Professional Documents
Culture Documents
क्षेप्यास्त्र साप्ताहिक, १६ असार, २०८१
क्षेप्यास्त्र साप्ताहिक, १६ असार, २०८१
pQm e]6jftf{df b]zsf] /fli6«o /fhgLlt, kl5Nnf] ;do eGg] z'esfdgf lbPsf lyP eg] g]skf -PsLs[t ;dfhjfbL_ sf
df]rf{sf] ;+oQ' m sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ hgtfsf] :jfwLgtf tyf d' l Qm xfb} { g / clxn] ; Dd xf/] s f] 5} g . a9\b} uPsf] ;fd|fHojfbL x:tIf]k, e|i6frf/, sldzgsf] v]n / cWoIf dfwj g]kfnn] pQm z'esfdgfsf] :jfut ub}{ g]skf -
pgn] ;f] s'/f atfPsf x'g\ . cfGbf]ngsf ;fy} cu|ufdL kl/jt{gsf] dfS;{jfb hlxn] klg ultzLntfdf To;n] cy{tGqdf k}bf u/]sf] ;+s6 / hgtfsf] kL8fbfoL PsLs[t ;dfhjfbL_sf] cf;Gg dxflwj]zgdf g]skfnfO{ z'esfdgf
k|jQmf k|sf08 ;Ln] b]zdf Joj:yf nfuL kmf}hL cg'zf;gdf /x]/ hgtfsf] cufl8 al9/xG5 . g]kfndf (* k|ltzt hLjgsf] af/]df uDeL/ 5nkmn x'gs ' f] ;fy} lt ;d:of ;dfwfgsf] k|bfg ug{ lgdGq0ff;d]t lbPsf] atfOPsf] 5 .
kl/jt{g / /fli6«otfsf lglDt cem ;]jf ug{ lgb]{zg;d]t lbP . >dhLjL hgtfn] kl/jt{g rfx]sf 5g\ . nflu gofF / cu|ufdL kxn ug{' kg]{ lhDd]jf/L b'O{ kf6L{sf] o;}u/L, pQm e]6jftf{df b]zsf] /fli6«o /fhgLltdf
prfOaf6 ;xsfo{ / ;+3if{ ug{ cfjZos o;} u /L, k| j Qmf k| s f08 ;Ln] (* k|ltzt >lds hgtfsf] Joj:yf sfFwdf cfPsf] laifodf uDeL/ 5nkmn ePsf] atfOPsf] 5 . cfPsf] hl6ntf / To;sf] ;dfwfgsf nflu b'O{ kf6L{ /
/x] s f] pNn] v ub} { sDo' l g:6, >dhLjL hgtf clxn] klg bnfn Nofpg] Ph]G8f g]skf;Fu 5 .Æ o;}u/L, pQm e]6jftf{df ;dfhjfbL df]rf{nfO{ /fi6«sf] g]tfx¿aLr cfufdL lbgdf ;xsfo{ ug]{ ;xdlt;d]t ePsf]
u0ftGqjfbL, Odfgbf/, b] z eQm / ;+;bLo Joj:yfsf] pTkL8gdf k/]sf] k|jQmf k|sf08 ;L n] clxn]sf] bnfn cfjZostf / hgtfsf] rfxgf cg';f/ cufl8 a9fpg] ljifodf atfOPsf] 5 .
✍ ;DkfbsLo
– s= dfcf]T;] t'ª
r'gfj pkof]u / jlxisf/
ha ha r'gfa cfpF5, Ps yl/n] nflu ju{ ;+ 3 if{ rnfpb} agfpg rfxG5 cd]l/sf . rLgn] klg gfOs] ag]sf x'G5g\ . rf]/sf aofg
jt{dfg ;+s6sf] d'Vo sf/s ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGq alx:sf/ u5{g\ t csf]{ yl/n] pkof]u
ub{5g\ . ;/sf/ / k|ltkIfn] t
hfg'k5{to: . of] ;+;bLo Joj:yfaf6
ljsf; / ;dflhs Gofo x'g;Sb}g .
cfˆgf] ;'/Iff rfxG5 . o;}n] g]kfndf
cd]l/sfsf] pkl:ylt rLgnfO{ r'gf}ltk"0f{
cg';f/ oxL g} ePsf] 5 . 3/df
tfnf nufPsf] b]v]df lbg bxf8}
b]z lbg k|ltlbg ;+s6u|:t aGb} uPsf] 5 . ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGqsf r'gfjsf] nflu nDk;f/ kb{5g\ . dfgf}+ ck| f s[ l ts u7aGwg ug' { /x]sf] 5 . rLgsf] /f]8 P08 a]N6 ef/t sAhf lgsfn]/ rf]/x¿ 3/ leq
sf/0f /fhgLlts bn / g]tf, sd{rf/L, k|x/L–k|zf;g, Gofofnonufot oxL g} ;fWo / ;fwg xf] . r'gfjnfO{ ;fWo dfGg' xf] . ljutsf] / cd]l/sfnfO{ r'gf}ltk"0f{ 5 c;}Xo k;]/ ;'g / gub k};f nu]sf] ;k|df0f
b]zsf ;Dk"0f{ If]q ;+s6u|:t aGb} uPsf] xf] . olta]nf /fhgLlts bn / g]tf, ;}4flGts ¿kn] r'gfj jlx:sf/ r'gfj x]bf{ sf+u|];n] sDo'lgi6sf] 5 . kmnfdsf] Ro'/f h:t} /x]sf] 5 . km]nf kbf{ klg ;/sf/ /ldt] ePsf]
sd{rf/L, k|x/L– k|zf;g, Gofofno;Da4 JolQmx¿ cfˆgf] JolQmut :jfy{sf ug'{ 7Ls xf]nf . ;of}+ a'ydf l/Qf k|Tof;LnfO{ ef]6 dfu]sf] b]lvG5 . o'q]mg / ?;sf] o'4df cd]l/sfn] 5 . s:tf] nHhf:kb s'/f Û k|x/Ln]
nflu b]z / hgtfnfO{ bfpdf nufO{ /x]sf 5g\ . e|i6frf/n] slt pu| ¿k afs; u / f p g ; l s G 5 e g ]
alx:sf/ 7Ls klg 5 . alxisf/
lnPsf] 5 eGg] k'li6 xfn} clVtof/ b'¿kof]u cg';Gwfg cfof]un] d'Vo
;lrj 8f= j}s0' 7 cof{n;lxt l/t]z zfSo, 6+s kf08], ljsn kf}8n ] , u0f]zljqmd
zfxL, ;kmn >]i7, /jLGb|k|;fb kf}8]n, lji0f'k|;fb uf}td, xl/aNna l3ld/],
klg Ps k| s f/sf] r' g fa xf] .
cGoyf alx:sf/ uf8f cufl8 uf]? emk]Gb|/fh j}B
k5fl8 x'G5 . ;d'bfodf hgtfsf]
zlQmk|;fb >]i7, s]zj zdf{ lj?4 e|i6frf/ u/]sf] cleof]udf d'2f btf{
u/]sf]af6 x'G5 . olta]nf, ljQLo ;+:yf, n3'ljQ / ld6/JofhLsf] zf]if0f,
lk/nf], b'Mv si6 / kL8f x'G5 .
cfk"mn] r'g]sf] cWoIf / d]o/af6
hxfF;Dd r'gfjsf] s'/f 5 l;4fGtM efu
cTofrf/ / pTkL8gn] hgtfsf] pl7af; ePsf] 5 . ls;fgn] v]tL ug{
;dodf dn, aLp, ljBfyL{n] k9\gsf] nflu ;dodf kf7\ok':ts, kLl8tn]
sfd u/fpg pgLx¿ pT;' s
x'G5g\ . clek|]l/t x'G5g\ . ;+3Lo
lng 7Ls geP klg ;wF} alxisf/ ug]{ xf] eg]
cbfntaf6 plrt Gofo kfPsf 5}gg\ . zflGt ;'/Iff Psfb]zsf] sxfgL ;/sf/df klg o:t} cj:yf x'G5 . ljb]zL zlQmn] klg g/fd|f] b[li6n] x]b{5 .
ePsf] 5 cyf{t\ htf x]¥of] pt} eb|uf]nsf] l:ylt 5 . dxFuL, sfnf]ahf/L, ptf alx:sf/ ug] { x ¿n]
clgoldttf / e|i6frf/n] ;Ldf gf3]sf] 5 . Pd;L;Lh:tf] /fi6«3ftL ;Demf}tf alx:sf/ ul//xG5g\ . otf ;b'kof]u otf bnfn g]tfx¿n] klg ;+;b\df dgf]dfgL
ePsf] 5 eg] :6]6 kf6{g/;Lk k|f]u|fd -P;kLkLkL_ h:tf] /fi6«3ftL ;Demf}tf ug]x{ ¿n] lan kf; ul//x]sf x'G5g\ .
ug{ ljleGg k|kGr ul/Fb5} . ;fdfGo hgtfnufot s'g} klg JolQm / ;+:yfn] b]zsf] xLt la?4 ;lGw ;+emf}tf u5{g\ . o;}n] kmf]x/ 5 egL hfGbfhfGb} klg
ul//x] s f x' G 5g\ . k' F h Lafb /
/fHoaf6 lng'kg]{ ;]jfdf cfly{s n]gb]glagf sfo{ kmQ] u5{' eGg] g;f]r] klg
x'g] l:ylt k}bf ePsf] 5 . cfly{s n]gb]g s} sf/0f lasf; / lgdf{0f sfo{ ;fdGtafbsf] Psnf}6L x'G5 ;/sf/ . bx|f;] uF s'/f/fVg ;+;b\df efu lng'k5{ . g/fd|f]
r':t b'?:t x'g ;s]sf 5}gg\ . k|x/L, k|zf;g / Gofofnonufot ;Dk"0f{ To;}n] ax; ug{ / b]zsf] xLtdf ;+;b\
rnfodfg ug{ la/f]wL ;f+;bsf]
sfdsf] e08fkmf]/ ug'{k5{ . otf j}1flgs
If]qdf e|i6frf/ df}nfPsf] 5, h;n] nufgL ug{ ;S5 p;}sf] sfd aGg] / hLt
x'g] l:ylt 5 . g]kfndf e|i6frf/ /f]Sg / e|i6frf/LnfO{ sf/afxL ug{ cfjZostf k5{ . ck|ToIf ¿kdf
ljb]zLn] cfˆgf bnfn dkm{t\ ;+;b\
hgjfbsf] nflu klg ;+3if{ ug'k{ 5{ .
l;kmfl/; ug]{ clVtof/L kfPsf] clVtof/ b'¿kof]u cg';Gwfg cfof]u cfkm}F rnfPsf x'G5g\ . k|ultzLn kIfsf To:t} sDo'lgi6n] sfFu; ]| sf] nflu ef]6 o'qm] gnfO{ ;xof]u ul//x]sf] cj:yf 5 . t u/]s} 5 t/ g]tfx¿sf] lnˆ6
ljjflbt 5 . clVtof/sf cfo'Qmx¿ g} e|i6frf/df d'l5Psf 5g\ eg] jt{dfg ;f+;b eP b]z la?4sf :j/x¿nfO{ dfu]sf x'g\ . r'gfjdf k|fs[lts t/ ?;n] yk ladfg k7fPsf] cj:yf /x]kl5 s]xL nfUb}g . :d/0f /xf];
;+;bLo Joj:yfsf /fhgLlts bn / To;sf g]tfsf] BfpGgg} s;/L cfk"m / lg:t]h kfg{ ;S5g\ . b]zsf] kIfdf u7aGwg x'g'k5{ . ck|fs[lts e"m7f] 5 . la8Dagf ut ;fn g]kfn ;/sf/n] bh{gf} 7fpFx¿df rf]/L eP/ ;'g /
cfˆgf] bn ;Qf / ;/sf/df l6ls/xg] eGg] 5 / To;sf nflu pgLx¿ cs't aLnx¿ kf; x'G5g\ . n]lggn] 8'df / cj;/jfbL x' G 5 . o;sf/0f o'qm] gsf] kIf lnPsf] lyof] . rf/}lt/af6 gub ufPa ePsf] 5 . af} 4
;DklQ hf]8g\ tlNng ePsf 5g . o; ljifodf ;/sf/, ;Qfwf/L / ;+;åfbL alx:sf/ u/]klg cflvl/df efu k|fs[lts u7aGwg u/L r'gfjdf lj/f]wsf Zj/x¿ cfPkl5 g]kfnn] of] hf]/kf6L tyf e}F;]kf6Ldf o:t}
/fhgLlts bn / g]tfx¿nfO{ s'g} lrGtf / rf;f] /x]sf] b]lvFbg} . pgLx¿ t lnPsf] caut x'G5 . hfg'k5{ . clxn] ;dfhafbL df]rf{ klg s'/fnfO{ cufl8 a9fPg h'g ;sf/fTds rf]/Lsf 36gf ePsf 5g\ . k|x/L
b]z / hgtfsf] ljifodf eGbf s;/L cfˆgf] n'6sf] :ju{ sfod /fVg] eg]/ o;}n] xf]nf ca x'g] rf}/f;Lsf] u7g ePsf] cj:yf 5 . o;n] klg 5 . c;+nUg k//fi6« gLlt lnPsf] lx/f;tdf rf]/x¿ ;flat t ePsf
bQlrQ eP/ nfu]sf 5g . ldzgdf ;w}F alxisf/ u/]sf] g]skfn] s]xL e"ldsf v]Ng ;S5 . o;}n] ca g]kfnn] s;}sf] kIfdf nfUg' xFb' g} . 5g\ t/ gfO{s] km/f/ ePsf 5g\ .
!) jif]{ hgo'4 / !( lbg] hgcfGbf]ngsf] andf @)^% ;fn h]7 !% r'gfjsf] ;b'kof]u ug]{ ePsf] 5 . x'g] r'gjdf efu lnP/ hgtfsf t/ cd] l /sf / ef/tn] of] t k|ltlglw 36gf dfq xf] .
ut] g]kfndf /fhtGqsf] cGTo ub}{ ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGqsf] 3f]if0ff qmflGtsf/L dfcf]jfbLn] cem} lg0f{o ;d:of ;dfwfg ug'k{ 5{ . g]tfx¿nfO{ cfˆgf] bnfn agfPsf dx+uLn] cfsf; 5f]Psf] cj:yf
ul/Psf] lyof] . To;kl5 @)&@ ;fndf ag]sf] gofF ;+ljwfgdf ;+3, k|bz] / u/]sf] b]lvb}g . g]skfn] eg] r'gfa k'h
F Ljfbdf x'g] r'gfj gf}6s + L xf] . 5g\ . g]tfx¿n] cfTd ;dk{k0f u/]sf 5 . ef/taf6 cfoftLt t/sf/L
:yfgLo ;/sf/sf] k|fawfg v8f u/]/ PsfTds /fHo Joj:yfsf] :yfgdf pkof]u ug]{ lg0f{o u/]sf] 5 . oxL o;df cyfx cfly{s Jooef/ x'G5 . 5g\ . pgLx¿sf] gfdn] ;Qf rnfPsf efG;fdf cfpF5 . g]kfnsf s[ifsn]
;+3Lo / /fhtGqsf] :yfgdf hgtfsf k|ltlglw d"nL x'g] u0ftGq :yflkt s' / fsf] ;+ k | ] I f0f ePsf] 5 ljb] z Ln] cfˆgf] ldzgsf] 5g\ . cd] l /sfn] cfO{ k LPdfkm{ t \ pAhfPsf] t/sf/Ln] ahf/ gkfP/
ul/Psf] lyof] . t/, hgtfn] h'g cfsf+Iff / ck]Iff ub}{ /fhtGqsf] cGTo / ;Dd]ngaf6 . h'g ;dofg's'n 5 . pDd]bjf/nfO{ k};f k]ns ] f] x'G5 . Ps g]kfnnfO{ x]l//x]sf] 5 . cd]l/sfn] lszfgn] 3f6f vfg'k/]sf] cj:yf 5 .
u0ftGqsf] :yfkgfsf nflu cfˆgf] hLjg pT;u{ u/]sf lyP, Jojxf/df To:tf] 7f];
+ kl/l:yltsf] 7f]; + d"No+fsg eg]sf] lsl;dn] ljb]zLn] k|wfgdGqL to Pd;L;Laf6 cufl8 a9]/ P; kL kL slxn] 6df6/ ;8s} el/ kf]lvG5g\ t
b]lvPsf] 5}g . zf;g Joj:yfdf bnLo / To;df klg u'6 ljz]ifsf] xflnd'xfnL oxL xf] . t/ k'FhLafbL pDd]bjf/af6 ul/;s]sf] x'G5 . r'gfj k|foM ef/t nfu"u/]sf] cj:yf 5 . ck|ToIf ¿kdf slxn] ;8sdf b'wsf] vf]nf] aUb5 .
rnfpg] ljs[lt b]lvPsf] 5 . /fHo Joj:yfdf Odfg / cf:yf af]ss ] fx¿sf] k};fsf] vf]nf] aU5 g} . o;sf/0f s'g} / cd]l/sfn] l8hfO{g ul/;s]sf cd]l/sfsf] ks8df 5 b]z . ptf o:tf] la;+utL x'gd' f ;/sf/sf] dfq
k|Tof;Ln] k};f lbG5 eg] hgtfn] k};f x'G5g\ . Pd;L;L kf; u/fpg] zt{df ef/tn] lnk'n]vdf cfˆgf] ;]gf t}gfy bf]if geP/ Aoa:yf s} bf]if ePsf]
eGbf ljrf}lnof ju{sf] kx'r F a9\bf hgtf k|tfl8t ePsf 5g\ . /fhgLlts vfg'k5{ . t/ ef]6 eg] cfk"mnfO{ xf];\ jf s'g} ;GwL ;+emf}tf kf; u/fpg] u/]sf] 5 . sfnfkfgLdf PstkmL{ ¿kn] x'G5 . o;sf/0f o; Joj:yfsf] ljsNk
ljs[lt 3fF6L–3fF6L;Dd cfpg] u/L a9]sf] 5 . b]zsf] jt{dfg /fhgLlts dgk/]sf] pDd]bjf/nfO{ lbg'k5{ . ToxL zt{df . oxL zt{ cg';f/ lab]zLn] ;8s lgdf{0f u/]sf] 5 . pQm ;8ssf] j}1flgs ;dfhjfb x'gk' 5{ . j}1flgs
;+s6sf] plrt lgsf;sf] nflu ;+;åfbL bnx¿;Fu s'g} k|i6 b[li6sf]0f 5}g . hgkIfLonfO{ laho u/fpg' k5{ . g]tfx¿nfO{ r'gfjdf ;xof]u u/]sf ef/tLo k|wfgdGqL df]bLn] pb\3f6g hgjfb ePdf :jfYo / lzIff lgMz'Ns
pgLx¿ cfˆgf] JolQmut / bnLo :jfy{eGbf dfly p7\g ;Sb}gg\ . ca r'gfanfO{ /f]Sg g;Sg] cj:yfdf x'G5g\ . Pd;L;L kf; u/fpg] zt{df u/]sf 5g\ . ef/tn] @@^ 7fpFaf6 x'G5 . lghL ljBfno / c:ktfnn]
oL tdfd ;d:ofsf] d'Vo sf/s eg]sf] ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGq r'gfadf efulng' ckl/xfo{ 5 . cd]l/sfn] vfz g]tfnfO{ ;xof]u g]kfnsf] ;Ldf cltqmd0f u/]sf] 5 . hgtfsf] 9f8 ;]Sg] 5}gg\ . lghL
ePsf] k|dfl0ft e} ;s]sf] 5 . To;sf/0f b]zsf] jt{dfg /fhgLlts ;+s6sf] r'gfadf efu glng' km6fxf bnfnnfO{ u/]sf] x'G5 . Pd;L;L klg kf; u/fO{ a'6jn If]q ;':tfdf ;of}F la3f hdLg ljBfno / c:ktfnnfO{ lglZrt
lgsf;sf nflu g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] eg]h:tf] PsLs[t hgqmflGtdfkm{t\ k};f sdfpg df}sf lbg' xf] . o;} 5f8\of] . ef/tn] cfkm\gf] zt{ cg';f/ sAhf u/]sf] 5 . of] s'/f s;n] x]5{ < dfkb08 cg';f/ ;/sf/n] cfly{s
j}1flgs ;dfhjfb :yfkgf ug{s ' f] lasNk 5}g . b]zdf j}1flgs ;dfhjfb s'/fnfO{ cfTd;ft u/]/ xf]nf g]skf gful/stf law] o s kf; u/fO{ ;/sf/ bfofF afofF ug]{ xf] eg] p;sf] ;xof]u ug'k{ 5{ .
:yfkgf ug{ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] kxndf ag]sf] ;dfhjfbL df]rf{nfO{ d;fnn] r'gfa ;b'kof]u ub{} cfPsf] 5f8\of] . clxn] cd]l/sfn] g]kfnnfO{ ;Qf 8udufpg yfN5 . o;} cfTd hxfF ; Dd r' g fjsf] s' / f 5
;fy{s agfpg cfd;r]t gful/s sl6a4 / k|lta4 x'gs ' f] ljsNk 5}g . 5 . o;f] eGb}df r'gfanfO{ ;fWo hf]8 h'n'd u/]sf] 5 . oxL )*! ;dk{0fafbL gLltn] ubf{ g]kfnsf] l;4fGtM efu lng 7Ls geP klg
lsgls ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGq lj36g u/]/ j}1flgs ;dfhjfb :yfkgf agfpg x'bF g} . r'gfj t Pp6f ;fwg cfiff9 (.!) ut] s f] s' / f xf] /fli6«otf b'Anfpb} uPsf] 5 . cfly{s ;wF} alxisf/ ug]{ xf] eg] ljb]zL
gu/];Dd b]z / hgtfsf] d'lQm ;Dej 5}g . t;y{, cfdqmflGtsf/L , k|ultzLn, dfq xf] . ;/sf/ / ;+;b\df uPklg cd]l/sfaf6 ;fFem %.^ j6f Kn]g cj:yf 8fdf8f]n 5 . ;QfkIf / lakIfL zlQmn] klg g/fd|f] b[li6n] x]b5
{ . otf
;Rrf nf]stGqjfbL / /fi6«jfbL bn, g]tf / ;r]t gful/sx¿ ;dfhjfbL ;+;bLo Joj:yfsf] e08fkmf]/ t cjt/0f u/]sf x'g . km]l/ ltg} Kn]g ePklg vfg] a]nf Pp6} x'G5g\ . bnfn g] t fx¿n] klg ;+ ; b\ d f
df]rf{df ;fd]n x'g}k5{ / ToxL df]rf{sf] anaf6 ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGqsf] ug'{k5{ g} . clxn] ;+;bLo Joj:yf laxfg p8]/ hfG5g\ . aLr aLrdf ha;Dd of] Joj:yf /xG5 hgtfn] g dgf]dfgL u5{g\ . o;}n] kmf]x/ 5 egL
h/f] pv]n/] b]zdf j}1flgs ;dfhjfb :yfkgf ug{' k5{ . cGoyf, b]z / c;kmn eO{/x]sf] cj:yf 5 . ca ;xfos lab]z dGqL:t/sf uf]/] t Gofo kfpF5g\ g t g} ;'/Iff . hfGbfhfGb} klg bx|f];Fu s'/f/fVg
hgtfsf] eljio rf}k6 x'g] lglZrt 5, r]tgf eof . g] k fnL ljz] i ftfsf] ;df;afbdf cfPsf x'G5g\ . cd]l/sfn] g]kfnnfO{ a]/f]huf/Ln] b}lgs %.^ ;o o'jfx¿ ;+;b\df efu lng'k5{ . g/fd|f] sfdsf]
km8\ s f] xfGg' k5{ . j} 1 flgs o'qm]g agfpg rfxG5 . rLgnfO{ lab]lzPsf x'G5g\ . lbg bxf8} rf]/L e08fkmf]/ ug'{k5{ . otf j}1flgs
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ u08sL k|bz] åf/f wfg /f]kfOFsf] pb\3f6g ;dfhjfb g]kfnLsf] nIo xf] . o;sf] 3]/fxfNg] / g]kfnnfO{ o'4sf] cv8f rn]sf] 5 . kf6L{sf g]tf g} rf]/sf] hgjfbsf] nflu klg ;+3if{ ug'k{ 5{ .
‘lrlgof“ sDo'lg:6 kf6L{ / g]skfaLr ;xsfo{sf] jftfj/0f ag]sf] 5’ z'Ns j[l4 ug]{ lg0f{o tTsfn vf/]h u/
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 cfGbf]ng / To;sf] pknlAwaf/] 5}g Tof] pgLk|ltsf] pRr;Ddfg xf] . sf7df8f} F . clvn - df !) a'bF ] dfu kq a'emfPsf] 5 . ;xh} ;DaGwg lbg] Joj:yf ul/of];\ .
kf6L{ s f kf] l n6Ao' / f] ;b:o tyf cg' e " l t ;f6f;f6 eof] ToxfF s f xf]U:ofcf] ufpFsf] dlxnf ;]gfx¿sf]
;dfhjfbL_n] z}lIfs ;qsf] d'vdf ;+u7gsf s]Gb|Lo ;lrjfno ;b:o tyf $_ Short term sf sfo{qmddf
sf7df8f}+ lhNnf OGrfh{ dfOnf ;Ln] g]tfx¿n] xfdLk|lt xfd|f] kf6L{k|lt cjl:ytL hf] hfklgh ;fd|fHojfb;Fusf]
CTEVT af6 dfGotf k|fKt lglh CTEVT pkTosf lhNnf OGrfh{ ;/n / ;lhnf] k|lqmof agfO{ lglZrt
g] s kf / lrlgofF sDo' l g:6 b] v fPsf] ;bf;otfn] ;DaGw n8fOF d f b] v fPsf] alnbfgLk' 0 f{
z}lIfs ;+:yfx¿sf] ;+u7g Forum
kf6L{sfaLr ;xsfo{sf] jftfj/0f la:tf/sf] 9f]sf v'n]sf] 5 .æ la/tfhgtfsf] ;+:s[ltnfO{ ;Ddfg ug{
for Health and Technical
ag] s f] atfPsf 5g\ . lrlgofF pgn] cWoog e|d0faf6 cfk"mn] ;lsPg eg] hgtf qmflGtsf] lakIfdf
Science n] Psnf}6L ¿kdf u/]sf]
hfG5g\ . lrlgofF sDo'lg:6 kf6L{df
hgtfsf] rfxgf / efjgfsf] pRr sb/ lrlsT;f, gl;{ª / kmfd]{;L ljifodf
ug]{ ;F:s[lt 5 . @% k|ltzt z'Ns j9fpg] lg0f{ok|lt
lrlgofF sDo'lg:6 kf6L{sf] la/tf ;+u7gsf] ulDe/ Wofgfsif{0f ePsf]
/ alnbfgLsf] Oltxf; clj:d/0fLo / hgfpFb} pQm lg0f{o tTsfn vf/]h
efj's lyof] h'g Do'lhPddf k|i6 ug{ dfu u/] s f] 5 . clvn -
b]lvGYof] . h;n] O{ltxf; e'np ] eg] ;dfhjfbL_ sf s]Gb|Lo cWoIf g/]Gb|
rLgsf] cl:tTj 5}g eGg] s'/fn] k|l] /t ;L]n] lalxaf/ k|]; lj1lKt hf/L
ul//x]sf] 5 . ub}{ pQm lg0f{o vf/]h ug{ dfu
lrlgofFx¿df clxn] b]lvPsf] pmhf{ u/]sf x'g\ .
Jojl:yt xfOhlgs vfgf ;do cWoIf g/] G b| ;L] å f/f hf/L
Joj:yfkgdf :df6{ Sof8/ eGbf ln8/ la1lKtdf elgPsf] 5– g]kfndf
sDo'lg:6 kf6L{sf] lgdGq0ffdf !) lbg] l;s] s f / ;du| g] k fnsf klxn] k'Ug] sNr/ . ljBdfg bnfn k'h F LjfbL ;+;bLo /fHo
rLg e|d0f ;s]/ g]kfn kmls{Psf g]tf sDo'lg:6x¿n] l;Sg'kg]{ w]/} s'/fx¿ a8L DofG8]g nf]enfUbf], dlxnf Joj:yfdf hgtfsf cfwf/e" t
dfOnf ;Ln] ;~rf/sdL{ tyf cfˆgf ToxfF cfk"mn] kfPsf]df ;fFRr} sDo'lg:6 ue{jtL xFb' f b]lv g} 8fS6/sf] Joj:yf clwsf/ / df}lns xsx¿ dfly
g]tf sfo{stf{x¿;Fu cg'el" t ;'gfpb} ;/sf/ s:tf] x'g'k5{ sDo'lg:6 Pp6f 8fS6/n] ;s';n k|hgg u/fpg lg/Gt/ Jofkfl/s/0f eO/x]sf] 5 /
;xsfo{sf] /fd|f] jftfj/0f ag]sf] cfr/0f s:tf] x'gk' 5{ eGg] 1fg k|fKt ;s]g eg] Tof] 8fS6/n] ;hfP ef]Ug' oL ;j{;fwf/0f hgtfsf] kx'Fraf6
atfPsf x'g\ . g]skf sf7df8f}+ lhNnf u/]sf] atfP . k5{ . ;dosf] ;lx ;b' k of] u n] 6f9f uO{/x]sf 5g\ . lzIff h:tf]
;ldltn] cfof]hgf u/]sf] cGt/f{li6«o g]tf dfO{nf ;Ln] cfk"mn] rLg lrlgofx¿n] cfh of] cj:yfdf b]z ;+ j ] b gzLn ljifo klg rsf] {
laefusf] lgdGq0ffdf ul/Psf] rLg e|d0faf6 l;s]sf] b]v]sf] / !) v8f u/]sf x'g\ . Jofkfl/s/0fsf] lzsf/ eO{/x]sf] 5 .
cWoog e|d0f / To;sf] ;ldIff lbg;Ddsf] e|d0fsf] cg'el" t ;'gfpb} ;x/L ljsf;sf] vfsf Jojl:yt o;} ;Gbe{sf z}lIfs zqsf] ljqmfGt ;L / s]Gb|Lo ;b:o tyf lhNnf dfkb08 lgdf{0f u/L z'Ns lgwf{/0f
sfo{qmddf af]Nb} pgn] rLg k'u/] eg] – s[ l if a} 1 flgsx¿af6 nIf / j}1flgs :jR5 ;kmf / k|bi' f0f /lxt d'vdf CTEVTaf6 dfGotf k|fKt lglh cWoIf k|lht ;Låf/f x:tfIf/ ul/Psf] / lgoldt cg'udg ug{k' g]{ .
lrlgofF sDo'lg:6 kf6L{sf g]tfx¿;Fu cg';f/sf] pkNAwL ePg eg] x6fObf] ePsf] nufotsf y'k|} cg'e"ltx¿sf] z}lIfs ;+:yfx¿sf] ;+u7g Forum dfukqdf CTEVT df /fhgLlts %_ CTEVT sf ;a} l8Knf]df
g] k fnL sDo' l g:6 cfGbf] n g /x]5 / csf]{ lgo'QmL ul/G5 r/0fj4 ;ldIff ePsf] lyof] . for Health and Technical efuj08faf6 sd{rf/L egf{ aGb u/L sfo{qmdsf] z'Ns j[låeGbf cflusdf
sDo'lg:6x¿df b]lvPsf ;d:of of] k|s[of rNbf] /x]5 o;n] cfˆgf] g] s kfsf s] G b| L o ;b:o tyf Sciencen] Psnf}6L ¿kdf u/]sf] cfjZos sd{ r f/L v' N nf lgz'Ns / ;DaGwgdf ;j{;'ne
Pstfsf] laifodf 5nkmn ub}{ lrlgofF ;]S6/df lhDd]jf/af]w u/fp5 . sf7df8f}+ lhNnf OGrfh{ lr/g ;Lsf] lrlsT;f, gl;{ª / kmfd]{;L ljifodf k| l t:kwf{ d fkm{ t \ kbflwsf/Lb] l v agfpg] ul/of];\ .
sDo'lg:6 kf6L{sf] lasfz rLgdf ljZjel/sf hgtfx¿nfO{ ;:tf] cWoIftf tyf ;~rfngdf ;'? ePsf] @% k|ltzt z'Ns a9fpg] lg0f{ok|lt sd{rf/Lsf] kbk"lt{ ul/g'kg]{ nufotsf ^_ cku| ] 8 ubf{ l;=Pd=P=
ePsf] ljsfzsf] ult cfly{ s b/df pkef]uL ;fdfg pknAw u/fpg] sfo{qmddf k|d'v cltly dfOnf ;L, xfd|f] ;+u7gsf] ulDe/ Wofgfsif{0f dfukq a'waf/ a'emfOPsf] xf] .
;d'Gglt nufotsf] ljifodf cg'ej ;fdflhs ;f]raf6 k|eflat cfˆgf] e|d0f bnsf ;b:o tyf g]skfsf cgdLsf w]/} sn]h vf/]h ePsfn]
ePsf] 5 . g]kfnsf] bnfn k'h F LjfbL ljBfyL{x¿n] ef]lu/x]sf ljleGg !) jif{b]lv cf+lzs k/LIff /x]sf
;f6f;f6 ubf{ ;LkL;L xfdL;Fu ;xsfo{ k/Dkut ;F:s[ltsf] ;+/Ifs ug]{ z}nL s]Gb|Lo ;b:o vu]:j/ ;L, s]Gb|Lo
cy{ k|0ffnLn] hgtfsf] cfly{s hLjg ;d:ofx¿nfO{ ;Daf]wg ub}{ ;DalGwt ljBfyL{nfO{ tTsfn k'gM cf+lzs
ug{ ;sf/fTds /x]sf] atfP . pgn] nf]k pGd'v dflg;x¿nfO{ lbOg] ;'lawf ;b:o tyf nlntk'/ lhNnf OGrfh{
;+s6k"0f{ alg/x]sf] / b]z lg/Gt/sf] lgsfonfO{ Wofgfsif{0f xf];\ eGg] x]tn' ] k/LIff lbg] Joj:yf ul/g'kg]{ .
eg]– æxfd|f] e|d0f bn / ToxfFsf nf]enfUbf] 5 . ljlkg ;L, cltyL s[i0f ;L, s]Gb|Lo
laleGg k|fGtsf g]tfx¿;Fu h'g sGˆo' l ;o;nfO{ sDo' l g:6 ;b:o cf/f]x ;L, s]Gb|Lo ;b:o e[s6' L cfly{s dGbLaf6 u'lh|/x]sf] cj:yfdf pQm !) a'Fb] dfu kq a'emfPsf] &_ CTEVT af6 k9]sf ljBfyL{sf]
lsl;dsf] s'/f eof] ToxfFaf6 b'a}kIf dlGb/df /fv]/ ul/Psf] ;Ddfg h'g ;L, nufPt g]skf s]Gb|Lo k|ltlglw ;+ljwfgn] ;d]t sNkgf u/]sf] lzIffsf] ljqmfGt ;Ln] atfPsf 5g\ . tYof+s ;Íng u/L kf; ePsf
Psfcsf{k|lt k|eflat eof}+ rLg / prfxL Tof] dlGb/sf] 5 Tof] eGbf ;ldlt ;b:o tyf lhNnf ;b:ox¿sf] df}lns xs / lgz'Ns lzIffsf] k|fjwfg tL !) a'“b] dfux¿ o;k|sf/ /x]sf ljBfyL{nfO{ g]kfn ;/sf/;Fu clgjfo{
g]kfndf ePsf] ;du| / sDo'lg:6 cUnf] 3/ rLgdf agfpg Ohfht cfltYotf /x]sf] lyof] .–zfxfz e§ ljkl/t PstkmL{ z'Ns a[l4 ug]{ lg0f{o 5g – /f]huf/Lsf] lb3{sfnLg Joj:yfsf]
v]bhgs 5 . ljBfyL{ dfyL z'Ns yf]kg]{ !_ CTEVT df /fhgLlts nflu CTEVT n] Uof/]G6L ug{k' g]{ .
lbj;sf] cj;/df ;j{k|yd ;a} >lds
lqljsf===== To;}u/L clvn -;dfhjfbL_ sf
s]Gb|Lo cWoIf g/]Gb| ;L, pkfWoIf tyf ju{k|tL xflb{s z'esfdgf JoQm ub{5' .
xf]Og{ /fHon] lzIffdf nufgL a9fpg efuj08faf6 sd{rf/L egf{ aGbu/L
*_ z}lIfs z'NsnfO{ oyfjt
kf]v/]nnfO{ ljefuLo sf/afxL ug{
xfdL wfg lbj;sf] lbgdfq} xf]Og k|To]s / lzIffsf] Jofoef/ /fHon] lng] gLlt cfjZos sd{ r f/L v' N nf
l;kmfl/; ul/Psf] lyof] . pgLx¿n] afudtL k| b ] z OGrfh{ nlnt ;L, /fVg'kg]{, lgMz"Ns 5fqj[lQsf] ;+Vof
lbg >ddf efu lnO/x]sf x'G5f}+ . clxn] lng'k5{ . CTEVT n] z'Ns lgwf{/0f k| l t:kwf{ d fkm{ t \ kbflwsf/Lb] l v
kbLo lhDd]jf/Lcg';f/ st{Jo k"/f dxf;lrj k|sfz ;L, pTkfbg tyf a9fpg' kg]{ .
cfO6L k|d'v slkn ;L, clvn g]kfn xfd|f] kf6L{sf] lgtL g} kf6L{sf g]tfsfo{stf{ ug]{ lglZrt ljkl/t gLlh ;+:yfn] sd{rf/Lsf] kbk"lt{ ul/g'kg]{ .
gu/] s f] eGb} k/LIff lgoGq0f @_ CTEVT sf] z}lIfs Sofn]G8/ (_ CTEVT sf sd{rf/L ;?jf–
dlxnf ;+3 -qmflGtsf/L_sf s]Gb|Lo cfTdlge{/ aGg'k5{ eGg] 5 . xfdLn] PstkmL{ a9fPsf] rsf]{ z'Ns vf/]h
sfof{ n oaf6 x6fpg k| l tj] b gdf
kf6L{ s f] gofF cfly{ s :jfldTjsf] nfu" gx' g ] ;d:of x6fP/ dfq} a9'jfdf sld;g / /fhgLlt efuaG8f
elgPsf] 5 . dxf;lrj /fhs'df/L ;L, s]Gb|Lo ;b:o ug{ dfu ub{5f}F / cfjZos sf/jfxLsf
cy{k|0ffnL cGtu{t la3f}la3f hdLg nflu CTEVT k| z f;g / lzIff z}lIfs;q ;'? ug{k' g]{ . aGb u/L o; ljifodf ljutdf ePsf]
pQ/k' l :tsf x/fPsf] 36gfdf 1fg' ;L, dLgf ;L, ;dfhjfbL 6«]8
o'lgogsf s]Gb|Lo ;x–OGrfh{ hLjGt lnhdf lnP/ v]tL ul//x]sf 5f}F . xfdL dGqfno;Fu hf]8bf/ dfu ub{5f}F . #_ ;DaGwg k|lqmofsf r/0fdf cfly{ s lxgfldgf 5fglag u/L
abdf;L u/]sf] eGb} uf]Ko zfvfsf zfvf
;L, s]Gb|Lo cWoIf 6]s ;L, pkfWoIf ;dfhjfbsf] kl/sNkgf ;lxt cGoyf xfd|f] ;+u7g s8f ;+3if{df hfg] CTEVT sf sd{rf/L kbflwsf/Ln] sdrf{/LnfO{ Ifdtf, cfjZostf /
clws[t zDe' bfxfn / gfoa ;'Aaf
gf/fo0f ;L nufotn] sfo{qmddf dGtJo pTkfbgdf hf]l8Psf 5f}F .Ú ;]jfsf] cfwf/df j[l4ljsf; / ;¿jf
bLks kf08]nfO{ klg sf/afxL l;kmfl/; ljifo ;d]t :ki6 ub{5f}F .Ú sld;gsf] cfwf/df ;DaGwg lbg]
/fv]sf lyP . g]t k|lbkn] pTkfbg lagf b]zsf] a9'jf ul/of];\ .
ul/Psf] 5 . pgLx¿sf] nfk/afxLsf o;}aLr, clvn -;dfhjfbL_ n] sfd eg]sf] z}lIfs ck/fw xf] . o:tf
pQm sfo{qmddf afudtL k|b]z ;d[l4 gx'g] eGb} a[xt\ pTkfbg dfkm{t
sf/0f glthf k| s fzg ug{ afF s L eQmk'/df /x]sf] k|fljlws lzIff tyf ck/flws ultljlw aGb u/L !)_ cfly{s ;DaGwL ;a} sfd
;ldlt :t/Lo o'jf ;+u7g g]kfn, b]znfO{ cfTdlge{/ agfpg] lbzfdf
pQ/k'l:tsf glthf k|sfzg eO;s]sf Joj;flos tflnd kl/ifb (CTEVT) cfjZos k|lqmof k'u]sf sn]hnfO{ :yfoL sd{rf/LnfO{ dfq lbg] ul/of];\ .
clvn -;dfhjfbL_clvn g] k fn g]skf /x]sf] atfP .
pQ/k'l:tsf;Fu} gi6 ug{ k7fOPsf]
dlxnf ;+3 -qmflGtsf/L_, ;dfhjfbL o;}u/L, pQm wfg /f]kfOFdf ;+lIfKt
5fglag ;ldltn] cf}+NofPsf] 5 .
nfn'===== 6« ] 8 o' l gog / >lds ;d' b fo
df] r f{ x ¿sf g] t f sfo{ s tf{ x ¿sf]
k|ltlqmof lbFb} kf6L{sf lhNnf ;]qm]6/L
ltns ;Ln] kf6L{sf] gLlt cg';f/ c;f/ udL{ofddf nfUg;Sg] /f]uaf6 arf}+ / arfcf}+
hgtfn] g]kfn sDo'lgi6 kf6L{, kf6L{ ;xeflutf /x]sf] lyof] . !) ut]b]vL #) ut];Dd b]z}e/L >d
k|jQmf s= k|sf08 ;L, lgdf0f{ sfo{df ljbf ePsfn] of] a]nfdf bfª kf6L{
v6\g] kf6L{ g]tf sfo{stfx¿ / k|fljlws j}1flgs===== klg lhNnfsf ljleGg 7fpFdf ;Dk'0f{ Ø kof{Kt dfqfdf kfgL jf emf]lnnf] kbfy{ lkpg] u/f}+ .
l6dnfO{ wGojfb lbPsf 5g\ . hgk| l tlglw, /fhg} l ts ;fdflhs g] t fsfo{ s tf{ x ¿ pTkfbg efu
:d/0fLo 5, g] k fn sDo' l gi6 cu' j f / :yfgLoaf;Lx¿ ;d] t
;xefuL ePsf lyP .
lnO/x] s f] atfP . pgn] s[ i fLnfO{ Ø df};d cg';f/sf tfhf t/sf/L Pj+ kmnk"mn pkef]u u/f}+}+ .
kf6L{ s f] s] G b| L o of] h gf cg' ; f/ cfw'lgs/0f ub}{ Joj;flos pTkfbgdf
sflnsf]6sf] v'nfn'–n}k'm zlxbdfu{sf] xfn g] k fn sDo' l gi6 kf6Ln] hf]8 lbg'kg]{ atfP . Ø ;8]un]sf] / af;L vfg]s/' f gvfcf}+ .
@)&$ ;fn kmfu'g ! ut] ;f] kf6L{sf slknj:t'sf] lzj/fh gu/kflnsfdf
k|jQmf k|sf08 ;Ln] pb\3f6g u/]sf d'Vo sfof{no /xg]u/L j}wflgs¿kdf
o:t} kf6L{sf s]Gb|Lo ;Nnfxsf/
;'Gb/ ;Ln] ukm u/]/ vfg] /fhlgltnfO{
Ø v'Nnf:yfgdf c;'/lIft tl/sfn] /flvPsf vfg]s/' f gvfcf}+ .
lyP . tTsflng ;/sf/n] g]skfdfly hg>d s[ l if ;xsf/L btf{ u/L
df8L;lxt b] z sf ljleGg :yfgdf
g]skfn] cGTo u/]sf] atfP . pgn] Ø w]/} cldnf], lrNnf] / d;n]bf/ vfgf gvfcf}+}+ .
k| l taGw nufPkl5 /f] l sPsf] pQm g] k fndf 7' n f7' n f efif0f ug] { t/
;8s lgdf{0f sfo{nfO{ ;'rf? ug{ s[lifhGo pTkfbg OsfO{x¿ ;~rfng >ddf ;xefuL gx'g] kf6L{ / ltgsf Ø 3/ aflx/ lx8\bf z/L/ 9fSg] u/L n'uf nufcf}+ .
k|jQmf k|sf08 ;Ln] kxn hf/L /fv]sf ul//x]sf] 5 .
5g\ . pgn] ;/sf/L lgsfonfO{ ;d]t otf, g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ bfªn]
g]tfsfo{stf{n] ubf{ d'n's aaf{b ePsf]
atfP .
Ø 3/, cf“ug / cf;kf;sf] If]q ;kmf /fvf}+ .
ah]6 Joj:yf ug{ / l56f] af6f] lgdf0f{ t'n;Lk'/df kf6L{sf sfo{stf{sf] wfg
/f] k fOF d f >dbfg ul/ wfg lbj;
wfg /f] k fOF d f ;xefuL kf6L{ s f Ø JolQmut ;/;kmfO{df Wofg lbcf}+ .
ug{ ;d]t kxn ul//x]sf 5g\ . lhNnf sfof{ n o ;b:o ?b| ;Ln]
/fli6«o===== dgfPsf] 5 . zlgaf/ g]skfn] t'n;Lk'/
–!# sf j8f ;]qm]6/L z+s/ ;Lsf] wfg
pTkfbgdf a[xt\ qmfGtL ub}{ d'n'snfO{
cfTd;dk{0f u/]sf] 7f]s'jf ub}{ kf6L{ cfTdlge{ / agfpg] dxfcleofgdf
of]hgfdf ;lqmotfk"j{s xfd kmfn]/ /f]kfOFdf >d ub}{ /fli6«o wfg lbj; g]skf /x]sf] atfP .
sfd ug{ a} 7 sdf ;xefuLx¿nfO{ dgfPsf] xf] . kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o wfg /f]kfOFdf g]skf bfª cGtu{t
lgb]{zg;d]t lbP . Pjd bfª If]q g+=# OGrfh{ k|lbk ;Lsf] t' n ;Lk' / pkdxfgu/ sld6Lsf
pQm sfo{qmddf >lds ;d'bfo g]t[Tjdf kf6L{sf lhNnf ;]qm]6/L ltns g]tfsfo{stf{sf] ;xeflutf /x]sf] lyof] .
df]rf{ g]kfnsf s]Gb|Lo cWoIf /fdnfn ;L ;lxtsf] 6f] l n t' n ;Lk' / –!# g]skf bfªn] of] jif{ !# la3f hldgdf
avl/ofdf wfg /f]kfOFdf ;xefuL ePsf lhNnfsf] b]pv'/L pTkfbg s]Gb|, 3f]/fxL g] k fn ;/sf/
lj1fkg af]8{
;L / s]Gb|Lo sfof{no ;b:o tyf
afudtL k|b]z OGrfh{ kbd ;L, o'jf lyP . wfg /f]kfOFsf] g]t[Tj ug{'ePsf pTkfbg s]Gb| / t'n;Lk'/ pTkfbg s]Gb|
;+u7g g]kfnsf s]Gb|Lo cWoIf lbg]z kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o Pjd If]q g+=# g} agfP/ wfg v]tL ug{ nfu]sf] hgfPsf]
;L / pkfWoIf tyf afudtL k|b]z OGrfh{ k| l bk ;Ln] wfg lbj;sf] 5 . o;}u/L, kf6L{n] lhNnf OGrfh{
OGrfh{ ljZn]if0f ;L n];d]t dGtJo cj;/df ;Dk' 0 f{ >lds ju{ n fO{ ;ljg ;Lsf] g]tT[ jdf pTkfbg af]8{ ;d]t
/fv]sf lyP . z'esfdgf JoQm ub}{ eg]– …cfh wfg u7g u/]sf] hgfPsf] 5 .
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|åf/f k|sflzt, ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M yfkfufpF, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.janakhabar.com d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, kmf]gM %!&@^%%