Professional Documents
Culture Documents
Chương 2 Chuyên Đề Kinh Tế
Chương 2 Chuyên Đề Kinh Tế
Tăng trưởng GDP của Việt Nam giai đoạn 2020 - 2023
(%)
10
8.02
8
6 5.05
4 2.91 2.58
2
0
2020 2021 2022 2023
Biểu đồ tăng trưởng GDP của Việt Nam giai đoạn 2020 - 20223
Năm 2020, tổng sản phẩm quốc nội của Việt Nam đạt 343,04 tỷ USD, tăng
trưởng đạt 2.91% so với năm 2019 và thấp hơn mục tiêu tăng trưởng 6.8% đã
đề ra, đây là mức tăng GDP cực kì thấp so với các năm trước đó. Đại dịch
Covid-19 bùng phát vào đầu năm 2020 và kéo dài làm cho GDP của Việt Nam
đạt ở mức rất thấp, đây là điều có thể dự đoán được kể từ khi dịch bệnh bắt đầu
lan rộng và Việt Nam khó kiểm soát được ở thời điểm bất ngờ bùng dịch. Tăng
trưởng các khu vực trong nước, đặc biệt là ngành thương mại và dịch vụ giảm
đáng kể kéo theo GDP cả nước trong năm 2020 tăng trưởng ở mức thấp. Tuy
nhiên lĩnh vực nông nghiệp vẫn còn khả quan và ít bị ảnh hưởng bởi đại dịch,
các nhóm ngành công nghiệp, chế tạo vẫn duy trì được mức tăng trưởng đã
phần nào bù đắp được những tổn thất cho ngành thương mại và dịch vụ. Có thể
thấy năm 2020 là một năm cực kỳ khó khăn đối với tăng trưởng kinh tế Việt
Nam do ảnh hưởng bất ngờ của đại dịch Covid-19. Tuy nhiên có một điều khả
quan là tăng trưởng kinh tế vẫn duy trì theo số dương, điều này đã cho thấy khả
năng chống chọi tốt của nền kinh tế Việt Nam trước những thách thức có thể
bất ngờ xảy đến.
Năm 2021, tổng sản phẩm quốc nội của Việt Nam đạt khoảng 366,1 tỷ
USD, tăng trưởng đạt 2.58% so với năm 2020 và thấp hơn mục tiêu tăng trưởng
6.5% đã đề ra, đây là mức tăng trưởng còn thấp hơn cả năm 2020. Đại dịch
Covid-19 vẫn tiếp tục lan rộng, mặc dù Nhà nước đã có các biện pháp kiểm
soát dịch bệnh nhưng tốc độ kiểm soát dịch bệnh của Nhà nước vẫn không theo
kịp tốc độ truyền nhiễm của Covid-19, điều này làm tốc độ tăng trưởng kinh tế
của Việt Nam năm 2021 vẫn chưa có dấu hiệu khả quan và đã phản ánh rõ thực
trạng dịch bệnh Covid-19 có tác động không nhỏ đến nền kinh tế Việt Nam
trong giai đoạn này. Tuy nhiên, khu vực nông nghiệp vẫn có thể duy trì tăng
trưởng kinh tế ở mức tương đối và ít bị ảnh hưởng do nguời nông dân khi giãn
cách xã hội vẫn có thể nuôi trồng, canh tác và thu hoạch được các sản phẩm
góp một phần vào tăng sản lượng sản phẩm trong nước, điều này cũng đóng
góp vào GDP cả nước. Nhìn chung theo hướng tích cực, tốc độ tăng trưởng
GDP của nước ta vẫn tiếp tục được duy trì ở mức tăng trưởng dương.
Năm 2022, tổng sản phẩm quốc nội của Việt Nam đạt 408,8 tỷ USD, đây là
lần đầu tiên GDP của Việt Nam vượt mức 400 tỷ USD và tăng trưởng ở mức
vượt bậc đạt 8.02% so với năm 2021. Đây là mức tăng trưởng cao so với hai
năm trước đó và là mức tăng trưởng cao nhất trong 11 năm trở lại đây. Điều
này phản ánh rõ tình trạng kinh tế của Việt Nam đã dần được ổn định và phục
hồi mạnh mẽ với sự khôi phục của các ngành kinh tế trọng điểm như công
nghiệp, thương mại và dịch vụ. Việt Nam đã kiểm soát được dịch bệnh Covid-
19 khá tốt và được đánh giá là quốc gia có khả năng kiểm soát Covid-19 tốt
trên thế giới. Khi GDP của một quốc gia tăng lên đồng nghĩa với việc sản xuất
kinh doanh của quốc giá đang phát triển và người dân có việc công ăn việc làm
ổn định. Việt Nam đã dần xóa bỏ các giãn cách xã hội kéo dài và ổn định việc
làm trở lại. Từ đó đặt ra mục tiêu cho năm 2023 sẽ tăng trưởng ở mức cao
nhưng có thể sẽ thấp hơn sự bùng nổ tăng trưởng bất ngờ của năm 2022.
Năm 2023, tổng sản phẩm quốc nội của Việt Nam đạt 424,45 tỷ USD
nhưng tăng trưởng chỉ đạt 5.05% so với năm 2022 và thấp hơn mục tiêu tăng
trưởng 6.5% đã đề ra. Đây là mức tăng trưởng có tốc độ tăng trưởng cao hơn
năm 2020 và 2021 nhưng thấp hơn năm 2022. Mức tăng trưởng này thấp hơn
mức tăng trưởng của năm 2022 do có sự xuất hiện của một số thách thức như
suy thoái nền kinh tế toàn cầu gây ảnh hưởng đến xuất nhập khẩu, lạm phát và
lãi suất tăng cao trở lại nhưng tổng quan nền kinh tế vẫn rất ổn định với mức
tăng trưởng 5.05% và thuộc nhóm các nước có tốc độ tăng trưởng cao trong
khu vực và thế giới. Dịch bệnh Covid-19 gần như được kiểm soát hoàn toàn
nhưng vẫn để lại tàn dư khó có thể loại bỏ hết được. Song với đó là sự phục hồi
nhu cầu của người tiêu dùng trong nước tăng mạnh góp phần tăng cao tiêu
dùng nội địa. Các hoạt động sản xuất kinh doanh được bình thường hóa trở lại
góp phần vào tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong năm 2023. Việt Nam đã
có những chính sách hợp lí để khôi phục và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đi vào
ổn định trong giai đoạn đầy thách thức này.
Nhìn chung, khi nhìn vào biểu đồ chúng ta có thể thấy tốc độ tăng trưởng
kinh tế của Việt Nam trong giai đoạn năm 2020 - 2023 có nhiều biến động và
thách thức không lường. Năm 2020 và 2021 là hai năm chịu ảnh hưởng vô
cùng nặng nề của đại dịch Covid-19 nhưng Việt Nam vẫn phát huy được vai trò
kiểm soát dịch tốt và giúp tăng trưởng kinh tế vẫn ở mức tăng trưởng dương.
Năm 2022 được coi là điểm sáng của biểu đồ tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt
Nam khi tốc độ tăng trưởng tăng chóng mặt lên đến 8.02%. Sang năm 2023
mặc dù vẫn còn một số thách thức nhưng Việt Nam vẫn tiếp tục duy trì được
mức tăng trưởng ổn định. Đây là động lực rất lớn để tăng trưởng kinh tế Việt
Nam trong các năm tiếp theo đạt được mức tăng trưởng mong muốn và có thể
vượt xa mức kỳ vọng.
2.3.2. Nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi trong tăng trưởng kinh tế Việt Nam
giai đoạn 2020 - 2023
Năm 2020, nguyên nhân chính khiến GDP của Việt Nam đạt ở mức thấp
2.91% là do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Đại dịch Covid-19 đã gây ra
những ảnh hưởng nặng nề đến nền kinh tế Việt Nam, làm gián đoạn nghiêm
trọng các hoạt động sản xuất, kinh doanh, thương mại và du lịch. Hàng loạt các
doanh nghiệp đều phải tạm dừng hoạt động dẫn đến doanh thu và lợi nhuận
giảm sút mạnh mẽ. Các hoạt động kinh tế khác như công nghiệp chế biến hay
xây dựng cũng bị ảnh hưởng. Chưa kể đến nhu cầu tiêu dùng và đầu tư trong
nước cũng có chiều hướng giảm. Các biện pháp phong tỏa do đại dịch phần nào
làm giảm nhu cầu tiêu thụ dầu mỏ trên thế giới, khiến giá dầu thế giới giảm
mạnh, Việt Nam là nước xuất khẩu dầu nên đây cũng là một nguyên nhân khiến
GDP của Việt Nam tăng trưởng thấp, sự sụt giảm của giá dầu thế giới đã ảnh
hưởng không nhỏ đến thu nhập và kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Các vấn
đề khác như hạn hán, lũ lụt cũng đã ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp. Tóm
lại, sự suy giảm GDP của Việt Nam năm 2020 chủ yếu do tác động tiêu cực
của đại dịch Covid-19 cùng với các yếu tố khác như giá dầu thế giới giảm,
thiên tai. Đây là những nguyên do khách quan ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh
tế của Việt Nam trong năm 2020.
Năm 2021, nguyên nhân chính khiến GDP của Việt Nam năm 2021 vẫn ở
mức thấp tiếp tục là do ảnh hưởng kéo dài của dịch bệnh Covid-19. Dịch bệnh
Covid-19 chưa có dấu hiện dừng lại và vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp với sự
xuất hiện của các biến thể virus mới. Các biện pháp phòng bệnh như cách ly xã
hội làm hạn chế các hoạt động kinh tế - xã hội và làm giảm tiến độ làm việc,
đông thời tiếp tục làm trì trệ đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng.
Chuỗi cung ứng toàn cầu bị rối loạn do tác động tiêu cực của dịch bệnh làm
ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất và xuất khẩu của Việt Nam. Xuất khẩu và
nhập khẩu là yếu tố quan trọng có tác động mạnh mẽ đến tăng trưởng kinh tế
của Việt Nam, do đó khi xuất khẩu và nhập khẩu bị gián đoạn sẽ kéo theo nền
kinh tế bị giảm sút và có thể phải lên các kế hoạch dài hạn để thúc đẩy xuất
nhập khẩu sau dịch. Các yếu tố khách quan như hiện tượng thời tiết cực đoan,
lũ lụt, hạn hán cũng ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp. Khi sản lượng nuôi
trồng của người nông dân bị thiệt hại không chỉ làm cho ngành nông nghiệp rơi
vào khó khăn mà còn gây áp lực lên GDP toàn khu vực. Tình hình kinh tế quốc
tế, xung đột quốc tế giữa Nga và Ukraina đã tạo ra những ảnh hưởng đáng kể
đến hoạt động kinh tế của các nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Việt
Nam là nước có xuất khẩu một số mặt hàng sang hai thị trường là Nga và
Ukraina như nông sản và thủy sản, kể từ khi xung đột xảy ra đã làm gián đoạn
chuỗi xuất khẩu sang hai thị trường này. Có thể thấy, sự kéo dài của đại dịch
Covid-19 đã làm cho chuỗi cung ứng bị lũng đoạn và các yếu tố chính trị đã
khiến GDP của Việt Nam năm 2021 còn nhiều bất cập và vẫn ở mức thấp. Đây
được coi là thách thức lớn đối với tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.
Năm 2022, GDP của Việt Nam tăng trưởng cao do nền kinh tế được hồi phục
sau đại dịch Covid-19. Từ giữa năm 2022 Covid-19 đã được kiểm soát và đã
ghi nhận những khởi sắc về kinh tế của Việt Nam sau đại dịch. Sau khi dịch
bệnh được kiểm soát và đời sống người dân được bình thường hóa trở lại, nền
kinh tế Việt Nam nhanh chóng được tái khởi động các hoạt động sản xuất, kinh
doanh, thương mại và đặc biệt là du lịch, góp phần vào tăng trưởng GDP cả
nước. Các ngành công nghiệp và xây dựng cũng tăng trưởng mạnh khi hoạt
động xây dựng các cơ sở hạ tầng được tiếp tục hoàn thiện trong thời điểm
Covid-19 phải tạm ngưng gián đoạn. Khi hoạt động trở lại, các ngành kinh tế
trọng điểm đã có mức tăng trưởng ấn tượng đóng góp lớn vào GDP cả nước
trong năm 2022. Khi nền kinh tế trong nước dần ổn định, Việt Nam đã cho tăng
cường xuất khẩu các mặt hàng như điện tử, dệt may và nông sản ra nước ngoài
góp phần đẩy xuất khẩu tăng cao. Khi dịch bệnh được kiểm soát tốt, người dân
bắt đầu tăng cường các chi tiêu để đáp ứng nhu cầu, từ đó kích thích tăng
trưởng kinh tế trong nước. Bên cạnh đó, Việt Nam đã triển khai các chính sách
kích thích tăng trưởng kinh tế như giảm thuế và hỗ trợ doanh nghiệp. Năm
2022, nhờ các biện pháp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Chính phủ đã giúp
nền kinh tế Việt Nam được hồi phục mạnh mẽ và đạt mức tăng trưởng GDP ấn
tượng.
Năm 2023, GDP của Việt Nam là là 5.05%, thấp hơn so với năm 2022.
Trước đó Chính phủ đã dự đoán và đặt ra mục tiêu tăng trưởng GDP của Việt
Nam năm 2023 sẽ thấp hơn năm 2022 là 8.02% để đảm bảo tính khả thi và ổn
định kinh tế. Ảnh hưởng của các yếu tố như lạm phát, biến động thị trường
toàn cầu và khủng hoảng chính trị đã làm cho các hoạt động sản xuất kinh
doanh, thị trường lao động gặp một số khó khăn nhất định. Sự suy giảm của các
nền kinh tế lớn như Châu Âu, Mỹ, Trung Quốc đã làm giảm nhu cầu nhập khẩu
hàng hóa từ Việt Nam, gây ảnh hưởng đến thị trường xuất khẩu và làm giảm
mức tăng trưởng GDP của Việt Nam. Cùng với đó là dòng vốn vào Việt Nam
có thể suy giảm trong bối cảnh toàn cầu gặp khó khăn. Sự gia tăng của lạm
phát toàn cầu và gia tăng lãi suất đã làm tăng chi phí sản xuất và kinh doanh
gây tác động đáng kể đến hoạt động sản xuất và tiêu dùng. Một nguyên nhân
khác làm cho GDP năm 2023 đạt ở mức 5.05% là do một số động lực tăng
trưởng kinh tế suy giảm. Ngoài ra, thị trường tài chính, các chính sách tiền tệ,
bất động sản cũng phải đương đầu với những thách thức mới và tiềm ẩn không
ít nguy cơ rủi ro. Chung quy lại, tăng trưởng GDP 5.05% của Việt Nam trong
năm 2023 là một con số thận trọng và được coi là ở mức tương đối ổn định.
[2] Tổng cục Thống kê, Báo cáo thống kê hàng năm.