गर्दै अन्त्ि बढ्ने नीमत गृह िन्त्रालयले मलएको छ।

1
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

विमभन्न २०६ वियाकलापहरूिा िगीकरण गररएको यस कायवयोजनाको प्रभािकारी कायावन्त्ियनबाट

शान्त्न्त्त, सुरक्षा, सुशासन र विकासिा सहजीकरण गर्दै “सिृद्ध नेपाल सुखी नेपाली” को राविय लक्ष्य
हामसल गनविा सिेत सहयोग पुग्ने अपेक्षा गररएको छ।

२. उद्देश्य

गृह प्रशासनका सिै मनकायहरूलाई सिल, सक्षि र व्यिसावयक बनाई प्रभािकारी सेिा प्रिाह¸
शान्त्न्त्त, सुरक्षा, सुशासन, विकास र सिृवद्धका जनअपेक्षाहरू पुरा गनुव यस कायवयोजनाको उद्देश्य
रहेको छ।

३. रणनीमत
 गृह प्रशासनसँग सम्िन्त्न्त्धत नीमत, कानुन र सङ्गठनात्िक पक्षिा सिसािवयक सुधार गने,

 सुरक्षा मनकायलाई सियानुकूल आधुमनक, र्दक्ष, व्यिसावयक तथा साधन स्रोत सम्पन्न बनाउने,

 अन्त्तरावविय मसिाना, सीिा नाकाको सुरक्षा व्यिस्था र अध्यागिन प्रणालीलाई सुढ गने,

 गृह िन्त्रालय अन्त्तगवत सेिा प्रिाह गने मनकायहरूबाट प्रभािकारी सेिा प्रिाहको लामग

जनशन्त्ि व्यिस्थापन, स्रोत साधनको व्यिस्था र सूचना प्रविमधको अिलम्बन गने,

 विपद् जोन्त्खि न्त्यूनीकरण तथा व्यिस्थापनका लामग सं स्थागत क्षिता विकास, स्रोत साधनको

व्यिस्था, पूिावधार मनिावण र जनशन्त्िको क्षिता विकास गने,

 एकीकृत राविय पररचयपर व्यिस्थापन सूचना प्रणाली र व्यन्त्िगत िटना र्दताव प्रणालीलाई

सुढ ीकरण र प्रणालीगत एकीकरण गरी राज्यिाट प्रिाह हुने अन्त्य सेिा सुविधालाई एकीकृत

गने,

 कारागार सुढ ीकरणका लामग भौमतक पूिावधार मनिावण, िानिोन्त्चत सेिा सुविधा र

कैर्दीबन्त्र्दीलाई सीपिूलक तामलिको व्यिस्था गने,

 शान्त्न्त्त सुरक्षा, सेिा प्रिाह र सुशासनको लामग सङ्घ, प्रर्दे श र स्थानीय तह बीच सिन्त्िय र

सहकायवलाई सुढ बनाउने।

2
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

४. गृह प्रशासन सुधार कायवयोजना, २०७४ को सिीक्षा

राविय एकता र जनसेिाका लामग गृह प्रशासन, विकास र सिृवद्धका लामग शान्त्न्त्त सुरक्षा र सुशासन
भन्ने मनर्दे शक मसद्धान्त्तको अनुसरण गरी तयार गररएको गृह प्रशासन सुधार कायवयोजना, २०७४
कायावन्त्ियन भईसकेको छ। कायवयोजनािा १० िटा विषयक्षेर ८२ िटा कृयाकलाप रहेका मथए।
जसिा ९० प्रमतशत भन्त्र्दा ब ी कृयाकलापहरू सम्पन्न भईसकेको िाननीय गृहिन्त्रीज्यूको र्दुई िषे
कायवकालको प्रगमत सिीक्षा तथा भािी कायवदर्दशािा उल्ले ख गररएको छ। कायवयोजनािा सिािेश
भएका र्दशिटा विषय क्षेरिा भएको प्रगमतको सन्त्षक्षप्त सिीक्षा गररएको छ। साथै, गृह प्रशासन
सुधार कायवयोजना, २०७४ िा पूरा हुन नसकेका कृयाकलापहरू यस कायवयोजनािा मनरन्त्तरता
दर्दइएकोछ।

५. सुधारको क्षेर र कायवदर्दशा

शान्त्न्त्त, सुव्यिस्था र सुरक्षाको विश्वसनीय िातािरण मसजवना सुशासन र विकासका लामग पूिश
व तव हो।
प्रभािकारी सेिा प्रिाह, शान्त्न्त्त सुव्यिस्था र सुशासनका लामग र्दे हायका विषयिा केन्त्न्त्ित रहेर
कायवयोजना तयार गररएको छः
क) नीमतगत तथा कानूनी सुधार
ख) शान्त्न्त्त सुरक्षा र अपराध मनयन्त्रण,
ग) सङ्गठनात्िक सुधार एिं भौमतक पूिावधार मनिावण,
ि) जनशन्त्ि व्यिस्थापन तथा क्षिता विकास,
ङ) विपद् व्यिस्थापन,
च) सेिा प्रिाह र सुशासन,
छ) अध्ययन, अनुसन्त्धान तथा सूचना प्रविमधिा आधाररत गृह प्रशासन,
ज) सिन्त्िय तथा सहजीकरण,
झ) आमथवक अनुशासन र सर्दाचार,
ञ) कायवयोजना कायावन्त्ियन अनुगिन र िूल्याङ्कन।
उपयुि
व १० क्लष्टरिा िगीकृत २०६ िटा गृह प्रशासन सुधारका वियाकलापहरूलाई सम्बन्त्न्त्धत
आमथवक िषवको िावषवक बजेट तथा कायविििा सिािेश गरी कायावन्त्ियन गररनेछ।

3
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

६. सुधार कायवयोजना
ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)

क) नीमतगत र कानूनी सुधार

१ नेपाल नागररकता ऐन, 2063, नेपाल नीमत, योजना अनुगिन तथा कानुन िहाशाखा २ िषव ऐन¸ मनयिािली, कायवविमध र ऐन, कानुन सं शोधन/पररिाजवन
नागररकता मनयिािली, 2063, िूल्याङ्कन िहाशाखा मनर्दे न्त्शका भई लागू भएको हुने।
नागररकताको प्रिाणपर वितरण कायवविमध
मनर्दे न्त्शका, 2063 र नागररकता प्रिाणपर
वितरण टोलीको कायवसञ्चालन मनर्दे न्त्शका,
२०७० सं शोधन गने।
२ लागु औषध मनयन्त्रण राविय नीमत, २०६३ नीमत,योजना, अनुगिन तथा कानुन िहाशाखा १ िषव सं शोमधत नीमतको र्दस्तािेज लागु औषध मनयन्त्रणको लामग
पररिाजवन गने। िूल्याङ्कन िहाशाखा िागवर्दशवन प्राप्त हुने।
३ लागु औषध तथा िनोद्दीपक पर्दाथव मनयन्त्रण नीमत,योजना, अनुगिन तथा कानुन िहाशाखा २ िषव व ा तथा स्िीकृमत
ऐन तजुि ऐन तजुि
व ा भइव कायावन्त्ियनिा
ऐन तजुि
व ा गने। िूल्याङ्कन िहाशाखा आएको हुने।
४ विष्फोटक पर्दाथव ऐन, २०१८ िा सं शोधन नीमत,योजना, अनुगिन तथा कानुन िहाशाखा १ िषव सं शोमधत ऐन सं शोधन भइव लागु भएको हुन।
े
गने। िूल्याङ्कन िहाशाखा
५ विष्फोटक पर्दाथव मनयि, २०२० िा सं शोधन नीमत,योजना, अनुगिन तथा कानुन िहाशाखा १ िषव सं शोमधत मनयि मनयि सं शोधन भइव लागु भएको
गने। िूल्याङ्कन िहाशाखा हुने।

4
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
६ तेजाि तथा िातक रासायमनक पर्दाथव ऐन नीमत,योजना, अनुगिन तथा कानुन िहाशाखा १ िषव ऐन मनयिालीको तजुि
व ा ऐन मनयिािली तजुि
व ा भइव
तथा मनयिािली तजुि
व ा गने। िूल्याङ्कन िहाशाखा तथा स्िीकृमत कायावन्त्ियनिा आएको हुन।
े
७ अध्यागिन नीमत तजुि
व ा गने। अध्यागिन विभाग गृह िन्त्रालय १ िषव नीमतको िस्यौर्दा तयार तथा नीमत तजुि
व ा तथा कायावन्त्ियन
स्िीकृमत भएको हुन।
े
८ अध्यागिन ऐन, 2049 तथा मनयिािली, अध्यागिन विभाग गृह िन्त्रालय १ िषव सं शोमधत िस्यौर्दा स्िीकृमत ऐन तथा मनयिािली सं शोधन
2051 िा सं सोधन गने। भएको हुने।
९ विपद् जोन्त्खि व्यिस्थापनका लामग अन्त्तर विपद् तथा द्वन्त्द्व व्यिस्थापन रा. वि. जो. न्त्यू. १ िषव िागवर्दशवन तजुि
व ा अन्त्तर तह सिन्त्िय प्रभािकारी
तह सिन्त्िय सम्बन्त्धी िागवर्दशवन तजुि
व ा गने। िहाशाखा तथा व्य. प्रामधकरण हुने।
सशस्त्र प्रहरी बल,
नेपाल
१० विपद् व्यस्थापनका सम्बन्त्धिा नेपाल सरकार विपद् तथा द्वन्त्द्व व्यिस्थापन सरोकारिाला १ िषव ऐनिा सं शोधन तथा सरोकारिाला मनकायको भूमिका
सम्बद्ध िन्त्रालय र विभागको भूमिका तथा िहाशाखा िन्त्रालयहरू, िागवर्दशवन तजुि
व ा तथा कानूनी एिं कायवविमधगत
न्त्जम्िेिारी मनधावरणका लामग ऐन सं शोधन रा. वि. जो. न्त्यू. न्त्जम्िेिारी स्पष्ट हुने।
तथा िापर्दण्ड तजुि
व ा गने। तथा व्य. प्रामधकरण
११ राविय विपद् जोन्त्खि न्त्यूनीकरण तथा रा. वि. जो. न्त्यू. तथा व्य. गृह िन्त्रालय १ िषव मनर्दे न्त्शका तजुि
व ा राविय पुनमनविाण प्रामधकरण
व्यिस्थापन प्रामधकरणिा राविय पुनमनविाण प्रामधकरण (NRA) बाट सरी आएको
प्रामधकरण (NRA) बाट सरी आएको न्त्जम्िेिारी न्त्जम्िेिारी कायावन्त्ियन हुने।
सिेत बहन गनेगरी मनर्दे न्त्शका तयार पाने।

5
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
१२ कारागार ऐन, 2019 तथा मनयिािली, कारागार व्यिस्थापन विभाग गृह िन्त्रालय १ िषव मनयिािली र कायवविमधको कारागार व्यिस्थापन
2020 र कारागार व्यिस्थापन कायवविमध, सं सोधन सुढ ीकरणिा सहयोग पुग्ने।
२०७३ िा सं शोधन गने।
१३ सशस्त्र प्रहरी ऐन, २०५८ िा सं शोधन गने। सशस्त्र प्रहरी बल, नेपाल गृह िन्त्रालय १ िषव ऐनको िस्यौर्दा सशस्त्र प्रहरी ऐन पररिाजवन भई
लागू भएको हुने।
१४ सीिा सुरक्षा ऐन तजुि
व ा गने। सशस्त्र प्रहरी बल, नेपाल गृह िन्त्रालय १ िषव ऐनको िस्यौर्दा सुरक्षािा स्पष्ट नीमतगत व्यिस्था
भएको हुने।
१५ औद्योमगक सुरक्षा ऐन तजुि
व ा गने। सशस्त्र प्रहरी बल, नेपाल गृह िन्त्रालय १ िषव ऐनको िस्यौर्दा औद्योमगक सुरक्षािा स्पष्ट
उद्योग िन्त्रालय नीमतगत व्यिस्था भएको हुने।
१६ हातहमतयार खरखजाना ऐन, 2019 तथा सुरक्षा तथा सिन्त्िय गृह िन्त्रालय १ िषव ऐन तथा मनयिािली तजुि
व ा सं शोमधत ऐन तथा मनयिािली
मनयिािली, 2028 िा सं सोधन गने। िहाशाखा लागू भएको हुने।
१७ सङ्घीय कायवप्रिाह बिोन्त्जि नेपाल प्रहरी र नेपाल प्रहरी गृह िन्त्रालय १ िषव प्रहरी ऐन तथा प्रहरी ऐन तथा प्रहरी
प्रर्दे श प्रहरीको पररचालन गनव प्रहरी ऐन, मनयिािलीको सं शोधन र मनयिािलीको सं शोधन भई कायव
2012 र प्रहरी मनयिािली, 2049 िा स्िीकृमत सञ्चालन प्रभािकारी ङ्गले हुने।
सं शोधन गने।
१८ विशेष धयूरो (कायव सञ्चालन) मनयिािली र नेपाल प्रहरी गृह िन्त्रालय, १ िषव मनयिािली तजुि
व ा विशेष धयूरो र विमध विज्ञान
केन्त्िीय प्रहरी विमधविज्ञान प्रयोगशाला (कायव प्रयोगशालाको कायव प्रिाहिा
सञ्चालन) मनयिािली तजुि
व ा गने। सहजीकरण भएको हुन।
े

6
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
1९ मनन्त्ित प्रकृमतका नागररकता वितरण नीमत, योजना अनुगिन तथा कानुन िहाशाखा ६ िवहना कायवविमध तजुि
व ा भएको नागररकहरूले िरर्दै लोबाटै
प्रकृयालाई स्थानीय तहबाटै हुने व्यिस्था गनव िूल्याङ्कन िहाशाखा हुन।
े नागररकता पाउने अिस्थाको
आिश्यक कानूनी एिं कायवविमधगत व्यिस्था मसजवना हुने।
गने।

(क१) कायवविमध तथा िापर्दण्ड

२० गाँजाको औषधीय प्रयोगका लामग कायवविमध नीमत, योजना अनुगिन तथा कानुन िहाशाखा ६ िवहना कायवविमध तजुि
व ा भएको गाँजाको औषधीय प्रयोगका लामग
तजुि
व ा गने। िूल्याङ्कन िहाशाखा हुने। अनुसन्त्धान एिं औषधीजन्त्य
उत्पार्दनको आधारशीला तयार
हुने।
२१ राविय पररचयपर तथा पञ्जीकरण ऐन, राविय पररचयपर तथा गृह िन्त्रालय ६ िवहना ऐन तथा मनयिािली जनगुनासो सम्िोधन भएको हुने।
२०७६ तथा मनयिािली, २०७७ सं शोधन पञ्जीकरण विभाग सं शोधन भएको तथा
गने तथा व्यन्त्िगत िटना र्दताव सम्बन्त्धी कायवविमध तयार भएको
कायवविमध तजुि
व ा। हुने।
२२ अध्यागिन मनर्दे न्त्शका/कायवविमधहरूलाई गृह िन्त्रालय अध्यागिन विभाग २ िषव मनर्दे न्त्शका/कायवविमध तजुि
व ा मनर्दे न्त्शका/कायवविमध लागू भएको
प्रविमध-तार्दात्म्य हुने गरी अद्यािमधक गने। र स्िीकृमत हुने
२३ प्रिुख न्त्जल्ला अमधकारी तथा इलाका प्रिुख प्रशासन िहाशाखा गृह िन्त्रालय 6 िवहना व ा र स्िीकृमत िापर्दण्ड मनिावण भई
िापर्दण्ड तजुि
खटाउने िापर्दण्ड मनिावण तथा कायावन्त्ियन कायावन्त्ियनिा गएको हुने।
गने।

7
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
२४ प्रिुख न्त्जल्ला अमधकारीको कायवसम्पार्दन प्रशासन िहाशाखा गृह िन्त्रालय १ िषव व ा र स्िीकृमत िापर्दण्ड मनिावण भई
िापर्दण्ड तजुि
दर्दग्र्दशवन तयार गने। कायावन्त्ियनिा गएको हुन।
े
2५ र्दुिै सुरक्षा मनकायिा कायवरत किवचारीहरूको नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी गृह िन्त्रालय, १ िषव व ा र स्िीकृमत िृन्त्त्त विकास सुमनन्त्ित भई
िापर्दण्ड तजुि
मनयुन्त्ि, सरुिा, ब ु िा, अिकाश, लगायतको बल, नेपाल प्रशासन िहाशाखा उत्प्रेरणा बढ्ने।
ु ान योग्य
िृन्त्त्त पथ (career plan) पुिावनि
बनाउन िापर्दण्ड मनिावण तथा कायावन्त्ियन
गने।
२६ विपद् व्यिस्थापन सम्बन्त्धी स्ियंसेिक व्यूरो रा. वि. जो. न्त्यू. तथा व्य. विपद् तथा द्वन्त्द्व २ िषव व ा र स्िीकृमत विपद् व्यिस्थापन स्ियंसेिक
मनर्दे न्त्शका तजुि
मनर्दे न्त्शका तजुि
व ा गने। प्रामधकरण व्यिस्थापन पररचालनिा सहजीकरण भएको
िहाशाखा हुने।
२७ उद्धारोत्तर आश्रयस्थल (Evacuation Centre विपद् तथा द्वन्त्द्व व्यिस्थापन रा. वि. जो. न्त्यू. २ िषव व ा र स्िीकृमत िापर्दण्ड तजुि
िापर्दण्ड तजुि व ा र स्िीकृत
/ Rescue centre) स्थापना गने सम्बन्त्धिा िहाशाखा तथा व्य. प्रामधकरण भएको हुने।
नीमतगत िापर्दण्ड तजुि
व ा गने।
२८ िानिीय सहायता स्थल सञ्चालन सम्बन्त्धी विपद् तथा द्वन्त्द्व व्यिस्थापन रा. वि. जो. न्त्यू. १ िषव व ा र स्िीकृमत िानिीय सहायता स्थल सञ्चालन
कायवविमध तजुि
कायवविमध तजुि
व ा गरी कायावन्त्ियनिा ल्याउने। िहाशाखा तथा व्य. प्रामधकरण व्यिन्त्स्थत हुने।
२९ विपद्को अिस्थािा जोन्त्खििा रहेका व्यन्त्ि विपद् तथा द्वन्त्द्व व्यिस्थापन रा. वि. जो. न्त्यू. २ िषव व ा र स्िीकृमत सुत्केरी, गभविती िवहला,
िापर्दण्ड तजुि
तथा सिूहको प्राथमिकताका आधारिा िहाशाखा तथा व्य. प्रामधकरण बालबामलका, जेष्ठ नागररक तथा
व्यिस्थापन गनव एकीकृत िापर्दण्ड तयार अपाङ्ग भएका व्यन्त्िहरूले
गने। प्राथमिकता पाउने।

8
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
३० विपद् व्यिस्थापनको सम्बन्त्धिा विशेषज्ञ विपद् तथा द्वन्त्द्व व्यिस्थापन रा. वि. जो. न्त्यू. २ िषव कायवविमध तयार र समिमत कायवविमध तजुि
व ा एिं विशेषज्ञ
समिमत गठनका लामग कायवविमध तजुि
व ा गने। िहाशाखा तथा व्य. प्रामधकरण गठन समिमत गठन भएको हुन।
े
३१ राविय विपद् उत्थानशीलता कायव ाँचा रा. वि. जो. न्त्यू. तथा व्य. विपद् तथा द्वन्त्द्व १ िषव राविय विपद् उत्थानशीलता राविय विपद् उत्थानशीलता
(National Disaster Resilience Framework) प्रामधकरण व्यिस्थापन कायवयोजना मनिावण कायवयोजनाबाट हररत
जारी गरी सो को को कायवयोजना बनाउने।
िहाशाखा उत्थानशीलता िृवद्ध गनव
कायवििको प्राथमिकीकरण गनव
सवकने।
३२ राहत सािग्रीको गुणस्तर सम्बन्त्धी िापर्दण्ड विपद् तथा द्वन्त्द्व व्यिस्थापन रा. वि. जो. न्त्यू. १ िषव राहत सािग्रीको गुणस्तर विपद्को सियिा वितरण गनव
मनिावण गने। िहाशाखा तथा व्य. प्रामधकरण सम्बन्त्धी िापर्दण्डको दर्दइने तथा प्राप्त हुने राहत
र्दस्तािेज सािग्रीको गुणस्तर मनधावरण
भएको हुने।
३३ द्वन्त्द्व व्यिस्थापन, शान्त्न्त्त स्थापना र द्वन्त्द्वोत्तर विपद् तथा द्वन्त्द्व व्यिस्थापन प्रधानिन्त्री तथा २ िषव कायवयोजना तजुि
व ा र कायवयोजना कायावन्त्ियन भएको
पुनमनविावणिा िवहलाको भूमिका सम्बन्त्धी िहाशाखा िन्त्न्त्रपररषर्दको स्िीकृमत हुने।
ु रािसङ्घीय िवहला, शान्त्न्त्त र सुरक्षा
सं यि कायावलय
सम्बन्त्धी प्रस्ताि नं १३२५ र १८२० को िवहला बालबामलका
कायावन्त्ियन सम्बन्त्धी र्दोश्रो कायवयोजना तजुि
व ा तथा ज्येष्ठ नागररक
र कायावन्त्ियन गने। िन्त्रालय
३४ गुनासो व्यिस्थापन मनर्दे न्त्शका तजुि
व ा गरी प्रशासन िहाशाखा गृह िन्त्रालय १ िषव व ा र स्िीकृमत गुनासो व्यिस्थापनको प्रकृया
मनर्दे न्त्शका तजुि
कायावन्त्ियनिा ल्याउने। मनन्त्ित हुने।

9
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
३५ खुला कारागार, सािुर्दावयक सेिा, प्यारोल एिं कारागार व्यिस्थापन विभाग गृह िन्त्रालय २ िषव िापर्दण्ड र कायवविमध तयार खुला कारागार, सािुर्दावयक सेिा,
प्रोिेशन जस्ता अिधारणाहरूको कायावन्त्ियन र स्िीकृमत प्यारोल एिं प्रोिेशन जस्ता
गनव िापर्दण्ड र कायवविमध तयार गने। अिधारणाहरूको कायावन्त्ियन
प्रारम्भ भएको हुने।
3६ कारागारहरूको सं रचना र सुविधासम्बन्त्धी कारागार व्यिस्थापन विभाग गृह िन्त्रालय २ िषव कारागारहरूको न्त्यूनति प्रत्येक कारागारहरूको
न्त्यूनति िापर्दण्ड तयार गने। िापर्दण्ड तयार र स्िीकृमत िापर्दण्डका आधारिा क्षिता
एवकन भएको हुने।
३७ गृह प्रशासनसँग सम्बन्त्न्त्धत कानुन तथा नीमत, योजना, अनुगिन तथा गृह िन्त्रालय १ िषव एकृवकत सं गालो प्रकाशन ऐनको कायावन्त्ियनिा सहजता
पररपरहरूको एवककृत सं गालो प्रकाशन गने। िूल्याङ्कन िहाशाखा हुने।
३८ व्यन्त्िगत सुरक्षा अमधकृत (PSO) व्यिस्थाका सुरक्षा तथा सिन्त्िय गृह िन्त्रालय १ िषव व ा र स्िीकृमत सुरक्षा मनकायको प्रभािकारी
िापर्दण्ड तजुि
लामग िापर्दण्ड अद्यािमधक गने। िहाशाखा पररचालन हुने।
३९ सूचना सङ्कलन तथा विश्लेषण इकाई सञ्चालन सुरक्षा तथा सिन्त्िय गृह िन्त्रालय १ िषव व ा र स्िीकृमत सूचना सङ्कलन तथा विश्लेषण
िापर्दण्ड तजुि
तथा व्यिस्थापन सम्बन्त्धी कायवविमध तजुि
व ा िहाशाखा प्रभािकारी हुने।
४० अपराधको नक्साङ्कन सवहत न्त्जल्ला सुरक्षा सुरक्षा तथा सिन्त्िय गृह िन्त्रालय १ िषव व ा र स्िीकृमत सबै न्त्जल्लाको सुरक्षा योजनािा
िापर्दण्ड तजुि
योजनाको न्त्यूनति िापर्दण्ड तयार गने । एकरूपता कायि हुने।
४१ मनजी सुरक्षाकिी तामलि तथा पररचालन सुरक्षा तथा सिन्त्िय गृह िन्त्रालय २ िषव व ा र स्िीकृमत मनजी सुरक्षा सेिा प्रर्दायबाट
िापर्दण्ड तजुि
सम्बन्त्धी िापर्दण्ड तयार गने। सुरक्षा गाडवको तामलि, पोशाक
तथा अन्त्य विषयहरूको मनयिन
हुने।

10
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
४२ िन्त्रालयको मनयन्त्रण कक्ष (Control Room) सुरक्षा तथा सिन्त्िय गृह िन्त्रालय १ िषव व ा र स्िीकृमत
िापर्दण्ड तजुि िापर्दण्ड बिोन्त्जिको मनयन्त्रण
सञ्चालन तथा व्यिस्थापन सम्बन्त्धी िापर्दण्ड िहाशाखा कक्ष सञ्चालन भएको हुन।
े
तजुि
व ा तथा कायावन्त्ियन गने।
४३ दद्वपक्षीय, बहुपक्षीय, राविय तथा अन्त्तरावविय आन्त्तररक व्यिस्थापन गृह िन्त्रालय २ िषव व ा र स्िीकृमत सभा सम्िेलन व्यिन्त्स्थत हुने।
कायवविमध तजुि
सभा/सम्िेलन तथा बैठकको सुरक्षा िहाशाखा
व्यिस्थापन सम्बन्त्धी कायवविमध तजुि
व ा गने।
४४ सरकारी तथा नीन्त्ज क्षेरका ठू ला आयोजनाको सुरक्षा तथा सिन्त्िय नेपाल प्रहरी र २ िषव व ा र स्िीकृती ठू ला आयोजनाको सुरक्षा
िापर्दण्ड तजुि
सुरक्षा िापर्दण्ड तजुि
व ा गरी कायावन्त्ियनिा िहाशाखा सशस्त्र प्रहरी बल व्यिन्त्स्थत हुने।
ल्याउने।
४५ लागु औषध मनयन्त्रण रणनीमत, २०६६ को नीमत,योजना, अनुगिन तथा कानुन िहाशाखा १ िषव सं शोमधत रणनीमत तजुि
व ा र लागूऔषध मनयन्त्रण नीमत
सिसािवयक सं शोधन गने। िूल्याङ्कन िहाशाखा स्िीकृमत कायावन्त्ियिा सहजता हुने।

4६ लागु औषध मनयन्त्रण, िाग िटाउ राविय नीमत,योजना, अनुगिन तथा स्िास््य तथा २ िषव व ा र स्िीकृमत
रणनीमत तजुि रणनीमत कायावन्त्ियन पिात लागु
रणनीमत (National Drug Demand िूल्याङ्कन िहाशाखा जनसष्या औषध प्रयोगकतावको सष्यािा
Reduction Strategy ) तजुि
व ा गने। िन्त्रालय किी हुँर्दै जाने।
युिा तथा खेलकूर्द
िन्त्रालय

11
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
४७ लागु औषध िौन्त्खक प्रमतस्थापन उपचार नीमत,योजना, अनुगिन तथा कानुन िहाशाखा १ िषव व ा र स्िीकृमत मनर्दे न्त्शका सं शोधन भएको हुने।
मनर्दे न्त्शका तजुि
पद्धमत कायवसञ्चालन मनर्दे न्त्शका, २०७० िा िूल्याङ्कन िहाशाखा
सं शोधन गने।
४८ विष्फोटक पर्दाथवको आयात, ओसारपसार, नीमत,योजना, अनुगिन तथा कानुन िहाशाखा २ िषव व ा र स्िीकृमत कायवविमध सं शोधन भइव लागु
कायवविमध तजुि
सञ्चय, प्रयोगको इजाजत प्रर्दानगने सम्िन्त्धी िूल्याङ्कन िहाशाखा भएको हुने।
कायवविमध, २०७३ िा सं शोधन गने।
४९ अिैध िदर्दरा एिं िदर्दराजन्त्य पर्दाथवको नीमत,योजना, अनुगिन तथा कानुन न्त्याय तथा १ िषव व ा र स्िीकृमत कायवविमध तजुि
कायवविमध तजुि व ा भइव लागु
उत्पार्दन, वििी वितरण मनयिन तथा िूल्याङ्कन िहाशाखा सं सर्दीय िामिला भएको हुने।
हामनकारक सेिन मनयन्त्रण कायवविमध तजुि
व ा िन्त्रालय/अथव
िन्त्रालय
५० लागु औषध उपचार तथा पुनस्व थापना नीमत,योजना, अनुगिन तथा कानुन िहाशाखा १ िषव िापर्दण्ड पररिाजवन र पुरस्कार वितरण िापर्दण्ड
केन्त्िहरूलाई पुरस्कार वितरण सम्बन्त्धी िूल्याङ्कन िहाशाखा स्िीकृमत स्तरीकृत भएको हुने।
िापर्दण्ड पररिाजवन गने।
५१ लागु औषध उपचार तथा पुनस्व थापना केन्त्ि नीमत,योजना, अनुगिन तथा कानुन िहाशाखा १ िषव व ा र स्िीकृमत पुनस्व थापना केन्त्ि सञ्चालन
प्रोटोकल तजुि
सञ्चालन सम्बन्त्धी प्रोटोकल तयार गने। िूल्याङ्कन िहाशाखा प्रोटोकल अनुसार हुने
५२ लागु औषध रोकथाि तथा मनयन्त्रण राविय नीमत,योजना, अनुगिन तथा औषधी धयिस्था १ िषव गुरुयोजनाको र्दस्तािेज लागु औषध मनयन्त्रण गुरुयोजना
गुरुयोजना (Nation Master Plan) तजुि
व ा िूल्याङ्कन िहाशाखा विभाग/ राविय बिोन्त्जि िावषवक कायवििहरू
गने। एड्स तथा यौनरोग तजुि
व ा हुने।
केन्त्ि

12
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
५३ राविय पररचयपर अमभयान सम्बन्त्धी जागरण गृह िन्त्रालय राविय पररचयपर अमभयान अमभयान सञ्चालनका लामग सबै नेपाली नागररकको राविय
मसजवना गने कायवििहरू लागू गने। तथा पञ्जीकरण अिमधभर िावषवक कायविि एिं पररचयपर तयार भएको हुने
विभाग िापर्दण्ड
५४ राविय पररचयपरको उपयोगका लामग राविय पररचयपर तथा गृह िन्त्रालय १ िषव कािको प्रकृमत अनुसार अन्त्तर आिद्धता भई राविय
सरोकारिाला मनकायहरूबीच अन्त्तर आिद्धता पञ्जीकरण विभाग सूचना तथा सञ्चार सरोकारिालाहरूबीच प्रणाली पररचयपरलाई आधारभूत पररचय
प्रोटोकल तयार गने। प्रविमध िन्त्रालय आिद्धताको प्रोटोकल परको रूपिा स्थावपत गररने।

ख) शान्त्न्त्त सुरक्षा र अपराध मनयन्त्रण

५५ विद्युतीय प्रणालीद्वारा मसं हर्दरिार पररसरको सुरक्षा तथा सिन्त्िय नेपाल प्रहरी र २ िषव विद्युतीय उपकरण तथा मसं हर्दरबार पररसरको सुरक्षा
सुरक्षा सुढ ीकरण कायविि लागु गने। िहाशाखा सशस्त्र प्रहरी प्रविमधको जडान व्यिस्था सुढ भएको हुने।
५६ प्रहरी वहरासतको CCTV अनुगिन गनव प्रहरी प्रधान कायावलय नेपाल प्रहरी, १ िषव र्दरबन्त्र्दी मसजवना/व्यिस्थापन २४ सै िण्टा प्रहरी वहरासतको
आिश्यक जनशन्त्ि व्यािस्था गने। अन्त्िेषण योजना मनगरानी हुने, वहरासतिा हुने
तथा विकास ु ाको िृत्यु रोकथाि हुने।
थुनि
मनर्दे शनालय
5७ अपराध अनुसन्त्धान कायवलाई थप व्यिसावयक नेपाल प्रहरी गृह िन्त्रालय मनरन्त्तर  मनर्दे न्त्शका पररिाजवन अपराध अनुसन्त्धानिा
तथा विन्त्शष्टीकृत गने।  प्रविमध खररर्द व्यिसावयकता आउने।
 सेिा शतव र सुविधा
सम्बन्त्धिा विन्त्शष्टीकृत
व्यिस्था।

13
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
5८ हातहमतयार, खरखजाना, भीड मनयन्त्रणका नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी गृह िन्त्रालय मनरन्त्तर सियानुकूल आधुमनक प्रहरीले सम्पार्दन गने कायवहरूिा
असिाि आदर्दलाई सियानुकूल आधुमनकीकरण बल, नेपाल हातहमतयार, खरखजानाको प्रभािकाररता िृवद्ध हुन।
े
गने। व्यिस्था
5९ सुरक्षाका िहत्िपूणव रणनीमतक विन्त्र्दुहरूिा नेपाल प्रहरी गृह िन्त्रालय मनरन्त्तर चेक पोइन्त्ट स्थापना र  शान्त्न्त्त सुरक्षा, अपराध
मडन्त्जटल मनगरानी सवहतको चेक प्िाइन्त्ट सञ्चालन अनुसन्त्धान तथा मनयन्त्रणिा
प्रभािकाररता हुने।
स्थापना गने।
 सिारी साधनको पवहचानिा
सहज हुने।
६० काठिाडौं उपत्यकािा आधुमनक प्रविमध नेपाल प्रहरी गृह िन्त्रालय ३ िषव प्रविमध सवहतको टािर उपत्यकाको ट्रावफक व्यिस्थाको
सवहतको ट्रावफक टािर मनिावण गने। मनिावण भएको हुने। प्रभािकारी मनयिन हुने।
६१ राविय राजिागवहरू, िु्य व्यापाररक केन्त्ि नेपाल प्रहरी गृह िन्त्रालय, १ िषव CCTV जडान,  ट्रावफक व्यिस्थापनिा सुधार
तथा पयवटकीय क्षेरहरूिा आिश्यकता प्रर्दे श प्रहरी प्रर्दे श ट्रावफक कायावलयिा हुने।
 र्दुिट
व नािा किी तथा
अनुसार CCTV जडान गने तथा CCTV कायावलयहरू CCTV कन्त्ट्रोल रुि र
अनुसन्त्धान कायविा सहजता
कन्त्ट्रोल रुि र Provincial Recording Provincial Recording
हुने।
Systemको स्थापना
System को स्थापना गने।
 सिारी साधनहरूको
आितजाितको अमभलेख
व्यिन्त्स्थत हुने।
 व्यापाररक केन्त्ि तथा
पयवटकीय क्षेरहरूको सुरक्षा
प्रिन्त्ध सुढ हुने।

14
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
६२ आिश्यक स्थानिा मब.ओ.वप. स्थापनालाई सशस्त्र प्रहरी बल¸नेपाल गृह िन्त्रालय मनरन्त्तर (क) पवहलो चरणिा 173 सीिाक्षेर थप व्यिन्त्स्थत र मनयिन
मनरन्त्तरता दर्दने। एक भएको हुन।
े
(ख) र्दोश्रो चरणिा 12७
६३ सीिा सुरक्षािा खवटने सशस्त्र प्रहरीको अनुपात सशस्त्र प्रहरी बल¸नेपाल गृह िन्त्रालय १ िषव कायवयोजना मनिावण मसिा सुरक्षा व्यिस्था थप सुढ
अन्त्तरावविय िापर्दण्ड अनुसार मिल्र्दोजुल्र्दो हुने।
बनाई प्रविमध र बन्त्र्दोिस्तीको वहसाबले
सुसन्त्ज्जत बनाउने।
६४ भौगोमलक विषिता अनुरूप सुरक्षाकिीहरूका नेपाल प्रहरी गृह िन्त्रालय २ िषव िापर्दण्ड तजुि
व ा स्तरीकृत भिन तथा लन्त्जवष्टक
भिन सं रचना तथा लन्त्जन्त्स्टकको िापर्दण्ड सशस्त्र प्रहरी बल¸नेपाल व्यिस्थापन हुँर्दै जाने।
तयार गरी कायावन्त्ियनिा ल्याउने।
६५ सबै न्त्जल्ला प्रशासन कायावलयहरूिा लागु नीमत,योजना, अनुगिन तथा न्त्जल्ला प्रशासन १ िषव लागु औषध सचेतना सचेतना केन्त्िहरू स्थापना र
औषध सचेतना केन्त्ि (Drug Awareness िूल्याङ्कन िहाशाखा कायावलयहरू केन्त्िहरूको स्थापना सञ्चालन भएका हुने।
Centres) सञ्चालनिा ल्याउने।

ग) सङ्गठनात्िक सुधार एिं भौमतक पूिावधार मनिावण

६६ नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी बल¸नेपालको नेपाल प्रहरी गृह िन्त्रालय मनरन्त्तर तामलि केन्त्ि भिनको नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी बल¸
जनशन्त्िको क्षिता विकासको लामग 7 िटै सशस्त्र प्रहरी बल, नेपाल पूिावधार नेपालिा कायवरत जनशन्त्ि को
प्रर्दे शिा तामलि केन्त्िहरूको सुढ ीकरण गने। क्षिता विकासको लामग थप
पुिावधारयुि तामलि केन्त्िहरू।

15
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
६७ राविय विपद् जोन्त्खि न्त्यूनीकरण तथा रा. वि. जो. न्त्यू. तथा व्य. गृह िन्त्रालय २ िषव भिन मनिावण कायव आ.ि पूिावधार र सं स्थागत क्षिता
व्यिस्थापन प्रामधकरणको भिन मनिावण तथा प्रामधकरण। २०८१ असार िसान्त्तसम्ि सुढ ीकरण भएको हुन।
े
भिन तयार हुने।
सं स्थागत क्षिता सुढ ीकरण गने।
६८ न्त्जल्ला आपतकालीन कायवसञ्चालन केन्त्ि रा. वि. जो. न्त्यू. तथा व्य. गृह िन्त्रालय २ िषव इकाई स्थापना न्त्जल्ला प्रशासन कायावलय
(DEOC) को छु टै इकाई स्थापनाको लामग प्रामधकरण। मभरैबाट DEOC सञ्चालन भएको
सङ्गठन तथा व्यिस्थापन सभे क्षण गने। हुने।
6९ गृह िन्त्रालयको नयाँ भिन मनिावण गने। गृह िन्त्रालय अथव िन्त्रालय २ िषव गृह िन्त्रालयको भिन भिन मनिावण भएको हुने।
पूिावधार
७० नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी बल, नेपालको गृह िन्त्रालय, प्रशासन नेपाल प्रहरी र 1 िषव सङ्गठन तथा व्यिस्थापन सशस्त्र प्रहरी बल, नेपालको
सङ्गठन तथा व्यिस्थापन सिेक्षण गने। िहाशाखा/ सशस्त्र प्रहरी बल, सिेक्षण प्रमतिेर्दन। सङ्गठन तथा व्यिस्थापन सिेक्षण
अथव िन्त्रालय/ सङ्घीय नेपाल बाट र्दरबन्त्र्दी पुनसंरचना भएको
िामिला तथा सािान्त्य हुने।
प्रशासन िन्त्रालय
७१ जग्गा प्रामप्त सम्बन्त्धी (सशस्त्र प्रहरी गृह िन्त्रालय सशस्त्र प्रहरी बल, ३ िषव जग्गा प्रामप्त तथा भिन जग्गा प्रामप्त तथा भिन मनिावण
बल¸नेपालका मब.ओ.वप. लगायत सम्पूणव नेपाल मनिावण भएको हुने।
कायावलयहरूको लामग जग्गा र भिन मनिावण)
७२ वहिाली, पहाडी, तराई इलाकािा छु ट्टाछु ट्टै वि गृह िन्त्रालय सशस्त्र प्रहरी बल, १ िषव वहिाली/पहामड /तराई वि स्केलका सिाग्रीहरूको
स्केलका सािाग्रीको व्यिस्थापन िापर्दण्ड नेपाल इलाकािा छु ट्टाछु ट्टै वि व्यिस्थापन भएको हुने।
बिोन्त्जि लागू गने।

16
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
स्केलका सिाग्रीको
व्यिस्थापन
७३ मनिावणाधीन कारागार भिनहरूको मनिावण शहरी विकास तथा भिन गृह िन्त्रालय २ िषव भिन मनिावण सष्या न्त्यूनति सुविधा सवहत कैर्दीबन्त्र्दी
कायव सम्पन्न गने। मनिावण विभाग, कारागार राख्ने व्यिस्था भएको हुने।
व्यिस्थापन विभाग
७४ जीणव अिस्थािा रहेका कारागारहरूको ििवत शहरी विकास तथा भिन गृह िन्त्रालय २ िषव भिन मनिावण सष्या नयाँ कारागार भिन मनिावण भई
तथा नयाँ भिन मनिावण मनिावण विभाग, कारागार कैर्दीिन्त्र्दीहरूलाई सुरन्त्क्षत र
(३० िटा ििवत र २० िटा नयाँ मनिावण) व्यिस्थापन विभाग क्षिता अनुसार राख्ने प्रिन्त्ध
भएको हुने।
७५ सिै कारागार पररसरिा Walk Through Gate, कारागार व्यिस्थापन विभाग गृह िन्त्रालय २ िषव कारागारहरूिा सुरक्षाका कारागारहरूको आन्त्तररक सुरक्षा
X-ray Machine, Metal Detector आदर्दको प्रविमधजन्त्य उपायहरू िजबुत भएको हुने।
व्यिस्था गने।
७६ सिै कारागारहरूिा पुस्तकालय स्थापना र कारागार व्यिस्थापन विभाग प्रर्दे श सरकार, मनरन्त्तर पुस्तकालयको सष्या सिै कैर्दीिन्त्र्दीहरूले कारागारमभर
विस्तार गने। स्थानीय तह, अन्त्य अध्ययनको अिसर प्राप्त गरे को
साझेर्दार सं स्थाहरू हुने।
७७ अध्यागिन विभाग अन्त्तगवत मभषा सेिा केन्त्ि अध्यागिन विभाग गृह िन्त्रालय २ िषव मभषा सेिा केन्त्ि स्थापना सेिा प्रिाह सरल, सहज र
स्थापना गने। एकद्वारयुि हुने।
७८ अध्यागिन विभागका लामग भिन मनिावण गनव अध्यागिन विभाग गृह िन्त्रालय २ िषव विभागको नाििा जग्गा फरावकलो र पावकवङ्ग सवहतको
जग्गाको पवहचान र प्रामप्त गने। प्रामप्त अध्यागिन विभाग।

17
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
7९ अध्यागिन कायावलय बेलवहया रुपन्त्र्दे हीको अध्यागिन विभाग गृह िन्त्रालय, २ िषव मनमिवत भिन अध्यागिन कायावलय, बेलवहयाले
भिन मनिावण गने। कृवष तथा पशुपन्त्छी आफ्नै भिनबाट सेिा प्रिाह
विकास िन्त्रालय
गरररहेको हुने।
८० अध्यागिन कायावलय पशुपमतनगर, रसुिा, अध्यागिन विभाग गृह िन्त्रालय २ िषव जग्गाको उपलधधता अध्यागिन कायावलयका लामग
कञ्चनपुर, जिुनाहा, िोहना, कोर्दारी, भौमतक पूिावधार तयार गनव जग्गा
उपलधध हुने।
विराटनगर, वहल्साको लामग जग्गा पवहचान
तथा प्रामप्त गने।
८१ मसिा नाकािा आिगिनको लामग थप स्थान गृह िन्त्रालय अध्यागिन विभाग २ िषव सम्भाव्यता अध्ययन थप १० मसिा नाकाहरू पवहचान
पवहचान तथा अध्यागिन कायावलय स्थापनाको प्रमतिेर्दन भएको हुने।
सम्भाव्यता अध्ययन गने।
८२ पोखरा अन्त्तरावविय वििानस्थलिा अध्यागिन अध्यागिन विभाग प्रशासन िहाशाखा ६ िवहना सङ्गठन तथा व्यिस्थापन अध्यागिन कायावलय स्थापना
कायावलय स्थापना गने। सभे क्षण प्रमतिेर्दन हुने।
८३ न्त्जल्ला प्रशासन कायावलय, न्त्जल्ला प्रहरी नीमत, योजना अनुगिन तथा गृह िन्त्रालय, २ िषव व ा र स्िीकृमत भिन मनिावणिा एकरूपता
िापर्दण्ड तजुि
कायावलय, इलाका प्रशासन कायावलय, इलाका िूल्याङ्कन िहाशाखा शहरी विकास आएको हुने।
प्रहरी कायावलय, प्रहरी चौकी र प्र.न्त्ज.अ. िन्त्रालय
आिासको भिन मनिावणको िापर्दण्ड तयार
गने।
८४ भिन मनिावण हुन बाँकी न्त्जल्ला/इलाका नीमत योजना अनुगिन तथा गृह िन्त्रालय २ िषव भिनको सष्या प्रशासन कायावलयका आफ्नै
प्रशासन कायावलयका भिन मनिावण गने। िूल्याङ्ककन िहाशाखा भिनबाट सेिा प्रिाह भएको
हुने।

18
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
८५ प्रहरी किवचारी सिायोजन ऐन, २०७६” नेपाल प्रहरी गृह िन्त्रालय २ िषव प्रहरी किवचारीहरू प्रर्दे शिा प्रहरी किवचारीहरू सिायोजन
बिोन्त्जि नेपाल प्रहरीको सिायोजन गने। सिायोजन भई खवटएको भई प्रर्दे श प्रहरीिा खवटएको
सष्या हुने।
८६ प्रहरी सिायोजन पिात आिश्यकताको नेपाल प्रहरी गृह िन्त्रालय २ िषव सङ्गठन तथा व्यिस्थापन सङ्गठन तथा व्यिस्थापन सिेक्षण
आधारिा सङ्गठन तथा व्यिस्थापन सिेक्षण सिेक्षण प्रमतिेर्दन बिोन्त्जि जनशन्त्ि व्यिस्थापन
गने। हुने।
८७ UN Peace Keeping Force िा खवटने नेपाल प्रहरी राविय प्रहरी १ िषव तामलिको व्यिस्था UN peace keeping force िा
प्रहरीको लामग छु ट्टै स्तरीकृत तामलिको प्रिन्त्ध प्रन्त्शक्षण प्रमतष्ठान खवटने प्रहरीको क्षिता अमभिृद्धी
गने। हुने।
प्रर्दे श प्रहरी तामलि केन्त्िहरूबाट सञ्चालन नेपाल प्रहरी राविय प्रहरी २ िषव अध्ययन प्रमतिेर्दन प्रहरी किवचारीिा ज्ञान, सीप र
गररने तामलिको प्रभािकाररताको अध्ययन प्रन्त्शक्षण प्रमतष्ठान र्दक्षता हामसल भई

गने, कायवकुशलतािा अमभिृवद्ध हुने।

८८ तेश्रो रीिषीय अपराध मनयन्त्रण तथा नेपाल प्रहरी गृह िन्त्रालय २ िषव राविय अपराध सूचना केन्त्ि अपराध मनयन्त्रण गनव सहज हुने
अनुसन्त्धान रणनीमतक कायवयोजना (CAP III) (National Crime
Information Center)
सँग तार्दम्यता हुने गरी राविय अपराध सूचना
स्थापना तथा सञ्चालन
केन्त्ि (National Crime Information
Center) स्थापना गरी अन्त्तर सरकारी
मनकाय अपराध अमभलेख सञ्जाल स्थापना गने

19
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
(अपराध सं वहता,२०७४ अनुसूची १,२
अन्त्तगवतका कसुर सम्बन्त्धी)
8९ नेपाल प्रहरी केन्त्िीय विमध विज्ञान नेपाल प्रहरी गृह िन्त्रालय १ िषव प्रयोगशालाको स्तरोन्नमत नेपाल प्रहरी केन्त्िीय विमध विज्ञान

प्रयोगशालाको स्तरोन्नमत गने। प्रयोगशालालाई िापर्दण्ड अनुरूप

सञ्चालन हुने

९० नेपाल प्रहरी, मडन्त्जटल फरे न्त्न्त्सक ल्यािलाई नेपाल प्रहरी गृह िन्त्रालय १ िषव फरे न्त्सीक ल्याबको िापर्दण्ड अनुरुप सञ्चालन, प्रर्दे श
स्तरोन्नती गरी प्रार्दे न्त्शक स्तरिा सिेत स्तरोन्त्नमत, प्रर्दे श स्तरिा स्तरिा मबस्तार हुने।
विस्तार गने। भएका ल्यािको सष्या
९१ सबै िुद्दा चल्ने इकाईलाई Case File नेपाल प्रहरी, प्रर्दे श प्रहरी गृह िन्त्रालय, १ िषव Digital Scanner  Case File Digitalization भई
Digitalizationको लामग Digital Scanning कायावलयहरू Machine खररर्द तथा अमभलेख व्यिस्थापन मछटो
वितरण भएको सष्या छररतो भई सेिा प्रिाहिा च ुस्तता
Machine को व्यिस्था गने।
आउने।
९२ नेपाल प्रहरीिा सिारी िकवशपको स्तरोन्नमत नेपाल प्रहरी, प्रर्दे श प्रहरी नेपाल प्रहरी १ िषव सिारी िकवसपको स्तरोन्त्नती नेपाल प्रहरीिा रहे का सम्पूणव
तथा प्रर्दे श प्रहरी कायावलयहरूिा एक/एक कायावलयहरू िानिश्रोत एिं र स्थापना सिारी साधनहरू न्त्यूनति खचविा
सिारी िकवशपको स्थापना गने। प्रशासन विभाग आफ्नै जनशन्त्ि प्रयोग गरी कि
सियिा ििवत हुने।
९३ नेपाल प्रहरी अन्त्तगवतको विन्त्शवष्टकृत नेपाल प्रहरी गृह िन्त्रालय २ िषव जग्गाको पवहचान तथा प्रामप्त धयूरोहरूलाई आफ्नै जग्गा तथा
अनुसन्त्धान धयूरोहरू (केन्त्िीय अनुसन्त्धान भिन मनिावण गरी स्थानान्त्तरण
धयूरो, िानि बेचमबखन अनुसन्त्धान धयूरो, लागु भएको हुने,
कायव सञ्चालनिा सहजता हुने

20
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
औषध मनयन्त्रण धयूरो र साईबर धयूरो) को
लामग जग्गा पवहचान तथा प्रामप्त।
९४ नेपाल प्रहरी विपद् व्यिस्थापन तामलि केन्त्ि नेपाल प्रहरी गृह िन्त्रालय २ िषव तामलि केन्त्ि स्थापना प्रभािकारी विपद् व्यस्थापन हुने
स्थापना गने।
९५ प्रहरी किवचारीहरूको धयारे क भिनको नेपाल प्रहरी नेपाल प्रहरी मनरन्त्तर धयारे क भिनको िापर्दण्ड स्रोत साधनको उपलधधता भई
िापर्दण्ड मनिावण गरी धयारे किा (Coir िानिश्रोत एिं व ा र स्िीकृमत
तजुि काि प्रमत उत्प्रेररत हुने।
Mattress) सिेत एक प्रहरी एक खाट प्रशासन विभाग
अिधारणा पूणव रूपिा लागू गने।
९६ नेपाल प्रहरी तथा प्रर्दे श स्तरिा न्त्शशु स्याहार नेपाल प्रहरी, प्रर्दे श प्रहरी नेपाल प्रहरी १ िषव न्त्शशु स्याहार केन्त्ि स्थापना अमभभािक प्रहरी किवचारीको
केन्त्ि (Child Care Center) स्थापना गने। कायावलयहरू िानिश्रोत एिं कायव सम्पार्दनिा प्रभािकाररता
प्रशासन विभाग
आउने।
९७ नेपाल प्रहरी अपराध अनुसन्त्धान नेपाल प्रहरी गृह िन्त्रालय ४ िषव भिन मनिावण सष्या अपराधहरूको अनुसन्त्धान
कायावलयहरूका लामग ३० िटा भिन मनिावण तहवककातिा न्त्जल्लास्तर सम्ि
गने। सहज पहुँच हुने।
९८ प्रर्दे श प्रहरी अस्पताल स्थापना हुन बाँकी ३ नेपाल प्रहरी, प्रर्दे श प्रहरी गृह िन्त्रालय ४ िषव अस्पतालहरूको सष्या प्रर्दे श स्तरिा प्रहरी किवचारी, पूि व
िटा प्रर्दे श (प्रर्दे श नं-१, बागिती र कणावली कायावलयहरू प्रहरी किवचारी तथा आन्त्श्रत
प्रर्दे श) िा प्रर्दे श प्रहरी अस्पताल स्थापना पररिारले सुलभ स्िास््य सेिा
गने। प्राप्त गनव सक्ने।

21
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
9९ रे ल्िे सुरक्षा गण स्थापना गने। गृह िन्त्रालय¸ सुरक्षा सशस्त्र प्रहरी बल¸ २ िषव गण स्थापना रे लिे सुरक्षा व्यिस्थापनिा
सिन्त्िय िहाशाखा नेपाल प्रभािकाररता हामसल हुन।
े
१०० प्रमत आतङ्किार्द सेल गठन गने। सशस्त्र प्रहरी बल¸नेपाल गृह िन्त्रालय २ िषव सेल गठन र्दे शिा हुन सक्ने आतङ्किार्दी
अन्त्य सुरक्षा गमतविमध मनयन्त्रण गनव सहज हुने
मनकायहरू
१०१ औद्योमगक सुरक्षा गुल्ि गृह िन्त्रालय¸ सुरक्षा सशस्त्र प्रहरी बल¸ ३ िषव गुल्िको सष्या औद्योमगक सुरक्षा थप प्रभािकारी
(४ िटा) स्थापना गने। सिन्त्िय िहाशाखा नेपाल भएको हुने।
१०२ सशस्त्र प्रहरी बल नेपालको ७ िटा आन्त्श्रत गृह िन्त्रालय¸ सुरक्षा सशस्त्र प्रहरी बल¸ ३ िषव अनान्त्श्रत गुल्िको सङ्खया शान्त्न्त्त सुरक्षाको अिस्थािा सुधार
गुल्िलाई अनान्त्श्रत गुल्ििा स्तरोन्त्नमत गने। सिन्त्िय िहाशाखा नेपाल हुने।
१०३ सशस्त्र प्रहरी बल नेपालको ६ िटा गृह िन्त्रालय¸ सुरक्षा सशस्त्र प्रहरी बल¸ ४ िषव स्तरोन्त्नमतकृत न्त्शक्षालयहरू जनशन्त्िको क्षिता विकास हुने।
विन्त्शवष्टकृत तामलि न्त्शक्षालयहरूको स्तरोन्त्नमत सिन्त्िय िहाशाखा नेपाल
गने।
१०४ अन्त्तरावविय मसिाका सं िेर्दनशील नाकाहरूिा सशस्त्र प्रहरी बल¸ नेपाल गृह िन्त्रालय १ िषव C.C. Camera/PTZ सीिा नाकािा हुने अिैध¸
Camera, Vehicle
Thermal - Customize Tracking सीिापार¸आपरामधक गमतविमध
Scanner जडान भएको
Software सवहतका C.C. Camera/PTZ मनयन्त्रणिा सहजता हुने।
सष्या
Camera र Vehicle Scanner जडान गने।
१०५ आकन्त्स्िक सुरक्षा व्यिस्थापनका लामग सशस्त्र प्रहरी बल¸ नेपाल गृह िन्त्रालय १ िषव आकन्त्स्िक सुरक्षाका लामग आकन्त्स्िक सुरक्षा व्यिस्थापन
अन्त्तरावविय वििानस्थलिा सशस्त्र प्रहरी बल¸ सशस्त्र प्रहरी बल¸ नेपालको थप प्रभािकारी हुने।
तैनाथी

22
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
नेपालको तैनाथ रहने व्यिस्था गने
(काठिाडौं, भैरहिा, पोखरािा)।
१०६ पिवतीय उद्धार तामलि न्त्शक्षालयको भौमतक सशस्त्र प्रहरी बल¸नेपाल गृह िन्त्रालय २ िषव न्त्शक्षालयको स्तरोन्नती, तामलि प्राप्त सशस्त्र प्रहरी
पुिावधारको स्तरोन्नमत गरी आिश्यक Logistics को प्रिन्त्ध, किवचारीहरू उत्पार्दन भई विपद्
Logistics को सिुन्त्चत प्रिन्त्ध गने। उद्धार हेमलकप्टर व्यिस्थापनिा प्रभािकारी भएको
हुने।

१०७ सशस्त्र प्रहरी बल¸ नेपालका १२ िटा गुल्ि र सशस्त्र प्रहरी बल¸नेपाल गृह िन्त्रालय २ िषव धयारे कहरूको सष्या िापर्दण्ड अनुसारको आिश्यक
100 िटा मब.ओ.वप. हरूिा िापर्दण्ड धयारे कहरू मनिावण भएको हुने।
अनुसार आिश्यक धयारे कहरू मनिावण गने।
१०८ न्त्जल्ला प्रशासन कायावलयहरूिा कसुरजन्त्य धयिस्थापन िहाशाखा गृह िन्त्रालय २ िषव सङ्गठन तथा व्यिस्थापन कसुरजन्त्य सम्पन्त्त्त व्यिस्थापन
सम्पन्त्त्त व्यिस्थापन शाखा गठन गने। सिेक्षण इकाई गठन भएको हुने।
१०९ लागु औषध मनयन्त्रण विभागको स्थापनाका नीमत,योजना, अनुगिन तथा गृह िन्त्रालय १ िषव सङ्गठन तथा व्यिस्थापन विभाग स्थापना गनव आधार
लामग अध्ययन गने। िूल्याङ्कन िहाशाखा सिेक्षण स्थापना तयार हुने।
११० सबै प्रर्दे शिा सािवजमनक मनजी साझेर्दारीिा नीमत,योजना, अनुगिन तथा प्रर्दे श आन्त्तररक २ िषव पुनस्व थापना केन्त्िको सष्या लागु औषध उपचार तथा
आधाररत निूना लागु औषध उपचार तथा िूल्याङ्कन िहाशाखा िामिला तथा कानुन पुनस्व थापना केन्त्ि स्थापना भइव
पुनस्व थापना केन्त्ि स्थापना गने। िन्त्रालय सञ्चालनिा आएको हुने।
१११ उत्तरी र र्दन्त्क्षणी नाकाका सबै भन्त्सार मबन्त्र्दुिा नीमत,योजना, अनुगिन तथा गृह िन्त्रालय १ िषव Drug Detection Device लागु औषध ओसारपसारिा किी
Drug Detection Device प्रयोग गने। िूल्याङ्कन िहाशाखा सष्या आउने।

23
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
११२ नेपाल प्रहरीका न्त्जल्लान्त्स्थत कायावलयहरूको नेपाल प्रहरी गृह िन्त्रालय मनरन्त्तर भिनको सष्या आधारभ ुत िापर्दण्ड सवहतका
भौमतक पुिावधार सुधार गने। भिनहरू मनिावण हुने।

ि) जनशन्त्ि व्यिस्थापन तथा क्षिता विकास

११३ गृह प्रशासन अन्त्तगवतका मनजािती प्रशासन िहाशाखा नीमत योजना तथा मनरन्त्तर प्र. न्त्ज. अ, स. प्र. न्त्ज. अ. , किवचारीहरूको क्षिता अमभिृवद्ध
किवचारीहरूलाई तामलि आिश्यकताको कायविि न्त्जल्ला प्रशासन कायावलयका हुने तथा िनोबल उच्च हुने।
पवहचान गरी तामलि कायविि कायावन्त्ियन िहाशाखा/ िुद्दा शाखाका
गने। प्रमतष्ठान/ तामलि किवचारीहरूको लामग
केन्त्ि न्त्यावयक क्षिता अमभिृवद्ध
तामलि कायवििहरू
११४ न्त्जल्ला तथा इलाका प्रशासन कायावलयका नीमत, योजना, अनुगिन तथा व्यिस्थापन मनरन्त्तर अमभिुखीकरण तामलि क्षिता अमभिृवद्ध भएको हुने।
किवचारीहरूलाई सूचना प्रविमध तथा योजना िूल्याङ्कन िहाशाखा िहाशाखा कायविि
तजुि
व ा र LMBIS सम्बन्त्धी अमभिुखीकरण
तालीि सञ्चालन गने।
११५ िन्त्रालय र प्रहरी सिेत िातहत गृह िन्त्रालय प्रशासन अथव िन्त्रालय र २ िषव सङ्गठन तथा व्यिस्थापन बर्दमलँर्दो आिश्यकतासँगै
कायावलहरूको सङ्गठन तथा व्यिस्थापन िहाशाखा सािान्त्य प्रशासन सभे क्षण आिश्यक सूचना प्रविमध सम्बन्त्धी
सभे क्षण गरी सूचना प्रविमध सम्बन्त्धी जनशन्त्ि जनशन्त्ि पूमतव हुँर्दै जाने।
र तामलिको व्यिस्थापन गने।

24
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
११६ िन्त्रालय िातहतका मनकायहरूिा प्रशासन िहाशाखा अथव िन्त्रालय मनरन्त्तर कायवसम्पार्दन प्रणालीिा किवचारीहरूको उत्प्रेरणा,
कायवसम्पार्दन प्रणालीिा आधाररत प्रोत्साहन आधाररत प्रोत्साहन प्रणाली िनोबल र सेिाभाि िृद्धी भई
प्रणाली लागू गने। सािवजमनक सेिा प्रिाहिा
प्रभािकारी सुधार आएको हुने।
११७ विपद् जोन्त्खि न्त्यूनीकरण तथा व्यिस्थापन विपद् तथा द्वन्त्द्व व्यिस्थापन गृह िन्त्रालय मनरन्त्तर प्रन्त्शक्षण कायविि विपद् व्यिस्थापनिा सिान
सम्बन्त्धी तीनै तहिा सिान बुझाइका लामग िहाशाखा र रा. वि. जो. बुझाई र सािञ्जस्यपूणव तथा
अध्ययन, अनुसन्त्धान र क्षिता विकास न्त्यू. तथा व्य. प्रामधकरण सिन्त्ियात्िक वियाकलापहरू
कायविि सञ्चालन गने। सम्पार्दन हुने।
११८ कैर्दीिन्त्र्दीहरूलाई उत्पार्दन र आयआजवनका कारागार व्यिस्थापन विभाग गृह िन्त्रालय, मनरन्त्तर तामलिको सष्या सिै कैर्दीिन्त्र्दीहरू कुनै न कुनै
वियाकलापिा सं लग्न गराई अनुभिको उद्योग िन्त्रालय सीप र आयवआजनवका कायविा
प्रिाणपर उपलधध गराउने व्यिस्था गने। सं लग्न हुने र प्रिाणपर पाउने।
११९ अध्यागिन कायावलय, मरभ ुिन अन्त्तरावविय गृह िन्त्रालय अथव िन्त्रालय ६ िवहना प्रोत्साहन प्रणालीको विषयिा प्रोत्साहन प्रणाली लागु भै सेिा
वििानस्थलका किवचारीहरूलाई प्रोत्साहन अध्ययन/छलफल प्रिाहिा थप कायवर्दक्षता एिं
प्रणाली लागु गने। मनणवय भएको सत्यमनष्ठा कायि भएको हुने।
१२० अध्यागिन सम्िद्ध अध्यागिन विभाग गृह िन्त्रालय १ िषव गुनासो व्यिस्थापनका अध्यागिन सम्िद्ध सबै उजुरी
उजुरी/गुनासो व्यिस्थापन प्रणालीको प्रयोगकताव िैरी प्रणालीहरू तथा गुनासाहरू सम्िोधन भएको
पररिाजवन र सञ्चालन गने। हुने।

25
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
१२१ राविय पररचयपर, व्यन्त्िगत िटना र्दताव र राविय पररचयपर तथा गृह िन्त्रालय मनरन्त्तर क्षिता विकास कायविि एकीकृत र सरलीकृत सेिा प्रिाह
सािान्त्जक सुरक्षासँग सम्बद्ध सबै मनकायको पञ्जीकरण विभाग हुन।
े
सं स्थागत क्षिता विकास गने।
१२२ न्त्जल्ला/ईलाका/सीिा प्रशासन कायावलयिा प्रशासन िहाशाखा अथव िन्त्रालय मनरन्त्तर क्षिता विकास कायविि कायविि सञ्चालन भएको हुने।
कायवरत जनशन्त्िलाई क्षिता विकास र
उत्प्रेरणा गने (िौदिक तथा गैरिौदिक)।
१२३ साइबर धयूरोको क्षिता विकास गरी थप नेपाल प्रहरी नेपाल प्रहरी मनरन्त्तर प्रहरी किवचारीहरूलाई साईबर सुरक्षा र अपराध
प्रविमधयुि बनाई Cyber Forensic Unit प्र.प्र.का.अ.अ. एिं तामलि, Cyber Forensic अनुसन्त्धानिा सफलता हामसल
(इकाई)र प्रहरी किवचारीको क्षिता अमभिृवद्ध कायव विभाग Unit को आधुमनकीकरण हुने र्दरिा िृवद्ध हुने।
गने।
१२४ सिुर्दाय प्रहरी साझेर्दारीको अिधारणा बिोन्त्जि नेपाल प्रहरी, प्रर्दे श प्रहरी न्त्जल्ला प्रशासन मनरन्त्तर कायविि सञ्चालन सष्या नागररक र प्रहरी बीचको
सिुर्दाय केन्त्न्त्ित कायवििहरू सञ्चालन गने। कायावलयहरू कायावलयहरू सम्बन्त्ध सुढ हुने र अपराध
न्त्यूनीकरणिा सहयोग पुग्ने।
१२५ नेपाल प्रहरीिा हाल प्रयोगिा रहेका पूराना नेपाल प्रहरी नेपाल प्रहरी, सिारी मनरन्त्तर प्रमतस्थापन भएका सिारी गुणस्तरीय एिं कायवर्दक्षतायुि
सिारी साधनहरूको प्रमतस्थापन योजना िहाशाखा सष्या सिारी साधनको व्यिस्था भएको
(replacement plan) अनुसार ििशः हुने।
प्रमतस्थापन गर्दै लमगने।
१२६ विन्त्शष्ट व्यन्त्िको सुरक्षािा प्रयोग भइरहेको नेपाल प्रहरी नेपाल प्रहरी, सं चार मनरन्त्तर Digital Trunking विन्त्शष्ट व्यन्त्िको सुरक्षा थप
सञ्चार प्रविमध र प्रणालीको स्तरोन्नमत र मनर्दे शनालय System सञ्चालन प्रभािकारी हुने।

26
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
आधुमनकीकरण गरी Digital Trunking
System विस्तार गने।
12७ ट्रावफक Surveillance Vehicle खररर्द तथा नेपाल प्रहरी नेपाल प्रहरी, २ िषव Surveillance Vehicle ट्रावफक र्दुिट
व नािा न्त्यूनीकरण
सञ्चालन गने। राजिागव सुरक्षा खररर्द हुने।
तथा ट्रावफक
िहाशाखा

ङ) विपद् व्यिस्थापन
१२८ प्रकोपजन्त्य जोन्त्खि न्त्यूनीकरण तथा रा. वि. जो. न्त्यू. तथा व्य. विपद् तथा द्वन्त्द्व २ िषव
Risk Assessment Platform तयार भइ
प्रमतकायवका लामग Risk Assessment प्रामधकरण व्यिस्थापन
Platform
कायावन्त्ियनिा आएको हुने
Platform तयार गने। िहाशाखा
१२९ िनसुनजन्त्य विपद् प्रभावित मनजी आिास रा. वि. जो. न्त्यू. तथा व्य. गृह िन्त्रालय 1 िषव मनजी आिास पुनमनिावण िनसुनजन्त्य िटनाबाट प्रभावित
पुनमनिावण तथा पुनस्थावपना कायव सम्पन्न गने। प्रामधकरण मनजी आिासहरूको पुनमनिावण
तथा पुनस्थावपना भएको हुने।
१३० विपद्को सियिा खोज तथा उद्धार कायविा रा. वि. जो. न्त्यू. तथा व्य. गृह िन्त्रालय २ िषव बीिा सम्िन्त्धी नीमत नीमत तजुि
व ा भई जनशन्त्िको
खवटने जनशन्त्िको जोन्त्खि बीिा सम्बन्त्धी प्रामधकरण बीिा गररएको हुने।
नीमतगत व्यिस्था गरी कायावन्त्ियनिा
ल्याउने।
१३१ विपद् व्यिस्थापन सम्बन्त्धिा विशेष योगर्दान मनरन्त्तर िापर्दण्ड तयारी विपद् व्यिस्थापनिा योगर्दान
पुर्याउने सं स्था तथा व्यन्त्िलाई सम्िान पुर्याउन थप प्रोत्साहन मिल्ने।

27
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
स्िरूप पुरस्कृत गनव िापर्दण्ड तयार गरी रा. वि. जो. न्त्यू. तथा व्य. विपद् तथा द्वन्त्द्व
कायावन्त्ियनिा ल्याइने। प्रामधकरण व्यिस्थापन
िहाशाखा

१३२ न्त्जल्ला आपतकालीन कायव सञ्चालन केन्त्ि
स्थापना हुन बाँकी १५ िटा न्त्जल्लाहरूिा
आपतकालीन कायव सञ्चालन केन्त्ि स्थापना
एिं सबै न्त्जल्लाहरूिा आपतकालीन कायव
सञ्चालन केन्त्ि सुढ ीकरण र सञ्चालन गने।
१३३ हलुका र िध्यि तहको खोज तथा उद्धारका
लामग आिश्यक उपकरण सवहतको तुरुन्त्तै
पररचालन हुने स्ियंसेिक सवहतको विशेष
विपद् तथा द्वन्त्द्व व्यिस्थापन प्रर्दे श सरकार मनरन्त्तर न्त्जल्ला आपतकालीन कायव सबै न्त्जल्लाहरूिा आपतकालीन
िहाशाखा र रा. वि. जो. सञ्चालन केन्त्ि स्थापना हुने कायवसञ्चालन केन्त्ि स्थापना भई
न्त्यू. तथा व्य. प्रामधकरण र मतनको सुढ ीकरण। न्त्यूनति सुविधा (सञ्चार सािाग्री,
प्रविमध जनशन्त्ि, खोज तथा
उद्धार, स्रोत सािाग्री) सवहत
सञ्चालन भएको हुने।
विपद् तथा द्वन्त्द्वव्यिस्थापन राविय विपद् २ िषव विशेष टोली ( First केन्त्ि तथा सबै न्त्जल्लाहरूिा
िहाशाखा जोन्त्खि न्त्यूनीकरण Responder/Flying स्ियंसेिक सवहतको विशेष टोली
तथा व्यिस्थापन Squad) को व्यिस्था गठन भएको हुने,।

टोली (First Responder/Flying Squad) प्रामधकरण

को व्यिस्था गने।
१३४ अन्त्तराविय खोज तथा उद्धार सहयोगी सिुह विपद् तथा द्वन्त्द्वव्यिस्थापन राविय विपद् २ िषव शहरी खोज तथा उद्धारका लामग
Accreditation प्राप्त भएको
(International Search and Rescue िहाशाखा जोन्त्खि न्त्यूनीकरण िध्यि तहको उपकरण र
Advisory Group - INSARAG) को तथा व्यिस्थापन तामलि प्राप्त जनशन्त्िको विकास
Accreditation प्राप्त गने। प्रामधकरण गरी INSARAG को

28
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
Accreditation प्रविया सम्पन्न
हुन।
े
१३५ राविय कृमरि अभ्यास National Simulation राविय विपद् जोन्त्खि विपद् तथा द्वन्त्द्व मनरन्त्तर कृमरि अभ्यास कायविि सातै िटा प्रर्दे श सिािेश हुने
Exercise (SIMEX) Guiding सम्बन्त्धी न्त्यूनीकरण तथा व्यिस्थापन व्यिस्थापन गरी कृमरि अभ्यास मनरन्त्तर

दर्दग्र्दशवन र Drill तजुि

व ा गरी कृमरि अभ्यास प्रामधकरण िहाशाखा सञ्चालन हुने।

कायविि सञ्चालन गने।

१३६ विपद् पूित
व यारीका लामग स्थानीय तहसम्ि विपद् तथा द्वन्त्द्व व्यिस्थापन राविय विपद् १ िषव खुल्ला क्षेर सम्िन्त्धी ७७ िटै न्त्जल्लाहरूिा रहे का
खुल्ला क्षेरहरूको वििरण अद्यािमधक एिं िहाशाखा जोन्त्खि न्त्यूनीकरण वििरण सङ्कलन र्दस्तािेज खुल्ला क्षेरहरूको Geo-coding
प्रकाशन गने। तथा व्यिस्थापन सवहतको वििरण प्रकाशन भएको
प्रामधकरण हुने।
१३७ प्रकोपको प्रकृमत अनुरूप सम्िुखता, राविय विपद् जोन्त्खि विपद् तथा द्वन्त्द्व मनरन्त्तर जोन्त्खि क्षेरको नक्साङ्कन बा ी, पवहरो, वहिपात, वहिपवहरो
ँ लन तथा
सं कटउन्त्िुखता र जोन्त्खिको आक न्त्यूनीकरण तथा व्यिस्थापन व्यिस्थापन वििरण तथा वहिताल विस्फोटन जोन्त्खि
नक्साङ्कन गने। प्रामधकरण िहाशाखा ँ लन भएको हुने।
आक
१३८ प्रहरीको चौकीस्तरसम्ि विपद् उद्धारका नेपाल प्रहरी, प्रर्दे श प्रहरी राविय विपद् मनरन्त्तर उद्धारका प्रहरीको चौकीस्तरसम्िका
सािग्रीहरूको व्यिस्था गने। कायावलयहरू जोन्त्खि न्त्यूमनकरण सािग्रीहरूको उपलव्धता इकाईहरूिा विपद् उद्धारका
तथा व्यिस्थापन सािग्रीहरू (कम्तीिा स्ट्रेचर,
प्रामधकरण र गृह Dead Body Bag, Personal
Protective Equipment (PPE)
िन्त्रालय
उपलधध भएको हुने।

29
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
१३९ विपद् व्यिस्थापन डाटाबेस प्रणाली (Disaster नेपाल प्रहरी गृह िन्त्रालय/ मनरन्त्तर सफ्टिेरको उपलधधता विपद्जन्त्य िटनाको प्रभािकारी
Management database system) को राविय विपद् अमभलेखीकरण हुन।
े
स्थापना गने। जोन्त्खि न्त्यू . तथा
व्य. प्रामधकरण
१४० विपद् व्यिस्थापनिा खवटने जनशन्त्िको नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी गृह िन्त्रालय/ मनरन्त्तर तामलि प्राप्त जनशन्त्िको जनशन्त्िको क्षिता अमभबृवद्ध
क्षिता विकास गने। बल¸नेपाल राविय विपद् सष्या भएको हुने।
जोन्त्खि न्त्यू . तथा
व्य. प्रामधकरण

च) सेिा प्रिाह र सुशासन

१४१ गुनासो व्यिस्थापन सं यन्त्रको सं स्थागत प्रशासन िहाशाखा िन्त्रालय र १ िषव Nodal Officer का लामग प्रभािकारी
सुढ ीकरण गने। अन्त्तरगतका िोबाइल नम्बर, टोल वि रूपिा गुनासो फछवयौट तथा
मनकायहरू नम्िर, क्षिता अमभबृवद्ध व्यिस्थापन भएको हुने।
कायविि, मनयमित प्रगमत
प्रमतिेर्दन
१४२ राविय पिव तथा उत्सिहरूको एकीकृत आन्त्तररक व्यिस्थापन सुचना प्रविमध शाखा १ िषव राविय पिव र उत्सििा पिव र उत्सििा सािवजमनक
आन्त्तररक व्यिस्थापन ाँचा तथा िावषवक िहाशाखा एकीकृत व्यिस्थापन तथा मबर्दाका आधार तथा सरकारी
क्यालेन्त्डर तयार गने। सरकारी कायावलयहरूले कायावलयहरूले सम्पार्दन गनुव पने
सम्पार्दन गनुव पने भूमिकाको भूमिका स्पष्ट हुने।
ाँचा

30
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
१४३ कैर्दीिन्त्र्दीहरूसँगको भेटिाटको कायवविमध तथा कारागार व्यिस्थापन गृह िन्त्रालय मनरन्त्तर भेटिाटको िापर्दण्ड कैर्दीिन्त्र्दीहरूको िाह्य भेटिाट
िापर्दण्ड तयार गने। विभाग, कारागार व्यिन्त्स्थत भएको हुने।
कायावलयहरू
१४४ राविय पररचयपर अमभयान सम्बन्त्धी जागरण गृह िन्त्रालय राविय पररचयपर अमभयान अमभयान सञ्चालनका लामग सबै नेपाली नागररकको राविय
मसजवना। तथा पञ्जीकरण अिमधभर िावषवक कायविि एिं पररचयपर तयार भएको हुने
विभाग िापर्दण्ड
१4५ पररचयपर पाउन योग्य सबै नागररकको राविय पररचयपर तथा गृह िन्त्रालय, २ िषव / वििरण सङ्कलन स्या राविय पररचयपर वितरणका
तत्पिात योग्य
राविय पररचयपरको लामग वििरण सङ्कलन पञ्जीकरण विभाग न्त्जल्ला प्रशासन लामग वििरण सङ्कलन भएको
हुनेको मनरन्त्तर
गने। कायावलयहरू हुने।
१4६ १ (एक) करोड नागररकलाई राविय राविय पररचयपर तथा गृह िन्त्रालय, २ िषव पररचयपर वितरण सष्या लक्ष्य अनुरूप राविय पररचयपर
पररचयपरको वितरण गने। पञ्जीकरण विभाग न्त्जल्ला प्रशासन वितरण भएको हुने।
कायावलयहरू
१4७ व्यन्त्िगत िटना र्दतावको पहुँच विस्तार गरी राविय पररचयपर तथा गृह िन्त्रालय, २ िषव िटना र्दतावको पहुँच प्रमतशत व्यन्त्िगत िटना र्दताविा
८० प्रमतशत पुर्याउने। पञ्जीकरण विभाग न्त्जल्ला प्रशासन नागररकको पहुँच अमभिृवद्ध हुने।
कायावलयहरू
१4८ अनलाइवन व्यन्त्िगत िटना र्दताव सबै िडा राविय पररचयपर तथा गृह िन्त्रालय, २ िषव िडा स्या अनलाइवन व्यन्त्िगत िटना
सम्ििा पुर्याउने। पञ्जीकरण विभाग न्त्जल्ला प्रशासन र्दतावको विस्तार हुने।
कायावलयहरू

31
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
१4९ सबै स्थानीय तहबाट सािान्त्जक सुरक्षा भत्ता राविय पररचयपर तथा गृह िन्त्रालय, २ िषव बैं वकङ्ग प्रणाली लागु भएका सबै स्थानीय तहबाट सािान्त्जक
बैं वकङ्ग प्रणाली िाफवत वितरण गनव व्यिस्था पञ्जीकरण विभाग न्त्जल्ला प्रशासन स्थानीय तहको सष्या सुरक्षा भत्ता बैं वकङ्ग प्रणालीिा
मिलाउने। कायावलयहरू िाफवत वितरण भएको हुने।
१५० काठिाडौं उपत्यकाका िु्य सडकहरूिा थप नेपाल प्रहरी गृह िन्त्रालय १ िषव १५ स्थानिा Intelligent काठिाडौं उपत्यकाका िु्य
ट्रावफक लाईटको व्यिस्थापन गने। Traffic Light System सडकहरूको ट्रावफक
जडान
व्यिस्थापनिा सुधार हुने।
१५१ िानि अमधकार सम्बन्त्न्त्धत िटनाहरूको ितु नेपाल प्रहरी, प्रर्दे श प्रहरी गृह िन्त्रालय मनरन्त्तर उजुरी फछवयौट स्या िानि अमधकारका िटना
अनुसन्त्धान तथा उल्लङ्घनका िटना न्त्यूनीकरण कायावलयहरू तामलि तथा सचेतना उल्लङ्घनिा तत्काल अनुसन्त्धान
गने। कायविि र कारिाही भएको हुने।
१५२ जोन्त्खििा रहे का सेिाग्राहीलाई प्राथमिकतािा प्रर्दे श प्रहरी कायावलयहरू नेपाल प्रहरी मनरन्त्तर िापर्दण्ड लन्त्क्षत् सिूहले सहज रूपिा सेिा
राखी प्रहरी सेिा प्रिाह (Priority Police प्राप्त गने अिस्था मसजवना हुने।
Service) को िापर्दण्ड तयार तथा कायावन्त्ियन
गने।
१५३ नेपाल प्रहरीिा गुनासो व्यिस्थापनको लामग नेपाल प्रहरी, प्रर्दे श प्रहरी न्त्जल्ला प्रहरी मनरन्त्तर गुनासो फछवयौट सष्यािा प्रभािकारी गुनासो व्यिस्थापन
केन्त्िीय तथा प्रर्दे श स्तरिा सं यन्त्र स्थापना कायावलयहरू कायावलय तथा भएको िृवद्ध र्दर, बेरुजू भएको हुने।
गरी प्रभािकारी सञ्चालन गने। इकाईहरू फर्छ्यौट एिं आचार सं वहता
कायावन्त्ियन

32
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
१५४ विमभन्न राविय दर्दिसहरूिा वितरण गररने गृह िन्त्रालय मनरन्त्तर विभूषण छनौट िापर्दण्ड रािसेिक किवचारीहरूको
विभूषणहरू छनौटको िापर्दण्डको स्तरीकरण िनोिल उच्च हुने तथा
गने। विभूषणको गररिा कायि हुने।
१५५ ट्रावफक कारबाही तथा जररिाना प्रयोजनको नेपाल प्रहरी नेपाल प्रहरी, १ िषव Instant Payment System सेिाग्राहीलाई सहज र
(QR Payment, Mobile
लामग Digital Payment System र्दे शभर राजिागव सुरक्षा लागतप्रभािी हुने।
Banking) को व्यिस्था
लागू गने। तथा ट्रावफक
िहाशाखा
१५६ गृह प्रशासन सिूह गठन गने गृह िन्त्रालय अथव िन्त्रालय २ िषव प्रशासन सेिा गृह प्रशासन ु ा
िृन्त्त्तपथ थप अनुिानयोग्य हुनक
सङ्घीय िामिला तथा सिूहको गठन साथै पर्दनािहरूिा सिेत
सा.प्र. िन्त्रालय पररितवन भएको हुने।
१५७ लागु औषध प्रयोगकतावहरूको लामग सञ्चामलत नीमत,योजना, अनुगिन तथा गृह िन्त्रालय २ िषव अध्ययन प्रमतिेर्दन प्रभािकाररता अध्ययनको मनष्कषव
उपचार तथा पुनस्व थापना केन्त्िहरूको िूल्याङ्कन िहाशाखा बिोन्त्जि आिश्यक नीमतगत तथा
प्रभािकाररता अध्ययन गने/गराउने। कायवविमधगत पररितवन गनव सिाउ
पुग्ने।
१५८ लागु औषध िौन्त्खक प्रमतस्थापन उपचार न्त्जल्ला प्रशासन न्त्शक्षा, विज्ञान तथा २ िषव प्रभािकारीता अध्ययन प्रभािकाररता अध्ययनको मनष्कषव
पद्धमत (OST) को प्रभािकाररता अध्ययन कायावलयहरू प्रविमध िन्त्रालय प्रमतिेर्दन बिोन्त्जि आिश्यक नीमतगत तथा
अनुसन्त्धान गने/गराउने। विश्वविद्यालयहरू, कायवविमधगत पररितवन गनव सिाउ
स्िास््य तथा पुग्ने।
जनसष्या

33
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
िन्त्रालय, नीमत
अध्ययन प्रमतष्ठान
१५९ लागु औषध प्रयोगकतावहरूको न्त्जल्लास्तरीय न्त्जल्ला प्रशासन गृह िन्त्रालय २ िषव िततर
ु िूल्याङ्कन सिेक्षण प्रभािकाररता अध्ययनको मनष्कषव
िततर
ु िूल्याङ्कन सिेक्षण (Rapid Assessment कायावलयहरू स्िास्थ तथा प्रमतिेर्दन बिोन्त्जि आिश्यक रणनीमत
Survey) गने। जनसष्या पररितवन गनव सिाउ पुग्ने।
िन्त्रालय

छ) अध्ययन, अनुसन्त्धान तथा सूचना प्रविमधिा आधाररत गृह प्रशासन

१६० विद्यिान सफ्टिेयरहरूको एकीकरण तथा नीमत,योजना, अनुगिन तथा सूचना प्रविमध शाखा २ िषव एकीकृत सफ्टिेयर एिं प्रयोगकताविैरी सूचना व्यिस्थापन
एकीकृत सूचना व्यिस्थापन प्रणालीको विकास िूल्याङ्कन िहाशाखा सूचना व्यिस्थापन प्रणाली प्रणाली एिं सफ्टिेयरहरूको
गने। स्थापना।
१६१ गृह िन्त्रालय र िातहतका मनकायहरूिा प्रशासन िहाशाखा नीमत योजना तथा १ िषव ERIC सफ्टिेयर किवचारीहरूको अमभले ख
कायवरत किवचारीहरूको Employees Record कायविि व्यिन्त्स्थत र पारर्दशी भएको हुने
Information System- ERIC सफ्टिेयर िहाशाखा/
अद्यािमधक/स्तरोन्नमत गने। व्यिस्थापन
िहाशाखा
१६२ सूचना प्रविमध सम्बन्त्धी उपकरणहरू तथा सूचना प्रविमध शाखा गृह िन्त्रालय मनरन्त्तर Hardware & Software प्रविमध िैरी र लागतप्रभािी सेिा
(CIMS, E-attendance etc.)
िौजुर्दा सफ्टिेयरहरूलाई सुरन्त्क्षत र स्तरोन्नमत िातहतका सबै प्रिाह हुने।
Upgrade
मनकायहरू
गर्दै लै जाने।

34
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
१६३ िन्त्रालय र िातहत मनकाय र कायावलयबीच सूचना प्रविमध शाखा गृह िन्त्रालय मनरन्त्तर नेटिकव स्थापना सबै कायावलयहरू िन्त्रालयको
नेटिकव स्थापना¸ अपग्रेड तथा विस्तार गने। िातहतका सबै केन्त्िीय सभवरिा जोमडने।
मनकायहरू
१६४ राविय आपतकालीन कायवसञ्चालन केन्त्ि - विपद् तथा द्वन्त्द्व व्यिस्थापन रा. वि. जो. न्त्यू. २ िषव एकीकृत प्रणाली (PEOC, केन्त्िर्दे न्त्ख स्थानीय तहसम्िका
National Emergency Operations Centre िहाशाखा तथा व्य. प्रामधकरण DEOC, LEOC, HEOC र आपतकालीन सेिा केन्त्िहरूको
(NEOC) सञ्चालन कायवविमध पररिाजवन गने।
र प्रर्दे श सरकार Forest Fire Emergency सुढ ीकरण हुने।
Response सिेतलाई
सिािेश गरी) सञ्चालन
१६५ Office Automation System लाई पूणव रूपिा सुचना प्रविमध शाखा धयिस्थापन १ िषव Office Automation System अन्त्तर-शाखा पराचार तथा

कायावन्त्ियनिा ल्याउने। को प्रयोग

िहाशाखा सिन्त्ियका र्दै मनक कािहरू
Office Automation System
िाफवत हुने।
१६६ विपद् व्यिस्थापन सम्िन्त्धी नीमत, कायवनीमत र विपद् तथा द्वन्त्द्व व्यिस्थापन राविय विपद् विपद् व्यिस्थापन सम्िन्त्धी विपद् व्यिस्थापन सम्िन्त्धी नीमत,
िापर्दण्ड तथा विपद् जोन्त्खि न्त्यूनीकरण प्रत्येक र्दुई
िहाशाखा जोन्त्खि न्त्यूनीकरण नीमत तथा विपद् जोन्त्खि कायवनीमत र िापर्दण्ड तथा विपद्
राविय रणनीमतक कायवयोजना २०१८-२०३० िषविा
तथा व्यिस्थापन न्त्यूनीकरण राविय जोन्त्खि न्त्यूनीकरण राविय
अद्यािमधक गने तथा प्रगमत अनुगिन गने।
प्रामधकरण रणनीमतक कायवयोजना रणनीमतक कायवयोजना
अद्यािमधक तथा प्रगमतको अद्यािमधक हुने।
अनुगिन प्रमतिेर्दन

35
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
१६७ विपद् जोन्त्खि न्त्यूनीकरण राविय रणनीमतक रा. वि. जो. न्त्यू. तथा व्य. विपद् तथा द्वन्त्द्व मनरन्त्तर अनुगिन सफ्टिेयर Monitor for Disaster strategic
Action plan (MDSA)
कायवयोजना (२०१८-२०३०) को प्रगमत प्रामधकरण व्यिस्थापन
सफ्टिेयर प्रणाली सञ्चालनिा
अनुगिन गनव Monitor for Disaster strategic िहाशाखा
आई विपद् व्यिस्थापनका
Action plan (MDSA) सफ्टिेयर प्रणाली
सम्बन्त्धिा भएको वियाकलापको
सञ्चालनिा ल्याउने।
वििरण अद्यािमधक भएको हुने।
१६८ द्वन्त्द्वकालीन सियिा वितरण भएको राहत, विपद् तथा द्वन्त्द्व व्यिस्थापन गृह िन्त्रालय २ िषव अमभलेख प्रकाशन एकीकृत अमभले ख तयार भइ
क्षमतपूमतव, आमथवक सहायता िापत वितरण िहाशाखा प्रकाशन भएको हुने।
भएको रकि र पुनमनविावण भएका
योजनाहरूको एकीकृत अमभले ख तयार गरी
प्रकाशन गने।
१६९ Prisoner Management Information कारागार व्यिस्थापन गृह िन्त्रालय मनरन्त्तर Prisoner Management कैर्दीिन्त्र्दी प्रशासनसँग सम्िन्त्न्त्धत
Systemलाई स्तरोन्नमत गरी कारागार Information System -
विभाग, कारागार सिै कायवहरू PMIS िाफवत
प्रशासनको सुढ ीकरण गने। PMIS सफ्टिेयर
कायावलयहरू भएको हुने।
१७० कारागार कायावलयिा रहेका गृह िन्त्रालय स्िास््य तथा १ िषव गृह िन्त्रालयको कैर्दीबन्त्र्दीहरूका लामग
स्िास््यकिीहरूको र्दरबन्त्र्दी गृह िन्त्रालयिा जनसं ्या िन्त्रालय, र्दरिन्त्र्दीबाटै स्िास््यकिी स्िास््यकिीको सेिा सहज हुने।
साने। सङ्घीय िा. तथा सा. पररचालन
प्र. िन्त्रालय
१७१ सबै अध्यागिन कायावलयहरूिा नेपाली पोटव अध्यागिन विभाग गृह िन्त्रालय ६ िवहना नेपाली पोटवको लामग नेपाली पोटव लागू भएको हुने।
लागू गने। आिश्यक प्राविमधक पूिावधार

36
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
तयार लागू भएका
कायावलयहरूको सष्या
१७२ विर्दे शीको हकिा अध्यागिन कायावलयको अध्यागिन विभाग गृह िन्त्रालय २ िषव ई-गेट स्थापना ई-गेटबाट यारुको पवहचान र
प्रस्थान कक्ष र नेपालीहरूको हकिा आगिन सुरक्षा व्यिस्था सुढ भएको
कक्षिा ई-गेट लागू गने। हुने।
१७३ ई-मभसा लागू गनवका लामग कायवयोजना तजुि
व ा अध्यागिन विभाग गृह िन्त्रालय, १ िषव प्राविमधक पूिावधार, ई-मभसा लागू भएको हुने
तथा कायावन्त्ियन गने। अथव िन्त्रालय, कायवयोजना
नेपाल राि बैँ क
१७४ सबै अध्यागिन कायावलयहरूबाट System अध्यागिन विभाग गृह िन्त्रालय 1 िषव ऐन, कानुन पररिाजवन सबै अध्यागिन कायावलयहरूबाट
Generated Printed Visa लागु गरी नेपाली पोटव पररिाजवन System Generated Printed Visa
लागु हुने।
हस्तमलन्त्खत मभसालाई प्रमतस्थापन गने।
१७५ Advance Passanger Information System गृह िन्त्रालय सं स्कृमत, पयवटन १ िषव ट्र्यावकङ्ग सफ्टिेयर APIS लागू भएको हुने
(APIS) तथा विर्दे शी नागररकको ट्रयावकङ
तथा नागररक
सिेत लागू गने।
उड्डयन िन्त्रालय,
अध्यागिन विभाग
१७६ मरभ ुिन वििानस्थलको अध्यागिन डेस्किा अध्यागिन विभाग गृह िन्त्रालय ४ िषव ABIS को स्थापना यारुहरूको ट्रयाक रे कडव फेला
Automated Biometric Identification System ु ा साथै सेिा
पानव सन्त्जलो हुनक
(ABIS) को स्थापना गने।
प्रिाह छररतो हुने।
१७७ अनलाइन मभषा आिेर्दन तथा शुल्क अध्यागिन विभाग अथव िन्त्रालय १ िषव International Payment अनलाइन मभसा शुल्क भ ुिानी
Gateway को लामग सेिा
भ ुिानीका लामग International Payment नेपाल राि बैङ्क गनव सवकने।
प्रर्दायक छनौट
Gateway सञ्चालनिा ल्याउने। सेिा प्रर्दायक सं स्था

37
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
1७८ व्यन्त्िगत िटना र्दताव तथा सािान्त्जक सुरक्षा राविय पररचयपर तथा गृह िन्त्रालय सभवर तथा Card Reader सािान्त्जक सुरक्षा व्यिस्थापन
व्यिस्थापन प्रणाली (VERSP-MIS) को पञ्जीकरण विभाग र खररर्द प्रणाली (VERSP-MIS) लागु भै
मनकायगत आिद्धता एिं सुढ ीकरण गने। स्थानीय मनकाय एकीकृत सािान्त्जक सुरक्षा
कायविि सञ्चालन गनव सवकने।
१७९ CIMS िा आिद्ध गनव बाँकी रहेका इलाका नीमत, योजना अनुगिन तथा व्यिस्थापन २ िषव CIMS लागु भएका सबै इलाका तथा सीिा प्रशासन
प्रशासन कायावलय तथा सीिा प्रशासन िूल्याङ्कन िहाशाखा िहाशाखा, न्त्जल्ला कायावलय कायावलयिा CIMS लागू भएको
कायावलयहरूबाट (Citizenship Information प्रशासन हुने।
Management System)- CIMS Software कायावलयहरू
प्रणालीबाट नागररकता वितरण गने व्यिस्था
गने।
१८० िन्त्रालयिा रहे का नागररकता प्रिाणपरको नीमत, योजना, अनुगिन तथा नागररकता तथा २ िषव Digitize भएका अमभलेख नागररकता मभडानिा सहजता भई
अमभलेख Digitize गरी Touch to Find को िूल्याङ्कन िहाशाखा राविय पररचयपर मछटो छररतो सेिा प्रिाह हुने
अिधारणा अनुसार व्यिन्त्स्थत व्यिस्थापन शाखा तथा अमभलेखहरू व्यिन्त्स्थत
भएको हुने।
१८१ प्रविष्ट गनव बाँकी नागररकता प्रिाणपरका नीमत, योजना, अनुगिन तथा नागररकता तथा २ िषव CIMS िा हस्त मलन्त्खत नागररकताका सम्पूणव
पुराना अमभलेखहरू CIMS िा प्रविवष्ट गने। िूल्याङ्कन िहाशाखा राविय पररचयपर नागररकता अमभलेख अमभलेखहरू कम्प्युटरिा प्रविष्ट
व्यिस्थापन शाखा भई पुराना अमभलेखको खोजी
तथा सम्बन्त्न्त्धत सहज भएको हुने।
कायावलयहरू

38
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
१८२ नागररकता जारी हुँर्दा पेश भएर आउने नीमत, योजना, अनुगिन तथा नागररकता तथा २ िषव नागररकतासँग सम्बन्त्न्त्धत विमभन्न कारणबाट अमभले ख नष्ट
अनुसूची लगायतका प्रिाणजन्त्य कागजातहरू िूल्याङ्कन िहाशाखा राविय पररचयपर कागजात विद्युतीय प्रणालीिा हुने अिस्थािा किी आई
अमनिायव रुपिा CIMS िा अपलोड गने व्यिस्थापन शाखा अमभलेखीकरण अमभलेखको e-copy सुरन्त्क्षत
व्यिस्था मिलाउने। तथा सम्बन्त्न्त्धत रहेको हुने।
कायावलयहरू
१८३ िन्त्न्त्रपररषर्दबाट नागररकता रद्ध/बर्दर हुने नीमत, योजना, अनुगिन तथा नागररकता तथा १ िषव नागररकता रद्ध/बर्दर को नागररकता रद्ध/बर्दरको प्रणाली
कायवलाई e-portal िाफवत Tracking गनव िूल्याङ्कन िहाशाखा राविय पररचयपर e-portal िाफवत Tracking व्यिन्त्स्थत भएको तथा
सवकने गरी व्यिन्त्स्थत गने। सम्बन्त्न्त्धत् मनिेर्दकको गुनासो सम्बोधन
कायावलयहरू र सहज भएको हुने।
सूचना प्रविमध शाखा
1८४ नागररकता सूचना व्यिस्थापन प्रणालीिा नीमत, योजना अनुगिन तथा नागररकता तथा २ िषव त्याङ्कको शुद्धीकरण सेिाग्राहीको त्याङ्क सही र
रहेका त्याङ्कको शुद्धीकरण (CIMS Data िूल्याङ्कन िहाशाखा राविय पररचयपर च ुस्तर्दुरुस्त भएको हुने।
Purification) कायव सम्पन्न गने। सम्बन्त्न्त्धत्
कायावलयहरू र
सूचना प्रविमध शाखा
१८५ कसुरजन्त्य सम्पन्त्त्त रोक्का, मनयन्त्रण, जफत कसूरजन्त्य सम्पन्त्त्त गृह िन्त्रालय २ िषव सफ्टिेयर तयार भएको हुने अनुसन्त्धानकारी मनकायसँगको
तथा व्यिस्थापन सम्िन्त्धी केन्त्िीय अमभलेख व्यिस्थापन विभाग अनुसन्त्धानकारी सिन्त्िय र कसूरजन्त्य सम्पन्त्त्तको
तयार गनव सफ्टिेयरको विकास गने। मनकाय अनुसन्त्धान प्रभािकारी हुने।

39
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
१८६ नेपाल प्रहरीको िौजुर्दा Personnel नेपाल प्रहरी सुरक्षा सिन्त्िय २ िषव प्रहरी किवचारीको अमभलेख अमभलेख सुरन्त्क्षत, व्यिन्त्स्थत र
Management Information System(PMIS) िहाशाखा भरपर्दो हुन।
े
को स्तरोन्नमत गने।
१८७ नेपाल प्रहरी रे मडयो सञ्चार (Radio नेपाल प्रहरी सुरक्षा सिन्त्िय मनरन्त्तर Radio Communication िा शान्त्न्त्त सुरक्षा प्रर्दान गने कायविा
Communication)िा Digital Trunking िहाशाखा Digital Trunking System सूचना प्रिाह मछटो छररतो हुने।
को कायव ाँचा, CUG सेिा
System विस्तार तथा प्रहरी चौकी स्तरसम्ि
सवहतको फोनसेट वितरण
Corporate User Group (CUG) मसिकाडव
भएको सष्या
सवहतको फोनसेट उपलधध गराउने।
१८८ शान्त्न्त्त सुरक्षा तथा अपराध मनयन्त्रणसँग सुरक्षा सिन्त्िय िहाशाखा गृह िन्त्रालय १ िषव अमभलेख व्यिस्थापन अमभलेख व्यिस्थापन तथा
सम्बन्त्न्त्धत अमभलेख व्यिस्थापन, कायावन्त्ियन अनुगिन प्रणाली विकास भएको
तथा अनुगिन प्रणालीको विकास गने। हुने।
१८९ शान्त्न्त्त सुरक्षा तथा अपराध मनयन्त्रणको सिग्र सुरक्षा सिन्त्िय िहाशाखा विश्वविद्यालयहरू, १ िषव सुरक्षा अनुभमू त प्रमतिेर्दन सुरक्षा अनुभमू त प्रमतिेर्दनका
अनुभमू त िूल्याङ्कन गने/गराउने। नीमत अध्ययन सुझाि कायावन्त्ियन हुने।
प्रमतष्ठान
१९० र्दे शको सबै सीिा स्तम्भहरूको ितविान सुरक्षा सिन्त्िय िहाशाखा गृह िन्त्रालय २ िषव मडन्त्जटल प्रोफाइल सीिा स्तम्भको वििरण
अिस्थाको वििरण (Real Time Base िा) अद्यािमधक भएको हुने।
अद्यािमधक गनव सवकने मडन्त्जटल प्रोफाइल
तयार गने।

40
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
१९१ साइबर अपराध मनयन्त्रण एिं Digital नीमत, योजना, अनुगिन सूचना तथा सञ्चार ६ िवहना साइबर अपराध मनयन्त्रण साइबर अपराध एिं अनलाइनको
Platform को र्दुरुपयोग रोक्ने कायवयोजना तथा िूल्याङ्कन िहाशाखा, प्रविमध िन्त्रालय कायवयोजनाको प्रमतिेर्दन र्दुरुपयोग गने कायव मनरुत्सावहत
तयार गरी लागू गने। साइबर अपराध मनयन्त्रण गृह िन्त्रालय- हुने।
धयूरो सूचना प्रविमध
शाखा,
सुरक्षा मनकायहरू
1९२ नेपाल प्रहरीका सम्पूणव इकाईहरूिा Internet नेपाल प्रहरी नेपाल प्रहरी, सूचना मनरन्त्तर Internet र Intranet सञ्जाल प्रहरी सेिा प्रिाहिा सुधार
र Intranet सञ्जाल मबस्तार गर्दै लै जाने। प्रविमध मनर्दे शनालय मबस्तार आउने।

ज) सिन्त्िय तथा सहजीकरण

१९३ गुनासो व्यिस्थापनलाई विद्युतीय प्रणाली प्रशासन िहाशाखा प्रधानिन्त्न्त्र तथा ६ िवहना प्रणालीगत आिद्धता गुनासो व्यिस्थापनिा प्रभािकारी
िाफवत सञ्चालन गनवका लामग हेलो सरकारको िन्त्रीपररषद्को सिन्त्िय हुने।
पोटवलसँग आबद्ध गने। कायावलय
१९४ कारागार कायावलयहरूमभर कैर्दीबन्त्र्दीहरूको कारागार व्यिस्थापन उद्योग िन्त्रालय २ िषव उद्यि र्दताव भएका कैर्दीबन्त्र्दीहरूको उद्यिशीलता
उद्यिशीलता विकासका लामग उद्यि र्दताव गने विभाग, कारागार कारागारको सष्या विकास र उत्पादर्दत
व्यिस्था मिलाउने। कायावलयहरू सािाग्रीहरूको बजारीकरण
भएको हुने।

41
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
१९५ राविय पररचयपर सूचना व्यिस्थापन प्रणाली राविय पररचयपर तथा गृह िन्त्रालय २ िषव विद्युतीय प्रणालीिा अन्त्य राविय पररचयपरको उपयोग गरी
(NIDMIS) सँग अन्त्य मनकायको सेिा प्रिाह पञ्जीकरण विभाग सरोकारिाला सेिा प्रर्दायक आिद्ध भएको एकीकृत सेिा प्रिाह भएको
सम्बन्त्धी रहेका विद्युतीय प्रणालीलाइव आिद्ध मनकायहरू सष्या हुने।
गने।
१९६ नेपाल प्रहरीको केन्त्िर्दे न्त्ख प्रर्दे श स्तरसम्िका नेपाल प्रहरी, प्रर्दे श प्रहरी गृह िन्त्रालय, २ िषव अध्यागिन, यातायात, अन्त्तर सं स्थागत सम्बन्त्ध विकास
इकाईहरूको अन्त्य सेिा प्रर्दायक कायावलयहरू मनिावचन आयोग, राविय हुने।
मनकायहरूसँग सिन्त्िय गरी सूचना पररचय पर, टे मलकि, भन्त्सार,
(Information) आर्दान प्रर्दान गने व्यिस्था कारागार, राजस्ि लगायतका
मिलाउने। मनकाय सँगको पहुँच तथा
नेटिवकवङ
1९७ सिुर्दायस्तरीय लागु औषध मनयन्त्रण निूना नीमत,योजना, अनुगिन तथा गृह िन्त्रालय २ िषव निूना पररयोजना लागु लागु औषध कायविि सिुर्दाय
पररयोजना सञ्चालन गने। िूल्याङ्कन िहाशाखा स्थानीय तह भएका सष्या - पवहलो स्तरसम्ि विस्तार भएको हुने।
चरणिा कम्तीिा २
न्त्जल्लािा
1९८ सरोकारिाला मनकायहरूसँग छलफल गरी सिन्त्िय तथा सुरक्षा गृह िन्त्रालय २ िषव अध्यािमधक र्दस्तािेज मनषेमधत क्षेरको पुनरािलोकन
प्राकृमतक तथा जैविक वहसाबले मनषेमधत व्यिस्थापन िहाशाखा सरोकारिाला भएको हुन।
े
क्षेरको पुनरािलोकन गने। मनकायहरू

42
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)

झ) आमथवक अनुशासन र सर्दाचार

१९९ पुराना न्त्जन्त्सी सािान मललाि मबिी गने। आन्त्तररक व्यिस्थापन सम्पुणव मनरन्त्तर प्रमतिेर्दन न्त्जन्त्सी सािान सही सियिा
िहाशाखा िहाशाखाहरू व्यिस्थापन भएको हुने।
२०० आमथवक अनुशासन कायि गनव आन्त्तररक आन्त्तररक धयिस्थापन िन्त्रालय एिं २ िषव मनर्दे न्त्शका आन्त्तररक मनयन्त्रण प्रणाली
मनयन्त्रण मनर्दे न्त्शका तयार गरी लागू गने िहाशाखा िाताहतका सिै िजिुत भई आमथवक अनुशासन
मनकायहरू एिं सुशासन प्रिद्धवनिा सहयोग
पुग्ने।
२०१ बेरुजु फर्छ्यौट सम्िन्त्धी कायवलाई चौिामसक आन्त्तररक धयिस्थापन िन्त्रालय एिं मनरन्त्तर बेरुजु फछवयौट प्रमतशत लक्ष्य एिं कायव योजना अनुसार
कायवयोजना बनाई प्रभािकारी रूपिा फर्छ्यौट िहाशाखा िाताहतका सिै बेरुजु फछवयौट भएको हुने।
गने/गराउने। मनकायहरू
२०२ िन्त्रालय र िातहत कायावलयका सबै सिारी गृह िन्त्रालय िातहतका सबै २ िषव बीिा भएका सिारी सबै साधनहरूको बीिा हुने तथा
साधनहरूको बीिा तथा सिारी ट्रयावकङको विभाग तथा साधनको सष्या र सिारी मतनको पररचालनको ट्रयावकङ्ग
व्यिस्था मिलाउने। कायावलयहरू ट्यावकङ् प्रणाली सम्भि हुने।
२०३ प्रहरी कल्याण कोषबाट प्रहरी नेपाल प्रहरी नेपाल प्रहरी कल्याण २ िषव कल्याणकारी कोष कल्याणकारी कोषको
किवचारीहरूलाई प्रर्दान गररने सेिा सुविधा को िहाशाखा मनर्दे न्त्शका तयार पररचालनिा पारर्दन्त्शत
व ा र
पारर्दन्त्शत
व ा एिं प्रभािकाररताका लामग विश्वसनीयता िृवद्ध हुने।
विश्वसनीय लेखा पररक्षण प्रणाली सवहतको
िापर्दण्ड/मनर्दे न्त्शका जारी गने।

43
 गृह प्रशासन सुधार कार्यर्ोजना, २०७८

ि.सं. वियाकलापहरू न्त्जम्िेिार मनकाय सहयोगी मनकाय सिय-मसिा अनुगिन सूचक अपेन्त्क्षत उपलन्त्धध
(िषविा)
२०४ गृह िन्त्रालयका सबै इकाईहरूको लामग गृह िन्त्रालय िातहतका सबै २ िषव सिारी साधनको िापर्दण्ड सिारी साधनको िापर्दण्डको
सिारी साधन प्रयोगको िापर्दण्ड तजुि
व ा गरी विभाग तथा प्रभािकारी कायावन्त्ियन भएको
सिारी साधन उपलधध गराउने। मनकायहरू हुने।

ञ) कायवयोजना कायावन्त्ियन, अनुगिन र िूल्याङ्कन

२०५ िन्त्रालय र िातहतका विभाग तथा नीमत,योजना, अनुगिन तथा गृह िन्त्रालय 6 िवहना अनुगिन र िूल्याङ्कन कायव िन्त्रालय र िातहतका
कायावलयहरूको एकीकृत अनुगिन तथा िूल्याङ्कन िहाशाखा योजना कायावलयहरूको कायवसम्पार्दनिा
िुल्याङ्कन कायव ाँचा तयार गने।
प्रभािकाररता िृवद्ध हुने।
२०६ गृह िन्त्रालय िातहतका र्दुिै सुरक्षा सुरक्षा सिन्त्िय िहाशाखा गृह िन्त्रालय 6 िवहना नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी सुरक्षा मनकायहरूको
मनकायको लामग एकीकृत अनुगिन तथा बल, नेपालको एकीकृत कायवसम्पार्दनिा प्रभािकाररता
िुल्याङ्कन कायव ाँचा तयार गने।
अनुगिन र िूल्याङ्कन िृवद्ध हुने।
कायव ाँचा

44