GEBRUIKSAANWIJZING

FLEXODRILL
 INHOUDSOPGAVE

Pag:

Inhoudsopgave 1

Algemene instructies 2

Voorbeelden van programmering:

ISO-Mazatrol (handmatige programmering) 3
ISO 4
Heidenhain 5
Okuma 6

Bijlagen:
A. Berekenen van coördinaten – voorbeeld ISO-Mazatrol 7
B. Verwijderen / lossen van spanen – voorbeeld ISO-Mazatrol 8
C. Vragen en antwoorden 9-10

1
Algemene instructies voor FLEXODRILL

1. Keuze van de maat De maximum boordiameter voor elke FLEXODRILL maat hangt af van
de hoek van het te boren gat, b.v. de FD16 maximum boordiameter onder een hoek van 40° is 7
mm en onder een hoek van 10° is deze 10 mm. Zie onderstaand schema. Gebruik indien mogelijk
een FLEXODRILL die één maat groter is. Gebruik voor de Flexodrill REGOFIX spantangen.

Voorbeeld 3,5 mm boor onder een hoek van 30°; kies FD16 in plaats van FD11. Indien er diepe
gaten moeten worden geboord, mag er geen grotere FLEXODRILL maat worden gebruikt. De
reden hiervoor is dat trillingen worden vermeden wanneer de A-afstand zo kort mogelijk wordt
gehouden.

2. Lengte Normaal gesproken mag de lengte van de boor niet meer dan 15 maal de
diameter van de boor uit de spantang uitsteken. De boor mag 20 maal de boordiameter uitsteken
indien het materiaal en de voeding geschikt zijn.

3. Data betreffende het boren Het toerental en de voeding moeten worden ingesteld volgens
de aanbevelingen van de fabrikant van de boor en verlaagd in overeenstemming met onderstaand
schema.

4. Scherpte Gebruik uitsluitend scherpe boren. Botte boren kunnen onnodige slijtage van het
universele gewricht veroorzaken. Grote boren in combinatie met grote hoeken vergroten ook de
slijtage van het universele gewricht.

5. Verwijderen van spanen Bij het boren van diepe gaten is het noodzakelijk om de spanen
regelmatig te verwijderen tijdens het boren om het risico te voorkomen dat de spanen de boor doen
vastlopen. Wanneer met een grote boor onder een grote hoek wordt geboord, loopt de
FLEXODRILL het risico te worden beschadigd. Vermijd moeilijk bewerkbare materialen wanneer
er een direct gevaar is dat de boor een storing ondergaat.

6. Koelmiddel Gebruik indien mogelijk altijd een koelmiddel.

7. Trillingen Indien de boor trilt of uit het centreergat springt wanneer hij naar de gehoekte
stand gaat, dan is de A-afstand te groot. Dit probleem kan worden verholpen door de A-afstand te
verkleinen. Een min-tolerantie is beter dan een plustolerantie op de A-afstand.

8. Slingeren van de boor De gereedschapshouder en de boor kunnen slingeren (uit het

midden lijken te zijn) wanneer de boor niet in het geleidegat zit. Dit is volkomen normaal omdat er
een ingebouwde speling is in de centreerring van de boorhouders. Het slingeren zal ophouden
wanneer de boor het geleidegat ingaat. Gebruik nooit een toerental van meer dan 200 omw. per
minuut wanneer de boor niet in een geleidegat zit.

9. Onderhoud Na gebruik moet de boorhouder worden schoongemaakt en schoongeblazen, ook

bij het universele gewricht. Wanneer de gereedschapshouder schoon is, moet hij worden
ingesmeerd met een laagje olie, ook bij het universele gewricht. Wanneer dit niet gebeurt, zal de
gereedschapshouder gaan roesten.
2
 Instructie
Voorbeeld van programmering in ISO-Mazatrol formaat voor FLEXODRILL FD16 met
gat Ø 5 mm onder een hoek van 30°

(1) Voorbeeld handmatig (2)

programmeren
Meetpunt = midden van universele
A = 100 d = 5 mm gewricht

Spantang = Regofix ER 11-16-20

Gebruik een boor van dezelfde
maat voor het centreergat en het Afstand A = Meetpunt tot boorpunt
te boren gat.
Diepte centreergat (geleidegat)
d = boordiameter
(3) 0,5 x 5 = 2,5 mm (4)

3 G1 G94 Z-2. F100

1 G17 G0 X0 Y0 Z+3. De boor wordt in het gat

2 G90 S200 M3 gepositioneerd 0,4 x 5 = 2 mm. Dit
betekent dat er een ruimte is van 0,5
mm tussen de boorpunt en de bodem
Toerental van het geleidegat.
Ca. 200 omw/min

(6) 5 G91 G18 G3 X+48,5 Z-

12,996 K-97. F3000
(5)
(K = afstand A – (0,6 x d))

4 G1 Z-3. S1000 Cirkelpolaire baan (CP) met een

Toerental, ingesteld op
aanbevolen toerental voor de
boor (in voorbeeld 1000 tpm)
Boor tot een maximum diepte
van 0,6 x 5 = 3 mm
(8)
straal K=97 door sturing van 2 assen
naar vereiste boorhoek.
Indien de boor begint te trillen,
verklein dan de afstand A met enkele
tiende mm.

(7)

6 G1 X-11.547 Z-20. 7 G1 X+11,547 Z+20. F3000

M5
Let op! Voordat de boor het
geboorde gat verlaten heeft, moet het
toerental van de boor worden
Voeding: gestopt.
volgens onderstaande tabel
(9)

8 G2 X-48,5 Z+12,996 I-48,5

K-84,004
9 G90 G0 Z+3

3
 Instructie
Voorbeeld van programmering in ISO formaat voor FLEXODRILL FD16 met
gat Ø 5 mm onder een hoek van 30°

(1) Voorbeeld handmatig (2)

programmeren Meetpunt = midden van universele
gewricht
A = 100 d = 5 mm
Spantang = Regofix ER 11-16-20
Gebruik een boor van dezelfde
maat voor het centreergat en het Afstand A = Meetpunt tot boorpunt
te boren gat.
Diepte centreergat (geleidegat)
d = boordiameter
0,5 x 5 = 2,5 mm
(3) (4)

3 G01 G94 Z-2 F100

1 T1 G17 S200
2 G00 G90 X+0 Y+0 Z+0 De boor wordt in het gat
S200 M3 gepositioneerd 0,4 x 5 = 2 mm. Dit
betekent dat er een ruimte is van 0,5
mm tussen de boorpunt en de bodem
Toerental van het geleidegat.
Ca. 200 omw/min

(6) 6 G91 G18 G03 X+48,5 Z-

(5) 12,996 K-97 F3000

(K = afstand A – (0,6 x d))

4 T1 S1000
5 G01 Z-3,0 F100 M03 Cirkelpolaire baan (CP) met een
straal K=97 door sturing van 2 assen
Toerental, ingesteld op naar vereiste boorhoek.
aanbevolen toerental voor de
boor (in voorbeeld 1000 tpm) Indien de boor begint te trillen,
Boor tot een maximum diepte verklein dan de afstand A met enkele
van 0,6 x 5 = 3 mm tiende mm.
(8)
(7)

7 G01 X-11.547 Z-20 8 G01 X+11,547 Z+20 F3000

F100 M5
Let op! Voordat de boor het
geboorde gat verlaten heeft, moet het
toerental van de boor worden
Voeding: gestopt.
volgens onderstaande tabel

(9)

9 G02 X-48,5 Z+12,996 I-

48,5 K-84,004
10 G90 G0 Z+3

4
 Instructie
Voorbeeld van programmering in Heidenhein formaat voor FLEXODRILL FD16 met
gat Ø 5 mm onder een hoek van 30°
(1) Voorbeeld handmatig
programmeren
A = 100 d = 5 mm
Gebruik een boor van dezelfde
maat voor het centreergat en het
te boren gat.
Diepte centreergat (geleidegat)
d = boordiameter
0,5 x 5 = 2,5 mm
(3)
1 TOOL CALL 1 Z S200
2 L X+0,000 Y+0,000
Z+3,000 R0 F10000 M03
Toerental
Ca. 200 omw/min
(5)
4 TOOL CALL 1 S1000
5 L Z-3,000 R0 F100 M03
Toerental, ingesteld op
aanbevolen toerental voor de
boor (in voorbeeld 1000 tpm)
Boor tot een maximum diepte
van 0,6 x 5 = 3 mm
(7)
8 IX-11.547 IZ-20,000 R0
F100 M
Voeding:
volgens onderstaande tabel
(2)
Meetpunt = midden van universele
gewricht
Spantang = Regofix ER 11-16-20
Afstand A = Meetpunt tot boorpunt
(4)
3 L Z-2,000 R0 F100 M
De boor wordt in het gat
gepositioneerd 0,4 x 5 = 2 mm. Dit
betekent dat er een ruimte is van 0,5
mm tussen de boorpunt en de bodem
van het geleidegat.
(6) 6 CC X+0,000 IZ-97,000
7 CP PA+30,000 DR+ R0
F3000 M
(IZ = afstand A – (0,6 x d))
Cirkelpolaire baan (CP) met een
straal K=97 door sturing van 2 assen
naar vereiste boorhoek.
Indien de boor begint te trillen,
verklein dan de afstand A met enkele
(8) tiende mm.
9 L IX+11,547 IZ+20,000 R0
F3000 M05
Let op! Voordat de boor het
geboorde gat verlaten heeft, moet het
toerental van de boor worden
gestopt.
(9)
10 CP PA-0,000 DR- R0
F3000 M
11 L Z+3,000 M02
5
 Instructie
Voorbeeld van programmering in OKUMA OSP 7000 formaat voor FLEXODRILL FD16 met
gat Ø 5 mm onder een hoek van 30°

(1) Voorbeeld handmatig (2)

programmeren
Meetpunt = midden van universele
A = 100 d = 5 mm gewricht

Spantang = Regofix ER 11-16-20

Gebruik een boor van dezelfde
maat voor het centreergat en het Afstand A = Meetpunt tot boorpunt
te boren gat.
Diepte centreergat (geleidegat)
d = boordiameter
(3) 0,5 x 5 = 2,5 mm (4)

N2 G1 G94 Z-2. F1000

N1 G17 G90 G0 X0 Y0 De boor wordt in het gat

Z+3 S200 M3 gepositioneerd 0,4 x 5 = 2 mm. Dit
betekent dat er een ruimte is van 0,5
mm tussen de boorpunt en de bodem
Toerental van het geleidegat.
Ca. 200 omw/min

(6)
N4 G91 G18 G3 X+48,5 Z-
(5) 12,996 I0 K-97 F3000

(K = afstand A – (0,6 x d))

N3 Z-3 F100 S1000
Toerental, ingesteld op
aanbevolen toerental voor de
boor (in voorbeeld 1000 tpm)
Boor tot een maximum diepte
van 0,6 x 5 = 3 mm
(8)
Cirkelpolaire baan (CP) met een
straal K=97 door sturing van 2 assen
naar vereiste boorhoek.
Indien de boor begint te trillen,
verklein dan de afstand A met enkele
tiende mm.

(7) N6 G1 Z+20 AG=30 F1000

M5
N5 G1 Z-20 AG=210 F100 Let op! Voordat de boor het
geboorde gat verlaten heeft, moet het
toerental van de boor worden
gestopt.
Voeding:
volgens onderstaande tabel
(9)

N7 G2 X-48,5 Z+12,996 I-
48,5 K-84,004
N8 G90 G0 Z+3

6
 Berekenen van coördinaten in afbeeldingen 6 and 9 voor ISO-MAZATROL

1. Afbeelding 6
Verklaring van code 5:

G91 = Commando incrementele waarde

G18 = Vlakselectie Z - X
G3 = Circulaire interpolatie, tegen de klok in
X+48,5 = Coördinaatpositie data
Z-12,996 = Coördinaatpositie data
K-97 = Coördinaten voor boogmiddelpunt
F3000 = Voeding, mm/min

Om de juiste coördinaten te bepalen moeten de

volgende berekeningen worden uitgevoerd indien nodig:

Bekende waarden: A = 100, boorhoek 30°

Formules: K = A - 0,6 x d
X = K x sin boorhoek ;
Z = X x tan (boorhoek/2)

Voorbeeld: 100 - 0,6 x 5 = 97

97 x sin 30 = 48,5
48,5 x tan (30/2) = 12,996

Opmerking: Zorg ervoor dat K, X en Z het juiste plus- of minteken

hebben vóór de coördinaat. De waarden van de coördinaten
verwijzen naar de positie van het universele gewricht ten opzichte
van het nulpunt. Het nulpunt is hier de punt van de boorpunt.
Om de gaten in het middelpunt te houden is het noodzakelijk om
het nulpunt te verplaatsen van de boorpunt naar het
X-vlak 0,6 x d, d.w.z. 3 mm.

2. Afbeelding 9

Verklaring van code 8:

G2 = Circulaire interpolatie, tegen de klok in

X-48,5 = Coördinaatpositie data
X+12,996 = Coördinaatpositie data
1-48,5 = Coördinaten voor boogmiddelpunt
K-84,004 = Coördinaten voor boogmiddelpunt

Om de juiste coördinaten te bepalen moeten de

volgende berekeningen worden uitgevoerd indien nodig:

Bekende waarden: A = 100, boorhoek 30° Z = 13.397

Formules: K = A - (0,6 x d) - Z

Voorbeeld: 100 - 0,6 x 5 -12,996 = 84,004

Opmerking: Zorg ervoor dat I, K, X en Z het juiste plus- of minteken

hebben vóór de co-ordinaat. De waarden van de co-ordinaten
verwijzen naar de positie van het universele gewricht ten opzichte
van het nulpunt. Het nulpunt is hier de punt van de boor.
Om de gaten in het middelpunt te houden is het noodzakelijk
om het nulpunt te verplaatsen van de boorpunt naar het
X-vlak 0,6 x d, d.w.z. 3 mm.

7
Voorbeeld van programmering voor het verwijderen / lossen van spanen

Taal ISO-MAZATROL (MAZAK)

boorhoek 30º
boor Ø7 mm

1 G01 G91 X-2.886 X-5. F50

2 X 2.886 Z-5. F3000
3 X-2.886 Z-5. F3000
4 X-2.886 Z-5. F50
5 X 5.772 Z 10. F3000
6 X-5772 Z-10. F3000
7 X-2.886 Z-5. F50
8 X 8.658 Z 15. F3000
9 X-8.658 Z-15. F3000
10 X-2.886 Z-5. F50
11 X 11.544 Z 20. F3000
12 X-11.544 Z-20. F3000
13 X-2.886 Z-5. F50
14 X 14.430 Z 25. F3000

8
 Vragen en antwoorden

V Met welke materialen is FLEXODRILL al gebruikt?

A SS 1914 (Din 9SMnPb28: JIS SUM 22L) Bouw- en constructiestaal.
SS 2260 (Din XI00CrMoV51; JIS SKD61) Gereedschapstaal.
SS 01 25 (Din GG25) Grijs gietijzer - niet gelegeerd.
SS 4212 (Din AlMgSi1) Aluminium.

V Wat is het hardste materiaal waarin ik kan boren met FLEXODRILL?

A In combinatie met a high speed boor kan FLEXODRILL worden gebruikt in materiaal met een
hardheid tot 250 HB. Men dient zorgvuldig te werk te gaan bij grotere hoeken wanneer men gaten
boort in materialen harder dan 220 HB.

V Welke snijnelheden [Vc m/min] moet ik gebruiken met FLEXODRILL?

A De snijsnelheid (bij benadering) voor de boor in het materiaal dat wordt bewerkt wordt aanbevolen
in een overzicht dat de meeste grote fabrikanten van boren in hun catalogi opnemen.

V Welke voeding [mm/omw] voor een gatdiameter (in mm) moet ik gebruiken?
A De voeding (bij benadering) [mm/omw] voor een gatdiameter (in mm) in het materiaal dat wordt
bewerkt, wordt aanbevolen in een overzicht dat de meeste grote fabrikanten van boren in hun
catalogi opnemen.

V Wat is het maximum toegestane toerental voor elke FLEXODRILL maat?

A Aanbevelingen betreffende het maximum toerental wanneer FLEXODRILL onder de volgende
hoeken wordt gebruikt:

bij 10° bij 25° bij 40°

FD11 3000 tpm 2000 tpm 1500 tpm
FD16 2000 tpm 1500 tpm 1000 tpm
FD20 1500 tpm 1000 tpm 750 tpm

V Zijn er voorbeelden die boormaat, hoek, gatdiepte, toerental, voeding en hardheid van materiaal
laten zien?
A Lalmek gebruikt FD11 om gaten van 3,5 mm te boren onder een hoek van 25° en tot een diepte van
60 mm. Het toerental is 1500 en de voeding is 50 mm/min. Het materiaal is SS 01 25 (Din GG25)
Grijs gietijzer - niet gelegeerd met hardheid HB 170-200.

V Hoe nauwkeurig is de boorhoek wanneer de FLEXODRILL wordt gebruikt?

A De nauwkeurigheid van de boorhoek is volledig afhankelijk van hoe nauwkeurig de hoek in de
CNC-machine wordt geprogrammeerd en de kwaliteit van de boor om recht te blijven tijdens het
boren.

V Welk type spantang moet er worden gebruikt met de FLEXODRILL?

A Het spantang type is REGOFIX ER en elke maat FLEXODRILL is ontworpen om een specifieke
maat op te nemen. In FD11 past een ER11, in FD16 past een ER16 en in FD20 past een ER20.

V Welke boormaten passen in elke spantang?

A Elke boormaat binnen het gegeven boorbereik d. (zie tabel en afbeelding op pagina 10)

9
 Spantang L D D Interval (mm)
(mm) (mm) (mm)
ER 11 18 11,5 1-(1,5-5)* 0,5
ER 16 27 17 1 - 2,5 0,5
3 – 10 (2,5 – 10)* 1,0
ER 20 31 21 1 – 2,5 0,5
3 – 13 (5 – 13)* 1,0
* Wij adviseren om boren (tussen haakjes) te gebruiken in dit bereik met deze FLEXODRILL maat.

Vervolg vragen en antwoorden

V Hoe belangrijk is de Afstand?

A Lalmek beveelt aan dat de lengte van de boor niet meer dan 15 maal de diameter van de boor uit de
spantang uitsteken. De boor mag 20 maal de boordiameter uitsteken indien het materiaal en de
voeding geschikt zijn. Bij boorprocessen met hoge toerentallen en onder grote hoeken mag de boor
niet meer dan 10 maal de boordiameter uitsteken.

V Hoe gebruik ik de juiste FLEXODRILL maat?

A De keuze van de FLEXODRILL hangt af van de boormaat, de gatdiepte, en de hardheid van het
materiaal. Indien de boormaat twee maten overlapt, kies dan de grootste van die twee maten.
Waarom? Door een grotere FLEXODRILL te gebruiken wordt het risico van beschadiging van het
universele gewricht niet alleen bij grotere hoeken maar ook bij harder materiaal verkleind. Zorg
ervoor dat de A-afstand binnen de aanbevolen lengte blijft. Zie bovenstaande vragen en
antwoorden.

V De FLEXODRILL trilt en springt zelfs uit het gat tijdens het boren. Wat kan ik doen om dit te laten
stoppen?
A Indien de boor trilt of uit het centreergat springt wanneer hij naar de gehoekte stand gaat, dan is de
A-afstand te groot. Dit probleem kan worden verholpen door de A-afstand te verkleinen. Een
mintolerantie in het universele gewricht is beter dan een plustolerantie op de A-afstand.

V Is het noodzakelijk om een koelmiddel te gebruiken?

A Koelmiddel moet worden gebruikt wanneer dit mogelijk is.

V Kan FLEXODRILL worden gerepareerd indien hij beschadigd is?

A Indien het universele gewricht beschadigd is, kan de FLEXODRILL niet worden gerepareerd.

V Waarom moet de K-afmeting worden verkleind met A - 0,6 x d?

A Afbeelding 5 van het programmeringsvoorbeeld geeft voor de boordiepte een waarde van 0,6 x d
gegeven. De boor wordt 0,6 maal z'n diameter in het geleidegat geplaatst voordat hij in een
circulaire interpolaire baan verdergaat. Indien de K-waarde niet wordt verkleind met de gegeven
waarde, komt de boor onder een hoek te staan waarbij de boorpunt als as wordt gebruikt. Dit is er
de oorzaak van dat de hoek 1 of 2 graden afwijkt. Om rekening te houden met deze afwijking moet
de aspunt 0,6 x d worden verplaatst, hetgeen de as in het x-vlak brengt. De tweede as is het
middelpunt van het universele gewricht.

V Moet de FLEXODRILL stoppen met draaien voor hij het boorgat verlaat?
A Ja. Indien de FLEXODRILL nog steeds draait wanneer de boor het boorgat verlaat, bestaat het
risico dat ofwel de boor breekt ofwel het universele gewricht beschadigd wordt.

10
FLEXODRILL®
Berekening van de gewenste hoek ?

Voor het berekenen van de gewenste hoek hebben wij een Excel
programma voor U gemaakt welke wij op aanvraag zullen sturen.