‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ‬

‫داﻧﺶ ﺣﺴﺎﺑﺪاري و ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬

‫ﺳﺎل دوم ‪ /‬ﺷﻤﺎره ﭘﻨﺠﻢ‪ /‬ﺑﻬﺎر ‪1392‬‬

‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري و ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد‬

‫ﺳﺎﺳﺎن ﻣﻬﺮاﻧﻲ‬
‫داﻧﺸﻴﺎر ﮔﺮوه ﺣﺴﺎﺑﺪاري داﻧﺸﻜﺪه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان‬

‫ﻋﻠﻲ آﻃﺎﻫﺮﻳﺎن‬
‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﺣﺴﺎﺑﺪاري داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان )ﻣﺴﺌﻮل ﻣﻜﺎﺗﺒﺎت(‬
‫‪ali.taherian66@gmail.com‬‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش‪91/11/30 :‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ‪91/9/18 :‬‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد ﻳﻚ واﺣﺪ ﺗﺠﺎري ﺑﺮ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري در ﮔﺰارﺷﮕﺮي ﻣﺎﻟﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ ﺟﻨﺴﻦ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺠﻢ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد در ﻳﻚ واﺣﺪ ﺗﺠﺎري‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺗﻀﺎد و ﻧﺎﻫﻤﺴﻮﻳﻲ ﻣﻨﺎﻓﻊ‬
‫ﻣﺪﻳﺮان و ﺳﻬﺎﻣﺪاران و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن‪ ،‬ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺪﻳﺮان و ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري‪ ،‬ﻳﻜﻲ از‬
‫ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﻫﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺑﺮاي ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار دادن ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ اﺳﺖ ‪ .‬در واﻗﻊ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﺮﻳﺎن‬
‫ﻧﻘﺪ آزاد در ﻳﻚ واﺣﺪ ﺗﺠﺎري و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﺎ در اﻳﻦ‬
‫ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ‪ 109‬ﺷﺮﻛﺖ ) ‪ 763‬ﺳﺎل‪ -‬ﺷﺮﻛﺖ (‪ ،‬از ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان در ﻃﻲ‬
‫ﺳﺎل ﻫﺎي ‪ 1383‬اﻟﻲ ‪ ،1389‬ﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺷﻮاﻫﺪي ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺧﻮد‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﻢ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺎ دراﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ‬
‫ﺷﻮاﻫﺪي از ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري از ﺟﺎﻧﺐ ﺳﻬﺎﻣﺪاران‪ ،‬اراﺋﻪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬

‫واژهﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي‪ :‬ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد‪ ،‬ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‪.‬‬

‫‪73‬‬
 ‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺶ ﺣﺴﺎﺑﺪاري و ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ – اﻧﺠﻤﻦ ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻳﺮان‬
‫‪ -2‬ادﺑﻴﺎت ﭘﮋوﻫﺶ و ﻣﺮوري ﺑﺮ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ‬
‫ﺟﻨﺴﻦ )‪ ،(1986‬ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻴﻦ اﻧﮕﻴـﺰه ﻫـﺎ و‬
‫ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺳﻬﺎﻣﺪاران‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﺳـﺮ ﻣﻮﺿـﻮﻋﺎﺗﻲ‬
‫ﻧﻈﻴﺮ ﺗﻮزﻳﻊ ﺟﺮﻳﺎن ﻫﺎي ﻧﻘﺪ و اﻧﺪازه ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺷـﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺗﻀـﺎد‬
‫وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وي ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎور اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﻳـﻦ ﺗﻀـﺎد و‬
‫ﻧﺎﻫﻤﺴﻮﻳﻲ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺪﻳﺮان و ﺳـﻬﺎﻣﺪاران‪ ،‬در ﺷـﺮﻛﺖ ﻫـﺎﻳﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺣﺠﻢ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد دارﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺸـﺪﻳﺪ ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﺟﻨﺴﻦ‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد را‪ ،‬وﺟﻪ ﻧﻘﺪ ﻣﺎزاد ﺑﺮ ﻣﻴـﺰان وﺟـﻪ‬
‫ﻧﻘﺪ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺗـﺎﻣﻴﻦ ﻣـﺎﻟﻲ ﻫﻤـﻪ ﭘـﺮوژه ﻫـﺎي داراي‬
‫ﺧﺎﻟﺺ ارزش ﻓﻌﻠﻲ ﻣﺜﺒﺖ در دﺳﺘﺮس ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣـﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪه ﺟﻨﺴﻦ )‪ ، (1986‬ﻣـﺪﻳﺮان ﺗﻤﺎﻳـﻞ دارﻧـﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﺟﺎي ﺗﻮزﻳﻊ ﺟﺮﻳﺎن ﻫﺎي ﻧﻘـﺪ آزاد ﺑـﻴﻦ ﺳـﻬﺎﻣﺪاران‪ ،‬آن را‬
‫ﻣﺠﺪدا در ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛـﻪ ﭘﺮداﺧـﺖ‬
‫وﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﺎﻣﺪاران‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛـﺎﻫﺶ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺗﺤـﺖ‬
‫ﻛﻨﺘﺮﻟﺸﺎن و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﺪرﺗﺸﺎن ﺷﻮد‪ .‬ﻫﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬اﻳﻦ‬
‫اﻣﺮ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺟﺬب ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪ ﺟﺪﻳـﺪ ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﻈﺎرت ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ اﻧﺒﺎﺷﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﻫـﺎي ﻧﻘـﺪ آزاد ﺑﺎﻋـﺚ ﻛـﺎﻫﺶ‬
‫ﺗﻮان ﻧﻈﺎرت ﺑﺎزار ﺑـﺮ ﺗﺼـﻤﻴﻤﺎت ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬ﻫـﻢ‬
‫ﭼﻨﻴﻦ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮان ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ رﺷﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻴﺶ از اﻧﺪازه ﺑﻬﻴﻨـﻪ‬
‫آن دارﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا رﺷﺪ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺗﺤـﺖ ﻛﻨﺘـﺮل‬
‫ﻣﺪﻳﺮان‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺪرت و اﻓﺰاﻳﺶ ﭘـﺎداش اﻳﺸـﺎن را در ﭘـﻲ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮدن اﻫﺪاف ﻣﺪﻳﺮان و ﺳﻬﺎﻣﺪاران‪،‬‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮان اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺖ ﻛﻪ وﺟﻮد ﺟﺮﻳـﺎن ﻫـﺎي ﻧﻘـﺪ اﻳﺠـﺎد‬
‫ﺷﺪه در داﺧﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺎزاد ﺑﺮ ﻧﻘﺪ ﻻزم ﺟﻬﺖ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣـﺎﻟﻲ‬
‫ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﺧﺎﻟﺺ ارزش ﻓﻌﻠﻲ ﻣﺜﺒـﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري اﻳﻦ ﻣﺒﺎﻟﻎ در ﭘﺮوژه ﻫﺎﻳﻲ ﺑـﺎ ﺧـﺎﻟﺺ ارزش‬
‫ﻓﻌﻠﻲ ﻣﻨﻔﻲ ﮔﺮدﻳﺪه و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ اﺗﻼف‬
‫اﻳــﻦ ﻣﻨــﺎﺑﻊ ﺧﻮاﻫــﺪ ﺷــﺪ )رﻳﭽﺎردﺳــﻮن‪ .(2006 ،‬ﺟﻨﺴــﻦ‬
‫)‪ ،(1986‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي از اﻳـﻦ ﺗﻤﺎﻳـﻞ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ و‬
‫ﻛﻨﺘﺮل رﻓﺘﺎر ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪ ،‬ﺑـﺮ اﻫﻤﻴـﺖ ﺳﻴﺴـﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت‬
‫ﭘﻴﺸــﻴﻦ‪ ،‬ﺣــﺎﻛﻲ از آن ﻫﺴــﺘﻨﺪ ﻛــﻪ ﺣﺴــﺎﺑﺪاري ﻣﺤﺎﻓﻈــﻪ‬
‫ﻛﺎراﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮﻟـﻲ ﺷـﺮﻛﺖ ﻫـﺎ‪ ،‬ﺑـﺮاي‬
‫ﺳﺎل دوم ‪ /‬ﺷﻤﺎره ﭘﻨﺠﻢ‪ /‬ﺑﻬﺎر ‪1392‬‬
‫‪ -1‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﺟﻨﺴﻦ )‪ ، (1986‬ﻣﻌﺘﻘـﺪ اﺳـﺖ ﻣﺸـﻜﻞ ﺑـﻮدن اﻧﺠـﺎم‬
‫ﻧﻈﺎرت ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺑﺮ رﻓﺘﺎر ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧـﻪ ﻣـﺪﻳﺮان‪،‬‬
‫اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮان ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ‪ ،‬وﺟﻪ ﻧﻘﺪي را ﻛـﻪ در‬
‫درون ﺷﺮﻛﺖ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺧﻮدﺷﺎن و ﻧـﻪ در ﺟﻬـﺖ‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮﺳﺎزي ارزش ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺧﺮج ﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬در واﻗـﻊ ﻃﺒـﻖ‬
‫ﻧﻈﺮ ﺟﻨﺴﻦ‪ ،‬ﺣﺠﻢ ﺑـﺎﻻي ﺟﺮﻳـﺎن ﻧﻘـﺪ آزاد در ﻳـﻚ واﺣـﺪ‬
‫ﺗﺠﺎري‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺗﻀﺎد و ﻧﺎﻫﻤﺴـﻮﻳﻲ ﻣﻨـﺎﻓﻊ‬
‫ﻣــﺪﻳﺮان و ﺳــﻬﺎﻣﺪاران و ﺑــﻪ ﺗﺒــﻊ آن‪ ،‬اﻓــﺰاﻳﺶ ﻣﺸــﻜﻼت‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺪﻳﺮان و ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺟﻨﺴﻦ )‪ ،(1986‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي از اﻳـﻦ ﺗﻤﺎﻳـﻞ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﻛﻨﺘﺮل رﻓﺘﺎر ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪ ،‬ﺑﺮ اﻫﻤﻴـﺖ‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ‪ .‬ﺑﺴـﻴﺎري از‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﭘﻴﺸـﻴﻦ‪ ،‬ﺣـﺎﻛﻲ از آن ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﺣﺴـﺎﺑﺪاري‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎراﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺑــﺮاي ﻛــﺎﻫﺶ رﻓﺘــﺎر ﻓﺮﺻــﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧــﻪ ﻣــﺪﻳﺮان و ﻛــﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺪﻳﺮان و ﺳﻬﺎﻣﺪاران‪ ،‬ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ)‬
‫ﺑﺎل و ﺷﻴﻮاﻛﻮﻣﺎر‪2005 ،‬؛ واﺗﺲ‪2003 ،‬؛ ﺑﺎل‪. ( 2001 ،‬‬
‫اﮔــﺮ ﻣﺤﺎﻓﻈــﻪ ﻛــﺎري ﺣﻘﻴﻘﺘــﺎ در ﻛــﺎﻫﺶ ﻣﺸــﻜﻼت‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺪﻳﺮان و ﺳﻬﺎﻣﺪاران‪ ،‬ﻧﻘﺶ اﻳﻔـﺎ ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ‪،‬‬
‫اﻳﻦ اﻧﺘﻈﺎر وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻫﻤﺴﻮﻳﻲ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺪﻳﺮان و‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺑﻴﺸـﺘﺮي ﺑـﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ‬
‫ﻛﺎري وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ )ﻻﻓﻮﻧـﺪ و روي ﭼـﺎدري‪.(2008 ،‬‬
‫ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ در ﺑﺎﻻ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪ‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ ﺟﻨﺴـﻦ‪،‬‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺠﻢ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد در ﻳﻚ واﺣـﺪ ﺗﺠـﺎري‪ ،‬ﻣـﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺗﺸـﺪﻳﺪ ﺗﻀـﺎد و ﻧﺎﻫﻤﺴـﻮﻳﻲ ﻣﻨـﺎﻓﻊ ﻣـﺪﻳﺮان و‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪﮔﻲ ﺑـﻴﻦ‬
‫ﻣﺪﻳﺮان و ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﮔﺮدد ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﺎ اﻳـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑـﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ ﻛـﺎري ﻧﺎﺷـﻲ از ﻣﺸـﻜﻼت‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺪﻳﺮان و ﺳـﻬﺎﻣﺪاران‪ ،‬ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻣﺜﺒـﺖ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﻴﺰان ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ‬
‫ﻧﻈﺮي اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬ﺷﻮاﻫﺪ ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻛﻤـﻲ در ﻛﺸـﻮرﻣﺎن در‬
‫ﻣﻮرد اﻳﻦ ادﻋﺎ ﺟﻤﻊ آوري ﺷـﺪه اﺳـﺖ ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬در اﻳـﻦ‬
‫ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻮال ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ ﻛﻪ آﻳـﺎ در ﺑـﻮرس اوراق‬
‫ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان‪ ،‬راﺑﻄـﻪ ﻣﻌﻨـﻲ داري ﺑـﻴﻦ ﺟﺮﻳـﺎن ﻧﻘـﺪ آزاد و‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري وﺟﻮد دارد ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ؟ ‪.‬‬
‫‪74‬‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎري و ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد ‪ /‬ﺳﺎﺳﺎن ﻣﻬﺮاﻧﻲ و ﻋﻠﻲ آﻃﺎﻫﺮﻳﺎن‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪﮔﻲ ﺑـﻴﻦ‬
‫ﻣﺪﻳﺮان و ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﮔﺮدد ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﺎ اﻳـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑـﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ ﻛـﺎري ﻧﺎﺷـﻲ از ﻣﺸـﻜﻼت‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺪﻳﺮان و ﺳـﻬﺎﻣﺪاران‪ ،‬ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻣﺜﺒـﺖ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﻴﺰان ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬
‫در ﻛﻨــﺎر اﺳــﺘﺪﻻل ﻓــﻮق‪ ،‬دﻟﻴــﻞ دﻳﮕــﺮ ﻣــﺎ ﻣﺒﺘﻨــﻲ ﺑــﺮ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣـﻲ دﻫﻨـﺪ ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ ﻛـﺎري‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﺑﺎﻟﻘﻮه در ﻛـﺎﻫﺶ ﻣﺸـﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪﮔﻲ ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺑـﺎ‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻣـﺪﻳﺮ‪ ،‬ﻣﻔﻴـﺪ اﺳـﺖ ‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت‬
‫ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎور ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ ﻛـﺎري ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ از دو راه ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺑـﺎ‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻣﺪﻳﺮ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬اول‪ ،‬ﺑﺎل و‬
‫ﺷﻴﻮاﻛﻮﻣﺎر )‪ ، (2005‬ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎور ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻣـﺪﻳﺮان از‬
‫ﻗﺒﻞ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ زﻳﺎن ﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮ ﻳﻚ ﻣﺒﻨﺎي ﺑﻪ ﻣﻮﻗـﻊ ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﻛﻤـﻲ وﺟـﻮد دارد ﻛـﻪ در ﭘـﺮوژه ﻫـﺎي‬
‫داراي ﺧﺎﻟﺺ ارزش ﻓﻌﻠﻲ ﻣﻨﻔﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻛﻨﻨـﺪ ‪ .‬در‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﺪﻳﺮان ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ زﻳﺎن را ﺗﺎ دوره ﻫـﺎﻳﻲ‬
‫ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن ﻫﺎي ﻧﻘﺪ ﻛﺎﻫﺸﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه ﺧﺎﻟﺺ‬
‫ارزش ﻓﻌﻠﻲ ﻣﻨﻔﻲ ﻣﺤﻘﻖ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺗﻌﻮﻳـﻖ ﺑﻴﺎﻧﺪازﻧـﺪ‪،‬‬
‫ﺗﺎﺛﻴﺮات ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬارﻳﺸﺎن روي ﺳﻮد‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫ﺑﻪ ﻧﺴﻞ ﻫﺎي ﺑﻌﺪي ﻣﺪﻳﺮان ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ زﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮان اﻧﮕﻴـﺰه اي‬
‫ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑـﺮ ﺣﺴـﺎﺑﺪاري ﻓـﺮاﻫﻢ ﻣـﻲ آورد ﻣﺒﻨـﻲ ﺑـﺮ اﻳﻨﻜـﻪ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻫﺎي داراي ﺧـﺎﻟﺺ ارزش ﻓﻌﻠـﻲ ﻣﻨﻔـﻲ در‬
‫ﺣﺎل اﺟﺮا را اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ ﺗﺎ از زﻳﺎن ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﺮوش ﻳـﺎ ﻛﻨـﺎر‬
‫ﮔﺬاري اﺟﺘﻨﺎب ورزﻧﺪ ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪﮔﻲ‪ ،‬از ﻃﺮﻳـﻖ‬
‫ﺑﻜﺎر ﮔﻴﺮي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري و در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺑـﻪ ﻣﻮﻗـﻊ‬
‫زﻳﺎن‪ ،‬ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﮔﺰارش زﻳﺎن در ﺣﻮل و ﺣﻮش زﻣـﺎﻧﻲ ﻣـﻲ‬
‫ﮔﺮدد ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎرات‪" ،‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ"‪ 1‬ﺗﻌﺪﻳﻞ و اﺻﻼح ﻣﻲ‬
‫ﮔﺮدﻧﺪ ) ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﻣﺪﻳﺮان ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اداﻣﻪ ﻳﺎ‬
‫ﻛﻨﺎر ﮔﺬاري ( ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ ‪ .‬از اﻳﻦ رو ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻮﻗﻊ زﻳﺎن‪ ،‬اﻧﮕﻴﺰه ﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮان ﻣﺒﻨﻲ ﺑـﺮ اﻗـﺪام ﺳـﺮﻳﻊ در‬
‫راﺳﺘﺎي ﻣﺤﺪود ﻛﺮدن زﻳﺎن ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي را اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣـﻲ‬
‫دﻫﺪ‪.‬‬
‫دوم‪ ،‬واﺗﺲ )‪ ،(2003‬ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑـﺎور اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻣـﺪﻳﺮان‪،‬‬
‫اﻧﮕﻴﺰه ﻫﺎﻳﻲ ﺟﻬﺖ ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮدن زﻳﺎن ﻫﺎي ﻧﺎﺷـﻲ از ﭘـﺮوژه‬
‫ﻫﺎي داراي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺿـﻌﻴﻒ دارﻧـﺪ‪ ،‬ﭼـﺮا ﻛـﻪ آﻧﻬـﺎ ﺗﻤﺎﻳـﻞ‬
‫‪75‬‬ ‫ﺳﺎل دوم ‪ /‬ﺷﻤﺎره ﭘﻨﺠﻢ‪ /‬ﺑﻬﺎر ‪1392‬‬
‫ﻛﺎﻫﺶ رﻓﺘﺎر ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧـﻪ ﻣـﺪﻳﺮان و ﻛـﺎﻫﺶ ﻣﺸـﻜﻼت‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺪﻳﺮان و ﺳﻬﺎﻣﺪاران‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ادﺑﻴﺎت ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﻣﻨـﺎﻓﻊ ﻣﺘﻌـﺪدي را ﺑـﺮاي ﮔﺰارﺷـﮕﺮي‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎراﻧﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬از آن ﺟﻤﻠﻪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ‬
‫ﻧﻘﺸﻲ ﻛﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري در ﻛـﺎﻫﺶ ﻣﺸـﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪﮔﻲ‬
‫ﺑﻴﻦ ﻣﺪﻳﺮ و ﺳﻬﺎﻣﺪار اﻳﻔﺎ ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ‪ ،‬اﺷـﺎره ﻧﻤـﻮد ‪ .‬واﺗـﺲ‬
‫)‪ ،(2003‬ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻜـﺎﻧﻴﺰﻣﻲ‬
‫ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻋﻘﺪ ﻗﺮارداد ﻫـﺎي ﻛـﺎرا را ﺗﺴـﻬﻴﻞ ﻣـﻲ‬
‫ﻛﻨــﺪ‪ .‬ﺑــﺎ ﺑﻜــﺎرﮔﻴﺮي اﺳــﺘﺎﻧﺪارد ﻫــﺎي ﻧﺎﻣﺘﻘــﺎرن ‪ ،‬ﻳﻌﻨــﻲ‬
‫ﺑﻜــﺎرﮔﻴﺮي اﺳــﺘﺎﻧﺪارد ﻫــﺎي ﺑﻴﺸــﺘﺮ و ﺳــﺨﺖ ﺗــﺮ ﺟﻬــﺖ‬
‫ﺷﻨﺎﺳــﺎﻳﻲ اﺧﺒــﺎر ﺧــﻮب ﺑــﻪ ﻋﻨــﻮان ﺳــﻮد در ﻣﻘﺎﻳﺴــﻪ ﺑــﺎ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺧﺒﺎر ﺑـﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان زﻳﺎن‪ ،‬ﻫﻤﻮاره ﺧﺎﻟﺺ داراﻳﻲ ﻫﺎي ﮔـﺰارش ﺷـﺪه در‬
‫ﺗﺮازﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ارزش واﻗﻌﻲ ﺧﺎﻟﺺ داراﻳﻲ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‬
‫ﺟﻬﺖ ﺗﻮزﻳـﻊ‪ ،‬ﻛﻤﺘـﺮ از واﻗـﻊ ارزﺷـﮕﺬاري ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬در‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺗﺠﻤﻌـﻲ در ﺧـﺎﻟﺺ داراﻳـﻲ ﻫـﺎ ‪ ،‬ﻧﺸـﺎﻧﮕﺮ‬
‫ﺑﺮآوردي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎراﻧﻪ از ارزش اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳـﻂ ﻣـﺪﻳﺮ‬
‫اﺳﺖ و ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳـﻚ ﻣﻌﻴـﺎر ﺟﻬـﺖ ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﺑﺮآورد ﻫﺎي ﺧﻮد ﻣﺪﻳﺮان از ارزﺷﻲ ﻛﻪ اﻳﺠﺎد ﻛﺮده اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻜﺎر‬
‫رود ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﭘﺮداﺧﺖ ﭘﺎداش اﺿﺎﻓﻲ ﺑﻪ ﻣـﺪﻳﺮان‬
‫‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻛﺮدن ﭘﺎداش ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﻮد‬
‫و ﻳﺎ از ﻃﺮﻳﻖ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻮد ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺎﻳﻴـﺪ ﺧﻠـﻖ ارزش‬
‫ادﻋﺎ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﻳﺮان‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔـﺖ ﻛـﻪ ﻓـﺮض ﻣـﻲ ﺷـﻮد‬
‫ﮔﺰارﺷﮕﺮي ﻣﺎﻟﻲ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎراﻧﻪ‪ ،‬ﻋﻘﺪ ﻗﺮارداد ﺑـﻴﻦ ﻣـﺪﻳﺮ و‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪار را در زﻣﺎن ﺣﻀﻮر ﻣﺸـﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺗﺴـﻬﻴﻞ‬
‫ﻣــﻲ ﻛﻨــﺪ )واﺗــﺲ‪2003 ،‬؛ ﺑــﺎل‪ .(2001 ،‬ﻻﻓﻮﻧــﺪ و روي‬
‫ﭼﺎدري )‪ ،(2008‬ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎور ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﺻـﻮﻻ‪ ،‬ﻣﺸـﻜﻼت‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ زﻣـﺎﻧﻲ اﻳﺠـﺎد ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ ﻛـﻪ ﻋﻼﻳـﻖ و ﻣﻨـﺎﻓﻊ‬
‫ﻣﺪﻳﺮان و ﺳﻬﺎﻣﺪاران‪ ،‬ﻫﻤﺴﻮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ آﻧﻬـﺎ‪ ،‬اﮔـﺮ‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري ﺣﻘﻴﻘﺘﺎ در ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑـﻴﻦ‬
‫ﻣﺪﻳﺮان و ﺳﻬﺎﻣﺪاران‪ ،‬ﻧﻘﺶ اﻳﻔﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﻧﺘﻈﺎر وﺟـﻮد‬
‫دارد ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻫﻤﺴﻮﻳﻲ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺪﻳﺮان و ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﻛﻤﺘﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري وﺟﻮد داﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﻗﺒﻼ اﺷﺎره ﺷﺪ‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﻧﻈـﺮ ﺟﻨﺴـﻦ ‪،‬‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺠﻢ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد در ﻳﻚ واﺣـﺪ ﺗﺠـﺎري‪ ،‬ﻣـﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺗﺸـﺪﻳﺪ ﺗﻀـﺎد و ﻧﺎﻫﻤﺴـﻮﻳﻲ ﻣﻨـﺎﻓﻊ ﻣـﺪﻳﺮان و‬
 ‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺶ ﺣﺴﺎﺑﺪاري و ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ – اﻧﺠﻤﻦ ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻳﺮان‬
‫اﻣﻜﺎن را ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ وﺟـﻪ ﻧﻘـﺪي را ﻛـﻪ در درون‬
‫ﺷﺮﻛﺖ اﻳﺠﺎد ﺷـﺪه را ﺑـﻪ ﻧﻔـﻊ ﺧﻮدﺷـﺎن و ﻧـﻪ در ﺟﻬـﺖ‪،‬‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮﺳﺎزي ارزش ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺧﺮج ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ‬
‫ﺟﻨﺴﻦ‪ ،‬ﺣﺠﻢ ﺑﺎﻻي ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد در ﻳﻚ واﺣﺪ ﺗﺠـﺎري‪،‬‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺗﻀﺎد و ﻧﺎﻫﻤﺴﻮﻳﻲ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣـﺪﻳﺮان و‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪﮔﻲ ﺑـﻴﻦ‬
‫ﻣﺪﻳﺮان و ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﮔﺮدد‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت زﻳﺎدي در ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻧﻈـﺮ‬
‫ﺟﻨﺴﻦ‪ ،‬درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ وﺟﻪ ﻧﻘـﺪ آزاد ﺑﻴﺸـﺘﺮ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻣﺸـﻜﻼت‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﺰرﮔﺘﺮ‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﭘﻠﺮ و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ )‪ ،(1999‬در ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺧـﻮد درﻳﺎﻓﺘﻨـﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي داراي وﺟﻪ ﻧﻘﺪ اﺿﺎﻓﻲ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻳـﻞ دارﻧـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺣﺘﻲ در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔـﺬاري ﻣﺤـﺪودي‬
‫دارﻧــﺪ‪ ،‬در ﭘــﺮوژه ﻫــﺎي ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪ اي‪ ،‬ﺑﻴﺸــﺘﺮ ﺧــﺮج ﻛﻨﻨــﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻮﻟﻜﻨﺪر و واﻧﮓ )‪ ،(2006‬در ﭘﮋوﻫﺸﻲ درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬در زﻣﺎﻧﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﺪﻫﻲ و ﺳﻄﺢ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺖ وﺟﻪ ﻧﻘﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻚ دﻻر وﺟﻪ ﻧﻘﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎزار‪ ،‬ﺑـﻪ ﻣﺒﻠﻐـﻲ در‬
‫ﺣﺪود ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 0/94‬دﻻر ارزﺷﮕﺬاري ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫رﻳﭽﺎردﺳــﻮن )‪ ،(2006‬در ﺗﺤﻘﻴــﻖ ﺧــﻮد‪ ،‬ﺑــﻪ ارﺗﺒــﺎط‬
‫ﻣﺜﺒﺘﻲ ﺑﻴﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد و ﺑﻴﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔـﺬاري دﺳـﺖ‬
‫ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در ﻣﻴﺎن ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ وي‪ ،‬ﺷـﺮﻛﺖ ﻫـﺎي‬
‫ﻏﻴﺮ ﻣﺎﻟﻲ در ﻃﻲ دوره ‪ 1998‬ﺗﺎ ‪ ،2002‬ﺑﻪ ﻃـﻮر ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ‬
‫ﺑﻴﺴﺖ درﺻﺪ از ﺟﺮﻳﺎن ﻫﺎي ﻧﻘﺪ آزاد ﺧﻮد را ﺑـﻴﺶ از ﺣـﺪ‬
‫ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔـﺬاري ﻣـﻲ ﻛﺮدﻧـﺪ‪ .‬ﺗﻬﺮاﻧـﻲ و ﺣﺼـﺎر زاده‬
‫)‪ ،(1388‬ﻧﻴﺰ در ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺧﻮد در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻣـﺮ ﻛـﻪ آﻳـﺎ‬
‫وﺟﻮد ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻧﺒﻮد ﺗﻘﺎرن اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑـﻴﻦ‬
‫ﻣﺪﻳﺮان و ﺳﻬﺎﻣﺪاران‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ ﺑـﻴﺶ ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪ‬
‫ﮔﺬاري ﺷﻮد ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ اي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ رﻳﭽﺎردﺳﻮن‪،‬‬
‫دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻬﺮاﻧﻲ و ﺣﺼﺎر زاده ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎورﻧـﺪ ﻛـﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻧﻈﺮ ﺟﻨﺴﻦ در راﺑﻄﻪ اﻳﻨﻜـﻪ ﻣـﺪﻳﺮان‪ ،‬ﻣﻤﻜـﻦ‬
‫اﺳﺖ از ﺟﺮﻳﺎﻧﺎت ﻧﻘﺪي آزاد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮده و ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺑـﺎ‬
‫ﺧﺎﻟﺺ ارزش ﻓﻌﻠﻲ ﻣﻨﻔﻲ را ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮد ﺑﻜﺎر‬
‫ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارد‪.‬‬
‫ﮔﺮﻳﻔﻴﺚ و ﻛﺎرول )‪ ، (2001‬ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﻛـﻪ ﺷـﺮﻛﺖ‬
‫ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﭘﺮوژ ﻫﺎي داراي ﺧﺎﻟﺺ ارزش ﻓﻌﻠـﻲ ﻣﺜﺒـﺖ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬وﺟـﻪ ﻧﻘـﺪ ﺧـﻮد را در ﭘـﺮوژه ﻫـﺎي داراي ﺧـﺎﻟﺺ‬
‫ارزش ﻓﻌﻠﻲ ﻣﻨﻔﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬اﺳـﺘﻮرز و‬
‫ﺑﺮﮔﻮف )‪ ،(2006‬ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي داراي ﺣﺠﻢ‬
‫ﺳﺎل دوم ‪ /‬ﺷﻤﺎره ﭘﻨﺠﻢ‪ /‬ﺑﻬﺎر ‪1392‬‬
‫ﻧﺪارﻧﺪ ﻗﺒﻞ از اﺗﻤﺎم دوره ﺗﺼﺪي ﺧﻮد اﺧﺮاج ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬وي ﺑـﺮ‬
‫اﻳﻦ ﺑﺎور اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ ﻛـﺎري ﻋﻼﺋﻤـﻲ را در اﺧﺘﻴـﺎر‬
‫اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺎت ﻣﺪﻳﺮه و ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫـﺪ ﺗـﺎ دﻻﻳـﻞ‬
‫زﻳﺎن ﻫﺎ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮرﺳﻲ اي ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ‬
‫ﺑﻪ اﻗﺪاﻣﺎت اﺻﻼﺣﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﻛﻨﺎرﮔﺬاري ﻳﻚ ﭘـﺮوژه داراي‬
‫ﺧﺎﻟﺺ ارزش ﻓﻌﻠﻲ ﻣﻨﻔﻲ ﻳﺎ اﺧﺮاج ﻣﺪﻳﺮان ﻣﺴـﺌﻮل ﭼﻨـﻴﻦ‬
‫ﭘﺮوژه ﻫﺎﻳﻲ ﮔﺮدد‪ .‬در ﻣﺠﻤﻮع‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ اﺳـﺘﺪﻻل ﻫـﺎي‬
‫ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔـﺖ ﻛـﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ ﻛـﺎري ‪:‬‬
‫اﻟﻒ( اﻧﮕﻴﺰه ﻫﺎﻳﻲ را ﺑﺮاي اﺧﺬ ﺗﺼـﻤﻴﻤﺎت ﻛـﺎراي ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪ‬
‫ﮔﺬاري‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬و ب( ﻧﻈﺎرت اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺎت ﻣـﺪﻳﺮه‬
‫و ﺳــﻬﺎﻣﺪاران ﺑــﺮ ﺗﺼــﻤﻴﻤﺎت ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔــﺬاري ﻣــﺪﻳﺮان را‬
‫ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬
‫از ﻃﺮﻓﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑـﻮدن اﻫـﺪاف ﻣـﺪﻳﺮان و‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺖ ﻛﻪ وﺟﻮد ﺟﺮﻳـﺎن ﻫـﺎي‬
‫ﻧﻘﺪ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در داﺧﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺎزاد ﺑـﺮ ﻧﻘـﺪ ﻻزم ﺟﻬـﺖ‬
‫ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﺧﺎﻟﺺ ارزش ﻓﻌﻠﻲ ﻣﺜﺒﺖ‪،‬‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري اﻳﻦ ﻣﺒﺎﻟﻎ در ﭘﺮوژه ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺧﺎﻟﺺ‬
‫ارزش ﻓﻌﻠﻲ ﻣﻨﻔﻲ ﮔﺮدﻳﺪه و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ‬
‫اﺗــﻼف اﻳــﻦ ﻣﻨــﺎﺑﻊ ﺷــﻮد )رﻳﭽﺎردﺳــﻮن‪ .(2006 ،‬ﺟﻨﺴــﻦ‬
‫)‪ ،(1986‬ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻮدن اﻧﺠـﺎم ﻧﻈـﺎرت ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺑﺮ رﻓﺘﺎر ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻣﺪﻳﺮان‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﺑﻪ‬
‫آﻧﻬﺎ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ وﺟﻪ ﻧﻘﺪي را ﻛﻪ در درون ﺷـﺮﻛﺖ اﻳﺠـﺎد‬
‫ﺷﺪه را ﺑﻪ ﻧﻔـﻊ ﺧﻮدﺷـﺎن و ﻧـﻪ در ﺟﻬـﺖ‪ ،‬ﺣﺪاﻛﺜﺮﺳـﺎزي‬
‫ارزش ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺧﺮج ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭘـﻴﺶ ﺑﻴﻨـﻲ ﻣـﺎ اﻳـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺪار ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘـﺪ آزاد در ﻳـﻚ واﺣـﺪ‬
‫ﺗﺠﺎري و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑـﺎ‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻣـﺪﻳﺮان‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿـﺎ ﺑـﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ‬
‫ﻛﺎري‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺎﻫﺶ اﻧﮕﻴﺰه ﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﻣﺪﻳﺮان ﺟﻬﺖ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري در ﭘﺮوژه ﻫـﺎي داراي ﺧـﺎﻟﺺ ارزش ﻓﻌﻠـﻲ‬
‫ﻣﻨﻔﻲ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻛﻨﺎرﮔﺬاري ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺮوژه ﻫـﺎﻳﻲ‪،‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﭘﮋوﻫﺶ‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد و ﺷﺪت ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‬
‫ﻃﺒﻖ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫـﺎي ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪﮔﻲ ﻧﺎﺷـﻲ از ﺟﺮﻳـﺎن‬
‫ﻫﺎي ﻧﻘﺪ آزاد ﺟﻨﺴﻦ )‪ ،(1986‬ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻮدن اﻧﺠﺎم ﻧﻈـﺎرت‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺑﺮ رﻓﺘـﺎر ﻓﺮﺻـﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧـﻪ ﻣـﺪﻳﺮان‪ ،‬اﻳـﻦ‬
‫‪76‬‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎري و ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد ‪ /‬ﺳﺎﺳﺎن ﻣﻬﺮاﻧﻲ و ﻋﻠﻲ آﻃﺎﻫﺮﻳﺎن‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳـﺒﺐ اﻓـﺰاﻳﺶ ﺗﻘﺎﺿـﺎ ﺑـﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ‬
‫ﻛﺎري ﺷﻮد ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ آﻧﻬﺎ ﻧﺸـﺎن داد ﻛـﻪ ﺑـﺎﻻﺗﺮ‬
‫ﺑﻮدن ﺳﻄﺢ ﻋﺪم ﺗﻘﺎرن اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻣﺎ ﺑـﻴﻦ ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔـﺬاران‬
‫ﺧﺎرج از ﺷﺮﻛﺖ و ﻣﺪﻳﺮان‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎراﻧﻪ ﺑـﻮدن ﺑﻴﺸـﺘﺮ‬
‫ﺳﻮد در ارﺗﺒﺎط ﺑﻮده و اﻓﺰاﻳﺶ در ﻋـﺪم ﺗﻘـﺎرن اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ‪،‬‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ ﻛـﺎري ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﻣـﻲ ﺷـﻮد ‪ .‬در ﻣﺠﻤـﻮع‪،‬‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺷﺎن را ‪ ،‬ﻣﺒﻨﻲ ﺑـﺮ‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري ﭘﺎﺳﺨﻲ اﺳـﺖ ﭘﺎﻳـﺪار ﺑـﻪ ﺳـﻬﺎﻣﺪاران‬
‫ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻧﺎﺷـﻲ از ﻋـﺪم ﺗﻘـﺎرن‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻣﺎ ﺑﻴﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران ﺧﺎرج از ﺷﺮﻛﺖ و ﻣﺪﻳﺮان‪،‬‬
‫ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫رﺿﺎ زاده و آزاد )‪ (1387‬و ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺧﻮش ﻃﻴﻨﺖ و ﻳﻮﺳﻔﻲ‬
‫اﺻﻞ )‪ ، (1386‬در ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻻﻓﻮﻧﺪ و واﺗـﺲ‬
‫)‪ ،(2008‬ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻋـﺪم ﺗﻘـﺎرن اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ و ﻫﺰﻳﻨـﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻧﺎﺷﻲ از آن ﺑﺮ ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ ﻛـﺎري ﭘﺮداﺧﺘﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ آﻧﻬﺎ ﺣـﺎﻛﻲ از آن ﺑـﻮد ﻛـﻪ ﺑـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻋـﺪم‬
‫ﺗﻘﺎرن اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن اﻳﺠﺎد ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪﮔﻲ‪،‬‬
‫ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ ﻛـﺎري اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣـﻲ ﻳﺎﺑـﺪ؛ ﭼـﺮا ﻛـﻪ‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري‪ ،‬اﻧﮕﻴﺰه و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻣﺪﻳﺮان را ﺑﺮاي دﺳـﺘﻜﺎري‬
‫ارﻗﺎم ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﻛﺎﻫﺶ داده و ﻟﺬا ﻣﻮﺟـﺐ ﻛـﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨـﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﺣﻤﺪ و دوﻟﻤﺎن )‪ ،(2011‬در ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ‪ ،‬ﺑﺮرﺳـﻲ ﻛﺮدﻧـﺪ‬
‫ﻛﻪ آﻳﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري‪ ،‬ﺗﻤﺎﻳﻼت ﻣﺪﻳﺮان ﺑﻪ ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔـﺬاري‬
‫در ﭘﺮوژه ﻫﺎي داراي ﺧﺎﻟﺺ ارزش ﻓﻌﻠـﻲ ﻣﻨﻔـﻲ را ﻛـﺎﻫﺶ‬
‫ﻣــﻲ دﻫــﺪ؛ ﺑــﻪ ﻋﺒــﺎرت دﻳﮕــﺮ‪ ،‬آﻳــﺎ ﺷــﺮﻛﺖ ﻫــﺎي داراي‬
‫ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎراﻧﻪ ﺗـﺮ‪ ،‬ﺳـﻮد آوري آﺗـﻲ ﺑﻴﺸـﺘﺮي‬
‫دارﻧﺪ و آﻳﺎ اﺣﺘﻤـﺎل و ﻣﻘـﺪار ﺗﻐﻴﻴـﺮات اﻗـﻼم ﺧـﺎص آﺗـﻲ‬
‫ﻛﻤﺘﺮي دارﻧﺪ ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺗـﺎ زﻣـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ اﻗـﻼم ﺧـﺎص‬
‫ﺑﺰرگ و ﻣﻨﻔﻲ‪ ،‬ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﻧﺎﻛﺎراي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺷﺎن‪ ،‬ﺣﺎﻛﻲ از آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ ﻛـﺎري‪،‬‬
‫اﻧﮕﻴﺰه ﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮان در ﭘﺬﻳﺮش ﭘـﺮوژه ﻫـﺎي داراي ﺧـﺎﻟﺺ‬
‫ارزش ﻓﻌﻠﻲ ﻣﻨﻔﻲ را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﻓﺮاﻧﺴﻴﺲ و ﻣـﺎرﺗﻴﻦ‬
‫)‪ ،(2010‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ اﺛﺒـﺎت اﻳـﻦ ﻣﻄﻠـﺐ ﻛـﻪ‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري‪ ،‬در زﻣﺎن وﺟﻮد ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻧﺎﺷﻲ‬
‫از ﻋﺪم ﺗﻘـﺎرن اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ‪ ،‬ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ ﺗﺼـﻤﻴﻤﺎت ﺗﺤﺼـﻴﻞ‬
‫ﺳﻮدآور ﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﻛـﻪ ﺑﻜـﺎرﮔﻴﺮي ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ‬
‫ﻛﺎري‪ ،‬ﻣﻜﺎﻧﻴﺰﻣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‪ ،‬اﻳﻦ اﻧﮕﻴﺰه را در ﻣﺪﻳﺮان اﻳﺠـﺎد‬
‫‪77‬‬ ‫ﺳﺎل دوم ‪ /‬ﺷﻤﺎره ﭘﻨﺠﻢ‪ /‬ﺑﻬﺎر ‪1392‬‬
‫ﺑﺎﻻﻳﻲ از ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﺎﻗـﺪ‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﻫﺎي ﻧﻘﺪي آزاد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻮاﻳﺪ ﻏﻴﺮ ﻋـﺎدي ﻛﻤﺘـﺮي‬
‫دارﻧﺪ ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ آﻧﻬﺎ ﺑﻴـﺎﻧﮕﺮ اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران در ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي داراي ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘـﺪ آزاد‪ ،‬ﺑـﺮ‬
‫اﻳﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮان اﻳـﻦ ﻗﺒﻴـﻞ ﺷـﺮﻛﺖ ﻫـﺎ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻳـﻞ ﺑـﻪ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﻫﺎي ﻧﻘﺪ در ﭘـﺮوژه ﻫـﺎي داراي‬
‫ﺧﺎﻟﺺ ارزش ﻓﻌﻠﻲ ﻣﻨﻔﻲ دارﻧﺪ‪ .‬وﻧﮓ )‪ ،(2010‬در ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ‬
‫ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد ﺑﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫـﺎي ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪﮔﻲ‬
‫ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ وي‪ ،‬ﺣﺎﻛﻲ از آن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ‬
‫آزاد‪ ،‬ﺑﻮاﺳﻄﻪ رﻓﺘﺎر ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري و ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﺧﻴﺮ‪ ،‬ﻣﻨﺎﻓﻊ ﮔﺰارﺷﮕﺮي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎراﻧﻪ را در‬
‫ﻛﻢ ﻛﺮدن ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻧﻤـﻮده اﻧـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﮔﺰارﺷـﮕﺮي ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ ﻛﺎراﻧـﻪ‪ ،‬ﻣـﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﻛﺎﻫﺶ ارزش ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺖ وﺟﻪ ﻧﻘﺪ زﻳـﺎد را از‬
‫ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺎراﺗﺮ از وﺟﻪ ﻧﻘـﺪ ﻛـﻢ ﺗـﺮ ﻛﻨـﺪ‬
‫)ﻟــﻮﺋﻴﺲ و ﻫﻤﻜــﺎراﻧﺶ‪ (2012 ،‬و ﺑــﻪ ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔــﺬاران‪ ،‬از‬
‫ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔـﺬاري ﻛـﺎراﺗﺮ ﻣﻨﻔﻌـﺖ ﺑﺮﺳـﺎﻧﺪ‬
‫)اﺣﻤﺪ و دوﻟﻤـﺎن‪ .(2011 ،‬اﮔـﺮ ﺳـﻬﺎﻣﺪاران‪ ،‬اﻳـﻦ ﻣﺰاﻳـﺎي‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري را درك ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ اﺣﺘﻤﺎﻻ در زﻣـﺎن وﺟـﻮد‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫـﺎي ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪﮔﻲ ﻧﺎﺷـﻲ از ﺟﺮﻳـﺎن ﻫـﺎي ﻧﻘـﺪ آزاد‪،‬‬
‫ﺗﻘﺎﺿﺎي ﮔﺰارﺷﮕﺮي ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ ﻛﺎراﻧـﻪ ﺗـﺮي را ﻣـﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪ‬
‫)ﻫﺎﻳﻮﻧﮓ ﻫﺎ ‪.(2011 ،‬‬
‫ﻻﻓﻮﻧﺪ و روي ﭼـﺎدري )‪ ،(2008‬در ﺗﺤﻘﻴﻘـﻲ ﺑـﺮ اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛـﺎري‪ ،‬ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻴﺰان ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺪﻳﺮ و ﺳﻬﺎﻣﺪار ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣـﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎور ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﻘﺎﺿـﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺎ ﻣﻴﺰان اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ .‬آﻧﻬـﺎ ﺑـﺎ در ﻧﻈـﺮ ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﻣﺎﻟﻜﻴـﺖ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﻳـﻚ ﭘﺮوﻛﺴـﻲ ﻣﻌﻜـﻮس از ﻣﺸـﻜﻼت‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﭘـﻴﺶ ﺑﻴﻨـﻲ ﺧـﻮد درﻳﺎﻓﺘﻨـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﻴﻦ‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري و ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻳﻚ راﺑﻄﻪ ﻣﻨﻔﻲ وﺟـﻮد‬
‫دارد‪.‬‬
‫ﻻﻓﻮﻧﺪ و واﺗﺲ )‪ ،(2008‬در ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﻳﻦ اﻣﺮ‬
‫ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﻋـﺪم ﺗﻘـﺎرن‬
 ‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺶ ﺣﺴﺎﺑﺪاري و ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ – اﻧﺠﻤﻦ ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻳﺮان‬

‫ﺑﻌﺪ از ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺎل ﻣﺎﻟﻲ ‪ ( t‬و ‪ ، Dit‬ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺠﺎزي اﺳـﺖ‪ ،‬در‬ ‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ از ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﺿـﻌﻴﻒ ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔـﺬاري ﭘﺮﻫﻴـﺰ‬
‫ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﺧﺒﺎر ﺑﺪ ) ﺑﺎزده ﻣﻨﻔـﻲ ( وﺟـﻮد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻳﻚ و در ﻏﻴﺮ اﻳﻨﺼﻮرت‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺻﻔﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﺎﻳﻮﻧﮓ ﻫﺎ )‪ ،(2011‬در ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﻳﻦ ﺳـﻮال‬
‫در راﺑﻄﻪ رﮔﺮﺳـﻴﻮﻧﻲ )‪ ، β2 ،(1‬ﻫﻤﺒﺴـﺘﮕﻲ ﺳـﻮد ﺑـﺎ‬ ‫ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﺟﺮﻳﺎن ﻫﺎي‬
‫ﺑﺎزده ﺳﻬﺎم را در ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي داراي اﺧﺒﺎر ﺧـﻮب و ‪β2 +‬‬ ‫ﻧﻘﺪ آزاد‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري‬
‫‪ ،β3‬ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺳﻮد ﺑـﺎ ﺑـﺎزده ﺳـﻬﺎم را در ﺷـﺮﻛﺖ ﻫـﺎي‬ ‫ﺷﻮد ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ‪ .‬وي ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑـﺎور اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ ﻛـﺎري‪،‬‬
‫داراي اﺧﺒﺎر ﺑﺪ ﻣﻲ ﺳﻨﺠﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺳـﻮ‪ ،‬در زﻣـﺎن وﺟـﻮد‬ ‫ﺑﺨﺸﻲ از ﻳﻚ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم ﻋﻘﺪ ﻗـﺮارداد ﻫـﺎي ﻛـﺎرا اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري‪ ،‬واﻛﻨﺶ ﺳﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺧﺒﺎر ﺑﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻨﮕـﺎم‬ ‫ﻛــﺎﻫﺶ ﻣﺸــﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨــﺪﮔﻲ را ﺗﺴــﻬﻴﻞ ﻣــﻲ ﻛﻨــﺪ ‪ .‬وي‪،‬‬
‫ﺗﺮ و ﺑﻴﺸﺘﺮ از واﻛﻨﺶ ﺳﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺧﺒﺎر ﺧﻮب اﺳﺖ‪ ،‬ﺑـﻪ‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺧﻮد درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨـﻪ ﻫـﺎي‬
‫ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ β2 + β3 ،‬ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ β2‬اﺳﺖ ) > ‪β2 + β3‬‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﺟﺮﻳﺎن ﻫﺎي ﻧﻘﺪ آزاد‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﻫـﺎ زﻳـﺎن‬
‫‪ ،( β2‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ‪ ، β3‬ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﺻﻔﺮ اﺳـﺖ )‪ . ( β3 > 0‬در‬ ‫ﻫﺎ را ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺗﺮ از ﺳـﻮد ﻫـﺎ ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫واﻗﻊ‪ ، β3 ،‬ﺗﻔﺎوت در ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺳﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺧﺒﺎر ﺧﻮب‬ ‫ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﺟﺮﻳﺎن‬
‫) ﺑﺎزده ﻣﺜﺒﺖ ( و اﺧﺒﺎر ﺑﺪ ) ﺑﺎزده ﻣﻨﻔﻲ ( را ﻣﻲ ﺳـﻨﺠﺪ ‪.‬‬ ‫ﻫﺎي ﻧﻘﺪ آزاد‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎﺳﻮ‪ β3 ،‬را ﺿﺮﻳﺐ ﻋﺪم ﺗﻘﺎرن زﻣﺎﻧﻲ ﺳﻮد ﻧﺎﻣﻴﺪ ﻛﻪ ﻧﺸـﺎن‬
‫دﻫﻨﺪه ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ ‪ β3‬ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻋﺪم‬ ‫‪ -3‬ﻓﺮﺿﻴﻪ ﭘﮋوﻫﺶ‬
‫ﺗﻘﺎرن زﻣﺎﻧﻲ در ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺧﺒﺎر ﺑﺪ و اﺧﺒﺎر ﺧـﻮب در ﺳـﻮد‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻧﻈـﺮي ﻣﻄـﺮح ﺷـﺪه و ﻧﻴـﺰ ﭘﻴﺸـﻴﻨﻪ‬
‫ﺣﺴﺎﺑﺪاري ) و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛـﺎري ( ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﺧﻮاﻫـﺪ‬ ‫ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻃﺮح ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬ ‫"راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎداري ﺑﻴﻦ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري و ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد‪،‬‬
‫در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﻫﺎي ﻧﻘﺪ آزاد واﺣـﺪ‬ ‫وﺟﻮد دارد‪".‬‬
‫ﺗﺠﺎري‪ ،‬از ﻣﺪل ﻟﻦ و ﭘﻠﺴﻦ )‪ ، (1989‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣـﺪل ﻣـﺬﻛﻮر‪ ،‬ﺟﺮﻳـﺎن ﻫـﺎي ﻧﻘـﺪ آزاد از ﻃﺮﻳـﻖ‬ ‫‪ -4‬روشﺷﻨﺎﺳﻲ ﭘﮋوﻫﺶ‬
‫ﻓﺮﻣﻮل زﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪:‬‬ ‫ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻘـﻲ ﺗﻮﺻـﻴﻔﻲ ﺑـﻮده ﻛـﻪ از ﺣﻴـﺚ‬
‫– ‪FCFit = (INCit - TAXit - INTEXPit - PFDDIVit‬‬
‫ﻫﺪف ﻛﺎرﺑﺮدي اﺳﺖ‪ .‬داده ﻫﺎي واﻗﻌﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫‪COMDIVi) /Assetit-1‬‬ ‫)‪( 2‬‬
‫ﭘﺎﻧﻞ داده و ﺳﺎل‪ -‬ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر‬
‫ﺑﻪ ﻛﻤﻚ اﻟﮕﻮﻫﺎي رﮔﺮﺳﻴﻮن اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ‪،‬‬
‫ﻛﻪ در آن‪ : FCFit :‬ﺟﺮﻳﺎن ﻫﺎي ﻧﻘﺪ آزاد ﺷـﺮﻛﺖ ‪ i‬در‬
‫از اﻟﮕﻮي رﮔﺮﺳﻴﻮن ﺑﺴﻂ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺳﻮ )‪ (1997‬ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﻳﻪ و‬
‫ﺳــﺎل ‪ t‬؛ ‪ :INCit‬ﺳــﻮد ﻋﻤﻠﻴــﺎﺗﻲ ﻗﺒــﻞ از ﻛﺴــﺮ ﻫﺰﻳﻨــﻪ‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞ اﺛﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد‪ ،‬ﺑﺮ واﻛﻨﺶ ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ ﺳﻮد ﺑﻪ اﺧﺒﺎر‬
‫اﺳﺘﻬﻼك ﺷﺮﻛﺖ ‪ i‬در ﺳـﺎل ‪ t‬؛ ‪ :TAXit‬ﻛـﻞ ﻣﺎﻟﻴـﺎت ﺑـﺮ‬
‫در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ واﻛﻨﺶ ﺳﻮد ﺑﻪ اﺧﺒﺎر ﺧـﻮب ‪ ،‬اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪه‬
‫درآﻣـﺪ ﺷـﺮﻛﺖ ‪ i‬در ﺳـﺎل ‪ t‬؛ ‪: INTEXPit‬ﻫﺰﻳﻨـﻪ ﺑﻬـﺮه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪل اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎﺳﻮ )‪ ،(1997‬ﺑـﻪ ﺷـﺮح زﻳـﺮ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ‪ i‬در ﺳﺎل ‪ t‬؛ ‪ :PFDDIVit‬ﺳﻮد ﺳﻬﺎم ﭘﺮداﺧﺘﻲ ﺑـﻪ‬
‫اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﻣﻤﺘﺎز در ﺳﺎل ‪ t‬؛ ‪ : COMDIVit‬ﺳـﻮد ﺳـﻬﺎم‬
‫‪NIit = β0 + β1Dit + β2Rit + β3RitDit + εit‬‬ ‫)‪(1‬‬
‫ﭘﺮداﺧﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﻋﺎدي در ﺳـﺎل ‪ :Assetit-1 ، t‬ﻛـﻞ‬
‫ارزش دﻓﺘﺮي داراﻳﻲ ﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖ‪ i‬در ﺳﺎل ‪. t-1‬‬
‫در ﻣﺪل ﻓﻮق‪ ،NIit ،‬ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺳﻮد ﺧﺎﻟﺺ ﻗﺒـﻞ از اﻗـﻼم‬
‫در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨـﺪ ﺑﺴـﻴﺎري ازﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﭘﻴﺸـﻴﻦ‬
‫ﻏﻴﺮ ﻣﺘﺮﻗﺒـﻪ ﺷـﺮﻛﺖ ‪ i‬در ﺳـﺎل ‪ t‬ﺗﻘﺴـﻴﻢ ﺑـﺮ ارزش ﺑـﺎزار‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ ﻛـﺎري ) ﻣﺜـﻞ ﻻﻓﻮﻧـﺪ و روي ﭼـﺎدري‪،‬‬
‫ﺣﻘﻮق ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺷﺮﻛﺖ ‪ i‬در ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺎل ‪ ) t-1‬اﺑﺘﺪاي ﺳـﺎل‬
‫‪ 2008‬؛ ﻓﺮاﻧﺴﻴﺲ و ﻣﺎرﺗﻴﻦ‪ ، ( 2010 ،‬از اﻫـﺮم‪ 2‬و اﻧـﺪازه‬
‫‪ Rit ، (t‬ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺑﺎزده ﺳـﺎﻻﻧﻪ ﺳـﻬﺎم ﺷـﺮﻛﺖ ‪ i‬در ﺳـﺎل ‪) t‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺘﻐﻴـﺮ ﻛﻨﺘﺮﻟـﻲ اﺳـﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎزده ﺷﺮﻛﺖ ‪ i‬از ‪ 8‬ﻣﺎه ﻗﺒﻞ از ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺎل ﻣﺎﻟﻲ ‪ t‬ﺗـﺎ ‪ 4‬ﻣـﺎه‬
‫ﻣﺮﻣﻦ )‪ (1996‬ﻧﺸﺎن داد ﻗﺮاردادﻫـﺎي ﺑـﺪﻫﻲ‪ ،‬روش ﻫـﺎي‬

‫ﺳﺎل دوم ‪ /‬ﺷﻤﺎره ﭘﻨﺠﻢ‪ /‬ﺑﻬﺎر ‪1392‬‬ ‫‪78‬‬

‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎري و ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد ‪ /‬ﺳﺎﺳﺎن ﻣﻬﺮاﻧﻲ و ﻋﻠﻲ آﻃﺎﻫﺮﻳﺎن‬

‫‪ (1‬ﻗﺒﻞ از ﺳﺎل ‪ ،1383‬در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان‪،‬‬
‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ؛‬
‫‪ (2‬ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺎل ﻣﺎﻟﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺎن اﺳﻔﻨﺪ ﻣﺎه ﻫﺮ ﺳﺎل‬
‫ﺑﺎﺷﺪ؛‬
‫‪ (3‬ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ‪ ،‬ﻃﻲ ﺳﺎل ﻫﺎي ‪ 1383‬ﺗﺎ ‪ ،1389‬ﺳﺎل ﻣﺎﻟﻲ‬
‫ﺧﻮد را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺪاده ﺑﺎﺷﻨﺪ؛‬
‫‪ (4‬ﺟﺰء ﺑﺎﻧﻚ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻮﺳﺴﺎت اﻋﺘﺒﺎري و ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻬﺎدﻫﺎي‬
‫ﭘﻮﻟﻲ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي واﺳﻄﻪ ﮔﺮي ﻣﺎﻟﻲ و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬
‫ﮔﺬاري‪ ،‬ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ؛‬
‫‪ (5‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻫﺎي ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده در ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬در دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﻮق ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ اﻧﺘﺨـﺎب ‪ 763‬ﺳـﺎل‪ -‬ﺷـﺮﻛﺖ‬
‫)ﺷﺎﻣﻞ ‪ 109‬ﺷﺮﻛﺖ( ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴـﻞ داده ﻫـﺎ و‬
‫آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪﻫﺎ‪ ،‬از ﻣﺪل رﮔﺮﺳﻴﻮن ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻲ‪-‬‬
‫ﺷﻮد‪ .‬داده ﻫﺎي ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻧـﺮم اﻓـﺮاز‬
‫‪ ، Excel‬در ﻗﺎﻟــﺐ ﻓﺎﻳــﻞ ﻫــﺎي اﻃﻼﻋــﺎﺗﻲ‪ ،‬ﺗﻬﻴــﻪ‪ ،‬ﺳــﭙﺲ‬
‫ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﭘﺲ از ﺳـﻨﺠﺶ‬
‫اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺪل‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت آﻣﺎري و ﺑﺮآورد ﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم‬
‫اﻓﺰار ‪ ، Eviews 7‬اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ‬
‫‪NIit = β0 + β1Dit + β2Rit + β3RitDit + β4 FCFit-1 + β5‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اراﺋﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮي ﺑﻬﺘﺮ از دادهﻫﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪،‬‬
‫‪levit-1 + β9levit-1Dit + β10 levit-1 Rit + β11 levit-1Dit‬‬
‫ﺑﺮﺧﻲ از آﻣﺎرهﻫﺎي ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﻣﻬﻢ ﺑﺮاي ﻣﺘﻐﻴـﺮ ﻫـﺎي ﻣـﻮرد‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬در ﺟﺪول ﻳﻚ‪ ،‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎراﻧﻪ ﺧﺎﺻﻲ را ﻣﻌـﻴﻦ ﻛـﺮده و از اﻳـﻦ‬
‫ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻮان ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ را ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﻴﺮ روﻳﻪ ﻫﺎي ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﺑـﻪ‬
‫ﺻـﻮرت دﻟﺨـﻮاه‪ ،‬ﻣﺤـﺪود ﻣـﻲ ﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ ﻋﺒـﺎرت دﻳﮕـﺮ‪،‬‬
‫ﻗﺮاردادﻫـﺎي ﺑـﺪﻫﻲ ﻳﻜـﻲ از ﻋﻮاﻣـﻞ اﻳﺠـﺎد ﺗﻘﺎﺿـﺎ ﺑـﺮاي‬
‫ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎراﻧﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ )واﺗـﺲ‪ .(2003 ،‬ﺟﻬـﺖ‬
‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي اﻫﺮم‪ ،‬از ﻧﺴﺒﺖ ﻛﻞ ﺑﺪﻫﻲ ﻫﺎ ﺑـﻪ ﻛـﻞ داراﻳـﻲ‬
‫ﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲ ﺷـﻮد )ﻻﻓﻮﻧـﺪ و روي ﭼـﺎدري‪،‬‬
‫‪ 2008‬؛ ﻻﻓﻮﻧــﺪ و واﺗــﺲ ‪ .(2008 ،‬واﺗــﺲ و زﻳﻤــﺮﻣﻦ‬
‫)‪ ،(1986‬ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ‬
‫ﻫﺎ ﺗﺎﺑﻌﻲ از اﻧﺪازه ي آن ﻫﺎ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﻛﻮﭼـﻚ‬
‫ﺗﺮ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻫﺴـﺘﻨﺪ و ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻛﻤﺘـﺮ در ﻣﻌـﺮض‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺛﺮوت واﻗﻊ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ؛ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺷـﺮﻛﺘﻬﺎي‬
‫ﺑﺰرگ ﻛـﻪ ﺗﺤـﺖ ﻓﺸـﺎرﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻧﮕﻴـﺰه ي‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از روﻳﻪ ﻫﺎي ﻛﺎﻫﻨﺪه ي ﺳﻮد ﺧﺎﻟﺺ و‬
‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎراﻧـﻪ دارﻧـﺪ‪ .‬ﺟﻬـﺖ اﻧـﺪازه‬
‫ﮔﻴﺮي اﻧﺪازه ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬از ﻟﮕﺎرﻳﺘﻢ ﻃﺒﻴﻌﻲ ارزش دﻓﺘﺮي ﻛـﻞ‬
‫داراﻳــﻲ ﻫــﺎي ﺷــﺮﻛﺖ‪ ،‬اﺳــﺘﻔﺎده ﻣــﻲ ﺷــﻮد )ﻓﺮاﻧﺴــﻴﺲ و‬
‫ﻣﺎرﺗﻴﻦ‪. (2010 ،‬‬
‫ﺟﻬﺖ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬ﻣﺪل ﺑﺎﺳـﻮ )‪ (1997‬را از‬
‫ﻃﺮﻳﻖ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪن ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد و ﻣﺘﻐﻴـﺮ ﻫـﺎي ﻛﻨﺘﺮﻟـﻲ )‬
‫اﻫﺮم و اﻧﺪازه ﺷﺮﻛﺖ (‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺗﻌﺎﻣﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻫـﺎي‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺪل ﺑﺎﺳﻮ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺑﺴﻂ ﻣﻲ دﻫﻴﻢ ‪:‬‬
‫‪FCFit-1Dit + β6 FCFit-1Rit + β7 FCFit-1 Dit Rit + β8‬‬
‫‪Rit + β12 sizeit-1 + β13sizeit-1Dit + β14 sizeit-1 Rit +‬‬
‫‪β15 sizeit-1Dit Rit + εit‬‬

‫ﻃﺒﻖ ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ﻳﻚ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ‪ 763‬ﺳـﺎل –‬ ‫در ﻣﺪل ﻓﻮق‪ ،‬ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﻲ دار ﺑﻮدن ﺿـﺮﻳﺐ " ‪"β7‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑـﺎزده ﺳـﺎﻻﻧﻪ در ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﻣـﻮرد‬ ‫)ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎزده‪ ،‬ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺠـﺎزي و ﺟﺮﻳـﺎن ﻧﻘـﺪ آزاد(‪،‬‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺎ‪ % 21.7 ،‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ‪ .‬رﻗـﻢ ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ‬ ‫ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد در ﻳﻚ واﺣﺪ‬
‫ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺠـﺎزي‪ ،‬ﺣـﺎﻛﻲ از آن اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎ ‪ % 38‬از‬ ‫ﺗﺠﺎري‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري در ﺣﺴـﺎﺑﺪاري اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣـﻲ‬
‫ﺳﺎل‪ -‬ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ‪ ،‬ﺑﺎزده ﻣﻨﻔﻲ دارﻧـﺪ ‪ .‬اﻳـﻦ‬ ‫ﻳﺎﺑﺪ و ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ ‪.‬‬
‫رﻗﻢ‪ ،‬ﻣﺸﺎﺑﻪ رﻗـﻢ ﻣـﺬﻛﻮر در ﭘـﮋوﻫﺶ ﻫـﺎي ﻗﺒﻠـﻲ ) ﻣﺜـﻞ‬
‫ﻻﻓﻮﻧــﺪ و روي ﭼــﺎدري‪ ،2008 ،‬ﭘﻮرﺣﻴــﺪري و ﻏﻔــﺎرﻟﻮ‪،‬‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎري و روش ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻴﺮي‬
‫‪ (1390‬اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ﻳﻚ ‪ ،‬ﻣﻲ‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎري اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺷﺎﻣﻞ ﻛﻠﻴـﻪي ﺷـﺮﻛﺖﻫـﺎي‬
‫ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃـﻮر ﻣﺘﻮﺳـﻂ‬
‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬـﺮان اﺳـﺖ‪ .‬ﺷـﺮﻛﺖ‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎ ‪ % 68.3‬از داراﻳــﻲ ﻫـﺎي ﺧــﻮد را از ﻃﺮﻳـﻖ ﺑــﺪﻫﻲ‪،‬‬
‫ﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ در اﻳـﻦ ﺗﺤﻘﻴـﻖ‪ ،‬ﺑـﻪ روش ﺣـﺬﻓﻲ و ﺑـﺎ‬
‫ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﻛﺮده اﻧﺪ ‪.‬‬
‫اﻋﻤﺎل ﺷﺮاﻳﻂ زﻳﺮ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ ‪:‬‬

‫‪79‬‬ ‫ﺳﺎل دوم ‪ /‬ﺷﻤﺎره ﭘﻨﺠﻢ‪ /‬ﺑﻬﺎر ‪1392‬‬

 ‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺶ ﺣﺴﺎﺑﺪاري و ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ – اﻧﺠﻤﻦ ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻳﺮان‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ :1‬آﻣﺎره ﻫﺎي ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ‬

‫آﻣﺎره ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ‬
‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬ ‫ﻣﻴﺎﻧﻪ‬ ‫اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر‬ ‫ﻣﻴﻨﻴﻤﻢ‬ ‫ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ‬
‫ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬

‫ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺠﺎزي‬ ‫‪0.3840‬‬ ‫‪0.0000‬‬ ‫‪0.4867‬‬ ‫‪0.0000‬‬ ‫‪1.0000‬‬

‫ﺑﺎزده‬ ‫‪0.2173‬‬ ‫‪0.0950‬‬ ‫‪0.5739‬‬ ‫‪6263.1-‬‬ ‫‪5.1184‬‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد اﺑﺘﺪاي دوره‬ ‫‪0.0537‬‬ ‫‪0.0520‬‬ ‫‪0.1489‬‬ ‫‪9888.1-‬‬ ‫‪0.9138‬‬
‫اﻫﺮم اﺑﺘﺪاي دوره‬ ‫‪0.6830‬‬ ‫‪0.6581‬‬ ‫‪0.3191‬‬ ‫‪0.0643‬‬ ‫‪3.6102‬‬
‫اﻧﺪازه ﺷﺮﻛﺖ اﺑﺘﺪاي دوره‬ ‫‪13.0521‬‬ ‫‪12.9376‬‬ ‫‪1.2190‬‬ ‫‪9.7682‬‬ ‫‪16.6145‬‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ : 2‬ﻣﺪل ﺑﺎﺳﻮ ) ﺑﺪون وارد ﻛﺮدن ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد و ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ (‬
‫ﻣﺘﻐﻴﺮ واﺑﺴﺘﻪ ‪ :‬ﺳﻮد ﺧﺎﻟﺺ ﻗﺒﻞ از اﻗﻼم ﻏﻴﺮ ﻣﺘﺮﻗﺒﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﺮ ارزش ﺑﺎزار ﺣﻘﻮق ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﻬﺎم اول دوره‬
‫روش ﺑﺮآورد ﻣﺪل ‪ :‬ﭘﻨﻞ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺮﺑﻌﺎت‬
‫دوره ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ‪1389-1383 :‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ در ﻫﺮ دوره ‪109 :‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻛﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪات ﭘﻨﻞ ‪763 :‬‬
‫اﺣﺘﻤﺎل‬ ‫آﻣﺎره ‪t‬‬ ‫ﺧﻄﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫ﺿﺮﻳﺐ‬ ‫ﻣﺘﻐﻴﺮ‬
‫‪0.0416‬‬ ‫‪2.041658‬‬ ‫‪0.036169‬‬ ‫‪0.073845‬‬ ‫ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺠﺎزي‬
‫‪0.0000‬‬ ‫‪4.686298‬‬ ‫‪0.025114‬‬ ‫‪0.117693‬‬ ‫ﺑﺎزده‬
‫‪0.0045‬‬ ‫‪2.848373‬‬ ‫‪0.172896‬‬ ‫‪0.492472‬‬ ‫ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎزده و ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺠﺎزي‬
‫‪0.0000‬‬ ‫‪13.23631‬‬ ‫‪0.013511‬‬ ‫‪0.178833‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﺛﺎﺑﺖ‬
‫‪0.463857‬‬
‫‪0.366604‬‬ ‫ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﺪه ‪R‬‬
‫‪4.769555‬‬ ‫آﻣﺎره ‪F‬‬
‫‪0.000000‬‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل آﻣﺎره ‪F‬‬
‫‪1.956777‬‬ ‫آﻣﺎره دورﺑﻴﻦ‪ -‬واﺗﺴﻮن‬

‫ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ ، 2‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪،‬‬
‫ﻣﻘﺪار آﻣﺎره ‪ F‬و ﺳـﻄﺢ ﻣﻌﻨـﺎداري ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ اﻳـﻦ آﻣـﺎره‪،‬‬
‫ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺪل رﮔﺮﺳـﻴﻮن ﺑـﺮآورد ﺷـﺪه‪ ،‬درﻛـﻞ‬
‫ﻣﻌﻨﺎدار اﺳﺖ‪ .‬از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﺗﻌـﺪﻳﻞ ﺷـﺪه ‪،‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0.3666‬اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣـﺪودا‬
‫‪ 36‬درﺻﺪ از ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭘﺬﻳﺮي در ﻣﺘﻐﻴﺮ واﺑﺴﺘﻪ را ﻣﻲﺗـﻮان ﺑـﻪ‬
‫وﺳﻴﻠﻪي اﻳﻦ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﻴﻮن ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ‪ .‬اﻓﺰون ﺑـﺮ اﻳـﻦ‪،‬‬
‫ﻋﺪد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻣﺎره دورﺑﻴﻦ‪ -‬واﺗﺴﻮن در ﻣﺤﺪوده ‪ 1/5‬ﺗـﺎ‬
‫‪ 2/5‬ﻗﺮار دارد ﻟﺬا؛ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻣﺪل ﻣﺰﺑﻮر ﻓﺎﻗﺪ ﺧﻮدﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻖ ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ ، 2‬ﺿﺮﻳﺐ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﻌﺎﻣـﻞ‬
‫ﺑﺎزده و ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺠﺎزي‪ ،‬ﻛﻪ ﻃﺒﻖ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺑﺎﺳﻮ ﻣﺒﻴﻦ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ‬
‫ﻛﺎري اﺳﺖ و ﺗﻔﺎوت در واﻛﻨﺶ ﺳﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺧﺒﺎر ﺧﻮب‬
‫ﻃﺒﻖ ﺗﻔﺴﻴﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎﺳﻮ )‪ ،(1997‬در ﺻﻮرت‬
‫وﺟﻮد ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲ رود ﻛﻪ ﻫﻤﺒﺴـﺘﮕﻲ اﺧﺒـﺎر‬
‫ﺑﺪ ) ﺑﺎزده ﻣﻨﻔﻲ ( ﺑﺎ ﺳﻮد‪ ،‬در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺒﺴـﺘﮕﻲ اﺧﺒـﺎر‬
‫ﺧﻮب ) ﺑﺎزده ﻣﺜﺒﺖ ( ﺑﺎ ﺳـﻮد‪ ،‬ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﺑﺎﺷـﺪ ‪ .‬در ﭘـﮋوﻫﺶ‬
‫ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل ﺑﺎﺳﻮ در ﺳﻨﺠﺶ ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ‬
‫ﻛﺎري‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ اﺑﺘـﺪا اﻳـﻦ ﻣـﺪل در راﺑﻄـﻪ ﺑـﺎ ﻧﻤﻮﻧـﻪ‬
‫ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد و ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻫـﺎي‬
‫ﻛﻨﺘﺮل‪ ،‬ﻣﻮرد آزﻣﻮن ﻗﺮار ﮔﻴـﺮد و در ﺻـﻮرت ﺗﺎﻳﻴـﺪ وﺟـﻮد‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻣـﺪل‪ ،‬ﺟﺮﻳـﺎن ﻧﻘـﺪ آزاد و‬
‫ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ در ﻣﺪل ﻣﺬﻛﻮر وارد ﺷـﻮﻧﺪ ﺗـﺎ ﻓﺮﺿـﻴﻪ‬
‫ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﻴـﺮد‪ .‬ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﻣـﺪل‬
‫ﺑﺮآورد ﺷﺪه‪ ،‬در ﺟﺪول زﻳﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬

‫ﺳﺎل دوم ‪ /‬ﺷﻤﺎره ﭘﻨﺠﻢ‪ /‬ﺑﻬﺎر ‪1392‬‬ ‫‪80‬‬

‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎري و ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد ‪ /‬ﺳﺎﺳﺎن ﻣﻬﺮاﻧﻲ و ﻋﻠﻲ آﻃﺎﻫﺮﻳﺎن‬

‫ﺗﺮ ﺳﻮد ﺑﻪ اﺧﺒﺎر ﺑﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺧﺒﺎر ﺧﻮب را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺟﺮﻳﺎن‬
‫ﻧﻘﺪ آزاد ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﺳﻨﺠﺪ‪ 0.8151 ،‬ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻣﺎره ‪ t‬و ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﻲ داري آن ‪ ،‬ﺑﻪ ﻟﺤـﺎظ آﻣـﺎري‬
‫ﻣﻌﻨﺎدار اﺳﺖ ‪ .‬ﺑـﻪ ﻋﺒـﺎرﺗﻲ ﻓﺮﺿـﻴﻪ ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﻲ در اﻳـﻦ‬
‫ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ وﺟﻮد راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎدار ﺑﻴﻦ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري و‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد‪ ،‬ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻣﻄـﺮح در‬
‫اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫ﺑﺮ واﻛﻨﺶ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ ﺳﻮد ﺑﻪ اﺧﺒﺎر ﺑﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺧﺒﺎر ﺧﻮب‪،‬‬
‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﮕﺬارد ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬ﺟـﺪول ﺷـﻤﺎره ‪ ،3‬ﺣـﺎﻛﻲ از آن اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎزده‪ ،‬ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺠﺎزي و اﻫـﺮم‪،‬‬
‫ﻛﻪ واﻛﻨﺶ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ ﺳﻮد ﺑﻪ اﺧﺒﺎر ﺑﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺧﺒﺎر ﺧﻮب‬
‫را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺪﻫﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣـﻲ ﺳـﻨﺠﺪ‪ 1.3434 ،‬ﺣﺎﺻـﻞ‬
‫ﺷﺪه ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻣﺎره ‪ t‬و ﺳـﻄﺢ ﻣﻌﻨـﻲ داري آن‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﻟﺤﺎظ آﻣﺎري ﻣﻌﻨﺎ دار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑـﺎ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﭘﻴﺸﻴﻦ ) ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﻬﺮاﻧﻲ‪ ،‬واﻓﻲ و ﺣـﻼج‪،‬‬
‫‪ ،( 1389‬ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري‪ ،‬ﻗﺮارداد‬
‫ﻫﺎي ﺑﺪﻫﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻼوه‪ ،‬ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ ، 3‬ﺣـﺎﻛﻲ از‬
‫آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺿﺮﻳﺐ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻧﺎﺷـﻲ از ﺗﻌﺎﻣـﻞ ﺑـﺎزده‪ ،‬ﻣﺘﻐﻴـﺮ‬
‫ﻣﺠﺎزي و اﻧﺪازه‪ ،‬ﻛﻪ واﻛﻨﺶ ﺳﺮﻳﻊ ﺗـﺮ ﺳـﻮد ﺑـﻪ اﺧﺒـﺎر ﺑـﺪ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺧﺒﺎر ﺧﻮب را ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ اﻧـﺪازه ﺷـﺮﻛﺖ ﻣـﻲ‬
‫ﺳﻨﺠﺪ‪ 0.2261 ،‬ﺷﺪه ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ آﻣـﺎره ‪ t‬و ﺳـﻄﺢ‬
‫ﻣﻌﻨﻲ داري آن‪ ،‬ﺑﻪ ﻟﺤـﺎظ آﻣـﺎري ﻣﻌﻨـﺎدار ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﭘﻴﺸﻴﻦ ) ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﺜـﺎل‬
‫ﻻﻓﻮﻧﺪ و روي ﭼﺎدري‪ ، (2008 ،‬ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺑﺰرگ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ‬
‫ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻧﮕﻴﺰه ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫روﻳﻪ ﻫﺎي ﻛﺎﻫﻨﺪه ي ﺳﻮد ﺧـﺎﻟﺺ و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﺣﺴـﺎﺑﺪاري‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎراﻧﻪ دارﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺎزده‪ ،‬ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺠﺎزي و ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد‪ ،‬ﻛﻪ واﻛـﻨﺶ ﺳـﺮﻳﻊ‬
‫و اﺧﺒﺎر ﺑﺪ را ﻣﻲ ﺳﻨﺠﺪ ‪ 0.4925 ،‬ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻣﺎره ‪ t‬و ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﺎداري ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن‪ ،‬ﺑﻪ ﻟﺤـﺎظ‬
‫آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲ دار اﺳﺖ ‪.‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان اﻳﻦ ﻃﻮر ﻧﺘﻴﺠﻪ‬
‫ﮔﻴﺮي ﻧﻤﻮد ﻛﻪ در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ‪ ،‬واﻛﻨﺶ ﺳﻮد ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﺑﻪ اﺧﺒﺎر ﺑﺪ ) ﺑﺎزده ﻣﻨﻔﻲ ( در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ واﻛﻨﺶ ﺳـﻮد ﺑـﻪ‬
‫اﺧﺒﺎر ﺧﻮب ) ﺑﺎزده ﻣﺜﺒـﺖ ( ‪ ،‬ﺑﻴﺸـﺘﺮ اﺳـﺖ؛ ﺑـﻪ ﻋﺒـﺎرﺗﻲ‪،‬‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري وﺟﻮد دارد‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬در اداﻣﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑـﺎ‬
‫وارد ﻛﺮدن ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد و ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ در ﻣـﺪل‬
‫ﺑﺎﺳﻮ‪ ،‬ﺑﻪ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ‪ ،‬ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر آزﻣﻮن‬
‫ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺗﺤﻘﻴـﻖ‪ ،‬اﺑﺘـﺪا از ﻣـﺪل رﮔﺮﺳـﻴﻮن اﺻـﻠﻲ ﺗﺤﻘﻴـﻖ‬
‫)راﺑﻄﻪ رﮔﺮﺳﻴﻮﻧﻲ ﺷﻤﺎره ‪ ،(3‬اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻋﺪم ﻣﻌﻨﺎداري ﺿﺮاﻳﺐ ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎ ) ﺷﺎﻣﻞ ﺿﺮاﻳﺐ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺎزده‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد‪ ،‬ﺗﻌﺎﻣـﻞ ﺟﺮﻳـﺎن ﻧﻘـﺪ آزاد‬
‫وﺑﺎزده‪ ،‬ﺗﻌﺎﻣﻞ اﻫﺮم و ﺑﺎزده‪ ،‬اﻧﺪازه (‪ ،‬ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻫﺎي ﻣـﺬﻛﻮر از‬
‫ﻣﺪل رﮔﺮﺳﻴﻮن اﺻﻠﻲ‪ ،‬ﺣﺬف ﺷﺪﻧﺪ و ﺳﭙﺲ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺪل‬
‫رﮔﺮﺳﻴﻮن اﺻﻼح ﺷﺪه اي ﺑﻪ ﺷـﺮح زﻳـﺮ‪ ،‬ﻓﺮﺿـﻴﻪ ﺗﺤﻘﻴـﻖ‪،‬‬
‫ﻣﻮرد آزﻣﻮن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ ، 3‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣـﻲ ﺷـﻮد‪،‬‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺿـﺮاﻳﺐ اﻳـﻦ ﺟـﺪول‪ ،‬ﺑـﻪ ﻟﺤـﺎظ آﻣـﺎري در ﺳـﻄﺢ‬
‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ )‪ ، (%95‬ﻣﻌﻨﺎدار ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ‬
‫در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ ، 3‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷـﻮد‪ ،‬ﻣﻘـﺪار آﻣـﺎره ‪ F‬و‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﺎداري ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻳﻦ آﻣﺎره‪ ،‬ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﻳﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﻣﺪل رﮔﺮﺳﻴﻮن ﺑﺮآورد ﺷﺪه‪ ،‬درﻛﻞ ﻣﻌﻨﺎدار اﺳـﺖ‪ .‬از ﺳـﻮي‬
‫دﻳﮕﺮ ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﺪه ‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0.4859‬اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻴﺎن ﮔﺮ آن اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺣـﺪودا ‪ 49‬درﺻـﺪ از ﺗﻐﻴﻴـﺮ‬
‫ﭘﺬﻳﺮي در ﻣﺘﻐﻴﺮ واﺑﺴﺘﻪ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪي اﻳﻦ ﻣـﺪل‬
‫رﮔﺮﺳﻴﻮن ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪.‬‬
‫در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ ، 3‬ﺿﺮﻳﺐ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﻴﻦ‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ :3‬ﻧﺘﻴﺠﻪ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ‬

‫ﻣﺘﻐﻴﺮ واﺑﺴﺘﻪ ‪ :‬ﺳﻮد ﺧﺎﻟﺺ ﻗﺒﻞ از اﻗﻼم ﻏﻴﺮ ﻣﺘﺮﻗﺒﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﺮ ارزش ﺑﺎزار ﺣﻘﻮق ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﻬﺎم اول دوره‬
‫روش ﺑﺮآورد ﻣﺪل ‪ :‬ﭘﻨﻞ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺮﺑﻌﺎت‬
‫دوره ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ‪1389-1383 :‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ در ﻫﺮ دوره ‪109 :‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻛﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪات ﭘﻨﻞ ‪763 :‬‬
‫اﺣﺘﻤﺎل‬ ‫آﻣﺎره ‪t‬‬ ‫ﺧﻄﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫ﺿﺮﻳﺐ‬ ‫ﻣﺘﻐﻴﺮ‬
‫‪0.0001‬‬ ‫‪3.976434-‬‬ ‫‪0.209453‬‬ ‫‪0.832874-‬‬ ‫ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺠﺎزي‬

‫‪81‬‬ ‫ﺳﺎل دوم ‪ /‬ﺷﻤﺎره ﭘﻨﺠﻢ‪ /‬ﺑﻬﺎر ‪1392‬‬

 ‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﮋوﻫﺸﻲ داﻧﺶ ﺣﺴﺎﺑﺪاري و ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ – اﻧﺠﻤﻦ ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻳﺮان‬

‫‪0.0000‬‬ ‫‪4.831688-‬‬ ‫‪0.767266‬‬ ‫‪3.707189-‬‬ ‫ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎزده و ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺠﺎزي‬

‫‪0.0187‬‬ ‫‪2.358165‬‬ ‫‪0166492‬‬ ‫‪0.392615‬‬ ‫ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد و ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺠﺎزي‬
‫ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد‪ ،‬ﺑﺎزده و ﻣﺘﻐﻴﺮ‬
‫‪0.0273‬‬ ‫‪2.212871‬‬ ‫‪0.368364‬‬ ‫‪0.815141‬‬ ‫ﻣﺠﺎزي‬
‫‪0.0000‬‬ ‫‪4.810986-‬‬ ‫‪0.028486‬‬ ‫‪0.137044-‬‬ ‫اﻫﺮم‬
‫‪0.0069‬‬ ‫‪2.712416‬‬ ‫‪0.111039‬‬ ‫‪0.301183‬‬ ‫ﺗﻌﺎﻣﻞ اﻫﺮم و ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺠﺎزي‬
‫‪0.0004‬‬ ‫‪3.581588‬‬ ‫‪0.375079‬‬ ‫‪1.343380‬‬ ‫ﺗﻌﺎﻣﻞ اﻫﺮم‪ ،‬ﺑﺎزده و ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺠﺎزي‬
‫اداﻣﻪ ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ : 3‬ﻧﺘﻴﺠﻪ آزﻣﻮن ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ‬
‫‪0.0000‬‬ ‫‪5.654681‬‬ ‫‪0.001832‬‬ ‫‪0.010358‬‬ ‫ﺗﻌﺎﻣﻞ اﻧﺪازه ﺷﺮﻛﺖ و ﺑﺎزده‬
‫‪0.0029‬‬ ‫‪2.994716‬‬ ‫‪0.016426‬‬ ‫‪0.049190‬‬ ‫ﺗﻌﺎﻣﻞ اﻧﺪازه ﺷﺮﻛﺖ و ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺠﺎزي‬
‫‪0.0003‬‬ ‫‪3.612016‬‬ ‫‪0.062606‬‬ ‫‪0.226135‬‬ ‫ﺗﻌﺎﻣﻞ اﻧﺪازه ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺑﺎزده و ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺠﺎزي‬
‫‪0.0000‬‬ ‫‪11.76302‬‬ ‫‪0.022644‬‬ ‫‪0.266365‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﺛﺎﺑﺖ‬
‫‪0.569595‬‬
‫‪0.485942‬‬ ‫ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﺪه ‪R‬‬
‫‪6.809058‬‬ ‫آﻣﺎره ‪F‬‬
‫‪0.000000‬‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل آﻣﺎره ‪F‬‬
‫‪2.104941‬‬ ‫آﻣﺎره دورﺑﻴﻦ‪ -‬واﺗﺴﻮن‬

‫ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﺎ در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬ﺿﺮﻳﺐ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﻣﺜﺒﺖ و‬
‫ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ آﻣﺎري ﻣﻌﻨﺎدار‪ ،‬اﺳﺖ ‪ .‬ﺑـﻪ ﻋﺒـﺎرﺗﻲ ﻓﺮﺿـﻴﻪ ﻣـﻮرد‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ وﺟﻮد راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨـﺎدار ﺑـﻴﻦ‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري و ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد‪ ،‬ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﺎﻳﻴـﺪ‬
‫ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻣﻄﺮح در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛـﻪ ﺟﺮﻳـﺎن‬
‫ﻧﻘﺪ آزاد‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ واﻛﻨﺶ‬
‫ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ ﺳﻮد ﺑﻪ اﺧﺒﺎر ﺑﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺧﺒﺎر ﺧﻮب‪ ،‬ﻣـﺪ ﻧﻈـﺮ‬
‫ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ‪ .‬در واﻗﻊ ﻣﻲ ﺗﻮان اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺖ ﻛﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑـﺮاي‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﻴﻦ ﻣـﺪﻳﺮان و‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﺎداري ﺑﺎ ﻣﻴﺰان ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘـﺪ‬
‫آزاد‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﮔﻴـﺮي ﻣﻨﻄﺒـﻖ ﺑـﺎ ﻧﺘﻴﺠـﻪ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣـﺎﻛﻲ از آن ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﺑـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑـﻴﻦ ﻣـﺪﻳﺮ و ﺳـﻬﺎﻣﺪار‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿـﺎ ﺑـﺮاي‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬از ﺟﻤﻠـﻪ اﻳـﻦ ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت‪،‬‬
‫ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ اﺣﻤﺪ و دوﻟﻤﺎن )‪ ،(2011‬ﻫﺎﻳﻮﻧـﮓ ﻫـﺎ‬
‫)‪ (2011‬و ﻻﻓﻮﻧﺪ و روي ﭼﺎدري )‪ (2008‬اﺷﺎره ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫ﻣﻴﺰان ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘـﺲ از ﺑـﺮآورد ﻣـﺪل و‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫‪ (1‬ﭘﻮرﺣﻴﺪري‪ ،‬اﻣﻴـﺪ‪ ،‬ﻏﻔـﺎرﻟﻮ‪ ،‬ﻋﺒـﺎس‪ ،(1390) ،‬ﺗـﺎﻣﻴﻦ‬
‫ﻣــﺎﻟﻲ و ﺗﻐﻴﻴــﺮات ﺳــﻄﺢ ﻣﺸــﺮوط ﻣﺤﺎﻓﻈــﻪ ﻛــﺎري‬
‫ﻧﻘﺪ آزاد ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﺳﻨﺠﺪ‪ ،‬ﻣﺸـﺨﺺ ﺷـﺪ ﻛـﻪ ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺑـﺎ‬
‫‪ -6‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي و ﺑﺤﺚ‬
‫ﻻﻓﻮﻧﺪ و روي ﭼﺎدري )‪ ،(2008‬ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎور ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛـﻪ‬
‫اﺻﻮﻻ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪﮔﻲ زﻣـﺎﻧﻲ اﻳﺠـﺎد ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﻋﻼﻳﻖ و ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺪﻳﺮان و ﺳﻬﺎﻣﺪاران‪ ،‬ﻫﻤﺴﻮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﻃﺒﻖ‬
‫ﻧﻈﺮ آﻧﻬﺎ‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري ﺣﻘﻴﻘﺘـﺎ در ﻛـﺎﻫﺶ ﻣﺸـﻜﻼت‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺪﻳﺮان و ﺳﻬﺎﻣﺪاران‪ ،‬ﻧﻘﺶ اﻳﻔـﺎ ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ‪،‬‬
‫اﻳﻦ اﻧﺘﻈﺎر وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻫﻤﺴﻮﻳﻲ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺪﻳﺮان و‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺑﻴﺸـﺘﺮي ﺑـﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ‬
‫ﻛﺎري وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛـﻪ در ﻗﺴـﻤﺖ ﻫـﺎي‬
‫ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷـﺪ‪ ،‬ﻃﺒـﻖ ﻧﻈـﺮ ﺟﻨﺴـﻦ )‪، (1986‬‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﺠﻢ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد در ﻳﻚ واﺣـﺪ ﺗﺠـﺎري‪ ،‬ﻣـﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺗﺸـﺪﻳﺪ ﺗﻀـﺎد و ﻧﺎﻫﻤﺴـﻮﻳﻲ ﻣﻨـﺎﻓﻊ ﻣـﺪﻳﺮان و‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺸﻜﻼت ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪﮔﻲ ﺑـﻴﻦ‬
‫ﻣﺪﻳﺮان و ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﮔﺮدد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣـﺎ اﻳـﻦ‬
‫ﺑﻮد ﻛـﻪ ﺗﻘﺎﺿـﺎ ﺑـﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪ ﻛـﺎري ﻧﺎﺷـﻲ از ﻣﺸـﻜﻼت‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺪﻳﺮان و ﺳـﻬﺎﻣﺪاران‪ ،‬ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻣﺜﺒـﺖ ﺑـﺎ‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻌﻨﺎداري ﺿﺮﻳﺐ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﻴﻦ ﺑـﺎزده‪،‬‬
‫ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺠﺎزي و ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد در آن ‪ ،‬ﻛﻪ واﻛﻨﺶ ﺳـﺮﻳﻊ‬
‫ﺗﺮ ﺳﻮد ﺑﻪ اﺧﺒﺎر ﺑﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺧﺒﺎر ﺧﻮب را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺟﺮﻳﺎن‬

‫ﺳﺎل دوم ‪ /‬ﺷﻤﺎره ﭘﻨﺠﻢ‪ /‬ﺑﻬﺎر ‪1392‬‬ ‫‪82‬‬

‫ ﺳﺎﺳﺎن ﻣﻬﺮاﻧﻲ و ﻋﻠﻲ آﻃﺎﻫﺮﻳﺎن‬/ ‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎري و ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻘﺪ آزاد‬
Quarterly Journal of Business and Economics,
Vol.40, PP: 141-153.
13) Hyung Ha, Joo, (2011), agency costs of free
cash flow and conditional conservatism, Ph.D.
Dissertation in accountng, Oklahoma State
University,( presented at the American
Accounting Association annual meeting
proceedings in Denver in 2011 ) .
14) Jensen, M., (1986), Agency costs of free cash
flow, corporate finance, and takeovers, The
American Economic Review, 76(2): 323.
15) LaFond, R., & Roychowdhury, S., (2008),
Managerial ownership and accounting
conservatism, Journal of Accounting Research,
46(1): 101.
16) LaFond, R., & Watts, R., (2008), The
information role of conservatism, The
Accounting Review, 83(2): 447.
17) Lehn, Kenneth and Poulsen, Annette, (1989),
Free Cash Flow and Stockholder Gains in
Going Private Transactions, The Journal of
Finance,Vol. 44, No. 3, pp. 771-787.
18) Louis, H., Sun, A. X., & Urcan, O, (2012),
Value of cash holdings and accounting
conservatism, Contemporary Accounting
Research: forthcoming.
19) Mohrman, M., (1996), The use of fixed GAAP
provisions in debt contracts, Accounting
Horizons,10(3), 78-91.
20) Opler, T., Pinkowitz, L., Stulz, R., &
Williamson, R.,(1999), The determinants and
implications of corporate cash holdings,
Journal of Financial Economics, 52(1): 3-46.
21) Richardson, S. , (2006), Overinvestment of
free cash flow. Review of Accounting Studies,
vol. 11, no. 2-3, pp159-189.
22) Sturz, D., Burghof H.P., (2006), Stock
dividends and the Free Cash Flow Hypothesis,
London College, Working paper.
23) Wang ,George Yungchih, (2010), The Impacts
of Free Cash Flows and Agency Costs on Firm
Performance, J. Service Science & recognition timeliness, Journal of Accounting
Management, 3, 408-418.
24) Watts, L. R., (2003), Conservatism in
accounting part I: Explanations and
implications, Accounting Horizons, 17(3): 207.
25) Watts, R., and J. Zimmerman, (1986), Positive
Accounting Theory, Englewood Cliffs, NJ:
Prentice Hall
‫ﻳﺎدداﺷﺖﻫﺎ‬
1
downward
2
leverage
83
‫ ﺑﺮرﺳـــــﻲ ﻫـــــﺎي ﺣﺴـــــﺎﺑﺪاري و‬،‫ﺣﺴـــــﺎﺑﺪاري‬
.66 ‫ﺷﻤﺎره‬،‫ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ‬
‫ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺟﺮﻳﺎن‬،(1388) ،‫ رﺿﺎ‬،‫ ﺣﺼﺎر زاده‬، ‫ رﺿﺎ‬،‫ﺗﻬﺮاﻧﻲ‬ (2
‫ﻫﺎي ﻧﻘﺪي آزاد و ﻣﺤﺪودﻳﺖ در ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﺑـﺮ ﺑـﻴﺶ‬
‫ ﺗﺤﻘﻴﻘــﺎت‬،‫ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔــﺬاري و ﻛــﻢ ﺳــﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔــﺬاري‬
.3 ‫ ﺷﻤﺎره‬،‫ﺣﺴﺎﺑﺪاري‬
،‫ ﻓﺮزاﻧــﻪ‬،‫ ﻳﻮﺳــﻔﻲ اﺻــﻞ‬، ‫ ﻣﺤﺴــﻦ‬،‫ﺧــﻮش ﻃﻴﻨــﺖ‬ (3
‫ راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﺗﻘﺎرن و ﻋﺪم ﺗﻘﺎرن اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ ﺑـﺎ‬،(1386)
‫ ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﺠﺮﺑـﻲ ﺣﺴـﺎﺑﺪاري‬،‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري‬
. 20 ‫ ﺷﻤﺎره‬،‫ﻣﺎﻟﻲ‬
‫ راﺑﻄـﻪ ﺑـﻴﻦ‬،(1387) ،‫ ﻋﺒﺪاﻟـﻪ‬،‫ آزاد‬،‫ ﺟـﻮاد‬،‫رﺿﺎ زاده‬ (4
‫ﻋﺪم ﺗﻘﺎرن اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري در ﮔﺰارﺷـﮕﺮي‬
‫ ﺷـﻤﺎره‬،‫ ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي ﺣﺴﺎﺑﺪاري و ﺣﺴﺎﺑﺮﺳـﻲ‬،‫ﻣﺎﻟﻲ‬
.54
،‫ ﻣﺤﻤــﺪ‬،‫ ﺣــﻼج‬،‫ﺟــﻼل‬، ‫ واﻓــﻲ ﺛــﺎﻧﻲ‬،‫ ﻛــﺎوه‬،‫ﻣﻬﺮاﻧــﻲ‬ (5
‫ راﺑﻄـﻪ ي ﻗﺮاردادﻫـﺎي ﺑـﺪﻫﻲ و اﻧـﺪازه ي‬.(1389)
‫ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري در ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫ ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي ﺣﺴﺎﺑﺪاري و‬،‫در ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻬﺮان‬
. 59 ‫ ﺷﻤﺎره‬، 17 ‫ دوره‬،‫ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ‬
6) Ahmed, A. S., & Duellman, S.,(2011),
Evidence on the role of accounting
conservatism in monitoring managers
investment decisions, Accounting & Finance,
V o l u m e 5 1 , I s s u e 3 , p a g e s 6 0 9 – 6 3 3.
7) Ball, R., (2001), Infrastructure Requirements
for an Economically Efficient System of
Public Financial Reporting and Disclosure,
Brookings-Wharton Papers on Financial
Services, 127-182.
8) Ball, R., and L. Shivakumar, (2005), Earnings
quality in UK private firms: comparative loss
and Economics, 39 (1): 83-128.
9) Basu, S. (1997), The conservatism principle
and the asymmetric timeliness of earnings,
Journal of Accounting and Economics, 24, 3–
37.
10) Faulkender, M., & Wang, R, (2006), Corporate
financial policy and the value of cash, The
Journal of Finance, 61(4): 1957-1990.
11) Francis, J. R., & Martin, X.,(2010),
Acquisition profitability and timely loss
recognition, Journal of Accounting and
Economics, 49(1-2): 161-178.
12) Griffith, J.M. and Carrol C., (2001), Free cash
flow, leverage and investment opportunities,
1392 ‫ ﺑﻬﺎر‬/‫ ﺷﻤﺎره ﭘﻨﺠﻢ‬/ ‫ﺳﺎل دوم‬