Teoria żeglowania

Kursy względem wiatru

Kurs – kierunek ruchu jachtu względem

dowolnie przyjętego układu odniesienia.

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100

Kursy względem wiatru

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100

Wiatr rzeczywisty, własny i pozorny
• Wiatr rzeczywisty – ruch powietrza wywołany warunkami meteorologicznymi i ukształtowaniem terenu;
• Wiatr własny – ruch powietrza wynikający z poruszania się jachtu, przeciwny do kierunku jego ruchu i równy jego
prędkości;
• Wiatr pozorny – wypadkowa wiatru rzeczywistego i własnego; działa na jacht w ruchu, żagle i załogę.

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100

Wiatr rzeczywisty, własny i pozorny
Zmiany wiatru pozornego przy różnych kursach względem wiatru.
WR – wiatr rzeczywisty;
WW – wiatr własny;
WP – wiatr pozorny.

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100

Wiatr rzeczywisty, własny i pozorny
• Wiatr pozorny wieje zawsze ostrzej, niż wiatr rzeczywisty (wyjątkiem jest fordewind);
• Dla kursów ostrych (do ostrego baksztagu włącznie), prędkość wiatru pozornego jest większa od prędkości wiatru
rzeczywistego;
• Na kursach pełnych prędkość wiatru pozornego jest mniejsza od prędkości wiatru rzeczywistego;
• Na kursie fordewind wiatr rzeczywisty i pozorny działają wzdłuż jednej linii w przeciwnych kierunkach, stąd
odczuwalny jest na tym kursie wyraźny spadek siły wiatru pozornego.

Zmiana wiatru pozornego przy zwiększeniu siły Zmiana wiatru pozornego przy zwiększeniu
wiatru rzeczywistego. prędkości jachtu.

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100

Środek ożaglowania

Geometryczny środek ożaglowania żagli trójkątnych;

SOF – środek ożaglowania foka;
SOG – środek ożaglowania grota;
SO – (wypadkowy) środek ożaglowania.

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100

Środek ożaglowania

Geometryczny środek ożaglowania jachtu typu ket i slup –

wpływ rodzaju takielunku na położenie środka ożaglowania.
H1 – wysokość środka ożaglowania jachtu typu ket;
H2 – wysokość środka ożaglowania jachtu typu slup;
SA – siła aerodynamiczna.

Geometryczny środek ożaglowania jachtu typu ket –

obniżenie środka ożaglowania poprzez zarefowanie grota.
H1 – wysokość środka ożaglowania przed zarefowaniem;
H2 – wysokość środka ożaglowania po zarefowaniu;
SA – siła aerodynamiczna.

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100

Aerodynamika żagla
Siła aerodynamiczna żagla powstaje w wyniku oddziaływania wiatru na żagiel. Strugi powietrza napotykając „przeszkodę na swojej drodze rozdzielają
się na dwie części: nawietrzną i zawietrzną. Prędkość przepływu cząsteczek po stronie nawietrznej istotnie spada, a jednocześnie rośnie po stronie
zawietrznej. Skutkiem tego jest powstanie nadciśnienia P+ po stronie nawietrznej i podciśnienia P- po stronie zawietrznej. Różnica ciśnień powoduje
powstanie siły aerodynamicznej skierowanej w przybliżeniu prostopadle do cięciwy żagla, w kierunku od obszaru nadciśnienia do obszaru podciśnienia.

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100

Aerodynamika żagla
Zależność siły aerodynamicznej od kąta natarcia. Zależność siły aerodynamicznej od wybrzuszenia żagla.
SA – siła aerodynamiczna; SA – siła aerodynamiczna;
SC – siła ciągu; SC – siła ciągu;
SP – siła przechylająca. SP – siła przechylająca.

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100

Aerodynamika żagla
Wybrzuszenie i smukłość żagla: L – długość, B – głębokość, H – wysokość.
Wielkość siły aerodynamicznej zależy od wielkości żagla, jego profilu (głębokości), wybrzuszenia i smukłości oraz od tkaniny (sztywność,
przepuszczalność oraz gładkość).

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100

Aerodynamika żagla

Ustawienie prowadnicy szotów foka.

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100

Siła hydrodynamiczna
Siła hydrodynamiczna SH powstaje w wyniku opływania przez wodę pod pewnym kątem płetwy mieczowej lub balastowej. Strugi wody napotykając
przeszkodę rozdzielają się, tak jak to ma miejsce na żaglu – na dwie części. Prędkość cząsteczek wody po jednej stronie wyraźnie maleje przy
jednoczesnym wzroście prędkości przepływu cząsteczek po drugiej stronie. W skutek tego po jednej stronie powstaje lokalne nadciśnienie P+, a po
drugiej podciśnienie P-. Różnica ciśnień powoduje powstanie siły hydrodynamicznej skierowanej przeciwnie do kierunku działania siły aerodynamicznej
na żaglu.

Siłę hydrodynamiczną można rozłożyć na dwie składowe:

• równoległą do osi jachtu, którą nazywamy oporem wzdłużnym – RW;
• prostopadłą do osi jachtu, którą nazywamy oporem poprzecznym – RP.

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100

Siła hydrodynamiczna

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100

Działanie steru
Między działaniem steru i żagle istnieje bardzo duże podobieństwo. Na odchylonej o pewien kąt płetwie sterowej powstaje siła hydrodynamiczna SH, w
uproszczeniu prostopadła do płaszczyzny płetwy. Siłę tę możemy rozłożyć na dwie składowe: T – siłę skręcającą i H – siłę hamującą. Podczas
manewrowania jachtem, szczególnie w ciasnych miejscach, należy pamiętać, że podczas skrętu rufa jachtu jest wyrzucana na zewnątrz, a jacht nieco
dryfuje.

Działanie steru przy biegu

w przód i wstecz

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100

Działanie steru

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100

Stateczność kształtu

Stateczność kształtu:
FC – siła ciężkości;
FW – siła wyporu;
SC – środek ciężkości;
SW – środek wyporu;
MP – moment prostujący.

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100

Stateczność ciężaru

Stateczność kształtu:
FC – siła ciężkości;
FW – siła wyporu;
SC – środek ciężkości;
SW – środek wyporu;
MP – moment prostujący.

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100

Stateczność kształtu i ciężaru

Stateczność ciężaru Stateczność kształtu

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100

Wytracanie prędkości

Hamowanie żaglami

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100

 Dziękujemy!
zeglarze.com.pl
info@zeglarze.com.pl
600 215 100
Niniejszy materiał jest własnością
spółki E-project.net
Bibliografia
• „Żeglarz i sternik jachtowy” A. Kolaszewski, P. Świdwiński
• „Teoria Żeglowania” C. Marchaja
• Na podstawie opracowania:
• Teorii Żeglowania - Piotra Wojciechowskiego;
• Teorii Żeglowania - Adama Dyniewskiego

© zeglarze.com.pl – info@zeglarze.com.pl – 600 215 100