Professional Documents
Culture Documents
Adalet Reformu Nasil Olmalidir
Adalet Reformu Nasil Olmalidir
1-)Anayasa Mahkemesini yerine Tü rkiye İnsan Hakları Mahkemesi kurulacaktır. Yargıtay'dan sonra
insan hakları ihlal niteliğ i taşıyan davalar bu mahkemeye ü cretsiz olarak iletilecektir. Bunun için
hangi hukuk ihlallerinin ve ne tü r suçların insan hakları ihlali olduğ una dair ve bu mahkemeni
gö rev-yetki ve çalışma usullerine ilişkin ö zel bir kanun çıkarılacaktır. Ayrıca yasalardaki ve
anayasadaki insan hakları ve hü rriyetlerine aykırı hü kü mlerin iptali için bu mahkemeye doğ rudan
bireysel başvuru hakkı açıktır.
Tü rkiye İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararı iç hukukta yargıya kapalıdır. Vatandaş buranın
kararını da beğ enmezse A.İ.H.M.ne başvurabilir.
Tü rkiye İnsan Hakları Mahkemesi, Hakimler ve Savcılar Kurulu, Yargıtay, Danıştay ü yelerine aday
olan hakimler Ö SYM tarafından Hukukun tü m dalları ile ilgili sınava tabi tutulur. Bu sınava, dosyası
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde ceza almış, evli ve en az iki çocuklu olmayan, içki ve sigara
bağ ımlısı hakimler giremezler. 100 ü zerinden 80 ve ü zeri alan hakimler arasından noter huzurunda
yapılan BİLGİSAYARLI ATAMA YÖ NTEMİ ile boş kadrolara atama yapılır.
Hakimler ve Savcılar Kurulu kararları yargı itirazına açıktır. İtiraz makamı da Tü rkiye İnsan Hakları
Mahkemesi'dir.
3-)Kararları temyizden bozulmadan gelen, karara bağ lanan dosya sayısı ve kararın alındığ ı celse
sayısı ortalaması hâ kimler için performans kriteri olmalıdır. Tayin-terfi ve ü cretlendirmede bu
ö lçü ler ö ncelikle değ erlendirmelidir.
İdare davalarda davalı idarenin davacı bireyin cevabına ikinci cevap hakkı alınmıştır.
6-)Askeri mahkemeler askeri idare mahkemesine dö nü ştü rü lecek temyiz makamı da sivil Danıştay
olacaktır. Danıştay savcıları hakim kadrosuna geçirilerek bunlara ait yeni daireler oluşturulacaktır.
Danıştay sü recinde tetkik savcısı incelemesi kaldırılmalı, sadece dosyaların usul denetimini yapan
tetkik hakimi incelemesi olmalıdır.
Askeri-İdari-Adli yargı ayrımı ortadan kaldırılarak yargı yö netimi tekleştirilmelidir. Askeri yargının
yetki alanı; sadece kışla içersinde işlenen ve askerlik gö reviyle ilgili, askerler arasında geçen
konular ile ilgili suçlarla sınırlandırılmalıdır. Bunların dışındaki suçlarla ilgili olarak; askerler sivil
yargının denetimine girmelidirler. Bu Bağ lamda Askeri Danıştay ve Askeri Yargıtay kaldırılmalıdır.
7-)TSK’nin idari mali işlerinin denetimi Sayıştay’a devredilecektir. Sayıştay tıpkı Yargıtay ve
Danıştay gibi daireler şeklinde yeniden yapılandırılacaktır. Ü niversiteler, TSK, Yerel Yö netimler, Ü st
Kurullar, Kamu ve belediye şirketleri, Bakanlıklar ayrı ayrı dairelerce denetlenecektir. Denetime
giden her dosya için bir barkot numarası verilerek bu dosya numarası ile DOSYANIN hangi aşmada
olduğ u sorgulanacaktır.
9-) Her vatandaş ilgili kanunun ö ngö rdü ğ ü biçimde başbakan, bakanları ve valileri dava edebilir. Bu
kişilerin yargılanması internetten canlı olarak yayınlanacaktır. Ancak bu kişilerin haklarında açılan
bir dava bitmeden aynı konuda açılan başka davaların dosyaları tek dava dosyası haline getirilir.
10-)Yü ksek bü rokratlara, milletvekillerine ve bakanlara karşı açılmış olan benzer nitelikteki
davalar birleştirilerek tek dava olarak yü rü tü lü r. Dava açanların sayıca en fazla olduğ u ildeki ilgili
mahkemeye dosya gö nderilerek dava orada devam ettirilir. Maddi sıkıntılar ve zaman yetersizliğ i
nedeniyle mahkemeye gelemeyecekler için o kişinin ikametgahına en yakın karakolda mahkeme
gü nü ve saatinde hazır olması istenir. Mahkeme başladığ ında mahkemede bulunan bir kamera
internete bağ lanarak msn ortamında ilgili kişinin mahkemeye katılımı sağ lanır. Hakimin ve
mahkemedeki avukatlar, sanıkların ve tanıkların soruları izleyen kişiye iletilir. Verdiğ i cevaplar
mahkemedeki zapta aynen işlenir. Dava bittiğ inde duruşma zaptı internetten çıktı alınarak, MSN
gö rü şmelerinin gö rü ntü zaptı ise CD veya DVD ye kayıt edilerek belirlenecek sembolik ü cret
karşılığ ında karakola gelen kişiye verilir.
11-)Devlet vatandaşlarının bilmesi gereken hukuki kuralları ö ğ retmekle ve bizzat tatbik etmekle
mü kelleftir. Bir vatandaş devletin ö ngö rdü ğ ü bir yasağ ı işlediğ inde devletin bu konuda kendisini
yeterince bilgilendirmediğ ini ispat ederse ceza almaz. Bu amaçla her eve internet bağ lantısı
kurulacak tü m mevzuat hü kü mleri internet ü zerinden tü m vatandaşlara tebliğ i edilecektir.
13-)Devlet suça sebebiyet veren sosyo-ekonomik, hukuki, kü ltü rel sorunları çö zmeden bu suçlarla
ilgili ceza veremeyecektir. Bu durumda suçu işleyenin cezai sorumluluğ u; bu suça sebebiyet veren
ilgili amirleri, ailesi, vd. ilgililer arasında paylaştırılacaktır.
14-)Adalet ve İçişleri Bakanlıkları birleştirilerek Adalet ve İçgü venlik Bakanlığ ı adı altında yeniden
yapılandırılmalı. Jandarma komutanlıklarına, emniyet mü dü rlü klerine, polis ve jandarma
karakoluna birer savcı ve avukat atanarak çifte sorgulama, ulaşım, kırtasiye çilesi ve giderleri
ortadan kaldırılmalı. Karakollarda gö revli avukatlar gö zaltı sorgulamalarının yanı sıra gü ndü z
saatlerinde halka insan hakları ihlalleri konusunda danışmanlık hizmeti verecektir.
Jandarmanın askeri unsurları Kara Kuvvetleri Komutanlığ ına devredilmelidir. Başsavcı aynı
zamanda bulunduğ u il ve ilçenin emniyet mü dü rü olacaktır. Ancak konuyla ilgili kanun yü rü rlü ğ e
girdiğ i sırada ilgili il veya ilçe emniyet mü dü rü nü n performans puanı başsavcıdan yü ksekse o kişi il
emniyet mü dü rü olarak aynı zamanda savcıları da yö netecek, ilgili başsavcı da il emniyet mü dü rü
yardımcısı olacak.
c-Fonksiyonel Manyetik Rezonans tekniğ iyle çalışan yalan makinesine bağ lanarak sorgulama
yapılacaktır. Bö ylelikle kişinin yalan sö yleme şansı ortadan kalkacaktır.
16-)Tü m kö y ve mahalle muhtarlıkları il-ilçe veya belediye meclis ü yesi yapılacaktır. Herkes-
ikametgah-nakil,;vb. tü m muhtarlık işlemlerini bağ lı oldukları jandarma ve polis karakollarında
yaptıracaktır. İş-evlenme ve okul sebebiyle yapılacak ikametgâ h değ işiklikleri ilgili işlemin
yapıldığ ına dair resmi belge sunulmak suretiyle yapılacaktır. İkametgah ile hanenin sabit telefon
numaraları IP benzeri sistemle ilişikli hale getirilecektir. İl dışına yapılacak her tü rlü çıkış için bağ lı
bulunulan karakola telefon-internet-faks gibi yollarla çıkılmadan evvel mutlak suretle haber
verilecektir. Polis ve jandarma, suçlu ve kabahatli davranışlar içindeki tü m şahısların durumunu
ikametgah ve nü fus suretlerine kırmızı yazıyla yazacaklardır. Bu şahıslar durumlarını
dü zeltmedikçe bulundukları şehirden hiçbir yere gidemeyeceklerdir.
Bu sistem tam yerleşene kadar yapılacak olan mahkeme tebligatları, ilgili kişinin ikametgahına en
yakın PTT den o adrese bakan dağ ıtıcı kanalıyla çağ ırı pusulası gö nderilir. Tebligatı alacak olan kişi
ilgili PTT şubesine gelerek adına e-posta kanalıyla gelen tebligat çıktısını çıktı maliyet ü cretini sayfa
başı 100 Ykr olarak ö deyerek imza karşılığ ı teslim alır. Bu teknolojik altyapı tü m yurtta yerleştikten
sonra dava tebligatlarına cevap sü resi 30 gü nden 15 gü ne indirilecektir.
21-)Dava açanlardan dosya parasından başka hiçbir isim altında ve hiçbir şekilde para alınmayacak.
Elektronik Tebligat Kanunu çıkarılarak, her muhtarlığ a, polis ve jandarma karakolları eliyle e posta
ü zerinden çıktı alınarak ilgiliye tebliğ edilecektir. Cep telefonu bilinen ve bulunan şahıslara savcılık
çağ rı ve dava tarihi tebligatları cep mesaj ile yollanacaktır. Bunun için UYAP programı yazılım,
sunucular, kablo hattı, priz internet ve uydu internet ile desteklenecektir. Bilirkişilere dosyaları
PDF formatında kopyalanarak UYAP ü zerinden e-posta yoluyla gö nderilecek ve aynı yolla
alınacaktır.
22-) Dava dosyalarının içeriğ i gü ncel davalardan geriye doğ ru hızlı tarayıcılar desteğ inde-word ve
pdf formalarında elektronik ortama kayıt edilir. Bu kayıtlar CD lere yü klenir. Avukatlar-taraflar-
bilirkişi ve hakim davayı hızlı bir biçimde CD ortamından inceleyebilir. Bö ylece dava değ erlendirme
sü reci daha hızlı işler.
Her davanın karar aşamasından ö nceki oturumda bilirkişi heyetinin raporları kişisel gö zlem
sonuçları dava dosyasına eklenecektir. Hangi davalarda kimlerin bilirkişi olacağ ı bir kanunla
belirlenecektir. Gö rev ve yetkiye ilişkin, bilirkişi ihtiyacına ilişkin, yani karar için ne gerekiyorsa ilk
celsede karara bağ lanmalıdır. Bilirkişi raporunu kararın kendisine tebliğ inden itibaren en geç 15
gü n içersinde mahkemeye ulaştırılmış olmalıdır.
23-)Ö zellikle Bü yü kşehirlerde yerlere tü kü ren, yerlere çö p atan, kamuya açık yerlerde mü stehcen
kü fü rler eden insanlar kamerayla tespit edildiklerinde bir milyar TL cezaya çarptırılmalı. Kimliğ ine
parayı ö deyene kadar el konulmalı. Kendisi 10 yıl seçme ve seçilme hakkından mahrum
bırakılmalıdır. Suçun tekrarı halinde bu kişiler doğ u ve gü neydoğ u kö ylerinde 10 yıl zorunlu
ikamete ve yol ve altyapı işlerinde çalışmaya mecbur tutulmalıdırlar. Başta İstanbul olmak ü zere
tü m bü yü kşehirler ahlaksız, kü ltü rsü z ve seviyesiz insanlardan arındırılmalıdır.
24-)Kamera kaydı olmak şartıyla kapalı alanlarda sigara içenlere ceza kesenlere, trafik suçu
işleyenlere, yerlere tü kü renlere, vb. gibi fiilleri işleyenleri tesbit eden ve ihbar eden şahıslara, suçlu
şahsa kesilen cezanın %10 prim olarak ö denmelidir.
25-)PKK ve DHKP-C gibi terö r ö rgü tlerine silah ve mü himmat temin eden ü lkelere gerekli
yaptırımlarla beraber terö rden zarar gö ren vatandaşlarımızın bu ü lke yö netimlerine tazminat
davası açmaları imkanı sağ lanmalıdır.
27-)Hakim ve savcılar derhal, hızlı okuma tekniğ i, bilgisayar operatö rlü ğ ü , bilişim hukuku, zaman
yö netimi ile yabancı dil kursu gö rmelidirler.
28-)Davasına baktığ ı kişilerle mesai dışında ve sosyal ortamlarda sıcak ilişki içersinde oldukları
kamera kayıtları ile tesbit edilen hakim ve savcılara soruşturma açılacaktır.
29-)Hakim ve savcıların maaşları Cumhurbaşkanının maaşından fazla yazılmamak kaydıyla açık çek
ü zerine yazılarak ö denecektir.
30-)Hakim değ işikliğ i bahanesiyle artık dava uzatılmayacak. Bir dava en çok 4 celsede ya bitecek ya
da o davaya bakan hakimin işi bitecek. Bunun için ilk duruşmada gö rev-yetki reddi, bilirkişi tesbiti,
delil tesbiti, tanık çağ rısı,..gibi davayı ilgilendiren tü m hususlar ara karar ile karara bağ lanacak.
İkinci duruşmanın tarihi bilirkişiden dö nü ş sü resi hesap edilerek belirlenecek. Ü çü ncü celsede
kesin karar çıkacak. Eğ er 2. duruşmada kendisinden bilgi ve belge istenen kişi ve kuruluş istenen
bilgi ve belgeyi getirmez veya tanıklık için çağ rılan kişi gelmezse ö zel tim marifetiyle zorla 3.
duruşmaya getirtilecektir. Bu kişiye kolluk kuvvetinin ulaşım, vb. tü m masrafları tahsil edilecektir.
Bu tü r davalarda karar 4. celsede gerekçesiyle beraber çıkacaktır.
Temyizde esas veya usulden bozulan dava, alt derece mahkemesine iletilmeden, gö rü şü lü p karara
bağ lanacak. Bu karar kesin karar olup iç hukuk sü reci bitmiş olacak. Yargıtay Genel Kurulu'na karar
dü zeltme başvurusu yapılmaz. Yargıtay ve Danıştay Genel Kurulu ancak karar vermekte gü çlü k
çekilen davalarda bir jü ri gibi toplanarak karar verir. Yalnız insan hakları ihaline ilişkin davalar 3.
basamak yargı olarak Tü rkiye İnsan Hakları Mahkemesi'ne sunulur.
31-) Tazminat davalarında, Roma Hukuku'ndaki EFENDİ-KÖ LÜ ilişkisin andıran; tazminat talebinde
maddi ve sosyal statü ayrımı kaldırılacaktır. Yani fakir bir vatandaş manevi tazminat talebi ile
istediğ i miktarı talep edebilir. Bu manevi tazminat hakim tarafından haklı gö rü lü rse tazminatı
ö demek zorunda kalacak olan kişinin maddi gü cü nü esas alarak karar verir.
32-)İsim ve soyisim değ işikliğ i için Nü fus Mü dü rlü ğ ü ne dava açma zorunluluğ u kaldırılacaktır. İlgili
kanuna aykırı ve gayri ahlaki anlam ifade eden isimler ve soyisimler dışındaki tü m isim ve soyisim
değ işikliğ i noterden kayıtlı bulunan nü fus mü dü rlü ğ ü ne ihtarname çekilerek yapılacaktır.
33-)Hukuk mahkemelerinde davalar; tanık dinletme ve keşif yapma haricinde duruşmasız olarak
dosya ü zerinden yü rü tü lecektir. Bunun dışında duruşma; tarafların ortak isteğ iyle yapılacaktır.
35-) Elde yeterli akli ve maddi delil varsa insan hakları ihlalleri ve yolsuzluk-usulsü zlü k
davalarında dava açmada zaman aşımı yoktur. Elde yolsuzluk ve insan haklarına yö nelik haksızlık
belgesi varsa aradan elli sene zamanda geçse yü z sene zaman da geçse o konuyla ilgili dava açılır
yargılama yapılır, haklar teslim edilir. Yolsuzluk yaptığ ı yargı kararıyla kesinleşenlerin mal
varlıkların ve banka hesaplarına derhal el konur. Mal kaçırma varsa derhal tespit edilip gereğ i
yapılır.
37-)Genel ahlaka aykırı suçlar ile sü reci ve açıklandığ ında ü lke gü venliğ ini tehdit edecek nitelikteki
davaların yargılamaları basına kapalıdır. Tü m duruşmalar kamera ve ses kaydı altına alınacaktır.
38-) Sonradan ele geçirilen delillere dayandırılmak koşuluyla açılan davadaki iddialar
geliştirilebilir. Bö ylece ceza hukukunda sonradan bulunan delilerle oluşturulan ek iddianamelerle
davanın kapsamı genişletildiğ i gibi hukuk ve idari davalarda da iddialar sonradan elde edilen
delillerle genişletilebilir.
39-)Mahkeme kapısına asılan listedeki sıraya kesinlikle uyulacak. Avukatı yok diye kimsenin davası
sonraya bırakılmayacak.
40-)Tü m vatandaşların kimlik, adli kayıt, ikametgah, mali kayıt, tapu kaydı, sağ lık ve eğ itim bilgileri
dijital ortama aktarılarak yargının hızlı, etkin ve adil karar alması sağ lanacaktır.
44-)Mahkemede şahitlik yapacak olan 18 yaş ü stü kişilerin içki-sigara-uyuşturucu bağ ımlısı
olmaları ve yü z kızartıcı suçları olmaları halinde şahitlikleri geçerli kabul edilmemelidir
45-)Dü şü nce suçu yoktur. Ancak maddi ve mantıklı delil gö stermeden kişileri ve/veya kuruluşları
veya bunların fikirlerini suçlamak yasaktır.
46-)Mahkeme kararlarının gereğ ini kendisine tebliğ inden 20 gü n içinde yapmayan kamu
gö revlilerinin gö revine derhal son verilecektir. Bu işleme karşı iç hukuk yolu kapalıdır. Bu işleme
itiraz edecek olan kişi doğ rudan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurabilir.
Tespit edilen menkul ve gayrimenkul varlıkların gerçek sahiplerine sayım sonuçlarında kendilerine
ait elde edilen gayrimenkul bilgilerinin tebliğ inden itibaren bir ay içinde bu varlıkları nasıl elde
ettiklerini belgeleriyle ispat etmezlerse bunlar derhal hazineye aktarılacak. Geriye dö nü k paralarını
yurt dışına ve kayıt dışı olarak aktaranlar tespit edilerek aynı işlem bunlara da uygulanacak
49-)Sabıka kayıtları, tapu harçları v.d. harçlar ve kesilen para cezalarından oluşan fon HAVUZ
SİSTEMİ içersinde toplanacaktır. Bu parayla, mahkemelerin bü tçeden karşılanamayan donanımı ve
malzemeleri ile birlikte 3 ayda bir adliye personeline dö ner sermaye parası olarak ö deme
yapılacaktır.
50-)Boşanmak için mahkemeye mü racaat edenler ö ncelikle ilgili uzman doktorların (ü rolog,
jinekolog, psikiyatri) ve uzman psikologun muayene ve testlerinden geçeceklerdir. Daha sonra bir
aile danışma uzmanı, ailenin oturduğ u evi ve komşularını ziyaret edip inceleyerek bir rapor
hazırlayacaktır. Mahkeme ö ncelikle verileri dikkate alarak karı-koca beyanatları ve diğ er tanıkların
sö zlerini dinledikten sonra karara varacaktır.
51-)Devlet sırlarının tanımı: çıkartılacak bir kanunla tü m ayrıntılarıyla belirlenecektir. Ancak esas
olarak: Devletin dış dü şmanlarına koz verecek nitelikteki bilgileri ve açıklamaları kapsar. Devlet
sırrı kavramı kamu yö neticilerinin kusurlarını gizlemek ve yapıcı muhalefeti susturmak için
kullanılamaz.
52-)Avukatlar ve sivil dedektifler şirket kurarak danışmanlık, bilgi-belge toplamak veya bunun gibi
işler yapabilirler. Ancak ö zel dedektiflerin şirketlerinin bir avukat ile anlaşmalı olmaları veya
avukatların hukuk şirketleri ile ortak çalışmaları sağ lanmalıdır. Bö ylelikle toplanan delillerin
hukukilik değ eri arttırılmış olunur.
53-)Avukatların reklam yasağ ı kaldırılmalıdır. Avukatlar bü rolarına danışma için gelenlere genel
bilgi verirken para alamazlar. Avukatlar vekâ letini almadıkları kişilerden hiçbir suretle para
alamazlar.
55-) Bilgi Edinme Yasası’nın kapsamı genişletilerek açıklandığ ında ü lkemizin savaşa girmesini ve
ü lkemizde ani bir şekilde anarşi ve terö re sebebiyet verici nitelikte olanlar haricinde tü m bilgi ve
belgeler halka açıklanmalıdır.
Halka ü lke dü zeyinde en bü yü k ciroya sahip ilk 5000 iş adamının, bü rokratların ve siyasilerin
banka hesapları ve mal varlıkları açıklanmalıdır.
Ayrıca vatandaşlar; hangi idari işlemin neden ö yle yapıldığ ını yani mü talaa (ayrıntılı
açıklama )gerektiren soruları sorabilmelidir. Bu sorulara ret cevabı verildiğ inde il ve ilçeler
dü zeyinde oluşturulacak BİLGİ EDİNDİRME KOMİSYONLARI, basın ve noter huzurunda toplanarak
şikayetleri karara bağ lamalıdır. Alınan kararların birer sureti basına dağ ıtılmalıdır.
Vatandaş buradaki kararı beğ enmezse Başbakanlık Bilgi Edindirme Kuruluna başvurabilir.
Başbakanlık Bilgi Edindirme Kurulu da BASIN ve NOTER huzurunda toplantılarının karara
bağ lamalıdır. Alınan kararların birer sureti basına dağ ıtılmalıdır. Burada da alınan karardan
memnun kalmayan vatandaş Tü rkiye İnsan Hakları Mahkemesi’ne doğ rudan başvurabilmelidir.
56-) İl ve ilçelerdeki Tü ketici Hakem Heyeti toplantıları ve İnsan Hakları Kurulu toplantıları Basın
ve Noter huzurunda yapılmalıdır. Alınan kararların birer sureti basına dağ ıtılmalıdır. Basın kurul
ü yelerine alınan kararların şekli ve içeriğ i hakkında sorular sorabilmelidir.
57-) Mevcut Adli Tıp birimleri zamana yayılarak kaldırılacak. Bu arada Ü niversitelerin Tıp
Fakü ltelerinde Adli Tıp Anabilim Dalları oluşturulacaktır. Bu birimler tam anlamıyla etkin olduktan
sonra mahkemelerden gelen dosyaları inceleyebileceklerdir.
58-) Tapulu veya tapu tahsis belgeli yerlerin miras bö lü şü mü ü ç yıl içersinde yapılmadığ ı takdirde
devlet doğ rudan bu mü lkiyetin sahibi olacaktır.
Gayrimenkul davalarındaki hukuki sü reç ve işlemlerin hızlandırılması sağ lanarak bu davaların hızlı,
etkin ve doğ ru bir şekilde karara bağ lanması sağ lanacaktır. Bu amaçla elektronik devlet
uygulamaları kapsamında tü m ü lkedeki gayrimenkul kayıtlarının mü lkiyet sahiplerinin ve hukuki
durumlarının elektronik ortama aktarılması sağ lanarak BELEDİYELER-TAPU DAİRELERİ-UYAP
KAPSAMINDA ADALET BAKANLIĞ I-MALİYE BAKANLIĞ I-NOTERLER arasında ORTAK VERİ
PAYLAŞIMI sağ lanacaktır. KENT BİLGİ SİSTEMLERİ oluşturularak bu verilerin gü ncelleştirilmesi
sağ lanacaktır.
Ayrıca ü ç yıl ekilip biçilmeyen ve bakımı yapılmayan tarım arazilerine devlet el koyacak, tarımsal
ü retim amacıyla kullanılmak şartı ile ihale ile satışını sağ layacaktır.