I.

CÂU HỎI LÝ THUYẾT

Câu 1: Vì sao cần phải theo dõi kết quả dự báo. Lấy ví dụ minh họa.
 Cần phải theo dõi kết quả dự báo bởi vì: Kết quả dự báo có thể bị tác
động bởi nhiều yếu tố khách quan và chủ quan, cần phải theo dõi kết quả dự
báo để có thể cập nhật liên tục và kịp thời các dữ liệu sử dụng cho dự báo để
đưa ra những thay đổi kịp thời, giúp tăng độ chính xác cho dự báo
 Ví dụ: Sau khi dự báo các chỉ tiêu của DN năm 2022, cần tiến hành theo dõi
số liệu thực tế năm 2022. Đối chứng với các dự báo trước đó, nếu có sai sót
tiến hành trao đổi, tìm nguyên nhân, thay đổi chính xác hơn với thực tiễn và
rút kinh nghiệm.
Câu 2: Tại sao cần phải dự báo thị phần và dự báo vận hành thiết bị
trong doanh nghiệp vận tải? Dự báo bằng phương pháp Markov thường
được ứng dụng trong doanh nghiệp vận tải như thế nào?
1. Dự báo thị phần: Để đảm bảo sự tồn tại và lợi nhuận của doanh nghiệp vận
tải, cần phải dự báo thị phần để đưa ra các quyết định liên quan đến giá cả,
sản phẩm và dịch vụ phù hợp với nhu cầu của khách hàng.
2. Dự báo vận hành thiết bị: Dự báo vận hành thiết bị là cần thiết để đảm bảo
đầy đủ các tài sản và vận hành hiệu quả hơn, giúp doanh nghiệp vận tải tối
ưu hóa tài sản và sản xuất.
Dự báo bằng phương pháp Markov thường được ứng dụng trong doanh nghiệp vận
tải như thế nào?
(a) Phương pháp Markov là một phương pháp dự báo được sử dụng
rộng rãi trong lĩnh vực quản lý sản xuất và logictics. Trong doanh
nghiệp vận tải, phương pháp Markov có thể áp dụng trong việc dự
báo thị phần, dự báo vận hành thiết bị và dự báo các xác suất đội
xe đến nơi đúng giờ.
(b) Trong dự báo thị phần, phương pháp Markov được sử dụng để xác
định xác suất của các đối thủ cạnh tranh theo thời gian, từ đó giúp
doanh nghiệp vận tải đưa ra các chiến lược giá cả, sản phẩm và
marketing phù hợp hơn.
(c) Trong dự báo vận hành thiết bị, phương pháp Markov sẽ giúp tiên
đoán các thời điểm bảo dưỡng, sửa chữa, thay thế thiết bị trong các
mô hình vận tải, giúp doanh nghiệp quản lý và vận hành tốt hơn.
(d) Các xác suất đội xe đến nơi đúng giờ được tính toán bằng phương
pháp Markov, giúp doanh nghiệp vận tải quản lý và tối ưu hóa
hành trình kẹp xe của mình
Tóm lại, sử dụng phương pháp Markov trong doanh nghiệp vận tải giúp đưa ra các
dự báo chính xác hơn về thị phần, vận hành thiết bị và các xác suất đội xe đến nơi
đúng giờ, giúp doanh nghiệp có thể tối ưu hóa hoạt động của mình.
Câu 3: Đặc điểm và các ưu – nhược điểm của phương pháp dự báo thống
kê.
 Đặc điểm:
 Dựa trên dữ liệu lịch sử: pp này dựa trên việc phân tích các dữ
liệu lịch sử về các biến số kinh doanh như doanh số, giá cả và các
chỉ số tài chính khác để đưa ra dự đoán tương lai.
 Áp dụng các phương pháp thống kê: pp này sử dụng các phương
pháp thống kê như phân tích hồi quy, phân tích chuỗi thời gian,
phân tích đa biến để xác định các xu hướng và mối quan hệ giữa
các biến số.
 Đưa ra dự đoán chính xác: pp này giúp đưa ra các dự đoán chính
xác về các biến số kinh doanh trong tương lai, giúp các nhà quản lý
đưa ra các quyết định của họ với sự tự tin.
 Xử lý dữ liệu phức tạp: pp này được áp dụng để xử lý các dữ liệu
phức tạp về kinh doanh hoặc kinh tế, do đó, nó được áp dụng rộng
rãi trong nhiều lĩnh vực.
 Dễ dàng áp dụng: pp này dễ sử dụng, không yêu cầu kiến thức
chuyên môn cao, nhưng vẫn đưa ra kết quả dự báo tương đối chính
xác.
 Giúp tối ưu hóa chiến lược kinh doanh: pp này giúp các công ty
phát hiện xu hướng và biến động của thị trường, hỗ trợ định hướng
chiến lược kinh doanh và đưa ra các quyết định quan trọng về sản
phẩm, giá cả, tiếp thị và các hoạt động đầu tư.
 Ưu điểm:
1. Phương pháp dự báo thống kê là phương pháp dự báo độ chính xác
cao khi sử dụng đúng cách và khi áp dụng cho các mô hình có sự ổn
định.
2. Phương pháp dự báo thống kê dễ dàng sử dụng, không yêu cầu kiến
thức chuyên môn cao, giúp người dùng có thể nhanh chóng đưa ra dự
đoán chính xác và hiểu được tình hình kinh doanh của mình.
3. Phương pháp dự báo thống kê giúp phân tích các mối quan hệ giữa
các biến số và xác định được xu hướng của thị trường. Điều này giúp
các doanh nghiệp đưa ra các quyết định quan trọng về sản phẩm, tiếp
thị, giá cả and các hoạt động đầu tư.
4. Phương pháp dự báo thống kê dễ sử dụng trong việc xử lý các dữ
liệu phức tạp và giúp tối ưu hóa các mô hình dự báo kinh doanh của
doanh nghiệp.
5. Phương pháp dự báo thống kê có khả năng dự báo các thông tin về
tương lai thông qua xem xét kết quả phân tích và các số liệu lịch sử.
 Nhược điểm:
6. Phương pháp dự báo thống kê chỉ có thể dự đoán dựa trên bộ nhớ
lịch sử dữ liệu, nó không thể dự đoán các sự kiện bất ngờ hoặc những
yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến thị trường.
7. Phương pháp dự báo thống kê có thể phụ thuộc vào kỹ thuật của
người sử dụng, vì vậy nó yêu cầu người dùng phải có kiến thức về
việc giải thích các ước tính kết quả dự báo.
8. Phương pháp dự báo thống kê không hoàn toàn phù hợp đối với các
mô hình kinh doanh rất phức tạp hoặc không ổn định.
9. Phương pháp dự báo thống kê có thể phụ thuộc vào chất lượng của
dữ liệu đầu vào, nếu các dữ liệu này không đáng tin cậy hoặc không
đủ lớn thì kết quả dự báo có thể không chính xác.
10. Phương pháp dự báo thống kê có thể tốn nhiều thời gian và nguồn
lực để cập nhật và phân tích các số liệu, do đó nó không phải là một
phương pháp dự báo phù hợp cho các doanh nghiệp có quy mô nhỏ.
Câu 4: Công tác dự báo ở các doanh nghiệp vận tải/logistics ở Việt Nam
hiện nay gặp những khó khăn gì? Đề xuất phương pháp khắc phục.
 Công tác dự báo ở các doanh nghiệp vận tải/logistics ở Việt Nam
hiện nay gặp phải một số khó khăn nhất định bởi sự đa dạng về
quy mô, phân khúc hoạt động và đặc thù sản phẩm dịch vụ. Dưới
đây là một số khó khăn thường gặp:
(1) Nguồn dữ liệu dự báo không đầy đủ, chính xác: Vì các công ty vận
tải hàng hóa hoạt động trên diện rộng, do đó việc thu thập và quản lý
dữ liệu là vô cùng phức tạp. Thông tin dự báo không đầy đủ hoặc
chính xác có thể dẫn đến quyết định kém chính xác.
(2) Bất ổn về tình hình kinh tế: Bất ổn kinh tế, chính trị hay dịch bệnh
có thể ảnh hưởng đến các hoạt động vận tải và gây thành phần giá cả
hoặc hàng tồn kho.
(3) Cạnh tranh khốc liệt: Các công ty vận tải cạnh tranh khốc liệt, với
sự cạnh tranh giá cả và hoạt động của các doanh nghiệp khác làm cho
dự báo sự tiêu thụ đôi khi khó khăn.Để khắc phục những khó khăn
này, công ty vận tải nên sử dụng các phương pháp dự báo hiệu quả,
bao gồm:
(1) Xây dựng hệ thống thu thập dữ liệu chính xác: Để đạt được dữ
liệu chính xác nhất, công ty cần tập trung vào quá trình thu thập và
điều tra để đưa các kết quả dự báo chính xác nhất.
(2) Sử dụng các phương pháp dự báo khác nhau: Theo cách tiếp cận
"kết hợp nhiều phương pháp dự báo" sẽ giúp tăng độ chính xác của dự
báo và giảm thiểu sai số.
(3) Tổ chức đào tạo cho cán bộ quản lý: Đào tạo cho cán bộ quản lý về
các kỹ năng và công cụ dự báo sẽ giúp cho các quản lý có thể phân
tích dữ liệu và đưa ra các kết quả dự báo chính xác hơn để đưa ra các
quyết định quản lý hiệu quả.
 Câu 5: Tại sao nói dự báo mang tính xác suất nhưng đáng tin cậy? Lấy ví
dụ minh họa.
1) Lý do: Dự báo mang tính xác suất là một quy trình phân tích bằng cách sử dụng
dữ liệu lịch sử và các yếu tố tác động để ước lượng xác suất xảy ra các sự kiện
trong tương lai. Tuy nhiên, trong khi dự báo mang tính xác suất, không thể đảm
bảo với độ chính xác tuyệt đối đối với kết quả dự báo. Mặc dù không thể đảm
bảo tính chính xác tuyệt đối, nhưng dự báo có tính đáng tin cậy vì dự báo được
thực hiện bằng cách sử dụng phương pháp khoa học, sử dụng các kỹ thuật và
công cụ phân tích thích hợp để thực hiện việc dự báo và đánh giá tính đáng tin
cậy của một dự báo, người ta phải xem xét các yếu tố như độ tin cậy của dữ liệu
đầu vào, phương pháp và mô hình được sử dụng để thực hiện dự báo, sai số dự
báo, độ chính xác của các kết quả đã được xác định và các yếu tố bên ngoài
như: “bất ổn kinh tế, dịch bệnh, thiên tai mang lại ảnh hưởng tiêu cực đến sự
chính xác của dự báo,..”
2) Ví dụ: một công ty sản xuất tivi có thể dự đoán doanh số bán hàng trong tháng
tới bằng cách sử dụng dữ liệu lịch sử của nó, các yếu tố thị trường như xu
hướng mua sắm và ảnh hưởng của hoạt động của các đối thủ cạnh tranh. Với dự
báo đầy đủ và chính xác, công ty có thể đủ điều kiện sản xuất số lượng phù hợp
để đáp ứng nhu cầu của thị trường, tăng doanh số bán hàng và tối ưu hóa hiệu
quả sản xuất.

Câu 6: Cho biết khả năng ứng dụng của phương pháp san bằng hàm mũ
trong quản lý. Lấy ví dụ minh họa ứng dụng phương pháp san bằng hàm
mũ với công tác dự báo của doanh nghiệp vận tải.
Phương pháp san bằng hàm mũ là một phương pháp quản lý có khả năng
ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực doanh nghiệp, bao gồm cả trong lĩnh
vực vận tải. Các ứng dụng của phương pháp này bao gồm:
1. Quản lý doanh thu và chi phí: Phương pháp san bằng hàm mũ giúp quản lý
doanh nghiệp vận tải dự báo được khối lượng hàng hóa và chi phí vận
chuyển, từ đó giúp định lượng doanh thu và chi phí vận tải. Điều này giúp
doanh nghiệp có thể tối ưu hóa lợi nhuận của mình.
2. Quản lý nguồn lực: Phương pháp san bằng hàm mũ cho phép doanh nghiệp
quản lý nguồn lực hiệu quả hơn bằng cách phân bổ tài nguyên và công việc
cho các bộ phận một cách hợp lý. Điều này giúp giảm thiểu việc lãng phí tài
nguyên và tăng cường năng suất làm việc.
3. Hoạch định và dự báo: Phương pháp san bằng hàm mũ giúp doanh nghiệp
vận tải đưa ra các kế hoạch và dự báo chi tiết cho các hoạt động vận tải trong
 tương lai. Điều này giúp doanh nghiệp sản xuất và vận chuyển hàng hóa một
cách hiệu quả hơn.
Ví dụ :
Doanh nghiệp ABC cần dự báo số lượng hàng hóa vận tải trong năm tới để lập kế
hoạch sản xuất và vận tải hợp lý. Từ dữ liệu lịch sử vận tải và các yếu tố kinh tế –
xã hội, doanh nghiệp ABC tạo ra một mô hình dự báo sử dụng phương pháp san
bằng hàm mũ. Dựa trên phương pháp này, doanh nghiệp ABC sẽ xác định số
lượng hàng hóa vận tải trong một năm và phân bổ tài nguyên và công việc cho
các bộ phận một cách hợp lý để đáp ứng yêu cầu sản xuất và vận tải. Đồng thời,
doanh nghiệp sẽ tiết kiệm được nhiều chi phí trong hoạt động vận tải và lợi nhuận
sẽ được tối ưu hóa.
Câu 7: Ưu – nhược điểm của phương pháp dự báo san bằng hàm mũ?
Phương pháp san bằng hàm số mũ thường được sử dụng để dự báo với
những đối tượng nào?
Ưu điểm:
1. Phương pháp dự báo san bằng hàm mũ cho kết quả chính xác, đáng tin cậy
và dễ dàng thực hiện.
2. Phương pháp này có khả năng dự báo được các xu hướng và mô hình thay
đổi theo thời gian, giúp doanh nghiệp có các đánh giá và kế hoạch chiến
lược cho tương lai.
3. Phương pháp dự báo san bằng hàm mũ giúp cho doanh nghiệp nắm bắt được
thông tin về độ chính xác của dự báo, từ đó tối ưu hóa hoạt động của mình.
4. Phương pháp này có khả năng dự báo cho nhiều biến số cùng một lúc, từ đó
giúp doanh nghiệp hiểu được mối quan hệ giữa chúng và có thể đưa ra các
quyết định tổng thể cho toàn bộ hoạt động kinh doanh.
5. Phương pháp dự báo san bằng hàm mũ có thể được áp dụng cho nhiều ngành
công nghiệp và mô hình kinh doanh khác nhau.
Nhược điểm:
1) Phương pháp này không thể áp dụng cho những tình huống phức tạp và không
thể dự đoán được những yếu tố ngoài cuộc sống, như những sự kiện bất ngờ,
chiến tranh hoặc thiên tai.
2) Phương pháp dự báo san bằng hàm mũ yêu cầu phải có dữ liệu lịch sử chính
xác, nếu không thì kết quả dự báo sẽ không chính xác.
 3) Phương pháp này có khả năng tiên đoán tương lai, nhưng nó không thể giải
quyết được các vấn đề khó khăn trong hiện tại của doanh nghiệp.
4) Phương pháp dự báo san bằng hàm mũ không thể áp dụng cho mô hình có giá
trị dữ liệu bị đánh giá thiệt hại hoặc thiếu như các nghiên cứu làm sạch dữ liệu.
5) Phương pháp dự báo san bằng hàm mũ khó điều chỉnh khi phát hiện sự thay đổi
trong môi trường kinh doanh.
 Phương pháp san bằng hàm số mũ thường được sử dụng để dự báo trong các
lĩnh vực liên quan đến tài chính và kinh tế, giống như dự báo về tăng trưởng GDP,
tăng trưởng doanh số bán hàng hoặc giá cổ phiếu. Nó cũng được sử dụng để dự
báo xu hướng về lượng truy cập trang web, giá trị của dữ liệu mua lại thành phố
và doanh số bán hàng của các sản phẩm công nghệ.

Câu 8: Trình bày mối quan hệ của dự báo và công tác lập kế hoạch. Lấy
ví dụ minh họa.
 Trong nền kinh tế thị trường, công tác dự báo cung cấp các thông tin cần thiết
nhằm phát hiện và bố trí sử dụng các nguồn lực trong tương lai một cách có căn
cứ thực tế. Với những thông tin mà dự báo đưa ra cho phép các nhà hoạch định
chính sách có những quyết định về đầu tư, các quyết định vè sản xuất, tiết kiệm
và tiêu dùng, các chính sách về kinh tế vĩ mô. Dự báo không chỉ tạo cơ sở khoa
học cho việc hoạch định kế hoạch, chính sách xây dựng chiến lược phát triển mà
còn cho phép xem xét khả năng thực hiện kế hoạch và hiệu chỉnh kế hoạch.
 Ví dụ:
Vd1) Lập kế hoạch nhân sự: Dự báo cũng giúp công ty lập kế hoạch nhân sự để
đảm bảo đủ nhân lực để thực hiện các nhiệm vụ. Từ dự báo có thể ước tính được
lực lượng lao động cần phải có để đáp ứng nhu cầu sản xuất, dịch vụ hoặc triển
khai các dự án. Dự báo giúp nhà quản lý lập kế hoạch tuyển dụng, đào tạo và phát
triển nhân lực, đồng thời giúp cải thiện hiệu quả lao động và giảm chi phí.
Vd2) Lập kế hoạch tiếp thị: Dựa vào dự báo về xu hướng tiêu dùng và thị trường,
công ty sẽ lập kế hoạch tiếp thị để kéo dài chu kỳ sản phẩm, tăng doanh số bán
hàng và tăng thu nhập. Lập kế hoạch tiếp thị giúp công ty tạo ra các chiến lược
tiếp thị phù hợp với thị trường và đối tượng khách hàng để tối đa hóa hiệu quả
tiếp thị.
Câu 9: Trình bày nguyên tắc mô tả tối ưu đối tượng dự báo. Lấy ví dụ minh họa.
 Nguyên tắc mô tả tối ưu đối tượng dự báo là quá trình xác định các đặc trưng
(các yếu tố tác động) của một đối tượng dự báo và các thông tin liên quan đến
đối tượng đó một cách chính xác nhất để phản ánh tính chất cụ thể của đối tượng
đó và cho phép đưa ra các dự báo chính xác về tương lai của nó.
 Nguyên tắc này đòi hỏi trong phân tích dự báo các hiện tượng kinh tế phải đảm
bảo sự xác thực và độ chính xác cho trước với chi phí tối thiểu. Để thực hiện
nguyên tắc này cần phải mô tả đối tượng dự báo với mức độ hình thức hóa tối
ưu. Nguyên tắc này cũng đòi hỏi mô tả đối tượng dự báo bằng một biến số và
tham số tối thiểu, đảm bảo độ chính xác và xác thực của dự báo. Trong phân tích
dự báo cần tối ưu hóa việc đo lường các chỉ tiêu, tức là phải chọn thang đo cho
mỗi chỉ tiêu đảm bảo thu được thông tin đủ để dự báo trong điều kiện chi phí
thấp nhất.
 Ví dụ: một công ty sản xuất ô tô muốn dự báo lượng bán hàng của một mẫu xe
mới, để lập kế hoạch sản xuất và tiếp thị đúng cách. Để phân tích đối tượng dự
báo, công ty xem xét các yếu tố công nghệ sản xuất xe, cạnh tranh, giá cả, tiện
ích, trọng lượng, hệ thống an toàn và thương hiệu. Dựa trên đó, công ty sẽ phân
tích các yếu tố tác động đến hiệu suất bán hàng của mẫu xe mới và xác định các
đặc trưng quan trọng nhất.
Câu 10: So sánh ưu – nhược điểm của hai phương pháp định tính: Lấy ý
kiến người bán hàng và lấy kiến người tiêu dùng. Lấy ví dụ minh họa.
 Lấy ý kiến người bán hàng:
• Ưu điểm: Phát huy được ưu thế của người bán hàng. Vì lực lượng
bán hàng là những người hiểu rõ nhất nhu cầu và thị hiếu của người tiêu dùng, có
thể dự báo về sản phẩm mà họ đang bán trong tương lai. Phương pháp này được
nhiều người sử dụng.
• Nhược điểm: Đòi hỏi nhiều số liệu trong quá khứ. Phụ thuộc vào ý
kiến chú quan của lực lượng bán hàng.
• Ví dụ: Tổng hợp ý kiến lực lượng bán hàng là cách tiếp cận từ dưới
lên mà các công ty thường sử dụng để dự báo chính xác hơn. Đại lý bán hàng có
sự tương tác trực tiếp nhất với khách hàng và cung cấp nhiều thông tin chi tiết có
giá trị giúp các công ty tăng doanh số.
 Lấy ý kiến người tiêu dùng:
+ Ưu điểm: Phương pháp này giúp dự báo được nhu cầu trong tương
lai, đồng thời đánh giá được mức độ thoả mãn của sản phẩm đối với người tiêu
dùng.
+ Nhược điểm: Tốn kém và mất nhiều thời gian. Khó khăn trong việc
lấy ý kiến khách hàng không xác thực hoặc quá lý tưởng.
• Ví dụ: Tiki, Shopee hay Lazada luôn có đánh giá kèm với yêu cầu
khách hàng nêu ý kiến. Việc thu nhận ý kiến phản hồi của khách hàng sẽ biết vì
sao họ hài lòng và chưa hài lòng về từng tiêu chí đo lường nói trên. => giúp sự cải
tiến sản phẩm diễn ra sát thực tế và gần với kỳ vọng của khách hàng hơn. Từ đó,
nâng cao mức độ hài lòng của khách hàng hiện tại và tương lai.