KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ PHÁT TRIỂN

TRÍ TUỆ NHÂN TẠO CÓ TRÁCH NHIỆM

TRONG LĨNH VỰC GIÁO DỤC

TS. Nguyễn Bích Thảo

Trường Đại học Luật, ĐHQGHN

Hà Nội 07/6/2024
Nội dung
• Bối cảnh
• Sự phát triển của các chuẩn mực quốc tế về TTNT có trách
nhiệm trong giáo dục
• Hướng dẫn của cơ quan quản lý giáo dục ở một số quốc gia
• Hướng dẫn của một số tổ chức, hiệp hội nghề nghiệp
• Chính sách, hướng dẫn của các cơ sở giáo dục
Bối cảnh
• Mức độ sử dụng TTNT trong giáo dục ngày càng gia tăng và
những lo ngại từ các bên liên quan
• Sự phát triển nhanh chóng của các chuẩn mực quốc tế và chính
sách, pháp luật quốc gia về TTNT có trách nhiệm
• Sự thiếu vắng chính sách, hướng dẫn cụ thể từ cơ quan quản lý
giáo dục và các cơ sở giáo dục
Mức độ sử dụng AI trong trường học ngày
càng gia tăng kèm theo những quan ngại
• Tháng 11/2023: Theo Khảo sát sinh viên toàn cầu (ở 15 nước
tiêu biểu) của Chegg.org:
• 40% SV được hỏi có sử dụng GenAI trong học tập (trong đó
53% lo ngại về gian dối trong học tập, 47% lo ngại về thông tin
không chính xác, 32% lo ngại về quyền riêng tư và dữ liệu cá
nhân)
• 65% cho rằng trường ĐH nên thay đổi cách thức kiểm tra-đánh
giá SV (trong đó 51% cho rằng nhà trường cần có hướng dẫn
cụ thể về các hành vi sử dụng các công cụ GenAI được chấp
nhận trong các bài kiểm tra).
Sự phát triển nhanh chóng của các chuẩn mực,
nguyên tắc về TTNT có trách nhiệm
• OECD (2019): Các nguyên tắc về TTNT đáng tin cậy; EU (2019): Bộ Hướng
dẫn đạo đức về TTNT đáng tin cậy
• UNESCO (2021): Khuyến nghị về đạo đức của TTNT và các công cụ kèm theo
• Australia (2021): Khung đạo đức cho TTNT
• Trung Quốc (7/2023): Quy định tạm thời về quản lý các dịch vụ TTNT
• Hoa Kỳ: Sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Biden (30/10/2023) và Lộ trình
chính sách về AI (21/5/2024)
• Nghị quyết của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc về TTNT (21/3/2024)
• Liên minh châu Âu: Bộ Hướng dẫn đạo đức về TTNT đáng tin cậy (2019), Đạo
luật về TTNT (13/3/2024), Công ước khung về TTNT (17/5/2024)
• ….
Bối cảnh: Các hệ thống giáo dục trên toàn cầu thiếu
hướng dẫn về sử dụng TTNT

Chỉ có 7% hệ thống giáo

dục toàn cầu đã ban
hành hướng dẫn về sử
dụng TTNT tạo sinh (đến
tháng 9/2023) – Theo
TeachAI

Source: UNESCO
Rất ít quốc gia có chính sách, quy định riêng về
TTNT trong giáo dục

Chỉ 2% nhà quản lý

giáo dục của các
quốc gia cho rằng
nước mình đã có
chính sách về AI
trong giáo dục
Source: 2023 State EDTech Trends Report
Sự phát triển của các chuẩn mực quốc tế
về TTNT có trách nhiệm trong giáo dục
• Đồng thuận Bắc Kinh tại Hội nghị quốc tế về TTNT và giáo dục
tháng 5/2019 của UNESCO: đưa ra các khuyến nghị ban đầu.
• Khuyến nghị của UNESCO về đạo đức của TTNT (11/2021): 10
nguyên tắc
• Hướng dẫn của UNESCO về TTNT và giáo dục dành cho các
nhà hoạch định chính sách (2022)
• Hướng dẫn của UNESCO về TTNT tạo sinh trong giáo dục và
nghiên cứu (9/2023)
Hướng dẫn của UNESCO về TTNT và giáo dục
dành cho các nhà hoạch định chính sách-2022
• Nguyên tắc bao trùm: cách tiếp cận nhân văn (Humanistic
approach)
• Hướng các chính sách, thực tiễn về TTNT và giáo dục vào mục
tiêu bảo vệ quyền con người, trang bị cho con người các giá trị
và kỹ năng cần thiết cho phát triển bền vững và cộng tác hiệu
quả giữa người và máy
• Thúc đẩy các giá trị nhân văn trong phát triển và ứng dụng TTNT
trong giáo dục (công bằng, minh bạch, trách nhiệm giải trình,
không thiên vị, bảo vệ quyền riêng tư…), lấy con người làm trung
tâm
Hướng dẫn của UNESCO về TTNT tạo sinh và
giáo dục (2023)
Khung chính sách khuyến nghị:
• Thúc đẩy tính bao trùm, công bằng, đa dạng ngôn ngữ, văn hóa
• Bảo vệ khả năng tự quyết của con người (human agency)
• Giám sát và xác nhận các hệ thống GenAI cho giáo dục
• Phát triển năng lực sử dụng AI, trong đó có GenAI cho người
học; nâng cao năng lực sử dụng AI cho GV, nghiên cứu viên
• Thúc đẩy sự biểu đạt quan điểm, ý tưởng một cách đa dạng
• Thử nghiệm các mô hình GenAI thích hợp cho bản địa
• Tiếp cận đa ngành, đa lĩnh vực, có sự tham gia của các bên liên
quan
Hướng dẫn của cơ quan quản lý giáo dục
một số quốc gia về TTNT trong giáo dục
• 10/2022, Ủy ban Châu Âu công bố bộ hướng dẫn đạo đức cho các giáo viên về việc sử
dụng TTNT và dữ liệu trong giáo dục
• 3/2023: Bộ Giáo dục Anh ra tuyên bố chính sách về TTNT tạo sinh trong giáo dục
• 5/2023: Bộ Giáo dục Hoa Kỳ ban hành Hướng dẫn và Khuyến nghị về TTNT và tương lai
của dạy và học (5/2023) (7 khuyến nghị)
• 5/2023, Bộ Giáo dục Chilê ban hành hướng dẫn cho giáo viên “Phương pháp sử dụng
ChatGPT để thúc đẩy học tập chủ động”.
• 7/2023: Bộ Giáo dục Nhật Bản công bố hướng dẫn mới về việc sử dụng AI trong trường
phổ thông và trường đại học
• 2/2024: Bộ Giáo dục và Khoa học Bulgaria ban hành hướng dẫn về sử dụng TTNT trong
trường học
• Tính đến tháng 4/2024, 8 bang ở Hoa Kỳ đã ban hành hướng dẫn về TTNT trong giáo
dục
Hướng dẫn của Bộ Giáo dục Hoa Kỳ
Hướng dẫn của một số tổ chức, hiệp hội về
giáo dục
• Hướng dẫn và Bộ công cụ về TTNT trong trường học của
TeachAI (AI Guidance for Schools Toolkit)
• Nhiều cơ quan quản lý giáo dục ở các bang của Hoa Kỳ và cơ
quan chính phủ tham gia sáng kiến TeachAI đang sử dụng bộ
công cụ này để xây dựng hướng dẫn riêng về TTNT của mình

• Nguồn: Code.org, CoSN, Digital Promise, European EdTech

Alliance, Larimore, J., and PACE (2023). AI Guidance for Schools
Toolkit. Retrieved from teachai.org/toolkit
 AI Guidance for Schools Toolkit:
Nhận diện lợi ích và rủi ro của AI trong giáo dục
Các bước triển khai tích hợp TTNT trong hệ
thống giáo dục
Bước 1: Ban hành chính sách, hướng dẫn
Cần có những chính sách, hướng dẫn nào để ứng phó với những rủi ro
hiện hữu của TTNT trong giáo dục?

● Bảo đảm rằng việc sử dụng TTNT tuân thủ các

chính sách, quy định hiện hành về an toàn, bảo
mật, bảo vệ quyền riêng tư
● Hướng dẫn cho GV và người học hiểu rõ những
lợi ích và rủi ro do TTNT mang lại
● Quy định rõ những trường hợp sử dụng công cụ
TTNT bị cấm hoặc chỉ được thực hiện với sự
giám sát của con người
● Xây dựng các tiêu chuẩn liêm chính học thuật liên
quan đến TTNT
Bước 2: Tăng cường sử dụng TTNT trong cơ sở
giáo dục

● Ưu tiên đào tạo kiến thức, kỹ năng sử dụng TTNT

cho toàn bộ GV, cán bộ cơ sở giáo dục
● Chia sẻ các kinh nghiệm hay của các GV tiên
phong sử dụng TTNT, nhận diện các hạn chế,
nâng cao năng lực cho toàn bộ tổ chức
● Đánh giá các công cụ TTNT đã được sử dụng và
xác định các tiêu chí đánh giá
Bước 3: Từng bước nâng cao chất lượng và chuyển
đổi có hiệu quả

● Cá thể hóa học tập

● Học tập dựa trên dự án được hỗ trợ bởi công cụ phản
hồi theo thời gian thực
● Chuyển đổi sang giáo dục dựa trên tiếp cận năng lực
● Giảm công việc giấy tờ giúp GV có thêm nhiều thời gian
kết nối và hỗ trợ người học
Các nguyên tắc sử dụng TTNT trong giáo dục
 Mẫu Văn bản cam kết sử dụng AI của học sinh/sinh viên
AI can help me learn better and is important for my future, so I promise to use it the right
way and make smart choices.
1. I will use AI tools responsibly and will not use AI in a way that could harm myself
or others.
2. I will only use AI to support my learning and will follow my school’s rules and
teacher’s instructions on when and how to use AI on an assignment.
3. I will be honest about when I use AI to help with assignments, and I will not turn in
work that is fully created by an AI as my own.
4. If I use AI, I will review its work for mistakes.
5. I will check with my teacher when unsure about what is acceptable.

Sample language when reviewing your class syllabus: AI tools may be used for brainstorming or preliminary
research, but using AI to generate answers or complete assignments without proper citation or passing off AI-
generated content as one’s own is considered plagiarism.
Hướng dẫn của các cơ sở giáo dục
Cuối 2023, đầu 2024: Nhiều trường đại học và trường phổ thông ở Hoa Kỳ đã cập nhật Bộ quy
tắc ứng xử dành cho người học, bổ sung thêm quy định về sử dụng TTNT một cách có đạo đức

Ví dụ: Bộ Quy tắc ứng xử của học sinh của Trường học thành phố Madison, Alabama, Hoa
Kỳ (cập nhật tháng 10/2023), đã tích hợp Chính sách sử dụng trí tuệ nhân tạo vào mục 4.8.14
và nhận diện những rủi ro cụ thể khi sử dụng AI

Nguồn:
https://www.madisoncity.k12.al.us/site/handlers/filedownload.ashx?moduleinstanceid=3761&data
id=2020&FileName=Madison%20City%20Schools%20Code%20of%20Student%20Conduct.pdf
TRÂN TRỌNG CẢM ƠN!