"BONG BÓNG LÊN TRỜI” (NGUYỄN NHẬT ÁNH)

- LẤP LÁNH GIẤC MƠ CỔ TÍCH GIỮA ĐỜI

THƯỜNG
“Thường bâng khuâng cầm sợi dây cột quả bóng
trên tay… Bất giác anh ngước nhìn lên quả bóng
đang lơ lửng trên đầu sợi dây và khẽ buông tay. Quả
bóng chợt rùng mình, chao qua chao lại rồi nhẹ
nhàng nhấc mình bay lên khoảng trong xanh...”
Đó là những câu văn thật đẹp của nhà văn Nguyễn
Nhật Ánh - cây đại thụ của văn học thiếu nhi Việt
Nam. Bạn có từng tin rằng chuyện cổ tích có giữa
cuộc sống đời thường không? Bạn sẽ có cơ hội được
cảm nhận nó qua những trang sách của Nguyễn Nhật
Ánh. Những câu văn trên trích từ tác phẩm BONG
BÓNG LÊN TRỜI - một trong những tập truyện dài
tiêu biểu của ông.
Truyện bắt đầu bằng một tình huống thật cảm động:
Đó là vào một buổi sáng, thành phố bắt đầu nhộn
nhịp, ông Phong - một người thợ hồ trượng nghĩa bị
bắn khi cố gắng chiến đấu với một tên cướp để dành
lại chiếc xe cho cô gái. Cái chết của ông là một hành
động đẹp của con người dũng cảm nhưng đã mở đầu
cho cuộc sống vốn chẳng mấy dư dả gì nay lại thêm
khó khăn của gia đình ông. Từ ngày ông mất, vợ ông
- bà Tuệ làm giáo viên tại một trường cấp ba với
đồng lương ít ỏi phải gánh nặng, nuôi hai con là
Thường và Nhi. Cuộc sống trước đây tuy đạm bạc,
có lúc khó khăn nhưng nay lại túng thiếu hơn.
Không kìm lòng nổi khi sức khỏe của mẹ ngày càng
yếu mà công việc lại vất vả, Thường - người con trai
đầu học lớp 11 đã phải nói dối mẹ đi dạy thêm để đi
bán kẹo kéo với một người bạn trước đây của ba. Tại
cổng trường Phương Nam - nơi Thường hành nghề,
anh đã gặp Tài Khôn - một cô bé bán bong bóng với
nụ cười hồn nhiên và một tuổi thơ tuy vất vả nhưng
rất giàu nghị lực.
Những tác phẩm truyện của Nguyễn Nhật Ánh đều
rất nhẹ nhàng, trong sáng, ngôn ngữ giản dị, rất dễ đi
vào lòng người. BONG BÓNG LÊN TRỜI - câu
chuyện đẹp về đôi bạn nhỏ tuy cuộc sống có chút vất
vả nhưng rất giàu nghị lực, mang nhiều ý nghĩa và
tính nhân văn sâu sắc.
Đầu tiên là tình cảm gia đình, những tình yêu thật
cảm động mà các thành viên âm thầm dành cho nhau
để vượt qua những khó khăn của cuộc sống. Bà Tuệ
sức khỏe tuy yếu dần nhưng luôn cố gắng gồng mình
dạy thêm để có tiền trang trải cho hai con, bà luôn áy
náy vì không có thời gian chăm lo chu đáo cho các
con. Bà tự nhủ: ta chỉ đi dạy thêm một thời gian thôi,
chừng nào cuộc sống đỡ vất vả hơn ta sẽ lại ở nhà
chăm sóc chúng. Mặc dù nghĩ vậy nhưng cuộc sống
tất bật cả ngày khiến bà cứ quay theo vòng quay của
thời gian, biết khi nào cuộc sống mới dư giả hơn từ
ngày ông Phong mất. Người phụ nữ ấy oằn vai gánh
vác gia đình mà không một lời than phiền, trái lại bà
còn day dứt bởi chưa thể chăm sóc các con như
trước đây. Cùng với tình yêu thương con cao cả mà
thầm lặng của người mẹ là trái tim đã biết suy nghĩ,
cảm nhận được nhưng vất vả mẹ phải trải qua và
THƯỜNG nhận thấy mình cần phải làm một việc gì
đó. Lúc đầu anh bắt chước cậu bé xứ Florece trong
cuốn TÂM HỒN CAO THƯỢNG đọc từ nhỏ, anh
lén lút chấm bài phụ mẹ nhưng có vài lần sai sót nên
bị mẹ phát hiện. Rồi anh lang thang tìm việc làm
tình cờ gặp được chú Kiến - người bạn của ba giới
thiệu cho anh đi bán kẹo kéo. Và anh phải nói dối
mẹ đi dạy thêm để đi bán kẹo kéo vào mỗi buồi
chiều. Mới đầu tuy có hơi ngập ngừng mắc cỡ nhưng
dần rồi quen với công việc anh đã tự tin hơn. Hơn
nữa đó là cách để anh có thể đỡ đần mẹ trong lúc
khó khăn này. Một cậu bé mới 17 tuổi mà đã nhận
thức được như vậy thật là tuyệt vời. Nhiều bạn đọc
sẽ nghĩ chi tiết này có vẻ hơi lý tưởng hóa nhưng
nếu rơi vào hoàn cảnh như vạy một cậu bé lớp 11 sẽ
ứng xử như thế nào? Đây cũng là một tấm gương,
một bài học về sự vươn lên. Qua nhân vật Thường,
Nguyễn Nhật Ánh muốn truyền tải thông điệp phải
vượt qua giông bão mới đến được những ngày trời
trong xanh.
Nhân vật chính thứ hai cùng tạo dựng nên câu
chuyện với những điều thật thú vị, song song cùng
với nhân vật Thường là cô bé Tài Khôn 14 tuổi, mồ
côi cha mẹ, mưu sinh bằng nghề bán bong bóng. Tài
Khôn thường ngày ngụp lặn trong sóng gió của cuộc
sống “nước da ngăm đen, ăn mặc xoàng xĩnh”
nhưng em vẫn khao khát được làm bác sĩ để chữa
bệnh cho nhiều người. Với nỗi lo của cuộc sống cơm
áo gạo tiền thật quá khó khăn đối với một cô bé đang
tuổi được học hành, đủ đầy yêu thương vừa chập
chững bước vào đời như em. Nhưng không vì thế mà
em từ bỏ đi một ước mơ cao đẹp như vậy, nó luôn
cháy bỏng trong em. Ban ngày em đi bán bong bóng
còn về đêm em đi học và còn là học trò giỏi nhất
lớp. Cô bé áy là hiện thân mạnh mẽ cho nghị lực
vượt lên số phận, hoàn cảnh, cho ước mơ và phải cố
gắng để thực hiện nó, cho niềm lạc quan dù cuộc
sống có khó khăn, vất vả bao nhiêu.
Từ một câu chuyện rất bình thường nhưng ta vẫn
cảm nhận được ở đâu đó trong cuộc sống hối hả, vẫn
tồn tại những con người, những tâm hồn thật đẹp
như cha cậu bé Thường xả thân bắt cướp, như người
mẹ đảm đang, biết chăm lo cho gia đình của cậu,
như cô bé Tài Khôn hồn nhiên tốt bụng, hay cậu học
trò nghèo biết biết thương yêu, hiếu thảo với mẹ
mình như Thường. Hiện thực khắc nghiệt của cuộc
sống chỉ là một bức phông nền để từ đó nhân cách
con người hiện lên thật trong sáng, cao cả. Dù những
nhọc nhằn có đôi khi khiến họ trở nên tất bật, nhưng
cốt cách cao thượng tiềm ẩn sẽ không bao giờ thay
đổi, như những bông sen tỏa ngát hương thơm trong
đầm lầy. Bởi vậy chúng ta nói BONG BÓNG LÊN
TRỜI như một câu chuyện cổ tích giữa đời thường.
Đây thật sự là một câu chuyện đẹp từ lời văn đến cốt
truyện, từ nhân vật đến nội dung, như dòng suối mát
lành giúp ta gột rửa đi những mệt mỏi trong bộn bề
của hiện thực cuộc sống đầy rẫy những bon chen,
thiếu vắng tình cảm con người.
Câu chuyện đã kết thúc bằng một hình ảnh thật đẹp,
thật ý nghĩa - chùm bong bóng rực rỡ bay lên bầu
trời trong xanh. Đó là món quà an ủi, động viên của
cô bé Tài Khôn dành cho Thường khi cậu đang nằm
trong phòng bệnh và nhìn qua ô cửa sổ phòng bệnh.
Hình ảnh cùm bong bóng bay cao mãi mang theo
những ước mơ, khát vọng của hai đứa trẻ, nó không
bao giờ lụi tắt. Tuổi thơ dù có sóng gió nhưng luôn
rộn rã tiếng cười trong trẻo và một niềm tin mãnh
liệt vào tương lai tươi sáng của những đứa trẻ sớm
bước vào đời:
“Thường nghiêng đầu nhìn ra ô cửa, Những quả
bóng đã bay cao và dường như sắp sửa tan vào mây
trắng. Thế là chúng đã sắp đến nơi định đến… anh
vừa xúc động vừa tự hỏi không biết trong cơ man
những ước mơ mà con người bao đời kí thác, những
quả bóng lên trời kia đang mang theo điều ước
nguyện nào mà cô bạn nhỏ vừa chân thành gửi gắm
cho anh?”