Jezyk Medyczny

Rozdział 1
Chapter 7
Układy - budowa, choroby, objawy

Systems - structure, diseases, manifestations
Części ciała
Parts of the body
czoło skroń
policzek forehead tempie ucho
cheek
szczęki podbródek ear
jaws chin
szyja
jabłko Adam a
neck
Addam's apple
klatka piersiowa
sutek chest
nipple łokieć
pępek elbow
navel talia/p as
waist
przedramię
forearm nadgarstek
wrist
pachwina
groin
udo
thigh
kolano
knee
kostka
ankle
'I. Układy - budowa, choroby, objawy /Systems - structure, diseases, manifestations
18
Struktura Structure
Polish English
• włosy • hair
• twarz • face
• czoło • forehead
oko, oczy (pl.) • eye, eyes (pl.)
• Ucho, uszy (pl.) • ear, ears (pl.)
• nos • nose
• nozdrza • nostrils
• skroń, skronie (pl.) • temple, temples (pl.)
Głowa
Head
• policzek, policzki (pl.) cheek, cheeks (pl.)

• usta • mouth
• w arga, wargi (pl.) • lip, lips (pl.)
• szczęka, szczęki (pl.) • jaw, jaws (pl.)
• podbródek • chin
• szyja • neck
• jabłko Adam a • Adam's apple
• kark
HH nape (of the neck)
1. Układy - budowa, choroby, objawy/Systems -structure, diseases, manifestations
19
• klatka piersiowa • chest, thorax
• śródpiersie • mediastinum
• mostek sternum
• pierś, piersi (pl.) • breast, breasts (pl.)
• brodawka sutkowa, sutek nipple
• otoczka brodawki • areola
• plecy m back
• łopatka • shoulder blade, scapula
Tułów
Trunk
• przepona diaphragm
• pępek • navel, umbilicus
• talia, pas • waist
• lędźwie • loin
• biodro m hip
• pośladek, pośladki (pl.) • buttock, buttocks (pl.)
• pachwina • groin
• łono • pubis
• penis • penis
• moszna • scrotum
• obojczyk • clavicle
• łopatka ’ shoulder blade, scapula
• ramię
Kończyna górna, ręka
• shoulder
• łokieć
Upper limb, hand
• elbow
• przedramię • forearm
• nadgarstek • wrist
• dłoń, dłonie (pl.) • palm, palms (pl.)
• kostka ręki • knuckle
• kciuk, kciuki (pl.) • thumb, thumbs (pl.)
• palec, palce (pl.) • finger, fingers (pl.)
• paznokieć, paznokcie (pl.) • nail, nails (pl.)
1. Układy - budowa, choroby, objawy /Systems - structure, diseases, manifestations
• pachwina • groin
• udo • thigh
• kolano • knee
ra • podudzie •
so lower leg
• shin, shins (pl.)
3 .Si• *• goleń, golenie (pl.)
rs • calf, calves (pl.)
łydka, łydki (pl.)
o c • kostka, staw skokowy, kostki, • ankle, ankles (pl.)
73 *§
stawy skokowe (pl.)
3 * • foot, feet (pl.)
►»t • Stopa, stopy (pl.)
u -J • heel, heels (pl.)
'C
o pięta, pięty (pl.)
podeszwa • sole
• paluch, paluchy (pl.) • big toe, big toes (pl.)
• palec, palce (pl.) • toe, toes (pl.)
• paznokieć, paznokcie (pl.) • toenail, toenails (pl.)
£ # jama czaszki cranial cavity

O • jama ustna oral cavity
<tt -O
3n -c
+•* • jama nosowa nasal cavity
O • jama klatki piersiowej thoracic cavity
§ oł • jama brzuszno-miednicza abdominopeivic cavity
A &
,o jama brzuszna abdominal cavity
w jama miednicza pelvic cavity
1. Układy - budowa, choroby, objawy/Sysfems-structure, diseases, manifestations
Skóra
Skin
włos
hair
naskórek
epidermis
gruczoł łojowy
sebaceous gland
I
gruczoł potowy
sweat gland
mieszek włosowy
hair follicle
podskórna tkanka tłuszczowa skóra właściwa
subcutaneous fatty tissue dermis
Struktura Structure
Polish English
• naskórek • epidermis
nabłonek epithelium
melanina melanin
• skóra właściwa • dermis
gruczoły glands
potowe sweat
sutkowy mammary
łojowy sebaceous
• tkanka podskórna • hypodermis
podskórna tkanka tłuszczowa subcutaneous fatty tissue
mieszek włosowy hair follicle
• włos, włosy (pl.) • hair
paznokieć, paznokcie (pi.) nail, nails (pi.)
1. Układy - budowa, choroby, objawy/Sysfems - structure, diseases, manifestations
22
Choroby, urazy Diseases, disorders, defects, injuries
Polish English
* albinizm, bielactwo • albinism
• atopowe zapalenie skóry (AZS) • atopic dermatitis, eczema
egzema, wyprysk
• czerniak złośliwy • malignant melanoma
• czyrak • furuncle, boil
• grzybica • dermatomycosis
• grzybica paznokci • onychomycisis
* hirsutyzm • hirsutism
• łupież • dandruff
* łuszczyca • psoriasis
• łysienie • alopecia
plackowate a. areata
po zatruciach toxic a.
• nadmierna kruchość paznokci • onychorrhexis (brittle nails)
• nawracające infekcje opryszczki • recurrent herpes simplex infection
* nowotwory • neoplasm
• odleżyna • bedsore, pressure ulcer
• odmrożenie • frostbite
• ogryzanie paznokci • onychotillomania
' ogryzanie paznokci, onychofagia • nail biting, onychophagia
• oparzenia • burns and scalds
• otarcie • abrasion, graze
• pemfigoid • pemphigoid
• pokrzywka HH urticaria, nettle rash, hives
• poszarpanie, uszkodzenie • laceration, tear
• potówki • miliaria, sweat rash
• rak kolczystokomórkowy • squamous cell carcinoma
• rak podstawnokomórkowy • basal cell carcinoma
• rana • wound, injury
• rumień • erythema
• rybia łuska • fish skin disease
• siniak • brusie, ecchymosis
• skaleczenie • cut
• stłuczenie • contusion, bruising
• świerzb • scabies
• toczeń • lupus
* trądzik • acne
• wyprysk kontaktowy alergiczny • contact dermatitis
* zadrapanie • scratch, abrasion
* zanokcica • onychia
• zapalenie mieszków włosowych • folliculitis
• zapalenie skóry • dermatitis
* zastrzał • whitlow
1. Układy - budowa, choroby, objawy/Systems - structure, diseases, manifestations
23
• zespół Blaua • Blau syndrome
•
zespół paznokieć-rzepka • nail-patella (Fong) syndrome
(choroba Fonga)
Objawy Symptoms and lesions

Polish English
• białe chmurki paznokcia • leukonychia, white nails
• blizna • scar, cicatrix
• brodawka, kurzajka •
wart, verruca
• cętkowane paznokcie • stippled nails
ciemne zabarwienie paznokcia • melanonychia
• gorączka • fever
• grudka • spot, papule
• guzek • lump, nodule
• krosta • spot, macule
• łuska •
scale
• m artwica • necrosis
• nadżerka • erosion
• nagniotek • com
• obrzęk, obrzmienie • swelling
• palce pałeczkowate (dobosza) • clubbing (drumstick fingers)
• pęcherz • blister, bulla
• pęcherzyk • vesicle, small bllister
• pęknięcie • fissure
• pocenie perspiration
• podrażnienie • irritation
• ropa • pus
• strup • crust, scab
• suchość skóry • xerosis
• swędzenie • itching
• uszkodzenie, zmiana chorobowa skóry • skin lesion
• wrzód • ulcer
• wysięk • watery discharge
zaczerwienienie reddening
• zaczerwienienie ogniskowe skóry • flare
• zakażenie bakteryjne • bacterial infection
• zasinienie paznokci • blue nails
• złuszczenie • exfoliation
• złuszczenie płatowate • desquamation (sealling off)
• znamię • moie, fleshy naevus
• znamię wrodzone • birthmark, naevus
1. Układy - budowa, choroby, o ty m y /Systems -structure, diseases, manifestations
Układ ruchu
Locomotor system
kość czołowa kość skroniowa

frontal bone temporal bone
żuchwa kość szczękowa

mandible maxilla
obojczyk
kręgi szyjne
clavicle
cervical vertebrae
łopatka
scapula mostek
sternum
żebro
rib kość ramieniowa
żebro wolne arm bone (humerus)
floating rib kość promieniowa
kręgosłup radius
vertebral column kość łokciowa
ulna
kości nadgarstka
carpal bones
kości śródręcza kość biodrowa
metacarpal bones ilium
paliczki kość krzyżowa

phalanges sacrum
kość guziczna
kość udowa coccyx
femur
rzepka
patella
strzałka
piszczel
fibula
tibia
kości śródstępu
matatarsal bones
kości stępu
paliczki
tarsal bones
phalanges
Struktura Structure
Polish English
• czaszka • skull
• kręgosłup • spine, spinal/vertebral column
kręgi szyjne cervical v.
Szkielet osiow y
kręgi piersiowe thoracic v.

Axial skeleton
kręgi lędźwiowe lumbar v.

kręgi krzyżowe sacral v.
kość guziczna coccygeal bone
* żebra • ribs
prawdziwe true
rzekome false
wolne floating
• mostek • sternum
' obręcz barkowa • shoulder girdle

obojczyk clavicle, collarbone
łopatka scapula, shoulder blade
staw barkowy glenohumeraljoint
Szkielet kończyny górnej
ramię shoulder
• kość ramieniowa
Upper limb skeleton
• arm bone, humerus

• kości przedramienia • forearm bones
kość łokciowa ulna
kość promieniowa radius
• nadgarstek • wrist
kości nadgarstka carpal bones
' ręka * palm
kości śródręcza metacarpal bones
kciuk thumb
palce fingers
paliczki phalanges
1. Układy - budowa, choroby, objawy/Sysfe/ns - structure, diseases, manifestations
26
• staw biodrowy • hip joint
• kości miednicy • hip bones
• kość udowa • femur, thigh bone
• staw kolanowy • knee joint
• rzepka • patella, kneecap
• podudzie • leg
piszczel tibia
Szkielet kończyny dolnej
strzałka fibula
Lower limb skeleton
• staw skokowy, kostka • ankle

kości stępu tarsals
• stopa • foot
kości śródstępu metatarsals
• palce • toes
paliczek, paliczki (pl.) phalanx, phalanges (pl.)
■ kość, kości (pl.) • bone, bones (pl.)
• staw • articulation (joint)
torebka stawowa • articular (joint) capsule
• chrząstka, chrząstki (pl.) • cartilage, cartilages (pl.)
• Ścięgno, ścięgna (pl.) • tendon, tendons (pl.)
• mięsień, mięśnie (pl.) muscles, muscles (pl.)
• więzadło, więzadła (pl.) • ligament, ligaments (pl.)
• powięź • fascia
• dwugłowy • biceps
• trój głowy • triceps
• czworogłowy • quadriceps
Mięśnie
Muscles
•
zginacz • flexor
* prostownik • extensor
•
przywodziciel • adductor
• odwodziciel • abductor
* mózgoczaszka • cranium
• kość czołowa • frontal bone
• kość ciemieniowa parietal bone
• kość skroniowa • temporal bone
• kość potyliczna
HHHB occipital bone
• kość klinowa • sphenoid bone
Skull, cranium
Czaszka
• kość sitowa • ethmoid bone

• twarzoczaszka • facial skeleton
• kość łzowa • lacrimal bone
• kość nosowa • nasal bone
• kość jarzmowa • zigomatic bone
• kość szczękowa • maxilla
• żuchwa • mandible
• SZeW, szwy (pl.) •
suture, sutures (pl.)
27
• długie • long
• krótkie • short
• płaskie • fiat
* różnokształtne * irregular
Choroby i urazy Diseases and injuries

Polish English
• choroba Pageta • Paget's disease
• choroba zwyrodnienieniowa stawów • arthrosis
• dna m oczanowa • gout
• dysplazja • dysplasia
• infekcyjne zapalenie stawów • infectious arthritis
• kifoza • kyphosis
• kostniak • osteoma
• lordoza • lordosis
• łokieć tenisisty • tenis elbow
• martwica jałowa kości • avascular necrosis
• mięsak kości • osteosarcoma
• niedokrwienie mięśni • muscle ischemia
• osteoporoza • osteoporosis
• porażenie mięśni • myoparalysis
• przepuklina mięśniowa
• reumatoidalne zapalenie stawów
H muscular hernia
• rheumatoid arthritis
• skolioza • scoliosis
• skręcenie • distortion, sprain
• zapalenie kości • osteitis
• zapalenie kości i stawów • osteoarthritis
• zapalenie stawów
H arthritis
• zapalenie ścięgna • tendinitis, tendonitis
• zapalenie więzadła • desmitis, syndesmitis
• zastój krwi, przekrwienie • congestion, hyperaemia
* zesztywniające zapalenie stawów • ankylosing spondylitis
kręgosłupa
• złamanie • fracture
• złamanie podstawy czaszki • base of the scull fracture
• złamanie szyjki kości udowej • femoral neck fracture
• zwichnięcie • dislocation, displacement
• zwichnięcie stawu biodrowego hip joint dislocation
• zwyrodnienie • degeneration
zwyrodnienie mięśni myodegeneration
28
Objawy Symptoms
Polish English
• atrofia, zanik mięśni • atrophy
• bolesność • soreness
• ból • pain
• deformacja • deformation
• drętwienie • numbness, “pins and needles"
• dystrofia mięśniowa • muscular dystrophy
• krwawienie z ucha • bleeding from the ear
• krwiak • haematoma
• krwotok • haemorrhage
• martwica • necrosis
• mrowienie • tingling
• niedowład • paresis
• nieprawidłowa postawa • incorrect body posture
• nieprawidłowe ustawienie kończyny • incorrect limb position
• nieprawidłowy chód • gait disturbance
• nietrzymanie moczu • urinary incontinence
• ograniczenie m chu • movement limitation
• otarcie naskórka • abrasion
• parestezja, czucie opaczne • paresthesia
• płytki oddech • hypopnoea, shallow respiration
• porażenie • paralysis
• porażenie, niedowład • palsy
• ropień • abscess
• sztywność • stiffness
• utrata przytomności • loss of consciousness
• w ady postawy • faulty posture
• widoczny odłam kostny • visible fragment of fractured bone
• wiotki, zwiotczały • flaccid
• zaburzenie czucia • dysaesthesia
• zaburzenie oddechu • dyspnoea
• zaczerwienienie • reddness
• zasinienie • livido
• zdrętwienie • numbness
29
Złamania, typy Fractures, types
Polish English
•
bez przemieszczenia undisplaced
•
Collesa (nadgarstka) Co lies'
kompresyjne • crush
•
odpryskowe chip
otwarte n open
poprzeczne • transverse
proste • simple
rzekome •
pseudofracture
•
samoistne spontaneous, atrophic
skośne •
oblique
wielokrotne • multiple
•
wieloodłamkowe comminuted
ze zgnieceniem • compression
złożone • complex
1. Układy - budowa, choroby, objawy/Sysfems -structure, diseases, manifestations
30
Układ oddechowy
Respiratory system
jama ustna jama nosowa

oral cavity nasal cavity
gardło migdałki
throat/pharynx tonsils
krtań tchawica
larynx/voicebox trachea/windpipe
jama opłucnej
intrapleural space
tchawica
trachea/windpipe
jama opłucnej
intrapleural space
oskrzela
bronchi
oskrzeliki
bronchioles
płuco
lung
przepona
diaphragm
31
Struktura Structure
Polish English
* nos (jama nosowa) • nose (nasal cavity)
o 1 Je o * us*a 0ama ustna) • mouth (oral cavity)
| | g * gardło • pharynx, throat
g 4» S * migdałki * tonsils
O Ij g. * krtćiń • larynx, voicebox
3 * tchawica * trachea, windpipe
* oskrzele, oskrzela (pl.) • bronchus, bronchi (pl.)

* oskrzelik, oskrzeliki (pi.) * bronchiole, bronchioles (pl.)
* płuco, płuca (pl.) ■ lung, lungs (pl.)
szczyt apex
wnęka hilus
płat lobe
^ zrazik lobule
| tj dolny lower
-g i; środkowy middle
b korzeń root
t3 2 ,
o c segment segment
U a. górny upper
^ S! powierzchnia surface
g | żebrowa costal
~o ^ przeponowa diaphragmatic
D przyśrodkowa medial
* pęcherzyk, pęcherzyki (pl.) • alveolus, alveoli (pl.)
• opłucna, opłucne (pl.) ' pleura, pleurae (pl.)
• opłucna płucna (trzewna) ’ visceral pleura
* jama opłucnej • intrapleural space
* opłucna ścienna • parietal pleura
* przepona • diaphragm
Choroby, urazy Diseases, disorders, defects, injuries

Polish English
• alergiczny nieżyt nosa • allergic rhinitis
* angina • tonsillitis
■ astma • asthma
* ciężki ostry zespół oddechowy (SARS) • severe acute respiratory syndrome (SARS)
• gruźlica • tuberculosis
• grypa • influenza
• katar sienny • hay fever
• mukowiscydoza • cystic fibrosis (CF), mucoviscidosis
* niedodma • atelectasis
• nikotynizm • nicotinism
32
• odma
H pnemothorax
• odma, rozedm a płuc emphysema
• przewlekła obturacyjna choroba płuc • chronic obstructive pulmonary disorder
(POCHP) (COPD)
•
przetoka • fistula
• przeziębienie •
cold
• pylica • pneumoconiosis
• rak płuca • lung cancer
• ropień płuc • lung abscess
rozedma • emphysema
• sarkoidoza • sarcoidosis
• zapalenie gardła • pharyngitis
• zapalenie krtani •
laryngitis
• zapalenie opłucnej • pleurisy, pleuritis
• zapalenie oskrzeli • bronchitis
• zapalenie płuc •
pneumonia
Objawy Symptoms
Połish English
• bezdech •
apnoea
• •
ból gardła sore throat
• ból głowy •
headache
• •
ból mięśni muscle pain
•
ból przy przełykaniu • pain on swallowing
• •
ból stawów pain in joints
•
ból w klatce piersiowej • pain in chest
•
chrypka • hoarseness
• chudnięcie, utrata masy ciała • weight loss
•
drapanie w gardle • scratching in the throat
• duszność • dyspnoea
• dysfonia • dysphonia
• gorączka • fever, pyrexia
• hiperwentylacj a • hyperventilation
• hipowentylacja • hypoventilation
• kaszel • cough
• kaszel mokry (z odksztuszaniem) • productive cough
• katar (zapalenie śluzówki nosa) • runny nose (rhinitis)
• kichanie » sneezing
• krwioplucie (plucie krwią) •
hemoptysis (blood in sputum)
• krwotok • hemorrhage
• obrzęk płuc • pulmonary oedema
• osłabienie •
weakness
• pieczenie w gardle •
burning in the throat
• •
plwocina sputum, phlegm
1. Układy - budowa, choroby, objawy/Sysfems -structure, diseases, manifestations
33
płytki oddech ' dysponea (shallow respiration)
potliwość • sweating
powiększone węzły chłonne szyi • enlarged cervical lymph nodes
sinica • cyanosis
suchość w gardle ’ dryness in the throat
szybkie oddychanie • tachypnoea
trudności w przełykaniu • difficulties in swallowing
wolne oddychanie • bradypnoea
wydzielina z nosa • nasal discharge
zatkany nos • nasal obstruction
zle samopoczucie • malaise
34
Układ krwionośny (sercowo-naczyniowy)
Circulatory (cardiovascular) system
żyła główna aorta

vena cava aorta
tętnica pnia płucnego
pulmonary artery
żyły płucne
pulmonary veins
lewy przedsionek
prawy przedsionek left atrium
right atrium
zastawka dwudzielna
mitral valve
żyły płucne
pulmonary veins lewa komora
left ventricle
zastawka trójdzielna
triscupid valve
zastawka tętnicy płucnej
aortic valve
prawa komora zastawka półksiężycowata

right ventricle aortic semilunar valve
płuca
lungs
prawy przedsionek lewy przedsionek

right atrium left atrium
prawa komora lewa komora

right ventricle left ventricle
tętnica
artery
Struktura Structure
Polish English
•
przedsionek •
atrium
•
komora •
ventricle
• przegroda • septum
zastawka • valve
zastawki przedsionkowo-komorowe atrioventricular valves
dwudzielna bicuspid
trójdzielna tricuspid
4» £ zastawki półksiężycowe semilunar valves
aorty aortic
C£/3 ■
ł?! pnia płucnego pulmonary
• warstwy • layers
wsierdzie endocardium
mięsień sercowy myocardium
osierdzie pericardium
• wierzchołek • apex
• podstawa • base
naczynia wieńcowe coronary vessels
• osocze, plazma • plasma

erytrocyty, czerwone ciałka krwi •
erythrocytes, red blood cells
nU © '
^ so • leukocyty, białe ciałka krwi •
leukocytes, white blood cells
trombocyty, płytki krwi •
thrombocytes, platelets
<u • tętnice • arteries

MsZ>
o aorta aorta
5O -aQj tętnice arteries
? a
tętniczki arterioles
* żyły veins
.5 § żyła główna górna vena cava superior
fi .2
N żyła główna dolna vena cava interior
rS żyły veins
Z żyłki venules
Choroby Diseases
Polish English
• anemia * anaemia
* białaczka ’ leukaemia
• chłoniak • lymphoma
• choroba niedokrwienna serca • myocardial ischaemic disorder
• częstoskurcz • tachycardia
• drożny przewód tętniczy ’ patent ductus arteriosus
* hemofilia • hemophilia
36
• małopłytkowość • thrombocytopenia
• miażdżyca (tętnic) • atherosclerosis
* migotanie • fibrillation
• naczyniak • angioma
* nadciśnienie ’ hypertension
* niedociśnienie • hypotension
' niedokrwistość ' anaemia
n. z niedoboru żelaza iron deficiency a.
n. złośliwa pernicious a.
n. sierpowata sickle cell a.
talasemia thalassemia
• niedomykalność • regurgitation
• niewydolność • failure
• omdlenie • syncope
' przetoka • fistula
* stwardnienie tętnic • arteriosclerosis
* szpiczak mnogi ’ multiple myeloma
* tętniak * aneurysm
• trombocytoza • thrombocytosis
• trzepotanie • flutter
• ubytek przegrody międzykomorowej • ventricular septal defect
• ubytek przegrody ' atrial septal defect
międzyprzedsionkowej
• wada • disorder
w rodzona/nabyta congenital/acquired
• wstrząs • shock
* zaburzenia krzepnięcia • coagulation disorders
* zakrzep • thrombus
• zakrzepica * thrombosis
• zapalenie • inflammation
• zator • embolism
* zatrzymanie akcji serca, asystolia ’ cardiac arrest, asystole
* zatrzymanie krążenia • circulatory arrest
* zawał ' heart attack
• zwężenie ’ stenosis, constriction
' zwężenie cieśni aorty • coarctation of the aorta
• żylaki • varicose veins
Objawy Symptoms
Polish English
• arytmia, zaburzenie rytmu serca • arrhythmia, irregular heartbeat
• bladość • pallor
* ból głowy • headache
• ból kończyn dolnych, ból nóg • pain in lower limbs
• ból promieniujący * radiating pain
chromanie przestankowe • intermittent claudication

kołatanie serca • palpitation
•
kwasica acidosis
migotanie komór • ventricular fibrillation
migotanie przedsionków • atrial fibrillation
•
niepokój, lęk anxiety
niskie ciśnienie krwi HI low blood pressure
•
obrzęk kończyn dolnych, obrzęk nóg oedema of the lower limbs
omdlenie • faintness
•
osłabienie fatigue
•
owrzodzenia ulceration
pocenie się • sweating
przebarwienia • discoloration
sinica • cyanosis, bluishness
szum w uszach • ear buzzing, tinnitus
trzepotanie • flutter
ucisk • pressure
uczucie zimna w kończynach • coldness in the limbs
wysokie ciśnienie krwi • high blood pressure
zaburzenie rytmu serca • arrhythmia
zaburzenia widzenia • vision disorder
zaczerwienienie twarzy • flushing
zamartwica • asphyxia
zawroty głowy dizziness
zesztywnienie pośmiertne H• rigor mortis
zgaga heartburn
zmęczenie • fatigue
Typy, rodzaje krążenia Types of circulation

Polish English
płucne • pulmonary
sieć dziwna • rete mirabile
systemowe, obwodowe • systemie
wrotne • portal
1. Układy - budowa, choroby, objawy/Sysfemt - structure, diseases, manifestations
38
Układ trawienny
Digestive system
gruczoły ślinowe:
salivary glands:
przyuszny
parotid gardło
podjęzykowy pharynx/throat
sublingual przełyk
podżuchwowy oesophagus
submandibular
wątroba żołądek
liver stomach
pęcherzyk żołdow y trzustka
gali blader pancreas
przewód żołdow y okrężnica poprzeczna

bile duet transverse colon
dwunastnica jelito czcze

duodenum jejunum
okrężnica wstępująca okrężnica zstępująca

ascending colon descending colon
jelito ślepe jelito kręte

caecum ileum
wyrostek robaczkowy jelito esowate

appendix sigmoid colon
odbyt odbytnica
anus rectum
1. Układy - budowa, choroby, objawy/5ysfems - structure, diseases, manifestations
39
Struktura Structure
Polish English
•
* jama ustna oral cavity
•
• wargi lips
• zęby • teeth
• dziąsła • gums
’ gruczoły ślinowe • salivary glands
' język • tongue
' gardło • throat/pharynx
• przełyk • oesophagus
•
* żołądek stomach
•
• jelito cienkie small intestine
dwunastnica duodenum
jelito czcze jejunum
jelito kręte ileum
•
* wątroba liver
•
• pęcherzyk żółciowy gall blader
* przewód żółciowy • bile duct
•
• trzustka pancreas
* wyrostek robaczkowy • appendix
• jelito grube • large intestine
jelito ślepe caecum
okrężnica colon
wstępująca ascending c.
poprzeczna transverse c.
zstępująca descending c.
jelito esowate sigmoid
odbytnica, prostnica rectum
odbyt anus
Choroby Diseases
Polish English
• anoreksja g g j anorexia
• bulimia • bulimia
• celiaklia BI• coeliac disease
• choroba Leśniowskiego i Crohna Crohn's disease
• choroba refluksowa przełyku, refłuks • gastroesophageal reflux disease (GERD)
• glistnica • ascariasis
’ guz ■ tumour
•
• hemoroidy haemorrhoids
•
* kamica żółciowa gall stones
•
• marskość wątroby liver cirrhosis
•
• niedrożność jelit intestinal obstruction, ileus
• nietolerancja węglowodanów • carbohydrate intolerance
•
* owsica oxyuriasis/en terobiasis
40
* perforacja przewodu pokarmowego • perforation of the alimentary tract
• polip • polyp
* polipowatość • polyposis
•
• przetoka fistula
• rak jelita grubego • colon cancer
•
• rak przełyku oesophageal cancer
•
• rak trzustki pancreatic cancer
•
• rak żołądka stomach cancer
•
• refluks reflux
•
• tasiemczyca taenlasis
* wrzody trawienne • peptic ulcers
* wrzodziejące zapalenie jelita grubego • ulcerative colitis
•
• wrzód dwunastnicy duodenal ulcer
•
• wrzód żołądka gastric ulcer
• zapalenie jelita grubego • colitis
•
• zapalenie otrzewnej peritonitis
• zapalenie pęcherzyka żółciowego • cholecystitis (inflammation of the gallbladder)
■ zapalenie trzustki • pancreatitis
• zapalenie uchyłka • diverticulitis
* zapalenie wątroby (W ZW ) A, B, C • hepatitis (liver inflammation) type A, B, C
• zapalenie wyrostka • appendicitis
* zapalenie żołądka • gastritis
• zatrucie pokarmowe • food poisoning
• zespół jelita drażliwego • irritable bowel syndrome (IBS)
• zespół złego wchłaniania • malabsorption syndrome
’ zespól Zollingera i Ellisona • Zollinger-Ellison syndrome
Objawy Symptoms
Polish English
• •
biegunka diarrhoea
• •
ból brzucha abdominal pain
•
ból kolkowy •
colicky pain
•
ból kurczowy •
cramplike pain
•
ból na czczo • pain before eating
•
ból na dole brzucha • pain in lower abdomen
•
ból na górze brzucha ■ | pain in upper abdomen
•
ból piekący • burning pain
• •
ból po posiłku pain after eating
•
ból po prawej stronie •
right side abdominal pain
• ból ściskający •
gripping pain
• •
brak apetytu/łaknienia lack of appetite
* brak perystałtyki •
lack of peristalsis
• •
chudnięcie, utrata masy ciała weight loss
•
częste wypróżnianie * frequent bowel movements
n
gorączka • fever
hemoroidy • haemorrhoids
krew w stolcu • blood in stool
krwawe wymioty • haematemesis
krwawienie z przewodu pokarmowego • bleeding from the alimentary tract
mdłości, nudności • nausea
nadkwasota • over acidity
nadwaga • overweight
nadżerka • erosion
niedożywienie • malnutrition
niestrawność, dyspepsja • indigestion, dyspepsia
odbijanie • belching
oddawanie gazów • flatulence
otyłość • obesity
parcie na stolec • tenesmus
smoliste stolce • melaena
wodobrzusze • ascites
wymioty • vomiting
wzdęcie ‘ distension, bloating
zaparcie • constipation
zgaga • heartburn
złe samopoczucie • discomfort
żółtaczka ' jaundice
1. Układy budowa, choroby, objawy/Systems -structure, diseases, manifestations
42
Zęby
Teeth
szkliwo
enamel
zębina
dentine
dziąsło
gum
miazga
pulp
cem ent/kostniwo
cementum
kanał korzenia
root canal
kość
bone
Rodzaje uzębienia Types of dentition

Polish English
zęby mleczne • deciduous teeth, milk teeth
zęby stałe • permanent teeth
zęby sztuczne, proteza • false teeth, denture
Typy, rodzaje zębów Types of teeth

Polish English
siekacz • incisor, cutting tooth
kisł • canine
przed trzonowy • premolar, bicuspid
trzonowy • molar, tricuspid
ząb mądrości * wisdom tooth
Kudowa zęba (części) Struć ture of the tooth (parts)

Polish I'ligl luli
korona • CIOWII
N/y] kil • net h
kill /i'll kin . ulu (|i| ) ’ mol, mun i|i/l
43
Struktura zęba Structure of the tooth
Połish English
szkliwo • enamel
cement, kostniwo • cementum
zębina ‘ dentine
kanał ' root canal
miazga ’ pulp
naczynia krwionośne • blood vessels
nerwy • nerves
Powierzchnie zęba Surfaces of the tooth

Polish English
mezjalna • mesial surface
dystalna • distal surface
przedsionkowa, w argow a, policzkowa • labial, buccal surface
językowa • lingual surface
podniebienna • palatal
zgryzow a, zwarciowa * occlusal surface
brzeg sieczny • incisal edge
żująca • grinding
Inne użyteczne wyrazy Other useful words

Polish English
wyrostek zębodołowy • tooth socket
dziąsła • gingiva, gums
błona śluzowa jamy ustnej • oral mucosa
nabłonek • epithelium
tkanka łączna ’ connective tissue
Opis zęba Tooth description

Polish English
jedynka • first
dwójka • second
trójka • third
czwórka • fourth
piątka • fifth
szóstka ' sixth
siódemka • seventh
ósemka • eighth
Układ moczowy
Urinary system
koni brodawki nerkowe

cortex renal papilla
lł,‘l11ic’il
artery
miedniczka nerkowa
renal pelvis
żyła
vein
kielich nerkowy
moczowód renal calyx
ureter piramida nerkowa
renal pyramid
aorta żyła główna

aorta vena cava
kielich nerkowy
renal calyx
nerka
kidney
moczowód
ureter
pycherz moczowy cewka moczowa

urinary bladder urethra
wymioty * vomiting
zapalenie eewki IlKK'/OWl'j ’ urethritis
zapalenie miedniezek nerkowych • pyelitis
zapalenie nerek • nephritis
zapalenie pęcherza moczowego • cystitis
zatrzymanie moczu * urine retention
zwężenie tętnicy nerkowej • renal artery stenosis
Objawy Symptoms
Polish English
albuminuria • albuminuria
bezmocz ’ anuria
białkomocz • proteinuria
bolesne oddawanie moczu • dysuria
Układ nerwowy
Nervous system
półkula wzgórze
hemisphere thalamus
śródmózgowio
midbrain
móżdżek
ciało modzelowate cerebellum
corpus callosum
przysadka mózgowa rdzeń przedłużony

pituitary gland
medulla oblongata
Struktura Structure
Polish English
• ośrodkowy układ nerwowy (OUN) * central nervous system (CNS)
mózg brain
mózg cerebrum
półkula hemisphere
substancja biała white matter
mielina myelin
substancja szara grey matter
mózgowie • brain
opony mózgowo-rdzeniowe • meninges
tw ardów ka/ twarda • dura mater
pajęczynówka • arachnoid
naczyniówka/miękka • choroid/pia mater
rdzeń przedłużony • medulla oblongata
płyn mózgowo-rdzeniowy (CSF) • cerebrospinal fluid (CSF)
móżdżek e cerebellum
hipokamp • hippocampus
bruzda • sulcus
zakręt • gyrus
ośrodek • center
komora III • IIIrdventricle
komora IV • IV'1' ventricle

pień mózgu • brain stem
rdzeń kręgowy • spinal cord
Polish IóikIInIi
ciało komórki • cell body
akson • axon
przewężenie Ranviera ‘ node ofRanvier
rozgałęzienie aksonu • axon terminal
Choroby Diseases
Polish English
choroba Alzheimera • Alzheimer's disease
choroba Huntingtona • Huntington's disease
choroba Parkinsona • Parkinson's disease
eieśń kanału nadgarstka * carpal tunnel syndrom (CTS)
demencja * dementia
depresja * depression
dyskopatia • discopathy
epilepsja, padaczka • epilepsy
glejak • glioma
Buz ’ tumour
krwiak * haematoma
krwotok • haemorrhage
miastenia • myasthenia
nerwiak • neurinoma
nerwica • neurosis
niedokrwienie • ischaemia
nowotwór • neoplasm
oponiak • meningioma
opóźnienie w rozwoju umysłowym • mental retardation
półpasiec • zoster
ropień ’ abscess
ropniak • empyema
stłuczenie mózgu • brain contusion
stwardnienie rozsiane (SM) • multiple sclerosis (MS)
stwardnienie zanikowe boczne • Charcot's disease
tętniak • aneurysm
udar • stroke
u posiedzenie umysłowe ‘ mental handicap
uraz • injury
uraz czaszkowo-mózgowy • severe head injury
wodogłowie • hydrocephalus
wścieklizna * rabies
zaburzenia ruchów • movement disorders
zakażenie ’ infection
zapalenie mózgu • encephalitis
.111,1H•1U*’ nerwu ■ nmirms
/upalenie opon mó/gnwyi li ' munlnęlth
/.upalenie ril/enin kręgowego • myelitis
zator • embolism
zawal • infarction
zwyrodnienie • degeneration
Objawy Symptoms
Polish English
.il.i/j.i • aphasia
•
ngnozja agnosia
•
apraksja apraxia
•
ból głowy headache
•
ból pulsujący throbbing pain
•
delirium delirium
•
demencja dementia
•
drgawki seizures
•
drżenie tremor, trembling, shivering
•
guz łagodny benign tumour
guz złośliwy • malignant tumour
•
mdłości nausea
migrena Hi• migraine
nadciśnienie hypertension
nadciśnienie śródczaszkowe • intracranial hypertension (IH)
napad padaczkowy • epileptic seizure
nerwoból, neuralgia • neuralgia
niedowład • paresis
niedowład połowiczny Hi• hemiparesis
nudności nausea
objaw Lhermitte'a • Lhermitte’s sign
osłabienie mięśni • muscle weakness
ospałość • drowsiness
paraliż • paralysis
parestezja • paresthesia
przerzut • metastasis
rwa kulszowa Hi• sciatica
senność drowsiness
skurcz • spasm, contraction
stan wegetatywny • vegetative state
szczękościsk WB lockjaw
sztywność rigidity
śmierć mózgu • brain death
•
śpiączka coma
światłowstręt • photophobia
11( irtk i ontpirwlon, llghlliew
uporczywy hol persistant/ki/ii
utrata pomięci memory loss
utrata przytomności loss of consciousness
wahania nastroju unstable moods
wstrząs mózgu concussion
wymioty vomiting
zaburzenia czynności zwieraczy bladder and bowel difficulties
zaburzenia koordynacji i równowagi difficulties wih coordination and balance
zaburzenia mowy speech disturbances, dysarthia
zaburzenia pamięci memory disturbances
zaburzenia smaku dysgeusia (taste distortion)
zaburzenia świadomości disturbances of consciousness
zaczerwienienie redenning
zator, czop zatorowy embolus
zawroty głowy dizziness, giddiness, vertigo
zmiana chorobowa lesion
i wmnny mmnwff, гттпгттпу, nnjnwyMyvrmv Ш В Ш Щ Wirnir\ ГПППГГНГПГГПП!
Око
The eye
spojówka
conjunctiva
naczyniówka
choroid soczewka
lens
zremca
pupil
l l l 'I 'W wzrokowy
optic nerve tęczówka
iris
rogówka
cornea
twardówka
siatkówka sclera
retina
Struktura Structure
Polish English
brew, brwi(pl) • eyebrow, eyebrows (pl.)
1 u)wieka, powieki (pl.) • eyelid, eyelids (pi.)
górna upper
dolna lower
rzęsa • eyelash
gruczoł łzowy • lacrimal gland
I- .malik łzowy lacrimal canaliculus
gałka oczna • eyeball
twardówka • sclera
spojówka • conjunctiva
naczyniówka HI choroid
siatkówka • retina
plamka żółta • yellow spot (macula)
czopek • con
pręcik • rod
rogówka • cornea
komora przednia • anterior chamber
i lei / wodnista • aqueous humour
Ilkl.iily I m ii I i i w .i , i hiimliy, nl)|iiwy/SyWrfm strut inn' iiiwiim mnlfntutlons
tęczówka • Iris
źrenica • pupil
w ięza dla pod lrzy mujące • suspensory ligaments
ciało rzęskowe • ciliary body
soczewka • lens
komora tylna • posterior chamber
ciało szkliste • vitreous humour
tarcza nerwu wzrokowego • optic disc
nerw wzrokowy • optic nerve
Choroby Diseases
Polish English
amblyopia („leniwe oko") • amblyopia ("lazy eye")
astygmatyzm •
astigmatism
•
dalekowzroczność long-sightedness, metropia
daltonizm • color blindness
gradówka • chalazion
heterochromia, różnobarwność heterochromia, difference in coloration
jaglica • trachoma
jaskra • glaukoma
jęczmień • hordeolum, stye
•
krótkowzroczność short-sightedness, myopia
niedrożność kanalika łzowego • lacrimal canal occlusion
o
odklejenie siatkówki retinal detachment
odwarstwienie rogówki • cornea detachment
pozagałkowe zapalenie nerwu • neuritis retrobulbaris
wzrokowego
retinopatia • retinopathy
starczowzroczność • presbyopia
ślepota HI blindness
ślepota rzeczna • river blindness
uszkodzenie wzroku • impaired vision
wrzód • ulcer
zaćma młodzieńcza • juvenile cataract
•
zaćma starcza senile cataract, opacity
zanik nerwu wzrokowego • optic atrophy
«
zapalenie brzegów powiek blepharitis
zapalenie nerwu wzrokowego • optic neuritis
•
zapalenie spojówek conjunctivitis
zez • strabismus, i loss eye, squint
z. rozbieżny external s
z. zbieżny Internal *
zwyrodnienie • ileqeneiallan
I llk l nly I mu 111w .i ih m n h y , o b )(iw y/S y s f#n n \limtuie, tlhrn\r\, inonltrsUitlmis
Objawy Symptoms
Polish English
nnizokoria, nierówność źrenic • anisocoria
białawy wysięk • cottonwool exudate
błyski • flahes, photopsia
•
•
ból oczu pain of the eyes
•
dal tonizm deuteranopia
guzek H B cyst
hemianopsja, niedowidzenie • hemianopsia, hemanopia
połowiczne
heterochromia • heterochromia
•
infekcje pasożytnicze parasitic infestation
•
krwotok haemorrhage
leiszmanioza • leishmaniasis
łzawienie lacrimation, crying
makulopatia • maculopathy
mioza, zwężenie źrenicy m miosis
mruganie • winking
mrużenie oczu • eye narrowing, squinting
nadwrażliwość na światło, • photophobia
światłowstręt
niedomykalność powiek • defective closure
niedowidzenie • impaired vision, amblyopia
niedowidzenie barw • color amblyopia
niewyraźne widzenie na odległość • blurred long-distance vision
niewyraźne widzenie z bliska • blurred short-distance vision
nyktalopia, kurza ślepota, ślepota • nyctalopia
zmierzchowa
obrzęk powieki • lidoedema
oczopląs • involuntary eye movement, nystagmus
ograniczona ruchomość oka • restricted eye mobility
opadanie powiek • drooping of the lid, ptosis
i r.lubienie ostrości wzroku • decrease of vision acuity
owrzodzenie • ulceration
1irzekrwienie gałki ocznej • hyperaemia
ropna wydzielina • mucopurulent discharge, pus
ślepota śnieżna • photokeratitis, snowblindness
ubytek pola widzenia, mroczek • loss of field of vision, scotoma
w idzenie podwójne • diplopia
widzenie za mgłą • mist over the cornea
wydzielina z oka • secretion from the eye
wytrzeszcz • exophthalmos
wzrost ciśnienia w gałce ocznej • Inc in e e d pressure in the eyeball
zaburzenia w widzeniu kolorów • i ohnit vision deficiency
i iikm iiv niiflnwA. (U nro hv nh|iiwvMyth>mi m u hue iWtniuM tmtllrdiillnin
• z a c z e r w ie n ie n ie o k a • it'd eye
• zamazane, niewyra/ne wM. i nii' * blurred vision
‘ zapadnięcie gaiki ocznej, euoltalmin • eyeball recession, enophthalmos
’ zawroty głowy • vertigo
• zespół H om era • Horner's syndrome
■ zespół mokrego oka • wet-eye syndrome
• zespół suchego oka • dry-eye syndrome
• zmęczenie wzroku • vision-tiredness
I UH,iiiy i,mi,„ i ■hiiiuliy, ol)|.iwy/Sy\ffvm sliuiliiiv, ill\cu\i\ iiutnllr\lnllon\
J
Ucho
The ear
młoteczek
hammer
kowadełko
anvil
strzemiączko
stirrup
ślimak
cochlea
ucho środkowe
middle ear
i.il/owina
pinna
błona bębenkowa
tympanic membrane
Struktura Structure
Polish English
ucho zewnętrzne • external ear
małżowina uszna pinna (auricle)
zewnętrzny kanał słuchowy external auditory canal
jama bębenkowa tympanic cavity
in ho środkowe • middle ear
błona bębenkowa tympanic membrane
kość skroniowa temporal bone
młoteczek hammer
kowadełko anvil
strzemiączko stirrup
licho wewnętrzne • internal ear (labirynth)
przedsionek vestibule
okienko owalne oval window
ślimak cochlea
kanał półkolisty semicircular canal
nerw strzemiączkowy stapedius nerve
mięsień strzemiączkowy stapedius muscle
I llk l.iily lim liiw .i, ilm iiiliy , o b | 4w y / t y i f « m \ ln n lw r, <li\ni\i Y m<inllr\tatlon\
( bomby 1 /.ibur/enln O/svasas and disardtrs

1’olUli English
czyrak • furuncle, boll
l,i głuchota ’ sudden deafness
odmrożenie • frostbite
osteoskleroza * osteosclerosis
poparzenie • burn
siarczę przytępienie słuchu ‘ presbyacusis
ucho boksera (kalafiorowate) * wrestler's (cauliflower) ear
uraz ‘ trauma
zapalenie błony bębenkowej • myringitis
zapalenie trąbki słuchowej * eustachitis
zapalenie ucha środkowego * otitis media
zapalenie ucha wewnętrznego * otitis interna
zapalenie ucha zewnętrznego ’ external otitis
zatkanie przewodu słuchowego • obstruction
Objawy Symptoms
Polish English
ból ucha • earache
głuchota • deafness, hearing impairment
gorączka • fever
guzek ' lump
krwotok z ucha • bleeding from the ear, otorrhagia
nudności ’ nausea
postępujący niedosłuch • progressive hearing loss
ropa • pus
szum, dzwonienie w uszach • tinnitus, ear noises
utrata słuchu • hearing loss
„woskowina w uchu" • impacted ear wax
wyciek płynu z ucha • otorrhoea
wydzielina z ucha * otorrhoea, discharge from the ear
wysoka gorączka • high fever
zmęczenie • fatigue
zmiana ciśnienia • changes in pressure
I n u . iily Ih h Iiiw .i, ilu im b y , o b j.iw y /S y s fw m strut turr, dliraw s, monllrsltitlnns
Układ dokrewny
Endocrine system
szyszynka
pineal gland
przysadka mózgowa
pituitary
podwzgórze
hipothalamus
tarczyca
przytarczyca thyroid
parathyroid grasica
thymus
trzustka
pancreas
nadnercze
adrenal
jądro jajnik
testis ovary
Struktura Structure
Polish English
1 podwzgórze • hypothalamus
r szyszynka • pineal
If • przysadka mózgowa ’ pituitary
r io, • tarczyca ' thyroid
przytarczyce • parathyroid
grasica • thymus
i 1 ’
trzustka • pancreas
® • komórki wysp trzustkowych ' islets of Langerhans
(Langerhansa)
nadnercze • adrenal
r( o kora cortex
rdzeń medulla
■ jajnik, jajniki (pl.) * ovary, ovaries (pl.)
1
jądro, j,|dr,i (pl.) • testis, testes (pl.)
I llkl.iily hwlowit, dioioby, obJawy/Syifwn slntitiiii’, (hu'tiwy iiinnllnliilloin
■M • gruczoły ślinowe, ślinianki • salivary glands

8 przyuszna parotid
o, podżuchwowa submandibular
pod językowa sublingual
fi • gruczoł Izowy • lacrimal gland

aP ' gruczoł sutkowy • mammary gland
h • gruczoł śluzowy • mucous gland
Q>j
6 • gruczoł łojowy • sebaceous gland

11
N ' gruczoł potowy • sweat gland
Choroby i zaburzenia Diseases and disorders

Polish English
akromegalia • acromegaly
choroba Addisona, cisawica • Addison's disease, adrenocortical insufficiency
choroba de Quervaina, podostre • de Quervain's thyroiditis, subacute thyroiditis
zapalenie tarczycy
choroba Gravesa i Basedowa • Graves-Basedow disease
choroba Hashimoto • Hashimoto's thyroiditis
cukrzyca • diabetes mellitus
gigantyzm • gigantism
gruczolak • adenoma
guz • tumour
karłowatość • dwarfism
moczówka prosta • diabetes insipidus
nadczynność tarczycy • hyperthyroidism
niedoczynność tarczycy • hypothyroidism
opóźnione dojrzewanie płciowe • delayed puberty
przedwczesne dojrzewanie płciowe • precocious puberty
świnka, nagminne zapalenie • mumps, parotitis
przyusznic
lyreotoksykoza, nadczynność tarczycy • thyrotoxicosis, thyrois hyperactivity
wole • goitre
wyspiak • insulinoma
zapalenie tarczycy • thyroiditis
zespół Conna • Conn's syndrome
zespół Cushinga, nadczynność kory • Cushing's syndrome
nadnerczy
zespół metaboliczny • metabolic syndrome
zespól złego wchłaniania • mnlnbsnrpllun \ytulromr
zespól Zollingera i Ellisona • •'itlllngn 1Ilium \ytuhome
I IlM i'ly ImhImiv i ilm io b y , o l)|<iw y/Sy\ f«m stiiHtuic, d / j f m n , iminlh'ddlliiin
( )bjawy Symptoms
Polish English
npotl* • apathy
biegunka • diarrhoea
bierność • passiveness
drżenie • tremor
hiperglikemia, wysokie stężenie " hyperglicaemia, high glucose level
glukozy
liipoglikemia, niskie stężenie glukozy • hypoglicaemia, low glucose level
liirsutyzm • hirsutism
nadciśnienie • hypertension
nadpobudliwość • hyperactivity, irritability
nerwowość • nervousness
nietolerancja na ciepło • heat intolerance
osłabienie • weakness
potliwość ’ sweating, hidrosis
suchość skóry • skin dryness, xerodermia
śpiączka • coma
l.iehykardia, przyspieszona akcja serca • tachycardia, faster heart rate
uczucie ciągłego głodu • permanent hunger, polyphagia
utrata masy ciała/w agi, chudnięcie • weight loss
utrata świadomości • loss of consciousness
wielomocz, częste oddawanie moczu • poliuria, frequent urination
wytrzeszcz oczu • exophthalmos
zaburzenia wzroku • visual disturbances
zanik/atrofia mięśni • myoatrophy
zaparcia * constipation
I IIM .n ly bud ow a , choroby, o b jn w y /Sy s/tv m s l im lin e , d is e a s e , m n iii /n in llt ii is
Układ rozrodczy
Reproductive system
Żeński układ rozrodczy

Female reproductive system
jajowód
Fallopian tube/oviduct
macica
ulrrus
szyjka macicy pochwa

cervix vagina
ІІИ ,іііу іииінйм і Im iiiliy, n h jd w y/S ytfr/m slimline, tll\ra\n, nuwllr\tiillon\
Bt
M^' ,1,1 ні, I.ni m/mile/.y
Mule leprodut tlve system
IM,uly I i i h I i i W i I, ilumiliy, nlljłwy/jywriiit Wnii lnir, tllsruses iiitinlfrHiitlm
Struktura Structure
P o IInI i English
jajnik, jajniki (pl.) • ovary, ovaries (pl.)
jajowód, jajowody (pl.) • Fallopian tube, oviduct, oviducts (pl.)
macica • uterus
szyjka macicy • cervix
* i *
• vagina
f • pochwa
s' • błona dziewicza • hymen
1 • przedsionek pochwy • vestibule of the vagina

srom • vulva
!• • wargi sromowe • labia
większe major
i mniejsze minor
£ • łechtaczka • clitoris
• cewka moczowa • urethra
• pierś, piersi (pl.) • breast, breasts (pl.)
• sutek, sutki (pl.) • breast, mamma, breasts (pl.)
• narządy płciowe zewnętrzne * external genital organs

penis penis
ż.ołądź glans penis
cewka moczowa urethra
moszna scrotum
’ narządy płciowe wewnętrzne * internal genital organs
najądrze epididymis
nasieniowód vas deferen
jądro, jądra (pi.) testis, testes (pi.)
pęcherzyk nasienny, seminal vesicle,
pęcherzyki nasienne (pi.) seminal vesides (pi.)
gruczoł krokowy, prostata prostate
gruczoł Cowpera Cowper's (bulbourethral) gland
(opuszkowo-cewkowy)
Choroby i zaburzenia Diseases and disorders

Polish English
bolesne miesiączkowanie • dysmenorrhea
choroba Peyroniego • Peyronie's disease
choroby weneryczne * veneral diseases (VD)
choroby/infekcje przenoszone drogą • sexually transmitted diseases (STD)/
płciową /llltei Halts (SII)
ciąża pozamaciczna • n tapli p/egnant y
ilrożilż.yca * HHIl/ll/lllWi
endomelrioz.a • riiilutth’ltltislt
hermalrodytyzm, obojnactwo • Inin irsiiillltv
I ii|.i.i.iv ih iiliiw .i ilio ro h y , u b ja w y /ty W p m s siim iiiii', n u in lln to th m
hipolibidemia, oziębłoś.■seksualna • hypoactive sexual desire disorder (1iSDO)

1IIV/AIDS • HIV/AIDS
kiła, syfilis • syphilis
kłykciny kończyste, brodawki • genital warts
weneryczne
mięśniak • myoma
niepłodność • infertility
opryszczka narządów płciowych • genital herpes
oziębłość płciowa • female sexual arousal disorder (FSAD),
frigidity
przedwczesna menopauza • premature menopause, premature ovarian
failure (POF)
rak jajnika • ovarian cancer
•
rak jąder testicular cancer
rak macicy • uterine cancer
rak penisa • penile cancer
rak piersi • breast cancer
rak szyjki macicy • cervical cancer
rak trzonu macicy • endometrial cancer
rzeżączka • gonorrhea
rzęsistkowica • trichomoniasis, trich
świerzb • scabies
wszy łonowe • crab lice
wytrysk przedwczesny • premature ejaculation
za palenie jajowodu • salpingitis
zapalenie żołędzi • balanitis
zespół niewrażliwości na androgeny, • androgen insensitivity syndrome, Morris
zespół Morrisa syndrome
Objawy Symptoms
Połish English
bezsenność • insomnia
bolesne oddawanie moczu • painful voiding, painful urination
ból miedniczy • pelvic pain
boi podczas stosunku • pain during intercourse, dyspareunia
częste oddawanie moczu * urinary frequency
depresja • depression
dreszcze • chills
guzek • lump
krwawienie • bleeding
kurcze, spazmy • cramps
miesiączka, okres, menstruacja • period, menstruation
nagle parcie na mocz * urinary urgency
• niepokój * anxiety
I liki,idy budowii, choroby, objowy/lyifrmt strut turr, rf/irmn, nnmllrstatlons
nocne poły • nii/ht sweats

pieczenie • burning
pierwsza miesiączka • menarche
podrażnienie • irritation
potliwość • sweating, hidrosis
powiększenie • enlargement
przewlekłe złe samopoczucie • malaise
1irzewlekłe zmęczenie •
fatigue
skrzep • dot
•
suchość pochwy vaginal dryness
ftwiąd • itching
•
uderzenia gorąca, wary hot flushes
u pławy •
discharge
•
utrata masy ciała, chudnięcie weight loss
utrata włosów • hair loss
wydzielina • discharge
•
wysypka rash
•
wzdęcia bloating
zmiany nastroju • mood swings
Rozdział 2
Chapter 2
Praktyczna terminologia kliniczna

Practical medical terminology
Pediatria
Pediatrics
( 'hnroby, zaburzenia wieku dziecięcego Childhood diseases, disorders

i ich ob jawy and their symptoms and signs
Polish English
anoreksja, brak łaknienia • anorexia
,n ytmia • arrhythmia
bezdech • apnoea
białaczka a leukaemia
biegunka H I diarrhoea
bladość • pallor
blizna po ospie, „dziob" • pockmark
błonica, dyfteryt • diphteria
ból brzucha • abdominal pain
ból gardła • sore throat
ból głowy HI headache
o
ból mięśni i stawów bone and joint pain
ból Ucha a earache
e
brak uwagi, nieuwaga inattention
choroba 1 leinego-Medina, polio • poliomyelitis
i bomba Kawasakiego e Kawasaki disease
i hrypka • hoarseness
i /erwony „malinowy" język • red "strawberry" tongue
deformacja szkieletu • skeletal deformity
drgawki • convulsions, fits, seizures
duszność • dyspnoea
gorączka • levn
grudka III IIII tie
I'l.ik iy c /M.i te rm in o lo g ia k lh iii i n d l ' r a i l l w l n in t h ■// i n m h w lo ę y
guz, nowotwór • tumor

hipokalcemia • hypocalcemia
impulsywność • impulsivity
kaszel napadowy • paroxysmal cough
katar, sapka • coryza
krup, podgłośniowe zapalenie krtani • croup, laryngotracheobrorrchitis
krztusiec, koklusz • pertussis, whooping cough
krzywica • rickets
limfadenopatia, powiększenie węzłów • iymphadenopa thy
chłonnych
łuszczenie • desquamation, peeling
mialgia, ból mięśniowy • myalgia, muscle pain
nadpobudliwość hyperactivity
nalot • deposit, fur
neuropatia obwodowa • peripheral neuropathy
niewydolność sercowa o heart failure
nudności • nausea
obrzęk • oedema
ogólne złe samopoczucie • malaise
opóźnienie umysłowe • mental retardation
opóźniony rozwój • growth retardation
opuchlizna • swelling
ospa wietrzna, wiatrówka • chickenpox
paraliż • paralysis
parestezja, czucie opaczne • paresthesia
plamki Koplika • Kopiik’s spots
płonica, szkarlatyna • scarlet fever
porażenie mięśni • nerve palsy
półpasiec • shingles
przepuklina • hernia
przeziębienie • coryza, head cold, common cold
różyczka • rubella, German measles
rumień • erythema
rumień nagły • roseola infantum
sepsa, posocznica • sepsis
stridor, świst krtaniowy • stridor
swędzenie, świąd • itching
•
szczekający kaszel barking cough
szybkie tętno • rapid pulse
świnka • mumps
tendencja do szybkiego krwawienia * rosy bleeding mill bruising tendency
i sinienia
tężyc/ka • lelllliy
trudności w oddychaniu illtth nil liieiitlillig
udar : sllnke
ulrnle pr/ylomnośel • (nit nl i win /uuiurii
1 . 1‘u k iy < / » .i te rm in o lo g ia k M i n w l P i a t U u i l m e d k t i l I n n i l i i n l n i / y
• utrudnione połykanie * difficulty in swallowing

wada rozwojowa • malformation, developmental anomaly
wy,lubienie klatki piersiowej • chest wall indrawing
wysypka • rash
•
zaburzenia poznawcze cognitive defect
•
zapalenie jąder orchitis
•
zapalenie mięśnia sercowego myocarditis
•
zapalenie mózgu encephalitis
•
zapalenie płuc pneumonia
zapalenie przyusznic • parotitis
•
zapalenie spojówki conjunctivitis
•
zapalenie trzustki pancreatitis
•
zapalenie ucha środkowego otitis media
•
zapalenie wątroby, hepatitis hepatitis
•
zasinienie cyanosis
•
zatrucie, intoksykacja poisoning, itoxication
•
zespół nadpobudliwości attention deficit hyperactivity disorder (ADHD)
psychoruchowej z deficytem uwagi
(ADHD)
złamanie fracture
zniekształcenia kostne • skeletal deformity
Geriatria
Geriatrics
Choroby, zmiany wieku starczego Diseases, changes of the elderly

i ich objawy and their symptoms
Polish English
•
andropauza andropause
•
ból promieniujący radiating pain
•
ból w stawach joint pain
•
choroba Alzheimera Alzheimer's disease
•
choroba Parkinsona Parkinson's disease
•
choroba zwyrodnieniowa stawów degenerative arthritis
cukrzyca typu 2 •
type 2 diabetes
demencja • dementia
dystrofia mięśniowa, zanik mięśni • muscular dystrophy
•
hipotermia hypothermia
•
irytacja irritation
jaskra • glaucoma
łysienie, alopecia • baldness, alopecia
menopauza • menopause
miażdżyca iil/ir/cm Irrosls
I l'i.iklyi /im iriin ln o liiijl,! k lln li m c t/h t u l / d / / ttm k eltriiitliu iliig y
‘ n a d c iś n ie n ie lę ln le z e * h y p e r t e n s io n a r tir la lli
nadwzroczność starcza, * presblopla
slarc/ow zroi zność
napięcie mięśni • musc le tension
niepełnosprawność • Impairment, disability, handicap
niepokój • anxiety
niutrzy manie moczu • Incontinence
nocne poły • night sweats
ostatnia miesiączka • last menstruation
osteoporoza • osteoporosis
palenie (np. w przełyku) • burning
pogorszenie ostrości wzroku • vision deterioration
pogorszenie słuchu • hearing deterioration
potliwość (wzmożona) • sweating, hidrosis
•
powiększenie enlargement
•
przerost prostaty prostatic hyperplasia
•
przewlekłe zmęczenie fatigue
reumatoidalne zapalenie stawów • rheumatoid arthritis
sltuszczenie wątroby • fatty degeneration of the liver
suchość pochwy • vaginal dryness
•
swędzenie itching
sztywność mięśni • muscle tightness
toczeń rumieniowaty • lupus erythematosus
udar • stroke
upadek • fall
utrata masy ciała/w agi • weight loss
utrata masy kości • loss of bone mass
utrata masy mięśni • loss of muscles
•
utrata włosów hair loss
•
wary hot flushes
wydłużony czas reakcji © prolonged reaction time
wydzielina • discharge
wydzielina, upławy • discharge
wysypka HI rash
wzdęcia • bloating
zaćma, katarakta • cataract
zakrzep, skrzeplina • clot
zesztywniające zapalenie stawów • ankylosing spondylitis
kręgosłupa
złe samopoczucie • in alalsr
zmiany nastroju • mood swings

•
zmniejszenie elastyczności skóry i r i l u i I h mi o l \ h l n r h n t h t t y
zniekształcenia slawów a / ob its ih t u m i i i t l n n

1 I ' i i k i v / t u t ttrm ln o lo g la M iukitM /Pwtllcal ntrtlluil tm iln u lo q y
60
Psychiatria
Psychiatry
Choroby, zaburzenia psychiczne Psychiatric diseases, disorders

i ich objawy and their symptoms and signs
Polish English
abulia • abulia
• acedia
•cedia
• affect
H I
agolia • inability to laugh
htkoholizm • alcoholism
amok • amok
anoreksja • anorexia
apatia • apathy
autoagresja • self-agression
autyzm • autism
bezsenność • insomnia, sleeplessness
ból fantomowy • phantom pain
bulimia • bulimia
<boroba sieroca • hospitalism
deficyt uwagi • attention defficit
• deja vu
ilćjd vu
depresja • depression
depresja poporodowa • postpartum depression (PPD)
dysforia • dysphoria
dysgrafia • dysgraphia
dyskalkulia • dyscaicuiia, maths disability
dysleksja • dyslexia
dysortografia • dysorthography
dyspraksja • developmental dyspraxia
dyssemia • dyssemia
egocentryzm • egocentrism
i l shibicjonizm • exhibitionism
euforia • euphoria
lobia • phobia
giętkość woskowa • waxy flexibility
halucynacje • haiucinations
• heroin addiction
heroinizm
blpt ichondria • hypochondria
histeria • hysteria
lulantylizm • infantilism
inkoherencja • incoherence
llllllllin t'11 • jamais vu
1 laustrofobla ■ i laustrophobla
kleptom ania * kleptomania
[ ) I'uMvt/n.iIfifńliiiilniil.iV\\n\tm,\ll'nntluil iiirtlkal ttnnliiolotiy
,
kl)| Uoltllifl (oprolalla (Involuntary swearing)
lahilnoAt*' emoclon.iln.j • emotional dysregulatlon (ID), mood swings
iVk • anxiety, fear
l«,‘k wysokości • fear of dight
mania • mania
megalomania • megalomania
•
morfini/.m morphine addiction
myślenie magiczne •
magic thinking
•
myślenie życzeniowe wishful thinking
myśli samobójcze • suicidal thoughts
natręctwa • obsessions
natręctwa myśli • intrusive thoughts
nerwica •
neurosis
n. lękowa ankiety n.
n. natręctw obsessive-compulsive n.
nikotynizm ♦
nicotine addiction
•
objaw Aschaffenburga Aschaffenburg syndrome
omamy rzekome, pseudohalucynacje • pseudohallucination
osłupienie, stupor • stupor
palilalia • palilalia
paragelia • improper laughter
parasomnia • parasomnia
e
patologiczny hazard pathological gambling
•
piromania pyromania
pobudzenie psychoruchowe •
psychomotor agitation
poriomania, dromomania •
dromomania, travelling fugue
przeżuwanie •
rumination
przyspieszenie myślenia, gonitwa •
tachyfrenia
myśli
e
pseudologia, kłamstwo patologiczne pseudologia fantastica, pathological lying
psychoza amfetaminowa •
stimulant psychosis
•
rozkojarzenie distractedness, absent-mindedness
samookalecznie HI self-inflicted wounds
o
samouszkodzenie self-harm
Nchizofazja •
schizophasia, word salad
s
schizofrenia schizophrenia
socjopatia HI sociopathy
splątanie • mental confusion
s powoln ienie psychoruchowe • psychomotor retardation
sprawiedliwość immanentna •
immanent lustke
•
liansseksualizm transsexualism
Irnnswestytyzm •
transvestism
upośledzenie umysłowo • mrnhil Impalimrnl
urojenie • delusion
urojenie depresyjne • depiesslve delusion
urojenie ksobne • delusion ol n ti lent e
I I'l.ik iy i/n .i terminologia kliiil(/na/P rarf /(«/nwilluil triwlnology
____________________ 71
urojenie nihilistyczne • nihilistic delusion, delusion of negation
urojenie prześladowcze • delusion of persecution
urojenie wielkościowe ’ delusion of grandeur
wtórny zespół stresu pourazowego • secondary traumatic stress disorder (STSD),
(STSD) compassion fatigue
/ a bu rżenia obsesyjno-kompulsy wne • obsessive-compulsive disorder (OCD)
(/O K )
zaburzenie afektywne dwubiegunowe • bipolar disorder
zakupoholizm ' shopaholism
zespół abstynencyjny • withdrawal syndrome
zespół nadpobudliwości • attention defficit hyperactivity disorder
1>sychoruchowej z deficytem (ADHD)
równowagi (ADHD)
zespół stresu pourazowego (PTSD) * posttraumatic stress disorder (PTSD)
zespół Touretta • Tourette syndrome
złudzenie • illusion
Choroby zakaźne
Infectious diseases
Choroby zakaźne i zaburzenia Infectious diseases and disorders

Polish English
AIDS • AIDS
ameba • amebiasis
błonica, dyfteryt • diphteria
borelioza • Lyme disease, Lyme borreliosis
botulizm, zatrucie jadem kiełbasianym • botulism
cholera • cholera
choroba Creutzfelda-Jakoba • Creutzfeld-Jakob disease (CJD)
choroba Heinego-Medina, polio • poliomyelitis
choroba Kawasakiego • Kawasaki disease
choroba legionistów, legioneloza • legionellosis, legionnaire's disease
choroba menigokokowa • meningococcal disease
drożdżyca, kandydoza • candidiasis, thrush
dżuma • plague
glistnica • ascariasis
gorączka denga • dengue fever
gorączka krwotoczna • hemorrhagic fever
gorączka Lassa • Lassa fever
gorączka Zachodniego Nilu • West Nile fever
gruźlica, luberkuloza (TB) ■ tuberculosis (TB)
grypa • influenza
hanlnwirusowy zespół płucny • hantavirus pulmonary syndrome (HPS)
Iniekcja ruta wiru sowa lutnvlrus Inlet dun
n . u iy if n / t trrm ln n !w |i,i YMimAlPmithfllmrtllttiltamlnobiiv
kila, sylllis • ly p h y lh
kr/lnsiei', koklusz • pertussis, whooping cough
lelszmanioza • leishmaniasis
malaria • malaria
morluirska gorączka krwotoczna • Marburg hemorrhagic fever
odra • measles
opryszczka, zimno, febra • herpes simplex infection, cold sores, fever
blisters
ospa prawdziwa, czarna ospa • smallpox
ospa wietrzna, wiatrówka • chickenpox
0
pńłpasiec shingles
przeziębienie • common cold, acute coryza
różyczka • rubella
rzeżączka • gonorrhea
•
salmonella salmonellosis
•
sepsa, posocznica sepsis
Ślepota rzeczna 0
onchocerciasis, river blindness
•
Świerzb scabies
0
tężec tetanus, lockjaw
•
toksoplazmoza toxoplasmosis
0
trąd leprosy
0
wąglik anthrax
wszy łonowe 0
pediculosis pubis, crab, pubic lice
wScieklizna 0 rabies
0
zakażenie chlamydią Chlamydia infection
/ a k, iżenie Helicobacter pylori • Helicobacter pylori infection
0
zakażenie tęgoryjcem dwunastnicy hookworm infection
0
zapalenie opon mózgowych meningitis
0
zapalenie płuc pneumonia
a palenic wątroby # hepatitis
0
zespól ostrej niewydolności severe acute respiratory syndrome (SARS)
oddechowej (SARS)
zoila lebra 0
yellow fever
Choroby zawodowe
Occupational diseases
C’horoby zawodowe, zaburzenia, Occupational diseases and disorders,

objawy i powikłania symptoms and complications
Polish I iihIImIi
astma zawodowa f)C( UpU<lnnill ll\thmil
alopowe zapalenie skóry (A /S ), (ll li p l l tf a n i l t l l l l l ) 17 ,17IN I
egzema, wyprysk
a/beslo/.a, pylien azbestowa m/unim/»
I I'iü k ty i/ IM t n m ln o lo tjlfl k ll n l t / n A / l 'n n l l c a l n i r i l l i i i l ln m ln o lt t ( /y
bory lora • berylliosis

bezdech apnoea
bezsenność • insomnia
•
biegunka diarrhoea
bladość •
pallor
ból brzucha •
abdominal pain
•
a
choroba hodowców gołębi pigeon-breeders' disease
o
choroba hodowców ptaków bird-breeders 'disease
choroba mikrofalowa, telegrafistów 0
electromagnetic radiation exposure syndrome
0
choroba tęgoryjcowa miner's disease, hookworm disese
choroba wibracyjna •
vibration disease
choroba wysokościowa •
altitude disease
chrypka •
hoarseness
delirium •
delirium
•
depresja depression
drażliwość nerwowa •
irritability
•
drgawki convulsions
drżenie •
tremor
•
duszność dyspnoea
gorączka Zachodniego Nilu •
West Nile fever
halucynacje •
hallucinations
katar, sapka •
runny nose, coryza
napad drgawek •
seizure
•
niewydolność nerek kidney failure
obniżenie ciśnienia krwi •
hypotension
a
ogólne osłabienie malaise
opadanie nadgarstka BB wristdrop
a
opadanie stopy foot drop
•
plwocina sputum
a
płuco farmera farmer's lung disease
•
pokrzywka urticaria
a
pylica chalicosis
pylica aluminiowa •
aluminium lung
a
pylica górników kopalń węgla coal-miners' disease
pylica płuc a
pneumoconiosis
o
rozedma emphysema
a
szczekający kaszel barking cough
a
szybkie męczenie easy fatigue
szybkie oddychanie a
tachypnea, rapid breathing
a
tularemia deer-fly disease, tularemia
utrata apetytu a
loss of appetite
a
utrata pamięci memory loss
a
utrata przytomności loss of consciousness
zaburzenia procesów poznawczych • cognitive deficit
Zasinienie * (yonoth
zatrucie ołowiem, olowli'11 * lead poisoning, plumblsm
zatrucie organizmu, intoksykacja • Intoxication
zespól eieśni nadgarstka • ( atpal tunel syndrome
żółta febra * yellow feler
Ginekologia i położnictwo
Gynecology and obstetrics
Antykoncepcja, ciąża i poród Contraception, pregnancy and labor

Polish English
antykoncepcja, kontrola urodzeń • contraception, birth control
bezpłodność • infertility
ciąża • pregnancy, gestation
ciąża mnoga • multiple pregnancy
ciąża pozamaciczna • ectopic pregnancy
ciąża rzekoma • hysteric pregnancy
ciąża wysokiego ryzyka • high-risk pregnancy
cięcie cesarskie • caesarean section, caesarean cut
diafragma, kapturek • cap
dystocja, niewspółmierność • dystonia
laktacja • lactation
łożysko przodujące • placenta praevia
łożysko zatrzymane • retained placenta
małowodzie • oligohydramnios
nadciśnienie u ciężarnych • pregnancy-induced hypertension
nieprawidłowe przodowanie płodu • fetal malpresentation
nie ród ka, kobieta, która nigdy nie była • nulligravida
w ciąży
nicródka, kobieta, która nigdy nie • nullipara
rodziła
pierwiastka, pacjentka w pierwszej • primigravida
ciąży
pierworódka, jednoródka • primipara
plamienie z pochwy • vaginal blood spotting
połóg • postpartum period, puerperium
poronienie • abortion
poronienie chybione • missed abortion
poronienie nawykowe • habitual al><>rtlon
poronienie nieuchronne • Inevitable abortion
poronienie spontaniczne • s/iunluneaui abaillaii
poronienie zagrażające • Ihtealened abaittan
poród • lubai hulli /inilm pailuiltlan
1 h .ik iy i/ n .i ti'im lnnlagln kWnlutwlftuttlcal nirdlwl tnmlnoloijy
poród • labor, delivery, confinement, <hildblrth

poród ho/bolesny * painless labor
•
poród bliźniaczy twin labor
•
poród fizjologiczny physiological labor
poród kleszczowy s forceps labor
poród mnogi • multiple labor
•
poród nagły precipitated delivery
•
poród o czasie term delivery
•
poród opóźniony delayed labor
•
poród po czasie post-term labor
•
poród pośladkowy breech, buttock labor
•
poród powikłany complicated labor
•
poród pozorny false labor
•
poród prawidłowy normal delivery
poród przedwczesny • preterm, premature labor
poród przy użyciu narzędzi • instrumental labor
poród siłami natury • spontaneous labor
poród wspomagany • assisted labor
poród wywołany • induced, artificial labor
prezerwatywa • sheath, condom
przedwczesne oddzielenie łożyska • placental abruption
przedwczesne odejście wód płodowych • premature rupture of membranes
rozerwanie macicy • uterus rupture
rozerwanie, pęknięcie krocza • perineal laceration
rozszerzenie szyjki • cervix dilation
rzucawka porodowa • eclampsia
spirala, domaciczny środek • coil, intrauterine contraceptive device (IUD)
antykoncepcyjny
stosunek (płciowy) • intercourse, coitus
tabletka antykoncepcyjna • the pill
ułożenie płodu, przodowanie • fetal presentation
normalne normal
wierzchołkowe vertex
pośladkowe breech
czołowe brow
twarzyczkowe face
barkowe shoulder
urodzenie martwego płodu stillbirth
•
w 38. tygodniu ciąży in the 38thweek of pregnancy
•
wieloródka multigravida, multipara
•
wielowodzie polyhydramnios
•
wypadnięcie pępowiny cord prolapse
•
zagrożenie płodu fetal distress
> h .t k iy i / 11,1 t r r m l n n l n p Mlnh /nt\/Pni< tit ul m rdlftil tmilnoliK/y
( )b|.twy Symptoms and t

1’ollsh Inglinh
bladość • pallor
bolesność • soreness
cukrzyca • diabetes
cukrzyca ciężarnych • gestational diabetes
depresja poporodowa * postpartum depression
krwawienie * bleeding
krwotok • haemorrhage
łożysko zatrzymane • retained placenta
naciek ' infiltration
nadciśnienie • hypertension
nadżerka * erosion
niedobór • deficiency
niedokrwienie • ischemia
nietrzymanie moczu • incontinence
niewydolność • failure, insufficiency
niskie ciśnienie, niedociśnienie • hypotension
nudności • nausea
obrzęk • oedema
obrzęk śluzowaty • myxoedema
odejście wód płodowych • amniorrhea
omdlenie • fainting, synkope
opóźnienie rozwoju • growth retardation
parcie na m ocz/stolec • tenesmus
pęknięcie, rozerwanie • rupture
porażenie ' paralysis
porażenie, niedowład • palsy
pragnienie • thirst
1a /okrwienie, zastój krwi ’ congestion
przemieszczenie narządu (wrodzone) • ectopia
przerost ' hypertrophy
przerzut • metastasis
przesunięcie • displacement
przetoka • fistula
przybieranie na wadze * weight gain
rozszerzenie • dilation, dilatation, ectasia
skrzep • clot
skurcz • contraction
spaczone łaknienie • pica
świąd • pruritus
torbiel • cyit
ubyiek, brak • </?/(*< 1
ułrala masy ciała, chudnięcie * weight low
1 Гмкіуі/n.t Ісітіпоіоіііл klinieімІРпп ИчіІ mnlhal terminology
• uwlęźnięcie * incarceration
wody płodowe • water, amniotic fluids
wyczerpanie • prostration
0
wysypka rash, spots, eruption
•
zanik atrophy
•
zapalenie inflammation
•
złe samopoczucie malaise
•
zniekształcenie deformity
•
zwężenie stenosis
e
zwłóknienie fibrosis
•
zwyrodnienie degeneration
Туру chorób
Types of diseases
Choroby, wyrazy opisujące Diseases, descriptive words

Polish English
autoimmunologiczna •
autoimmune
bakteryjna •
bacterial
bezobjawowa, asymptomatyczna • asymptomatic
bolesna • painful
czynna • active
długotrwała • inveterate, long-lasting
dokuczliwa •
vexatious
dziecięca •
paediatric
dziedziczna •
hereditary
•
endemiczna endemic
infekcyjna ♦
infectious
istniejąca wcześniej •
pre-existing
jatrogenna • iatrogenic
kobieca, ginekologiczna • gynaecological
łagodna HI mild
e
metaboliczna metabolic
•
nabyta acquired
e
nawracająca recurrent, relapsing
•
nieczynna inactive
niepowikłana •
uncomplicated
nieuleczalna • unbeatable, incurable
nlcwykrywalna • undetactabie
nowotworowa • neoplastic
0 gwałtownym przebiegu • fulminating
obju WOWrt " \yn 41tomatlc
1 l'i.ik ty i/iM li'iinliio liH |lii kllnli m /P m timl inttllttil Iriinliiiilrn/y
odwracalna • revcrslblt
ogólnotistrojowa ■ systemic
l>|>0111,1 11,1 leczenie • irfractory, enduring
ostra • acute
podlegająca /głoszeniu * notifiable
p<id ostra • subacute
podstępna • insidious
postępująca • progressive
powikłana • complicated
powszechna, częsta • common, rife
przewlekająca się ’ acute-on-chronic
przewlekła ’ chronic
psychiczna ’ psychiatric
psychosomatyczna • psychosomatic
rodzinna, występująca w rodzinie • familial
rozpoczynająca się ’ incipient
rzadka • rare
samoistna • idiopathic
sezonowa • seasonal
somatyczna ’ somatic
społeczna ’ social
szpitalna * nosocomial
śmiertelna • fatal, lethal
towarzysząca • concomitant
uaktywniona • reactivated
uporczywa • persistent
urazowa • traumatic
utajona * latent
wczesna • early
weneryczna • sexually transmitted disease, veneric
wewnętrzna • internal
wieku dziecięcego • childhood
wirusowa ’ viral
wrodzona • inborn
w s pól) s tn iejąca, współ wy stępuj ąca • co-existing
wyniszczająca • debilitating
z nawrotami • recurrent
zaawansowana ' advanced
zagrażająca życiu • life-threatening
zaka/na, zaraźliwa • communicable, Inlet tlous, contagious
zależna oil stresu • stress related
zapalna * hifliinimataiy
zawodowa * in i ii/iallanul
zjadliwa ■ Vllllbnt
złośliwa • /triali la t a laalliiaiiiil
zwyrodnieniowa
! riiik ty < /n a iw in ln o lo tjU k lln lt/n a //V ii(f/(tf/mtdhatterminology
Rodzaje bólu
Types ofpain
Ból Pain
Polish English
•
ciągły continuous
•
drący gnawing, grinding
drętwy • numb
•
dusznicowy anginal
kłujący • stabbing
•
kolkowy colicky
krótkotrwały fleeting
kurczowy • crampy, cramplike
łagodny • mild
e
miejscowy, zlokalizowany localized
•
nagły sudden
nie do zniesienia •
agonizing, insufferable
opasujący • girdle
•
ostry acute, severe, sharp, cutting
piekący H i burning, stinging
•
poporodowy after
powierzchowny • superficial
•
promieniujący radiating
przerywany n intermittent
przeszywający • piercing, darting
•
przewlekły chronic
•
pulsujący pulsating
rozdzierający • excruciating, crushing
•
rozległy diffuse
silny • intense, heavy
•
słaby tender
spazmatyczny • spasmodic
•
spoczynkowy rest
•
stały constant
•
ściskający griping
•
świdrujący boring
•
tępy dull
•
uciskający pressing
•
uogólniony generalized
uporczywy • obstinate, persistent, stubborn
utrwalony • fixed
wędrujący • shifting, wandering
zaciskający * constricting
■
Rozdział 3
Chapter 3
Wizyta u lekarza
Visit to a doctor
Przed wizytą
Before a visit
Rejestracja na wizytę u lekarza Making an appointment to a doctor

w poradni at the outpatient clinic
Polish English
1 1Izioii dobry. Chciałbym zapisać kolegę P: Good morning. I'd like to make an
do internisty na dzisiaj. appointment with a GP for my friend.
: 1)/.isiaj już nie umawiamy. Nie ma R: Not for today. The GP is fully booked.
numerków.
Ale kolega naprawdę bardzo źle się P: But he's feeling really bad.
czuje.
1)obrze. Sprawdzę raz jeszcze. R: OK. I'll check once again. You have number
Numerek 15 (piętnasty) do 15 to Dr Pietrzak.
dr. Pietrzaka.
Nagły przypadek (1) Emergency (1)

Polish English
(Rozmowa dwóch studentów: S1i S2) (A conversation between two students: S’ and S2)
Itordzo źle się czuję. Mam uczulenie. S ’: I'm feeling really bad. 1have an allergy. 1can't
Nie mogę oddychać. breathe.
lodźmy do szpitala. SJ: Let's c/o to hospital
: W nocy? S': At nighti
lodźmy do izby przyjęć. V lets go to III
(W taksówce) till il hisl)
N.i alergologię. Na ostry dyżur! V Allenjnlnuv 1til
I )oki)d? I )o którego szpitala? 1 Wlirn‘t Whh h hni/ilial/
i W l/yld u li'kd i/ii/W W f to u iliu hu
■ 81
Do Barllckiego, do S/pilaln !• Ilnlr/nego SJ: Barlicki, University Hospital No 1.
numer 1.
: ( Idzie to jest? T: Where is it?
: Róg Kopcińskiego i Narutowicza. S2: On the corner of Kopciński and Narutowicz
street.
(Na izbie przyjęć) m
: Gdzie jest lekarz dyżurny? S2: Where is the doctor on duty?
Nagły przypadek (2) Emergency (2)

Polish English
- Co się stało? - What's happened?
Był wypadek. Samochód potrącił tę - There was an accident. A car hit this woman.
kobietę.
Proszę wezw ać karetkę! Natychmiast! - Call an ambulance! Right now!
Numer 999 albo 112. - It's 999, or 112.
Wywiad - pytania
Taking history - questions
Dane osobowe Personal details

Polish English
Jak ma p an/p ani na nazwisko? • What is your family name?
Jak ma p an /p an i na imię? What is your first name?
Jak się p an /p an i nazywa? * What’s your name?
Czy ma p an /p an i drugie imię? Do you have a middle name?
t Izy używa p an / pani drugiego imienia? • Do you use your middle name?
Jaki jest p an a/p an i numer PESEL? What is your personal identity number?
J Proszę podać swój numer PESEL. = Give me your personal identity number.
Kiedy się p an /p an i u rod ził/a? = Proszę • When were you born? = Give me your date of
podać swoją datę urodzenia. birth.
Ile ma p an/p ani lat? How old are you?
CIdzie p an /p an i mieszka? Where do you live?
Jaki jest pana/p ani adres? What's your address?
laki jest pana/pani kod (pocztowy)? What is your ZIP code?
laki jest pana/p ani numer telefonu What is your landline/mobile number?
•■lacjonarnego/komórkowego? = Give me your (contact) telephone number.
Proszę podać numer telefonu
kontaktowego.
Pani jest kobietą? You are a woman, aren't you?
Pan jest mężczyzną? You are a man, aren't you?
(7 .y jesi pan żonaty/kaw alerem ? Are you married/a bachelor? (to a man)
( 7.y jest pani mężatką? Are you married? (to a woman)
i W l/yt.i ii lik iirza/W s/f Id ii iludn r
( u pan/p ani robi zawodowo? • What do you do for a living?

laki jest pana/p ani zawód? • What's your profession?
( idzie p an/p ani pracuje? • Where do you work?
Główna skarga chorego Chief complaint (CC), main complaint

Polish English
Co p ana/panią tu sprowadza? • What brings you here?
Co pana/panią sprowadza do • What brings you to the surgery/clinic?
gabinetu/ przychodni?
Co p anu/pani dolega? • What seems to be the trouble?
Co p anu/pani dolega? • What's the matter with you?
Co p anu/pani najbardziej dokucza? • What troubles you most?
Jak się p an /p an i czuje? • How are you feeling?
Na co się p an /p an i uskarża? • What are your complaints?
Co się stało? • What happened?
[akie ma p a n / pani objawy? • What are your symptoms?
Dolegliwości Complaints
Polish English
Lokalizacją/um iejscowienie bólu Location of the pain

lidzie jest rana? ’ Where is the injury?
1 idzie p ana/panią boli? ’ Where does it hurt?
1’roszę mi pokazać, gdzie p ana/panią ' Show me where the pain is.
boli.
W krórej części brzucha pana/p anią • In which part of your abdomen is the pain ?
boli?
W którym miejscu zaczęło pana/p anią ’ Where did the pain start?
boleć?
Promieniowanie bólu Radiation

( z.y ból gdzieś promieniuje? • Does the pain radiate anywhere?
< zy boli w jednym miejscu? ■ Does the pain stay in one place?
( idzie promieniuje? ■ Where does it radiate?
Czas trwania bólu Duration

C)d jak dawna p ana/panią boli? • How long have you had this pain?
( )d kiedy występują objawy/problemy? • When did the symptoms/problems start?
Kiedy zaczęło p ana/panią boleć? ' When did the pain start?
O d k i e d y t r w a b ó l? I Iow lont/ have you been in pain?
Kiedy pan/pani po ra/, pierwszy In Wilt'll ilhl you ln\i notice It?
zauważył/®?
I. Wl/yi.i ii lekdi/d/Ws/f toadoctoi
83
Kiedy /01 / ,|l |mii/ .u /ęla pani • When did you begin to feel this pain ?
Olii'/,ll W ill h o l t
• W jakich okolicznościach p ana/p anią * In what circumstances doyou feel the pain?
boli?
• Czy wciąż p an a/ panią boli? • Do you still have the pain ?
• Czy ból ustąpił? • Has the pain gone away?
Typ, rodzaj i natężenie objawów Type, character and severity of symptoms
• Co powoduje ból? • What brings the pain on?

• Jaki to jest rodzaj bólu? • What kind of pain is it?
• Jaki charakter ma ten ból? • What is the character of this pain ?
* W jakiej kolejności następują objawy? • What is the sequence of symptoms?
• Czy może p a n / pani opisać ten ból? • Can you describe this pain?
• Czy to jest ciągły ból czy powracający? • Is the pain continuous or does it come and go?
Częstotliwość Frequency
• Jak częste są atak i/bóle/b óle głowy? •

How often are the attacks/pains/headaches?
• Jak często boli? • How often does it hurt?
Czynniki redukujące/potęgujące Relieving/aggravating factors
• Czy coś potęguje/redukuje ból? • Does anything intensify/reduce the pain?

• Czy coś zwiększa/ zmniejsza ból? • Does anything make the pain worse/better?
• Czy zmiana p o zy cji/sen / • Does the position/sleep/rest/food make the
/ odpoczynek/jedzenie przynosi ulgę? pain better?
• Czy zmiana p ozycji/sen /od p oczyn ek / • Does the position/sleep/rest/food make the
/ jedzenie potęguje ból? pain worse?
* Czy coś przynosi ulgę/potęguje ból? • Does anything relieve/intensify the pain?
• Czy przyjmuje p an /p an i cokolwiek • Doyou take any painkillers?
uśmierzającego ten ból?
Objaw y towarzyszące Associated symptoms
* Czy jakieś inne objawy towarzyszą • Do other symptoms accompany this pain?
bólowi?
* Czy jest coś jeszcze (oprócz bólu)? • Is there anything else (apart from the pain)?
• Czy coś jeszcze towarzyszy temu • Does anything else accompany the pain?
bólowi?
W pływ na funkcjonow anie Effect on functioning
• Czy ból ma wpływ na p a n a / pani tryb • Does the pain affect your lifestyle/work/sleep?
ż y c ia /p ra c ę /sen?
• CV.y ból uniemożliwia p an u / pani • Does the pain stop you from
pracę/sen? working/sleeping?
• Czy m usiał/a p a n /pani zmienić tryb • Did you have to change your lifestyle because
życia z powodu bólu? ofthepain?
Pytania ogólne Gtntral questions
Polish English
• Czy p rzytył/a p an/p ani ostatnio? • Have you gained any weight recently?
• Czy stracił/a p an/p ani na wadze • Have you lost any weight recently?
ostatnio?
• Jaki ma pan/p ani apetyt? • How is your appetite?
• Czy ma p a n / pani problemy • What about your BMS?
z wypróżnieniami?
Uczulenia i nadwrażliwość na leki Drug and allergy history

Polish English
• Czy przyjmuje p an /p an i obecnie jakieś • Are you on any medications now?
leki?
• Czy ostatnio zm ieniał/ a p an/p ani * Have you changed any medications recently?
jakieś leki?
• Czy zm ienił/ a p a n / pani ostatnio • Have you changed the dosage of any
dawki leków? medications?
• Czy samodzielnie zm ienił/a p a n / pani * Have you changed the dosage of any
ostatnio dawki leków? medications yourself?
' Czy przestrzegał/ a p a n /pani zaleceń * Have you been following the doctor's advice
lekarskich dotyczących dawkowania on the dosage of medications?
leków?
’ Czy przestrzegał/ a p a n / pani • Have you been following the doctor's advice
zaleceń lekarskich dotyczących czasu on the time you should take medication?
przyjmowania leków?
• Czy przyjmuje p a n / pani jakieś leki • Do you take any OTC drugs?
dostępne bez recepty?
* Jak często przyjmuje p an/p ani te leki? ’ How often do you take these medications?
• Czy ma p a n / pani dziś ze sobą te • Doyou have these medications with you
lekarstwa? today?
Czy jest p a n / pani uczulony/uczulona • Are you allergic to any medications?
na jakieś leki?
Jak p an /p an i reaguje na nie? • How do you react to them?
Przebyte choroby Past history (PH)

Polish English
Czy cierpi p an/p ani na jakieś • Doyou suffer from any chronic diseases
przewlekłe choroby: problemy like heart problems, hypertension, asthma,
z sercem, nadciśnienie, astmę, diabetes?
cukrzycę?
• Czy hyl/ a p a n /pani kiedyś w szpitalu? • Have you ever been hospitalized?
/ jakiego powodu? Whatwas the reason?
• C’/.y b y ł/a p an/p ani kiedyś * Have you ever had any surgery?
operowana?
I V.y chorownl/n pan/panl ' Have you ever had tuberculosis, Jaundice,
kledykolwiek na gi ti/llcy, /ollnc/.ky, pneumonia?
zapalenie pluc?
Wywiad rodzinny Family history (FH)

Polish English
Czy ktoś w p an a/p an i rodzinie • Does anyone in your family suffer from any
chorował na jakieś przewlekłe choroby? chronic disease?
Czy ktoś w p a n a / pani rodzinie * Does anyone in your family suffer from
chorował na choroby układu krążenia? circulatory system diseases?
Czy ktoś z p an a/p an i rodziny ma • Does anyone in your family have similar
podobne problemy? problems?
Czy p a n / pani rodzice żyją? * Are your parents alive?
W jakim są wieku? • How old are they?
Na co zmarł p an /p an i ojciec/zm arła • What did your father/mother die of?
mama? = What was the cause of his/her death?
= Co było przyczyną jego/jej śmierci?
Ile lat mieli, kiedy zmarli? • How old were they when they died
= W jakim wieku zmarli? = At what age did they die?
Czy m a p an /p an i rodzeństwo? • Do you have any siblings?
Czy m a p an /p an i dzieci? ’ Do you have children?
Czy dobrze się czuje/ czują? ’ Is (s)he well?/Are they well? Are they in good
health?
W jakim jest/są wieku? • How old is (s)he/arethey?
W ywiad socjalno-bytowy Social history (SH)

Polish English
Czy jest pan żonaty? (Czy ma pan * Are you married? (Do you have a wife?)
żonę?)
Czy jest pani zamężna? (Czy ma pani ' Are you married? (Doyou have a husband?)
męża?)
Czy ma p a n / pani dzieci? • Do you have children?
Gdzie p a n / pani mieszka? • Where do you live?
Czy to jest p an a/ pani mieszkanie? • Is it your (own) flat?
Jak duże jest pana/pani mieszkanie? • How big is your flat?
Czy to mieszkanie jest ciepłe/zim ne, • Is this fiat warm/cold, dry/damp, bright/dark,
su ch e/ wilgotne, jasne/ciem ne, quiet/noisy?
cich e/ głośne?
Jakie są warunki sanitarne? • What are the sanitary conditions?
t V,y jest w o d a/toaleta/o grzew an ie/ • Is there water/a toilet/heating/gas?
/g a z ?
< V.y mieszka p an/p ani sam /a? ’ Do you live alone?
( V.y mieszka pan/pani z rodziną? • Do you live with your family?
• / kim pon/pnni mieszka? * Who do you live with?
i w i/ v U iilH M t/ .i/ IM ffir tr fm ftif
( 7,у 1 li >•. się panem /p.inią opiek u|o ’ • Does anyone take care of you?
( 7ym się pan/pani zajmuje? ’ What doyou do lorn living?
Jaki jesl pana/pani zawód? • What's your job?
Co pan/pani robi w pracy? • What do you actually do at work?
C zy pan/pani pracuje w swoim ’ Doyou work in your profession ?
zawodzie?
Czy to praca siedząca? ’ Is it a sedentaryjob?
Jakiego rodzaju jest to praca: biurowa • What type of work is it: office or manual?
czy fizyczna?
Czy to jest praca biurowa? • Is it an officejob?
Czy jest to praca stresująca? • Do you find your job stressful?
Jakie są warunki pracy? * What are the working conditions?
Czy ma p an /p an i kontakt ze ’ Do you have contact with any harmful
szkodliwymi substancjami? substances?
Czy ma pan/pani jakieś zwierzęta ’ D oyou have any pets at home?
w domu?
Co p a n / pani robi w wolnym czasie? • What do you do in your spare time?
= Jak p a n / pani spędza wolny czas? = How do you spend your free time?
Czy prowadzi p an /p an i życie • How is your social life?
towarzyskie?
Czy woli p a n / pani przebywać • Do you prefer to stay at home?
w domu?
Czy p an /p an i pjie? • Do you drink?
Czy p a n / pani pali? • Do you smoke?
Jak dużo? • Howm uch?
Ile papierosów dziennie pan/pani pali? • How many cigarettes a day do you smoke?
Ile alk oh olu /p iw / drinków dziennie • How much alcohol/beer/how many drinks
p an /p an i pije? a day do you drink?
Czy pije p an /p an i dużo mocnej • Do you drink a lot of strong tea/coffee?
herbaty/kaw y?
Czy przyjmuje * Do you take any illegal substances?
p an /p an i narkotyki/substancje
prawnie niedozwolone?
Ogólny wywiad pediatryczny General pediatric history

Polish English
Ile lat ma syn/córka? • How old is your son/daughter?
Czy chodzi do żłobka/ przedszkola/ * Does (s)he go to day
/szkoły? care/kindergarden/schooi?
17,y dziecko urodziło się o czasie? • Was (s)he a full term baby?
C7,y dziecko jest wcześniakiem? • Was (s)he born before term?
C7y dziecko urodziło się po terminie? • Was (s)he born after term ?
( 7,y to była pani pierwsza ciąża? Was it your first pregnancy?
Czy miała pani jakieś problemy Did you have any problems during pregnant y?
w ciąży?
I W l/yi.i u Ir k m /. i/lM in n ilo iln i
* CV.y to by 1 poróiI iiii 11111111ly ? • Was it a natural delivery!

CV,y to byl poród si In111 i nnlury?
Czy miała pani cesarskie cięcie? * Was it a caesarean section ?
1Maczego miała pani cesarskie cięcie? • Why did you have a caesarean section?
Ile punktów w skali Apgar • How many Apgar points did your
otrzymał sy n / otrzymała córka? son/daughter have?
Ile w a ż y ł/a przy urodzeniu? • How much did (s)he weigh when (s)he was bon 11
Ile m ierzył/a przy urodzeniu? • How tall was (s)he when (s)he was born ?
Badanie - polecenia
Examination --instructions
Polecenia Instructions
Polish English
’roszę wejść. Come in, please.
’roszę usiąść. Sit down.
’roszę usiąść prosto. Sit down straight.
’roszę wstać. Stand up.
’roszę podwinąć rękaw. Roll your sleeve up.
’roszę zdjąć buty/skarpetki. Take offyour shoes/socks.
’roszę rozebrać się do pasa. Undress from your waist up.
’roszę rozebrać się do bielizny. Undress to your underwear.
’roszę ubrać się. Get dressed.
’roszę położyć się na kozetce. Lie on the couch.
’roszę położyć się na brzuchu. Lie on your stomach.
’roszę położyć się na plecach. Lie on your back.
’roszę położyć się na p raw y /lew y bok. Lie on your right/left side.
’roszę obrócić się. Turn over.
’roszę rozluźnić się. Relax.
'roszę rozluźnić ręk ę/n o gę/brzuch. Relax your arm/leg/stomach.
’roszę zgiąć rękę/nogę. Bend your arm/leg.
’roszę wyprostować rękę/nogę. Straighten your arm/leg.
- Ręce wzdłuż tułowia. Hands by your side.
- N o g i/ stopy złączone. Legs/feet together.
- Nogi rozszerzone. Legs apart.
- Nogi w kolanach wyprostowane. Keep your knees firm.
- Nogi w kolanach zgięte. Bend your knees.
'roszę podnieść ręce. Raise your arms.
'roszę opuścić ręce. Put your arms down.
- Ram iona/ręce luźno. Let your shoulders go loose.
'roszę zrobić skłon. Bend down.
'ri iszę otworzyć (szeroko) oczy. Open your eyes (wide).
'roszę nie mrugać. Don't blink.
1’roszę otworzyć (szeroko) usto (Ipen youi mouth (wide).
1’roszę powiedzieć „a". Say "ah".
1’roszę pokazać język. Show me your tongue.
Proszę w ystaw ić/w ysunąć język. Stick your tongue out.
Proszę unieść język. Lift your tongue up.
Proszę opuścić język. Let your tongue down.
I’roszę zamknąć usta. Close your mouth.
Proszę zaniknąć oczy. Close your eyes.
Proszę oddychać przez nos. Breathe through your nose.
Proszę oddychać przez usta. Breathe through your mouth.
1’roszę w ziąć/w ziąć (głęboki) wdech. Take a (deep) breath.
1’roszę zrobić wydech. Breathe out.
I’roszę wstrzymać oddech. Hold your breath.
Proszę zakasłać. Cough.
I’roszę nie ruszać się. Don't move.
1’roszę policzyć do 10. Count to 10.
Proszę spojrzeć na mój palec. Look at my finger.
Proszę śledzić wzrokiem mój palec. Follow my finger.
Proszę powiedzieć, co pan czuje. Tell me what you are feeling.
Proszę powiedzieć, czy słyszy mnie pan. Tell me ifyou can hear me.
Proszę powiedzieć, jaki to kolor. Tell me please, what color it is.
Proszę dotknąć palcem czubka nosa. Touch the tip of your nose with your finger.
I’roszę zrobić przysiad. Bend your knees.
1’roszę przejść prosto. Walk straight on.
1’roszę stanąć na jednej nodze. Stand on one leg.
Proszę wyjść. You may leave now.
Dane osobowe
Personal data
Dane osobowe Personal data

Polish English
I )/ioń dobry. Jest pani po raz pierwszy D: Good morning. You are here for the first time,
u nas, prawda? W celu założenia karty aren't you? To draw up your file, 1have to
muszę najpierw zebrać pani dane. collect your data first.
1’roszę bardzo. P: Welcome.
1’roszę podać nazwisko. D: What's your name?
Wolak-Krukowska. P: Wolak-Krukowska.
Pani Wolak-Kruczkowska. D: Mrs Wolak-Kruczkowska.
Nii-. Kru-kow-ska. P: No. Kru-kow-ska.
Rozumiem, przepraszam. Jak ma pani D: 1see, I'm sorry. And what is your first name?
na imię?
Katarzyna. P: Katar/yna.
I. Czy korzysta pani , drugiego imienia? D: Do you use your middle name?
l ak. Na drugie imię mam Anna. P: Yes. My middle name is Anna.
Kiedy się pani urodziła? D: When were you born?
31.12.1988. P: 31.12.1988.
Proszę podać swój numer PESEL. D: Give me your personal identification number.
88123140788. P: 8812310788.
: Jest pani kobietą. Proszę podać adres D: That's female. And where do you live?
zamieszkania?
Łódź. Al. Kościuszki 2. P: In Lodz. 2 Kościuszki Av.
Pamięta pani swój kod pocztowy? D: Do you remember your ZIP code?
90-419. P: 90-419.
Czy jest pani mężatką? D: Are you married?
Nie. Nie m am męża. P: No. 1don't have a husband.
Przepraszam, jest pani rozwódką? D: Excuse me, are you divorced?
Nie, panną. P: No, I'm single.
.: Jaki jest pani zawód? D: What is your profession?
Jestem architektem, ale nie pracuję P: I'm an architect, but 1don't work in my
w zawodzie. profession.
A co pani robi? D: What do you do for a living?
Prowadzę własną działalność - mam P: 1run a business, a restaurant.
restaurację.
Świetnie. Proszę podać numer telefonu. D: Great. What is your telephone number?
606 161 916. P: 606 161 916.
Dziękuję, to już wszystko. D: Thank you, that's it.
Wywiad internistyczny
History taking in internal medicine
W ywiad 1 Examination 7
Polish English
: Jak się pan czuje? Lepiej? D: How are you doing? Any better?
: Tak sobie, pani doktor. P: So-so, doctor.
: Chciałabym pana teraz zbadać. Proszę D: I'd like to examine you now. Sit down on
usiąść na kozetce. the couch, please.
: Tam? P: Over there?
Tak, ale najpierw proszę się rozebrać. D: Yes. But undress first.
: Do pasa? P: From the waist up?
: l ak, oczywiście. Dziękuję. D: Yes, sure. Thank you.
Teraz zbadam pana migdałki. A teraz I'll examine your tonsils now. And your throat.
gardło.
Proszę szeroko otw orzyć usta Open your mouth wide and say "ah". Great.
i powiedzieć „a". Świetnie.
). Wl/ytii u lekurra/Wi/f to u tlotlot
Teraz prószy pokazać język. Jeszcze Show me your tongue. A little hit mote
trochę. Właśnie tak. That's it.
1’: Czy wszystko dobrze? P: Is everything OK?
1 Nie, gardło jest czerwone. D: Not really, the throat is red.
A teraz osłucham pana. Najpierw 1will auscultate you. Front first.
z przodu.
Proszę głęboko oddychać. Przez Breathe deeply. Through your nose.
nos. Dwa wdechy, dwa wydechy. Two breaths in, two breaths out.
Teraz plecy. To samo. Your back now. The same.
Teraz... Proszę w strzym ać oddech... Now... hold your breath... Yes, thank you.
Tak, dziękuję.
Proszę zakasłać. Jeszcze raz. Tak, to Start coughing, please. Once again. Yes, it is
mokry kaszel. a wet cough.
Czy dużo pan kaszle? Are you coughing a lot?
P: Tak. Nie mogę się uczyć. Cały dzień P: Yes. 1can't study. I'm coughing all day long.
m ęczy mnie ten kaszel.
L: Hmm... Rozumiem. To wszystko. Może D: Hmm... 1see. That's it. You can get dressed.
się pan ubrać.
W ywiad 2 Examination 2
Polish English
L: Dzień dobry. Jestem dr Nowak. D: Good morning. I'm Dr Nowak.
P: Dzień dobry, panie doktorze. P: Good morning, doctor.
L: Jak się pan dzisiaj czuje? Czy już D: How are you feeling today? Are you better
dobrze? now?
P: Nie czuję się dobrze. Boli mnie głowa. P: I'm not feeling well. 1have a headache. And
I gardło. Mam chrypkę i kaszel. a sore throat. My voice is hoarse and 1cough.
L: Czy to jest mokry kaszel? D: Is it a wet cough?
P: Nie rozumiem. P: 1don't understand.
L: Czy odksztusza pan coś? D: Do you bring up anything?
P: Nie, nic. To męczący kaszel. P: No, nothing. It's a persistent cough.
L: Czy gdzieś pana boli podczas kaszlu? D: Do you feel any pain on coughing?
P: Oj, tak. Mam ostry ból w klatce. Bolą P: Oh, yes. 1have a sharp pain in my chest. 1have
mnie plecy. a pain in my back.
L: Kiedy to się wszystko zaczęło? D: When did it all start?
P: Osiem dni temu. I jest coraz gorzej. P: Eight days ago. And it is getting worse.
Teraz mam kłopoty z oddychaniem. 1 have problems with breathing now.
1 Czy coś jeszcze panu dolega? D: Is anything else bothering you?
P: Jestem słaby. Bolą mnie wszystkie P: I'm weak. All my muscles are sore.
mięśnie.
1,: Czy ma pan gorączkę? D: Do you have a fever?
I’: Rano niewielką, ale wieczorem powyżej P: Not much in the morning, but above 38"C in
38°C. the evening.
I W l/ y l.i u Ic k .ii/ .i/ M W f h i її i ln i l o i
.: Rozumiem, a teraz? D: 1see, and now?

: Nie wiem. P: 1don't know.
Proszę zmierzyć gorączkę. Za chwilę D: Take your temperature. I'll be back in
wrócę. Siostro, proszę o pomiar a moment. Nurse, take the temperature
temperatury. please.
Wywiad 3 Examination 3
Polish English
: Jak się pan teraz czuje? D: How are you feeling now?
: Nie za dobrze, panie doktorze. P: Not too well, I'm afraid.
: Chciałbym pana teraz zbadać. Proszę D: I'd like to examine you. Sit down on this stool,
usiąść na tym stołku. please.
Tutaj? P: Righthere?
. Tak. Siostro, proszę pomóc pacjentowi D: Yes. Sister, help the patient undress.
rozebrać się.
Do pasa? P: To the waist?
: l ak, oczywiście. Dziękuję. D: Yes, sure. Thankyou.
Najpierw zbadam pana gardło. D: First, I'll have a look at your throat. Open yom
Proszę otworzyć usta. Szeroko. Proszę mouth. Wide. Say "ah". Once again. Put your
powiedzieć „a". Jeszcze raz. Proszę tongue out. As far as you can. That's it. Thank
wyciągnąć język. Tak daleko jak pan you.
może. Tak... dziękuję.
Czy wszystko w porządku? P: Is everything all right?
: Гак, gardło jest ładne. Narzeka pan na D: Yes, your throat looks nice. You are
kaszel. Jaki to kaszel: suchy czy mokry? complaining of a cough. What cough is it,
dry or wet?
1łmm... P: Hmm...
I )obrze, to proszę zakasłać. Jeszcze D: 1see, start coughing right now. Once again. It
raz. To suchy kaszel. Nic pan nie is a dry cough. You don't bring up anything,
odksztusza? do you?
' Nie, ale ten kaszel mnie bardzo męczy. P: No, but this cough is tiring me out. 1cough
( zęsto kaszlę. a lot.
Kiedy pan najwięcej kaszle? D: When do you cough most?
' W nocy. Nie m ogę spać. W ciąż się P: At night. 1can't sleep. 1keep waking up.
budzę.
I Rozumiem. A teraz proszę usiąść D: I see. Sit straight right now.
prosto. Osłucham pana. Najpierw I'll auscultate you. Your back first. Breathe
z lyłu. Proszę głęboko oddychać. Przez deeply. Through your nose. Breathe in.
nos. Wdech. Wydech. Wdech. Wydech. Breathe out. In. Out. Your front now. In. Out.
Teraz z przodu. Wdech. Wydech. In. Out. And now... hold your breath.
Wdech. Wydech. A teraz... Yes, thankyou. That'sall. You can get dressed.
Proszę wstrzymać oddech Sister, your help, please.
Tak, dziękuję. To wszystko. M o/e pan
się ubrać. Siostro, proszę o pomni
Wywiad dermatologiczny
History taking in dermatology
Znamię Mole
Polish English
L: Dzień dobry. Jestem dr Nowakowski. D: Hello, I'm Dr Nowakowski. What can 1do for
W czym mogę pomóc? you?
P: Dzień dobry, panie doktorze. P: Good morning, doctor. I've become anxious
Zaniepokoił mnie wygląd pieprzyka na about a mole on my foot.
stopie.
L: Czy to nowe znamię? D: Is it a new mole?
P: Nie, jak pan widzi, m am dużo znamion P: No, as you can see 1have a lot of moles and
i wciąż pojawiają się nowe. Ale to na new ones are appearing. But this one on
prawej stopie ostatnio zmieniło się. the right foot has recently changed.
L: Kiedy dokładnie? D: When precisely?
P: W ostatnich tygodniach. Miałam P: In the last few weeks. 1had a two-month-long
dwumiesięczne wakacje, dużo vacation, 1 was travelling extensively in warm,
podróżowałam po ciepłych krajach. sunny areas.
L: Dużo się pani opalała? D: Were you sunbathing a lot?
P: Wcale się nie opalałam i używałam P: Not at all. And 1used high factor sun
kremów z filtrem. Uważałam, ale blockers. 1was being cautious. But 1always
zawsze chodziłam w sandałach. wore sandals.
L: Jak się zmieniło to znamię? D: How has this mole changed?
P: Przede wszystkim powiększyło się i ma P: First of all it has become bigger and started
teraz nieregularne brzegi. having irregular edges.
L: Czy swędzi? D: Is it itchy?
P: Tak. Najgorsze, że jest różnokolorowe. P: It is. The worst thing - it is multicolored.
L: Czy krwawi? D: Is it bleeding?
P: Nie. P: No.
L: Powinienem je obejrzeć. Proszę D: 1should have a look at it. Show me your foot,
pokazać stopę. please.
P: Hmm... Myślę, że powinna pani iść na D: Hmm... I think that you should consult with
konsultację do dermatologa. Dam pani a dermatologist. I'll write you a letter of
skierowanie. Tylko proszę tego nie referral. Don't put it off.
odkładać.
Wywiad ortopedyczny
History taking in orthopedics
Zwichnięcie Sprain
Polish English
CIdzie jest uraz? D: Where is this unjury?
' lulaj, w koslci1. P: Bight hen', In my ankle.
!. Wi/yi.i u lekiHM/Wi/f to a itoitoi
l Jak to się stało? 0: How did It happen?

I’ Potknęłam się na chodniku I skręciłam P: I tripped over on the pavement and twisted It.
nogę. Spuchła mi i bani/.o boli. It's swollen and very painful.
I kiedy to się stało? D: When did it happen?
I ’ Wczoraj wieczorem. P: Yesterday evening.
I I’roszę zrobić prześwietlenie i wrócić D: Have an X-ray and come back tome with the
do mnie z wynikiem. result.
(trochę później) (a little bit later)
I N i e ma złamań. To jest tylko D: There are no fractures. It is only a sprain.
zwichnięcie. Pielęgniarka zabandażuje A nurse will put a bandage on it. Don't
pani nogę. Proszę nie przemęczać nogi, overstrain your leg, don't walk too much, don't
nie chodzić za dużo, nie ćwiczyć. Za exercise. In a couple of days the swelling will
kilka dni opuchlizna zejdzie. Jeśli nie, disappear, if not, come and see me again.
proszę przyjść ponownie.
Złamanie szyjki kości udowej Neck o f the femur fracture

Polish English
1)zień dobry. Jestem dr Kotowski. D: Good morning. I'm Dr Kotowski.
C o się stało? What happened?
Miałam wypadek dziś w południe. P: 1had an accident at midday. 1was doing
Sprzątałam na Boże Narodzenie. some cleaning for Christmas. 1was cleaning
Myłam okna, stojąc na kuchennym windows, standing on a kitchen stooi.
stołku. Nagle straciłam równowagę Suddenly, 1lost balance and fell to the floor.
i upadłam na podłogę.
C zy straciła pani przytomność? D: Did you lose consciousness?
Nie. Tylko leżałam na dywanie przez P: No. But 1was lying on the carpet for a long
dłuższą chwilę, nie mogłam się m szyć. while, 1 wasn't able to move.
: I co dalej? D: And what next?
1 Ulało mi się sięgnąć po telefon, P: 1managed to reach my mobile, 1had it in my
miałam go w kieszeni. Zadzwoniłam pocket. 1 called my neighbor.
do sąsiadki.
( 'zy to sąsiadka zadzwoniła po D: Was it your neighbor who called for an
pogotowie? ambulance?
Tak, przyjechała tu ze mną. P: Yes, and she came here with me.
: Co panią boli? D: What causes the pain?
Strasznie mnie boli prawa noga. Na P: i have a horrible pain in my right leg.
górze, w pachwinie. Up the leg, in the groin.
: t 'zy boli panią biodro? D: Do you have pain in your hip?
Bardzo! P: Terrible!
( 'zy jesl pani w stanie wstać? D: Are you able to stand up?
Absolutnie nie. P: Absolutely not.
('/.y jeszcze gdzieś panią boli? D: Do you have pain anywhere else?
Nie, nigdzie. P: No, nowhere.
( 'zy miała pani kiedykolwiek podobny 1 1 Hove you evei luid a similar accident?
wypadek?
I W l/ y t.i ii it 'lu i/ ii/ № / f In ii ilm lo r
I’: Nii*, . No, never.

I,: C /,y choruje pnni na osteoporozę? 1 >; 1)o you have osteoporosis /
I’: Jeszcze nie. Not yet.
I świetnie. Zabierzemy teraz panią na D: Great. We'll take you for an X-ray now.
prześwietlenie.
Wywiad reumatologiczny
History taking in rheumatology
Reumatoidalne zapalenie stawów Rheumatoid arthritis

Polish English
L: Dzień dobry. W czym mogę pani D: Good morning. How can 1help you, Madam ?
pomóc?
P: Dzień dobry, pani doktor. Mam P: Good morning, doctor. 1have problems with
problemy z rękami. my hands.
L: Jakie problemy? D: What kind of problems?
P: Bardzo bolą mnie dłonie. Szczególnie P: 1have a strong pain in my palms. Especially in
palce w stawach. I to obydwie dłonie. fingerjoints. Both palms are affected.
L: Czy to ból jednostajny, ciągły? D: Is it a constant pain?
P: Tak, wciąż mnie boli. Od miesiąca. P: Yes, I've been having these pains for a month.
L: Czy coś potęguje ból? D: Does anything make the pain worse?
P: Chyba nie. Najsilniejszy jest jednak P: 1don't think so. But it is at its strongest in the
rano. Mam problemy z ubraniem się, morning. 1 have problems getting dressed,
nie mogę zapiąć stanika. Nie jestem 1can't fasten my bra. I'm not able to slice
w stanie ukroić sobie kromki chleba. a piece of bread. Something horrible!
Coś strasznego.
I : Faktycznie. Czy mieszka pani teraz D: Yes, it is. Do you live alone?
sama?
1 Moja młodsza siostra wprowadziła się P: My younger sister has just moved in.
do mnie.
1 To świetnie. Czy jest jeszcze coś, oprócz D: Great. Have you noticed anything else, apart
bólu, co pani zauważyła? from the pain?
P: Tak. Te stawy są spuchnięte. P: Yes, 1have. Those joints are swollen.
1 Zaraz panią zbadam. Proszę jeszcze D: I'm going to examine you in a moment. Tell
powiedzieć, jak pani sobie radzi me one more thing: how are you managing
w pracy. at work?
I’: Niezbyt dobrze. Jestem bibliotekarką. P: Not very well. I'm a librarian. I've dropped
Ostatnio upuściłam cenną książkę. a really valuable book. 1 had problems at work.
Miałam problemy w pracy.
1 Przykro mi to słyszeć. Spróbuję pani D: I'm sorry to hear this. I'll try to help you. Show
pomóc. Proszę pokazać ręce. me your hands, please.
t. W l/y t.i ii Irk .ii/.i/W i/f to a tloctoi
00
Wywiad pulmonologiczny
History taking in pulmonology
Astma Asthma
Polish English
1)zień dobry, pani Mario. Co się dzieje D: Good morning, Maria. What's happening with
z Martą? Marta?
Słyszy pan, panie doktorze, jak ona P: Can you hear, doctor, how she is breathing?
oddycha?
Nie za dobrze. Od kiedy m a taki D: Not too well. How long has she been wheezing
świszczący oddech? like this?
Od wczorajszego wieczora. W nocy P: Since last night. It was getting worse and
było coraz gorzej. Była sina i dusiła się. worse at night. She turned blue and gasped
for air.
Czy jeszcze coś się działo? D: Was anything else happening?
Marta narzekała na ucisk w klatce. P: Marta complained of tightness in her chest.
Marta ma teraz osiem lat. Nigdy nie D: Marta is eight now. She has never suffered
chorowała na astmę, prawda? from asthma, has she?
Nie, nigdy. P: No, never.
C'żyli to pierwszy taki atak? D: So it is the first attack of this kind, yes?
l ak, ale jej starszy brat Piotr choruje na P: Yes, but her older brother, Piotr, has asthma,
astmę, dlatego wiem, co robić. Dałam so 1know what to do. 1gave her Piotr's drugs.
jej leki Piotra.
Co to było? D: What was it?
Zapisałam sobie, zaraz znajdę P: 1wrote it down, let me find this note.
karteczkę.
1)obrze. Proszę mi powiedzieć, czy D: Fine. Tell me, has Marta a had chest infection
Marta przechodziła ostatnio infekcję recently?
dróg oddechowych?
1.ekkie przeziębienie, ale długo się P: A mild cold, but for a long time.
ciągnęło.
( zy jest na coś uczulona? D: Is she allergic to anything?
Tak. Dosłownie na wszystko. Na P: Yes. Literally to everything. Including food.
jedzenie też.
t zego nie może jeść? D: What is it that she can't eat?
Na przykład truskawek, orzechów, P: For example strawberries, nuts, chocolate...
czekolady...
1 nic takiego nie jadła? D: And she had nothing of that.
Nie, na pewno nie. P: No, certainly not.
1)obrze. Marto, teraz osłuchamy twoje D: OK. Marta, we'll listen to your chest now.
płuca.
l Wl/yhi 11 li‘k<ir;i/№/t hi mini ini
Gruźlica Tuberculosis
Polish English
1 Od jak dawna ma pan ten kaszel? D: How long have you had this cough?
1’: Od zawsze. Mam go od lat. P: Oh, always. I've had it for years.
L: Czy pali pan? D: Do you smoke?
1’: Dużo paliłem, ale kilka miesięcy temu P: 1used to smoke a lot, but 1gave up a couple of
rzuciłem palenie. months ago.
L: Ile papierosów dziennie pan palił? D: How many cigarettes did you smoke daily?
P: Około dwóch paczek. P: About two packets.
L: Czy coś pan odkrztusza? D: Do you cough up anything?
P: Tak. P: Yes.
L: Jakiego koloru jest plwocina? D: What color is the sputum?
P: Żółta. P: Yellow.
L: Czy zauważył pan kiedykolwiek krew D: Have you ever noticed any blood in your
w tej flegmie? phlegm?
P: Tak, ostatnio. P: Yes, recently.
L: Czy ma pan trudności z oddychaniem? D: And do you have any problems breathing?
P: Tak. Kiedy jest gorąco, brakuje mi P: Yes. 1get short of breath when it's hot.
powietrza.
L: Czy dobrze pan śpi/sypia? D: Do you sleep well?
P: Oj, nie. Często m am gorączkę P: Oh, no. 1often have fever and chills. 1wake up
i dreszcze. Budzę się zlany potem. all wet.
L: Czy jeszcze coś pan zauważył? D: Have you noticed anything else?
P: Nie, chyba nie. P: No, not really.
L: A czy nie schudł pan trochę ostatnio? D: Haven't you lost any weight recently?
P: Tak, trochę. P: Yes, some.
L: Jak dużo? D: How much?
P: Około trzech, czterech kilogramów. Nie P: About three to four kilos. I've lost my appetite.
mam apetytu.
Wywiad kardiologiczny
History taking in cardiology
Ból w klatce piersiowej Thoracic pain

Polish English
1 Dzień dobry. Co pana dzisiaj do mnie D: Good morning. What brings you here today,
sprowadza, panie Nowak? Mr Nowak?
P: Dzień dobry, panie doktorze. Mam P: Good morning, doctor. 1have horrible pain in
straszne bole w klatce piersiowej. my chest.
1 Jaki to ból? Proszę opisać. D: What kind of pain is it? Describe it.
P: Silny, miażdżący, promieniujący... P: Strong, crushing, radiating...
1 ( idzie promieniuje? D: Where dors II radiate?
P: Do lewej łopatki i dalej do lewego I ’: To the leli shoulder and further to the left
łokcia. elbow
i Wl/yi.i ii li 'k .i i/. i/W i /l in u tlocloi
______________________ В1
kiedy t o się zaczęło? D: When did It start?
( )kolo pół godziny temu P: About half an hour ago.
( 'o pan wtedy robił? D: What were you doing then?
Oglądałem mecz, są mistrzostwa P: 1was watching a football match, the Euros
1 u ropy. Kiedy się źle poczułem, mój are on. When 1felt bad, my son brought me
syn od razu mnie tutaj przywiózł. here immediately.
C7.y ten ból zaczął się nagle? D: Did this pain start suddenly?
Nie, stopniowo. Nasilał się przez P: No, gradually. For a good couple of minutes.
dobrych kilka minut.
C'zy oprócz tego bólu zauważył pan D: Apart from this pain, have you noticed
jeszcze coś? anything else?
Tak, dużo rzeczy. Zacząłem się pocić. P: Yes, lots of things. 1started sweating. It felt
Iłyło mi duszno, niedobrze, chciało mi breathless, nauseous, 1 wanted to vomit. 1 had
się wymiotować. Serce mi kołatało. palpitations.
: C zy wcześniej kiedykolwiek miał pan D: Haveyou had such problems with your heart
takie problemy z sercem? earlier?
: Tak, brałem wtedy nitroglicerynę, ale P: Yes, 1was on nitroglycerine then, but it was
to nigdy nie był taki silny ból. never such a strong pain.
: (. Izy któryś z tych objawów zauważył D: Did you notice any of those symptoms earlier?
pan wcześniej?
: 1)uszno mi od dawna, od miesiąca. P: I've been feeling breathless for a while, for
1 spać nie mogę. a month. And 1can't sleep.
; C zy chorował pan ostatnio? D: Haveyou been sick recently?
: Nie. Ja nigdy nie choruję. P: No, I'm never sick.
( ’zy miał pan kiedykolwiek operację? D: Have you ever had surgery?
: Nie, nigdy. P: No, never.
1)obrze. Zaraz pana zbadam. D: OK. I'll examine you right now.
Wywiad rodzinny Family history
Polish English
: ( 'zy pana rodzice żyją? D: Are your parents alive?
Tylko mama żyje. Ojciec zmarł cztery P: Only my mother is alive. M y fatherdied four
lata temu. years ago.
1le lat ma pana mama? D: How old is your mother?
: Siedemdziesiąt pięć. P: Seventy five.
: ( zy ma kłopoty z sercem? D: Does she have heart problems?
: Kilka lat temu miała poważne kłopoty, P: She had serious problems a couple of years
wszczepiono jej rozrusznik. Teraz jest ago, she had a pacemaker inserted. It's much
znacznie lepiej. better now.
: Л na co zmarł pana ojciec? D: What did your father die of?
: Miał zawał. P: He had a heart attack.
: t zy ma pan rodzeństwo? D: Do you have siblings?
Tak, mam siostrę, miałem również 1' Yes, 1have a sister, 1also had a brother.
brata.
W jakim wieku jest pana siostra'1 1>: Wluil age h your shier?
i W l/ y i.i ii І г к л г / л / № і in a d o t h »
Т е м / ma '18 lal. Brat był najstarszy, P: She Is AH now. M y brother was the oldest, he
/.marł w wieku 59 lal. died when he was 59.
1 Co było przyczyną jego śmierci? D: What was the reason of his death?
P: l ak jak u naszego ojca - zawał. P: Just like our dad - heart attack.
1 Więc zarówno u pana taty, jak i brata D: So both your father and brother died of a heart
przyczyną śmierci był zawał. Czy ktoś attack. Has anyone else from your family had
jeszcze z pana rodziny miał lub ma heart problems?
kłopoty sercowe?
P: O ile wiem, to nie. P: Not that 1know of.
1 Czy ma pan dzieci? D: Do you have children?
1’: 'l ak, dwoje. Dwudziestoletniego syna P: Yes, two. A 20-year-old son and
i ośmioletnią córkę. an 8-year-old daughter.
L: Oboje są zdrowi, tak? D: And they are well, aren't they?
P: Tak. Tylko... syn ma lekkie P: Yes. Only... my son has slight hypertension.
nadciśnienie.
1 Czy bierze coś na nie? D: Does he take anything for it?
P: Tak, jakieś tabletki. P: Yes, some kind of tablets.
Wywiad gastrologiczny
History taking in gastrology
W rzody trawienne Peptic ulcers

Polish English
1 Dzień dobry, co pana dzisiaj do mnie D: Good morning. What brings you here today?
sprowadza?
P: Dzień dobry, panie doktorze. Mam bóle P: Good morning, doctor. 1have pain in my
brzucha, które trwają już od dwóch abdomen that has lasted for over two weeks
tygodni. now.
1 Jakiego rodzaju jest ten ból? D: What kind of pain is it?
P: Tępy, piekący, gryzący. P: Dull, burning, gnawing pain.
1 Jak często występuje? D: How often does it appear?
1 Około pięciu razy w tygodniu. P: Almost five times a week.
1.: Prawie codziennie. Rozumiem. Kiedy D: Almost every day. 1see. When do you have this
pana boli: przed posiłkiem czy po nim? pain: before or after a meai?
I 1)wie do trzech godzin po jedzeniu. P: Two to three hours after eating.
1 Jak długo trwa? D: How long does it last?
1’: ( iodzinę, czasem dwie. P: An hour, sometimes two.
1.: Czy coś łagodzi ten ból? D: Does anything relieve this pain?
1 ( ’zasem piję szklankę zimnego mleka. P: 1like to drink a glass of cold milk then. It seems
Wydaje się, że to pomaga. to help.
1 Л czy coś zaostrza ból? It 1 toes uiiyth/n</ make the pain worse?
1’: Slrcs, zmartwienie... P S tie s s , wotiy
і
t. W l/ y l.i u Ifk iirz d / W t/ f to ii th u tin
OB
( '/.ęsto ma p#n to problemy? D: Do you often have these problems?
l ak, ostatnio mam trudności w pracy. P: Yes, I've been having problems at work
|ost nowe kierownictwo. To po prostu recently. We have new management. Pure
koszmar. nightmare.
1 Imm... współczuję. Od kiedy ma pan D: Hmm... my sympathy. Since when have you
te bóle? had these pains?
( )d ostatniego Bożego Narodzenia. P: Since last Christmas.
( Idzie dokładnie jest ten ból D: Where exactly is this pain located?
umiejscowiony?
['utaj, w górze brzucha. P: Right here, in the upper abdomen.
( V.y towarzyszą temu jeszcze jakieś D: Is it accompanied by any other symptoms?
objawy?
Niech pomyślę... Tak. Zmienił mi się P: Let me think... Yes. M y bowel habits have
rytm wypróżnień. Naprzemiennie altered. 1 have diarrhea and constipation
mam biegunki i zaparcia. interchangeably.
Jeszcze coś? D: Anything else?
Często m am czkawkę, kwaśne P: 1often have hiccups, sour belching.
odbijanie. I zgagę. And heartburn.
To wszystko? D: Is that all?
Chyba tak. P: 1think so.
t V.y ma pan dobry apetyt? D: How is your appetite?
Nie za dobry. P: Not too good.
( V,y schudł pan ostatnio? D: Have you lost any weight lately?
Tak. P: Yes.
Ile kilogramów? D: How many kilograms have you lost?
( )koło pięciu, sześciu. P: About five to six.
Wymiotuje pan? D: You don't vomit, do you?
( '/asam i się zdarza. P: Well, it happens sometimes.
CV.y pan pali? D: Do you smoke?
Trochę. P: A little bit.
Co to znaczy? Ile pan pali? D: What does it m ean?How much doyou
smoke?
( )koło 20-30 papierosów dziennie. P: About 20-30 a day.
A co z piciem? D: What about drinking?
Wie pan, panie doktorze. Pracuję P: You know, doctor. 1work in a mortuary.
w kostnicy. Nie można się nie napić. You must have a drink there.
1)użo pan pije? D: Do you drink a lot?
: Nie, ćwiarteczkę. P: No, a quarter (of a liter).
Wódeczki? D: Vodka?
; Tak. P: Yes.
1)obrze, teraz pana zbadam. Jutro rano D: Well, I'm going to examine you now.
przeprowadzimy u pana gastroskopię, Tomorrow morning you will have
leszcze porozmawiamy o tym badaniu. a gastroscopy made. We will talk about this
examination later on.
Wywiad urologiczny
History taking in urology
Problem y z oddaw aniem m oczu Pain on urination

Polish English
Czy ma pan jakieś problemy D: Are you having any problems urinating?
z oddawaniem moczu?
: Tak... Znacznie częściej chodzę do P: Yes... 1go to the toilet more often than 1used
toalety niż kiedyś. to.
: Częściej? Jak często? D: More often? How often?
Prawie co godzinę. No, może co dwie. P: Almost every hour. Well, maybe once every
two hours.
A w nocy? Czy wstaje pan w nocy? D: What about nights? Do you get up at night?
Oj tak. Każdej nocy. Dwa, trzy razy. P: Oh, yes. Every night. Two or three times.
Czy przy oddawaniu moczu czuje pan D: Do you feel any pain while passing water?
ból?
: Nie, raczej nie. Może czasami trochę P: No, not really. Maybe it burns a little bit.
piecze.
: Czy ma pan problemy z rozpoczęciem D: Do you have any problems to start urinating?
oddawania moczu?
Nie. P: No.
: Czy to jest normalny, mocny strumień? D: Is it a normal, strong stream?
Nie, nie taki jak kiedyś. P: No, it's not as good as it used to be.
C z.y pan zawsze kontroluje pęcherz? D: Do you always have control over your
C zy nie popuszcza pan trochę moczu? bladder? No leaking? No dribbling?
Może troszkę. P: Maybe a little bit.
: A kiedy to się dzieje? D: When does it happen?
Nie pamiętam dokładnie. P: 1don't remember well.
i,n >szę postarać się sobie przypomnieć. D: Try to recall it.
Kiedy kicham, kaszlę... P: When 1sneeze, cough...
Rozumiem. Czy zauważył pan kiedyś D: 1see. Have you ever noticed blood in the urine?
krew w moczu?
Nie, nigdy. P: No, never.
Wywiad neurologiczny
History taking in neurology
Powikłania pogrypowe (GLB) Flu complications (GLB)

Polish English
1)/,ień dobry. I’ani Beata Paluch, tak? 1 >: (mud morning. Mrs Beata Paluch, right?
ł. W i/y i.i u Inkar/ci/W j/I tu u ilm im
I |e,|cm dr Buczkowski. I >i M lo zp,.i D- I'm Dr Buczkowski. Dr Miazga has already

przedstawiła mi już problem, ale presented the problem tome, but describe
proszę mi jeszcze opisać swojo your complaints once again, please.
dolegliwości.
I' ( żuję silny ból w rękach i znaczne P: I'm feeling a strong pain in my hands and
osłabienie siły wszystkich kończyn. a marked weakness in all limbs.
I l\i i'dy to się zaczęło? D: When did it start?
I‘ ( )kolo 10 dni temu. Na sam ym P: About 10 days ago. At the very beginning
początku bolał mnie tylko kark. I had pain in my neck only. And my hands
I >ręl wiały mi również ręce. ' were getting numb.
I C'zy była pani u lekarza w związku D: Did you visit your doctor for those complaints?
/ tymi dolegliwościami?
I' I,ik, byłam. Dostałam skierowanie P: Yes, I did. He ordered an X-ray of the cervical
ii.i prześwietlenie odcinka szyjnego part of the vertebral column and I got
kręgosłupa i receptę na leki painkillers.
przeciwbólowe.
I C’zy ma pani to prześwietlenie ze sobą? D: Do you have this X-ray with you?
I' la k, opisano tam zmiany P: Yes, I do. Degenerative changes were noted.
/ w y rodnieniowe.
I l Iiciałbym obejrzeć wyniki tych badań. D: I'd like to see those results. Did the prescribed
t 7y stosowane leki pomogły? medication help?
I' Nie bardzo. Może trochę. Ale od P: Not really. Maybe a little bit. But since
wczorajszego wieczora czuję słabość yesterday evening, I've had this weakness in
w nogach, z trudem mogłam się my legs. I can hardly move around, even at
poruszać po mieszkaniu. home.
I : ( zy nie odczuwa pani duszności? D: Do you have any dyspnoea?
I' I Hiszno mi nie jest, ale serce szybciej P: I'm not short of breath, but my heart beats
mi bije. faster.
I : ( zy w ciągu ostatniego czasu nie D: Haven't you had any acute infection or flu
przechodziła pani ostrej infekqi, recently?
I’.rypy?
I' Tak, dwa miesiące temu miałam P: Yes, I had a horrible flu with high fever two
ciężką grypę z wysoką temperaturą. months ago. Even pneumonia was suspected
I\ ulejrzewano nawet powikłanie as a complication.
w postaci zapalenia płuc.
I Podejrzewam u pani zespół GLB. D: Well, I suspect the GLB syndrome. Tests will
I’utwierdzenie uzyskamy po confirm this diagnosis.
badaniach.
I‘ ( ii .li? Co to takiego? P: GLB? What's that?
I I’<'wikłanie pogrypowe, jest to D: It's a flu complication, inflammation of the
zapalenie układu nerwowego. nervous system. But we have to perform
Musimy jednak przeprowadzić additional tests to confirm this diagnosis.
dodatkowe badania, aby potwierdzić to
rozpoznanie.
I': Jakie badania? Czy są obciążające? P: What tests? Are they invasive?
l W l/y l.i u lrlu ri< t/W i/f lu ii ilm Im
I,: To będą dwa badania: lr/oba /m im D: We are going to do two tests: It Is necessary
nakłucie lędźwiowe, aby zbadał płyn to do a lumbar puncture to examine
mózgowo-rdzeniowy. Przeprowadzimy the cerebrospinal fluid. We will perform
leż elektroneurografię (ENG). Te electroneurography (ENG) as well. Those tests
badania mogą być trochę bolesne, ale may be a little painful, but they are really safe.
są w pełni bezpieczne. I konieczne. Aby And necessary. But in order to perform them,
wykonać te procedury, muszę uzyskać I must obtain your consent.
pani zgodę.
I’: Czy muszę się im poddać? P: Is it necessary to do them now?
I T a k , jak najszybciej. W przypadku D: Yes, the sooner the better. If the initial
potwierdzenia podejrzenia diagnosis is confirmed, it will be necessary to
niezbędne będzie wykonanie cyklu put you on a course of 5-10 plasmapharesis.
5 -1 0 piazmaferez.
I’: Co to takiego, panie doktorze? Czy to P: What's that, doctor? Is it a painful treatment?
leczenie będzie bolesne? Długotrwałe? Long lasting?
I Z a b ie g wykonuje się raz dziennie, D: The procedure is performed once daily, the
a jedyny ból wiąże się z nakłuciem only pain associated with it is the insertion
żyły. Będzie pani miała założone of the needle into the vein. You will have an
wkłucie dożylne. intravenous catheter applied.
I Czy o tym trzeba decydować P: Do we have to decide about it right now? I'm
teraz? Czuję się przytłoczona tymi feeling overwhelmed by this information.
informacjami.
I Rozumiem, ale w tej sytuacji czas D: I understand, but time is of the essence.
jest kluczowy. W przypadku If the primary diagnosis is confirmed,
potwierdzenia podejrzeń rokowanie the prognosis is uncertain. Delay may only
jest niepewne. Opóźnienie może tylko aggravate the situation.
pogorszyć sytuację.
I Czyli to poważna sprawa? P: So, it is a serious issue.
IO b a w ia m się, że tak. Raczej poważna. D: I'm afraid so. It's pretty serious. I understand
Rozumiem, że może pani chcieć that you may want to talk to your husband.
porozmawiać z mężem. Proszę Call him ifyou wish. I'll be back in half an
zadzwonić do niego, jeśli pani sobie hour. Ifyou have any additional questions,
życzy. Przyjdę do pani za pół godziny. I'll be happy to answer them.
Jeśli będzie miała pani dodatkowe
pytania, to chętnie na nie odpowiem.
Rwa kulszowa Sciatica

Polish English
: W którym miejscu odczuwa pan ból? D: In which place do you feel the pain ?
: W dolnej części pleców. P: In the lower part of the back.
: c V.y ból gdzieś promieniuje? D: Does this pain radiate anywhere?
T.ik. Wzdłuż. prawej nogi aż do dużego P: Yes. Along my right leg down to the big toe.
palca.
: Od jak dawna pana boli? D: 1low long has it lasted?
: ( )d tygodnia. P: 1or a week.
( o spowodowało wystąpienie bólu? ir What tilqgeicd It?
Pojawił się po dźwignięciu Nlolll P It u/i/ ir, nril when 1lifted a table
). W l/yi.i u Іі'к.іглі/W ł/f h i ii (/»i iw
: Czy przyjmował pan jak len leki D: Did you take any painkillers?
przeciwbólowe?
l ak. Paracetamol. P: Yes. Paracetamol.
Przynosiło to ulgę? D: Did it relieve the pain?
: Na krótko, a ostatnio wcale. P: For a short time. Recently - not at all.
: Wystawię panu skierowanie na D: I'll order a computed tomography of your
tomografię komputerową pleców. back. Come back with the result.
Proszę zgłosić się z wynikiem.
Wywiad okulistyczny
History taking in ophtalmology
Zapalenie spojówek Conjunctivitis

Polish English
Dzień dobry. Co się stało? D: Morning. What has happened?
: Dzień dobry, panie doktorze. Boli mnie P: Good morning, doctor. 1have horrible pain in
prawe oko. my right eye.
: Od kiedy? D: When did it start?
: Kiedy musiałam wstać w nocy P: When 1had to get up at night, 1felt that
i czułam, że coś jest nie tak. Rano było something was wrong. It was horrible by the
już strasznie. morning.
: Co pani ma na myśli? D: What do you mean?
: Oko było zaropiałe. Nie mogłam go P: The eye was festering (with pus). 1wasn't able
otworzyć. to open it.
1’owieki były tak mocno sklejone? D: Were your eyelids stuck together so firmly?
: lak,bardzo. P: Yes, very.
: Widzę, że to oko jest trochę D: 1see that this eye is a little bit swollen.
obrzęknięte. Od dawna? Has it been like this for long?
. Nie wiem. Nie zauważyłam. P: 1don't know. 1haven't noticed.
: Л od kiedy jest czerwone? D: Since when has it been red?
: C)d wczorajszego wieczora. P: Since yesterday evening.
: ( zy jest wrażliwe na światło? D: Is it sensitive to light?
: Tak. Ostre światło potęguje ból. P: Yes. Bright light makes the pain worse.
: C'zy jeszcze widzi pani jakieś zmiany? D: D o you see any other changes?
: Mam wrażenie, jakby mnie coś drapało. P: 1have this scratchy feeling.
: ( zy wpadło pani coś do oka? D: Has anything got into your eye?
N ie. Całe dnie siedzę w domu przy P: No. I've been spending whole days at home
komputerze. on the computer.
: ( zy widzi pani normalnie? D: Can you see normally?
/ ledwością cokolwiek widzę..., ale tak. P: 1can hardly see anything... but yes.
t zy jest pani na coś uczulona? D: Are you allergic to anything?
lak, na pyłki, sierść kota i roztocza P: Yes, to pollen, cat fur and house mites.
kurzu domowego.
I W l/ y lii її І г к і ї ї л і / І М lo ii iIm h u
: ( 7,у używa p.ini nowych kosmetyków? 1 > 1 lave you hern using any new cosmetic s?
: Nie, lylko to, u> zawsze. 1’: No, just the usual.
: Zbadam teraz pani oczy. Proszę D: I'll examine your eyes now. Sit stralgh t, look
siedzieć prosto, patrzeć przed siebie. straight ahead.
Wywiad otolaryngologiczny
History taking in otolaryngology
Krwawienie z nosa Nose bleeding

Polish English
: Dobry wieczór pani. A ty jesteś Marek, D: Good evening, Madam. And you are Marek,
prawda? Ja jestem dr Maria. aren't you? I'm Dr Maria.
: Dobry wieczór, pani doktor. P: Good evening, doctor.
: Co się stało? D: What happened?
: Mamy problem z nosem. Jak pani P: We have a problem with his nose. As you can
widzi, strasznie krwawi. see, it's a horrible nosebleed.
: Od kiedy? D: Since when?
: Od czterecli godzin. P: For four hours.
: Czy krew leci tak mocno przez cały D: Has it been such a strong nose bleed all this
czas? time?
: Właściwie tak. Na chwilę przestaje P: In fact, yes. It stops for a moment and starts all
i znowu zaczyna. over again.
: A czy zauważyła pani skrzepy? D: Have you noticed any clots?
Nie, nie ma. P: No, there haven't been any.
Co Marek robił, kiedy nos zaczął D: What was Marek doing when he started
krwawić? bleeding?
To było zaraz po zabawie z kolegami. P: It was just after he had been playing with his
friends.
: C zy podczas zabawy ktoś go uderzył? D: Had anyone hit him while playing?
Pytałam go o to. Mówi, że nie. P: 1asked him about it. He denied.
: A co z dłubaniem w nosku? W szyscy D: What about nose-picking? All boys do it,
chłopcy tak robią, Marek pewnie też. so Marek probably does, too.
Nie, brzydzi się tego. P: Oh, no. He is disgusted by it.
: Kiedy ostatnio Marek był przeziębiony? D: When did he last have a cold? When was he
Kiedy chorował? sick?
Oj, dawno temu. To już będzie ze trzy P: Oh, a long time ago. It must be about three
miesiące. months ago.
świetnie. Zaraz się zajmiemy Marka D: That's great. We will take care ofMarek's nose
noskiem, ale jeszcze proszę mi in a moment, butjust one more thing. Tell me
powiedzieć, czy ostatnio coś pani please, have you applied anything to his nose
dawała dziecku do nosa? Może jakieś recently?Maybe some drops?
krople?
Nie. Nic. P No. nathimi at all
1 Wl/yl.i u Ifk.ir/ii/Wi/f In ii ilnihii
m
Marek ma dopiero 10 lal, ale i /y D: Marek Is only 10, but have you ever took his
mierzyła mu pani kiedykolwlel> BP?
i lśnienie?
Nic, przecież to jeszcze małe dziecko. P: No, he is still a small kid
( zy ktoś u państwa w rodzinie ma D: Has anyone in your family got hypertension ?
nadciśnienie? Pani lub pani mąż? You or your husband?
i1 i ak... Obydwoje mamy. Od lat. P: Well, both of us have. For years.
I o i Markowi zaraz zmierzymy. D: So, we will take Marek's BP as welt. But first,
Ale najpierw zajmiemy się noskiem. let's take care of his nose.
(do pacjenta) (to the patient)
i i ylko jeszcze jedno: Marku, czy nie jest D: Just one more thing: Marek, you are not
i i stabo? feeling week, are you?
Nie. _ P: No.
Marku, chodź tutaj. Usiądziesz mamie D: Marek, come here please. Sit on your mom's
ila kolanach, a ja zobaczę, jak wygląda lap, and I will see what your nose looks like.
twój nosek. Nie martw się, nic nie będzie Don't worry, it won't hurt. We willjust clean
bolało. Sprzątniemy tylko ten bałagan this mess and have a look if there is something
i zobaczymy, czy nic nie ma w środku, inside, OK? There is nothing. Great! Now I will
dobrze? Nic nie ma. Wspaniale! To teraz put in a small tampon, a kind of plug into
włożę mały tampon, taki koreczek, do your nose and the blood won't flow. Bend your
nosa i już krew nie będzie leciała. Pochyl head forward a little bit, so the blood won't gel
Irochę główkę do przodu, aby krew nie into your throat. Have a seat here and rest for
leciała do gardła. Posiedź sobie tutaj a while. A nurse will take your BP in a moment.
i odpocznij chwilę. Zaraz pielęgniarka
/.mierzy ci ciśnienie.
(do mamy pacjenta) (to patient's mother)
I’roszę pani, wszystko wskazuje D: Madam, everything indicates that Marek
na to, że Marek też choruje na has hypertension as well. Right now his BP is
nadciśnienie. Teraz jego ciśnienie 160/100. It is way too high. We will give him
wynosi 1 60/100. To zdecydowanie za hypertensive drugs. Please sit down and wail
dużo. Podam y Markowi leki obniżające in the waiting room. In half an hour we will
ciśnienie. Proszę usiąść i poczekać take his BP once again. If it decreases, you
w poczekalni. Za pół godziny will go home. If not, Marek will have to slay In
dokonamy ponownie pomiaru. Jeśli hospital for clinical observation.
ciśnienie się obniży, pójdziecie do
domu. Jeśli nie, Marek będzie musiał
zostać w szpitalu na obserwacji.
I )obrze. Będziemy tutaj. Czy pani P: OK. We are going to be right here. Will you mil
doktor nas zawoła? us in?
(za p ó ł g o d z in y ) (in half an hour)
Proszę wejść. D: Come in.
Może jest teraz lepiej? Marek się P: Maybe it is a bit better now? Marek has calmed
uspokoił. down.
Zaraz sprawdzimy. Wspaniale! P: Let's check. Great! Your BP is 120/75. You can
( lśnienie spadło do wartości go home right now. Madam, Marek has to be
120/75. Możesz iść teraz do domu. followed up in the outpatient's clinic, to avoid
I’roszę pani, musicie zgłosić się such problems in future.
do poradni, aby uniknąć lal u b
problemów w przyszłości
I W l/y l.i u lek.u i,\IVl\ll to n ilot tin
I ’ C /y d o s ln n le m y s k le ro w n n le ? Will we get a telerral?

I l.ik, oozy wificie Tampon zoslnwimy D Yes, certainly. We let the nasal pack stay In thr
tymcznsem w nosie. I’owinlen sum nose. It should lull out on Its own. II not, It will
wypaS«?. Jesli nio, trzeba go usunqd za have to be removed In twodays.
dwa dni.
Czy mam to zrobić sama? P: Should 1do It myself?
l ak, oczywiście. Jeśli by był jakiś D: Yes, sure. If there is any problem, come here.
problem, proszę tu przyjść.
1)obrze. Bardzo dziękujemy, pani P: OK. Thank you very much, doctor.
doktor.
Marku, byłeś bardzo dzielny. Na D: Well, Marek you have been really brave. You
pewno zasłużyłeś na jakąś nagrodę, deserve some kind of reward, don't you? Good
prawda? Do widzenia. bye.
Oczywiście. Do widzenia. P: Sure. Good bye.
Zapalenie ucha środkowego Otitis media

Polish English
: (Następny proszę.) Dzień dobry. D: (Next, please). Good morning.
1)zień dobry, pani doktor. P: Good morning, doctor.
: Co się stało? D: What happened?
: Rwa się bardzo źle czuje. Potrzebujemy P: Ewa is feeling very bad. We need your help.
pomocy.
: Co małej dolega? D: What is she complaining about?
: Skarży się na ból w prawym uchu. P: She is complaining of the pain in her right ear.
Mówi, że ją wciąż bardzo boli.
: Od kiedy? D: Since when?
: Od dwóch dni. Ale ostatnia noc była P: For two days. But last night was the worst.
najgorsza. Tak ją bolało, że wcale nie She was in such pain that she didn't sleep
spała. at all.
: C'zy mierzyła jej pani gorączkę? D: Did you take her temperature?
: l ak. W nocy miała ponad 39°C, teraz P: Yes. It was above 39°C at night, right now it's
powyżej 38°C. above 38°C.
: ( zy Ewa dzisiaj coś jadła? D: Flas Ewa had any food today?
Nie, nie ma apetytu już od kilku dni. P: No, she's been off food for a couple of days.
: c zy wymiotowała? D: Flas she been vomiting?
1)ziś rano. P: This morning.
: C zy coś jeszcze pani zauważyła? D: Have you noticed anything else?
/ l e się czuje i jest nieznośna. Ostatnio P: She is feeling bad and she's just horrible. And
też mało jo. Od poprzedniego she hardly eats lately. Since her last cold.
przeziębienia.
: Kiedy była przeziębiona? D: When did she have Ibis told?
: Tydzień temu. Nic poważnego, ale P: A week ago Nothing serious, bin she had
miała straszny katar. Jak ma zapchany a horrible ninny nose When her nose Is
nos, to nie ma apetytu. slu/letl she slops eiiilng,
: Czy nie zauważyła pani jakiejś D llove vmi ei aii cil tiny dlsi harqr from the ear?
wydzielmy z ucha?
I W l/y i.i 11 Irk iirw /W t/l toadm toi
107
I' Nie Może... Mam w m /enlc jakby I': No. Only... I have a feeling as If she can't hear
gorzej słyszała na (o ucho very well with this ear.
( zy Rwa często choruje? D: Is Ewa often sick?
I limu... Każdej jesieni i zimy jest P: Hmm... She is sick every fall and winter.
przeziębiona. Odkąd poszła do It's been much worse, since she went to
IMzedszkola, jest dużo gorzej, kindergarten.
i zy chorowała na coś poważnego? D: Has she suffered from any serious diseases?
i horoby wieku dziecięcego: wiatrówkę P: Childhood diseases: smallpox and mumps.
I świnkę.
Miała wcześniej jakieś problem D: Did she have any ear problems earlier?
z uszami? Kłopoty ze słuchem? Hearing problems?
Nie, wszystko było w najlepszym P: No, everything was in perfect order.
porządku.
< hciałabym zbadać Ewę. Proszę wziąć D: I'd like to examine Ewa. Put the kid on your lap,
dziecko na kolana.
(d o d z ieck a ) (to the child)
l iwo, otwórz buzię. Tylko na Ewa, open your mouth. For a moment only.
i hwileczkę. Hmm... Nie widzę nic Hmm... I can see nothing bad. Stick your
niepokojącego... W ysuń języczek. Tak tongue out. As far as you can. OK, thanks.
daleko, jak możesz. Dobrze, dziękuje. And now I'll try to see your nose.
A teraz spróbuję obejrzeć twój nosek. We will have a look at your ears.
I jeszcze obejrzymy uszy. Thank you. You've been really brave.
I tziękuję. Byłaś bardzo dzielna.
(d o m a m y d z ieck a ) (to p atient's m other)
Wszystko wskazuje na to, że Ewa D: All signs and symptoms indicate that Ewa has
ma zapalenie ucha środkowego. otitis media. Most probably it is caused by the
Najprawdopodobniej jest to cold she had earlier.
■powodowane wcześniejszym
irzez.iębieniem.
( zy to coś poważnego? P: Is it serious?
jest to bardzo częsta infekcja u dzieci D: It is a very common infection in pre-school
w wieku przedszkolnym. Jest bardzo children. It is very painful.
bolesna.
( zy będzie miała jakieś powikłania? P: Will she have any complications?
Nie, nie sądzę. D: No, 1don't think so.
I’ li i nie wpłynie na jej słuch? P: It won't affect her hearing? Ewa sings
Kwa ślicznie śpiewa, chce zostać wonderfully, she wants to be a singer.
piosenkarką.
I N i e ma żadnych przeciwwskazań, D: There are no contraindications for her to be
by nią została. a singer.
I' Co powinna przyjmować na tę infekcję? P: What should she take for it?
I l'o zapalenie ucha nie wygląda D: It's not a mild case of otitis media, to avoid
łagodnie, aby uniknąć powikłań complications I'll prescribe an antibiotic.
zapiszę antybiotyk. Proszę dawać jej Give her amoxycyllin 250 mg/5 ml every eight
amoksycylinę w dawce 250 m g /5 ml co hours for a week. Probiotics as an antibiotic
osiem godzin przez tydzień. ( Klonowo <over. She should sleep better and be calmer.
problolyki. Powinna lepiej sp ai, hyi I ler appetite will return soon.
spokojniejsza. Wkrótce wim i apelyl
i vY i/y m u i r M i / n / w i / r fu » dmIm
w
«
I' B a l d / l l ] 1 1 1 1 1 1 1 1 K,' 1- 111«‘111V. I > < 1 1 ll l l o k l o i /' I honk yon very mui h, dor lot.
I Main nadzieję, /<• wszystko będzie I): I hope everything will be nil right. II there Is no
dobrze. tidyl>y nic sly nie /.mieniło change In five days, come again with Ewa.
|ni pięciu dniach, proszę in/ jeszcze
przyjść z Ewą.
I’: ( łczywiście. Do widzenia. P: Sure. Good bye.
I I )o widzenia. Pa, pa, Ewo. D: Good bye. Bye, bye, Ewa.
Wywiad diabetologiczny
History taking in diabetology
Cukrzyca Diabetes mellitus

Polish English
1>zień dobry. Państwo nie byli zapisani D: Good afternoon. You don't have an
na wizytę, prawda? appointment, do you?
Nii*, nie byliśmy, ale... P: No, we don't, but...
Proszę przyjść jutro. Lekarz będzie od D: Come tomorrow, please. There is a doctor
godziny 10. from 10 a.m.
Pani doktor, ale... P: Doctor, but...
1Izisiaj przyjmowaliśmy pacjentów do D: The patients were admitted till 3 p.m. And it is
godziny 15, a jest już kwadrans po. a quarter past three.
Pani doktor, Jacek, mój synek, bardzo P: Doctor, my son Jacek is feeling very bad. You
zlo się czuje. Pani musi mu pomóc. must help him.
I)obr/e, jeśli lo coś pilnego, to proszę. D: OK, if it is an urgent case, come in.
Bardzo dziękuję. P: Thank you very much.
( o się stało? D: What has happened?
I.icek zle się czuje od kilku dni. Dzisiaj P: Jacek has been feeling bad for a couple of
pani z przedszkola zadzwoniła do mnie days. They've called me from his kindergarten
do pracy, powiedziała, żeby przyjechać today and told me to pick him up and take
i zabrać natychmiast dziecko do him to the doctor at once. That's why we are
lekarza. Z tego powodu tutaj jesteśmy. here.
Kozumiem. Na czym polega to złe D: I see. What do you mean by he's been feeling
samopoczucie Jacka? Co mu dolega? bad? What's been bothering him?
t )d dłuższego czasu źle wygląda. P: He's been feeling bad fora while. He's
Bardzo schudł. Jego babcia zwracała drastically lost weight. His grandmother was
na lo uwagę, ale sądziłam, że podczas complaining about it, but I thought that
wakacji po prostu dużo się rusza. Ale during holidays, he was moving a lot. But now
teraz je więcej niż zwykle, a chudnie. he eats more than usual and keeps losing his
Wciąż jest głodny. weight. And he is always hungry.
Ile lacek schudł? D: How nnu h has he lost?
i >kolo pięciu kilogramów. P: About live kilograms
To trwa od jakiegoś czasu, prawda? l>: It \ been going on tor some time, right?
( o stało się ostatnio, że jest pani lak Whiil hie. Iuii>pened let ently that you are so
zaniepokojona? anxious?
i
). W l/yM ii lekarza/W t/f to a doctor
log
I* /iiuwiizyhim, / c Jacek ImiiI/ii ilu/o P: I've noticed that Jacek has been drinking a lot.
pije. Przedtem bylo gor.ji o, wlye It was hot before and I thought that was the
mySlalam, ze to dlatego, ale teraz... reason, but now...
( żyli Jacek dużo pije. A czy często D: So Jacek is drinking a lot. Does he go to the
chodzi do toalety? bathroom often?
Tak, bardzo często siusia. Każdej nocy P: Yes, he pees a lot. Every night he gets up
wstaje kilka razy. a couple of times.
C7.y coś jeszcze może mi pani D: Anything else that you can tell me?
powiedzieć?
t 'hyba nie. Może jeszcze... Teraz Jacek P: Not really. Maybe... Jacek gets tired rather
szybko się męczy. Kiedyś byl silny quickly these days. He used to be strong, he
i m iat kondycję. Teraz już nie. was fit. Not any longer.
Podsumujmy: jest słaby i zmęczony, D: Let's sum it up: he's weak and tired, eats a lot
je dużo, ale traci na wadze, dużo pije but keeps losing weight, drinks a lot and
i często siusia. frequently passes water.
Zgadza się. P: That's right.
W jakim wieku jest teraz Jacek? D: What's his age now?
Ma sześć lat. P: He is six.
C'zy to pani pierwsze dziecko? D: Is it your first child?
Tak. P: Yes.
C zy ma pani inne dzieci? D: Do you have other children?
Nie. Jacek jest jedynakiem. P: No. Jacek is the only child.
( 'zy była pani w ciąży wcześniej? D: Were you pregnant before?
Nie, to była moja pierwsza ciąża. P: No, it was my first pregnancy.
(. zy były jakieś powikłania? D: Were there any complications?
Nie, żadnych. P: None.
li) była ciąża donoszona? D: He was a full-term baby?
Tak. P: Yes.
Rodziła pani siłami natury? D: Was it a spontaneous delivery?
Nie, miałam cesarskie cięcie ze P: No, 1had a cesarean due to my eye problems.
względu na problemy z oczami.
: C zy ktoś w rodzinie choruje na D: Does diabetes run in your family?
cukrzycę?
Nic. P: No.
: ( zy mierzyła pani kiedyś stężenie D: Have you ever taken his sugar level?
glukozy Jackowi?
: Nie. P: No.
: Musimy to zrobić. Mam w gabinecie D: We have to do it. 1have a glucometer in the
glukometr. Za pięć sekund zobaczymy... office. In five seconds we will see...
: ( o zobaczymy, pani doktor? P: What will we see, doctor?
...Czy to jest cukrzyca. D: ...Whether it is diabetes.
: l ) Boże! P: Oh, God!
(za kilka minut) (in a couple of minutes)
■IM) m g/d l. Proszę pani, stężenie l>: 450mg/dL. The sugar level shouldn't be hiqhei
glukozy nigdy nie powinno być wyższe than !60mg/dL.
niż 160 m g/dl.
1 co dniej? /’ 'm, what next?
I 1 Wl/yt.i ii Ігк.нлі/Wi/f fo u iliii Im
І bnrd/.o dobrze, że przyszliście I.o cl /i Thati great thatyou'vr contr*. Jacek will stay
її.і Irochę /ліні, nur w H/,pitlilii I r/rbn li i hospital fora while. Some t e s ts have to be
zrobić badnni.i. Zaopiekujemy się nim taken. We will take good care o f him. If you
lulaj, jeśli pani sobie życzy, może pani wish, you may stay with him.
/. nim zostać.
c 7.y to znaczy, że Jacek jest P: Does it mean that he is diabetic? No one has
cukrzykiem? W naszej rodzinie nikt ever had diabetes in our family!
nigdy nie miał cukrzycy!
: <.’ukrzyca jest chorobą rodzinną, ale nie D: Diabetes is a familial disease, but not only.
tylko.
Co my teraz zrobimy? P: What shall we do now?
I 1’omożemy państwu. W naszym D: We will help you. There are many kids with
szpitalu jest bardzo dużo dzieci diabetes in our hospital. Jacek won't be
chorych na cukrzycę. Jacek nie będzie alone. There will be some changes in his life,
sam. będą pewne zmiany w życiu in the life of the whole family. You will learn
Jacka, w życiu całej rodziny. Nauczycie everything. Step by step.
się państwo wszystkiego. Krok po
kroku.
Wywiad ginekologiczny
History taking in ginecology
Antykoncepcja Contraception
Polish English
: W czym mogę pomóc? D: How can 1help you?
Mam 23 lata, nigdy nie korzystałam P: I'm 23, I've never used any contraception, but
/ żadnej antykoncepcji, a teraz right now I'd like to go on the pill.
chciałabym zacząć przyjmować pigułki.
1)obrzc. Najpierw jednak muszę zebrać D: Fine. But 1have to take your medical history
wywiad i zbadać panią. and examine you first.
( zy regularnie pani miesiączkuje? Are your periods regular? (Do you menstruate
regularly?)
: Tak. P: Yes.
lak często ma pani miesiączki? D: How often do you get your periods?
(. o cztery tygodnie. P: Every four weeks.
lir miała pani lat gdy zaczęła pani D: How old were you when you started
miesiączkować? menstruating?
: l >kolo 14. P: About 14.
Kiedy miała pani ostatni okres? D: When was your latest period?
1>wa tygodnie temu. P: Two weeks ago.
lak długo zazwyczaj twa krawawienie? D: 1 low many days does your period usually last
i )kolo pięciu, sześciu dni. P: About live to six days.
i z.y okresy są obfite, czy nie? I) Air emu pei tods heavy or not?
Nir, nie są obfite. P No they me not heavy.
i 7y są skrzepy? 1): Are there any clots/
Nie. P: No.
( 7,y miesiączki są bolesne? D: Are your menses painful?
(7 ,asami. P: Sometimes.
< 7,y bierze pani wtedy jakieś środki D: Do you take any painkillers then?
przeciwbólowe?
‘ iliiram się nic nie brać. P: 1try not to take anything.
( zy ma pani upławy? D: Do you have any discharge?
Niewielkie. P: A little.
lakiego są koloru? D: What color is it?
Białawe. P: Whitish.
( zy zaobserowała pani jakiekolwiek D: Have you noticed any worrying symptoms?
niepokojące objawy?
Nie, nie wydaje mi się. P: No, 1don't think so.
1'roszę się teraz przygotow ać do D: Get ready for the physical. In a moment I'll
li,niania. Za chwilę panią zbadam. examine you.
Wywiad z zakresu położnictwa

History taking in obstetrics
Ciąża Pregnancy
Polish English
: 1)zień dobry. Pani Ewa Bigos, tak? D: Good morning. Mrs Ewa Bigos, right? Do sit
Proszę usiąść. down, please.
: Tak... P: Yes...
Pani Ewo, m ogę się tak do pani D: Ewa, may 1address you this way?
zwracać?
Гак, bardzo proszę. P: Yes, sure.
: Nazywam się dr Kamyk. Zastępuję D: I'm DrKamyk. I'm a locum for Dr Paluch, who
d r Paluch, która jest chora w tym is sick this week.
lygodniu.
Ach, teraz rozumiem. Dzień dobry, P: Oh, 1see now. Good morning, doctor.
pani doktor.
: ( 'zy pani dzisiejsza wizyta to coś D: Your today's visit, is it anything urgent?
pilnego?
: Nie, raczej nie. Tylko zwykła kontrola. P: No, not really. Just a routine check-up.
To najpierw szybkie podsumowanie D: So first, a brief summary of your present
pani obecnego stanu zdrowia. Jeśli się condition. Correct me, if I'm wrong, OK?
pani z czymś nie zgadza, to proszę
mnie poprawić, dobrze?
1)obrze. P: Fine.
: Ostatnia miesiączka zaczęła się 1): Your last period started March 5. Right now
A marca. Jest już pani w trzecim you are In the third trimester of the pregnancy.
trymestrze ciąży.
i Wi/yi.i ii \tkmtlVlilt itiailticloi
m
1’: Ink. P: Yes.
I.: Nu początku ciijży, w pierwszym D: At the beginning of the pregnancy, In the
trymestrze, skarżyła się pani na bardzo first trimester, you were complaining of really
często nudności i wymioty. frequent nausea and vomiting.
: Tak, były straszne. P: Yes, it was horrible.
: 1 co pomogło? D: And what was the remedy?
: Dr Paluch powiedziała, żebym jadła P: Dr Paluch told me to eat small meals
małe, ale bardzo częste posiłki. Zaleciła but very often. She put me on magnesium
jeszcze magnez i witaminę B6. and vitamin B6.
I T a k , widzę. To jest w pani karcie. I co D: Well, I see. It is in your medical records. What
jeszcze dokuczało? else was bothering you?
P: Obrzęki. Miałam nogi w kostkach P: Swelling. My ankles were swollen. Especially in
popuchnięte. Szczególnie wieczorami. the evenings.
L: A jak teraz wyglądają? Proszę pokazać D: What do they look like now? Show me your
stopy. Całkiem dobrze. I co pani feet, please. Pretty good. And what helped
pomogło? you?
P: Przeszłam na dietę bezsolną. Jedzenie P: I started a salt-free diet. Food doesn't taste
już tak dobrze nie smakuje, ale... that good any longer, but... Well.
Trudno.
L: Miała pani podwyższone ciśnienie. 0 : Your BP was elevated a bit. Do you control it?
Czy kontroluje je pani?
P: Tak. I zaczęłam zapisywać. Tu jest P: Yes, I do. I've started making notes. Here is my
zeszyt samokontroli. self-control notebook.
IW sp a n ia le . Zaraz na to spojrzymy. D: Great. We will have a look at it That's it. Have
To już wszystko. Czy o czymś we forgotten about anything?
zapomnieliśmy?
I’: To wszystko. Jeszcze na początku P: That's all. Well, at the beginning I had
miałam bóle brzucha. Łagodne bóle abdominal pains. Mild pain under my belly
podbrzusza, tylko po prawej stronie. To button, just the right site. That's normal, isn't
normalne, prawda? it?
I l ak. Czy teraz coś się zmieniło? Czy D: Yes. And what has changed now? Do you feel
coś panią boli? any pain?
Czasami plecy mnie bolą. P: Sometimes I have back pain.
Może mi pani pokazać, w którym D: Can you point to the place where you get this
miejscu? pain?
Tutaj. Na dole. P: Right here. My lower back.
Czy w innych miejscach też panią boli? D: Do you feel any pain in other places as well?
Nie. P: No.
Jak często oddaje pani mocz? D: How often do you pass water?
Około pięciu razy dziennie. P: About five times a day.
A wypróżnienia są regularne? D: Are your bowel motions regular?
Tak. P: Yes.
Nie ma żadnych zmain? D: There are no changes?
Niewielkie. Odczuwam lekki ból przy P: Some. I Icel slight pain on urinating.
oddawaniu moczu.
Nie zauważyła pani krwawienia z dróg I > I laven'l you noticed any vaginal bleeding,
rodnych, upławów? tllu barge?
i wi/yi.i u likarid/W i/f in и iim im
113
1’: Nie. P: No.
1 Na kiedy wyznaczono lei min porodu? D: When is your baby due?
I' ( )koło 26 listopada. Za niecałe trzy P: Roughly November 26. Almost in three
miesiące. months.
1 1 lo jest pani trzecie dziecko? D: Is it your third child?
1’ lak. P: Yes.
1 : ( zy miała pani inne dzieci? D: Have you had any other children?
1’ l ak, straciłam pierwsze. To był trzeci P: 1lost my first one. 1was three months
miesiąc ciąży. pregnant.
1 A te pozostałe dwie ciąże przebiegły D: And those other two pregnancies were
bez powikłań? uneventful?
11 N iezupełnie. Córka urodziła się sześć P: Not really. The daughter was born six weeks
lygodni przed terminem, a syna premature, and my boy was by a C-section
urodziłam przez cesarkę (cięcie (caesarean section).
cesarskie).
1 1'roszę powiedzieć, w jakim są wieku? D: Tell me what age they are.
P Sześć i trzy. P: Six and three.
1 A jak się chowają pani dzieci? D: And how are your kids now?
1' Nieźle. Ale córka, która byia P: Not bad. But my daughter, who was a preemii \
wcześniakiem, wciąż jest mniejsza niż is still too small for her age.
rówieśnicy.
I Rozumiem. Mierzyła pani dziś D: 1see. Have you taken your temperature today?
temperaturę?
1' Rano miałam 37°C. P: It was 37°C in the morning.
1 <'zy czuła pani dzisiaj jakieś ruchy D: Have you felt any movements of the baby
iłziecka? today?
11 leszcze nie. On dużo się rusza, ale P: Not yet. He moves a lot, but in the evening.
wieczorem.
i To proszę się teraz przygotować do D: So, prepare for the examination now. I'll be
badania. Zaraz się panią zajmę. right back with you.
Wywiad pediatryczny
History taking in pediatrics
Podejrzenie zapalenia opon mózgowych Suspicion of meningitis

Polish English
I I )obry wieczór panu. Cześć Adasiu. D: Good evening, Sir. Hi Adaś. I understand that
Ko/umiem, że Adaś się źle czuje. Co się Adaś is not feeling well. What's happened1
Htnło?
I‘ I (iibry wieczór, pani doktor. Jestem P: Good evening, doctor. I'm scared to death. My
przerażony. Żona jest w delegacji, wife is on a business trip, I'm all alone with
zoslalem sam z Adasiem, a wydaje się, Adn< iiiul he seems to be terribly sick.
że jest strasznie chory.
I : ( o pan zauważył? II; Wllill lim e учи iinlh ed?
| i witytn u Ithmi/IWf fn n rioftflr
m
I’ Ailnsle boll główka 1 ganiło też go boll /’ Adaś has a liendiu he, and a soie throat in
well.
I.: Zaraz sprawdzimy, czy jest czerwone. D: We are going to have a look If It Is red. But
Najpierw jednak... Jak długo to trwa? first... How long has he been like this?
I’: Od wczoraj. P: Since yesterday.
I : C’/.y coś jeszcze pan zauważył? D: Have you noticed anything else?
I Tak. Adaś zaczął kaszleć. Ma taki P: Yes. Adaś has started coughing. He has such
szczekający kaszel. a barking cough.
1 Miał podobne objawy miesiąc temu, D: He had similar symptoms a month ago, didn't
prawda? he?
I’: Nie wiem. Zazwyczaj żona zajmuje się P: I don't know. M y wife usually takes care of
Adasiem. Adaś.
IR o z u m ie m . Proszę się nie martwić. D: I see. Don't worry. We will manage.
Poradzimy sobie.
I Niepokoję się, bo słyszałem o zapaleniu P: I'm anxious as I've heard about meningitis i
opon mózgowych u dzieci. A Adasia children. And Adaś has some neck stiffness.
trochę boli szyja.
1:1 ’roszę spojrzeć na Adasia. Jest taki D: Have a look at Adaś. He is so full of energy, so
pełen energii, taki dynamiczny. Czy dynamie. Does he look really sick?
wygląda na ciężko chorego?
I Chyba nie, ale coś mu jest. A to P: Not really, but there is something wrong. And
zapalenie opon mózgowych brzmi this meningitis idea sounds scary.
przerażająco.
1 To nie wygląda na zapalenie opon D: It doesn't look like meningitis. One more
mózgowych. Ale jeszcze jedno pytanie: question: was Adaś vomiting?
czy Adaś wymiotował?
P: O, nie. P:Oh,no.
I : To bardzo dobrze. Chciałabym teraz D: That's great. I'd like to have a look at Adaś now.
obejrzeć Adasia.
Wywiad z zakresu chorób zakaźnych

History taking in infectious diseases
Ospa wietrzna Chicken pox

1’olish English
1)zień dobry. W czym mogę pomóc? D: Good morning. How can 1help you?
1 1)zień dobry, pani doktor. Wakacje się P: Good morning, doctor. Holidays are over, it's
skończyły, rozpoczyna się rok szkolny, time to go to school, but Wojtek is feeling bad.
a Wojtek źle się czuje. Nie wiem, co 1 don't know what to do.
robić.
Zle się czuje? Co mu jest? D: 1le Is feeling bad? What's up?
1 lest osłabiony, boli go głowa i gardło, P: lie Is weak lie lun a headache, sore throat,
bolą go mięśnie... must lepnlii
Ma apetyt? 11 Whiii iihniil his appetite?
i W l/ y t.i ii le k a r/ii/W W f iii i ii li ii i in
Nie A na dodatek kilka m /y P: It's poor. On top of everything else, he has

wymiotował. vomited several times.
i 'zy gorączkuje? D: Is he feverish?
Mi.ii lekką gorączkę. Wczoraj poniżej P: Slightly. Yesterday below 38°C, today 38"C.
W°C, dzisiaj 38°C.
( zy jeszcze coś pani zauważyła? D: Have you noticed anything else?
Chyba nie. P: Not really.
Wojtku, a ty coś dodasz? D: Wojtek, would you like to add anything?
Nie, nic... P: No, nothing.
To zaraz cię obejrzymy. Rozbierz się D: We’re going to have a look at you. Undress
do pasa, proszę. O! A ta wysypka? Nie to the waist. Oh! What about this rash ? You
wspomniała pani o niej. haven't mentioned it.
C>czym? P: Mentioned what?
() tych krostkach na tułowiu. D: This rash on the trunk. Can you see those red
Widzi pani te czerwone krostki? Te spots? Those vesicles? They are of different
pęcherzyki? Mają różny kształt i są shape and size.
różnej wielkości.
I' N ie widziałam. Jest zimno, Wojtek P: I haven't seen them. It's cold outside. Wojtek
wciąż chodzi w bluzie. Jest taki duży, keeps wearing a hoody, he doesn't undress In
żc nie rozbiera się przede mną. front of me.
I To są różne krosty, ale oznaczają jedno: D: These are different types of spots, but they
wiatrówkę. mean one thing: chickenpox.
T Ospę wietrzną? P: Chicken pox?
I I ak. Wojtek nie chorował na nią, D: Yes. Wojtek hasn't had it, has he?
prawda?
Nie. Blisko 10 lat temu jego starszy brat P: No. It was about 10 years ago when his older
ją miał, ale Wojtek był wtedy malutki brother had it, but Wojtek was a little kid then
i wysłałam go do babci. Natomiast and I sent him to his granny. But recently, two
ostatnio, dwa tygodnie temu, jego weeks ago, his friend had chicken pox.
przyjaciel miał ospę. Chłopcy byli They were camping together.
razem na obozie.
To właśnie to. D: That's it.
I’ Zupełnie o tym zapomniałam. P: I've completely forgotten about it.
I I’ewnie pani pamięta, że D: You do remember that vesicles will turn into
/. pęcherzyków powstaną strupki. scabs. Itchy ones. If Wojtek doesn't scrah It
Swędzące. Jeśli Wojtek nie będzie ich them, no marks will be left. Otherwise, tin •/1•
drapał, to nie będzie śladów. Inaczej will be scars.
zostaną blizny.
I’ Ta k, te krosty są bardzo swędzące. P: Yes, those spots are very itchy. Wojtek keeps
Wojtek wciąż się drapie. scratching all the time.
I I’rzopiszę więc płyn do stosowania D: That's why I'll prescribe a lotion to be applied
miejscowego, tylko na te pęcherze. directly to the blisters only.
II Świetnie. Dziękujemy. P: Great. Thank you.
I, I jeszcze lek przeciwwirusowy D: Plus an antiviral drug - aciclovir. I'll write
acyklowir. Zapiszę dokładne down the precise dosage.
dawkowanie.
t Wl/yl.i u lek.itza/Ws/t In it ilot tut
m
P: Dziękuję, pani doktor. Mam nadzieję, P: Thank you, doctor. 1hope there will be no
że już nigdy nie będzie ospy w domu. more chicken pox at home.
I.: Wojtek już nigdy jej nie będzie miał. D: Wojtek will never have it again. He gains
Zdobywa odporność do końca życia. a life-long immunity. But it is better to cure it,
Ale lepiej ospę wyleczyć, aby po latach so it won't return as shingles In the future.
nie powróciła jako półpasiec.
Wywiad psychiatryczny
History taking in psychiatry
Stan psychiczny Mental state
Polish English
L: W jakim jest pan teraz nastroju? D: What's your mood right now?
P: Jestem przygnębiony. Życie nie P: I'm feeling low. I'm not enjoying life.
sprawia mi radości.
L: Czy cokolwiek panu sprawia radość? D: Does anything give you pleasure?
P: Nie, nic. P: No, nothing.
I C z y m a pan siły, energię? Może pan je D: How can you describe your energy levels?
opisać?
I’: Jestem w marnym stanie. Wykończony. P: I feel run down. I'm spent.
i J e s t pan studentem, prawda? Czy pana D: You are a student, aren't you? Are your studies
studia są wymagające? demanding?
P: Jestem studentem, ale wziąłem rok P: Yes. I'm a student. But I've taken a year off.
wolnego. Przebywam na urlopie I'm on dean's leave.
dziekańskim.
L: Czy coś pan robi w tym roku? Pracuje D: Are you doing anything this year? Apart time
na godziny? job?
P: Nie, potrzebuję wypoczynku. P: No, I need some rest.
L: Od jak dawna tak się pan czuje? D: How long haveyou been feeling like this?
I Prawie rok. Około dziewięć miesięcy. P: Most of the year. It will be about nine months
or so.
I Czy zawsze brakowało panu energii? D: Do you always seem to lack energy?
Pi Mama tak mówiła. P: My mom was saying so.
I J ak pan sy pia? D: Are you sleeping well?
I N ie mogę w nocy spać. Jak już w końcu P: I can't sleep at nights. When I finally fall asleep,
zasnę, sąsiedzi wstają i budzą mnie. the neighbours get up and wake me up.
I ( 'zy śpi pan w ciągu dnia? D: Do you sleep during the day?
I Od czasu do czasu godzinkę. P: I get an hour now and then.
I Jaki ma pan apetyt? D: How is your appetite?
I Staram się trzymać wagę, więc nie jem P: I try to keep my weight down, so I don't eat
dużo. (1 prócz tego jedzenie jest drogie. nun h Besides, food is expensive.
I,: Z kim pan mieszka? D Who do you live with?
P: Mieszkam sam. P lllvenlonr
l. Wl/yl.i u li'k.ir/ii/lM hi u doctor |
___________________ 117
M.i pan dziewc zynę? D: Do you have a girlfriend?
Miałem, ale to był błąd P: 1had one, but it was a mistake.
: Ma pan przyjaciół, znajomych? D: Do you have any friends?
Miałem kilku, ale oni są teraz bardzo P: 1used to have some, but they are so busy thesi
zajęci: studia, praca, zarabianie days: studying, working, making money...
pieniędzy...
lak często pan wychodzi? D: How often do you go out?
IYawie wcale. Nie ma nic P: Hardly ever. There's nothing interesting
interesującego w mieście. around.
A jakikolwiek ruch fizyczny? D: Any physical activity?
Nie. To nie dla mnie. P: No. It's not my piece of cake.
: ( 'zy może sie pan skupić na rzeczach, D: Can you focus on what you do?
które pan robi?
: Nie. Nigdy nic nie kończę. Zawsze P: Oh, no. 1never finish things. There is always
mam bałagan dookoła. Ciągle mess around me. 1 keep looking for stuff.
czegoś szukam. Wydaje się, jakby się Things seem to vanish in thin air.
rozpłynęły.
: ( zy ma pan jakiekolwiek plany na D: Do you have any future plans? About your
przyszłość? Związane ze studiami? studies?
Zobaczę za rok. Teraz chcę odpocząć. P: I'll see in a year. 1want to rest now.
< zy przyjmuje pan jakieś leki? D: Are you on any medication ?
Czasami. P: Sometimes.
|akie? D: What is it?
: Różne. P: Various stuff.
: ( zy pan pije? D: Do you drink?
Nie, to dużo kosztuje. Jestem bez P: Oh, it costs a lot. No, I'm broke.
grosza.
brat pan jakieś narkotyki ostatnio? D: You haven't taken any drugs recently?
Nigdy nie próbowałem narkotyków. P: No, I've never experimented with illicit drugs.
1(laczego nie? D: Why not?
To nie jest bezpieczne! Mój P: It's not safe! M y best friend died of
najlepszy przyjaciel zmarł z powodu an overdose.
przedawkowania.
Kiedy to było? D: When was it?
Rok temu. P: A year ago.
Wywiad chirurgiczny
History taking in surgery
Zapalenie wyrostka robaczkowego Appendicitis

P o lish E n g lish
I I )zk*ń dobry. D: Good morning.

II I (/ion dobry, pani doktor /': (Kindmorning, doctor.
I C o p a n u d o le g a ? I 1 What's bothering yo u ?
boli m nie brzuch. P: 1have a stomat b ai he.
l idzie dokładnie pana boli? D: Where precisely Is this pain?
: Na dolo, po prawej stronie. P: Low down on the right site.
: t )d kiedy pana boli? D: Since when have you had this pain?
: ( >d wczorajszego wieczora. P: Since yesterday evening.
: Jaki to jest ból? Proszę go opisać. D: What type of pain is it? Describe it please.
: Nic jest jednolity: ściskający, piekący. P: It's changing: gripping and burning.
; t zy coś przynosi ulgę? D: Does anything bring relief?
: Tak, kiedy leżę nieruchomo. P: Yes, when 1lie still.
: A kiedy jest najgorzej? D: When is it the worst?
: Kiedy się ruszam. I podczas kaszlu. P: When 1move about. And when 1cough. 1can't
Nawet nie mogę głęboko oddychać. even breathe deeply.
: (. zy coś jeszcze pan zauważył? D: Have you noticed anything else?
(ostem rozpalony. Mam lekką gorączkę P: I'm flushed. 1have slight fever - 38°C.
- 38°C.
Miał pan wcześniej podobne problemy? D: Have you ever had similar problems?
Nii'. To jest po raz pierwszy. P: No. This is the first time.
C zy jest pan głodny? D: Are you hungry?
Nie. Nie mam apetytu. Niedobrze mi. P: No, I'm off food. I'm feeling sick. 1vomited this
Wymiotowałem dziś rano. morning.
Jadł pan coś dzisiaj? D: Have you had any food today?
Nie. Wypiłem tylko kubek kawy. P: No, just drank a mug of coffee.
,: ( zy cierpi pan na niestrawność? D: Do you suffer from indigestion?
’: Nie, wcale. No, not at all.
C zy ma pan problemy z oddawaniem D: Do you have problems passing water,
moczu, z wypróżnieniami? with your bowel motions ?
Nie, nie mam. P: No, 1don't.
.: C zy boli pana gardło? D: Do you have a sore throat?
C'hyba nie, ale mam język obłożony. P: Not really, but 1have a furred tongue.
( zy jeszcze coś pan zauważył? D: Have you noticed anything else?
Nie, chyba nie. P: No, 1don't think so.
( 'zy był pan kiedyś operowany? D: Have you ever had surgery?
’: Nie. P: No.
( zy jest pan na coś uczulony? D: Are you allergic to anything?
’: 0 ile wiem, nie. P: Not that 1know of.
,: I )obrze, dziękuję bardzo. Proszę D: That's fine, thank you. Lie down on the couch
położyć się na kozetce, zbadam pana. and I'll examine you.
I Wl/yt.i u It'k.ir/ii/Wi/f In u ilnitai
119
Wywiad urazowy
History taking in A & E
Uraz kolana Knee injury

Polish English
1)obry wieczór. Jestem dr D: Good evening. I'm Dr Kwiatkowska. What
Kwiatkowska. Co się stało? happened?
I Uszkodziłam lewe kolano, grając P: I hurt my left knee while playing tennis.
w tenisa.
I Kiedy to było? D: When was it?
I’ Dzisiaj, wcześnie rano. Koleżanka P: Early this morning. My friend's tennis partner
poprosiła mnie, bym zastąpiła got sick. So she asked me and we went before
w grze w tenisa jej partnerkę, która work for a while, but I hadn't played tennis for
zachorowała. Przed pracą poszłyśmy ages. And so it happened.
więc krótko pograć, ale ja nie grałam
w tenisa od wieków. No i tak to się
stało.
I : Co właściwie się stało? D: What actually happened?
I’ Zupełnie nie wiem. Jestem przerażona. P: I know absolutely nothing. I'm in a panic. As
Jako dziecko miałam straszne problemy a kid I had horrible problems with this knee.
z tym kolanem.
I Chwileczkę. Za chwilę do tego D: Just a moment. We will return to it In a second.
wrócimy. Proszę mi powiedzieć coś Tell me something more about this knee.
więcej o tym wypadku.
: Na początku miałam wrażenie, że staw P: At the beginning 1had the impression that the
jest zablokowany, teraz jest wiotki. joint is locked, now it is giving way.
: C zy może pani stanąć na tej nodze? D: Can you stand on this leg?
: Nie, nie mogę utrzymać ciężaru na P: No, 1can't bear any weight on my left leg.
lewej nodze.
: l o nie jest pani pierwszy uraz? D: It's not your first injury?
11 N ie. Kiedy uczyłam się w szkole P: No. When I was in elementary school I played
podstawowej, trenowałam grę w tenisa. tennis. I had a torn knee ligament. I was in the
M iałam całkiem zerwane wiązadło. orthopedic ward for a long time. I remember
liardzo długo leżałam na oddziale being operated on. I had a full-length plastei
ortopedii. Pamiętam, że operowano cast and almost a year-long rehabilitation.
mnie. Miałam duży gips przez wiele Later on, I remember some kind of knee
tygodni i przechodziłam rehabilitację stabilization.
prawie przez rok. Potem pamiętam
jakąś stabilizację kolana.
Nie trenowała pani od tamtej pory? D: You haven't been training since then?
Nie. już nigdy nie byłam typem P: No. 1wasn't the sporty type after that.
sportowca. Nie mam kondycji. I'm not fit at all.
( 'zy ma pani jakieś inne problemy ze D: Do you have any other joint problems?
stawami?
I’ Tuk. Mam problemy z niedoborem /’ Yes. I have a synovial fluid deficiency.
mazi stawowej. Kolana mi zawsze My knees always crack.
sli żeluj,|
I W l/ y l.i ii Ic k iirz ii/ W i/ f Id ii d o c to r
I ( V,y jeszcze coś pani dolega? I> Doyou have any other problems?
>: Nie. P: No.
Dobrze. To zobaczymy teraz to kolano. D: OK. Let's have a look at your knee. Hmm... It's
1 Imm... Nie jest spuchnięte. Niczego not swollen. You haven't applied anything to
pani nie przykładała na nie? this knee, have you?
Uraz ręki Hand injury

Polish English
L: Dzień dobry. Jestem dr Buk. A ty Piotr, D: Morning. I'm DrBuk. And you are Piotr, right?
prawda?
P: Tak. Dzień dobry, panie doktorze. P: That's right. Good morning, doctor.
L: Jak zraniłeś się w rękę? D: How did you hurt your hand?
P: Reperowałem rower. Przeciąłem rękę P: 1was repairing my bike. 1cut my hand on an
kawałkiem starego metalu. old piece of metal.
L: Metalu? Hmm... Przynajmniej nic nie D: Metal? Hmm... At least nothing is left in the
zostało w dłoni. Kiedy to się stało? hand. When did it happen?
P: Przed południem. Na początku P: Before noon. At the beginning 1thought
myślałem, że wszystko jest everything was OK. Now, 1think my little finger
w porządku. Teraz wydaje mi się, że is numb.
nie m am czucia w małym palcu.
1 Co zrobiłeś z ręką zaraz po wypadku? D: What did you do with your hand right after
the accident?
P: Strasznie krwawiła, więc wziąłem P: It was bleeding heavily, so 1took a piece of
kawałek tkaniny i zawinąłem ją. fabric and wrapped it around.
1 Dł ugo krwawiła? D: Was it bleeding long?
P: Ucisnąłem ją mocno i trzymałem P: 1pressed hard on the hand and held it up for
w górze przez jakiś czas. Po some time. It stopped after 5-10 minutes.
5 -1 0 minutach przestała.
1 Kiedy miałeś ostatni zastrzyk D: When did you have your last tetanus shot?
przeciwtężcowy?
P: N ie wiem. Zaraz zadzwonię do mamy, P: 1don't know. I'll call mom, she knows
ona wszystko wie. everything.
1 Dobrze. Najpierw jednak połóż rękę D: Fine. Put your hand on this table first. I'll have
na stole. Obejrzę ją. Nie ruszaj nią. To a look at it. Don’t move your hand. It'll take
zajmie minutę. a minute.
Złamanie Fracture
Polish English
1 Dzień dobry. Co się stało z ręką? 0: Good morning. What's happened with your
hand?
P: Potknęłam się i przewróciłam. P: 1stumbled and fell down.
1 Gdzie to było? D: Where was II?
P: ’Tutaj, niedaleko. Na chodniku. /' Not hit lioin here. On the sidewalk
b: Kiedy? H When?
i. W l/ytii u Irk .irz a /IM lu u i Iiii Im
I’ Półtorej godziny leniu P: An hour and a half ago.

Kiedy miała pani zastrzyk D: When did you have your tetanus shot?
przeciwtężcowy?
Bardzo dawno, nie pamiętam. P: A long time ago, 1can't remember.
CV,y w tym miejscu panią boli? D: Does it hurt here?
Tak, ta cała część. P: Yes, this whole part.
Chyba włożymy rękę w gips, ale D: We may put your hand in plaster, but first an
najpierw trzeba zrobić prześwietlenie. X-ray has to be taken.
Wywiad onkologiczny
History taking in onkology
Rak płuca Lung cancer

Polish English
: Dzień dobry, panie Krawczyk. Jak pan D: Good morning, Mr Krawczyk. How are you
się czuje po nocy? feeling after last night?
Ciężko było. Niemal nie spałem. P: It was a difficult one. i hardly slept.
: To samo, co zwykle? D: The usual problems?
Tak. Pielęgniarka dała mi jakieś środki P: Yes. The nurse gave me some painkillers.
przeciwbólowe. Trochę pomogło. It helped a bit.
Przykro mi to słyszeć. M amy wyniki D: I'm sorry to hear it. We have your test
pana badań. Obawiam się, że nie results. I'm afraid they are not good.
są dobre. Chciałby pan teraz o tym Would you like to talk about it now, or maybe
porozmawiać, czy może później? later?
Teraz. Chcę mieć to za sobą. P: Right now. 1want to be done with it.
Przyszedł pan do szpitala D: You came to hospital to find the cause of your
w celu diagnozy złej kondycji u pana. bad condition. Many tests have been done...
/robiliśm y wiele badań...
Tak? P: Yes?
...Mam ich wyniki. Wskazują na raka D : ... 1have the results. They point to lung cancel.
płuca.
Jest pan pewien? P: You are sure, aren't you?
Obawiam się, że tak. D: I'm afraid so.
Czułem to. Wiedziałem. P: 1had a feeling. 1knew it.
Niestety, to już jest stan nieoperacyjny. D: Unfortunately, it is inoperable.
To co zostaje? P: So, what's left?
: Możemy włączyć chemioterapię D: We can try chemotherapy and radiotherapy.
i radioterapię.
Czy to pomoże? P: Will it help?
Zawsze może pomóc. D: There's always a chance.
A jakie są rokowania? P: What is the prognosis?
Dla lego typu nowotworów nie są one D: Prognosis is not good for that type of cam t*i,
dobre.
Wl/ylii u Ш ш /Vltll In u (lodm
IN' I'/iiHii ml zohIiiIii? How nun It time do 1have?

( )bnwiam się, że niezbyt dużo. 1): Not much, I'm afraid.
Na ile mogę liczyć? P: How much can 1count on?
Przynajmniej dwa miesiące. D: At least two months.
Byłoby łatwiej, gdyby żona żyła. P: It would be easier if my wife were around.
Wiem, że nie jest panu łatwo. Przykro D: 1know it is not easy for you. I'm sorry to tell
mi, że muszę panu przekazać tak złe you such bad news.
wiadomości.
Kiedyś to trzeba usłyszeć. P: There comes a time.
( zy coś jeszcze chciałby pan wiedzieć? D: Would you like to know anything else?
Nic, nie teraz. Jestem wdowcem. Muszę P: No, not now. I'm a widower. 1have to see to
zająć się ostatnimi sprawami. last things.
Jeśli będzie miał pan jakieś pytania, D: If you have any questions feel free to ask on
proszę o wszystko pytać na evening ward round.
wieczornym obchodzie.
Mimo wszystko dziękuję za szczerość, P: Anyway doctor, thank you for being honest.
doktorze.
Nie ma za co. D: You're welcome.
Rozdział 4
Chapter 4
Diagnostyka
Diagnostics
Badania i testy
Examinations and tests
Badania i testy Examinations and tests

Polish English
aktywność amylazy w surowicy krwi • serum amylaze
angiogram naczyń wieńcowych • coronary angiogram
artroskopia • arthroscopy
badania laboratoryjne ' laboratory tests
badania serologiczne ’ serological tests
badanie na obecność Helicobacter pylori • test for Helicobacter pylori
badanie płynu mózgowo-rdzeniowego • cerebro-spinal fluid (CSF) analysis
(CSF)
barwienie metodą Grama • Gram stain
barwienie moczu • urinalysis
densytometria • densitometry
doustny test tolerancji glukozy (OGTT) • oral glucose tolerance test (OGTT)
echokardiogram • echocardiogram
elektroencefalografia (EEG) • electroencephalography (EEG)
e 1ek troencefalogr am • electroencephalogram
elektroforeza białka surowicy • serum protein electrophoresis
oleklrokardiogram (EKG) • electrocardiogram (ECG)
EKG 24-godzinne, ambulatoryjne ECG 24-hour ambulatory
EK( ’■spoczynkowe ECG at rest, resting
EKCI wysiłkowe ECG exercise, on exertion
elektrolity • electrolytes
gastroskopia • gastroscopy
gazometria krwi lytnie/.ej ' arterial blood gases
kllren* kreatyniny ’ creatininetleamnce
4 l)lagiinstykii/£)/M <;M H f/ct
kortyzol • cortlzol
kreatynina • creatinine
krew utajona w stolcu • faecal occult blood
kwas moczowy • uric acid
mocznik • urea
•
ilaty żona objętość wydechowa forced expiratory volume in 7 second(FEVJ
pierwszosekundowa (FEy^
objętość zalegania • functional residual capacity
•
odczyn Biernackiego (OB) erythrocyte sedimentation rate (ESFt)
oznaczenie przeciwciał * viral antibody titres
p rzec iw w ir uso wy ch
•
pełna morfologia krwi full blood count
posiew • blood culture
bakterie beztlenowe anaerobic organisms
bakterie tlenowe aerobic organisms
posiew kału • stool culture
posiew krwi blood culture
poziom wodorowęglanów • bicarbonate level
próby czynnościowe • function tests
próby wątrobowe • liver function tests
rezonans magnetyczny • magnetic resonance imaging (MRI)
scyntygrafia • scyntygraphy
spirometria • spirometry (pulmonary function tests)
stężenie glukozy na czczo • glucose fasting level
stężenie glukozy po posiłku • glucose postprandial level
stężenie lipidów na czczo • fasting lipids
stężenie tyreotropiny (TSH) • thyroid stimulating hormone level (TSFI)
stężenie tyroksyny • thyroxine level
stężenie żelaza w surowicy • serum iron level
szczytowy przepływ wydechowy • peak exspiratory flow rate
test ciążowy pregnancy test
testy koagulacyjne • coagulation tests
testy skórne alergiczne • allergy testing of the skin
tłuszcz w stolcu, ocena • faecal fat estimation
tomografia komputerowa • computed (axial) tomography (CT)
ultrasonografia (USG) # ultrasonography (USG)
wymuszona pojemność życiowa • forced vital capacity
zdjęcie kontrastowe • barium meal
zdjęcie rentgenowskie (RTG) • X-ray picture
lylno-przednie posteroantcrlor
boczne lateral
■I- DliK|nmtykrt/0/«</m»(/n
Kod/,uje biul.m Types o f examinations

Pollth English
bakteriologiczne •
bacteriological
biochemiczne •
biochemical
cytologiczne • cytological
czynnościowe •
functional
diagnostyczne • diagnostic
dokładne, skrupulatne • scrupulous
endoskopowe, wziernikowanie endoscopic
kolonoskopia colonoscopy
gastroskopia gastroscopy
bronchoskopia bronchoscopy
•
fizykalne, przedmiotowe physical
ginekologiczne •
gynecological
gruntowne, dokładne •
thorough
histologiczne •
histological
kliniczne •
clinical
kontrastowe • contrast
kontrolne •
follow-up, control
lekarskie •
medical
makroskopowe •
macroscopic
mikrobiologiczne •
microbiological
mikroskopowe •
microscopic
neurologiczne •
neurological
pobieżne, powierzchowne •
superficial
położnicze •
obstetric
e
profilaktyczne preventive
prospektywne •
prospective
psychiatryczne •
psychiatric
radiologiczne •
radiological
retrospektywne .
retrospective
sądowo-lekarskie • forensic-medical
sekcyjne (autopsja) •
postmortem (autopsy)
stomatologiczne •
dental
wewnętrzne •
internal
wstępne •
preliminary
4
Przygotowanie do badania
Preparation for examination
Kolonoskopia
Przygotowanie do badania jelita grubego przy zastosowaniu roztworu

1'lec‘t Phosphosoda:
Przed Produkty Produkty

Dieta
badaniem sugerowane zabronione
48 godzin ubogoresztkowa ryż, makaron, bulion, bia sałatki, warzywa, owo
ły chleb, gotowane mięso ce, sosy, kiełbasy, mle
i ryby, soki bez owoców , ko, napoje gazowane
herbata, napoje niegazo-
wane
24 godziny płynna woda, bulion, jasna herba
ta, mięta, rumianek, jasne
soki, niegazowane napoje
Colonoscopy
Preparation for the colon exam ination with the use o f Fleet P h o sp h o -so d a preparation
fluid:
Before
Diet Suggested foods Food forbidden
examination
48 hours low fibre rice, pasta, meat stock, white salads, vegetables, fruit,
bread, cooked meat and fish, sauces, sausages, milk,
strained fruitjuice, tea, non-car- carbonated drinks
bonated drinks
24 hours liquid water, meat stocks, weak tea,
mint, light-colored juices,
non-carbonated drinks
4, l)lagnoHtyka/0/(/(//wW/n
Instrukcja przyjmowania preparatu Fleet PhosphoSoda
B ad an ie p rzed p o łu d n ie m (d o g o d z in y 14)
D zień p rz e d b ad an iem :
( iodz. 7 Zamiast śniadania wypić co najmniej dwie szklanki wody lub

(pierwsza dawka) innego jasnego płynu. Rozpuścić zawartość jednej buteleczki
roztw oru w połow ie szklanki w ody. W ypić. W godzinach
8 -1 7 wypić 1,5 litra wody lub innych jasnych płynów.
C’.odz. 19 Z am iast kolacji w ypić co najmniej dw ie szklanki wody
(druga dawka) lub innego jasnego płynu. R ozpuścić zaw arto ść drugiej
buteleczki ro ztw o ru w połow ie szklanki w o d y . Wypić
Popić trzema szklankami wody lub innym jasnym płynem.
I )/ień przed badaniem: jeśli nadal występuje pragnienie, wodę lub irurę jasne płyny
można pić do godz. 24. Płyny wypite później mogą powodować wypróżnienia, co unie ■
możliwi sen. W dniu badania można przyjąć niewielką ilość jasnych płynów. Większe
ilości mogą spowodować nagłe wypróżnienia.
Usage direction for Fleet Phospho-Soda preparation fluid
If yo u r exam ination is before 2 p.m.

O ne d a y before the examination:
/ a.m. Drink at least two glasses of water or light-colored drink instead of breakfast
(first dosage) Mix the content of the first Fleet bottle with a half of glass of water. Drink it.
Drink 1.51of water or any light-colored drink between 8 a.m. and 5 p.m.
/ p.m. Drink at least two glasses of water or light-colored drink instead of supper,
(second dosage) Mix the content of the second Fleet bottle with a half of glass of water. Drink it.
Drink three more glasses of water or any light-colored drink.
A day prior to the examination: in case of persistent thirst you may drink water or any other light <<>
lored drink till midnight. Any liquids taken later may cause BM s , which will make you unable to sic t■/<
On the day of the examination you can drink small quantity of light-colored drinks. Bigger quantit ic.
may cause sudden BMs.
1 l)l<i(|nii\lykfl/D/flflnoif/o
Wynik opisowy badania

Descriptive result of examination
USG jamy brzusznej
Trzustka normoechogeniczna, niepowiększona. Przewód Wirsunga nie

poszerzony. Stan po cholecystektomii. Nieobecne objawy bólowe w prawym
górnym nadbrzuszu (RUQ) w wywiadzie i podczas kontrolowanego w U S (i
ucisku. Przewód żółciowy wspólny nieposzerzony. W ątroba normoechoge
niczna, niepowiększona bez zmian ogniskowych. W badaniu doplerowskim nie
stwierdza się obszarów o zwiększonym przepływie tkankowym. Żyła wrotna
nieposzerzona. Położenie obu nerek typowe, o prawidłowym współczynniku
miąższowo-miedniczkowym. Przekrój podłużny prawej nerki - 11 cm, lewe|
nerki - 11 cm. Nie stwierdza się cech zastoju w nerkach. Odcinki przynerkowc
moczowodów nieposzerzone. Śledziona niepowiększona, normoechogeniczna
Przestrzeń zaotrzewnowa w części widocznej bez cech adenopatii. Aorta brzusz
na bez odcinkowych poszerzeń. Pęcherz moczowy o gładkich zarysach dobrze
wypełniony, bez cech wewnętrznych i tworów endofitycznych.
USG of the abdominal cavity
Pancreas unenlarged, normoechogenic. W irsung's duct not dilated. Postcholecystectomy

condition. Right upper q u a d ra n t (RUQ) in history a n d exam ination pain-free, no peritoneal
symptom s. M ain bile duct not dilated. N orm al h om oge n ou s, unenlarged liver, with no sign ol
focal changes. Doppler's exam ination revealed n o areas o f increased tissue flow. Portal vein
with n o sign s o f dilatation. Typical p lacem ent o f both kidneys, with a regular p aren ch ym a
tous-pyelonephritic ratio. Longitud inal cross section o f the right kidney - 11 cm, o f the lelt
k id n e y - 11 cm. N o retention sign s present. Paranephric segm ents o f urinary ducts not dilated
N orm oechogenic, unenlarged spleen. Visible parts o f retroperitoneal space with no signs
o f adenopathy. A b d o m in a l aorta with n o sign s o f segm e n tal dilatations. Sm oo thly sh a p ed
urinary bladder correctly filled with n o sign s o f internal lesions a n d endophytic form ations
4. Dl.iqnostylWD/tK/wM/n
Wynik badania
Result of examination
Wynik badania radiologicznego kręgosłupa szyjnego
Lordoza szyjna zachow ana. Zwężenie przestrzeni międzytrzonowycli

< I -C5 i C5-C6. Zmiany zwyrodnieniowe trzonów kręgów głównie na pozio
mach od C4 do C7.
Podejrzenie niestabilności kręgosłupa na poziomie C 7-T h l. Wysokość
trzonów kręgów szyjnych w normie.
Results of the cervical spine radiological examination
Cervical lordosis preserved. Intervertebral space stenosis at C 4 -C 5 a n d C5-C6 level

'•pondylosis is present m ainly at C 4 -C 7 level.
Spine instability at C7-Th 1 suspected. Cervical vertebrae height within the norm al rant/i •
Kącik językowy
Language comer
Polish English
Badania przeprowadzono. Tests were done, carried out, conducted.
Badanie na obecność krwi w kale. Test for blood in stool.
Badanie potwierdziło rozpoznanie Test/s confirmed TB diagnosis.
TB.
Badania potwierdziły rozpoznanie TB (pl.)
Badanie wskazuje na obecność Test/s showed, revealed antibodies.
przeciwciał.
Badania wskazują na obecność przeciwciał (pl.)
Pacjent przeszedł badania The patient underwent tests.
Pacjentka przeszła badania (f.)
I’acjenta skierowano na badania Tests were ordered.
1\icjentky skierowano na badania (f.)
Przeprowadzono następujące The following examinations were
badania... administered...
Rozdział 5
I1 .............................
Chapter 5
Opis choroby - wzory

Disease presentation - examples
Zapalenie spojówek
Conjunctivitis
Opis Description
Jest to infekcja spowodowana wirusami, /t/s an inflammation caused by viruses, bacteria
bakteriami lub czynnikami alergicznymi or allergic factors (usually cosmetics or pollen).
(zazwyczaj pyłkami lub kosmetykami).
Objawy Symptoms
Typowymi objawami zapalenia spojówek Common symptoms and signs of conjunctivitis
jest zaczerwienienie oka, podrażnienie i łza- is red eye (hyperaemia), irritation (chemosis) and
wienie. W bakteryjnym zapaleniu spojó- watering (epiphora). In bacterial conjunctivitis
wek występuje śluzow o-ropna w ydzie- mucopurulent discharge is common. In allergic
lina. W alergicznym zapaleniu spojówek conjunctivitis, the discharge is clear and the eyelids
wydzielina jest transparentna, a powieki are swollen.
opuchnięte.
Leczenie i profilaktyka Treatment and prophylaxis
Winfekq'ach bakteryjnych zaleca się leczenie A course of antibiotic or steroid treatment is
antybiotykami lub lekami steroidowymi, recommended in bacterial infections.
Najlepszą profilaktyką jest przestrzeganie The best prevention is to practice good hygiene,
zasad higieny oka, unikanie podrażnienia avoid eye irritation and use eye drops regularly.
i systematyczne stosowanie kropli do oczu.
Zapalenie ucha środkowego (ZUŚ)
Otitis media (OM)
Opis Description
|csl lo częsta choroba wieku dziecięcego. It is an inflammation of the inner ear - a common
Za zwyczaj jej przyczyną jest infekcja wiru- childhood infection. It is most commonly of viral or
■■owa lub bakteryjna. Najczęściej ostra po- bacterial origin .Typically, acute OM follows a cold.
siać zapalenia występuje po przeziębieniu. Children younger than seven are more prone to OM
I >/,ieci poniżej siódmego roku życia są bar- due to their anatomical structure. Some patients
i Iziej podatne na ZUS ze względu na swoją suffer from recurrent episodes of OM.
budowę anatomiczną. Niektórzy pacjenci
cierpią na nawracające epizody zapalenia
ucha środkowego.
Ob j awy Sym ptoms a n d signs
Najczęstsze objawy ostrego ZUŚ to: The most typical symptoms and signs of acuh 1
• bardzo silny, ciągły ból ucha; OM are:
wysoka gorączka (u dzieci nawet powyżej • severe, constant earache;
40°C); • high fever (over 40°C in children);
uczucie zapchania ucha; • feeling of congestion in the ear;
problemy ze słuchem w chorym uchu; • hearing problems in the affected ear;
złe samopoczucie, niepokój; • fatigue, anxiety;
wymioty; ■ vomiting;
perforacja błony bębenkowej. • perforation of the tympanic membrane.
Rozpoznanie Diagnosis
’odstawą rozpoznania jest wywiad i bada- The diagnosis is based on medical history and
lie ucha za pomocą otoskopu (wziernika examination with an otoscope (an instrument for
lo badania ucha). ear examination).
Leczenie Treatment
Najczęściej stosuje się leki przeciwzapal- Painkillers and anti-infiammatory drugs are most
nc i przeciwbólowe oraz leki przeciwgo- commonly used. Antipyretic drugs like paracetamol
r,)i z.kowe, np. paracetamol czy ibuprofen. or ibuprofen are prescribed. In acute OM a course
W ostrym bakteryjnym ZUŚ w prow adza of antibiotic treatment is instituted, in more severe
się antybiotykoterapię. W cięższych przy- cases surgical treatment is recommended.
Isulkach zaleca się leczenie chirurgiczne. This treatment is usually effective. In some cases
I eczenie najczęściej jest skuteczne. W nie- complicationsmaysetin.Themostcommoninclude
których przypadkach m ogą wystąpić po- otitis interna and meningitis.
wikłania. Do najczęstszych należy zapale
nie ucha wewnętrznego i zapalenie opon
mózgowych.
v Opis i hiiinhy w/m y/O/jfme immtatlon rxamph
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)

Chronic obstructive pulmonary disease (COPD)
Opis Description
Jest to n ieu leczaln a, n ieo d w racaln a, This disease is also known as lung (COLD) or airway
postępująca, śm iertelna choroba płuc. (COAD) disease. It's an incurable, irreversible,
Stanowi schorzenie społeczne. Prognozuje progressive, fatal disease of the lung; a social
się, że 2030 roku będzie to czw arta pod disease, projected to be the fourth leading cause
w zględem częstości przyczyna zgonów of death worldwide by 2030.
w skali świata.
Objawy Sym ptom s
Typowe objawy to: Typical symptoms and signs of COPD:
• duszność - początkowo pojawiająca się • dyspnea, on exertion in the early stage, or at rest
podczas wysiłku, w fazach późniejszych in later stages;
również w spoczynku; • productive or non-productive chronic cough,
• przew lekły kaszel z odksztuszaniem especially in smokers;
i bez odksztuszania wydzieliny, głównie ■ wheezing and tachypnea;
u palaczy; ■ loss of body weigh t caused by anorexia.
• świszczący, przyśpieszony oddech;
• możliwa utrata masy ciała spowodowana
anoreksją.
Rozpoznanie Diagnosis
Badaniem potwierdzającym POChP jest The diagnosis of COPD is confirmed by spirometry.
spirometria.
Leczenie Treatment
W terapii POChP stosuje się przewlekłą Long term oxygen treatment prolongs life and
tlenoterapię, która przedłuża życie i podnosi improves its quality.
jego jakość.
Rozdział 6
Chapteró
Opisy przypadków
Case studies
Przewlekłe zapalenie trzustki

Mężczyznę w wieku 57 lat, w stanie lekkiej nietrzeźwości, z objawami żól
laczki (znalezionego na ulicy) przywieziono do Izby Przyjęć Uniwersyteckie)',o
Szpitala Klinicznego Nr 1 w Łodzi, a następnie przyjęto na Oddział Chorób
Wewnętrznych tego szpitala.
U pacjenta utrzymywała się wysoka gorączka, narzekał on na kilku mii1
i i ,■
>zny silny ból brzucha promieniujący do pleców. Chory wspomniał o częstyel i
alakach nudności i wymiotów nasilających się po posiłku.
W wywiadzie stwierdzono dużą utratę masy ciała. Pacjent przyznał się do
pożywania znacznej ilości alkoholu. Były to wszystkie informacje uzyskane
w wywiadzie.
Podczas badania odnotowano podwyższone ciśnienie tętnicze (180/95 mm
11)’,), tachykardię oraz przyspieszony oddech. W badaniu jamy brzusznej wy
1 a za no tkliwość brzucha (powłok brzusznych), zredukowane odgłosy jelitowi-.
Nie stwierdzono podwyższonego stężenia glukozy we krwi.
Rozpoznanie - alkoholowe przewlekłe zapalenie trzustki - potwierdziły
wyniki testów krwi i ultrasonografii endoskopowej (EUS).
Wprowadzono leczenie farmakologiczne: uzupełnienie płynów i elektroli
Iow drogą dożylną, morfinę w celu złagodzenia bólu. Pacjenta poinformowano
■■konieczności zachowania restrykcyjnej diety w tym: znacznego ograniczenie
IInsze/,ów i całkowitego odstawienie alkoholu.
Chronic pancreatitis
A 57 year old mildly intoxicated, jaundh ed hom eless m an w as brought to the A H I of the
Meilii al University Hospital No. 1 in I adz a n d adm itted to the Internal Diseases Ward.
the patient was m arkedly pyretlt a m i t am plalned of severe a b d o m in a l p ain radiating
to the bat Aof several m o n th s' duration I he pi it tent tepat ted frequent episodes of nausea a n d
vomlttini ai/iiiavaled by load
(i O p h y p t/ y p # (lk rtw / fin c s t t it l/n
I he patient reported a conslderablt weight loss. He adm itted excessive alcohol con su m p
tlon. N o further history data were available.
Physical exam ination revealed elevated BP (180/95 m m Hg) as well as tachypnoea anil
tachycardia. Furthermore, tenderness o f the a b d o m e n a n d reduced bow el sounds were obse
rved. Glucose levels were normal.
The results o f blood tests a n d endoscopic ab d om in a l ultrasonography (EUS) confirmed
the initial diagnosis o f alcoholic chronic pancreatitis.
Pharm acological treatment w as instituted: IV fluids a n d electrolytes supplementation,
m orphine for p ain control. The patient w as given clear instructions a bo ut strict fat restrictions
in his diet a n d total abstinence from alcohol.
Czerniak
W dniu 17.06.2012 r. pacjentkę z podejrzeniem czerniaka w wieku 82 lal
przyjęto do szpitala w celu wykonania planowego zabiegu chirurgicznego.
W przeprowadzonym przy przyjęciu badaniu odnotowano zmianę umiej
scowioną na lewej łydce, charakterystyczną dla czerniaka. Nie stwierdzono ceel i
wskazujących na przerzuty.
Stan ogólny pacjentki był dobry, uwzględniając jej grupę wiekową, wyjątek
stanowiło nadciśnienie tętnicze (1 77/90 mm Hg).
We wczesnym okresie menopauzy u chorej występowały częste złamania
W ostatnich latach zanotowano dobrą kontrolę osteoporozy.
Wyniki przedoperacyjnych badań laboratoryjnych mieściły się w normie
Zmianę usunięto operacyjnie. W badaniu histopatologicznym potwierdzo
no czerniaka szerzącego się powierzchownie w pierwszym stopniu złośliwości
według skali Clarka i pierwszym stopniu w skali Breslowa.
Powrót do zdrowia po zabiegu chirurgicznym był powolny, ale przebiegał
bez powikłań. Pacjentkę wypisano ze szpitala do domu opieki społecznej.
Zalecono długotrwałą kontrolę w poradni dermatologicznej. Pierwszą
wizytę wyznaczono w ciągu 10 dni.
Melanoma
A n 82-year-old female w as adm itted for elective surgery with a suspicion o f m elanom a
on 17 June 2012.
Exam ination on adm ission sho w e d the lesion on the left calf, with features characteristk
o f m elanom a. It didn't reveal features indicative o f metastases.
A part from hypertension (177/90 m m Hg), the patient's general health condition was
fair for her age.
Past history revealed frequent fractures in hei eaily m en o p a u se with well controlled
osteoporosis in recent years.
The lesults olpreoperative laboratory tests w en -n o im u l
(i Opisy p i/ y p ,irik ń w / ( in t' \ t w l l n
Ih e lesion was rem oved sunik ally. I Ihtopathologlcalexam ination confirmedsuperfic hilly
spreading m ela n om a (SSM), H ie\low \ depth I", Clark levell°.
I he postoperative i et ove.ry was slow but uneventful. The patient w as discharged to the
liaising home.
A long-term follow-up w as recom m ended at a derm atology clinic. The first outpatient
appointm ent w as scheduled within 10 days.
Zapalenie tkanki łącznej
Pacjentkę w wieku 75 lat przyjęto w dniu 5.05.2012 r. na Oddział Reuma

lologii Szpitala Specjalistycznego w Łodzi w trybie pilnym w celu diagnosty Im
w kierunku zapalnych układowych chorób tkanki łącznej.
Przy przyjęciu chora skarżyła się na występujące od sześciu tygodni bóle
I obrzęki drobnych stawów rąk, stawów skokowych i w mniejszym stopniu
•.lawów kolanowych z towarzyszącym uczuciem sztywności porannej stawów
I)odatkowo pacjentka zgłaszała nadmierne wypadanie włosów. Od czterech lal
leczyła się okulistycznie z powodu zespołu suchego oka.
Ma oddziale, po przeprowadzeniu badań, rozpoznano: niezróżnicowaną
chorobę tkanki łącznej, nadciśnienie tętnicze, przewlekłe zapalenie oskrzeli, woli'
guzkowe. Włączono terapię prednizonem w dawce 5 m g /d . Zlecono leczenie
usprawniające.
W 14. dniu chorą, u której uzyskano wyraźną poprawę, wypisano ze szpitala.
Zalecono dalszą opiekę w przychodni reumatologicznej.
Connective tissue inflammation

A 75-year-old female patient was adm itted as a n em ergency to the Rh eu m atology Ward
o f the Specialist Hospital in Lodz for diagnostics o f the inflam m atory ch an ges o f the connectivi •
tissue on 5 M a y 2012.
O n admission, she com plained o f p ain a n d swelling o f the sm all articulations in the upp< ■/
extremities, ankles and, to a lesser degree, knees, a ccom p a n ie d by m orning rigidity o f those
i ii th illations o f 6-week duration. Additionally, the patient reported excessive hair loss. She h ad
been treated ophtalm ologically for 4 years for dry eye syndrome.
Following exam ination a n d tests perform ed in the ward, the diagnosis w as m ade: undil
11-i i ‘ii tinted disease o f the connective tissue, arterial hypertension, chronic bronchitis, nodular
goitre. Treatment with prednison 5 m g/d w as instituted. Kinesitherapy w as recommended.
O n the 14"' d a y o f h ospitalization the p atie n t w a s d isch a rg e d from h osp ita l with
a visible im provem ent in her condition. The patient w as follow ed up at the rh eum atology
outpatient clinic.
ii Opisy p i/y p u d k rtw /C m r studies
Astma oskrzelowa
W dniu 17.06.2012 r. 23-letniego studenta prawa przyjęto w trybie nagłym
na Szpitalny Oddział Ratunkowy Szpitala Miejskiego w Kole. Chory skarżył się
na trwające od tygodnia ostre zaburzenia oddechowe. W zebranym wywiadzie
uzyskano informacje o przerywanym, nasilającym się świście, duszności i kaszlu
poprzedzanym stresem, aktywnością fizyczną i alergenami (pyłki drzew). Objawy
wzmagały się w nocy.
Pacjent nie wskazywał innych dolegliwości. We wczesnym dzieciństwie
cierpiał na częste ataki astmy, które z upływem czasu zaniknęły. Wywiad ro
dzinny i informacje o warunkach życia nie wniosły więcej istotnych informacji
W badaniu zauważono cechy charakterystyczne dla astmy, włącznie ze zmia
nami kardiologicznymi. Wyniki przeprowadzonych kolejnych badań: pomiaru
szczytowego przepływu wydechowego mierzonego regularnie co 4 godziny,
RTG klatki piersiowej, spirometrii, potwierdziły rozpoznanie astmy oskrzelowej.
W leczeniu wprowadzono leki rozszerzające oskrzela (leki (3-mimetyczne)
i środki przeciwzapalne (wziewne kortykosteroidy). Uzyskano natychmiastowi)
reakcję na leczenie.
Chorego poinformowano o konieczności dostosowania trybu życia do stanu
zdrowia, m.in. w zakresie pracy, ćwiczeń fizycznych, kontaktu z alergenami,
używania środków stymulujących. Przy wypisie ze szpitala pacjentowi przepi
sano leki rozszerzające oskrzela.
Chorego objęto opieką Przychodni Pulmonologicznej Szpitala Klinicznego
w Łodzi przez kilka kolejnych lat. Podczas ostatniej wizyty jego ogólny stan
zdrowia był dobry. Wyniki powtórzonych w tym czasie badań diagnostycznycl i
nie wskazywały pogorszenia choroby.
Bronchial asthma
O n June 17,2012, a 23-year-old male, a law student, w as adm itted as an em ergency to
the Em ergency Departm ent o f the M unicipal Hospital in Kolo with severe respiratory distress
with a duration o f one week. The history o f intermittent aggra va tin g wheezing, d ysp noea and
cou gh w as elicited. Those sym ptom s occured after stress, physical activity a n d exposure to
allergens (tree pollens) a n d were m ore profound at night.
The patient didn't com plain o f a n y other disorders. In early ch ildh ood he suffered from
frequent asthm a attacks that subsided with time. Family a n d social histories were unremarkable.
The physical examination w as characteristic o f asthm a including cardiac changes. Furthei
tests: peak expiratory flow rates (PEFR) m easured regularly every 4 hours, C XR a n d spirometry
c on firmed the diagnosis o f bronchial asthma.
Pharm acological treatment with bronchodllators (/I mlmetlt s) m ul anti inflam matory
di tup (inhaled cortycosteroids) w as introduced. I he patient Immediately lesponded to therapy.
Ih e patient was instructed to adjust his lifestyle (Itu lading woik, exerc ise, exposure to
allergens, a n il use o f stimulants) to his health t audition I h r patient was illsi h in ged h om e on
hrom hodllator drugs to control his asthm a
(i, Oplsy pi/yp.«ilkdw/Co.w tto illn
I he patient w a sfo llo w n lu p a l the Outpatient Pulmonary Clinic o f the M edical University *
I lospltal In l o d z for several year W hen Inst seen, his general condition was good. Repeated
iltarinostic tests perform ed at that time show ed n o exacerbation o f the disease.
Pneumocystoza
Pacjent w wieku 31 lat zgłosił się do izby przyjęć ze względu na zaostrzenie
długotrwałych problemów oddechowych.
Chory uskarżał się na znaczne zmęczenie, suchy, uporczywy kaszel i wzmo
żoną potliwość w nocy. W ciągu ostatniego miesiąca jego masa ciała zmniejszyła
się o 5 kg.
W wywiadzie nie stwierdzono alergii, uczulenia na leki. Chory był pra
równikiem dyskoteki i prowadził nieregularny tryb życia. Pacjent deklarował
•.pożywanie alkoholu w umiarkowanych ilościach. Nie palił tytoniu. Częslo
podróżował do Afryki. Deklarował, że uprawia bezpieczny seks.
Podczas badania zauważono lekką wysypkę na tułowiu, któremu tow ar/y
•.żyła bolesność węzłów chłonnych.
Zlecono dodatkowe badania. Wyniki wskazywały na obecność hipoksem ii.
Za pomocą zdjęcia RTG klatki piersiowej i badania plwociny potwierdzono
diagnozę pneumocystozy.
Zastosowano trzytygodniową dożylną (i.v .) terapię kotrimoksazolem z do
datkiem kortykosteroidów.
W 14. dniu hospitalizacji pacjent opuścił oddział na własne żądanie.
Pneumocystosis
A 3 1 -year-old m ale presented him self to the casualty a n d em ergency departm ent with
exacerbation o f chronic dyspnoea.
The patient com plained o f p ro no u n ce d fatigue, dry, persistent cou gh a n d night sweats
I ie h a d lost 5 kg in the previous month.
He h a d n o history o f a n y allergies. His lifestyle w as irregular a s he worked in a nightclub
lie reported m oderate alcohol consum ption. The patient denied sm oking. He often travelled
tn Africa. He claim ed to practice safe sex.
O n examination, m ild rash on the trunk w as observed, accom p a nie d by painful lymph
nodes.
Further exam inations were ordered. The results pointed to the presence o f hypoxaem ia.
A ( best X ray im age a n d a sputum sam ple confirm ed pneum ocystosis.
A three-week-treatment with cotrim oxasole fi.vj w as initiated, corticosteroids becam e
part o f the regime.
O n the 14"' d ay after adm ission the patient discharged him self from hospital AMA.
1 (i Opisy p rz y p a d k ó w /tin fitu d /fr
Niestabilne ciśnienie tętnicze

Cihorą w wieku 54 lat z nadciśnieniem tętniczym przyjęto do szpitala /. powi >
ilu wahań ciśnienia pojawiających się w ciągu ostatniego miesiąca. Przy przyjęciu
wartość ciśnienia wynosiła 170/100 mm Hg z towarzyszącymi powtarzającymi •.u,
krwawieniami z nosa [w dniu przyjęcia na oddział chorób wewnętrznych założoi u>
opatrunek ze środkiem hemostatycznym (Spongostan)].
Ze względu na powracające bóle głowy w okolicy potylicznej wykonano l\ I'(.
kręgosłupa szyjnego (opis w karcie wypisowej) i przeprowadzono konsultację
neurologiczną. W czasie hospitalizacji stosowano ramipryl w dawce 5 mg rano,
co nie przyniosło istotnej poprawy. Leczenie rozszerzono o enalapryl w dawce
5 mg rano i wieczorem. Zastosowana modyfikacja pozwoliła na uzyskanie sta
bilizacji ciśnienia tętniczego.
Omówiono z chorą charakter choroby, zasugerowano modyfikację stylu życia
Pacjentkę wypisano ze szpitala w czwartej dobie w stanie ogólnym dobrym,
z zaleceniem dalszej opieki kardiologicznej.
Unstable blood pressure

A 54-year-old hypertensive female patient w as adm itted for fluctuations in her blood
pressure (BP) w hich h a d persisted for o n e m onth. O n a d m issio n the b lo o d pressure was
I /0/100 m g H g a n d w as accom p a n ie d by n a sa l bleeding (on the d a y o f the adm ission to the
internal diseases w ard sp o n go sta n w as applied).
D u e to recurrent h eadaches in the occipital area, a cervical X-ray w as m ad e (description
in the hospital discharge report) a n d a neurological consultation was performed. While she was
hospitalized, the treatment with ramipril w as started at a dose o f 5 m g every morning, but tie
patient show ed p o o r response. Additionally, enalapril 5 m g every m orn ing a n d evening was
prescribed. This modification stabilized her blood pressure.
The nature o f the disease w as discussed with the patient a n d lifestyle ch an g e s were
suggested.
O n the fourth day, the patient w as discharged in g o o d general condition with recom
m endation o f a cardiology follow-up.
Kamica żółciowa
Kobieta w wieku 46 lat, wieloródka, zgłosiła się do izby przyjęć we wczesno
porannych godzinach 26.12.2011 r., uskarżając się na ostry wzmagający się ból
w prawej górnej części jamy brzusznej i poniżej prawej łopatki, utrzymujący się
od Irzęch godzin. Towarzyszyły mu nudności i wymioty.
Pacjentka starała się sobie wcześniej pomó<, pi /y|mująe w łóżku różne pozycje
i nagrzewając brzuch butelką z gorącą wodą ale ule u zyskała żadnej poprawy
( 'hora wskazywała na podobne, t lun o muli | ym natężeniu, ataki w prze
szlośei Pozostała część wywiadu me wniosła P lolnyi h lulormai |i
(i ()p l\y |ii/y p ,i(lk ń w /((M r \tudlt\
11 badanej stwierdzono nadwagę, wartość wskaźnika masy ciała (BMI) wy

ni isila 29. Podczas przyjyi 1 . 1 1 1 1 lacjcntki odnotowano gorączkę (39,2°C). W badaniu
|amy brzusznej i badaniu p c i rn I nni nie wykazano zmian, oprócz tkliwości uciskowej
i obrony mięśniowej w prawym nadbrzuszu i pożytywnego objawu Murphy'ego.
Wyniki przeprowadzonych badań dodatkowych, w tym tomografii kompule
11 >wej (C"[’), potwierdziły obecność kamieni żółciowych. Pacjentkę zakwalifikowano
do zabiegu laparotomii, którą przeprowadzono w ciągu 24 godzin. Oprócz obniżonej

11 'akcji na środki przeciwbólowe rekonwalescencja przebiegała w sposób typowy.
Gallstones
A 46-year-old m ultigravida presented to A & E in the early hours o f 26.12.2011 with
11 severe, intensifying p ain in the upper-right quadrant o f the a b d om e n a n d below the right
shoulder w hich h a d persisted for three hours. It w as accom p a nie d by nausea a n d vomiting.
The patient h a d tried to seek com fort with bed rest in various positions a n d hot-watei
bottle application, but failed to achieve improvement.
The patient m entioned similar, but less severe attacks in the past. N o other history ol
irlevance was obtained.
Physical exam ination revealed that she was overweight with a b od y m ass index (BMI) 29.
( )n adm ission she w as pyretic (39.2°C), the findings o f the a b d o m in a l exam ination (including
tci tal exam ination) were norm al apart from the m arked epigastric a n d upper quadrant ten-
•h •/ness with m uscle gu a rd ing a n d a positive M u rp hy's sign.
Additional tests including com puted tom ograp hy (CT) confirm ed gallstones. The patient
was qualified for laparotomy. The operating procedure took place within 24 hours. The recovery
was uneventful apart from a p o o r response to painkillers.
Rak wątrobowokomórkowy
Student z Tajwanu w wieku 34 lat, kawaler, został skierowany przez lekarza
podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) do przychodni gastrologicznej, a następnie
Iu zyjęto go na Oddział Chirurgii Szpitala Wojewódzkiego w Płocku.
Pacjent gorączkował, uskarżał się na ciągły ból brzucha i uczucie pełności
i zęściowo nasilające się po posiłku. Stwierdzono znaczny obrzęk kończyn dolnycl i
i Matnio jego masa ciała zmniejszyła się o około 6 kg. W okresie, gdy mieszkał
w Azji, leczył się z powodu zakażenia przywrą. Pacjent palił dużo tytoniu i spoży
wał znaczne ilości alkoholu. Wywiad rodzinny nie wniósł znaczących informacji.
I’odczas badania stwierdzono masę zalegającą górną część jamy brzusznej
i sięgającą poniżej pępka. Odnotowano słyszalne szmery wątrobowe oraz głuchy
odgłos opukowy.
Wykonano dodatkowe badania. W badaniu USG wątroby potwierdzono
wyniki badania fizykalnego. Obraz tomografii komputerowej (CT) jamy brzusznej
ujawnił guz zajmujący dwa płaty w ątro b y
( h orego zak w alifik o w an o ilo p r /e , i > pu w ątro b y . Pacjent zm arł w k ró tce
po p o w ro cie d o rod zin y w Azji
(i Opisy p i/ y p n ilk ń w / t u s e studies
Hepatoma
A 34-year-old single male Taiwanese student was referred by his GP to the gastrointcsll
nal outpatient clinic a n d admitted to the Surgery Ward o f the Regional Hospital in Piock for his
symptoms.
He w as pyretic a n d com plained o f constant a bd om in a l p ain a n d bloating in his stom ach
partially exacerbated by food. His lower extremities were m arkedly oedematic. He h a d lost
about 6 kg in weight. His p ast history revealed an episode o f parasitic inflam m ation (digenea)
while living in Asia. He w as a heavy sm oker a n d drinker. His family history w as noncontributory.
O n palpation, a m ass in the upper part o f the abd om en extending to below the umbilicus
was noted. A systolic bruit w as heard, dullness to percussion noted.
Additional exam inations were performed. Ultrasonography (USG) o f the liver confirmed
the findings o f the physical examination, a b d o m in a l com p ute d tom ogra p hy (CT) show ed
a tum or w hich involved both lobes o f the liver.
The patient w as qualified for liver transplantation. The patient died soo n after returninc/
to his family in Asia.
Dna moczanowa
Mężczyznę w wieku 44 lat z nadciśnieniem i łagodną niewydolnością nerel
przyjęto na oddział szpitalny z powodu upośledzenia czynnościowego i biegunki
W tygodniu poprzedzającym wystąpienie tych objawów pacjent zauważył
bolesne, miękkie opuchnięcie na bliższym paliczku lewego palucha. Objawy
wzmagały się, ból pojawiał się nawet przy lekkim dotknięciu (koc). Nagły,
trudny do zniesienia, piekący ból, zaczerwienienie, ciepłota i sztywność stawu
towarzyszyły opuchliźnie.
W wywiadzie nie stwierdzono wcześniejszego występowania chorób sta
wów ani korzystania z leków diuretycznych w ostatnim czasie. Odnotowano,
że pacjent jest myśliwym, mieszka samotnie. Przyznał, że spożywa mocne alko
hole w znacznych ilościach. Nie palił tytoniu. Jego zwyczaje żywieniowe były
niezdrowe, często spożywał posiłki z dużą ilością bardzo tłustego mięsa. Nie
stwierdzono alergii lekowej. Wywiad rodzinny nie wniósł znaczących informacji
W badaniu RTG wykazano lekkie zanikanie rozpływne kości proksymalnegi >
paliczka lewego palucha. W pobranym ze stawu materiale stwierdzono liczni'
kryształki kwasu moczowego. W tomografii komputerowej jamy brzusznej
nie wykazano obecności kamieni kwasu moczowego. Znacznie podwyższone
stężenie kwasu moczowego w surowicy krwi (624 pmol/1) przypisano przewie
klej niewydolności nerek i nieleczonej nadczynności tarczycy. Jako przyczynę
zniszczenia kości wskazano dnę moczanową.
W p ro w a d z o n o leczen ie a llo p u ry n o le m i k o lch icy n ą. P acjen ta sk iero w an o
do o rto p e d y , k tó ry w y k o n ał ty m cz a so w e giętkie u szty w n ien ie staw u proksy
m aln eg o paliczk a i k ości śró d sto p ia
11ch o reg o w m o m en cie w ypisu 1 -pilala nie w ystępow ały d alsze powikła
nia Pacjcnl p ozitslaw al pod op iel-,) p> a ad ni pi pilalnej p rzez kilka m iesięcy,
. 1/ d o ch w ili, kiedy p rzesiał slaw lai sli, na b adania kontrolne
(> Opisy p rzy p łd k ó w /(r/t(* s t u d i a
Gout
A 44-year-old m a n with hypertension a n d m ild renal failure w as adm itted for functional
Im pairm ent a n d diarrhoea.
A week prior to present manifestations, the patient observed a tender, soft swelling
of the proxim al p h a la n x o f the left big toe. The sym ptom intensified, being sensitive even to
u light touch (blanket). A sudden, burning pain, redness, w arm ness a n d stiffness o f the joint
a ccom panied the swelling.
There w as no past history o f joint disease or a n y recent use o f diuretics.
The patient reported being a hunter. He lived alone. The patient w as a heavy drinker, he
admitted drinking strong alcohol in large quantities. He denied sm oking. His dietary habits
were not healthy, they included frequent fat-loaded, meat-rich meals. There w as n o history of
drug allergies. His family history w as noncontributory.
Plain radiography dem onstrated slight osteolysis o f the proxim al p h a la n x o f the left bi<i
toe. N um erous urate crystals were identified in the liquid aspirated from the affected articula
lion. A b d om in a l com puted tom ograp hy did not sh o w a ny uric acid stones. M arkedly elevated
levels o f serum uric acid (624 pmol/L) were attributed to chronic renal failure a n d untreated
hypothyroidism. The bone destruction w as attributed to gout.
Treatment with allopurinol a n d colchicine w as initiated, a n d the patient w as referred to
an orthopedist, w ho perform ed a temporal flexible arthrodesis o f the proxim al p h a la n x a n d
metatarsal bones.
The patient w as discharged without further complications a n d was followed up for several
m onths in the outpatient clinic until he stopped com ing to follow-up examinations.
Krwotok podpajęczynówkowy
Chorą w wieku 45 lat, podsypiającą, przywieziono karetką do szpitala po
11 lcydenciesilnego bólu głowy, po którym nastąpiła utrata przytomności, a następ
nie uporczywe nudności i wymioty. Kontakt słowny z pacjentką był utrudniony.
Według relacji rodziny w dniu poprzedzającym hospitalizację w godzinach
wieczornych pacjentka czuła się bardzo źle z powodu nawracających dolegliwo
ści bólowych głowy w okolicy potylicznej. Nieregularnie leczyła się z powodu
nadciśnienia tętniczego.
Podczas badania wstępnego tętno wynosiło 8 0 / min, a ciśnienie 175/ 100 m m
1 Ig. Źrenice były wąskie, występowała obustronna reakcja na światło. Sztywność
karku oceniono na cztery palce.
Wstępnie rozpoznano krwotok podpajęczynówkowy, co potwierdzono w ba
daniu tomografii komputerowej (CT) mózgu, a następnie wykonano tomografię
w sekwencji naczyniowej, w wyniku której stwierdzono obecność workowatego
tętniaka na tętnicy łączącej przedniej.
Chorą zakwalifikowano do leczenia neurochirurgicznego. Za pomocą kranio
lomii czołowo-skroniowej prawostronnej wypreparowano i zaklipsowano tętniaka.
Po zabiegu pacjentka była przytomna, nawiązywała kontakt logiczny, nie
i ......................... .......
(i Opisy |>ny|M<lkrtw/(mr \liitll<‘\
Subarachnoid aneurysm
A 45 year old female som nolent patient w as brought by am b ulan ce to casualty a n d
em ergency o f the hospital after the incidence o f severe headache followed by loss o f const in
usness, persistent n ausea a n d vomiting. Verbal com m unication with the patient w as im paired
A ccording to the patient's family in the evening hours o f the d a y prior to adm ission,
the patient h a d been feeling very bad, due to recurrent h ea d ach es in the occipital region
I he patient was irregularly treated for arterial hypertension.
O n initial exam ination, the pulse w as 80/min, b loo d pressure (BP) 175/100 m m Hg.
I he pupils were narrowed, a bilateral light reflex was present a n d nauch al rigidity was recorded
The presumptive diagnosis o f sub arachn oid aneurysm w as established, it w as conftrnu u I
by cerebral com puted-tom ography (CT). A n g io -C T disclosed sacular aneurysym o f the com
m unicating anterior artery.
The patient was qualified for neurosurgical treatment. The right fronto-temporal approach
was performed, the aneurysym w as dissected a n d clipped.
After the surgical procedure the patient w as conscious a n d able to com m unicate logically
N o neurologic defects were noted.
Niedokrwienny udar mózgu

I’acjenta w wieku 67 lat, przytomnego, bez kontaktu słownego, przywieziom i
karetką do izby przyjęć szpitala klinicznego.
Według relacji rodziny dwie godziny przed przyjęciem pacjent był niespo
kojny, jego mowa stała się niewyraźna, a następnie przestał całkowicie mówić
jednocześnie zauważono bezwład prawych kończyn.
Podczas badania wstępnego oceniono, że wartość tętna i ciśnienia były
w normie, źrenice wąskie, obustronnie reagowały na światło. Zauważono afa
zję ezueiowo-ruchową i plegię kończyn prawych. Zanotowano dodatni objaw
babińskiego po prawej stronie.
Wstępne rozpoznano niedokrwienny udar mózgu, co potwierdzono za po
mocą tomografii komputerowej (CT) mózgu.
Ze względu na to, że pacjent mieścił się w terapeutycznym oknie czasowym
iiiic stwierdzono przeciwwskazań ogólnych, przeniesiono go na oddział neurologii,
j',i Izie- zastosowano dożylne leczenie tkankowym aktywatorem plazminogenu (RTPA),
Uzyskano odpowiedź na leczenie, ustąpiła plegia, pojawił się niedowład
Iuawostronny 3 /5 . Chory zaczął wypowiadać proste zdania.
Cerebral stroke ischemia

A 67-year old m ale patient, const low. bill without vciluil t onlat t, was brought by am
hulant e to casualty a n d emergent y ol the unlvet stty h o g ittal
A t t o r d ln g t o th e p a t i e n t s fa m ily , t w o h o u r , p il o t i . ■. n Im / s s lo n h e h a t I b e e n re s tle ss , h is
s p e e i h h o d b e t n in e s lu rie tl, a n t i th e n lie s t o p p , .1 t o ll.m u a t a ll A t th e s a m e t im e p a u ily s is t il
th e ili/ lt t lim b s h a d b e e n o b s e r v e d
t> O p lty pr/y|m dkrtw /( i/\r studies
O n preliminary exumlnatlt mpilot In admission, pulse and blood pressure (BP) weie within
norm al limits, both pupils w e ir m ia o w e d with bilateral light reflexes. Sensom otoric aph asia
a n d right extremities plegic tw em oh se i ved, positive Babin ski's sign w as noted on the right sldi:
The presum ptive diagnosis ol cerebral ischem ic stroke w as established, confirm ed by
i erebral com puted tom ograp hy (CT) scans.
As the patient rem ained in the therapeutic time w indow a n d n o general contraindications
were noted, he was m oved to the neurology department, where recom binant tissue plasm inogen
iic tivator (RTPAIV) treatment w as instituted.
The patient responded well to the therapy, the paralysis subsided, 3/5 right side paresis
appeared. The patient started uttering simple sentences.
Jaskra
Wietnamka w wieku 69 lat zgłosiła się do izby przyjęć z powodu ostrego,
■iluego bólu prawego oka trwającego od kilku godzin.
W wywiadzie stwierdzono, że nagły ból w prawym oku pojawił się po
upuszczeniu centrum handlowego, w którym pacjentka spędziła cały dzień.
I >odatkowo wystąpiło wrażenie widzenia rozmazanego, tęczowe koła. Z upły
wem czasu objawy nasilały się, oko było w stanie zapalnym, wystąpił ból głowy
i nudności.
Zarówno wywiad dotyczący przebytych chorób, jak i wywiad rodzinny nie
wniosły znaczących informacji. Pacjentka nie zgłaszała problemów okulistycz
nych, okularów używała tylko do czytania.
Wyniki badania okulistycznego (oględzin oka, pomiaru ciśnienia śródgałko-
wego, gonioskopii) wskazywały na ostrą jaskrę z zamkniętym kątem przesączania.
Zastosowano premedykację środkami obkur czający mi źrenicę zakrapianymi
miejscowo, obniżono ciśnienie śródgałkowe oraz podano środki przeciwbólowe.
W ciągu 24 godzin od pojawienia się objawów wykonano laserową irydotomię.
Zabieg operacyjny i rekonwalescencja przebiegały bez powikłań, chorą
wypisano ze szpitala po tygodniu. Przebywała pod opieką poradni przez rok,
aż do śmierci.
Glaucoma
A 69-year-old Vietnamese w o m an presented t o A & E with a n acute a n d severe p ain in
her right eye which h a d persisted for several hours.
The patient reported that she h a d experienced a sudden attack o f p ain in her right eye
accom panie d by "fuzzy, h a z y " vision while leaving the sh o p p in g m all after a day-lo ng shop
ping. With the p a ssin g o f time, sym ptom s aggravated, the eye becam e inflamed, h eadache
a n d nausea were present.
Past m edical a n d family history didn't reveal anything specific, the patient h a d n o eye
problems, a n d wore glasses for reading only.
I he ophthalm ologic exam ination on admission (eye inspection, intraoccular pressure,
ijonlost opy) weie sugt/t'Stlve of at ate <lose angle t/lauiom a. the premedlc at Ion w ith miotic s
| ft Oplsy puvP'dkftw/nM M fiKfirM
Inst tiled lot tilly, redtu tlnn nl Intrant ulai piessure a n d adequate analgesia utak place, followed
by laser Irldei toiny pet lo a n e d within /4 hours of sym ptom onset.
The operation a n d recovery were uneventful, the patient w as discharged h om e a week
later. She w as followed up at the outpatient clinic for a year, until her death.
Krwawienia z nosa (epistam)

Pacjenta w wieku 16 lat przyjęto na oddział otolaryngologiczny z powodu
utrzymującego się od kilku godzin krwawienia z nosa.
W wywiadzie chory wskazywał na nawracające krwawienia z nosa. Nic
wystąpił u niego uraz nosa ani infekcje dróg oddechowych.
W badaniu otorynolaryngologicznym (ORL) stwierdzono aktywne krw.i
wienie z prawego przewodu nosowego oraz poszerzenie naczyń w miejscu
typowym , na błonie śluzowej przegrody nosa. Odnotowano podwyższone
ciśnienie tętnicze (160/100 m m Hg) oraz nieprawidłowości w obrazie czerwi >
nokrwinkowym krwi (anemia).
Założono opatrunek ze środkiem hemostatycznym (Spongostan) oraz po
dano leki obniżające ciśnienie krwi.
W trakcie hospitalizacji uzyskano poprawę stanu klinicznego. Pacjenta
w dobrym stanie ogólnym wypisano ze szpitala z zaleceniami jak niżej (...).
Epistaxis
A 16-year-old m ale patient was adm itted to the EN T w ard with a nosebleed ofsevem l
h ou rs' duration.
The patient reported recurrent episodes ofnosebleeding a n d said he h ad n 't experiem <■<I
nasal trauma or infections o f the upper respiratory tract.
In EN T exam ination active epistaxis from the right na sa l p a ssa ge a n d vasodilation in the
m ucou s m em brane o f the na sa l septum were observed. His b lood pressure (BP) w as elevated
(160/100 m m Hg), abnormalities in haem atologyt picture were recorded (anaemia).
Sp o n go stan dressing was applied, drugs to reduce BP were administered.
D uring hospitalization, the clinical condition o f the patient improved. The child was
discharged hom e in generally g o o d condition with recom m endations as below (...).
Zapalenie ucha środkowego

Sześcioletnią dziewczynkę przyjęto na oddział otolaryngologiczny w trybie
pilnym /. powodu wysokiej gorączki przekraczającej ,W°C, pogorszenia stanu
ogólnego i ostrego bólu w prawym uchu
W wywiadzie ustalono, że ból trwał od li ei h dni Zaobserwowano lekki
niedoslucli po prawej stronie.
6 , Opisy p r/y p e d k ń w A <ise s t i i d h 1
W badaniu laryngologii z.nym stwierdzono uwypuklenie1błony bębenkowej

tu h.i prawego oraz tkliwość w okolicy wyrostka sutkowatego po prawej stronie.
1)/,iewczynkę zakwalifikowano do zabiegu operacyjnego w znieczuleniu ogól
nym. W dniu 5.05.2012 r. wykonano myringoplastykę. Zabiegi okres pooperacyjny
Iir/ubiegły bez powikłań. Włączono terapię antybiotykową i leki przeciwzapalni1
W trakcie hospitalizacji uzyskano poprawę stanu dziecka. Dziewczynkę
wypisano ze szpitala w stanie ogólnym dobrym. Zalecono dalszą opiekę laryn
gologiczną w poradni otolaryngologicznej.
Otitis media
A 6-year-old female patient w as adm itted to the departm ent o f otolaryngology as an
emergency with high fever (over 39° C), deterioration o f her general condition a n d a n acute pain
in the right ear o f a three-day duration. A m ild loss o f hearing in the right ear w as observe ■<I
In EN T exam ination tym panic m em brane projection a n d tenderness in the area ol the
right m astoid process were observed.
The girl w a s qualified for a n operative treatm ent u n d e r ge n e ra l a n a e sth e sia
M yringotom y w as perform ed on 5 M a y 2012. The operation a n d post-operative time wen-
uneventful. Antibiotic therapy a n d anti-inflam m atory drugs were instituted.
The patient responded well to therapy, her general health condition improved. She
was discharged h om e in g o o d general condition. Follow-up at the EN T outpatient clinic was
lecommended.
Cukrzyca ciężarnych
Pacjentka w wieku 27 lat w 33. tygodniu ciąży (g ra v id a 2, p a ra 1, a b o rtu s 0)
zgłosiła się do poradni ginekologiczno-położniczej na rutynową kontrolę.
Chora uskarżała się na ciągłe zmęczenie, częste oddawanie moczu, wzmo
żony głód i pragnienie oraz wzmagający się ból w dolnej części pleców.
Poprzednia ciąża przebiegała bez powikłań, poród nastąpił o czasie siłami
natury, masa urodzeniowa dziecka wynosiła 4,1 kg.
Badanie ukazało płód mierzący 35 cm. Pacjentka miała znacznie opuchnię
le nogi w stawach skokowych. Stężenie glukozy we krwi na czczo oznaczone
w 28. tygodniu ciąży wynosiło 160 m g / dl.
Stężenie glukozy uzyskane w dniu wizyty kontrolnej wynosiło na czczo
120 m g/dl, wartość glikemii poposiłkowej - 190 m g /d l. Wyniki pozostałych
lestów prenatalnych były prawidłowe. Nie wystąpiły żadne skurcze ani utrata
wód. W badaniu USGpłód był większy niż sugerował wiek ciążowy, szacowana
masa ciała płodu wynosiła 4,5 kg,.
/ c względu na niesa tysiaki'jonującą kontrolę cukrzycy ciążowej, preeklamp
sję i makrosomię pacjentkę liospilnli- owano
ii Opisy p rzy p m lk ó w /O m ' s/ud /n
Gestational diabetes
A 27-year-old G 2P1A 0 w o m a n at 33 w eeks' gestation presented to the obstetrics anil
gynecology outpatient clinic for a routine health check-up.
The patient com plained o f fatigue, polyuria, polyphagia, polydipsia a n d a n increasing
lower back pain.
Her previous p re gn a n cy h a d been without complications. A child w eighing 4 .1 kg was
delivered by spo ntane o us labour at term.
Physical exam ination revealed a fundal height o f 35 cm. The lower extremities show ed
m arked oedem a o f the ankles. A glucose test, fasting blood su g a r (FBS), at 2 8 w eeks'gestation
show ed a blood glucose level o f 160 mg/dL.
At the check-up visit glucose levels ranged from 120 mg/dL for fasting p lasm a gluco
se to 190 m g/dL for post-m eal glucose. The results o f other prenatal tests were reassuring.
N o contractions or loss o f fluid occurred. USG exam ination revealed a fetus that w as large foi
gestational a ge with an estimated fetal w eight o f 4.5 kg.
The patient w as hospitalized due to p o o r gestational diabetes control, preeclam psiu
a n d m acrosom ia.
Ciąża pozamaciczna
Pacjentkę w wieku 28 lat przywieziono do izby przyjęć z powodu bólu w d n i
nej części brzucha, niewielkiego krwawienia z dróg rodnych, uczucia osłabienia
Z wywiadu wynikało, że od ponad dwóch miesięcy nie miała menstruacji,
skarżyła się na ból podczas mikcji i defekacji.
W badaniu wstępnym stwierdzono tętno 1 2 0 /min, ciśnienie 8 0 /4 0 mm Hg
oraz tkliwość uciskową prawego podbrzusza. Wykonano test ciążowy, określo
no stężenie gonadotropiny kosmówkowej ((3-hCG). Przeprowadzone badania
wskazywały na obecność ciąży.
Wykonano dopochwowe USG, które nie ujawniło obecności zarodka w ja
mie macicy.
Rozpoznano ciążę pozamaciczną. Chorą przygotowano do laparotomii
w celu usunięcia ektopowo położonej ciąży i zatamowania krwawienia.
Extrauterine (ectopic) pregnancy

A 28-year-old female w as adm itted to Accident a n d Em ergency for pain in the lowci
abdom en, m ild vaginal bleeding a n d fatigue.
The patient reported h a v in g h a d n o m enstruation for over two m on th s a n d she com
p lained o f p a in while urinating a n d defecating.
O n initial exam ination, the pulse w as 120/mln, b lo o d pressure (BP) 80/40 m m llg
tenderness in the rii/ht hypogastrium was noted A p ie gn a m y test a n d /1 h u m a n chorionic
gonadotropin (/I h i G) test were performed. I he insults su giie sird pieijnani y
6 , O p lty | ii/ y | i.n lk i'iw / (ii'i' s l u il ln
Trans vaginal U S o d h ln n t show the presence of a fetus in the uterus,

the ectopic pregnant y was diagnosed. The patient w as prepared for a laparotom y In
order to terminate the exliautedne p re gn a n cy a n d arrest the bleeding.
Odra
Pacjentkę w wieku 16 lat przyjęto na oddział zakaźny szpitala pediatrycz
nogo z rozpoznaniem odry.
Przy przyjęciu u chorej występowały typowe objawy odry wraz rozległ.)
wysypką i zapaleniem spojówek w obu gałkach ocznych. Uskarżała się na prze
dłużającą się, trwającą tydzień, wysoką gorączkę (do 40,5°C).
W wywiadzie rodzinnym matka chorej wskazała na ciężkie, ostre zapaleń i(■
mózgu, które wystąpiło u starszego brata jako powikłanie po odrze. Pacjentkę
zaklasyfikowano do grupy wysokiego ryzyka ze względu na niewłaściwie prowa
ił zoną cukrzycę i ostatnio odbytą podróż do obszaru endemicznego (miesięczi ia
wizyta u ojca Afrykańczyka).
Zastosowano leczenie objawowe. Pacjentkę wypisano ze szpitala w 10. dobie
I>o przyjęciu, w dobrym ogólnym stanie zdrowia.
Measles (rubeola,, morbilli)

A 16-year-old female patient w as adm itted to the infectious unit o f the pediatric hospital
with a diagnosis o f measles.
O n adm ission, the patient sh o w e d typical m anifestations o f measles, including a n ex
tensive rash a n d severe conjunctivitis in both eyes. Sh e co m p la in e d o f p ro lo n ge d pyrexia
(up to 40.5°C) w hich h a d persisted for a week.
Patient's m other reported family history o f measles com plication in the form o f severe,
hi ute encephalitis in the patient's older brother. The patient w as classified as high risk due to
her insufficiently controlled diabetes a n d recent trip to an endem ic area (a one-m onth visit h >
her African father).
Sym ptom atic treatment was administered. The patient w as discharged h om e on the It)"'
day after adm ission in g o o d general condition.
Półpasiec (zoster)
Pacjent w wieku 24 lat zgłosił się do izby przyjęć szpitala zakaźnego z po
wodu występujących od około 7 dni bardzo silnych dolegliwości bólowych
prawej połowy klatki piersiowej, lokalizujących się głównie pod łopatką i pod
pachą. Bólowi towarzyszyło uczucie ogólnego osłabienia i stany podgorączkowe.
W dniu przyjęcia, w godzinach porannych, w rzucie żebra szóstego po pra
wej stronie stwierdzono obecność licznych wykwitów skórnych, przyjmujących
(i O pity p rz y p iid k ó w /trs r studies
postać pęcherzyków, wypełnionych tre■ścią surowiczą. Na podstawie wstępnycl

oględzin i wywiadu rozpoznano półpasiec.
Ze względu na bardzo ostry obraz chorobowy pacjenta poddano hospila
li/m ji. Zaordynowano acyklowir w dawce 800 mg co pięć godzin doustnie ora/
tramadol i metamizol w 250 ml 0,9-procentowego roztworu NaCl dożylnie trzy
ra/y na dobę.
Uzyskano odpowiedź na leczenie, chorego wypisano ze szpitala w piątej
dobie z zaleceniem kontynuacji leczenia przeciwbólowego z zastosowaniem
Iramadolu, metamizolu doustnie w dawce (zob. załącznik). Na zmiany skórne
zlecono stosowanie acyklowiru w maści.
Herpes zoster (shingles)

A 24-year-old m ale patient presented to casualty a n d em ergency o f the infectious di
seases hospital com p laining o f extremely severe p ain o f the right hem ithorax o f seven-day
duration. The p ain w as localized m ainly under the scapula a n d below the axilla. The p ain was
ac com panied by general m alaise a n d a low grade fever.
In the m orning o f the d a y o f adm ission, in the projection o f the sixth rib, num erous cu
taneous eruptions in the form o f vesicles were observed. B a se d on m edical history a n d visual
inspection the diagnosis of herpes zoster w as made.
The severity o f the clinical picture called for hospitalization o f the patient. Imm ediate
pharm acotherapy w as intiated with acyclovir 8 00 m g per os (p.o.) 5 times a d a y for five days
a n d tram adol a n d metamizole in 2 5 0 m l sodium solution (0.9% NaCl) adm inistered intrave
nously three times a day.
The patient responded well to therapy a n d was discharged from hospital on the fifth day
with recommendation to continue the analgesic treatment with tramadol a n d metamizole orally
(see attachment). For the skin lesions, the application o f acyclovir in ointm ent w as suggested.
Wypalenie zawodowe
Kobietę w wieku 40 lat (pracującą jako nauczyciel akademicki) przyjęto do

I’sychiatrycznej Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Warszawie ze
K lin ik i
względu na niemożność radzenia sobie z licznymi problemami zawodowymi.
W wywiadzie odnotowano, że pacjentka wiedzie szczęśliwe życie prywatne,
jesl mężatką z dwojgiem dzieci, ale przytłaczają ją problemy zawodowe. Według,
informacji uzyskanych od chorej i jej rodziny przez 15 lat udanej pracy zawodo
wej regularnie ją awansowano i nagradzano za zaangażowanie. Kiedy nastąpiły
zmiany administracyjne, systematycznie i bez uprzedzenia zaczęto przesuwać
ją do innego rodzaju pracy. W związku /. procesem prywaly/acji redukowano
lic/hę personelu, zwiększając obciążenie pracą po u s i a ł y . h | a m owników. ( 'licąc
spoinie oczekiwania przełożonej i uniknąi zwolnieni.i pa. gu 1 11 a zaczęła pracowni
znacznie więcej. Pomimo doświadczenia i ogromnego uuiign/owanin stawała
w obliczu ciągłej groźby degradacji
(> Opisy | ii/y | U d k ń w /( i/sc sllldlfs
Kodzina chore) mininuiwiilii u lizycznym wyczerpaniu, niepokoju, draż

liwości, częstej bezsennofii i i powtarzających się epizodach biegunki w godzi
naeli poprzedzających wyjście do pracy. Zaobserwowano drastyczne zmiany
w podejściu pacjentki do pracy: dla samoochrony zaczęła stosować techniki
emocjonalnego odcięcia się. Wystąpiły u niej objawy smutku, deprecjacji, bra
ku odczuwania przyjemności z codziennego życia i chęć śmierci. Zanotowano
zmniejszenie masy ciała [20 kg w ciągu roku, wartość wskaźnika masy dala
(I1MI) wynosiła 16]. Na prośbę rodziny chora zdecydowała się zaprzestać pracy
i rozpocząć leczenie. Dotychczas nie leczyła się psychiatrycznie, wywiad rodzinny
w tym kierunku był negatywny.
Zdiagnozowano wypalenie zawodowe i skierowano pacjentkę do specja
listycznej, prywatnej kliniki na sześciomiesięczne leczenie. Uzyskano dobrą
odpowiedź na kom pleksową terapię farm akologiczną (szczegóły poniżej).
Zanotowano znaczne zmniejszenie objawów niepokoju i bezsenności, c/.ę
Sciową redukcję innych objawów depresji. U pacjentki nie pojawiają się myśli
samobójcze.
Professional burnout
A 40-year-old female university teacher presented to the Psychiatric Unit o f the M edical
(Iniversity Hospital o f W arsaw with num erous professional problem s that she w as not able to
<ope with.
Her history revealed that her personal life w as successful, she w as married a n d h a d two
i hildren, but w as overw helm ed b y problem s at work. Sh e h a d been happily em ployed for
11 years, being systematically promoted, receiving aw ards for her devotion to work. Then ad-
i ninistrative ch an g e s took place. She w as systematically transferred to different kinds o f work,
without previous consultations. Her w ork load increased due to staff reductions. In order to fulfill
the supervisor's expectations a n d under threat o f losing her jo b in the process o f privatization,
she started w orking m uch more.
Her family reported physical exhaustion, anxiety, irritability, repetitive episodes ofinsom
nia. Despite her experience a n d hard w ork dem otions were a constant threat. A drastic ch ange
in the approach to work w as observed in the patient: for self-protection, em otional avoidance
11’chniques were implemented. The patient expressed deep sadness, lack o f pleasure in activities,
Iceling o f personal devaluation a n d desire to die. She lost weight (20 kg in a year), her body
m ass index (BMI) w as 16. O n family request, she stopped w orking a n d decided to start medical
Ireatment. Past a n d family history were non-contributory.
The history w as suggestive o f professional b urnout a n d the patient w as referred to
a specialized private institute for a 6-m onth treatment. The patient responded well to com plex
pharm acological treatment (details below). M ajor im provements in anxiety a n d insom nia were
reported, as well a s partial im provem ent in depressive symptom s. The patient did not manifest
suicidal thoughts.
(• o p isy p r/ y p o d k ó w / ffh r s it u lm
Zapalenie wyrostka robaczkowego

( ’hlopca w wieku 14 lal do szpitala przywieźli rodzice. Pacjent cierpiał z powodu
silnego bólu prawego podbrzusza. Od wczesnych godzin porannych utrzymywała
się u niego wysoka gorączka, chory nie oddawał stolca w ciągu ostatniej doby.
W badaniu wstępnym stwierdzono przyśpieszone tętno i prawidłowe ciśnienie
krwi. I’eryslaltyka jelit była niesłyszalna. Wbadaniu fizykalnym brzucha wykazano
I>an Izo wyraźną tkliwość w prawym punkcie MacBurneya. Ulgę w dolegliwościael i
przynosiło ułożenie ciała z podkurczeniem kończyn dolnych i zgięciem kręgosłupa.
Wyniki rutynowych badań laboratoryjnych krwi mieściły się w normie,
wyjątkiem była leukocytoza - 16 0 0 0 /gl. W badaniu USG jamy brzusznej wy
kazano obecność wolnego płynu w jamie otrzewnowej.
Na podstawie badania klinicznego postawiono diagnozę zapalenia wyrostka
robaczkowego. Chorego zakwalifikowano do operacji. Po wykonaniu nacięcia
MacBurneya odsączono płyn z jamy otrzewnowej, wycięto zapalnie zmieniony
wyrostek. Z powodu niewielkich cech zapalenia otrzewnej wdrożono antybioty
ko terapię cefuroksymem w dawce 1 g /1 2 godzin dożylnie wraz z metronidazolem
w dawce 1 g /1 2 godzin.
Uzyskano odpowiedź na leczenie. Pooperacyjny powrót do zdrowia był zada
walający. Chorego wypisano ze szpitala w piątej dobie po zabiegu, w dobrym stanie
zi Irowia bez objawów otrzewnowych. Rana goiła się prawidłowo. Pacjent zgłosił się
w ósmej dobie po operacji do poradni chirurgicznej w celu usunięcia szwów z rany
Iii iijperacyjnej. Zalecono unikanie wysiłku fizycznego przez najbliższe trzy miesiące.
Appendicitis
A 14-year-old boy w as brought by his parents to the hospital with a severe p ain in his
right lower a b d om e n quadrant. High fever h a d been present since the early m ornin g hours,
(here h a d been n o bowel m ovem ent (BM) for 24 hours.
On preliminary examination, the pulse rate was accelerated while the blood pressure (BP)
was within norm al limits, peristalsis w as inaudible. A b d o m in a l exam ination revealed severe
right lower q uadrant tenderness, M acB urn ey a n d Blum berg sign s were positive. The patient
felt relief while in a horizontal bending position.
All routine laboratory blood tests were within the n orm al range apart from white blood
( ell (W BC) level o f 16 000/L. A n a bd om inal ultrasound exam ination revealed som e fluid in the
peritoneal cavity.
The d iagn osis o f acute appendicitis w as m ad e based on clinical findings. The patient
underw ent surgery. A M a cB urney incision w as performed, a little a m o u n t o f peritoneal fluid
was yielded a n d the inflamed vermiform appendix was removed. /Is slight features o f peritonitis
wi'te observed, antibiotic therapy with biofuroxyn I q/12 Intiuvenous (\.v.) a n d metronida/ot
I q/12 h w as initiated.
I h e p a t i e n t r e s p o n d e d w e ll t o t h e r a p y , t h e p o s t o p e i n t l v e l e m v e i y w a s s a t is f a c t o r y ,
t h e p a t ie n t w a s d is c h a r g e d f r o m h o s p it a l o n t h e t ilt h i lu\ a lt e i a d m is s io n In a g o o d p h y s ic a l
i o n d lt iu n , w it h o u t p e r it o n e a l s y m p to m s , f h e w o u n d lu u h il-.m e .t u , t u iih I lie p a t ie n t w a s a s k e d
to r e t u r n t o t h e s u r g ic a l o u t p a t ie n t 's i l l n l t o n th e e ig h t h J u i lo t s u tu re l e m o v a l t h e p a t ie n t
w i n a d v is e d t o le lr a ln h o r n p h y s ic a l e l l o i t lo r th r e e m u n d o
li. Opisy pi / y p .iilk u w / i i n r slm llrs
Ciężkie obrażenia
Rowerzystę w wieku M lat, oliarę wypadku drogowego, do szpitala powia
towego przywieziono karetką pogotowia ratunkowego. W momencie przybycia
na oddział ratunkowy pacjent był świadomy i oddychał samodzielnie.
Po 15 minutach od przyjęcia przeprowadzono u chorego badanie, w któ
rym wykazano pogorszenie stanu ogólnego, wskazując na ciężkie uszkodzenie
mózgu (pięć punktów w skali Glasgow Coma Scalę - GSC5), dwukrotne złamanie
żuchwy, stłuczenie prawego płuca, uraz śledziony pierwszego stopnia, złamanie
prawego obojczyka, prawej kości promieniowej i strzałki.
Szpital nie spełniał wym ogów centrum urazowego, dlatego leczenie pro
wadzono we współpracy ze specjalistami z innych ośrodków.
Podczas pobytu na oddziale intensywnej terapii neurologicznej choreg,o
poddano licznym zabiegom neurochirurgicznym. Zastosowano wspomaganie
oddechu za pomocą respiratora przez 15 dni. Pojawiły się powikłania niewy
dolności oddechowej, bakteryjne zapalenie mózgu i ostra sepsa pochodzenia
szpitalnego.
Podczas wypisu ze szpitala, po 69 dniach, pacjent był świadomy i nawią
zywał kontakt. Występowała u niego afazja czuciowa i połowiczny niedowład
prawych kończyn.
Skierowano go do neurologicznego centrum rehabilitacyjnego.
Major injuries
A 14-year-old m ale cyclist, a road accident victim, w as brough t by am b ula n ce to the
regional hospital. O n arrival in the casualty department, he w as conscious a n d w as breathing
spontaneously.
O n examination, taken 15 m inutes after the arrival, deterioration o f the patient's general
health condition w as observed. A severe traumatic brain injury (5 pts on the G la sgo w C om a
Scale - GSC5), a double fracture o f the mandible, a right p ulm ona ry contusion, a grade 1°spleen
Injury, a fracture o f the right clavicle a n d the right radius a n d ulna were noted.
As the hospital did not fulfil the requirements o f a trauma center, the patient w as m anaged
in cooperation with various specialists from other hospitals.
During the Neurointensive Care Unit hospitalization, the patient w as submitted to multiple
neurosurgical interventions. He w as m echanically ventilated for 15 days. Com plications set in:
acute respiratory distress syndrome, bacterial meningitis a n d severe sepsis with hospital-acquired
m icroorganism s. D uring the stay in ICU, after a n alternating but eventually positive evolution,
rehabilitation therapy w as instituted.
At discharge, after a length o f stay (LOS) o f 69 days, the patient w as alert a n d aw ake with
sensory a p h a sia a n d right hemiparesis.
He was referred to a neurologic rehabilitation clinic.
li Ophy przypudków/fl/«' \Ulllles
Drobne obrażenia
Siedmioletniego chłopca przyjęto do izby przyjęć szpitala klinicznego z po
woiln licznych obrażeń doznanych podczas zabawy z rówieśnikami.
W badaniu fizykalnym pacjenta odnotowano znaczące uszkodzenia skó
ry, zadrapania, otarcia na kończynach górnych oraz dolnych i na twarzy oraz
dwucentymetrową krwawiącą ranę szarpaną lewego ucha. Nie stwierdzono
uszkodzeń w obrębie układów.
Założono trzy szwy na ranę ucha, zadrapania zdezynfekowano, podano
środki przeciwbólowe. Zastosowano profilaktykę przeciwtężcową.
Minor injuries
A 7-year-old boy w as adm itted to the accident a n d em ergency departm ent o f the uni
versity hospital with num erous injuries w hich occurred while he w as p laying with his mates.
Physical exam ination revealed p ro fou n d lacerations, scratches a n d abrasions on the
patient's upper a n d lower extremities a n d his face with a two-centimeter bleeding laceration
of the left ear. N othing a b no rm a l w as detected on systemic examination.
Three stitches were applied to the ear, the scratches were disinfected, painkillers instituted.
A n anti-tetanus prophylaxis w as performed.
Zatrzymanie akcji serca

Do szpitala przywieziono karetką 58-letnigo nieprzytomnego pacjenta.
Przed utratą przytomności chory uskarżał się na silne bóle w klatce pier
siowej promieniujące do lewej łopatki.
U mężczyzny odnotowano znaczną otyłość [wartość wskaźnika masy ciała
(BMI) - 29], objawy sinicy i duszność. Podczas przyjęcia na oddział ratunkowy
tętno było niewyczuwalne, tony serca niesłyszalne. Obie źrenice były całkowicie
rozszerzone, stwierdzono obustronną reakcję na światło.
Wstępnie rozpoznano zatrzymanie akcji serca.
Natychmiast podjęto reanimację: uderzenie w okolicę serca, masaż zewnętrz
ny serca, 60 ucisków na minutę, intubacja, oddech wspomagany czystym tlenem
(O,), monitorowanie stanu pacjenta z zastosowaniem EKG, założenie dwóch
dożylnych kaniuli, wlew dożylny z soli fizjologicznej, dożylne wstrzyknięcie
100 ml 8,4% wodorowęglanów, defibrylacja ładunkiem 200 J.
Uzyskano dobrą odpowiedź na terapię, chory odzyskał świadomość.
(i. Opisy p rz y p a d k ó w / ó w \ t m l l n
Cardiac arrest
A 58 yciu old unconscious m ale patient w as b rought by am b ulan ce to the casualty a n d
em ergency departm ent o f the hospital. Prior to losing consciousness the patient com plained
o f severe thoracic p ain radiating to the left shoulder.
The patient w as overweight [body m ass index (BMI) - 29], cyanose d a n d g a sp in g for ah.
On adm ission to the Casualty Department, his pulse w as impalpable, the heart so u n d inaudible.
Both pupils were fully dilated a n d light reflex present bilaterally.
The presum ptive diagnosis o f cardiac arrest w as established.
Resuscitation w as initiated promptly.
First, a blow to precordium w as delivered, then an external cardiac m a ssa g e o f 60 com
pressions/m inute w as performed. The endotracheal intubation a n d intermittent positive
pressure ventilation with oxygen (0.) were applied. The constant ECG m onitoring w as provii l<■</
After the insertion o f two intravenous cannulae,the intravenous infusion o f norm al salim ■<///>/
intravenous bolus o f 100 m l o f 8 .4 % bicarbonate were administered. Finaly, defibrillation with
200 J sh o ck w as delivered.
The patient responded well to therapy a n d regained consciousness.
Rak gruczołu sutkowego

Pacjentkę w wieku 58 lat (dotychczas zdrową, nieródkę) przyjęto do szpitala
/, powodu wykrycia bezbolesnego guzka podczas samokontroli piersi.
Podczas badania palpacyjnego zauw ażono ruchom y guzek wielkości
groszku, umiejscowiony bocznie, powyżej lewej brodawki sutkowej. Lewa bro
dawka była nieznacznie wciągnięta, a kolor i struktura skóry zmieniono. Węzły
chłonne w lewym dole pachowym były widocznie powiększone. Ogólny stan
zdrowia pacjentki był dobry. Pierwsza miesiączka wystąpiła u chorej w 10. rż.,
ostatnia w 56. rż. Pacjentka przyjmowała doustne środki antykoncepcyjne prze/
■12 lata, do czasu ostatniej miesiączki. Sporadycznie paliła, przez ostatnie piyi
lat nadużywała alkoholu.
W ywiad dotyczący przebytych chorób nie wniósł znaczących inform.u |i
W wywiadzie rodzinnym odnotowano raka płuca u ojca chorej, matka nulu
miast zm arła na raka piersi w wieku 62 lat, u młodszej siostry zdiagnozownm >
czerniaka.
W celu potwierdzenia rozpoznania wstępnego - raka gruczołu sutkowogi >
chorą skierowano na mammografię i biopsję.
W wynikach badań przeprowadzonych dwa tygodnie później odnotowani >
„mammografia lewej piersi ukazała gęstą, zbitą masę w tkance tłuszczowej";
wynik przezskórnej, cienkoigłowej biopsji potwierdził wstępne rozpoznanie.
Przeprowadzono mastektomię z usunięciem pachowych węzłów chłonnych.
W badaniu histopatologicznym wykazano raka naciekającego o średnicy 1,5 cm,
bez przerzutów do węzłów chłonnych.
fi. Opisy p rzy p a d k ó w /fa s# s t u d i a
. I,ci '/.cnie pooperacyjne obejmowało podawanie tamoksylenu (10 mg dziennie)

i radioterapię klatki piersiowej. Wyniki wykonanych trzy tygodnie po zabiegu
leslow hormonalnych mieściły się w normie.
( )becnie stan ogólny pacjentki jest dobry i klinicznie uznaje się ją za wyle
czoną. Rozważa się zabieg rekonstrukcji piersi.
Breast cancer
A 58-year-old, previously healthy w om an, nulligravida, w as adm itted with a painless
lum p detected during breast self-examination.
On palpation, a movable, pea-size m ass lateral a n d cranial to the left nipple w as detected.
The patient's left nipple w as slightly pulled in, the colour a n d texture o f the skin w as changed.
The left axillary lym ph nod e w as visibly enlarged. The patient's general health w as good. Hei
m enarche took place at 10, last menstruation at 56. She w as on oral contraception for 42 years,
until her m enopause. Sh e adm itted to occasion al sm o kin g a n d drinking "over the lim it" for the
last 5 years.
Her p ast history w as unremarkable. Fam ily history sh o w e d lung cancer in her father. Hei
m other died o f breast cancer at the a ge o f 62. Her you nger sister w as d iagn osed with m alignant
m elanom a.
Presumptive diagnosis o f breast cancer w as established. A biopsy a n d a m a m m o gra p h y
were ordered to confirm the diagnosis.
The results o f exam inations perform ed two weeks later were as follows: "The m a m m o
graph y exam ination o f the left breast revealed a dense m ass in fatty tissue"; the fine-needle
aspiration biopsy confirm ed the initial diagnosis.
A m astectom y with axillary lym ph nod e excision w as performed. The histological exam i
nation sho w e d invasive carcinom a o f a 1.5 cm in diam eter without lym phatic emboli.
The post-operative treatment included tamoxifen a n d a course o f thoracic radiotherapy,
three weeks later, all h orm on levels were normal.
A t presen t, the patien t rem ains in g o o d clinical condition a n d clinically free o f tumor. The
breast reconstruction surgery is being considered.
Rozdział 7
Chapter 7
W aptece
In a pharmacy
Leki
Drugs
Lek - drogi podawania D r u g - routes of administration

Polish English
jelitowy/dojelitowy enteral
doustny oral
podjęzykowy sublingual
doodbytniczy rectal
pozajelitowy parenteral
zastrzyk (iniekcja) podskórny injection subcutaneous
dożylny intravenous
domięśniowy intramuscular
śródskómy intradermal
dooponowy intrathecal
dostawowy intra-articular
miejscowy dopochwowy topical vaginal
oczny ocular
donosowy nasal
inhalacja inhalation
/. W a p ii'i i il n a pharmacy
Lek - forma, postać Drug - form

Pollsh E n g lish
aerozol • aerosol
ampułki • ampules
ampułko-strzykawka • pre-filled syringe
balsam • balm
CZOpek, czopki (pl.) • suppository, suppositories (pi.)
drażetka, tabletka powlekana • coated tablet

• emulsion
emulsja
fiolki • vials
globulka • intravaginal tablet
granulat • granules
kapsułki • capsules
krem • cream
krople • drops
lewatywa, wlewka doodbytnicza • enema
lotion • lotion
maść • ointment
maść natłuszczająca • greasy ointment
maść, mazidło, płyn do wcierania • liniment
nabój • cartridge
nalewka • tincture
pasta • paste
pianka • foam
• pill
pigułka
plaster (opatrunkowy) • band aid
• patch
plaster (transdermalny)
proszek • powder
puder • powder
• solution
roztwór
• juice
sok
spray • spray
syrop • syrup
tabletki • tablets
tabletki do ssania • lozenges
tabletki musujące • effervescent, soluble tablets

tabletki o przedłużonym uwalnianiu (MR) • modified release tablets (MR)
tabletki podjęzykowe • sublingual tablets
tabletki powlekane • nulled tablets
tabletki rozpuszczalne • rtlrivesi rut tablets
wyciąg • e<lll I I I 1
zawiesina • sin/irinlnn
zawiesina do infuzji • llllllth in
zawiesina do płukania gardła • gatgb
żel • U0I
/.W <\\)U'i?lln a p lu m m y
_________________ IB?
lek grupy Drug - groups
1'ollłh English
• antybiotyk • antibiotic
• antyseptyczny • antiseptic
• bakteriobójczy * bactericidal
• cytostatyczny • cytostatic
* hipoglikemiczny • hypoglycemic
• hormonalny • hormonal
* immunosupresyjny • immunosuppressant
• moczopędny • diuretic
• napotny • diaphoretic
• nasenny • hypnotic
• nasercowy • cardiac, cardiotonic
* obniżający ciśnienie • hypotensive
• odkażający • disinfecting
• odwadniający ‘ dehydrating
• osłaniający * protective
• podwyższający ciśnienie • hypertensive
• przeciw nadkwasocie ’ antiacid
* przeciwastmatyczny * antiasthmatic
• przeciwbólowy • analgesic
• przeciwcukrzycowy • antidiabetic
• przeciwdepresyjny " antidepressive
* przeciwdiuretyczny • antidiuretic
• przeciwgorączkowy • antipyretic
• przeciwkaszlowy • antitussive, antibechic
• przeciwkrwotoczny • antihaemorrhagic
• przeciwpadaczkowy • antiepileptic
• przeciwświądowy • antipruritic
• przeciwwymiotny • antiemetic
* przeciwzakrzepowy • anticoagulant
• przeciwzapalny • antiinflammatory
• przeczyszczający • laxative, purgative, aparient
• przywracający siły • restorative
• psychotropowy * psychotropic
• rozszerzający naczynia • vasodilalting
• sercowo-naczyniowy • cardiovascular
• steroidowy • steroid
• ułatwiający zasypianie ’ sleep-inducing
• uspokajający • sedative, tranquillizing
• wspomagający • adjuvant
• wykrztuśmy • expectorant
• znieczulający ‘ anaesthetic
• zwężający naczynia ‘ vasoconstricting
/ W dptectZ/n a pharmuty
Leki - sto sow aniu - c za sow n ik i Drugs - directions of use - verbs
Polish English
• połknąć • swallow
• położyć, umieścić • place
• popić • wash down
• • spread
rozprowadzić
• rozpuścić • dilute
• rozpylić • spray
• stosować • apply
• wdychać • inhale
• wetrzeć • rub
• wkraplać • instill
• wm asować • massage
• wprowadzić, umieścić • insert
• wstrzyknąć • inject
• wymieszać • mix
• wziąć • take
• żuć •
chew
Lek - wydawanie Drug - dispensing
Polish English
• dostępny bez recepty, w wolnej • non-prescription (OTC)
sprzedaży (OTC)
• recepturowy, na receptę * prescription
Leki - podawanie Drugs - administration

Polish English
• co 2 godziny q2h • every two hours
* co 3 godziny q3h • every three hours
• co 4 godziny q4h • every 4 hours
* co drugi dzień qod * every other day
• co godzinę qh • every hour
• codziennie qd • every day
• cztery razy dziennie qid * four times a day
• dowolnie ad lib. • freely, as desired
• dwa razy dziennie bid • twice a day
• gdy potrzeba prn • as required, needed
• każdego wieczoru qpm • every evening
• każdej nocy qn • every night
• na czczo • betarr the Insl meal
• przed kolacją/po kolacji • before ititer supper
’ przed obiadem /po obied/ie • before utter dinner
T przed posiłkiem /po posiłku ac/pc • before/after meal
/, W dpt lin (ipluimuity
przed snem hs • before bedtime

przed śniadaniem / • before/after breakfast
/p o śniadaniu
p rzed /p o a/p ’ before/after
trzy razy dziennie tid • three times a day
tyle, ile potrzeba qi • as much as desired
w razie konieczności Ss • as necessary
Recepta
Świadczeniodawca
Pacjent Oddział N FZ
Uprawnienia
Ch. przewlekłe
PESEL
Rp.
Data wystawienia Dane ident. i podpis lekarza
Data realizacji od dnia
Dane podmiotu drukującego

/ linnplinimaty
Recepta Prescription
Polish English
• choroby przewlekłe • chronic diseases
• data • date
• kod kreskowy recepty • prescription bar code
• numer recepty • prescription number
• oddział NFZ • NHS region
• pacjent * patient
imię i nazwisko first name and family name
adres zamieszkania address
PESEL personal identification number
• pieczęć i podpis lekarza • doctor's stamp and signature
' Rp. (od tac. recipe - weź) • superscription
nazwa leku name of medication
ilość amount
dawkowanie dosage
• świadczeniodawca - clinic, hospital issuing the prescription
• uprawnienia • patient entitled to discounts
Ulotka leku Patient information leaflet
Polish English
• stosowanie • administration
• przeciwwskazania • contraindications
* prezentacja leku • drug description
• wskazania * indications
* inne informacje • other information
• objawy uboczne, niepożądane • side effects
• przechowywanie ’ storage
Rośliny używane w arom aterapii Plants used in aromatherapy

Polish common English common Działanie (np.)/Usage (e.g.)
name name
anyż anise wykrztuśne, przeciwskurczowe, moczopędni
bazylia basil wspomagające trawienie, tonizujące
bergamota bergamot uspokajające, kojące, regulujące apetyt;
efektywnie działa w trądziku, opryszczce,
ospie, czyrakach; odstrasza owady
cynamon cinnamon antyseptyczne, antyoksydacyjne,
hiperleriniezne; afrodyzjak
cyprys cypress ściiigająi e, moczopędne, anty reumatyczne,
pry.tvl wpolowr
cytryna lemon łlMlylhll- l l ' l v |lli\ |M / t v iw /.ip .» ln r
/.W lipiec ('/In II pluli 1)1(11y
181
d rzewi i ■.iiiiilnlwiKul dezynfekujące i antyseptyczne
sandałowe
eukaliptus cut alyptus dezynfekujące, antyseptyczne; działa
udrażniająco na zatoki, odstrasza owady
goździk clove analgetyczne, antyseptyczne, rozkurczowe
korzenny
jałowiec juniper antyseptyczne, napotne, antyreumatyczne,
moczopędne
jaśmin jasmine antydepresyjne
koper fennel moczopędne, wzmagające łaknienie,
wspomagające laktację
lawenda lavender redukujące zmęczenie psychiczne i fizyczni',
bóle głowy, zwalczające bezsenność
limonka lime hamujące łaknienie
mandarynka tangerine wzmagające łaknienie, wspomagające
produkcję żółci
mięta peppermint pomocne przeciw poparzeniom słonecznym,
pieprzowa chorobie lokomocyjnej, niestrawności, bólach
głowy
mięta zielona spearmint rozkurczowe, analgetyczne, wykrztuśne
paczula patchouli antydepresyjne, odwadniające; afrodyzjak
palisander rosewood relaksujące
pelargonia rose geranium przeciwzapalne
I'omarańcza orange stymulant nastrojów; działa wspomagająco
na wytwarzanie żółci
rozmaryn rosemary zmniejszające zmęczenie psychiczne
i fizyczne; pomocniczo przy bólach głowy,
problemach z pamięcią
róża rose relaksujące, odświeżające, zmniejszające
napięcie, niepokój i depresję, odmładzające
skórę, pomocne przy tłustej i wrażliwej skói /.i
rumianek camomile zmniejsza nerwowość, depresję i bezsenność,
pomocniczo przy suchej skórze, trądziku,
egzemie, bólach menstruacyjnych
sosna pine zmniejszające stres emocjonalny, problemy
oddechowe, zmęczenie
szałwia sage relaksujące, odprężające, rozgrzewające
trawa lemongrass przeciwzapalne i grzybobójcze
cytrynowa
(palczatka)
ylang-ylang ylang-ylang relaksujące; pomocniczo przy tłustej skórze
/ . W d p t m 1//» 11 ii h t i i i m i i y
Inne rośliny lecznicze Other medicinal plant%

Polish English
• aloes • aloe
•
* arcydzięgiel angelica
i • arnica
• babka • plantain
* belladonna ■ B belladonna, deadly nightshade
* bluszcz • ivy
• borówka • , cowberry
•
• brzoza birch
• cebula • onion
• chmiel e hop
* czarny bez : • black elder
• cząber » savory
• czosnek • garlic
• gałka muszkatołowa • nutmeg
• głóg pospolity • hawthorn
• imbir • ginger
• jemioła mistletoe
• kardamon • cardamon
• kasztanowiec zwyczajny (kasztan) # chestnut
• kminek • caraway
* koper włoski • fennel
• krwawnik pospolity • yarrow
kurkuma ,m | | • turmeric
• lipa • lime (linden)
* lubczyk • lovage
* majeranek • marjoram
• mak • poppy
• malina • raspberry
• malwa • hollyhock
• melisa • lemon balm/sweet balm
* mniszek lekarski • dandelion
• nagietek • marigold
* orzech włoski • walnut
•
• owoc dzikiej róży rosehip
• pieprz » pepper
•
* pierwiosnek lekarski cowslip
• piołun « wormwood
• pokrzywa • nettle
• pszenica wheat
• senes • senna
■ s i e m i ę lniane • lln\i'ril, i/imr'fi/
• skrzyp pospolity • lull\r util
* szafran • MlftlUII
r
/.W aptece/to u phmw
* Irusknwk# ’ strawberry
• ty miti nek • thyme
• waleriana ’ valerian
' wierzba ' willow
• żyto • rye
Ulotka - instrukcje i ostrzeżenia

Leaflet - directions and warnings
Instrukcje i ostrzeżenia Directions and warnings

Polish English
i bronić przed światłem i wilgocią. Protect from light and moisture.
1 )o podawania dożylnego. To be administered intravenously.
I )o rozcieńczenia w wodzie. To be diluted in water.
1 >obrze wstrząsnąć przez użyciem. Shake well before use.
Informacja o stosowaniu i dawkowaniu: For indication and dosage see enclosed leaflet.
/.obi załączona ulotka.
Instrukcje i ostrzeżenia. Directions and warnings.
M li dolegliwości utrzymują się powyżej If symptoms persist for more than (...) days,
(...) dni, należy skonsultować się consult your doctor.
/, lekarzem.
Należy poinformować lekarza Your doctor should be informed about all the
i >wszystkich przyjmowanych lekach. drugs you take.
Nie należy prowadzić pojazdów Do not operate motor vehicles.

mechanicznych.
Nie podawać dzieciom poniżej (...) roku Do not give to children under (...)
życia.
Nie przekłuwać i nie palić, nawet po Do not puncture or burn even if empty.
opróżnieniu.
Nie przekraczać daty ważności podanej Use by expiration date printed on package.
na opakowaniu.
Nie rozpylać w okolicy oczu. Do not spray near eyes.
Nie stosować częściej niż co (...) godziny/ Do not take more frequently than every (...) hour
/(...) razy na dobę. /(...) times a day.
Nie stosować dłużej niż (...) po pierwszym D o not use longer than a (...) after first opening.
otwarciu opakowania.
Nie stosować podwójnej dawki w celu Do not use a double dose when you missed the
u/.u pełnienia pominiętej. previous one.
Nu* z.iUi .1 ■.i*,* d/.ieciom poniżej (...) roku Not suitable for children under (...) years of age.
życia.
/ W(iplcif/M ttphnmny
184
1’(ilkliąc, popijając niewielki) ilości.) wody. Swallow with a glass of w ain
Przechowywać w chłodnym miejscu. Store in a cool place.
Przechowywać w miejscu niedostępnym Keep out of reach of children.

dlii dzieci.
Przechowywać w szczelnie zamkniętym Store in a well-closed container.
pojemniku.
Przechowywać z dala od ciepła i promieni Store away from heat and direct sunlight.
słonecznych.
Przyjmować przed jedzeniem/ To be taken before meals/after meals.
/p o jedzeniu.
Ściśle przestrzegać dawkowania Dosage and administration should be closely
i sposobu podawania. followed.
Tylko do użytku zewnętrznego. For external use only.
W przypadku przedawkowania należy In case of overdose seek professional assistance.

zwrócić się o pomoc do lekarza.
Dialogi
Conversations
D ialog 1 Conversation 1
Polish English
P: Dzień dobry pani. Ph: Good morning, Madam.
K: Dzień dobry, panie magistrze. C: Good morning, Sir. (-Master in Pharmacy)
P: Co mogę podać? Ph: What can 1do for you? (-W hat can 1give
you?)
K: Poproszę coś na ból głowy. Okropnie C: Give me something for a headache, please.
mnie boli od samego rana. I've had a horrible headache since early
morning.
P: Co pani zazwyczaj przyjmuje na ból Ph: What do you usually take for a headache?
głowy?
K: Nie wiem. Nie pamiętam nazwy. C: 1don't know. 1don't remember the name.
P: lak wygląda ten lek? Ph: What does this drug look like?
K: 1Już,a, biała, płaska, okrągła tabletka. C: A big, white, flat, round tablet.
P: Iłardzo duża? Ph: Very big?
K: Tak. Rozpuszczalna. C: Yes. Soluble.
P: ( liyba myśli pani o (...). Ph: You must be thinking about (...).
K: t), tak. To właśnie to. C: Oh, yes 1b ui\ It.
P leśli chce pani wziąć tabletkę teraz, I'll II you want Io taken tablet right now, there
to na stoliku jest woda i kubeczki ■.ome witlet antiplustU <ups on the table.
jednorazowe.
k Wspaniale Tylko zapłacę. Ile lo kosztuje 1' l (unit III pay fllst Haw I7\U< h Is It?
P Dwanaście sztuk 1.’ /lutych I'li Iwelvi lotypei IJtablets
l\ Poproszę t III base It
/W ,\\)\eu'lIn a pharmacy
____________________ 189
1 C zy . 11 >|mi ii 1>u i ,'i' len lek? Ph: Do you often take It?
K: Raz, dwa i.i/.y w miesiącu. C: Once or twice a month.
1 Szybko przynosi pani ulgę? Ph: Does it quickly relieve pain?
K: Od razu. C: Oh, immediately.
1 Proszę tylko pamiętać, że nie można brać Ph: Just remember not to take more than eight
więcej niż osiem tabletek dziennie. tablets a day.
K: Dobrze, będę pamiętać. C: OK. 1will.
D ialog 2 Conversation 2
Polish English
F: Dzień dobry panu. Ph: Good morning, Sir.
K: Dzień dobry, pani magister. C: Good morning, Madam. (~Masterin
Pharmacy)
1 W czym mogę pomóc? Ph: How can 1help you?
K: Czy mogę coś dostać na kaszel? C: Can you give me something for a cough?
1 Co to za kaszel: suchy czy mokry? Ph: What kind of cough is it: dry or productive?
K: Suchy, męczący kaszel. C: It's a dry, persistent cough.
F: To dla pana? Ph: It's for you, isn't it?
K: Nie, dla mojego syna. C: No, it's for my son.
F: Ile ma lat? Ph: How old is he?
K: Dziesięć. I jeszcze jedno, ma cukrzycę. C: Ten. And one more thing, he has
Poproszę coś bez cukru. diabetes. 1need something sugar-free.
F: Dobrze, że pan o tym mówi. Syropy są Ph: Good that you've mentioned it. Syrups are
zazwyczaj bardzo słodkie. Ale mam y usually very sweet. But we have something
też dla diabetyków, np. (...). special for diabetics, e.g. (...).
K: Nie znam go. Czy jest dobry? C: 1don't know it. Is it good?
F: To najczęściej kupowany przez Ph: It's the bestselling syrup for diabetics.
diabetyków syrop.
K: To ja też go wezmę. W jakiej jest cenie? C: So, I'll take it, too. What's the price?
F: Trzynaście złotych za butelkę. Ph: Thirteen zloty per bottle.
K: Poproszę. C: I'll have it.
F: Tu są informacje o dawkowaniu: Ph: Here is dosage information: three or four
trzy lub cztery razy dziennie po pół times daily, a half of teaspoon. Give it to yum
łyżeczki. Proszę podaw ać dziecku po child after a meal.
posiłku.
k : 1lobrze. Dziękuję. Do widzenia. C: OK. Thank you. Good bye.
F: Życzę mu szybkiego powrotu do Ph: 1wish him a speedy recovery Good bye.
zdrowia. Do widzenia.
T
Rozdział 8
Chapter 8
Na uniwersytecie medycznym
At medical university
W ładze uczelni University authorities

Polish English
* rektor • rector
• prorektor ' vice rector, deputy rector
• kanclerz • chancellor
■ dziekan * dean
* prodziekan ’ vice dean, deputy dean
• prodziekan do spraw studenckich • deputy dean for students' affairs
• kierownik * head (of the department)
Nauczyciele akademiccy Teaching and administrative staff

i personel administracyjny
Polish English
• profesor • professor
* profesor nadzwyczajny * associate professor
• doktor habilitowany, docent * associate professor
• koordynator * coordinator (assistantprofessor)
• adiunkt • associate professor (tutor, lecturer)
• opiekun pracy, np. magisterskiej • tutor
* starszy wykładowca • senior lecturer
• wykładowca • lecturer
• asystent • assistant
• kwestor • bursar
Stopnie naukowe At ndemlc titles

Polish 1 uglUli
llienejitl ■ Ih ruthnr Inn hrlui (HA/BSt)
III. If , w in • iikkiki IMA/M\i)
H. N.i uniwersytecie mrdycznym//lf mnlhnlimtvvisity
doktor • philosophy doctor (PhD)

doktor h.iliililow.my • assistant professor
profesor ’ professor (Prof.)
Studenci Students
Polish English
student pierwszego roku studiów • the first year student, freshman
student drugiego roku studiów • the second year student, sophomore
student trzeciego roku studiów • the third year student
student czwartego roku studiów • the fourth year student
student piątego roku studiów • the fifth year student
student szóstego roku studiów, student • the sixth year student, the final year student
ostatniego roku
słuchacz studiów podyplomowych • postgraduate student
absolwent • graduate, alumnus
student będący na wymianie • exchange student
praktykant • trainee
stażysta • intern
Organizacja studiów Organization of studies

Polish English
Akademicki Związek Sportowy (AZS) H Students' Sports Association
•
aula lecture hall, lecture theater
•
biblioteka library
•
biuro zakwaterowań accommodation office
•
blok kliniczny rotation
•
bufet, stołówka canteen
•
chór choir
•
ćwiczenie class, practical
•
drugi termin egzaminu the second exam attempt
•
dziekanat dean's office
•
dzień rektorski free rector's day
•
egzamin komisyjny examination board exam
•
egzamin końcowy final exam
•
egzamin pisemny written exam
•
egzamin praktyczny practical examination
•
egzamin teoretyczny theoretical examination
egzamin ustny oral exam
egzamin wstępny entrance exam
fakultety • electives, optional courses
•
grant grant
•
Inauguracja roku akademickiego Inauguration (t eremony)
•
indeks student hook
II N.i iin lw rn y lM lt* in e d yc /n yin M f inrtlltal unlvrisily
• Indywidualna organizacja studiów • Idlvldual class schedule

(IOS)
• indywidualny lok studiów (1TS) " student-selected programme
• kalendarz akademicki • academic calendar
• karta zaliczeniowa ’ evaluation/examination chart
• kartkówka • quiz
• katedra • chair
• kliniczny • clinical (training)
• kliniczny blok praktyczny • clinical classes, rotations
• klub • club
• kolokwium • test (credited)
• książeczka zdrowia studenta • student's health book
• laboratorium • laboratory
• legitymacja studencka • student's ID
• nagroda ’ award
• ocena * grade
• ocena bardzo dobra (5) • excellent
• ocena dobra (4) • good
• ocena dostateczna (3) ’ satisfactory
• ocena dość dobra (3,5) ’ fairly good
• ocena niedostateczna (2 ) * unsatisfactory
• ocena ponad dobra (4,5) • very good
• oddział • department
* opłata • payment
• pierwszy termin egzaminu • the first exam attempt
• praca badawcza • research work
• praca dyplomowa • thesis
• praktyka * attachment, summer training, practice,
clerkship
• prawo wykonywania zawodu • registration
• przedkliniczny (blok) • pre-clinical (training)
* przedmiot • subject, course
• przerwa zimowa • winter break
• rada pedagogiczna • educational board
• rekrutacja • admission
• rok akademicki • academic year
• sala wykładowa • lecture room
• samorząd studencki • student's council, students' union
* semestr ’ semester, term (1/2 of the year)
• seminarium * seminar
• sesja (egzaminacyjna) • rxiimliudlon session
• sesja poprawkowa ' irlukr session
• slaż (podyplomowy) • Internship
■ Studenckie Towarzystwo Naukowe • student's 'xlentlflt Society
(SIN )
ii N ,i u n l w m y l r d f i w t y m y m / A t i m l l u i l u n lv a s lt y
stypendium • scholarship
sylabuN • syllabus
szkolenie • training
szkolenie poza programowe • elective period
test końcowy • end-of-term test
trzeci termin egzaminu ’ the third exam attempt
warunek, ostrzeżenie • probation
wręczenie dyplomów • graduation
wydział • faculty
wykład • lecture
wyróżnienie • distinction
zajęcia • classes
zaliczenie • signature, credit (pass/fail)
zaliczenie na ocenę • credit with grade
Kącik językowy
Language corner
Polish English
• być na urlopie dziekańskim • be on dean's leave
• mieć urlop dziekański * have dean's leave
• nie zdać egzaminu (oblać egzamin) * fail an exam
• odwołać się •
appeal
• otrzymać stypendium • receive a scholarschip
• pow tarzać/repetow ać rok •
repeat the year
• przełożyć egzamin • put off an exam
• przyjąć na uniwersytet •
admit to university
•
przystąpić do egzaminu • sit an exam
•
ubiegać się o stypendium • apply for a scholarschip
• wypełnić formularz • fill in a form
•
wyrzucić ze stu d iów /z uniwersytetu o expel from university
• wziąć urlop dziekański •
take dean's leave
•
•
zdać egzamin pass a exam
•
złamać zasady breach the rules
Rozdział 9
Chapter 9
W szpitalu
In hospital
Szpitale - typy Hospitals - types

Polish English
• miejski • municipal
* ogólny • general
• państwowy • public
• powiatowy • district
• prywatny • private
• specjalistyczny • specialist
• uniwersytecki, kliniczny ’ teaching, university, clinical, clinic
• wojewódzki ’ regional
Personel lekarski M edical staff

Polish English
• asystent • assistant
• konsultant • consultant
* konsultant krajowy • national consultant
” konsu 1tant wojewódzki • regional consultant
* lekarz • physician
• lekarz dyżurny • doctor-on-duty
• lekarz klinicysta • clinician
• lekarz miasta • chief physician of the city
• lekarz prowadzący ’ attending physician
* ordynator • head ol the ward
• rezydent • resilient
• specjalista • s p u la lltt
• stażyila * intern
• zastępca (/ ca) ordynatora • deputy heiidnt the willil
w sipltnluZ/n hospital |
__________________ [171
'ersoocl ■11>-11y</ 11y średniego szczebla Nursing staff
1'oIInIi English
naczelna pielęgniarka szpitala • staff nurse, head nurse
•
pielęgniarka nurse
pielęgniarka dyplomowana • registered nurse
•
pielęgniarka epidemiologiczna epidemiological nurse
pielęgniarka instrumentariuszka • scrub nurse, theatre nurse
pielęgniarka odcinkowa • charge nurse
pielęgniarka pomocnicza • aide, assistant nurse
pielęgniarka rejonowa • district nurse
pielęgniarka szpitalna • staff nurse
pielęgniarka środowiskowa • community nurse
położna • midwife
pomoc pielęgniarska • nursing assistant
przełożona pielęgniarek • staff nurse, head nurse
siostra oddziałowa • departmental sister, charge nurse
zespół terapeutyczny • health care team
Adm inistracja i personel pom ocniczy Administration a n d support Staff

Polish English
•
dietetyk dietitian, diet consultant
doradca • counselor
dyspozytor • dispatcher, emergency medical
farmaceuta (m.), farmaceutka (f.) 0 pharmacist
fizjoterapeuta • physiotherapist
e
instruktor gimnastyki leczniczej remedial gymnast
instruktor terapii zajęciowej • occupational therapist
kapelan • chaplain
•
kierowca driver
laborant (m.), laborantka (f.) •
laboratory assistan t
logopeda • speech therapist
pedikiurzystka • chiropodist
pracownik archiwum szpitalnego • medical records clerk
pracownik opieki społecznej • medical social worker
ratownik medyczny • paramedic
rejestratorka • receptionist
sanitariusz • hospital porter, orderly
technik • technician
technik rentgenowski • radiographer
W sipltiilu/Vfl hospital
Pomieszczenia szpila 1no Hospital rooms

Polish English
• apteka szpitalna • dispensary
• bank danych •
medical records department
• bank krwi •
blood bank
• blok operacyjny •
operating theater/suite/room (OR)
• brudownik • dirty utility room
• centralna sterylizatornia • central sterile supply department (CSSD)
gabinet lekarski • doctor's office, surgery
• główny magazyn • bulk stores
•
intensywna terapia, oddział • intensive care unit (ICU)
intensywnej opieki medycznej (OIOM)
• 9
izba przyjęć admissions
•
laboratorium •
pathological laboratory
• 9
m agazyn narzędzi i sprzętu storage room, clean utility
• miejsce przygotowania chirurgów • scrub room
•
oddział (poszczególne oddziały • ward (for particular wards
- zob. specjalizacje) - see: specializations)
• pokój instrumentariuszek • scrub nurse room
•
pokój przygotowań 9
preparation room
• pokój zabiegowy • treatment room
• 9
pralnia laundry
• przychodnia, poradnia • outpatient department
• 9
radiologia radiology, X-ray department
• sala chorych • bay
•
sala operacyjna • operating room (OR)
• sala pooperacyjna •
recovery room
• sala porodowa 9
delivery room, labor room
• sala premedykacyjna •
premedication room
•
sala wybudzeń •
postoperative room
•
stacja dializ •
dialysis center
• sterylizatornia 9
sterilizing room
•
szpitalny oddział ratunkowy (SOR) • accident and emergency (A & E)
• 9
śluza (sanitarna) sluice (sanitary)
• •
zakład diagnostyki obrazowej imaging and radiology center
Oddział - wyposażenie Ward - equipment

Polish English
• •
agrafka safety pin
• aparat do USG • USC unit
• aparat EK( l • I ( (i let llltle!
elektrody elet 1lodes
SHiiwki mu Hull i ll/n
zaplw in iinllllU
nili hiek z /iiphem ihyllini stii/i
'i w upltalu//fi Im p ih il
• bedpan
■ basen
• bielizna pościelowa • bed linen
• fcteleezka na krew • blood bottle
• buteleczka na mocz • urine bottle
* butla z tlenem oxygen cylinder
• centymetr (taśma miernicza) • measuring tape
• cewnik • catheter
• chodzik, balkonik * walker, walking frame
* chusteczka • tissue
• defibrylator • defibrillator
• dozownik, aplikator • applicator
* elektrody defibrylatora • defibrillator paddles
• gąbka • sponge
* glukometr • glucometer
■
• gorset ortopedyczny back brace
•
• historia choroby case notes
• igła • needle
• inkubator incubator
• kaczka, naczynie na mocz • urinal
• kamerton • tuning fork
• kaniula • cannula
• kleszczyki • forceps
•
• koc blanket
• kołdra • comforter
■ kołnierz do stabilizacji szyi • cervical collar
• kołyska • bassinet, cradle
• kozetka lekarska • examination couch
• kran • tap, faucet
• kroplówka, wlew dożylny • infusion drip, intravenous
* kuchenka • cooker
• kula (inwalidzka) • crutch
* laska • walking stick
o
• latarka torch, pen-torch
* lodówka • fridge
• lusterko czołowe • head mirror
• 1usterko laryngologiczne • laryngeal mirror
• łazienka • bathroom
• łóżeczko dziecinne • cot
• łóżko • bed
• materac • mattress
• materac przeciwodleżynowy • anti decubitus mattress
’ miska • basin
• młotek neurologiczny • patella, percussion hammer
* naczynie, zbiornik • in tptacie
• ucieczka (miseczka na brtlily) • khtnry dish, rtcelvti
') W szpltalu/M hospital
• nosze • stretcher
• nożyczki • scissors
• oftalmoskop, wziernik oczny • ophtalmoscope
•
opaska ściskająca podtrzymująca • abdominal support
brzuch
• opaska uciskowa • tourniquet
•
otoskop, wziernik uszny •
auriscope, otoscope
• parawan o ward screen
• pieluszka •
nappy
• podkład • rubber sheet
• podpaska • sanitary napkin, sanitary pad
• podpórka pod poduszkę • bedrest
• poduszka • pillow
• pojemnik na mydło • soap dispenser
• pojemnik na plwocinę • sputum pot
• pompa próżniowa • vacuum pump
• pończochy uciskowe • compression stockings
• pościel • bedclothes, bed linen
• probówka • test-tube
• próbka (materiał do badania) • sample, specimen
• prysznic o
shower
• prześcieradło • sheet
przyrząd do mierzenia ciśnienia krwi, sphygmomanometer
sfigmomanometr
gruszka bulb
mankiet cuff
przyrząd do mierzenia wzrostu stadiometer, height measure
respirator respirator
resuscytator resuscitation machine
ręcznik towel
rękawiczki jednorazowe disposable gloves
spirometr peak flow meter
sterylny zestaw opatrunkowy ready-packed (pre-packed) sterile set
stetoskop, słuchawki lekarskie stethoscope
stojak na kroplówkę drip stand
strzykawka syringe
szafka na leki i narzędzia cabinet
szkło powiększające magnifying glass
szpatułka tongue depressor, spatula
sztuczna kończyna artificial limb
świadectwo lekarskie medical certificate
tablica do badania widzenia barw color vision i hart
tablica Snellena (do badania ostrości knrlltn's i hint
wzroku)
tampon 111111/1011
lemioinelt Ihi'nuoinrli'i
W sz p ita lu / / « h o s p ita l
W.C., ln.ilrl.i iihlkili pi • toilet, restroom

wagn • scales, weighing scales
•
wenflon cannula
worek cewnika • catheter bag
•
worek na śmieci disposal bag
worek, torba na drenaż • drainage bag
0
wózek trolley
0
wózek inwalidzki wheelchair
0
wziernik speculum
wziernik do badania jam nosa 0
nasal speculum
O
wziernik odbytniczy, proktoskop proctoscope
wziernik pochwowy 0
vaginal speculum
O
zagłówek headboard
zasłona • curtain
żel nawilżający 0
lubricating jelly, gel
Pierw sza pom oc, opatrunki First aid, dressings

Polish English
bandaż • bandage
0
bandaż elastyczny elastic bandage
bandaż gazowy gauze bandage
0
bandaż zwijany roller bandage
chusta czworokątna • quadrangular bandage
0
gaza gauze
0
gaza higroskopijna absorbent gauze
0
gazik cotton pad
gips • plaster
0
lignina wood-wool, xylogen
opaska podtrzymująca 0
suspensory bandage
0
opatrunek gipsowy, opaska gipsowa plaster (of Paris) cast
plaster, przylepiec • sticking plaster, adhesive plaster
0
poduszeczka z gazy, tampon gauze pad
przylepiec w taśmie, na rolce 0
adhesive tape
0
tampon gauze pack
wacik 0
swab, pledget (cotton wool)
O
wata cotton wool
Sala operacyjna - wyposażenie Operating room - equipment

Polish English
aparat do narkozy • anesthesia machine
dren • drain
fotel ginekologiczny • ginecological unit
lolel stomatologiczny • stomatology unit
W s/|)ii,ilu///( h o s p ita l
• kardiomonitor wielofunkcyjny * electronic monitor

• lampy operacyjne • operating room lights
• laparoskop •
laparoscope
• maszyna do krążenia pozaustrojowego •
heart-lung machine
• mikroskop operacyjny •
operating microscope
• •
przyrząd do koagulacji electrocautery machine
koagulacja monopolarna monopolar coagulation
koagulacja bipolarna bipolar coagulation
• •
pulsoksymetr pulse oximeter
• •
ssak ultradźwiękowy (CUSA) cavitron ultrasonic surgical aspirator (CUSA)
•
ssaki • suctions
• •
stacja pomp infuzyjnych infusion pump mount
• stolik anestezjologiczny ■
anesthesia cart
• stół operacyjny •
operating table
• stół ze stali nierdzewnej •
stainless steel table
•
urządzenie do pomiaru ciśnienia • automated blood pressure measuring
machine
• zestaw narzędzi chirurgicznych • sterile instruments set
Zespół operacyjny - strój Operating te am -scru b s

Polish English
• fartuch (długi) • gown (long)
• maska • mask
* ochraniacze na buty ■ shoe protective covers
* ochronne nakrycie głowy * protective cup
• okulary ochronne ' glasses, shades
• rękawiczki chirurgiczne • surgical gloves
• strój operacyjny ’ surgical scrubs/clothing, theater pyjamas
Narzędzia chirurgiczne Surgical equipment

Polish English
•
drut, pręt * rod
•
gwóźdź • nail
•
hak • retractor
• igła • needle
• imadło do igieł • needle holder forceps, needledriver
klem naczyniowy • hemostat
• klem, zaciskacz • clamp
• kleszcze * forceps
• kleszcze do kruszenia kamieni ’ lithotrite
•
kleszcze położnicze • obstetrical forceps
•
kleszczyki • fort *70 , tWPC/r>n
W\/|)li.ilu///i hoipltul
• klivi/i .-\ l i ' .......... Kochera • Kocher's forceps

(pOilll, Imii ller)
• kles/i /.yki do kamieni moczowych • gorget
• lancet • lancet
• łyżka kostna •
bone spoon
• nici o thread
• nożyce •
scissors, forceps
• nóż elektryczny, elektroskalpel • electroscalpel
• osteotom, dłuto kostne osteotome
• pean • pean, hemostat, hemostatic clamp, arterial
forceps
• pęseta, pinceta, szczypczyki • tweezers
• piła ■
saw
• pin •
pin
•
raspator • surgical raspator
• retraktor • retractor
• rozszerzadło Hegara (hegar) • Hegar's dilator
• rozw ieracz do ran • wound retractor
• skalpel • scalpel
• stapler • stapler
szczypczyki anatomiczne • anatomical tweezers
• szczypczyki chirurgiczne • surgical tweezers
• śruba o
screw
• trepan • trephine
• trokar • trocar
• zaciskacz do jelit • intestinal suture forceps
Cięcia chirurgiczne Surgical incisions

Folish English
• gómoprzyśrodkowe • upper midline
• klatki piersiowej • thoracotomy
• Kochera • Kocher's
• Morrisa • Morris's
• poprzeczne • transverse
• przezprostne • paramedian
• Rutherforda Morrisona • Rutherford Morrison's
środkowoszyjne •
middle cervical
Typy szwów Types o f sutures

Polish English
• adaptacyjny •
coaptation
• atraumatyczny •
atraumatic
• ciągły • <luiln
I
cn 3 <*> 'Ti Sr w 2 .
^ g S) o2 3(D "S' §'
<-t*
5- e S* 3
(DR ? 3*
i §• P p
N fi!
P
s.
(D 1
fsil
o
& =3 o- "O =& ic
l a s
^ p 5- ■5 ł s *
ft)
3?
er
er
c itT
Specjalizacje i specjaliści /Specializations and specialists

Specjalizacja Przym iotnik Przedm iot zainteresowania
Specjalista Specialist
Specialization Adjective Field ofinterest
' alergolog alergologist ’ alergologia • alergologiczny • schorzenia alergiczne, uczuler :
• anestezjolog anesthesiologist anestezjologia • anastezjologiczny • znieczulanie
• angiolog angiologist angiologia • angiologiczny • choroby i zmiany naczynie vce
• chirurg surgeon chirurgia • chirurgiczny •
leczenie operacyjne
• chirurg dental surgeon chirurgia • chirurgiczny • lecznie operacyjne jamy ustr.e
stomatologiczny stomatologiczna
• chirurg facio-mandibular chirurgia * twarzowo-szczękowy •
leczenie operacyjne jamy ustnej
twarzowo-szczękowy surgeon szczękowo-twarzowa i twarzoczaszki
• dermatolog dermatologist • dermatologia • dermatologiczny •
choroby skóry
• diabetolog diabetologist ' diabetologia • diabetologiczny •
cukrzyca
• endodonta endodontist stomatologia endodontyczny •
choroby miazgi zęba i tkanek
zachowawcza okołowierzchołkowych
z endodoncją
• endokrynolog endocrinologist • endokrynologia • endokrynologiczny • choroby gruczołów dokrewnych
■ epidemiolog epidemiologist epidemiologia • epidemiologiczny * czynniki i szerzenie się chorób
zakaźnych
• ftyzjatra pulmonologist ftyzjatria • ftyzjatryczny • gruźlica płuc
specialised in TB
• gastroenterolog gastroenterologist gastroenterołogia • gastroenterologiczny • choroby żołądka i jelit
• genetyk kliniczny clinical genetic genetyka kliniczna • genetyczny • w ady i zmiany genetyczne
' geriatra geriatrician • geriatria •
geriatryczny • choroby osób starszych
• ginekolog gynecologist ginekologia • ginekologiczny • choroby układu rozrodczego
kobiet
• hematolog hematologist • hematologia •
hematologiczny • choroby krwi
• hepatolog hepatologist ' hepatologia • hepatologiczr.v choroby wątroby
hipertensjolog • hypertensiologist hipertensjologia •
hipertensjologiczny • nadciśnienie tętnicze i jego
powikłania
immunolog •
immunologist immunologia •
immunologiczny • choroby układu odpornościowego
internista •
specialist in internal interna •
internistyczny • choroby narządów wewnętrznych
diseases
kardiochirurg • cardiosurgeon kardiochirurgia •
kardiochirurgiczny • operacyjne leczenie chorób serca
•urdiolog • cardiologist kardiologia • kardiologiczny • choroby serca i układu krążenia
refrolog • nephrologist nefrologia • nefrologiczny • choroby nerek
r.eonatolog * neonatologist • neonatologia • neonatologiczny • choroby noworodków
neurochirurg • neurosurgeon neurochirurgia • neurochirurgiczny • operacyjne leczenie chorób
układu nerwowego
neurolog • neurologist neurologia • neurologiczny • choroby układu nerwowego
reuropatolog • neuropathologist neuropatologia • neuropatologiczny • zmiany w obrębie układu
nerwowego
okulista • ophtalmologist okulistyka • okulistczny • choroby oczu
onkolog • oncologist onkologia • onkologiczny • choroby nowotworowe
crtodonta • orthodontist ‘ ortodoncja • ortodontyczny • profilaktyka i leczenie wad
zgryzu
ortopeda • orthopedist ortopedia •
ortopedyczny • w ady i urazy kości, mięśni
i stawów
:::m ruolog W B laryngologist, ENT otolaryngologia • otolaryngologiczny • choroby gardła, uszu i nosa
ratom orfolog * pathomorphologist • patomorfologia * patomorfologiczny • rozpoznawanie i klasyfikacja
czynników prognostycznych
pediatra • pediatrician pediatria • pediatryczny • choroby dzieci
•
perldentolog peridontologist ’ periodontologia •
peridentologiczny •
profilaktyka i lecznie chorób
przyzębia
położnik • obstetrician położnictwo •
położniczy • ciąża i poród
protetyk prosthetist protetyka •
protetyczny • odtwarzanie warunków
zgryzowych
psychiatra psychiatrist • psychiatria * psychiatryczny • choroby psychiczne

r ui monolog pulmonologist • pulmonologia * pulmonologiczny • choroby płuc
radiolog radiologist • radiologia * radiologiczny • obrazowanie ciała paq'enta
i diagnostyka
obrazowa
radioterapeuta radiotherapeutist • radioterapia * radioterapeutyczny • leczenie za pomocą
• reumatolog rheumatologist * reumatologia ’ reumatologiczny • choroby mięśni i stawów

• seksuolog sexuologist ‘ seksuologia * seksuologiczny * choroby i zaburzenia układu
rozrodczego
• specjalista balneologist * balneologia • balneologiczny * wykorzystanie wód i borowin,
balneologii i medycyna fizjoterapii w leczeniu
i medycyny fizykalna
fizykalnej
• specjalista pharmacologist • farmakologia • farmakologiczny * mechanizm i skutki działania
farmakologii kliniczna leków na organizm
klinicznej
• specjalista chorób * specialist in • choroby zakaźne • zakaźny • choroby zakaźne
zakaźnych infectious diseases
• specjalista medycyny * forensic medicine ' medycyna sądowa • sądowy * kryminalistyka
sądowej specialist
• specjalista medycyny • sport medicine * medycyna sportu • sportowy • profilaktyka i lecznie urazów
sportowej specialist sportowych
■ specjalista medical • rehabilitacja • rehabilitacyjny * przywracanie sprawności
rehabilitacji rehabilitation medyczna fizycznej i psychicznej
medycznej specialist
• specjalista zdrowia public health * zdrowie publiczne - • zdrowie populacyjne
publicznego specialist
‘i. W vpiM lii//n hospital
■ sp ec susta medycyny • nuclear medicine medycyna nuklearna * nuklearny • diagnozowanie
nuklearnej specialist i leczenie za pomocą izotopów
promieniotwórczych
• specjalista m edycyny * palliative medicine • medycyna paliatywny • opieka nad pacjentami
palia frwnej specialist paliatywna nieuleczalnie chorymi
• soecalista medycyny • occupational • medycyna pracy - • wpływ środowiska pracy na
pracy medicine specialist pacjenta
* specjalista chirurgii traumatologist • chirurgia urazowa * traumatologiiczny, * wypadki, urazy
urazowej i traumatołogia urazowy
■ sreealista medycyny * GP * medycyna rodzinna rodzinny • medycyna ogólna, podstawowa
rodzinnej opieka
• stomatolog stomatologist • stomatologia * stomatologiczny • choroby zębów i jamy ustnej
■ stomatolog dziecięcy * orthodontologist • stomatologia stomatologiczny • choroby i profilaktyka jamy ustnel
dziecięca dzieci
• toksykolog toxicologist • toksykologia toksykologiczny • oddziaływanie czynników
toksycznych
_ • transfusiologist • transfuzjologia transfuzjologiczny • przetaczanie płynów
7 I ~ CI. I Z * transplantologist • transplantologia transplantologiczny • przeszczepianie narządów
* ^r:»j :*£ • urologist • urologia urologiczny • choroby7 układu moczowego
§= fD
a.
TT — g- 5-' 3 3
CTQ £
o o
CP i/i
Ci CP " h rł 3
sa 35" s.
Q n 5 ‘
§ 3
cr. II «a 3■■•
■
3 c ai
P r.
I
a cp s
CP Ci -g 3 o
c p ^ ^ | 3 £
tu
S' R I a* m
: s § «T*
2 s ^ §
IQ s o
i 3 s
J ? 3 o O"
0 .0 c
s 3 s o o c rfD*
R ;C P . , £ O ■CD r+
3 8 | o o 3
CP g
§ I 3 o o
CP 33 i o w Ms
* ? o r>
3 a wmm m
■n
CP
a mam •
o. łł
B II II II I! II II II i »»> fD
Hi i-i cp ^ j k-H 1—
i Hi Hi 1 § 3
rC2Pf P-
C3
^ CP
O 3 3 3 ■o
CP fD
3 ; 3 5
o
c
§f
ro
Aneksy//l/j/)ffl(tó
M o s t c o m m o n ly c o n v e rte d u n its : /N
ounces to g ra m s,
p o u n d s to k ilo g ra m s .
op
r ounce. pound
107.6
I oz = 28,35 g \ / l l b = 0,45 kg
1 g = 0.4 oz ) I 1 kg = 2.2 lb
^ gram * ^ kilogram * 106.7
O bjętość
105.8
V o lu m e
mikrolitr pi 1 000 000 pi =11
104.9
mililitr ml 1000 ml =11
litr 1 1
104.0
decylitr dl 11 = 1 0 dl
M o s t c o m m o n ly c o n v e rte d u n its : 103.1

p in ts to lite rs ,
g a llo n s to lite rs . 102.2
pint UK galion .. r US gallon
I pt = 0,471 I gal = 4,55 1 \ I gal = 3,79 1
I I = 1.76 pt I I = 0.22 gal I I = 0.26 gal 101.3
liter liter * s liter
100.4
Tem peratura
T e m p e ra tu re
99.5
The most commonly used temperature scales are:
• Celsius or centigrade scale - °C (freezing point OX);
• Fahrenheit scale - °F scale (freezing point 0°F). 98.8
The normal human body temperature is 36.6X (98.6°F).
A t 3 7 X elevated temperature starts.
97.8
C o n ve rsio n fo rm u la
—• Fahrenheit v 96.8
( ° F = (9 /5 x °C) + 32
I °C = (°F - 32) x 5 /9
^ Xelsius A 95.8
95.0
■
He
Неї
II
Helium
а
Z
В С N О F Ne
Bor Węgiel Tlen
1 1
Boron Nitrogen Fluorine 1
s
Al Si F s Cl Аг
I Table of elements
Glin Siarka Chlor
H
Aluminium Silicon Phosphorus I Sulfur Chlorine
-
з
*
U
U
Sc Ti V Mn Fe Co Ni Zn Ga Ge As Se Br Kr
Skand Wanad Kobalt Nikiel Cynk Gal German Selen Krypton
lj
1U gi
Scandium
І з
Titanium Vanadium
3 l1 11
j Manganium Cobalt Nickel Zink Gallium Germanium Selenium Bromine Krypton
o
■<
D I Układ okresowy pierwiastków
Й
Sr Y Zr Nb M( Tc Ru Rh Pd Cd In Sn Sb Te I Xe
Stront Itr Niob Molib< Technet Ruten Rod Pallad Ind Cyna Antymon Tellur Jod Ksenon
lj
l j
1 І
Yttrium Zirconium Niobium Molybde Technetium Rutenium
a g
Rhodium Palladium Indium Tin Antimony Tellurium Ksenon
<
Д
Ä
л
La Hf Ta W Re Os Ir Pt Tl Pb Bi Po At Rn
ї
и
N
Lantan Hafn Tantal Wolfri Ren Osm Iryd Platyna Tal Ołów Bizmut Polon Astat Radon
M
1
Lanthanum Hafnium Tantalum

J
І є
Wolfrc Renium Osmium Iridium Platinum Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine
*
8.
Rt Db Sg Bh Hs Mt
Rutherford Dubn Sibor Bohr Has Meitner
lj
1- І
60 i
Rutherfordium Dubnium Seaborg
2 1
Bohrium Hassium Meitneriur
A n rk sy / Z l/ i/ irm ta
Ani'ksy/A/i/irmfa
.
r I Dokumentacja medyczna
Medical records
Miejscowość, dnia .
Zaświadczenie
Zaświadcza się, że u Pan*/Pani*..................

(N a z w isk o i im ię)
stwierdzono...............................................................................................
(R o z p o z n a n ie )
i z tego powodu niezdolny jest do pracy o d .............................. d o .
*n ie p o trz e b n e sk reślić P o d p is i p ie c z ą tk a lek arza
City, d a te .
Certificate of working disability
It is certified, that Mr*/M rs *.............................................................................. .

(Family name and first name)
w as d ia g n o se d .......................................................................................................
(Diagnosis)
a n d is unable to work fro m ........................................................ t o .
I 'in in i \ \ ltjniittin'( i n d s lm ii/i

Aiii*ksy//1|j/ii'm//x
Imię i im/wisko pacjenta................................................................

PESLil...................................................................
Oświadczenie
Upoważniam Panią*/ Pana*/ nie upoważniam* Pani*/Pana*...................................

........................................ zam.w ..............................................................................................
tel..............................................do otrzymania informacji o stanie mojego zdrów i.i

i udzielonych świadczeń zdrowotnych.
Upoważniam Panią*/Pana*/nie upoważniam* Pan i/Pan a*.............................
........................................ zam.w ..........................................................................................
do uzyskania dokumentacji w przypadku mojej śmierci.
Data Podpis pacjenta/przedstawiciela ustawowego
‘ niepotrzebne skreślić
Patient's first n a m e a n d family n a m e ..........................................................
Personal identification n u m b e r .........................................................
Statement
I a uth orizeVI don't authorize* M r s V M r * .....................................................
to receive inform ation a bo ut m y health condition a n d m y treatment.
I authorize*/! don't authorize* M r s V M r * ........................................................
to receive m y m edical records in the case o f m y death.
Date Signature of the patient/legal representative
"delete If not applit (ible

Aneksy ІА р іїт ІІх
r j I Fonetyka
Phonetics
Alfabet i wymowa
Alphabet and pronunciation
P ro n u n c ia tio n
Your
L e tte r Nam e (as in a n E nglish P olish e xa m p le s
e xa m p le s
o r a F rench w o rd )
a a ah pan, asystent, afazja,
alkoholik
ą 1 b o n (French) ząb, mąż, bąbel,

b be bank ból, bank, biegunka,
białaczka
с ce Switzerland, co, cytryna, córka, cewnik,
cysta
Ć cie cheap, cheese być, ćwierć, ćwiczenia
d de dog, mind dom, doktor, dieta, dializa
e e yes, better lek, ser, efekt, egzamin
ę bien (French) lęk, następny, nacięcie

f ef fine fotel, fobia, farmaceuta
9 gie get gen, gaza, gabinet, gardło

h ha hall hol, herbata, hormon, hel
і і key, please ile, izba, insulina, igła
j jot yellow, you jak, jajko, jednostka, jama

к ka computer kino, kto, krew, kaszel
1 el lamp lampa, lekarz, leczenie
ł eł water, well łyk, łóżko, łopatka, łydka
m em mother mama, malaria, medycyna,
n en not nowy, naczynie, narząd
n eń onion nie, nieoperacyjny, ropień
о 0 online ostry, oddział, obraz, odbyt
Ó o z kreską soup mój, twój, różyczka, równy
P pe police policja, plan, pokój,

pediatra
r er rabbit rower, rana, ropień, rak,
ramię
I PS sky ( i i ł i l n »ala, l e n n, s to p a
An<'kjy//tyv"w/'#
ś eś ~sl if, i/irr/i coś, ktoś, siatkówka, sinica
t te turn tu, ten, telefon, tabletka,

trup
u u do ulica, ucho, układ, urografia
w wu very, vase wole, wapń, warga,

wątroba
y igrek ~bit, winter syn, tył, tytoń, wysypka,

z zet lazy, zebra zupa, ząb, zapalenie, zespół
Ź ziet ~pleasure źle, źródło, źrenica, maź

Ż żet pleasure może, pomoże, żołądek,
żyła
Polish alphabet is based on Latin alphabet. So m e letters have special diacritical m arks
a n d som e double letters are p ro no u nce d as one sound.
This is the com plete 32-letter Polish alphabet:
a, q, b, c, c, d, e, ?, f, g, h, i, y, k, I, I, m, n, o, o, p, q, r, s, s, t, u, w, y, z, z, z.
Polish system includes:
• 8 vowels
• 24 consonants
• 2 additional co n so n ants used only in foreign words: v, x
• 9 diagrap hs (double letters p ro no u n ce d as one):
P ro n u n c ia tio n (as
D ia g ra p h s P o lish e x a m p le s
in a n E n g lish w o rd )
ch hall chleb, choroba
cz church cztery, poczekalnia, czaszka, czerwony
dz woods bardzo, dzwon
dż, drz jam dżem, drzwi, dżuma
dź, dzi ~gene dzień, gdzie, dziecko, dziąsło
sz shop szpital, szmer, szyja, szok, szpik
rz pleasure dobrze, rzęsa, rzepka, rzężenie
Anoksy/Zl ppendlx
So m e letters or d lagraphs are p ro no u n ce d identically In spite o f different spellings. 6

z = rz, ch = h
Facts a b o u t vowels:
• they are o f the sam e length (no long vowels!),
• six are oral [a, e, 1,0 (0), u, y] a n d two are n a sa l (q, q),
• their places o f articulation are presented below:
front
Polish speech sou n d s are classified as:
Type Sounds Characteristics

voiced b, d, g, w, z, ź, ż, 1, ł, m, n, a, e, i vibrant consonants and all vowels
voiceless p, t, k, f, s, ś, sz, c, ć, cz, ch non-vibrant consonants
hard p, b, f, n, k, g, t, d
soft ć,dź,ś,ź,ń, palatal; all consonants with a diagonal line
above (h) or followed by i (ni)
oral a, e, i, 0, u, y
nasal ą, ę, m, n, ń air escapes through the nose
sonorant m, n, 1, ł, r voiced without voiceless equivalents
Assim ilation often takes place within w ords or between them, e.g.:
• vibration: babka [bapka], wtorek [ftorek], przepraszam [pszepraszam];
• nasality: prośba [proźba], liczba [lidżba].
Final voiced co n so n an t becom es voiceless, e.g.:

• chleb [chlep], gaz [gas], lekarz [lękasz], obchód [opchótj
but with the exception ofso n orants e.g.:

• szpital [szpital], profesor [profesor].
M o st w ords are stressed on the next-to-iast syllable, e.g.:

• szpital, profesor.
A sentence that includes all Polish letters, used o n i <•<>1ily

• Pójdźże, kiń tę chmurność w głąb flaszy. (Rough tnindatlnn ( orne o n a n d drop y<
sadness into the depth o f a bottle).
Anrksy/Zl/i/wH//*
Pary minimalne
Minimalpairs
bada - pada kos - kosz pas - bas

bada - wada kos - kot pąk - bąk
bal - pal kosa - kąsa piece - piecze
banany - badany koza - kosa pies - piec
beczka - teczka kra - gra pieści - pięści
bok - bąk kran - kram pije - bije
b o k -b u k kratka - klatka pije - kije
boli - goli kromka - kropka piórko - biurko
brona - wrona król - kruk proszki - prążki
bucik - budzik kufel - kufer pudel - puder
bułka - półka kuje - kłuje sieci - siedzi
burza - buzia kura - kula szafy - szachy
buty - budy kury - góry szałas - hałas
b u ty - póty leki - loki szczeka - szczęka
chrapie - chlapie lipy - lepy szóstka - chustka
cień - dzień liski - liszki taca - tata
czapka - żabka łata - wata tacka - taczka
cześć - część ławka - łapka tama - dama
dama - gama łyżka - łóżka tam a - gama
drób - grób mak - hak teczka - tyczka
dróżka - gruszka mak - rak Tomek - domek
fale - sale maska - matka tonie - fonie
fale - szale mąka - męka tran - kran
gruba - grupa m ie cz -m le cz uszko - łóżko
jam a - lama młot - płot w a g o n y -za g o n y
jam a - rama murek - burek walec - malec
kaczka - taczka murek - nurek wata - mata
karty - narty noc - nos wazy - waży
kasa - kasza nosze - noże wąs - wąż
kasa - kosa O la-U la wiesza - wieża
kaszka - kaczka paczka - kaczka wije - bije
kat - kot paczka - taczka wije - pije
koc - kot pada - bada w ir-w ó r
kocioł - kozioł pada - gada zebra - żebra
kora - kura pan - pas zęby - dęby
An<'k\y//l/)/wi(//x
Łamańce językowe
Tongue twisters
Polish English
Cesarz czesał cesarzową. The emperor was combing his wife.
Cieszę się, że ci się spodobało. 1am glad that you enjoyed it.
Cieszę się, że się cieszysz. I'm happy that you're happy.
Cóż, że ze Szwecji? So what, that (he/she/it is) from Sweden?
Czarna krowa w kropki bordo gryzie A black claret-speckled cow was chewing grass,
trawę, kręcąc mordą. turning its muzzle.
Czarny dzięcioł z chęcią pień ciął. A black woodpecker was willingly cutting the
trunk.
Czego trzeba strzelcowi do zestrzelenia What does a rifleman need to shoot down
cietrzewia drzemiącego w dżdżysty a black grouse which is having a nap in a tree on
dzień na drzewie. a rainy day.
Czy się Czesi cieszą, że się Czesio czesze? Do Czechs rejoyce that Czesio combs his hair?
Czy trzy cytrzystki grają na cytrze, czy Are the three zither-woman-players playing
czytają cytaty z Tacyta? the zither or reading quotations from Tacitus?
Ćma ćmę ćmi. A moth tries to tease a moth.
Dziewięćsetdziewięćdziesięciodziewięcio- Nine-hundred-ninety-nine-thousand.
tysięcznik.
Dzięcioł pień ciął. A woodpecker cut the stump.
Grzegorz Brzęczyszczykiewicz, Grzegorz Brzqczyszczykiewicz (personal name)
Chrząszczyżewoszyce, powiat Łękołody. Chrzqszczyzewoszyce in the districtLqkolody.
Grzegorz Gżegżółkiewicz grzebał Gregory Gzegzoikiewicz fumbled with a comb it i
grzebieniem w grzybie, gdyż ugrzązł mushroom because he got stuck in bed.
w grząskiej grzędzie.
Jerzy nie wierzy, że na wieży jest gniazdo Jerzy doesn't believe that there is a hedgehog's
jeży. nest on the tower.
Jerzy nie wierzy, że na wieży leży sto Jerzy doesn't believe that one hundred plates an
talerzy. lying on the tower.
Jola lojalna i Jola nielojalna. Loyal Jola and disloyal Jola.
Jola lojalna, nielojalna Jola. Loyal Jola, disloyal Jola.
Konstantynopolitańczykowianeczka. A little daughter of inhabitant ofConstantinoph ■
Koszt poczt w Tczewie. The cost of post offices in Tczew.
Król Karol kupił królowej Karolinie King Charles bought <ora! colored beads for
korale koloru koralowego. queen Charlotte
1 opszy wyż niż niż. Anticyclone Is beltei than depression.
Mii mama ma mamalygę. Mymothei has inamalyqa
N.i strychu st.u ji strns/y ilui'li drulni sii/( 11\ ghost is In iu ii ling in the railway'sattick
Am'ksy/Zl/i/irw//*
Nil- pieprz I’ietrze wicpi ,i pirpr/t'iii,Peter, don't pepper the pork with pepper, because
bo przepieprzysz wicpi ,i pleprzem. you'll over-pepper the pork with pepper.
Pchła pchłę pchała, pchla płakała. A flea pushed a flea, the flea cried.
Pocztmistrz z Tczewa, Rotmistrz A mailman from Tczew, Rotmistrz from Czchów.
z Czchowa.
Powiedziała pchła pchle: pchnij, pchło, One flea told another one: flea, push a flea with
pchłę pchłą. Pchła pchnęła pchłę pchłą a flea! So the flea pushed a flea with another flea
- i po pchle! - and there is no flea!
Pójdźże, kiń tę chmurność w głąb flaszy. Come on and drop your sadness into the depth
of a bottle.
Przeleciały trzy pstre przepiórzyce przez Three multi-colored quails flew through three
trzy pstre kamienice. multi-colored tenement houses.
Przez przemyską pszenicę przeszła Through Przemyśl wheat came a prioress of
przemycona przez przaśną przełęcz a leading order smuggled through a pass of
przeorysza przedniego zakonu. wheat.
Przyszedł Herbst z pstrągami, słuchał Herbst came with trouts, he listened to slander
oszczerstw ze wstrętem, przeszukując with disgust while searching through the holes in
szczeliny w strzelnicy. the shooting gallery.
Rozrewolwerowany rewolwerowiec A broken gunman with a broken revolver.
z rozrewolwerowanym rewolwerem.
Spadł bąk na strąk, a strąk na pąk. Pękł A bumble-bee fell on a pod and the pod fell on
pąk, pękł strąk, a bąk się zląkł. a bud. The bud burst and the pod burst
and the bumble-bee got frightened.
Spod czeskich strzech szło Czechów trzech. From Czech huts came three Czechs.
Stół z powyłamywanymi nogami. A table with broken legs.

Szaławiła grał na bałałajce, połykając ser A giddy-head was playing balalaika, swallowing
półtłusty. semi-skimmed cheese.
Szczoteczka szczoteczce szczebioce coś A toothbrush twitters something to another
w teczce. toothbrush in a briefcase.
Szedł Sasza suchą szosą, bo gdy susza Sasha walked down a dry street.
szosa sucha.
Ta ramka tu, ta ramka tam. This frame here, that frame there.
Tata, czy tata czyta cytaty Tacyta? Does dad read quotations from Tacitus?
Ten rewolwer jest wyrewolwerowany. The revolver is broken.
W czasie suszy suchą szosą szedł Sasza. Sasza was walking down a dry road in a drought.
W czasie suszy szosa sucha. In a drought the road is dry.
W Ostrogu na rogu trąbili trębacze: tra In Ostróg trumpeters were blowing their
ra ra... trumpets: tra ra ra
W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi in Szczebrzeszyn a beetle sounds in the reeds and

w trzcinie i Szczebrzeszyn z tego słynie. Szczebrzeszyn is famous for that:
Wpadł ptak do wytapetowanego pokoju. A bird flew into a wallpapered room.
Wyeliminowaliśmy się We eliminated ourselves from the enthusiastit
/ ro/entu/.juzmowunegu tłumu. crowd.
k w k yl Appendix
Wyindywidualizowaliśmy się We separated ourselves from tlw enthuslastli

z rozentuzjazmowanego tłumu. crowd.
Z rozentuzjazmowanego From the enthusiastic crowd, an unidentified
tłumu wyindywidualizował się magician separated, who imagined his
niezidentyfikowany prestidigitator, który selfdestruction.
wyimaginował sobie samounicestwienie.
Zawierucha dmucha koło ucha. A snowstorm is blowing in the ear.
Ząb, zupa zębowa. Dąb, zupa dębowa. A tooth, teeth soup. An oak, oak soup.
Porównania i idiomy
Comparisons and idioms
Porównania Com parisons Przykłady/Examp/es

blady jak as white as Gdy wstał rano, był blady jak ściana.
ścian a/ śmierć a sheet/death
boli jak diabli hurts like hell Ta rana pooperacyjna boli jak diabli.
chory jak as sick as a dog Bardzo źle się czuję od kilku dni, jestem
pies/psiak chory jak pies.
chudy jak szczapa all skin and bones Po wyjściu ze szpitala była chuda jak
szczapa.
czysty jak łza as clear as a bell Czy to woda? Tak, czysta jak łza.
głuchy jak pień as deaf as a pole Mój dziadek jest głuchy jak pień.
gruby jak as fat as a pig Po tych sterydach jest gruby jak Świnia.
Świnia/wieprz
łysy jak kolano as bold as a coot Ma 40 lat i jest już łysy jak kolano.
pjany jak as drunk as Wypiła tylko trzy drinki i była pijana
bela/Św inia/ a skunk/fox/fsh w trupa.
/ pijany w trupa
ślepy jak kret as blind as a bat On nic nie widzi. Jest ślepy jak kret.
uparty jak osioł as stubborn as a mule Nie przekonasz go. Jest uparty jak osioł.
zdrowy jak as healthy as a horse On ma już 70 lat, a wciąż jest zdrowy jak
koń/ryba koń.
Idiomy Idioms Przy k l.ul y/Examples

bić kogoś na to outdo the others Jesteśm y najlepszym ośrodkiem
głowę laparoskopii, bl|emy Innych na głowę.
być jedną nogą na to be at the death's On przedwi "ia| byl już jedną nogą na
tamtym świecie door tamtym swlei te
hyc kłębkiem to b ra bundle of I’ll III kil.II ll pi .11 V |||I II i hirin g, jest
nerwów net ws I* lębkleiu I I I 11 u i n i
Ancksy/Zl/i/OTii/M
być oezldem In lifii blur eyed boy To ich jedyne dziecko, jest oczkiem
w głowie w głowie całej rodziny.
być w formie to be In shape Świetnie mu poszło. Widać, że jest
w formie.
co dwie głowy, two heads are better Zapytam kolegę o zdanie, co dwie głowy,
to nie jedna than one to nie jedna.
czuć w kościach to feel sth in one’s Czuję w kościach, że będzie padać.
bones
do góry nogami upside down Zrobiłam straszny bałagan, wszystko
przewróciłam do góry nogami.
doprowadzać do to go ballistic, to go Jego niekompetencja doprowadza mnie do
białej gorączki off the deep end białej gorączki.
działać komuś na to get on sb’s nerves Stażyści działają doświadczonym lekarzm 11
nerwy na nerwy.
dzielić włos na to split hairs Nie dziel włosa na czworo, ta sprawa nie
czworo jest tego warta.
kłamać w żywe to lie through one’s Nie możesz wierzyć tej pacjentce. Ona
oczy teeth kłamie w żywe oczy.
kość niezgody a bone of contention Nowe warunki kontraktów były kością
niezgody.
krok po kroku step by step Młodzi adepci sztuki lekarskiej uczą się
wszystkiego krok po kroku.
ledwo trzymać się to be on one’s last legs Po dwóch dyżurach na pogotowiu ledwo
na nogach trzym am się na nogach.
maczać w czymś to have a finger in Nie wiesz przypadkiem, kto maczał w tym
palce the pie palce?
marzenie ściętej a pipe dream Specjalizacja z chirurgii plastycznej?
głowy Oj, to marzenie ściętej głowy.
mieć coś w małym to have sth at one’s Neuroanatomia? Spytaj Karola, on ma li i
palcu fingertips w małym palcu.
mieć coś we krwi to have sth in one’s Świetnie to zrobiłeś, chłopie! Masz to we
bond krwi.
mieć coś/kogoś to get rid ofsth/sb Nie mogę się doczekać, kiedy będę miał
z głowy ten egzamin z głowy.
mieć duszę na to have one’s heart in Zaraz po wypadku miałem duszę na
ramieniu one’s mouth ramieniu.
mieć głowę na to have a good head Ten młody ratownik naprawdę ma głowę
karku on one’s shoulders na karku.
mieć muchy don’t get your panties Nie przejmuj się, on ma dzisiaj muchy
w nosie in a bunch (US)/don’t w nosie.
get your knickers in
a snit (GB)
min piiMlk«,* sb's mind went blank Na egzaminie miałem pustki,- w głowie
W g ło w ie
Aiirksy//!/>/»'№//*
mydl ić komuś to pull the wool over Tą historią o śmierci siostry mydli wam
oczy sb's eyes tylko oczy.
na bok! step asidel/out of the Kolego, zejdź mi z drogi. Na bok!
way!
na całe gardło at the top of one's Tak go bolało, że krzyczał na całe gardłi >
voice
na drugą nóżkę! let's drink another one Wypijemy jeszcze, co? No, to teraz na
(col) drugą nóżkę.
na pierwszy rzut at first sight N a pierwszy rzut oka wydawała się
oka zdrowa.
nadepnąć komuś to step on sb's toes Otwierając prywatną klinikę, nadepnął
na odcisk wielu na odcisk.
nauczyć się na to learn by heart Enzymy? Nie, musisz się nauczyć tego na
pamięć pamięć, innej drogi nie ma.
nie kiw nąć/ruszyć not to lift a finger Widział, jak dziewczyny się męczą, ale nic
palcem kiwnął nawet palcem.
nie posunąć się ani not to move an inch Od wczoraj nie posunęliśmy się ani o krok
o krok
noga się komuś sb's luck ran out W końcu powinęła się jej noga, a nie
powinęła mówiłem?
owinąć sobie to wrap sb around O tak, ona potrafi sobie owinąć mężczyznę
kogoś wokół one's little finger wokół palca.
małego palca
palcem na wodzie written on the wind Obietnice dyrekcji są palcem na wodzie
pisane pisane.
pilnować to mind one's own Nie wtrącaj się w sprawy starszych, pilnuj
własnego nosa business (col) własnego nosa.
podać przyjazną to give sb a helping Gdy miałam poważne problemy, to on mi
dłoń hand pomógł, podał mi przyjazną dłoń.
przejść koło nosa miss the opportunity Okazja na świetną pracę przeszła mi koło
(col) nosa.
przeprosić (kogoś) to go on knees and Idź i przeproś ją na kolanach - uratowała
na kolanach beg forgiveness twoją głowę.
przy kości stout Nowy ordynator jest młodym mężczyzną,
ale przy kości.
przymknąć oko to turn a blind eye Nie wiem, czy można na to przymknąć
na coś tosth oko, to poważne naruszenie zasad.
spaść na cztery to land on one's feet Nie martw się o Kaśkę, zawsze spada na
łapy cztery łapy.
Stanąć na głowie to stand on one's head Próbowaliśmy vvs/ysl kiego, Jego rodzice
s i , m y l i i iii g ł o w i e i I 1 11 <i I i p o t r z e b n y I nk.
Htnnąć iiii to bt back on one's D /ięklily lli ||'i,n\ ml, i Id mu się wyjść
własnych nogach feet / długńe i i m,|i ii.i własnych nogach
Aneksy//ty)/OTi<ta
Świętej pamięci /of# Książkę poświęcili świętej pamięci

profesorowi X, swojemu wychowawcy.
trzym ać język za to hold one’s tongue To jest tajemnica lekarska, więc trzymaj
zębami język za zębami.
trzymać kciuki to keep one's fingers Trzymam za nią kciuki, bo właśnie zdaje
(za kogoś) crossed (for sb) egzamin komisyjny.
upaść na głowę to be nuts Chyba na głowę upadłeś, jeśli myślisz, że
wezmę za ciebie ten dyżur.
w cztery oczy face to face Z niektórymi pacjentami najlepiej
porozmawiać spokojnie, w cztery oczy.
wbić komuś nóż to stab sb at the back Negocjując z dyrekcją podczas strajku, wbil
w plecy kolegom nóż w plecy.
wziąć się w garść to pull oneself Musisz wziąć się w garść, bo inaczej nie
together zdążysz tego zrobić na czas.
z zimną krwią in cood blood Zam ordował go z zimną krwią.
zarabiać na boku to make sth on the To nie są uczciwi ludzie, każdy z nich
side zarabia na boku.
r I Polacy zasłużeni dla medycyny

I Distinguished Poles in medicine
Józef Babiński (1857-1932) - urodzony w Paryżu syn polskich emigrantów.
Światowej sławy neurolog, neurofizjolog i neuropatolog, uważany za ojca neu
rologii.
Odkrył i opisał wiele chorób i objawów neurologicznych nazwanych jego
imieniem, np.: objaw Babińskiego, zespół Antona-Babińskiego, zespół Babiń-
skiego-Fróhlicha, zespół Babińskiego-Fromenta, zespół Babińskiego-Vaqueza.
Józef Babiński jest autorem ponad 200 publikacji z zakresu fizjologii ukła
du nerwowego i neuropatologii. Pełnił funkcję profesora neurologii paryskiego
uniwersytetu.
Cierpiał na chorobę Parkinsona.
J ó z e f B a b iń s k i (1 8 5 7 -1 9 3 2 ) - born in Paris, a so n o f Polish emigrants. W orld-fam ous

neurologist, neurophysiologist, neurop ath ologist w h o set the g ro u n d for the developm ent
o f neurology.
He discovered a n d described m a n y neurological conditions a n d sym p tom s that were
n a m e d after him, e.g. Babinski's sign, Anton-Babinski syndrome, Babinski-Fróhlich syndrome,
Babinski-From ent syndrome, a n d Babinski-Vaquez syndrome.
Jó ze f B a biń ski auth ored over 2 0 0 p u b lish e d p ap e rs o n n e rvo us system p h y sio lo g y
a n d neuropathology. He w as a professor o f neurology at the University o f Paris.
I le suffered from Parkinson's disease.
Ancksy/zl/i/itvKta
Adolf Abraham Beck (1863-1942) polski fizjolog, neurolizjolog, uczcii

i asystent prof. Napoleona N. Cybulskiego.
Jako student odkrył zjawisko desynchronizacji czynności elektrycznei
mózgu w odpowiedzi na działanie stymulujące bodźca. Zasłynął wykorzyslani< -in
elektrofizjologii do lokalizacji ośrodków funkcji w mózgu. Był pracownikiem
Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Lwowskiego i Akademii Medycyny
Weterynaryjnej we Lwowie.
Jest autorem podręczników i wielu publikacji naukowych z zakresu fi/jo
logii i neurofizjologii.
W czasie II wojny światowej został uwięziony przez Niemców w obozie
koncentracyjnym „KZ Janowska", gdzie popełnił samobójstwo.
A d o lf A b r a h a m B e c k (1 8 6 3 - 7942) - Polish physiologist a n d neurophysiologist; assistant

a n d student o f prof. N apoleon N. Cybulski.
/As a student he discovered a n d described desynchronisation o f brain electrical activity it t
response to external stimuli. He m ad e his n am e in the field o f electrophysiology by localizing
functional areas o f the brain.
In his academ ic career he worked at several universities: the Jagiellonian University of
Cracow, the University o f Lviv a n d the University o f Veterinary M edicine in Lviv. A uthor and
co-author o f num erous h a n d b o o k s a n d papers.
D uring World War II im prisoned in the Germ an concentration cam p "K Z Ja n o w sk a " where
he com m itted suicide.
Edm und Faustyn Biernacki (1866-1911) - polski lekarz, patolog, diag

nosta i neurolog, filozof medycyny. Opisał przydatność diagnostyczną szybkości
opadania erytrocytów (OB).
Studiował medycynę na Uniwersytecie Warszawskim. Dzięki stypendium
pracował u takich sław jak Wilhelm Erb, Wilhelm Kühne, Jean-Martin Charcol
i Georges Hayem.
Od 1902 r. mieszkał we Lwowie, w 1908 r. został profesorem nadzwyczaj
nym Uniwersytetu Lwowskiego.
Jako pierwszy zaobserwował związek między szybkością opadania krwinek
w osoczu a ogólnym stanem zdrowia. Stwierdził, że wartości powyżej normy
mogą wskazywać na obecność stanu zapalnego.
Zajmował się także filozofią medycyny, należał do polskiej szkoły filozofii
medycyny.
E d m u n d F a u s ty n B ie r n a c k i (1 8 6 6 -1 9 1 1 )-Polish neurologist, pathologist, diagnostician

a n d philosopher o f medicine. Kn o w n for discovering the et yi lit <>< yte sedimentation rate (ESI1).
He graduated from the University o f Warsaw, the Fat u ltyalM ed k Ine. He received a schol
arship which allowed him to work with fam ous dot tot so l his time Wilhelm I rh, Wilhelm Kühne,
lean Mat tin ( hart of a n d ( iforges Hayem.
I d m u n d Biernacki m oved to Iv lv In 1902, h e ta m e a p m / i ssot tu 1908.
Aneksy/Appendix
He w as the Hist in i/e,, a v r i a i orrelation betw een ESR a n d p a tie n ts' general health
condition. He ob serve d that elevated values m a y indicate a p re se n ce o f infla m m a tory
condition.
Biernacki w as a m em ber o f the Polish scho ol o f m edical philosophy.
Napoleon Nikodem Cybulski (1854-1919) - polski fizjolog, współtwórca

endokrynologii i elektrofizjologii, odkrywca adrenaliny; zaangażowany społecznik,
zwolennik udziału kobiet w życiu publicznym.
Studia medyczne odbył w Akademii Wojskowo-Medycznej w Petersburgu,
którą ukończył w 1880 r. W 1885 r. przeprowadził się do Krakowa i stanął na
czele Katedry Fizjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Jest odkrywcą hormonalnej roli nadnerczy, a wraz z Władysławem Szymo
nowiczem wyizolował adrenalinę. Posługiwał się również metodą encefalogra
fii, opisywał zapis czynności elektrycznej kory mózgowej. Jest autorem o ko io
100 prac naukowych.
Odznaczono go pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia
Restituta.
N a p o le o n N ik o d e m C y b u lsk i (1854-1919) - Polish physiologist, research pioneer in

the fields o f endocrinology a n d electrophysiology. Discoverer o f adrenalin. Active social a n d
w om en's rights activist.
He graduated in 1880 from the Military-Medical A cad e m y in St. Petersburg. In 1885 he
becam e head o f the P hysiology Departm ent at theJagiellonian University o f Cracow.
He discovered the endocrynological function o f suprarenal glands, in cooperation with
W ładysław Szym on o w icz he isolated epinephrine. Pioneer o f EEG recording; author o f over
100 research papers.
N apoleon N. Cybulski w as posthu m ously aw arded the C om m ander's Cross o f the Order
o f Polonia Restituta.
Kazimierz Funk (1884-1967) - polsko-amerykański biochemik żydowskiego

pochodzenia, jako pierwszy naukowiec stworzył pojęcie „witamina".
Europejską karierę naukową rozpoczął badaniami nad przyczynami nie
znanej w ów czas choroby beri-beri. Odniósł sukces, wyodrębniając czynnik
za nią odpowiedzialny. Ponieważ zawierał on grupę aminową, Funk nazwał
substancję nowym terminem, który sam stworzył: „witamina" (łac. v ita - życie,
amina - związek chemiczny zawierający grupę aminową). Nazwę tę wprowadził
w 1912 r. Później ten związek nazwano witaminą Br
Zajm ował się leczeniem chorych na aw itam inozy. Sform ułował hi po
tezę, że brak lub niedobór w itam in m oże pow odow ać inne choroby: kr/y
wicę, szkorbut, pelagrę. Przew idyw ał w ystępow anie innych niezbędny cli
składników odżyw czych, które były później znane jako w itam iny Bn, C’ i I >.
lako pierw szy w yizolow ał kwas nikotynow y (znany rów nież jako niacyn.i
lub witam ina H,).
^ A ne ksy ,/Appendix
Funk p ro w a d z i! ró w n ież b ad.ini.i n.ul h o rm o n a m i, c u k rz y cą (p ró b y w y izo

low ania in su lin y ), w rz o d a m i i etiologią raka.
Po wybuchu II wojny światowej wyemigrował do Stanów Zjednoczonych,
gdzie kontynuował karierę naukową.
K a z im ie r z F u n k (1 88 4 - 7967) - Polish-Am erican biochem ist o f Jewish descent, the first

to formulate the concept o f "vitamin".
He started his European scientific career with research on the then un kn o w n ailment
beri-beri; he succeeded in isolating the responsible substance. A s it contained a n am in e group,
Funk n a m e d it with a new term he coined himself: vitam ine (Lat: vita - life, amine - chem ical
group). He introduced this term in 1912. The discovered substance was later know n as vitamin B r
In his work he focused on treating avitam inosis patients. He put forward the hypothesis
that other diseases, like rickets, scurvy a n d pellagra could also be caused by lack or deficiency
o f vitamins. He postulated the existence o f other essential nutrients, w hich becam e k n ow n as
vitam ins By C, a n d D. He w as the first to isolate nicotinic acid (also called niacin or vitam in B ).
Funk also conducted research into hormones, diabetes (attempts to isolate insulin), ulcers,
a n d the etiology o f cancer.
After the outbreak o f World War II, Kazimierz Funk em igrated to the USA where he con
tinued his scientific career.
Ludwik Hirszfeld (1884-1954) - lekarz, bakteriolog, serolog i immunolog,

ojciec nowej dziedziny nauki - seroantropologii.
Studiował medycynę w Wurzburgu i Berlinie. Pracował przy zwalczaniu
duru plamistego w Serbii podczas I wojny światowej. Po 1918 r. współtworzył
I’aństwowy Zakład Higieny. Podczas II wojny światowej został uwięziony przez
hitlerowców w getcie, gdzie dalej uczył i leczył chorych na tyfus. W 1942 r.
udało mu się z getta uciec. Po wojnie został dziekanem Wydziału Lekarskiego
Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.
Do jego najważniejszych osiągnięć naukowych należy odkrycie grup krw i
(ABO) i czynnika Rh. Wytłumaczył przyczynę konfliktu serologicznego.
W 1943 r. napisał autobiografię „Historia jednego życia", opublikowaną
w 1946 r.
L u d w ik H ir s z fe ld (1884-1954) - Polish doctor, microbiologist, im m unologist, foundci

o f the new discipline - seroanthropology.
Ludw ik Hirszfeld studied in W urzburg a n d Berlin. D urin g World W ar I, he heped fight
a typhus epidem ic in Serbia. After P ola n d regained independence in 1918, he co-founded the
National Hygiene Institute. D uring World War II, he w as im prisoned in the ghetto by the Nazis,
where he continued teaching a n d fighting typhus. He es< aped In Inly 1942. After the war, he
m ove d to Wroclaw, becam e a D e an o f the M edical I a< ultyol the MeJI< al University.
I he d iscovery o f b loo d gro u p s (ABO) a n d Rh hi <lot urn his gieatest achievem ents
I le explained the p h e nom en o n of serological contlh I
In 194 1 he wiote his a utobiography “A H Iit o iy n l i >/ir 7lie published in 1940.
Aneksy /Appendix
A n to n i K ęp iń sk i ( 11*IH 1672) - polski p sy ch ia tra , h u m an ista i filozof

Twórca koncepcji metabolizmu energetyczno-informacyjnego, .1 także
psychiatrii aksjologicznej.
Jego studia na Uniwersytecie Jagiellońskim przerwał wybuch wojny Iłył
ochotnikiem w kampanii wrześniowej; internowany na Węgrzech, więziony
w obozie koncentracyjnym w Hiszpanii. Po zwolnieniu z obozu skończył studia
w Edynburgu. Niedługo potem wyjechał do Krakowa i rozpoczął pracę w t '<>//<•
g iu m M ed ic u m Uniwersytetu Jagiellońskiego. Brał udział w programie leczenia
więźniów obozu „KZ Auschwitz-Birkenau", ofiar zbrodni popełnionych przez
nazistów w największym obozie koncentracyjnym.
Jest autorem ponad 140 książek i publikacji. Odznaczono go Orderem ( )d
rodzenia Polski i Złotym Krzyżem Zasługi.
A n t o n i K ę p iń s k i (1918-1972) - Polish psychiatrist, philosopher a n d humanist.

A n to n i Kępiński is k n o w n for his theory o f energetic-in form a tiona l m etabolism
a n d axiological psychiatry.
His studies were interrupted by the outbreak o f World W ar II. He volunteered in Septembci
1939 a n d w as a prisoner o f war in Hungary, im prisoned in a concentration ca m p in Spain. Win 71
released from the Spanish camp, he m oved to Scotland. He graduated in Edinburgh. Shortly
afterwards, he went to Cracow, where he started w orking at theJagiellonian University M edical
College. He participated in a health program for ex-prisoners o f the "K Z Auschw itz-Birkenau"
concentration camp, directed at victims o f crimes com m itted in the biggest N azi concentra
tion camp.
A uth or o f over 140 books a n d papers. He w as a w a rde d the C om m a n d er's Cross o f the
Order o f the Polonia Restituta a n d the Gold Cross o f Merit.
Janusz Korczak (1878-1942), prawdziwe nazwisko H enryk Goldszmit,

znany też jako Stary Doktor lub Pan Doktor - polski lekarz pediatra pochodzenia
żydowskiego, pedagog i pisarz.
Korczak studiował medycynę na Uniwersytecie Warszawskim. Po otrzyma
niu dyplomu w 1905 r. powołano go do rosyjskiej armii, gdzie służył jako lekarz
wojskowy w czasie wojny rosyjsko-japońskiej.
W 1911 r. zdecydował, że nie założy własnej rodziny i poświęci się dzieciom,
które leczył i wychowywał. Założył sierociniec dla dzieci żydowskich i został
dyrektorem Domu Sierot, w którym wprowadził samorządy wychowanków
z własną gazetą, sądem i parlamentem.
Podczas I wojny światowej Korczak został powtórnie wcielony do rosyj
skiego wojska. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, w trakcie wojny
polsko-bolszewickiej, służył jako lekarz w wojsku polskim.
Wybuch II wojny światowej zastał Korczaka i jego wychowanków w Domu
Sierot. Gdy w 1940 r. Niemcy utworzyli warszawskie getto, Dom Sierot został do
niego przeniesiony. Korczak, który spędził wiele lat, żyjąc i pracując z wyeho
wankami, zrezygnował z oferowanej mu wolności i pozostał z dziećmi nawet
w momencie, gdy wysłano je do obozu koncentracyjnego w Treblince w sierpniu
A n rk s y /z l/j/w A
212
1942r. Mimo że proponowano mu wolność, nie porzucił swoich 162 wychowań
ków - przeciwnie, towarzyszył im do tragicznego końca.
Deportację do obozu śmierci opisał W. Szpilman w książce „Pianista", której
ekranizacja przyniosła Romanowi Polańskiemu statuetkę Oskara.
Jako pisarz Korczak jest najbardziej znany z publikacji pedagogicznych
i literatury dziecięcej. W swoich pracach pedagogicznych dzielił się poglądami
i doświadczeniami w pracy z dzieckiem trudnym. Jego podejście znalazło wielu
naśladowców.
Jego powieści dla dzieci były bardzo popularne i zdobyły międzynarodowy
rozgłos. Dwie z nich przetłumaczono na język angielski: „Kajtuś czarodziej"
(pierwowzór Harrego Pottera) i „Król Maciuś Pierwszy". W formie lekkiej bajki
Korczak przygotowywał młodych czytelników do radzenia sobie z problemami
i trudnościami dorosłego życia i do konieczności podejmowania odpowiedzial
nych decyzji.
Jest wiele prac poświęconych Korczakowi inspirowanych jego postawą
i opowiadających o jego życiu, m.in. film „Korczak" reżyserowany przez Andrzeja
Wajdę, do którego scenariusz napisała Agnieszka Holland.
Janusza Korczaka uhonorowano, nadając jego imię asteroidzie 2163.
J a n u s z K o r c z a k (1878-1942), the pen n am e o f H e n r y k G o ld s z m it, also know n as Pan

D oktor ("Mr. Doctor") or Stary D oktor ("Old Doctor") - Polish-Jewish pediatrician, educator
a n d author.
Korczak studied medicine at the University o f Warsaw. After his graduation in 1905 he was
drafted to the Russian arm y a n d served as a military doctor during the Russo-Japanese War.
In 1911 he decided not to have a family o f his own, but to devote his life to children he
treated a n d took care of. He established an orp han age for Jewish children (the O rphans Home)
a n d becam e its director. There he formed a self-government o f children with its ow n newspaper,
court a n d parliament.
D urin g World War I, Korczak w as drafted to the Russian arm y once again. W hen Poland
g a in e d independence a n d w as involved in a war with the Soviets, Korczak served as a military
doctor in the Polish Army.
At the outbreak o f World War II, Korczak was with his orphans in the Orphans Home. When
the Germ ans created the W arsaw Ghetto in 1940, the institution w as m ove d to the Ghetto. Aftei
spe n din g m a n y years w orking a n d living with children, he rejected freedom a n d stayed with
his orp hans even w hen the children were sent to the Treblinka extermination camp, in August
1942. Though Korczak h a d been offered sanctuary, he didn't a b a n d o n his 192 children - on tin •
contrary, he accom pan ie d them to the tragic end.
This deportation to the death cam p was m entioned in W. Szpilm an's b oo k "The Pianist "
turned into an O scar-w inning film by R om an Polański.
Korczak as an author is best kn ow n for his p ed a gogii al texts a n d r hildren's fiction. In his
p e d a go g ical works, Korczak shares his ideas andexperiem e In dealing with t hildren requiting
m uch attention. His approach h a d num erous followei s
H is n o v e ls f o r c h ild r e n a r e w id e l y k n o w n a n d In t e r n a t io n a l l y m o q n lz e d . t w o o f th e m
h a v e b e e n t r a n s la t e d In t o I n q lls h : " K a y t e k t h e W L ’a ii l " ( < i t u i e i u i i n e i t o H a t t y P o t t e r ) a n d “K in g
M a t t th e I it st". In t h e l ig h t lo t a t o l a l a i t y ta le K o n a /> w as p ie p a t l i t i i his y o u n g te a t le ts lo t th e
1 1Hen it n a s a n d d lt tn a llie s o l t e a l a d u lt llle , a n i l t h e t i n d to t n a h e t e s p o n s lh le t i n Is lo n s
Лпі'к\у/Лр/)< 7 к//х
There is a num ber o l wi uks about Korczak, inspired by him, or featuring him as a <harm
ter including the film "Kon /ak", iliiected by Andrzej Wajda, screenplay by Agnies/ka I lolland
Korczak w as also honored by h avin g asteroid 2 163 n a m e d after him.
A n to n i L e ś n io w s k i (1867-1940) - polski chirurg, w latach 1919—1936 prole

sor chirurgii na Uniwersytecie Warszawskim.
Po studiach kontynuował edukację w Berlinie.
W 1904 r. opisał zjawisko odcinkowego zapalenia jelit, szczególnie n a s i l o
nego w końcowym odcinku jelita krętego (ileitis term in alis). Chorobę tę ponowni,
opisali Amerykanin Burrill Bernard Crohn, Leon Ginzburg i Gordon D. Oppci i
heimer w 1932 r.
Literatura światowa nie uwzględnia pierwszeństwa Leśniowskiego i clm
rżenie to określa jako chorobę Crohna (jedynie w Polsce nosi ono nazwę chon >1>y
Leśniowskiego-Crohna).
Antoni Leśniowski jest również autorem podręcznika do chirurgii ogólnej.
A n t o n i L e ś n io w s k i ( 18 67 -1 94 0 ) - Polish surgeon, in 1919-1936 a professor at the Medi

cal University o f Warsaw.
After graduation he continued his education in Berlin.
In 1904 he described a n inflam m atory bowel disease, ileitis terminalis.
The disease was re-described in 1932 by Burrill Bernard Crohn, Leon Ginzburg a n d Gordi >ii
D. Oppenheimer a n d nam ed after B.B. Crohn (it is called Leśniowski-Crohn disease in Poland onlvl
A ntoni Leśniowski is also a n author o f a surgical handbook.
L u d w ik R y d y g ie r (1850-1920) - polski lekarz, chirurg, generał Wojsl-.i

Polskiego.
Studiował w Krakowie i Greifswaldzie. W 1897 r. został profesorem n.i
Uniwersytecie Lwowskim. Był jednym z najwybitniejszych chirurgów taml y I'
czasów oraz autorem technik operacji żołądka i gruczołu krokowego.
Ludwik Rydygier był przeciwnikiem przyjmowania kobiet do z a w o d u
lekarza.
Podczas I wojny światowej kierował pracą szpitala w Brnie. Po zakońc/i-i im
wojny powrócił do Lwowa. Walczył w obronie miasta przeciwko Ukraińcom
Był współtwórcą służb sanitarno-medycznych w Wojsku Polskim.
L u d w ik R y d y g ie r (1850-1920) - Polish doctor, surgeon, general in the Polish Army.

He studied in Cracow a n d Greifswald. In 1897, he becam e a professor at the University
of Lviv. He is one o f the m ost successful surgeons o f his time, author o f stom ach a n d prostate
surgical techniques.
lu d w ik Rydygier w as again st accepting w om en to the m edical profession.
I luting World War I, he was the head o f Brno Hospital. After the w ar w as over, he returned
tolvlv. lie fought in the defence of the city a gain st the Ukrainians.
( o organizer of the m edical corps In the Polish Army.
hw \ay/Apptn<llx
A n d r z e j W i k t o r S c h a l ly vol. A n d r e w V ic t o r S c h . illy amerykański lekarz

i biochemik polskiego pochodzenia. I’uchodził ze szlacheckiej rodziny, syn szel.i
gabinetu prezydenta Polski, Ignacego Mościckiego. W czasie li wojny świalowe|,
we wrześniu 1939 r., w raz z prezydentem opuścił Polskę.
Był obywatelem świata, naturalizowanym Amerykaninem.
W 1977 r. otrzymał N agrodę Nobla za odkrycie zjawiska wydzielani.i
hormonów w podwzgórzu, badanie ich budowy i czynności, co dało początek
endokrynologii.
Został wyróżniony tytułem doktora h o n o ris ca u sa przez ok. 20 uczelni.
A n d r z e j W ik t o r S c h a lly vel. A n d r e w V ic t o r S c h a lly - Polish-born Am erican docloi

a n d biochemist. He w as born in a noble family, a son o f a general, the Chief o f the Cabinet о I
the President o f P olan d ign a cy Mościcki. In Septem ber 1939, w hen P olan d w as attacked by
Germany, he left the country with the President.
A citizen o f the world, naturalized citizen o f the USA.
In 1977, he w as aw arded the N obel Prize in M edicine for discovering the h orm ones o f the
hypothalamus a n d analyzing their structure and function, which set the ground for endocrinology.
A ndrew Schally received a n H onorary Doctorate from nearly 20 universities.
M aria Skłodowska-Curie (1867-1934) - była Polką i Francuzką, fizykiem

i chemikiem, pierwszą osobą dwukrotnie odznaczoną Nagrodą Nobla. Zdobyła
uznanie pionierskimi badaniami nad radioaktywnością. Była również prekursorką
nowej gałęzi chemii - radiochemii.
U rodzona w W arszaw ie, w yjechała do Francji w wieku 24 lat, aby
kontynuować studia. W Paryżu rozwinęła swoją karierę naukową.
W 1895 r. wyszła za mąż za fizyka Piotra Curie i wkrótce została matką
Irene Jołiot-Curie i Eve Curie.
Maria Skłodowska-Curie swą pierwszą Nagrodę Nobla zdobyła w 1903 i
w dziedzinie fizyki wraz z mężem Piotrem Curie i Henrim Becquerelem (w przy
szłości jej córka Irene w podobny sposób dzieliła nagrodę ze swym mężem).
W 1911 r. otrzymała samodzielną Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii. Byki
pierwszą kobietą, która otrzymała tę prestiżową nagrodę. Pozostaje jedynym
uczonym w historii uhonorowanym Nagrodą Nobla w dwóch różnych dziedzi
nach nauk przyrodniczych.
Do jej dokonań należą: opracowanie teorii promieniotwórczości (nazwa
stworzona przez uczoną), zdefiniowanie technik rozdzielania izotopów promie
niotwórczych oraz odkrycie dwóch pierwiastków - radu i polonu. Z jej inicjatywy
prowadzono także pierwsze badania nad leczeniem raka z użyciem radioak
tywnych izotopów. Stworzyła instytuty naukowe swojego imienia w Paryżu
i Warszawie, które dotychczas są jednymi z. najważniejszych ośrodków badan
naukowych w dziedzinie medycyny.
Maria i Piotr Curie nie opatentowali procesu pn/\ 1 iwaniu radu, za pcw
niając następcom wolny dostęp do radu, urno. lin i.ijąi •1.1 1• u kulaniu nad lym
pierwiastkiem.
Ant'ksy/Ztyi/im i//»
M aria Skłoiluwi.l-.1 t i i i u•(u ży w ała o b y d w ó ch n azw isk) była lojalną ob yw a

lulką fran cu sk ą, n igdy цчйшк nie z a tra ciła p o cz u cia p o lsk o ści. N a u cz y ła sw oje
córk i języ k a p o lsk ieg o i zab ierała je w o d w ie d z in y d o swojej o jcz y z n y . I ’icrw sz у
p ierw iastek ch em iczn y , klory o d k ry ła, n a z w a ła p olon em , aby u p am iętn ić Pol s i ę
b ę d ą cą w ó w c z a s pod ro zb io ram i.
Z m a rła w l9 3 4 r. z powodu anemii złośliwej plastycznej, będącej wynikiem
wieloletniego napromieniowania radem.
Dotychczas uważa się ją za jedną z najbardziej znanych kobiet naukowców
w skali świata. Stała się ikoną świata nauki. W 2009 r. w głosowaniu prze pro
wadzonym przez czasopismo „New Scientist" Marię Skłodowską-Curie uznano
za „najbardziej inspirującą kobietę nauki". Otrzymała w nim 25,1% wszyslkii h
oddanych głosów.
Polska i Francja ogłosiły rok 2011 Rokiem Marii Skłodowskiej-Curie, a ( >i
ganizacja Narodów Zjednoczonych - M iędzynarodowym Rokiem Chemii.
Kiur (Ci) to nieużywana obecnie jednostka radioaktywności. Nazwę jed nosi cc
nadano ku czci małżeństwa Curie. Kiur (Cm) to pierwiastek chemiczny z liczbą
atomową 96. Nazwy trzech radioaktywnych minerałów również pochodzą od
nazwiska Curie: curite, sklodowskite, and cuprosklodowskite. Wiele miejsc nosi
imię Marii Skłodowskiej-Curie: instytuty naukowe, uniwersytety, a także kr.il«ч у
na powierzchni Księżyca i Marsa.
M a r ia S k ło d o w s k a - C u r ie (1867-1934) - Polish a n d French, physicist a n d chemist, the

first person honored with two N obel Prizes. She becam e fam ous for her pioneering research on
radioactivity. She created a n e w branch o f chem istry - radiochemistry.
She w as born in W arsaw a n d lived there until the age o f 24. Then she m ove d to France to
continue her studies. In Paris, she conducted her subsequent scientific work.
M aria Skłodowska-Curie married the physicist Pierre Curie in 1895 a n d h ad two daughter ■■
Irene Joliot-Curie a n d Eve Curie.
Sh e shared the 1903 N obel Prize in Physics with her h u sb a n d Pierre Curie a n d with th<
physicist Henri Becquerel. Her daughter with her h u sb a n d w ould similarly share a Nobel I >ri/i ■
M aria Skłodow ska-Curie w as the sole w inner o f the 1911 Nobel Prize in Chemistry. She wo--
the first w om an to win a N obel Prize, a n d rem ains the only scientist to win the Nobel Pri/i •in
multiple sciences.
Her achievem ents included radioactivity theory (a term that she coined), techniques fot
isolating radioactive isotopes, a n d the discovery o f two elements: polonium a n d radium. Under
her direction, the w orld’s first studies were conducted into the treatment o f neoplasm s using
radioactive isotopes. She founded the Curie Institutes in Paris a n d in Warsaw, which remain
m ajor centres o f m edical research today.
The Curies did not patent the radium isolation process, ch o o sin g to let the scientitu
com m unity freely continue research.
While an actively loyal French citizen, Marie Skłodow ska-Curie (she used both surnann N
never lost her sense o f Polish identity. She taught her daughters the Polish la n gu ag e a n d look
them on visits to her motherland. She n a m e d the first chem ical element that she discovered
polonium , after the patritioned Poland.
M aria Skło do w ska Curie died in 1934 o f aplastic anem ia brought on by her yeai s ol
exposure iо radiation.
Лм<'Іпу//1/і/м'т/М
Slie Is one ol the most fam ous female sc ientists to date a n d has he< nine an Ic on in the
scientific world. In a 2 0 0 9 poll carried out by N ew Scientist, M aria Skloclowska (.u ric w as voted
the "m ost inspirational w om an in science". She received 25.1 % o f all votes cast.
Poland a n d France declared 2011 the Year o f Marie Curie, a n d the United Nations declined
that it w ould be the International Year o f Chemistry.
The curie (sym bol Ci), a unit o f radioactivity, is n a m e d in h on o u r o f her a n d Pierre. The
element with atom ic num ber 96 was nam e d curium. Three radioactive minerals are also namec I
after the Curies: curite, sklodowskite, a n d cuprosklodowskite. Several institutions bear her nam e
such as scientific centres a n d universities. N um erous locations aro un d the world are n a m e d
after her, including craters on the M o o n a n d Mars.
Rudolf Stefan Jan W eigl (1883-1957) - polski biolog, wynalazca pierwszią

w świecie skutecznej szczepionki przeciw tyfusowi plamistemu; jako pierwszy
użył owadów jako zwierząt doświadczalnych. Urodzony w austriackiej rodzinie,
wychowany w polskiej tradycji kulturowej.
Podczas I wojny światowej był lekarzem wojskowym. Światową sławę
przyniosły mu szczepienia prowadzone w Chinach i Etiopii przed wybuchem
II wojny światowej.
Po rosyjskiej agresji na Polskę 17 września 1939 r. pozostał we Lwowie, gdzie
produkował szczepionkę przeciwko tyfusowi, na którą Sowieci mieli ogromne
za potrzebowanie.
Gdy miasto przeszło w ręce niemieckie, Weigl kontynuował produkcję szcze
Ilionki, odmawiając podpisania dokumentów przyznających mu obywatelstwo nie
III ieckie. Zatrudniał naukowców i miejscową ludność, ratując wielu przed zagładą
Po wojnie pracował w Krakowie i Poznaniu, wytwarzając szczepionkę prze

ii w ko tyfusowi. Był represjonowany przez władze komunistyczne, oskarżany
o kolaborację z okupantem.
W latach 1942 i 1948 otrzymał nominacje do Nagrody Nobla. Obie nominacje
zostały zablokowane, pierwsza przez okupacyjną władzę niemiecką, a kolejna
przez sowiecką.
R u d o lf S te fa n J a n W e ig l (1883-1957) - Polish biologist, inventor o f the world's first

effec tive vaccine again st typhus. Fie w as the first scientist to use insects as experimental anl
mats. Born in an Austrian family, brought up in Polish tradition.
During World War I, he served as a military physician. Flis worldwide fame was a result of the
effective vaccination he conducted in China a n d Ethiopia shortly before World W ar II broke out
After Russian aggression on Septem ber 17 1939, he stayed in Lviv a n d continued the
production o f vaccine, which w as required in large am o un ts by the Soviets.
W hen Lviv was taken by the Germans, he continued with vac. <me production, refusinc) to
sign docum ents giving him Germ an citizenship. He em ployed num erous sc ientists a n d locals
protec ting them from certain death.
After the war, he w orked in C racow a n d Po/nan n u in u fa i luting the typhus vaccine
He was repressed by com m m unists a n d accused ol <oIhit« nnllon
W e ig l w a s tw lc e a N o b e l P r iz e n o m in e e , in 14-І 7 a n d / " in n- n h m u n it ra tio n s w e re b lo t k e d
In s t b y ( u n m a n , sei a n i l b y Servlet a u t h o r it ie s
Ant'ksyM/j/Mvirfto
Maria Elizabeth /akrzcwiika (1829-1902) lekarka polskiego pochodzenia,

zaangażowana feministka i abolicjonistka. Pierwsza kobieta w Stanach /.jedno
czonych, która uzyskała stopień doktora medycyny.
Ukończyła szkoły medyczną w Cleveland. W 1862 r. utworzyła New England
I lospital dla kobiet i dzieci, będący rewolucyjną zmianą w ówczesnym czasie.
Był to pierwszy szpital połączony ze szkołą dla pielęgniarek i druga placówka
w Stanach Zjednoczonych prowadzona jedynie przez kobiety.
Maria E. Zakrzewska była pionierką zatrudniania czarnoskórych kobiet
jako pielęgniarek.
M a r ia E liz a b e th Z a k r z e w s k a (1829-1902) - doctor o f Polish descent, active feminist,

abolitionist. The first w o m an with a doctor o f m edicine title in the USA.
She graduated from a m edical school in Cleveland. In 1862 she founded the N ew England
Hospital, dedicated to w om en a n d children, w hich w as a revolutionary innovation - it w as the
first hospital with a nursing school a n d the second hospital to be run by w om en only in the USA.
Sh e w as a pioneer in em ploying black w om en in the nursing profession.
Ludwik Zamenhof (1859-1917) - Żyd polskiego pochodzenia. Światowej

sławy lingwista i lekarz.
Specjalizował się w okulistyce, światowy rozgłos jednak przyniosło mu
stworzenie nowego, międzynarodowego języka - esperanto. Zamenhof wierzył,
że umożliwi on prowadzenie dialogu między narodami, niezależnie od różnic
kulturowych, niechęci i uprzedzeń.
Esperanto jest daleko posuniętą modyfikacją łaciny. Niestety, język ten nie
upowszechnił się w szerokim gronie odbiorców, nadal jednak jest on przedmio
tem badań i posługuje się nim około 8 min ludzi.
W 1913 r. Ludwika Zamenhofa nominowano do Nagrody Nobla.
L u d w ik Z a m e n h o f (1 8 5 9 -1 9 1 7 )- Polish Jew, world-famous physician a n d skilled linguist.

He specialized in ophthalm ology. However, he becam e fam ous for inventing Esperanto
- a n international language.
He h op ed that Esperanto w ould bring understanding between all the people across the
world, notw ithstanding national distinctions a n d cultural diversity.
Esperanto was essentially modified Latin. Unfortunatelly, Esperanto h as failed to becom e
a w ide-spread language. However, a lot o f research is still being done on it a n d there are 8 mil
lion speakers worldwide.
In 1913 he was nom inated for the N obel Prize.

Jezyk Medyczny

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Jezyk Medyczny

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Rozdział 1

Układy - budowa, choroby, objawy

• policzek, policzki (pl.) cheek, cheeks (pl.)

£ # jama czaszki cranial cavity

Objawy Symptoms and lesions

kość czołowa kość skroniowa

żuchwa kość szczękowa

paliczki kość krzyżowa

kręgi piersiowe thoracic v.

kręgi lędźwiowe lumbar v.

' obręcz barkowa • shoulder girdle

• arm bone, humerus

• staw skokowy, kostka • ankle

• kość sitowa • ethmoid bone

Choroby i urazy Diseases and injuries

jama ustna jama nosowa

* oskrzele, oskrzela (pl.) • bronchus, bronchi (pl.)

Choroby, urazy Diseases, disorders, defects, injuries

żyła główna aorta

prawa komora zastawka półksiężycowata

prawy przedsionek lewy przedsionek

prawa komora lewa komora

• osocze, plazma • plasma

<u • tętnice • arteries

chromanie przestankowe • intermittent claudication

Typy, rodzaje krążenia Types of circulation

przewód żołdow y okrężnica poprzeczna

dwunastnica jelito czcze

okrężnica wstępująca okrężnica zstępująca

jelito ślepe jelito kręte

wyrostek robaczkowy jelito esowate

Rodzaje uzębienia Types of dentition

Typy, rodzaje zębów Types of teeth

Kudowa zęba (części) Struć ture of the tooth (parts)

Powierzchnie zęba Surfaces of the tooth

Inne użyteczne wyrazy Other useful words

Opis zęba Tooth description

koni brodawki nerkowe

aorta żyła główna

pycherz moczowy cewka moczowa

przysadka mózgowa rdzeń przedłużony

komora IV • IV'1' ventricle

1 u)wieka, powieki (pl.) • eyelid, eyelids (pi.)

( bomby 1 /.ibur/enln O/svasas and disardtrs

■M • gruczoły ślinowe, ślinianki • salivary glands

fi • gruczoł Izowy • lacrimal gland

6 • gruczoł łojowy • sebaceous gland

Choroby i zaburzenia Diseases and disorders

Żeński układ rozrodczy

szyjka macicy pochwa

1 • przedsionek pochwy • vestibule of the vagina

• narządy płciowe zewnętrzne * external genital organs

Choroby i zaburzenia Diseases and disorders

hipolibidemia, oziębłoś.■seksualna • hypoactive sexual desire disorder (1iSDO)

nocne poły • nii/ht sweats

Praktyczna terminologia kliniczna

( 'hnroby, zaburzenia wieku dziecięcego Childhood diseases, disorders

guz, nowotwór • tumor

• utrudnione połykanie * difficulty in swallowing

Choroby, zmiany wieku starczego Diseases, changes of the elderly

zmiany nastroju • mood swings

zniekształcenia slawów a / ob its ih t u m i i i t l n n

Choroby, zaburzenia psychiczne Psychiatric diseases, disorders