C5-Tình Cảm, Lý Chí Của Nhân Cách

om
.c
ng
Hiện tượng tình cảm
co
an
th
o ng
du
u
cu
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Lý trí và trái tim, bạn trọng bên nào?
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
2
Hoạt động
om
Nhiệm vụ: Viết lời bình cho những bức tranh
.c
sau
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
Rung cảm
an
th
ng Rung động
o
du
u
cu
Và sự thật là
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Khái niệm xúc cảm
om
Quá trình TL
.c
ng
co
Cơ thể
an
Rung cảm Vẻ mặt, giọng nói
Rung động th
o ng
du
Nhanh, TH cụ thể
u
cu
Nhu cầu
Hoạt động
om
• Xem đoạn clip sau
.c
• Trả lời câu hỏi:
ng
co
– Các hiện tượng tâm lý nào đã xuất hiện?
an
– Thời điểm nào là quan trọng nhất?
th
o ng
du
u
cu
Khái niệm tình cảm
om
.c
Thuộc tính TL
ng
co
an
Rung cảm
Rung động th
ng
Ổn định
o
du
u
cu
Nhu cầu
Phản ánh cảm xúc có những đặc điểm sau:
NỘI DUNG PHẠM VI PHƯƠNG THỨC

PHẢN ÁNH PHẢN ÁNH PHẢN ÁNH
om
Phản ánh mối quan Mang tính lựa chọn, chỉ có Thể hiện thái độ
.c
hệ giữa các sự vật, những sự vật có liên quan đến của con người
ng
hiện tượng với nhu sự thoả mãn hay không thoả bằng cách rung
co
cầu, động cơ của mãn nhu cầu hoặc động cơ của cảm.
con người. cá nhân mới gây nên tình
an
cảm→có tính lựa chọn cao hơn
th
so với nhận thức.
o ng
VD: Tình yêu thể VD: Trong mối quan hệ tình VD: Khi người ta
du
hiện mối quan hệ yêu giữa 2 người nếu có người yêu nhau, khi
u
giữa nam và nữ, có thứ ba xen vào thì người này người con trai tỏ
cu
nhu cầu có thể là lập không thuộc phạm vi phản ánh tình, người con gái
gia đình, giải toả tính cảm của họ nếu 1 trong 2 thể hiện sự e thẹn
tâm lý… người không yêu người kia. tức là có ý đồng ý.
So sánh giữa xúc cảm và tình cảm
om
Xúc cảm Tình cảm
.c
Có cả ở người và động vật Chỉ có ở con người
ng
co
Là một quá trình tâm lí Là một thuộc tính tâm lí
an
th
Có tính nhất thời, phụ thuộc vào Có tính xác định và ổn định
tình huống
o ng
Thường ở trạng thái hiện thực Thường ở trạng thái tiềm tàng
du
Xuất hiện trước Xuất hiện sau

u
cu
Thực hiện chức năng sinh vật Thực hiện chức năng xã hội
(định hướng, thích ứng với MT) (định hướng, thích ứng với XH
Phản xạ không điều kiện Phản xạ có điều kiện

So sánh giữa tình cảm và xúc cảm
om
• Quan hệ mật thiết với nhau
.c
• Nhưng không đồng nhất với nhau
ng
co
• TC được hình thành và biểu hiện qua XC
an
→Có mối quan hệ nhân quả
th
ng
“Năng mưa thì giếng năng đầy
o
du
Anh năng đi lại mẹ thầy năng thương”

u
cu
Các mức độ của đời sống tình cảm (xét
từ thấp đến cao)
Màu sắc xúc cảm của
om
cảm giác 3
.c
ng
1
Tình cảm- thuộc tính
co
tâm lý ổn định, bền
2’
an
vững, nói lên thái độ
th
cá nhân
ng
Xúc động-
o
2
du
tâm trạng
u
cu
Xúc cảm- những rung

cảm xảy ra nhanh,
mạnh, rõ rệt
Các mức độ tình cảm
om
Màu sắc xúc cảm của cảm giác :
.c
Một sắc thái xúc cảm đi kèm với một
ng
co
cảm giác nào đó.
an
Xúc cảm:
th
ng
Rung cảm xảy ra nhanh chóng
o
du
Mạnh mẽ, rõ rệt hơn màu sắc xúc cảm

u
cu
19
Các mức độ tình cảm
om
Xúc động và tâm trạng
.c
-Xúc động:
ng
+ Xúc cảm có cường độ mạnh
co
+ Xảy ra trong thời gian ngắn.
an
-Tâm trạng:
th
+ Xúc cảm có cường độ vừa phải hoặc tương đối yếu
o ng
+ Tồn tại trong thời gian dài hơn so với xúc động.
du
Tình cảm:
u
cu
-Thái độ của con người đối với SVHT

- Tính ổn định
- Ý thức rõ ràng.
20
Tình huống: Cứ mỗi khi vào hè nhìn thấy ai
mặc áo đỏ cũng làm cho mọi người xung quanh
cảm thấy nóng bức
om
.c
ng
co
Tình huống: Tôi vô cùng vui sướng như nhận
an
được điểm A+ môn Tâm lý học
th
o ng
du
u
cu
Tình huống: Tôi khiếp đảm khi đi trong bóng

tối mà nhìn thấy bóng trắng bay lượn lờ trên
đầu mình
Tình huống: Sau khi chia tay người yêu, tôi
luôn cảm thấy thiếu vắng một điều gì đó
om
.c
ng
co
Tình huống: Được học đúng ngành tôi yêu
an
thích khiến tôi luôn cảm thấy hào hứng mỗi khi
đến lớp
th
o ng
du
u
cu
Tình huống: Tôi giận run người khi biết rằng

chú chó nhà tôi đã bị tên trộm chó bắt mất
• Xanh da trời: nhẹ nhõm
• Đỏ: rạo rực, nhức nhối
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Hoạt động
om
Nhiệm vụ: Nhìn vào màu sắc và xác định
.c
• Màu sắc tác động như thế nào đến tâm lý?
ng
co
• Màu sắc tạo ra cảm giác như thế nào?
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
TÁC ĐỘNG ĐẾN TÂM SINH CẢM GIÁC LIÊN TƯỞNG ĐƯỢC TẠO RA
Màu LÝ
Kích Nặng Thanh Nóng Lạnh Nhẹ Nặng Xa Gần
thích nề thản
om
Trắng
.c
Xám nhạt
ng
Xám sẫm
co
Đen
an
th
Đỏ ng
Da cam
o
du
Vàng
u
Lục
cu
Lam
Chàm
Tím
TÁC ĐỘNG ĐẾN TÂM SINH LÝ CẢM GIÁC LIÊN TƯỞNG ĐƯỢC TẠO RA
Màu Kích Nặng Thanh Nóng Lạnh Nhẹ Nặng Xa Gần
thích nề thản
om
X
Trắng X
.c
Xám nhạt
ng
Xám sẫm
co
Đen X
an
Đỏ
th
ng
Da cam
o
Vàng
du
Lục
u
cu
Lam
Chàm
Tím
Gọi tên những xúc cảm sau
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
10 xúc cảm cơ bản
om
Theo Caroll Elzard
.c
1. Hứng thú
ng
2. Hồi hộp
co
3. Vui sướng
an
th
4. Ngạc nhiên ng
5. Đau khổ
o
6. Ghê tởm
du
7. Khinh bỉ
u
cu
8. Khiếp sợ
9. Xấu hổ
10.Tội lỗi
Biểu hiện - Mạnh - Yếu Trung + Yếu + Mạnh
tính
Miệng Sa xuống Sa xuống ít BT Góc miệng Góc miệng
nhiều nhếch lên nhếch lên
om
đôi chút nhiều
Mắt Rất khó Không hài BT Vui vẻ, Hân hoan
.c
chịu lòng sáng ngời
ng
Lông mày Nhíu lại Nhăn nhúm BT Bình thản Bình thản
co
an
th
Sắc mặt Đỏ lên, tái Hơi tái, hơi BT Bình thản Bình thản
đi đỏ
o ng
Cử động Căng, lung Hơi căng, hơi BT Tự do Tư do
du
tay tung hốn loạn

u
cu
Giọng nói Rất mạnh Hơi mạnh BT Hơi vui Rất vui
Hô hấp Rối loạn, Thỉnh thoảng BT Bình thản Bình thản
ngập nín thở
ngừng
So sánh giữa nhận thức và tình cảm
ND khác Nhận thức Tình cảm

nhau
om
Đối tượng Chính bản thân SVHT trong SVHT liên quan đến sự thoả
.c
phản ánh thế giới tự nhiên mãn hay không thoả mãn nhu
ng
cầu, động cơ nào đó của con
co
người
Phạm vi SVHT tác động vào cá nhân SVHT liên quan đến sự thoả
an
phản ánh đều được p/a ở mức độ nhất mãn hay không thoả mãn nhu
th
định cầu, động cơ nào đó của con
ng
người
o
du
Phương thức dưới hình thức hình ảnh, biểu P/a dưới hình thức những rung
phản ánh tượng, khái niệm động, những trải nghiệm
u
cu
Mức độ thể Thấp hơn, mờ nhạt hơn Cao hơn, đậm nét hơn
hiện tính chủ
thể
Quá trình Nhanh hơn, đơn giản hơn Lâu dài hơn, phức tạp hơn
hình thành
Mối quan hệ giữa nhận thức và tình cảm
om
Là mối quan hệ hai chiều
.c
ng
+ Nhận thức là cơ sở định hướng, là cái lí
co
an
của tình cảm
th
ng
+ Tình cảm là động cơ, động lực kích thích
o
du
sự tìm tòi , khám phá sáng tạo trong quá trình

u
cu
nhận thức thế giới
2. Những đặc điểm đặc trưng của tình cảm
Tính xã hội
om
2
.c
Tính nhận thức Tính khái quát
ng
co
1 3
an
Đặc điểm
th
đặc trưng
ng
của
o
tình cảm
du
u
Tính hai mặt Tính chân thực

cu
5 4
Hoạt động
om
Nhiệm vụ:
.c
• Hãy xác định những đặc trưng nào của
ng
tình cảm được thể hiện trong những câu
co
an
thơ sau
th
• Từ khóa nào thể hiện đặc trưng đó
o ng
du
u
cu
1. Tưởng rằng anh đến anh chơi
Ai dè anh đến kết đôi vợ chồng
om
.c
2. Trầu say là bởi vôi nồng
ng
co
Yêu em là bởi má hồng có duyên
an
th
ng
3. Yêu nhau tâm trí hao mòn
o
du
Yêu nhau đến thác vẫn còn yêu nhau

u
cu
4. Yêu nhau yêu cả đường đi

Ghét nhau ghét cả tông chi họ hàng
Tính nhận thức:
om
Trầu say là bởi vôi nồng
.c
Yêu em là bởi má hồng có duyên
ng
co
(ca dao)
an
– Nhận thức là cái lí của tình cảm
th
ng
– Thể hiện:
o
• Chủ thể nhận thức được nguyên nhân của tình cảm
du
• Chủ thể nhận thức được đối tượng gây nên tình cảm
u
cu
Tính xã hội
om
Tưởng rằng anh đến anh chơi
.c
Ai dè anh đến kết đôi vợ chồng
ng
co
(ca dao)
an
Tình cảm chỉ có ở con người
th
ng
– Thực hiện chức năng xã hội
o
du
– Hình thành trong môi trường xã hội

u
– Nảy sinh trong giao tiếp

cu
Tính khái quát:
om
Yêu nhau yêu cả đường đi
.c
Ghét nhau ghét cả tông chi họ hàng
ng
co
(ca dao)
an
– Tình cảm là thái độ của con người đối với
th
hàng loạt các sự vật hiện tượng chứ không
o ng
dừng lại ở từng sự vật.
du
– Tình cảm có là do tổng hợp, khái quát hóa

u
cu
những cảm xúc đồng loại
Tính ổn định:
om
Yêu nhau tâm trí hao mòn
.c
Yêu nhau đến thác vẫn còn yêu nhau
ng
(ca dao)
co
an
Là thuộc tính tâm lí nên th
ng
– tình cảm là những thái độ ổn định của con
o
du
người với con người, hiện thực xung quanh,

u
cu
bản thân
– khó hình thành và khó mất đi
Tính chân thực:
om
Con gái nói ghét là yêu , nói yêu là ghét đấy
.c
Con gái nói giận là thương, nói thương là giận
ng
Nhưng anh hãy nhìn vào đôi mắt em đây, anh
co
sẽ hiểu được trái tim này”
an
th
(Con gái – Ngọc Lễ)
o ng
du
Tình cảm phản ánh chính xác nội tâm cho

u
cu
dù người đó có cố tình che dấu
Tính đối cực:
om
Yêu nhau lắm, cắn nhau đau
.c
Yêu – ghét, vui – buồn, can đảm – sợ hãi …
ng
co
an
– Tình cảm có tính 2 mặt
th
ng
– Tình cảm gắn liền nhu cầu của cá nhân.
o
du
– Đan xen thỏa mãn/ không thỏa mãn

u
– Tích cực/ Tiêu cực

cu
– Dương tính/ âm tính
Vai trò của tình cảm
Là mặt tập trung nhất, đậm nét nhất nhân cách
om
Trong
tâm lý học của con người
.c
ng
Tình cảm là nguồn động lực tìm chân lý của NT
co
Với nhận Nhận thức là cơ sở, là cái “lý” của tình cảm,
an
thức Lý và tình là 2 mặt của một vấn đề
th
ng
Với hành Động lực thúc đẩy con người hoạt động
o
động
du
u
cu
Tình cảm có quan hệ và chi phối toàn bộ các thuộc tính tâm lý của
nhân cách
Vai trò của tình cảm
om
.c
Thúc đẩy CN vượt qua khó khăn
ng
-Trong cuộc sống: Động lực mạnh mẽ để tìm chân lý
co
-Đối với nhận thức: Động lực thúc đẩy hành động
an
-Đối với hành động: Chi phối tất cả các thuộc tính nhân cách:
-Đối nhân cách: th
chi phối biểu hiện của xu hướng, là điều
ng
kiện và động lực để hình thành năng
o
du
lực; là yếu tố có quan hệ qua lại với khí

chất
u
cu
Macxim Gocki: “Tài năng được phát triển từ tình yêu tha thiết đối
với công việc, thậm chí có thể nói: tài năng – về bản chất là
tình yêu đối với công việc, đối với quá trình công tác.
53
5. Các loại tình cảm
om
Các loại tình cảm
.c
ng
co
Tình cảm cấp thấp Tình cảm cấp cao
an
th
o ng
du
Tình Tình Tình Tình

cảm cảm cảm cảm
u
cu
đạo trí thẩm hoạt

đức tuệ mĩ động
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
6. Các quy luật của tình cảm
Thích ứng
om
.c
Cảm ứng
ng
Hình thành
co
Các quy luật
an
của
th
tình cảm
o ng
Lây lan
du
Pha trộn
u
cu
Di chuyển
A B
1. Quy luật “lây lan” a. Xa thương, gần thường
om
b. Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ
.c
2. Quy luật “thích ứng”
ng
3. Quy luật “tương phản” c. Giận cá chém thớt
co
an
4. Quy luật “di chuyển” d. Lửa gần rơm lâu ngày cũng bén
th e. Ngọt bùi nhớ đắng cay

ng
5. Quy luật “pha trộn”
o
du
6. Quy luật về sự hình f. Giận thì giận mà thương thì

u
thành tình cảm thương

cu
Hãy gọi tên quy luật trong câu thơ sau
om
.c
ng
“Con nhớ anh nhiều nên không ngủ
co
Nó khóc làm em cũng khóc theo
an
Anh nhớ gửi về manh áo cũ
th
ng
Đắp cho con đỡ nhớ anh nhiều”
o
du
u
cu
Quy luật “lây lan”
❖ Lây truyền từ người sang người khác
om
❖ Vui lây, thông cảm, đồng cảm, hoảng loạn đám đông.
.c
❖ Tình cảm có tính xã hội
ng
co
❖ Không phải con đường chủ yếu để hình thành tình cảm
an
th
Ứng dụng:
ng
❖ Nêu gương “người tốt, việc tốt” (...)
o
du
❖ Công tác tuyên truyền, vận động (...)

u
cu
❖ Tránh sự “lây lan” những tình cảm tiêu cực(...)

❖ Giáo dục trong tập thể, qua tập thể
Hãy gọi tên quy luật tình cảm
trong hiện tượng sau….
om
• Theo các bạn sự nhàm chán trong tình
.c
yêu có nguyên nhân từ đâu?
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Quy luật “thích ứng”
Một xúc cảm, tình cảm nào đó:
om
❖ Lặp đi lặp lại nhiều lần
.c
ng
❖ Đơn điệu
co
❖ Cường độ không thay đổi
an
→ Tình cảm sẽ suy yếu và lắng xuống
th
ng
→ “chai” của tình cảm
o
du
Vận dụng:
u
cu
❖ Tránh hiện tượng “chai dạn” (...)

❖ → Phải-luôn luôn đổi mới (...)
Hãy gọi tên quy luật tình cảm
trong hiện tượng sau….
om
Mai sau anh có gặp người
.c
Đẹp hơn người cũ anh thời quên tôi
ng
co
Mai anh có gặp người người
an
Không bằng người cũ anh thời nhớ tôi”
th
o ng
du
u
cu
Quy luật “tương phản”
❖ Một TC suy yếu → làm tăng/ giảm một TC khác
om
.c
❖ Phân loại: đồng thời hoặc nối tiếp.
ng
co
an
Vận dụng:
th
❖ Trong đời sống: Nghệ thuật ( người tốt/ người xấu)
o ng
❖ Trong giáo dục: “Ôn nghèo, nhớ khổ”. “ôn cố, tri tân” (...)
du
u
cu
Quy luật ….
“Yêu nhau yêu cả đường đi
om
.c
Ghét nhau ghét cả tông chi họ hàng”
ng
co
Giận cá chém thớt”
an
th
o ng
du
u
cu
Quy luật “di chuyển”
Chuyển từ đối tượng này sang đối
om
tượng khác.
.c
ng
co
“Giận cá chém thớt”
an
❖ Nhắc nhở: th
o ng
❖ Tránh hiện tượng: “giận cá chém thớt” (...)
du
u
❖ Tránh hiện tượng: “vơ đũa cả nắm” (...)

cu
❖ Kiểm soát, làm chủ thái độ, hành vi, cử chỉ ... của mình
Quy luật “pha trộn”
om
❖ Trong cùng một lúc:
.c
❖ Xuất hiện hai hay nhiều cảm xúc khác nhau
ng
❖ Trái ngược nhau
co
an
❖ Hỗ trợ, bổ sung cho nhau.
th
ng
Vui sướng, hạnh phúc
o
du
Cô gái lên xe hoa

u
cu
Lo sợ (khóc)
Vận dụng : giải thích sự phức tạp trong tình cảm của con
người...
Quy luật về sự hình thành tình cảm
Xúc cảm Tổng hợp hóa, Động hình hóa Tình cảm
om
đồng loại tương ứng
.c
Khái quát hóa
Cùng đối
ng
tượng
co
an
❖ Tình cảm được hình thành từ xúc cảm
th
❖ Sau khi hình thành tình cảm được bộc lộ ra bên
ng
ngoài bằng xúc cảm
o
du
u
cu
Muốn hình thành tình cảm:

Hình thành xúc cảm → Trải nghiệm → Người thực, việc thực
Động hình hóa: Khả năng làm sống lại một
om
phản xạ hoặc một chuỗi phản xạ đã được
.c
hình thành từ trước
ng
co
Con Mẹ
an
•Đói •Cho ăn
th
•Đau •Buồn, lo lắng
•Khóc
ng
•Âu yếm
o
du
u
cu
- đói → ăn
THH, ĐHH Tình cảm
- đau → buồn, lo lắng
- khóc → bồng bế, âu yếm KQH mẹ - con
...
om
A B
.c
1. Quy luật “lây lan” a. Gần thường xa thương
ng
b. Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ
co
2. Quy luật “thích ứng”
c. Giận cá chém thớt
an
3. Quy luật “tương phản”
th
4. Quy luật “di chuyển” ng d. Lửa gần rơm lâu ngày cũng bén
5. Quy luật “pha trộn” e. Ngọt bùi nhớ đắng cay

o
du
6. Quy luật về sự hình f. Giận thì giận mà thương thì

thương
u
thành tình cảm

cu
om
• Lựa chọn một chương trình quảng cáo,
.c
nêu các quy luật tình cảm đã được vận
ng
dụng để phát triển tình cảm của người
co
dùng?
an
• Thời gian: 15 phút th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
Ý CHÍ
co
an
th
o ng
du
u
cu
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Tô Thị Thanh Thủy Tiên bị mất hẳn hai vành môi, chị đã
tập nói trong lu nước và giờ đây đã hát rất hay 73
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Đậu Thị Thủy và Đậu Thị Bốn, nằm một chỗ đan len để có
thu nhập
CuuDuongThanCong.com
74
https://fb.com/tailieudientucntt
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Anh thương binh ¼ Bùi Trường Sơn nhận giữ trẻ miễn
phí cho bà con lối xóm...
75
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Hiệp sĩ CNTT 2005 Nguyễn Công Hùng và em gái Nguyễn

Thảo Vân
76
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
“Không có nghèo gì bằng không có tài, không có gì hèn bằng không

77
có chí” - Uông Cách
BiỂU HiỆN
1. NỖ LỰC CÁCH LÀM
om
2. CỐNG HIẾN 1. TEAM
.c
3. TÍCH CỰC 2. MỤC TIÊU
ng
4. ĐAM MÊ - ĐÚNG ViỆC
co
5. ƯỚC MƠ - ĐÚNG CÁCH
6. CHẤP NHẬN THẤT BẠI - ĐÚNG THỜI ĐiỂM
an
7. HAM HỌC HỎI 3. LẬP KẾ HoẠCH
8. KIÊN TRÌ th 4. QUAN TÂM BẢN THÂN
ng
9. VƯỢT QUA NGƯỜI KHÁC 5. HÀNH VI – THÓI QUEN –
o
du
10.VƯỢT QUA CHÍNH MÌNH TÍNH CÁCH – SỐ PHẬN

u
11. CHĂM CHỈ

cu
12. QUYẾT TÂM
B. MẶT Ý CHÍ CỦA NHÂN CÁCH
om
.c
1. Ý chí là gì?
ng
• Ý chí được coi là mặt năng động của ý
co
thức
an
th
• Biểu hiện năng lực thực hiện những hành
ng
động có mục đích
o
du
• Đòi hỏi phải có sự nỗ lực khắc phục khó

u
cu
khăn bên trong và bên ngoài
CÁC PHẨM CHẤT CỦA Ý CHÍ
Tính
om
độc
lập
.c
Tính
ng
Tính
mục
co
quyết
đích Các đoán
an
phẩm
th
ng
Tính chất Tính
o
du
kiên Tính đồng

cường tự kiềm cảm
u
cu
chế-tự
chủ
Các phẩm chất của ý chí
a.Tính mục đích: giúp con người điều
chỉnh hành vi hướng vào mục đích
om
tự giác.
.c
b.Tính độc lập: tự lực hoạt động, tự tin
vào bản thân
ng
co
c.Tính quyết đoán: khả năng đưa ra
quyết định kịp thời , dứt khoát
an
th
d.Tính bền bỉ: khả năng khắc phục khó ng
khăn, trở ngại để đạt mục đích đề ra
o
e.Tính tự chủ: khả năng và thói quen

du
Bà Cha-Sa-Soon (68
kiểm tra hành vi làm chủ bản thân, tuổi),950 lần mới thi
u
đậu bằng lái xe

cu
kìm hãm những hoạt động không

(4/2005 – 6/11/2009)
cần thiết.
81
2. Hành động ý chí
a. Hành động ý chí là gì?
om
Hành động ý chí là hành động có:
.c
• Ý thức
ng
• Có chủ tâm
co
• Đòi hỏi nỗ lực khắc phục khó khăn
an
th
• Thực hiện đến cùng mục đích đã đề ra.
ng
o
du
u
cu
Đặc điểm của hành động ý chí
om
1. Phản ánh hiện thực khách quan
.c
2. Nguồn kích thích thông qua động cơ
ng
3. Có tính mục đích rõ ràng, chứa đựng nội dung đạo đức
co
4. Có sự lựa chọn phương tiện và biện pháp tiến hành.
an
5. Hành động ý chí luôn có sự điều khiển, điều chỉnh, kiểm
th
tra của ý thức, luôn có sự nỗ lực khắc phục khó khăn,
ng
thực hiện đến cùng mục đích đã đề ra
o
du
u
cu
b. Cấu trúc của hành động ý chí
CẤU TRÚC CỦA HÀNH ĐỘNG Ý CHÍ
om
.c
Giai đoạn Giai đoạn Giai đoạn
ng
chuẩn bị thực hiện đánh giá kết quả
co
an
th
ng
Xác Lập Quyết Hành Hành
o
Đối
du
định kế định động động

Đánh chiếu
mục hành
u
hoạch bên bên

giá
cu
đích động ngoài trong
3. Hành động tự động hoá: Kỹ xảo
và thói quen
om
a. Hành động tự động hoá là gì?
.c
Hành động tự động hoá là hành
ng
động có ý thức
co
Lặp đi lặp lại nhiều lần/ Luyện tập
an
th
Không có sự kiểm soát trực tiếp
ng
của ý thức
o
du
Có 2 loại hành động tự động hoá:

u
cu
• Kỹ xảo
• Thói quen
Phân biệt kỹ xảo và thói quen
KỸ XẢO
om
THÓI QUEN
Mang tính chất kỹ thuật Mang tính chất nhu cầu, nếp
.c
sống
ng
co
Được đánh giá về mặt thao tác Được đánh giá về mặt đạo đức
an
Ít gắn với tình huống Luôn luôn gắn với tình huống cụ
th thể
o ng
Ít bền vững nếu không thường Bền vững, ăn sâu vào nếp sống
du
xuyên luyện tập, củng cố

u
cu
Con đường hình thành chủ yếu là Hình thành qua nhiều con đường
luyện tập có mục đích và hệ thống như rèn luyện, bắt chước
b) Quy luật hình thành kỹ xảo
Quy luật về Trong quá trình luyện tập kỹ xảo có sự tiến bộ
sự tiến bộ không đồng đều: hoặc là khi mới luyện tập thì tiến
không đều bộ nhanh, sau đó chậm dần, hoặc là ngược lại,
om
cũng có những trường hợp khi bắt đầu luyện tập
của kỹ xảo thì sự tiến bộ tạm thời lùi lại, sau đó tăng dần
.c
Quy luật
Mỗi phương pháp luyện tập kỹ xảo chỉ đem lại 1
ng
“đỉnh” của
kết quả cao nhất có thể đối với nó, gọi là “đỉnh” của
co
phương pháp
luyện tập phương pháp đó
an
th
Quy luật về sự tác động qua lại giữa kỹ xảo cũ và
Quy luật
ng
kỹ xảo mới diễn ra theo 2 chiều hướng: kỹ xảo cũ ảnh hưởng
tác động tốt, có lợi cho việc hình thành kỹ xảo mới, gọi là sự di chuyển
o
du
kĩ xảo; kĩ xảo cũ ảnh hưởng xấu, gây trở ngại cho

qua lại việc hình thành kỹ xảo mới, gọi là “giao thoa” kĩ xảo.
u
cu
Quy luật Một kĩ xảo đã được hình thành nếu không

luyện tập, củng cố và sử dụng thường xuyên
dập tắt
có thể bị suy yếu và cuối cùng
kỹ xảo bị mất đi

C5-Tình Cảm, Lý Chí Của Nhân Cách

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

C5-Tình Cảm, Lý Chí Của Nhân Cách

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

om

NỘI DUNG PHẠM VI PHƯƠNG THỨC

Xuất hiện trước Xuất hiện sau

Phản xạ không điều kiện Phản xạ có điều kiện

Anh năng đi lại mẹ thầy năng thương”

Xúc cảm- những rung

Mạnh mẽ, rõ rệt hơn màu sắc xúc cảm

-Thái độ của con người đối với SVHT

Tình huống: Tôi khiếp đảm khi đi trong bóng

Tình huống: Tôi giận run người khi biết rằng

tay tung hốn loạn

ND khác Nhận thức Tình cảm

sự tìm tòi , khám phá sáng tạo trong quá trình

nhận thức thế giới

Tính hai mặt Tính chân thực

Yêu nhau đến thác vẫn còn yêu nhau

4. Yêu nhau yêu cả đường đi

– Hình thành trong môi trường xã hội

– Nảy sinh trong giao tiếp

– Tình cảm có là do tổng hợp, khái quát hóa

những cảm xúc đồng loại

người với con người, hiện thực xung quanh,

Tình cảm phản ánh chính xác nội tâm cho

dù người đó có cố tình che dấu

– Đan xen thỏa mãn/ không thỏa mãn

– Tích cực/ Tiêu cực

– Dương tính/ âm tính

Là mặt tập trung nhất, đậm nét nhất nhân cách

lực; là yếu tố có quan hệ qua lại với khí

Tình Tình Tình Tình

đạo trí thẩm hoạt

th e. Ngọt bùi nhớ đắng cay

6. Quy luật về sự hình f. Giận thì giận mà thương thì

thành tình cảm thương

❖ Lây truyền từ người sang người khác

❖ Công tác tuyên truyền, vận động (...)

❖ Tránh sự “lây lan” những tình cảm tiêu cực(...)

Một xúc cảm, tình cảm nào đó:

❖ Tránh hiện tượng “chai dạn” (...)

❖ Một TC suy yếu → làm tăng/ giảm một TC khác

Chuyển từ đối tượng này sang đối

❖ Tránh hiện tượng: “vơ đũa cả nắm” (...)

Cô gái lên xe hoa

Muốn hình thành tình cảm:

5. Quy luật “pha trộn” e. Ngọt bùi nhớ đắng cay

6. Quy luật về sự hình f. Giận thì giận mà thương thì

thành tình cảm

Hiệp sĩ CNTT 2005 Nguyễn Công Hùng và em gái Nguyễn

“Không có nghèo gì bằng không có tài, không có gì hèn bằng không

10.VƯỢT QUA CHÍNH MÌNH TÍNH CÁCH – SỐ PHẬN

11. CHĂM CHỈ

12. QUYẾT TÂM

• Đòi hỏi phải có sự nỗ lực khắc phục khó

khăn bên trong và bên ngoài

kiên Tính đồng

e.Tính tự chủ: khả năng và thói quen

đậu bằng lái xe

kìm hãm những hoạt động không

CẤU TRÚC CỦA HÀNH ĐỘNG Ý CHÍ

định kế định động động

hoạch bên bên

đích động ngoài trong

Có 2 loại hành động tự động hoá:

xuyên luyện tập, củng cố