ito—halong Tagalog at ingles—ay makayanang maabot, at sa

Media at Pambansang Wika mataas na uri para makapagkomunikasyon sa sirkulo ng iniinugang

mababang uri, tulad ng kanilang katulong, driver, watch-your-car
Ni Roland Tolentino boy, nagbebenta ng sampaguita at yosi, at iba pa.
Media ang pangunahing daluyan ng pambansang wika, o ang
Ang umuunlad na wika ay pragmatikong wikang kolokyal. Nasasapol
popular nitong bersyon, kolokyal na Tagalog, Filipino at Taglish.
nito ang aspirasyonal na layunin ukol sa komunikatibong operasyon
Maliban sa evangelical na palabas na nagbibigay-aral at
sa bansa. Na ang abang uri ay maari ring umangat—at the very
nanghihimok ng kumbersyon sa ingles, ang kalakhan ng free
least, maging call cente agent—kung makikinig lamang ito ng Taglish
channels sa telebisyon ay gumagamit na nitong Filipino.
sa popular media, mga bagay na hindi niya lubos na matutunan sa
akademikong kalakaran na purong Filipino o purong ingles lamang.
Dati ay primetime telebisyon lang ang gumagamit nito. At simula ng
pinakahuling balita sa gabi, lahat ay bumabalik sa ingles, lalo na ang
At ang mataas na uri ay maaring magkaroon ng reli (relevance) sa
news magazine shows. Pero nahigop ito ng Filipino, lumawak ang
kinakausap na abang uri, dahil marahil sa kauna-unahang
oras at palabas na tinaguriang “primetime,” at kung gayon, mas
pagkakataon, may nauunawaang popular na wikang
maraming oras ng advertisement na pinagkakakitaan ng may-ari ng
pinaghahalawan ang kumakausap at kinakausap. Para itong wika ng
kompanya.
popular na pelikula, kahit mamilipit na ang mga karakter—na
ginagampan ng pinakabatikang batang artista—na magdiretsahang
Magkabilang pisngi ng iisang mukha ang telebisyon bilang lunduyan
ingles, nakakapanghimok pa rin ang wika ng aspirasyonal na lifestyle
ng pagpapalaganap ng pambansang wika. Sa isang banda, ito na
choice: edukasyon, career, pag-ibig, pamilya at gitnang uring buhay.
ang nakakapagpaunlad ng kontemporaryong Filipinong kauna-
unawa sa buong bansa. Ang kalakarang hindi kayang ilehislatura o
Na kahit nga abang uri ang mga tauhan at naratibo ng mga
isabatas hinggil sa pambansang wika ay naisasakatuparan na ng
pelikulang popular, sa pamamagitan ng gitnang uring panuntunan,
popular na media.
ang punto-de-bista at pagpapahalaga ay maglilikhang hindi nakikita
at natutunghayan ang materialidad ng abang uri. Tanging ang
At hindi nag-iisa ang telebisyon bilang pangunahing disseminator ng
aspirasyon ng gitnang uri ang tumitingkad. Kaya ang ordinaryong
wika. Lahat ng AM stations sa radyo ay gumagamit ng Filipino at
assistant sa isang advertising company na babae ay mai-inlove sa
mga wikang bernakular. Ang FM stations ay kinakailangan ding
kanyang masungit na boss, at mai-inlove gamit ang wikang Taglish.
gumamit ng Taglish kaysa ingles na may twang at slang dahil
masyadong nae-alienate ang tagapakinig, lalo na ang Amerikanong
Sa internet, sinasabing ang sites na sa Filipino at bernakular ay mas
tagapakinig kapag ang DJs ay “pretend” (nagpapanggap na
maraming trafiko at hits kaysa sa sites sa ingles. Umaariba na ang
American native speaker).
kolokyal na pambansang wika, at ang panuntunan ng gatekeepers
ng ofisyal na wikang pambansa ay, sa pangunahin, nakasentro sa
Ito na rin ang nagsisiwalat ng isang Filipino ingles na binibigkas.
usaping standardisasyon (baybay, panunumbas na kahulugan, gamit
Walang American twang, tadtad ng idiomatikong expresyong pidgin
sa pangungusap, at iba pa).
o kakatwa lang sa Pilipinas, at may rekurso sa Taglish bilang
performatibong wika ng gitnang uring tagapakinig ng FM station. Ang
Sa kabilang banda, sa mas pragmatikong usapin, ang
umuunlad na pinapakinggang Taglish ang siyang benchmark ng
pagpapalaganap ng media ng kolokyal na pambansang wika ay hindi
isang wika aspirasyonal para sa mababang uri na kahit man lamang
naman dahil sa pagmamahal ng una sa huli. Mas atas pa ng
pangangailangan ng higit na kita ng media—isa sa mga huling
negosyong nilinaw ng Konstitusyon na para sa mga Filipino lamang
—ang motibasyon ng pagtangkilik ng negosyong media sa wikang
pambansa.
Narinig kong magsalita ang mga artista sa “The Buzz,” isang
showbiz talk show. Si Shaina Magdayao ay nagpapaliwanag kay Boy
Abunda hinggil sa pang-aalipustang siya ang dahilan ng pagka-
setback sa career ni John Llyod Cruz. Ewan ko kung tipong inaabot
ni Shaina o Gerard Anderson—na nagpapaliwanag naman sa korte
ng popular na publikong opinyon hinggil sa paghihiwalay nila ni Kim
Chu–ang manonood na kalakhan ay galing sa mababang uri, pero
hindi sila makapagsalita ng tuwid na Filipino o ingles.
Ang kanyang rekurso ay paghaluin ito, at ito ang tagumpay ng pag-
inhinyero ng media conglomorates sa artista at wika: wala nang nasa
labas ng kolokyal na wika, at ang pagpaminta ng ingles sa Filipino ay
ang pagsasanib ng higit na aspirasyonal na halaga ng wikang ingles
sa Filipino. Hindi rin kakatwa na wikang ingles ang inaakalang literal
na magpapayaman sa nagsasanib nito sa wikang Filipino.
Hindi ba’t ingles ang siyang kolonyal na wika, at kasalukuyang
tampok na global na wika sa ating insular na mundo? Kahit pa sa
boom economies ng India at China at ang pangangailangan ng
maraming Filipinong marunong ng wika ng mga ito para sa
engagement sa mga bagong global na economic powers, patuloy
lamang ang pinupuntirya ng mga Filipino ay ang circuitous na
pakikisalumuha via ingles?
Sa madaling salita, pambansang aspirasyon ang kolokyal na
pambansang wika. Ang sentral na impetus ay nanggagaling sa
pambansang motibasyong makaalinsabay sa globalisasyon, o ang
paghahanap ng lokal na idioma sa global na kapitalismo. Hindi ito
dumidiretso sa kalakarang global, ang pagpasok sa ekonomiya ng
India, China at iba pang umuunlad at mas mauunlad na bansa.
Ang trajektori ng aspirasyon ay tungo sa katagumpayan ng
globalisasyon sa pambansang kondisyon: ang higit pang
penetrasyon ng global sa lokal. Ang kultural nitong pagsasalin ay
nangangahulugan ng mobilisasyon sa pamamagitan ng overseas
contract work sa labas ng bansa at call center work sa loob ng
bansa. At media ang nagpako ng kasalukuyang estado ng pangarap
ng mamamayan.
Ang kahulugan ng paglaganap ng isang kolokyal na wikang
pambansa sa media ay nagsaad rin ng nasyonal na agenda: sa
pamamagitan ng kolokyal na wikang pambansa makakalahok ang
bansa sa kolokyal na globalisasyon. Nananatiling nasa laylayan ang
bansa at ang wika nito tungo sa internalisasyon ng globalisasyon. At
dahil magpakaganito, tumitingkad ang materialidad ng di-pantay na
penetrasyon ng globalisasyon sa buong mundo.
Kung titignan ang diyaryo, malinaw na ang broadsheets—ang
lehitimong peryodismo—ay nakasulat sa ingles. Sa mga tabloid, na
higit na tinutunghayan ng mas maraming bilang ng ordinaryong
mamamayan, ay sadlak sa sensationalismo, ang bulgar at bawal,
sexual at bastos, at iba pa. Hindi ba’t ang isinasaad nito ay ang di-
opisyal at popular na motibasyon sa kaalaman-kultural na dulot ng
tabloid ay tungo sa mismong hindi aangkop sa kinikilalang ofisyal na
peryodismo sa bansa?
Kaya ito ang debacle sa wikang pambansa at media na
nagpapalaganap ng kolokyal na variasyon nito: ang pinapatingkad ay
ang kabalintuan ng di makapantay at makaagapay sa ofisyal na
globalisasyon, at ang kasalukuyang tereyn ng kolokyal na wikang
pambansa ay nananatiling nasa bulgar, ipinagbabawal, sexual at
bastos.