មាតិកា

មាតិកា ............................................................................................................................. i

អារមភកថា........................................................................................................................................ ii

សេចក្តថ្ថលងអំណរគុណ ................................................................................................................. iii

ឧទទិេកថា ...................................................................................................................................... iv

អំណះអំណាង ............................................................................................................................... v

ជំពូក ១
សេចក្សត ផតើម
១-១-លំនំបញ្ហ
ា ថ្នការស្រាវរាវ .................................................................................................. ១

១-២-ចំសណាទបញ្ហ
ា ថ្នការស្រាវរាវ ............................................................................................ ២

១-៣-សោលបំណងថ្នការស្រាវរាវ ............................................................................................. ២

១-៤-ដែនកំ ណត់និងវ ិាលភាពថ្នការស្រាវរាវ ....................................................................... ៣

១-៥-វ ិធ្ាស្រេតថ្នការស្រាវរាវ.................................................................................................... ៣

១-៦-រចនេមពនធថ្នការស្រាវរាវ................................................................................................. ៣

ជំពូក ២
រ ំឭកទ្ទឹេ ្ ត
២-១-នយ
ិ មន័យ
២-១-១-ការអប់រ ....................................................................................................................
ំ ៥

២-១-២-េ្លធម៌ .................................................................................................................. ៦

២-១-៣-វ ័យជំទង់ .................................................................................................................. ៨

២-២-គោលការណ៍អប់រជាត
ំ ិ ....................................................................................... ៩

២-៣-ការអប់រគៅក្ន
ំ ុ ងសងគម នង
ិ សាលាគរៀន
២-៣-១-ការអប់រ ំកនុងវ ិេ័យពុទធចរក ............................................................................ ១០

២-៣-២-ការអប់រ ំកនុងវ ិេ័យអាណាចរក ...................................................................... ១១

២-៣-៣-ការអប់រ ំេ្លធម៌កុងេងគ
ន ម .......................................................................... ១២

២-៣-៤-ការអប់រ ំកនុងាលាសរៀន ................................................................................ ១៤

២-២-៥-ឥទព
ិធ លអវជ្ជ
ិ មានដែលគធឲ្
្វ យយុ វវយស្សុ
័ តចុ ុះ

២-២-៥-១-កនុងេងគម ............................................................................................. ១៦

២-២-៥-២-កនុងរគួារនិងខ្លួនឯង ........................................................................... ១៨
i
 ២-២-៥-៣-កនុងាលាសរៀន .................................................................................... ១៩

២-២-៦-ចំណង់ចំណូលចិតតវ ិាជជ្ វៈរបេ់ជំទង់ ............................................................ ២១

២-៤-ការអប់រស
ំ ល ទង់
្ ធម៌វយជ្ំ
័

២-៤-១-ការវ ិវតតរបេ់វ ័យជំទង់ ................................................................................... ២២

២-៤-២-ការរ ្កចសរមើន និងការផ្លលេ់បូររបេ់

ត វ ័យជំទង់ .................................................. ២៤

២-៤-២-១-ការរ ្កចសរមើន និងការផ្លលេ់បូររបេ់

ត សកមងអាយុព្៨-១១ឆ្នំ ........................ ២៤

២-៤-២-២-ការរ ្កចសរមើន និងការផ្លលេ់បូររបេ់

ត សកមងអាយុព្១១-១៤ឆ្នំ ..................... ២៥

២-៤-២-៣-ការរ ្កចសរមើន និងការផ្លលេ់បូររបេ់

ត សកមងអាយុព្១៥-១៨ឆ្នំ ..................... ២៦

២-៥-ឥរយាបថសងគ
ិ ទង់ ............................................................................ ២៧
មរបស់វយជ្ំ
័

២-៥-១-សតើឪពុកមាតយរតូវជួយកូនកនុងវ ័យជំទង់ែូចសមតចខ្លះ? ........................................ ២៨

២-៥-២-សតើសយើងអាចេសងេតស ា សោយវ ិធ្ណា? ........................... ២៩

ើញថាជំទង់មានបញ្ហ

២-៦-ទំគោរននការអប់រក្ូ
ំ នក្នុ ងសម័យបចចុបបនន

២-៦-១-កត្ស្រេឡាញ់ដតមយ៉ ងពុំទាន់រគប់រោន់សទ .......................................................... ៣០

២-៦-២-វ ិបតតិរបេ់ឪពុកមាតយកនុងេម័យបចចុបបនន ........................................................ ៣១

២-៦-៣-សកមងេម័យសនះខ្ុេព្សកមងេម័យមុន ........................................................... ៣២

២-៧-មូលគេតុមយ
ួ ចំនន
ួ ដែលបណ្ត
ា លឲ្យសល
្ ធម៌ធ្លាក្់ ចុ ុះ
២-៧-១-ចរនតេមាភរៈនិងាមរត្ ................................................................................... ៣២

២-៧-២-កត្តតមសនេស្ចតនបាក់ផនត់ ........................................................................ ៣៣

២-៧-៣-ការបាត់បង់ជំសនឿសលើខ្ួនឯង
ល ......................................................................... ៣៥

២-៧-៤-កត្តតេង្គ្រគមអូេបនលយ ............................................................................... ៣៦

២-៧-៥-កត្តតមហិចឆត្ត ............................................................................................... ៣៧

២-៧-៦-ការផ្លលេ់បូរេងគ
ត មញឹកញាប់ ....................................................................... ៣៨

២-៧-៧-កត្តតហូរចូលថ្នវបបធម៌បរសទេ ..................................................................... ៤៣

២-៧-៨-សរគឿងសញៀន ................................................................................................ ៤៥

២-៨-ការរស់គៅស្បក្បគោយសល
្ ធម៌ គុណធម៌ ចរយាធម៌
ិ នង
ិ សុជ្្វធម៌
២-៨-១-េ្លធម៌

២-៨-១-១-េ្លធម៌ផ្លទល់ខ្ួន
ល ................................................................................. ៤៦

២-៨-១-២-េ្លធម៌កុនងេងគមរគួារ .................................................................... ៤៧

២-៨-១-៣-េ្លធម៌កុនងវ ិាជជ្វៈ ............................................................................. ៤៧

ii
 ២-៨-១-៤-េ្លធម៌កុនងេងគមាតិ ......................................................................... ៤៧

២-៨-១-៥-េ្លធម៌អនតរាតិ ................................................................................. ៤៧

២-៨-២-គុណធម៌

២-៨-២-១-ការសោរពេិទិធមនុេស ........................................................................... ៤៧

២-៨-២-២-រតូវរបកាន់យកត្តមរពហមវ ិហារធម៌ ........................................................ ៤៨

២-៨-២-៣-ទេពិធរាជធម៌ .................................................................................... ៤៨

២-៨-៣-ចរ ិយាធម៌ ..................................................................................................... ៤៨

២-៨-៤-សុជីវធម៌ ....................................................................................................... ៤៩
២-៨-៤-១-េុជ្វធម៌ចំស ះសភញៀវកនុងសគហោាន ......................................................... ៤៩
២-៨-៤-២-នៅទីសាធារណៈ .................................................................................. ៥០
២-៨-៤-៣-តាមវត្តអារម ........................................................................................ ៥០

ជំពូក ៣
ស្ថានភាពទូសៅសៅវិទាល័យត ំងទ្កស្ថ ំង

៣-១-ស្បវតាិ នង
ិ ទត
្ ង
ំ ននវទាល័
ិ យតំងស្ក្សាំង ........................................................ ៥១

៣-២-រចោសម័ននធ នវទាល័
ិ យតំងស្ក្សាំង ៥៣

៣-២-១-ភារកិចចរបេ់នយក នយករង និងរកុមរបឹកានន

៣-២-១-១-នយក ................................................................................................ ៥៣

៣-២-១-២-នយករង ............................................................................................ ៥៤

៣-២-១-៣-រកុមរបឹកានន .................................................................................. ៥៥

៣-៣-សត
ិ ថ ិសិសសក្នុ ងវទាល័
ិ យតំងស្ក្សាំងឆ្ន ំ ១៩៨១-២០១១ ............................ ៥៨

ជំពូក ៤
លទធផលននការទ្ស្ថវទ្ាវ
៤-១-ការគស្បៀបគធៀបស្ទស
ឹ ្ ា នង
ិ ការអនុ វតា ................................................................. ៥៩
៤-២- ការវ ិភាគការររ ....................................................................................................... ៦៦

៤-៣-ការពិពណ៌នការររ ................................................................................................. ៦៧

៤-៤- ការវ ិភាគសលើចំណុចខ្លង

ំ និងចំណុចសខ្ាយ

៤-៤-១-ការវ ិភាគសលើចំណុចខ្លំង................................................................................ ៦៨

៤-៤-២-ការវ ិភាគសលើចំណុចសខ្ាយ ........................................................................... ៧១

iii
 ជំពូក ៥
សេចកត្េននិដ្ឋាន និង អនុស្ថេន៍
៥-១-សេចកត្េននិោាន ........................................................................................................ ៧៣

៥-២-អនុាេន៍ ............................................................................................................... ៧៤

ឯការសយាង

ឧបេមព័នធ

iv
 អារមភកថា
ការេរសេរារណាេត្អំព្ “ ការអប់រ ំេ្លធម៌វ ័យជំទង់សៅមធយមេិកាបឋមភូមិ ” កនុង

វ ិទយល័យត្តំងរកាំង បានឆលុះបញ្ហ
ច ំងអំព្ការអប់រ ំេ្លធម៌រគួារ ាលាសរៀន និងេងគមាតិ

ដែលសកើតស ើងសោយារការពយយាម ការអាន ការាតប់ ការសមើល ការេសងេត និងការ

េមាភេ ាមួយប្ចវ ័នតទាំងបពវជិតទាំងរគហេថរបេ់ទូលរពះបងគំ ខ្ញំុរពះករុណា អាត្តមភាព

ធ ាកលវ ិទយល័យរពះេ្ហមុន្
សយើងខ្ញំុទាំងអេ់អងគ/នក់ ដែលារកុមទ្២ ជំនន់ទ្២ ថ្នពុទិក

ធ មហាវ ិទយល័យវ ិទយាស្រេតអប់រ ំ និងអកសរាស្រេត ឯកសទេ វ ិទយាស្រេតអប់រ ំ បាន

រាា ដផនកពុទិក

េិកាស្រាវរាវ និងបរាត់បសរងៀន ពនយល់ដណនំសោយាស្រាតចារយ បណិឌ តាសរចើន សែើមប្

របមូលទិននន័យមកចងរកងេរសេរាារណាសនះស ើង ។

ការចងរកងសនះ កនុងសោលបំណងសែើមប្ឲ្យទូលរពះបងគំ ខ្ញំុរពះករុណា អាត្តមភាព សយើងខ្ញំុ

ទាំងអេ់អងគ/នក់ បានេិកាស្រាវរាវនូវារណាេត្ព្ការអប់រ ំវ ័យជំទង់ សរ ះថាជំទង់ាពនលក

ថ្នេរេររទូងែ៏ពិេិែា និងាក្តេងឃឹម កនុងការកាងរគួារ ការដថរកាវបបធម៌ របថ្ពណ្ និង

េងគមាតិឲ្យមានការរ ្កចសរមើនរុងសរឿង។ មនុេសមួយចំនួនដែលសរចើនដតបំសភលចសចាលនូវការអប់រ ំ

េ្លធម៌សៅកនុងាមរត្ សគសរចើនដតរេ់សៅត្តមលទធភាព េមតថភាព និងចំណង់ចំណូលចិតតរបេ់

សគដែលសគអាចរបរពឹតតសៅបាន សទាះប្ាត្តមរយៈមសធយបាយណាក៏សោយ ។ ការរេ់សៅរសបៀប

សនះ អាចផតល់ផលអារកក់ាសរចើនែល់េងគម របេិនសបើមានេមាជិកេងគមដបបសនះ កាន់ដត

សរចើនសនះ ។ ការអប់រ ំាវ ិេ័យមួយែ៏េំខ្ន់ កនុងការបណុត ះបណា

ត លចរ ិតលកខណៈ និងធនធាន

មនុេសេំសៅរួមចំដណកែល់ែំសណើរការអភិវឌ្ឍរបសទេាតិ និងការកាត់បនថយភាពរក្រក ។

បចចុបបននសយើងេសងេតស ើញថា េ្លធម៌េងគមស្រេុតចុះយា៉ ងខ្លំងគួ រឲ្យរពួយបារមភពិសេេ កនុងជួរ

វ ័យជំទង់។

យុវជនាេរេររទូងថ្នរបសទេាតិ សែើមប្ឲ្យេរេររទូងរ ឹងមាំលុះរត្តដត ពួកសគមាន

ចំសណះែឹង មានរកមេ្លធម៌លអ សចះាតប់ត្តមែំបូនមនរបេ់ឪពុកមាតយ និង សលាករគូ អនករគូ

ចាេ់រពឹទាធចារយ ។ កនុងន័យសនះ រកុមអាត្តមភាពសយើងខ្ញំុបានេសរមចចិតតសរជើេសរ ើេគសរមាង

របធានបទមួយ ដែលមានចំណងសជើងថា “ការអប់រ ំេ្លធម៌វ ័យជំទង់សៅមធយមេិកាបឋមភូមិ”

កនុងវ ិទយល័យត្តំងរកាំងសោយមានការដណនំព្សលាកាស្រាតចារយ អនុបណិឌ ត តុប េុផាន

។ របកគំសហើញថ្នការេិកាស្រាវរាវសនះ អាចាគនលឹះេរមាប់ារបសយាជន៍កុនងការអប់រ ំយុវវ ័យ

សែើមប្ឲ្យពូកសគកាលយខ្លួនាពលរែាលអ សចះាតប់បរគប់ឪពុកមាតយ សចះរេ់សៅសោយចុះេរមុង

កនុងេងគម និងរួមចំដណកសលើកេទួយជ្វភាពរគួារ និងេងគមាតិសៅថ្ថងអនគត ។

v
 សេចក្ថែត ថលងអំណរគុណ
ទូលរពះបងគំ ខ្ញំុរពះករុណា អាត្តមភាព សយើងខ្ញំុទាំងអេ់អងគ/នក់ េូមេដមតងនូវសេចក្តដថលង

អំណរគុណែ៏រាលសរៅបំផុតចំស ះ៖

-រពះករុណា រពះបាទេសមតចរពះមហាវ ្រៈកសរត នសោតតម េ្ហនុ រពះវររាជបិត្តឯករាជយ

បូរណភាពទឹកែ្ និងឯកភាពាតិដខ្មរ និងរពះមហាកសរត្ នសោតតម មុន្នាថ េ្ហនុ រពះវររាជ

មាត្តាតិដខ្មរ កនុងសេរ ្ភាព សេចកត្ថ្ថលថូរន និងេុភមងគល ។

-រពះករុណារពះបាទេសមតច រពះបរមនថ នសោតតម េ្ហមុន្ រពះមហាកសរតថ្នរពះរាា

ន ិេ័យរពះពុទធាេន ពិសេេគឺ
ណាចរកកមពុា រពះអងគដតងយករពះរាជហឬទ័យទុកោក់កុងវ

ធ ាកលវ ិទយល័យរពះេ្ហមុន្រាា ។
ពុទិក

-េសមតចអគគមហាសេនបត្សតសា ហុន ថែេន នយករែាមង្គ្ន្ថ្ត នរពះរាាណាចរកកមពុា

និង សលាកជំទាវ កិតិតរពឹទធបណិឌ ត បុន ោ៉ាន្ ហុន ថែេន ដតងដតទំនុកបរមុង និ ង អភិរកស ការ រ

នឹងេរមបេរមួលែល់ពុទិក
ធ េិកា ។

-េសមតចរពះអភិេរិ ្េុគនធមហាេងឃរាាធិបត្ បួរ ទ្គ្ េសមតចរពះមហាេងឃរាជ ថ្នគណៈ

ត និកាយ ថ្នរពះរាាណាចរកកមពុា និងារពះាកលវ ិទយធិការថ្នពុ ទិក

ធមមយុតិក ធ ាកលវ ិទយ

ល័យរពះេ្ហមុន្រាា ដែលបានយករពះទ័ យទុកោក់សបើកនូវាកលវ ិទយល័យសនះ សែើមប្ឲ្យ

ទូលបងគំសយើងខ្ញំុរពះករុណាទាំងអេ់ោនបានេិកាសរៀនេូរត ។

-សញាមរបុេ រ ័តន រ ិន និងសញាមស្រេ្ សកង គង់ រពមទាំងអនកមានឧបការៈទាំងអេ់ដែលបាន

ចិ្ចឹមប្បាច់រកាកូន ត្តំងព្តូចរហូតែល់ធំ ឲ្យកូនបានបួេ សរៀនត្តំងព្ថានក់បឋមេិការហូត

ែល់ថានក់បរ ិញ្ហាបរត។

-រពះឧបជាយ៍ របេ់ខ្ំុញ រពះករុណាដែលបានជំ រញ

ុ ឲ្យខ្ញំុរពះករុណាបានេិកាសរៀនេូរត ។

េូមដថលងអំណរគុណចំស ុ ាាកលវ ិទយធិការរង

ះាស្រាតចារយ អនុបណិឌ ត កាន់ េុខម

ធ ាកលវ ិទយល័យរពះេ្ហមុន្រាា ដែលបានជួយដកេរមួលនូវារណាសនះ ឲ្យបាន

ថ្នពុទិក

លអរបសេើរស ើង ។

េូមដថលងអំណរគុណចំស ះាស្រាតចារយ អនុបណិឌ ត តុប េុផាន ដែលបានជួយពិនិតយ

និងដកេរមួលនូវារណាសនះ ឲ្យបានទទួលបាននូវលទធផលលអរបសេើរស ើង។ េូមដថលងអំណរ

គុណចំស ះនយក សថាង ន្ នយករង ហាក់ ភិរមយ សលាករគូ អុន បុនហាន និងសលាករគូ

ុ រពមទាំងសលាករគូ អនករគូ ដែលបានអនុញ្ហាតផតល់នូវបទេមាភេន៍ និង ឯការ

ហុង េុឃន

មួយចំនួនអំ ព្វ ិទយល័យត្តំរកាំងែល់អាត្តមភាពបានេរសេររបាយការណ៍ស្រាវរាវ។

vi
 េូមេសមតច សលាកអនក ដែលារពះាកលវ ិទយធិការ ាកលវ ិទយធិការរង រពឹទធបុរេ

ធ ាកលវ ិទយល័យរពះេ្ហមុន្រាា ដែលខ្ំ

រពឹទធបុរេរង ាស្រាតចារយ បណិឌ ត បុគគលិកថ្នពុទិក

របឹងដរបងអេ់ព្កមាលំងកាយចិតត កនុងការែឹកនំ រគប់រគង និងបរាត់បសរងៀនរបកបសោយ

គតិបណិឌ ត និងេងគហធម៌លអ េូមជួបរបទះនូវពុទធមងគលពរ៤របការគឺ អាយុ វណណៈ េុខ្ៈ ពលៈ

កុំប្ស ៀល ងឃ្លលតស ើយ។

vii
 ឧទទិេកថា
េូមឧទទិេនូវានថ្ែថ្នការស្រាវរាវសនះ ជូនចំស ះសលាកអនកមានគុណទាំងសទវគឺ សលាក

ឪពុក រ ័តន រ ិន និងអនកមាតយ សកង គង់ ដែលបានចិ្ចឹមប្បាច់ដថរការូបកូនឲ្យមានវ ័យវឌ្ឍនការ

ស ើង និងជួយទំនុកបំរង
ុ កូនឲ្យបានសរៀនេូរត បានបួេសរៀនសៅកនុងរពះពុទធាេន រហូតសរៀន

ែល់ថានក់បរ ិញ្ហាបរតថ្នវ ិទយាស្រេតអប់រ ំ ។

េូមឧទទិេនូវានដែថ្នការស្រាវរាវសនះ របសគន ថាវយជូនែល់អនកសេនហាាតិទាំងឡាយ

-េសមតចរពះេងឃរាជទាំងព្រគណៈ េសមតច រពះមហាសថរ រពះេងឃរគប់រពះអងគ រពះមហា

វ ្រៈកសរតរគប់រជជកាល វ ិ្ាូ ជន ាស្រាតចារយ បណិឌ ត បុពវបុរេាមង្គ្ន្រា
ត ជការរគប់ឋាននុរកម មាន

មាត្តបិត្ត ញាតិកាទាំង៧េនតន និងេពវេតវទាំងឡាយកនុងេងារវែត ដែលបានបូ ារពះជនម

សែើមប្ាតិ និងាេន ។

សោយអំណាចថ្នឥែាមនុ្ាផលសនះ េូមេសមតច សលាកអនកសេនហាាតិ សមត្តតទទួល

អនុសមាទន យកនូវានថ្ែសនះ នឹងបានសៅសកើតកនុងេុគតិ ភពកុំប្កាលយសៅាបការែថ្ទស ើយ ។

viii
 អំណះអំណាង
ទូលរពះបងគំ ខ្ញំុរពះករុណា អាត្តមភាព សយើងខ្ញំុទាំងអេ់អងគ/នក់ េូមសធវើការធានអះអាងថា

អតថបទារណាដែលមានចំណងសជើងថា ការអប់រ ំេ្លធម៌វ ័យជំទង់សៅមធយមេិកាបឋមភូមិ

ាកិចចការស្រាវរាវសោយផ្លទល់ដែលបានែកស្រេង់សចញព្ឯការសផសងៗាសរចើន ។

ទូលរពះបងគំ ខ្ញំុរពះករុណា អាត្តមភាព សយើងខ្ញំុទាំងអេ់អងគ/នក់ ដែលារកុមាទ្០២

ធ ាកលវ ិទយល័យរពះេ្ហមុន្រាា ដផនកពុទិក

ជំនន់ទ្០២ ថ្នពុទិក ធ មហាវ ិទយល័យវ ិទយាស្រេត

អប់រ ំ និងអកសរាស្រេត ឯកសទេ វ ិទយាស្រេតអប់រ ំ េូមធានអះអាង និងទទួលខ្ុេរតូវនូវការ

េរសេរារណាប្ចប់ថានក់បរ ិញ្ហាបរត ។ រាល់ខ្ឹម

ល ារស្រាវរាវទាំងអេ់របេ់ទូលរពះបងគំខ្ំុញ

រពះករុណា អាត្តមភាព សយើងខ្ញំុទាំងអេ់អងគ/នក់ បានខ្ិតខ្ំរបឹងដរបងពយយាមែកស្រាវរាវែក

ស្រេង់សចញព្អតថបទ និងឃ្លលេំខ្ន់ៗមួយចំនួនដែលមានការទាក់ទងនឹ ងារណាសនះ សែើមប្យក

មកចងរកងទុកកនុងការេរសេរ ឲ្យសលាកអនកយល់ែឹងអំព្ខ្ឹម
ល ារថ្នចិតតជំទង់ ការអប់រ ំជំទង់ និង

ការស្រេុតចុះថ្នេ្លធម៌ របេ់វ ័យជំទង់ឲ្យកាន់ដតខ្លំង ។

អាស្រេ័យសហតុសនះ ការេរសេរារណាេត្អំព្ការអប់រ ំេ្លធម៌វ ័យជំទង់សៅមធយមេិកា

បឋមភូមិ សកើតស ើងសោយទូលរពះបងគំ ខ្ញំុរពះករុណា អាត្តមភាព សយើងខ្ញំុទាំងអេ់អងគ/នក់ រកុមទ្

០២ ស្រាវរាវសោយផ្លទល់មិនបានយកព្សគទាំងស្រេុងសនះសទ ។

រាជធាន្ភំសន ពញ.ថ្ថងទ្………ដខ្……………ឆ្នំ២០…

ហតថសលខ្ និងស្មះេមណនិេសិត-និេសិត

១ - សចន វ ិាតិ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

២ - មាេ សហង >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
៣ - យុន
ិ អុ្ម >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
៤ - កុញ ចនថ >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
៥- >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
ស្ថស្រ្ស្ថតចារយថែណនា ំ

ាស្រាតចារយ អនុបណិឌ ត តុប េុផាន

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

ix