Mục đích, đối tượng nghiên cứu của kinh tế chính trị Mác

Lênin là gì?
1. Kinh tế chính trị Mác-Lênin là gì?
Là một phần của lý luận Mác - Lênin, Kinh tế chính trị được xem là một trong ba yếu tố chính,
tập trung vào nghiên cứu về quan hệ sản xuất và tác động của chúng đối với lực lượng sản xuất
và cấu trúc kiến trúc thượng tầng. Nó cũng tập trung vào việc khảo sát các mối quan hệ giữa con
người trong quá trình sản xuất, phân phối, trao đổi và tiêu dùng các tài sản vật chất trong xã hội.
Mặc dù xuất hiện sau so với các lĩnh vực khác như triết học và sử học, nhưng vai trò của kinh tế
chính trị trong cuộc sống xã hội không thể phủ nhận.

2. Mục đích nghiêm cứu Kinh tế chính trị Mác – Lênin

Mục đích nghiên cứu của Kinh tế chính trị Mác - Lênin là khám phá và phân tích cấu trúc kinh tế
chính trị, đặc biệt là trong bối cảnh của chủ nghĩa xã hội. Lý thuyết này được coi là một phần
không thể thiếu của tư tưởng Mác - Lênin và là nền tảng lý thuyết về kinh tế trong xã hội cộng
sản.
Các mục tiêu cụ thể của nghiên cứu Kinh tế chính trị Mác - Lênin bao gồm:
- Nghiên cứu căn bản về các quy luật phát triển kinh tế trong xã hội nhân loại. Tập trung vào quá
trình sản xuất, phân phối và tiêu thụ hàng hóa, vai trò của lao động và vốn trong sản xuất, các
quy luật về tăng trưởng giá trị và lợi nhuận, cũng như các mối quan hệ kinh tế xã hội.
- Phân tích và hiểu về cơ chế hoạt động của hệ thống kinh tế trong xã hội chủ nghĩa. Tập trung
vào vai trò của nhà nước và các tầng lớp công nhân, nông dân và các lực lượng sản xuất khác
trong tổ chức và điều chỉnh hoạt động kinh tế.
- Nghiên cứu về phương pháp và chính sách kinh tế chính trị trong xã hội chủ nghĩa. Tập trung
vào các công cụ và biện pháp để thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, như kế hoạch hóa kinh tế,
quản lý tài nguyên và tiền tệ, quản lý lao động và giáo dục, và phân phối công bằng.
- Áp dụng lý thuyết Kinh tế chính trị Mác - Lênin vào thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội. Tập
trung vào việc áp dụng và phát triển lý thuyết kinh tế chính trị để hướng dẫn và định hình chính
sách kinh tế trong các xã hội đang tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội.

3. Đối tượng nghiên cứu của kinh tế chính trị

- Đối tượng của nghiên cứu kinh tế chính trị là các quan hệ sản xuất và trao đổi, xuất phát từ cách
thức tổ chức sản xuất mà những quan hệ này mọc nên và phát triển.
- Đối tượng này không chỉ đơn giản là một phần của hệ thống sản xuất xã hội, mà là sự thể hiện
tổng thể của các quan hệ sản xuất và trao đổi. Nó bao gồm các mối quan hệ giữa cá nhân trong
quá trình sản xuất và trao đổi, các quan hệ nội bộ và liên quan giữa các giai đoạn của quá trình
tái sản xuất xã hội, được coi là sự đồng nhất biện chứng của sản xuất và thị trường.
- Kinh tế chính trị không chỉ tập trung vào các khía cạnh kỹ thuật của sản xuất và trao đổi, mà
còn chú trọng vào các mối quan hệ xã hội của chúng. Theo V.I. Lênin, nó không nghiên cứu
"quá trình sản xuất" mà là nghiên cứu các quan hệ xã hội giữa con người trong quá trình sản
xuất, nghiên cứu cơ cấu xã hội của sản xuất.
- Kinh tế chính trị không chỉ nghiên cứu các yếu tố vật chất của lực lượng sản xuất và không chỉ
tập trung vào các biểu hiện cụ thể của kiến trúc thượng tầng, mà nó đặt các quan hệ sản xuất và
trao đổi vào một mối liên hệ biện chứng với sự phát triển của lực lượng sản xuất và kiến trúc
thượng tầng tương ứng.

4. Phương pháp nghiên cứu của kinh tế chính trị Mác-Lênin

Phương pháp nghiên cứu của kinh tế chính trị Mác-Lênin bao gồm hai phương pháp chính:
phương pháp biện chứng duy vật và phương pháp trừu tượng hoá khoa học.
(1) Phương pháp biện chứng duy vật
Phương pháp biện chứng duy vật, là nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, đã được áp
dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khoa học. Trong lĩnh vực kinh tế chính trị, tiếp cận này yêu
cầu việc xem xét các hiện tượng và quá trình kinh tế trong bối cảnh của sự tương tác liên kết,
một quá trình thường xuyên biến động và không ngừng phát triển, thay vì coi chúng là cố định và
bất biến. Sự phát triển kinh tế là một quá trình tích lũy biến đổi về lượng, dẫn đến những thay đổi
về chất.
Phép biện chứng duy vật nhìn nhận nguồn gốc của sự phát triển là sự đối lập và đấu tranh của
các yếu tố. Nó cũng đòi hỏi rằng khi phân tích các hiện tượng và quá trình kinh tế, chúng ta phải
liên kết chúng với các điều kiện cụ thể và ngữ cảnh lịch sử...
(2) Phương pháp trừu tượng hoá khoa học
Phương pháp trừu tượng hoá trong nghiên cứu khoa học được áp dụng rộng rãi trong lĩnh vực
nghiên cứu kinh tế chính trị và một số môn khoa học xã hội khác. Lý do cho điều này là vì các
nghiên cứu trong các lĩnh vực này thường không thể được tiến hành trong môi trường thí
nghiệm, không sử dụng được các công cụ kỹ thuật như kính hiển vi hay các thiết bị máy móc
như các lĩnh vực tự nhiên và kỹ thuật.
Bên cạnh đó, các hiện tượng và quá trình kinh tế thường phức tạp, với nhiều yếu tố tác động,
điều này làm cho việc nghiên cứu trở nên phức tạp hơn. Do đó, việc sử dụng phương pháp trừu
tượng hoá giúp đơn giản hóa quá trình nghiên cứu, giúp nhanh chóng đạt được kết quả.
Trừu tượng hoá trong khoa học là phương pháp loại bỏ các yếu tố phức tạp và không cần thiết
trong quá trình nghiên cứu, tập trung vào các yếu tố cơ bản, ổn định và quan trọng. Bằng cách
này, chúng ta có thể tìm ra bản chất của các hiện tượng và quá trình kinh tế, xác định các phạm
trù và phát hiện ra các quy luật phản ánh bản chất đó.
Ngoài hai phương pháp đã đề cập, trong nghiên cứu kinh tế chính trị còn sử dụng nhiều phương
pháp khác như lôgíc và lịch sử, phân tích và tổng hợp, các phương pháp toán học, thống kê, cũng
như việc mô hình hoá các quá trình kinh tế được nghiên cứu...

5. Ý nghĩa của môn học kinh tế chính trị

- Kinh tế Chính trị đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc xã hội. Học môn Kinh tế Chính trị giúp
sinh viên thấu hiểu bản chất của các hiện tượng và quá trình kinh tế, nắm vững các quy luật kinh
tế điều khiển sự phát triển của nền kinh tế; từ đó, phát triển khả năng lý luận và ứng dụng lý luận
vào thực tiễn, tuân thủ quy luật và tránh xa các định kiến và quan điểm chủ quan.
- Kinh tế Chính trị cung cấp cơ sở khoa học, là nền tảng cho việc xây dựng các chiến lược và
đường lối phát triển kinh tế, xã hội cũng như thiết kế các chính sách, biện pháp kinh tế cụ thể
phù hợp với quy luật tự nhiên và điều kiện cụ thể của từng giai đoạn trong lịch sử quốc gia.
- Qua việc hiểu rõ các phạm trù và quy luật kinh tế, học sinh và sinh viên xây dựng tư duy kinh
tế, điều này không chỉ quan trọng đối với các nhà quản lý tại mức độ macro mà còn cần thiết cho
quản lý sản xuất kinh doanh tại các doanh nghiệp trên mọi tầng lớp xã hội và tất cả các phân
khúc kinh tế.
- Sự vững vàng về kiến thức Kinh tế Chính trị giúp sinh viên hiểu biết sâu sắc về các đường lối
và chính sách kinh tế cụ thể của Đảng và Nhà nước, xây dựng niềm tin khoa học vào đường lối,
chiến lược và chính sách này.
- Học tập Kinh tế Chính trị giúp hiểu rõ sự thay đổi của phương thức sản xuất, các biến thể kinh
tế xã hội là điều không thể tránh khỏi và là quy luật tất yếu của lịch sử, từ đó, tạo ra niềm tin sâu
sắc vào con đường xã hội chủ nghĩa mà Đảng Cộng sản Việt Nam và nhân dân đã chọn, phù hợp
với quy luật khách quan, hướng tới mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và
văn minh.