Zaburzenia i dysfunkcje

seksualne

mgr Anna Zawadzka

Seksuolog kliniczny
Pojęcie normy i patologii seksualnej
Norma jest to ustalona, ogólnie przyjęta
zasada, granica przewidziana jako wymagana
lub obowiązująca w jakimś zakresie.
Normy istotne w praktyce seksuologicznej to:
 Norma medyczna
 Norma seksualna
 Norma partnerska
 Norma społeczna
 Norma religijna
 Norma prawna
 Norma seksualna
Wg Kazimierza Imielińskiego
rozumienie wyróżniamy trzy kategorie
norm
Norma akceptowana praktyki i zachowania
seksualne, które nie stanowią optimum, lecz
Norma optymalna nie ograniczają rozwoju psychicznego
Praktyki i zachowania seksualne, człowieka, nie utrudniają mu nawiązywania
które są najbardziej pożądane z głębokiej więzi międzyludzkiej, nie budzą
punktu widzenia indywidualnego i zasadniczych zastrzeżeo
społecznego

Norma tolerowana czyli praktyki i zachowania seksualne, które

ograniczają człowiekowi możliwośd harmonijnego doboru
seksualnego, zmniejszają liczbę potencjalnych partnerów i
możliwośd nawiązania z nimi głębokiej więzi międzyludzkiej. Nie
mają jednak charakteru bezwzględnie patologicznego
 Norma religijna
• Płciowość dotyczy uczuciowości, zdolności do miłości i prokreacji

• Przyjemność seksualna jest moralnie nieuporządkowana jeśli brak w

niej nastawienia na prokreację i zjednoczenie

• Masturbacja jest aktem nieuporządkowanym moralnie

• Akty homoseksualne są sprzeczne z prawem naturalnym

• Każdy akt małżeński powinien być otwarty na przekazywanie życia

• Narzeczeni są powoływani do życia w czystości poprzez zachowanie

wstrzemięźliwości

• Cudzołóstwo, rozwód, poligamia i wolne związku są wykroczeniem

przeciwko godności małżeństwa
 Norma społeczna
Jest to względnie trwały, przyjęty w danej grupie
społecznej sposób zachowania się jednostki społecznej w
danej sytuacji zależnie od zajmowanej przez nią
stanowiska i odgrywanej przez nią roli.

Seks analny,
oralny

Masturbacja

Stosunki przed i
pozamałżeoskie Prostytucja
 Norma prawna
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku
Rozdział XXV
Przestępstwa przeciwko wolności
seksualnej i obyczajności
 Norma medyczna

Zdrowie seksualne to integracja biologicznych, emocjonalnych,

intelektualnych i społecznych aspektów życia seksualnego, ważnych dla
pozytywnego rozwoju osobowości, komunikacji i miłości (WHO, 1986r.)

Zdrowie reprodukcyjne jest stanem fizycznego, psychicznego i społecznego

dobrostanu we wszystkich sprawach związanych z systemem reprodukcji.

Zdrowie reprodukcyjne oznacza, że ludzie są w stanie prowadzić

satysfakcjonujące i bezpieczne życie seksualne, płodzić dzieci oraz w
sposób swobodny decydować, czy, kiedy i ile ich posiadać. Zdrowie
seksualne jest częścią zdrowia reprodukcyjnego i polega na zdrowym
rozwoju seksualnym; równych i odpowiedzialnych relacjach partnerskich
oraz satysfakcji seksualnej, wolności od chorób, niedomagań, niemocy
seksualnej, jak i również przemocy i innych krzywdzących praktyk
związanych z seksualnością. (definicje WHO)
 KLASYFIKACJA I KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE
ZABURZEŃ SEKSUALNYCH WG ICD-10

(F52) DYSFUNKCJA SEKSUALNA NIE SPOWODOWANA ZABURZENIEM

ORGANICZNYM ANI CHOROBĄ SOMATYCZNĄ

• G1. Osoba nie jest zdolna do uczestniczenia w związkach seksualnych

odpowiednio do swoich pragnień.
• G2. Dysfunkcja występuje często, lecz w pewnych sytuacjach może się
nie ujawnić.
• G3. Dysfunkcja występowała przez co najmniej 6 miesięcy.
• G4. Dysfunkcji zupełnie nie można przypisać innym zaburzeniom
psychicznym i zaburzeniom zachowania wg ICD-10, ani schorzeniom
somatycznym (jak zaburzenia endokrynologiczne) czy farmakoterapii.
 KLASYFIKACJA I KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE
ZABURZEŃ SEKSUALNYCH WG ICD-10

- F 64 Zaburzenia identyfikacji płciowej

- F 65 Zaburzenia preferencji seksualnych

- osoba doświadcza powtarzającego się, nasilonego popędu i wyobrażeń
seksualnych dotyczących niezwykłych przedmiotów lub działań
- osoba zarówno realizuje ten popęd, jak i odczuwa z tego powodu cierpienie
- preferencja występuje od co najmniej 6 miesięcy

- F 66 Zaburzenia psychologiczne i zaburzenia zachowania związane z rozwojem i

orientacją seksualną
DIAGNOSTYKA W KLINICE SEKSUOLOGICZNEJ
Zaburzenia i dysfunkcje seksualne
u kobiet
 F52.0 BRAK LUB UTRATA POTRZEB SEKSUALNYCH
(oziębłość, osłabienie pożądania seksualnego)

• A. Spełnione ogólne kryteria dysfunkcji seksualnej (F52).

• B. Brak lub utrata pożądania seksualnego, przejawiająca się

zmniejszeniem zainteresowania tematami seksualnymi,
myślenia o sprawach seksualnych z uczuciem pragnienia
oraz zmniejszeniem wyobrażeń seksualnych.

• C. Brak zainteresowania inicjowaniem aktywności seksualnej

zarówno z partnerem, jak i w sytuacji samotnej masturbacji,
co prowadzi do aktywności seksualnej o częstości wyraźnie
mniejszej od oczekiwanej, biorąc pod uwagę wiek i
okoliczności, lub o częstości bardzo znacznie obniżonej w
porównaniu z poziomem poprzednio dużo wyższym.
F52.0 BRAK LUB UTRATA POTRZEB SEKSUALNYCH
(oziębłość, osłabienie pożądania seksualnego)

Rozpowszechnienie
zaburzenia
pożądania
25%

75%
F52.0 BRAK LUB UTRATA POTRZEB SEKSUALNYCH
(oziębłość, osłabienie pożądania seksualnego)

Biologiczne

 Zaburzenia hormonalne
 Choroby somatyczne i psychiczne
 Leki
 Uzależnienia
 Wiek
 Uwarunkowania genetyczne i wrodzone
F52.0 BRAK LUB UTRATA POTRZEB SEKSUALNYCH
(oziębłość, osłabienie pożądania seksualnego)

Psychiczne

Depresja
Homoseksualizm
Zaburzenia identyfikacji z płcią
Zaburzony obraz własnego ciała
Urazy seksualne w dzieciostwie
Tłumienie fantazji seksualnych
Lęki
Fobie seksualne
Rygoryzm religijny
Przekazy dotyczące seksualności, seksu, mężczyzn wyniesione z domu rodzinnego
F52.0 BRAK LUB UTRATA POTRZEB SEKSUALNYCH
(oziębłość, osłabienie pożądania seksualnego)

Partnerskie

Konflikty partnerskie
Znudzenie osobą partnera
Brak atrakcyjności partnera
Brak więzi emocjonalnej z partnerem
Więź o typie bierno-agresywnym
Brak motywacji do podjęcia współżycia
 Farmakoterapia:

• Zmiana stosowanych leków

• Leki hormonalne
• Leki pobudzające
 Metody treningowe:
• Seanse seksualne wg Guillerma
• Adaptacja seansów Master i Johnson przez
Kratochvila
• Trening masturbacyjny LoPicollo
• Terapia racjonalna wg Kratochvila
• Trening relaksacyjny
• Systematyczna desensybilizacja
• Dwiczenie mięśnia łonowo-guzicznego
Psychoterapia małżeostw
 Nadmierny popęd seksualny
• Przyczyny: choroby OUN, zaburzenia
osobowości, stany maniakalne, psychotyczne,
uzależnienia, zaburzenia hormonalne,
uwarunkowanie konstytucjonalne
• Typy erotomanii: zakodowana, okresowa,
kompulsywna, uzależnienie od seksu
• Metody leczenia: farmakoterapia, techniki
relaksacyjne, metody stosowane w
uzależnieniach
 F.52.3 ZABURZENIA ORGAZMU

• A. Spełnione ogólne kryteria dysfunkcji seksualnej (F52).

• B. Występuje dysfunkcja orgazmu (brak albo znaczne opóźnienie orgazmu),
przybierająca jedną z następujących postaci:
(1) orgazm nie był przeżywany nigdy, w żadnej sytuacji,
(2) dysfunkcja seksualna rozwinęła się po okresie względnie prawidłowych
reakcji:
(a) ogólna: dysfunkcja orgazmu występuje we wszystkich sytuacjach i z każdym
partnerem,
(b) sytuacyjna:
u kobiet: orgazm nie występuje w pewnych sytuacjach (np. w czasie
masturbowania się lub z pewnymi partnerami),
u mężczyzn: może mieć zastosowanie jedno z następujących:
i) orgazm pojawia się tylko w czasie snu, nigdy w stanie czuwania,
ii) orgazm nie pojawia się nigdy w obecności partnerki,
iii) orgazm pojawia się w obecności partnerki, ale nie podczas stosunku.
F.52.3 ZABURZENIA ORGAZMU

zaburzenia Rozpowszechnienie
orgazmu
17%

83%
 F.52.3 ZABURZENIA ORGAZMU

• biologiczne
Przyczyny: psychiczne społeczne

• Zaburzona kurczliwośd • Przemoc seksualna • Słaba edukacja

mięśni Kegla • Agresja do mężczyzn seksualna
• Hormonalne • Zaburzone relacje • Rygoryzm religijny
• Neurologiczne partnerskie • Konserwatyzm
• Cukrzyca • Lęk przed ciążą środowiskowy
• Nowotwory • Nadmierna kontrola
• Uzależnienia • Cechy homoseksualne
• Leki
 Leczenie:
Farmakoterapia:
• leki psychotropowe
• podwyższające ciśnienie krwi
• hormonalne, pubudzające
 Metody treningowe:
• Seanse seksualne wg Guillerma
• Trening Masters i Johnson
• Trening masturbacyjny LoPicollo
• Trening relaksacyjny
• Systematyczna desensybilizacja
• Dwiczenie mięśnia łonowo-guzicznego
• Technika mostu Krohna
• Pobudzanie przestrzeni Grafenberga w trakcie stosunku
• Libroterapia i edukacja seksualna
• Psychoterapia małżeostw
 Problemy w trakcie terapii oziębłości i
anorgazmii
• Przesadny wstyd i opory
• Przesądy dotyczące stymulacji łechtaczkowej
• Zadaniowe podejście
• Brak skupienia się i zajmowanie się drugorzędnymi
sprawami
• Postawy niezadowolenia życiowego i niechęci
• Odczuwanie mechaniczności metody treningowej
(model reakcji seksualnej kobiety)
• Zmęczenie i przesyt codziennymi dwiczeniami (zasady
tradycyjnej terapii)
• Zwykłe sprzeczki z partnerem
 F52.5 POCHWICA NIEORGANICZNA

A. Spełnione ogólne kryteria dysfunkcji seksualnej (F52).

B. Występuje skurcz mięśni okołopochwowych, nie pozwalający na wprowadzenie

członka lub utrudniający je.

Dysfunkcja przybiera jedną z następujących postaci:

(1) prawidłowa reakcja nigdy nie występowała,

(2) pochwica rozwinęła się po okresie względnie prawidłowej reakcji:

(a) gdy nie jest podejmowane wprowadzenie do pochwy, reakcja seksualna może
być prawidłowa.

(b) (b) jakakolwiek próba kontaktu seksualnego prowadzi do uogólnionej obawy i

dążenia do uniknięcia wprowadzenia członka do pochwy (np. skurcz mięśni
przywodzących ud).
F52.5 POCHWICA NIEORGANICZNA

pochwica Rozpowszechnienie
5%

95%
 F52.5 POCHWICA NIEORGANICZNA

Przyczyny:

• Infekcje
• Zmiany poporodowe
• Bolesna defloracja

• Osobowośd niedojrzała
• Anoreksja
• Przemoc seksualna
• Zaburzone relacje partnerskie
• Negatywne przekonania dotyczące seksu i mężczyzn
• Lęki
• Inne zaburzenia seksualne
 F52.5 POCHWICA NIEORGANICZNA

Leczenie:
• Farmakoterapia (leki anksjolityczne,
przeciwbólowe, rozkurczające)
• Metody chirurgiczne
• Metody treningowe
 Metody treningowe
• Metoda treningowa Leilblum
• Trening Masters i Johnson
• Trening funckjonalny Kratochvila
• Metoda treningowa Lwa-Starowicza
• Technika wg Kaplan
• Trening relaksacyjny
• Systematyczna desensybilizacja
 Problemy w trakcie terapii pochwicy
• Zaprzestanie współżycia gdy celem była
wyłącznie prokreacja
• Dyspareunia
• Niski poziom libido
• Lęk przed ciążą
• Konflikty w związku
• Zaburzenia seksualne u partnera
 F52.6 DYSPAREUNIA NIEORGANICZNA

Spełnione ogólne kryteria dysfunkcji seksualnej (F52).

Ponadto, u kobiet:

• Odczuwany jest ból u wejścia do pochwy, albo przez cały czas

trwania stosunku, albo

• tylko wtedy, gdy dochodzi do głębokiej penetracji pochwy

przez członek.

• Przyczyny zaburzenia nie jest pochwica ani niedostateczne

zwilżanie. Dyspareunię

• pochodzenia organicznego należy klasyfikować stosownie do

warunkującego ją zaburzenia.
F52.6 DYSPAREUNIA NIEORGANICZNA

Rozpowszechnienie
dyspareunia
17%

83%
 F52.6 DYSPAREUNIA NIEORGANICZNA

Przyczyny
• Zaburzenia lękowe, depresyjne
• Zaburzone relacje partnerskie
• Preferencje masochistyczne
• Negatywne przekonania na temat seksu i seksualności
• Przemoc seksualna
• Rygoryzm religijny
• Braki w edukacji seksualnej
 F52.6 DYSPAREUNIA NIEORGANICZNA

• Leczenie
Farmakoterapia: leki anksjolityczne,
przeciwbólowe, anestetyczne
Edukacja seksualna
Terapia par
Metody treningowe
 Metody treningowe
• Trening relaksacyjny
• Systematyczna desensybilizacja
• Trening Masters i Johnson
• Dwiczenia mięśnia łonowo-guzicznego
• Trening masturbacyjny Lo-Picollo
 Zaburzenia seksualne kobiet
Algorytm diagnostyczny
WYWIADY:
SEKSUOLOGICZNY,
pacjentka zgłaszająca problemy seksualne MEDYCZNY,
PSYCHOLOGICZNY,
SPOŁECZNY.

BADANIA:
podstawowa ocena problemu PRZEDMIOTOWE,
DIAGNOSTYCZNE,
LABORATORYJNE

wyniki pozwalają wyniki wymagają dodatkowe testy

na pojęcie leczenia dodatkowej oceny specjalistyczne

Edukacja obydwojga partnerów

Wspólne podjęcie decyzji o leczeniu

LECZENIE
Źródło: D. Hatzichristou i wsp. J. Sex. Med., 2004; 1; 49-57.
27.05.2008 r.
Zaburzenia i dysfunkcje seksualne
u mężczyzn
 F52.2 BRAK REAKCJI GENITALNEJ (zaburzenie
pobudzenia seksualnego u kobiet,
zaburzenia erekcji u mężczyzn, impotencja psychogenna)
A. Spełnione ogólne kryteria dysfunkcji seksualnej (F52).

Ponadto, u mężczyzn:

B. Wystarczający do odbycia stosunku wzwód zanika przy próbie

podjęcia go. Dysfunkcja może przyjąć jedną z następujących
postaci:

(1) pełen wzwód pojawia się podczas wstępnych etapów gry miłosnej,
lecz znika lub zmniejsza się przy próbie podjęcia stosunku (przed
wytryskiem, jeżeli występuje),

(2) wzwód występuje, lecz tylko wtedy, gdy stosunek nie jest
przewidywany,

(3) występuje tylko częściowy wzwód, niewystarczający,

(4) nabrzmienie prącia nie występuje zupełnie.

 Zaburzenia erekcji

zaburzenia Rozpowszechnienie
erekcji
10%

90%
 Zaburzenia erekcji
• Negatywne skutki dla kobiety, dla mężczyzny i
dla związku
• Klasyfikacja: organiczne, psychologiczne bądź
mieszane zaburzenia erekcji – ustalanie
etiologii
 Zaburzenia erekcji

Przyczyny organiczne

• Cukrzyca‘

• SM

• Choroby układu krążenia, nadciśnienie tętnicze

• Urazy kręgosłupa

• Niewydolność wątroby

• Stosowane w w/w chorobach leki

• Uzależnienia

• Urazy
 Zaburzenia erekcji

Przyczyny psychogenne
• Lęki
• Problemy z samooceną
• Stres
• Trudności w relacji partnerskiej
• Niepewność w roli mężczyzny
• Zadaniowe podejście do aktu seksualnego
• Negatywne przekonania na temat seksu i seksualności
 Leczenie
• Terapia I rzutu polega na przyjmowaniu Viagry, Maxigry,
Cialisu lub innych preparatów stosowanych miejscowo w
postaci żeli. Możliwe jest także zastosowanie pompek
próżniowych, które nakłada się na penisa i dzięki
wytworzeniu sztucznej próżni powodują one napływ krwi i
erekcję. Terapia pierwszego rzutu obejmuje także terapię
seksuologiczną
 Leczenie
Terapia II rzutu ( w przypadku nieskuteczności pierwszej
lub niskiej satysfakcji pacjenta) polega na zastosowaniu
iniekcji z papaweryny lub prostaglandyny (to leki, które
wstrzykuje się przed planowanym stosunkiem w prącie).
Można także używać żeli docewkowych - żel taki
wprowadza się do cewki moczowej, co również powoduje
erekcję.
 Leczenie

I wreszcie terapia III rzutu polegająca na wprowadzeniu do

prącia protezy. Na rynku dostępne są różne rodzaje protez
- zazwyczaj jednak większość wymaga usunięcia jąder -
gdyż w worku mosznowym umieszcza się najczęściej
pompkę, przy użyciu której uzyskuje się efekt erekcji.
 Metody treningowe
• Systematyczna desensybilizacja
• Trening Masters i Johnson
• Technika ucisku
• Model terapii behawioralnej wg Kaplan
• Trening seksualny par wg Kratochvila
• Metoda ułożenia ginekologicznego
• Metoda stosunku udowego
• Metoda zakazanego owocy/miesiąca miodowego
 Problemy w trakcie terapii
1. Krytyczne fazy treningu w przypadku zaburzeo
erekcji:
- Faza początkowego ukierunkowania zadaniowego
- Faza w problematyką penetracji
- Rezygnacja postterapeutyczna
2. Niewłaściwie zachowania partnerki”
- Tendencja do upokarzania partnera
- Obawa przed utratą zależności partnera
- Brak motywacji partnerki do kontynuowania
współżycia
 F52.4 WYTRYSK PRZEDWCZESNY

A. Spełnione ogólne kryteria dysfunkcji seksualnej (F52).

B. Niezdolność do opóźnienia wytrysku wystarczającego do zadowolenia z gry

miłosnej, przejawiana jako którekolwiek z następujących:

(1) występowanie wytrysku przed lub natychmiast po rozpoczęciu stosunku (jeśli

wymagane jest określenie granicy czasu: przed lub do 15 sekund po
rozpoczęciu stosunku),

(2) wytrysk występuje w sytuacji wzwodu nie wystarczającego do umożliwienia

stosunku.

C. Problem nie powstaje w następstwie przedłużonego powstrzymywania

aktywności seksualnej
 F52.4 WYTRYSK PRZEDWCZESNY

wytrysk Rozpowszechnienie
przedwczesny
30%

70%
 F52.4 WYTRYSK PRZEDWCZESNY
Klasyfikacja wg Lew Starowicz

1. w zależności od fazy kontaktu

• wytrysk zbyt przedwczesny

• wytrysk przedwczesny

• wytrysk zbyt wczesny

2. W zależności od biografii seksualnej

• Pierwotne

• Wtórne

3. W zależności od poziomu intensywności

• Epizodyczne

• Sytuacyjne

• Uogólnione
 F52.4 WYTRYSK PRZEDWCZESNY

Przyczyny organiczne:
• Neurofizjologiczne cechy - wrodzone, biologiczne predyspozycje do szybkiej ejakulacji,
trwa całe życie, występuje zawsze - w każdych warunkach; jest bardzo często spotykany.

• Choroba somatyczna - nabyty, (np. zapalenie gruczołu krokowego –prostaty, infekcja dróg
moczowych), występuje w każdej sytuacji w trakcie trwania choroby, spotykany
okazjonalnie.

• Fizyczny uraz (np. rdzenia kręgowego) – nabyty, występuje zawsze, w każdej sytuacji; jest
rzadko spotykany.

• Działanie uboczne leków – nabyty, występuje zawsze w okresie przyjmowania leków,

rzadko spotykany
 F52.4 WYTRYSK PRZEDWCZESNY
Przyczyny psychogenne:
• Zaburzenia psychiczne - dystymia, zaburzenia osobowości,
zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne , zaburzenia
dwubiegunowe)

• Psychiczny stres - (np. zaburzenia adaptacyjne, reakcje

depresyjne, wstyd dotyczący sfery seksualnej

• Relacje z partnerką, nierozwiązane konflikty

• Brak umiejętności w sztuce miłosnej- (np. trudność w

skupieniu się na własnych doznaniach i koncentrowanie całej
uwagi na partnerce, brak umiejętności wykorzystania mięśnia
łonowo-guzicznego w kontrolowaniu wytrysku)
 Leczenie
• Farmakoterapia (leki przeciwlękowe, środki
znieczulające żołądź)
• Metody treningowe
 Metody treningowe
• Trening relaksacyjny
• Trening Masters i Johnson
• Trening seksualny pary wg Kratochvila
• Techniki masturbacyjne, automasturbacja
• Technika Carezza
• Metoda kąpieli
 F64.0 Transseksualizm
A.Pragnienie życia i akceptacji w roli osoby o
przeciwnej płci, zwykle związane z żądaniem
doprowadzenia ciała za pomocą zabiegów
chirurgicznych lub leczenia hormonalnego do
postaci tak zbieżnej z preferowanej płcią, jak to
tylko możliwe.
B. Tożsamośd transseksualna występuje trwale od co
najmniej 2 lat.
C. Zaburzenie nie jest objawem innego zaburzenia
psychicznego (np. schizofrenii) ani nie wiąże się z
nieprawidłowościami chromosomalnymi.
 F64.1 Transwestytyzm o typie
podwójnej roli
A.Osoba nosi ubrania przeciwnej płci w celu
chwilowego doświadczenia przynależności
do przeciwnej płci.

B.Przebieranie nie jest motywowane seksualnie.

C.Nie występuje pragnienie trwałej zmiany płci

na przeciwną.
 Zaburzenia identyfikacji płci
Geneza i kształtowanie się tożsamości
seksualnej (rodzaje płci, czynniki biologiczne,
rozwojowe i kulturowe)
Diagnoza – psychologiczna, psychiatryczna,
seksuologiczna, inne badania lekarskie)
Terapia hormonalna plus test realnego życia
Sądowna zmiana płci
Leczenie chirurgiczne
 Zaburzenia identyfikacji płci
 Cele psychoterapii:
• Zrozumienie samego siebie i swojej sytuacji życiowej
przez p-t (profil rozwojowy, poznawczy, relacje)
• Rozważenie z p-t wszystkich możliwości rozwiązania
uwzględniając czynniki psychologiczne, społeczne i
somatyczne
• Praca nad problemami współtowarzyszącymi –
depresja, uzależnienia, trudności partnerskie
• Tworzenie szczegółowych planów działania łącznie z
możliwymi trudnościami i metodami poradzenia sobie
z nimi.
 Zaburzenia preferencji seksualnej
 Mechanizm kształtowania się preferencji (mapa miłości – wzorzec praktyk
seksualnych i obiektu atrakcyjności)
 Istotą parafilii jest:
• Powtarzająca się reaktywnośd
• Obsesyjna zależnośd od niezwykłego bodźca
• Zawężona reaktywnośd
• Dezintegracja popędu seksualnego i osobowości
 W przypadku zach. dewiacyjnych osobowośd akceptuje bądź odrzuca takie
zachowanie poprzez:
• Afirmację
• Akceptację
• Obronę
• Wyparcie
Rola partnera w zachowaniu dewiacyjnym.
Zaburzenia preferencji seksualnych
Diagnostyka zaburzeo:
• Wywiad seksuologiczny
• Diagnostyka OUN
• Badanie kariotypu
• Badanie hormonalne
• Wywiad z aktualnym partnerem
• Testy psychologiczne
• Własny pisemny raport pacjenta
• Test fallopletyzmograficzny
Zaburzenia preferencji seksualnych
Leczenie:
• W zależności od źródła cierpienia (wykluczenie
społeczne, niezgodnośd z przyjmowanymi
normami, trudności w relacji partnerskiej)
• Kryteria leczenia przymusowego
 Geneza przestępczości seksualnej
Płed
Czynniki biologiczne
Alkohol
Czynniki kulturowe
Czynniki psychologiczne
 Sprawcy przemocy seksualnej wobec
dzieci
 Pedofilia preferencyjna
• typ uwodzący,
• typ introwertywny,
• typ sadystyczny
 Pedofilia sytuacyjna
• typ nieprzystosowany,
• typ zahamowany,
• typ regresyjno-frustracyjny,
• typ moralnie nie odróżniający,
• typ seksualnie nie odróżniający
 Sprawcy przemocy seksualnej wobec
dzieci w rodzinach
• Typ z dominującym sprawcą
• Typ z regresywnym sprawcą
• Typ z dominującym dzieckiem
• Rodziny promiskuityczne
 Sprawcy zgwałceo
Zgwałcenia motywowane pozaseksualnie
• Władcze
• Gniewne
• Represyjne
Zgwałcenia motywowane seksualnie
• Sytuacyjne
• Instrumentalne
• Sadystyczne
• Dewiacyjne
 Terapia sprawców
Metody chirurgiczne
Metody farmakologiczne
Metody psychoterapeutyczne

Czynniki utrudniające proces terapeutyczny

 Ofiary
 Diagnoza dziecka z podejrzeniem wykorzystania seksualnego, kryteria
oceny wiarygodności, sposób przeprowadzania badania
 Czynniki ryzyka zostania ofiarą
• w przypadku pedofilii
• w przypadku kazirodztwa
• w przypadku zgwałcenia
 Konsekwencje wczesne i długoterminowe u ofiar (dzieci i dorosłych):
• Sfera somatyczna
• Sfera emocjonalna
• Sfera społeczna
• Sfera seksualna
 Leczenie dzieci i dorosłych ofiar nadużyd seksualnych:
• Pomoc medyczna
• Pomoc terapeutyczna